diabetes type 2 in belgië dr frank nobels endocrino-diabetologie o.l.vrouwziekenhuis aalst...
TRANSCRIPT
diabetes type 2 in België
Dr Frank NOBELS
endocrino-diabetologie
O.L.Vrouwziekenhuis Aalst
voorzitter professionele zuil
Vlaamse Diabetes Vereniging
gevecht tegen "interne pollutie"
externe pollutie externe pollutie
sensibilisatie, educatie
reglementering van industrie
aanpak van risicosituaties
vroege detectie van pollutie
sanering
gevecht tegen "interne pollutie"
externe pollutie externe pollutie
sensibilisatie, educatie
reglementering van industrie
aanpak van risicosituaties
vroege detectie van pollutie
sanering
interne pollutie interne pollutie
sensibilisatie, educatie
reglementering van voedingsindustrie
preventie
screening / vroegtijdige diagnose
behandeling
geconcerteerde actie
MOEILIJK IN BELGIE !MOEILIJK IN BELGIE !
preventie: gemeenschappen
curatie : federaal
RIZIV structuur : volgens beroepsgroepen, niet volgens pathologie
nood aan adviesorgaan over diabetesnood aan adviesorgaan over diabetes
geconcerteerde actie
MOEILIJK IN BELGIE !MOEILIJK IN BELGIE !
preventie: gemeenschappen
curatie : federaal
RIZIV structuur : volgens beroepsgroepen, niet volgens pathologie
nood aan adviesorgaan over diabetesnood aan adviesorgaan over diabetes
19891989 St. Vincent declaration (WHO, IDF)
19991999 Declaration of the America’s on Diabetes
gevecht tegen "interne pollutie"
externe pollutie externe pollutie
sensibilisatie, educatie
reglementering van industrie
aanpak van risicosituaties
vroege detectie van pollutie
sanering
interne pollutie interne pollutie
sensibilisatie, educatie
reglementering van voedingsindustrie
preventie
screening / vroegtijdige diagnose
behandeling
Mevrouw,
u hebt een beetje suiker …
diagnose zo vroeg mogelijk
glycemie goed regelen
cardiovasculaire risicofactoren corrigeren
verwikkelingen op tijd ontdekken en afremmen
verwikkelingen deskundig behandelen
brede aanpak van diabetes
HET BESTE DAT JE KAN DOEN
IS STOPPEN MET ROKEN, DRINKEN EN VETTIG ETEN !
WAT IS HET TWEEDE BESTE
?
O M A S
Gliclazide
Glucophage
Zocor
Accuretic
Amlor
Moxon
Asaflow
Dafalgan
Redomex
voorbeeld van dagelijkse medicatie
van type 2 diabeet
Polyfarmacie
informatie, educatie, motivatie van patiënt
progressief meer medicatie nodig progressief meer medicatie nodig
complexe follow-upcomplexe follow-up
multidisciplinaire behandeling (shared care)
vraagt grote inzet van de zorgverleners
vraagt veel vraagt veel : : - - organisatie - overleg – uitlegorganisatie - overleg – uitleg - tijdsbesteding- tijdsbesteding
"chronic disease management""chronic disease management"
niet alleen in België
Loopt dit goed ?Loopt dit goed ?
NEEN !NEEN !
zorg voor type 2 diabetici in België :verre van optimaal
mentaliteitsverandering nodigmentaliteitsverandering nodig
kennis loopt achterkennis loopt achter
gebrekkige ondersteuninggebrekkige ondersteuning
Werkt u voor voedingsadvies bij diabeten samen met een diëtiste ?
regelmatig
nooit
af en toe
nooit 10%
af en toe 71%
regelmatig 19%
Diabetes Project Vlaanderen 1998
klasse generische naam producten
biguaniden metformine Glucophage®, Metformax®, Merck-metformine®
gliniden repaglinide NovoNorm®
sulphonylurea gliclazide Diamicron®, Merck-Gliclazide®
glipizide Glibenese®, Minidiab®
gliquidone Glurenorm®
glibenclamide Bevoren®, Daonil®, Euglucon®
gliclazide L.A. Uni diamicron®
glimepiride Amarylle®
glitazones pioglitazone Actos®
rosiglitazone Avandia®
glucosidase remmers
acarbose Glucobay®
diabetescontrole huisartspraktijk
gemeten laatste 6 m
HbA1c : 64 %
cholesterol : 56 %
triglyceriden : 51 %
bloeddruk : 85 %
Williams R, Van Gaal L, Lucioni C. Code 2 study. Diabetologia 2002;45:S13
uitgevoerdvermeld
uitgevoerdniet vermeld
Diabetes Project Vlaanderen 1998
rookgedrag besproken
niet uitgevoerd
laatste 1½ j uitgevoerd en/of vermeld in dossier ?
ja neen
µ-albuminurie
Diabetes Project Vlaanderen 1998
oogfundus
ja neen
laatste 1½ j vermeld in dossier ?
uitgevoerdvermeld
uitgevoerdniet vermeld
Diabetes Project Vlaanderen 1998
voeten nagekeken
niet uitgevoerd
laatste 1½ j uitgevoerd en/of vermeld in dossier ?
late verwijzing naar 2de lijn
gemiddeld HbA1c bij verwijzing voor insulinetherapie > 10 %
indien insuline opstart bij HbA1c 7.5 – 10 % : - minder complicaties - meer kans op eenvoudig insulineschema (1 injectie)
late verwijzing naar 2de lijn
Apelqvist, Sweden
gemiddeld 188 dagen tussen ontstaan van ulcus en verwijzing naar voetkliniek
indien verwijzing binnen de 25 dagen : 79 % minder amputaties
zorg voor type 2 diabetici in België : verre van optimaal
mentaliteitsverandering nodigmentaliteitsverandering nodig
kennis loopt achterkennis loopt achter
gebrekkige ondersteuninggebrekkige ondersteuning
11 inj inj
OADOAD
dieetdieet
250.000
200.000
30.0005.000
type 2 diabetes in België : 2002
22 inj inj
≥≥33 inj inj
onbekendonbekend
diabetesconventie
11 inj inj
OADOAD
dieetdieet
250.000
200.000
30.0005.000
type 2 diabetes in België : 2005
22 inj inj
≥≥33 inj inj
onbekendonbekend
diabetesconventie
referentieVPK diabetes
diabetespas
ontwikkeld door ontwikkeld door de werkgroep diabetes de werkgroep diabetes
van het RIZIV-comité chronische ziektenvan het RIZIV-comité chronische ziekten
zorgvernieuwingsproject diabeteszorgvernieuwingsproject diabetes
in samenwerking met :in samenwerking met :-- de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) -- de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH)de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH)
gebrekkige ondersteuning van 1ste lijn (anno 2001)
huisarts geen duidelijke coördinerende rol toebedeeld
diëtiste niet terugbetaald
voetzorg (pedicure, podoloog) niet terugbetaald
geen beschikking over een verpleegkundige voor educatie
gebrek aan specifiek educatiemateriaal voor eerste lijn
onvoldoende hulpmiddelen voor structurering van de diabeteszorg
gebrekkige vergoeding voor tijdrovende begeleiding
informatie voor diabeet
houvast voor huisarts
communicatiemiddel : - met patiënt - met andere zorgverleners
zorgvernieuwingsproject diabetes
patiëntpatiënt krijgt vergoeding voor of 2 x ½ u voedings-advies door diëtiste per jaar
patiëntpatiënt met hoog risico voor diabetische voetwonden (vanaf risico 2b) krijgt vergoeding voor 2 consultaties bij podoloog per jaar
huisartshuisarts krijgt vergoeding voor gebruik van diabetespas
diëtistediëtiste en podoloogpodoloog voor het eerst officieel ingeschakeld en vergoed
stimuli om de pas te gebruiken
12
33
44
6 6
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
zeerpositief
positief neutraal negatief zeer negatief
Voor deze infosessie was mijn globale beoordeling van dit project :
Diabetes Project Vlaanderenmodule zorgvernieuwingsproject met diabetespas 2003
%
44
56
0 0 00
10
20
30
40
50
60
zeerpositief
positief neutraal negatief zeer negatief
Na deze infosessie was mijn globale beoordeling van dit project :
Diabetes Project Vlaanderenmodule zorgvernieuwingsproject met diabetespas 2003
%
33
48
19
0 005
101520253035404550
100% 75% 50% 25% 0%
Ik ben van plan om de diabetespas bij het volgende percentage van mijn diabetespatiënten te gebruiken :
Diabetes Project Vlaanderenmodule zorgvernieuwingsproject met diabetespas 2003
%
diabetespas
0.85 % van de alg. bevolking heeft diabetespas
bij geschatte diabetesprevalentie van 2.5 % 34 % van de diabetici34 % van de diabetici
% van het beschikbare budget gebruikt :
2003 2004
- diëtiek : 2.26 % 6.23 %
- podologie : 5.77 % 7.65 %
Wens, Nobels. HANU 2005 (in voorbereiding)
diabetespas
weerstand tegen invullen van formulieren
gestart op moment dat terrein niet klaar was :- geen RIZIV-informatiecampagne naar huisarts- vergoeding huisarts - erkenning / vergoeding diëtisten- erkenning / vergoeding podologen
administratieve problemen : - niet duidelijk welke diëtisten, podologen erkend zijn - aanvraag van huisarts + attest diëtist, podoloog voor
terugbetaling- geen startdatum op pas vermeld- pedicuren podologen
te weinig podologen, diëtisten
diabetespas : toekomst
electronische versie
vergoeding huisarts
vereenvoudiging van administratie
RIZIV diabetesprojecten 1RIZIV diabetesprojecten 1steste lijn lijn
11 inj inj
OADOAD
dieetdieet
250.000
200.000
30.0005.000
type 2 diabetes in België
22 inj inj
≥≥33 inj inj
onbekendonbekend
RIZIV-projecten
SHARED CARESHARED CARE
GEMEENSCHAPPELIJKGEMEENSCHAPPELIJK
KULKUL UA/UGUA/UG
ZORGMANAGEMENTZORGMANAGEMENT
2005 2007
Aansturing HuisartsAansturing Huisarts Aansturing PatiëntAansturing Patiënt
GEZONDHEIDSECONOMISCHE ANALYSE GEZONDHEIDSECONOMISCHE ANALYSE
- Top-down
- Diabetes Steunteam
- Bottom-up
- Dicht tegen bestaande structuren
RIZIV-diabetesprojecten 1ste lijn
Optimalisering Optimalisering
DM2 zorgDM2 zorg
0
20
40
60
80
100
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6
Years
-ce
ll fu
nct
ion
(%
)
Adapted from UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Diabetes 1995
????
????
??
Progressive decline of Progressive decline of -cell -cell function in UKPDSfunction in UKPDS
BG(mg/dl)
ontbijt middagmaal avondmaal bedtijd
140
70
insuline opstarten in de 1ste lijn
XX
XX XX XX
metformine 850 mg gliclazide 80 mg
BG(mg/dl)
ontbijt middagmaal avondmaal bedtijd
140
70
NPHNPH
metformine 850 mg gliclazide 80 mg
XX
XX XX XX
insuline opstarten in de 1ste lijn
BG(mg/dl)
ontbijt middagmaal avondmaal bedtijd
140
70
NPHNPH
metformine 850 mg gliclazide 80 mg
XX
XX XX XX
insuline opstarten in de 1ste lijn
BG(mg/dl)
ontbijt middagmaal avondmaal bedtijd
140
70
NPHNPH
metformine 850 mg gliclazide 80 mg
XX
XX XX XX
insuline opstarten in de 1ste lijn
BG(mg/dl)
ontbijt middagmaal avondmaal bedtijd
140
70
metformine 850 mg gliclazide 80 mg
XX
XX XX XX
glargineglargine
insuline opstarten in de 1ste lijn
resultaten deelproject insuline-opstart zullen begin 2006 bekend zijn
kan snel geïmplementeerd worden
RIZIV-diabetesprojecten 1ste lijn
DiabetesconventieDiabetesconventie
11 inj inj
OADOAD
dieetdieet
250.000
200.000
30.0005.000
type 2 diabetes in België : 2002
22 inj inj
≥≥33 inj inj
onbekendonbekend
diabetesconventie
type 1 en type 2 diabetes
minstens 2 insuline-injecties per dagminstens 2 insuline-injecties per dag
vergoeding voor educatieeducatie en voor zelfcontrolemateriaalzelfcontrolemateriaal
3 categorieën : aantal aantal educatie educatie vergoeding vergoeding
injecties strips VPK diëtist (materiaal) educatie
cat. 1 : 3 140 2u 1u 1354 €/j 75 €/j
cat. 2 : 3 70 2u 1u 771 €/j 75 €/j
cat. 3 : 2 30 ½u ½u 310 €/j 25 €/j
diabetesconventie
gem.Dm duur 13.5 ygem.Dm duur 13.5 y IKED: 17.5 yIKED: 17.5 y
NEJM 2000;342:381.
7.7%7.7%
DCCT / EDIC
UKPDS Group. Lancet 1998;352:837–853.
06
7
8
9
0 3 6 9 12 15
Med
ian
Hb
A1c
(%
)
Years from randomisation
Conventional
Intensive
6.2%=upper limit of normal range
IKED: 13.8 y
7.8%7.8%
UKPDS
studie van Onafhankelijke Ziekenfondsen 2004
alle conventiepatiënten (type 1 + 2)
aantal consultaties bij huisarts / specialist : 5.75 / 15.75 / 1
conventie trekt patiënten weg bij de huisarts ?
conventie cat. 3 : officiële afspraken nodig rond shared care
huisarts coördineert zorgen
werkt per patiënt samen met conventiecentrum naar keuze
patiënt krijgt “cheque” voor zelfcontrolemateriaal
patiënt krijgt “cheque” voor educatie door diabetesVPK en/of referentieVPK diabetes
conventiecentrum ziet patiënt ≥ 1 / jaar : - advies over beleid- coördinatie van educatie
conventiecentrum biedt ondersteuning :- telefonisch advies- opleiding 1ste lijn
aangepaste vergoedingen voor alle zorgverleners