do an hoan thanh chinh thuc

Upload: thoithuongkhiem

Post on 09-Apr-2018

221 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    1/43

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    2/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 2

    Li ni u

    T ng ha pht trin v mang li nhng ng dng v

    cng to ln cho s pht trin tt c cc ngnh k thut ca th

    gii.Tuy nhin, nc ta n mi c ng dng v pht trin

    mnh m trong nhng nm gn y.N gip nc ta pht trin

    tin ti tr thnh mt nc Cng nghip ha - Hin i ha. Bi

    vy t ng ha c nghin cu tt c cc ngnh k thut trong

    trng ni chung v ngnh t ng ha ni ring

    Ngy nay hu nh tt c cc my mc thit b trong cng

    nghip cng nh

    trong i sng hng u phi s dng in nng ,phn ln cc thit b u s dng in li ,Tuy nhin thc t c

    nhng lc rt cn nng lng in m ta khng th ly nng lng

    in t li in c. Do ta phi ly cc ngun in d tr

    nh c quy,hn na c qui c s dng nhiu trong cng ngh

    t,xe my .

    Do vy m vic c mt cng ngh np c qui ti u l rt cn

    thit v quan trng .Trong n ny, em c giaothit k b np

    c qui.Trong qu trnh lm chng em lun c s gip ,ch

    bo ht sc tn tnh ca thy PHM QUC HI,nh c thy ch

    dn m em hon thnh n mt cch tt nht.Tuy nhin do c hn

    ch v mt kin thc nn em khng th trnh khi nhng thiu st

    Em xin cm n tt c cc thy c trong ngnh t ng ha cho chng em c lm n y b ch ny ,c bit em xin

    chn thnh cm n thy PHM QUC HI ,ngi lun tn tnh

    gip v hng dn chng em.Em xin chn thnh cm n

    H Ni ngy 20 thng 5 nm 2008

    Sinh vin thc hin

    Phm vn Luyn

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    3/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 3

    Chng I

    Gii thiu chung v c qui

    I. Khi qut chung v cu to v nguyn l lm vic ca c qui

    c qui l ngun in ho hot ng trn c s hai in cc c

    in th khc nhau,dng tch tr in nng , cung cp dng

    mt chiu cho cc thit b in trong cng nghip cng nh trong

    dn dng.

    C nhiu loi c qui nhng ph bin l hai loi acqui: c qui

    axit (c qui ch) v c qui kim.Tuy nhin c qui axt c s dng

    rng ri v ph bin hn v so vi c qui kim th c qui axt c:

    + Sc in ng cao(2V),st p trong qu trnh phng nh

    + in tr trong nh

    + Gi thnh ca c qui axit r hn so vi acqui kim.

    Trong n ny em c qui axit nghin cu cng ngh v thitk ngun np acqui t ng.

    1. Cu to ca c qui axit

    Bnh c qui axit gm v bnh, cc bn cc, cc tm ngn v

    dung dch in phn.

    1.1. V bnh

    V bnh c qui axit c ch to bng nha bnit hocanphantpc hay cao su nha cng. Bn trong bnh lt mt lp

    chu axit l polyclovinyl tng tui th ca bnh

    Pha trong v bnh chia thnh cc ngn ring bit. Mi ngn

    c gi l mt ngn c qui n, trong n ny, nghin cu c

    qui ch vi in p danh nh l 14V c by ngn c qui n.

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    4/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 4

    1.2. Bn cc

    Bn cc gm ct hnh li c c bng hp kim ch (Pb) -

    antimon (Sb) vi t l (87 95)% Pb - (5 13)% Sb v cht tc

    dng. Ph gia antimon thm vo c tc dng tng cng, gim

    han g v ci thin tnh c cho ct.

    Ct gia cht tc dng phn khi dng in khp b mt

    bn cc ,c vu hn ni cc bn cc thnh phn thnh khi bn

    cc

    Bn cc m cht tc dng c ch to t bt ch, axit sunfuric

    c v khong 3% cc mui ca axit hu c ,cc bn cc d

    ngcht tc dng c ch to t cc xt ch Pb3O4, PbO v dung dch

    axit sunfuric c. Ph gia mui ca axit hu c trong bn cc m

    c tc dng tng xp, ci thin c thm su ca dung dch

    in phn, gia tng phn ng ho hc trong bn cc

    Nhng bn cc cng tn c hn vi nhau to thnh cc khi

    bn cc v c hn ni ra ti tiu th. Nu mun tng dung lng

    ca c qui th phi tng s tm bn cc mc song song ,mun t ng

    in p danh nh ca c qui th tng s tm bn cc mc ni tip.

    1.3. tm ngn

    cc bn cc m v dng c lp xen k v cch in vi nhau

    bi cc tm ngn

    Cc tm ngn phi l cht cch in tt ,bn do,xp ,chi axt

    chng chp mch gia cc bn cc m v dng, ng thi

    cc tm bn cc khi b bong ri ra khi s dng acqui.

    1.4. Dung dch in phn

    Dung dch in phn l dung dch axit sunfuric (H2SO4) c

    pha ch t axit nguyn cht vi nc ct tu thuc vo iu kin

    kh hu v vt liu lm tm ngn. Nng dung dch axit sunfuric

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    5/43

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    6/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 6

    Khi ni hai in cc Pb v PbO2 vi ti, lc ny ho nng c

    d tr trong acqui s chuyn thnh in nng. cc in cc s

    xy ra cc phn ng ngc ca (2.1) v (2.2), ngha l trong c qui

    s xy ra phn ng ngc ca (2.3). Acqui s cung cp dng incho n khi c hai in cc li tr thnh PbSO4 nh ban u

    3. cc thng s v c tnh ca c qui

    3.1. Sc in ng ca c qui

    * Sc in ng ca c qui axit ph thuc vo c tnh l ho

    ca vt liu lm cc bn cc , dung dch in phn v

    c xcnh bng cng thc thc nghim

    E0 = 0,85 + (V).

    Trong :

    E0: Sc in ng tnh ca acqui n, tnh bng vol.

    : nng dung dch in phn tnh bng vol quy v +150C.

    *Sc in ng ca c qui khi phng in

    Ep = Up + Ip. raq

    Trong :

    Ip : Dng in phng (A)

    Up: in p o trn cc cc ca c qui khi phng in (A)

    raq: in tr trong ca c qui, khi phng in hon ton th raq =

    0,02 .

    * sc in ng np En ca c qui

    En = Un In.raq (V).

    Trong :

    In : dng in np (A).

    Un: in p o trn cc cc ca c qui khi np in (V).

    raq : in tr trong ca c qui khi np in. Khi np no th raq =

    (0,0015 -0,001) .3.2.Dung lng ca c qui

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    7/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 7

    I (A) U,E (V)

    Vng phng cho php

    1,27

    tgh

    10

    51,11

    2,11

    1,95

    Khong ngh

    1,0

    1,5

    2,0

    0,5

    Eaq Eo Up E Ip.raq

    1,75

    Cp=Ip.tp

    tp (h)

    (g/cm3)

    Dung lng ca c qui l i lng nh gi kh nng cung

    cp hoc tch tr nng lng ca c qui v c tnh theo cng

    thc :

    Ci = Ii.ti (Ah).Trong :

    Ci dung lng thu c trong qu trnh phng np (Ah).

    Ii Dng dn phng np n nh (A) tp(h).

    3.3. c tnh phng in ca c qui

    - th biu din mi quan h ph thuc ca sc in ng,

    in p acqui v nng dung dch in phn theo thi gian phngkhi dng in phng khng thay i.

    T th ta c cc nhn xt sau:

    - Trong khong thi gian phng t tp =0 ti tp = tgh, sc in

    ng, in p v nng dung dch in phn gim dn, tuy nhin

    dc ca cc th l khng ln,y l giai on phng n nh

    hay thi gian phng in cho php ca c qui

    - T thi im tgh tr i,nu tip tc phng in th dc sc

    in ng, in p ca acqui gim rt nhanh, mt khc cc tinh th

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    8/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 8

    10

    0

    Khong nghVngnp no(23)h

    Eaq Eo Un In.raq E

    2,7V

    2,11V

    I (A) U,E (V)

    Vng np hiu dng

    1,27

    ts

    5

    1,11

    1,95

    1,0

    1,5

    2,0

    0,5

    Cn=In.tn

    tn (h)

    (g/cm3)

    Bt u si2,4V

    sunfat ch (PbSO4) to thnh trong phn ng s c dng th, rn,

    kh ho tan (bin i ho hc)

    - Sau khi ngt mch phng mt khong thi gian, cc gi tr sc

    in ng, in p v nng dung dch in phn ca c qui litng ln, y l thi gian hi phc hay khong ngh ca c qui

    thi gian phc hi ny ph thuc vo ch phng in ca c qui

    3.4. c tnh np ca c qui

    - Biu din quan h ph thuc ca sc in ng, in p

    cqui v nng dung dch in phn theo thi gian np khi tr s

    dng in np khng thay i.

    T th c tnh np ta c nhn xt sau:

    - Trong khong thi gian np t tn = 0 n tn = ts, sc in ng,

    in p, nng dung dch in phn tng dn ln.

    - Ti thi im tn = ts trn b mt cc bn cc xut hin cc bt

    kh do dng in in phn nc thnh xy v hyr (cn gi l

    hin t

    ng si ), lc ny in th gia cc cc ca acqui n tngti gi tr 2,4 V, tip tc np gi tr ny nhanh chng tng ti 2,7 V

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    9/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 9

    v gi nguyn,thi gian np ny gi l thi gian np no v thng

    ko di t 2-3 h, lm tng thm dung lng phng in ca acqui.

    Trong qu trnh sc in ng v nng dung dch in phn

    l khng thay i..- Sau khi ngt mch np, in p, sc in ng v nng

    dung dch in phn gim xung v n nh. y l khong ngh

    ca c qui sau khi np.

    - Dng in np nh mc i vi c qui qui nh bng 0,5.C20

    (0,1.C10).

    II. Cc phng php np in cho acqui

    1. Phng php np vi dng np khng i

    - Phng php np in vi dng np khng i cho php chn

    dng in np thch hp , m bo cho acqui c np no

    Cc c qui c mc ni tip vi nhau v phi tho mn

    Un 2,7 Naq.

    Trong :

    Un: in p np (V).

    Naq: S ngn c qui n mc trong mch np .

    - Khi np sc in ng ca acqui tng dn, duy tr dng

    in np khng i ta phi b tr trong mch np bin tr R vi tr

    sIn

    NaqUnR

    0,2= .

    - Nh

    c im: thi gian np ko di- khc phc : s dng phng php np cng bc theo 2

    nc. Dng n np nc th nht chn bng (0,3 - 0,5).C10, v khi

    c qui bt u si th np nc th hai bng 0,1.C10.

    2. Phng php np vi p khng i

    - Phng php np p, c qui c mc song song vi ngun

    np. Hiu in th cho mi ngn n c gi n nh v c gi tr

    t 2,3 - 2,5 V vi chnh xc n 3%

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    10/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 10

    - Dng npRaq

    EaqUnIn

    = lc u s rt ln sau khi Eaq tng

    dn ln th In gim i kh nhanh.

    - u im: thi gian np ngn, dng in np t ng gim dntheo thi gian.

    - Nhc: c qui khng c np no, v vy phng php np ny

    ch dng np b xung cho acqui trong qu trnh s dng.

    khc phc nhng nhc im v tn dng c ht nhng

    u in ca cc phng php np trn, ta kt hp hai phng php

    np li thnh phng php dng - p.

    3. Phng php np dng - p

    - Ban u ta np vi dng np khng i In = 0,5.C10. Khi thy

    c qui "si" th hiu in th gia cc cc ca ca cqui n 2,4V,

    tip tc np th gi tr ny nhanh chng tng ti gi tr l 2,7 V.

    Sau chuyn sang ch np n p vi gi tr in p np khng

    i cho 1 ngn n l Un = 2,7Vv thng ko di t 2 n 3 gi

    hoc khi dng np tin ti khng (In = 0) th kt thc qu trnh np.Kt lun: Qua phn tch ta chn phng php np dng - p

    np cho c qui v b ngun np c qui t ng phi p ng nhng

    yu cu sau:

    - Ban u t ng np n dng vi dng np t trc

    In = 0,5 .C10/1 ngn c qui n.

    - Khi pht hin thy hiu in th trn cc cc ca c qui n

    tng ti 2,7 V th t ng chuyn t np n dng sang ch np

    n p vi in p np t trc Un = 2,7V/ 1 ngn c qui n.

    - Np n p cho ti khi dng in np tin v khng.

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    11/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 11

    chng II

    La chn phng n chnh lu

    I. Nhn xt chung:

    B chnh lu l thit b dng bin i ngun in xoay chiu

    thnh ngun in mt chiu nhm cung cp cho ph ti in mt

    chiu.

    * bi : thit k b ngun np c quy c th np cho c quy

    16-28V v dng np 10- 100A.

    - V yu cu cn iu khin dng ,p nn ta chn phng n

    chnh lu tiristor.- V ti yu cu cng sut nh v cht lng in p iu

    chnh khng cn cao nn ta chn phng n chnh lu mt pha

    nhm n gin ho vic thit k,gim gi thnh v tng linh

    ng ca b chnh lu.

    IICc phng n thit k mch chnh lu

    1. Chnh lu mt pha 2 na chu k c iu khin

    Trong s ny ,my bin p phi c hai cun dy th cp vi

    thng s ging ht nhau , mi na chu k khi c xung ti iu

    khin m tiristo c mt van dn cho dng in chy qua .

    in p p mch trong c hai na chu k vi tn s p mch

    bng hai ln tn s in p xoay chiu . Hnh dng cc ng cong

    in p v dng in ti (Ud,Id ) cho trn hnh v .

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    12/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 12

    Trong na chu k u , khi U2>E th in p UAK ca T1dng, UAK ca T2 m.Vi vy T1 s dn nu c pht xung iukhin dng s chy qua T1-R-E, vi ngun l U2

    Trong na chu k sau, khi U '2 > E th in p UAKca T2 dng,

    ca T1 m, T2 s dn nu c pht xung iu khin, dng s chy

    qua T2-R-E, vi ngun l U '2

    Ch : Nu ta pht xung vo thi im U

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    13/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 13

    R

    E

    T2

    T3T1

    T4

    U2

    I2=I '2 =Ihdv=

    d

    R

    EU22 )

    sin2(

    2

    1

    - Tr s dng hiu dng qua ti:

    Ihd =

    d

    R

    EU22 )

    sin2(

    1

    Ta thy Ihdv=2

    hdI

    - in p ngc t ln van:

    U ngcvan =2 2 U2

    * Nhn xt : trong s ny , dng in chy qua van

    khng qu ln . Khi van dn ,in p ri trn van nh.Vic iu

    khin cc van bn dn y tng i n gin .Tuy vy ,vic ch

    to bin p c hai cun dy th cp ging nhau , m mi cun ch

    lm vic trong na chu k phc tp v hiu sut s dng bin p

    xu hn , mt khc in p ngc ca cc van bn dn rt

    ln.Thch hp vi mch chnh lu in p thp nhng dng ln

    khng cn cht lng in p cao.

    2. Chnh lu cu mt pha c iu khin i xng:

    Trong na chu k u , lc U2 > E in p anot ca tiristo T1

    dng katot ca T2 m , nu c xung iu khin c hai van T1 ,T2

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    14/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 14

    E

    R

    T1

    D1T2

    D2

    U2

    ng thi ,th cc van ny s c m t in p li ln ti , T1 ,

    T2 s dn n khi U2 < E.

    Trong na chu k sau , khi U2

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    15/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 15

    - na chu k dng ca u2 khi

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    16/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 16

    Nhn xt: Mch iu khin s cu mt pha khng i xng

    d iu khin,vic ch to bin p n gin.Tuy nhin tng st p

    trn van l ln khng ph hp cho ti c p thp v n lm gim

    hiu sut s dng b np

    Kt lun:

    T nhng phn tch trn ta chn s ''Chnh lu hnh tia hai

    pha c im gia ''.v n c nhng u im sau

    + S lng van t nn mch iu khin s n gin

    + Tng st p trn cc van nh,hiu sut s dng thit bcao hn.Mt khc thit b gn nh .linh ng v gi thnh h

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    17/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 17

    N1

    N2

    N3

    BAL

    T1

    T2

    R C

    R C

    LRdAq

    U1

    Chng III

    thit k v tnh ton mch lc

    I.S mch lc

    II.Cc phn t trn s mch lc :

    1.Van lc:

    - chn van ta phi da vo ch lm vic nng n nht

    m van phi chu.

    *Ch tiu in p :- Van phi chu in p max khi cc acqui c np no,mi

    ngn acqui c in p l 2V. c acqui 28V cn 14 ngn.

    np no th in p np cho mi ngn phi l 2,7V. Khi :

    dU =2,7.28/2 =37,8 (V)

    Mt khc c :Ud=0,9U2U2= 42,6 V

    in p ngc ln nht trn van :

    maxngU =2 2 .U2=119 V

    in p ngc nh mc van l

    Unmv=1,1.kdt.119= 235 V

    Vi 1,1 l do thc t in p li khng n nh v c

    php dao ng nn p li c th tng ln 10%

    Kdt l h s d tr cho van. chn : Kdt =1,8

    *Ch tiu dng in :

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    18/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 18

    - Dng in trung bnh qua van

    Itbv=Id/2=100/2= 50 A

    Do cng sut ti thp chn ch lm mt cho van t nhindng cnh tn nhit chun.

    Itbv=(0,2-0.3)Imv Idmv=167 A

    Vy iu kin chon van l Uv > 235 V v Iv >167A

    ***Chn loai van ST180S04P1V c cc thng s sau:

    in p ngc Un cc i :400V

    Dng lm vic nh mc ,dng in nh: Im

    = 200A,Ipik

    =5000A

    Dng v p iu khin l Ig=150 mA,Ug=3V

    Dng r Ir=30mA,st p U=1,8V,dU

    dt=500V/s,tcm=100s

    2.Cc thit b bo v

    a) Bo v ngn mch, qu ti

    S dng Aptmat (AT) ng ct mch lc, bo v khi qu

    ti ,ngn mch tiristor, ngn mch u ra ca b bin i, ngnmch th cp my bin p.t Iatm=1,2Imv

    b) Bo v qu p,tc tng in p cho van

    Khi c s chuyn mch, cc in tch tch t trong cc lp

    bn dn phng ra ngoi to dng in ngc trong khong thi

    gian ngn. S bin thin nhanh chng ca dng in ngc gy ra

    sc in ng cm ng rt ln trong cc in cm lm cho qu

    in p gia ant v katt ca thyristor.V vy ta mc mch R C

    mc song song vi thyristor nhm to ra vng phng in trong

    qu trnh chuyn mch nn bo v c thyristor khng b qu

    in p.

    Mt khc mc RC cn lm gim tc tng p ca

    Thyristor v khi bin thin in p vt qu du/dt cho php ca van

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    19/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 19

    th van s dn m khng cn dng iu khin . Theo kinh nghim

    chn C=0,1 F , R=45 .

    c) Hn ch tc tng dng

    - Ti l c quy khng c tnh cm nn tc tng dng c th

    rt ln c th gy hin tng t nng cc b trong van . V vy

    phi hn ch n bng cch mc ni vi ti mt cun cm

    Nhng do s dng ngun bin p cho chnh lu nn in cm

    trong cun dy my bin p cng m bo iu kin trn.

    3.Cun lc mt chiu

    S p mch ca in p chnh lu lm cho dng in ti cnglm p mch theo .lm xu i cht lng in p mt chiu

    Khi cng iu chnh su th cht lng p v dng cng xu,v

    vy ta a cun lc nng cao cht lng in p

    Gc iu khin max (iu khin su nht)

    0,9.U2cosmax=Imin.Rtd max=84,3

    H s p mch vo

    Kmv=2

    max

    2

    2 ( . ) 1

    1

    dm

    dm

    m tg

    m

    +

    vi mm=2 km=13,8

    Chn kmr=1,38 th ksb=10

    L=2 1

    .

    sb

    dm

    k

    m

    =0,016H

    5.Tnh ton my bin p

    a) Tnh cc thng s c bn

    *in p chnh lu khng ti :

    Udo = Ud + UV + Uba + Udn

    Trong :

    Ud= 37,8 V - in p chnh lu

    UV = 1,8 V - St p trn cc van

    Uba =8% Ud = 3V -St p bn trong my bin p khi c ti .

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    20/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 20

    Udn 0 -St p trn dy dn (coi rt nh).

    Vy : Udo = 37,8+1,8+3=42,6V.

    * Cng sut ti ti a:

    Pdmax

    = Udo

    . Id

    = 42,6.100= 4,26 kW

    * Cng sut my bin p :

    Sba = kP. Pdmax = 1,48.4,26 = 6,3k W

    Vi s tia hai pha : kP=1,48

    b) Tnh s b mch t

    Tit din s b tr :

    QFe = kQ.fm

    Sba

    .

    trong

    kQ l h s ph thuc phng thc lm mt

    Vi my bin p du ta ly kQ = 5

    m:s pha ca my bin p : m =2

    f: l tn s dng in xoay chiu ( y tn s l f =50Hz).

    Qfe=5.6300

    2.50

    =40cm2

    c) Tnh ton dy qun

    - in p cun dy s cp : U1 =220 V

    - in p cun dy th cp : U2 =42,6 V

    - H s my bin p : kba =2

    1

    U

    U=220/42,6 = 5,16

    * S vng dy mi pha my bin p :

    Ta c cng thc :

    W =BQf

    U

    Fe ...44,4vng.

    trong

    W -S vng dy ca cun dy cn tnh.

    U - in p ca cun dy cn tnh (V).

    B - T cm (thng chn t 1- 1,8 Tesla).

    QFe- Tit din li thp(m2).

    Chn thp lm my bin p l loi c m hiu l 330 dy0,5mm c B=1,1T.

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    21/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 21

    S vng dy cun s cp my bin p.

    W1 =225 vng.

    Svng dy cun th cp my bin p.

    W2

    = 44 vng.

    *Dng in cc cun dy :

    Dng th cp : I2 = k2 . Id = 0,58.100 = 58A

    Dng s cp : I1 = I2/ kba = 11.24A

    *Tit din dy dn :

    Dy dn bng ng, chn J1 = J2 = 3(A/mm2)

    Tit din dy qun s cp my bin p :

    S1

    =1

    1

    J

    I= 11,24/3 = 3,75mm 2.

    ng knh dy dn s cp

    d 1=1

    4S

    =2,2 mm

    Tit din dy qun th cp ca my bin p

    S2 =2

    2

    J

    I=58/3 = 19,33mm2.

    ng knh dy dn th cpd2 =

    S.4= 4,96mm.

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    22/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 22

    Chng IV

    Mch iu khin

    I. Yu cu chung v cu trc mch iu khin :

    1. Mc ch v yu cu chung mch iu khin:

    * Mch iu khin l khu rt quan trng trong b bin i

    tiristor, n c vai tr quyt nh n cht lng, tin cy ca b

    bin i.

    H iu khin s pht xung m hai tiristor T1,T2,Cc tiristor sm khi tho mn ng thi hai iu kin:

    UAK >o, I >0

    lm thay i in p ra ti ch cn thay i thi im pht

    xung iu khin, tc l thay i gc m ca cc van.

    * Mch iu khin phi thc hin cc nhim v chnh sau:

    + m bo phm vi iu chnh gc iu khin min-max tng

    ng vi phm vi thay i in p ra ca mch lc.

    + C i xng iu khin tt , khng vt qu 10-30 in ,tc

    l gc iu khin vi mi van khng c qua lch gi tr trn .

    + m bo mch hot ng n nh v tin cy khi li in xoay

    chiu dao ng c v gi tr in p v tn s.

    + C kh nng chng nhiu cng nghip tt, tc ng nhanh

    +m bo xung iu khin pht ti cc van ph hp m chc

    chn cc van .Xung phi tha mn

    cng sut (v in p v dng iu khin ).

    Thng tc tng p iu khin phi t 10V/us ,tc

    tng dng iu khin t 0,1A/us .

    rng xung iu khin cho dng qua van vt tr s

    dng in duy tr Idt ca n , khi ngt xung van vn gi

    ctrng thi dn .

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    23/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 23

    2. Cu trc mch iu khin:

    2.1Cc h iu khin chnh lu:

    C hai h iu khin l h ng b v h khng ng b .

    + H ng b : trong h ny gc iu khin m van lun

    c xc nh xut pht t mt thi im c nh ca in p lc

    .V vy trong mch iu khin phi c khu ng pha m bo

    mch iu khin hot ng theo nhp ca in p lc .

    + H khng ng b : trong h ny gc iu khin m van

    khng c xc nh theo in p lc m c tnh da vo trng

    thi ca ti chnh lu v vo gc iu khin ca ln pht xung mvan ngay trc y .Do , mch iu khin ny khng cn khu

    ng pha nhng phi thc hin iu khin theo mch vng kn ,

    khng th thc hin vi mch h.

    2.2Nguyn tc iu khin:

    Thng dng hai nguyn tc iu khin: thng ng tuyn tnh

    (dch pha)v thng ng arccos(dc).

    a) Nguyn tc iu khin thng ng tuyn tnh(dch pha)

    - in p ng b (urc), ng b vi in p dt trn cc A - K

    ca tiristor, thng t vo u o ca khu so snh.

    0

    us

    2

    Ucm

    Usm

    t

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    24/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 24

    - in p iu khin (udk) - in p mt chiu iu chnh c

    bin , thng t vo u khng o ca khu so snh .

    hiu in th u vo ca khu so snh l:

    Ud= udk urcMi khi udk=urc th khu so snh lt trng thi, to ra mt xung

    iu khin.

    Nh vy, lm bin i udk c th iu chnh c thi im xut

    hin xung ra, tc l iu chnh c gc mca tiristor.

    Gia v ucm c quan h:

    =dkU

    Um

    Vi Udkmax=Um

    b) Nguyn tc iu khin thng ng arcos(dc)

    Theo nguyn tc ny dng b to in p rng ca v b so

    snh .Tn hiu ng b Udk s ng b ha qu trnh lm vic ca

    b phat xung rng ca

    - Ti thi im Udk=Urc b so snh s lt trng thi .Nuurc= Um.cos t,chn thi im t=0 l thi im chuyn mch

    t nhin th khi t= ta c

    Umcos=Uk =arccosdk

    m

    U

    U

    Khi uk = Um th = 0.

    Khi udk

    = 0 th =2

    .

    Khi udk = - Um th = .

    Nh vy, khi iu chnh udk t +Um n tr udk = -U m, ta iu

    chnh c gc m t 0 n .

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    25/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 25

    II. S khi v chc nng:

    Da vo nguyn tc iu khin v yu cu ca cng ngh ta

    thit lp c s khi ca b iu khin:

    Trong :

    Ung: in p ngun

    Uk: in p iu khin

    1. Khu ng pha ( F ):

    Ud

    Uph

    Uk

    UngF Uta SS DX KK

    B K

    t

    Ucm

    0

    2

    usuAK

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    26/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 26

    To in p trng pha vi in p th cp bin p mch lc.

    V cch ly gia mch lc in p cao vi mch iu khin in p

    thp.

    2. Khu to in p ta (Uta):

    To in p c dng rng ca c chu k lm vic theo nhp ca

    in p ng pha.

    3. Khu so snh( SS ):

    So snh gia in p ta Uta v in p iu khin Uk, tm thi

    im hai in p ny bng nhau ( Uk = Uta) pht xung iu

    khin tc l xc nh gc m.4. Khu dng xung ( DX):

    Nhm to ra cc xung c dng ph hp m chc chn van

    chnh lu, thng c s dng xung chm.

    5. Khu khch i xung (KX):

    Tin hnh khch i xung t mch dng xung a m bo m

    chc chn tiristor. Khu ny cng thng lm nhim v cch ly

    gia mch iu khin v mch lc.

    6. B iu khin ( BK ):

    Khu ny c nhim v nhn cc tn hiu t cng ngh a ti

    v cc tn hiu phn hi ly t ti v x l theo nhng qui lut

    iu khin nht nh a ra Uk tc ng n gc iu khin

    khng ch ngun nng lng ra ti cho ph hp nht.

    n nh dng in ta phi phn hi m dng in; n

    nh in p ta phi phn hi m in p.

    Trong qu trnh np acqui t ng ,s n dng v n p phi

    lun c m bo

    III.Xy dng mch iu khin :

    1. Khu ng pha :

    a) S v nguyn l

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    27/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 27

    N1

    N2

    N3

    -

    ++

    VR1 E

    E

    -EU1

    OA1

    R0

    D1

    D2

    U2

    U'2

    R1

    R3

    Udf

    Uo

    Udb

    T

    Time (s)

    0.00 10.00m 20.00m 30.00m 40.00m 50.00m

    VF1

    -20.00

    20.00

    - in p ng pha c so snh vi in p trn bin trVR1. Ti thi im Udf=U0 th i du ca in p ra khuch i

    thut ton.- in p ti ca m:

    Uo=. 1

    1 3

    EVR

    VR R+

    in p ca dng bng udf .in p vo bng:

    Ura=K0.(u+-u-)=K0.(udf-u0)Khi udf> u0 th in p ra Ura=Ubh=E-1.5 VKhi uA< u

    - th in p ra Ura=-Ubh=-( E-1.5)VKt qu ta c chui xung ch nht khng i xng.

    b)Tnh ton

    - in p ng pha qua it 1,2 c dng in p mt

    chiu na hnh sin . chn in p xoay chiu ng pha UA=12(V)

    in tr R1 c dng hn ch dng vo KTT.

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    28/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 28

    -

    ++

    VR2

    E+E

    -ER5

    R4

    C

    Udz

    Udf

    OA2

    D3

    Urc

    T

    Time (s)

    0.00 10.00m 20.00m 30.00m 40.00m

    U2

    1.00

    10.00

    Chn R2=R1=10(K )

    Chn gc duy tr v kho nng lng l 5o th in p t vo ca

    dng ca b so snh l:

    Ud= 2 Usin5o= 2 *12*sin5o=1.48(V)

    . 1

    1 3

    EVR

    VR R+=1,48R3=7VR1

    Chn R1=35(K ) , VR1 loi 100 K ,t gi tr 5 K

    Chn Khuch i thut ton l loi TL084 c:

    Ngun cung cp E= 12V

    Nhit lm vic : t=-25 850C

    Cng sut tiu th: P=680 mW

    Tng tr u vo : Rin=106 M

    Dng in ra : Ira=30pA

    2. Khu to in p rng caa) S v nguyn l

    - in p ng b c a vo ca o ca khu to in prng ca.

    - Khi Udp

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    29/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 29

    - in p trn t C c np tng tuyn tnh n tr s ngng

    ca it n p DZ v gi in p ra tr s ny.

    - na chu k sau, khi Udb>0 th 3 kho nn dng qua 3bng 0,t phng in,in p trn t C (in p ra) gim tuyn

    tnh. Khi in p gim n khng ri m th t DZ dn nh it

    bnh thng gi cho in p gi tr 0.

    b) Tnh ton

    *Khi Udp0 (Udp=+Ubh) th 3 kho , t C phng in

    - Dng phng in : Ip=2 4

    E

    VR R+

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    30/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 30

    T

    Time (s)

    0.00 25.00m 50.00m 75.00m 100.00m

    VF1

    -20.00

    20.00

    -

    ++

    E

    -E

    Udk

    Urc

    Uss

    R6

    OA3

    - in p trn t C gim dn theo thi gian:

    uc(t)=UC(0)+1

    Cci dt =Udz-

    1

    C ci dt =10- 2 4

    E

    VR R+.t.

    1

    C

    - thi gian phng in t=tp =9,5ms,ti thi im tp in p

    trn t bng bng 010-2 4

    E

    VR R+1

    C.tp =0 VR2+R4=57K

    Chn R4=10(K ) , VR2 loi 100 (K ),t gi tr 50 K

    3. Khu so snh:

    a) S v nguyn l

    So snh in p ta v in p iu khin, im cn bng ca

    hai in p ny l thi im m tiristor.

    th in p Uss

    Khi Udk>Urc th in p ra ca khu so snh l Ura=+Ubh=E-1,5 V

    Khi Udk

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    31/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 31

    -

    ++

    E

    -E

    R7

    R8

    R9

    OA3

    C1

    Udx

    T

    Time (s)

    0.00 5.00m 10.00m 15.00m 20.00m

    Voltage(V)

    -10.00

    0.00

    10.00

    20.00

    a) S v nguyn l

    - Khu to xung chm l mch dao ng hot ng ch tdao ng.in p trn t C1 c so snh vi in p Vp

    Vp=7

    7 8

    .raU R

    R R+= 7

    7 8

    1,5.

    ER

    R R

    +

    - T c np t gi tr Vp-n Vp+ v phng t gi tr Vp+ n

    Vp- vi hng s phng np =R9 .C1

    - Thi gian phng tp v thi gian np tn bng nhau,chu k phngnp T=tp +tn ,nu chn R7 =R8 th chu k phng np

    T=2,2.R9.C1

    b,tnh ton

    chn R7=R8 =1k ,

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    32/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 32

    N1 N2

    &

    +

    D4

    D5

    D6

    R10

    R11

    R12

    C2

    C3 R13

    T1

    T2

    EUdf

    Uss

    Udx

    - chn tn s lm vic ca mch dao ng l 10 kHz,C 1 =20nF

    th ta c T=10-4=2,2. 20.10-9.R9R9 =2.5 k , chn R9 =3 k

    kt qu ta c dy xung hnh ch nht

    5,khu tch xung ,bin p xung v khuch i xung

    a. s v nguyn l

    * sau khu dng xung, ta c hai xung iu khin trong mt

    chu k in p xoay chiu,iu ny l khng mong mun.v vy ta

    s dng khu tch xung xc nh chu k dng (m) pht xung

    iu khin cho Tirirtor khi in p trn n l dng( UAK >0)

    - Ta ly in p t khu ng pha ,sau khu so snh v in p

    sau khu to xung vo chn cng logic AND,cc in p dng s

    c gi tr 1 logic.Cng AND s cho xung iu khin khi in p

    trn tiristor l dng,in p ny c a vo khu khuch i

    xung

    *Khu khuch i xung

    - Khi khuch i xung gm hai tranzitor T1,T2 mc theo kiu

    Darlington

    - D4 bo v Tranzitor khi c dng in ng

    c

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    33/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 33

    T

    Time (s)

    0.00 10.00m 20.00m 30.00m 40.00m

    U3

    -20.00

    20.00

    U4

    -10.00

    20.00

    U5

    -1.00

    7.00

    U6

    0.00

    4.00

    - D6 ngn chn xung p m c th c khi van kha

    -D5 hn ch qu p trn cc cc colector v emito ca tranzitor

    T1,T2

    - R11 to mt st p 0,4 v,iu khin T2 lc dng ra ln v

    chuyn t m sang kha nhanh hn

    - R12 hn ch dng ngn mch ca T2

    - R13 va C3 dng lc

    -C2 np in khi cha c xung iu khin ,khi c xung iu

    Khin ,C2 phng in cung cp in cho bin p xung

    th p nhn c sau AND

    b.tnh ton

    Ug=3v,Ig=150mAdng v p th cp bin p xung l :

    I2=150mA

    U2=3+0,6=3,6v (0,6 l st p trn D6 khi n dn)

    Chn my bin p c t s bin i k=2,suy ra in p v dng

    s cp bin p xung

    I1=75mA, U1=3,6.2=7,2 v

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    34/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 34

    R12=(E-7,2)/0,075=64

    Chn R12= 70

    Chn tranzitor T1 loi ST 603 c

    Uce=30 v,Ice=800 mA ,= 30-100

    Chn tranzitor T2 loi C828 c

    Uce= 30v,Ice=300mA, = 30-100

    R11= 32

    ce

    ce

    U

    I= 3

    3

    3

    ce

    ce

    U

    I

    =0.4.30/75=160 ,chn R11 bng 165

    Diode D4,D5,D6 chn loi :D-1001 c

    Imax =1A,Ung =200v, U=0,6 v

    6.Ngun cung cp cho mch iu khin :

    a) ngun nui n p dng IC n p 7812 ,IC7912:

    Ngun n p l ngun lun n nh in p ra khi thay

    i in p vo hoc thay i ti .s khi ca b ngun mt chiu n p

    Cc phn t thc hin khi chc nng:- khi h p v cch ly dng my bin p

    - Khi chnh lu dng chnh lu cu

    - Mch lc dng t in c in dung ln.

    - Mch n nh in p dng IC n p 78xx vi cc cp in

    p ra chun v c th hin bng hai s xx. Dng ti cho php IC

    ny l 1A( khi c tn nhit tt).

    S n p dng IC n p

    UrUVUdU2U1 H p cchly

    Chnhlu

    Mchlc

    Mch n nhinp

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    35/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 35

    Tnh chn cc phn t trn s

    - IC 7812 c in p u vo : 7 35VDng in u ra :0 1A

    in p ra E=12V

    IC 7912 c in p u vo : 7 35V

    Dng in u ra : 0 1A

    in p ra E=-12V

    - Chn t lc phng C1=C2=1000F, C3=C4=100 FChn t lc nhiu C5=C6=0,1F .

    - Chn cc cu chnh lu c I=1A; U=40V(khng c tn nhit)

    * chn my bin p

    * Chn my bin p mt pha c mt cun s cp v nhiu cun

    th cp

    - in p s cp 220v

    -Cun dy ng pha :ly in p ng pha l U=14v

    -Cun th cp bin p cung cp in p cho chnh lu ca b

    to ngun nui,in p th cp l :U=40 v

    -Cng sut my bin p bng tng cng sut tiu th khu

    ng pha,khu my bin p xung,khu to ngun nuI, 8 IC

    TL084 v 2 cng AND

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    36/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 36

    -

    ++

    -

    ++

    -

    ++

    -

    ++

    1

    1

    1

    Iph

    Up

    E

    Uphu

    VR5

    VR6E

    VR4

    R20

    R19

    CM2

    CM1

    NOT

    Uphi

    SUN

    -E

    R28

    R30

    R24

    R26

    R27R23

    R22

    R16

    R17

    R18OA5

    OA6

    R21

    R29

    OA8

    E

    -E

    E

    -E

    E

    -E

    OA7

    R25

    KHAU PHAN HOI

    Khau on dong

    khau on ap

    Khau chuyen mach

    Udk

    S=Sdf+SIC +SSND +Sbax

    =1,48.0,9.14.1+8.0,68+2.2,5.10-9 +2.3.0,15=25 w

    -Chn hiu sut ca mach to ngun nui cho mch iu khin l

    75% v vy chn cng sut my p l

    Sba = 25/0,75=34 VA,suy ra Iscp=0,15A

    7.Khu phn hi

    7.1) S v nguyn tc hot ng

    - Cc tn hiu phn hi dng UphI v p UphU c ly t mchlc ri a v cc khu phn hi to ra Uk iu khin gc m nhm n nh cc gi tr dng hoc p t trc

    Do p ,dng ra ti ( dng, p np)l lin tc nn ta c

    Ud = 0,9U2 cos

    Id =d

    t

    U E

    R

    = 2

    0,9. .cos

    t

    U E

    R

    - Do vy thc hin n dng v p theo nguyn tc sau:

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    37/43

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    38/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 38

    - c qui c np no th in p t cho mi ngn n l

    2,7v.V vy in p np khi l

    Ud = Un =2,7.28/2= 37.8 V

    0,9 .U2 cos =37,8 =9,63Uk =Urc . /180 =0,54 V

    - OA6 l mch cng o ,chon R24=R25=R26=5k

    Suy ra Uk = -Uphu -UtVR6

    Chn Uphu =6 VUp.23

    22 23

    R

    R R+=6 vi (Up=Ud=Un)

    R22=5,3 R23 chn R23= 5k ,R22=27k

    UtVR6= -6,54 V

    Suy ra E.6

    6 27

    VR

    VR R+=6,54VR6=1,2 R27

    Chn R27= 1k ,VR6 loi 20k t gi tr 12k

    *Vy t gi tr in p ban u ti VR6 l UtVR6 =-6,54 V

    c, Khu chuyn mch

    - Ban u c qui c mc vo mch np th dng np tng v

    in p c qui tng dn ln, tc l dng phn hi v p phn hi

    tng dn ln. Lc ny do p phn hi nh hn UVR5(p t VR5 )

    nn p u ra OA8 UraOA8 =-E ( mc thp), do chuyn mch

    CM2 ngt cc ng phn hi p ra khi mch. ng thi do c

    cng NO nn chuyn mch CM1 ng ng phn hi dng vi

    mch thc hin qu trnh n nh dng.- Khi p phn hi UphU bng UVR5 th UraOA8 =E do CM2

    ng cn CM1 ngt nn mch thc hin qu trnh n p.

    t UtOA5 =6 V

    Suy ra E.5

    5 28

    VR

    VR R+=6V VR5=R28

    Chn VR5 loi 5k ,t gi tr 4k ,chn R28 =4k

    Chn R29=R30 =k

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    39/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 39

    -

    ++

    R32

    R33

    R31 VR7

    OA9

    E

    -E

    Uphu

    RH

    T3

    D7

    D8E

    E

    Vy din p t VR5 l 6 V

    8.Khu bo v qu in p

    Nguyn l lm vic ca mch

    - Khu bo v qu p s ngng qu trnh np cho c qui khiin p np cho c qui ln hn in p np nh mc 10%

    - in p phn hi Uphu ly t in tr R23,c so snh viin p UtVR7 t VR7

    - Khi in p np tng qu gi tr nh mc 10% th in p

    Uphu cng tng tng ng 10%Nn ta t UtVR7 =1,1.6= 6,6 V

    - Khi UphuUtVR7 (tc l Un110%Unm ) u ra ca OA9 ldng (+) t ln bazo ca T3 ,lm T3thng .Dng in t ngun Equa rle RH qua T3 v t , lm rle tc ng ,tip im thngng c m lm cho mch iu khin tc ng ,lm c qui cct khi mch lc

    Khi Uphu

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    40/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 40

    T

    Time (s)

    0.00 10.00m 20.00m 30.00m 40.00m

    Axis label

    -50.00

    50.00

    U1-20.00

    20.00

    U2

    1.00

    10.00

    U3

    -20.00

    20.00

    U4

    -10.00

    20.00

    U5

    -1.00

    7.00

    U6

    0.00

    4.00

    U7

    -300.00m

    900.00m

    S hot ng ca mch iu khin

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    41/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 41

    -+

    +

    +

    N1

    N2

    N3

    - +

    +

    -+

    +

    -+

    +

    &

    N1

    N2

    N1

    N2

    N3

    N1

    N2

    N3

    N1

    N2

    &

    - +

    +

    - +

    +

    - +

    +

    - +

    +

    1

    tt

    -

    +

    - +

    +

    VR2

    E

    +E

    -E

    R4

    +E

    -E

    E

    OA3

    D4

    D5

    D6

    R10

    R11

    R12

    C2

    C3

    R13

    T1

    T2

    E

    +E

    -E

    R3 O

    A1

    OA2

    DZ

    R5

    D3

    D1

    D2

    OA4

    R1

    VR1

    Udf

    U0

    R15

    Z2

    E-E

    C1

    C

    R9

    R0

    R6

    R7

    R8

    U4

    Udb

    Uss

    Urc

    Udk

    D7

    D8

    Uand

    Udx

    BA

    Ug

    BAL

    T1

    T2

    R

    C

    R

    C

    U1

    Rd

    Aq

    D4

    D5

    D6

    R10

    R11

    R12

    C2

    C3

    R13

    T1

    T2

    E

    Uand

    Ug

    E

    Uphu

    VR5

    VR6

    E

    VR4

    R20

    R19

    CM2

    CM1

    NOT

    Uphi

    SUN

    -E

    R28

    R30

    R24

    R26

    R27

    R23

    R22

    R16

    R17

    R18

    OA5

    OA6

    R21

    R29

    OA8

    E

    -E

    E

    -E

    E

    -EOA7

    R25

    R15

    Z2

    R32

    R33

    R31

    VR7

    OA9

    E-E

    Uphu

    RH

    T3

    D7

    E

    E

    D8

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    42/43

    http://www.ebook.edu.vn Trang 42

    Cc ti liu tham kho

    Ti liu Tc gi

    in t cng sut V Minh Chnh, Phm Quc Hi

    Trn Trng Minh

    in t cng sut Nguyn BnhHng dn thit k mch in t cng sut Phm Quc Hi

    Tnh ton thit k thit b in t cng sut Trn Vn Thnh

    Phn tch v gii mch in t cng sut Phm Quc Hi,

    Dng vn Nghi

    K thut mch in t Phm Minh H

    Cc ti liu v c quy .

    H Ni , ngy 20 thng 5 nm 2008

    Sinh vin thc hin

    Phm vn Luyn

  • 8/8/2019 Do an Hoan Thanh Chinh Thuc

    43/43