Đề cương ôn tập sử lớp 10 kì ii

5/17/2018 c ng n t p s l p 10 k II - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/de-cuong-on-tap-su-lop-10-ki-ii 1/7

Đ c ng ôn t p s l p 10 kì IIươ ậ ử ớĐề cương môn Lịch sử Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế văn hóa dưới triều Nguyễn (nửa đầu thế kỉXIX)1.Xây dựng và củng cố bộ máy nhà nước- chính sách ngoại giao*Chính trị: -Sau khi đánh bại Vương triều Tây Sơn, năm 1802, Nguyễn Ánh lênngôi vua, niên hiệu Gia Long, lập ra nhà Nguyễn, đóng đô ở Phú Xuân(Huế)-Năm 1804, Nhà Nguyễn đổi tên nước là Việt Nam, sau lại đổi thành Đại Nam.-Chính quyền TW tổ chức theo mô hình thời Lê với sự gia tăng quyền lực củavua.+Thời Gia Long: chia đất nước thành 3 vùng: Bắc thành(các trấn ở Bắc Bộ nay),Gia Định thành(các trấn Nam Bộ ngày nay) và các Trực doanh do triều đình trựctiếp cai quản(Trung Bộ nay)Chính quyền TW cai quản cả nước, song mỗi thành có 1 Tổng trấn trực tiếp trôngcoi. Trấn, dinh vẫn giữ như cũ.+Thời Minh Mạng: Năm 1831-1832, bỏ Bắc thành và Gia Định thành, chia cảnước thành 30 tỉnh và 1 phủ Thừa Thiên. Mỗi tỉnh có Tổng đốc, Tuần phurcaiquản cùng 2 ti, hoạt động theo sự điều hành của triều đình. Phủ, huyện, châu,tổng, xã giữ như cũ.=>Tiến bộ hơn thời Gia Long do cả nước chia thành nhiều tỉnh sẽ dễ cai quản vàviệc cai quản sẽ sát xao hơn.-Quan lại: +Ban đầu quan lại được tuyển chọn từ những người trước đây theoNguyễn Ánh.+Về sau giáo dục, khoa cử trở thành nguồn tuyển chọn chính. Chế độ lương bổngđược quy định, nhưng không có phần ruộng đất.-Pháp luật: Ban hành luật “Hoàng Việt luật lệ”(gọi là Hoàng triều luật lệ hay luậtGia Long)-gồm gần 400 điều, quy định việc bảo vệ nhà nước và các tôn ti trật tự phong kiến.*Quân đội: được tổ chức quy củ với số lượng khoảng 20 vạn người, được trang bịvũ khí đầy đủ, có đại bác, súng tay, thuyền chiến.

*Đối ngoại:-Với các nước láng giềng:+Với nhà Thanh: triều đình chịu phục tùng+Với Lào và Chân Lạp: bắt họ thuần phục-Với các nước phương Tây: chủ trương “đóng cửa” không chấp nhận đặt quan hệvới họ.=>Chính sách đối ngoại có ý tiến bộ đối với các nước láng giềng còn đối với cácnước phương Tây thì chỉ khiến họ càng nhòm ngó và có ý định xâm lược nước tahơn.2. Tình hình kinh tế và chính sách của nhà Nguyễn:a)Nông nghiệp: Lạc hậu, không có gì đổi mới, ruộng đất hoang hóa nhiều.(song

nhà Nguyễn cũng có quan tâm đến nông nghiệp nhưng lạc hậu thuần phongkiến)+Năm 1804, ban hành chính sách quân điền nhưng ruộng đất công vẫn chỉ bằng20 tổng diện tích ruộng đất. Hơn nữa, việc chia ruộng ưu tiên cho quan lại vàbinh lính+Khuyến khích khai hoang bằng nhiều hình thức. Ruộng đất tăng nhưng khôngnhiều.+Hằng năm, nhà nước bỏ tiền, thóc, huy động dân sửa đắp đê điều, nạo vétkênh mương ->quan tâm đến thủy lợi nhưng không khắc phục được lũ lụt.+Nông dân tăng gia sản xuất, duy trì cuộc sống làng quê.Người nông dân không có ruộng, chịu bóc lột nặng nề.

Việc trồng thêm các cây lương thực khác cùng diện tích trồng rau, đậu được mởrộng góp phần giảm đi cảnh đói nghèo.b)Thủ công nghiệp:+Thủ công nghiệp truyền thống tiếp tục phát triển: nghề làm gốm sứ, kéo tơ, dệtvải lụa, nấu đường, khai mỏ.+Thủ công nghiệp nhà nước: tổ chức với quy mô lớn: đúc tiền, chế tạo vũ khí,



đóng thuyền, làm đồ trang sức, gạch ngói…+Do nhu cầu nhà nước với chế đọ công thương hà khắc, sự tiếp cận với côngnghiệp cơ khí chỉ dừng ở lại đây, trong nhân dân, các làng, phường thủ công tiếptục duy trì. Nhưng nhu cầu thị trường không còn như trước nên không phát triểnđược. Tuy vậy, vẫn xuất hiện nghề mới: in tranh dân gian.c)Thương nghiệp:*Nội thương: Việc buôn bán trong nước phát triển chậm chạp và mang tính địaphương.

*Ngoại thương: Nhà nước giữ độc quyền ngoại thương.Các đô thị như Hội An, Phố Hiến, Thanh Hà đều tàn lụi. Thăng Long vẫn còn giữ các phố phường, nhưng buôn bán sút kém.3.Tình hình văn hóa-giáo dục.-Văn hóa:+Nhà Nguyễn có chủ trương độc tôn Nho giáo+Hạn chế hoạt động của các tôn giáo , đặc biệt là Thiên Chúa giáo.+Tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển.-Giáo dục: Giáo dục Nho học được củng cố.+Năm 1807 diễn ra khoa thi Hương đầu tiên dưới triều Nguyễn+Năm 1822 khoa thi Hội đầu tiên được tổ chức

Tuy nhiên số người đi thi và đỗ đạt không nhiều.-Văn học:+Văn học chữ Hán kém phát triển.+Văn học chữ Nôm phát triển phong phú và hoàn thiện. Xuất hiện các tác phẩmvăn học chữ Nôm xuất sắ như Truyện Kiều- Nguyễn Du, bài thơ Hồ Xuân Hương…-Khoa học:+Sử học: Quốc sử quán được thành lập, chuyên sưu tầm, lưu trữ sách cổ và biênsoạn các bộ sử chính thống. Các bộ sử như Lịch triều hiến chương loại chí củaPhan Huy Chú…+Kiến trúc: Nổi bật lên quần thể cung điện nhà vua ở Huế và các lăng tẩm. Rạphát đầu tiên được xây dựng… Ở thành Hà Nội có cột cờ được xây dựng cao đẹp.

Các ngàng nghệ thuật dân gian tiếp tục phát triển.Bài 29: Cách mạng Hà Lan và Cách mạng tư sản Anh1.Cách mạng Hà Lan:a)Tình hình Nê-đéc-lan trước Cách mạng:*Kinh tế: Từ đầu thế kỉ XVI, là một trong những vùng kinh tế tư bản chủ nghĩaphát triển nhất châu Âu với nhiều thành phố và hải cảng, hình thành những trungtâm thương mại nổi tiếng như U-trếch…*Xã hội: Cùng sự lớn mạnh của công thương nghiệp, giai cấp tư sản sớm hìnhthành, ngày càng có thế lực về kinh tế. Cùng lúc đó, khi cải cách tôn giáo lanrộng khắp châu Âu thì Nê-đéc-lan là địa bàn thuận lợi cho tư tưởng Tân giáo Can-vanh phát triển.

*Chính trị: Chịu sự thống trị hà khắc của chính quyền Tây Ban Nha. Quốc vươngTây Ban Nha tăng cường kiểm soát và vơ vét của cải nhân dân bằng việc đánhthuế kìm hãm sự phát triển kinh tế của Nê-đéc-lan, đồng thời thực hiện chínhsách đàn áp những người theo Tân giáo.=> Cách mạng bùng nổ.b)Diễn biến+ 8-1566, nhân dân Bắc Nê-đéc-lan đã nổi dậy khởi nghĩa, mục tiêu tấn côngđầu tiên là Giáo hội-chỗ dựa của chính quyền Tây Ban Nha.+ 8-1567,Vương triều Tây Ban Nha đưa quân sang Nê-đéc-lan, đàn áp nhữngngười khởi nghĩa nhưng không ngăn cản được sự phản kháng của quần chúng.+ 4-1572, quân khởi nghĩa làm chủ được các tỉnh phía Bắc.

+ 1-1579, đại biểu các tỉnh miền Bắc họp hội nghị ở U-trếch , tuyên bố thốngnhất hệ thống tiền tệ, đo lường, tổ chức quân sự và chính sách đối ngoại. ĐạoCan-vanh được công nhận là quốc giáo, quyền tự do tín ngưỡng được tôn trọng.+ 7-1581, vua Tây Ban Nha Phi-líp II bị phế truất. Các tỉnh miền Bắc Nê-đéc-lanđược thống nhất thành một nước cộng hòa với tên gọi Các tỉnh liên hiệp hay HàLan. Song, chính quyền Tây Ban Nha chưa chịu công nhận Hà Lan. Nhân dân Hà



Lan vẫn tiếp tục đấu tranh.+ Năm 1609, Hiệp định đình chiến giữa Tây Ban Nha và Hà Lan được kí kết.+ Năm 1648, nền độc lập của Hà Lan chính thức được công nhận.c)Tính chất, ý nghĩa, hạn chế:-Tính chất: Là cuộc cách mạng tư sản diễn ra dưới hình thức chiến tranh giảiphóng dân tộc.-Ý nghĩa: + Là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên trên thế giới.+Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

+Lật đổ ách thống trị của thế lực phong kiến nước ngoài: Tây Ban Nha.+Báo hiệu một thời đại mới: thời đại của các cuộc cách mạng và bước đầu suyvong của chế độ phong kiến.-Hạn chế: Là cuộc cách mạng tư sản không triệt để.2.Cách mạng tư sản Anha)Tình hình nước Anh trước cách mạng:*Kinh tế: Đầu thế kỉ XVII, Anh là nước có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu.Sản xuất công trường thủ công chiếm ưu thế, số lượng và chất lượng sản phẩmngày càng tăng.*Chính trị: Chế độ phong kiến, với chỗ dựa là tầng lớp quý tộc và Giáo hội Anh,ngày càng cản trở sản xuất phát triển. Sác-lơ I ra nhiều thứ thuế , nắm độc

quyền thương mại, duy trì nhiều đặc quyền phong kiến, đời sống nhân dân càngthêm khổ cực.*Xã hội: Ngoại thương phát triển mạnh mẽ. Nên bộ phận quý tộc đã giàu lênnhanh chóng, dần tư sản hóa, trở thành tầng lớp quý tộc mới. Lúc đó, mâu thuẫngiữa tư sản, quý tộc mới với các thế lực phong kiến phản động ngày càng gay gắtđược biểu hiện qua những cuộc xung đột giữa Quốc hội với nhà vua. Và mâuthuẫn giữa nhân dân với tầng lớp quý tộc và thế lực phong kiến ngày càng nângcao.=> Nguyên nhân sâu xa của cách mạngb)Nguyên nhân trực tiếp của cách mạngTháng 4-1640, Sác-lơ I triệu tập Quốc hội nhằm tăng thuế. Quốc hội không phê

duyệt các khoản thuế do nhà vua đặt ra, kịch liệt công kích chính sách bạo ngượccủa nhà vua và đòi quyền kiểm soát quân đội, tài chính và Giáo hội. Sác-lơ I địnhdùng vũ lực để đàn áp Quốc hội nhưng bị nhân dân phản đối. Bị thất bại, vuaSác-lơ I đã tập hợp lực lượng phong kiến chuẩn bị phản công.c)Diễn biến:+ 8-1642, Sác-lơ I tuyên chiến với Quốc hội.+ Năm 1642-1648, xảy ra nội chiến giữa Quốc hội được sự ủng hộ của nhân dânvới nhà vua có sự hỗ trợ của quý tộc phong kiến và Giáo hội Anh.+ Đầu năm 1649, vua Sác-lơ I bị xử tử do áp lực của quần chúng nhân dân. Anhtrở thành nước Cộng hòa do Ô-li-vơ Crôm-oen đứng đầu.+ Năm 1653,Nền độc tài quân sự được thiết lập.

+ Năm 1658 Crôm-oen qua đời, nước Anh lâm vào tình trạng không ổn định vềchính trị, dẫn đến sự thỏa hiệp giữa Quốc hội và lực lượng phong kiến cũ.+ 12-1688, Quốc hội tiến hành chính biến, đưa Vin-hem ô-ran-giơ lên ngôi vua.Chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.d)Ý nghĩa, hạn chế:-Ý nghĩa:+ Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ hơn.+ Lật đổ chế độ phong kiến+ Có ý nghĩa trọng đại trong thời kì quá độ từ chế độ phong kiến sang chế độ tư sản.-Hạn chế: Là cuộc cách mạng tư sản không triệt để.

Bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ giữa thế kỉ XIX1. Cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức.a) Tình tình nước Đức trước cách mạng:+Kinh tế: Giữa thế kỉ XIX, kinh tế tư bản chủ nghĩa ở Đức phát triển nhanhchóng. Đức từ một nước nông nghiệp thành một nước công nghiệp.+Xã hội: -Công nghiệp và các thành thị phát triển nhanh chóng thôi thúc các quý



tộc địa chủ chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa. Tạo nên tầng lớpquý tộc tư sản hóa, gọi là Gioongke.-Sự phát triển mạnh mẽ của công nghiệp làm cho đội ngũ công nhân tăng, riêngBéc-lin chỉ trong 10 năm số công nhân tăng từ 5-18 vạn-> trung tâm chế tạomáy móc.+Chính trị:Đức bị chia sẻ thành nhiều vương quốc, trong đó Áo và Phổ là haivương quốc lớn nhất.=>vấn đề thống nhất đất nước là yêu cầu cấp thiết.

b)Quá trình thống nhất đất nước Đức:+Bộ phận quý tộc quân phiệt Phổ đại diện là Bi-xmác, được sự ủng hộ của giaicấp tư sản đã dùng vũ lực để thống nhất đất nước bằng ba cuộc chiến tranh vớicác nước lang giềng: chống Đan Mạch(1864), chống Áo(1866) và chốngPháp(1870-1871)+Năm 1867, Liên bang Bắc Đức ra đời, bao gồm 18 quốc gia ở Bắc Đức và 3thành phố tự do. Hiến pháp Đức được thông qua, thừa nhận quyền lực tối caothuộc về vua Phổ và hạn chế vai trò của Quốc hội.Với sự thất bại của Pháp trong cuộc chiến tranh Pháp-Phổ(1870-1871) Bi-xmacsđã gạt đi ảnh hưởng của Pháp, thu phục các bang miền Nam, hoàn thành việcthống nhất đất nước.

+ 18-1-1871, lễ thành lập Đế chế Đức được tổ chức tại Cung điện Véc-xai(Pháp).Vua Phổ Vin-hem I chính thức lên ngôi hoàng đế. Bi-xmác trở thành Thủ tướngnước Đức.+ 4-1871, Hiến pháp mới được ban hành, quy định nước Đức là một liên banggồm 22 bang và 3 thành phố tự do, củng cố vai trò quý tộc quân phiệt Phổ.c)Tính chất, ý nghĩa:-Tính chất: Cuộc cách mạng tư sản.-Ý nghĩa: Tạo điều kiện cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh mẽ ở Đức.2. Cuộc đấu tranh thống nhất I-ta-li-a:a)Tình hình I-ta-li-a trước cách mạng:-Chính trị: Thế kỉ XIX, I-ta-li-a bị chia thành 7 vương quốc nhỏ. Phần lớn các

vương quốc theo chế độ quân chủ chuyên chế và chịu sự khống chế của đế quốcÁo; duy chỉ có vương quốc Pi-ê-môn-tê là giữ được độc lập với chế độ chính trị vàkinh tế tiến bộ.-Kinh tế: trì trệ, lạc hậu, chậm phát triển. Riêng ở vương quốc Pi-ê-môn-tê, nềnquân chủ lập hiến của triệu đại Xa-voa đã tạo điều kiện cho kinh tế tư bản chủnghĩa đi lên.*Nhiệm vụ của I-ta-li-a:-Hoàn thành việc thống nhất nước I-ta-li-a dưới sự lãnh đạo của Vương triều Xa-voa-Loại bỏ thế lực Áo=> giải phóng dân tộc.-Đưa đất nước phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.

b)Quá trình thống nhất đất nước.+ 4-1859, Ca-vua(thủ tướng Pi-ê-môn-tê) liên minh với Pháp tiến hành chiếntranh với Áo. Trong khi chiến sự đang diễn ra, quần chúng ở các vương quốcthuộc miền Trung I-ta-li-a đã nổi dậy khởi nghĩa. Bọn phong kiến thống trị ở đâyphải chạy sang Áo. Liên quân Pi-ê-môn-tê – Pháp được sự hỗ trợ của đoàn quântinh nguyện Ga-ri-ban-đi, đã đẩy quân Áo vào tình thế vô cùng khó khăn.+ 3-1860, các vương quốc trên sáp nhập vào Pi-ê-môn-tê+ 4-1860 phong trào khởi nghĩa của nhân dân ở đảo Xi-xi-li-a bùng nổ đòi lật đổchính quyền tay sai đế quốc Áo và thống nhất đất nước. Ga-ri-ban-đi đem quânxuống giúp nhân dân Nam I-ta-li-a. Đội quân Áo đỏ hơn 1000 người do ga-ri-ban-đi chỉ huy đã rời Giê-nô-va, vượt biển đổ bộ lên đảo Xi-xi-li-a

+ 10-1860, Miền Nam I-ta-li-a được sáp nhập vào Pi-ê-môn-tê, thành lập vươngquốc I-ta-li-a. Vua Pi-ê-môn-tê là Em-ma-nu-en II được tôn làm Quốc vương, Bátước Ca-vua làm Thủ tướngNhưng đất nước I-ta-li-a vẫn chưa được thống nhất hoàn toàn vì còn hai vùngchưa được giải phóng là Vê-nê-xi-a và Rô-ma.+ 1866, I-ta-li-a liên minh với Phổ chống Áo, giải phóng được Vê-nê-xi-a



+ 1870, với sự thất bại của Pháp trong cuộc chiến tranh Pháp-Phổ, Rô-ma đãthuộc về I-ta-li-ac)Tính chất, ý nghĩa-Tính chất: Cuộc cách mạng tư sản.-Ý nghĩa: Lật đổ sự thống trị của đế quốc Áo và các thế lực phong kiến bảo thủ I-ta-li-a; tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.3.Nội chiến ở Mĩ:a) Tình hình Mĩ trước nội chiến:Sau chiến tranh giành độc lập vào nửa cuối thế kỉ

XVIII, nước Mĩ ra đời gồm 13 bang ở ven biển Đại Tây Dương thuộc Bắc Mĩ, tiếpđó lãnh thổ Mĩ được mở rộng nhanh chóng sang phía Tây.Đến giữa thế kỉ XIX, lãnh thổ Mĩ đã kéo dài tới bờ biển Thái Bình Dương, bao gồm30 bang.-Kinh tế: phát triển theo 2 con đường:+Bắc Mĩ: phát triển nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa, ruộng đất nằm trong taycác trại chủ và nông dân tự do+Nam Mĩ: phát triển kinh tế đồn điền dựa trên sự bóc lột sức lao động của nô lệ-Chính trị: tồn tại chế độ nô lệ cản trở nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển ởMĩ.-Xã hội: Mâu thuẫn giữa tư sản và trại chủ miền Bắc với các chủ nô miền Nam

ngày càng trở nên gay gắt=> Nguy cơ một cuộc nội chiến đang đến gần đểthanh toán các lực lượng bảo thủ, giải phóng nô lệ, mở đường cho chủ nghĩa tư bản Mĩ phát triển trong cả nước.( Nguyên nhân sâu xa)Cuộc bầu cử tổng thống năm 1860, ứng cử viên của Đảng Cộng hòa( đại diện choquyền lợi của giai cấp tư sản và các trại chủ miền Bắc) là Lin-côn trúng cử tổngthống.Sự kiện này đe dọa quyền lợi của các chủ nô miền Nam vì Đảng Cộng hòa chủtrương bãi bỏ chế độ nô lệĐể tỏ thái độ phản đối, 11 bang miền Nam tuyên bố tách khỏi Liên bang, thànhlập Hiệp bang riêng, có chính phủ, tổng thống riêng và chuẩn bị lực lượng chốnglại chính phủ TW.

c)Diễn biến:+ 12-4-1861, nội chiến bùng nổ+ Giữa năm 1862, Tổng thống Lin-côn kí sắc lệnh cấp đất ở miền Tây cho dân dicư, tạo điều kiện cho họ ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế trang trại.+ 1-1-1863, sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ được ban hành => nô lệ và dân tự dođược giải phóng cùng gia nhập đội quân của Chính phủ Liên bang.=> sức mạnhđược tăng cường.+ 9-4-1865, trong trận đánh quyết định tấn công thủ phủ Hiệp bang, quân độiLiên bang đã chiến thắng vẻ vang, chấm dứt cuộc nội chiến.d)Tính chất ý nghĩa:-Tính chất: +Là cuộc cách mạng tư sản lần thứ hai ở Mĩ, kể từ sau chiến tranh

giành độc lập.+Giai cấp tư sản miền Bắc đã xóa bỏ chế độ nô lệ miền Nam+Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triểnBài 35: Các nước Anh, Pháp, Đức, Mĩ và sự bành trướng thuộc địaI. Các nước Anh và Pháp cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX1. Nước Anha)Tình hình kinh tế:-Đầu thập niên 70 của thế kỉ XIX, nền công nghiệp Anh vẫn đứng đầu thế giới.-Từ cuối thập niên 70, Anh mất dần địa vị độc quyền nông nghiệp=>vai trò lũng đoạn thị trường thế giới bị giảm sút.-Tuy vậy, Anh vẫn chiếm ưu thế về tài chính, xuất khẩu tư bản, thương mại, hải

quân và thuộc địa.-Nhiều công ti độc quyền xuất hiện ở hầu hết các ngành công nghiệp: khai thácthan, dệt, thuốc lá… đặc biệt trong lĩnh vực ngân hàng.-Nền nông nghiệp ở Anh lâm vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng. Giai cấp tư sản Anh lao vào buôn bán lương thực hơn là đầu tư vào sản xuất nông nghiệp.b)Tình hình chính trị:



-Về hình thức, Anh là một vương quốc nhưng thực chất theo chế độ đại nghị gồmthượng viện và hạ viện.-Tồn tại hai đảng: Đảng Tự do và Đảng Bảo thủ thay nhau lên cầm quyền.2 đảng đều có chung mục đích:+Bảo vệ lợi ích của giai cấp tư sản+Đàn áp phong trào quần chúng, đẩy mạnh xâm lược thuộc địa.-Tăng cường mở rộng hệ thống thuộc địa, nhất là chấu Á và châu Phi.=> Chủ nghĩa đế quốc Anh là chủ nghĩa đế quốc thực dân.

2.Nước Phápa)Tình hình kinh tế -Trước năm 1870, sản xuất công nghiệp ở Pháp đứng thứ hai trên thế giới, chỉsau Anh. Từ cuối thập niên 70 trở đi, nhịp độ phát triển công nghiệp ở Pháp bắtđầu chậm lại*Nguyên nhân:+Phải bồi thường chiến tranh do bại trận+Nghèo nguyện liệu và nhiên liệu+Giai cấp tư sản chỉ quan tâm đến việc cho vay và đầu tư sang những nướcchậm tiến để kiếm lợi nhuận-Công nghiệp: Có những tiến bộ

+ Hệ thống đường sắt được lan rộng=>đẩy nhanh sự phát triển của các ngànhkhai mỏ, luyện kim và thương nghiệp.+Việc cơ khí hóa sản xuất được tăng cường.-Nông nghiệp: giữ vai trò quan trọng+Tiểu nông chiếm đa số nông hộ.+Đất đai phân tán không cho phép sử dụng máy móc và kĩ thuật canh tác mới-Pháp hình thành nhiều tổ chức độc quyền, dần chi phối nền kinh tế đấtnước.Điểm nổi bật của tổ chức độc quyền Pháp là sự tập trung ngân hàng đạtmức cao.=>Pháp là chủ nghĩ đế quốc cho vay lãi.b)Tình hình chính trị:

- 9-1870, nước Pháp thành lập nền Cộng hòa thứ ba. Song, phái Cộng hòa Phápđã sớm chia thành 2 nhóm: Ôn hòa và Cấp tiến, thay nhau cầm quyền Pháp.-Thường xuyên khủng hoảng nội các-Trong những thập niên cuối của thế kỉ XIX, nước Pháp ráo riết chạy đua vũtrang để trả mối thù với Đức, tiến hành các cuộc chiến tranh xâm chiếm thuộcđịa, chủ yếu là châu Á và châu Phi.II. Các nước Đức và Mĩ cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX1. Nước Đức:a)Tình hình kinh tế:-Từ năm 1871, nền kinh tế nước Đức phát triển với tốc độ mau lẹ, đứng thứ nhấtchâu Âu và đứng thứ hai thế giới.

*Nguyên nhân:+Thống nhất được thị trường dân tộc+Nhờ có nguồn tài nguyên dồi dào, nhất là than đá+Nhận được số tiền bồi thường chiến tranh 5 tỉ phrăng của Pháp+Công nghiệp hóa muộn nên Đức có thể sử dụng thành tựu kĩ thật của nhữngnước đi trước+Nguồn nhân lực dồi dào do số dân tăng nhanh và sự bóc lột nhân dân lao độngtrong nước-Tác động xã hội:+Cơ cấu dân số giữa thành thị và nông thôn thay đổi+Nhiều thành phố, trung tâm công thương nghiệp và bến cảng xuất hiện-Tác động kinh tế:

*Công nghiệp +Nổi bật là sự tập trung sản xuất và hình thành các tổ chức độcquyền diễn ra sớm hơn nhiều nước khác ở châu Âu. Hình thức độc quyền phổbiến ở Đức là cácten và xanhđica.+Ngành ngân hang tập trung cao độ*Nông nghiệp: cũng có tiến bộ nhưng chậm chạp+Phần lớn ruộng đất tập trung trong tay quý tộc và địa chủ



+Bên cạnh việc khai thác theo phương thức tư bản chủ nghĩa, những tàn dư phong kiến vẫn được duy trìb)Tình hình chính trị*Chính trị:-Hiến pháp năm 1871 quy định nước Đức là một Liên bang gồm 22 bang và 3thành phố tự do, theo chế chế độ quân chủ lập hiến ( Hoàng đế là người đứngđầu có quyền hạn tối cao; quyền lập pháp trong tay hai viện: Hội đồng Liên banggồm các đại biểu các bang và Quốc hội do bầu cử, nhiệm kì 3 năm.

-Áp dụng sự thống trị của Phổ trên toàn đất nước.-Nhà nước liên bang được xây dựng trên cơ sở liên minh giữa giai cấp tư sản vàquý tộc tư sản hóa.*Ngoại giao:-Công khai đòi chia lại thị trường và thuộc địa-Ráo riết chạy đua vũ trang để thỏa mãn nhu cầu của giới cầm quyền.=> Chủ nghĩa đế quốc Đức có đặc điểm quân phiệt hiếu chiến.2. Nước Mĩ:a)Tình hình kinh tế:-Cuối thế kỉ XIX, Mĩ là nước có nền kinh tế phát triển hơn cả. Mĩ từ xếp thứ 4 đãvươn lên xếp thứ 2 thế giới.

*Nguyên nhân:+Điều kiên thuận lợi về nông nghiệp: thiên nhiên thuận lợi kết hợp phương thứccanh tác hiện đại.+Nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú+Nguồn lao động dồi dào, tay nghề cao luôn được bổ sung bởi luồng người nhậpcư, tiếp thu thành tựu KH-KT mới.+Tiếp thu thành tựu KH cách mạng công nghiệp các nước đi trước.-Nông nghiệp: Mĩ là vựa lúa và nơi cung cấp thực phẩm cho châu Âu.-Công nghiệp: +Các nhà tư bản lớn liên minh với nhau thành những tơrớt.b)Tình hình chính trị:-Chính trị:

+Đề cao vai trò của Tổng thống thong qua đại diện của 2 đảng thắng cử, thayphiên nhau cầm quyền: Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ.+Nạn phân biệt chủng tộc đẩy người da đen vào tình cảnh hết sức tồi tệ.-Ngoại giao:+Đẩy mạnh thôn tích những đất đai rộng lớn miền Trung và miền Tây của thổdân In-đi-an, mở rộng biên giới đến bờ Thái Bình Dương.+Bành trướng ảnh hưởng ở khu vực Mĩ Latinh và Thái Bình Dương.+Xâm nhập thị trường TQ bằng cách đưa ra chính sách mở cửa nhằm tạo điềukiện cho hàng hóa Mĩ tràn vào TQ.

Đề cương ôn tập sử lớp 10 kì ii

Documents