design and drawing diagrams of main distribution board · design and drawing diagrams of main...

89
รายงานการปฏิบัติงานสหกิจศึกษา การออกแบบและเขียนแบบวงจรภายในตู ้ไฟฟ้า Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board โดย นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร 5804200002 นายธัญเทพ ระคณา 5804200012 รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของวิชาสหกิจศึกษาวิศวกรรมไฟฟ้า (152-499) ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม ภาคการศึกษาที3 ปีการศึกษา 2560

Upload: others

Post on 19-Oct-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รายงานการปฏบตงานสหกจศกษา

การออกแบบและเขยนแบบวงจรภายในตไฟฟา

Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board

โดย

นายปณกฤษ ไชยเพชร 5804200002

นายธญเทพ ระคณา 5804200012

รายงานนเปนสวนหนงของวชาสหกจศกษาวศวกรรมไฟฟา (152-499)

ภาควชาวศวกรรมไฟฟา

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสยาม

ภาคการศกษาท 3 ปการศกษา 2560

Page 2: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร
Page 3: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

ชอโครงงาน : การออกแบบและเขยนแบบวงจรภายในตไฟฟา

ชอนกศกษา : 1.นาย ปณกฤษ ไชยเพชร 5804200002

2.นาย ธญเทพ ระคณา 5804200012

อาจารยทปรกษา : อาจารยปตกนต รกราชการ

ระดบการศกษา : ปรญญาตร (วศวกรรมศาสตรบณฑต)

ภาควชา : วศวกรรมไฟฟา

คณะ : วศวกรรมศาสตร

ภาคการศกษา/ ปการศกษา : 3/2560

บทคดยอ

โครงงานสหกจศกษานนาเสนอ การออกแบบและเขยนแบบวงจรภายในตไฟฟา ซงไดมา

จากการปฏบตงานในรายวชาสหกจศกษาสาหรบวศวกรรมไฟฟา ของนกศกษามหาวทยาลยสยาม

โดยไดฝกปฏบตงานใน บรษท อาซฟา จากด (มหาชน) 5 หม 1 ถนนพระราม 2 ต.คอกกระบอ อ.

เมองสมทรสาคร จ.สมทรสาคร 74000 ประกอบธรกจ 1) ผลตและจาหนายสวตชบอรดไฟฟา ท

ออกแบบและพฒนาโดยบรษทฯ ซงสามารถปรบเปลยนการออกแบบ และอปกรณภายในไดตาม

ความตองการของลกคา 2) จาหนายตออปกรณไฟฟาอนๆ ทเกยวของ เชน อปกรณไฟฟาและ

ตควบคม อปกรณในงานระบบการจายไฟฟา และ 3) งานบรการวศวกรรมทเกยวของและงาน

บรการหลงการขาย งานทรบผดชอบหลกในการฝกปฏบตงานคอการเขยนแบบไฟฟาโดยใช

โปรแกรม Auto CAD Version 2018 ในการออกแบบและเขยนแบบไดอะแกรมตไฟฟา ตามความ

ตองการของลกคา ในการออกแบบและตดตงระบบไฟฟาภายในตนไดทาการตรวจและทดสอบ

โดยผลทไดแสดงใหเหนถงการทางานของระบบไฟฟา และสามารถใชงานไดจรงตามทลกคา

ตองการ

คาสาคญ : การออกแบบ / เขยนแบบวงจร / ตไฟฟา

Page 4: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร
Page 5: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

กตตกรรมประกาศ

(Acknowledgement)

การทคณะผจ ดทาไดมาปฏบตงาน ในโครงการสหกจศกษา ณ บรษท อาซฟา จากด

(มหาชน) ตงแตวนท 14 พฤษภาคม 2561 ถง 31 สงหาคม 2561 สงผลใหผจดทาไดความร และ

ประสบการณตางๆ ทมคามากมายระหวางการปฏบตงานทบรษทแหงน รายงานสหกจศกษาฉบบ

นสาเรจลลวงไดดวยดจากความรวมมอและสนบสนนจากบคคลหลายฝายดงน

1. คณ สทธโชค แสงโคตร ผจดการแผนกอาวโส

บรษทอาซฟา จากด (มหาชน)

2. คณ วทยา บชา พนกงานทปรกษา

3. อาจารยปตกนต รกราชการ อาจารยทปรกษา และ

ผศ. วภาวลย นาคทรพย ผชวยตรวจทานโครงงาน

และบคลอนๆ ทไมไดกลาวนามทกทานทไดใหคาแนะนาชวยเหลอในการทารายงาน คณะผจดทา

ขอขอบพระคณผทมสวนเกยวของทกทาน ทมสวนรวมในการใหขอมลและเปนทปรกษาในการทา

รายงานฉบบนจนเสรจสมบรณ ตลอดจนใหการดแลและใหความเขาใจกบชวตของการทางานจรง

ซงผจดทาขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทนดวย

คณะผจดทา

นายปณกฤษ ไชยเพชร

นายธญเทพ ระคณา

Page 6: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

สารบญ

หนา

จดหมายนาสงรายงาน ก

กตตกรรมประกาศ ข

บทคดยอ ค

Abstract ง

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของโครงการ 1

1.3 ขอบเขตของโครงการ 2

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

บทท 2 หลกการเบองตนในการออกแบบของตไฟฟา

2.1 ความหมายและความสาคญของตไฟฟา 3

2.2 หลกการเขยนแบบ Diagram ของต MDB 4

2.3 หลกการออกแบบ Diagram ของต MDB 5

2.4 พนทวางเพอการปฏบตงาน 13

2.5 ระดบชนการปองกน 14

2.6 เซอรกตเบรกเกอร 16

2.7 บสบาร (Busbar) 23

บทท 3 รายละเอยดการปฏบตงานและการออกแบบ

3.1 ชอและสถานทตงของสถานประกอบการณ 31

3.2 ลกษณะสถานประกอบการณ 31

3.3 รปแบบการจดการองคกรและการบรหารงาน 32

3.4 บทบาทและหนาททไดรบมอบหมาย 32

3.5 ชอและตาแหนงของพนกงานทปรกษา 32

3.6 ระยะเวลาทปฏบตงาน 33

3.7 ขนตอนการดาเนนงานการฝกปฏบตสหกจศกษา 33

3.8 อปกรณและเครองมอทใช 34

Page 7: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 4 ผลการปฏบตตามโครงการ

4.1 ลาดบขนตอนการปฏบตงาน 36

4.2 การดาเนนงานการออกแบบจากขอมลของลกคาทกาหนดมาให 40

4.3 ขนตอนท 1 การออกแบบ 41

4.4 ขนตอนท 2 การเขยนแบบ 46

4.5 ขนตอนท 3 การเขยนแบบใหสมบรณ 60

บทท 5 สรปผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการปฏบตงาน 67

5.2 สรปผลการปฏบตงานสหกจศกษา 68

บรรณานกรม

ภาคผนวก

ประวตคณะผจดทา

Page 8: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

สารบญรป

หนา

รปท 2.1 ตไฟฟา หรอต MDB ( Main Distribution Board ) 3

รปท 2.2 การแยกสวนภายในตสวตชเกยรไฟฟาแรงดนตา 6

รปท 2.3 แสดงตวอยางต Form 1 7

รปท 2.4 แสดงตวอยางต Form 2a 8

รปท 2.5 แสดงตวอยางต Form 2b 9

รปท 2.6 แสดงตวอยางต Form 3a 10

รปท 2.7 แสดงตวอยางต Form 3b 11

รปท 2.8 แสดงตวอยางต Form 4a 12

รปท 2.9 แสดงตวอยางต Form 4b 13

รปท 2.10 ตวอยางหองไฟฟา 14

รปท 2.11 วธการอานคาการปองกน 16

รปท 2.12 Miniature Circuit Breakers (MCB) 18

รปท 2.13 Molded Case Circuit Breakers (MCCB) 19

รปท 2.14 Air Circuit Breakers (ACB) 20

รปท 2.15 ภาพสนคา MCCB รน Compact NSX ของ SCHNEIDER 22

รปท 2.16 ภาพแสดงฟงกชนของ MCCB รน Compact NSX ของ SCHNEIDER 23

รปท 2.17 รปบสบารแบบเปลอย 24

รปท 2.18 รปบสบารแบบพนส 25

รปท 2.19 การกาหนดสของตวนาตางๆ ตามมาตรฐาน มอก. 11-2553 (ใหม) 26

รปท 3.1 เครองปรนเตอร+ถายเอกสาร 34

รปท 3.2 คอมพวเตอร 34

รปท 3.3 Software (AutoCAD 2018 ) 35

รปท 3.4 กลองถายรป 35

รปท 4.1 Shop Drawing 37

Page 9: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

สารบญรป (ตอ)

หนา

รปท 4.2 แบบไดอะแกรมเสนเดยวแสดงตเมนระบบไฟฟา 38

รปท 4.3 แบบ Layout ของหองไฟฟา 38

รปท 4.4 Specification ของตไฟฟา 39

รปท 4.5 ใบเสนอราคา 39

รปท 4.6 การปฏบตงานโดยใชโปรแกรม Auto CADในการเขยนแบบ 40

รปท 4.7 ตรวจสอบคณสมบตตาม Shop Drawing (ดานหนา) 41

รปท 4.8 Shop Drawing (ดานหลง) 42

รปท 4.9 แบบพนทหองไฟฟา 43

รปท 4.10 Single Line ทลกคาสงมาให 44

รปท 4.11 ตรวจสอบใบเสนอราคา 45

รปท 4.12 รางแบบต 45

รปท 4.13 Cover 46

รปท 4.14 Contents 47

รปท 4.15 Legend 47

รปท 4.16 Symbols 48

รปท 4.17 Floor Standing Cubicle Specification 48

รปท 4.18 สวน Technical Data 49

รปท 4.19 สวนแสดงอปกรณภายในต (QM-Q4) 49

รปท 4.20 สวนแสดงอปกรณภายในต (Q6-Q14) 50

รปท 4.21 Front view 51

รปท 4.22 Inner view 51

รปท 4.23 ทาการเขยนแบบตไฟฟา 52

รปท 4.24 ทาการเขยนแบบตไฟฟา 52

รปท 4.25 แบบ Wiring 53

รปท 4.26 แบบ Wiring 53

รปท 4.27 แบบ Wiring 54

รปท 4.28 แบบ Wiring 54

Page 10: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

สารบญรป (ตอ)

หนา

รปท 4.29 แบบ Wiring 55

รปท 4.30 แบบ Wiring 55

รปท 4.31 แบบตาราง Bus Bar 56

รปท 4.32 ใบขอเปลยนแปลงแกไขแบบ 57

รปท 4.33 Single Line ทลกคาสงมาแกไข 58

รปท 4.34 ขอมลในไดอะแกรมเสนเดยว 58

รปท 4.34 ขอมลในไดอะแกรมเสนเดยว (ตอ) 59

รปท 4.35 ใบขอเปลยนแปลงแกไขแบบ 60

รปท 4.36 การถายรปหนาตและอปกรณภายในต 61

รปท 4.37 การถายรปของ Bus Bar 61

รปท 4.38 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบอปกรณภายในต 62

รปท 4.38 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบอปกรณภายในต (ตอ) 62

รปท 4.39 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบในสวน Front 63

รปท 4.40 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบในสวน Inner 63

รปท 4.41 กอนการแกไขแบบ 64

รปท 4.42 ตจรง 64

รปท 4.43 หลงการแกไขแบบ 65

รปท 4.44 ใบบนทกผลของการเขยน Bus Bar 65

รปท 4.45 เขยน Bus Bar เสรจแลว 66

รปท 4.46 เซนชอแบบเพอยนยนความถกตอง 66

Page 11: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 2.1 ตารางแสดงคามาตรฐานการปองกนตามมาตรฐาน 15

ตารางท 2.2 ตารางแสดงตารางแสดงพกดการนากระแสของบสบารมาตรฐาน

IEC-61439-2 27

ตารางท 2.3 ตารางแสดงตารางแสดงพกดการนากระแสของบสบารมาตรฐาน DIN-43671 29

ตารางท 3.1 ระยะเวลาในการดาเนนงาน 33

Page 12: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

เนองจากปจจบนมการใชตไฟฟาเพอมาควบคมระบบไฟฟา ไมวาจะเปน อาคารขนาด

กลางถงขนาดใหญ โรงงานอตสาหกรรมตางๆ ทมการใชไฟฟาเปนจานวนมากทางานโดยรบมาจาก

หมอแปลงทมาจากการไฟฟา แลวทาการจายโหลดไปยงแผงจายไฟยอยในสวนตางๆของอาคาร

หรอโรงงาน กอนทจะกลายเปนตไฟฟาทสามารถทางานไดนน จะตองมการออกแบบ ตดตง

ประกอบตไฟฟาเสยกอน ทางบรษท อาซฟา จากด (มหาชน) ไดประกอบธรกจเกยวกบการ

ออกแบบ ตดตง ตไฟฟา และไดใหนกศกษาไดมโอกาสเขาไปเรยนรในสวนน ซงสอดคลองกบ

มหาวทยาลยสยาม ทไดมโครงการสหกจศกษา เพอใหนกศกษาไดออกไปปฏบตงาน (ภาคปฏบต)

เปรยบเสมอนเปนพนกงานจรง เพอเรยนรในสงทมหาวทยาลยไมไดสอน (ภาคทฤษฏ) และเพอ

เตรยมตวกอนทจะจบไปทางาน โดยโครงการทจะนาเสนอในปรญญานพนธฉบบนคอ การ

ออกแบบและเขยนแบบไดอะแกรมตไฟฟา และม บรษท อาซฟา จากด (มหาชน) ไดรบงาน

ทางดาน การออกแบบ เขยนแบบ และตดตงระบบไฟฟา ระบบควบคมของตไฟฟา สวนงานท

ผจดทาไดรบมอบหมายคอ การออกแบบของตไฟฟา และการเขยนแบบไดอะแกรม การแกไขแบบ

กอนทจะสงผลตตามคอมเมนตของลกคา และการเกบงานจากตจรง หรอการเขยนแบบใหสมบรณ

เพอใชอางองในการแกไขเมออปกรณหรอระบบเกดปญหา จะสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาได

1.2 วตถประสงคของโครงการ

1.2.1 เพอนาหลกวชาการทไดศกษาในหองเรยนไปประยกตใชในการปฏบตงานจรง

ทาใหเกดกระบวนการคดและแกปญหาไดอยางถกตองและเปนระบบ

1.2.2 เพอใหเกดความรและความสามารถทางดานงานระบบไฟฟาซงสามารถนาไป

ปรบใชในการประกอบอาชพในอนาคตได

1.2.3 เพอพฒนาทกษะการออกแบบ เขยนแบบระบบไฟฟา โดยใชโปรแกรม

Auto CAD

1.2.4 เพอฝกการวางแผนการปฏบตงานอยางเปนระบบ เพอใหงานสาเรจเปนไป

ตาม ระยะเวลาทกาหนด

Page 13: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

2

1.3 ขอบเขตของโครงการ

1.3.1 ทาการออกแบบตไฟฟา ตามทลกคาตองการ

1.3.2 ทาการเขยนแบบไดอะแกรมของตไฟฟา

1.3.3 ทาการแกไขแบบ การเกบงานจากตจรง หรอการเขยนแบบใหสมบรณ

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.4.1 ไดรบความรความเขาใจทางดานการออกแบบระบบไฟฟาของตไฟฟา

1.4.2 ไดเรยนรทกษะทางดานการเขยนแบบดวยโปรแกรม Auto CAD 2018

1.4.3 ไดเรยนรปญหาและวธการแกปญหาอยางถกตองและเปนระบบ

1.4.4 สามารถวางแผนการปฏบตงานอยางเปนระบบและทางานใหสาเรจตาม

ระยะเวลาทกาหนด

Page 14: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

บทท 2

หลกการเบองตนในการออกแบบของตไฟฟา

2.1 ความหมายและความสาคญของตไฟฟา

ตไฟฟา หรอทเรยกกนวา ต MDB ( Main Distribution Board ) คอตทเปนแหลงรวม

อปกรณควบคมไฟฟาอนเปนแผงจายไฟขนาดใหญ นยมใชกบอตสาหกรรมขนาดกลางถงขนาด

ใหญทจาเปนตองใชไฟฟาจานวนมาก โดยจะถกตดตงตามลกษณะชนด ของอาคาร และรปแบบ

การวางระบบไฟฟา ซงไมวาจะเปนหองอาคารขนาดเลก ตลอดไปจนถงตกสงระฟาระดบคอนโด

ซงลวนตองมตคอนโทรลระบบไฟฟา เพอใชในการจดการการจายไฟฟา และเพอสรางความ

ปลอดภยแกผใชไฟฟาภายในอาคาร นคอสาเหตสาคญของตคอนโทรลระบบไฟฟา

รปท 2.1 ตไฟฟา หรอต MDB ( Main Distribution Board )

โดยทวไปหากเปนทอยอาศยอาทเชน หองแถว อาคารพาณชย หองชด บาน หรอ อพารท

เมนท อยางนอยภายในหองหรอภายในตวอาคารกจะตองม ตคอนโทรลระบบไฟฟา แบบ Load

Center หรอ Consumer Unit หากอาคารดงกลาวใชไฟฟาแบบ 3 เฟส โดยสายไฟฟาเมนจากมเตอร

ของการไฟฟาจะถกตอเขามาทต Breaker หลกในตน ซงภายใน ตคอนโทรลระบบไฟฟา อาจจะ

ประกอบไปดวย Breaker ยอยเพอแยกการจายไฟฟาใหแกเครองใชไฟฟาแตละชน หรอแยกการจาย

Page 15: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

4

ไฟฟาใหกบชนตางๆภายในอาคาร และสายกราวดเพอปองกนอนตรายแกผใชไฟฟาหากเกดไฟฟา

รว หรอไฟฟาลดวงจร และยงสามารถปองกนการเสยหายแกอปกรณไฟฟาหากเกดฟาผา

หากเปนอาคารทมขนาดใหญอาท นคมอตสาหกรรม โรงงาน ตกสานกงาน โรงพยาบาล

หรอทอยอาศยทมหลายหองอยางโรงแรม คอนโด หรอ อพารทเมนท กจะใช ตคอนโทรลระบบ

ไฟฟา แบบ Main Distribution Board ซงเปนตคอนโทรลระบบไฟฟาขนาดใหญ และจะทาการจาย

ไฟฟาไปยง Sub Distribution Board ซงเปนตคอนโทรลระบบไฟฟา อยางยอยภายในอาคารซง

อาจจะอยตามชนตางๆ อาคารใกลเคยง หรอจะใชตคอนโทรลระบบไฟฟาแบบ Consumer Unit

หรอ Load Center แทนกได

ต MDB มกจะมขนาดใหญ การออกแบบสวนใหญจะมกวางไวกบพน การผลตและการ

ออกแบบนนควรพจารณาจากระดบแรงดนไฟฟา , พกดกระแส และพกดกระแสวงจร เปนสาคญ

ขอดของตคอนโทรลระบบไฟฟา คอ ทาใหสามารถวางแผนจดการระบบไฟฟาภายใน

อาคารไดสะดวก สามารถตดไฟฟาทตคอนโทรลระบบไฟฟาเพอทาการซอมบารงดแลรกษาจดจาย

ไฟฟาเปนจดๆไดโดยทไมตองทาการตดไฟฟาทงระบบ ทาใหเกดความปลอดภยแกผใชงานและ

เครองใชไฟฟา

2.2 หลกการเขยนแบบ Diagram ของต MDB

การเขยนแบบมอย 3 ประเภท

2.2.1 การเขยนแบบ Preliminary ลกษณะของ Preliminary เปนการขอขนาดตเพอทจะวาง

Layout ของหองไฟฟา จะไมมรายเอยดมากมแคขนาดกวาง*ยาว*สง เพอทจะดวาสายหรอวา Bus

Duct จะตดปญหาหรอปาวหรอขนาดตตรงตามขอกาหนดของมาตรฐานการไฟฟาหรอ วสท. เรอง

ของพนทเขาทางานรอบดานต จะตองตรงตามขนาดทกาหนดตามมาตรฐาน เพอทลกคาวางตพนท

หนางาน และเทฐานไดถกตองทงเรองการตดตงรางหรอ Bus Duct

2.2.2 การเขยนแบบ Approval คอการเขยนแบบเพอขออนมตสงผลตตในกรณทขนาดตวาง

Layout หองไดแลว เรองของการตดตง มการกาหนดรางเดนสายหรออาจจะเปน Bus Duct จะทา

การขอแบบเปน For Approval เพอทจะทาการผลตตเพอสงใหลกคาทหนางาน ในสวนนแบบจะม

การจดทาในสวนของ Single Line, Layout Cabinet, Wiring Diagram แบบ For Approval จะเปน

แบบทลกคาใชอนมตแบบเพอทจะสงผลต

Page 16: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

5

2.2.3 การเขยนแบบ As Built แบบ As Built จดทาขนเพอเกบแบบตทเราทาการสงผลตจบ

แลวสงตใหกบทางลกคาแลว เพอทจะใหลกคาทาการเขาสายไดอยางถกตอง และเมอเวลามปญหาท

หนางาน เราจะสามารถตอบคาถามลกคาไดชดเจนมากขนไมวาจะเปนตาแหนงของการตดตง เรอง

ของ Wiring เรองของ Mark Wiring เพอททางลกคาจะไดเขาสายไดอยางถกตองมากทสดทาให

อปกรณไมเสยหาย

ถาเกดมการแกไขอปกรณหรอแกไข Wiring แกไข Mark Wiring เราควรจะรบแกแบบให

เปนตวลาสดและรบสงแบบใหกบทางลกคาโดยเรว

2.3 หลกการออกแบบ Diagram ของต MDB

2.3.1 Partition คอ สวนของ Metal-Enclosed Switchgear and Control Gear ทแยกสวน

ตางๆของตออกจากกนโดย Partition ตองเปนวสดทเปนโลหะ หรอ อโลหะ เพอกนสวนตางๆของค

ออกจากสวนทมไฟฟา

2.3.2 Form หมายถงคณลกษณะตสวทชบอรดโดยพจารณาการแบงกนอปกรณไฟฟา

หลกภายในตสวทชบอรด เชน บสบาร เซอรกตเบรกเกอร ขวตอสายรวมทงหวรบสาย ภายใน

Enclosure เดยวกนซงความสาคญของ Form จะมคณสมบตโดยตรงตอการใชงานสาหรบตสวทช

บอรด และยงจะเปนการลดโอกาสการเกดความผดปกต (Fault) ทอาจจะเกดขนภายในตสวทช

บอรดอกทงการแบงกนสวนประกอบตางๆภายในตสวทชบอรดจะยงเปนองคประกอบหลกในการ

Limit Fault ทเกดขนไมใหลกลามไปยงชองอนๆได ความเสยหายทเกดขนกบตสวทชบอรดจาก

Fault นนจะมวงแคบๆหรอถกจากดใหเกดขนเฉพาะสวนเทานน

ถาพจารณาถงเรอง Form ของตสวทชบอรดนนจะมการกนแยกสวนทมอนตรายหรอสวนท

มไฟฟา (Live Part) โดยการใช Barrier หรอ Partitions กนแยกระหวางอปกรณหลกตางๆออกกน

อยางชดเจน รปแบบการแยกสวนภายในตมดงน

Page 17: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

6

รปท 2.2 การแยกสวนภายในตสวตชเกยรไฟฟาแรงดนตา

A: สวนไฟฟาเขา CB MAIN (Incoming Unit)

B: บสบารหลก (Main Bus bar)

C: บสบารยอย (Distribution Bus bar)

D: ขวตอสานสาหรบตวนาภายนอก (Terminal for External Conductor)

F: โครงตสวทชบอรด (Enclosure)

G: สวนกนหรอสวนทแบงกน (Barrier or Partition)

ทงนเพอใหเกดความเปนระเบยบตามมาตรฐาน IEC 60439-1 ซงเปนมาตรฐานสากลของ

โครงสรางตสวตชเกยร จะแบงรปแบบของโครงสรางตสวตชเกยรไดดงหวขอตอไปน

2.3.2.1 Form 1

- ภายในตสวตชบอรดจะไมมการกนชองแบงแยกบสบารออกจากอปกรณและขวตอสายตวนา

ภายนอกออกจากกน ต Form นเหมาะกบงานควบคมโหลดเฉพาะจด

- กรณเกด Fault ขนอาจจะไดรบความเสยทงหมด

- ตองใชเวลาในการซอมนานหรอเปลยนใหมทงหมด

Page 18: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

7

รปท 2.3 แสดงตวอยางต Form 1

2.3.2.2 Form 2a

- ม Partition กนแยกระหวางชองบสบารออกจากตวอปกรณ (Outgoing Unit) แตสา หรบขว ตอ

สายตวนา ภายนอก (Terminal for External Conductor) จะอยภายชองเดยวกนกบบสบาร

- ต Form นเหมาะกบงานควบคมโหลดเฉพาะจด และเรมนามาประยกตใชเปนต Main DB ยอย

- เหมาะกบงานอาคาร ทมโหลดไมมากนก ยอมรบไดตองดบไฟทงต เมอโหลดใด โหลดหนงม

ปญหา

- กรณเกด Fault ขน อาจจะไดรบความเสยบางสวน เชนบสบาร กบขวตอสาย, อปกรณยอย

- ตองใชเวลาในการซอมนานหรอเปลยนใหมทงหมด

Page 19: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

8

รปท 2.4 แสดงตวอยางต Form 2a

2.3.2.3 Form 2b

- ม Partition กนแยกระหวางชองของบสบารออกจากตวอปกรณ (Outgoing Unit) และขวตอสายตว

นาภายนอก (Terminal for External Conductor) แตอปกรณและขวตอสายจะอยภายในชอง

เดยวกนโดยไมมการแบงกน

- ต Form นเหมาะกบงานควบคมโหลดเฉพาะจด และเรมนามาประยกตใชเปนต Main MDB

- เหมาะกบงานอาคาร ทมโหลดไมมากนก ยอมรบไดตองดบไฟทงต เมอโหลดใด โหลดหนงม

ปญหา

- กรณเกด Fault ขน อาจจะไดรบความเสยบางสวน

- เชนบสบาร กบขวตอสาย , อปกรณยอยในชองเดยวกน, ตองใชเวลาในการซอมนานหรอเปลยน

ใหมทงหมด แตมความปลอดภยสงขน, กวา Form 2a

Page 20: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

9

รปท 2.5 แสดงตวอยางต Form 2b

2.3.2.4 Form 3a

- ม Partition กนแยกระหวางชองบสบารออกจากตวอปกรณ (Outgoing Unit)

- ม Partition กนแยกอปกรณ (Outgoing Unit) แตละ Unit ออกจากกน

- ม Partition กนแยกขวตอสายตวนาภายนอก (Terminal for External Conductor) ออกจากอปกรณ

(Outgoing Unit) แตจะอยภายชองเดยวกนกบบสบาร

- ต Form นเหมาะกบงานควบคมโหลดแบบตอเนอง

- เหมาะกบงานอาคาร โรงงาน ทมโหลดมาก ไมตองดบไฟทงต เมอโหลดใด โหลดหนงมปญหา

- กรณเกด Fault ขนอาจจะไดรบความเสยบางสวนเทานน

- ใชเวลาในการซอมนอยหรออาจจะไมตองเปลยน เพยงตรวจสอบแกไขกสามารถจายไฟ ได

ตามปกต

Page 21: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

10

รปท 2.6 แสดงตวอยางต Form 3a

2.3.2.5 Form 3b

- ม Partition กนแยกระหวางชองบสบารออกจากตวอปกรณ (Outgoing Unit)

- ม Partition กนแยกอปกรณ (Outgoing Unit) แตละ Unit ออกจากกน

- ม Partition กนแยกขวตอสายสาหรบตวนาภายนอก (Terminal for External Conductor) ออกจาก

บสบารและอปกรณ (Outgoing Unit) แตขวตอสายดงกลาวจะอยภายในชองเดยวกน

- ต Form นเหมาะกบงานควบคมโหลดแบบตอเนอง

- เหมาะกบงานอาคาร โรงงาน โรงไฟฟา อตสาหกรรมยานยนต ปโตรเคม และอนๆ ทมโหลดมาก

ไมตองดบไฟทงต เมอโหลดใด โหลดหนงมปญหา

- กรณเกด Fault ขนอาจจะไดรบความเสยบางสวนเทานนใชเวลาในการซอมนอยหรออาจจะไม

ตองเปลยน เพยงตรวจสอบแกไขกสามารถจายไฟ ไดตามปกต

Page 22: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

11

รปท 2.7 แสดงตวอยางต Form 3b

2.3.2.6 Form 4a

- ม Partition กนแยกอปกรณ (Outgoing Unit) แตละ Unit ออกจากกน

- ม Partition กนแยกขวตอสายสา หรบตวนา ภายนอก (Terminal for External Conductor) ออกจาก

บสบาร แตขวตอสายดงกลาวจะอยภายในชองเดยวกนกบอปกรณ

- มการกนแยกระหวางอปกรณออกจากบสบาร

- มการกนแยกสวนสา หรบตวนาภายนอก (Terminal for External Conductor) แตละชดออกจากกน

Page 23: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

12

รปท 2.8 แสดงตวอยางต Form 4a

2.3.2.7 Form 4b

- ม Partition กนแยกระหวางชองบสบารออกจากตวอปกรณ

- ม Partition กนแยกอปกรณ (Outgoing Unit) แตละ Unit ออกจากกน

- ม Partition กนแยกขวตอสายสา หรบตวนา ภายนอก (Terminal for External Conductor) ออกจาก

บสบารและอปกรณ (Outgoing Unit) และแยก Feeder ออกจากนอยางชดเจน

Page 24: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

13

รปท 2.9 แสดงตวอยางต Form 4b

2.4 พนทวางเพอการปฏบตงาน

- เปนพนทใชปฏบตการ ซอมแซม บารงรกษา ตวบรภณฑไฟฟา

- มขนาดเพยงพอสาหรบเจาหนาทผปฏบตหนาท ทจะทางานไดสะดวกและปลอดภย

- มทางเขา – ออก ไดอยางสะดวก โดยเฉพาะเวลาเกดอบตเหต เชน ไฟไหมตบรภณฑ

ขอกาหนดของพนทวาง

- สวนของพนทวาง

- สวนของทางเขาออกไปยงบรภณฑ

- ความสง ความกวางของพนทวาง

- แสงสวาง

- ความลกของพนทวาง

พนทวางเพอการปฏบตงาน แบงเปน

1. ทวางเพอปฏบตงานระบบแรงตา (แรงดนวดเทยบกบดนไมเกน 600V)

2. ทวางเพอปฏบตงานระบบแรงสง (แรงดนวดเทยบกบดนเกน 600 V)

Page 25: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

14

รปท 2.10 ตวอยางหองไฟฟา

2.5 ระดบชนการปองกน

ระดบชนการปองกน (Degree of Protection) เปนการกาหนดคาความ สามารถในการ

ปองกนการสมผสสวนทมไฟฟาทเปนอนตรายตอบคคล ทงจากการสมผสสวนทมไฟฟาโดยตรง

หรอโดยการใชวตถสอดใสเขาไปในเครองอปกรณไฟฟาและยงเปนตวแสดง คาความสามารถ ใน

การปองกนความเสยหายจากของเหลวเขาไปในตวเครองอปกรณไฟฟาอกดวย การแสดงคา

ความสามารถในการปองกนจะกาหนดเปนคาตวเลขหลงอกษร IP

คา IP (Index of Protection) กาหนดโดยมาตรฐาน IEC 60529 และ มอก. 513 กาหนดเปน

ตวเลข 2 หรอ 3 หลก หลงตวอกษร IP แตโดยทวไปนยมกาหนดเพยง 2 หลกเทานน ความหมาย

ของแตละหลกแสดงไวใน ตารางท 2.1 ตารางแสดงคามาตรฐานการปองกนตามมาตรฐาน DIN

40050/1980 และ IEC 60529

Page 26: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

15

ตารางท 2.1 ตารางแสดงคามาตรฐานการปองกนตามมาตรฐาน

รหส รหสตวทหนง รหสตวทสอง

0 ไมมการปองกน ไมมการปองกน

1 สามารถปองกนของแขงทมเสน

ผานศนยกลางมากกวา หรอ

เทากบ 50 มม.

สามารถปองกนนาทตกมาจากดานบนได

2 สามารถปองกนของแขงทม

เสนผานศนยกลางมากกวา

หรอ เทากบ 12 มม.

สามารถปองกนนาทตกมาจากดานบนได

และดานขางททามมกบแนวดงไมเกน 15

องศาได

3 สามารถปองกนของแขงทม

เสนผานศนยกลางมากกวา

หรอ เทากบ 2.5 มม.

สามารถปองกนน าทตกมาจากดานบน

ได และดานขางททามมกบแนวดงไม

เกน 60 องศาได

4 สามารถปองกนของแขงทม

เสนผานศนยกลางมากกวา

หรอ เทากบ 1 มม.

สามารถปองกนหยดน า หรอน าทสาด

มาจากทกทศทาง

5 สามารถปองกนฝ นได สามารถปองกนการฉดน าจากทก

ทศทาง

6 สามารถปองกนฝ นไดอยาง

สมบรณ

สามารถปองกนคลนน าทะเล และ

การฉดนาอยางแรง

7 -

สามารถปองกนอนตรายจากน าทวม

ชวคราว

8 -

สามารถปองกนอนตรายจากน าทวม

ไดอยางถาวร

Page 27: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

16

รปท 2.11 วธการอานคาการปองกน

จากตารางท 2.1 ตวเลขทกากบอยดานหลง IP นน คอ เลขหลกทหนง (First Digit Access To

Hazardous Parts And Ingress Of Solid Foreign Objects) จะบอกถงระดบความสามารถทจะปองกน

ของแขง เลขหลกทสอง (Second Digit Entry Of Water) จะบอกถงระดบความสามารถปองกน

ของเหลว

2.6 เซอรกตเบรกเกอร

เซอรกตเบรกเกอรหรอเบรกเกอร (Circuit Breaker) คอ สวตชไฟฟาอตโนมตทออกแบบมา

เพอปองกนวงจรไฟฟาจากความเสยหายทเกดจากกระแสไฟฟาสวนเกน โดยทวไปเกดจากโหลด

เกนหรอไฟฟาลดวงจร การทางานของมนคอตดกระแสไฟฟาหลงจากตรวจพบความผดปกตใน

วงจรไฟฟา

ถอวาเปนอปกรณทใชปองกนกระแสเกนหรอลดวงจรเชนเดยวกบฟวส แตจะแตกตางกน

ตรงทเมอตดวงจรแลวสามารถทจะปดหรอตอวงจรไดทนทหลงจากแกปญหาแลว

เบรกเกอรมหลายแบบทงเบรกเกอรขนาดเลกทใชปองกนสาหรบวงจรทมกระแสไฟฟาตา

หรอพวกเครองใชไฟฟาในครวเรอน จนถงสวตชขนาดใหญทออกแบบมาเพอปองกนวงจร

ไฟฟาแรงสงทจายไฟใหตวเมอง

2.6.1 ประเภทของเซอรกตเบรกเกอร

เบรกเกอรจะถกแบงออกเปนแตละประเภทตามพกดแรงดนไฟฟาหรอการออกแบบ หาก

แบงตามพกดแรงดนไฟฟาจะแบงได 3 ประเภท ไดแก Low Voltage เบรกเกอร, Medium Voltage

Page 28: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

17

เบรกเกอร และ High Voltage เบรกเกอร เบรกเกอรสวนใหญทนยมใชกนคอ Low Voltage เบรก

เกอร เบรกเกอรกลม Low Voltage คอพวก MCB, MCCB และ ACB เบรกเกอรเหลานจะมลกษณะ

ทแตกตางกนตามการออกแบบ ทงขนาด รปรางทถกออกแบบมาใหเขากบการใชงานหลากหลาย

ประเภท

เซอรกตเบรกเกอรแรงดนไฟฟาตา (Low Voltage Circuit Breakers) เปนเบรกเกอรแบบทใช

งานทวไป ใชงานเชงพาณชยและอตสาหกรรม ตดตงในตคอนซมเมอรยนท ต DB หรอตโหลดเซน

เตอร เบรกเกอรชนดนไดรบการรบรองตามมาตรฐานสากล เชน มาตรฐาน IEC 947 เบรกเกอร

แรงดนไฟฟาตามกถกตดตงในตทเปดออกได ซงสามารถถอดและเปลยนไดโดยไมตองถอดสวตช

ออก ตวอยางเบรกเกอรแรงดนไฟฟาตา มดงน MCB, MCCB และ ACB

2.6.1.1 Miniature Circuit Breakers (MCB)

Miniature Circuit Breaker หรอเรยกวาเบรกเกอรลกยอย MCB เปนเบรกเกอรชนดหนง ม

ขนาดเลก สาหรบใชในบานหรออาคารทมกระแสไฟฟาไมเกน 100 A มทงขนาด 1, 2, 3 และ 4

Pole ใชไดกบระบบไฟฟา 1 เฟสและ 3 เฟส เบรกเกอรลกยอย MCB ม 2 แบบทนยมใชกนคอ Plug-

on และ DIN-rail ในประเทศไทยสวนใหญใชแบบ Plug-on ทรจกกนมากคอเบรกเกอรลกยอย

MCB Square D ของ Schneider Electric

เบรกเกอรลกยอย MCB สวนมากใชตดตงภายในอาคาร ใชตดตงเปนอปกรณปองกน

รวมกบแผงจายไฟฟายอย (Load Center) หรอแผงจายไฟฟาในหองพกอาศย (Consumer Unit) ม

พกดกระแสลดวงจรตา เปนเบรกเกอรชนดทไมสามารถปรบตงคากระแสตดวงจรได และสวนใหญ

จะอาศยกลไกการปลดวงจรในรปแบบ Thermal และ Magnetic

เบรกเกอรลกยอย MCB ทเปนทรจกกนด เชน เบรกเกอร MCB Square D ของแบรนด

Schneider ทจะพบบอยตามบานเรอนคนไทย นอกจากนยงมเบรกเกอร MCB Schneider รนอนๆ

อกมากมายทไดรบความนยม และเบรกเกอร MCB ของ ABB จะถกตตดงในตคอนซมเมอร ยนท

หรอตโหลดเซนเตอร

Page 29: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

18

รปท 2.12 Miniature Circuit Breakers (MCB)

2.6.1.2 Molded Case Circuit Breakers (MCCB)

เบรกเกอร MCCB (Molded Case Circuit Breaker) เปนเบรกเกอรชนดหนงทเปนทงสวตช

เปด-ปดวงจรไฟฟา และเปดวงจรเมอมกระแสเกนหรอไฟลดวงจร เบรกเกอรชนดนใชกบ

กระแสไฟตงแต 100 – 2,300 A เหมาะกบตดตงในอาคารขนาดใหญหรอโรงงานอตสาหกรรม

ตดตงในพาเนล บอรด

การเลอกใชงานบางครงจะเลอกเบรกเกอรผดประเภท ระหวาง MCB กบ MCCB เนองจาก

เบรกเกอรทง 2 แบบมพกดทนกระแสใชงาน (AT) ทคลายกน แตถาจะใหแนนอนจรงๆ ตองดทคา

พกดกระแสลดวงจรสงสดทปลอดภยของเบรคเกอรตวนนๆ หรอคา IC (kA) หากใชในอาคาร

ขนาดใหญตองใชเบรกเกอร MCCB และถาในบานพกถงจะใชเบรกเกอรลกยอย MCB แลวตอง

เลอกทพกดเทาไหรกนถงจะปลอดภย?

เบรกเกอรประเภทนถอไดวาเปนทนยมสาหรบการใชงานในโรงงานอสหกรรมและอาคาร

ขนาดใหญ ดวยคณสมบตทสามารถทนกระแสลดวงจรหรอคา kA และรองรบกระแสทสงกวาเบรก

เกอรลกยอย (MCB) แตนอยกวาเบรกเกอรประเภท ACB ซงขนาดกระแสจะมตงแตหลกสบจนถง

หลกพนแอมป สวนใหญตดตงไวในตโหลดเซนเตอร Load Center

Page 30: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

19

รปท 2.13 Molded Case Circuit Breakers (MCCB)

2.6.1.3 Air Circuit Breakers (ACB)

Air Circuit Breaker (ACB) หรอแอรเซอรกตเบรกเกอร เปนเบรกเกอรขนาดใหญ มความ

แขงแรง ทนทานตอกระแสไฟฟาลดวงจรสง มพกดกระแสไฟฟาสงถง 6300 A ทาใหราคาของเบรก

เกอร ACB มราคาแพง และนบวาเปนเบรกเกอรทมขนาดใหญทสดในเบรกเกอรแรงดนไฟฟาตา

(LV) สวนมากใชเปน Main เบรกเกอรในวงจรไฟฟา ถกตดตงไวในต MDB เบรกเกอร ACB จะม

ทงแบบตดตงอยกบท (Fixed Type) และแบบถอดออกได (Drawout Type) เบรกเกอรชนดน

สามารถเพมอปกรณเสรมตางๆ เขาไปไดตามความตองการ ตางจากเบรกเกอร MCCB ทจะเพม

อปกรณเขาไปภายหลงไมได

เปนเซอรกตเบรกเกอรทใชปองกนสายเมน นยมใชกบงานแรงดนสงๆ (HVAC) โครงสราง

ทวไปทาดวยเหลกมชองดบอารก (Arcing Chamber) ทใหญและแขงแรงเพอใหสามารถรบกระแส

ลดวงจรจานวนมากได สวนใหญจะมหลกการทางานโดยใชอปกรณอเลกทรอนกสในการตรวจจบ

และวเคราะหกระแสเพอสงปลดวงจร

Page 31: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

20

รปท 2.14 Air Circuit Breakers (ACB)

2.6.2วธการเลอกเซอรกตเบรกเกอร

2.6.2.1 ประเภทของเซอรกตเบรกเกอร (Circuit Breaker) ควรทราบวางานทจะนาเซอรกต

เบรกเกอรไปใชนนเปนงานประเภทไหน เพราะเซอรกตเบรกเกอรในแตละประเภทนนจะเหมาะกบ

งานทแตกตางกนออกไป เชน หากจะนาไปใชในการตดตงรวมกบแผงจายไฟฟายอยหรอแผงจาย

ไฟฟาภายในบานเรอนหรออาคารกควรเลอกใชเบรกเกอรประเภท Miniature Circuit Breakers เปน

ตน

2.6.2.2 หลกการทางานเซอรกตเบรกเกอร (Circuit Breaker) เซอรกตเบรกเกอรทมขายใน

ทองตลาดนนมหลกการทางานดวยกนหลายแบบใหเราไดเลอกซอ ใหเราพจารณาจากงานทเรา

ตองการนาไปใช ปจจบนสวนใหญนยมใชแบบ Thermal-Magnetic Trip และแบบ Electronic Trip

Page 32: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

21

2.6.2.3 โพล (Pole) เปนตวบอกวาเบรกเกอรทเราใชนนเปนชนด 1 เฟส หรอ 3 เฟส

- 1 Pole หมายถง เปนเซอรกตเบรกเกอรสาหรบระบบ 1 เฟสโดยปองกนแคสาย Line อยางเดยว

- 2 Pole หมายถง เปนเซอรกตเบรกเกอรสาหรบระบบ 1 เฟสโดยปองกนสาย Line และสาย Neutral

- 3 Pole หมายถง เปนเซอรกตเบรกเกอรสาหรบระบบ 3 เฟสโดยปองกนแคสาย Line อยางเดยว

- 4 Pole หมายถง เปนเซอรกตเบรกเกอรสาหรบระบบ 3 เฟสโดยปองกนสาย Line และสาย Neutral

2.6.2.4 คาพกดกระแสตางๆ ซงคาพกดเปนตวบงบอกถงความสามารถ ขดจากด ในการใช

งานของเซอรกตเบรกเกอร โดยคาพกดทควรทราบมดงน

- Amp Trip (AT) ขนาดกระแสทใชงาน เปนตวบอกใหรวาเบรกเกอรตวนนสามารถทนตอกระแส

ในภาวะปกตไดสงสดเทาใด หากในกรณทขนาดอปกรณของผผลตมคาไมตรงกบคาทกาหนดก

สามารถเลอกใชคาทสงขนแทนได ซงพกดการทนกระแสของเบรกเกอรถกแบงออกเปน 2 กลมคอ

- Standard Circuit Breaker ในทนหมายถงชนด Thermal Magnetic ซงถานาเอาเบรกเกอรชนดนไป

ใชกบโหลดตอเนองจะปลดวงจรท 80% ของพกดกระแสเบรกเกอร

- 100% Rated Circuit Breaker หากนาไปใชกบโหลดตอเนองจะตดวงจรทพกดกระแสของเบรก

เกอรแตจะมเฉพาะสนคาของอเมรกาเทานน

- Amp Frame (AF) พกดกระแสโครง หมายถงขนาดการทนกระแสของเปลอกหมเปนพกดการทน

กระแสสงสดของเบรกเกอรนนๆ เซอรกตเบรกเกอรทมขนาด AF เดยวกนจะมขนาดมต (กวางX

ยาวXสง) เทากน สามารถเปลยนพกด Amp Trip ไดโดยทขนาด (มต) ของเบรกเกอรยงคงเทาเดม

- Interrupting Capacitive (IC) พกดการทนกระแสลดวงจรสงสดโดยปลอดภยของเบรกเกอรนนๆ

ปกตกาหนดคาการทนกระแสเปน 1kA คา IC บอกใหรวาเบรกเกอรทใชมความปลอดภยมากนอย

แคไหน ซงการเลอกคากระแส IC เราตองรจกคากระแสลดวงจร ณ จดนนๆ เสยกอน ซงมดวยกน 4

ประเภท ตามมาตรฐาน IEC

- In คอ พกดกระแสใชงาน

- Icn คอ พกดกระแสลดวงจร

- Icu คอ พกดการตดกระแสลดวงจรสงสด

- Ics คอ พกดการตดกระแสลดวงจรใชงาน

Page 33: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

22

2.6.2.5 ฟงกชนการใชงาน ในปจจบนถอวาตลาดดานอปกรณอเลกทรอนกสนนมการแขงขน

กนสงมาก เพราะฉะนนทางดานผผลตเองตองมการออกแบบและพฒนาผลตภณฑใหมความโดด

เดนและมความสามารถมากกวาผผลตรายอน ตวอยางเชน Schneider ผสรางสรรคนวตกรรมใหมๆ

ทเกยวกบอปกรณทางดานการบรหารจดการพลงงานและระบบอตโนมต ทาง Schneider ได

ออกแบบ MCCB รน Compact NSX เปนรนทเปนมากกวาอปกรณตดไฟเนองจากไดมการ

ออกแบบใหมฟงกชนตางๆ ภายในตว เชน ฟงกชนการปองกน (Protection), ฟงกชนการวด

(Metering), ฟงกชนการสอสาร (Communication) ดวยฟงกชนเหลานทาใหผลการวดการใช

พลงงานมความแมนยาสง ลดความผดพลาดในการวด ชวยใหการบรหารจดการพลงงานม

ประสทธภาพมากยงขน

รปท 2.15 ภาพสนคา MCCB รน Compact NSX ของ Schneider

นอกจากนยงออกแบบหนาคอนแทกแบบ Roto-Active ซงเปนเอกลกษณของ Compact

NSX ชวยใหการตดกระแสลดวงจรทาไดไวภายใน 0.002 วนาท สามารถเลอกรปแบบการปองกน

ได Trip Unit ทาใหสามารถเลอกใชเพอปองกนโหลดไดหลากหลายประเภท เชน โหลดประเภท

ทวไป, มอเตอร, เจนเนอเรเตอร และมใหเลอกทงแบบ Thermal-Magnetic และ Electronic สามารถ

ถอดเปลยนไดโดยไมตองใชอปกรณพเศษ สะดวกในการเปลยนและการอพเกรด Trip Unit

Page 34: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

23

รปท 2.16 ภาพแสดงฟงกชนของ MCCB รน Compact NSX ของ SCHNEIDER

2.6.2.6 มาตรฐานตางๆ การเลอกใชงานอปกรณไฟฟา สงทควรคานงและไมควรมองขามนน

คอมาตรฐานทอปกรณนนๆ ไดรบ เพราะนนคอสงทการนตรไดถงคณภาพของสนคา มาตรฐาน

ของเซอรกตเบรกเกอรทเหนกนทวไปไดแก IEC60898 กบ IEC60947-2 ซงทงสองมาตรฐานน

แตกตางกนท ถาเปน IEC60898 เปนมาตรฐานเซอรกตเบรกเกอรทใชตามบานเรอนทวไป มพกด

กระแสขนาดไมเกน 125A และมพกดกระแสลดวงจรไมเกน 25 kA สวนมาตรฐาน IEC60947-2

เปนมาตรฐานทใชกบเบรกเกอรทใชงานในโรงงานอตสาหกรรม สามารถปรบแตง เลอกขนาดให

เหมาะสมกบงานทตองการนาไปใชได

2.7 บสบาร (Busbar)

โดยทวไปบสบาร หมายถง จดตอเชอมตอรวมทมวงจรไฟฟาหลายวงจรตอเขาดวยกน ปกต

แลวจะมวงจรปอนเขาจานอย แตจะมวงจรจายไฟฟาออกเปนจานวนมาก ซงบสบารจะทาขนมาจาก

วสดทนาไฟฟาไดเปนอยางด ซงมทงชนดทตวนาทาดวยทองแดงและอลมเนยม รปรางของบสบาร

ทนยมใชกนทวไปเปนแบบ Flat คอมพนทหนาตดเปนรปสเหลยมผนผา เนองจากตดตงงานละ

ระบายความรอนไดด อกทงบสบารยงมความคลองตวสงในการเชอมตอวงจร

Page 35: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

24

2.7.1 ประเภทของบสบาร

2.7.1.1 บสบารแบบเปลอย (Bar Copper) หมายถง บสบารทไมมการพนสลงบนพนผวตวนา

ของบสบารซงขดความสามารถในการนากระแสไฟฟาของบสบารนนจะสามารถนากระแสไฟฟา

ไดปรมาณทนอยกวาบสบารทมการพนส ถาพจารณาถงคณสมบตทางฟสกสของบสบารจะสงเกต

ไดโดยตรงทพนผวของบสบารเมอมการใชงานเปนระยะเวลาหนง และบรเวณสภาพแวดลอมใน

การใชงานทมปจจยภายนอกเขามาเกยวของเชน อณหภม ของอากาศและความชนโดยรอบ จะมผล

โดยตรงกบบสบาร เมอบสบารมการนากระแสไฟฟาเปนจานวนมากกยอมทจะทาใหเกดความรอน

สะสมทบรเวณพนผวของบสบาร ทาใหเกดอณหภมสงขน และเมอกบอากาศภายในตแลวจะเกด

การทาปฏกรยาขนทพนผวของบสบารและทาใหเกดเปนขตะกอนเกาะบรเวณรอยตอหรอจดตอ

ตางๆของบสบาร ซงเปนผลทาใหพนผวการนากระแสไฟฟาของบสบารมพนทการนากระแสไฟฟา

ทนอยลงนนเอง ซงวธการแกไขนนจะทาการออกแบบบสบารทมขนาดใหญและมจานวนหลายเสน

(Bundle) ในแตละเฟสเพอเพมคณสมบตในการระบายความรอนและกระจายความรอนออกจากบส

บาร

รปท 2.17 รปบสบารแบบเปลอย

Page 36: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

25

2.7.1.2 บสบารแบบพนส (Painting Busbar) หมายถง บสบารทมการพนหรอเคลอบสท

บรเวณพนผวของบสบาร ซงสทใชทาเคลอบบสบารควรมสมประสทธการระบายความรอนสง

ประมาณ 0.9 และสทใชพนหรอเคลอบบสบารนนจะตองเปนสฝ น (Power Color) ซงคณสมบตของ

การพนสกเพอตองการลดการเกดปฏกรยาขนทพนผวของบสบาร ททาใหพนผวไดรบความเสยหาย

อกทงการนากระแสไฟฟาของบสบารจะนากระแสไฟฟาไดสงกวาบสบารแบบเปลอยอกดวย ซง

เปนเหตผลมาจาการทบสบารนนมระบายความรอนไดดกวานนเองเมอนามาเปรยบเทยบกนกบ

อตราตอหนวยการนากระแสไฟฟาทเทากนมาตรฐาน ผใชสอยทอยในอาคารหลงนนกไมอาจเอา

ชวตออกมาไดเมอเกดเหตเพลงไหมเชนกน

รปท 2.18 รปบสบารแบบพนส

การพนสของบสบารใชบงบอกสของตวนาตามมาตรฐาน มอก. 11-2553 (ใหม) คอ เฟส A ใช

ตวอกษร L1 หรอเปนสนาตาล เฟส B ใชตวอกษร L2 หรอเปนสดา เฟส C ใชตวอกษร L3 หรอเปน

สเทา นวทรลใชตวอกษร N หรอ เปนสฟา ดนใชตวอกษร E หรอเปนสเขยวหรอสเขยวแถบเหลอง

Page 37: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

26

รปท 2.19 การกาหนดสของตวนาตางๆ ตามมาตรฐาน มอก. 11-2553 (ใหม)

2.7.2 ตารางแสดงพกดการนากระแสของบสบาร

ตารางแสดงพกดการนากระแสของบสบารตามมาตรฐานมทใชหลกๆอย 2 ประเภท กลาวคอ

มาตรฐาน IEC-61439-2 และ มาตรฐาน DIN 43671 แสดงไดดงตารางท 2.2 และตารางท 2.3

Page 38: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

27

ตารางท 2.2 ตารางแสดงตารางแสดงพกดการนากระแสของบสบารมาตรฐาน IEC-61439-2

หมายเหต Ambient Temp : อณหภมสภาพแวดลอมภายในตสวตชเกยร

Temperature Rise: อณหภมเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Conduct Temp: อณหภมทเพมขนเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Page 39: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

28

หมายเหต Ambient Temp : อณหภมสภาพแวดลอมภายในตสวตชเกยร

Temperature Rise: อณหภมเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Conduct Temp: อณหภมทเพมขนเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Page 40: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

29

ตารางท 2.3 ตารางแสดงตารางแสดงพกดการนากระแสของบสบารมาตรฐาน DIN 43671

หมายเหต Ambient Temp : อณหภมสภาพแวดลอมภายในตสวตชเกยร

Temperature Rise: อณหภมเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Conduct Temp: อณหภมทเพมขนเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Page 41: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

30

หมายเหต Ambient Temp : อณหภมสภาพแวดลอมภายในตสวตชเกยร

Temperature Rise: อณหภมเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Conduct Temp: อณหภมทเพมขนเมอบสบารไดรบกระแสไฟฟา

Page 42: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

บทท 3

รายละเอยดการปฏบตงาน

3.1 ชอและสถานทตงของสถานประกอบการณ

สถานประกอบการชอ บรษท อาซฟา จากด (มหาชน) 5 หม 1 ถนนพระราม 2 ต.คอก

กระบอ อ.เมองสมทรสาคร จ.สมทรสาคร 74000

3.2 ลกษณะสถานประกอบการณ

บรษท อาซฟา จากด (มหาชน) ดวยประกอบการณทสงสมมานาน และทมงานวศวกร

ทมความรและเขาใจในความตองการของลกคาโดยการจดหาผลตภณฑและบรการทดทสด ควบค

ไปกบการสรางความเจรญเตบโตทางธรกจของบรษทฯ และลกคาอยางตอเนอง บรษท อาซฟา

จากด (มหาชน) เปนผรบ ออกแบบ ตดตง ผลตและจดจาหนายผลตภณฑกระจายและสงจายไฟฟา

สวตชบอรดไฟฟา ระบบควบคมอตโนมต ระบบบรหารจดการพลงงาน รวมถงบรการหลงการขาย

และบรการวศวกรรมทเกยวของ

การใหบรการ

เปนผรบเหมาระบบไฟฟา บรการดาน งานออกแบบ ตดตงระบบ ซอมบารง

ไฟฟาแรงสง ระบบไฟฟาแรงตา ไฟฟาโรงงาน ทกประเภท

• งานออกแบบตดตง ซอมบารงระบบไฟฟาโรงงานอตสาหกรรม

• งานตรวจสอบ ปรบปรง แกไข ซอมบารงระบบไฟฟาในโรงงานอตสาหกรรม

• งานออกแบบ ตดตง ประกอบ ตสวทชบอรด MDB ตคอนโทรล

• งานระบบประหยดพลงงานไฟฟาในโรงงานอตสาหกรรม

• งานออกแบบและตดตงระบบสารองไฟฟาในอาคาร

• งานจดหาชนสวนและอะไหลไฟฟา

• งานตดตงหมอแปลงไฟฟาแรงสงและหมอแปลงไฟฟาแรงตาทกขนาด

• งาน Service Maintenance

• งานรบเหมา (เฉพาะงาน)

Page 43: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

32

3.3 รปแบบการจดการองคกรและการบรหารงาน

การบรหารขององคกรนนจะแบงเปนสวนตามลาดบ

1) เจาของโครงการ

2) การออกแบบ / การวางแผนงาน

3) ดาเนนการตามแบบแผนทวางไว

4) การตรวจสอบ

5) สงงานใหกบเจาของโครงการ

การบรหารงานของบรษทจะเปนการบรหารแบบครอบครว อยกนแบบพนอง หากม

ปญหาหรอมขอสงสย กสามารถพดคยกนไดตลอดเวลา และสามารถตดตองานโดยตรงไดแตตอง

ผานสายงาน

3.4 บทบาทและหนาททไดรบมอบหมาย

ไดรบมอบหมายใหปฏบตงานในตาแหนงเขยนแบบฝายเทคนค ของบรษท อาซฟา

จากด (มหาชน) งานทไดรบมอบหมาย คอ ออกแบบ เขยนแบบไดอะแกรม แกไขแบบของตไฟฟา

หรอเขยนแบบใหสมบรณ ทางนกศกษากไดลงมอในการปฏบตงานจรงโดยมพนกงานพเลยง

ควบคมดแลในการปฏบตงานอยางใกลชด และคอยใหคาแนะนา ปรกษาเวลาเกดปญหา เพอไมให

เกดความผดพลาดระหวางการปฏบตงาน ทางนกศกษาฝกงานกไดลงมอปฏบตงานอยางจรงจง และ

ไดออกแบบ เขยนแบบไดอะแกรม แกไขแบบของตไฟฟา หรอเขยนแบบใหสมบรณ ดวยตว

นกศกษาเอง

3.5 ชอและตาแหนงของพนกงานทปรกษา

3.5.1 พนกงานทปรกษา คณ สทธโชค แสงโคตร

ตาแหนง ผจดการแผนกอาวโส (ระดบสามญวศวกร)

3.5.2 พนกงานทปรกษา คณ วทยา บชา

ตาแหนง หวหนาแผนกอาวโส

Page 44: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

33

3.6 ระยะเวลาทปฏบตงาน

ไดเรมทาการฝกปฏบตสหกจศกษาทบรษท บรษท อาซฟา จากด (มหาชน) ตงแตวนท 14

พฤษภาคม 2561 ถง 31 สงหาคม 2561 เวลาทางาน ตงแตเวลา 8.30 – 17.30 น. มชวงพกเทยง 12.00-

13.00 น. ทางานทกวนนอกจากมตดธรกจสามารถลางานไดทพนกงานทปรกษาหรอพนงงานฝาย

ธรการได ไดทาการปฏบตงานสหกจศกษาเปนเวลา 16 สปดาห

3.7 ขนตอนการดาเนนงานการฝกปฏบตสหกจศกษา

3.7.1 ศกษารายละเอยดของงานทไดทา แบบของตไฟฟา ฝกใชโปรแกรม Auto CAD

2018 สอบถามทปรกษาโดยตรงเพอทจะทางานไดอยางถกตองและรวดเรวมากขน

3.7.2 ลงมอปฏบตออกแบบ เขยนแบบไดอะแกรม แกไขแบบ ของลกคา

3.7.3 ตรวจสอบแบบทไดออกแบบและเขยนแบบจนถงแกไขแบบทกขนตอน โดยสง

ใหหวหนาแผนกตรวจสอบ วาถกตองหรอไม ถาไมตรวจสอบแบบกอน อาจจะเกดขอผดพลาด ทา

ใหเสยเวลา งบประมาณ จะสงผลกระทบตอผปฏบตงาน บรษท และลกคาได

ตารางท 3.1 ระยะเวลาในการดาเนนงาน

เวลาการดาเนนงาน

เวลาทคาดไว

ลาดบ

ท หวของาน

พ.ศ.2561

ม.ค ก.พ ม.ค เม.ค พ.ค ม.ย ก.ค ส.ค ก.ย ต.ค.

1 ศกษทฤษฎ

สหกจ

2 ปฏบตงานสกจ

ศกษา

3 คนหาขอมลและ

จดทารายงาน

4 สงรายงาน

สหกจศกษา

5 จดทาปรญญา

นพนธ

Page 45: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

34

3.8 อปกรณและเครองมอทใช

1. เครองปรนเตอร+ถายเอกสาร

2. คอมพวเตอร

3. Software (Auto CAD 2018)

4. กลองถายรป

รปท 3.1 เครองปรนเตอร+ถายเอกสาร

รปท 3.2 คอมพวเตอร

Page 46: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

35

รปท 3.3 Software (AutoCAD 2018 )

รปท 3.4 กลองถายรป

Page 47: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

บทท 4

ผลการปฏบตตามโครงงาน

4.1 ลาดบขนตอนการปฏบตงาน

1) รบเอกสารขอ Shop Drawing ดงรปท 4.1 มาจากฝายขาย โดยมขอทชแจงดงน

- Single Line คอรายการอปกรณทใชภายในตจรง ไมวาจะเปน metering การอานคาพลงงาน

ตางๆ และ CB ทาหนาทตดตอไฟฟา และปองกน load รายละเอยดดงรปท 4.2

- Layout หองไฟฟา คอ เมอเราทาการออกแบบตไฟฟา จาเปนจะตองรขนาดของหองไฟฟา

วามขนาด กวาง*ยาว*สง เพอวา เวลาออกแบบตจะไดพนททกาหนด และอางองมาตรฐานของ

วสท. แสดงดงรปท 4.3

- Specification ของงานนนๆ เราจะทาการออกแบบตใหตรงตาม Specification งาน เชน

เรอง IP ของตไฟฟา กบ Form ต แสดงดงรปท 4.4

- ใบเสนอราคา เพอทเราจะทาการออกแบบไดตรงกบราคาทเราไดเสนอใหกบลกคาไปกอน

หนาน แสดงดงรปท 4.5

2) ตรวจเชคเอกสาร เพอใหพรอมใชกบการเขยนแบบทาแบบ

- การเขยนแบบทาแบบ โดยการทาแบบจะม Cover Page, Contents, Bus Bar, Single Line,

Layout, Wiring, Components

- การเขยนแบบทาแบบโดยอางองขอมลของทางฝายขาย ทาแบบโดยมระยะเวลาในการทา

แบบแตละงานไมเทากน

- เมอเขยนแบบเสรจแลวจะสงใหฝายเทคนคตรวจแบบหากมการแกไขจะสงกลบมาใหเขยน

แบบแกไขและจะทาการสงใหทางหวหนาฝายเทคนคตรวจทานอกครงเพอทาการยนยน

- เมอตรวจสอบครบทกขนตอนแลว เมอแบบถกอนมต จะสงกลบใหทางฝายขาย เพอทจะสง

ใหกบลกคาทาการ Approved แบบเพอสงผลต

3) เมอตทาการผลตเสรจแลวจะมการแกไขในงานขณะนน จะมการเกบแบบครงสดทายเพอใหตรง

กบงานจรงเพอทถาหากแกไข หรอสงสยใน Function การทางานจะสามารถเปดแบบคยกบลกคาได

และพรอมทจะแกไขเบองตนไดอยางรวดเรว

การดาเนนการออกแบบระบบไฟฟาภายในต MDB เรมดวยการด Single Line, Layout หอง

ไฟฟา Specification ของงานนนๆ และใบเสนอราคา ทไดรบมาจากลกคา เพอนามาออกแบบ

Page 48: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

37

รปท 4.1 Shop Drawing

Page 49: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

38

รปท 4.2 แบบไดอะแกรมเสนเดยวแสดงตเมนระบบไฟฟา

รปท 4.3 แบบ Layout ของหองไฟฟา

Page 50: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

39

รปท 4.4 Specification ของตไฟฟา

รปท 4.5 ใบเสนอราคา

Page 51: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

40

4.2 การดาเนนงานการออกแบบจากขอมลของลกคาทกาหนดมาให

จากทไดกลาวถงในรปขางตนสามารถแบงเปนขนตอนการทาแบบต MDB ไดดงน

1. การออกแบบ

2. การเขยนแบบ

3. การเขยนแบบใหสมบรณ

รปท 4.6 การปฏบตงานโดยใชโปรแกรม Auto CADในการเขยนแบบ

Page 52: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

41

4.3 ขนตอนท 1 การออกแบบ

การออกแบบตนนจะตองออกแบบใหถกตองตามแบบทลกคาไดกาหนดมาให

1. ตรวจสอบคณสมบตของตทลกคาตองการ ใหดตาม Shop Drawing

1.1 ดวาเปนตแบบไหน

1.2 ใช Form ตอะไร

1.3 ใชเหลกแบบไหน และ สใชเปนสอะไร

1.4 การปองกนของต สมควรใช IP แบบไหน

1.5 ใช Bar แบบ IEC หรอ แบบ DIN

1.6 ดวา Bar เคลอบส หรอ ตด Sticker

1.7 ดวา Bar ใชสอะไร

1.8 ตรวจสอบอปกรณภายในตวาตองใชอะไรบาง

รปท 4.7 ตรวจสอบคณสมบตตาม Shop Drawing (ดานหนา)

Page 53: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

42

รปท 4.8 Shop Drawing (ดานหลง)

Page 54: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

43

2. ตรวจสอบพนทการตดตง

2.1 ตรวจสอบวาพนทนนใชแรงดนเทาไร

2.2 ตรวจสอบวาลกคาตองการวางตท พนทแบบไหน

2.3 ตรวจสอบ Layout และขนาดของขนาดพนททลกคาตองการวางต

รปท 4.9 แบบพนทหองไฟฟา

Page 55: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

44

3. ตรวจสอบและทาตามแบบ Single Line ของลกคา เชน

3.1 ตรวจสอบ Feeder วามก Feeder

3.2ไปดใน Standard ของบรษท วา Feeder เทาน ตองใชตขนาดเทาไหร

3.3 ตรวจสอบการใชอปกรณหนาต เชน Digital Meter, Lamp เปนตน

3.4 ตรวจสอบวาตองวางอปกรณอยางไรถงจะสวยงาม

3.5 ตรวจสอบพวก Function ของ main ของพวก Shunt tip, Under Volt

3.6 ตรวจสอบขนาด Bus Bar วาลกคาตองการขนาดเทาไร แตถาลกคาไมกาหนด

ขนาดมาใหกใชตามมาตรฐานของทางบรษท

รปท 4.10 Single Line ทลกคาสงมาให

Page 56: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

45

4. ตรวจสอบใบเสนอราคาวาของหรออปกรณครบตามทสงมาใน Single Line หรอไม

แลวก สงใบเสนอราคาใหลกคา

รปท 4.11 ตรวจสอบใบเสนอราคา

5. วาดรปตจากขอมลทไดตรวจสอบมาจาก Single Line, Shop Dawning และ ใบเสนอราคา

รปท 4.12 รางแบบต

ขอคดเหน[DR1]:

Page 57: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

46

4.4 ขนตอนท 2 การเขยนแบบ

แบงออกเปน 2 ขนตอน

1. Approval

2. Revision

1.1 การ Approval ม 5 สวนประกอบดวยสวน A B C D E และมขนตอนดงน

1) สวน A คอ การทา Cover, Contents, Legend, Symbols, Floor Standing Cubicle

Specification, Wall Mount & Box Cubicle Specification แสดงดงรปท 4.13-

-Cover คอ หนาปกทแสดงถงชนดของแบบและ ผตรวจเชค ตรวจทาน ผเขยนแบบ

และผออกแบบ

รปท 4.13 Cover

Page 58: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

47

-Contents คอ สารบญ

รปท 4.14 Contents

- Legend คอ ตวยอทใชใน Single Line กบ Wiring

รปท 4.15 Legend

-Symbols คอ สญลกษณทใชใน Wiring

Page 59: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

48

รปท 4.16 Symbols

-Floor Standing Cubicle Specification คอ แสดงถงคณสมบตของงานของโครงต

รปท 4.17 Floor Standing Cubicle Specification

Page 60: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

49

2) สวน B คอ การทา Single Line Diagram นนจะแสดงขอมลทางเทคนคของต เชน ตน ใช Form ต

อะไร การปองกนตตองดวาใช IP อะไร Short-Circuit ทเทาไหร Incoming เขาทางไหน Outgoing

ออกทางไหน, จะแสดงกระแส Main Bus Bar เทาไรอณภมลอมรอบต กองศา Indoor หรอ Outdoor

แสดงชนดของตวา เปนตอะไร เชน MDB เปนตน แสดงดงรปท 4.18

รปท 4.18 สวน Technical Data

สวนนจะแสดงถงวาใชอปกรณภายในตอะไรบาง เชน มก Feeder มอปกรณอะไรบาง ใชรน

อะไร คากระแสกแอมป มกตว ใชของยหออะไร ขนาดของสายไฟทใช ตองใชขนาดเทาไหร

และเปนสายไฟยหออะไร ฯลฯ แสดงดงรปท 4.19 กบ 4.20

รปท4.19 สวนแสดงอปกรณภายในต (QM-Q4)

Page 61: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

50

รปท 4.20 สวนแสดงอปกรณภายในต (Q6-Q14)

Page 62: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

51

3) สวน C เรมจากการท TC (Technical) หรอ วศวกร ตรวจแบบเสรจเรยบรอยแลว กจะจายงาน

กลบมาใหเราเขยนแบบตอ เรมตนดวยการด จานวน Feed วามก Feed ด Form ของต ดประเภทต

จากนนเรากจะสามารถไปเอาขนาดตทเปน Standard ของทางทบรษทไดทาการออกแบบมาแลวเชน

Front View, Side View, Inner View เปนตน แลวมาทาการใสอปกรณทลกคาไดแจงมา แลวจดให

เหมาะสม แสดงดงรปท 4.21-4.24

รปท 4.21 Front View

รปท 4.22 Inner View

Page 63: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

52

รปท 4.23 ทาการเขยนแบบตไฟฟา

รปท 4.24 ทาการเขยนแบบตไฟฟา

Page 64: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

53

4) สวน D คอ การทา Wiring ตองดจาก Concept Function การทางานวาตนตองการทางาน

แบบไหน แลวไปหยบ Wiring จาก Block Standard มาใส แสดงดงรปท 4.25-4.30

รปท 4.25 แบบ Wiring

รปท 4.26 แบบ Wiring

Page 65: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

54

รปท 4.27 แบบ Wiring

รปท 4.28 แบบ Wiring

Page 66: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

55

รปท 4.29 แบบ Wiring

รปท 4.30 แบบ Wiring

Page 67: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

56

5) สวน E คอ การนาตาราง Bus Bar จาก Standard ทบรษทไดจดทาไว มาใส แสดงดงรปท 4.31

รปท 4.31 แบบตาราง Busbar

พอเราทาการ Approval เสรจเรยบรอยแลว จากนนแลวกสงแบบใหลกคา Confirm ถาลกคา ตกลงก

สงผลตตไดเลย แตถาลกคาไมตกลง ลกคาจะเขยนวาตองแกไขอะไรบาง แลวสงมาใหเราทาการ

แกไขในสวนทเรยกวา Revision

Page 68: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

57

2) การ Revision มขนตอนดงน

- ตองมใบขอเปลยนแปลงแกไขแบบ เพอทาการแกไขปรบปรงแบบ

- ตองมใบทลกคาไดทาการ Comment มาเพอจะไดรวาลกคาตองการปรบเปลยนตรงไหน

แลวจง นามาทาการแกไขแบบ Diagram แสดงดงรปท 4.32

รปท 4.32 ใบขอเปลยนแปลงแกไขแบบ

Page 69: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

58

รปท 4.33 Single Line ทลกคาสงมาแกไข

รปท 4.34 ขอมลในไดอะแกรมเสนเดยว

Page 70: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

59

รปท 4.34 ขอมลในไดอะแกรมเสนเดยว (ตอ)

พอเสรจแลวสงแบบใหลกคาตกลงเรยบรอยแลวจงทาการผลตต แลวกทาการเขยนแบบใหสมบรณ

ตอไปในขนตอนท 3 ขนตอนสดทาย

Page 71: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

60

4.5 ขนตอนท 3 การเขยนแบบใหสมบรณ

- รบใบขอเปลยนแปลงแกไขแบบ เพอดวนทวาตองสงแบบใหลกคาวนไหน

แสดงดงรปท 4.35

รปท 4.35 ใบขอเปลยนแปลงแกไขแบบ

Page 72: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

61

-ถายรปต และอปกรณภายในตเพอนามาทาการแกไขอปกรณภายในตใหตรงกบ Diagram

แสดงดงรปท 4.36 กบ 4.37

รปท 4.36 การถายรปหนาตและอปกรณภายในต

รปท 4.37 การถายรปของ Bus Bar

Page 73: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

62

-ตามใบบนทกผลจาก แผนก QC (Quality Control) เพอนามาแกไข Single Line, Layout ต

และ Wiring ใหตรงกบทแกไขในขนตอนการสงผลต แสดงดงรปท 4.38-4.40

รปท 4.38 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบอปกรณภายในต

รปท 4.38 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบอปกรณภายในต(ตอ)

Page 74: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

63

รปท 4.39 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบในสวน Front

รปท 4.40 ใบบนทกผลทแผนก QC (Quality Control) ทาการตรวจแบบในสวน Inner

Page 75: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

64

- ทาการเขยนแบบใหตรงตามรปและใบบนทกผล

เชน Fuse ในตจรง ม 17 ตว แตในแบบ Diagram ม 14 ตว เปนตน แสดงดงรปท 4.41-4.43

รปท 4.41 กอนการแกไขแบบ

รปท 4.42 ตจรง

Page 76: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

65

รปท 4.43 หลงการแกไขแบบ

-ทาการเขยน Bus Bar ตองดจากใบบนทกผลกอนแลวนาไปเขยนเปน Diagram

แสดงดงรปท 4.44-4.45

รปท 4.44 ใบบนทกผลของการเขยน Bus Bar

Page 77: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

66

รปท 4.45 เขยน Bus Bar เสรจแลว

-สงให TC ตรวจสอบการแกไขของแบบเพอยนยนความถกตองกอนสงใหลกคา

แสดงดงรปท 4.46

รปท 4.46 เซนชอแบบเพอยนยนความถกตอง

Page 78: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

บทท 5

สรปผลและขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการปฏบตงาน

5.1.1 สรปผลโครงการสหกจศกษา

จากทคณะผจดทาไดเขารวมปฏบตงานในโครงการ สหกจศกษากบบรษท อา

ซฟา จากด (มหาชน) โดยไดรบการมอบหมายใหทาการออกแบบ เขยนแบบไดอะแกรม แกไข

แบบ เกบงานจากตจรงหรอการเขยนแบบใหสมบรณของต MDB โดยใหเปนไปตามเงอนไขท

ลกคากาหนด

จากการทไดปฏบตงานในโครงการสหกจศกษากบบรษท อาซฟา จากด

(มหาชน) ทาใหไดรบความรความชานาญเกยวกบการออกแบบและเขยนแบบระบบไฟฟา ภายใน

ต MDB ของโรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรตในครงน ดงมรายละเอยดดงตอไปนคอ

1. ไดเรยนรถงขนตอนและแนวทางในการดาเนนงานของการออกแบบ เขยนแบบ

ต MDB

2. ไดเสรมสรางประสบการณในการทางานเกยวกบการเขยนแบบไฟฟา ซงสามารถ

นาไปใชปฏบตงานไดจรงในอนาคต

3. มความรความสามารถในการออกแบบระบบไฟฟาและมความรความเขาใจ

เกยวกบ อปกรณตางๆ ในระบบไฟฟามากขน

4. รจกการประสานงานกบบคคลอนๆในองคกร เพอทาใหงานทไดสาเรจลลวงไป

ไดดวยด

5.1.2 ขอจากดหรอปญหาของโครงงาน

เนองจากในตอนเรยนโปรแกรม Auto CAD ทมหาวทยาลย อาจารยผสอน

สอนแคทกษะเบองตนในการใชงานโปรแกรม Auto CAD แตพอไปทางานจรงแลวตองใชทกษะท

สงกวา จงตองขอคาปรกษาจากพนกงานทปรกษา เพอใหสามารถทางานได

Page 79: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

68

5.1.3 ขอเสนอแนะ

ควรศกษาและเรยนรเรองการออกแบบระบบไฟฟาและการเขยนแบบ อานแบบ

ดวยโปรแกรม Auto CAD เพอใหมทกษะและความรทางดานการออกแบบระบบไฟฟา การเขยน

แบบ เพมขนและเกดความชานาญเมอมการปฏบตงานจรง

5.2 สรปผลการปฎบตงานสหกจศกษา

5.2.1 ขอดของการปฏบตงานสหกจศกษา

ไดปฏบตงานหลายๆ แบบเสมอนพนกงานคนหนงในบรษท ตองปฏบตตาม

กฎระเบยบของบรษทตามทกาหนดไว ไดความรและประสบการณในการการปฏบตงานเปนอยาง

มาก

5.2.2 ปญหาทพบของการปฏบตงานสหกจศกษา

บรษททไดไปปฏบตงานสหกจศกษานน มกฎระเบยบในการเขาปฏบตงาน

และมพนกงานเปนจานวนมาก เปนบรษททใหญและมชอเสยง จงตองมการปรบตวเพอไมใหเกด

ผลเสยตอตวเอง และไมคอยรบนกศกษามหาวทยาลยเอกชนเขาทาการฝกงาน

5.2.3 ขอเสนอแนะ

ควรใหโอกาสนกศกษามหาวทยาลยเอกชนไดมโอกาสเขาทาการฝกงานกบ

ทางบรษท

Page 80: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

บรรณานกรม

บรษท ต.วชชกรณ. (2559). ความเปนมาของตไฟฟ า. เขาถงไดจาก

http://www.torwitchukorn.com/th

บรษท อาซฟา จากด (มหาชน). (2557). คมอเบรกเกอร กบชนดของเบรกเกอร. เขาถงไดจาก

https://mall.factomart.com/circuit-breaker/type-of-circuit-breaker/บรษทอาซฟาจา

กด(มหาชน)

Page 81: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

ภาคผนวก

Page 82: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รปท 1 บรษทอาซฟา จากด (มหาชน)

รปท 2 อาจารยทปรกษาไปนเทศปฏบตงานสหกจศกษา

Page 83: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รปท 3 Single Line ของงาน

รปท 4 lay out หองไฟฟา

Page 84: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รปท 5 ทาการออกแบบและเขยนไดอะแกรมของต MDB

Page 85: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รปท 6 ทาการถายรปเพอนาไปทาการเขยนแบบครงสดทาย

Page 86: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รปท 7 การสอบนาเสนอผลการปฏบตงานสหกจศกษา

รปท 8 การสอบนาเสนอผลการปฏบตงานสหกจศกษา

Page 87: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

รปท 9 การสอบนาเสนอผลการปฏบตงานสหกจศกษา

Page 88: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร
Page 89: Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board · Design and Drawing Diagrams of Main Distribution Board . โดย. นายปุณกฤษ ไชยเพ็ชร

ประวตผจดทา

รหสนกศกษา : 5804200002

ชอ–นามสกล : นายปณกฤษ ไชยเพชร

คณะ : วศวกรรมศาสตร

สาขาวชา : วศวกรรมไฟฟา

ทอย : 503 หม 3 ถ.สขสวสด แขวงจอมทอง

เขตจอมทอง จ.กรงเทพมหานคร

ผลงาน : ออกแบบ เขยนแบบ และแกไขแบบต MDB

รหสนกศกษา : 5804200012

ชอ–นามสกล : นายธญเทพ ระคณา

คณะ : วศวกรรมศาสตร

สาขาวชา : วศวกรรมไฟฟา

ทอย : 52/1 ถ.พทธมณฑลสาย 1 แขวงบางระมาด

เขตตลงชน จ.กรงเทพมหานคร

ผลงาน : ออกแบบ เขยนแบบ และแกไขแบบต MDB