diyabet ve kanserdiyabet süresi ve kanser riski • diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski...
TRANSCRIPT
![Page 1: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/1.jpg)
Diyabet ve Kanser
Ramazan Sarı
Akdeniz Üniversitesi
Antalya
![Page 2: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/2.jpg)
Diyabet ve kanser
Sunum planı
• Kanser sıklığı ve prognozu ile Diyabet
arasında anlamlı ilişki var mı?
• Diyabet ve kanser için ortak risk faktörleri
nelerdir?
• Diyabet ve kanser riski arasındaki olası
biyolojik mekanizmalar nelerdir?
![Page 3: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/3.jpg)
Diabetes and Cancer
Maynard GD. Biometrika 1910 ; 7: 276-304
A Statistical Study in Cancer Death-Rates
Cancer and Diabetes,
Both diseases have very much the same age
distribution. They stand almost alone as being on the increase, while
other causes of death show declining rates. The aetiology of both
diseases is obscure. Both being diseases of old age…
… If there were a common factor in the
causation of the dual increase a correlation between these diseases
might be discovered.
1910
![Page 4: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/4.jpg)
American Diabetes Association /
American Cancer Society
Consensus Report
2010
Type 2 Diabetes and cancer share many risk
factors, but potential biologic links between the two
diseases are incompletely understood.
Cancer and Diabetes are diagnosed within
the same individual more frequently than would be
expected by chance, even after adjusting for age.
Giovannucci E et al. Diyabetes Care 2010;33(7):1674-85.
![Page 5: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/5.jpg)
Diyabet ve Kanser riski
Noto H et al. Endocr Pract 2011; 17(4): 616-628
Kanser insidansı %7
![Page 6: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/6.jpg)
Diyabet ve kanser riski
Vigneri P, et al. Endocr Relat Cancer, 2009
Suh S, et al. Diyabetes Metab J, 2011
![Page 7: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/7.jpg)
Diyabetik kadın ve erkeklerde kanser riski analizi
Onitilo AA, 2012
![Page 8: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/8.jpg)
Koreli erkek ve kadınlarda
Açlık serum glikozu ve kanser riski
Sun HJ, et al, 2005
![Page 9: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/9.jpg)
Tip 2 Diyabette hiperglisemi ile kanser riski ilişkisi
Yang X, et al. 2010
![Page 10: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/10.jpg)
Diyabet süresi ve kanser riski
• Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek
• Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında; 6-10 yıl ve >10 yıl için risk sırasıyla 1.8 ve 2.2 (Hassan M, et al, 2010).
• Kolorektal kanser İlk 4 yılda risk diyabetik olmayanlarla aynı. 4-8 yılda risk artışı RR: 2.36. Uzun süreli diyabette riskte azalma (Flood A, 2010)
• Meme kanseri İlk 15 yılda risk benzer ancak 15 yıldan sonra risk azalmakta (Michels KB, et al. 2003)
• Pankreas kanseri Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında diyabet süresi <2 yıl olanlarda AOR:4.43 ve >2 yıl olanlarda AOR: 2.11 (Ben Q, et al, 2011).
Erken dönemdeki yüksek risk zamanla azalmakta (Wang F, et al. 2006, Jhonson JA, et al. 2011)
Diyabet süresi 3 ay-1 yıl OR: 3.71
Diyabet süresi 1-2 yıl OR: 2.94
Diyabet süresi 1-4 yıl OR: 2.4
Diyabet süresi 5-9 yıl OR: 2.0
Diyabet süresi ≥10 yıl OR: 0.86
![Page 11: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/11.jpg)
Diyabet ve kanser mortalitesi
Noto H et al. Endocr Pract 2011; 17(4): 616-628
Kanser mortalitesi insidansı %3.
RR, 1.16; erkekte RR: 1.10; kadında RR: 1.24
![Page 12: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/12.jpg)
Barone BB, et al. JAMA, 2008
Önceden Diyabeti olan kanser hastalarında
tüm nedenlere bağlı uzun dönem mortalite
![Page 13: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/13.jpg)
Tüm nedenlere bağlı ve kansere özgü
mortalite riski
Onitilo AA, 2012
![Page 14: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/14.jpg)
Glikoz tolerans durumu ve
kanser mortalitesi arasındaki ilişki
Zhou XH, et al. 2010
Shikata K, et al. 2013
![Page 15: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/15.jpg)
Tip 1 Diyabet ve kanser riski
HR= 1.17- 1.2 arasında
Kadınlardaki risk erkekten fazla
Risk artışı (HR)
Mide Ca için=2.3
Servix Ca için= 1.6
Endometrium Ca için= 2.7
Deri, lösemi (ALL) için de risk yüksek
Zendehdel K, et al. J Natl Cancer Inst. 2003
Shu X, et al. Diyabet Med 2010
![Page 16: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/16.jpg)
Diyabet ve Kanser için ortak risk faktörleri • Diyabetik hastalarda kanser riski artmakta; kanserli hastaların %8-18’i
aynı zamanda diyabetik (Ko C, et al. 2002)
• YaşKanserlerin %60’ından fazlası ≥65 yaş, aynı yaşta diyabet sık
• Cinsiyet hem kanser hem de diyabet erkeklerde hafif derecede yüksek
• Obezite hem kanser hem de diyabet riskini artırmakta
• Diyet düşük işlenmiş ve kırmızı et içeren ve yüksek sebze-meyve ve tam tahıllı gıda içeren beslenme hem kanser hem de diyabet riskini azaltmakta
• Fiziksel inaktivite yüksek fiziksel aktivite ile düşük kanser (kolon, meme, endometrium) ve diyabet riski (Friedenreich CM, 2002; Lee IM, 2003)
• Sigara sigara içimi ile kanser riski (solunum yolu kanserleri, mesane, pankreas, KC, mide, servix, lösemi) ve diyabet riski artmakta (Mackay J, et. Al, 2006; Willi C, et al. 2007)
• Alkol Aşırı alkol alımı ile kanser (oral kavite, larinx, farenx,KC, kolorektal, meme) ve diyabet riski artmakta
Giovannucci E et al. 2010
![Page 17: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/17.jpg)
Diyabet ve kanser arasındaki ilişkide olası
biyolojik mekanizmalar nelerdir?
1. Genel mekanizmalar: – İnsülin direnci-hiperinsülinemi
– Hiperglisemi
– Obezite
– İR expresyonunun artması
– Fetal insülin reseptörlerinin varlığı
– IGFBP azalması, IGF-1 yüksekliği
– SHBG azalması, sex hormonlarının artışı
2. Organ spesifik mekanizmalar: KC ve pankreas için yüksek düzeyde insülin maruziyeti
KC steatoz ve sirozu, viral hepatitinflamasyon, hepatosit hasarı
Böbrek için hipertansiyon ve sık böbrek hastalığı
Mesane için idrar yolu enfeksiyonu
Kadın üreme sistemi için SHBG ve seks hormon anormallikleri, gecikmiş menarş, doğurma azlığı, fertilite sorunları, menstrual siklüs bozuklukları
Kolorektal kanser için barsak hareketlerinin azalması, fekal safra asiti konsantrasyonun yüksekliği
Lenfoma için nötrofil fonksiyon bozukluğu, selüler ve humoral imminüte bozukluğu
H. Pilori enfeksiyonu sık mide kanseri
Gastrik asit reflüsüne bağlı özafagus kanseri
Safra kesesi taşısafra kesesi kanseri
![Page 18: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/18.jpg)
AICR expert report, 2009
![Page 19: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/19.jpg)
Calle EE et al. 1999
Obezite ve kanser mortalitesi
![Page 20: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/20.jpg)
Kilo kaybı ve kanser riski
![Page 21: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/21.jpg)
Kilo kaybı ve kanser mortalitesi
![Page 22: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/22.jpg)
IGF-1 ve Seks hormon üretiminin artışı
IGFBP azalması ve SHBG azalması
![Page 23: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/23.jpg)
İnsülin direnci-hiperinsülinemi
metabolik etki azalması-mitogenik etki artışı
Vigneri P et al. 2009
![Page 24: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/24.jpg)
Metabolik etkiler Hücre yaşamı,
büyüme Çoğalma
IGF-I
IGF-1 Reseptör ve Insulin Reseptörleri
Insulin
Insülin Reseptor-A
ß ß
ß ß
Insülin Reseptor-B
IGF-I Reseptör
ß ß
![Page 25: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/25.jpg)
Normal ve kanserli dokularda
IR and IR-A izoform ekspresyonu
Vigneri P et al. 2009 Frasca et al. 1999
Vella et al. 2002
Kanserli dokularda normal dokulardan daha fazla IR-A izoformu
Meme, 73 vs 43; AC, 53 vs 39; Kolon, 68 vs 35;
Tiroid: normal dokuda %44; papiller Ca %53; foliküler Ca %56; Undif. Ca %70.5
![Page 26: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/26.jpg)
Yüksek insülin mitojenite ve
transformasyona yol açan
IGF-1 reseptörüne bağlanır
Yüksek insülin ile IGFBP-1 ve
IGFBP-2 yapımını azalır,
serbest IGF-1 düzeyi artar.
![Page 27: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/27.jpg)
Glikoz ve insülin ile tümör büyümesi ilişkisi
Heuson et al. 1972
![Page 28: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/28.jpg)
Artmış insülin düzeyi
meme CA riski artışı
![Page 29: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/29.jpg)
Goodwin et al. 2002
Meme kanserli kadınlarda yüksek insülin düzeyi
düşük tekrarlama olmaksızın yaşam ile ilişkilidir
![Page 30: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/30.jpg)
Marker Risk of Associated
Cancer
Population Reference
C-Peptide Increased
•Colorectal
•Endometrial
•Advanced Prostate
Physicians’ Health Study
EPIC
NYUWHS
EPIC
Physicians Health Study
Ma et al. 2004
Jenab et al 2007
Kaaks et al 2000
Cust et al 2007
Ma et al. 2008
Insulin Increased
• Endometrial
• Colorectal
Conflicting Results
•Pre-menopausal Breast
Women’s Health Initiative
Women’s Health Initiative
Women’s Health Initiative
Nurses’ Health Study
Gunter et al 2008
Gunter et al 2009
Gunter et al 2008
Eliassen et al 2007
IGF-I Increased
•Colorectal
•Pre-menopausal Breast
•Prostate
Meta-Analyses
Chen et al 2009,
Rinaldi et al 2010
Chen et al 2009
Chen et al 2009
Roddam et al 2008
Renehan et al 2004
Insülin, IGF-1 ve Kanser
![Page 31: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/31.jpg)
Serum IGF-1 düzeyi
prostat ve kolorektal kanser riski ile ilişkilidir
Renehan et al. Lancet 2004;363:1346
![Page 32: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/32.jpg)
• Diyabetikler diyabetik olmayanlardan daha az mammografi
yaptırmakta (%78.1 vs 84.9; OR:0.63) (Beckman TJ, 2001)
• Servikal kanser taraması diyabetik
kadınlarda daha az yapılmakta (%74
vs 79), AOR 0.73 (Zhao G, et al. 2009)
• Kolorektal kanser taraması diyabetik
olanlarda daha fazla yapılmakta (%63
vs 60), AOR 1.14 (Zhao G, et al. 2009)
Tarama
![Page 33: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/33.jpg)
Tarama
• Diyabetik hastalar kendi yaş ve cinsiyetlerine uygun insanlar için önerilen şekilde kanser taraması yaptırmalıdır (ADA- A consessus report, 2010)
• Diyabetin 2 yılı içindeki hastalar arasında yaşlı olanlarda, hastalık öncesinden daha düşük VKİ’ne sahip, kilo kaybı olan, ailede diyabet öyküsü olmayanları pankreas kanseri açısından taramak gerekli (Lee JH, et al. 2012)
![Page 34: Diyabet ve KanserDiyabet süresi ve kanser riski • Diyabetin ilk 10 yılı içinde kanser riski daha yüksek • Hepatosellüler kanser ilk 2-5 yıl ile karşılaştırıldığında;](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022081617/604409731926de17a6480707/html5/thumbnails/34.jpg)
Özet
• Özellikle tip 2 Diyabet artmış kanser riski (KC, Pankreas, endometrium, böbrek, kolorektal, meme, mesane) ve kötü kanser prognozu ile ilişkilidir.
• Obezite, hiperglisemi, hiperinsülinemi, IGF-1 kanser risk artışına katkıda bulunmaktadır.
• Diyabetik hastalara kanser için kendi yaş ve cinsiyetleri ile ilişkili olarak önerilen kanser taramaları yapılmalıdır.
• Sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite ve kilo kontrolü hem diyabet hem de kanser riskini azaltır.