RebolusyonaRyo a DyaRyo ti umili iti amianan-lauD a luzon

HUNYO 2006 TAWEN 20 BLG 5 P10.00 IPSA NO MABSA

www.philipinerevolution.org/pub/dan.shtml

LINAON6Tay-ak ti Gubat

Sino ni Joema Sison?

SALT

Damag ken Adal

71420

Ti kabuklan nga agrikultural a daga ti Kordilyera ket 186,931 ektarya wenno 10.8% laeng ti kabuklan a kadagaan ti rehiyon. Bassit daytoy kompara iti kapatagan no sadino a doble (20%) wenno nasurok pay ti agrikultural a daga. Syempre, daytoy ket gapu iti nabantay a galad ti Kordilyera. Ti total a paypayaw iti Kordilyera ket agarup 30,000 ektarya laeng.

Gapu iti daytoy ken dadduma pay a makagapu, awan ti dakkel nga apot daga (agtagtagikua iti nasurok 50 ektarya) iti kabambantayan. Ngem adda dagiti babassit nga apot daga (agtagtagikua iti nasurok 10 ektarya) ken babaknang a mannalon, ken adda met komersyante-usurero. Kadagiti kapatagan a paset ti Kordilyera kas iti daya nga Ifugao, Mountain Province, ken Kalinga, kasta met iti kapatagan ti Abra, adda dagiti dadakkel nga apot daga. Dagitoy ti pagtataudan ti pyudal ken mala-pyudal a panaggundaway kadagiti mannalon iti Kordilyera, aglalo dagiti nakurapay ken nababa nga akintengnga. Iti met Kordilyera, mabalin nga ibilang ti gobyerno kas kadakkelan nga apot daga gapu iti panangideklara na iti kabuklan a daga kas public land. Daytoy ket paset ti nailian a panangidadanes kadagiti amin a nailian a minorya.

Pyudal ken Mala-Pyudal a

Panaggundaway iti Kordilyera

DANGADANG

HUNYO 2006 DANGADANGTAy-Ak Ti GubAT

Ti pyudal ken mala-pyudal a panaggundaway kadagiti mannalon iti interyor ti Kordilyera ket mabalin a mapalag-an gapu iti kinnabagian ken nainsigudan a kultura ti panagtitinnulong, wenno mabalin met a mailimed wenno makaluban gapu met laeng kadagitoy. Kasapulan ti pangkagimongan a panagsukisok (social investigation wenno SI) tapno makita dagitoy, ken basar ditoy ket maaramid dagiti addang tapno makissayan inggana mapunas dagiti managgundaway a relasyon iti produksyon.

Iti simple a sarita, ti makunkuna a pyudal ken mala-pyudal a panaggundaway ket ania man a panaggundaway wenno saan a nainkalintegan a sistema ti relasyon iti produksyon iti agrikultura. Ti laeng nagdumaan da, iti mala-pyudal ket dakkel ti akem ti kuarta.

bang iti dagaIti kaaduan a lugar iti Kordilyera, mabingay ti

apit iti 50-50 iti baet ti akindaga ken makitaltalon iti payaw, kalpasan a maikissay ti gastos ti nakitalon. Iti dadduma a lugar, adda met ti 60-40 wenno dumanon pay iti 70-30 pabor iti makitaltalon, ngem saan a maikissay ti gastos na.

Iti interyor, kas kadagiti nasulinek a baryo ti Balbalan ken Pinukpuk iti Kalinga, uray ti uma ket maipabang. Ti bang iti uma ket 10-20% ti maapit a pagay.

Nakarkaro ti sistema ti bang iti daga kadagiti kapatagan a paset ti Kordilyera. Kas pangarigan iti Kalinga kadagiti munisipalidad ti Tabuk, Rizal, ken paset ti Pinukpuk, adda uppat a klase ti bang. Iti tersya, 70-30 ti binningay pabor iti makitaltalon, kalpasan a maikissay ti gastos ti nakitalon. Adda met ti gudua (50-50), ken pagbingayan da ti gastos iti produksyon. Adda met ti poryentoan (25-

Ti DANGADANG ket rebolusyonaryo a dyaryo ti umili iti Amianan-Laud a Luzon. Kas dyaryo ti umili, ditoy a maipablaak dagiti kinapudno a laplappedan ken kalkaluban dagiti agturturay a dasig. Ditoy a maammuan tayo dagiti damag ken impormasyon a saan a rumrummuar kadagiti dyaryo, radyo, ken pagiwarnak a kontrol dagiti managgundaway ken manangidadanes a dasig.

Ti DANGADANG ket rummuar maminsan a daras kada bulan iti tarabay ti Partido Komunista ti Pilipinas. Tapno naan-anay nga agserbi daytoy kas boses ti umili, dawaten mi nga ipatulod yo dagiti damdamag, komentaryo, kanta, iskit, daniw, drowing, ken dadduma pay a kayat yo a maipablaak. Kasta met a silulukat kami iti aniaman a dillaw, obserbasyon, ken singasing.

Pagtitinnulongan tayo a padur-asen ti DANGADANG. Ti sangapulo a piso a presyo ti dyaryo tayo ket bassit a boluntaryo a donasyon tapno masuportaan ti agtultuloy a panagruar na.

DANGADANGRebolusyonaRyo a DyaRyo ti umili iti amianan-lauD a luzon

HUNYO 2006 DANGADANG75 ken 15-85) pabor iti makintalon nga isu ti agbayad iti amin a gastos. Adda met ti muertoan no sadino a 15-25 kaban kada ektarya ti maibayad nga bang, ken kukua amin ti makitalon ti gastos (iti dua a baryo ti Cervantes, Ilocos Sur, 10- 12 kaban laeng).

Iti Ifugao, P1,000 ti bang iti kada erya a mamulaan ti sangasalup a bitswelas. Iti dadduma nga erya ti Mountain Province (kas iti Lingoy, Barlig), ipabang da ti talon iti P1,000 kada tawen. Iti kasasaad a maminsan ti panagapit kada tawen ken nababa ti maapit, kadawyan a lugi ti agbang. Ngem mapangudel daytoy a kontradiksyon gapu ta agkakabagian da met laeng. Kas pagarigan, ti apit nga 80 reppet ket P2,400 (P30 kada reppet). Maikissay ti P1,000 nga bang, ket P1,400 laeng ti mabati iti nagtalon.

Iti amin kadagitoy a relasyon, adda nadumaduma a kinairteng ti panaggundaway. Kadawyan a padasen ti akintalon a pespesen ti amin a bannog ken ling-et ti makitaltalon tapno maala ti kadakkelan a bingay, idinto a saan met nga agbannog ti akinkukua iti daga.

Iti minimum a programa ti agraryo a rebolusyon, ti target ket maipababa ti bang iti daga iti 10% ti neto nga apit wenno nababbaba pay. Kas umuna nga addang, mabalin a pababaen ti bang ti uray kagudua laeng (50%) ti madama nga abang. Kas pangarigan, no 50-50 ti bingayan, maipababa daytoy iti 75-25, pabor iti kasamak.

nangina nga arkila iti ramit iti produksyon

Dakkel met ti nagdudumaan ti presyo ti arkila kadagiti nadumaduma a ramit iti produksyon segun iti lugar.

Nalaklaka ti bayad iti kiskisan iti kapatagan ti Kalinga, ngem nanginngina met ti kuliglig. Iti met Mountain Province, dakkel ti nagdumaan ti bang iti nuang iti daya (P100) kompara iti laud (P400-500). Nalaklaka met ti bang iti kuliglig iti Kalinga kompara iti Mountain Province.

Iti kapatagan ti Kalinga, adu pay ti dadduma a bayadan ti mannalon: irigasyon, tilyar, ken dryer, isu a dakdakkel ti gastos. Agbayad da iti National Irrigation Administration (NIA) iti dua a kaban nga irik wenno P1,000 kada ektarya no panagtutudo ken tallo a kaban wenno P1,500 no kuaresma. Agbayad da ti walo kaban nga irik kada 100 kaban

nga ipatilyar da. Agbayad da pay iti P20-35 kada kaban ti irik nga ipagango da iti dryer.

Ti maysa a positibo a pagwadan ket dagiti naibangon a kooperatiba ti kiskisan iti Abra nga agsingir laeng iti P9-15 kada lata, kompara iti pribado a kiskisan nga agsingir iti P25-30. Iti met Mountain Province, adda ti maaw-awagan nga abos panagbayad iti utang babaen iti panagtegged, segun iti balor ti por dia iti lugar.

Nuang Kiskisan KuligligKalinga P50-70/aldaw P20-45/lata P100-150/oras

P100/uyonanP200-500/kelleng

MP P100/aldaw (East)P400-500/aldaw

(West)

P25-40/lata P300-600/orasP300-1,200/aldaw

Abra P25-30/lataKapatagan ti Kalinga

P100/aldaw P12.50-20/lata P2,800/ektarya

HUNYO 2006 DANGADANGNababa a por dia keN taNgdaN dagiti makitegged

Makita ditoy ti nagdakkel a pagdumaan ti tangdan iti nadumaduma a probinsya, ken uray pay iti uneg ti maysa a probinsya. Kababaan iti Quirino-Cervantes iti Ilocos Sur ken kangatuan met iti Mountain Province. Malaksid pay ditoy, nagduma met ti tangdan ti babbai ken lallaki aglalo iti Mountain Province ken Abra, pakakitaan ti panangidadanes saan a patas a panagtrato kadagiti babbai.

Kadagiti barbaryo ti Abra a naorganisa ken nakonsolida ti rebolusyon, adda ti nagun-od a panagpapatas: P100 kada aldaw ken agpakan ti makintalon.

Nupay kasta, adayo a nababa ti P100 kada aldaw tapno mabiag a disente ti maysa a pamilya. Saan pay ketdi a tuloy-tuloy nga adda pangteggedan

da. No malpas ti raep wenno ani, awan manen ti pagteggedan. Isu a napalalo ti rigat a sagsagrapen dagiti nababa a saray ti mannalon ken mangmangged-talon.

Rumbeng nga ikampanya dagiti organisado a mannalon ti patas a tangdan iti babai ken lalaki, ken ingato ti balor daytoy. Rumbeng met a maisardeng ti napalalo a pananggundaway kadagiti ubbing.

usura

Masarakan ti maysa a kakaruan a sistema ti pautang iti kapatagan ti Kalinga no sadino a maisalda ti daga iti P50,000 inggana P80,000 kada ektarya. Iti salda-saka, ti nangisalda iti talon na ket agtrabaho latta iti talon na, ngem paset ti apit ket ited na iti nagpautang kas interes agingga a saan na a mabayadan ti utang. Kasano ngarud a makabayad isuna no dakkel a paset ti tegged na ket alaen ti nagpautang? Iti met salda-gatang wenno salda-patay, no saan a makabayad ti nagutang iti nagtulagan a petsa, mapilitan ti akindaga nga ilako ti daga na iti nangisaldaan na. Ti nagpautang ket agnayon laeng ti bayad ket kukua nan ti daga (arig na a gatangen na ti daga iti nababbaba a presyo).

Iti kanatengan ti Benguet, masarakan ti sistema a pasuplay. Kukua ti mannalon ti daga, ngem agutang ti kapital manipud iti suplayer para iti bin-i, abono, pestisidyo, kdpy. Adda dua a klase ti pasuplay. Iti dinulinan, maikissay ti gastos sakbay nga agbingay da iti 50-50. Iti met porsyentuan,

Pagay KuartaKalinga 10-20% (1-2 iting kada

dalan)5-10% kada bulan

Abra 4-5 bettek interes kada 10 bettek utang

10-20%/bulan

Mountain Province

5-10%/bulan

Kapatagan ti Kalinga

pairikan: 1-2 kaban kada P1,000 (40-80% kada ani)porsyentuan: 5-15%/bulan (20-60% kada ani)

Quirino 20-30% interes iti utang nga abono, mabayadan iti irik

5-10%/bulan

Cervantes 62-94% interes iti utang nga abono, mabayadan iti irik

6-10%/bulan

Por Dia Lalaki Babai UbingKalinga P50 -70 P50 P30Abra P75+pangan

P100 awan panganP50+panganP75 awan pangan

Mountain Province P150-250+pangan P120-180+panganBenguet (Bakun) P50 (1-2 salup)Kapatagan ti Kalinga

P100-150

Quirino-Cervantes raep/gapas P40-70+pangan, arado P100-150

P20

HUNYO 2006 DANGADANGalaen ti suplayer ti 10-30% ti apit segun iti tulagan, ken ti mabati ket pagbingayan da iti 50-50. Gapu iti kastoy a sistema, arig na a kukua wenno kontrol ti suplayer ti daga babaen iti kapital! Isu a dagiti usurero a suplayer ket maibilbilang kas baro a tipo ti apot daga. Sumaksaknap metten ti kastoy a sistema ti komersyal a panaggarden iti dadduma pay a probinsya ti Kordilyera.

Nakaro met ti interes ti mautang nga abono iti Cervantes. Ti maysa a sako ti abono (P840) ket mabayadan ti 10-12 lata nga irik (P1,375-1,650) iti uneg ti tallo a bulan.

Rumbeng a maibutaktak ken masupyat dagiti kastoy a kaso ti nakaro nga usura ken kiddawen dagiti mannalon ti pannakaipababa ti interes.

Iti sumagmamano a baryo ti Kalinga, agtaltalinaed pay laeng ti positibo nga ugali ti panagbibinnulod iti pagay nga awan ti mabayadan nga interes. Mabalin met nga ti ibayad iti utang ket kape, saba, mais, wenno dadduma pay a produkto, ngem iti presyo a kadawyan nga ipababa ti nagpautang.

Positibo met ti pannakaipababa ti interes ti pautang iti 5-7% laeng kada bulan kadagiti konsolidado a baryo ti Abra.

saan a nainkalintegan a presyoNababa ti presyo dagiti produkto ti mannalon,

nangina met ti presyo dagiti gatangen da a bin-i, abono, pestisidyo, kdpy. Resulta: kanayon a lugi dagiti mannalon, dakkel met a ganansya para kadagiti komersyante a kadawyan nga usurero met laeng.

Kas pangarigan ti nagango a bukel ti kape, mano a tawen nga inlansa dagiti komersyante-usurero ti presyo na iti P25-35 kada kilo. Itay laeng nabiit a ngimmato iti P45. Ti met saba ket 45 inggana 50 sentimos kada maysa. No dumanon iti syudad, agbalin a dua a piso wenno nasursurok pay!

Kontrol dagiti komprador-apot daga ti presyo ti irik ken bagas babaen iti monopolyo da. Addaan da iti nalawa a makinarya ken sistema

ti komunikasyon (radyo wenno cell phone) iti sakup ti probinsya, rehiyon, wenno pagilian. Kas pangarigan, kontrol ti komersyante-usurero a ni Tony Go ti presyo ti kape iti Kalinga. Kontrolado met ti Jobin (kompanya ni Lucio Tan) ti presyo ti mangga iti adu a probinsya. Kadawyan a taktika da ti panangipababa iti klasipikasyon wenno grado ti kalidad ti produkto kas rason da a gatangen iti nababa a presyo. Maysa pay a taktika da ket ti pana-panawen a stop-buying wenno panangisardeng iti panaggatang tapno bumagsak ti presyo.

Nairut, nasikap, ken nalawa ti kontrol dagiti komersyante usurero iti sistema ti pagtagilakuan. Ngem uray ti kastoy kadagsen a problema ket adda mabaelan ti organisado a masa, kas iti kapadasan dagiti mannalon ti tabako iti Ilocos a nagtignay tapno maipangato ti presyo ti produkto da. Iti panangsango iti kastoy a problema, kasapulan met ti nangatngato a tukad ti organisasyon dagiti mannalon. Kasapulan ti nalawa a panagsisinnilpo da iti tukad munisipalidad, probinsya ken nangatngato pay tapno pangbatog iti nalawa a makinarya dagiti komprador-apot daga.

Babaen iti organisado a panagtignay ti mannalon, mabaelan da ti manggun-od kadagiti nadumaduma a benepisyo. Namin-ano a napaneknekan daytoyen iti nadumaduma a kapadasan ti mannalon saan laeng nga iti Kordilyera no di ket iti dadduma pay a paset ti Pilipinas. Daytoy ket paset ti programa para iti agraryo a rebolusyon. Iti agdama a tukad ti gubat ti umili, ti minimum a programa ti maipatpatungpal. Ti maksimum a program ket maipatungpal iti

bisperas ti naan-any a balligi, no sadino a

mapugsat ti kawar ti pannakaadipen dagiti mannalon.d

HUNYO 2006 DANGADANGTAy-Ak Ti GubAT

Tallo a soldado ti natay idi inambus ti Lejo Cawilan Command ti maysa a platun ti Charlie Coy ti 21st IB idiay Supac, Barangay Daoangan, Balbalan idi agsapa ti Mayo 28. Natay da Cpl. Puripio B. Rafas, Pfc. Rey G. Galong ken Pfc. Rodel P. Libatique. Nagusar pay dagiti kabusor iti masa kas kalasag ngem inkagumaan ti kakadua a salakniban ti seguridad dagiti masa. Natalged a nakaatras dagiti kakadua, awit da dagiti nasamsam a maysa nga M203, dua nga M16, dua a rifle grenade, maysa dosena a bala ti M79, 415 bala ti M16, ken dadduma pay a ramit.

Iti dayta met laeng nga agsapa, maysa pay nga iskwad ti NPA ti nangharas iti Army-CAFGU detatsment idiay Barangay Taga, Pinukpuk. Natay ti dua a soldado ken nasugatan ti uppat pay. Maibilang kadagiti nasugatan ti dua a CAFGU. Natalged a nakaatras dagiti kakadua agturong iti Magtangnga ken nagpakat manen tapno urayen ti posible a reaksyon ti kabusor. Kas ninamnama da, maysa a platun ti kabusor ti simmangpet iti banda 9:00 ti agsapa. Pinaputokan ti kakadua dagiti kabusor ken natay ti dua a soldado ken nasugatan ti dua pay.

Awan ti kaswalti iti benneg ti NPA.Idi Mayo 25, pinuoran ti maysa a

yunit ti NPA ti PA-CAFGU detatsment idiay Aguinaldo Hill, Barangay Asibanglan, Pinukpuk iti 6:00 iti

agsapa. Pinanawan dagiti kabusor ti nasao a detatsment

gapu iti buteng da iti damag ti agsasaruno a reyd nga isayangkat ti NPA. Maysa pay, maririkna dagiti soldados ti gura ti umili kadakuada gapu iti panangpatay dagiti soldado kenni Victor Balais idi pay Disyembre 7, 2003, ken adu pay a pananglabsing da kadagiti pangtao a karbengan ti umili.d

7 natay, 6 nasugatan a kabusor iti tallo nga opensiba ti Kalinga

HUNYO 2006 DANGADANG

Sino ni Jose Maria Sison?(Maikapat a paset)

iti ima ti kabusor

Maymaysa laeng ti maingel nga Ilokano! Siak laeng! Tiliwen yo ni Joema! immando ni Marcos kadagiti pulis ken militar idi 1977.

Nabayagen a kayat ti militar a tiliwen ni Joema. Dumanon iti dua a bilyon a piso ti inlatang ni Marcos a badyet ti intel ti militar. Tallo a mayor a proyekto ti inrussuat ti intel ti militar tapno siputan ken tiliwen isuna ken iregalo iti birthday ni Marcos wenno iti anibersaryo ti martial law. Hulyo 1977 idi naammuan ti militar nga agiiyan ni Joema iti Amianan a Luzon. Gapu ditoy, pinairteng ti kabusor ti panagsiput idiay Pangasinan, Baguio City, ken Ilocos. Tinagibassit ni Joema daytoy gapu ta makaruar-makaserrek latta iti Amianan a Luzon agingga sakbay a matiliw isuna.

Nobyembre 9, 1977. Manipud idiay Pampanga, adda nangitulod kenni Joema agingga idiay Pangasinan. Manipud sadiay, nagmotorsiklo isunan kakuyog ti maysa pay a kadua agturong iti La Union. Dandani tengngat rabii idi madalanan da

ti Bauang, La Union no sadino nga adda ahente ti militar a nakabigbig kenkuana.

Apaman a makadanon da iti baryo Pagdalagan del Norte, San Fernando, La Union, no sadino nga agur-uray ti asawa na a ni Julie iti balay ti maysa a gayyem na a pagdagusan da sakbay a mapan da iti nasyonal a komperensya iti panagadal ti NDF, adda kotse a nasabat na a nagmenor idi asidegen kenkuana ngem nagtultuloy latta a timmaray. Sumagmamano pay a minutos, idi addan iti uneg ti balay, nakita ni Joema ti kapada a lugan a nagparada iti sango ti balay. Binagaan na dagiti kabbalay na a kitaen da ti lugan ngem saan da impangag. Gapu ta saan a makatalna, ni Joema mismo ti simmirip iti nasilawan a tawa. Ditoy a nabigbig isuna dagiti ahente ti militar. Pimmanaw ti lugan kalpasan a makita dagiti ahente ni Joema.

Oras ti 2:15 ti parbangon, Nobyembre 10, 1977. Nairut a matmaturogen ni Joema ken ti dadduma pay a kabbalay na idi nagsubli dagiti militar tapno ireyd da ti balay. Kellaat nga adda nangkugtar iti ruangan ti balay a nagdagusan da Joema. Saan kayo nga aggaraw iti dakes, pasaruten mi dita dagiti

HUNYO 2006 DANGADANGbala, ti pukkaw manipud iti ruar ti balay.

Agtatakaw! Agtatakaw! impukkaw ni Joema.

Maysa nga opisyal a nakaiggem iti M16 ti nangkugtar iti ruangan ti kuarto a nagturogan da Joema ken ni Julie. Bayat a nakatutok ti paltog, inmandar ti opisyal a mapan da Joema iti salas ti balay.

Sinno kayo? Ayan na ti mandamyento yo? sinaludsod ni Joema kadakuada. Imbes a sungbatan, ni Joema pay ketdi ti dinawatan da iti ID. Iniggeman ti maysa pay nga opisyal ti siding iti uneg ti kannigid a lapayag ni Joema tapno siguraduen a ni Joema daydiay.

Kakuyog ti asawa na ken tallo a gagayyem, naipan da idiay Manila ken naibalud iti Fort Bonifacio.

Naidatag isuna kenni Marcos iti daydi met laeng nga aldaw. Nagpalitrato pay ngarud da Marcos ken sumagmamano nga heneral ti militar kakuyog da ti natiliw a ni Joema. Ilokano ti kaaduan kadakuada. Pinapanaw ni Marcos dagiti heneral malaksid kenni Gen. Fabian Ver. Inyawis ni Marcos kenkuana ti rekonsilyasyon. No kayat mo ti nasyonal a rekonsilyasyon, masapul nga ibbatam ti bileg mo kas pasista a diktador, sungbatam dagiti kiddaw ti umili laban iti imperyalismo ken pyudalismo, ken patignayem dagiti umili para iti bukod da a pagsayaatan, sungbat ni Joema kenni Marcos. Adu pay a punto ti nagsinnungbatan da iti uneg ti 30 minutos a panagsango da kenni Marcos. Baludak ita ngem saan mo a maibalud ti rebolusyonaryo a tignayan, indagsen ni Joema.

Iti nasurok walo a tawen a pannakabalud, naibartolina isuna iti nasurok lima a tawen ken iti partial isolation iti uneg ti dua a tawen. Ti umuna a dua nga aldaw iti uneg ti pagbaludan ket tortyur babaen iti panagbugbog ken water cure. Pinagbalin da isuna a punching bag. Inuksob da ti t-shirt na ken inusar da a nangappot iti mata na; ninayonan da pay daytoy iti maysa a tela. Patallikod nga imposas

da dagiti ima na, uray dagiti saka na ket naposasan met. Impatugaw da isuna bayat a naulit-ulit a dinandanog da. Kalpasan daytoy, inggalut da dagiti ima ken saka na iti maysa a katre. Binusalan da ti ngiwat na iti twalya ken italtalmeg da daytoy bayat a mabuybuyatan iti danum ti agong na. Iti innem nga oras a water cure ti panagriknak

ket kasla malmalmes ak iti tunggal panagayos ti danum, segun kenni Joema.

Malaksid ditoy, saan da a pinaturog babaen iti serye ti panagimbestiga, panangipangta, panangallukoy, ken panangin-insulto.

Kakaruan iti napadasak ket ti 18 bulan nga inggalut dak iti katre. Sumagmamano laeng a minutos nga ikkaten da ti posas tapno manganak, umisbo, wenno tumakki, pananglagip ni Joema.

Ti nakaikabilan na a bartolina ket maysa a bassit a kuarto, solido ti ruangan na, babassit laeng ti giwang ti tawa. Ti uneg ti selda ket napalalo ti pudot na iti aldaw, nakaro met ti lamiis iti rabii ken parbangon. Awan unay ti makastrek nga angin.

Iti laksid dagiti napadasan na a tortyur, saan a naparmek ti rebolusyonaryo a pakinakem na. Pungtot ti nariknak, imbes a buteng. Pinaka-importante a banag kaniak idi ti petpetan ti rebolusyonaryo a takder ken mannakilaban a pakinakem ko. Nakatulong met ti adda iti panunot ko a maysa a pakaibabainan ken pakadadaelan iti kinatakneng ti agtraydor iti uray maysa a kadua, kinuna ni Joema.Sinugat dagiti posas ti pungopunguan ken palay-palay koBayat nga agtungtunglabak iti anginKontra iti nakasasaem nga ayus ti danumAgsagabaak para iti adu a tao, grupo,Pagnanaedan, purok, bambantayA saan ko ammo wenno saan ko a kayatNga ibaga wenno ikompirma kadagitoy a

HUNYO 2006 DANGADANGdemonyo.Isu da a kadadangkesan ken agpilpilitA makaala iti napupudot nga impormasyon,Ad-adu pay a biktima ken dadael-- manipud iti Fragments of a Nightmare, Disyembre 1979

Dagiti kapadasan na iti uneg ti pagbaludan ket inladawan na iti 30-linya a daniw na a Fragment of a Nightmare ken iti koleksyon dagiti daniw na a napauluan iti Prison and Beyond a naipablaak idi 1984.

Ti agsao maipanggep iti tortyur a napasarakTi agsao maipanggep iti maysa-oras a pannakadandanogNakaad-adu a pannangan ken oras ti turog a napukawInnem nga oras a pannakalemmes iti danumSangapulo ket walo a bulan a panagtutuokKen nakaad-adu a tawen a pannakaibartolinaKet saan pulos a panangibaga nga hustonan ti panagsagsagabaSaan nga ibaga ni Marcos ken dagiti demonyoIti biktima da ti panaggibus ti maysa a panagtutuokBayat nga agipangta da ti ad-adu nga ut-ot ken pammapatay.Ngem ti panagtutuok ken panagsagsagabak ket bassit payNo mapanunot ko dagiti agsagaba iti nakarkaroA ranggas ti inaldaw a pananggundawayKen ti nakaro a terorismo iti pagilian,Tagibassitek ti ut-ot ken panagsagsagabakNo mapanunot ko dagiti umili a lumablabanPara iti pannakaisalakan ken wayawaya daKen panangibales iti dara dagiti martir.Tagibassitek ti ut-ot ken panagsagsagabakIti panagnamnamak nga ad-adu ti maited ko iti dangadang.-- manipud iti Fragments of a Nightmare, Disyembre 1979

Kalpasan ti atiddog a panawen a napaidaman kadagiti mabasbsa, inikkan da isuna iti Biblia ket binasa na iti nasurok naminpito a daras!

Idi 1978, inawis ti maysa a koronel ni Marcos ni Joema tapno tumaray iti eleksyon ti 1978 Interim Batasang Pambansa. Kasanoak a tumaray no iti uneg mismo ti selda ket saanak a makapagna? inyangaw ni Joema a sungbat. Saan nga immannugot. Nakaposas pay ni Joema iti daydi a panawen.

Depende iti panangtrato ti militar a mangguguardya kenkuana ti pannakisango met ni Joema kadakuada. No mangin-insulto ti opisyal, ipakita na a saan a mabuteng isuna. Uppat nga opisyal ti inungtan na iti nadumaduma a gundaway. Nadlaw na a dagiti soldado manipud kadagiti lugar a napigsa ti rebolusyonaryo a puersa ket nasingsingpet.

Aw-awisen na dagitoy a makisarita kenkuana ken agbalin a gayyem. Segun kenni Julie, Adu ti nagayyem ni Joe a guardya a no maiyalis da nga agbantay kaniak ket agistorya da. Adda pay maysa a guardya a nangikabesa iti daniw ni Joema, kuna ti guardya, Ni Sir adda daniw na para kenka, kalpasan na ket indaniw na kaniak.

Syam a bulan kalpasan a matiliw, sa laeng napalubosan ni Joema a maaddaan iti abugado. Naisango ni Joema iti dua nga special military

10 HUNYO 2006 DANGADANGcommissions. Naisampa laban kenkuana dagiti kaso a rebelyon nga addaan dusa a tungpal biag a pannaikabalud gapu iti panangiserrek iti armas manipud iti abrod, ken subersyon nga addaan dusa a patay gapu iti alegasyon nga isuna ni Amado Guerrero a chairman ti Partido Komunista ti Pilipinas. Inaramid da Joema ken ti abugado na, ni Juan T. David, ti amin a pamuspusan tapno madepensaan isuna ken masungbatan na ti pammabasol ni Marcos, kasta met a tapno saan da a dagus a patayen ni Joema. Nakasagana kami nga agsubli-subli uray mamin-20 a daras iti Korte Suprema, segun kenni Joema. Nagbalin a gundaway na dagiti panangdengngeg kadagiti petisyon nga insampa da iti Korte Suprema tapno makaruar iti pagbaludan ken makaipaduyakyak laban iti pasista a rehimen nga US-Marcos.

Limitado ti gundaway da nga agsarita gapu ta 30-minutos laeng ti it-ited ti militar a panagsarita da iti manmano a gundaway a mapalubosan ti abugado na a bumisita iti nakaibaludan na. Saan da met a nawaya nga agtungtong gapu ta nalimed a dengdenggen ti militar ti amin a panagsarita da.

Iti maysa a panagdengngeg ti Special Military Commission No. 1 idi 1981, inawagan ni Joema iti komisyon kas maysa a kangaroo court idi saan a napalubosan ti maysa a kiddaw ti abugado ni Joema. Innaganan pay ni Joema dagiti abugado ti prosekusyon kas juezes de cuchillo wenno huwes nga addaan kutsilyo. Iti panagkita da Joema, awan ti

bileg wenno awtoridad ti militar nga agusig. Maysa pay nga anomalya ti nagbalin a rebbengen ti militar nga agaresto, agusig, mangeddeng, ken agdusa.

Nakabalud man ti lasag, saan a naibalud ti proletaryo a pakinakem ken rikna na. Makaipuspuslit isuna kadagiti sursurat, pablaak, sungbat kadagiti surat ken saludsod dagiti kakadua ken kameng ti masmidya, ken uray dagiti aatiddog nga artikulo. Imbutaktak na ti nagbalin a kasasaad iti pannakabalud na, ti sinagrap na a tortyur, ken amin dagiti pananglabsing kadagiti demokratiko a karbengan na. Dua a pablaak ti insurat na para iti Korte Suprema idi 1979 ken 1981. Nakaaramid pay isuna iti atiddog a pablaak laban iti pammabasol da Marcos ken Ver a kinidnap kano ti NPA ni Tommy Manotoc, karelasyon ni Imee nga anak ni Marcos. Ti agpayso, ti Presidential Security Command ti nangdukot kenni Manotoc idi 1982 iti mandar ti agassawa a Marcos tapno pagsinaen da dagiti agkarelasyon.

No adda dagiti mairuar iti masmidya a pablaak manipud kenni Joema, adda dagus a bales ti militar kas iti nair-irut a panangapput kadagiti mata na no mairuar isuna iti pagbaludan, panangiddep iti kuryente iti sumagmamano nga aldaw, panangipaidam iti taraon iti sumagmamano a lawas, napait a pannakaluto ti makan, panangin-insulto dagiti opisyal ti militar, panangpairteng iti panangkapkap kadagiti bumisbisita ken ab-ababa nga oras ti panagbisita, kdpy.

Ammo ni Joema ti peggad ti pannagyan na kenni Marcos bayat nga adda iti uneg ti pagbaludan. Nakasaganaak idin a matay no kasapulan. Isu a no pagsasaowak isuna ket masansan ken nadagsen, kuna ni Joema.

Idi Hunyo 1979, napalubosan isuna a maaddaan iti radyo ken dyaryo. Nagbalin nga inspirasyon na dagiti damag ti panagpigsa ken panagdakkel ti puersa ken kadre ti Partido ken NPA iti laksid ti pannakabalud na. No maipadamag iti radyo nga adu ti natay nga Hukbo iti maysa a lugar a saan pay nasakup ti Hukbo sakbay a natiliwak, maammuak a nakapagpalawa ti Hukbo iti daydiay a lugar, kuna ni Joema.

Nasapsapa a nawayawayaan ti asawa na idi

Ni Joema nagtengngaan dagiti abogado na a da Juan T. David ken Joker Arroyo

HUNYO 2006 11DANGADANG1982, uppat a bulan kalpasan a nagpasngay iti maikapat nga anak da a ni Jasm. Ni Julie ti nagbalin a mangibabaet ni Joema kadagiti puersa ti tignayan ken puersa a kontra-Marcos. Ni Julie pay ti mangbasbasa kadagiti paduyakyak na iti nadumaduma a panaguummong.

Idi Agusto 21, 1983, naipadamag iti radio ti pannakapapatay ni Benigno Aquino. Daytoy ti kadakkelan a politikal a kamali ni Marcos, kinuna ni Joema kenni Julie.

Inallukoy ni Joema ti panagkaykaysa dagiti amin a kontra-pasista a puersa tapno patignayen ti umili. Ti Hustisya para kenni Aquino, Hustisya para iti Amin wenno JAJA ti nagbalin a maymaysa a pukkaw ken nagan a nangreppet kadagitoy.

Gapu iti panangpatay kenni Aquino, lallalo a naisina iti umili ti diktadura a rehimen ni Marcos. Nagbalin a mas masansan dagiti pablaak ni Joema kontra kenni Marcos. Nairut met ti panangdepensa ni Joema iti CPP-NPA kontra iti plano ti rehimen nga ipabasol iti daytoy ti panangpatay kenni Aquino.

Nakasentro ti atensyon ko kadagiti paspasamak agturong iti panangpatakyas kenni Marcos iti poder manipud 1983 inggana 1986. Idi mangngeg ko iti radyo ti panagbaringkuas ti bunggoy nga Enrile-Ramos ken Reform the AFP Movement, kinunak, gibus ni Marcos daytoyen, kuna ni Joema.

Idi Pebrero 22, 1986, alas-10:00 ti rabii, nangngeg bassit ni Joema ti boses ni Marcos iti telebisyon iti kaabay a selda. Naammuan na nga adda napasamak a kudeta ken naatipa kano met. Dagus a linuktan na ti radyo ket nagdengngeg iti Radyo Veritas. Krisis! Komprontasyon! Bumagbagsaken ni Marcos! Mawayawayaan tayon! impukkaw ni Joema. Naengganyoakon nga agdengngeg iti radyo. Ti riknak, nakatugawak iti sanguanan ti maysa a boksing.

Saanen a naturog. Alas-4:00 iti parbangon, maysa a koronel ken maysa pay a soldado ti nagsaludsod kenkuana no apay a saan pay a maturog. Bumagsaken ni Marcos, kinuna ni Joema kadakuada.

Idi mapatakyas ni Marcos, simmukat iti kina-presidente ni Corazon Aquino. Nagkari ni Aquino a wayawayaan na amin a politikal a balud ken ibasura

na ti sumagmamano a pasista a proklamasyon ni Marcos. Iti pannakawaswas kadagiti proklamasyon ken linteg nga inusar ni Marcos tapno mabalud ni Joema, awtomatiko metten a naibasura dagiti kaso laban kenni Joema. Saan nga inikkan isuna ni Aquino iti amnestiya wenno pammakawan.

Idi Marso 5, 1986, kakuyog ti dadduma pay a politikal a balud, nawayawayaan ni Joema.d

(Iti sumaruno nga isyu, Ni Joema iti panawen ti disoryentasyon ken tignayan a panagilinteg, ken ti biag iti distyero.)

Da Joema ken Cory idi 1986

Da Joema, Dante Buscayno, Juan T. David iti maysa a press conference kalpasan a mawayawayaan da Joema ken Dante.

1 HUNYO 2006 DANGADANG

Nainget a konkondenaren ti Lejo Cawilan Command ni Gloria Arroyo ken dagiti mammapatay a tao na iti politikal nga asasinasyon kenni tribal lider a ni Rafael Marcus Bangit, idi banda 6:40 ti rabii ti Hunyo 8 idiay San Isidro, Echague, Isabela.

Ni Bangit, agtawen 47, ket naggapu iti ili na a Dupag, Tomiangan, Kalinga agturong iti Baguio City idi pinatay ti nakabonete a berdugo. Idi agsubli koma isuna iti bus kadua na ni Banna, ti putot na nga ubing a lalaki kalpasan ti stop-over iti restoran, namin-uppat a pinaltogan ti berdugo isuna iti barukong ken tyan. Napaltogan ken natay met ni Gloria Casuga, prinsipal ti Quezon National High School iti Isabela, a nakatakder iti asideg ni Bangit. Kalpasan na, siwayawaya a naglugan ti berdugo iti maysa a van sa pimmanaw.

Ni Bangit ket mabigbigbig a lider ti Kalinga a nagrugi kas maysa kadagiti kabataan nga aktibista nga adda iti sanguanan ti dangadang laban iti Chico dam ken diktadura a US-Marcos. Kalpasan na, nagbalin a secretary-general ti Cordillera Peoples

Alliance-Kalinga chapter ken pangulo ti Binodngan Pungors Organization a grupo dagiti lider ti tribu a mangipagpagna iti kappia iti intar dagiti tribu ti Kordilyera babaen iti panangisardeng kadagiti tribal war. Isuna ti mangig-iggem iti bodong iti baet ti tribu a Malbong a nakaibilangan na ken ti tribu a Dangtalan. Isuna ti sigud a coordinator ti Bayan Muna-Kalinga.

Daytoy a lider a dungdungnguen ti masa ti Kordilyera ket maika-682 a saan nga armado a sibilyan a biktima ti pammapatay, panangdukot, ken pannakapukaw iti uneg ti turay ken mandar ti pasista a Gloria Arroyo. Dagitoy a tinatakrot nga

Iwayat ti Fetad laban iti Rehimen Arroyo!Rebolusyonaryo nga Hustisya

para iti amin a pinapatay ni Arroyo!Ka Tipon Gil-ayab, Tagapagsarita

Lejo Cawilan CommandHunyo 9, 2006

HUNYO 2006 1DANGADANGaramid a mangbikbiktima kadagiti saan nga armado ken awanan gaway a lumaban a lider, aktibista, ken kameng dagiti ligal a progresibo a tignayan masa ket paset ti lima-tawen nga Oplan Bantay Laya (OBL). Gapu ta saan na a kabaelan a parmeken ti rebolusyonaryo a tignayan masa, iturturong ti desperado, agmauyong, ken agbibisin iti turay a Mrs. Arroyo dagiti armas kontra kadagiti nalaka a target dagiti kameng ti organisasyon, partido, ken alyansa a pabpabasolen na a prente dagiti komunista. Ken kas pangkalub ken pangallilaw, awanan-bain ken nagpuskol ti rupa na nga agulbod ken ipabasol iti NPA dagitoy a panangpatpatay na.

Ipaganetget ti rebolusyonaryo a tignayan ti kriminal a basol ti aduan a panangpatpatay da Mrs. Arroyo, ti bunggoy na a sadista a berdugo maibilang da Eduardo Ermita, Norberto Gonzales, Raul Gonzales, Avelino Cruz, Gen. Generoso Senga, Arturo Lomibao, ken amin dagiti linisensyaan na a pumatay.

Dagdagen ti Lejo Cawilan Command ti amin nga umili ti Kalinga ken Kordilyera nga iwayat ti Fetad ti gubat ti sapasap a tribu laban iti sairo a turay ni Arroyo. Awan sabali a pamuspusan a mangpaksyat iti aguuyong a turay ni Arroyo no di ti armado a

rebolusyon. Dakkel a kamali ni Arroyo no ipagarup na a ti rebolusyonaryo ken ligal a tignayan masa ket maparukma na. Ti terorista a panaghuramentado ken pakyaw ken agsasaruno a panangpatpatay na kadagiti saan nga armado a sibilyan ket ad-adda a mangpairteng iti ligal ken armado a dangadang, ken mangiduron iti ad-adu nga umili nga agarmas ken lumaban iti bogus ken kagurgura a gobyerno a pulos nga awanan puso, konsensya, ken nakem a makatao.

Awan ti mauray nga hustisya manipud iti aso-aso a militar, pulis, ken korte ni Arroyo. Ti laeng nainkalintegan a gubat ti umili ti mangpennek iti alabaab ken atiddog nga uwaw ti umili para iti rebolusyonaryo nga hustisya.d

Iti sabali pay a pablaak, kuna ni Ka Daniel Gibon, tagapagsarita ti CPDF-Kalinga, Ti biag ni Makoy ket maiyarig iti Karayan Chico. Ta iti daytoy a karayan nga immuna a naimatangan ken napadasan na ti kinaranggas ti estado ken ditoy a namulat ken limmaban isuna. Bayat nga agay-ayus ti Chico, agay-ayus met dagiti imbati na a naindaklan a tugot, adal, ken biag kadagiti naruay nga umili a nagserbian na. Ti Karayan Chico ken natalna iti rabaw na, ngem iti kaunggan na ket agdaldalluyon ti panagtignay ti umili a mangrippuog iti bulok a sistema ti kagimongan.

Iti sabali pay a pablaak, kuna met ni Ka Raya Bannawagan, tagapagsarita ti maysa a larangan a gerilya iti Kalinga, Ti wagas, moda, ken disenyo dagiti serye ti panagpatay ket oranisado, sistematiko, ken halos pare-parehodagiti killer

ket nakalugan iti van wenno naka-motorsiklo, naka-bonete, ken armado iti pistola. Awan ti sabali a makabael iti kastoy a sipaparang ken napangas a wagas ti operasyon no di a dagiti death squads ti mismo nga AFP, PNP ken ti reaksyonaryo a gobyerno.

Nayon pay, kuna ni Ka Raya a ni PNP Kalinga provincial director Pedro Geronimo ti maysa kadagiti utek dagiti death squads iti probinsya. Iti apagbiiit pay laeng a panagtugaw na, maal-ala nan ti reputasyon kas Palparan iti Kalinga gapu iti adu a kaso ti pananglabsing kadagiti pangtao a karbengan ti umili.

Sinuportaran met ni Simon Ka Filiw Naogsan, tagapagsarita ti CPDF, ti pablaak ti Lejo Cawilan Command kasilpo iti panangpatay kenni Markus Bangit.d

1 HUNYO 2006 DANGADANGuMANNATuP A TekNOLOHiyASloping Agricultural Land Technology kas remedyo

Kinabaknang nga itaytayab ti angin, iyan-anud ti tudo

Naklaat ni Belyo idi bigla a sumungad dagiti kakadua iti pagin-inanaan na iti tuktok ti bantay Lenneng. Saan na nga impagarup nga adda dadduma a tao a nasapa met nga umuli iti bantay. Iti bigla a panagtakder ni Belyo, nakigtot ken nagsanod iti maysa nga addang ti immuna a kadua. Dagus met laeng nga immabante daytoy idi malasin na ni Belyo. Naragsak ti panagkinnantiaw da idi dumanon ken aginana met dagiti dadduma a kakadua.

Naggapuak dita sityo Budubod, sungbat ni Belyo iti panagsaludsod ti kakadua. Napanak dimmawat ti kamote kadagiti kakabagiak ta pulos nga awan makali a kamote kadagiti uma dita sityo mi. Taga-Lagting ni Belyo, maysa a bassit a sityo iti bangir ti bantay Lenneng ken uppat nga oras a pagna manipud iti Budubod.

Intudo ni Belyo ti sako a dandani mapunno iti kakalkali a kamote. Bareng maisambot ko idiay balay sakbay a sumingising ti init, kuna na.

Ni Belyo ket nakurapay a mannalon nga agnanaed iti sulinek a baryo ti Kordilyera. Kamote ti kangrunaan a pagbiag ti umili idiay gapu ta pirmi a narangkis ken nalammin. Bassit ti daga a mabalin nga aramiden a payaw, ken no adda man payaw ket bassit ti maapit a pagay gapu iti nakaro a lammin. Napalawlawan ti baryo kadagiti uma. Kaaduan kadagitoy ket masarakan kadagiti nararangkis a lugar. Masansan a no agkali dagiti babbai iti

kamote, nakasuot iti ulo da ti singdan ti kayabang a pagkargaan ti kamote. Saan a mabalin nga idisso iti daga ti nakali da a kamote ta agtulid iti adayo.

Iti salaysay ni Nena, asawa ti maysa kadagiti kameng ti POG iti

baryo, bimmassit ti apit da a kamote aglalo kadagiti uma a nabayag ken tuloy-tuloy a mamulmulaan. Iti nainsigudan a sistema

idiay, ti tunggal uma ket mapanawan iti dua wenno

nasurok pay a tawen kalpasan

HUNYO 2006 1DANGADANGuMANNATuP A TekNOLOHiyAti dua a tawen a pannakausar tapno maurnong manen ti natural a dam-eg ti daga. Ngem iti panagadu ti populasyon, saanen a maikkan dagiti uma iti panawen a makainana ken maluktan payen uray dagiti narangrangkis a lugar a sigud a saan a mauma.

Malasin dagiti nabayagen nga uma gapu ta nakersang ti daga ken adu ti graba a nailaok. No agangin iti panawen ti kalgaw, tumapok dagiti uma. No panawen met ti panagtutudo, nauneg dagiti kanal a kalien ti danum nga umayos agturong kadagiti waig. Ti kinabaknang ti daga ket in-inut nga ipalpalais wenno itaytayab ti angin ken iyan-anud ti tudo.

mapukpukaw a dam-eg ti dagaAdda tallo a rutap (layer) ti daga. Ti akinrabaw

a rutap ket maawagan a topsoil ken nabaknang iti humus wenno organiko a banag a kadawyan a maawagan a taba wenno dam-eg ti daga. Humus ti maysa kadagiti kangrunaan a mangbiag iti mula isu a kaaduan dagiti ramut ti mula ket masarakan iti topsoil. Ti maikadua a rutap ti daga ti maawagan a subsoil. Addaan daytoy kadagiti mineral ngem bassit ti humus na. Ti maikatlo a rutap ket bedrock wenno bato.

Mabayag a maporma ti topsoil. Agduduma ti kinabayag ti pannakaporma depende iti kondisyon ti tunggal lugar. Segun kadagiti syentista, agarup 500 tawen ti kasapulan tapno maporma ti maysa pulgada kapuskol a topsoil iti natural a kondisyon. Uray man agusar kadagiti compost ken dadduma pay nga organiko nga abono, dumanon latta iti 30 tawen ti pannakaporma ti maysa pulgada kapuskol a topsoil.

Maporma ti daga babaen iti weathering wenno in-inut a pannakarunot ti bato. Inton napino ti narunot a bato, kapten

dagiti simple a mula kas iti lumot. No matay dagiti lumot, marunot dagitoy ken agbalin a naingpis a rutap ti humus. Agtuloy daytoy a proseso ingganat bumaknang ti daga ken kaya na a suportaan dagiti daddadakkel a mula. Dagiti maregreg a bulong ti mula, mairaman ti rugit ti ayup ket marunot ken mainayon iti humus. Tumulong dagiti organismo kas iti bakterya ken egges iti panangpapardas iti pannakarunot ti humus ken panangpataud kadagiti elemento kas ti nitrate a kasapulan unay dagiti mulmula. No umuneg dagiti ramut ti mula iti daga, sagepsepen da dagiti mineral manipud iti subsoil ken iyimbak da dagitoy iti bulong. Inton maregreg dagiti bulong, dagiti mineral a linaon da ket mainayon a mangpabaknang iti humus. No ad-adu a klase ti mula, agduduma a klase ti mineral a masagepsep da manipud iti subsoil a mainayon to iti panagpabaknang ti topsoil.

Lumukay ti topsoil no masukay ti daga. No saan a maprotektaran, in-inut a mapukaw ti topsoil ta nalaka nga ipalais ti angin ken iyanud ti tudo. Saan a dagus a makita ti epekto daytoy, ngem no agbayag ket makita ti pannakadadael ti daga. Impablaak ti International Union of Geological Sciences (IUGS), organisasyon dagiti syentista a mangad-

adal iti kadagaan, a nakaro ti problema ti pannakapukaw ti topsoil iti lubong. Iti US, iti tunggal pulgada a maporma a topsoil, 17 pulgada ti mapukaw. Nakarkaro iti Asia ken Africa no sadino a dandani 34 pulgada ti mapukaw iti tunggal pulgada a topsoil a maporma. Segun iti tantya ti United Nations Food and Agriculture Organization (FAO), 140 million ektarya ti nadam-eg a daga ti mapukaw inton 2010, kaaduan iti Africa ken Asia.

Ti tunggal pulgada a panag-ingpis ti topsoil ket addaan nakaro nga epekto iti apit. Napaneknekan iti maysa a syentipiko a panagadal a dagiti layer wenno rutap ti daga

topsoiL

subsoiL

bedroCk

1 HUNYO 2006 DANGADANGuMANNATuP A TekNOLOHiyAdandani uppat a kaban a mais tunggal ektarya ti bumabaan ti apit iti tunggal pulgada ti topsoil a mapukaw.

dadduma pay a probLemaTi kangrunaan a gapu ti pannakapukaw ti

topsoil iti milyon-milyon nga ektarya iti lubong ket dagiti imperyalista a korporasyon ti panagtroso ken panagminas. Dakkel met laeng a makadadael iti topsoil ti komersyal nga agrikultura nga idurduron ti dagiti imperyalista a pagilian. Ti masansan ken kumarkaro a panagusar iti kemikal nga abono ken pestisidyo ket mangpakersang ti daga ken mangpatay kadagiti organismo a napateg iti panagpabaknang iti daga. (Kitaen ti artikulo iti Abril-Mayo 2006 Dangadang kasilpo ditoy.) Nayon na pay, ti komersyal a panagtalon ket nakabasar iti monoculture wenno panangimula iti maymaysa laeng a klase ti mula iti nalawa nga erya. Manmano a mineral ti masagepsep ken maipasubli ti mula iti daga. Dagiti mineral a saan na a kasapulan ket saan na a sagepsepen ken ipasubli, dagitoy ket ag leach in wenno umuneg pay a karkaro.

Malaksid pay iti higante a ganansya, gandat met dagiti imperyalista a salakniban ti natural a kinabaknang ti bukod da a pagilian babaen iti panangipasa iti makadadael nga epekto ti komersyal nga agrikultura kadagiti nakukurapay a pagilian. Gapu iti nakaro a komersyal nga agrikultura iti US idi 1930s, nalawa ti nadadael a dagdaga da. Nalawa a paset ti US a naawagan idi a Dust Bowl wenno lugar ti tapok. Gapu iti panagkersang ti daga, intayab ti angin ti topsoil ingganat awan nabati. Gapu ta nakaro unay ti tapok, kasla ulep daytoy a nakadanon pay iti adayo a paset ti US.

Tapno saan a maulit ken kumaro daytoy a problema iti bukod da a pagilian ken tapno tuloy-tuloy ti isasangpet ti ganansya da, ipaspasaknap da ti makadadael a wagas ti agrikultura iti Pilipinas ken dadduma pay a nakurapay a pagilian iti Asia ken Africa. Arig na a sinugat da dagiti nakukurapay a pagilian, inyuper da pay iti suka.

Kas paset ti programa tapno maisubli ti napukaw a dam-eg ti daga iti pagilian da, mangmangted ti gobyerno ti US iti subsidyo kadagiti mannalon

iti apektado a lugar tapno saan dan nga agtalon! Imbes ket agpamula ti gobyerno iti kayo, ruot, ken dadduma pay a mula a mangkontrol iti pannakapukaw ti topsoil. Ti makan a kasapulan da ket ipamula da kadagiti nakukurapay a pagilian ken gatangen da iti nalaka.

Iti Pilipinas, gapu iti kumarkaro a krisis ti panagbiag a bunga iti bulok a sistema, umadu nga umadu ti mannalon a maiduron nga aglukat iti uma, bangkag, ken garden, agpukan iti kayo, agusar iti komersyal nga abono ken pestisidyo, ken dadduma pay nga aramid a mangpakaro iti pannakapukaw ti topsoil.

NaiNsigudaN a sistema ti paNaNgaywaN iti topsoiL

Adda dagiti nainsigudan a sistema ti panagtalon a nakabasar iti panangrespeto ken panangtarawidwid iti natural a kinabaknang. Simple ngem makatulong dagitoy a pamuspusan: mabalin a padek a kayo, bingkol ti daga, wenno bato a mangsarapa iti maiyanud a daga. Paset ti pannakadisenyo dagiti payaw ti pagnaan ti danum tapno nasamay a mapadanuman dagiti talon ken malapdan ti panagreggaay. Dagiti garami ken dadduma pay a nagapitan, agraman dagiti naparut a ruot, ket maibati ken malungsot iti talon tapno natural a mangpataba iti daga.

Dagiti payaw iti Kordilyera ket daydayawen ti adu a syentista iti lubong. Kuna da a dagitoy ti maysa

Ladawan ti didigra iti Dust Bowl ti US. Kasla ulep ti topsoil nga ipalpalais ti angin

HUNYO 2006 1DANGADANGuMANNATuP A TekNOLOHiyA

kadagiti kasayaatan a sistema ti panangsalaknib iti natural a dam-eg ti daga. Segun kadakuada, perfectly horizontal wenno patag ti tunggal tukad dagiti payaw isu a bassit ti maanud a topsoil, urnongen ken mentinaren na ti padanum, ken mausar kas abono ti garami a maibati kalpasan ti panagapit ken dagiti ruot a maparut manipud kadagiti kabite ken tambak.

Ti met nainsigudan a sistema ti panaguma ket saan unay a makaperdi iti aglawlaw la ketdi pana-panawen daytoy a mapanawan tapno agsubli ti natural a dam-eg ti daga. Ikedkeddeng ti tunggal baryo dagiti mabalin a pagumaan tapno masalakniban dagiti watershed wenno paggapuan ti danum. Ngem itatta a saanen a maikkan ti naan-any a panawen a makainana ti uma, mapukaw ti topsoil, kas iti kapadasan da Belyo iti sityo Lagting ken adu a barbaryo iti Kordilyera.

Ti naimbag a damag, adda ti natakuatan a maysa a sistema ti agrikultura a mangpadpadas a mangkopya iti sistema ti payaw ken iyaplikar daytoy kadagiti bangkag. Iti kasta, nasaysayaat ti pannakamentinar ti daga, mapabaknang daytoy ken malapdan ti pannakapukaw ti topsoil. Daytoy a sistema ket maawagan a Sloping Agricultural Land Technology (agrikultural a teknolohiya para iti bangkirig a daga) wenno SALT.

aNia ti saLt?Daytoy ket wagas ti panaguma tapno

maprotektaran ken mapabaknang ti topsoil. Pinartuat daytoy ti Mindanao Baptist Rural Life Center ken dagiti mannalon idiay barangay Kinuskusan, Bansalan, Davao del Sur, a sakop ti Mount Apo, ti kangatuan a bantay iti Pilipinas.

Idi maudi a paset ti dekada 1960, nadlaw dagiti mannalon sadiay ti panagbaba ti apit da kadagiti uma. Ti apit a mais ket bimmaba manipud sangapulo a kaban ingganat kagudua laengen a kaban kada ektarya. Dagiti dadduma pay a mula kas ti saba, kape, niyog, ken prutas ket bimmaba met iti ingganat 50%. Gapu kadagitoy a problema, rinugian da idi 1971 nga agbirok iti maysa a sistema ti agrikultura nga umannatup iti kabambantayan. Naipinal da laeng daytoy idi 1978, kalpasan ti atiddog a proseso ti panag-eksperimento ken panagadal. Impablaak da daytoy iti publiko idi 1980.

Ti SALT ket manglapped iti agtultuloy a pannakapukaw ti topsoil, mangipasubli iti sigud a natural a taba ti daga, mangpasayaat ti produksyon ti mula a makan, produktibo iti relatibo a nabiit a panawen, aplikable kadagiti kaaduan a talon iti kabambantayan, agusar iti lokal a materyales, ken saan nga agkasapulan ti dakkel a kapital.

Iti kapadasan dagiti mannalon iti SALT manipud 1981-1990, ti inkam da iti mais ket dandani tallo

Ladawan ti SALT a mangipakpakita kadagiti mabalin a kombinasyon ti mais, nateng,

dingnguen, ken kaykayo

1 HUNYO 2006 DANGADANGuMANNATuP A TekNOLOHiyAa daras a nangatngato kompara iti komersyal a panagtalon. Dandani agpada ti kinadakkel ti apit iti dua a sistema, ngem nasamsamay ken saan a nagastos ti SALT gapu ta saan nga agusar iti komersyal nga abono ken pestisidyo. Nayon na pay, napaneknekan da nga adayo a basbassit ti mapukaw a daga babaen ti SALT. Iti uneg ti innem a tawen, dagiti talon a komersyal ket napukawan ti 1,162 tonelada a daga, bayat a dagiti talon a nakaipakatan ti SALT ket napukawan ti 20 tonelada laeng.

proseso ti saLtTi SALT ket proseso ti panangbaliw iti bangkirig

a daga tapno maporma a kasla payaw wenno naagdan-agdan. Ngem imbes a makabite, mamulaan iti dua a nasagedsed a linya ti rensonii, flemengia, ken sesbania nga asgserbi kas alad (hedgerows) a mangtengngel iti daga tapno saan a margaay wenno iyanud ti tudo. Ti rensonii, flemengia, ken sesbania ket mula a nitrogen-fixing wenno mangkolektar iti nitrogen manipud iti aglawlaw ken iyakar da iti daga. Ti nitrogen ket agserbi kas nabaknang nga abono dagiti mula, kabatog ti komersyal nga urea. Pana-panawen a maarbasan ti rensonii, flemengia, ken sesbania ken mausar kas abono ti bulong a naikkat. Agbalin to a natural ken tuloy-tuloy a suplayer iti abono dagitoy.

Iti panaglabas dagiti tawen, ti daga ket tengngelen wenno sarapaen ti hedgerows, ken ti bangkirig a daga ket maporma a kasla payaw.

Epektibo ti SALT gapu ta kombinasyon daytoy ti pangmabiitan ken pangmabayagan a mulmula. Ti SALT ket mamulaan ti pagay, kardis, mais, pinya, laya, kamote, mani, karabasa, nateng, kdpy. Iti akinngato ken ig-igid ti SALT ket mamulaan ti kape, cacao, saba, citrus, ken prutas. Lalo pay nga agpangato ti inkam iti SALT no agapiten dagiti mannalon ti bunga dagiti permanente a mula. Paset ti SALT ti masao a crop rotation wenno panagsisinnukat dagiti pangmabiitan a mula tapno mamentina ti produktibidad ti daga.

Adda sangapulo a batayan nga addang iti panangipakat ti SALT.

1Mangaramid ti A-frame. Ti A-frame ket simple nga instrumento a mausar iti panangiwayat ti contour lines wenno linya a suroten dagiti terasa. Ti A-frame ket mabalin nga aramiden manipud iti tallo a pedaso a kayo wenno kawayan ken maysa a lebel. Nasken a 90 sentimetro wenno tallo piye ti kalawa ti nagbaetan ti dua a saka ti A-frame.

2Iwayat ken markaan dagiti contour lines. Itugkel ti maysa a saka ti A-frame iti daga ken ibirok ti maysa a saka na ingganat ipakita ti lebel a nagpada ti nagbatayan ti dua a saka. Markaan babaen iti padek a kayo ti nagdissuan ti saka ti A-frame. Uliten ti proseso pabalagbag iti uma.

3Sukayen dagiti contour lines. Mangaramid ti dua a kelleng a pangimulaan kadagiti bukel ti nitrogen-fixing a mula. Suroten dagiti padek a marka idi nausar ti A-frame.

Ti A-frame

panagusar ti A-frame

HUNYO 2006 1DANGADANG

4Imula dagiti bukel ti nitrogen fixing a mula. Dua ingganat tallo nga bukel kada abut. Maysa a piye ti baet ti tunggal abut.5Sukayen ti agsisinnublat (alternating) a terasa. Ti agsisinnublat (alternating) a terasa ket makatulong iti panagsalaknib ti daga ta sarapaen ti saan a nasukay a parte dagiti maanud a topsoil.

6Mangimula kadagiti permanente a mula. Ti Kape, saba, cacao, citrus, ken dadduma pay nga agkatayag ket mabalin nga imula apaman a maisemilya ti bukel dagiti nitrogen-fixing a mula iti hedgerow. Ti laeng pangimulaan kadagiti permanente a mula ti rumbeng a dalusan ken kalien. Dagiti permanente a mula ket maimula iti tunggal maikatlo a terasa. Dagiti natatayag a mula ket maimula iti sakaanan ti uma, dagiti ababa ket maimula iti tuktok.

7Imula dagiti pangmabiitan a mula. Mangimula ti pagay, mais, pinya, laya, kamote, mani, ken mongo kas pagtaudan ti makan ken inkam ingganat saan pay a nagbunga dagiti permanente a mula.

8Arbasan dagiti hedgerow. Tunggal 30-45 aldaw ket arbasan dagiti hedgerow iti katayag a maysa a metro. Dagiti naikkat a bulong ket pagabono kadagiti mula.

9Iwayat ti crop rotation wenno panagsisinnublat dagiti maimula. Maysa a nasayaat a proseso ket panagmula iti makuna a non-legumes kas ti mais, pagay, kamote iti terasa a nagapitan ti

legumes wenno bitsuwelas, mongo, ken mani. Ti crop rotation ket makatulong iti panagmintenar iti produktibidad ti daga.

10Palagdaen dagiti terasa. Pabaknangen ti daga ken kontrolen ti panagreggaay babaen iti panangipondo ti bato, sanga, ruot, garami, ken dadduma pay iti puon dagiti hedgerow. Iti panaglabas dagiti tawen, mabukel dagiti nalalagda a terasa a mangtenggel iti daga.

koLektibo a paNagtigNayTi panagsalaknib iti daga ken dadduma pay a

natural a kinabaknang ti pagilian ket rebbengen ti amin nga umili, kangrunaan dagiti mannalon. Dagiti teknolohiya kas iti SALT ket agkasapulan ti nagtitipon a pigsat tegged iti uneg ti sumagmamano a tawen. Kasapulan a sanguen daytoy babaen iti kolektibo a panagtignay dagiti rebolusyonaryo nga organisasyon masa kas paset ti programa da iti ekonomya, politika, ken kultura.

Gapu iti nainsigudan a kaammuan dagiti umili ti Kordilyera maipanggep iti panag-uma ken panagaramid iti payaw, ken babaen iti nainsigudan a sistema ti kooperasyon kas iti ub-ubbo wenno binnadang, adda kabaelan da a mangipatungpal iti SALT. Iti tulong dagiti rebolusyonaryo a syentista ken agrikulturista ken iti tarabay ti Partido ken NPA, mabaelan tayo a padur-asen pay ti agrikultura iti kabambantayan banag a kasapulan kas nayon a pundasyon para iti agdama ken masakbayan a panagabante ti rebolusyon.dcrop rotation

panagpalagda kadagiti terasa

0 HUNYO 2006 DANGADANGDAMAG keN ADAL

Mannalon idiay Abra, pinatay ti 41st IB

Binigbig dagiti testigo idiay Boliney, Abra a kameng ti 41st IB ti nangpatay kenni John Maximo, 37, addaan asawa ken walo nga anak, ken residente ti Baoyan, Boliney. Nasarakan ti bangkay ni Maximo iti talon na idiay Gusing, dandani lima kilometro ti kaadayo manipud iti Baoyan. Nasugsugat ti bag na, adda marka ti posas kadagiti takyag na, ken natukkol ti tengnged na. Adda operasyon ti tallo a platun ti 41st IB idiay Baoyan idi mapasamak ti panangpapatay. Dagus nga impulong dagiti mannalon ti pasamak iti mayor ken pulis ngem inggana itatta awan hustisya a naipaay iti kaso. d

Empleyados iti Kiangan, nagprotesta

Kiangan, Ifugao Nagprotesta idi Mayo 15, 2006 ti amin nga empleyado ti munisipyo ti Kiangan gapu kadagiti panangmaniobra ti Sangguniang Bayan (SB) iti pondo ti munisipyo para iti bukod da a pagimbagan.

Saan a simrek dagiti empleyado kadagiti opisina da ken nagrali iti sango ti munisipyo, bayat nga agmitmiting ti SB. Kinondenar da ti panangingato ti SB iti Representation and Travel Allowance (RATA) da manipud P3,300 kada bulan ken pinagbalin da a P6,000 para tawen 2006. Nakarkaro pay, iti implementasyon ti ordinansa innayon da dagiti naglabasen a bulan ti Enero agingga Abril. Ti RATA ket alawans (malaksid pay iti sueldo) a maited para koma iti pannakisango da kadagiti transaksyon ti opisina da ken opisyal a biyahe ngem kadawyan a maab-abuso para iti personal nga interes.

Tapno maponduan ti agarup P745,200 a badyet ti RATA dagiti siyam a kameng ti SB ken 12 dadaulo dagiti opisina, inikkat ti SB ti pondo ti Opisina ti Municipal Agriculturist ken maysa a revenue collection clerk ken ti ti clothing allowance ti amin nga empleyado. Kinessayan da met ti badyet ti social services a nakapauneg iti Municipal Social Work ken Development Office ken budget ti Senior Citizens Services manipud P63,000 pinagbalin da a P38,000.

Segun iti Lokal a Komite iti pinansya, P4,500 laeng koma ti rumbeng a RATA para iti tawen 2006 a inannamongan met laeng ni Mayor Albert Indunan. Nupay kasta, dinalapus ti SB ti otoridad ti Komite. Saan nga inanamongan ni Mayor Indunan ti RATA. Ngem impapilit ti SB ti RATA babaen iti panangipasa da iti resolusyon a mangbaliktad iti saan a panangaprobar ti mayor iti badyet ti RATA.

Gapu iti nagkaykaysa a panagsupyat dagiti empleyado kadagitoy a kinaagum ti SB, naisubli ti clothing allowance dagiti empleyado, P4,000 tunggal maysa kada tawen. Ngem saan a narisut ti isyu iti immoral a RATA ken dadduma pay a maniobra ti SB.d

Kanselasyon ti CLT ken CLOA, naprotestaan

Indauluan ti STOP-EX (Stop Explotation) ti nasurok 300 mannalon manipud Ilocos Sur a nagpiket iti sango ti opisina ti Department of Agrarian Reform iday San Fernando, La Union idi Hunyo 9 tapno protestaan ti pannakakansela ti Certificate of Land Title ken Certificate of Land Ownership Award idiay Lipit ken Bato, Cabugao, ken Bacsil, San Juan, Ilocos Sur.

Segun iti Stop-Ex, ti in-inut a panangbawi iti daga ket mangpakaro iti rigat dagiti mannalon, bayat nga aggamgamgam iti kinabaknang dagiti apot daga. Inngiddan dagiti mannalon ti panagprotesta da iti maika-18 anibersaryo ti Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) a rinugian ti rehimen Aquino idi 1988. Iti laksid ti pannakaikabil iti linteg ti reporma iti daga, agtultuloy latta nga awan bukod a daga dagiti mannalon. Maysa daytoy a pammaneknek a peke ti reporma nga agraryo ti reaksyonaryo a gobyerno.d

HUNYO 2006 1DANGADANGDAMAG keN ADAL

Minaniobra ni GMA, babaen iti ahensya a National Statistics Coordination Board (NSCB), ti datos maipanggep iti kinarigat tapno pagparangen na a guminggin-awan ti kasasaad ti pagilian. Ipampanakkel ti gobyerno a 30% wenno tallo laeng iti tunggal sangapulo a Pilipino ti marigrigat. Iti laksid daytoy ti kumarkaro a panagngato ti presyo dagiti gagatangen, panagngato ti bilang dagiti awanan trabaho, ken dadduma pay. Segun iti basaran ti NSCB, P35.93 laeng kano ti kasapulan ti tunggal pamilya iti inaldaw. No ar-arigen, maysa a kilo a bagas ken maysa a lata a sardinas ti kabatog daytoy.

Dagiti probinsya ti Kordilyera ket maibilang kadagiti kapapanglawan a probinsya iti pagilian. Ti Mt. Province ken Ifugao ket maibilang kadagiti 20 kapapanglawan a probinsya.d

Datos maipanggep ti kinarigat, balbaliktaden ni GMA

Pondo ti RA 7171, pagserbien kadagiti mannalon

Indauluan ti STOP-EX (Stop Explotation) ti panawagan a pagserbien para kadagiti mannalon ti tabako iti Ilocos ti 15% a pondo manipud iti buwis ti sigarilyo. Kadagitoy napalabas a tawen, ti manmano laeng a proyekto a napundoan, kas iti city hall, ket saan pay a direkta a napagnomaran dagiti mannalon. Segun ti STOP-EX, agtultuloy a sagsagrapen dagiti mannalon ti tabako ti pannakalugi gapu iti riseko, downgrading, contract growing, nababa a presyo ti produkto, ken masansan a panagtudo. Impaganetget dagiti mannalon a nasaysayaat no ti pondo ket direkta a maited kadakuada wenno kadagiti organisasyon a pakaibilangan da tapno mausar da daytoy iti panaggatang ti ramit iti agrikultura ken kapital iti produksyon ti tabako.

Mannalon idiay Kalinga pinatay ti 21st IB

Dinukot, tinortyur, ken pinatay dagiti tropa ti Bravo Company, 21st IB iti panangidaulo ni 2Lt. Arnold Aguason ni Roberto Gonzales, 38, mannalon a taga- Barangay Ab-abaan, Balbalan, Kalinga. Napanawan na ti asawa na ken dua nga annak da nga agtawen iti dua ken tallo.

Ni Gonzales ket agtrabtrabaho iti talon na iti agarup 5:00 ti malem idi Hunyo 9 idi dinukot dagiti pasista a tropa. Iti sumaruno nga aldaw, impan da isuna iti army command post idiay Barangay Apatan, Pinukpuk. Napan dagiti kailian na iti command post idi Hunyo 13 ngem saan ida a pinalubosan ni 2Lt. Ryan Joseph Cayton, dadaulo ti Bravo Company a mangkita kenni Gonzales gapu kadagiti marka ti tortyur a makita iti amin a paset ti bag na.

Basar iti impormasyon a nakalap manipud iti sumagmamano a nakonsyensya a soldado ti 21st IB a nangkiddaw a saan a maipablaak ti nagan da, ni Gonzales ket naimbestigar ken natortyur iti uneg ti lima nga aldaw kalpasan a nadukot. Namin-adu a daras a tinortyur isuna ni mismo a 2Lt. Arnold Aguason idi Hunyo 9 inggana Hunyo 13. Imbaga pay dagiti nakonsyensya a soldado a gapu iti tortyur ket napilitan ni Gonzales a mangakseptar kadagiti inuulbod a pammabasol dagiti opisyal ti army nga isuna ket kuryer ti NPA ken agitultulod iti suplay a makan iti kampo ti NPA.

Idi rabii ti Hunyo 13, naipan ni Gonzales iti turod nga asideg iti army command post idiay Apatan. Inkumand ni 2Lt. Arnold Aguason ti pannakapaltog na ngem nagkedked dagiti soldado iti mandar na. Iti sumaruno nga aldaw, maysa a masa ti nakabirok iti bangkay ni Gonzales a naibitay iti kayo iti maysa kadagiti nabakir nga erya iti baet ti Ab-abaan, Balbalan ken Apatan, Pinukpuk.

HUNYO 2006 DANGADANGDAMAG keN ADAL

Sangsanguen itatta ni Crispin Fias-ilon, mayor ti Barlig, Mountain Province, ti kaso a korapsyon ken panagkikil gapu iti panagdawat na ti 15% komisyon manipud iti Blessed St. John Pharmaceutical Distribution, maysa a kompanya ti agas nga adda ti kontrata na a mangsuplay ti agas ken ramit medikal iti nasao a munisipyo. Nangabak iti bidding idi Marso ti kompanya tapno agideliber iti agarup P302,748 a suplay medikal iti Barlig. Naideliber ti kompanya ti suplay medikal idi Abril. Dimmawat ni Fias-ilon iti komisyon ngem P10,000 laeng ti kayat nga ited ti kompanya. Idi alaen ti kompanya ti bayad dagiti naideliber a suplay, impilit ni Fias-ilon a pagbalinen a P45,000 ti komisyon na. Natiliw ni Fias-ilon idiay Baguio City idi Hunyo 16, bayat nga aw-awaten na ti komisyon na manipud iti kompanya.

Ti komisyon manipud iti kontrata ti gobyerno ket aw-awagan dagiti politiko kas SOP wenno standard operating procedure. Keskessayan dagiti politiko ti pondo para kadagiti proyekto wenno kontrata tapno agpaay iti bukod da nga interes.d

Ni Mayor Crispin Fias-ilon, kannigid, iggem ti maysa kadagiti ahente ti NBI a

nang-arestar kenkuana.

Mayor ti Barlig, nakasuan iti korapsyon

Panagminas sinupyat ti umili iti Acupan

Itogon, Benguet Nagbarikada ken nagpetisyon dagiti umili ti Virac, Itogon, tapno ipasardeng ti panagminas ti Benguet Corporation iti lugar da babaen kadagiti kontraktor gapu ta makaapektar iti paggapuan ti danum nga us-usaren da ken agpeggad a margaay dagiti usok iti uneg ti daga ti 11 sityo.

Nangrugi ti barikada iti Acupan Mines Level 1500 idi Abril 21, 2006 ken agtultuloy agingga ita iti panangidaulo ti Acupan Upper Camp Community Livelihood Association (ACUCCLA). Ti Acupan Mines ket inserra ti BC idi 1992 ngem kayat na manen nga ilukat kadagiti pribado a kontraktor idi 2002 isu a binarikadaan dagiti umili ti Level 1500 inggana 2003. Padpadasen manen ti BC nga ilukat.

Idi Marso 5, 2003, ti Sangguniang Bayan (SB) ti Itogon ket nagbukel ti maysa a grupo a bukbuklen dagiti mangibagbagi ti Mines and Geosciences Bureau (MGB), Municipal Government ti Itogon, ACUCCLA ken ti opisyales iti barangay Virac.

Amin a miembro daytoy a grupo, malaksid iti MGB, ket nakikaykaysa iti singasing dagiti residente nga apektado. Gapu ditoy, nagdesisyon ti SB nga isardengen ti Benguet Corporation ti panagminas ditoy a lugar bayat nga isaysayangkat pay iti naun-uneg a panagsukisok ken panangadal iti kasasaad iti erya. Uray ni Board Member Liso Agpas a mangidadaulo iti Environmental and Natural Resources Committe ket umannamong met laeng iti takder ti Itogon SB.

Iti maysa nga Omnibus order ti MGB idi February 28, 2003, maiparit amin a panagminas iti level 1500. Nayon na pay, mairaman dagiti lokal a gubyerno ti Itogon ken Virac iti amin a panagdedisyon kadagiti isyu kasilpo iti panagninas sadiay.

Sinuportaran ti Sangguniang Panlalawigan ti Benguet idi maudi a lawas iti Mayo ti petisyon dagiti umili.d

Valera ken Wacnang, umannugot iti minas

Inamin da Abra Gov. Vicsy Valera ken Kalinga Cong. Laurence Wacnang a kayat da a sumrek iti Abra ken Kalinga dagiti dadakkel a kompanya ti minas . Ti kuna dagitoy dua a politiko, dakkel a makatulong dagiti minas iti panagrang-ay dagiti probinsya da. Numan pay inamin da a kasapulan dagiti pagannurotan a mangsalaknib iti aglawlaw ken mangisigurado a maited ti bingay a buwis dagiti komunidad a maminas.

Dakkel a didigra ti impaay ti panagminas iti Kalinga iti naglabas. Sinabidongan ti rugit ti Batong Buhay ti karayan Chico ken dinadael na ti nalawa a kapagayan. Nayon na pay, kinusit laeng dagiti nangangato a politiko ti buwis a bingay dagiti apektado a komunidad.d

HUNYO 2006 DANGADANGPiDbAkMARSO 2006

Nagustuak ti artikulo maipapan iti biag ni Jose Maria Sison nangnangruna ta adu dagiti mangngeg a pammadakes ti gobyerno kaniana. Mayat daytoy a mabasa ken maammuan ti adu nga umili tapno saan da a maallilaw iti ibagbaga ti kabusor.

Ania ti kaipapanan ti termino a front partikular iti damag iti Mindanao a kas iti Front 16?

Ka Deedee, NPA-Ilocos Sur

Ti guerilla front wenno larangan a gerilya ket agarup tallo inggana lima a munisipyo ti sakup na ken addaan puersa ti NPA a kadakkel ti coy. Dagiti Front 14, 16, 19, 21, 27, 34, ken dadduma pay ket isu ti impanagan dagiti kakadua iti Mindanao kadagiti larangan a gerilya ken komand da.

Istap ti Dangadang

Koreksyon iti Marso 2006 isyu ti Dangadang, panid 4: Binira ti dua a tim dagiti helikopter ngem saan a natamaan. Iti aktwal, natamaan diay maysa nga Huey helikopter. Inamin mismo ti 50th IB iti radyo a natamaan daytoy iti 13 bala isu a napilitan nga immatras. Nayon a datos: ti natamaan ken natay a CO ket ni 1Lt. Mariano ti 53rd Recon Coy. Inlimed ti kabusor daytoy tapno saan da a mapabainan ngem nangngeg ti masa manipud iti maysa a soldado.

PEBRERO 2006

Mayat ti pannakaisurat ken pannakailadawan ti naimballigian a reyd dagiti kakadua iti CAFGU detatsment idiay Cabiten, Mankayan, Benguet. Ti nagballigi a taktikal nga opensiba ket pammaneknek a simumulagat nga agtagtagainep ti pasista nga AFP ken PNP iti isalsalawasaw da a nakapsuten ken maib-ibusen kano ti puersa ti NPA. Kumporme a kinaulbod ken adu a panaglabsing kadagiti pangtao a karbengan ti ar-aramiden da tapno laeng kaluban dagiti pannakaabak da iti sango ti naindaklan nga NPA. Maibilang ditoyen ti panangtiliw, panangibalud, ken panangtortyur da kadagiti Punks 11 ken ti sistematiko a panagpatpatay da kadagiti lider ken aktibista dagiti progresibo nga organisasyon masa.

Naimpanawenan unay ti silulukat a surat ni Ka Filiw kadagiti suldados ken nababa nga opisyales ti AFP ken PNP. Napintas ti daniw ni Ka Rimbaw iti NPA-Benguet.

Ka Dap-ay, NPA, Abra

NAGALIMPATOKEN TI KINAMAUYONG NI GLORIA ARROYO!

AGARUP

700 S

IBILYA

N

ti PINA

PATAY

NI

ARROYO

MANIP

UD

NAGTUG

AW ISU

NA IDI

2001.

ITI ANIAMAN A GUBAT, UMILI TI

MAPANGNGEDDENG. SAAN A KUARTA.

KINARUNGSOT TI REHIMEN TI MANGIDURON KADAGITI UMILI NGA AD-ADDA NGA IYABANTE TI REBOLUSYON

NAKARKARO A RANGGAS KEN DIDIGRA TI IYABLAT TI REHIMEN KADAGITI UMILI. OPLAN BANTAY LAYA TI MAUDI A BARAHA NI ARROYO.

DARA! KAYAT KO TI DARA! mangted ak ti maysa bilyon a piso. MASAPUL A MAPARMEK

TI NPA ITI UNEG TI DUA A TAWEN!

MANUEL