ders kodu: eet264
DESCRIPTION
Ders Kodu: EET264. Ders Adı: Bilgisayar Donanımına Giriş. Ders Hocası: Dr.MUSTAFA İLKAN. CHAPTER 5. İşlemciler. Anakart üzerindeki en önemli yonga (chip) CPU’dur. Bu çip bütün bilgisayar programlarının iki kısmı olan matematik ve mantığın nasıl işlediğini bilen kısımdır. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
![Page 1: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/1.jpg)
Ders Kodu: EET264
Ders Adı: Bilgisayar Donanımına Giriş
Ders Hocası: Dr.MUSTAFA İLKAN
![Page 2: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/2.jpg)
CHAPTER 5
İşlemciler
![Page 3: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/3.jpg)
Anakart üzerindeki en önemli yonga (chip) CPU’dur.
Bu çip bütün bilgisayar programlarının iki kısmı olan matematik ve mantığın nasıl işlediğini bilen kısımdır.
CPU saatleri genelde saniyede bir milyondan fazla kez atar.
Buda demektir ki CPU 1 MHz’lik bir hıza sahiptir.
![Page 4: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/4.jpg)
Şu ankı Pentium 4 işlemcilerin hızları 2 GHz seviyesine gelmiştir.
CPU’lar için bir de Dahili Tampon Belleğin de önemi vardır (Cache Memory).
CPU’nun içinde yer alan bu statik bellek sık kullanılan verilere nispeten yavaş olan DRAM üzerinden erişilmesini gerektirmez.
CPU’nun en önemli verileri bu küçük depolama alanında tutulur.
![Page 5: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/5.jpg)
Şekil 1 Pentium 4 İşlemciler
![Page 6: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/7.jpg)
Şekil 2 Bir işlemcinin iç yapısı
![Page 8: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/8.jpg)
Bilgisayarların hızı bahsedildiği zaman işlemci hızları kastedilmektedir.
MHz denildiği zaman aslında sistemin en önemli parçası sayılabilecek kristalin hızından bahsedilmektedir.
Bu kristal osilatör işlemci için adeta bir metronom gibi yaptığı bütün işlerin zamanlamasını gerekleştirir.
![Page 9: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/9.jpg)
Dolayısıyle saniyede olan atış sayısı ne kadar artarsa, işlemcinin de hızı o oranda artmış demektir.
Ayrıca MIPS (Millions of instructions per second)(Saniyede gerçekleşen milyon işlem) de işlemci hızlarından bahsedilirken kullanılan bir terimdir
![Page 10: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/10.jpg)
Şekil 3 İşlemcilerin yıllara göre saniyede yaptıkları işlem sayısındaki artış
![Page 11: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/11.jpg)
Tablo 1 İşlemcilerin Gelişimiİşlemci Tipi Yıl
Data/Addressveriyolu genişliği
CacheBellek(KB)
Bellek veriyolu hızı(MHz)
Saat Hızı(MHz)
8088/First
1979 8/20 bit Yok 4.77-8 4.77-8
8086/First
1978 16/20 bit Yok 4.77-8 4.77-8
80286/Second
1982 16/24 bit Yok 6-20 6-20
80386DX/Third
1985 32/32 bit Yok 16-33 16-33
80386SX/Third
1988 16/32 bit 8 16-33 16-33
80486DX/Fourth
1989 32/32 bit 8 25-50 25-50
80486SX/Fourth
1989 32/32 bit 8 25-50 25-50
80486DX2/Fourth
1992 32/32 bit 8 25-40 50-80
80486DX4/Fourth
1994 32/32 bit 8+8 25-40 75-120
Pentium/Fifth
1993 64/32 bit 8+8 60-66 60-200
MMX/Fifth
1997 64/32 bit 16+16 66 166-233
Pentium Pro/Sixth
1995 64/36 bit 8+8 66 150-200
Pentium II/Sixth
1997 64/36 bit 16+16 66 233-300
Pentium II/Sixth
1998 64/36 bit 16+16 66/100 300-450
Pentium III/Sixth
1999 64/36 bit 16+16 100 450-600
AMD Athlon/Seventh
1999 64/36 bit 64+64 100-200+ 500-600+
![Page 12: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/12.jpg)
5.1 İşlemci Tasarımına Kısa Bir Bakış
Günümüzdeki çip teknolojisi ile milyonlarca elektronik eleman (dirençler, kondensatörler, transistörler, vs.) küçük alanlara sığdırılmaktadır.
50 yıl önceki ilk bilgisayar olan ENIAC tonlarca ağırlıkta ve çok büyük bir alan kaplarken günümüzde tipik bir kişisel bilgisayar bile ilk bilgisayardan çok daha küçük olmasına rağmen çok daha güçlüdür.
![Page 13: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/13.jpg)
Günümüzde çiplerdeki elektronik elemanların bağlantı kalınlıkları artık moleküler seviyeye inmiştir.
Bu da aynı alanda çok daha hızlı ve güçlü işlemcilerin geliştirilmesine olanak vermektedir.
Aşağıdaki resimler ile bu işlemcilerin/çiplerin nasıl geliştirildiği kısaca açıklanmıştır.
![Page 14: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/14.jpg)
• Bilgisayar ile çip tasarımlarının yapılması (CAD- Bilgisayar destekli tasarım)
![Page 15: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/15.jpg)
Yapılan tasarımdaki kat kat devrelerin bir çeşit maskesinin oluşturulması.
Örneğin son çıkan Pentium işlemciler 20 kat devreden oluşmakta ve bu şekilde minyatür milyonlarca elektronik eleman küçük bir alana sığmaktadır.
![Page 16: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/16.jpg)
Aşağıdaki maskelerde daha sonra kullanılacak olan saf silikonun üretilmesi ve dilimlere kesilmesi
![Page 17: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/17.jpg)
Kesilen silikon dilimlere daha sonra oluşturulacak elektronik elemanlar için gerekli olan özel malzemeler ile yüksek derecelerdeki fırınlarda kaplama yapılır.
![Page 18: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/18.jpg)
Silikonların üzerine ışığa dayanıklı bir malzeme sürülür ve daha önce oluşturulan devre maskeleri silikon dilimlerin üstüne yerleştirilir ve Ultra viyole ışına maruz bırakılır.
Bu işlemden sonra silikon dilim üzerinde istenmeyen kısımlar özel banyolarda yıkandıktan sonra yalnızca istenilen kısımlar (yani devreler) kalmış olur.
![Page 19: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/19.jpg)
Daha sonra özel aletler kullanılarak devrelerde birbirlerinin bağlanmasını sağlayacak delikler açılır:
![Page 20: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/20.jpg)
Üzerinde yüzlerce aynı devre içeren silikon dilimler daha sonraki işlemler için incelenmeye alınır ve her dilim üzerindeki işlemci sayısına göre kesilir:
![Page 21: Ders Kodu: EET264](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062517/5681332a550346895d9a1cf8/html5/thumbnails/21.jpg)
• Sonuçta elde edilen herbir işlemci çipi tek tek paketlenir ve test edilir.