de gereedschapskist van de keurmeester - bijkersgilde · –de refractiewaarden van glucose- en...
TRANSCRIPT
![Page 1: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/1.jpg)
De gereedschapskist van de keurmeester
Bart Keijser
![Page 2: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/2.jpg)
Overzicht
• Waarom gereedschap? • Eigenschappen honing • Limitaties bij de keuring • Algemene zaken rond het meten • Veelgebruikte metingen
– Refractometer – Kleur – Specifieke optische draaiing – Geleidbaarheid – HMF
• Uitdagingen voor de toekomst
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 3: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/3.jpg)
Meten is weten
• …..Maar wat/waarom willen we meten?
• Vervalsing
• Oorsprong van de honing – klopt het etiket bij de inhoud?
• Kwaliteit van de honing
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 4: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/4.jpg)
Meten is weten
• Maar waarom dan gereedschap inzetten?
• Objectief eigenschappen van de honing bepalen.
• Onzichtbare – (fysische en chemische) eigenschappen bepalen.
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 5: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/5.jpg)
Chemische samenstelling honing
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 6: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/6.jpg)
Limitaties bij de keuring
• Goedkoop
• Mag weinig honing verbruiken
• Toepasbaar onder omstandigheden keuring
• Snel
• betrouwbaar
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 7: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/7.jpg)
HMF – hydroxymethyl furfural De gereedschapskist van de keurmeester -
Bart Keijser 2016
![Page 8: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/8.jpg)
Benoemen van honing smaak
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 9: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/9.jpg)
HMF – hydroxymethyl furfural
Glucose oxidase
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 10: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/10.jpg)
• Goede referentie voor protocollen, maar veelal laboratorium / chemicaliën nodig voor de uitvoer van methoden.
• Vertaling / aanpassing naar praktijk.
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 11: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/11.jpg)
Referentiewaarden
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 12: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/12.jpg)
Meten? - IJken! - Lineair bereik? - Mate waarin andere factoren die uitlezing beïnvloeden (bv temperatuur)
Eigenschap 1 (onzichtbaar) Eigenschap 2 (zichtbaar)
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 13: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/13.jpg)
Watergehalte
• Advies houdbaarheid honing
• Refractometer
• Gebaseerd op wetten Snellius
– Effecten van verschil in lichtsnelheid door verschillende media
– kritisch hoek
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 14: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/14.jpg)
Brekingsindex
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 15: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/15.jpg)
Kritische hoek
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 16: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/16.jpg)
De refractometer
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 17: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/17.jpg)
De refractometer
• Zeer gevoelig temperatuur (ATC)
• Verschillende refractometers .
• Let op schaal van uitlezing [%] brix / [%] honing – Percentage suiker uitgedrukt - graden Brix,
• 1 graad Brix = 1 gram suiker in totaal 100 gram oplossing
• Met suiker wordt hier sacharose bedoeld.
– De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager.
• Een honingrefractometer dient een Brix schaal van 58-90 te hebben.
• IJken!! ijkhoning / extra virgin olijfolie (71-72% Brix).
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 18: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/18.jpg)
Kleur
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 19: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/19.jpg)
Kleur
Kleur wordt mede bepaald door selectieve absorptie van delen van het lichtspectrum.
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 20: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/20.jpg)
Kleur van honing
• Pfund (mm) – absorptie van blauw licht (420 - 525 nM)
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 21: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/21.jpg)
Geleidbaarheid
• Hoe gemakkelijk gaat elektrische door een oplossing?
• Elektrische lading kan alleen door een oplossing als deze geladen deeltjes bevat (bv zouten).
• Kalium / fosfaten / calcium
• Geleidbaarheid in honing wordt bepaald door de botanische herkomst.
• microSiemens/cm
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 22: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/22.jpg)
800 microSiemens/cm
bloemenhoning
honing-dauwhoning kastanjehoning
100 microSiemens/cm
suikerwater De gereedschapskist van de keurmeester -
Bart Keijser 2016
![Page 23: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/23.jpg)
Meten van geleidbaarheid
• Geleidbaarheidsmeter
• IJken van geleidbaarheidsmeter: KCl oplossing - 745,6 mg kaliumchloride / liter demiwater – 1412 μS/cm
• Meten geleidbaarheid: verdunnen 1:5 w/v - 10 gram honing aanvullen tot 40 gram met demiwater.
• Temperatuur afhankelijkheid: +/- 3.2 % per °C verschil – Veel meters voorzien van temperatuurscorrectie
• Probeer snel te meten om polarisatie te voorkomen
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 24: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/24.jpg)
Specifieke optische rotatie
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 25: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/25.jpg)
Specifieke optische rotatie
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 26: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/26.jpg)
bloemenhoning
honing-dauwhoning
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 27: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/27.jpg)
Suikersasmenstelling en krislallisatie van honing
Verzadigingscurve voornaamste suikers Uit: Honing geanalyseerd – Vlaamse Imkersbond, themanummer 2008 - Kristallisatie van honing - Reybroeck
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 28: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/28.jpg)
• Atago repo
• NB: meet rotatie over 20 mm padlengte
• In literatuur wordt specifieke optische rotatie vermeld: [α]D20 is the angle of rotation of polarised light
at the wavelength of the sodium D line at 20C of an aqueous solution of 1 dm depth and containing 1g/ml of the substance.
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 29: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/29.jpg)
Zuur
• pH (zuurtegraad)
– Eenvoudig te bepalen
(indicatorstrip)
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 30: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/30.jpg)
HMF
• 5-hydroxy-methyl-furfural
• Gevormd bij verwarming van honing uit fructose
• Voor de mens niet giftig, voor bijen bij >150mg/kg
• wettelijk < 40 mg per kg aanwezig is (voor tropische honing 80 mg/kg).
• Vers geslingerde honing ~5 mg/kg.
• Kamertemperatuur: HMF toename ~1-2 mg/ kg per maand.
De gereedschapskist van de keurmeester -
Bart Keijser 2016
![Page 31: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/31.jpg)
HMF bepaling
• Principe:
“HMF reacts with a barbituric acid derivative and an aminophenazone derivative on test strip to form a red-violet compound that is determined reflectometrically”
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 32: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/32.jpg)
Reflectoquant - Merck
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 33: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/33.jpg)
Wensen en uitdagingen voor de toekomst
• In 2015 gestart met introduceren van bredere set aan analyses uit te voeren bij keuringen.
• Invoering gereedschapskist:
– Watergehalte, geleidbaarheid, optische draaiing, kleur, pH, HMF*.
– Apparaten / protocollen / ijkmogelijkheden / referentie waarden / training.
– Documenteren.
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 34: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/34.jpg)
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 35: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/35.jpg)
Wensen en uitdagingen voor de toekomst
• Goedkoop / informatief / betrouwbaar / snel uitvoerbaar / weinig honing
• Kwaliteit van honing – glucose oxidase / invertase
• Kristalliserende / gekristalliseerde honing
• Crème honing (viscositeit)
• Botanische herkomst – snelle analyse pollen?
• Gegiste honing
• Keuren van biologische gecertificeerde honing?
• En verder…
De gereedschapskist van de keurmeester -
Bart Keijser 2016
![Page 36: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/36.jpg)
Bijenwas: Zuiverheid / reciduen / gewasbeschermingsmiddelen / varroabestrijding
Propolis: …?
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016
![Page 37: De gereedschapskist van de keurmeester - Bijkersgilde · –De refractiewaarden van glucose- en fructoseoplossingen (honing) liggen ~1,7% lager. •Een honingrefractometer dient een](https://reader035.vdocuments.site/reader035/viewer/2022071418/61165f03e5468876244ab053/html5/thumbnails/37.jpg)
De gereedschapskist van de keurmeester - Bart Keijser 2016