De goede ambtenaarDe goede ambtenaar

Margo TrappenburgMargo Trappenburg

25 juni 201025 juni 2010

Ambtelijke stereotypenAmbtelijke stereotypen

Anton DingemanAnton Dingeman

De paarse krokodilDe paarse krokodil

Zoektocht naar de goede ambtenaarZoektocht naar de goede ambtenaar

Max Weber en Hannah ArendtMax Weber en Hannah Arendt

Theorie over bureaucratie: Max WeberTheorie over bureaucratie: Max Weber

1864 – 19201864 – 1920 Economie, geschiedenis, sociologieEconomie, geschiedenis, sociologie 1905 1905 Die protestantische Ethik und Die protestantische Ethik und

der Geist des Kapitalismusder Geist des Kapitalismus

Weber, 1905

WeberWeber

Geschiedenis volgens Weber: Geschiedenis volgens Weber: ontwikkeling naar steeds meer ontwikkeling naar steeds meer rationalisering. In de religie, maar rationalisering. In de religie, maar ook in de staat en de economie.ook in de staat en de economie.

Moderne bureaucratieModerne bureaucratie

Kopen van ambtenKopen van ambten

Ad hoc beslissingenAd hoc beslissingen

Willekeur,onzekerheid, Willekeur,onzekerheid, cliëntelismecliëntelisme

Vaste aanstelling, Vaste aanstelling, ontslagbeschermingontslagbescherming

Schriftelijke stukkenSchriftelijke stukken Vaste bevoegdhedenVaste bevoegdheden

Voorspelbaarheid, Voorspelbaarheid, rechtszekerheid, rechtszekerheid, efficiency.efficiency.

Ambtelijke gehoorzaamheidAmbtelijke gehoorzaamheid

Bureaucratische machine doet wat Bureaucratische machine doet wat de politiek zegt.de politiek zegt.

Trauma van WO IITrauma van WO II

Algemeen traumaAlgemeen trauma

Gehoorzaamheid kan leiden tot Gehoorzaamheid kan leiden tot verschrikkelijke dingen.verschrikkelijke dingen.

Aanvullend trauma voor Nederland: Aanvullend trauma voor Nederland: bureaucratische precisie en bureaucratische precisie en registratie leiden ook tot registratie leiden ook tot verschrikkelijke dingen.verschrikkelijke dingen.

GehoorzaamheidsexperimentenGehoorzaamheidsexperimenten

Milgram experimenten 1961Milgram experimenten 1961

Vele variantenVele varianten

Schokken bij puppy’sSchokken bij puppy’s Arts geeft commando aan Arts geeft commando aan

verpleegkundigeverpleegkundige Sollicitanten pesten aan de Sollicitanten pesten aan de

Universiteit Utrecht (Meeus & Universiteit Utrecht (Meeus & Raaijmakers, Raaijmakers, Gewoon gehoorzaamGewoon gehoorzaam))

Philip ZimbardoPhilip Zimbardo

Stanford prison experiment 1971Stanford prison experiment 1971

Zimbardo 2008Zimbardo 2008

Bloedbad My Lai Bloedbad My Lai (68)(68)

Abu Graib (2003-Abu Graib (2003-04)04)

VraagVraag

Hoe loyaal/gehoorzaam moet een Hoe loyaal/gehoorzaam moet een ambtenaar zijn? Waar ligt de grens?ambtenaar zijn? Waar ligt de grens?

Zoektocht naar de goede ambtenaar Zoektocht naar de goede ambtenaar (2)(2)

De vierde machtDe vierde macht

Ambtenaren als vierde machtAmbtenaren als vierde macht

Het Het Yes ministerYes minister fenomeen fenomeen Zit al in theorie van WeberZit al in theorie van Weber Verder: Crince Le Roy, Van BraamVerder: Crince Le Roy, Van Braam

Anthony Downs, Anthony Downs, Inside BureaucracyInside Bureaucracy

Inside bureaucracyInside bureaucracy: typologie: typologie

ClimbersClimbers ConserversConservers ZealotsZealots AdvocatesAdvocates StatesmenStatesmen

De vierde macht De vierde macht revisitedrevisited

Oratie Mark BovensOratie Mark Bovens

De meeste ambtenaren zijn heel De meeste ambtenaren zijn heel loyaal aan de politiek.loyaal aan de politiek.

OpdrachtOpdracht

Maak een profielschets van de goede Maak een profielschets van de goede ambtenaar.ambtenaar.

Zoektocht naar de goede ambtenaar Zoektocht naar de goede ambtenaar (3)(3)

De ijzeren ringDe ijzeren ring

Van den Berg & MollemanVan den Berg & Molleman

generalisten

Joop v.d. Berg

Crisis in de Nederlandse politiek

In de blokbogenIn de blokbogen

Vakminister, fractiespecialist, Vakminister, fractiespecialist,

gespecialiseerdegespecialiseerde ambtenaar, ambtenaar,

adviesorgaan, belangengroepadviesorgaan, belangengroep

Oplossingen?Oplossingen?

Vergelijkbare analyses: Commissie Vergelijkbare analyses: Commissie Vonhoff, Vonhoff, Elk kent de laan die Elk kent de laan die derwaart gaatderwaart gaat

Ontmanteling adviesorganen, Ontmanteling adviesorganen, algemeen inzetbare politici, algemeen inzetbare politici, Algemene bestuursdienstAlgemene bestuursdienst

NuNu

Is de overheid teveel afhankelijk van Is de overheid teveel afhankelijk van externe expertise?externe expertise?

Adviesorganen of consultancy?Adviesorganen of consultancy? De ‘can do’ management carrière De ‘can do’ management carrière

OpdrachtOpdracht

Wilt u nog iets veranderen aan uw Wilt u nog iets veranderen aan uw profiel van de goede ambtenaar?profiel van de goede ambtenaar?