DENEYSEL DESENLER

ZAYIF DENEYSEL DESENLER

YARI DENEYSEL DESENLER

GERÇEK DENEYSEL DESENLER

FAKTÖRYEL DESENLER

YARI DENEYSEL DESENLER • Hazır gruplar üzerinde ancak grup

eşleştirmenin olduğu seçkisiz atamanın olmadığı desenlerdir . Eşleştirilmiş karşılaştırmalı grup desenler ile zaman serileri örnek verilebilir.

Eşleştirilmiş Desen:

• Yansız atama yok.

• İki grup vardır.

• Grup eşleştirme ve grupları seçkisiz atama

• Ön ve son ölçüm ya da sadece son ölçüm

• Ölçümleri karşılaştırma

Zaman Serisi Desen:

• Tek bir grup vardır.

• Ön ölçüm(çok sayıda)

• Son ölçüm(çok sayıda)

• Ölçümleri karşılaştırma

FAKTÖRYEL DESENLER

Bağımlı değişken üzerinde aynı zamanda iki ya da daha fazla bağımsız değişkenin(faktörün) etkilerinin incelenmesine olanak tanıyan desenlerdir Gruplararası ,gruplariçi ya da karışık faktöriyel desenler diye sınıflandırılabilir.

Gruplar arası Desenler:

• Birden fazla grubun karşılaştırılması

• Birden fazla bağımsız değişken

• 2*3 gruplar arası faktöryel desen

• Tek ölçüm

• Grupların ölçümlerini karşılaştırma

Gruplar içi Desen: • Birden fazla ilişkili ölçümün karşılaştırılması

• Birden fazla bağımsız değişken

• 2*2 gruplar içi faktöriyel desen

• Çok ölçüm

• Grubun farklı ölçümlerini karşılaştırma

Karışık Desen: • Birden fazla grubun karşılaştırılması

• Bağımlı değişkenin birden fazla ölçümü

• 2*2 karışık desen (gruplar içi + gruplar arası)

• Çok grubun çoklu ölçümü

• Grupların ve ölçümlerinin karşılaştırılması

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMA NEDİR? • Sadece bir deneye ilişkin bulguların

yorumlandığı araştırmalardır.

• Yarı deneysel bir araştırma türüdür.

• Değişimlerin grafiklerle incelendiği bir zaman serisi çalışması olarak da tanımlanabilir.

• Özel eğitimde sıklıkla kullanılır.

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMANIN ÖZELLİKLERİ

• Genellikle tek bir denekle araştırma yürütülür.

• Birden çok aşamadan oluşur.

• Başlama düzeyi ve deneysel işlem örneği vardır.

• Tekrarlı ölçümler olur.

• Uzun sürelidir.

• Faktörler kontrol edilmelidir.

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ • Bazı durumlarda çok fazla sayıda deneye

ulaşmak zordur.

• Denek sayısının artması grubun heterojenliğini de arttırır.

• Bağımsız değişkenin etkisinin daha iyi ölçülebilmesini sağlar.

• Veri toplama ve yorumlama da kolaylık sağlar.

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMA DESENLERİ • Tek denekli araştırmanın planlanmasında ve

yürütülmesinde yararlanılabilecek birçok tek denekli araştırma desenleri bulunmaktadır.

• Genel olarak bu desenler bir ya da bazı durumlarda birden çok denekle çalışılan ve değişimlerin grafiklerle izlendiği bir zaman serisi çalışması olarak tanımlanabilir.

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMA DESENLERİNİN KULLANILDIĞI ALANLAR

• Tek denekli desenler daha çok :Klinik Psikoloji , ilaç sanayi , eğitim , özel eğitim , sosyal hizmetler , psikiyatri , psikolojik danışma gibi alanlarda sıklıkla kullanılmaktadır.

A

BAŞLAMA DÜZEYİNİN ÖLÇÜLMESİ

BELİRLENMESİ

B

DENEYSEL İŞLEMİN

YAPILMASI VE BAĞIMLI

DEĞİŞKENİN ÖLÇÜLMESİ

A

BASLAMA DÜZEYİNİN ÖLÇÜLMESİ

B DENEYSEL

İŞLEMLERİN YAPILMASI VE

BAĞIMLI DEĞİŞKENİN ÖLÇÜLMESİ

A

BASLAMA DÜZEYİNİN YENİDEN

ÖLÇÜLMESİ VE BELİRLENMESİ

B DENEYSEL

İŞLEMLERİN YAPILMASI VE

BAĞIMLI DEĞİŞKENİN ÖLÇÜLMESİ

B DENEYSEL

İŞLEMLERİN YAPILMASI

VE BAĞIMLI DEĞİŞKENİN

TEKRAR ÖLÇÜLMESİ

C

FARKLI DENEYSEL

İŞLEMLERİN YAPILMASI VE

BAĞIMLI DEĞİŞKENİN ÖLÇÜLMESİ

ÇOKLU BAŞLAMA DESENLERİ

• Çoklu başlama desenleri , beceri ve yetenek gibi geliştirilmesi düşünülen bazı kazanımların başlama düzeyine dönülmemesinin istenmediği durumlarda kullanılan bir desendir.

• Bu desenlerde bir bağımsız değişkenin etkisinin birden fazla sınanması amaçlanır.

• Bu durumlar ;farklı deneklerle yapılma durumu :denekler arası çoklu başlama deseni

• Eğer aynı deneysel işlemin farklı davranışlar üzerindeki etkisi inceleniyorsa , davranışlar arası çoklu başlama deseni

• Eğer aynı deneysel işlemin deneğin farklı ortamlarda etkisi inceleniyorsa , ortamlar arası çoklu başlama deseni adı verilir.

TEK DENEKLİ ARAŞTIRMANIN YÜRÜTÜLMESİNDE DİKKAT EDİLMESİ

GEREKEN KONULAR • Araştırmaya başlama düzeyinin belirlenmesi ile

başlanır , ancak her tek denekli araştırmada başlama düzeyinin belirlenmesi zorunlu değildir.

• Deneysel işlem uygulanır , veriler toplanır , çözümlenir ve yorumlanarak sonuçlara ulaşılır.

• Araştırma raporlaştırılır .

• Tek denekli araştırmalarda özel bir durumun ya da bir sorunun gözlemlendiği bir ya da çok az sayıda denekle çalışılır.

TASARIM GELİŞTİRME ARAŞTIRMASI NEDİR?

• TGA ‘’öğretim amaçlı ya da öğretim amaçlı olmayan ürünlerin ,araçların ve geliştirme amaçlı yeni modellerin üretilmesi için gerekli bilimsel kanıtlara dayalı temelleri oluşturma amacıyla yapılan sistematik tasarım ,geliştirme ve değerlendirme çalışmasıdır’’

• Yeni ürün araç ,model ve süreçler geliştirilir.

• Geliştirilen ürün denenerek uygulanabilirliği ortaya konulur.

• Yeni modellerin üretilmesi için bilimsel kanıtlara dayalı temelleri oluşturma amacıyla yapılır.

• Tasarım kuram ve uygulama bir arada ele alınır.

• Araştırmacı öğrenme-öğretme etkinliklerine aktif olarak katılır.

• En büyük amacı araştırmalar ile gerçek dünya arasında bağ kurabilmektir.

TGA iki kategori altında toplanmaktadır:

Tip 1: Ürünler ve araçların geliştirilmesiyle ilgili araştırmalar

Tip 2:Tasarım ve geliştirme modellerinin geliştirilmesiyle ilgili araştırmalar

TASARIM VE GELİŞTİRME ARAŞTIRMANIN ÖZELLİKLERİ

• Ürün ya da model geliştirmeye odaklı proje çalışmaları için çok uygun bir araştırma yöntemidir.

• Tasarım ve geliştirme araştırması tüm bilim dallarında kullanılabilir.

• Tasarım geliştirme araştırmalarında hem geliştirme hem de geliştirilen ürün modellerin sınanmasında nitel ve nicel yöntemler birlikte karma yöntem kullanılabilir.

TASARIM VE GELİŞTİRME ARAŞTIRMASININ AŞAMALARI

• Tasarım ve geliştirme araştırması genel olarak üç aşamada (analiz ,tasarım geliştirme ,uygulama ve değerlendirme) tanımlanır.

• Analiz aşamasında tasarım ve geliştirme ihtiyacının ortaya çıkmasına neden olan bağlam (ortam ) ve bu bağlamın özellikleri incelenir ,hedefler belirlenir Tasarım aşamasında geliştirilecek ürünün ya da modelin nasıl olması gerektiği belirlenir .Geliştirme aşamasında ürün hazırlanır .Uygulama sürecinde ürün gerçek ortamında ,kullanılacağı ortamda denenerek sınanır .Değerlendirme sürecinde ise ürünün başta belirlenen ihtiyaçlara ve hedeflere ne kadar uygun olduğu toplanan bulgulara dayanarak belirlenir.

META -ANALİZ

• Meta- analiz : Farklı çalışmalardan elde edilen sonuçların birleştirilerek genel bir sonuç elde edilmesi için yapılan analiz anlamına geldiği gibi bir çalışmaya ait sonuçların tekrar analiz edilmesi anlamına da gelmektedir.

META- ANALİZİN ÖZELLİKLERİ

• Aynı probleme yönelik yapılmış farklı araştırmaların istatistik bulguları , özel yöntemler kullanılarak yorumlanır . Böylece daha genellenebilir ve doğrulanmış sonuçlara ulaşır.

• Çalışma kapsamına alınan araştırmaların istatistik bulgulara yer vermiş olması gereklidir.

• Çalışmaya alınan araştırmaların sonuçları anlamlı ya da anlamsız olabilir . Ancak meta- analiz sonucunun anlamlı ya da anlamsız çıkacağı baştan kestirilemez.

META-ANALİZİN AŞAMALARI

• Belirlenen probleme yönelik nitelikli araştırmalar bulunarak bir araya getirilir.

• Bu araştırmaların bulguları , çeşitli yazılımlar kullanılarak istatistik hesaplamalar gerçekleştirilir.

• Daha genellenmiş ve doğrulanmış olan meta-analiz araştırma sonuçları yorumlanarak raporlaştırılır .

Sınıf içi materyal kullanımının etkililik düzeyi : Bir meta analiz

Bu çalışmayla öğretim materyali kullanımının etkililiğine yönelik yapılmış birbirinden bağımsız araştırmalardan elde edilen sonuçların birleştirilmesi amaçlanmıştır . Çalışmanın temel sorusu , ‘’Sınıf içi öğretimde materyal kullanımı , öğrencilerin akademik başarılarını etkilemekte midir?’’ şeklinde ifade edilmiştir. . Bu sorunun cevaplanması amacıyla meta- analiz yöntemi kullanılmıştır . Meta- analiz , benzer konularda yapılmış birbirinden bağımsız ve çok sayıda çalışmadan elde edilmiş sayısal verileri istatiksel olarak analiz etme ve bu çalışmaların sonuçları hakkında genel bir yargıya varma yöntemidir . Hangi araştırmaların meta-analize dahil edileceğine yönelik seçimlerin yapılmasında belirli ölçütler kullanılmıştır . Bu ölçütlere dayalı olarak 57 adet deneysel araştırmanın meta-analize dahil edilmesine karar verilmiştir . Yapılan meta-analiz hesaplaması sonucunda sınıf içi öğretimde materyal kullanımının akademik başarı açısından olumlu yönde etkili olduğu , bu etkililik düzeyinin öğretim kademeleri , ders türleri ve materyal türlerine göre farklılık göstermediği sonucuna varılmıştır .

HAZIRLAYANLAR • HATİCE AKAY

• YASEMİN ÇELİK

• BETÜL ŞİMŞEK • MELEK GÜLER

• Bizi Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz.

•