NSZ DEUTEROKANONK (Apokrif) KTAPLARIN ER

Apokrif (apocrypha) szc, Greke "sakl kitaplar" anlamna gelen '"apocryphos" szcnden gelmitir. Orijinal metin Greke yazlmtr Bu kitaplar .. 3. yzylda 70 kiilik bir ekip tarafndan evirisi yaplan Septuaginta'da bulunmaktadr. Apokrif Kitaplar, Mesih sa'dan nceki yzyllarda yaayan Yahudiler'in tarihi, yaam, dncesi, ibadeti ve dinsel gelenekleri konusunda deerli bilgiler vermek asndan ok nemlidir. Bylece Mesih sa'nn hangi tarihsel ve kltrel ortamda yaamn ve retisini srdrdn daha iyi anlayabiliriz. Eski Antlama dnemiyle ilgili apokrif kitaplarn ounluu branice ya da Aramice yazlm olmalarna karn, yalnzca Greke biimleriyle elimize ulamlardr. Bu da metinlerin Eski Antlama' nn ilk Greke evirisi olan Septuaginta'da toplu olarak korunmasndan kaynaklanmaktadr. Eski Antlama'nn .. nc yzylda yaplmaya balanan ve dnyada o dnem en yaygn dil olan Greke 'deki bu eviri ok ksa bir sre iinde yaygnlamtr. Roma Katolik Kilisesi 1546 ylnda Trent Konsl'nde bu kitaplar Kutsal kitaplar'n arasna almtr. Katolikler sz konusu kitaplardan "Deuterokanonik" yani Kutsal Kitap listesine sonradan eklenmi kitaplar olarak sz ederler. Ortodoks Kilisesi ise "Deuterokanonik" olarak adlandrd kitaplar 1642 Ya (Jassy) ve 1672 Yerualim konsllerinde "Kutsal Yazlar' n gerek paralar" olarak adlandrmtr. Gnmzde birok Ortodoks din bilgini Atanasyus ve Jerome'nin izgisini izleyerek bu kitaplarn Kutsal Yazlar' n dier blmlerinden daha az yetkili olduunu kabul etmektedir. Apokrif Kitaplar genellikle Eski Antlama 'nn evrensel olarak benimsenen kitaplar arasnda deerlendirilmez ve topluluk nnde ya da kilise tapnma hizmetinde birincil olarak kullanlmazlar. Yine de Apokrif Kitaplar 'nn inanllarn kiisel almalar ve gelimeleri iin yararl olabilecekleri dnlr. Katolik Kilisesi Apokrif kitaplardan "Deuterokanonik" yani, Kutsal Kitap listesine sonradan eklenmi kitaplar olarak sz eder. Protestanlar ise bu kitaplar "Apokrifler" diye adlandrrlar. Martin Luther Apokrifler'e Kutsal Yaz gzyle bakmamasna ramen onlarn "okunmas iyi ve yararl kitaplar" olduunu belirtmitir. Deuterokanonik (Apokrif) Kitaplar tarihsel metinler, sylenceler, bilgelik szleri, dua ve ezgiler, gelecek olaylarla ilgili metinlerden oluur. Kitaplar srasyla, Tobit, Yudit, Ester (Eski Antlama'daki zgn metne baz ekler ieren Greke evirisi). Bilgelik, Sirak, Baruk, Yeremya'nn Mektubu, Azarya'nn Duas ve Gen Adamn Ezgisi, Suzanna, Bel ve Ejderha, 1. Makabeler, 2.Makabeler, 3.Makabeler, 1.Esdras, 4.Ezra, Manae'nin Duas, 151.Mezmur ve 4.Makabeler'dir.

TOBT' N KTABI GR branice ya da Aramice dilinde yazlan Tobit' in Kitab Tanr'ya iman olan kiilere yaplan mucize biiminde yardm anlatan bir ykdr. Dinsel ballkla ahlak konusunda bir Yahudi retisidir. Bu kitap Yeni Antlama'dan nceki dnemde Yahudi dinini ve kltrn canl biimde anlatmaktadr.

Ana Hatlar 1:1-3:15 Tobit Ninova'da ve Sara Medya'da ac ekip dua ederler

3:16-17 Dualar kabul olununca Tanr melek Rafael 'i onlara gnderir 4:1-21 Tobit olu Tobyas 'a t verir 5:1-7:12 Rafael Tobyas'la Medya'ya yolculuk eder 7:13-9:6 Tobyas Sara'yla evlenir 10:1-11:18 Rafael Tobyas ve Sara'yla geri dner, kr Tobit'in gzlerini iyiletirir 12:1 -22 Melek Rafael kim olduunu aklar 13:1-14:15 Tobit Tanr 'y ver ve Tobyas 'a t verir

1Gabael olu,Aduel olu, Ananyel olu, Tobyel olu Tobit'in yks. KendisiAsyel'in soyundan Naftali oymandand.2

Asur Kral almaneser'in zamannda Tisbe'den srgne gnderildi. Tisbe, yukar Galile'de, Kade Naftali'nin gneyinde, Hazor'un yukarsnda, Sefet'in kuzeybat ynndedir. Tobit Srgnde3

Ben Tobit, yaadm srece doru yoldan ayrlmadm, kendimi iyi ilere adadm. Asur lkesinde, Ninovada, benim gibi srgn olan kardelerime ve vatandalarma pek ok sadaka verdim.4

Genliimde, srail lkesinde evimdeyken, atam Naftali'nin btn oyma Davut'un soyundan ve Yerualim'den ayrld. Oysa btn srail oymaklarnn kurbanlarn sunmalar iin bu kent seilmiti; bu kentte tapnak -Tanr'nn evi- yaplmt ve btn gelecek kuaklar iin kutsanmt.5

Ama btn kardelerim ve Naftali'nin soyu, srail Kral Yeroboam'n Galile dalarnda, Dan'da yaptrd danaya kurban kesiyordu.6

Kutsal bir yer olan Yerualim'i ziyarete giderken ou kez yapayalnzdm. Btn srail'i sonsuza dek balayan yasay yerine getiriyordum. Meyvelerden alnan ilk rnle ve hayvanlarla, srlarn onda biriyle ve ilk kez krklan koyunlarla arabuk

Yerualim'e gidiyordum.7

Bunlar sunmak iin Harun'un oullar olan khinlere veriyordum. Yerualim'de hizmet eden Levililer'e arapla msrn, zeytinlerin, narlarla dier meyvelerin onda birini veriyordum. Alt yl sre ile bu ikinci onda bir gelirimin parasn alarak Yerualim'e gidip dedim.8

Gelirimin nc onda birini kszlere, dullara ve srailliler'le birlikte yaayan yabanclara verdim. Her ylda bir bunu onlara bir armaan olarak verdim. Yemek yerken Musa'nn yasasna ve babamz Ananyel'in annesi Debora'nn tlerine uyardk. nk babam lmt ve ben ksz kalmtm.9

Byyp gen bir erkek olunca, akrabalarmzdan Anna adnda bir kadnla evlendim. Bir olumuz oldu, ona Tobyas adn verdim.10

Asur lkesine srgn edilince, beni alp Ninova'ya gtrdler. Btn kardelerim ve benim soyumdan olan kiiler putperestlerin yemeini yedi. Ama ben putperestlerin yemeini yemedim.11-12 13

Btn yreimle Tanr'ma inanmay srdrdm iin,

yce Tanr almaneser'in benimle ilgilenmesini salad ve kraln besinini salamakla grevlendirildim.14

O lnceye dek Medya'ya yolculuk ettim ve orada onun adna i yaptm. Medya'da, Rages'te, Gabri'nin kardei Gabael'e on talant gm verdim.15

almaneser lnce, olu Sanherib onun yerine geti. Medya'ya giden yollar kapanmt ve artk oraya gidemiyordum.16

almaneser'in zamannda sadakam ou kez benim soyumdan olan kardelerime verirdim.17

Ekmeimi a kalanlara, giysilerimi plak olanlara verirdim. Ninova'nn duvarlarnn dna atlan vatandalarmn cesetlerini grdm zaman onlar gmerdim.18

Sanherib'in ldrdklerini de gmdm. Tanr onun svglerini cezalandrd ve Yahudiye'den dzensiz biimde geri ekildi. fkelenen Sanherib ok sayda srailli'yi ldrd. Cesetleri ben gizlice alp gmdm. Sanherib cesetleri arad, ama bulamad.19

Ninoval bir kii krala gidip gizlice gmdm bildirdi. Krala sylenenleri renince ve beni ldrmek iin aradklarn anlaynca, korkup katm.20

Btn varlma el kondu, tmn hazine ald. Elimde kalan salt eim Anna ve olum Tobyas't.21

Krk gn gemeden, iki olu kral ldrp Ar Da'na kat. Olu Esarhaddon kraln yerine geti. Kardeim Anael'in olu Akikar maliye bakanlna atand ve kendisine ileri ynetme yetkisi verildi.22

Akikar benim adma araclk etti ve Ninova'ya dnmeme izin verildi. nk Asur Kral Sanherib zamannda Akikar ba saki, mhr saklayan kii, ynetici ve hazine bakan grevlerini bir arada yrtyordu. Esarhaddon, ondan grevlerini srdrmesini istemiti. Akikar benim akrabamd, yeenimdi.

Tobit Kr Oluyor

2 Bylece, Esarhaddon dneminde eve dndm ve eim Anna'yla olum Tobyas'akavutum. Pentikost Bayram'nda (Haftalar Bayram'nda) gzel bir yemek vard. Yemek iin oturdum.2

Masay ve piirilen yemek trlerini nme koydular. O zaman olum Tobyas'a yle dedim: "Olum, git de, Ninova'ya srgn edilenkardelerimiz arasnda dostluu ve ball iten olan yoksul birini bul ve buraya getir ki, yemeimi onunla paylaaym. Geri dnnceye dek seni beklerim ocuum. "3

Tobyas kardelerimiz arasnda yoksul birini bulmak iin dar kt. Geri dnp, "Baba!" dedi. "Ne oluyor olum?" diye sordum. Konumasn srdrd: "Baba, ulusumuzdan birini imdi ldrdler; pazaryerinde onu boup yere attlar. Hl orada. "4

Yiyeceklere dokunmadan abucak yerimden frladm, adamn cesedini pazaryerinden alp evimdeki odalardan birine koydum ve onu gmmek iin gne batncaya dek bekledim.5 6

Yeniden odama girdim, ykandm ve acyla yemeimi yedim.

Bu arada Peygamber Amos'un Beytel'le ilgili szlerini anmsadm: "Bayramlarnz yasa, arklarnz la dnecektir. "7 8

Aladm. Gne batnca gidip bir mezar kazdm ve cesedi gmdm.

Komularm glp yle dediler: "Bakn! Hl kayglanmyor. Daha nce bu yzden bana dl konmu, kamak zorunda kalmt. imdi de geri dnd ve yeniden lleri gmmeye balad. "9

O gece banyo yaptm. Sonra avluya ktm ve avludaki duvarn dibine uzanp yattm. Hava scak olduu iin yzm rtmeden yattm.10

Duvarda, bamn stnde sereler olduunu bilmiyordum. Onlardan damlayan scak birikintiler gzlerimin iine dt. Ardndan, gzlerimde beyaz benekler olutu ve tedavi iin hekimlere gitmek zorunda kaldm. Ama gzlerim iin gereinden ok merhem denemelerine karn, benekler beni daha ok krletiriyordu ve sonunda tmyle kr oldum. Drt yl sreyle grmyordum. Tm erkek kardelerim kayglanmt. Akikar, Elimayis'e gidinceye dek, iki yl sreyle bakmm iin gerekli olan paray karlad.11

Bundan sonra eim Anna kadnlarn yapt ilerde almaya balad. Yn rp kuma dokudu.12

Kendisine smarlanan eyleri gtrp yerine veriyor, ardndan parasn alyordu. Mart'n yedisinde elindeki ii bitirip alcya gtrd. Parasn dediler ve kendisine yemek iin bir kei yavrusu armaan ettiler.

13

Evime gelince, kei yavrusu melemeye balad. Eimi arp ona yle dedim: "Bu yaratk nereden geliyor? Ya alnmsa! abuk sahibine geri gtr, alnm yiyecekleri yemeye hakkmz yok. "14

Eim yle dedi: "Hayr, bana denen cretin dnda, bu bana verilen bir armaandr. " Ona inanmadm ve kei yavrusunu sahibine gtrmesini istedim. Bunu sylerken karsnda yzm kzard. O bana u yant verdi: "Verdiin sadakalardan ne haber? Yapm olduun iyi eylerden ne haber? Bunlarn karlnda bana gelenleri herkes biliyor."

3 O zaman yreimde ac bir i ekip aladm ve inleyerek aadaki duayokudum:2

"Rabbim, sen herkesin hakkn gzetirsin, Tm yaptlarn dorudur. Ortamn iyilik ve gerektir, Dnyann yargcsn.3

Onun iin Rabbim, Beni anmsa, beni gzet. Gnahlarm iin, Dncesizliimin neden olduu Yersiz davranlarm iin Ya da atalarmn gnahlar iin beni cezalandrma.4

nk sana kar gnah iledik, Buyruklarna uymadk, Sen de bizi terk ettin. Bu nedenle bizi soydular, Tutsak edip ldrdler. Baka uluslara kartk Ve o uluslar bizden sz etti, Bizi gln duruma soktu, Bizi hor grd.5

Oysa btn buyruklarn dorudur, Senin tutumun yersiz davranlarmn sonucudur. Atalarmn yersiz davranlar da buna neden olmutur, nk senin buyruklarna uymadk, Senin katnda doru yolda yrmedik.6

imdi, bana istediin gibi davran. Yaamm sonulandrmaktan kvan duy; Bundan byle bu topraklarda yaama isteimi yitirdim; Yeniden toprak olmak istiyorum. nk ben lm yaama ye tutuyorum. Nedenini bilmeden yerildim ve acm sonsuzdur. Rabbim, beni bu acdan kurtarmak iin verecein yargy bekleyeceim. Brak da, sonsuza dek benim olacak eve gideyim. Rabbim, bana srt evirme, nk acmasz belaya atnca, lm yaama ye tutulur. Bana iftira atlmasndan usandm. " Sara7

Ekbatana'da Medya'da yaayan Raguel'in kz Sara'y bir rastlant sonucu ayn gn, babasnn hizmetilerinden biri aalad.8

Sara'nn yedi kez evlendiini bilmeniz gerek. Cinlerin en kts olan Azmodius, damatlar arka arkaya ldrmt. Bu ii evlenen ift birlemeden nce yapmt. Hizmeti kz yle dedi: "Evet, damatlar sen ldrdn. Seni yedi kez evlendirdiler ve ansn hi almad.9

Damatlarn lmesi, bizleri cezalandrman iin bir neden deil. Sen de onlarn yanna git. Bylece, senin ocuunu grmek olaslndan kurtulmu oluruz!"10

O gn Sara ok zld, hngr hngr alad ve kendini asmay tasarlayarak babasnn odasna kt. Ardndan dnceye dald: "Babam suladklarn varsay! Diyecekler ki, sevdiin tek bir kzn vard ve imdi acdan kendini ast. Yal babama

byle bir ac verirsem o bu acya dayanamaz ve ller lkesine ger. Kendimi asmamam daha iyi, ancak lmek iin ve daha ok yaayp aalanmamak iin Tanr'ya yalvarmalym. "11

Ardndan pencerenin yanna gitti ve kollarn uzatarak u duay okudu: "Balayan Tanr, sen kutsalsn! Adn sonsuza dek kutsayalm, Yarattn btn yaptlar Sonsuza dek seni kutsasn.12 13

imdi yzm kaldrp Gzlerimi sana eviriyorum.

Szn beni yaadm topraklardan kurtarsn, Bana iftira atlmasna artk dayanamyorum.14 15

Rabbim, Tertemiz olduumu biliyorsun, Bir erkek eli bana demedi;

Srgn edildiimiz bu lkede Ne senin adna leke srdm Ne de babamn adna. Babamn tek kzym, Miras olacak baka ocuu yok. Yannda bir erkek kardei yok, Hi akrabas kalmad, Yaamm srdrmem iin bir neden yok. Dorusu yedi koca kaybettim, Bir sre daha yaayp ne olacak? Yaamm noktalamak istemiyorsan, O takdirde bana acyarak bak; Bana iftira atlmasna artk dayanamyorum. " Duaya Yant16 17

O sre iinde grkemli Tanr'nn katnda her ikisinin de duas kabul olundu.

Tanr, her ikisinin de derdine are bulmas iin Rafael adndaki melei onlara gnderdi. Rafael, Tanr'nn yaratt kendi gzleriyle grebilmesi iin Tobit'in gzlerindeki beyaz benekleri yok edecekti. Raguel'in kz Sara'y en kt cinlerden biri olan Azmodius'dan kurtaracak ve onu Tobit'in olu Tobyas'la evlendirecekti. nk Sara'ya talip olan btn erkeklerden nce, onunla evlenmek Tobyas'n hakkyd. Raguel'in kz Sara yukardaki odadan aa inerken ayn anda Tobit avludan eve dnyordu.

Tobyas

4Ayn gn Tobit Medya'da, Rages'te Gabael'e brakt gmleri anmsad.2

yle dnd: "lmek iin dua edecek durumdaym. lmeden nce olum Tobyas' arp ona para konusunda bilgi vermem iyi olur. "3

Olu Tobyas' arp ona yle dedi: "ldm zaman onurlu bir ekilde gmlmemi sala. Annene sayg gster ve yaadn srece onu asla brakma. Tm isteklerini yerine getir ve onu asla zme.4

Sen onun rahmindeyken senin iin gze ald tehlikeleri anmsa, olum. Annen ld zaman onu benim yanma, ayn mezara gm.5

"Olum, yaadn srece Tanrya gven. Gnah ilemek ya da Tanr'nn yasalarna uymamak isteini asla duyma. Yaadn srece iyi iler yap, doru olmayan biimde asla davranma.

6

nk drst davranrsan btn yaptklarnda baarl olursun. Doru davranan btn insanlar ayn durumdadr.7

"Mallarndan bir blmn sadaka vermek iin ayr. Yoksul kiiye asla srt evirme. Tanr da sana srt evirmez.8

Sadaka verirken varln l olarak kullan. Varlklysan daha ok ver, varlkl deilsen az ver, ama sadaka verirken eli sk olma.9

Byle davranrsan, yoksulluk gnleri iin kendine byk bir hazine hazrlam olursun.10

nk sadaka insan lmden kurtarr ve karanla gmlmesini nler. Sadakay yce Tanr'nn katnda vermek ok etkili bir sunudur.

11

12

"Olum, dzensiz davranlardan sakn. Seecein e babann soyundan olsun. Babann oymandan olmayan yabanc bir e alma, nk bizler, peygamberlerin ocuklaryz. Batan beri atalarmz olan Nuh'u, brahim'i, shak' ve Yakup'u anmsa. Tm kendi soyundan e ald, ocuklaryla kutsandlar ve onlarn soyu yeryznn mirass olacaktr.13

Olum sen de kendi kardelerini ye tutmalsn. Kardelerini asla kk grme, onlar ulusun oullar ve kzlardrlar. Eini onlarn arasndan se. nk gurur, insann kayg duymasna ve ykmna neden olur. Aylaklk yoksunlua ve yoksullua neden olur, nk aylaklk aln anasdr.14

"Senin iin alanlarn cretini abucak de, cretlerini demeyi ertesi gne brakma. Tanr'ya hizmet edersen dln alrsn. Olum, yaptklarnda dikkatli ol, btn davranlarnda tutumun eitilmi kiininki gibi olsun.15

Sana nasl davranlmasn istiyorsan bakalarna da yle: davran. Sarho olacak kadar arap ime, yolculuk ederken ar davranlardan sakn.16

"A olanlara ekmeini ve plak olanlara giysilerini ver. Varlklyken elinde bulunanlarn bir blmn sadakaya ayr; sadaka verdiin zaman isteksiz olma.17

Erdemli kiinin mezarnda ekmek sunmakta eli ak davran, ama gnahllara bir ey verme.18

"Bilge kiinin dn dinle, yararl bir d asla kmseme.

19

Bir ie giriirken Tanr'ya yalvar, sana yol gstermesi ve amacna ulaabilmen iin O'na yakar. nk bilgelik btn uluslara verilmemitir, btn iyilikleri veren Tanr'dr. sterse insan yceltir, isterse insann ykmna neden olur. ller lkesinin derinliklerine gmer. Bundan tr olum, tlerimi anmsa ve szlerimin izleri asla yreinden silinmesin.20

"imdi, olum, Medya'da, Rages'te, Gabri'nin olu Gabael'de on talant gm braktm sana sylemem gerek.

21

Yoksul olduksa kayglanma, olum. Tanr'dan korkuyorsan, her trl gnahtan uzak duruyorsan ve yaptklarndan Tanr honutsa, senin byk bir servetin var demektir. "

Tobyas 'n Yol Arkada

isteklerini yerine getireceim.2

5Bunun zerine, Tobyas babas Tobit'e yle yant verdi: "Baba, btn

Ama ondan paray nasl alabilirim? Ne beni tanyor ne de ben onu. Bana inanmas ve gm vermesi iin kim olduumu nasl belirteceim? Ayrca, Medya'ya yolculuk yapmak iin hangi yoldan gidileceini bilmiyorum. "3

Tobit, olu Tobyas'a yle yant verdi: "Bir pusulay ikimiz de imzaladk, pusulay ikiye blp kestim, yars bende yars da onda kalsn diye. Pusulann yarsn aldm, br yarsn da gmn yanna koydum. Dn ki bu olaylar yirmi yl nce oldu. Gm de korumas iin ona braktm! Bundan tr olum, seninle yolculuk yapacak gvenilir bir adam bul. Seninle yolculuk ederek kaybedecei zaman iin ona para deyeceiz. Onunla Gabael'e gidip paray al. "4

Tobyas, yolu bilen ve onunla birlikte Medya'ya gidecek bir adam bulmak zere dar kt. Darda Rafael adndaki melek onu bekliyordu. Ama Tobyas Tanr'nn meleklerinden biriyle karlatn anlayamad.5

Tobyas sordu: "Nereden geliyorsun, dostum?" Melek, "srailli kardelerinden biriyim, i bulmak iin buralara geldim" diye yantlad. Tobyas yine sordu: "Medya'ya giden yolu biliyor musun?"6

"Kukusuz biliyorum" dedi, "Oraya ou kez gittim, btn yollar ezbere biliyorum. Medya'ya sk sk gider, Gabael'de kalrdm. Medya'dan Rages'e gitmek iki gn srer, Rages dalk blgededir, Ekbatana da ovann ortasndadr. "7

Tobyas ona yle dedi: "Dostum beni bekle, gidip babamla greyim. Sana gereksinmem var. Benimle gelirsen kaybedecein zaman karlnda sana para derim. "8

Melek, "Olur, beklerim, ama abuk dn" dedi.

9

Tobyas ieri girdi ve babasna srailli kardelerinden birini bulduunu anlatt. Babas yle dedi: "Onu ieri getir, ailesi ve oyma konusunda bilgi almak istiyorum. Senin iin gvenilir bir arkada olup olmadn anlamam gerek, olum. "10

Bunun zerine Tobyas dar kp onu ard: "Dostum, babam seni istiyor. " Melek eve girdi. Tobit onu selamlad, o da karlk verdi ve ona mutluluk diledi. Tobit, "Bir daha mutlu olabilir miyim?" dedi, "Ben krm, gkten gelen artk gremiyorum. I grmeyen ller gibi karanla gmlm durumdaym. Ben, canlyken mezara girmi bir adamm. Sylenenleri duyuyorum ama insanlar

gremiyorum. " Melek ona yle dedi: "Avunmaya al. Tanr yaknda seni iyiletirecektir. Avunmaya al. " Tobit de yle dedi: "Olum Tobyas Medya'ya gitmek istiyor. Ona yol gsterir misin? Kardeim, sana para veririm. " Melek, "Onunla gitmek istiyorum" diye yantlad, "Btn yollar biliyorum. Medya'ya ou kez gittim, btn ovalarndan ve dalarndan getim, btn yollar bilirim. "11

Tobit yle dedi: "Kardeim, sen hangi aileden ve hangi oymaktansn? Bana syler misin?"12

Melek, "Benim oymamdan sana ne?" dedi. Tobit, "Kimin olu olduunu iyice bilmek ve adn renmek istiyorum" dedi.13

Melek yle dedi: "Ben byk Hananya'nn olu Azarya'ym, akrabalarndan biriyim. "14

"Ho geldin ve selamlar kardeim!" dedi Tobit, "Ailenin adn bilmek istediim iin sakn alnma. Akrabam olduunu, iyi ve onurlu bir soydan geldiini reniyorum. Byk Semeya'nn iki olunu, Hananya ile Natan' tanrm. Benimle Yerualim'e gelirlerdi. Orada birlikte dua ettik ve doru yoldan asla ayrlmadlar. Kardelerin deerli kiilerdir, iyi bir soydan geliyorsun, ho geldin. "15

Szlerine yle devam etti: "Sana gnde bir gm para deyeceim, ayrca, olum gibi senin de masraflarn karlayacam. Yolculuu olumla tamamlarsan,16

sana anlatmzdan daha ok para derim. " Melek yantlad: "Yolculuu onunla tamamlayacam. Kayglanma, giderken de dnerken de her ey yolunda gidecek. Yol tehlikesizdir. "17

Tobit yle dedi: "Seni kutsarm, kardeim!" Sonra oluna dnp yle dedi: "Olum, yolculuk iin gereken hazrlklar yap ve kardeinle yola k. Gklerdeki Tanr d lkede sizi korusun ve her ikinizi de esenlikle bana geri gndersin! Tanr'nn iyilik melei sizinle olsun ve sizi korusun, olum!" Tobyas yola kmak zere evden kt, annesiyle babasn pt. Tobit, "yi yolculuklar!" dedi.18

Tobyas'n annesi alamaya balad ve Tobit'e yle dedi: "Olumu niin uzaa gnderiyorsun? O, dayandmz asa deil mi, her iimize komuyor mu?19

Kukusuz nemli olan salt para deildir. Kukusuz para olumuz kadar deerli deildir.20

Tanr 'nn bize verdii yaam biimi bize yeterdi. "

21

Tobit yle dedi: "Byle eyler dnme. Her ey iyi olacak, olumuz gidip gelecek. Eve dnd gn iyi olduunu sen de greceksin. Byle eyler dnme. Onlar iin kayglanma, bacm.22

Tanr'nn iyilik meleklerinden biri onunla beraber gidecek, yolculuu iyi geecek. Bize esenlik iinde mutlu dnecek. "

Balk

6 O da gznn yan sildi.2 3

Delikanl melekle yola kt. Kpek onlar izliyordu. Srekli yol aldlar ve ilk gn akamst Dicle Irma'nn yannda kamp kurdular. Delikanl ayaklarn ykamak iin rmaa inmiti. Ama sudan srayan byk bir balk az daha ayan yutacakt. Delikanl bir lk att.4

Melek yle dedi: "Bal yakala, onu karma. " Delikanl bal yakalayp rman kenarna ekti.5

Melek devam etti: "Bal yar, safrakesesini, yreini ve karacierini kar. Bunlar bir yana ayr, barsaklarn at. nk safrakesesinin, yreinin ve karacierinin ifa veren zellikleri vardr. "6

Delikanl bal yard, safrakesesini, yreini ve karacierini ayrd. Baln bir ksmn yemek iin kzartt, geri kalann da tuzda saklamak zere bir yana koydu. Sonra yola ktlar ve Medya'ya iyice yaklatlar. O zaman delikanl melee sordu: "Azarya karde, baln yrei, karacieri ve safrakesesi nasl ifa verir?"8 7

Melek yle yantlad: "Baln yreini ve karacierini yakarsan, oluan duman, bir eytann veya kt bir cinin musallat olduu erkee veya kadna ifa verir. Bu tr bela, hi bir iz brakmadan, tmyle ortadan kalkar.9

Safrakesesine gelince, gzlerinde beyaz benekler oluan kii iin gz merhemi olarak kullanlr. Safrakesesini kullandktan sonra, gzlerin ifa bulmas iin beneklerin stne flemen yeter. "10

Medya'ya girdiler ve Ekbatana'ya ok yaklatlar.

11

Rafael delikanlya, "Tobyas karde" dedi. tekisi yantlad: "Buyurun!" Melek konumasn srdrd: "Bu gece Raguel'de kalacaz. O senin akraban olur. Sara adnda bir kz var.12

Ama Sara'dan baka hi bir olu veya kz yok. En yakn akrabas sensin. O bakalarnn deil, senindir ve babasnn mirasnda hak talep edebilirsin. Sara dnceli, yrekli ve ok gzel bir kzdr. Babas onu ok sever.13

Onunla evlenmek hakkndr. Dinle, kardeim: Bu akam kz konusunda babasyla konuacam, kzn seninle nianlanmasn salayacam. Rages'ten dnmzde evlenirsiniz. nan ki, Raguel'in bu nerimi geri evirmeye ya da kzn bakasyla nianlamaya hakk yoktur. nk Musa'nn yasas byle buyuruyor. Raguel kabul etmezse lmn istiyor demektir. Akrabas olman nedeniyle kzyla evlenmek herkesten nce senin hakkn. Raguel bunu renecektir. Bu nedenle dinle kardeim, bu akam kz konusunda konuacaz

ve seninle evlenmesini isteyeceiz. Rages'ten dnmzde onu da alr, senin evine gtrrz. "14

Tobyas Rafael'e yle yant verdi: "Azarya karde, duyduuma gre, o kz yedi kez evlendirmiler, ama yedi damat da zifaf odasnda lm. O odaya girdikleri gece lmler, damatlar bir cinin ldrdn duydum.15

Bu nedenle biraz kayglanyorum. Kukusuz cin kza bir ktlk yapmyor, nk onu seviyor, ama bir erkek kza yaklamak isterse, cin onu ldryor. Ben babamn tek oluyum ve lmek istemiyorum. Annemle babama byle bir ac vermekten ekiniyorum. nk bu ac onlarn mezara girmesine neden olur. Onlar grecek baka oullar yok. "16

Melek yle dedi: "Babann dn unutacak msn? O sana babann ailesinden bir e semeni salk verdi. yleyse dinle, kardeim. Sen cin iin kayglanma, o kzla evlen. Sana sz veriyorum, bu gece onu sana e olarak vermeyi kabul edecekler.17

Zifaf odasna girdiin zaman, baln yreini ve karacierini al ve bunlarn bir ksmn yaklan buhurun iine koy. Buhur yaylacak,18

cin de bu kokuyu alnca kaacak. Bir daha kzn yanna asla dnmeyecek, yle bir tehlike yoktur. Sonra birlemeden nce, ikiniz de ayaa kalkn ve dua edin. Gklerdeki Tanr'dan sizi balamasn ve korumasn dileyin. Kayglanma, o kz bandan beri senindi ve onu sen kurtaracaksn. O kz seni izleyecektir ve sana sz veriyorum, sana verecei ocuklar senin iin birer erkek karde olacaktr. Duraksama. " Tobyas Rafael'in bu szlerini duyunca ve Sara'nn babasnn akrabalarndan olduunu, bacs olduunu anlaynca, Sara'ya o denli vuruldu ki, artk gnlnn sahibini bulmu oldu. Raguel

7Ekbatana'ya girerken Tobyas yle dedi: "Azarya karde, beni abucak2

kardeimiz Raguel'e gtr. " O da Raguel'in evine giden yolu Tobyas'a gsterdi. Raguel avlu kapsnn yannda oturuyordu. lk nce selam verdiler. O da yant verdi: "Ho geldiniz, selamlar, kardelerim. " Onlar eve gtrd. Ei Edna'ya yle dedi: "Bu gen adam, kardeim Tobit'e ne denli benziyor!"

3

Edna nereden geldiklerini sordu. "Biz Ninova'ya srgn edilen Naftali'nin oullaryz" dediler.4

Onlara, "Kardeimiz Tobit'i tanyor musunuz?" diye sordu. Onlar, "Evet, tanyoruz" dediler. Edna yine sordu: "Kendisi nasl?"5

Onlar, "Hl yayor ve iyidir" diye yant verdiler. Tobyas szlerini yle srdrd: "O benim babamdr. "

6

Raguel ayaa frlad ve onu pp alad.

7

Konuabildii zaman yle dedi: "Seni kutsarm, olum! Soylu bir babann olusun. O denli erdemli ve o denli iyi iler yapan bir insann kr olmas ne ackl!" Akrabas olan Tobyas'n boynuna sarld ve gzya dkt.8

Ei Edna onun iin alad, kz Sara da gzya dkt. Raguel srden bir koyun kesti ve konuklar itenlikle karladlar.

9

Ykandlar, banyo yaptlar ve sofraya oturdular. Sonra Tobyas Rafael'e yle dedi: "Azarya karde, bacn Sara'y benim iin Raguel'den ister misin?"10

Raguel bu szleri duydu. Gen adama yle dedi: "Ye, i ve elinden geldii kadar bu geceden faydalan. Kzm Sara ile baka kimsenin evlenmeye hakk yoktur. Buna ancak senin hakkn vardr, kardeim. Kzmn en yakn akrabas olduuna gre, ben onu senden bakasna veremem. Ancak, olum, seninle ak konumalym.11

Akrabalarmz arasndan yedi kez ona bir koca bulmaya altm, ancak hepsi de kzmn odasna girince, ilk gece ld. Olum imdi ye, i. Tanr seni balayacak ve gnl rahatl verecektir. " Tobyas yle konutu: "Sen benim hakkmda bir karara varncaya dek yiyip imekten anlamam. " Raguel yant verdi: "Dediin gibi olsun. nk Musa'nn yasas uyarnca o sana verilmitir. Tanr'nn buyruu da senin olmas yolundadr. Onun iin kz kardeini sana emanet ediyorum. Bundan byle sen onun erkek kardeisin, o da senin kz kardeindir. Bugnden balayarak, sonsuza dek, o sana verilmitir. Gklerdeki Tanr bu gece yardmcn olsun, olum. O seni balasn ve sana gnl rahatl versin."12

Raguel kz Sara'y ard. Elini tuttu ve kzn Tobyas'a vererek yle dedi: "Onu sana emanet ediyorum. Musa'nn yasasna ve yargsna gre o senin karndr. Onu gtr. Vicdann rahat etsin ve onu babann evine gtr. Gklerdeki Tanr'nn yardmyla yolun ak olsun, gnl rahatlyla git."13

Sonra kznn annesine dnd ve yaz yazmak iin kt istedi. Evlilik szlemesini hazrlad. Musa'nn yasas uyarnca kzn Tobyas'la nasl evlendirildiini yazd.14-15

Birlikte yiyip itiler.

16

Raguel ei Edna'y arp yle dedi: "Bacm, ikinci oday hazrla ve kzn oraya gtr." Edna kocasnn buyurduu gibi, yata o odada hazrlad ve kzn odaya gtrd. Kz iin alad, sonra gznn yan sildi ve yle dedi: "Yrekli ol, kzm! Gklerdeki Tanr acn sevince evirsin! Yrekli ol, kzm!" Bunu dedikten sonra dar kt.

Cin Kovuluyor

82

Yiyip itikten sonra yatma zaman geldi. Gen adam yemek odasndan yatak odasna gtrdler. Tobyas, Rafael' in dn hatrlad. antasn at, baln yreini ve karacierini kard ve bunlarn bir ksmn yaklan buhurun iine koydu.3

Baln buhar cine ac verdi ve cin hava yoluyla Msr'a kat. Rafael onu izledi ve abucak balayp prangaya vurdu. Tobyas'n Duas4

Bu arada anne ve baba darya km ve kapy kapatmt. Tobyas yataktan kalkt ve Sara'ya yle dedi: "Kalk, bacm! Sen ve ben Tanr'ya dua etmeliyiz. Tanr'dan bizi balamasn ve korumasn dilemeliyiz."5

Sara ayaa kalkt ve Tanr'nn onlar korumas iin birlikte dua ettiler. Tobyas yle dua etti: "Ey atalarmzn Tanrs, sen kutsalsn, Adn da kutsaldr sonsuza dek. Gkler seni kutsasn, Btn yaptklarn sonsuza dek seni kutsasn.6

Adem'i sen yarattn, Ona yardmc olmas ve onu desteklemesi iin Ei Havva'y sen yarattn, kisinden insan soyu dodu. Sen yle dedin: 'Erkein yalnz kalmas iyi deildir, Ona benzeyen bir e yaratalm.'7

Ben kz kardeimi cinsel istek nedeniyle almyorum, Onu itenlikle bekr olduum iin alyorum. Bize kar sevecen davran, ona ve bana ac, Birlikte yalanmamz sala."8

Birlikte "min! min!" diyerek gece yattlar.

9

Ama Raguel kalkp hizmetilerini ard. Hizmetiler gelip bir mezar kazmak iin ona yardm ettiler.10

Raguel yle dnyordu: "Tanrnn izniyle lmese keke? Yoksa bizi bekleyen st kapal alay ve utantr."11

Mezar hazr olunca Raguel eve dnp karsn ard,

12

ona yle dedi: "Odaya bir hizmeti gnder de Tobyas'n hl yaayp yaamadn anlayalm. nk lmse, kimsenin haberi olmadan belki onu gmebiliriz."13

Hizmetiyi ardlar, lambay yaktlar ve kapy atlar. Hizmeti ieri girdi. Her ikisinin de derin bir uykuda olduunu grd.14

Hizmeti dar kp fsldayarak yle dedi: "Delikanl lmedi, iler yolunda." Bunun zerine Raguel Gklerdeki Tanr'ya krederek yle dedi:

15

Raguel Tanr'y vyor "Sana hamdederiz, krederiz Tanrm, Saf gnllerle hamdederiz, Sonsuza dek sana hamdedilsin, kredilsin!16

Beni sevindirdiin iin sana hamdederim. Korktuum bama gelmedi, Onun yerine, bize kar davrannda olaanst bir acma vard.17

Sana hamdederim, Tek oul olan bu delikanlya, Tek evlat olan bu kzcaza acdn iin. Efendim, onlar bala ve koru, zin ver de onlarn yaamnda Mutluluk ve balanma olsun." Dn Hazrlklar18

Raguel gn domadan hizmetilerin mezar toprakla doldurmalarn salad.

19

Eine bol bol ekmek yapmasn syledi. ki kzle drt koyunu srden alp getirdi ve onlar piirmeleri iin hizmetilerine buyruk verdi. Hazrlklar balad.20

Tobyas' arp ona yle dedi: "On be gn bir yere gidemezsin. Burada kalacaksn, benimle yiyip ieceksin. Kzm ok ac ekti, onu yeniden mutlu edeceksin.21

Bundan baka varlmn yars senin olsun ve hi bir engelle karlamadan babana dnersin. Eim ve ben lnce, varlmn br yars da senin olacak. Yrekli ol, olum! Ben senin babanm ve Edna da senin annendir. Kz kardeinin ailesi olduumuz gibi, bundan byle senin de aileniz. Yrekli ol, olum!"

10 Bu arada Tobit, yolculuk iin gereken gnleri sayyordu. Gn saysdolmutu, ama olu hl dnmemiti.2

"Orada onu alkoymadklarn umut ederim! Gabael'in lmediini umut ederim! Belki de ona para verecek kimse yoktu" diye dnd.3

Tobit tasalanmaya balad.

4

Ei Anna srekli olarak yle diyordu: "Olum ld! O artk yaamyor!" Alayp olu iin yas tuttu. Srekli syleniyordu:5

"Eyvah! Olum, gzmzn nuru, izin verdim de gittin." Tobit de ona,

6

"Sus, bacm! Byle eyler dnme" diyordu, "Olumuz iyidir. Orada onu alkoyan bir ey var. Onun arkada akrabamzdr ve ona gvenebiliriz. Yrekli ol, bacm. O yaknda dnecektir."7

Ei yle diyordu: "Beni rahat brak ve aldatmaya kalkma. ocuum ld." Her gn, aniden evden dar kp olunun giderken izledii yola bakyordu. Ancak kendi gzlerine inanyordu. Gne batnca yeniden eve dnyor, geceleri alayp inliyor ve uyuyamyordu.

Raguel, kznn dn leninin on drt gn srecei konusunda ant imiti. On drt gn getikten sonra Tobyas onun yanna gidip yle dedi: "Artk brak da gideyim, annemle babam beni yeniden grme umudunu yitirmilerdir. Baba, senden unu diliyorum, brak da babamn yanna dneyim. Babamdan ayrldm zaman onun ne kt durumda olduunu sana anlattm."8

Raguel Tobyas'a yle dedi: "Kal olum, benimle kal. Baban Tobit'e ulaklar gnderirim, senin haberlerini ona iletirler."9

Ama Tobyas direndi: "Olmaz, babamn evine dnmek iin senden izin istiyorum."

10

Raguel ses karmad ve kz Sara'y korumas iin Tobyas'a verdi. Tobyas'a ayrca varlnn yarsn verdi. Ona erkek ve kadn hizmetiler, kzler ve koyunlar, eekler ve develer, giysiler, para ve ev eyas verdi.11

Onlarn sevincle yola koyulmalarna izin verdi. Ayrlrken Tobyas'a yle dedi: "Esenlikler dilerim, olum, yolun ak olsun Gklerdeki Tanr sana ve ein Sara'ya sevecenlikle davransn! lmeden nce ocuklarn grmek benim iin bir umut."12

Kz Sara'ya da yle dedi: "imdi kaynatann evine git, nk bundan byle onlar, seni dnyaya getiren ailen kadar sana yakndr. Gnl rahatlyla git kzm, yaadm srece seninle ilgili salt iyi eyler duymay umut ediyorum." Onlara gle gle dedi ve yola koyuldular. Edna da Tobyas'a yle dedi: "Sevgili olum ve kardeim, Tanr seni yeniden geri getirsin! lmeden nce senin ve kzm Sara'nn ocuklarn greceimi, bunun iin gerektii kadar yaayacam umut ediyorum. Tanrnn katnda, kzm koruman iin sana veriyorum. Yaadn srece onu hi bir zaman mutsuz etme. Gnl rahatlyla git, olum. Bundan byle ben senin annenim ve Sara da kz kardeindir. Hep birlikte mutlu gnler geirmenizi dilerim!" Her ikisini de pt. Onlar da sevinle yola koyuldular.13

Tobyas Raguel'in evinden ayrlrken ii rahat etmiti. Kvan duyarak gkyznn ve yeryznn Tanrs'na, btn evrenin egemenine hamdetti. Yolculuunun iyi bir ekilde sonulanmasn diledi. Raguel'i ve ei Edna'y kutsad. "Yaadm srece sizi onurlandrmak benim mutluluum olacaktr!" dedi. Tobit'in Gzleri ifa Buluyor

11Ninova'nn karsndaki Kaserin'e yaklarken,2

Rafael yle dedi: "Baban ne denli kt durum da braktmz biliyorsun. 3Biz einden nce gidelim ve evi hazrlayalm, o da brleriyle birlikte arkadan gelir."4

Birlikte ilerlediler. Rafael, safrakesesini almas iin Tobyas' uyarmt. Kpek de onlar izledi.5

Anna oturmu olunun gelirken izleyecei yola bakyordu.

6

Kukusuz olunun geldiine inand ve Tobit'e yle dedi: "Olun arkada ile beraber geliyor."7

Tobyas babasnn yanna gitmeden nce Rafael ona yle dedi: "Sana sz veriyorum, babann gzleri ifa bulacaktr.8

Baln safrakesesini gzlerine koymalsn. la ac verecek ve gzlerinden ince beyaz bir zar kacak. Baban grebilecek ve a bakabilecek."9

Tobyas'n annesi ona doru kotu, olunun boynuna sarld ve yle dedi: "Artk lsem de gam yemem, nk seni yine grdm." Ve gzya dkt.10

Tobit ayaa kalkt, avluyu sendeleyerek geip kapya geldi. Tobyas ona doru ilerledi.11

Baln safrakesesini elinde tutuyordu. Babasnn gzlerine fledi. Kmldamamasn syleyerek yle dedi: "Yrekli ol, baba!" Sonra ilac srd ve bir sre orada brakt.12

Ardndan iki eliyle, babasnn gzlerinin kenarlarndan balayarak zar biimindeki deriyi soydu.13

Babas boynuna sarld,

14

gzya dkt. Birden, "Grebiliyorum, olum, gzmn nuru!" diye bard ve ekledi: "Tanr'ya vgler olsun! Yce adna hamdolsun! Yol gsteren kutsal meleklerin iin sana hamdolsun! Yce adna sonsuza dek vgler olsun!15

nk beni iddetle cezalandrmt, imdi bana acd Ve olum Tobyas' gryorum." Tobyas eve girdi, yksek sesle ve sevinle Tanr'y vd. Ardndan babasna her eyi anlatt: Yolculuunun baaryla getiini, gm geri getirdiini, Raguel'in kz Sara ile evlendiini, einin kendisini izlediini, yaknda olduunu ve Ninova'nn kapsna yaklatn syledi.16

Tobit gelinini karlamak zere Ninova'nn kapsna doru ilerledi, bir yandan da kvanla Tanr'y vyordu. Ninova halk, Tobit'in yannda yol gsteren biri olmadan yrdn ve eskisi gibi canl biimde ilerlediini grnce aakald.17

Tobit, Tanr'nn kendisine nasl acdn ve gzlerine ifa verdiini herkese anlatt. Olu Tobyas'n ei Sara'y karlad ve onu u szlerle kutsad: "Ho geldin, kzm! Seni bize gnderdii iin Tanr'ya hamdederiz. Baban kutsarm, olum Tobyas' kutsarm ve seni de kutsarm, kzm. Sevinle ve kutsama ile kendi evine ho geldin. eri gir, kzm." Tobit, Ninova'da oturan btn Yahudiler iin o gn bir len verdi.18

Kuzenleri Akikar ve Nadab, Tobit'in mutluluunu paylamak iin geldiler.

Rafael

12len bitince Tobit olu Tobyas' arp yle dedi: "Olum, seninleyolculuk eden arkadana deyecein paray dnmen gerek. Ona kararlatrdmzdan fazlasn ver!"2

Tobyas, "Baba, yardmlar iin ona ne demem gerek?" diye sordu, "Geri getirdiimiz mallarn yarsn ona versem bile, yine de kazanl saylrm.3

Esenlikle sana dnmemi salad, eimi iyiletirdi, paray da getirdi ve imdi de seni iyiletirdi. Tm yaptklar iin ona ne vereyim?"4

Tobit yle dedi: "Geri getirdii mallarn yarsn fazlasyla kazand."

5

Bunun zerine Tobyas arkadan arp yle dedi: "Tm yaptklarnn karlnda geri getirdiin mallarn yarsn cret olarak alabilirsin ve gnl rahatlyla gidebilirsin."6

O zaman Rafael her ikisini yanna arp yle dedi: "Tanr'ya hamdedin ve btn canllarn nnde size verdii iyilikler iin O'nu vn. O'na hamdedin ve adn yceltin. Tanr'nn yaptklarn hak ettii gibi, btn insanlarn nnde aa vurun ve O'na kretmekten asla usanmayn.7

Bir kraln gizini saklamak dorudur, ayn biimde, Tanr'nn yaptklarn bildirmek ve aa vurmak dorudur. Yarat gibi O'na kredin. Doru olan yapn ve size hi bir ktlk gelmez.8

"Dua edip oru tutmak ve sadaka verip doru olan yapmak varlkl olup gnah ilemekten daha iyidir. Altn biriktirmektense sadaka vermek daha iyidir.9

Sadaka insan lmden kurtarr ve her trl gnahtan temizler. Sadaka verenlerin gnleri bo gememitir.10

Gnah ileyip ktlk yapanlarsa kendilerine zarar verirler.

11

"Size btn gerei anlatacam, sizden bir ey saklamayacam. Bir kraln gizini saklamann doru olduunu ve ayn ekilde, Tanr'nn yaptklarn yarar biimde aklamann doru olduunu size daha nce sylemitim.12

unu bil ki, sen Sara ile birlikte dua ederken yakarlarnz gr kemli Tanr'ya sunan ve onlar okuyan bendim. ly gmdnz zaman da durum byleydi.13

Bir ly gmmek iin duraksamadan sofradan kalktn zaman, kutsal inancn denemek iin ben gnderilmitim.14

Ayn biimde Tanr, seni ve gelinin Sara'y iyiletirmem iin beni gnderdi.

15

Ben Rafael'im. Tanr'nn yce katna kmak iin her an hazr bekleyen yedi melekten* biriyim."

*

Eski ve Yeni Antlama'da bu yedi melekten nn sz geer: Cebrail, Mikael ve Rafael.16

Her ikisinin gnl, kar konulmaz korku ve sayg duygularyla doldu, rknt ile yzst yere kapandlar.17

Ama melek yle dedi: "Kayglanmayn, gnlnz rahat olsun. Sonsuza dek Tanr'ya hamdedin.18

Bana gelince, sizlerle birlikte olmak konusundaki yargy ben vermi deilim, Tanr'nn buyruu byle belirdi. Yaadnz srece O'na hamdetmeli, O'nu vmelisiniz.19

Beni yemek yerken grdnz sandnz. Ancak bu, oluan bir grnt idi, baka bir ey deildi.20

imdi yeryznde Rabbinize hamdedin ve Tanr'ya kredin. O yukardan beni buraya gnderdi, ben de O'na dnmek zereyim. Olup bitenleri yazn." Rafael yukarya ykseldi.21

Yeniden ayaa kalktklar zaman, Rafael artk grnmyordu.

22

Tanr'y ilahilerle vdler, byle mucizeler yapt iin O'na krettiler. nk Tanr'nn bir melei onlara grnmt! Gksel Yerualim

13 Ve Tobit yle dedi: "Sonsuza dek yaayan Tanr'ya hamdolsun, nkO'nun saltanat tm alarda srer!2

O, hem cezalandrr hem balar, nsanlar ller lkesinin sonsuzluuna gnderir. Sonra onlar oradan ekip alr, Sonunda yok eder, O'nun elinden kurtulu yoktur.3

O'nu vdnz btn uluslara duyurun, Sizler ki srailoullar'snz! nk O, onlarn arasnda yaamanz salayarak,4

Bu konuda da size yceliini gstermitir. Tm yaayan varlklarn nnde O'nu vn! O Efendimizdir, Tanrmzdr, Babamzdr, sonsuza dek Tanr'dr.5

Gnahlarnz iin sizi cezalandrmasna karn, Hepinize acyacaktr. eitli uluslara yaylm olan sizleri Bir araya toplayacaktr.6

Btn yreinizle ve btn cannzla O'na dnerseniz, O'na kar drst davranrsanz, O da size dnecektir. Artk yzn sizden gizlemeyecektir. Size ne denli iyi davrandn dnn, O'na yksek sesle kredin, Herkesin hakkn gzeten Rabbinize hamdedin. O her ada saltanat sryor, O'nu yceltin. Ben, bu lkede srgndeyken O'nu vyorum, Gnah ilemi bir ulusa O'nun gcn

ve yceliini bildiriyorum. Gnah ileyenler, O'na dnn, O'na kar tutumunuz drst olsun. Olabilir ki, size kar sevecen davranp size acyacaktr.7

Bana gelince, Tanr'y vyorum Ve ruhum gklerin egemeni iin kvan duyuyor. zin ver de herkes O'nun yceliini anlatsn, Yerualim'de vlsn.

8

9

Yerualim, kutsal kent, Tanr yaptn iler iin seni iddetle cezalandrd, Ama O, drst kiilerin oullarna acyacaktr.10

Yarat gibi Tanr'ya hamdet, O tm alarda srekli saltanat srmtr. Tapnan sevinle yeniden yaplsn, Senin iinde srgnde olanlar avutsun, Senin iinde btn ac ekenleri sevsin, Gelecek btn kuaklar iin, srekli olarak.11

Dnyann her blgesi zerinde Grkemli bir k parlayacak, Deiik uluslar uzaktan gelecekler, Dnyann br ucundan gelecekler, Tanr'nn kutsal adna yakn olmak iin, Ellerinde armaanlarla Gklerin egemenine gelecekler. Senin iinde her yeni kuak Srekli olarak sevincini duyuracak, Seilmi olan bu kentin ad Gelecek kuaklarda sonsuza dek yaayacak.12

Seni aalayanlara lanet olsun, Seni ykana, Duvarlarn paralayana, Kalelerini ykp yerle bir edene, Evlerini yakana lanet olsun! Bu kenti kuran btn kiiler sonsuza dek kutsansn!13

O zaman sen coacaksn, Drst kiilerin oullar iin sevineceksin, nk tm toplanacak, Her an Rabbi'ne hamdedecektir.14

Seni sevenler mutludur, Sende bar olmasndan sevinenler mutludur! Verdiin cezalar karsnda tasalananlar mutludur! nk yaknda senin iinde kvan duyacaklar, Gelecek gnlerde ne denli kutsandna tank olacaklar.15

Ruhum o yce egemene, Tanr'ya hamdediyor.

16

nk Yerualim ve onun evi Sonsuza dek yeniden yaplacaktr. Senin grkemini grp gklerin egemenini vmek iin Benim soyumdan bir kii yaarsa ne mutlu! Yerualim'in kaplar Safirden ve zmrtten yaplacak, Btn duvarlarn deerli talarla kaplanacak. Yerualim'in kaleleri altndan yaplacak, Kale burcundaki mazgall siperler Som altndan yaplacak.17

Yerualim'in sokaklar Yakutla ve Ofir'den gelen talarla denecek, Yerualim'in kaplar Coku dolu ezgilerle yanklanacak. Yerualim'deki btn evlerin halk yle diyecek: 'Haleluya! srail'in Tanrs'na hamdolsun.' Yerualim'de sonsuza dek Tanr'nn kutsal adn hamdederek anacaklar."l8

Tobit'in vgleri burada son buluyor.

Ninova

14Tobit yz on iki yandayken gnl rahatlyla ld ve Ninova'da onurlubiimde gmld.2

Kr olduu zaman altm iki yandayd. ifa bulduktan sonra rahat yaad. Sadaka veriyor, srekli olarak Tanr'ya hamdediyor ve O'nun yceliini vyordu.3 4

lmek zereyken olu Tobyas' ard ve yle buyurdu:

"Olum, ocuklarn al ve buradan uzaklap Medya'ya git, nk Nahum'un bildirdii gibi Ninova ile ilgili Tanr'nn szne inanyorum. Her ey byle olacaktr, srail peygamberlerinin, Tanrnn elilerinin, Asur ve Ninova hakknda nceden haber verdikleri eyler gerekleecektir. Onlarn syledii bir tek sz bo deildir. Her ey zamannda olacaktr. Medya'y gvenliin asndan Asur'a ve Babil'e ye tutarm. nk bildiim kadaryla Tanr'nn btn syledikleri gerekleecektir. Her ey byle olacaktr, nceden haber verilen olaylarn tm gerekleecektir. srail topraklarnda yaayan btn kardelerimiz iin nfus saym yaplacaktr ve kendi gzel lkelerinden ok uzaklara srleceklerdir. Btn srail lkesi, Samiriye ile Yerualim le dnecektir ve Tanr'nn evi bir sre iin ykk duruma gelecek ve yaklacaktr.5

Bundan sonra Tanr onlara yeniden acyacak, srail lkesine geri getirecektir. O'nun evini yeniden yapacaklar, ancak zaman gelinceye dek bu ev ilki gibi gzel olmayacaktr. Ardndan, hepsi tutsaklktan kurtulup geri dnecek ve Yerualim'i btn grkemiyle yeniden kuracaklar. srail peygamberlerinin nceden bildirdii gibi Tanr'nn evi Yerualim'de yeniden yaplacaktr.6

"Btn insanlar deiip eksiksiz bir itenlikle Tanr'dan korkacaklardr. Onlar yanl yola gtren dzmece tanrlar reddedecekler.7

Drst davranarak btn alarn Tanrs'na hamdedecekler. O gnlerde kurtulacak olan btn srailliler, Tanr'y itenlikle yrekten anmsayacaktr. Onlar Yerualim'de toplanacaklar ve ardndan brahim'in lkesinde gvenlik ierisinde yaayacaklardr. Bu lke onlarn olacaktr ve Tanr'y itenlikle sevenler sevinecektir. Gnah ileyip ktlk yapanlar yeryznden kaybolacaktr.8

"imdi, ocuklarm, size bir grev veriyorum: Tanr iin itenlikle aln ve O'nu sevindirecek biimde davrann. Doru olmay, sadaka vermeyi, Tanr'y anmay ve srekli olarak, itenlikle ve btn gleriyle Tanr'ya hamdetmeyi ocuklarnza zorunlu kln.9

imdi olum, Ninovadan git, burada kalma.

10

"Annenizi benim yanma gmnce, hangi gn, hangi saatte olursa olsun, abucak gidin ve bu lkede daha fazla kalmayn. Ben bu lkede yrek doruluundan yoksunluun ve ktln utanmayan zaferini gryorum. Nadav'n, babal Akikar'a yaptklarn dn. Henz yaarken, yeraltna girmek zorunda kalmam myd? Ama Tanr, sulunun kt davrannn cezasn, kurbannn gzleri nnde verdi. nk Akikar gn na geri dnd. Oysa Nadav, Akikar'n yaamna kar kt amalarla plan yapmann cezasn ekerek sonsuza dek karanla gmld.

Yapt iyi ilerden dolay Akikar, Nadav'n ona hazrlad ldrc tuzaktan kurtuldu. Oysa Nadav'n bu tuzan iine dmesi ykmna neden oldu.11

O halde, ocuklarm, sadaka vermenin sonucunu gryorsunuz, ktln lme neden olduunu anlyorsunuz. Ama soluum kesildi." Onu yatana yatrdlar. ld ve onurlu bir biimde gmld.12

Annesi lnce Tobyas onu babasnn yanna gmd. Sonra ei ve ocuklaryla beraber Medya'ya gitti. Kaynatas Raguel'le Ekbatana'da yaad.13

Einin yalanan annesi ve babasna her trl ilgiyi ve saygy gsterdi. Onlar Medya'da, Ekbatana'da gmd. Babas Tobit'in mirasndan baka Raguel'in miras da Tobyas'a kald.14 15

Kendisi ok onurlandrld ve yz on yedi yana dek yaamn srdrd.

lmeden nce Ninova'nn yklna tank oldu. Medya Kral aksares'in Ninova halkn tutsak ettiini ve snr d edip Medya'ya getirdiini grd. Ninova halkna ve Asurlular'a verdii aclar iin Tanr'ya hamdetti. lmeden nce Ninova'nn sonu nedeniyle sevinmek olanan buldu ve Tanr'ya sonsuza dek hamdetti. min.

YUDT'N KTABI GR Yudit'in Kitab Yahudiler'in dman bir ordu tarafndan yok edilme tehdidi altnda yaad gnleri anlatr. yknn kahraman Yudit, inancna itenlikle bal dul bir kadndr. Kendisi Musa yasasnn gereini yapmaktadr. Holofernes'i ldrp Yahudiler'i etkileyici biimde kurtarr ve bu ii yaparken Tanrnn yardmna gvenir. Ana Hatlar 1:1-7:32 srailliler yok edilme tehdidi altndadrlar 8:1-13:20 Yudit Yahudiler'i kurtarr 14:1-16:25 srailliler'in zaferi

Nebukadnessar ve Arpakat

1Nebukadnessar on iki yldr Asurlularn kralyd ve byk Ninova Kenti'ndeyayordu. Arpakat o yllarda Ekbatana'da Medler'i ynetiyordu.2

Arpakat Ekbatana Kenti'ni kar kalnlnda ve alt kar uzunluunda talarla yaplm surlarla evirmiti. Kale duvarlarnn ykseklii yetmi, genilii ise elli kart.3

Kaplardaki kulelerin ykseklii yz kart. Kulelerin temeli altm kar geniliindeydi.4

Kaplar yetmi kar yksekliinde ve krk kar geniliindeydi. Bu suretle sava kuvvetler dzenli admla yrye katlabiliyor, yaya asker ise kolaylkla resmigeit yapabiliyordu.5

O gnlerde Kral Nebukadnessar, Ragay snrlar iindeki byk ovada Kral Arpakat'la savat.6

Dalk lkeler halk, Frat ve Dicle rmaklaryla Hidaspes kylarnda oturanlar ve Elamitler'in kral Ariyok'un buyruundaki ova halk, Kral Nebukadnessar' destekliyordu. Bylelikle Keleud oullarnn savana katlmak iin pek ok ulus bir araya geldi.7

Asur Kral Nebukadnessar Persler'e, batl lkeler halkna, Kilikya, am ve Lbnan'a, Lbnan Suriye snrndaki dalk blgede oturanlara, ky halkna;

8

Karmel, Gilat, Yukar Galile ve Ezdrelon'daki byk ova halkna;

9

Samiriye'ye ve yredeki kentlere, rdn'n ilerisindeki Yerualim, Betani, Keleus, Kade, Msr Irma, Tahpanes, Rames ve Goen blgesine;10

Tanis'in ilerisine ve Menfis'e, Habeistan snrlarna dek Msr halkna birer mesaj gnderdi.11

Ancak bu lkelerdeki insan topluluklar Asur Kral Nebukadnessar' in arsna nem vermediler ve savaa katlmak iin ardndan gitmediler. Kayglanmyorlard, nk onlarn gznde Nebukadnessar tek banayd. Elilerini utanlacak bir duruma getirdiler. Onlar da hi bir i baaramadan geri dnd.12

Nebukadnessar bu lkenin tmne ok fkelendi. Kilikya, Damasin ve Suriye snrlar iinde yaayan kiilerden, Moavllar'la Amonlular'dan ve iki denizin kylarna dek Filistin'in gney kesimindeki ve Msr'daki insan topluluklarndan almaya, onlarn yaamna klcyla son vermeye taht ve krall zerine ant iti. Arpakat 'a Kar Seferberlik13

On yedinci ylda Nebukadnessar'la buyruundaki kuvvetler, Kral Arpakat'la savap onu yendiler. Arpakat'n ordusu, atllar ve iki tekerlekli sava arabalar bozguna urad.14

Nebukadnessar, kentleri ele geirip Ekbatana zerine yrd, kaleleri alp pazaryerlerini yama etti. Arpakat'n nceki grkemli yaamn alay konusu yapt.15

Bundan sonra Ragay dalarnda Arpakat' yakalad ve onu sngleyerek sonsuzlua dek yok etti.16

Ardndan askerlerini ve onu destekleyenleri geri ekti. Silahl kiilerden oluan byk bir kalabalk vard. Nebukadnessar ve ordusu yz yirmi gn srekli olarak kaygszca bayram ettiler. Bat Seferi

2 On sekizinci ylda, ilk ayn yirmi ikinci gnnde, sarayda etrafa gzda veren2

Asur Kral Nebukadnessar'n tm dnyadan alaca yolunda bir sylenti yayld. Genelkurmay ve kdemli subaylaryla yapt gizli toplantnn ardndan, Nebukadnessar bu lkelerin tmn yok edeceini bildirdi.3

Kraln bavurusuna karlk vermeyen her kiinin ldrlecei bir kararname ile bildirildi.4

Danma kurulunun toplants bitince Asur Kral Nebukadnessar, dorudan doruya kendi buyruu altnda olan ordularnn bakomutan Holofernes'i artt. Ona yle dedi:

5

"Tm dnyann efendisi yce kral yle buyuruyor: 'Yola koyul, yiitlii denenmi kiileri birlikte al, yz yirmi bin kadar piyade neferi ve on iki bin atl ile ok sayda at al.6

Sonra bat lkelerinin stne yr, nk bu kiiler arm nemsemedi.

7

Bana boyun emelerini syle, nk ok fkeliyim ve askerlerime hareket emri vermek zereyim. Askerlerim yeryzn kaplayacak ve dnyay yama edecek.8

Yarallar ovalar dolduracak, lleriyle tkanan rmaklar taacak. 0nlar tutsak edip dnyann bir ucundan br ucuna srkleyeceim.

9

10

"'imdi git. Benim iin blgenin tmn ele geirmekle ie bala. Sana boyun eerlerse onlar salverme, zaman gelince onlar cezalandracam.11

Ama direnirlerse, onlara hi bir zaman acma. Brak da, koruduum lkelerde onlar kltan geirsinler ve mallarn yama etsinler.12

Yaamn hakk iin ve krallmn yaayan kudreti hakk iin konutum. Sylediklerimi gerekten yapacam.13

Sana gelince, efendinin buyruklarndan hibirini savsaklama, buyruuma abucak tastamam uy.'"14

Kraln yanndan ayrlan Holofernes, Asur ordusunun mareal, general ve subaylarn artt.15

Efendisinin buyruklarna uyarak seilen askerlerin ayrntlarn grt. Yz yirmi bin kadar asker ve on iki bin atl oku vard.16

Bu kuvvetleri sava birlikleri olarak dzenledi.

17

Ardndan tanacak eyalar iin ok sayda deve, eek ve katr, besin olarak da pek ok kz ve kei salad.18

Kimler varsa hepsine gereinden ok azk ve kraln hazinesinden olaandan ok altn ve gm verildi.19

Kral Nebukadnessar'dan nce Holofernes ordusu ile yola kt. ki tekerlekli sava arabalar, atllar ve piyadeleriyle bat blgelerini yenmeye hazrland.20

Onlar, saysz ekirgeleri veya kum tanelerini andran byk bir kalabalk izliyordu; bu halk ynnn saysn belirlemek olanakszd. Holofernes'in lerleyi abalar21

Bylece Ninova'dan yola ktlar ve gn srekli olarak Bektilet Ovas'na doru ilerlediler. Ardndan Yukar Kilikya'nn kuzeyindeki dalarda ordunun konaklamas iin Bektilet'ten ayrldlar.

22

Oradan Holofernes ordusu, piyadeleri, atllar ve iki tekerlekli sava arabalaryla birlikte dalk lkelere doru ilerledi.23

Pt'la Lud'dan geti. Keleon'un gneyinde, ln evresinde oturan Rasis'in oullaryla smail'in oullarna baskn yapp onlar soydu.24

Frat boyunca yol ald, Mezopotamya'y bir utan bir uca geti. Abron Deresi'nin stnde olan kale ve siper yaplarak salamlatrlm kentleri ykp yerle bir etti ve denize ulat.25

Ardndan Kilikya snrlar iindeki lkelere saldrd, direnen kiileri hakszca ldrd. Yafet'in gney snrlarnda ilerleyerek Arabistan'a yneldi,26

Midyanllar'n evresini tamamen kuatt, adrlarn yakp koyun iftliklerini yama etti.27

Sonra am Ovas'na yneldi. Budayn hasat zamanyd. Tarlalar atee verdi, hayvan srlerini ldrd, kentleri yama edip krlar kullanlmaz duruma getirdi ve tm delikanllar kltan geirdi.28

Ky halk korkup at ve rperdi. Sayda, Sur, ur, Okina, Yamnya, Azotus ve Askalon halk panie kaplmt.

32 3

Bar iin Holofernes'e eliler gnderip yle dediler:

"Yce Kral Nebukadnessar'n buyruundayz. Bizlere nasl isterseniz yle davrann. Hayvan iftliklerimiz, topraklarmz, buday tarlalarmz, hayvan srlerimiz ve koyun iftliklerimiz buyruunuzdadr. stediinizi yapabilirsiniz.4

Kentlerimiz ve orada yaayan kiiler de buyruunuzdadr. Gelin, oralara istediiniz gibi yerlein."5

Eliler durumu Holofernes'e bildirdi.

6

Holofernes ordusu ile kyya yaklat, kale ve siper yaplarak salamlatrlm btn kentlerde zel olarak garnizonlar grevlendirdi. Tannm kiileri kendisine yardmc olmaya zorlad.7

Kentlerdeki ve evredeki halk Holofernes'i elenklerle sslenerek ve tef eliinde oynayarak karlad.8

Karlnda, Holofernes tapnaklarn ykt ve kutsal aalarn kesti. Bylece yrenin btn tanrlarn yok ederek ve uluslar yalnz Nebukadnessar' a tapmaya zorlayarak, eitli diller konuan ve deiik uluslarla balants olan kiilerin Nebukadnessar' tanr diye bilmeleri iin kendisine verilen grevi yerine getirdi.

9

Sonra Ezdrelon'a yaklat. Bu ky, Dotan evresinde, Yahudiye'nin gney kesimindeki sradan karsndayd.10

Geva'yla Skitopolis arasnda ordusu ile konaklad ve yiyecek, iecek salamak iin orada bir ay bekledi. Yahudiye Tetikte

bakomutan Holofernes'in eitli uluslara nasl davrandn, tapnaklarn yama edip yktn duyup2

4Yahudiye'nin gney kesiminde yaayan srailliler, Asur Kral Nebukadnessar'n

onun yaklatn renince ok kayglandlar. Yerualim'le Tanr'nn Tapna iin kuku duydular.3

Tutsaklktan ksa bir sre nce kurtulmulard. Halkn gney Yahudiye'ye yerlemesi, saygszca kullanlan kutsal eyalarla sunan ve tapnan arnp kutsanmas yeniydi.4

Onun iin Samiriye, Kona, Beyt-Horon, Belman, Eziha, Koba, Asora ve Salem Ovas'nda oturanlara bilgi verdiler.5

En yksek dalarn tepesine kp oradaki kyleri, kale ve siper yaparak salamlatrdlar. Yiyecek ve iecek bulundurdular, nk ekin bime zaman gelmiti.6

O gnlerde, Yerualim'de yaayan Ba khin Yoakim, Dotan Ovas'na ynelen Ezdrelon'un karsndaki iki kente, Betulya ve Betomestaym halkna yazd.7

Gney Yahudiye'ye varmak iin tek yol olan da geitlerini tutmalarn buyurdu, bylece saldrganlar durdurmak onlar iin kolay olacakt. nk dar geitlerde ancak iki kii yan yana durabilirdi.8

srailliler, Ba khin Yoakim'in ve Yerualim'de toplant yapan Yallar Konseyi'nin buyruklarna uydular. Dua Eden Bir Ulus9

srail'in btn erkekleri, byk bir istekle Tanr'ya seslendiler. O'nun karsnda alakgnll ve saygl davrandlar.10

Erkekler, eleri, ocuklar, hayvanlar, kiralk ve kle olarak orada oturan tm yabanclar, bellerinin etrafna ul sardlar.11

Yerualimdeki tm srailliler, kadnlarla ve ocuklarla birlikte, tapnan nnde yzkoyun yattlar ve balarna kller dkerek ellerini Tanr'ya uzattlar.12

Suna ulla sardlar ve byk bir istekle bir araya gelerek srail'in Tanrs'na yalvardlar. Ufak ocuklarnn kltan geirilmemesi, elerinin karlmamas,

onlara miras kalan kentlerin yklmamas, tapnaa saygszca davranlmamas, kutsal nesnelere Saldrlmamas ve putperestlerin baarlarn zevkle seyretmemesi iin yalvardlar.13

Tanr onlar duydu ve tasalar ile ilgilendi. Acyarak ve esirgeyerek onlar sevdi. Gerek Gney Yahudiye'de gerekse Yerualim'de, Her eye Gc Yeten Tanr'nn Tapnann nnde insan topluluklar gnlerce oru tuttu.14

Bakhin Yoakim ve Tanrnn nnde duranlar, Tanr'nn khinleri ve elileri bellerine ul sarmlard. Aralksz bir hayvan atete yakp kurban ediyorlard* ve halkn kendi isteiyle verdii adaklar sunuyorlard. * Kurban edilen hayvan atete tamamen yaklyordu.15

Sarklarnda kllerle, srail ulusunun karna uygun olarak davranmasn Tanr'dan itenlikle diliyorlard. Holofernes'in Ordusunun Sava Kurulu

52

Asur ordusunun bakomutan Holofernes, srailoullar'nn savaa hazrland yolunda haber ve bilgi ald. Da geitlerini kapattklarn, da zirvelerinde gl siper yaptklarn ve ovalarda engeller koyduklarn rendi. Holofernes ok fkelendi. Moav'n tm prenslerini, Amon'un tm generallerini ve ky kesimlerin ufak prenslerini artt.3

Onlara yle dedi: "Kenan lkesinin insanlar, dalk lkelerde ne biim bir halk olduunu bana syleyin: Bu halk hangi kentlerde oturuyor? Ordusu byk m? Gc ve varl nereden kaynaklanyor? lkeyi ynetip orduya komuta eden kral kimdir?4

Tm batl uluslar gibi, niin gelip benimle grmediler?"

5

Amonlular'n nderi Akyor u yant verdi: "Efendimiz, kulunun syleyeceklerini ltfen dinle. Evleri size yakn olan bu da insanlaryla ilgili gerekleri size anlatacam. Kulunuz size hi bir zaman yalan sylemez.6

Bu insanlar Kildaniler'in soyundan gelmektedir.

7

Bir zamanlar gelip Mezopotamya'ya yerletiler, nk Kildaniler'in lkesinde yaayan atalarnn tanrlarna uymak istemiyorlard.8

Atalarnn trenlerini brakp doruluunu kabul ettikleri Tanr'ya, gklerdeki Tanr'ya tapmaya baladlar. Kendi tanrlarnn nnden kovulunca Mezopotamya'ya katlar ve orada uzun bir dnem yaadlar.9

"Tanr, evlerini brakp Kenan lkesine gitmelerini kendilerine bildirince, oraya yerletiler; altn, gm ve byk sr srleri topladlar.

10

Ardndan Kenan lkesinde ktlk ba gsterince, Msr'a gittiler ve yiyecek bulduklar srece orada kaldlar. Saylar pek ok artt, kalabalk bir soy geliti.11

Ama Msr Kral davrannda onlara kar oldu, onlar tula yapmaya zorlayarak smrd; onlar alaltp kle durumuna drd.12

Tanr'ya seslendiler ve Tanr Msr topraklarnda kurtulmas olanaksz skntl ve zararl durumlar oluturdu ve Msrllar onlar kovdu.13

Tanr onlarn nnde Kzldeniz'i kuruttu.

14

Sina yarmadas ile Kade-Barnea yolundan ilerlemelerini salad. lde oturanlar kovup15

Amonlular'n lkesine yerletiler ve ok gl olduklarndan Hebon halkn yok ettiler. Sonra, rdn Irma'n geip tm dalk lkeleri ele geirdiler.16

Kenan lkesi halkn, Perizliler'i, Yevuslular', ekemliler'i ve tm Girgallar' kovdular ve orada uzun yllar yaadlar.17

"Bu arada Tanr katnda sulu olmadlar, bolluk iinde yaadlar. nk onlarn Tanrs sululuktan tiksinir.18

Ama, Tanr'nn gsterdii yoldan uzaklanca, birbiri ardndan gelen savalarda bir blm ldrld, dierleri de tutsak olup yabanc lkelere gtrld. Tanrlar'nn Tapna yerle bir edildi ve dmanlar kentlerini ele geirdi.19

Ardndan yzlerini bir daha Tanrlar'na dndrdler, dalp ayrldklar yerlere geri dndler. Tapnaklarnn bulunduu Yerualim'i yeniden ele geirdiler ve braklan dalk lkelere bir kez daha yerletiler.20

"Bu durumda, stn yetenekli efendimiz, bu insanlar yanl bir ey yapmlarsa, Tanr katnda suluysalar, bu konuda kanmz varsa, ilerleyip onlara saldrabiliriz.21

Ama bu ulus susuzsa, efendimizin bundan kanmas daha uygun olur. nk Tanrlar'nn onlar koruyacandan kukum yok. O zaman dnyada glnecek kii durumuna deriz?"22

Akyor szlerini bitirince adrn etrafndaki insanlar ona kar durdu. Holofernes'in eski subaylar, ky halk ve Moavllar Akyor'u paralayacaklarn syleyip ona gzda verdiler.23

"srailliler'den niin kayg duyalm?" dediler, "Onlar zayf ve gsz bir ulustur, byk bir saldrya dayanamazlar.24

ndekiler! leri! Efendimiz Holofernes'in ordusu onlar bir lokma gibi yutacak!"

Akyor'un srailliler'e Verilmesi

6 Kurulun etrafnda toplanan kiilerin yapt grlt azalnca, Asur ordusubakomutan Holofernes, yabanclarla Amonlular'n oluturduu kalabaln nnde Akyor'a kt:2

"Sen kendini ne sanyorsun, Akyor? Sen ve yalnz kar gzeten Amonlular bugn kehanette bulunarak bizi srail ulusu ile savamaktan vazgeirmeye alyorsunuz. Tanrlar'nn onlar koruyacan iddia ediyorsunuz. Onlarn tanrs Nebukadnessar deilse kimdir? Nebukadnessar gcn kantlayp onlar yeryznden yok edecektir ve onlarn Tanrs kukusuz onlar kurtarmayacaktr.3

Ama Nebukadnessar'n kullar olan bizler, onlar tek bir kiiymi gibi kolayca ortadan kaldracaz. Atllarmzn gcne hi bir zaman kar koyamazlar.4

Tmn yakacaz. Dalar kanlaryla sarho olacak ve ovalar cesetleriyle dolacak. Bize kar koyamayacaklar gibi, tm lecek; dnyann efendisi Nebukadnessar byle diyor. nk o konutu ve sarf ettii szlerin bo olmad anlalacaktr.5

Sana gelince, Akyor, sen ki karn gzeten bir Amonlu'sun, sen ki atak ve dncesiz bir durumdayken byle konutun, Msr'dan gelen bu kaak soydan alncaya dek yzm bir daha grmeyeceksin.6

0 zaman askerlerimin kllar ve subaylarmn mzraklar her iki yann delecek. srail'e saldrdm anda yarallardan biri de sen olacaksn.7

"Hizmetilerim imdi seni dalk lkelere gtrecek ve geitlerde, kentlerden birinin evresinde seni brakacak.8

Onlarn kn grnceye dek lmeyeceksin.

9

Onlar ele geiremeyeceimiz yolunda gizli umudun varsa, bu denli zntl olmaya gerek yok! Bunu sylemekle yetiniyorum; szlerimin bo olmad kantlanacak."10

Holofernes, adrndaki hizmetilerine Akyor'u yakalamalarn, Betulya'ya gtrmelerini ve srailliler'e teslim etmelerini buyurdu.11

Hizmetiler Akyor'u alarak ordunun konaklad yerin dna, ovaya gtrdler. Sonra dalk lkelere gitmek amacyla Betulya'nn alt kesimindeki pnarlara vardlar.12

Kenttekiler onlar grnce silaha sarld, kentten ayrlp dalarn tepesine kt. Yukar kmalarn nlemek iin onlara sapanla ta frlatt.13

Onlar da bayrn alt kesimine sndlar, Akyor'u balayp dan dibine braktlar ve efendilerine dndler.

14

srailliler dadan aaya inerek Akyor'un yanna geldiler. Onu zp Betulya'ya, kent yneticilerinin karsna gtrdler.15

O tarihlerde bu kiiler, Simeon soyundan Mikah'n olu Uzziya,

16

Gotonyel'in olu Kabris ve Melkiel'in olu Karmis idi. Kentteki tm yallar ardlar. Gen erkekler ve kadnlar da toplantya yetimek iin abucak geldiler. Akyor, evresinde oluan halkla ayakta duruyordu. Uzziya, olup bitenler konusunda ona sorular yneltti.17

Akyor, Holofernes'in kurulunda konuulanlar ve Asur nderlerinin karsnda sylediklerini anlatt. Holofernes'in, srail ulusuna neler yapaca konusunda vnerek sylediklerini bildirdi.18

Ardndan halk diz kp Tanr'ya tapnd.

19

"Gklerdeki Tanr" diye seslendiler, "Onlarn saygszln gr ve utanlacak duruma getirilen soyumuza ac. Kendilerini sana adam olanlar bugn acyarak ve esirgeyerek sev."20

Sonra Akyor'un gvenini tazelediler ve onu itenlikle vdler.

21

Toplant bitince Uzziya Akyor'u evine gtrd ve yallar konuk kabul ederek yedirip iirdi. Gece srekli olarak srail'in Tanrs'ndan yardm istediler. srail'e Kar Seferberlik

ordugh datp Betulya stne yrmelerini, da geitlerini tutup srailliler'e kar seferberlie girimelerini buyurdu.2

7Ertesi gn Holofernes, tm ordusuna ve ona katlan tm yardmc glere

Askerler o gn ordugh dattlar. Savaan askerler yz yirmi bin piyade ve on iki bin atldan oluuyordu. Ayrca ordu eyas ile ilgilenen ok sayda yaya er bulunuyordu.3

Betulya yresinde, pnarn yanndaki vadiye girdiler ve Dotan'dan Balbayim'e dek geni bir sava blgesine yayldlar. Ezdrelon'un karsndaki Betulya'dan Kiyamon'a dek yerletiler.4

srailliler bu kalabal grnce rknt duydular ve birbirlerine yle dediler: "Yaknda tm lkeyi alev gibi yalayp temizleyecekler. En yksek doruklar, vadiler ve tepeler bile bu yk kaldramayacak!"5

Tm erkekler silahlarna sarld; kalelerinde fenerler yaktlar ve geceleyin nbet tuttular.6

kinci gn Holofernes Betulyadaki srailliler'in gz nnde atllarn saa sola yayd.

7

Kente giden bayrlar inceledi, pnarlar saptayp ele geirdi ve oralara nbeti koyup geri dnd.8

Esavoullar'nn bakanlar, Moavllar'n nderleri ve ky kesiminin generalleri Holofernes'e gelip yle dediler:9

"Efendimiz ltfen bizi dinlerse, kuvvetlerinde bir yitme olmayacaktr.

10

srailliler karglarndan daha ok, yaadklar dalk blgelerin yksekliine gveniyorlar. Bu yksek dalara trmanmak kesinlikle hi de kolay deildir.11

Byle bir ortamda efendimiz onlarla meydan savana girimezse, bir tek asker yitirmez.12

Askerlerinizle birlikte ordughta kaln, bu arada hizmetileriniz dan eteklerindeki kaynaa el koysun.13

nk Betulya halk o kaynaktan suyunu salyor. Bizler de en yakn da tepelerine trmanp herhangi birinin kentten ayrlmasn nleyecek ileri karakollar kuracaz.14

Eleri ve ocuklaryla alktan krlacaklar ve herhangi bir kl darbesi yemeden evlerinin nndeki sokaklarda ylp kalacaklar.15

Bar nerilerinizi geri evirmelerini ve size meydan okumalarn onlara pahalya deteceksiniz."16

Holofernes'le subaylar sylenenleri beendiler ve bu nerileri benimsediler.

17

Bylece Moavllar'dan bir blkle birlikte be bin Asurlu ilerlediler. Vadiye girip srailliler'in pnarlarna el koydular.18

Bu arada Edomlular'la Amonlular Dotan'n karsndaki dalk blgeleri tuttular. Baz askerlerini de gney douya, Egrebel'in karsna, Mokmur Vadisi'ndeki Kous dolayna gnderdiler. Asur ordusunun geri kalan blm, bir kar toprak parasn bo brakmayarak vadiye yerleti. yle kalabalktlar ki, adrlar ve donatmlar ok byk bir ordugh oluturdu.19

srailliler Rableri'ne yalvardlar. Neesizdiler, nk dman onlarn etrafn kuatmt ve ka yollarn kapatmt.20

Asur ordusu, piyadeleri, sava arabalar ve atllaryla otuz drt gn sresince onlar kuatmaya devam etti. Betulya halknn su kaplar bombotu,21

emeleri kuruydu. nsanlar susuzluklarn hibir gn gideremiyordu, nk kendilerine su belgeyle datlyordu.22

Kk ocuklar bitkin bir haldeydi, kadnlar ve gen erkekler susuzluktan zayf dmt. Kentin giriinde ve sokaklarnda dp baylyorlard, hi birinin gc kalmamt.

23

Gen erkekler, kadnlar, ocuklar ve btn halk Uzziya'nn ve kentin ileri gelenlerinin etrafna toplanp, yallarn nnde barp armaya balad:24

"kimizin hakkndaki yargy Tanr versin! nk Asurlular'dan bar istememekle bize byk ktlk ettiniz.25

imdi bize yardm edecek kimse yok. Tanr bizi onlara verdi ve onlarn karsnda susuz ve gsz durumda, aresizlik iindeyiz.26

Onlar derhal arn, Holofernes'le ordusu tm kenti yama etsin.

27

nk onlarn esiri olarak durumumuz imdikinden ok daha iyi olur. Kukusuz onlarn esiri olacaz, ama hi olmazsa yaayacaz.Bebeklerimizin gzmzn nnde ldn, elerimizle ocuklarmzn yok olduunu grmeyeceiz.28

Bugn imdi byle davranmanz iin size yalvaryoruz, gkyz ile yeryz adna, Tanr adna, atalarmzn gnahlaryla bizim gnahlarmzdan dolay bizleri cezalandran Rabbimiz adna yakaryoruz."29

Orada toplanan tm insanlardan ackl sesler ykseliyordu ve tm Tanr'ya yalvarp yakaryordu.30

Uzziya onlara yle dedi: "Cesaretinizi yitirmeyin, kardelerim! Be gn daha onlara kar direnelim. Rabbimiz o zaman bize acyacak, bizi brakmayacak.31

Bu sre iinde hibir yerden yardm gelmezse, sizlerin dedii gibi davranacaz."32

Uzziya szlerini bitirince herkesin dalmasn salad. Erkekler kentin duvarlaryla kalelerini onarmaya gittiler; kadnlarla ocuklar eve gnderdiler. Kentin insanlar umutsuzdu. Yudit

8 O tarihte olup bitenler Yudit'e bildirildi. Yudit Merari'nin kzyd. Merari Oks'un

olu, Oks Yusuf un olu, Yusuf Oziel'in olu, Oziel Elkyah'n olu, Elkyah Ananiyas'n olu, Ananiyas Gedeon'un olu, Gedeon Rafayin'in olu, Rafayin Ahitub'un olu, Ahitub Eliya'nn olu, Eliya Hilkiya'nn olu, Hilkiya Eliyab'n olu, Eliyab Nataniyel'in olu, Nataniyel Salamiyel'in olu, Salamiyel Sarasaday'n olu, Sarasaday ise srail'in oluydu.2

Yudit'in kocas Manae ise, Yudit'in oymandan ve ailesindendi; arpa rn alrken lmt.3

Tarlada arpa demetlerini denetleyen Manae'ye gne arpt ve yataa dt. Kendi doduu kent olan Betulya'da ld, Dotan'la Balamon'un arasndaki alana, atalarnn yanna gmld.4

Dul kalan Yudit yl drt ay sreyle evinden kmad.

5

Damda kendisine bir oda yaptrmt. Belinin etrafn ula saryor ve dul kadnlarn giydii yas giysileriyle dolayordu.6

abat Gn* arifesi, abat Gn, Yeni Ay* arifesi, Yeni Ay Bayram ve srail ulusunun enlik yapt gnler dnda, dulken her gn oru tutuyordu.7

Yudit ok ekici ve gzeldi. Kocas Manae ona altn ve gm brakmt. Erkek ve kadn hizmetileri, srleri ve arazisi vard. Mal mlk sahibi olarak yaamn srdryordu.8

Tanr'dan korkan dindar bir kadnd ve kimse onu yeremezdi.

Yudit ve nderler9

Susuzluun halk yldrdn, kentin ileri gelenlerine ac ac yakndklarn duyunca ve Uzziya'nn halka sylediklerini, kenti be gn iinde Asurlular'a verme yolunda ant itiini renince,10

Yudit hemen kentin ileri gelenlerinden Kabris'le Karmis'i artmak zere, ilerini yneten kadn onlara gnderdi.11

Kabris'le Karmis gelince onlara yle dedi: "Betulya halknn ileri gelenleri, bana kulak verin. Bugn halka byle konumakla yanldnz, Tanr'ya meydan okudunuz. Rabbiniz birka gn iinde size yardm etmezse kenti dmanlara vereceinizi sylediniz.12

Siz kim oluyorsunuz da Tanr'y bugn snyorsunuz? Sizler kendinizi O'ndan stn m gryorsunuz?13

Siz kim oluyorsunuz da Her eye Gc Yeten Tanr'y snyorsunuz? Siz hibir ey anlamyorsunuz ve asla anlamayacaksnz.14

Siz ki insann kalbinin derinliklerini ve belleinden geenleri kavrayamyorsunuz, her eyi yaratan Tanr'ya nasl akl erdirebilirsiniz? O'nun dncelerini veya amalarn nasl bilebilirsiniz? Hayr, kardelerim, Tanrmz Rabbin fkesini kkrtmayalm.15

Belki nmzdeki be gn iinde bize yardm etmek Tanr'nn buyruu deildir; ama Tanr'nn gc bizleri istedii srece korumak iin yeterlidir. Ayn biimde bizi dmanlarmzn karsnda yok edebilir.16

Ama Rabbimiz'in tasarlar zerinde gvence isteyemeyiz. nk Tanr'ya insana yapld gibi bask yaplamaz. Ayn biimde Tanr insan gibi kandrlamaz.17

Tanr'nn bizi kurtarmas iin sabrla bekleyelim, bize yardm etmesi iin O'na yalvaralm. Eer isterse, Tanr sesimizi duyacaktr.18

Gerekten, gemite veya bugn, bizden bir oymak, bir aile, bir ky veya kent, eski greneklere uyarak, insan eliyle yaplm tanrlara tapmamtr.

19

Bu nedenledir ki atalarmza klla saldrld, mallar yama edildi ve onlar yoksulluk iinde yaayp dmanlarmzn elinde yok oldular.20

Bize gelince Tanr'dan bakasn tanmyoruz. Bunun iin umutluyuz. Bize deer vereceine ve bizi brakmayacana inanyoruz.21

Dndnz gibi bizi ele geirirlerse, o durumda tm Yahudiye'yi ele geireceklerdir. Kutsal yerlerimizi yama edip kutsalln bozacaklardr. Bunun cezasn canmzla deyeceiz.22

Esirleri olacamz uluslar arasnda, kardelerimizin ldrlmesi, ulusumuzun srlmesi, nfusumuzun azalmas bir tepki oluturup bizleri etkileyecek. Efendilerimizin gznde bir utan ve yzkaras olacaz.23

nk her eyi vermekle onlarn gzne girecek deiliz; hayr, Rabbimiz bunu utan verici bir ey durumuna getirecek.24

"Kardelerim, imdi br kardelerimize rnek olalm. nk onlarn yaam bize baldr ve en kutsal emanetlerimiz olan tapnaktan ve sunaktan biz sorumluyuz.25

Bu ortamda, atalarmz snad gibi imdi bizleri snayan Rabbimize kredelim.

26

brahim'e nasl davrandn anmsayn. shak'n ektii byk skntlar, Yakup'un annesinin kardei Lavann koyunlarna bakarken Suriye'nin Mezopotamya'snda bana gelenleri anmsayn.27

Bu byk skntlarn amac onlarn kalplerini okumakt. imdi de Tanr bizden almyor, ama Rabbim gnlne yakn olanlar uyaryor."28

Uzziya, "tenlikle konutun" dedi, "Hi kimse sylediklerine kar kamaz.

29

Akll olduunu daha nce de biliyorduk. Daha ok genken, ne denli kurnaz olduunu ve ne derece salam bir yrek tadn herkes biliyordu. 30Ama susuzluktan krlan halk onlara sz verdiimiz gibi davranmaya ve ant imeye bizi zorlad.31

Sen dindar bir kadnsn; Rabbimize dua et, yamur yasn ve depolarmz dolsun. O zaman bitkinliimiz geer."32

Yudit ona u yant verdi: "Beni dinleyin. yle bir ey yapmay tasarlyorum ki, ans soyumuzdan olan ocuklarda adan aa yaayacaktr.33

Bu gece kentin kapsnda olmalsnz. Hizmetimle kentin dna kacam. Kenti dmanlarmza vermek iin saptadnz tarihten nce, Rabbim srail'i kurtarmak iin beni kulla nacaktr.34

Ne yapacam bana sormamalsnz, nk iimi bitirinceye kadar size bir ey sylemeyeceim."

35

Uzziya ve kentin ileri gelenleri yle dediler: "Esenlikle git. Dmanlarmzdan almak iin Rab Tanr sana yol gstersin."36

Yukardaki odadan ayrlarak grevlerinin bana dndler.

Yudit'in Duas

Tanr'ya yalvard. Ayn anda Yerualim'de, Tanr'nn Tapna'nda, akamzeri buhur yaklyordu. Yudit yle dedi:2

9 Yudit kendini yere att, bana kller dkt, giydii ulu at ve yksek sesle

"Babam Simeon'un Tanrs, Rabbim, Yabanclardan almas iin ona bir kl verdin. O yabanclar ki, bir bakirenin kuan zp Onu rezil etmilerdi, Kala kemiini plak brakp onu utandrmlard, Irzna tecavz edip erefiyle oynamlard. Senin 'Byle bir eyin yaplmamasgerek' demene ramen Bunu yapmlard.3

Bu nedenle elebalarn lme terk ettin, Hileleriyle dolu yataklar kana buland. Kleleri, efendileriyle birlikte gsz braktn Ve efendileri de hizmetileriyle birlikte.4

Elerinin karlmasna, Kzlarnn da tutsak edilmesine izin verdin. Yama ettikleri de Sevdiin oullarn arasnda paylald. Oullarn senin iin canla bala almt, Soylarna srlen bu lekeden tiksinmilerdi Ve yardmn istemilerdi. Tanrm, Tanrm, imdi bu dul kadna kulak ver.5

"nk gemii, imdi olaca ve gelecei yaratan sensin. imdi olan ve olaca tasarladn, Gemite olanlar tasarladn.6

Tasarlarn n plandayd. Dediler ki: 'Bak, ite buradayz!' nk tm durumlar hazrladn, Yarglarn her eyi nceden bilerek verdin.7

"Ordular ile vnen Asurlular'a bak; Atlar ve atllaryla gururlanyorlar, Piyadelerinin gcyle kvan duyuyorlar. Kalkanla mzraa, yayla sapana gveniyorlar. Tanrm, seni tanmadlar, Sen ki sava darmadan edersin.8

Tanr ad ancak sana verilir. Kudretinle onlarn iddetine son ver, fkenle gleri son bulsun. nk onlar senin kutsal yerlerine Saygszca davranmay tasarlyorlar. anl ismini ycelten tanabilir tapnan kirletmeyi, nce ve saydam boynuzla kapl sunan Gleriyle yerle bir etmeyi dnyorlar.9

Onlarn kstahln gr, fkenle onlarn ba derde girsin. Bu dul kadnn bileine Gereken ycelii ver.10

Szlerimdeki aldatmaca ile kleyi efendisiyle Ve efendiyi de hizmetisiyle gsz brakaym. Gururlar bir kadnn eliyle krlsn.

11

"Senin gcn saylarla llmez, Kudretin de zorbalarda bulunmaz. nk sen alakgnll olanlarn Tanrs, Can yananlarn yardmcs, Gszlerin destei, Kimsesizlerin sna, Umutsuz olanlarn kurtarcssn.12

Babamn Tanrs, dilerim senden, srail'in mirasnn Tanrs, Yerlerin ve gklerin efendisi, Denizleri yaratan, evrenin sultan, Duama kulak ver.13

Bana, insanlarn akln elen bir dil ver ki, Seninle olan antlamaya kar, Senin olan kutsal yerlere kar, Siyon Da'na kar, Oullarnn evine kar Zorbaca tasarlar olanlar yaralayp ldreyim.14

Her ulusa, her oymaa, Senin Tanr olduunu, Tm glerin Tanrs olduunu gstereyim; srail soyunun biricik koruyucusu Durumunda bulunduunu kantlayaym." Yudit Holofernes'in Ordugahna Gidiyor

10Yudit srail'in Tanrs'na byle dua etti.2

Duasn bitirince ayaa kalkt, hizmetisini ard. abat gnlerinde* ve yortularda kulland odalara indi.3

Orada giydii ulu ve zerindeki dul kadn giysisini kartt. Batan aa ykand, pahal kokular srd, salarn tarayp bana sara benzer bir balk sard ve kocas Manae saken, sevinli gnlerinde giydii elbiseyi stne geirip sslendi.4

Ayana sandaletlerini geirdi, kolyelerini, bileziklerini, yzklerini, kpelerini ve btn mcevherlerini takt. Onu grecek her erkein gzn kamatracak kadar gzelleti.5

Ondan sonra hizmetisine bir arap tulumuyla bir zeytinya kab verdi. Bir antaya da arpadan yaplm halka biiminde rekler, kuru yemi, saf somundan yaplm pastalar doldurdu, sonra da bu yiyecekleri sarp hizmetisine verdi.6

Ardndan dar kp Betulya Kenti'nin kapsna doru ilerlediler. Orada da, kentin ileri gelenlerinden Kabris, Karmis ve Uzziya ile bulutular.7

Bambaka yzyle ve deiik giysileriyle Yudit'i grdkleri zaman, gzelliine hayran kaldlar. Ona yle dediler:8

"srailoullar'nn n iin, Yerualim'in nne n katmak iin Atalarmzn Tanrs seni korusun, Amalarn gerekletirsin!"9

Yudit Tanr'ya dua edip yle dedi: "Kentin kapsn benim iin atrn ki, dar kaym ve btn istediklerinizi gerekletireyim." Sylediini yaptlar ve gen erkeklere ona kapy amasn bildirdiler.

10

Bunun zerine Yudit hizmetisiyle birlikte dar kt. Kentin erkekleri gzleriyle dadan aaya inip vadiden geerken gzden yitinceye kadar onu izlediler.11

Kadnlar vadide ilerlerken Asurlular onlar grd.

12

Yudit'i yakalayp ona sorular ynelttiler: "Sen kimden yanasn? Nereden geliyorsun? Nereye gidiyorsun?" Yudit u yant verdi: "Ben sraillilerdenim ve onlardan kayorum; nk yaknda onlara saldracaksnz.13

Ordunuzun generali Holofernes'i grmek istiyorum, ona inanlr bilgi vereceim. Bir tek insann yaamn sona erdirmeden dalk blgeleri ele geirmesi iin hangi yolu izlemesi gerektiini ona gstereceim."14

Erkekler Yudit'in sylediklerini dinlerken bu gzel kadna aknlkla bakyorlard.

15

Ona yle dediler: "Efendimizi kendi isteinle gelip grmekle hayatn kurtaryorsun. Onun adrna gidersen daha iyi olur. Adamlarmz seni oraya gtrsn.16

Efendimizin karsndayken kayg duyma. Bize sylediklerini yinelersen sana iyi davranacaktr."17

Sonra yz asker Yudit'le hizmetisini Holofernes'in adrna gtrd.

18

Yudit'in gelii adrlarda duyulmutu ve ordughta bir heyecan gze arpyordu. Yudit Holofernes'in adrnn nnde beklerken, etrafn kalabalk sard.19

Gzellii herkesi etkiledi ve dolaysyla srailliler de onlar etkiledi. yle dediler: "Byle kadnlar elinde bulunduran bir ulusu kim deersiz sayabilir? Tm erkekleri ldrelim, nk tek bir erkek kurtulursa, dnyay parmanda oynatr!"20

Bundan sonra Holofernes'in gzcsyle emir subaylar darya ktlar ve Yudit'i adra gtrdler.21

Holofernes yatanda dinleniyordu. Bann stnde mor renkte, altnla ilenmi, zmrtlerle ve deerli talarla bezenmi bir glgelik vard.22

Yudit'in geldii kendisine bildirilince Holofernes adrn ak olan blmne geldi. Adamlar gm mealelerle yolunu aydnlatyordu.23

Yudit'in yz gzellii karsnda generalle emir subay ard. Yudit yere kapand ve Holofernes'e byk sayg gsterdi, ama hizmetiler onu ayaa kaldrdlar. Yudit 'le Holofernes'in lk Karlamas

11

Holofernes ona, "Ey kadn, yrekliliini yitirme, kayglanma" dedi, "Dnyann kral Nebukadnessar'n iini yapan kimseye ktlketmedim.

2

imdi bile, dada yaayan ulusun beni aalamasayd, ona kar mzrama sarlmazdm. Su onlardadr, bende deil.3

Syle bana, neden onlardan kap bize geldin? Ne olursa olsun, bu senin kurtuluun... Yrekli ol! Bu gece ve daha birok geceleryaayacaksn.4

Kimse sana ktlk etmeyecek. Hayr, efendim Kral Nebukadnessar'n iini grenlere nasl davranlyorsa, sana da yle davranlacak."5

Yudit yle dedi: "Kulunuzu dinlemenizi ve sylediklerime taraftar olmanz dilerim. zin verin de hizmetiniz katnzda konusun. Bu geceefendimin katnda herhangi bir yalan sylemeyeceim.6

Hizmetinizin nerisini dinlerseniz Tanr ilerinizde sizi baarya ulatracaktr; efendim her giriiminde baarl olacaktr.7

Dnyann kral Nebukadnessar'n mr uzun olsun! Herkese doru yolu gstermeniz iin sizi o gnderdi, gc srekli olsun! nk sizin abanzla, salt insanlar deil, ama yabanl hayvanlar da onun iin alyor. Srlar ve havada uan kular, Nebukadnessar'a ve tm ailesine yararl olmak iin yayor.8

Herkesin yapamad eyleri kendine zg yntemlerle yapan usunuz ve yaratc gcnz konusunda ok ey duyduk. Dnyada herkes biliyor ki, imparatorlukta yetenekte, denemede ve sava bilgisinde en stn sizsiniz.9

Kurulunuza sylev veren Akyor'un sylediklerini de biliyoruz. Betulya'nn erkekleri Akyor'un cann balad, o da size sylediklerini bize bildirdi.10

Efendimiz, Akyor'un sylediklerini yabana atmayn. Sylediklerini unutmayn, nk dorudur. Ulusunuz, Tanr'nn buyruklarna aykr den davranlarda bulunuyorsa, olumsuz uygulamalarla karlaacak, klcn etkisini duyacaktr.11

"Bu ortamda, efendim onlardan herhangi bir bozgun veya engel beklemesin, nk onlar lmek zereler. Gnah iledikleri iin Tanr'nn fkesini kkrtyorlar.12

Yiyecekleri kalmam ve susuzlar. Srlarn kullanarak ve Tanr'nn yasalarla yasaklad eyleri yiyerek sorunu zmlemek istiyorlar.13

Msr'dan, araptan ve zeytinyandan elde edilen ilk rnden yararlanmay uygun grdler. Oysa bunlar kutsaldr ve Yerualim'de, Tanr'nn katnda i gren khinlere ayrlmtr. Yasa gerei halk bu rne hi bir zaman el sremez.14

Ayrca Yerualim'e ulaklar gnderdiler.Yerualim halknn tutumu zdetir ve nderler Kurulu'ndan bu konuda izin istediler.15

Bu iin sonucu udur: stedikleri izni alp yle davrandklar gn sizin elinize decek, yok olacaklardr.16

Ben, hizmetiniz, bunlar renince onlardan katm. Tanr ibirlii yapmamz iin beni size gnderdi ve yaptklarmza dnya aacak.17Hizmetiniz dindar bir kadndr. Gkteki Tanr'ya gece gndz sayg gsterir. Onun iin, efendim, sizinle

kalmay neriyorum. Ben, hizmetiniz, her gece vadiye gidip Tanr'ya yakaracam, gnah iledikleri zaman bana bildirmesini isteyeceim.18

"O zaman durumu size bildireceim ve tm ordunuzla ilerlerseniz, hibiri size kar koyamaz.19

Siz Yahudiye'yi batanbaa kat ederken ta Yerualim'e varncaya dek klavuzunuz olacam. Yerualim'de, kentin ortasnda sizi tahta kartacam. Ardndan koyun srs gibi onlar ynetirsiniz ve hibir kpek size havlamaya cesaret edemez. Durumu nceden biliyorum. Bu ortamda her ey bana bildirildi ve durumu aklamak iin size gnderildim."20

Yudit'in szleri Holofernes'i ve emir subaylarn sevindirdi. Onun usu karsnda duygulandlar ve yle bardlar:21

"Tm dnyada onun lsnde gzel ve aklc bir kadn bulunamaz."

22

Holofernes yle dedi: "Tanr ulusundan nce seni gndermekle iyi etti. G bizimdir ve efendimi aalayanlar yok olacaklardr.23

Sana gelince, ekici olduun lde gzel konuuyorsun. Eer szn tutarsan, senin Tanrn benim Tanrm, Kral Nebukadnessar'n saray senin evin olacaktr. Tm dnyada nl olacaksn."

12 Szlerini bitirdikten sonra Holofernes Yudit'i gm tabaklarla kapl yemeksofrasna gtrd. Kendi yemeinden ve arabndan ona sundu.2

Ama Yudit ona, "Ben bunlar yemesem daha iyi olur" dedi, "nk bir su ileyebilirim. Birlikte getirdiim yiyecekler bana yeter."3

Holofernes, "Yiyeceklerin biterse, ayn eyleri nasl bulabiliriz?"diye sordu, "Burada soyundan olan kimse yok."4

Yudit u yant verdi: "Hi kayglanmayn efendim, hizmetiniz bu yiyecekleri bitirmeden Tanr beni tasarlar iin kullanm olacaktr."5

Sonra Holofernes'in yardmclar Yudit'i bir adra gtrdler. Gece yarsna dek orada uyudu. Sabah nbetinden biraz nce kalkt.6

Holofernes'e isteini bildirmiti: "Ltfen, efendimin buyruu ile hizmetinize dar kp dua etmesi iin izin verilsin."7

Holofernes'in buyruuyla nbetiler Yudit'i engellemediler. Ordughta gn kalan Yudit her gece Betulya Vadisi'ne indi ve kazk dikilen pnar banda ykand.8

Yeniden geldiinde, ulusunun ocuklarna yardmc olmak amacyla tasarladklarnda ona yol gstermesi iin srail'in Tanrs'na yakard.

9

Ardndan temiz, pak geri dnp adrna gitti, akamzeri ona yemei verildi.

Yudit Holofernes'in leninde10

Drdnc gn Holofernes bir len verdi. Yalnz kurmay subaylarn ard. teki subaylar arl deildi.11

Holofernes, zel ilerine bakan harem aas Bagoas'a yle dedi: "Hizmet ettiin brani kadna git de, bizimle birlikte yiyip imesi iin onu kandrmaya bak.12

Byle bir kadn daha iyi tanmadan brakrsak, yakk almaz. Onu batan kartmazsak, herkes bizimle elenir!"13

Bagoas Holofernes'ten ayrlp Yudit'e gitti. "Bu gen ve gzel kadn alakgnll davranp efendime gelir mi?" diye sordu, "Onun karsnda onur konuu olacak, sevin veren arab bizimle iecek ve bugn kendisine Nebukadnessar'n sarayndaki Asurlu nedimeler gibi davranlacak."14

Yudit, "Ben kim oluyorum da efendime kar koyaym?" dedi, "Onun her isteini yerine getirmekte hibir zaman duraksamam ve lnceye dek byle davranmak bana kvan verecektir."15

Bunun zerine Yudit kalkp giyindi ve sslendi. Onun nnde yryen hizmetisi elindeki koyun postunu Holofernes'in karsna yere serdi. Bagoas bu koyun postunu her gn yemek yerken kullanmas iin Yudit'e vermiti. 16 Yudit ieri girip yerine oturdu. Onu grnce Holofernes'in yrei tututu, bylendi, ruhunda byk bir coma belirdi. Yudit'le birlemek tutkusu tm benliini sard. Dorusunu isterseniz, onu ilk grd gnden beri, Yudit'i batan karmak iin uygun bir durum gzetiyordu.17 18

Holofernes yle dedi: ", i! Bizimle birlikte sevin!" Yudit, "Efendim, bunu yapmakla kvan duyuyorum" dedi, "nk doduum gnden beri yaammn bugnk denli deerli olduunu hi sezmemitim."19

Hizmetisinin hazrlad yemekleri alan Yudit Holofernes'in karsnda yiyip iti.

20

Holofernes Yudit'i o denli sevdi ki, yaamnda ilk kez arap ierken ly kard.

13 Ge oldu ve Holofernes'in kurmay subaylar kp gittiler. Bagoas o zamana2

dein efendisinin yannda olan konuklar darya kartt ve adr dardan kapatt. kili bir durumda herkes yatmaya gitti. Yudit adrda itii arapla kendinden geip yatana uzanan Holofernes'le yalnz kald.3

Yudit hizmetisine yatak odasnn dnda kalmasn ve her sabah yapt gibi onu beklemesini syledi. Yudit dua edeceini herkese sylemiti ve Bagoas'a bundan sz etmiti.

4

Artk herkes Holofernes'i yalnz brakmt. Yatak odasnda nemli veya nemsiz hi kimse kalmamt. Yatan yannda Yudit kendi kendine yle mrldand: "Tanrm, tm g sendedir, Bileimin giriimi baarl olsun, Yerualim'in nne n katsn.5

Mirasn kurtarmak iin Tasarlarmda bana yardmc ol ki, Dmann ordusunu yeneyim."6 7

Holofernes'in bana yaklaan Yudit onun palasn ald.

Yataa daha da yaklat, Holofernes'i salarndan yakalad ve yle dedi: "srail'in Tanrs, bugn bana g ver!"8 9

Tm gcyle iki defa ensesine vurdu ve ban kesti.

Sonra Holofernes'in vcudunu yere yuvarlad ve glgelii karyola direklerinden aa yrtt. Darya kp Holofernes'in ban hizmetisine verdi.10

O da verilen nesneyi yemek antasna koydu. Her ikisi ordughtan birlikte ayrldlar. Dua etmeye gittikleri zaman hep yle yaparlard. Ordughtan uzaklatlar, vadinin kenarndan geip gittiler. Betulya'ya giden bayr ktlar ve kentin kapsna doru ilerlediler. Yudit Holofernes'in Ban Betulya'ya Getiriyor11

Yudit kapdaki nbetilere uzaktan bard: "Kapy an! An! nk Tanrmz hl bizimledir ve bugn yapt gibi srail'deki gcn ve dmanlarmza kar kudretini gsteriyor!"12

Halk Yudit'in sesini duyunca kentin kapsnda topland ve kentin ileri gelenlerini ard.13

Herkes, yani ileri gelenlerle btn halk koarak geldi. nk Yudit beklenmiyordu. Kapy ardna kadar ap kadnlara ho geldiniz dediler. Aydnlk olmas iin ate yaktlar ve kadnlarn evresini sardlar.14

O zaman Yudit sesini ykseltip yle dedi: "Tanr'ya vgler olsun! O'na vgler olsun! Tanr'ya vgler olsun! O srail ulusundan sevecenliini esirgemedi. Bu gece benim elimle dmanlarmz yendi!"15

Yudit antadan Holofernes'in ban kartarak herkese gsterdi: "Bu grdnz Asur ordusunun bakomutan Holofernes'in badr. Bu da Holofernes'in altnda sarho yatt glgeliktir! Tanr bir kadnn elini bu ie alet ederek onu yok etti!16

lerlediim yolda beni koruyan Tanr'ya krler olsun! Yzm onu batan kartt ve bu da onun sonu oldu. Benimle beni utandracak veya rezil edecek herhangi bir gnah ilemedi."17

Halk ok duyguland ve diz kp Tanr'ya vgler sundu. Hep bir azdan yle bardlar: "Tanrmz, bugn ulusunun dmanlarn yendiin iin sana krederiz!"18

0 zaman Uzziya Yudit'e yle dedi:

"Kzm, yce Tanr seni Dnyadaki tm kadnlardan daha fazla kutsasn! Gkleri ve yeryzn yaratan Tanr'ya krederiz. O sana klavuz oldu, Sen de dmanmzn nderinin ban kestin.19

Senin gvencini insanlar Hibir zaman unutmayacak, Ama onlara daima Tanr'nn gcn anmsatacak.20

Tanr seni hep nl ve onurlu yaatsn, kutsasn, nk ulusumuz aresizken, Sen kendi yaamn dnmedin, Tanrmzn katnda kayglanmadan ilerleyerek Yok olmamz nledin."

Halk bu szlere, "Amin! Amin!" diyerek yant verdi.Yahudiler Asurlular'n Ordughna Saldryor

142

Yudit onlara yle dedi: "Beni dinleyin, kardelerim. Holofernes'in ban aln ve onu kale burcundaki mazgall siperlere asn. Sabahleyin gne dounca her erkek silahna sarlsn ve salam olan her erkek kenti terk etsin. Asurlular'n ileri karakoluna kar, vadiden aaya ilerleyecekmi gibi yapn, bu glerin bana bir de nder atayn. Ancak byle davranmamalsnz.3

Asurlular, donatmlarn toplayp ordughlarna gidecek ve komutanlarn uyandracak. Komutanlar ise Holofernes'in adrna koacak, ama onu bulamayacak. O zaman rkntye kaplacaklar ve siz ilerlerken kaacaklar.4

Sizin ve srail snrlar iinde yaayanlarn yapaca ey, onlar kovalamaktan ve geri ekilenleri ldrmekten ibarettir.5

Ancak btn bunlar yapmadan, Amonlu Akyor'u buraya getirin. srail ulusunu o denli deersiz bulan Holofernes'i grsn ve kesik ban tansn. Holofernes bize Akyor'u, lmesi kanlmaz bir insan gibi gndermiti."6

Akyor'u Uzziya'nn evinden alp oraya getirdiler. Akyor oraya gelip birinin elinde Holofernes'in kesik ban grnce baygnlk geirip yzst yere dt.7

Onu ayaa kaldrdlar. Akyor Yudit'in ayaklarna kapand ve yle bard:

"Yahuda'nn tm adrlarnda yaayanlar Ve tm uluslar seni kutsasn! Adn duyunca, nsanlar rknt duyacak. Bu son gnlerde yaptklarn ayrntlaryla anlat."8

Yudit Betulya'dan ayr kald gnlerde yaptklarnn hepsini evresinde oturan kiilere tek tek anlatt.9

Szlerini bitirince, orada bulunanlar kvan duyup alk tuttu ve sesler kente yansd.

10

Akyor, sraillilerin Tanrs'nn yapt olaanst ileri grnce O'na itenlikle inand ve snnet olmay ye tutarak sonsuza dek srail ulusuna katld.11

Gne domadan Holofernes'in kesik ban kale duvarna astlar. Tm erkekler silaha sarld. Ufak topluluklar oluturarak dan yokularnda ilerlediler.12

Bunu gren Asurlular durumu nderlerine bildirdiler. Onlar da generallerle, binlerce kiiye komuta eden yzbalarla ve subaylarla grtler.13

Hemen Holofernes'in adrna gittiler. Holofernes'in ilerini grmeye yetkili Bagoas'a yle dediler: "Efendini uyandr, bu aalk yaratklar bize saldrmak saygszlnda bulundular. Hepsini yok edeceiz!"14

Bagoas ieri girdi. Holofernes'in Yudit'le uyuduunu sanarak, adr ikiye blen perdenin nnde el rpt.15

Ses kmaynca Bagoas perdeyi ap yatak odasna girdi. Holofernes'in yerde yatan basz cesediyle karlat.16

Bagoas byk bir lk att, alad, hkrd, yksek sesle haykrd ve giysilerini paralad.17

Sonra Yudit'in kalm olduu adra gitti. Onu bulamad. Bunun zerine Bagoas komutanlara doru koarak yle bard:18

"Bu aalk yaratklar bizi aldatt! Bir brani kadn Nebukadnessar'n ailesine utan getirdi. Holofernes'in ls ba kesilmi bir halde yerde yatyor!"19

Asur ordusunun nderleri bu szleri duyunca rknt ile gnlk asker ceketlerini paraladlar. fkeli barmalaryla haykrlar btn ordughta yankland.

15 O zamana dein adrlarnda bulunan askerlere bu olay bildirilince, rkntduyup karamsarla kapldlar.2

O denli rkp kayglandlar ki, gerek bir bozguna uradlar. ki kii bir arada kalamyordu. Vadide veya dalarda bulduklar yollardan kamaya baladlar.3

Betulya'nn evresinde, dalarda geceleyen askerler de kayordu. O zaman tm srail savalar onlara saldrd.4

Uzziya Betomastaym'e, Bebai'ye, Koba'ya, Kola'ya ve srail'in tm dalk blgelerine ulaklar gnderdi. Durumu aklad ve dmana saldrp onu yok etmelerini buyurdu.5

srailliler durumu renince, hep birden dmana saldrdlar ve Koba'ya dein onlar ldrdler. Dman ordughnda olup bitenleri renince, Yerualim'in dalk blgelerindeki erkekler de onlarla birleti. Sonra Gilat'n ve Galile'nin erkekleri dman ordusunun kanadna saldrdlar, dman am'a, am'a ilikin lkeye varncaya dek gl saldrlarn srdrdler.

6

Betulya'da kalanlar ise Asur ordusunun ordughn yama ettiler ve bundan byk kazan saladlar.7

Dman ldren srailliler geri dnnce yamaya katldlar. Dalk blgeler