definiowanie i pomiar kompetencji zawodowych
DESCRIPTION
Definiowanie i pomiar kompetencji zawodowych. dr Paweł Jurek Seminarium pt. „Droga do kariery- zawód czy kompetencje ” Słupsk 16 października 2013 r. Agenda. Czym są kompetencje zawodowe Kompetencje a kwalifikacje Pomiar i standardy pomiaru kompetencji zawodowych - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Definiowanie i pomiar kompetencji zawodowych
dr Paweł Jurek
Seminarium pt. „Droga do kariery- zawód czy kompetencje”Słupsk 16 października 2013 r.
Agenda
• Czym są kompetencje zawodowe• Kompetencje a kwalifikacje• Pomiar i standardy pomiaru kompetencji
zawodowych• Testy kompetencji dostępne na polskim rynku• Nowe tendencje w badaniu kompetencji
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 2
Kompetencje zawodowe
„Gdy chcemy sprawdzić, kto będzie dobrym policjantem, musimy dowiedzieć się, co dobrzy policjanci robią.” „Jak dużo piwa osoba może wypić, nie jest ściśle związane z tym, ile go wypija.“
David McClelland
„Na efektywność składa się pewna suma nawyków i zabiegów, które nie są czymś wrodzonym.“
Peter F. Drucker
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 3
Kompetencje zawodowe – dylematy definicyjne
• Mieć kompetencje, czy być kompetentnym?• Zakres dyspozycji uznawany za kompetencje• Lista kompetencji: jedna uniwersalna, czy wiele
specyficznych?• Stałość definicji poszczególnych kompetencji
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 4
Kompetencje zawodowe- model kompetentnego działania
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 5
Źródło: Jurek, P. (2012). Metody pomiaru kompetencji zawodowych, Zeszyt informacyjno-metodyczny doradcy zawodowego nr 54, Warszawa: MPIPS Departament Rynku Pracy, s. 29
Kompetencje a kwalifikacje
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 6
Pomiar kompetencji zawodowych- poziomy rozwoju kompetencji
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 7
POZIOM OPIS
Niski (1)
Brak pożądanych zachowań, popełnianie błędów, wyraźna nieumiejętność poradzenia sobie z zadaniami wymagającymi danej kompetencji.
Podstawowy (2)
Podejmowanie prób zachowania się w oczekiwany sposób, poradzenia sobie z zadaniami wymagającymi danych kompetencji, popełnianie błędów.
Dobry(3)
Samodzielność, poprawne wykonywanie większości zadań wymagających danej kompetencji, problemy z nieco trudniejszymi zadaniami, błędy w przypadku nowych, niestandardowych sytuacji.
Zaawansowany (4)
Sprawna, bezbłędna realizacja zadań wymagających danej kompetencji, radzenie sobie również z trudnymi zadaniami. Przejawiane pozytywnych zachowań opisujących daną kompetencję, osoby takie często stawiane są jako wzór do naśladowania, zachowują się w sposób płynny, radzą sobie z trudnymi zadaniami, również w niestandardowych sytuacjach.
Wybitny (5)
Sprawne wykonanie nawet wyjątkowo trudnych zadań wymagających danej kompetencji, wskazywanie i tłumaczenie innym oczekiwanych zachowań. Wysoki poziom automatyzmu wykonywanych czynności.
Pomiar kompetencji zawodowych
• Ocena - pomiar z wykorzystaniem technik ocen szacunkowych tak, aby tylko jawne, obiektywnie zaobserwowane zachowania podlegały ocenie.– Ewidencja– Wartościowanie
• Diagnoza – rozpoznawanie stanów rzeczy na podstawie ich objawów.
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 8
Standardy pomiaru
X = T + ε
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 9
efekt spostrzegającego (oceniającego) efekt obiektu (osoby ocenianej) efekt relacji efekt metody (procedury, narzędzia)
Standardy pomiaru- rzetelność
Dokładność z jaką test mierzy to, co mierzy.
• Zgodność wewnętrzna pomiaru (alfa Cronbacha) - tym większa im wyższa zbieżność odpowiedzi na poszczególne pytania skali
• Zgodność wyników w przypadku dwukrotnego badania tym samym narzędziem
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 10
Standardy pomiaru- trafność
Zakres tego, co rzeczywiście mierzy metoda.
• Korelacja pomiędzy wynikiem pomiaru z wynikami pochodzącymi z innych źródeł (trafność diagnostyczna)
• Korelacja pomiędzy wynikiem pomiaru a wynikiem badania kryterium zewnętrznego w przyszłości (trafność prognostyczna)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 11
Standardy pomiaru- normalizacja
Nadawanie znaczenia wynikom pomiaru
• Norma definiowana zgodnie z kryterium teoretycznym – odniesienie się do jakiegoś wzoru/modelu
• Norma definiowana zgodnie z kryterium statystycznym – „zachowanie większości“
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 12
Metody pomiaru kompetencji zawodowych
• Samoocena i ocena kompetencji w miejscu pracy (ocena metoda 180 i 360 stopni)
• Wywiady kompetencyjne (BEI)• Testy kompetencyjne• Assessment & Development Center• Gry komputerowe
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 13
Testy kompetencyjne- różne rozumienie
• W przypadku ujęcia kompetencji w kategoriach różnic indywidualnych, nierzadko testami kompetencyjnymi nazywane są zarówno testy zdolności, jak i kwestionariusze badające osobowość, czy też postawy
• Kwestionariusze bazujące na samoopisie zachowań, będących wskaźnikami kompetencji
• Testy wiedzy praktycznej: testy oceny sytuacji (SJT), testy wiedzy ukrytej (Tacit Knowledge Tests)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 14
Testy kompetencyjne- wiedza praktyczna
• wiedza proceduralna (Ryle, 1949)• wiedza proceduralna przechowywana jest w formie
skryptów poznawczych - reprezentacje sekwencji zdarzeń zawierające informacje o uczestnikach, rzeczach, przebiegu czynności oraz celu zdarzenia (Schank & Abelson, 1977)
• wiedza pragmatyczna - pełni funkcję instrumentalną, tzn. umożliwia jednostce realizowanie codziennych zadań (Mądrzycki, 1996).
• wiedza ukryta (tacit knowledge): ma charakter proceduralny, nabywana jest w wyniku własnego doświadczenia i ma wartość praktyczną dla sprawności działania osoby (Polanyi, 1966; Sternberg i wsp., 2000).
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 15
Testy kompetencyjne – przykład 1 (JOBFITTER)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 16
Testy kompetencyjne – przykład 1 (JOBFITTER)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 17
Test Kompetencji Menedżerskich pozwala na ocenę praktycznej wiedzy niezbędnej do dobrego kierowania zespołem. Zadania sprawdzają umiejętności menedżerskie z zakresu 6 kompetencji:
Przywództwo
Podejmowanie decyzji
Organizacja pracy zespołu
Motywowanie Rozwijanie pracowników
Zarządzanie
zmianą
Testy kompetencyjne – przykład 1 (konstrukcja pytań)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 18
Testy kompetencyjne – przykład 2 (Test Kompetencji Ogólnych)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 19
Komunikatywność i przekonywanie, Współpracowanie
Delegowanie i egzekwowanie zadań, Inspirowanie i motywowanie
Nastawienie biznesowe, Nastawienie na klienta
Dokładność i odpowiedzialność, Dążenie do rezultatów, Ocena sytuacji i generowanie rozwiązań, Umiejętności organizacyjne Dostosowywanie zachowania, Innowacyjność
Dostosowywanie zachowania, Innowacyjność, Umiejętność podejmowania decyzji
Testy kompetencyjne – przykład 2 (konstrukcja pytań)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 20
Testy kompetencyjne – przykład 3 (Test Wiedzy Ukrytej dla Menedżerów)
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 21
1. Opis sytuacji…
Oceń jakość niżej zamieszczonych strategii działań mających na celu wzrost orientacji na temat nowych produktów i technologii na skali od 1 do 7. 1 ---------------- 2 -----------------3 ----------------- 4 ----------------- 5 ------------------ 6 ------------------7skrajnie zła ani dobra, ani zła skrajnie dobra
• Zachowanie 1• Zachowanie 2• Zachowanie 3• …
Nowe tendencje w badaniu kompetencji
• Ćwiczenia złożone poznawczo stosowane podczas sesji Assessment Center
• Gry komputerowe pozwalające na diagnozę kompetencji
Droga do kariery- zawód czy kompetencje 22