d+|⁄{: 1 d+∫£ : 7 /- j á< ˚m dsÇ u„ÖÔ ˚wµ µ · 2019-05-21 · d+|⁄{: 1 d+∫£...

Prin

ted

at: C

axto

n O

ffset

Pvt

. Ltd

., H

yd.

dŸ+|Ÿ⁄ì: 1 dŸ+∫¿£ : 7 • |J\T: 64 yî\: sÁÖ. 20/-

Stanika Palana APTel / 2009/27888 ™d™|¼+‹sÁT, 2009

»»j áÖ< ˚M dŸsÁÇ uó„ÖÔ ˚wŸ§....µ µ

‡<

Ž eTT

u≤s

Á¿˘

$ÈjáT<ŠXø$T

Xø—uó≤

¿ ±+¿ £Œ\T

stanikaCov_Sept09.indd 1 31/08/09 7:27 PM

kÍ V¾≤Ô á« ç |Ÿç ¿ ìjáT˝Ë ¢ ¿ £<∏Š kÍ œq+ ¿ £<∏Š<˚. nsTTÔ ˚, s• qT s• qT VŸ≤• <ŠjáÖ “ • Ô • R¿ eT+∫ ¿ £<∏Š\T ¿ £sÁTesTTb˛Ô áTH• • sTT. n+<ŠTe\¢ eT+∫

¿ £<∏Š¿ ì |Ÿ≥¼+ ¿ £≤¼\“ »kÍ œ“ ¿ £ bÍ \qµ |Ÿç Ü ¿ £ “ sÁ’sTT+∫+~.

‡ BbÍ e[ dŸ+<ŠsÁÒ I+>± ç >±MTD ¿ £<∏Š\T, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\T nH˚ Âs+&ƒT $uó≤>±˝Ë ¢ b˛¡ “ sÁÇV¾≤dŸTïH• • +. ç >±MTD H˚|Ÿ<∏Š«+ ª +&•, ç >±MTD

y• Ô • esÁD≤“ • ç |ŸÜ _+_+#˚ ¿ £<∏Š\T ˇ¿ £ $uó≤>∑+˝Ë qT, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\qT eTs=¿ £ $uó≤>∑+˝Ë qT |Ÿ]>∑Dq˝Ë ¿ ì rdŸT¿ √e≥+ È sÁT>∑TÔ áT+~.

‹V ŸQeTÔ áT\ $es•\ TÂs+&ƒT $uó≤>±\≈£” $&•$&•>± ‡ ¿ ì+<Š • |s=Ø q• ‹ VŸQeTÔ áT\T+≤sTT.

– Ô á ïeT ç>±MTD ¿ £<∏Š sÁÖ. 15, 000

– Ô áïeT VŸä dŸ« ¿ £<∏Š sÁÖ. 15, 000

~Ç rjáT ª Ô áïeT ç>±MTD ¿ £<∏Š sÁÖ. 10,000

~Ç rjáT ª Ô áïeT VŸä dŸ« ¿ £<∏Š sÁÖ. 10,000

Ô á• rjáT ª Ô áïeT ç>±MTD ¿ £<∏Š sÁÖ. 8,000

Ô á• reT ª Ô áïeT VŸä dŸ« ¿ £<∏Š sÁÖ. 8,000

ç|ŸÜ $uó≤>∑+˝Ë eTÖ &ƒT ¿ £H√à ˝ñwŸHŽ ‹VŸQeTÔ áT\T (ˇ¿ =Ø ¿ £Ø ¿ £<∏Š¿ ì) sÁÖ. 5,000

kÍ <ó‘sÁD ç|Ÿ#áTsÁD≈£” m+|¾Â¿ Õq ç>±MTD, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\≈£” sÁÖ. 2,000

ç >±MTD, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\ b˛¡¿ ì ¿ £<∏Š\T |Ÿ+•| sÁ#ásTTÔ á(ç Ô áT)\T ‡ ¿ ì+~ dŸÖ #áq\qT >∑eT“ +#• *:K ¿£ <∏Š\T ¿ì+<Š •|s =Øq• ∫sÁTH• eÖ ≈£” n¿ √¼‹sY 1e Ô˚ B ˝Ë >± n+<˚ $<óŠ+>± |Ÿ+bÍ *.

K ˇ¿= Ø¿£ ØsÁT m“ • ¿ £<∏Š\sTTH• |Ÿ+|Ÿe#áTÌ K Âs+&ƒT $uó≤>±\ b˛¡\˝Ë qT bÍ ˝¤ Zqe#áTÌ .

K ¿£ <∏Š s• Ôáç |ŸÜ MT<Š ¿ £<∏Š • |sÁT eÖ ç Ôáy˚T –+&† *. sÁ#ásTTÔá • |sÁT ¿ £<∏Š¿ ì ÈÔá |Ÿ]#˚ VŸä MT |Ÿç Ôá+˝Ë e⁄+fñ #• \T.

K ¿£ <∏Š “ &•$ #˚Ü s• Ôá Ë A4 ™dÕE ¿±ÐÔ• ˝Ë ¢ 6 •|J\T $T+#á≈£L&ƒ<ŠT. ™dÕE≈£” $T+∫q ¿ £<∏Š\qT |Ÿ]o*+#á≥+ kÍ <óŠ«|Ÿ&ƒ<ŠT.

K •|J ¿ì ˇ¿£ |Ÿ¿£ Ø eÖç Ôáy˚T, <ŠdŸÖï ¯ nsÁœeTj˚T« $<óŠ+>±, dŸawŸ¼+>± s• jáÖ *.

K kÍ eÖ› ¿£ n+Xæ\ Ô√ bÍ ≥T n“ • n+Xæ\ ™|Õ ¿£ <∏Š\T |Ÿ+|Ÿe#áTÌ . no¢\Ôá, ndŸuó„«Ôá, ≈£” \eTÔ• \qT Âs#áÌ >=fñ¼ <ó√sÁDT\T, s• È¿ ¡jáÖ \T,

e«¿ìï>∑Ôá <ŠÖwŸ D, yî¿ì*Ôáq+ ˝ñ≈£” +&† ª+& ˚ ¿£ <∏Š\T |Ÿ+bÍ *.

Kb˛¡¿ì |Ÿ+•| ¿£ <∏Š\T Ôî \T>∑T dŸ+dŸØ• Ü¿ ì <Š>∑ZsÁ>± –+&† *. nsÁTe⁄ Ôî #áTÌ ≈£” q• ¿ £<∏‘+Xæ\ T, $<˚o dŸ+dŸØ• r ¿ £<∏Š˝Ë ç |ŸÜ |˜Ÿ*+#á≈£L&ƒ<ŠT.

nqT¿£ sÁD bÍ ç Ôá\Ô√ ≈£L&•q ¿ £<∏‘+Xæ\ ≈£” <ŠÖ sÁ+>± –+&† *.

Km+|¾¿£ ¿ ±“ ¿£ <∏Š\™|Õ m≥Te+ì –ÔáïsÁ ç |ŸÔáT«Ôáïs• \T –+&ƒe⁄. m+|¾¿ £¿ ±“ |Ÿ¿ £Œ+˝Ë ÔáeT ¿ £<∏Š\qT ç Ü|¾ Î |Ÿ+bÍ \“ ¿ √sÁT≈£” H˚y• sÁT n+<ŠT≈£”

nedŸsÁyîT®q kÍ ¼+|Ÿ⁄\T n+ì+∫q ¿ £esÁ¢qT ≈£L&† Ôá|ŸÎ ¿ £ ÈÔá #˚jáÖ *.

KH• «jáT“ πs’Ôá\ ¿£ $T¡ eÖç Ôáy˚T ‹VŸQeTÜ bı+<˚ ¿ £<∏Š\qT “ sÁ’sTTdŸTï+~.

Km+|¾Â¿Õ q ¿£ <∏Š\T »kÍ œ“ ¿£ bÍ \qµ |Ÿç Ü¿£ ˝Ë ç |Ÿ#áT]Ô áeTe⁄Ô• sTT.

K|˜Ÿ*Ô• \qT qe+‹sY 2009 »kÍ œ“ ¿£ bÍ \qµ |Ÿç Ü¿ £˝Ë #áÖ &ƒe#áTÌ .

∫sÁTH• eÖ :

m&•≥sY, » kÍ œ “ ¿ £ bÍ \qµm.m+.€ sY. nbÍ sY¦, s• Cñ+ç <Šq>∑sY,

™VÕ≤<Šs• u≤<Ž-500 030.€ +ç <óŠç |Ÿ<˚X`, ‚ +&•jáÖ .

b˜˛HŽ: 040-24018656, b˜Í «¿ ˘à : 040-24017005

E-mail: [email protected]

ç>±MTD ¿ £<∏Š\T, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\ b˛¡

kÍ Ç Ô á+Ô ç á« ~H√Ô áà e y˚&ƒT¿ £˝Ë ¢

‹ VŸQeTÔ áT\T Â>\T#áT≈£”q• Xø¿ £≤\T

ç|Ÿ<∏ŠeT ‹VŸQeTÜ

~Çrj áT ‹VŸQeTÜ

Ô á•rj áT ‹VŸQeTÜ


m&ç≥sY

|òüDÏ ≈£îe÷sY

dü+|ü⁄Ï: 1 dü+∫ø£: 8

ôdô|º+ãsY, 2009

m&çÀ]j·T Ÿ uÀs¡T¶

&ç. sêeTø£èwüí, ◊[email protected]. (]f…ÆsY¶)

¬ø. n+ãØwt, ◊[email protected]. (]f…ÆsY¶)

ôdu≤dæºj·THé sêE m.|æ[email protected]. (]f…ÆsY¶)

Á_π>&çj·TsY &ç.$. sêe⁄

eTVü≤eTà<é ‘·ø°j·TTB›Hé

myéT.m. ≈£îe÷s¡ sêC≤

ôV≤#Y. ≈£Lsêàsêe⁄

&Üø£ºsY ÄsY. ns¡TD CÀ´‹

mHé. $»j·T ≈£îe÷sY

_. qπs+Á<äHê<∏é sêe⁄

ÄsY. dü÷s¡ Hêsêj·TD ¬s&ç¶

&Üø£ºsY $.mdt.mdt. Á|ükÕ<é

&Üø£ºsY dæ. ø£èwüí yÓ÷Vü≤qsêe⁄

&Üø£ºsY $.mHé.$.¬ø.XÊÅdæÔ

ø±HÓ‡|tº, bÕ¢ì+>¥,

m&çÏ+>¥, &çC…’ì+>¥

e÷düºsY eT©ºMT&çj·÷, ôV’≤<äsêu≤<é

Á|ü#·Ts¡D

m.m+.ÄsY. nbÕsY¶

sêCÒ+Á<äq>∑sY

ôV’≤<äsêu≤<é 500 030

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ, Ç+&çj·÷

bò Hé : 040`24018656

bòÕ´ø‡ : 040`24017005

E-mail ID : [email protected]

$wüj·T dü÷∫ø£

dü+bÕ<äø°j·T+ ......................................................................2

|ü+#·uÛÑ÷‘· Á|üø£è‹ e÷‘·\≈£î düeTs¡Œj·÷$T ...............................3

<ädüsê nH˚~ z düs¡<ë |ü+&ÉTπ>Hê ? .........................................5

e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~Δ À |ü+#êsTTrsêCŸ dü+düú\ bÕÁ‘· ...........9

<˚X¯ Á|ü>∑‹øÏ j·TTìø˘ ◊.&ç. ....................................................... 13

‘·*¢ ` |æ*¢ (Vü‰dü $ø±dü+) ....................................................... 18

|òüP´#·sY‡ e÷¬sÿŸ <ë«sê ¬s’‘·T\≈£î y˚T\T ....................................22

eTVü≤˙j·TT\ #·‘·Ts√≈£îÔ\T .......................................................24

eTq Á>±eT+ ` eTq sê»´+ .....................................................25

ùd+ÁBj·T e´ekÕj·T+˝À sêh+ eTT+<ä+» ...............................28

ã‘·Tø£eTà ã‘·Tø£eTà Oj·÷´˝À .................................................30

u≤\\≈£î es¡+ á $<ë´ Vü≤≈£îÿ ...............................................34

KTsY ÄHé ne‘·]+∫q |ü$Á‘· e÷dü+ ªs¡eTC≤Héμ .........................36

e´eªkÕj·T+μ .........................................................................40

m+<äs√ eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T .........................................................44

Vü≤À$TjÓ÷ yÓ’<ä + m+<äT≈£î eT+∫~ ? ......................................46

yês¡Ô˝À¢ nbÕsY¶ .......................................................................48

Ä~yêdüT\ Ä≥bÕ≥\qT ø±bÕ&ÉT≈£î+<ë+ .................................49

u≤ Ÿ u≤&çà+≥Hé À HêÏ y˚TÏ Á|ü‹uÛ≤XÊ* ..................................51

nqedüs¡ Ä+<√fi¯q e<äT›, ne>±Vü≤q #ê\T ...............................55

mìï düeTdü \T m<äT¬s’Hê dü+πøåeT |ü<∏äø±\T Ä>∑e⁄ .......................57

ls¡eTD ù|s¡&û\T ..................................................................61

Á>±MTD $ø±dü e÷dü|üÁ‹ø£

RuralDevTelSept09_Colour_1.pmd 8/29/2009, 8:34 PM1

|ü+&ÉT¬>’Hê |ü⁄Ïº+~ |ü …¢d”eT˝À¢H. ô|]–+~ ≈£L&É $XÊ«dü+

ì+&ç Oqï Á>±eT Á|ü»˝À¢H. Áø£eT+>± ø±\+ (ãT<äTΔ\T) e÷sêø£

Ä yê‘êes¡D+ ø=~›>± eTs¡T>ö‘·÷ @<√ |ü+&É>=∫Ãq s√Eq

e÷Á‘·y˚T neTàì ùd$+#·&ÉeTH˚ Ä#êsêìï >∑Ts¡TÔ #˚düTø√e&É+

»s¡T>∑T‘√+~. á eT<Ûä´ eT∞¢ <Ó’e∫+‘·q u≤>± ô|s¡T>∑T‘·÷qï

ø±s¡D+>± neTàì ùd$+#ê\H˚ Ä˝À#·qøÏ eT∞¢ ø=‘·Ô ∫>∑Tfi¯ó¢

edüTÔHêïsTT. Ç~ dü‘·Œ]D≤eTyT.

|ü˝ … ¢ Á| ü»\øÏ ì»+>± ‹+&ç ô|fÒ º~, ‘ ·<ë«sê n+<ä]ø °

ÄVü‰sêqï+~+#B H\ ‘· Ò¢. n+<äTπø ÄyÓTì |üPõ+#·&É+˝À uÛ≤>∑+>±

H\ì N*Ã #êfió¢>± #ùd Hê>∑*ø° uÛÑ÷$Tø° |üP» #j·T&É+ ø√dü+ es¡|ü⁄

∫qT≈£î |ü&çq eTs¡Tø£åD+ ¬s’‘·T yÓfi‚¢~ H˚\‘·*¢ >∑T&çπø. á ù|s¡Tì mø£ÿ&Ü

$q Ò<? nqTø√qø£ÿs¡ Ò<äT. neTà |ü+#·uÛÑT‘ê˝À¢q÷ ñ+≥T+~.á H\

‘·*¢ì |ü⁄&Éyê\eTà ` |ü⁄&ÉeTeTà nì |æ\Tdü÷Ô Ä ‘·*¢øÏ ø=\T|ü⁄*ï

(ùde©ï, ìy<äHê\˙) #düTÔ+≤s¡T Á|ü»\T.

¬s+&Ée ‘·*¢ |ü+#·uÛÑ÷‘ê˝À¢ ¬s+&Ée<Ó’q ˙s¡T. (n|t). H\˝À ‘·–q+‘·

˙s¡T Ò≈£îHêï n˝≤π> Äø±X+ qT+&ç ‘·–q+‘· es¡+ ≈£îs¡e≈£îHêï á

Hê>∑* #ê\T e\¢ Á|üjÓ÷»q+ ñ+&É<äT. n+<äTø£ì ¬s’‘·qï ª˙Ï‘·*¢μì

Äsê~ÛkÕÔ&ÉT. ÄyÓTì ª>∑+>±qeTàμ nì |æ\TkÕÔ&ÉT. Á|ü‹ ]˝Àq÷ z

>∑+>±qeTà >∑T&ç ñ+&É&ÉyT ø±ø£, me] kÕúsTT˝À yêfió¢ Ä ‘·*¢øÏ ‘·eT

‘·eT uÛÑøÏÔøÏ ‘·–q≥T¢ ùde #˚dü÷ÔH˚ ñ+≤s¡T. eTTK´+>± esê¸\T

Ä\dü´yÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT mHÓïH√ï ≈£î+&É\‘√ ˙Ïì ‘Ó∫Ã eT+Á‘ê\ì

#·<äTe⁄‘·Tqï ] |ü⁄s√Væ≤‘·TìøÏ n+~dü÷Ô, ∫Á‘·$∫Á‘· y˚cÕ\‘√,

qè‘ê´\‘√, yê<ë´\‘√ uÛÑ÷e÷´ø±XÊ\˙ï <ä<ä›]˝Ò¢˝≤ #˚düTÔ+≤s¡T.

Ç<ä+‘ê Ïø√dü+ #ùd ÁbÕs¡úq. n+‘ø±<äT. ø£|üŒ nH J$ H\MT<ä,

˙Ï Àq÷ ≈£L&É düTK+>± J$düTÔ+~. Ä ø£|üŒì ‘Ó∫Ã πs–+#·&É+

¬s+&ÉT ø£|üŒ\øÏ $yêVü≤+ »]|æ+#·&ÉeTH~ ≈£L&É Á>±eT ÁbÕ+‘ê˝À¢

»s¡T>∑T‘·T+~. Ç~ eT÷&ÛÉ$XÊ«dü+ ø±<äT. Á|ü‹ ‘·*¢ø° nqTuÛÑe+˝À

ñqï $wüj·Ty˚T.m˝≤>±?

e÷≥\T Ç+ø± sêì |æ\¢yê&ÉT ‘·q yê+#Û·ì ‘·*¢øÏ ‘Ó*j·TC…j·÷´\ì

uÛ≤$+∫q|ü⁄Œ&ÉT neTà ø=+>∑TqT |ü≥Tº≈£îì ˝≤>∑T‘·÷ ‘·qø±ÿe\dæq

‹qT ã+&Üs¡+ mø£ÿ&ÉT+<√ <ëìï y*‘√ #·÷|ædüTÔHêï&ÉT >∑<ë! n|ü⁄Œ&ÉT

‘·*¢ @+ #˚k Ô+~? |æ\¢yê&çøÏ >∑Ïº>± z eTT<äT›ì∫Ã, >∑Ïº>± >∑T+&Ó\øÏ

Vü≤‘·TÔ≈£îì eTØ Ä |ü<ësêúìï n+Bj·T&É+ Ò<ä÷? Çø£ÿ&É ≈£L&É n+‘.

ª‘·q |æ\¢\T esê¸ìï ø√s¡T‘·THêïμ s¡ì neTàøÏ ns¡úeTj˚T´ rs¡T˝À

Á>±eT+˝Àì ≈£î\ es¡Z eT‘· es¡í $uÛÒ<ë\T @ e÷Á‘·eT÷ ˝Ò≈£î+&Ü

n+<äs¡÷ ˇ≈£îÿeTà&ç>± á ø=\T|ü⁄˝À¢ (C≤‘·s¡) bÕ˝§Z+≤s¡T. Ç~ ˇø£

$<Ûä+>± #Óù|Ô Á>±eT+˝Àì ◊ø£eT‘ê´ìï #≈£LπsÃ |ü<äΔ‘·T˝À¢ ˇø£Ï.

eT÷&Ée ‘·*¢ |ü+#·uÛÑ÷‘ê˝À¢ ˇø£f…Æq ª‘»düT‡μ. ‘»düT‡ n+fÒ n–ï.

uÛÑ÷$Tì <äTHêïø£ ‘·–q+‘· ˙Ï‘√ |ü<äTqT ô|≤ºø£ ø±e\dæq~ ‘·–q+‘·

ñwüí‘·. Ä e÷Á‘·|ü⁄ m+&É ‘·>∑\ì |üø£å+˝À $‘·Ôq+ ÏøÏ |üP]Ô>± Hêìb˛sTT

yÓTTø£ÿ<äX¯˝ÀH˚ eTs¡DÏ+#·e#·TÃ ˝Ò<ë m~–Hê ã\V”≤q+>± ñ+&ç

dü+‘êHêìï ø£*Z+# <äXøÏ #s¡ø£b˛e#·TÃ. n+<äTø£ì, dü÷s¡T´DÏí ÁbÕ]ú+#·&É+

‘·|üŒìdü]. Ä kÂs¡XøÏÔì ‘·q˝À ì+|ü⁄≈£îqï Á>±eT<e‘· ªdü÷s¡eTà ‘·*¢μ

áyÓT Äø±X+˝À ñ+& dü÷s¡T´ìøÏ Á|ü‹ì~Û ø±ãÏº, áyÓTøÏ ~$°\ì

|üÏº ùde\ì #˚kÕÔs¡T »q+. n+‘˚ø±<äT. dü÷s¡T´ìøÏ ô|fÒº ìy˚<äq\ì

ô|≥º&ÉyT ø±ø£, dü÷s¡ s¡•à‘√` n+fÒ ` >∑T&ç eTT+–≥ ãVæ≤s¡+>∑+>±

Ä Á|ükÕ<ëìï ‘·j·÷s¡T#˚dæ dü÷s¡eTà ‘·*¢ Á|ükÕ<ä+>± s¡+<ä]ø°

n+<äCÒkÕÔs¡T.

Hê\Ze‘·*¢ |ü+#·uÛÑ÷‘ê˝À¢ ˇø£f…Æq ªyêj·TTe⁄. ªø£s¡Te*μ n+fÒ

ô|<ä›>±* nì ns¡ú+. Ä ù|]≥ ª≈£s¡Te\eTàμ ‘·*¢ ø£ìŒdüTÔ+~.

∫Á‘·yTeT+fÒ n+<äs¡T ‘·\T¢\÷ πø Á>±eT+˝À ˇø£] Á|üø£ÿq ˇø£s¡T>±

ñ+&És¡T. ˇø√ÿ Á|ü<˚X¯+˝À ˇø=ÿø£ÿs¡T>± ñ+≥÷ »qT*ï s¡øÏådü÷Ô

ñ+≤s¡T. Ç˝≤ ø±ø£ @ Á>±e÷ìøÏ Ä Á>±eT+ #=|ü⁄ŒH˚

<e‘·\T+&Ée#·TÃ ø£<ë! nH nqTe÷q+ edüTÔ+~ eTìøÏ. n~

dü] ø±<äT. e´ekÕj·T<ës¡T&ÉT ‘·q |ü]~Û À ñqï ‘·q C≤„q+‘√H |ü+≥ì

|ü+#·uÛÑ÷‘· Á|üø£è‹ e÷‘·\≈£î

düeTs¡Œj·÷$T !

neTàyê]øÏ ã* Çwüºe÷ ?

@

3ôdô|º+ãsY, 2009 kÕúìø£ bÕ\q


|ü+&ç+#·&É+ dü]ø±<äT. n‘·ìøÏ Ç‘·s¡ Á|ü<XÊ\‘√ ` Ç‘·s¡

Á|ü»\‘√ ` Ç‘·s¡ uÛÑ÷eTT\‘√ ` Ç‘·s¡yÓTÆq |ü+≥\‘√

` ˝≤uÛÑqcÕº\‘√ ` ~>∑Tã&ÉT\‘√ ≈£L&É |ü]#·j·T+

O+&Ü\H~ |üPs¡T«\ Ä˝À#·q. n+<äTπø n+<äs¡T

<˚e‘·\˙ ˇø£ÿ#√fÒ ñ+#·≈£î+&Ü nø£ÿ&=ø£ÿs¡T

nø£ÿ&=ø£s¡T #=|ü⁄Œq ô|Ïº yÓTT‘·Ô+ düs¡«Á|ü<XÊ\˙

¬s’‘·T ‹]π>˝≤ ˇø£ |ü<ä Δ‹ì @s¡Œ]∫ á

Vü≤À<ë\ìï+Ïø° dü+u+~Û+∫q ne>±Vü≤qì

ø £* Z+#ês ¡ T ô|< ä ›\T. Ç+‘ ·ø ° nd ü\T

$wüj·÷ìø= ùd Ô m+‘· Ï $‘ · Ôqy Ó T ÆHê,

kÕs¡e+‘·yÓTÆq uÛÑ÷$T˝À ô|≥ºã&çHê, ˙Ïì

u≤>± ô|Ïº ‘·&ç #˚dæHê, ñwüí‘· ø£*>∑THêï

‘·–q+‘· yêj·TT Á|ükÕs¡eTH˚~ <ëìøÏ˝Òì

|üø£å+˝À n~ dü]>± yÓTT\¬ø‹Ô #·ø£ÿì ~>∑Tã&çì áj·T( Ò)<äT. n+<äTø£ì

z ø£s¡Te\eTà ‘·©¢! (yêj·TT<˚e‘ê!) nqTÁ>∑Vü‰ìï ø√s¡T‘·THêïeT+≥÷

Ä ‘·*¢øÏ ùde\ì ÇkÕÔs¡T ¬s’‘·T\T.

◊<äe ‘·*¢ |ü+#·uÛ Ñ÷‘ê˝À¢q÷ ◊<äe<Ó ’q ªÄø±X¯+. áyÓTH˚

ªø=+&ÉeTà‘·*¢μ nì |æ\TkÕÔs¡T. Äø±X¯eT+‘ê z ø=+&É ≤ ø£ìŒ+#·&É+

Bìø±ÿs¡D+. Äø±X¯eTH˚~ qeÁ>∑Vü‰\˙, ñs¡TeTT©ï, |æ&ÉT>∑T©ï,

dü÷s¡ #·+Á<ë<äT©ï ì\Te #düT≈£îqï z ô|<ä› ø±sê´\j·TyT ø±ø£, eTqøÏ

Á|üjÓ÷»Hêìï ø£*Z+#˚ esê¸\ì#˚ÃB ` eTqøÏ n|üø±sêìï ø£*Z+#˚

|æ&ÉT>∑T*ï e]¸+#B nsTTq z n<äT“¤‘· XøÏÔ πø+Á<ä+ n~.

ªªne÷à! •Xóe⁄ …’q yT+ á uÛÑ÷$Tì qeTTà≈£îì J$düTÔHêï+. MT

◊<äT>∑Ts¡T ‘·\T¢\ <äj·÷ Oqïf…Æ¢‘˚ düTK+>± JeHêìï kÕ–+#·>∑\+.

n˝≤ ø±ø£ uÛÑ÷$T‘·*¢ ø√|æ+∫ uÛÑ÷ø£+bÕìï ø£*Z+∫Hê, ˙Ï ‘·*¢øÏ XÊÁ<ä+

ø£*– ˙Ï ≥ì |üP]Ô>± e÷ìHê` Òø£ ‘·–q+‘· n+~+#·≈£îHêï, n˝≤π>

m+&É‘·*¢øÏ ø£ìø£s¡+ ˝Òø£ ñwüí‘·ì Á|üdü]+|üCÒj·T≈£îHêï, yêj·TTe÷‘·øÏ

ÄÁ>∑Vü≤+ ø£*– >±*ì $düs¡≈£îHêï, q\T>∑Ts¡T ‘·\T¢\˙ ‘·q˝À <Ûä]+∫q

>∑>∑qe÷‘· @ |æ&ÉT>∑T˝Àï ≈£î]|æ+∫Hê y˚TeT÷ e÷ dü+kÕsê\÷ MT

|ü+#·uÛÑ÷‘· Á|üø£è‹ e÷‘·\ kÕøÏå>± |üdüTÔ\T+≥÷ #Ó|üŒ Òì eTH√e´<ÛäøÏ

>∑T]ø±e\dæ+<˚μμ q+≥÷ ÁbÕ]ú+#·&Éy˚T ªø=\T|ü⁄μ \+fÒ.

Ç˝≤ ◊<äT>∑T]˙ ÁbÕ]Δ+#êø£ dü+e‘·‡s¡eT+‘ê ÁX¯$T+#êø£ #·ø£ÿì

|ü+≥ #˚‹øÏ sê>±H˚, ‘=$Tà~ HÓ\\bÕ≥T ø£wüº|ü&çq ‘·*¢ ˇø£ _&É¶DÏí

n+~+∫q+‘· Äq+<ä+‘√ Ä |ü+≥ì #·÷düTÔqï ¬s’‘·qï >∑T+&Ó

>±*|ü≥+>± m–]b˛‘·÷+≥T+~. |ü+≥ sêe&ÜìøÏ eTT+<äT mHÓïìï

<äD≤í\ì, ø=\T|ü⁄\T yfi n+<äs¡T ‘·\T¢\ø° ô|≤º&√, ny #‘·T\‘√

neTàøÏ Ä |ü+≥\ì qy~+#·&ÜìøÏ eTs√ e÷s¡T ø=\Te⁄\ ù|]≥

Á>±eT »qeT+‘ê ˇø£ÿÀ≥øÏ #] eT∞¢ qeTdüÿ]kÕÔs¡T. Ç~ ø£è‘·»„‘ê

|üPs¡«ø£ qeTkÕÿs¡+ ÁøÏ+~ø=düTÔ+<äqïe÷≥.

Çø£ÿ&ç qT+&ç eTs√ $X‚cÕìï >∑eTì+#·Tø√yê*. O<ëVü≤s¡DøÏ

e]<ÛëHê´ìï |ü+&ç+∫q ¬s’‘·T\sTTqf…Æ¢‘˚ ‘·eT |ü+≥ <ÛëHê´ìøÏ `

dü+ã+~Û+∫q~ ø±ãÏº ‹+&ç–+»\ ì∫Ãq Ä ‘·*¢ì ªq÷ø±\eTàμ

ù|]≥ ùd$kÕÔ&ÉT. ìC≤ìøÏ ÄyÓT q÷ø£\ì∫Ãq ne÷à ªq÷ø£\eTàμ ‘·|üŒ

q÷ø±\eTà ø±<äT. nsTTHê n‘·ì Äq+<ä+ n‘·ì~` n‘·&ÉT ô|≥Tº≈£îqï

ù|s¡T n‘·ìøÏ kı+‘·+.

Çø£ Ä |ü+&çq |ü+≥ ≈£î+≈£îfiË’¢qf…Æ¢‘˚ ÄyÓTì ª≈£î+≈£îfi¯fleTà

‘·*¢μ>± uÛ≤$+∫ |üPõkÕÔs¡T. n+fÒ @eTqï e÷≥? @

ÁbÕ+‘·+˝À @ |ü+≥ nsTT‘˚ Ä ÁbÕ+‘·+˝À Ä

|ü+≥øÏ dü+ã+~Û+∫q <Ûëq´<˚e‘· ñ+≥T+<äì

ns¡ úeTÚ‘√+~. Ç|üŒÏ s√E˝À¢ kÕ+|ò æ Tø £

XÊÁdüÔeT+≥÷ ˇø£≥T+~. @ ÁbÕ+‘·+˝À @

sêh+˝À @ |ü+≥? nH~ Bì˝À ˇø£ Á|üXï.

<ëìøÏ $<ë´s¡Tú\T ‘·eTøÏ ‘·eTøÏ ‘√∫q~

(>∑Ts¡TÔ Òì ø±s¡D+>± ` >∑Ts¡TÔ+#·Tø√e&ÜìøÏ

ø£wü ºyÓT Æq ø±s¡D+>± sêdüT Ô+≤s¡T) @<√

#Ó|üPÔ+≤s¡T. ÁbÕNqT\ <äèwæº #ê\ >=|üŒ~.

n+<ä Tø £ì Ä ÁbÕ+‘ ·+˝À @ | ü+≥

O+≥T+<√ Ä |ü+≥ ù|]≥ z <yê\j·÷˙ï

Ä <yê\j·T+˝À z neTà˙ @sêŒ≥T #kÕs¡T. B+‘√ ≈£î+≈£îfi¢eTà ‘·*¢

Ä\j·T+ mø£ÿ&ÉT+<√ >∑Ts¡TÔ+#·T≈£î+fÒ #ê\T ` ≈£î+≈£îfi¢ |ü+≥ |òü ≤Hê

#√≥ ñ+≥T+<äH˚ j·T<Ûës¡ú+ eTqøÏ ‘Ó\TdüTÔ+~. Ç<˚ rs¡T>± @<Ó’Hê

düπs >∑Ts¡TÔ+#·Tø√&ÜìøÏ z <˚yê\j·T e´edüúì @sêŒ≥T #˚yês¡T |üPs¡T«\T.

|ü+#·uÛÑ÷‘ê\ ù|]≤ n˝≤π> |ü+≥\ ù|]≤, <˚yê\j·÷ Ò ø±ø£,

yê´<ÛäT\ ù|]≤ ìyês¡D\ ù|]≤ ≈£L&É ø=+<äs¡T ‘·\T¢\øÏ <yê\j·÷\ì

dæ<ÛäΔ+ #kÕs¡T |üPs¡T«\T. n+fÒ ˇø√ÿ yê´~ÛøÏ ˇø√ÿ ‘·*¢ì ñ+∫, ÄyÓT

ù|]≥ <yê\j·÷ìï ì]à+∫ ùde\T #dæq+‘· e÷Á‘êq Ä yê´<ÛäT\T

ìyê]+|üã&É‘êj·÷? nH dü+<Vü≤+ eTqø=düTÔ+~. eTq ô|<ä›\T m+‘√

>=|üŒyêfi¯ó¢. @j˚T yê´<ÛäT\T @j˚T ≈£åîÁ<ä X¯≈£îÔ\ Ä<Ûës¡+>± ekÕÔjÓ÷

>∑eTì+∫q ÁbÕNqT\T Äj·÷ X≈£îÔ\‘√ Äj·÷ yê´<ÛäT*ï ìyê]+#+<äT≈£î

M\T>± Äj·÷ ≈£åîÁ<äX≈£îÔ*ï bÕs¡Á<√\>∑*Zq eT+Á‘ê\‘√ ˇø£ j·T+Á‘êìï

dæ<äΔ+ #˚dæ <ëì MT<ä≥ <˚M$Á>∑Vü≤ Á|ü‹wüº #˚dæ nø£ÿ&É ìy˚<äq\T

@sêŒ≥T#˚dæ, á rs¡T>± yê´~Û ìyês¡D˙ eTs√ rs¡T>± <˚yê\j·T

|ü<äΔ‹˙ |ü]s¡øÏå+#ês¡T.

n+<äTπø yê´<ÛäT\T Á|üã*q ø±\+˝À Á>±eTdüTú\T ‘·eT bı*yTs¡ À

Oqï <e‘·øÏ ùde\ì #kÕÔs¡T. o‘· ≤ <$ nH ˇø£ <e‘· ñ+~. ˇø£

#‹˝À N|ü⁄s¡÷ eTs√ #‹˝À #≤ O+≤sTT ÄyÓTøÏ. @ yê´<ÛäT\T ‘·q

bı*y˚Ts¡ <ëÏ Á>±eT+˝ÀìøÏ Á|üy˚•+#·uÀ‘·THêïjÓ÷ Ä j·T<Ûësêúìï

>∑eTì+∫q ÄyÓT ‘·q eTs√ #‹˝Àì N|ü⁄s¡T‘√ Ä ≈£åîÁ<ä X≈£îÔ*ï &çÃ

‘·q eTs√ #˚‹˝Àì #˚≥ ˝ÀìøÏm‹Ô <ä÷s¡+>± |ü&Éy˚düTÔ+~. |ü&Éy˚ùdÔ

‹]–sêyê? nì eTq nqTe÷q+.m‹Ô|ü&Éy˚dæq~ ‘·eT ø£+f…

ã*wüT˜sê˝…’q ª<˚$μ nì >∑eTì+∫q|ü⁄Œ&ÉT Ä ≈£åîÁ<äX¯≈£îÔ\T eT∞¢

‹]– sêe&É+ ≈£L&ÜHê? n+<äTπø yê´<ÛäT\T ìyê]+|üã&ÉT‘·÷+&$.

Ç˝≤ eTq+<ä] Äq+<ë˙ï eTq eTTU≤˝À¢ #·÷&Ü\ì dü+‘√wü|ü&

neTà ‘·qøÏ eTq˝≤π> dü+‘êqyÓTÆq yTø£\˙ >=Á¬s bıfÒfi¢ , ø√fi¢

ã*>± ø√s¡T‘·T+<äH˚~ ì»yÓTÆq e÷≥ ø±<äT.ã* nH˚ e÷≥øÏ

ì»yÓTÆq ns¡ú+ ªÄ‘·àã*μ nì. eTq Ä‘·àì ã\+>± #düT≈£îì Ä

Ä‘·àì neTàøÏ ã* #j·T&É+ (düeT]Œ+#·&É+) nì Bì uÛ≤e+. n˝≤Ï

|ü+#·uÛÑ÷‘· Á|üø£è‹ e÷‘·\÷ eTqì ø£s¡TDÏ+#ê\˙, düT_Ûø£å+>±

#j·÷\˙ á <ädüsê yfi ø√s¡T≈£î+<ë+ !

` &Üø£ºsY yÓTÆ\es¡|ü⁄ lìyêdüsêe⁄

kÕúìø£ bÕ\q ôdô|º+ãsY, 20094


<ädüsê nH˚~ z düs¡<ë|ü+&ÉTπ>Hê?

uÛ≤s¡rj·T dü+Á|ü<ëj·T+˝À @ |ü+&ÉT>∑ yÓq¬ø’Hê #Ó|üŒ˝Òq+‘·

ÁbÕ<Ûëq´+, uÛÑøÏÔuÛ≤e+, kÕe÷õø£ düŒèVü≤ yÓTT<ä˝…’qe⁄+≤sTT ‘·|üŒ,

n˝≤ $H√<äy˚T Á|ü<Ûëq+>± ø£*–q‘·q+ @ |ü+&ÉT>∑˝Àq÷ ø£qŒ&É<äT.

eT] BbÕe[˝À $H√<äyT ø£<ë ø£ìŒdüTÔ+<äì eTqøÏ ‘√düTÔ+~. nsTT‘

BbÕe[ |ü+&ÉT>∑ ìC≤ìøÏ eTs¡DÏ+∫q` eTq jÓ÷>∑πøåe÷\ì ø±+øÏådü÷Ôqï

Ä |æ‘·è<e‘·\ì Äsê~Û+#·Tø√e\dæq ne÷yêdü s√E. <äTs¡<äèwüºeXÊ‘·÷Ô

‘·©¢, ‘·+Á&û, dü+‘êqeT÷ nH˚ nìï dü+ã+<Ûë\÷ Ä]úø£ dü+ã+<Ûë\

‘Ós¡e÷≥Tq q&ÉTdü÷Ôqï ø±s¡D+>± BbÕe[ $H√<äÁ|ü<ÛëqyÓT Æq

|ü+&ÉT>∑>± ø£ìŒdü÷Ô ñ+&É&É+ XÀ#· j·T+. BbÕe[˝À <ë–q s¡Vü≤kÕ´\ì

eTs√e÷s¡T ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+ >±ì Á|üdüTÔ‘·+ <ädüsê |ü+&ÉT>∑ e÷Á‘·+

ª$H√<ë\ |ü+&ÉT>∑ ø±H ø±μ<äqï $X‚cÕìï nqT≈£î+≥÷ yÓ&É<ë+.

á |ü+&ÉøÏÿ á ù|¬s˝≤ e∫Ã+~?

˝Àø£+˝Àì Á|ü‹yêìø° ù|s¡T yÓqTø£ @<√ z ∫qï ø£<∏ä ñ+≥T+~.

bÕeTT\T ø£\˝À ø£ìŒ+#êø£ |ü⁄≤º&É+≥÷ >∑DÒXóì ù|s¡T˙ ` ‘ê‘·>±]

Ä_›ø£+ (‘·~›q+) s√Eq yêfi¯¢eTà ø£qï ø±s¡D+>± yê&çøÏ ‘ê‘·>±]

ù|s¡T˙. . . Ç˝≤ ô|≥Tº≈£î+≥÷ yÓTT‘êÔìøÏ ñqï+‘·˝À ˇø£ >∑Ts¡TÔ+&˚

dü+|òüT≥q Ä<Ûës¡+>± ô|s¡T ô|≥º&ÉeTH˚~ q÷ÏøÏ mqu…’ eT+~øÏ

nqTuÛÑe+˝À ñqï dü‘· yT.

dü+düÿè‘·+˝À ªnôVAsêÁ‘·μ eTH |ü<ä+ ˇø£≥T+~ ªnVü≤'GsêÁ‘·yéTμ

ø£*|æ‘˚ ªnôVAsêÁ‘·yéTμ nì ne⁄‘·T+~.

ªnVü≤'μ n+fÒ |ü>∑\÷, sêÁ‘·yéT n+fÒ sêÁr

nì ns¡Δ+ ø±ãÏº nôVAsêÁ‘·yéT n+fÒ ˇø£

|ü>∑\÷, ˇø£ sêÁr ø£*dæq 24 >∑+≥\

|ü]$T‹ ñqï ˇø£ s√E nì ns¡ú+.

dü+düèÿ‘·+˝À ñqï ø£ yê´ø£s¡D+ Á|üø±s¡+

ªnôVAsêÁ‘·μ nH |ü<ä+˝Àì ªnμ nH yÓTT<äÏ

nø£ås¡+ ªÁ‘·μ nH˚ ∫e] nø£ås¡+ ˝À|ækÕÔsTT.

<ë+‘√ ª ôVAsêμ nH ˚ | ü< ä+

$T>∑T\T‘·T+~. á ¬s+&ÉT nø£åsê\T

˝À| æ+∫Hê á nø£ åsê\T ¬s+& É÷

ñ+fÒ @ ns¡ú+ edüTÔ+<√ n<˚ ns¡ú+

edüT Ô+< äH ˚~ yê´ø £s ¡D+ # Ó| æ Œq

$wüj·T+. <ë+‘√ ªnôVAsêÁ‘·μ eTH

|ü<ëìøÏ m˝≤ ªˇø£ s√Eμ nH˚~ ns¡úyÓ÷,

n˝≤π> ªôVAsêμ nH˚ |ü<ëì≈£Lÿ&É n<˚

ªs√Eμ nH˚< ˚ ns¡ ú+. Ä Á| üø±s ¡+>±

ª< äX ¯G ôVAsêμ n+fÒ | ü~s√E\ì

ns¡úeTqïe÷≥. á ª<äXôVAsêμ nH e÷fÒ

ø±\Áø£eT+˝À Ä H√≤ á H√≤ |ü&ç e÷s¡TŒ #Ó+~ #Ó+~ <äXÀsê `

<ädüsê>± nsTTb˛sTT+~. Ä+π>¢j·TT\T eTq #·]Á‘·ì Ç+ø± bÕ&ÉT #ùdÔ

u≤>∑T+≥T+<äì uÛ≤$+∫ ª<äTdü‡ÁVü‰μ (Dussahra) nì ‘·eT Ä+>∑¢uÛ≤wü

Á|üø±s¡+ Bìï ~~› á |ü<ëì≈£îqï #·]Á‘·ì >∑Ts¡T Ô|ü≥º˝Òq+‘·>±

e÷]Ãy˚kÕs¡T.

Ç~ ø£ÿs√E |ü+&ÉT>∑ ø±<äT. |ü~s√E\ |ü+&ÉT>∑ nqïe÷≥.n+<äTπø

‘=$Tà~ s√E\bÕ≥T sêÁ‹| üP≥ ñ‘·‡yê\ì #˚d ü÷ Ô yê Ïø Ï

ªqesêÁ‘√‘·‡yê\Tμ nì ù|s¡T ô|≤ºs¡T

‘=$Tà~ s√E Ò m+<äT≈£î?

ìC≤ìøÏ ª<ädüsêμ nH˚ |ü+&ÉT>∑≈£îqï ndü\T ù|s¡T ª$»j·T<äX¯$Tμ

nì. <e‘·jÓÆTq neTà sêø£ådüT\‘√ ‘=$Tà~ s√E\bÕ≥T b˛sê&ç b˛sê&ç

|ü<äe s√Eq $»j·÷ìï kÕ~Û+∫+~. Ä $»j·÷ìï kÕ~Û+∫q ‹~∏

<äX$T ø±e&É+‘√ <ëìï ª$»j·T <äX$Tμ nHêïs¡T. Ç~ ìC≤ìøÏ <e‘·yÓTÆq

neTàøÏ dü+ã+~Û+∫q |ü+&ÉT π> ø±<äT. ˝Àø£+˝Àì Á|ü‹ neTàøÏ

dü+ã+~Û+∫q |ü+&ÉT>∑ ≈£L&É. @+<äTø£+fÒ >∑s¡“¤<Ûës¡D #˚dæq Á|ü‹ Ád”Ô

≈£L&É ‘=$Tà~ HÓ\\T bÕ≥T ‘·q >∑s¡“¤+˝À ø£*π> n\»&ç (ø£*–q

eTH√e´<Ûë, Ä+<√fiHê. . .) ø±s¡D+>± #Ó|üŒ Òì nXÊ+‹øÏ n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT

>∑T] nsTT, |ü<äeHÓ\˝À |ü+&É+Ï _&É¶ì ø£ì, ÄHê&ÉT ‘·q $»j·÷ìï

Á|üø£ÏdüTÔ+~` á |ü&É¶ ø£cÕºqï+‘·Ï˙ eT]Ãb˛‘·T+~. á $wüj·÷H˚ï

ˇø£ ø°s¡Ôq Ç˝≤ #Ó|æŒ+~. ‘·*¢ >∑s¡“¤+˝À |æ+&É+ m~π> $<Ûëq+ ¬s+&Ée

HÓ\ <ëÏ+<ä>∑Zs¡Tï+&û Ç˝≤ ñ+≥T+~≥.

¬s+&É÷ HÓ\˝§ø£ ~qeT÷ n+&É+ u≤jÓTqT sêÁ‹

lVü≤]ì yÓ<äT≈£î#·÷ ∫\Tø£ ≤ kÕ¬>qT

eT÷&ÉT HÓ\˝§ø£ ~qeT÷ eTT]øÏ >∑s¡“¤eTT˝Àq

eT÷\ kÕúqeTT q+<äT eTT<ä› @s¡T|ü&ÓqT

Hê\T>∑T HÓ\˝§ø£~qeT÷ Hê>∑ø£+s¡T&ÉT e∫Ã



qedü÷Á‘· <ë«s¡eTTq q&ÉTy˚Ts¡T|ü]#ÓqT

◊<ä÷ HÓ\˝§ø£ ~qeT÷ Ä s¡TÁ<ä÷&ÜÁãVü≤à

nuÛÑj·÷ Vü≤düÔeTTì∫Ã Äj·TTwüT¸ b˛ôdqT

Äs¡÷ HÓ\˝§ø£~qeT÷ Ä $wü÷íyê ÁãVü≤à

ø±fi¯S¢ #˚‘·T\T q&ÉT|ü⁄ Áø£eTy˚Ts¡T|üs¡#ÓqT

@&É÷ HÓ\˝§ø£~qeT÷ ms¡Tø±jÓTT |æ+&ÉeTà

ø£+sƒ¡kÕúqeTT ‘Ós¡T#·T Áø£eTy˚Ts¡T|üs¡#ÓqT

mì$T~ HÓ\˝§ø£~qeT÷ ms¡Tø±jÓT |æ+&ÉeTTà

ø±+‘·l >∑s¡“¤eTTq ø£<ä ≤&ÉkÕ¬>qT

‘=$Tà~ HÓ\˝§ø£ ~qeT÷ Ä ‘·*¢ zs¡«ø£

<ë«s¡eTTà ‘Ós¡Te⁄eTì lVü≤]ì ÁbÕ]Δ+#Ó

‘·*¢ ˇø£ÿ‘ ø±ì ‘·q ‘·+Á&ÉT …+<äs√

‘·|üPŒ rs¡Ã>∑eT+≥÷ <äD≤í\T ô|f…ºqT.

Ç˝≤ Ç+<äs¡T <e‘·\T Ä |æ+&És¡÷|ü+>± ñqï •Xóe⁄øÏ düVü‰j·T|ü&ç‘

n˝≤ düVü‰j·T|ü&çq ø±s¡D+>± »qàHÓ‹Ôq Ä •Xóe⁄ ‘·q ø£è‘·»„‘·\ì

‘Ó*j·TCÒdü÷Ô ¬s+&ÉT #˚‘·T\˙ qeTkÕÿs¡|üPs¡«ø£+>± ô|&ÉT‘·÷ ‘·*¢ >∑s¡“¤+

qT+&ç Çe‘·*øÏ ekÕÔ&ÉT. Ç<äT>√ á sêe&ÜHï ª$»j·T<äX$T n+≤s¡T

˝Àø£+˝Àì ‘·*¢ $wüj·T+˝À.

ø±ãÏº $»j·T<äX¯$T ñ‘·‡yêìï Á|ü‹ Ád”Ô ≈£L&É ‘·q |ü+&ÉT>∑>±

#düTø√e#·Ãqïe÷≥` nø£ÿ&É neTà sêø£ådü>∑D+‘√ m˝≤ b˛sê&ç+<√

n˝≤π> ‘êq÷ b˛sê&ç $»j·÷ìï kÕ~Û+∫ <ëìøÏ dü+πø‘·

s¡÷|ü+>±q÷ Á|ürø£>±q÷.

Çø£ <äX »qà\ (10 »qà\) bÕbÕìï Vü≤]+# |ü+&ÉT>∑ ø±ãÏº

Bìï ª<äX¯Vü≤sêμ n+≤s¡ , n~ Áø£eT+>± <ädüsê>± e÷]+<ä

ˇø£ ø=+<äs¡T #ÓbÕÔs¡T. ÁãVü≤à uÛ≤s¡´ düs¡dü«‹ø°, lVü≤] uÛ≤s¡´

\øÏåø°, X¯+ø£s¡Tì uÛ≤s¡ bÕs¡«‹ø° ` Ç˝≤ Á‹X¯øÏÔ dü«s¡÷bÕ\ø° á

HÓ\s√E\ bÕ≥÷ |üP» kÕ>∑&É+ <ädüsê|ü+&ÉT>∑ \ø£å +. düπs!

Á|ü‹ ù|s¡÷ ns¡Δe+‘·yT

neTà m+<ä¬s+<äs√ sêø£ådüT*ï #·+|æ+<äì eTqøÏ |ü⁄sêD+ #Ób Ô+~.

Ä sêø£ådüT˝…e¬ses¡T? yêfi¯¢ ù|πs¢$TÏ? nsTTHê ÄyÓT me¬ses√ï

#·+|æ+< nqT≈£î+<ë+! <ëìe\¢ eTqøÏ ‘Ó\TdüTø√e\dæq

n+X¯eT+≥÷ @eTT+~? nH˚ d ü+< ˚V ü ≤+ eTqø Ï

edü÷Ô+≥T+~.

ªne÷à #·+|æ+~ sêø£ådüT\H˚μ nH˚ e÷≥ j·T<ës¡úy˚T

nsTTHê <ëìï eTq J$‘êìøÏ eTq+ nq«sTT+#·T≈£îì

#·÷düTø√yê*. Ç˝≤ nq«sTT+#·Tø√e&ÜìøÏ eTT+<äT

yêfi¢≈£îqï ù|s¡¢ì ‘Ó\TdüT≈£î+fÒ neTà @ rs¡T sêø£ådüT*ï

dü+Vü≤]+∫+<√ ns¡ú+ ø±e&Éy˚T ø±ø£, Ä eè‘êÔ+‘êìï

eTq+ ‘Ó\TdüT≈£îqï+<äTe\¢ eTqøÏ ø£*π> Á|üjÓ÷»Hê Ò$TÀ

≈£L&É eTqø£s¡úeTÚ‘êsTT.

neTà #·+|æ+~ yÓTT<ä≥>± ªuÛÑ+&ÉTμ&ÉH˚ sêø£ådüTD°í. Á|ü‹

sêø£ådüTì ù|s¡÷ ns¡úe+‘·y˚T ªuÛÑ+&ÉT&ÉTμ n+fÒ ã<äΔø£+

ø£*–q yê&ÉT nì ns¡ú+. á s√E |üìì πs|üÏø°,

πs|üÏ|üìì m\T¢+&çø°, ÄHêÏ |üìì eTs¡TdüÏ s√Eø° yêsTT<ë

y˚düT≈£î+≤ b˛j˚T \ø£ å´eTTqïyê&Éì ns¡ú+. Ç˝≤+Ï sêø£ ådüTDÏ í

dü+Vü≤]+∫<äq>±H eTq+ ≈£L&É ns¡ú+ #düTø√yê*` eTq˝Àì ã<äΔø±ìï

$&ç∫ ô|≤º\ì.

Çø£ neTà #·+|æq eTs√ sêø£ådüTì ù|s¡T ª$wü+>∑T&ÉT. dü+>∑eT+fÒ

dü+ã+<Ûä+, #·T≥º]ø£+, ùdïVü≤+ nì nsêú\T $Gdü+>∑T&ÉT R $wü+>∑T&ÉT.

n+fÒ me]‘√q÷ @ dü+ã+<ÛäeT÷ ˝Òìyê&É÷` @ #·T≥º]ø±ìï

me]‘√q÷ #j·Tìyê&É÷` me]˙ ‘·q ùdïVæ≤‘·T\T>± #düTø√ìyê&É÷qT.

πøe\+ +≥]>± J$+# \ø£å +, eTqdüÔ‘·«+ ø£\yê&Éì ns¡ú+. mes¡÷ Òø£

ª‘êq÷, ‘·q |æ\¢\÷ ‘·q uÛ≤sê´ n+‘ nqT≈£îì J$+#yê&Éqï e÷≥.

Ç˝≤+Ï e´øÏÔ e\¢ ≈£L&É dü+|òüT÷ìø°, <XÊìø° @ Á|üjÓ÷»qeT÷ Ò<äT

` ñ+&É<äT. n+<äTø£ì Ä $wü+>∑TDÏí dü+Vü≤]+∫+~. n+fÒ eTq+

ns¡ú+#düTø√yê* eTq+ n˝≤ ñ+&É≈£î+&Ü |ü~eT+~‘√ |ü]#·j·÷˙ï,

ùdïVü‰˙ï #·T≥º]ø±˙ï ø£*– ñ+&ç, ø£\T|ü⁄ø√\T ‘·q+‘√ ñ+&Ü\ì.

‘êH=ø£]‘√ ùdïVü‰ìï #dü÷Ô ñ+fÒ, Ä m<äTÏ yêfió¢ eTq‘√ ùdïVü‰ìï

#dü÷Ô ñ+≤s¡T. ø±ãÏº düyÓTÆø£ uÛ≤e+ ø£*– ñ+&Ü\H $X‚cÕìï neTà

#Ób˛Ô+<äqïe÷≥.

neTà #·+|æq eT÷&Ée sêø£ådüTì ù|s¡T $XóÁ≈£î&ÉT. XóÁø£eT+fÒ C≤]|ü&

|ü<ës¡úeTì ns¡ú+. @ e´øÏÔ ‘êqT>± #Ó|æŒq e÷≥øÏ ø£≥Tºã&É&√,

m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT e÷≥MT<ä ì\ã&É≈£î+&Ü C≤]b˛‘·÷ ñ+≤&√ n˝≤

e÷≥ì ‘·|æŒ+#·T≈£îH˚ \ø£åDeTTqï e´øÏÔì $X¯óÁ≈£îìøÏ dü+πø‘·+>±

u Û≤$+#ê*. Bì<ë«sê eTq+ H˚s ¡ TÃø√yê*‡+<˚eT+fÒ `

eTqyÓT|ü ⁄Œ& É÷ ˇø£ e÷≥MT<˚ ì\ã&ç ñ+&Ü\˙, @Hê&É÷

C≤]b˛≈£î+&Ü eTq o˝≤ìï (q&Ée&çø £) s ¡ø Ï å+#·T≈ £î+≥÷

ñ+&Ü\H˚qT.

Ç˝≤ π> neTà # ·+| æq sêø £ åd ü T\˝À eTs√ø £ì ù|s ¡ T

eTVæ≤cÕdüTs¡T&ÉT. ªeTVæ≤wüμ eTH |ü<ëìøÏ <äTqïb˛‘·T nì ns¡ú+ mø£ÿ&É

es¡|ü⁄∫qT≈£î ‘·qMT<ä |ü&ÉT‘·T+<√qH˚ uÛÑj·T+‘√ y˚T|òü÷\T <ä≥º+>±

|üÏº ø±s¡TeTãT“ ø£ìŒ+#·>±H˚ Äe⁄ mø£ÿ&É eTs¡T>∑T Á|ü<˚X¯eTT+<ë?

nì ø£*j·TpdüTÔ+~. ∫qT≈£î |ü&É>±H ‘·|æŒ+#·T≈£îH #√≥Tqï |üø£å+˝À



nø£ÿ&çøÏ #]b˛‘·T+~. eT] n< <äTqïb˛‘·T>±ì nsTT‘,

≈£î+uÛÑeèwæº ≈£î]dæHê n< es¡+˝À ì\ã&ç, es¡+ yÓ*kÕø£

` Ç+‘˚Hê? ` nqï≥T¢ Äø±XÊìπødæ #·÷düTÔ+~. nB

<äTqïb˛‘·T \ø£åDeT+fÒ. n+‘˚ ø±<äT. Äe⁄ |ü]X¯óÁuÛÑ

»+‘·Te⁄. mø£ÿ&Ó’Hê ù|&É>±ì m+&ÉT>∑&ç¶ MT<ä |ü&ç‘ Ä

<ë]<ë|ü⁄˝À¢ ñqï >∑&ç¶ì ø£ dü+ ‹+<ëeTì Á|üj·T‘·ïyÓTÆHê

#Ój·T´<äT. <äTqïb˛‘·T e÷Á‘·+ ù|&É |ü&çq+‘· uÛ≤>±ìï

$&ç∫ ìs¡“¤j·T+>± ‹HdüTÔ+~. n+fÒ @eTqïe÷≥? BìøÏ

dæ>∑TZ>±ì, n_Ûe÷q+ >±ì, düTìï‘·yÓTÆq |ü<äΔ‹ >±ì Òø£

J$+#˚ eT+<äyÓTÆq \ø£åD+ ø£\~ <äTqïb˛‘·ì Bì

uÛ≤eeTqïe÷≥. >ös¡eÁ|ü<äyÓTÆq e´øÏÔ>± düe÷»+˝À

J$+#˚ Á| ü‹ e´ø ° Ô ‘ ·qø=∫Ãq | ü]d æ ú‘ · T\ì

>∑eTì+#·T≈£îì, qwüºb˛sTTq |üø£å+˝À ` Ç+¬ø|ü⁄Œ&É÷

Ç˝≤+Ï |üìì #j·Tsê<äì >∑eTì+∫, ‘·|ü⁄Œì ~<äT›ø√yê*

‘·|üŒ m|ü⁄Œ&É÷ <äTqïb˛‘·Te+Ï eTqdüÔ‘·«+˝À <˚˙ï

|üÏº+#·Tø√ì ‘·q+‘√ ñ+&ÉH ñ+&Ésê<äqïe÷≥.

Ç˝≤+Ï sêø£ådüTìï neTà dü+Vü≤]+∫+<äq>±H eTq+

≈£L&É Ä sêø£ådü \ø£åD≤\T eTq˝À ≈£L&É ñHêïjTyÓ÷qì >∑eTì+#·T≈£îì

C≤Á>∑‘·Ô |ü&Ü\ì Bì uÛ≤eeTqïe÷≥.

<ädüsê ycÕ\T

<ädüsêøÏ #·ø£ÿì y˚cÕ\T y˚düT≈£îì Çfi¢øÏ ekÕÔs¡T ø=+<äs¡T. yÓTT<äÏ~

yÓ’<äT´ì y˚wü+. #·ø£ÿì q\¢ì ø√≥T y˚düT≈£îì &ÜãT\T #Ó|üPÔ ekÕÔ&ÉT

yÓ’<äT´&ÉT. ‘·q <ä>∑Zs¡Tqï eT+<äT\ $esê˙ï, n$ yê´<ÛäT*ï @ rs¡T>±

qj·T+ #kÕÔjÓ÷ Ä |ü<äΔ‘·T©ï $e]kÕÔ&ÉT. n‘·ì e÷≥˝À¢H $+<ë+!

ªnj·÷´! yê‘·ô|’‘ê´ìøÏ eT+<äT! o‘·ô|’‘ê´ìøÏ eT+<äT!

ø£&ÉT|ü⁄˝À >∑T˝≤àìøÏ eT+<äT!

uÛÒ~øÏ eT+<äT ! eTVü‰ uÛÒ~øÏ eT+<äT!

eT+<äT˝ÀjYT eT+<äT\T ` eT+<äT˝ÀjYT eT+<äT\T!

kÕ«MT ! ≈£îø£ÿ ø±≥TøÏ #·ø£ÿì eT+<äT+~ ` #Ó|üŒeT+≤sê?

≈£îø£ÿ ø£]#ÓH˚ì ≈£î&ç ¬sø£ÿ $]#˚dæ

|üø£ÿ $s¡T>∑>=Ïº |ü+&Éu…Ïº

HÓ‹Ô Àq yT≈£î HÓeTà~>± >=≥º

≈£îø£ÿ ø±≥T $wüeTT mø£ÿ<äj·T´ !

≈£îø£ÿ >±ì ø£]ùdÔ ≈£î&ç¬sø£ÿì (uÛÑTC≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q >∑÷&ÉTì)

yÓqøÏÿ $]∫, Ä |üø±ÿ ,á |üø±ÿ >∑Ïº>± ø=Ïº H\MT<ä |ü&ÉTø√u…Ïº

HÓ‹Ô À ~π>˝≤ #·ø£ÿì yT≈£îì >±ì HÓeTà~>± ø=&ç‘ ≈£îø£ÿø±≥T

$wü+ @ e÷Á‘·eT÷ mø£ÿ<äì Bì ns¡ú+. Vü‰kÕ´ìï |ü+&ç+#˚

|ü<ä + ` ywü+ Ç~.

Çø£ s√>±˝À¢ ø=ìï ‘·>∑Zì yê´<ÛäT\+≥÷ ≈£L&É ñ+≤sTT.

yêÏ≈£Lÿ&É e÷ e<ä› ‘·–q Wwü<Ûë\THêïsTT. $q+&ç! $q+&ç!

ªø£+Ï s√–øÏ eT+<äT ø£qT ‘=\–+#·TfÒ

yÓTT+&ç uÛÑs¡Ô≈£î eT+<äT |æ+&ç ø£Ás¡

eT‹ Òì yêìøÏ eT+<ÍqT q\¢à+<äT

˝À_ÛyêìøÏ eT+<äT Hê_Û $wüeTTμ

ªø£+ÏøÏ s√>∑+ eùdÔ ô|<ä› ø£wüºyTMT ø±<äT ` Ä ø£qTïì XÊX«‘·+>±

‘=*–+#˚ùdÔ#ê\T. yÓTT+&çyê&Ó’q uÛÑs¡Ô‘√ y˚>∑&É+ @eT+‘· ø£wüº+ ø±<äT.

|æ+&çì ˇ‘·TÔ≈£îH˚ ø£Ás¡‘√ yê&çøÏ ‘·–q+‘· kÕúsTT˝À ∫øÏ‘·‡ #˚j·T&É+

eT+∫~. eT‹˝Òì yê&ÉT+fÒ uÛÑj·TeT÷ u…+>± nø£ÿs¡H˚˝Ò<äT. yê&çøÏ

H√Ïì+&Ü q\¢eT+<äT ≈£îøÏÿ‘˚ dü]. (eT]+‘·>± eT‹b˛‘·T+~)

˝À_Û‘·«+‘√ ñ+&˚ |ædæHê]øÏ ªHê_Ûμ ( $πs#·Hê\T |ü≥Tº≈£îH˚ eT+<äT)

Wwü<ÛëìïùdÔ #ê\T. yê&çøÏ s√»+‘ê ø±e\dæq+‘· |üì ` e#Ã ˙s¡kÕìøÏ,

#Ó|üŒ Òq+‘· kıeTTà Ks¡÷Ã ne⁄‘·T+~μ` nì Bqs¡›+.

Ç˝≤+Ï yÓ ’<ë´\ì #˚dæ >∑+&Éô|+&˚sê\˙ ` düTes¡í |ò üT+≤

ø£+ø£D≤\˙ ` $\TyÓ’q Vü‰sê\˙ ` XÊ\Te\˙ ãVüQeT‘·T\T>±

bı+<ëeT+≥÷ Ä yÓ’<äT´&ÉT #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ yÓfi≤Ô&ÉT ‘·q ñ|üHê´dü+˝À.

Ç˝≤ s√Eø=ø£ÿ ∫≤ÿ #=|ü⁄Œq #Ó|üPÔ ‘=$Tà~s√E\÷ nj·÷´ø£ ªáHê+μ

(ãVüQeT‹) Ç|æŒ+#·+&Éì ÁbÕ]úkÕÔ&ÉT j·÷»e÷ìì.

yê´bÕ] ywü+

˝Àø£+˝À yê´bÕs¡T\T m˝≤ yÓ÷dü+ #˚kÕÔs√ Ä $wüj·÷\ì

$e]kÕÔ&ÉT ôdÏºy˚wü+˝À z e´øÏÔ. Ç~ me]˙ @ C≤‹˙ øÏ+#·

|üs¡#·&Üìø±ÿ<äT ` »qT*ï Äq+<äô|≥º&Üìø°.Ä ôdÏº>±] e÷≥˝À¢H

$+<ë+!

nj·÷´! nj·÷´! H˙ fiÀ¢ dü+kÕs¡+ #ùdfÒº ñ+<ë? @bÕs¡+

q&çù|fÒº ñ+<ë?

yÓTTqïÏ yÓTTqï Hê\T>∑Tes¡Vü‰\H=ÿqï C§qï*ï mì$T~

es¡Vü‰\øÏ n$Tà q&À¢ ø£*dæb˛j·÷qT. ìqïÏøÏ ìqï ÄeTT<ë\ì

q\uÛ…’ es¡Vü‰\H=ÿì ns¡yÓ’ es¡Vü‰\øÏ n$Tà Ä]b˛j·÷qT. á qcÕº\

<Óã“øÏ ‘·≥Tºø√ Òø£ ns¡yÓ’ ÁbÕ+düØ H√≥¢ì sêdæ Ä u≤ø°\øÏ Ç.|æ.ô|fÒºkÕqT.

@+ #‘êÔeT+&û j·÷bÕs¡+? Hê<ä–ZπseTT+~? dü+∫øÏ+<ä ã÷&ç<ä.



Hê≈£î ◊<äT>∑Tπs ø=&ÉT≈£î\+&ç Äfi¯S¢ ˇÏº jÓT<äe˝Òq+&ç Hê˝≤>∑.

yÓTT<äÀ&ÉT OøÏÿ] _øÏÿ]>±&ÉT. Ä&çøÏ H=≥¢˝À¢ ˝…ø£ÿ\T sêùd |üì

n|üŒ#ÓbÕŒq+&ç. me¬s≈£îÿ$ùdÔ Ä&ç |üøå±H rs¡TŒ\T #ÓbÕÔ ñ+≤&É+&ç.

nuÒ“! HHÓ|ü⁄Œ&É÷ »>∑&Üìπø mfi¢q+&ç.»>∑&É+ e∫ÃHê ø√s¡Tº uÀHÓø£ÿ q+&ç.

møÏÿ‘ VüQfiπøÿ ø£<ä+&ç.

eT÷&√y√&ç ù|s¡T nã<ëΔ\>±&É+&ç. Ä&ÉT ù|s¡TøÏ ‘·>∑≥Tº e÷≤&ç

e÷≤&ç ì»eT+fÒ @+À eT]Ãb˛j·÷&É+&ç.

Çø£ ∫e] Ç<ä›s¡÷ dü‘ÓÔXÊ\j·T´, sê>∑T\j·÷´q+&ç. Ä[¢<ä›s¡÷

ø£e\|æ\¢\+&ç. Äfi¢øÏ+ø± j˚TbÕs¡+ ‘Ó©<ä+&ç.

....Ç˝≤ ‘=$Tà~ s√E\ bÕ≥T q$«dü÷Ô |ü<√s√Eq

ãVüQeT‹ì j·÷∫kÕÔ&ÉT yê´bÕ]ywü+˝À e#Ã e´øÏÔ.

$»j·T<äX¯$T

ÄX¯«j·TT»e÷dü+˝À »]π> á |ü~ s√E\ ñ‘·‡e+˝Àq÷

neTàyê]øÏ s√EøÏ ˇø=ÿø£ÿ n\+ø±sêìï ykÕÔs¡T. Ä n\+ø±sêìï

#·÷&É¶+ ø√dü+ n+<äs¡÷ <yê\j·÷ìøÏ edü÷Ô ñ+≤s¡T. Ád”ÔøÏ ‘·≈£îÿe

kÕúq$T#êÃs¡ì H˚Ï yêfi¢+‘ê u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ O+≤s¡T

>±ì, uÛ≤s¡‘·<X+ m+‘· >=|üŒ<ä+fÒ Ád”Ôì ˇø£ <e‘·>±

@sêŒ≥T #˚dæ ÄyÓTì Äsê~Û+|ü#˚ ùd+‘·. eTs√

$X‚wüy˚TeT+fÒ, >∑D|ü‹øÏ ‘=$Tà~s√E\ bÕ≥T

ñ‘·‡e+ #ùdÔ, neTàøÏ e÷Á‘·+ ÄX«j·TT»e÷dü+ yÓTT‘·Ô+

eTTô|’Œ¤ s√E\ bÕ≥÷ (BbÕe[ es¡≈£L O‘·‡yê˝Ò)

O‘·‡yêìï #˚j·T&Éy˚T ø±ø£, ñ>±~ qT+&ç ‘=$Tà~

s√E\ bÕ≥T edü+‘· qesêÁ‘·T\ ù|]≥ ≈£L&É neTà

ñ‘·‡yê\ì #kÕÔs¡T. n+fÒ neTà ù|]≥ eTTô|’Œ¤ ‘=$Tà~

s√E\ bÕ≥T ñ‘·‡yê\T »]ù| @sêŒ≥Tì Ád”Ô <e‘·

$wüj·T+˝À ô|<ä›\T @sêŒ≥T #kÕs¡+fÒ Ád”ÔøÏ n+‘·Ï

ÁbÕ<ëHê´ìï Ç#êÃs¡qïe÷≥. Á|ü‹ Á>±e÷ìø° |ü≥ºD≤ìø°

≈£L&É z Ád”Ô <e‘·ì Á>±eT <e‘·>± @sêŒ≥T #kÕs¡+fÒ

Ád”ÔøÏ $\Teì Ç∫Ãq≤¢? ø±<ë?

$»j·TeTTVüQs¡Ô+

á dü+e‘·‡s¡+ á |ü~s√E\ bÕ≥T »]π>

$»j·T<äX¯$T O‘·‡yê˝À¢ $»j·TeTTVüQs¡Ô+ á kÕ]

eT<Ûë´Vü≤ï+ 1`51 ì$TcÕ\øÏ e∫Ã+~ ø±ãÏº, ˇ+Ï

>∑+≥ qT+&ç ¬s+&ÉT >∑+≥\ eT<Ûä ø±\+˝À @ |üìHÓ’

ÁbÕs ¡+_ Û+∫qf… Æ ¢‘ ˚ Ä | üì $»j·Te+‘ ·+>±

eTT>∑TdüTÔ+<äqïe÷≥. eTsêï&ÉT @ø±<ä•. Ä s√Eq

≈£L&É $»j·T eTTVüAs¡Ô ø±\+ eT<Ûë´Vü≤ï+ 1`47

ìˆˆ\≈£î e∫Ãq ø±s¡D+>± Ä s√Eq ≈£L&É eTTK´yÓTÆq

|üqT*ï ÁbÕs¡+_Û+#·e#·Ãqï e÷≥.

XMT |üP»

$»j·T<äX¯$T s√Eq #˚ùd ∫e] ø±s¡´Áø£eT+

ªXMT|üP»μ XMT n+fÒ |ü$Á‘·yÓTÆq<ä ` »$Tà#Ó≥º

nsêú\T. ø±ãÏº Ä s√Eq »$Tà #Ó≥TºøÏ Á|ü<äøÏåD+ #˚dæ á ÁøÏ+~

XÀ¢ø±ìï eTTe÷às¡T #·<äyê\ì ô|<ä›\T #ÓbÕŒs¡T.

ªX¯MT X¯eTj·T‘˚ bÕ|üyéT!

X¯MT X¯Á‘·T$XÊ•˙!

ns¡T®qdü´ <ÛäqTsêΔØ!

sêeTdü Á|æj·T<ä]Ù˙ˆˆμ

z XMT eèø£åe÷! bÕbÕìï ‘=\–+#·>∑\ XøÏÔ ñqï eèøå±ì$

qTe⁄«. X¯Á‘·Te⁄\ì bÕs¡Á<√\>∑\>∑&Éy˚T ø±ø£ $sê≥sêE ø=\Te⁄˝À

bÕ+&Ée⁄\Tqï+‘·ø±\+ ns¡T®qTì >±+&ûe+‘√ bÕ≥T n+<ä]

Äj·TT<Ûë\˙ me]ø£+≤ |ü&É≈£î+&Ü s¡øÏ ås∫q<ëìì ≈£L&É

qTy˚«.sêeTT&É+‘·Ï yêìøÏ ≈£L&É Á|æj·÷ìï ø£*Zdü÷Ô d”‘·eTàøÏ

u≤<Ûëìeè‹Ô #˚ÓdænjÓ÷<Ûä´øÏ ‹]–e#˚Ã˝≤ |ü≤º_Ûùwø±ìï bı+<˚˝≤

(yÓTT≈£îÿ≈£î+~ d”‘·) #dæ+<ëì$ qTy«! nì Bì ns¡ú+. Ç˝≤ |ü+&ÉT>∑

á ø±s¡´Áø£eT+‘√ eTT>∑TdüTÔ+~.

` &Üˆˆ yÓTÆ es¡|ü⁄ lìyêdüsêe⁄



<Ó ’Hê < ˚X ¯ n_ Ûeè~ ›ø Ï Ä < ˚X ¯+˝À \u Û Ñ éTj˚T ´

düVü≤»eqs¡T\T, Ä]Δø£ eqs¡T\T m+‘· eTTKýÓTÆqy√ e÷qe

eqs¡T\T ≈£L&Ü n+‘·ø£+fÒ eTTKýÓTÆq$. <˚X¯+˝Àì Á|ü»\˝À

ù|<ä]ø£+, Äø£*‘√ n\eTÏ+#·≥+, bÂwæºø±Vü‰s¡ ˝À|ü+, •X¯ó

eTs ¡D≤\T, e÷‘·èeTs ¡D≤\T m≈ £î ÿe>± O+&É≥+, Jeq

Á|üe÷D≤\˝À yÓTs¡T>∑T<ä\ rdüTø=ìe#˚Ã Á‘ê>∑T˙s¡T, >∑èVü≤edü‹,

$<äT´‘·TÔ, $<ä´, yÓ’<ä´+ ‘·~‘·s¡ ø£˙dü edü‘·T\T n+<äTu≤≥T˝À

Òì Á|ü»\‘√ ≈£L&çq düe÷C≤\T, <XÊ\T n_Ûeè~ΔøÏ ÄeT&É<ä÷s¡+˝À

ì\TkÕÔj·TH~ ìwüTºs¡ dü‘· +.

>∑‘· 60 dü+.\˝À <˚XÊìï n_Ûeè~Δ› |ü<Ûä+˝À q&É|ü≤ìøÏ $$<Ûä

s¡ø±\sTTq Á|üD≤[ø± eP´Vü‰\<ë«sê >∑‘· 60 dü+e‘·‡sê˝˝À 10

|ü+#·es¡ Á|üD≤[ø£\T neT\T |ü]∫ eékÕj·T, bÕ]ÁXÊ$Tø£, Ä]Δø£,

XÊg kÕ+πø‹ø£ s¡+>±\˝À m+‘√ n_Ûeè~Δ kÕ~Û+∫q|üŒÏø°, e÷qe

eqs¡T\ n_Ûeè~Δ s¡+>∑+˝À eTq <X+ HÏø°Ï düeTø±©q <XÊ\ø£Hêï

m+‘√ yÓqTø£ã&ç O+~.

uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ »HêuÛ≤ |üs¡+>± Á|ü|ü+#·+˝À ¬s+&Ée n‹ô|<ä ›

<˚X¯eTsTTq|üŒÏø°, <˚X¯+˝Àì e÷qeeqs¡T\qT nqT≈£L\+>±

e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~Δ À

|ü+#êj·Tr sêCŸ dü+düúΔ\ bÕÁ‘·

eT\#·Tø=ì n_Ûeè~Δ |ü<Ûä+˝À eTT+<ä+» yj·T≤ìøÏ ã<äT\T e÷qe

n_Ûeè~Δ› s¡+>∑+˝À ‹s√>∑eTq ~X˝À |üj·Tìk Ô+<äq≤ìøÏ 2008 ˝À

◊ø£´sê»´ dü$T‹ (j·TT.mHé.&ç.|æ) e÷qe n_Ûeè~Δ ìy˚~ø£qT

ÁbÕe÷DÏø£+>± rdüTø=qe#·TÃqT. 179 <˚XÊ\˝À e÷qe n_Ûeè~Δ

s¡+>∑+˝À kÕ~Û+∫q Á|ü>∑‹ô|’ »]|æq düeTÁ>∑ |ü]XÀ<Ûäq\ Ä<Ûës¡+>±

s¡÷bı+~+∫q C≤_‘ê˝À uÛ≤s¡‘·<X+ 132e kÕúq+˝À Oqï~ . e÷qe

dü>∑≥T Äj·TT: Á|üe÷D≤\ dü÷N˝À 127, ejÓ÷»q $<ë´ dü÷∫˝À

118, ÁbÕ<∏ä$Tø£, e÷<Ûä $Tø£, Oqï‘· $<ë´ dü÷∫˝À 134e kÕúq+˝À

Oqï<äH $wüj·T+ $düàj·T+ ø£*–+# $wüj·TyÓTÆHê, n+^ø£]+#ê*‡q

$wüj·T+.

Á|ü|ü+Nø£s¡D, ùd«NÃø£s¡D, Áô|’y°ø£s¡D\ ø±s¡D+>± uÛ≤s¡‘· Ä]Δø£

eédüú eT÷˝≤\T dæús¡|ü&ç õ.&ç.|æ À 6 qT+&ç 7 XÊ‘·+ eT<Ûä >∑D˙j·TyÓTÆq

eè~Δ kÕ~ÛdüTÔqï|üŒÏø°, á dü+düÿs¡D |òü ≤\T Á>±MTD ù|<ä Á|ü»\≈£î

Ç+ø± n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ sê Ò<äT. <Ûäì≈£î\T, ù|<ä\ eT<Ûä n+‘·sêj·T+

s√Es√E≈£L ô|]–b˛‘·÷, ù|<ä\T sêqT sêq÷ <äTs¡“¤s¡ <ë]Á<ä +˝ÀøÏ

HÓÏºy˚j·Tã&ÉT‘·THêïs¡T. <˚X¯+˝À 1973`74 HêÏøÏ 55 XÊ‘·+ Oqï

ù|<ä]ø£kÕúsTT (<ë]Á<ä´πsK≈£î ~>∑Teq ìedædüTÔqï Á|ü»\ XÊ‘·+)

2004`05 dü+. HêÏøÏ 27.5 XÊ‘êìøÏ ‘·–Zq|üŒÏø°, ù|<ä]ø£+˝À

eT–Zb˛‘·Tqï »q dü+K´˝À ô|<ä›>± e÷s¡TŒ˝Ò<äT. bÕ¢ì+>¥ ø£MTwüqT

@


RuralDevTelSept09_B&White.pmd 8/29/2009, 8:41 PM17

n+#·Hê\ Á|üø±s¡+ 1994` 95 HêÏøÏ düTe÷s¡T 32 ø√≥¢ »HêuÛ≤

<ë]Á<äπsK≈£î ~>∑Teq ìedædüTÔHêïs¡T. Á‘ê>∑T˙s¡T, bÕ]X¯ó<äΔ + Äs√>∑ +,

$<ä´, yÓ’<ä´+, $<äT´‘·TÔ, >∑èVü≤ìsêàD s¡+>±\˝À mH√ï Á>±e÷\˝À

H˚Ïø° ø£˙dü eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\≈£î, ùde\≈£î H√#·Tø√ø£ ns¡ø=s¡

kÂø£sê´\‘√ J$‘ê\T >∑&É|ü≤ìøÏ Á|ü»\T n\yê≥T |ü&çb˛e≥+ eTq+

>∑eTìdü÷ÔH OHêïeTT. Á|ü»\ Jeq Á|üe÷D≤\˝À yÓTs¡T>∑T<ä\ ø√dü+

11e |ü+#·es¡ Á|üD≤[ø± ø±\+ (2007`2012) ˝À dü$Tà[‘· n_Ûeè~Δ

eP´Vü≤+ ne\+_+#·≥+ <ë«sê Ç‘·s¡ s¡+>±\˝À kÕ~ÛdüTÔqï n_Ûeè~Δ›‘√

bÕ≥T>± <äXÊu≤›\T>± yÓqTø£u≤≥T‘·HêìøÏ >∑Ts¡e⁄‘·Tqï esêZ\≈£î, eTØ

eTTK´+>± nqTdü÷∫‘· C≤‘·T\T/ nqTdü÷∫‘· ≈£î˝≤\ Á|ü»\qT,

eTVæ≤fi\≈£î n_Ûeè~Δ À uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ø£*dü÷Ô düVü≤ÁkÕ_Δ n_Ûeè~Δ \øå±´\

kÕ<Ûäq≈£î ø£èwæ #j·÷\ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ dü+ø£*Œ+#·≥+ eTT<ëeVü≤+.

e÷qe n_Ûeè~Δ ` düVü≤ÁkÕ_› n_Ûeè~Δ \øå±´\T

Áø°.X.2000 dü+.˝À Á|ü|ü+#·yê´|üÔ+>± e÷qe n_Ûeè~Δ s¡+>∑+˝À

yÓTs¡T¬>’q Á|üe÷D≤\T kÕ~Û+#·≥+ ø√dü+ 8 n+XÊ\˝À 191 <XÊ\T

@s¡Œs¡#·Tø=qï düVü≤ÁkÕ_› \øå±´\qT ($T©ìj·T+ &Óe\|tyÓT+Ÿ >√\T‡)

eTq <˚X¯+ ≈£L&Ü nq«sTT+#·Tø=qï~. á \øå±´\˝À (1) <˚X¯+˝À

ù|<ä]ø±ìï, Äø£* #êe⁄*ï ìyê]+#·≥+ (2) kÕs¡«Á‹ø£ ÁbÕ<Ûä$Tø£ $<ä

kÕ<Ûäq (3) …’+–ø£ düe÷q‘ê«ìï, eTVæ≤fi≤ kÕ~Ûø±s¡‘·qT kÕ~Û+#·≥+

(4) •Xó eTs¡D≤\qT ‘·–Z+#·≥+ (5) Á|üdü÷‹ eTs¡D≤\qT ‘·–Z+#·≥+

(6) ôV≤#Y.◊.$/ msTT&é‡, eT Ò]j·÷ ‘·~‘·s¡ yê´<ÛäT\ô|’ b˛sê≥+ (7)

|üsê´es¡D |ü]s¡ø£åD (8) Á|ü|ü+#· n_Ûeè~›øÏ dü$Twæº, uÛ≤>∑kÕ«eT´+

e+Ï$ OHêïsTT. á 8 Á|ü<Ûëq \øå±´\ kÕ<Ûäq≈£î >±qT 48 O|ü\øå±´\qT

ìπs›•+#·Tø=ì |ü\T s¡ø±\sTTq n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\qT neT\T

|üs¡Tk˛Ô+~. ◊‘˚ á n_Ûeè~› ø±s¡´Áø£e÷\ <ë«sê kÕ~Û+∫q Á|ü>∑‹

≈£L&Ü Ä•+∫q yTs¡ Ò<äH~ 2007 ˝À &Ûç©¢ Àì ôd+Á≥ Ÿ kÕºÏdæºø£ Ÿ

Äs¡ZHÓ’CÒwüqT $&ÉT<ä\ #˚dæq düVü≤ÁkÕ_› n_Ûeè~› \øå±´\ eT<Ûä´+‘·s¡

ìy˚~ø£ <ë«sê düŒwü ºeTe⁄‘√+~. düVü≤ÁkÕ_Δ n_Ûeè~Δ \øå±´\qT

n~Û>∑$T+#·≤ìøÏ $X‚wüyÓTÆq ø£èwæ »s¡>±*‡q nedüsêìï á ìy˚~≈£

H=øÏÿ #Ób˛Ô+~. ôd+Á≥˝Ÿ kÕºÏdæºø£˝Ÿ Äs¡ZHÓ’CÒwüqT ìy˚~ø£ Á|üø±s¡+,

<X+˝À HÏø° 27.5 XÊ‘·+ »HêuÛ≤ <ë]Á<äπsK ~>∑Teq ìedædüTÔqï≥T¢,

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À ÁbÕ<Ûä$Tø£ bÕsƒ¡XÊ\\˝À $<ë´s¡TΔ\ qyÓ÷<äT X‘·

XÊ‘·+ kÕ~Û+∫q|üŒÏø° 1qT+&ç 5e‘·s¡>∑‹ es¡≈£L |üP]Ô #ùd |æ\¢\

XÊ‘·+ 71 XÊ‘·+ e÷Á‘·yT Oqï≥T¢, bÕsƒ¡XÊ\˝À u≤*ø£\ ` u≤\Ts¡

ìwüŒ‹Ô˝À 88 XÊ‘·+ es¡≈£î e÷Á‘·y˚T kÕ~Û+∫q≥T¢, 5 dü+e‘·‡sê\

˝À|ü⁄ eTs¡DÏ+#˚ |æ\¢\T Á|ür 1000øÏ 99 eT+~ Oqï≥T¢, πøe\+

32.36 XÊ‘·+ »HêuÛ≤ Çfifl˝À eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ / kÕïq|ü⁄ >∑<äT\ kÂø£sê´\T

OHêïj·T˙, 41 XÊ‘·+ ø±qTŒ\T e÷Á‘·y˚T ì|ü⁄DT\ |üs¡´y˚ø£åD˝À

»s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, Á|ür 1000 •X¯ó »qHê\øÏ 58 eTs¡D≤\T

dü+uÛÑ$düTÔHêïj·Tì, Á|ür \ø£å eT+~ >∑s¡“¤e‘·T\˝À 301 eT+~

eTs¡DÏdüTÔHêïs¡ì, Á‘ê>∑T˙Ï kÂø£sê´ìï bı+<äT‘·Tqï Á|ü»\T 85.22

XÊ‘·+ e÷Á‘·yT OHêïs¡ì á ìy~ø£ yÓ\¢&ç+∫+~.

2007˝À yÓ\Te]+∫q C≤rj·T ≈£î≥T+ã Äs√>∑´ düπs«ø£åD` 3

Á|üø±s¡+ ≈£L&Ü Á|ür 1000 »qHê\≈£î 57 •X¯ó eTs¡D≤\T

dü+uÛÑ$düTÔHêïj·T˙, 41 XÊ‘·+ ø±qTŒ\T e÷Á‘·yT ì|ü⁄DT\ |üs¡ yø£åD˝À

»s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, 44 XÊ‘·+ »HêuÛ≤≈£î e÷Á‘·y˚T eTs¡T>∑T<=&É¢

dü<äTbÕj·T+ Oqï<ä˙, 27.9 XÊ‘·+ »HêuÛ≤øÏ eT+∫˙Ï düs¡|òüsê

ô|’|ü⁄ …’qT <ë«sê »s¡T>∑T‘·Tqï<äì eTq+ ns¡ú¡›+ #˚düTø√e#·TÃ. n<˚ $<Ûä+>±



|üÏºø£ 1. $$<Ûä sêÁcÕº\˝À e÷qe n_Ûeè~Δ dü÷∫ø£\T

e. dü÷∫ø£ ø£sêí≥ø£ πøs¡fi¯ ‘·$Tfi¯ |ü•ÃeT Ä+Á<Ûä uÛ≤s¡‘·

dü+. Hê&ÉT u…+>±˝Ÿ Á|ü<˚XŸ <˚X¯+

1 •XóeTs¡D≤\T Á|ür yÓsTT´ düJe »qHê\≈£î 43 15 31 48 53 57

2 b˛wüø±Vü‰s¡ ˝À|ü+‘√ Oqï |æ\¢ À¢

(3 dü+.˝À|ü⁄) ` ‘·≈£îÿe ãs¡Te⁄ ø£*Zq yê] XÊ‘·+ 41 29 33 44 37 46

3 ÄdüT|üÁ‘·T\˝À »]π> Á|üdüyê\ XÊ‘·+ 67 100 90 43 69 41

4 düT•øÏå‘·T …’q dæã“+~ düeTø£å+˝À »]π> Á|üdüyê\ XÊ‘·+ 71 99 93 45 74 48

5 eTs¡T>∑T<=&ç¶ kÂø£s¡ + >∑£\ ≈£î≥T+u≤\T 46.5 96 42 59 42 44

6 1`5 ‘·s¡>∑‘·T\˝À qyÓ÷<äT XÊ‘·+ 108.9 96.9 116.5 107.33 87.7 98.2

7 6`8 ‘·s¡>∑‘·T\˝À qyÓ÷<äT XÊ‘·+ 76.2 93.6 100.4 64.28 64.8 62.4

Ä<Ûës¡+ : 1`5 C≤rj·T ≈£î≥T+ã Äs√>∑ düπs«ø£åD 3(2005`2006) ìy~ø£\T

6`7 Ä<Ûës¡+: &Ó’s¡ø£ºs¡T, mø£Hê$T≈£î‡ eT]j·TT kÕºÏdæº≈£î‡, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~Δ› s¡+>∑+˝Àì ÁbÕ<Ûä$Tø£, ÁbÕ<Ûä$Tø√qï‘·,

ôdø£+&ÉØ $<ä , eTVæ≤fi≤ •Xó dü+πøåeT+, Á‘ê>∑T˙s¡T, Á>±MTD $<äT´Bø£s¡D,

bÕ]Xó<ä + e+Ï $uÛ≤>±\˝À ùde\ yÓTs¡T>∑T<ä\≈£î |ü+#êj·Tr sêCŸ

dü+düú\T $X‚wüeTsTTq ø£èwæ #j·Te#·TÃ. düVü≤ÁkÕ_› n_Ûeè~Δ \øå±´\qT

<äèwæº˝À O+#·Tø=ì 11 e |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø± ø±\+˝À Á>±MTD

ÁbÕ+‘ê\˝À ø£ dü nedüsê\qT ø£*Œ+#·≤ìøÏ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ sêJyé

$<ë´$TwüHé (düs¡« •ø£å n_Ûj·÷Hé), Á‘ê>∑T˙s¡T, bÕ]Xó<Ûää $TwüHé, dü+|üPs¡í

bÕ]X¯ó<Ûä´ O<ä´eT+, eT<Ûë´Vü≤ï uÛÀ»q |ü<∏äø£+ e+Ï bòÕ¢>¥ wæ|t

ø±s¡´Áø£e÷\T, uÛ≤s¡‘· ìsêàDY, sêJyé Á>±MTD $<äT´Bø£s¡D |ü<∏äÛäø£+,

e+Ï nH˚ø£ Ç‘·s¡ ø±s¡´Áø£e÷\ <ë«sê e÷qe n_Ûeè~Δ s¡+>∑+˝À

>∑D˙j·T e÷s¡TŒ rdüTø=ìsêe≤ìøÏ ô|<ä› m‘·TÔq ì<ÛäT\T πø≤sTTk Ô+~.

á |ü<Ûäø±\ìï+Ï kÕúìø£ ÁbÕ+‘ê\˝À $$<Ûä kÕúsTT\˝Àì |ü+#êj·Tr

sêCŸ dü+düú\T (Á>±eT |ü+#êj·Tr / eT+&É\ |ü]wü‘·TÔ / õ˝≤¢ |ü]wü‘·TÔ)

Äj·÷ kÕúsTT˝À¢ yêÏøÏ πø≤sTT+#·ã&çq ø±s¡´ø£˝≤bÕ\ Á|üø±s¡+

Á|üD≤[ø£\T ‘·j·÷s¡T #j·T≥+, neT\T |üs¡#·≥+, |üs¡ yøÏå+#·≥+˝ÀqT

bÕ\T|ü+#·Tø=qï≥¢sTT‘˚ eT]+‘· bÕs¡<äs¡Ùø£‘·, »yêãT<ëØ ‘·q+‘√

ùde\T n+<ä#j·T≤ìøÏ neø±X+ O+≥T+~.

|ü+#êj·Tr sêCŸ dü+düú\T, eTTK´+>± e÷qe n_Ûeè~Δ s¡+>∑+˝À

‘·eT<Ó’q eTTÁ<ä yj·÷\+fÒ $<ä , Äs√>∑ +, eTVæ≤fi≤ •Xó dü+πøåeT+,

Á>±MTD ˙Ï düs¡|òüsê, bÕ]X¯ó<Ûää´+ e+Ï uÛ≤>±\˝À HÓ\ø=\Œã&çq

eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\ <ë«sê Á|ü»\≈£î @ yTs¡≈£î ùde\T n+<äT‘·THêïsTT,

˝Ò<ë á ùde\˝À @yÓTÆHê ˝ÀbÕ\T OHêïj·÷ nqï $wüj·÷\qT

$X‚¢wæ+#·Tø=+≥÷ ùde\qT eT]+‘· yÓTs¡T>∑T|üs¡Ã≤ìøÏ #·s¡´\T

#˚|ü≥ºe#·TÃqT. O<ëVü≤s¡D≈£î Á|üC≤s√>±´ìï dü+s¡øÏå+#·≤ìøÏ yÓ’<ä´,

Äs√>∑ XÊK‘√, Á>±MTD ˙Ï düs¡|òüsê XÊK‘√, eTVæ≤fi≤ •Xó dü+πøåeT

XÊK‘√ düeTq«j·T+>± |üì#˚dü÷ Ô ÄdüT|ü Á‘ ·T\˝À Á|üd üyê\qT

Áb˛‘·‡Væ≤+#·≥+, |æ\¢\+<ä]ø° °ø±\T ysTT+#·≥+, b˛wüø±Vü‰s¡ |ü+|æD°

düÁø£eT+>± »]π>˝≤ #·÷&É≥+ <ë«sê, <√eT\ ìs¡÷à\Hê ø±s¡ Áø£e÷\T

#˚|ü≥º≥+, dü+|üPs¡í bÕ]X¯ó<ä´ ø±s¡´Áø£e÷\qT #˚|ü≥º≥+, düTs¡øÏå‘·

Á‘ê>∑T˙Ï düs¡|òüsê ø±s¡ Áø£e÷\qT #|ü≥º≥+ e+Ï |üqT\ <ë«sê •Xó

eTs¡D≤\qT, e÷‘·è eTs¡D≤\qT ìyê]+#·e#·TÃ. Ç< $<Ûä+>± $T–*q

s¡+>±\˝À ≈£L&Ü düeTdü´\qT >∑T]Ô+#·T≥, kÕúìø£+>± |ü]cÕÿsê\T

ø£qT>=q≥+ #˚j·Te#·TÃqT.

πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T mìï ì<ÛäT\T düeT≈£L]Ãq|üŒÏø°, kÕúìø£+>±

|ü+#êj·Tr sêCŸ dü+düú\T á ãèVü≤Á‘·Œj·T‘·ï+˝À bÕ\T|ü+#·Tø√q≥¢sTT‘

\øå±´\qT kÕ~Û+#·≥+ ø£wüº‘·s¡eTe⁄‘·T+~. n˝≤π> á s¡+>∑+˝À |ü⁄s√>∑‹

ˇø£ÿ |ü+#êj·Tr sêCŸ dü+düú\˝À |üì#˚ùd dæã“+~, á dü+düú\≈£î

mìïø£ ø±ã&çq Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\ e\¢ e÷Á‘·yT kÕ<Ûä + ø±<äT. Ç+<äT≈£î

>±qT |ü+#êj·Tr sêCŸ dü+düú\T kÕúìø£+>± |üì#ùd $$<Ûä dü«#·Ã¤+<ä,

kÕe÷õø£ dü+düú\‘√, ø±s√ŒπsŸ dü+düú\‘√, e÷qe‘ê yê<äT\‘√ ø£*dæ

|üì#˚j·T≥+ n\es¡TÃø√yê*. O<ëVü≤s¡D≈£î Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À |ü\T

Á>±e÷\˝À Á‘ê>∑T˙Ï ø±\TcÕ´ìï ìyê]+#·≤ìøÏ >±qT düTs¡øÏå‘·

eT+∫˙Ï düs¡|ò üsê e´edüú\qT |üü_¢ø˘ ` Áô|’y˚Ÿ ` |ü+#êj·Tr

uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ @s¡Œs¡T#·Tø=ì ø=ìï |ü+#êj·Tr\T Á|ü>∑‹ |ü<∏ä+˝À

kÕ>∑≥+ eTq+ >∑eTì+#·e#·TÃ. kÕúìø£ Á|ü»\ eTH√uÛ≤yê\qT

|ü]>∑Dq˝ÀìøÏ rdüT≈£î+≥÷, yê] uÛ≤eq\≈£î $\Teìdü÷Ô eTTK´+>±

$<ä , eTVæ≤fi≤ •Xó dü+πøåeT+ bÕ]Xó<ä› +, Äs√>∑ +, ejÓ÷»q $<ä

e+Ï n+XÊ\˝À yÓTs¡T¬>’q ùde\ ø£\Œq≈£î |ü+#êj·Tr sêCŸ dü+düú\T

ø£èwæ #˚dæq≥¢sTT‘˚, Á|ü»\ Jeq Á|üe÷D≤\T e÷qe n_Ûeè~Δ

dü÷∫ø£\˝À >∑D˙j·TyÓTÆq n_Ûeè~Δì kÕ~Û+#·≥+‘√ bÕ≥T Á|ü|ü+#·

<˚XÊ\ düs¡düq >ös¡e Á|ü<äyÓTÆq kÕúHêìï <äøÏÿ+#·Tø√e#·TÃ.

&Ü.$.•eX+ø£s¡ Á|ükÕ<épìj·TsY bòÕø£*º, nbÕsY¶



–q >∑T]Ô+|ü⁄ Ò≈£î+&Ü mes¡÷ $<XÊ\≈£î yÓfifl Òs¡T. ‘·–q

nqTeT‹ Ò≈£î+&Ü Ä $<XÊ˝À¢ O+&Éq÷ Òs¡T. n+<äTπø $<XÊ\≈£î

yÓfi‚flyês¡T $~Û>± bÕdtb˛sYºq÷, $<o MkÕqT bı+~‘H nø£ÿ&çøÏ

yÓfifl>∑\s¡T. nsTT‘ eTq <X+˝À e÷Á‘·+, Á|ü‹ bÂs¡T&çø° bÕdtb˛sYº

$~Û>± O+&ç rsê*, nH ìj·TeT+ Ç|üŒÏ es¡≈£L Ò<äT. n<

e⁄+&ç O+fÒ H&ÉT rÁeyê<äT\ #=s¡u≤≥T¢+&$ ø±e⁄.

Çìï rÁeyê<ä $<Ûä +düø£ #·s¡ \T »]π>$ ø±eH~

$X‚¢wü≈£î\ n_ÛÁbÕj·T+.

ìC≤ìøÏ $<˚oj·TT\ nÁø£eT e\dü\H˚$

eTq<XÊìï @HêÏqT+#√ |üÏº|”&çdüTÔqï C≤&É +.

eTì+À¢ eTq≈£î ‘Ó©≈£î+&Ü ˇø£ eTìwæ C§s¡ã&ç

ìedæ+#·&É+ m+‘· ndü+ã<äΔ+? MTπs #Ó|üŒ+&ç!

eTq Ç\T¢, eTq yê&É, eTq q>∑s¡+, eTq sêÁh+

eTq <X+ - n˙ï n+‘, eTq Ç\T¢ eTq¬ø+‘· eTTK´yÓ÷,

eTq <X+ ≈£L&Ü n+‘ eTTK´+!

á eT<Ûä eTq<X+˝À dü÷|üsY ãC≤s¡¢ dü+düÿè‹ ô|]–+~. s√E

s√Eø° MÏ ùde\T ≈£L&Ü u≤>± ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. ‘·eT e<ä› ‘·s¡#·÷

düs¡T≈£î\T ø=Hyê] ø√dü+ Á|ü‘´ø£+>± >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶\qT C≤Ø #düTÔHêïs¡T

≈£L&Ü! Á|ü‹ ø=qT>√\T <ës¡TqTøÏ ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´‘√ >∑T]Ô+#·&É+

»s¡T>∑T‘√+~. eTq≈£î Ç~ ø=‘ÔMT ø±<äT. ìC≤ìøÏ, #Íø£<Ûäs¡ <äTø±D≤˝À¢

düs¡T≈£î\T eTq≈£î ªπswüHé ø±s¡T¶μ+fÒH \_ÛkÕÔj·Tqï~ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ+<!

ãdtbÕdt O+fÒH ãdt À Á|üj·÷D+. Çø£ ÇHéø£yéT≤ø‡

#Ó*¢düTÔ+fÒ n+<ä]øÏ bÕHéø±s¡T¶+&Ü*. n˝≤π> dü÷ÿ≥sY,

ø±s¡T, ˝≤Ø yÓTT<ä\>∑Tq$ q&ÉbÕ\+fÒ Á&Ó’$+>¥

˝… ’ ôdqT‡ ø±yê*. Ç˝≤ |ü\T $<Ûë\T>±

bÂs¡T\qT >∑T]Ô+# Á|üÁøÏj·T Ç|üŒÏπø neT\T˝À

O+~.

<˚X¯ s¡ø£ åD, eqs¡T\ dü+s¡ø£ åD, yÓTs¡T¬>’q

bÂs¡ùde\+~+#ê\+fÒ ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶ nH˚~

#ê˝≤ nedüs¡+. Ç~ ˝Òø£b˛e&É+ e˝Ò¢ø£<ë, mes√

Ä>∑+‘·≈£î\T HÓ\\ ‘·s¡ã&ç ˇø£ eTT+u…’ Vü≤À≥˝Ÿ˝À

eTø±+ydæ, ∫e]øÏ <ëHï ‘·>∑\u…fÒº+‘·<ëø± yê]ì n‹<∏äT\T

‘·

<˚X¯ Á|ü>∑‹øÏ ªj·TTìø ◊.&çμ



nqT≈£îì uÛ≤$+#ê+. ìC≤ìøÏ uÛ≤s¡‘·<X+ ˝≤+Ï n‹ô|<ä› Á|üC≤kÕ«eT´

<˚X¯+˝À Oqï+‘· ùd«#·Ã¤ eTπs <˚X¯+˝Àq÷ ˝Ò<äT. ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶

CÒãT˝À O+#·Tø=ì ‹s¡>±*‡q Ä>∑‘· + n+‘·ø£Hêï Ò<äT. uÛ≤s¡‘·<X+˝À

n&ÉT>∑Tô|&ç‘ #ê\T! ªkÕΔìø£‘·μ <ëq+‘·≥ n< e#ÃdüTÔ+<äH BÛe÷ #ê˝≤

eT+~øÏ O+~. Ç≥Te+Ï |ü]dæú‹ eT¬πs <˚X¯+˝À Ò<ä+fÒ ÄX¯Ãs¡ +

˝Ò<äT.

á $<˚oj·TT\T, #=s¡u≤≥T<ës¡T\T eTq <˚X¯+˝ÀøÏ, sêÁwüº+˝ÀøÏ,

Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒ eTq q>∑s¡+˝ÀøÏ m˝≤ e#êÃs¡T? m+<äTø=#êÃs¡T?

yês¡T dü¬s’q nqTeT‹‘√H e#êÃsê? ndü …’q C≤rj·T‘· ø£*–q bÂs¡T&ÉT

mes¡T, qøÏ© mes¡T ? nì >∑T]Ô+#·>∑*–‘, C≤rj·T bÂs¡ ùdyê |ü<∏äø±\qT

≈£L&Ü m+‘√ düeTs¡úe+‘·+>± neT\T #˚j·Te#·TÃ. u≤´+≈£îs¡TD≤\

$‘·s¡D, Á&Ó’$+>¥ …’ôdHé‡\ C≤Ø, yêVü≤Hê\ ]õÁùdºwüHé - MÏ ‘·|üŒdü]

# ˚j · Te# · T Ã. ‘ ·<ë«sê

düeTs¡ úe+‘·yÓT Æq ùde\qT

n+~+#·&É+ Á|üuÛ ÑT‘ê«ìøÏ

düTkÕ<Ûä eTÚ‘·T+~ ≈£L&Ü!

eTq < ˚X ¯ »Hêu Û≤˝À

<ë]Á< ä ´ πsK≈ £ î ~> ∑Teq

Oqïyês ¡ T ndü\T 58

$T*j·Tq¢sTT‘, C≤Ø nsTTq

πswüHé ø±s¡T¶\ dü+K´ <ë<ë|ü⁄

97 $T*j·TqT ¢>± O+~.

n+fÒ <ë<ë|ü⁄ 40 $T*j·Tq¢

πsw üH é ø±s ¡ T ¶\T

uÀ>∑dteqïe÷fÒ! Ç~ ø±ø£

¬s’‘·T\ø√dü+ 65 $T*j·Tq¢

øÏkÕHé ø±s¡T¶\T C≤Ø nj·÷´sTT. >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶\H˚$ ˝Òq+<äTe˝Ò¢

Ç≥Te+Ï uÀ>∑dt ø±s¡T¶\ C≤Ø nj·÷´j·TH~ ì]«yê<ë+X+.

Çe˙ï eTT+< Væ≤+∫, n+<ä]øÏ >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶\qT C≤Ø #düT+fÒ

m+‘√ u≤e⁄+&~. ◊‘ Ç|üŒÏø° Ä\dü +>±HÓ’Hê, eTq <X Á|üuÛÑT‘·«+

<˚X¯ Á|ü»\+<ä]øÏ ˇπø s¡ø£yÓT Æq Ø‹˝À >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´qT C≤Ø

#˚j·÷\qTø√e&É+ eTT<ëeVü≤+. Bìø Ï 1.5 \ø £ å\ ø√≥T ¢

nedüs¡eTÚ‘·T+<äì n+#·Hê! á |ü<∏äø±ìπø ªªj·TT◊&ç ÁbÕC…ø˘ºμμ nì

HêeTø£s¡D+ #XÊs¡T. ‘=* $&É‘·>± s¡÷. 120 ø√≥¢ ã&Ó®Ÿ πø≤sTT+|ü⁄

#XÊs¡T. Bìø√dü+ ªªj·TTìø ◊.&ç. n<∏ë]° Ä|òt Ç+&çj·÷μμ nH <ëìï

≈£L&Ü Äs¡+_Û+#ês¡T.

˝À>∑&É ø£kÕ] z≥s¡T >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶ nH~ O+fÒH z≥T yj·T&ÜìøÏ

nqTeT‹kÕÔeT+≥÷, m\ø£åHé ø£MTwüHé z≥s¡T >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶\T C≤Ø

#ùd Á|üÁøÏj·T #|üÏº+~. n+<ä]ø° z≥s¡T ø±s¡T¶ Òø£b˛e≥+ e\¢ ø=ìï

Çã“+<äT*ï m<äTs=ÿ+~. ∫e]øÏ z≥T yj·÷\+fÒ, @<√ ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄

ø±s¡T¶ - n~ πswüHé ø±s¡T¶, Á&Ó’$+>¥ …’ôdqT‡ ˝≤+Ïe⁄+fÒ #ê\ì dü]›

#Ó|ü⁄Œø√e&É+ »]–+~. á H|ü<∏ä +˝À ªªj·TT◊&ç ÁbÕC…≈£îºμμ Á|ü‹bÕ<äq

Á|ü»\˝À dü¬s’q ÄdüøÏÔ πs¬ø‹Ô+#·˝Òø£b˛>± Bìe\¢ ◊Ï dü+düú\πø \_Û›

#˚≈£Lπs neø±XÊ\T yÓT+&ÉT>± OHêïj·T+≥÷, n+<äs¡÷ u≤Vü‰≥+>±

#Ó|ü⁄Œø√e&É+ ø=+‘· u≤<Ûäì|æ+∫Hê n+<äT˝À dü‘· + Òø£b˛ Ò<äT. ø±˙

j·TT.◊.&ç. e\¢ y=q>∑÷πs ˝≤uÛ≤\qT >∑÷]Ã MT&çj·÷˝À dü¬s’q ne>±Vü≤q

ø±s¡ Áø£e÷\T #|ü&ç‘ u≤>∑T+≥T+~. ‘·<ë«sê nb˛Vü≤\T ‘=\–b˛‘êsTT.

<˚X¯ $<˚XÊ˝À¢ ◊&Ó+ÏÏ ø±sY¶, ø±qT‡\sY ◊&çø±s¡T¶, H˚wüq˝Ÿ ◊&ç

ø±sY¶, ¬sdæ&Ó+Ÿ ◊&Ó+Ï° ø±sY¶, ôd≈£L´]° ◊&Ó+Ï|òæπøwüHé ø±sY¶, bÕdt

b˛sYº, dæ◊&ç ø±sY¶, Á≤yÓ Ÿ ø±sY¶, Á^Hé ø±sY¶, ˇ&Óø‡ ( yÓ E˝≤¢) ø±s¡T¶,

MkÕ - Ç˝≤ mHÓïH√ï neT\T˝À OHêïsTT.

eTq <X+˝À ≈£L&Ü bÕdtb˛sYº C≤Ø #düTÔHêïs¡T. ø±˙ Ç~ $<o

Á|üj·÷D+ #j·T&ÜìøÏ e÷Á‘·yT ‘·|üŒìdü]. uÛ≤s¡‘·<X+˝À m|ü⁄Œ&Ó’Hê,

mø£ÿ&ç¬ø’Hê, m˝≤¬>’Hê @ >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶ Ò≈£î+&Ü yÓfifle#·TÃ. m˝≤+Ï

<Ûäèe |üÁ‘ê\÷, nqTeT‹ Ò<ë >∑T]Ô+|ü⁄ |üÁ‘ê\÷ nø£ÿπs¢<äT. bÕdt b˛sYº

‘ ·| ü Œd ü] ø±< ä T. eTq

<˚X¯+˝À $$<Ûä sêÁcÕº˝À¢

πsw üH é ø±s ¡ T ¶ ˇø £ ÿf Ò

‘ ·| ü Œd ü]>± n+<äs ¡÷

r d ü T ø = + ≥ T H ê ï s ¡ T .

m+<äTø£+fÒ <ë]Á<ä´πsK≈£î

~>∑TeqT+&˚ »HêuÛ≤-n~

O+fÒH ˚ ì‘ê´ed üs ¡

edüT Ôe⁄\qT #Íø£ <Û äs ¡\

<äTø±D≤˝À¢ bı+<ä>∑\s¡T.

<ë]Á<ä´ πsKô|’q O+&˚

»Hê\≈£î y˚ πs m˝≤+Ï

>∑T]Ô+|ü⁄ Òì ø±s¡D+>± á

πsw üH é ø± πs ¶ ô|< ä ›

◊&Ó+Ï|òæπøwüHé ø±s¡T¶.

eT] n~ #ê\T>∑<ë, yπs j·TT◊&ç ø±s¡T¶ m+<äT≈£î? nH dü+<Vü≤+

sêe#·TÃ. πswüHé ø±s¡T¶ À ˇø£ Ç+Ï j·T»e÷ì, n‘·ì ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\

ù|s¡T¢, Ç+Ï ∫s¡THêe÷ yêÏ $esê\qT e÷Á‘·y˚T qyÓ÷<äT #˚kÕÔs¡T.

Bìï mø£ÿ&Ü ˇø£ ]õwüºsY˝À bı+<äT|ü]Ã n+<äTu≤≥T˝À O+#˚ M\T

Ç+‘·<ëø± ˝Ò<äT. sêÁwüº Á|üuÛÑT‘ê«\ e<ä› $esê\THêï Á|ü‹ ≈£î≥T+ã

düuÛÑT´ìø° m˝≤+° HÓ+ãsYq÷ πø≤sTT+#· Ò<äT.

πswüHé ø±s¡T¶, øÏkÕHéø±s¡T¶, Äs√>∑ l ôV≤ ŸÔ ø±s¡T¶, ôd+Á≥ Ÿ >∑es¡ïyÓT+Ÿ

ôV≤ ŸÔ d”ÿ+ ø±sY¶, Ä<ëj·T|üqTï bÕHé ø±s¡T¶, Á&Ó’$+>¥ …’ôdHé‡ ø±sY¶, yêVü≤q

]õÁùdºwüHé ø±sY¶ - Ç˝≤ mH√ï ø±s¡T¶\T πø e´øÏÔøÏ C≤Ø #j·÷*‡ek Ô+~.

Be\¢ ˇπø e´øÏÔ ˇø√ÿø±s¡T¶ C≤ØøÏ ˇø√ÿ s¡ø£+ düe÷#ês¡+ Ç∫ÃHê

ÄX¯Ãs¡ + Ò<äT. Ç˝≤ #ê˝≤ kÕs¡T¢ »s¡T>∑T‘√+~ ≈£L&Ü ! @ ¬s+&ÉT

ø±s¡T¶˝À¢q÷ ˇø£ e´øÏÔ >∑T]+∫q ˇπø s¡ø£yÓTÆq düe÷#ês¡+ O+&É≥+

˝Ò<äT.

MÏì C≤Ø #j·T&É+ ˇø£ m‘·TÔ. düe÷#ês¡+ m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT ‘êC≤>±

O+#·&É+ eTs√ m‘·TÔ. Ò<ä+fÒ ø±s¡T¶\T <äT]«jÓ÷>∑eTjT´ neø±XÊ\T

yÓT+&ÉT. ªªˇø£ bÂs¡T&ÉT - ˇø£ ø±s¡T¶μμ - Ç~ eTqπø Ä<äs¡Ù<ëj·Tø£+,



n_Û\wüD°j·T+ ≈£L&Ü! 2003 dü+e‘·‡s¡+˝ÀH Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‹ bÂs¡Tìø°

ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´qT ªk˛wü Ÿ ôd≈£L´]° HÓ+ãsY μ (mdt.mdt.◊.&ç.) nH

ù|s¡T‘√ C≤Ø #j·÷\H Á|ü‹bÕ<äq\T #dæHê, mH√ï ø±s¡D≤\ e\¢ n~

ø±s¡ s¡÷|ü+ <ë\ÃH Ò<äT. ‹]– Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|üuÛÑT‘·«+ ‘êC≤>± j·TTìø

◊&Ó+Ï|òæπøwüHé HÓ+ãsY (j·TT◊&ç HÓ+ãsY) nH ù|s¡T‘√ ø±s¡ s¡÷|ü+˝ÀøÏ

‘Ó#˚Ã Á|üj·T‘·ï+ #˚k Ô+~. Bì ø√dü+ bÕ¢ì+>¥ ø£MTwüHé À uÛ≤>∑+>±

ªªj·TTìø ◊&ç n<∏ë]° Ä|òt Ç+&çj·÷μμqT Äs¡+_Û+∫+~. BìøÏ kÕs¡<Ûä +

eVæ≤+#·&ÜìøÏ n≥T Á|üuÛÑT‘·« |üìrs¡÷, Ç≥T Áô|’y≥T |üìrs¡÷ u≤>±

‘Ó*dæ, n+<äT˝À nqTuÛÑe+O+&ç, n+‘·sê®rj·T+>± ù|s¡T bı+~q

l q+<äHé Òø£ì nH (ÇHébò dædt dü+düú e÷J dæ.Ç.z.) nH nqTuÛÑeE„ì

ìj·T$T+∫+~ Á|üuÛÑT‘·«+. l q+<äHé m+. ˙ Òø£ì kÕs¡<Ûää +˝À sêuÀjT

12-18 HÓ\\ ø±\+˝À ‘=* C≤_‘ê j·TT◊&ç $&ÉT<ä\ #˚j·÷\H˚~

Á|üuÛÑT‘·«+ <Ûäè&ÛÉ dü+ø£\Œ+.

á dü+<äs¡“¤+˝À nyÓT]ø±, j·TT.¬ø. <XÊ˝À¢ »]–q dü+>∑‘·T\T ø=+‘·

#Ó|ü⁄Œø√yê*. 1936 ÁbÕ+‘ê˝À¢ nyÓT]ø±˝À O<√´>∑T\ >∑T]Ô+|ü⁄ ø√dü+

møö+Ÿ HÓ+ãs¡¢qT C≤Ø #dæ+~. 8 HÓ\˝À¢ <ë<ë|ü⁄ 30 $T*j·Tq¢

eT+~øÏ >∑T]Ô+|ü⁄ HÓ+ãs¡¢e«&ÜìøÏ nø£ÿ&ç Á|üuÛÑT‘·«+ ô|<ä› ø£düs¡‘·TÔH #j·÷*‡

e∫Ã+~. j·TT.¬ø.˝À yÓTT<äÏ qT+N ªbÕdt b˛sYºμ nH~ neT\T˝À OHêï,

ˇø£≥e Á|ü|ü+#· j·TT<ä› düeTj·T+˝À ◊.&ç. ø±s¡T¶\qT C≤Ø #dæ+~. Ä

‘·sê«‘· $s¡$T+#·Tø=+~. 1995˝À, 1997˝À eT∞fl Á|ü‹ bÕ<äq\T

#˚dæHê Á|ü‹ |üøå±\ rÁe Äπøå|üD\ eT<Ûä´ Ä ø±s¡T¶\T Á|ükÕÔeqπø

|ü]$T‘·eTj·÷´sTT. 2002 ˝À á ªªH˚wüq˝Ÿ ◊.&ç.μμ >∑T]+∫q

Á|ü‹bÕ<äq\T eT∞fl Á|ü»\ eT<Ûä ø=#êÃsTT. Á|ü»\T kÕqT≈£L\+>±

düŒ+~+#ês¡T ≈£L&Ü. 2003˝À Á_Ïwt Á|üuÛÑT‘·«+ á ªªHwüq Ÿ ◊&Ó+Ï°

ø±sY ¶μμqT H˚wüq˝Ÿ ◊&Ó+Ï° ]õwüºsY‘√ nqTdü+<Ûëq+ #˚dæ C≤Ø

#j·TqTqï≥Tº Á|üø£Ï+∫+~. 2003˝À sêDÏ ôd’‘·+ á ø±s¡T¶\ >∑T]+∫

düŒwüºyÓTÆq Á|ükÕÔeq #j·T&É+‘√, ÄyÓT Á|üdü+>∑+ m+‘√ ÁbÕeTTK´‘·qT

dü+‘·]+#·Tø=+~. ‹]– 2004˝À ôd’‘·+ <ëìï Á|ükÕÔ$+#·&É+, nø£ÿ&ç

Vü≤Ödt Ä|òt ø±eTsY‡˝À Á|üyXô|Ïº, yÓTC≤]° bÕs¡¢yÓT+Ÿ düuÛÑT´\ ÄyÓ÷<ëìï

bı+~Hê, Á|ü‹|üøå±\ qT+∫ e´‹πsø£‘· e÷Á‘·+ ‘·>∑Z˝Ò<äT. 2006˝À

◊&Ó+Ï° ø±sY¶‡ j·÷øº - 2006 ù|s¡Tq #·≥º+ #kÕs¡T ≈£L&Ü. <ëì

neT\T≈£î ôd’‘·+ |ü\T <äX\qT ≈£L&Ü ìπs›•+#ês¡T. á ◊&Ó+Ï° ø±sY¶

˝Ò<ë bÕdtb˛sYº &çC…’Hé, <ëì O‘·Œ‹Ô #˚j·T&É+, C≤rj·T ãjÓ÷yÓTÁÏø˘

>∑T]Ô+|ü⁄ $<Ûëq+ - Mìï+Ï yTfi$+∫, Hwüq Ÿ ◊&Ó+Ï° ]õwüºsY≈£î

nqTdü+~Û+∫, ‘êC≤ e÷s¡TŒ\T #ùd M\TH]Œ+#·&É+ - ÇB Ä˝À#·q.

Bì˝À <ë<ë|ü⁄ 50 s¡ø±\ bÂs¡ düe÷#ês¡+ O+#·e#·TÃ. |ü~ y˚fi¯fl

eTTÁ<ä\÷, eTTK ∫Á‘·eT÷, ø£qT bÕ|ü\q÷ ∫Árø£]+#·&É+‘√ Äj·÷

e´≈£îÔ\ |üPs¡«ìyêdü+, Á|üdüTÔ‘· ìyêdü+, m+‘· ø±\+bÕ≥T ìyêdüeTTHêïs¡T

nH˚ $esê\qT Á|üuÛ ÑT‘·« &˚≤ uÒdt\‘√ nqTdü+<Ûëq+ #˚dæ

n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ ‘e#·Ã˙ Ä #·≥º+ #ÓãT‘√+~.

bÂs¡T\T ‘·eT bÕdtb˛s¡TºqT ¬sqT´e Ÿ #dæHê Òø£ ø=‘·Ô>± bÕdtb˛sYº

rdüT≈£+≥THêï yês¡T $~Û>± Hwüq Ÿ ◊&Ó+Ï° ]õwüºsY À qyÓ÷<äyê«*‡

O+≥T+~. j·TT.¬ø. bÕdt b˛sYº ùde\T ø=‘·Ô>± ◊&Ó+Ï° n+&é bÕdt

b˛sYº düØ«dt ù|s¡T‘√ e´eVü≤]+|üã&ÉT‘êj·T˙ Ä j·÷øº ù|s=ÿ+~. Ç~

2009˝À Äs¡+uÛÑ+ ø±yê*‡+~. ø±˙, Á|üdüTÔ‘·+ Oqï bÕdt b˛sYº ùde\qT

|üÏwüº+ #˚ùdÔ #ê\˙, ø=‘·Ô>± Ç+‘· ô|<ä› m‘·TÔq ø£düs¡‘·TÔ #˚j·÷*‡q

nedüs¡+ ˝Ò<äT bıeTà+≥÷ j·TT.¬ø. Vü≤À+ ôdÁø£≥Ø &˚$&é ã¢+¬øŸ

n_ÛÁbÕj·T+. 2009 @Á|æ Ÿ 27 ˝À »]–q ÇHébò ôd≈£L´]° j·T÷s¡|t À

e÷≤¢&ÉT‘·÷, ªªHwüq Ÿ ]õwüºsY nedüs¡+ Ò<äT. bÕdtb˛sYº yÓ]|òæπøwüHé

eT]+‘· |üÏwüº+>± #ùdÔ #ê\Tμμ. nì ù|s=ÿHêïs¡T. <ë+‘√ ø£<∏ä ø£+∫øÏ

#˚]+<äqïe÷≥!.

Çø£ nyÓT]ø± dü+>∑‹ø=ùdÔ, XÊX«‘· yêdü+ ø±yê\+fÒ nø£ÿ&É Á^Hé

ø±sY¶ ‘·|üŒdü]>± O+&Ü*. ø=ìï ìj·TeT ã+<Ûäq\≈£î ˝Àã&ç O+&Ü\ì

n Á^Hé ø±sY ¶ C≤Ø˝À ù|s=ÿqã&ÉT‘·T+~. me¬s’Hê dü πs ìj·TeT

ìã+<Ûäq\qT O\¢+|òæT+∫q≥T¢ s¡TEyÓ’‘˚ yê] Á^Hé ø±sY¶ s¡<ä›e⁄‘·T+~

≈£L&Ü! á Á^Hé ø±s¡T¶\qT ã÷´s√ Ä|òt dæÏC…Héwæ|t Ç$TàÁπ>wüHé

düØ«ôddt (_.dæ.◊.j·Tdt) C≤Ø #k Ô+~. Bì ù|s¡T Ç|ü⁄Œ&ÉT j·TT.mdt.

dæÏ»Héwæ|t n+&é Ç$TàÁπ>wüHé düØ«ôddt (j·TTj·Tdtdæ◊j·Tdt).

nyÓT]ø£Hé Á^Hé ø±sY¶qT #·÷ùdÔ, bò À, ù|s¡T, dü+‘·ø£+, y*eTTÁ<ä\‘√

u≤≥T øÏ+<ä uÛ≤>±q 3 …’qT¢+≤sTT. Ç+<äT˝À 1e …’Hé À j·TT.j·Tdt.

˝Ò<ë ¬øq&Ü / yÓTøÏ‡ø√ yêdæ nì dü÷∫+#˚˝≤ dæ1 ˝Ò<ë dæ2 n

O+≥T+~. ‘·sê«‘· 3 nø£åsê\T j·TT.j·Tdt.m. nì C≤Ø #dæq <X+

ù|s=ÿ+≥T+~. Bì ‘·sê«‘· 9 &çõŸ HÓ+ãsY, <ëì ‘·sê«‘· ˇø£ #Óø

&çõŸ O+≥T+~. Ä‘·s¡Tyê‘· Ç$TàÁπ>wüHé πødt HÓ+ãsY O+≥T+~. ª< μ

>∑Ts¡TÔ U≤∞ì dü÷∫düTÔ+~.

Çø£ ¬s+&Ée ˝…’qT˝À yÓTT<äÏ 6 ø±\yéT‡ yy/mm/dd bòÕπsàŸ˝À

|ü⁄Ïºq ‘˚~, 7e ø±\yéT #Óø˘ ÏõŸ, 8e ø±\yéT C…+&ÉsY, 9-14

ø±\yéT‡ ø±sY¶ mø‡ô|’Ø ‘B, 15 e ø±\yéT #Óø &çõŸ, 16-29 ø±\yéT‡

|ü⁄Ïºq <X+, 30e ø±\yéT˝À #Óø &çõŸ O+≤sTT.

eT÷&√ …’qT˝À ∫e] ù|s¡T, yÓTT<äÏù|s¡T, eT<Ûä ù|s¡T, ‘·+Á&ç Ç+Ï

ù|s¡T, ‘·*¢ Ç+Ï ù|s¡T $esê\T+≤sTT. < < >∑Ts¡TÔ\T Äj·÷ |ò”\T¶\qT

ys¡T #düTÔ+≤sTT.

á ø±s¡T¶H˚ nìï #√≥¢ |ü\T $<Ûë\T>± nedüs¡yÓT Æq|ü⁄Œ&É˝≤¢

yê&ÉT‘·T+≤s¡ø£ÿ&É.

Çø£ eTq <XÊìøÏ eùdÔ πswüHéø±s¡T¶, z≥s¡T ø±s¡T¶ e÷Á‘·yT Á|üdüTÔ‘·+

>∑T]Ô+|ü⁄>± yê&ÉT‘·THêïs¡T. $$<Ûä ùde˝À¢ yê&Éø£+‘√ u≤≥T, >∑T]Ô+|ü⁄ì#Ã

$<Ûä+>± j·TT.◊.&ç. ø±s¡T¶>±, kÕàsYº ø±sYºqT C≤Ø #ùd jÓ÷#·q˝À O+~

Á|üuÛÑT‘·«+. nìï+Ïø° πø $<Ûä+>± |üìø=#Ã k˛wü Ÿ ôd≈£L´]° HÓ+ãsY

(j·Tdtj·Tdt◊&ç) nH <ëìï j·TTìø.◊.&ç. nH ù|s¡T‘√ neT\T #j·TqT+~

eTq Á|üuÛÑT‘·«+. Á|ü‹ bÂs¡Tø° ‘·|üŒìdü]>± ˇø£ >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´ O+≥T+~

>∑qTø£, uÀ>∑dt ø±s¡T¶\qT ìyê]+#·e#·TÃ. bÂs¡T˝À¢ ndü\T mes¡T,

qø£\T mes¡T nH˚~ >∑T]Ô+#·e#·TÃ. <˚oj·TT˝…es√, $<˚oj·TT˝…es√

ÇfÒº ‘Ó*dæb˛‘·T+~. n+‘ >±ø£ ì<ÛäT\ <äT]«jÓ÷>±\qT n]ø£≥ºe#·TÃ.

eTq <˚X¯+˝À πswüHéø±s¡T¶, z≥s¡T ø±s¡T¶ e÷Á‘·y˚T Á|üdüTÔ‘·+

>∑T]Ô+|ü⁄>± yê&ÉT‘·THêïs¡T. $$<Ûä ùde˝À¢ yê&Éø£+‘√ u≤≥T,

>∑T]Ô+|ü⁄ì#Ã $<Ûä+>± j·TT.◊.&ç. ø±s¡T¶>±, kÕàsYº ø±sYºqT C≤Ø #ùd

jÓ÷#·q˝À O+~ Á|üuÛÑT‘·«+



Á|üC≤ |ü<∏äø±\ neT\TqT yÓTs¡T>∑T|üs¡#·e#·TÃ. e´øÏÔ>∑‘· ôd≈£L´]°,

ôV≤ ŸÔø±s¡T¶, ≤ø‡ ø±sY¶‡, Á&Ó’$+>¥ …’ôdHé‡, z≥sY ø±s¡T¶ - Çìï+Ï ã<äT\T

πø j·TT.◊.&ç. ø±s¡T¶H yê&Ée#·TÃ.

2008˝À qe+ãsY HÓ\˝À ªˇø£ ø±s¡T¶ - |ü\T ˝≤uÛ≤\Tμ nH ù|s¡Tq

n|üŒÏ ª m+|üesY¶¶ Á>∑÷|t Ä|òt $TìwüºsY‡μ ù|s¡T‘√ ø=+<äs¡T eT+Á‘·T\

ãè+<ä+ á j·TT.◊.&ç. ÁbÕC…øº <ë«sê bÂs¡T\+<ä]ø° >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶\

ìs¡«Vü≤D e\¢ @+ ˝≤uÛ≤˝À @ø£s¡T|ü⁄ ô|&ÉT‘·÷ ˇø£ Á|üD≤[ø£qT

s¡÷bı+~+∫+~. bÕ¢ì+>¥ ø£MTwüHé Ä<Ûä«sê´q j·TT.◊.&ç. n<∏ë]°

@sêŒf…Æ+~. ªπø+ÁBj·T Á|ü<Ûëq &≤uÒdt μ qT s¡÷bı+~+∫ ìs¡«Væ≤düTÔ+~.

Á|ü‹ bÂs¡Tìø° ˇø£ j·TT.◊.&ç. πø≤sTT+#·&É+ á n<∏ë]° |üì. <ëìì

$$<Ûä eT+Á‹‘·« XÊK\T, $uÛ≤>±\T yê&ÉTø=+≤sTT. eT] <X »HêuÛ≤

yÓTT‘êÔìø° &≤uÒdt s¡÷bı+~+∫ ìs¡«Væ≤+#·&É+ n+fÒ e÷≥\T ø±<äT.

|üø£&É“+B s¡÷|üø£\Œq ˇø£fÒ ø±<äT, m+‘√ e÷qe eqs¡T\qT

$qjÓ÷–+#ê*. m+‘√ &ÉãT“\÷ Ks¡TÃ #j·÷*‡ O+≥T+~ ≈£L&Ü!

Ä<ëj·T |üqTï\ XÊK >∑‘· 20 @fi¯fl ÁøÏ‘·y˚T Ä<ëj·T|ü⁄ |üqTï

ø£fÒºyês¡+‘ê $~Û>± bÕHé HÓ+ãsY (˝Ò<ë |üs¡àHÓ+Ÿ nøö+Ÿ HÓ+ãsY)

nH˚<ëìï bı+<ë\H˚ ìã+<Ûäq $~Û+∫+~. á bÕHé ø±s¡T¶\ C≤Ø

≈£L&Ü m\ø√ºs¡ Ÿ ø±s¡T¶\ C≤Ø˝À

ø£*–q Çã“+<äT\qT düèwæº+∫+~.

nsTTHê bÕHé ø±s¡T ¶\T C≤Ø

ne⁄‘·÷H OHêïsTT. j·TT.◊.&ç.

ø±s ¡ T ¶ eùd Ô , B˙ï <ëì‘√

nqTdü+~Û+#·>∑ ≤Z*. n|ü⁄Œ& nìï

s¡ø±\ Á|üjÓ÷»Hê\T dæ~ΔkÕÔsTT.

eTq <˚X¯+˝À j·TT.◊.&ç.

ÁbÕC…≈£îº ‘=* Á|üj·T‘·ïyTMT ø±<äT. 2003˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ªìcÕHéμ

@sêŒ≥T¬ø’ Á|ü‹bÕ<äq\T |æ*Ã+~. 2003 |òæÁãe] HÓ\˝À ≤≤ ø£HÓ‡ …º ‡

dü+düú ªC≤rj·T >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶μ ÁbÕC…≈£îº Á|ü‹bÕ<äq˝À¢ _&ç¶+>¥ #dæ+~.

nìï sêÁcÕº\≈£L á ÁbÕC…≈£îº e]Ô+|üCÒùd˝≤ s¡÷bı+~+∫q Ïdæmdt

Á|üD≤[ø£ ªìcÕHéμ ù|s¡T‘√ Á|ü‹bÕ~+#·&É+ »]–+~. ìcÕHé n+fÒ

Hwüq Ÿ ◊&Ó+Ï° ôd≈£L´]° Vü≤ÀyéT nô|ò’sY‡ HÓŸ esYÿ. BìøÏ 10 @fifl

ø±\ e´e~Û˝À s¡÷.1584 ø√≥¢ e´j·T+ ne⁄‘·T+<äì Ïdæj·Tdt

Á|ü‹bÕ~+∫+~. Ç~ ø±≈£î+&Ü s¡÷.600 ø√≥T¢ &≤ ùdø£s¡D≈£î nedüs¡+

ne⁄‘·T+<äì Á|ü‹bÕ<äq #dæ+~. Ç+‘· À πø+Á<ä+˝À Á|üuÛÑT‘·«+ e÷]+~.

ø±s¡D≤\T @yÓ’Hê ìcÕHé neT\T ø± Ò<äT.

ª◊.Ï.μ s¡+>∑+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ $T–*q sêÁcÕº\ø£Hêï m|ü⁄Œ&É÷ eTT+<

O+≥T+~. n˝≤+Ï~, <ë<ë|ü⁄ |ü<˚fi¯fl ÁøÏ‘·y˚T j·T+.|æ.ôV≤#Y.j·Tdt.-

eT©º |üs¡Œdt Vü≤Ödt Vü≤À˝Ÿ¶ düπs« nH˚ <ëìøÏ lø±s¡+ #·TÏº+~. Á|ü‹

bÂs¡T&çø° ˇø£ k˛wü Ÿ ôd≈£L´]° HÓ+ãsY Ç∫Ã Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\ neT\TqT

|üÏwüº+ #j·Te#·ÃH< <ëì yÓqTø£ Ä˝À#·q. yÓTT‘·Ô+ 1125 eT+&É ≤\˝À¢

»HêuÛ≤ qT+∫ &≤ ùdø£]+∫ 76.5 $T*j·THé ]ø±s¡T¶\ |ü]e÷D+˝À

ˇø£ &≤ uÒdt ‘·j·÷¬s’+~. Á|ü‹ ]ø±s¡T¶ Àq÷ kÕ+|òæTø£, Ä]úø£ $esê\‘√

bÂs¡ düe÷#ês¡+ O+&É≥+ e\¢ Bìï O|üjÓ÷–+∫ ãsYÔ dü]º|òæ¬øŸ, ≈£î\

<ÛäèMø£s¡D |ü<∏äø£+, ˝Àø£˝Ÿ dü]º|òæπøŸ e+Ï$ C≤Ø #˚j·T&É+ ìC≤ìøÏ

düT\uÛÑ+. ◊‘ á &≤˝À &É÷|æ¢πøŸ ]ø±s¡T¶\T+&É≥+, &≤ uÒdt ôd’E

nq÷Vü≤´+>± ô|< ä ›< Ó ’ b˛e&É+ e\¢ , ø £+| üP´≥s Y eqs ¡ T\÷

düVü≤ø£]+#·˝Òq+‘· øÏ¢wüºyÓTÆb˛sTT+~. n+<äTe\¢ á ÁbÕC…≈£îº Ç+ø£ @

dæú‹˝À O+<√ ns¡úeTjT´ O+≥T+~.

nyÓT]ø± Á^Hé ø±sY¶ À 9 n+¬ø\T O+& dü+K´ ◊&Ó+Ï|òæπøwüìùdÔ, á

j·Tdt.j·Tdt.◊.&ç.˝À 16 &çõŸ‡ O+&˝≤ Á|ü‹bÕ<äq #XÊs¡T. Bì˝À

‘=* ¬s+&ÉT n+¬ø\T õ˝≤¢qT, ‘·sê«‹ ¬s+&ÉT n+¬ø\T eT+&É˝≤\qT,

‘·sê«‹ ¬s+&ÉT eTTì‡bÕ*°, ‘·s¡Tyê‘· 3 n+¬ø\T Á>±e÷\ ( Ò<ë yês¡T¶)qT

es¡dü>± dü÷∫kÕÔsTT. B+‘√ 9 n+¬ø\T |üP]Ô nj·÷´sTT, $T–*q 7

n+¬ø˝À¢ yÓTT<äÏ 5 n+¬ø\÷ Ä bÂs¡Tì ìyêdü (Ç\T¢) düú ≤ìï dü÷∫ùdÔ,

$T–*q 2 n+¬ø\÷ Ä Ç+À¢ dü+ã+~Û+∫q ªe´øÏÔμ >± >∑T]ÔkÕÔsTT.

Çe˙ï 16 ¬ø._. yÓTeTØ O+& kÕàsYº ø±sY¶ À O+≤sTT. Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ

Á|üuÛÑT‘·«+ ◊.Ï. XÊK 14.8.2001 Hê&ÉT $&ÉT<ä\ #dæq ◊Ï ¬>’&é …’Hé‡

õ.z.j·T+.j·Tdt. dü+K´ 40 Á|üø±s¡+, á 16 n+¬ø\qT 12 n+¬ø\≈£î

≈£î~+#ês¡T. ◊‘ j·TT.◊.&ç. e÷Á‘·+ ‹]– 16 n+¬ø\‘√H s¡÷bı+<ä&É+

>∑eTHês¡Ω+. Vü≤À˝ÀÁ>±yéT, bÂs¡ bòıÀ, y˚*eTTÁ<ä\‘√ ãjÓ÷yÓTÁÏø˘

kÕàsYº ø±s¡T¶\qT C≤Ø #j·TqT+~ Á|üuÛÑT‘·«+. Ks¡TÃ Á|ü‹ ø±s¡T¶ø° 30qT+∫

50 s¡÷bÕj·T\<ëø± ne⁄‘·T+~.

Ç$ ø±ø£ πø+ÁBj·T &˚≤uÒdt

s¡÷|üø£\Œq, <ëìï $$<Ûä XÊK\‘√

nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T&Üìø° #ê˝≤

KπsÃ O+≥T+~. 2011 HêÏø£ ≤¢

C≤rj·T »Hêu Û≤ ]õwü ºs YqT

H Ó\ø=*Œ Á| ü# · T]+#ê\qï< ˚

ÄX¯j·T+.

Ç+‘·ø° ø±s¡T¶\qT m˝≤ C≤Ø #kÕÔs¡T? mes¡T #kÕÔs¡T? nH $wüj·÷\ô|’

düŒwüºyÓTÆq Á|üø£≥q yÓ\Te&É Ò<äT.

j·TT.◊.&ç n<∏ë]° Ä|òt Ç+&çj·÷qT @sêŒ≥T #ùd+<äTø£HêïeTT+<,

13 sêÁcÕº˝À¢ 13 õ˝≤¢\qT yêÏ˝À 20 õ˝≤¢\qT m+|æø£ #˚dæ, Ä

ÁbÕ+‘· Á|ü»\≈£î Hwüq Ÿ ◊.&ç. ø±s¡T¶qT eT©º |üs¡Œdt Hwüq Ÿ ◊&Ó+Ï°

ø±s¡T¶ nH ù|s¡T‘√ C≤Ø #ùd ô|’\Ÿ ÁbÕC…≈£îº ˇø£Ï 2008˝À ÁbÕs¡+uÛÑ+

nsTT´+~. ø√kÕÔ rs¡ ÁbÕ+‘ê\ sêÁcÕº\≈£î Ç~ u≤>± $ìjÓ÷–düTÔ+<äì

Ä•+#ês¡T ≈£L&Ü! á Á|üÁøÏj·T ø√dü+ 115 eT+~ dæã“+~‘√ bÕ¢ì+>¥

ø£MTwüHé‘√ ˇø£ ø√sY °yéTqT @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ, >√yê,

‘·$TfiHê&ÉT, ˇ]kÕ‡, |ü•ÃeT u…+>± Ÿ, eTVü‰sêÁwüº, πøs¡fi, >∑T»sê‘Y\‘√

ø£*|æ 8 sêÁcÕº˝À¢q÷, πø+Á<äbÕ*‘· ÁbÕ+‘ê˝…’q <ëÁ<Ûëq>∑sY Vü≤y˚©,

bÕ+&ç#Ã], \ø£åB«|t, n+&Ée÷Hé, ìø√u≤sY\‘√q÷ á ◊.&ç. ø±s¡T¶\qT

C≤Ø #j·÷\ì Äs¡+uÛÑ+˝À Ä•+#ês¡T. ‘·$TfiHê&ÉT˝À sêeTHê<∏ä|ü⁄s¡+

õ˝≤¢ ‹s¡Tyê&ÉHÓ’ ‘ê\÷ø±˝Àq÷, Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ À yÓT<äø õ˝≤¢ À qs¡‡|üPsY,

Vü≤&É÷ïsY, øö~|ü*¢, $sê+ù|Ÿ, õHêïs¡+ nH 5 eT+&É ≤˝À¢ á ô|’\Ÿ

ÁbÕC…≈£ºqT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

Ç< ø√sY °+ H&ÉT s¡÷|ü⁄ e÷s¡TÃø=ì lq+<äHé ˙ Òø£ì n<Ûä ø£å‘·q

j·TT.◊.m.◊. >± H&ÉT ne‘·]+∫+~.

Ä>∑wüßº12, 2009 á j·TT.◊.m.◊. ‘=* düe÷y˚X¯+ »]–+~.

ª◊.Ï.μ s¡+>∑+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ $T–*q sêÁcÕº\ø£Hêï m|ü⁄Œ&É÷ eTT+<

O+≥T+~. n˝≤+Ï~, <ë<ë|ü⁄ |ü<fifl ÁøÏ‘·yT j·T+.|æ.ôV≤#Y.j·Tdt.-

eT©º |üs¡Œdt Vü≤Ödt Vü≤À Ÿ¶ düπs« nH <ëìøÏ lø±s¡+ #·TÏº+~. Á|ü‹

bÂs¡T&çø° ˇø£ k˛wü˝Ÿ ôd≈£L´]° HÓ+ãsY Ç∫Ã Á|üuÛÑT‘·« |ü<∏äø±\

neT\TqT |üÏwüº+ #j·Te#·ÃH< <ëì yÓqTø£ Ä˝À#·q.



Ç+<äT˝À Á|ü<Ûëq eT+Á‹ n<Ûä ø£å‘·q |ü\T πø+Á<ä eT+Á‘·T\T Vü‰»s¡j·÷´s¡T.

ª ªj · T T.◊.m.◊. nH˚~ j·TT.◊.& ç . ø±s ¡ T ¶\≈ £ î Á| üe÷D≤\qT

s¡÷bı+~düTÔ+<ä˙, $~Û $<ÛëHê\qT düŒwüº+#˚düTÔ+<ä˙ Á|ü<ÛëqeT+Á‹

düŒwüº+#dü÷Ô, $$<Ûä C≤rj·T bòÕ¢>¥wæ|t ø±s¡ Áø£e÷˝À¢ Bìï yê&É≥+ ‘·|üŒìdü]

#kÕÔeTì ≈£L&Ü Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. ªª‘=* <äX˝À C≤rj·T Á>±MTD ObÕ~Û

Vü‰MT #·≥º+ ( mHé.ÄsY.Ç.õ.m.) øÏ+<ä Äs√>∑ ;Ûe÷, |æ.&ç.j·Tdt.\˝À

Bìï ‘·|üŒdü] #˚j·T&É+ e\¢ n~Ûø£ dü+K´˝À Á|ü»\T qyÓ÷<Í‘ês¡T.

Á|ü»\ Jeq Á|üe÷D≤ìï ô|+#·&ÜìøÏ ôd’‘·+ Ç~ <√Vü≤<ä+ #düTÔ+<äìμμ

Á|ü<Ûëì nq&É+ >∑eTHês¡Ω+!

C≤rj·T j·TT.◊.&ç. dü+K´ nH~ sê+&É+ dü+K´. ø£ es¡dü Áø£eT+˝À

Ò≈£îHêï, ˇø£ >∑D≤+ø£ |ü<äΔ‹qqTdü]+∫ $•wüº+>± s¡÷bı+< dü+K´qT

sê+&ÉyéT dü+K´ n+≤s¡T. ˇø£]øÏ πø≤sTT+∫q dü+K´ e÷s=ø£]øÏ

sê<äqïe÷≥. n˝≤+Ï sê+&ÉyéT Á|üÁøÏj·T <ë«sê bÂs¡T\≈£î $•wüºyÓTÆq

>∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´\qT πø≤sTT+#·&É+ »s¡T>∑T‘·T+~. MÏì Äj·÷ sêÁcÕº À¢

$&ç>± πø≤sTTùdÔ ˇø£ sê+&É+ dü+K´, ˇø£ sêÁwüº+˝À ˇø£ bÂs¡T&çøÏ

πø≤sTT+∫q|ü⁄Œ&ÉT $&ç>± πø≤sTT+|ü⁄ »]–‘, eTs√ sêÁwüº+˝À Ç+ø√

bÂs¡T&çø° n˝≤+Ï Ò<ë n< dü+K´ >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´>± πø≤sTT+#·&É+

»]– >∑+<äs¡>√fi |ü]dæú‹ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. n+<äTe Ò¢ á k˛wü Ÿ ôd≈£L´]°

>∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´ Ò<ë j·TT.◊.&ç. nH~ sê+&ÉyéT |ü<äΔ‘·T\˝À C≤rj·T

kÕúsTT˝À πø+ÁBø£è‘·yÓTÆq XÊK Ä<Ûä«s¡ +˝À »s¡>±*. n˝≤ »]–‘H <X+˝À

ªªˇø£ bÂs¡T&çøÏ ø£ >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´μμ nH~ kÕ<Ûä eTÚ‘·T+~. á j·TT.◊.&ç.

kÕàsYº ø±sY¶ À ù|s¡T, |ü⁄Ïºq ‘~, ‘·*¢<ä+&ÉT\ ù|s¡T¢, ∫s¡THêe÷, y*eTTÁ<ä

O+≤sTT. Ä<ëj·T kÕúsTT, $<ä e+Ï $esê\qT O+#·e#·TÃ. Ç~

ãsYÔ dü]º|òæ¬ø≥¢qT C≤Ø #ùd düeTj·T+˝ÀH Ç#Ã˝≤ #·÷kÕÔs¡T. ◊.j·Tdt.z./

◊.Ç.dæ. 7816 Á|üe÷D≤\‘√ s¡÷bı+<äT‘·T+~. 18 @fi¯fl ÁbÕj·T+

sê>±H˚ bÂs¡ j·TT.◊.&ç. ø±s¡T¶ z≥sY ø±sY¶>± ÄÀyÓTÏ>±Z j·÷øÏºy˚Ÿ

ne⁄‘·T+~. ÇB j·TT.◊.m.◊. ø£Hêï eTT+<äT @s¡Œ&çq Á|üD≤[ø£. eT]

j·TT.◊.m. e#êÃø£ m˝≤ s¡÷bÕ+‘·s¡+ #Ó+<äT‘·T+<√ ‘Ó©<äT.

á H|ü<∏ä +˝À ô|ÁÀ*j·T+ XÊK, |ü⁄D…, ôV’≤<äsêu≤<é, u…+>∑fiSs¡T

q>∑sê\‘√ u≤≥T ø=ìï Á>±e÷˝À¢ m Ÿ.|æ.õ. øÏs√dæHé yê&Éø£+<ës¡T\≈£î

kÕàsYº ø±s¡T¶\qT C≤Ø #ùd jÓ÷#·q˝À Oqï≥Tº Á|üø£Ï+#·&É+ >∑eTHês¡Ω+

Bìï C≤Ø #˚XÊø£ Ä &˚≤uÒdtqT j·TT.◊.@.◊. ‘√ |ü+#·Tø=+≤eTì

eT+Á‹ #ÓbÕŒs¡T. ◊‘˚ @ø£+>± BH˚ï j·TT.◊.&ç. >± m+<äT≈£î

s¡÷bı+~+#·≈£L&É<äT? nH~ ≈£L&Ü Ä˝À∫+#ê*.

j·TT.◊.&ç. ø±s¡T¶\qT C≤Ø #j·T&ÜìøÏ j·TT.◊.m.◊. eTTK´+>± »HêuÛ≤

˝…ø£ÿ\T, m\ø£åHé ø£MTwüHé, sêÁwüº bÂs¡ düs¡|òüsê\ XÊK, eTTì‡bÕ*°,

s¡yêD≤XÊK, Ä<ëj·T|ü⁄ |üqTï XÊK\T |üP]Ô>± düeTq«j·T+‘√ á

j·TT.◊.&ç.\ s¡÷|üø£\Œq Á|üÁøÏj·TqT #|üÏº‘, Ç˝≤ me]øÏ yês¡T kÕàsYº

ø±s¡T¶\qT C≤Ø #j·÷*‡q u…&É<ä ‘·|ü⁄Œ‘·T+~. Çe˙ï |üÏº+#·Tø√≈£î+&Ü,

Ç|üŒÏπø |ü\T ◊Ï dü+düú\T m˝≤ kıeTTà #düTø√yê˝≤ nì #·÷düTÔHêïsTT.

n\ø£å + #ùdÔ ô|<ä› m‘·TÔ <Ûäq+ <äT]«jÓ÷>∑+ ø±e#·TÃ. á Á|üe÷<ë\qT

≈£L&Ü j·TT.◊.m.◊. <äèwæº À O+#·Tø√yê*.

e÷eT÷\T >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶ C≤Ø #˚j·T&Ée÷? kÕàsYº ø±sY¶ C≤Ø

#˚j·T&Ée÷ nH˚ $wüj·÷ìø=ùdÔ, e÷eT÷\T >∑T]Ô+|ü⁄ ø±s¡T¶˝À πøe\+

eTTÁ~+∫q düe÷#ês¡+ e÷Á‘·yT O+≥T+~. <ëì˝À m˝≤+Ï m\Åø±ºìø

e÷<Ûä´eT+ O+&É<äT. ø±ãÏº 5 qT+∫ 10 s¡÷bÕj·T˝À¢ Bìï

s¡÷bı+~+∫ C≤Ø #j·Te#·TÃ. ◊‘ Ç >∑e¬¬sïHé‡ ÁbÕC≈£îº\˝À MÏì

bı+<ä≥+ e\¢ ˇq>∑÷πs Á|üjÓ÷»q+ <ë<ë|ü⁄ @MT O+&É<äH #ÓbÕŒ*.

kÕàsYº ø±s¡T¶ nH~ ˇø£ m\Áø±ºìø ∫|t Ä<Ûë]‘·+>± s¡÷bı+~, ø£ì|æ+#

düe÷#ês¡+, ∫|t À ìøÏå|üÔyÓTÆq düe÷#ês¡+ ¬s+&çÏ ø£*– O+≥T+~.

nìï s¡ø±\ Ç->∑e¬sïHé‡ ÁbÕC…≈£îº\˝Àq÷ yê&ÉTø√e#·TÃ. Bì KØ<äT

30 qT+∫ 60 s¡÷bÕj·T\ <ëø± O+≥T+~. ◊‘ á kÕàsYº ø±sY¶\qT

#·<äyê\+fÒ ø£+|üP´≥sY, kÕàsYºø±sY¶ Ø&ÉsY - Ç˝≤ n<äq|ü⁄ kÕe÷Á–

düeT≈£Ls¡TÃø√yê*. eTÚ*ø£ eqs¡T\qT HÓ\ø=\Œ&Üì¬ø+‘√ Ks¡Ãe⁄‘·T+~.

◊‘ e÷eT÷\T ø±s¡T¶qT qøÏ© #j·T&É+ düT\uÛÑ+. n< kÕàsYº ø±s¡T¶ qøÏ©

#j·T&É+ nkÕ<Ûä + ø±ø£b˛sTTHê #ê˝≤ KØ<Ó’q |üì.

n˝≤π> Á|ü‹ bÂs¡T&ÉT ‘·q düe÷#ês¡+ m|üŒÏø£|ü⁄Œ&ÉT e÷s¡TŒ #s¡TŒ\‘√

düe]+#·T≈£îH˝≤ ìã+<Ûäq\T s¡÷bı+<ë*. m˝≤+Ï j·TT.◊.&ç. C≤Ø

ø±ì bÂs¡T&çøÏ m˝≤+Ï ùde\T \_Û+#·e⁄ nH ìã+<Ûäq sêyê*. n+fÒ

j·TT.◊.&ç. qyÓ÷<äT ø±ø£b˛‘ n‘·ìøÏøÏ >∑T]Ô+|ü⁄+&É<äT. ‘·|ü⁄Œ&ÉT düe÷#ês¡+

ÇùdÔ uÛ≤Ø »]e÷Hê, <äT]«jÓ÷>∑+#ùdÔ, <ëìï >∑T]Ô+∫ »]e÷Hê yj·T&É+

»s¡>±*. Á&Ó’$+>¥ …’ôdHé‡øÏ ≈£L&Ü BHï yê&˝≤ #dæ Hsê\T #dæq|ü⁄Œ&ÉT

>∑T]Ô+∫ ‘·–q #·s¡ \T rdüT≈£îH˝≤ #·÷&Ü*. nìïÏø° $T+∫ j·TT.◊.&ç.

#·≥ºã<äΔyÓTÆq >∑T]Ô+|ü⁄ dü+K´>± neT\T˝ÀøÏ ‘yê*. πøe\+ Á|üuÛÑT‘·«|üs¡yÓTÆq

u≤<Ûä´‘·>± ø±≈£î+&Ü Á|ü‹ bÂs¡T&ÉT ‘·q e+‘·T ø£s¡Ôe´+>± Bì˝À

bÕ\T|ü+#·Tø√yê*. á ÁbÕC…≈£îº $»j·Te+‘·+ ø±yê\+fÒ sêuÀj˚T

»HêuÛ≤ …ø£ÿ\‘√ Bìï eTT&çô|≤º*. Ç->∑e¬sïHé‡ ÁbÕC…≈£îºøÏ+<ä πø+Á<ä,

C≤rj·T »HêuÛ≤ ]õwüºsY &˚≤uÒdtqT @sêŒ≥T#˚dæ Á|ü‹ bÂs¡T&ÉT ‘·eT

düMT|ü eTTì‡bÕ*° bÂs¡ düs¡|òüsê πø+Á<ë\≈£î yÓ[fl ‘·eT ãsYÔ dü]º|òæ¬øŸ\‘√

bÕ≥T ù|s¡T¢ qyÓ÷<äT #düTø√yê*. Ç‘·s¡ $esê\‘√ düVü‰ ‘·|ü⁄Œ\T Ò≈£î+&Ü

n+~+#ê*. y* eTTÁ<ä\qT qyÓ÷<äT #sTT+#ê*. ãjÓ÷yÓTÁÏø ø±s¡T¶qT

C≤Ø #XÊø£, yêÏì n|t&Ÿ #j·÷*. ø=‘·Ô ø±s¡T¶\qT C≤Ø #j·T&É+

y>∑e+‘·+ #j·÷*. Á|ü‹ ◊<fifl≈£L ø±s¡T¶\qT n|t&Ÿ #sTT+#·Tø√yê*.

ø±s¡T¶ b˛sTTHê Ä $wüj·÷ìï qyÓ÷<äT#ùd @sêŒ≥T+&Ü*. BìøÏ b˛©düT

düVü‰j·T+ rdüTø√e#·TÃ. Ç|üŒÏπø $$<Ûä XÊK\˝À Á|üuÛÑT‘·« $uÛ≤>±\T

ø£+|üP´≥s¡T¢ OHêïsTT. n+<äTe\¢ n<äq|ü⁄ Ä]úø£ uÛ≤s¡+ Ò≈£î+&ÜH á

|ü<∏äø±ìï neT\T #j·Te#·TÃ. ø±e*‡+<ä ≤¢ ø±s¡ <äø£å‘·. |üì #j·÷\qï

õC≤„dü. MÏ‘√bÕ≥T ªªn+<äs¡÷ uÛ≤s¡‘· <X bÂs¡T\yT, á ø±s¡T¶\ C≤Ø

e\¢ rÁeyê<ëìï n]ø£≥º>∑\+, Ä>∑+‘·≈£î\qT >∑T]Ô+#·>∑\+μμ nH˚

$wüj·÷ìï >∑Ts¡TÔô|≥Tºø√yê*.

n+‘ ø±<äT ! ‘êC≤>± bÂs¡T\+<ä]ø° j·TT.◊.&ç. e#êÃø£ yêÏ ôd Ÿbò Hé

HÓ+ãsY‡>± e÷]Ã Ç#Ã n+XÊìï ≈£L&Ü f…*ø±+ s¡+>∑ dü+düú dæ&ÜŸ

|ü]o*k Ô+~. Ç|ü⁄Œ&ÉTqî 10 n+¬ø\ ôd Ÿ HÓ+ãs¡¢ ï ‘·«s¡ À ì+&ÉTø=H

|ü]dæú‹ HÓ\ø=qï H˚|ü<∏ä´+˝À j·TT.◊.&ç. \qT ôd˝Ÿbò˛Hé HÓ+ãsY\T>±

πø≤sTT+#ê\qTø√e&É+‘√ j·TT.◊.&ç. eT]+‘· ÁbÕ<Ûëq´‘·qT

dü+‘·]+#·Tø=+À+~.

` &Üˆˆ $.$.$. s¡eTD, mHé.◊.dæ. ôV’≤<äsêu≤<é



»\eTTqj·T–ï, #Û·Á‘·eTTq #·+&ÉeTj·T÷KTì,

<ä+&É ‘ê&Éq+ãT\ eèwü>±s¡úã+ãT\Hé

X¯èDÏ+C…\¬>&ÉT s√>∑eTÚwü<ÛäeTT#˚, ÇeTTà\

<ä>∑ »ø£ÿCÒj·Tq>∑T eT÷s¡Tâì eT÷s¡â‘· e÷qŒe#·TÃH˚.

- uÛÑs¡èÔVü≤] düTuÛ≤wæ‘·+ X¯+≈£îVü‰dü $ø±dü+

˙Ï‘√ ì|üì s¡÷|ü⁄e÷|üe#·TÃqT. >=&ÉT>∑T‘√ dü÷s¡T´ì ™wüírÁe‘·qT

‘·|æŒ+#· e#·TÃqT. <ä+&É+‘√ ø=Ïº>±ì, Á‘êfi¯fl‘√ ã+~Û+∫>±˙ m<äT›\qT,

>±&ç<ä\e+Ï |üXóe⁄\q<äT|ü⁄˝ÀøÏ sêã≥ºe#·TÃqT. ‘·–q Wwü<ÛäÁ|üjÓ÷>∑+‘√

$wü»«sê\HÓ’Hê e÷qŒe#·TÃqT >±˙, eT÷s¡Tâì eT÷s¡â‘·qT e÷qŒ&É+

m+‘·e÷Á‘·+ kÕ<Ûä´+ >±<äì Bì ‘ê‘·Œs¡´+.

q&çej·TdüT‡ #˚s¡T≈£îqï sê|òüTej·T´ ‘·q uÛ≤s¡´ ‘êj·÷s¡T‘√

rs¡új·÷Á‘·øÏ ãj·T˝Ò›s¡T‘ê&ÉT. Á|üj·÷D≤ìøÏ dæ<ä∆yÓTÆq|üŒÏø°, n‘·ì <Ûë´dü

Ç+Ï |ü≥TºH˚ e~* yÓfi≤fl*‡ edüTÔqï ‘·q ‘·*¢ MT<˚ e⁄+&É>±, ‘·q uÛ≤s¡´øÏ

e÷Á‘·+ ‘·q ô|+|ü⁄&ÉT |æ*¢ì e~* yÓfi≤fl*‡ ek˛Ô+<äqï u≤<Ûä m≈£îÿe>±

e⁄+≥T+~. ãj·T˝Ò›] yÓfi¯fluÀ‘·÷ >∑TeTà+ <ä>∑Zs¡ Ä–q sê|òüTej·T´ ‘·eT

Ç+Ï bÕ˝Òs¡T ªe÷˝Àø£+µ ‘√. . .

sê|òüTej·T´ : πs e÷˝Àø£+- yT$T<ä›s¡+ rs¡új·÷Á‘·\T

eTT–+#·Tø=ì ‹]–#˚Ã<ëø± eTq Ç\T¢ C≤Á>∑‘·Ô!

eTTK´+>± e÷ ‘·*¢>±] $wüj·T+. ô|<ë›$&É>∑<ë-

#ê˝≤ C≤Á>∑‘·Ô>± e⁄+&Ü*- ‘Ó*dæ+<ë?

e÷˝Àø£+: ÄjYT!

(Ç~ $qï ‘êj·÷s¡T yÓ+≥H˚ ‹s¡>∑ã&ÉT‘·÷)

‘êj·÷s¡T: zπs e÷˝Àø£+ - Äj·Tq ‘·* ¢

e÷fÒyÓ÷>±˙, Hê |æ*¢ $wüj·T+ eT≥T≈£î #ê˝≤

C≤Á>∑‘·Ô>± #·÷düTø√yê* - ns¡úyÓTÆ+<ë? mø£ÿ&ÉHêï ‘˚&Ü »]–+<√

-‹]>=#êÃø£ ˙ ‘ê≥ rkÕÔ. >∑Ts¡TÔ+#·Tø√. . .

e÷˝Àø£+: ÄjYT - n˝≤π>q+&ÉeTà>√s¡÷. .

sê|òüTej·T´ : n~ düπs¢sê! H˚qT #Ó|æŒ+~ u≤>± >∑Ts¡TÔ+~>±- n<˚ e÷

‘·*¢. .

‘êj·÷s¡T: ø±<äT - Hê|æ*¢ . . .

e÷˝Àø£+: ÄjYT n˝≤π>q+&ç. . !

kÕúìø£ bÕ\q ôdô|º+ãsY 2009 18

SthankaSeptBW.indd 29 8/29/09 5:40:01 PM

sê|òüTej·T´ : - düπs¢ (nì uÛ≤s¡´ì #·÷dæ) Ç+ø£

ãj·T˝Ò›s¡T. . . (n+≥÷ M~Ûq |ü&ç ã+&Ó≈£îÿ‘ês¡T.

nqTø√≈£î+&Ü ◊<äTs√E\ rs¡új·÷Á‘· ÇfÒº >∑&ç∫

b˛‘·T+~ ø±˙, Ç+ø√ Hê\T¬>’<äT |ü⁄D´πøåÁ‘ê\T,

#ê]Á‘·ø£ Á|ü<˚XÊ\T #·÷dæ yÓfi≤›eTqT≈£î+≥Tqï yêfi¯fløÏ

∫qï $sêeT+ <=s¡T≈£î‘·T+~. bı<äT›H˚ï |òü\Vü‰s¡+

ø±ì#êÃø±. . .)

sê|òüTej·T´ : Vü≤eTàj·T´, Äô|’yê&ç <äj·Te\¢

ÇHêïfi¯fløÏ eTq+ á rs¡új·÷Á‘·\T #˚j·T>∑*>±y˚T

‘êj·÷s¡÷! B+‘√ Äq+<ä+ |ü≥º˝Òø£ Hê≈£î ˇfi¯fl+‘ê

|ü⁄\ø£]+∫ b˛‘√+<äqTø√!

‘êj·÷s¡T: #ê˝…¢+&ç ã&ÜsTT- ô|fi¯flsTTq ÇH˚ïfi¯fløÏ

\ø£åkÕs¡T¢ yÓTT‘·TÔ≈£îqï ÇHêïfi¯fløÏ @<√ ø£+Ï ‘·T&ÉT|ü⁄>±

qqTï ≤ø=ÿ#êÃs¡T. Ç+‘√Ï <ëìøÏ n+‘· |ü⁄\ø£]+|ü⁄

<˚ìø°?

sê|òüTej·T´ : qTyÓ«qïHêï #Ó|ü⁄a! eTq+ yÓ[flq

Á|ü‹ |ü⁄D´πøååÁ‘·+˝À Hê≈£î Ä leTHêïsêj·TDT&˚

ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT‘·÷ <äs¡Ùq$T#êÃ&˚, ªHê ‘·*¢ì |ü~ø±˝≤\

e÷˝Àø£+: $wüj·T+ n+fÒq+&û - eTq neTà>±] |æ©¢. . .

sê|òüTej·T´ : : z n<ë Ä$&É |æ*¢ dü+>∑‘ê! ◊‘˚ z ø£åD+ Ä>∑T.!!!

(nì,‘·q #‹˝Àì ôd Ÿ bò qT uÛ≤s¡ eTT+<äT |ü&dü÷Ô) Ç~>√ - |æ*¢>√\

yÓTT<ä˝…’q≥Tº+~.qTy˚« e÷≤¢&ÉTø√ !

(nH˚dæ #·ø£#·ø± ãj·TÏ es¡+&Ü˝ÀøÏ yÓ[fl, n|üŒÏ es¡≈£î ◊q

Ks¡TÃ ˝…ø£ÿ\T dü]#·÷düT≈£î+≥T+≤&ÉT. ‘·q eTT+<äT |ü&˚dæq ôd˝Ÿì

n+<äT≈£î+≥÷ ‘êj·÷s¡T)

‘êj·÷s¡T: @sê e÷˝Àø£+ - ˙ø£dü\T ãT<äT∆+<ë?

e÷˝Àø£+: neTà>√s¡÷ eTπs. . .

‘êj·÷s¡T: Ä"! eTT+<äT Hê |æ*¢ >∑T]+∫ e÷≤¢&É≈£î+&Ü - Äj·Tq ‘·*¢

>∑T]+∫ e÷≤¢&É‘êyê!

e÷˝Àø£+: neTà>±s¡T ndü˝ÒesTT+<ä+fÒ. . .

‘êj·÷s¡T: @eTsTT+~sê? @esTT+~? Hê |æ*¢ Hê >∑T]+∫

u…+¬>≥Tº≈£î+<ë!

e÷˝Àø£+: ø±<ä+&û.

‘êj·÷s¡T: eT¬s’‘˚ @+ »]–+B? eT÷&ÉT|üP≥˝≤ bÕ\T ‘ê>∑T‘√+<ë?

e÷˝Àø£+: n~ø±<ä+&û. . . .

‘êj·÷s¡T: eT¬s’‘˚ @+ »]–+<√ #Ó|üŒsê <ä<ä›e÷à. . .

e÷˝Àø£+: eTπs. . . eTØ. . . MT |æ©¢ . . . Çyêfi¯ bı<äT›H˚ï. . .

‘êj·÷s¡T: Ä" Çyêfi¯ bı<äT›qï . . . @eTsTT+~sê. Çyêfi¯ bı<äT›qï

@esTT+B?

e÷˝Àø£+: #·∫Ãb˛sTT+<ä+&û! Ä". . . .!

(n+≥÷ @&ÉTkÕÔ&ÉT)

bÕ≥T #·\¢>± #·÷dæ ø±bÕ&ÉT kÕ«MTµ n+≥÷ Äj·TqøÏ |ü<˚|ü<˚

yÓTT≈£îÿ≈£îHêïq+fÒ qeTTà!

‘êj·÷s¡T: Ä" ø£qã&É‘ê&ÉT ø£qã&É‘ê&ÉT. n<yÓ÷>±˙, Hê≈£î e÷Á‘·+ @

>∑T&ç¬ø[flHê, @ <˚e⁄DÏí #·÷dæHê nø£ÿ&É Hê |æ*¢ eTT+&˚ ø£qã& - Hê yÓ’|ü⁄

~>∑T\T>± #·÷düTÔqï≥Tº nì|æ+∫+<ä+&û.` ÄK]øÏ Ç|ü⁄Œ&ÉT ˙ yÓTTVü≤+˝À

≈£L&Ü Hê≈£î Hê |æ*¢ eTT+&˚ ...

sê|òüTej·T´ : NÛ H√s¡TàjYT. . . (Ç+‘·˝À ôd˝Ÿ bò˛Hé yÓ÷>∑T‘·T+~

sê|òüTej·T´ bò˛qT n+<äT≈£î+≥÷) mes¡÷? eTq e÷˝Àø£+ bò˛Hé˝≤

e⁄+<˚. Ç|ü⁄Œ&Ó+<äT≈£î #˚düTÔHêï&Éu≤“. . .

sê|òüTej·T´ : ªVü≤˝Àµ e÷˝Àø£+. . .

e÷˝Àø£+: nj·T´>±πsHê, H˚q÷ e÷˝Àø±ìï.. MT e÷˝Àø±qï+&û. . .

sê|òüTej·T´ : ÄVü≤"! düπs˝Ò ! m+<äT≈£î bò˛Hé #˚XÊyé!

e÷˝Àø£+: nj·T´>±s¡T- eTs¡+&û - $wüj·T+ @+≥+fÒq+&û. . .

eTs¡+&û!

sê|òüTej·T´ : @$Á≤ >√\? $wüj·T+ HêqÃø£ ‘·«s¡>± #Ó|æŒ #êe⁄!

e÷˝Àø£+: ÄjYT- eTs¡+&û - ndü˝Ò+ »]–+<ä+fÒ. . .

sê|òüTej·T´ : Ä" #Ó|ü⁄Œ - e÷ neTà>±s¡T ≈£î˝≤kÕj˚THê?

e÷˝Àø£+: ÄjYT! u≤eTà>±s¡T ≈£î˝≤kÕ>±H˚ e⁄Hêïs¡+&ç. ◊‘˚ eTq. . .

(Ç~ $+≥Tqï ‘êj·÷s¡TøÏ ˇfi¯ófleT+&ç)

‘êj·÷s¡T: @$T≥+&û! m+‘· ùd|üP MT neTà>±] >∑T]+# n&ÉT>∑T‘·THêïs¡T

- Hê |æ*¢ $wüj·T+ ø£qTø√ÿπs$°?

sê|òüTej·T´ : eT<Ûä´˝À ˙ >√˝Ò+fÒ- z ø£åD+ Ä>∑T! Ä"! #Ó|ü⁄Œsê

e÷˝Àø£+- $wüj·T+ @$T°!

ôdô|º+ãsY 2009 kÕúìø£ bÕ\q 19


‘êj·÷s¡T: Ä" - #·∫Ãb˛sTT+<ë - Hê |æ*¢eTT+&É ø±kÕÔ #·∫Ãb˛sTT+<ë -

uÛÑ>∑e+‘·T&Ü? Ä"!!! mìï ÄX¯\T ô|≥Tº≈£îHêïH˚ ˙ MT<ä ! |æ*¢eTT+&Ü?

(n+≥÷+&É>± #˚‹˝À+∫ ôd˝Ÿ C≤] |üø£ÿMT<ä |ü&çb˛‘·T+~. ‘êj·÷s¡T

|üø£ÿøÏ ˇ]–b˛‘·T+~. ø£≥º\T ‘Ó+#·T≈£îe#˚Ã <äT'K+‘√ uÛÑs¡ ÔqT

|æ\TdüTÔ+~)

‘êj·÷s¡T: @e+&û - @e+&û. . . @e+&û. . .

(ãj·T≥ es¡+&Ü˝À ˝…ø£ÿ\T #·÷düT≈£î+≥Tqï sê|òüTej·T´øÏ uÛ≤s¡´

|æ\T|ü⁄ z Äs¡ÔHê<ä+˝≤ $qã&ç, ˇø£ÿ ™<äT≥Tq ˝À|ü*ø=kÕÔ&ÉT- yÓøÏÿ

yÓøÏÿ @&ÉTdüTÔqï uÛ≤s¡´qT z<ës¡ÃuÀ‘ê&ÉT)

sê|òüTej·T´ : @esTT+<˚ ‘êj·÷s¡T - <˚ìø± @&ÉT|üP? @esTT+<ä+fÒ

e÷≤¢&Éy˚y˚T - n&ÉT>∑T‘√+~ ìH˚ï. ndü˝Ò+ »]–+B?

‘êj·÷s¡T: " nì @&ÉTdü÷Ô (‘·q m&ÉeT #˚‘√Ô |üø£ÿqTqï ôd˝Ÿì

#·÷|ædüTÔ+~)

sê|òüTej·T´ : Ä"! bò˛Hê. . . (yÓ+≥H˚ Ä ôd˝Ÿì n+<äT≈£î+≥÷

sê|òüTej·T´ e÷≤¢&ÉT‘ê&ÉT)

sê|òüTej·T´ : @sê e÷˝Àø£+. . .

e÷˝Àø£+: nj·T´>√s¡T H˚H˚q+&ç!

sê|òüTej·T´ : n~ ‘Ó\Tk˛ÔH˚ e⁄+~˝Òsê düHêïd”- Ç+‘·ø° neTà>±]

øÏ @$T #Ó|æŒ #·#êÃyé?

e÷˝Àø£+: njÓ÷´ ! neTà>±]πøyÓ’Hê nsTT´+<ë+&û? (@&ÉTkÕÔ&ÉT)

sê|òüTej·T´ : @&çXÊyé˝Ò - ˙ uÀ&ç |üsêeTs¡Ù qTeP«q÷! ndü\T

eTT+<ë$&ÉøÏ @+ #Ó|æŒ#·#êÃy√ dü]>± @&ÉT! ˙ e÷≥\T $ì Ä$&É

m+<äT≈£î ø£fi¯ófl ‹]– |ü&çb˛sTT+~sê? @ $wüj·T+ #ÓbÕŒe+fÒ

e÷≤¢&Éy˚?

e÷˝Àø£+: nj·T´>√s¡÷ H˚qT ô|<ä›>± @MT #Ó|üŒ˝Ò<ä+&û. neTà>±]

ô|+|ü⁄&ÉT|æ*¢ dü∫Ãb˛sTT+<äì #ÓbÕŒq+&û n+‘˚!

sê|òüTej·T´ : Ä"! n˝≤ »]–+<ë! düπs¢ - #Û·ùdÔ |”&ÜuÀsTT+~˝Ò

>±˙. . .

(Ç~ $qï ‘êj·÷s¡T ˇø£ÿ kÕ] $s¡T#·T≈£î|ü&ÉT‘·÷. . .)

‘êj·÷s¡T: Ä" - n˝≤>∑+≤sê ? (n+≥÷ ô|<ä›ô|≥Tºq @&ÉTdüTÔ+~

<ë+‘√ Hê*ø£ÿs¡T#·T≈£îqï sê|òüTej·T´. . . ãj·TÏøÏ q&ÉTdü÷Ô. . .)

sê|òüTej·T´ : ◊Hê - n˝≤ m+<äT≈£î #ÓbÕŒe⁄sê!

e÷˝Àø£+: ì»+>±H˚ #·∫Ãb˛sTT+~ ø£<ä+&û!

sê|òüTej·T´ : #·ùdÔ #·∫Ã+~˝Òø±˙. . . n˝≤+Ï #êe⁄ø£ãTs¡T ˇø£ÿ

kÕ]>± #Ó|üa≈£L&É<äì ˙≈£î ‘Ó*<˚$Á≤ #·#·TÃãTÁsê?

e÷˝Àø£+: n˝≤>±+&û? ì»+>± Hê≈£î ‘Ó©<ä+&Éj·T´>√s¡÷- eT¬s’‘˚

Ç+¬ø˝≤ #ÓbÕŒ\+&û?

sê|òüTej·T´ : @&çÃq≥Tº+~! Ç|ü&ÉT ˙≈£î #êe⁄ ø£ãTs¡T m˝≤ #ÓbÕŒ˝À

Çø£ÿDTí+∫ qqTï H˚s¡ŒeTHêïyê? Ks¡à Ks¡à. . .


sê|òüTej·T´ : düπs @&ÉT. . . Ç˝≤+Ï #êe⁄ ø£ãTs¡T ˇø£ÿ kÕ]>±

#Ó|üŒ≈£L&É<äTsê düHêïd”! H˚qT #Óù|Œ~ C≤Á>∑‘·Ô>± $qT!

e÷˝Àø£+: ÄjYT ! Ç+¬ø˝≤ #ÓbÕŒ\+&û!

sê|òüTej·T´ : n<˚ #Ó|ü⁄ÔHêï>± $ì #êe⁄. . .


sê|òüTej·T´ : #êe⁄ ø£ãTØï - n+fÒ ™<ëVü≤s¡DøÏ á |æ*¢ #êe⁄

ø£ãTπsï #ÓbÕŒ\+fÒ eTT+<äT πøåeT düe÷#êsê\T ø£qTø=ÿì nM ÇM ø±düÔ

e÷≤¢&ç n|ü⁄Œ&ÉT. . . MT |æ*¢ >√&É møÏÿ+<ä+&û! nHê*!


sê|òüTej·T´ : Ä ‘·sê«‘· |æ*¢ n≥ø£MT~øÏ

bÕøÏ+<ä+&û! nì #ÓbÕŒ*!

e÷˝Àø£+: ÄjYT- Ä ‘·sê«‘·+&û!

sê|òüTej·T´ : yÓ<Ûäyê- eT<Ûä´˝À n&ÉT¶|ü⁄\¢\T

yÓj·T´ø£ #Óù|Œ~ ÁX¯<ä∆>± $qT!

e÷˝Àø£+: ÄjYT - n˝≤π>q+&û!

sê|òüTej·T´ : ‘·sê«‘·, n~ Ä n≥ø£ MT+∫

øÏ+~øÏ <ä÷ø£uÀ‘·÷, |æ*¢ ø±\T $s¡ø=ÿ≥Tº≈£îì

#·∫Ãb˛sTT+<ä+&û! nì ì<ëq+>± #ÓbÕŒ*.

n+‘˚>±˙ ˇπøkÕ] >∑ã>∑u≤ #Óô|Œj·T´≈£L&É<äT!

ns¡∆yÓ’+<ë?


sê| ò ü Tej · T ´ : Äj Y T-ePj Y T >±< ä T

- H˚qT #Ó|æŒ+<ä+‘ê dü]>± ns¡∆yÓ’+<ë -

nq&ÉT>∑T‘·THêïqT!

e÷˝Àø£+: ns¡ ∆yÓT Æ+<ä+&û! ô|’øÏ mø£ÿ&É+-



bÕø£&É+- <ä÷ø£&É+-#êe&É+-n+‘˚>∑<ä+&û - u≤>± ns¡∆yÓTÆ+<ä+&ç!

sê|òüTej·T´ : Ä- nB! á $wüj·T+ u≤>± >∑Ts¡TÔ+#·Tø√

e÷˝Àø£+: ÄjYT- n˝≤π>q+&û! Ç+¬ø|ü⁄Œ&É÷ Ç˝≤π> #ÓbÕÔq+&û! ÄjYT

sê|òüTej·T´ : düπs¢ - $qï~ #ê\T >±˙- bò˛qTô|f…ºjYT!

(e÷˝Àø£+ bò˛Hé ô|fÒºkÕÔ&ÉT- sê|òüTej·T´ ‘·q˝À)

sê|òüTej·T´ : Ä"! Vü≤eTàj·T´! Ç|üŒÏø√ |üqsTT+~. á ∫qï $wüj·T+

#Ó|üŒ&ÜìøÏ yê&çøÏ m+‘· ø±¢düT |”ø±˝§‡∫Ã+~! ◊‘˚ nsTT´+~>±˙. .

yÓ<Ûäe yÓTT‘êÔìøÏ bÕsTT+≥T ns¡∆+ #˚düT≈£îHêï&ÉT! ◊Hê - ∫es√¢ n˝≤

nHêï&˚$fÒ- Ä" - @<√zÏ nHêï&ÉT˝Ò - yê&ç H√ÏøÏ ns¡∆y˚Te⁄+B.

(Ä ‘·sê«‘· ‘êj·÷s¡T ‘·q |æ*¢ b˛sTTq ~>∑T˝ÀÔ ìÁ<ëVü‰sê\T e÷ì

z eT÷&ÉT s√E\T n˝≤H˚ |üø£ÿ~>∑≈£î+&Ü s√~dü÷Ô e⁄+≥T+~. <ë+‘√

sê|òüTej·T´ z<ës¡ÃuÀ‘·÷ uÛ≤s¡´<ä>∑Z]ø=kÕÔ&ÉT)

sê|òüTej·T´ : #·÷&ÉT ‘êj·÷s¡÷! Ç+ø£ ˙ @&ÉT|ü⁄ Ä|ü⁄! n~ #·∫Ã

eT÷&ÉTs√E\T <ëÏ+~ ø£<ë. Ç+ø± m+<äTø± <äT'K+! ◊Hê z ô|+|ü⁄&ÉT

|æ*¢ ø√dü+ Ç+‘· ~>∑T˝…+<äT≈£î? Ä |æ*¢ ø±ø£b˛‘˚ -Ç+ø√ |æ*¢ì ‘Ó∫Ã

ô|+#·T≈£î+<äTe⁄ >±˙ . . . ø±düÔ ˙ @&ÉT|ü⁄ Ä|ü⁄!

‘êj·÷s¡T: Ä"- @eHêïs¡÷ eT∞fl nq+&ç.

sê|òüTej·T´ : H˚H˚eHêïq÷ - Ä |æ*¢ ø±ø£b˛‘˚ Ç+ø√ |æ*¢ì ‘Ó∫Ã

ô|+#·Tø√e#·TÃ >∑<ë nHêïq+‘˚.

‘êj·÷s¡T: n+≤s¡+≤s¡T! Hê |æ*¢ $wüj·T+˝À MT¬ø|ü⁄Œ&É÷ #·T\ø£q

uÛ≤ey˚T. MT ‘·*¢ $wüj·T+˝À n˝≤ n+fÒ MT¬ø˝≤ e⁄+≥T+<√ #Ó|üŒ+&ç!

sê|òüTej·T´ : NÛ H√s¡TàjYT - ãT~∆ ˝Òì<ëHê!

(Ç+‘·˝À eT∞fl ôd˝Ÿ yÓ÷>∑T‘·T+~ sê|òüTej·T´ <ëìï n+<äT≈£î+≥÷)

sê|òüTej·T´ : Ä"- eT∞fl e÷˝Àø£+>±&ç bò˛Hé! <˚ìø£j·TT´+≥T+B. Ä"

#Ó|üŒsê e÷˝Àø£+!

e÷˝Àø£+: nj·T´>±s¡÷ã- H˚qT e÷˝Àø±ìï. . .

sê|òüTej·T´ : ns¡∆eTsTT+~˝Òsê õ&ÉT¶ düHêïd”. m+<äT≈£î bò˛Hé #˚XÊy√

#Ó|ü?

e÷˝Àø£+: nj·T´>√s¡÷ MTs¡T ≈£î˝≤kÕj˚THê? Ç+Ï¬ø|ü⁄Œ&=düTÔHêïs¡T?

sê|òüTej·T´ : e÷ ≈£î˝≤kÕπø+ Ò >±˙ m+<äT≈£î bò Hé #˚XÊy√ #Ó|æŒ #êe⁄!

Ç+ø± á #·T≥Tº |üø£ÿ\ y˚TeTT #·÷&Ü*‡q |ü⁄D´πøåÁ‘ê\T Ç+ø√ ¬s+&ÉT

eT÷&ÉTHêïsTT n$ #·÷düT≈£îì ‹]>=kÕÔ+ >±˙ $wüj·T+ #Ó|ü!

e÷˝Àø£+: n<˚+≥+&û - MTπs>± >∑ã>∑u≤ #Ó|üŒ≈£L&É<äHêïs¡T.

sê|òüTej·T´ : Ä"! n+fÒ qTe⁄« @+ #Ó|üŒuÀ‘·THêïe⁄sê?

e÷˝Àø£+: @+≥+fÒq+&û- ndü\T - eTq u≤eTà>±s¡÷-

sê|òüTej·T´ : yÓ<Ûäyê eTq u≤eTà>±πs$°?

e÷˝Àø£+: n<˚q+&ç - MT ‘·*¢>±s¡÷ - eTT+<äT >√&Óø±ÿs¡+&û!

sê|òüTej·T´ : Ä" - e÷ ‘·*¢>±s¡÷ - eTT+<äT >√&Óø£ÿ≥y˚$Á≤?

e÷˝Àø£+: ÄjYT ! Ä ‘·sê«‘· . . . Ä . . . Ä. . . ‘·sê«‘· ` n<˚ -

n≥πø >∑<ä+&û! n<Óø±ÿs¡+&û! . . ÄjYT

sê|òüTej·T´ : NÛ! <Ísê“¤>∑T´&Ü bò˛Hé ô|fÒºjYT!

e÷˝Àø£+: Ä n<˚$° #Ó|üŒeTqïfÒº #Ó|ü⁄ÔHêï ‹&ÉT‘·THêï¬s+<äT≈£L. ..?

(Ç$ $qï ‘êj·÷s¡T uÛÑs¡ÔqT #·÷dæ n&ÉT>∑T‘·T+~)

‘êj·÷s¡T: @eT+≥THêï&É+&û! <˚ìø£+‘· ∫ø±>± Ze⁄Hêïs ¡T @

e+≥THêï&É÷?

sê|òüTej·T´ : @eT+≥THêï&Ü - e÷ neTà n≥¬øøÏÿ+B - n+≥THêï&˚

. . . (nì @&ÉT|ü⁄ yÓ÷Vü≤+ ô|&É‘ê&ÉT)

‘êj·÷s¡T: n≥¬øøÏÿ+<ë - (nì yÓTÏø£\T $s¡Tdü÷Ô Äq+<ä+>±

‘·q˝À. . .) Vü≤eTàj·T´|”&Ü $]–+~. . .!

ªª‹$] ÇdüTeTTq ‘Ó’\+ãTrj·Te#·TÃ

<ä$* eTè>∑‘·ïwüí˝À ˙s¡T Á<ëee#·TÃ

‹]– ≈£î+<˚Ï ø=eTTà kÕ~Û+#·e#·TÃ

CÒ] eTTs¡Tâ\ eTqd üs¡+õ+|üsê<äTµµ

- uÛÑs¡èÔVü≤] düTuÛ≤wæ‘·+

( Vü‰dü´ Á|üVü≤Hêìï j·T<∏ë‘·<∏ ä+>± ∫Árø£]+#·&É+ »]–+~. á

ø±s¡´Áø£e÷ìï l yÓ+ø£fÒX¯«s¡ uÛÑøÏÔ #ÛêHÓ˝` Á|ü‹ k˛eTyês¡+ kÕj·T+Á‘·+

6 >∑+≥\≈£î Á|ükÕs¡+ #˚düTÔqï ªVü‰dü $ø±dü+µ ø±s¡´Áø£eT+˝À Bìï Vü‰dü´

Á|æj·TT\T #·÷dæ Äq+~+#·e#·TÃ)

- X¯+≈£î, <äs¡Ù≈£î&ÉT-s¡#·sTT‘·)

K



h Á|üuÛÑT‘·«+ Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>± #|ü≤º\ì uÛ≤$düTÔqï düVü≤ø±s¡

eékÕj·T |ü<äΔ‹˝À |ü+&ç+∫q O‘·Œ‘·TÔ\qT |üP´#·sY‡ e÷¬sÿŸ <ë«sê ÁfÒ&ç+>¥

»]|æ‘ ¬s’‘·T\≈£î –≥Tºu≤≥T <Ûäs¡\T ekÕÔj·Tì Hwüq Ÿ ø£yÓ÷&ç° n+&é &Ó]yÏyé

mπø‡+CŸ (mHéd”&ûmø‡) yTHõ+>¥ &Ó’¬sø£ºsY, dæ.á.y√. l ÄsY.sêeTX‚wüHé nHêïs¡T.

Bì <ë«sê eékÕjÓ÷‘·Œ‘·TÔ\ô|’ ¬s’‘·T\≈£î Ä<ëj·T+ u≤>± ô|s¡T>∑T‘·T+<äì

Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. ‘·eT mπø‡+CŸ ÁfÒ&ç+>¥ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\T, Ç‘·s¡ n+XÊ\ô|’

$düèÔ‘·+>± e÷≤¢&Üs¡T. eTTU≤´+XÊ\T. . . .

Á|ü: sêh Á|üuÛÑT‘·«+ düVü≤ø±s¡ s¡+>∑+˝À eékÕj·T πøåÁ‘ê\qT

ìs¡«Væ≤+#+<äT≈£î düHêïVü‰\T #k Ô+~. Bì e\¢ ¬s’‘·T\≈£î eT+∫

–≥Tºu≤≥T <Ûäs¡ e#Ã˝≤ Hwüq Ÿ ø£yÓ÷&ç° mπø‡Ã¤+CŸ ≤+Ï dü+düú\T

@ yTs¡≈£î O|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT?

»: Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ ¬s’‘·T ÁX‚j·TdüT‡ ø√dü+ #·ø£ÿÏ @sêŒ≥T #˚k Ô+~.

eTq <X+˝À ¬s’‘·T≈£î uÒs¡e÷& XøÏÔ #ê˝≤ ‘·≈£îÿe. Ç˝≤ düVü≤ø±s¡ eékÕj·T

πøåÁ‘ê˝À¢ |ü+&ç+∫q ‘·eT O‘·Œ‘·TÔ\qT ¬s’‘·T\T $Áø£sTT+#ê\qT≈£î+fÒ |üP´#·sY‡

e÷¬sÿŸ yê]øÏ #·ø£ÿÏ y˚~ø£ ø±>∑\<äT. düVü≤ø±s¡ dü+|òüT+ ¬s’‘·T ÁX‚j·TdüT‡qT

<äèwæº À ô|≥Tºø=ì yê]øÏ eT+∫ πs≥T Çe«>∑\<äT. Bìe\¢ ¬s’‘·T≈£î n~Ûø£

sêã&ç e#Ã neø±X+ O+~.

Á|ü: düVü≤ø±s¡ eékÕj·÷ìï kÕ«>∑‹düTÔHêïsê?

»: Ç~ ¬s’‘·T\ Á|üjÓ÷»Hê\qT <äèwæº À ô|≥Tºø=ì Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£î+≥Tqï

#·s¡ . Bìì HqT Vü≤è<äj·T |üPs¡«ø£+>± ÄVü‰«ìdüTÔHêïqT. n˝≤π> eékÕj·T

ø£yÓ÷&ç° mπø‡+CŸ\˝À e÷~ HÓ+ãsYeHé. n+fÒ yT+ uÛÑ$wü ‘·TÔ À >∑D˙j·T

yê´bÕs¡ |ü]e÷D+ n+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ qT+&ç bı+<˚ neø±X¯+ O+~. Ç~

Vü≤s¡D°j·T+.

Á|ü: ¬s’‘·T≈£î @ $<Ûä+>± \_ú #≈£Ls¡T‘·T+~?

»: Ç|ü&ÉT ¬s’‘·T ‘êqT |ü+&ç+∫q |ü+≥˝À |ü+≥˝À 40 XÊ‘·+ yTs¡

e÷Á‘·yT Ä<ëj·÷ìï bı+<äT‘·THêï&ÉT. ¬s’‘·T≈£î e#Ã <Ûäs¡ À øÏ«+≤\T≈£î

s¡÷. 10 ô|]–Hê eTq+ yê]øÏ m+‘√ yT\T #dæqfÒº. πøe\+ eT<Ûä kÕúsTT˝À

e´j·T+ ô|+#·≥+ e\q <XÊìøÏ eTq+ m+‘√ ùde #dæq yêfi¢+ ne⁄‘ê+.

Á|ü: dæ+>∑|üPsY ø£yÓ÷&ç° mπø‡+CŸ‘√ #düT≈£îqï |üŒ+<ä+˝À |ü⁄s√>∑‹

m+‘·es¡≈£î e∫Ã+~?

»: yT+ Ç+ø± $~Û$<ÛëHê\qT düMTøÏådüTÔHêï+. Á|ü<Ûëq+>± nø£ÿ&É s¡ã“sY

sê

|òüP´#·sY‡ e÷¬sÿŸ <ë«sê

¬s’‘·T\≈£î y˚T\T



ø±+Á≤≈£îº\T #ê˝≤ j·÷øÏºyé>± OHêïsTT. Ç+&çj·÷˝À yT+ s¡ã“sY, ø±|ò”

|òüP´#·sY‡ ÁbÕs¡+_Û+∫Hê yê´bÕs¡ |ü]e÷D+ ô|s¡>∑≥+ Ò<äT. nsTT‘ á

ˇ|üŒ+<ä+ Ç+ø± ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT˝ÀH˚ O+~. á Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+

∫e]˝À>± dæ+>∑|üPsY mπø‡+CŸ‘√ e÷ ÁfÒ&ç+>¥ yÓT+ãs¡T¢ yê´bÕs¡+ #ùd

neø±X+ O+~.

Á|ü: m\ÁøÏºdæ° mπø‡+CŸ À yê´bÕs¡+ n+‘·+‘· e÷Á‘·+>±H O+À+~, MT ø±yÓT+Ÿ ?

»: m\ÁøÏºdæ° mπø‡+CŸqT yT+ H˚wüq˝Ÿ kÕºø˘ mπø‡+CŸ‘√ ø£*dæ Á|üyÓ÷Ÿ

#XÊ+. nsTT‘ Ç~ Á|ü‘´ø£ ø£+ô|˙, Ç+<äT˝À yê´bÕs¡+ »s¡T>∑T‘√+~.

MTs¡qï≥Tº yê´bÕs¡ |ü]e÷D+ ô|s¡>±*‡ O+~. Ç+<äT˝À e÷≈£î dü>∑+

yê≤ O+~.

Á|ü: $<o ÇHÓ«düºs¡T¢ ø£yÓ÷&ç° ÁfÒ&ç+>¥ À ô|≥Tºã&ÉT\T ô|&ç‘ yê´bÕs¡+

ô|s¡T>∑T‘·T+<ë ?

»: Hwüq Ÿ ø£yÓ÷&ç° mπø‡+CŸ À $<o ÇHÓ«düºs¡¢qT nqTeT‹+#·s¡T. Çø£

|òüP´#·sY‡ ø±+Á≤≈£îº À¢ ô|≥Tºã&ç ô|≤º\+fÒ n$ ‘·|üŒ≈£î+&Ü Ç+&çj·÷˝ÀH

s¡÷bı+~+#·ã&ç O+&Ü*.

Á|ü: s¡ã“sY ø±+Á≤≈£îº\T m+<äTe\¢ $|òü\eTj·÷´sTT?

»: s¡ã“sY O‘·Œ‹Ô<ës¡T\≈£î <Ûäs¡ À 98 XÊ‘·+ H˚s¡T>± #˚s¡T‘√+~. <ë+‘√

nø£ÿ&É ø£yÓ÷&ç° mπø‡Ã¤+CŸ‘√ |üì˝Ò≈£î+&Ü b˛‘√+~. Bìï @ $<Ûä+>±

eTT+<äT≈£î rdüT¬øfi≤¢ À e÷πø ‘Ó*j·T≥+ Ò<äT.

Á|ü: ø±s¡“Hé ÁfÒ&é |òüP´#·sY‡ ø√ Ÿ |òüP´#·sY‡˝À e÷ nqTuÛÑyê\T. . ?

»: ø±s¡“Hé ÁfÒ&é |òüP´#·sY‡ ø√˝Ÿ |òüP´#·sY‡ >∑‘· @Á|æ Ÿ˝À ÁbÕs¡+_Û+#ê+.

nsTT‘˚ n$ n+‘· $»j·Te+‘·+ ø±˝Ò<äT. ø±s¡“Hé Á¬ø&çŸ≈£î $<˚XÊ˝À¢

eT+∫ –sêø° O+~. nsTT‘ $<o ÇHÓ«düºs¡T¢ Çø£ÿ&É≈£îe∫Ã ø=H neø±X+

Ò<äT. Ç~ m˝≤ O+<ä+fÒ nyTà yêfió¢Hêïs¡T ø±˙ ø=H yêfi‚¢ Òs¡T. Á|üuÛÑT‘·«+

ìã+<Ûäq\T dü&É*ùdÔ ø±s¡“Hé Á¬ø&çŸ ÁfÒ&ç+>¥ u≤>± |ü⁄+E≈£îH neø±X+

O+~. Ç+&çj·÷˝À nH˚ø£ ø£+ô|˙\T ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À ø±s¡“Hé Á¬ø&çŸ\T

ø£*– OHêïsTT. eTq+ ø£qTø£ ÁfÒ&ç+>¥ &Ódtÿ @sêŒ≥T #ùdÔ, Ç+<äT˝À ø£+ô|˙\T

eT+∫ ˝≤uÛÑ+ bı+< neø±X+ O+~.

Á|ü: ø√ Ÿ |òüP´#·sY‡≈£î &çe÷+&é m˝≤ O+~?

»: ø√˝Ÿ |üP´#·sY ø±+Á≤≈£îºqT eTq+ Á|üy˚X¯ ô|≤º+. nsTT‘˚ ‘·–q+‘·

düŒ+<äq \_Û+#·≥+ Ò<äT. Bìì eT∞¢ Á|üyXô|fÒº Ä˝À#·q O+~.

Á|ü: MT ‘·ø£åD Á|üD≤[ø£\T @$TÏ?

»: Á|üdüTÔ‘·+ neT\T˝À Oqï ø±+Á≤≈£îº\qT eT]+‘· $düèÔ‘·|üs¡TdüTÔHêï+.

<˚X¯yê´|üÔ+>± ø£yÓ÷&ç° mπø‡+CŸ˝À »]π>˝≤ #·÷&É&Éy˚T e÷ eTT+<äTqï

\ø£å +. ¬s’‘·T≈£î eT]+‘· Äø£s¡s¡D°j·TyÓTÆq <Ûäs¡ \_Û+#˚ ≤ #·÷kÕÔ+.

Á|ü: MT eTT+<äTqï düyêfió¢, neø±XÊ\T. . .

»: kÕºø˘ e÷¬sÿŸqT dü+düÿ]+#·&Éy˚T e÷ eTT+<äTqï düyê˝Ÿ. y˚T+

Á<äy√´\“D≤ìøÏ Ä»´+ b˛düT ÔHêïeTqï n|üyê<äT eT∞¢ edüT Ô+~.

$ìjÓ÷>∑<ës¡T&ÉT, yê´bÕ] Ç<ä›]ø° ˝≤uÛÑ+ #≈£L]‘ e÷ô|’ á neyê<äT

‘=*–b˛‘·T+~. m≈£îÿe eT+~ ÁfÒ&És¡T¢ e÷ ø£yÓ÷&ç° mπø‡Ã¤+CŸ À bÕ˝§Z+fÒ

<Ûäs¡ À¢ düeT‘·T\´‘· edüTÔ+~. ` ÄsY.¬ø.

mHéd”&ûmø‡ qT+∫ Äyê\ ø±sÁ≤≈£îº

e´ekÕj·÷<Ûë]‘· sêhyÓT Æq Ä+Á<Û ä Á| ü<˚XŸ˝À

ø£yÓ÷&ç°dt yê´bÕsêìøÏ eT+∫ neø±XÊ\THêïj·Tì

Hwüq Ÿ ø£yÓ÷&ç° n+&é &Ó]yÏyé‡ mπø‡Ã¤+CŸ (mHéd”&ûmø‡)

y˚TH˚õ+>¥ &Ó’¬sø£ºsY, d”.á.y√. l ÄsY. sêeTX‚wüHé

‘Ó*bÕs¡T. eTs√ ¬s+&ÉT yêsê˝À¢ ‘êeTT Äyê\≈£î ≈£L&Ü

|òüP´#·sY‡ ø±+Á≤≈£îº ÁbÕs¡+_ÛdüTÔHêïeTHêïs¡T. d”º˝Ÿ

ø±sÁ≤≈£îº≈£î >∑‘·+˝À ô|<ä›>± Ä<äs¡D Ò<äì, nsTT‘˚

Bìï eT∞¢ Á|üyXô|fÒº Ä˝À#·q˝À OHêïeTHêïs¡T.

Xq>∑ À ‘ê$T~es¡πø ø±+Á≤≈£îº Á|üyX ô|≤ºeTì,

sêh+˝Àì q+<ë´\, ø√sTT\≈£î+≥¢, Äfi¯ ¢> ∑& É ¶ ,

ãq>±q|ü*¢, ‘ê+&É÷s¡T, >∑T+‘·ø£˝Ÿ, ôV’≤<äsêu≤<é,

Os¡eø=+&É, ø£&É|ü, >∑T+≥÷s¡T πø+Á<ë\T á |ü+≥≈£î

Á|ü<Ûëq e÷¬sÿ≥¢ì #ÓbÕŒs¡T. Á|ü|ü+#· O‘·Œ‹Ô À 80 XÊ‘·+

|üdüT|ü⁄ Ç+&çj·÷˝ÀH |ü+&ÉT‘·T+<äì, m>∑TeT‘·T˝À¢ 60

XÊ‘·+ yê≤ eTq<qHêïs¡T.



eTVü≤˙j·TT\

#·‘·Ts√≈£îÔ\T- b˛˝≤Á|ü>∑&É dü‘·´Hêsêj·TDeT÷]Ô

|üs¡ÁãVü≤à n&ç–q ªbÕ<äeTTµ#˚eT≈£Ls¡ yÓ+ø£≥ ø£$ ‘·sê«‘· ∫Á‘· ø£$‘·\‘√ ã+<Ûä ø£$‘·\‘√ s¡dü

dü÷Œ¤]Ôì ø√˝ÀŒsTT Á|ü»\øÏ <ä÷s¡yÓTÆ b˛sTTq Ä+Á<Ûä düs¡dü«‹øÏ, Á|ü»\˝À

‹]– ÁbÕ#·Ts¡´+ ø£*Œ+∫q |òüTq‘·, ‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£≥ ø£e⁄\~. ÄX¯óø£$‘·\‘√

Ä+Á<Ûä <˚XÊìï ™Ás¡÷‘· \÷–+∫ Á|ü»\ eTqdüT‡\˝À kÕVæ≤‘ê´ìøÏ |ü≤º_Ûùwø£+

>±$+∫q eTVü‰ø£e⁄\T yês¡T.

yês¡T mH√ï düuÛ Ñ˝À¢ ‘·eT kÕeTsêú´˙ï, #·eT‘êÿsê˙ï Á|ü<ä]à+∫

eTqïq\qT bı+<ës¡T. $qTø=+&É À »]–q ne<Ûëq+˝À ªª<äXÊe‘êsê\ ù|s¡T¢

ø£+<ä |ü<ä´+ yÓTT<äÏ ¬s+&ÉT bÕ<ë˝À¢q÷ Ç$T&çÃ, ‘·øÏÿq ¬s+&ÉT bÕ<ë˝À¢q÷

MT ù|s¡T¢ #˚s¡Ã+&ç - n+‘˚ø±<äT, n<Ûä´≈£åî˝…’q |üs¡ÁãVü≤à XÊÁdæÔ>±] ù|s¡T ≈£L&Ü

#˚s¡Ã+&çµµ nì |üè#·Ã¤≈£î&ÉT n&ç>±&ÉT.

#ê˝≤ øÏ¢wüºyÓTÆq |üì n~.

nø£ÿ&çø° ‹s¡T|ü‹ ø£e⁄˝À¢ ø£¬s’q yÓ+ø£≥ XÊÁdæÔ>±s¡T ªªnj·÷´ ¬s+&ÉTbÕ<ë˝À¢

ndü˝Ò #√≥T ‘·≈£îÿe. Ä sTTs¡T≈£î˝À, e÷˝≤+Ï j·÷#·ø£ |ü+&ç‘·T\ |üø£ÿì,


HÓ\øÏ 3,4 e+<ä\T J‘·+ rdüT≈£îH˚ eT+&É\

Á|üuÛÑTe⁄ |üs¡ÁuVü≤àXÊÁdæÔ>±s¡T m˝≤ e⁄+≤s¡T?

y˚TeTT düú\+ #ê\ø£ nj·Tìï H=øÏÿ‘˚ - ndü Ò

Äj·Tq dü÷ú\ø±j·TT\T ø£<ë?µµ nHêïs¡T.

ªª|òü üs¡yê˝Ò<äT. düs¡T›≈£î+≤qT. MT |üø£ÿì

á ø£+<ä+˝À Hê≈£Lÿ&Ü #√Ïe«+&çµµ nì

n]ú+#ês¡T |üs¡ÁãVü≤àXÊÁdæÔ>±s¡T. ªªdüπsµµ nì

#Ófi¯fl|æfi¯flyês¡T á ÁøÏ+~ |ü<ä´+ #ÓbÕŒs¡T.

»\#·s¡T\T*øÏ] qs¡Vü≤]

ø£*‘· e≥T Á‹$<Ûä sêeT ø£\T≈£î\T ãT<äT∆+

&ç\ ~s¡T|ü‹ yÓ+ø£≥ XÊÁdüTÔ\qT |üs¡ÁãVü≤à

XÊÁdæÔ p‘·Ts¡T ù|]àHé -

neT÷˝≤´ìøÏ neT÷\´+Çs¡ej·Té X¯‘ê_› ‘=* eTT|üŒ¤sTT q\u…’ @fi¯fl˙ ‹s¡T|ü‹ yÓ+ø£≥ø£e⁄\

j·TT>∑+ nì |æ\e#·TÃ. kÕVæ≤‘ê´ìï Á|ü»\ düMTbÕìøÏ rdüT≈£îe#êÃs¡T yê]<ä›s¡÷.

yê] bÕ+&Éy√<√´>∑ $»j·÷˝À¢ |ü<ë´\T ˇø£Ï ¬s+&ÉsTTHê ø£+sƒ¡‘ê sêì

‘Ó\T>∑T yê&Óes¡÷ Ä s√E˝À¢ ™+&˚yês¡T ø±<äT. HêHê sê» dü+<äs¡ÙHê\‘√,

ncÕºe<Ûëq X¯‘êe<ÛëHê\˝À Ä+Á<Ûä<˚XÊìï ™Ás¡÷‘·\÷–+#˚XÊs¡T.

n≥Te+Ï eTVü‰qTuÛ≤e⁄\ ÄodüT‡\T ø±yê\ì Á|ü‹ kÕVæ≤ry˚‘êÔ

ø√s¡Tø√e&É+ düVü≤»+. |ü⁄düÔø±ìøÏ yê] |”]ƒø√, ‘·eT s¡#·qô|’ yê] neT÷\´

n_ÛÁbÕj·TyÓ÷ ™+fÒ, Ç+ø£ Ä |ü⁄düÔø±ìø√, Ä s¡#·qø√, ◊.j·Tdt.◊. eTTÁ<ä

\_Û+∫qfÒ¢.

n+<äTe\¢ Ä s√E˝À¢, Hê\T>∑T nø£ås¡+ eTTø£ÿ\T e∫Ãq Á|ü‹yê&É÷ z

|ü⁄düÔø£+ sêj·T&É+, <ëì >∑T]+∫ ‘·eT neT÷\´ n_ÛÁbÕj·T+ <äj·T #˚j·T+&Éì

l #Ófi¯fl|æfi¯fl yÓ+ø£≥XÊÁdæÔ>±]ì (n<äèwüºeXÊ‘·÷Ô n|üŒÏøÏ ‹s¡T|ü‹ XÊÁdæÔ>±s¡T

#·ìb˛j·÷s¡T) y˚~Û+#·T≈£î ‹q&É+ yÓTT<ä˝…≤ºs¡T.

Ç˝≤ s√p |ü~, |ü~ùV≤qT>∑Ts¡T sêe&É+, yÓ+ø£≥XÊÁdæÔ>±]ì ã‹e÷*,

u≤e÷*, |”&ç+∫, y˚~Û+∫ ‘·eT Á>∑+<∏ë\ô|’ neT÷˝≤´_ÛÁbÕj·÷\T

sêsTT+#·T≈£îyÓfi¯fl&É+ »s¡T>∑T‘√+~.

yÓ+ø£≥XÊÁdæÔ>±]øÏ ÁbÕD+ $dæ–b˛sTT+~. eT+EyêDÏ Áô|dt y˚TH˚»s¡T

<ä>∑Z]øÏ ˇø£ ø±–‘·+ |üÏº¬ø[fl ªªÇ~ yÓsTT´ ø±|”\T n#·TÃ y˚dæô|≥Tºµµ nì

n&ç>±s¡T. n‘·qT #·÷dæ ªªÇ<˚$≥+&ç XÊÁdæÔ>±s¡÷!µµ nì n&ç>±&ÉT.

ªªneT÷˝≤´_ÛÁbÕj·÷\T sêj·T˝Òø£ Hê ÁbÕD≤\T b˛‘·THêïsTT. Ç$ ˇø£

yÓsTT´ ø±|”\T n#·TÃ y˚sTT+∫ <ä>∑Zs¡ ô|≥Tº≈£îHêïqqTø√. e∫Ãq Á|ü‹yê&çø°

|üì >∑≥Tº≈£îì sêj·Tø£ÿπs¢<äT. ô|’q n‘·ì ù|s¡T sêj·T&É+, øÏ+<ä Hê dü+‘·ø£+

ô|≥ºø£+ - n+‘˚!µµ nHêïs¡T.

ªªÇB ˇø£ neT÷\ýÓTÆq n_ÛÁbÕj·Ty˚T!µµ n+≥÷ q$«, eT+EyêDÏ Áô|dt

y˚TH˚»s¡T, yÓsTT´ neT÷˝≤´_ÛÁbÕj·T bòÕsê\÷ n#·TÃy˚dæ, ªªá Á|æ+Ï+>˘

eT÷\´+ MTs¡T #Ó*¢+#·qø£ÿπs¢<äT. MT neT÷\ýÓTÆq n_ÛÁbÕj·÷\øÏ, Ç~ Hê

neT÷\ýÓTÆq ø±qTø£µµ n+≥÷ Ä bòÕsê\ ø£≥º XÊÁdæÔ >±] #˚‹˝À ô|≤º&ÉT

kÕùV≤u`>±] Á|üX¯ïøÏ dü+<Ûëé+<äqy˚T düe÷<Ûëq+Ä<Û äTìø£ Ä+Á<Û ä kÕVæ≤‘·´ #·]Á‘·˝À, y˚TÏ Hê≥ø£ s¡#·sTT‘·>±

s¡dü|ü<é e#·q s¡#·Hê<ÛäTØDT&ÉT>±, kÕøÏå

yê´dü$Hê´dü Á|üMDTì>± Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq

kÕúHêìï n~Ûs√Væ≤+∫q l bÕqT>∑+Ï \

ø°åàqs¡dæ+Vü‰sêe⁄>±s¡T #·ø£ÿì #·eT‘êÿØ,

düs¡dü dü+uÛ≤wüD≤ #·‘·Ts¡T&É÷qT. |æsƒê|ü⁄s¡+

yê] dü+kÕúq+˝À l <äsê“¤ düπs«X¯«s¡XÊÁdæÔ,

l yÓ+|üsê\ dü÷s¡´Hêsêj·TDXÊÁdæ Ô, l

∫\T≈£L] Ms¡uÛÑÁ<äXÊÁdæÔ e+Ï ™<ä›+&É |ü+&ç‘·T\

H˚ ‘·q #·eT‘êÿs¡ |üP]‘·yÓTÆq dü+uÛ≤wüD\‘√

@MT e÷≤¢&É≈£î+&Ü #˚ùdyês¡T.

@<√ ˇø £ ø Ï ¢w ü ºy Ó T Æq Á| üX ¯ ï y ˚d æ ,

ªHê≈£î ‘Ó*j·T<äTµ nì l bÕqT>∑+Ï#˚‘·

nì|æ<ë ›+ nì ø=+<äs ¡ T | ü+& ç‘ · T\T mìïe÷s√ ¢ Á| üj·T‘ · ï+#˚d æ

$|òü\T\j·÷´s¡T.

∫e]øÏ q\T>∑Ts¡T |ü+&ç‘·T\T ø£ |ü<∏äø£+ ydæ, |ü~eT+~˝ÀqT bÕqT>∑+Ïì

™s¡÷› À Á|ü•ï+#·eTì z kÕùV≤ãT>±]ì @sêŒ≥T #XÊs¡T. Ä Á|üø±s¡+ n+<äs¡÷

e⁄+&É>±, Á|üø£ÿqT+∫ q&ç∫ yÓfióÔqï bÕqT>∑+Ïì ™<›•+∫, kÕùV≤uŸ>±s¡T ªªø£Vü‰

C≤‘˚?µµ nì ™s¡÷›˝À Á|ü•ï+#ês¡T.

| ü]# ·j·T+˝ Òì u Û≤w ü˝À, Væ≤+#·ì Ä Á| üX ¯ ïø Ï , bÕqT> ∑+Ï

\øÏÎ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄>±s¡T yÓTT<ä≥ ‘Ó\¢uÀj·÷s¡T, ø±düÔ ‘·_“ãT“|ü&Ü¶s¡T

≈£L&Ü.

ø±ì, yÓ+≥H ‘s¡Tø=ì, ‘·qT s√p |ü]ƒ+# dü+<Ûëé+<äq+˝Àì eT+Á‘·+,

düTŒ¤s¡DøÏ sê>±, ∫s¡Tqe⁄«‘√ #·÷XÊs¡T.

kÕùV≤uŸ>±s¡T eT∞fl ªªø£Vü‰C≤‘˚?µµ nHêïs¡T.

yÓ+≥H˚ bÕqT>∑+Ï düTdü«s¡j·TT‘·+>± ªª™‘·Ôy˚T •Kπs C≤‘˚µµ .....nì

Ä>±s¡T.

n+‘˚! Äj·TqTï @<√ ‘·e÷cÕ #˚<ë›+ nqTø=qï |ü+&ç‘·T\T, |üø£ |üø±

q$« ªªuÛÑ÷e÷´+ |üs¡«‘·eT÷s¡∆H˚....µµ n+≥÷ ‘·øÏÿq dü+<Ûë´ e+<äq uÛ≤>±ìï

|üP]Ô#˚XÊs¡T. n+‘ê qe⁄«≈£îHêïs¡T kÕùV≤ãT>±]‘√ düVü‰!

á $<Ûä+>± bÕqT>∑+Ï yês¡T ‘·qøÏ ‘Ó*dæq dü+<Ûë´ e+<äHêìï, ‘·qøÏ

‘Ó*j·Tì kÕùV≤ãT>±] Á|üX¯ïøÏ düe÷<Ûëq+>± n&É¶+y˚dæ, Çã“+~ qT+∫

Çe‘·\ |ü&Ü¶s¡T.

K

K

K

n+‘ê #·|üŒ≥T¢ ø=≤ºs¡T #Ófi¯¢|æfi¯flyê] #·eT‘·ÿè‹øÏ.



ªªkÕúìø£ dü«j·T+ bÕ*‘· Á|üuÛÑT‘·«+μμ nH˚ |ü<ä $düèÔ‹ì ne>±Vü≤q

#˚düTø√yê\+fÒ ÁbÕ<Ûä$Tø£ Vü≤≈£îÿ˝À¢ Oqï 12e n~Ûø£s¡D‘√ ø£*|æ

|ü]o*+#ê*‡ O+≥T+~.

uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+˝À 73e sêC≤´+>∑ dües¡D <ë«sê bı+<äT|ü]Ãq

9e uÛ≤>∑+ |ü+#êsTTr\ >∑T]+∫ ù|s=ÿ+≥T+~. 243 õ n~Ûø£s¡D˝À

|ü+#êsTTr\ n~Ûø±sê\T, n~Ûø±s¡+, u≤<Ûä ‘·\T >∑T]+∫ ù|s=ÿHêïs¡T.

sêC≤´+>∑+˝Àì Ç‘·s¡ n+XÊ\≈£î Àã&ç sêhÁ|üuÛÑT‘ê«\T |ü+#êsTTr\≈£î

kÕúìø£ dü«j·T+ Á|üuÛÑT‘ê«\T>± |üì#˚j·TT≥≈£î ø±e\dæq n~Ûø±sê\qT

ø£*Œ+#˚ $<Ûä+>± #·≤º\qT s¡÷bı+~+#ê\ì dü÷∫+#ês¡T.

n]úø±_Ûeè~ΔøÏ, kÕe÷õø£ Hê´j·Tj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q Á|üD≤[ø£\T

s¡÷bı+~+#·≤ìøÏ, n+<äT≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü<Ûäø±\ neT\T≈£î á

sêC≤´+>∑+ |ü<äø=+&Ée ôw&É÷´˝À¢ bı+<äT|ü]Ãq n+XÊ\‘√ düVü‰

|ü+#êsTTr\≈£î n~Ûø±sê\qT, u≤<Ûä´‘·\qT dü+Áø£$T+|üCÒùd $<Ûä+>±

nÏº #·≤º\qT s¡÷bı+~+#ê\ì ≈£L&Ü á n~Ûø£s¡D O<›X´+.

uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+ ˝Àì |ü<äø=+&Ée ôw&É÷´˝À¢ á ÁøÏ+~ 29

n+XÊ\qT bı+<äT|üsêÃs¡T.

1. eékÕj·T+, eékÕj·T $düÔs¡D

2. uÛÑ÷$T n_Ûeè~Δ, uÛÑ÷ dü+düÿs¡D\ neT\T, ˝≤´+&é ø£Hê‡*&wüHé,

˝≤´+&é ø£q‡πs«wüHé.

3. ∫qï ˙ÏbÕs¡T<ä\, ˙Ï j·T»e÷q´+, yê≥sYôw&é n_Ûeè~Δ.

4. |üX¯ódü+es¡Δø£, bÕ&ç |ü]ÁX¯eT eT]j·TT bòÂÅ©º

5. eT‘·‡´ dü+|ü<ä

6. kÕe÷õø£ n&Ée⁄\T,eékÕj·Tø£ n&Ée⁄\T (Farm Foresty)

7. yÓTÆqsY n≥M O‘·Œ‹Ô

sê»´+>∑ ìsêà‘·\T dü]>±H˚ ôV≤#·Ã]+#ês¡T.

ªuÛ≤s¡‘·<X+ Á>±e÷˝À¢ ìedædüTÔ+~μ nì #Ó|üŒ<ä–q+‘· $kÕÔs¡yÓTÆq

Á>±MTD ÁbÕ+‘·+, Á|ü»\T Oqï <X+˝À, Ä Á|ü»\T á sêC≤´+>±ìï

‘·eT~>± uÛ≤$+# $<Ûä+>± #j·T≥+ sêC≤´+>∑ \ø£å +. á \ø£å kÕ<Ûäq

~X>± »s¡T>∑T‘·Tqï ø£èwæì á ÁøÏ+~ eT÷&ÉT n+XÊ\T>± ù|s=ÿqe#·TÃ.

1. Á>±eT |ü+#êsTTr\qT @s¡Œs¡#·≥+

2. dü«j·T+ |ü]bÕ\Hêπø+Á<ë\T>± Á>±eT |ü+#êsTTr\T n_Ûeè~›

#Ó+<ä≤ìøÏ ø±e\dæq n~Ûø±sê\qT ø£*Œ+#·≥+.

3. ø£*Œ+∫q n~Ûø±sê\T Ä#·s¡D s¡÷|ü+ rdüT≈£îH $<Ûä+>± #j·T≥+.

uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+˝Àì 12e n~Ûø£s¡D+ ªªsê»´+μμ (state) n+fÒ

uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·«+ eT]j·TT bÕs¡¢yÓT+Ÿ, sêhÁ|üuÛÑT‘·«+ eT]j·TT XÊdüq

düuÛÑ, uÛ≤s¡‘· Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡+ ÁøÏ+<ä uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À Oqï kÕúìø£,

Ç‘·s¡ n<Ûë]°\T nì ù|s=ÿqï~. n+fÒ kÕúìø£ dü+düú\T ≈£L&Ü ªªsê»´+μμ

(state) ìs¡«#·q+˝À uÛ≤>∑+>± ù|s=ÿHêïs¡T. á 12e n~Ûø£s¡D≤ìï

ÁbÕ<Ûä$Tø£ Vü≤≈£îÿ˝À¢ bı+<äT|üsêÃs¡T. 40e n~Ûø£s¡D˝À O|üjÓ÷–+∫q

kÕ~Û+#·Tø√e≥+ »s¡T>∑T‘·T+~. n+<äT#˚‘·

d üeTø±©q #·≤ º\ |ü≥¢ ne>±Vü≤q

ô|+# · Tø√e≥+ <ë«sêH ˚ e÷qe⁄ì

kÕe÷õø£ |ü]|üPs¡í‘· #≈£Ls¡T‘·T+~. 73e

sê»´+>∑ dües¡D uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À kÕúìø£

dü+düú\ ÁbÕ<ëq´‘·qT ô|+# Áø£eT+˝À ˇø£

ô|<ä› eTT+<ä&ÉT>∑T.

Á>±eT | ü+#êsTTr\≈ £ î ª ªkÕ úìø £

dü«|ü]bÕ\qμμ j·T÷ì≥T¢>± |üì#j·T≤ìøÏ

ø±e\dæq n~Ûø±sê\qT ø£*Œ+# $<Ûä+>±

Á| üu Û Ñ T‘ · «+ # ·s ¡ ´\qT # ˚| ü≥ ºe\d æ

O+≥T+<äì uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+˝Àì 40e

n~Ûø £s ¡D˝À ù|s=ÿHêïs ¡ T . Á>±eT

| ü+#êsTTr\≈ £ î n~ Ûø±sê\qT

n|üŒ–+#·ø£b˛‘˚ Á>±MTD Á|ü»\T á

sêC≤´+>±ìï ‘·eT~>± uÛ≤$+#·C≤\s¡ì


á n+XÊ\ìïÏ˙ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ |ü+#êsTTrsêCŸ

#·≥º+˝Àì 1e ôw&É÷´\T˝À |ü⁄q]¢œ+#·≥+ <ë«sê á

sêh+˝Àì |ü+#êsTTr\≈£î á n~Ûø±sê\qT ≈£L&Ü

ø£*Œ+∫q≥¢sTT+~.

#·≥º |üs¡+>± ø£*Œ+#·ã&É¶ á n~Ûø±sê\qT Ä#·s¡D˝À

neT\T »]π> $<Ûä+>± #·÷&É≥+ #ê˝≤ øÏ¢wüºyÓTÆq Á|üÁøÏj·T.

n<˚ Á>±eT dü«sê»´+ \ø£å´+. n|ü⁄Œ&˚ Á>±eT düuÛÑ\T

|ü]|ü⁄wüº+ ne⁄‘êsTT. Á>±MTD düe÷<ëj·÷\ kÕ+|òæTø£,

Ä]Δø£ |ü⁄s√>∑‹ kÕ~Û+#·ã&ÉT‘·T+~.

kÕ úìø £ d ü+d ü ú\≈ £ î u≤< Û ä ´‘ ·\T, n~ Ûø±sê\T

ø£*Œ+#·≈£î+&Ü yêÏ n_Ûe⁄~Δ kÕ<Ûä´+ ø±<äT. kÕúìø£

düeTdü´\T ne>±Vü≤q #˚düTø√e≥+, u≤<Û ä´‘·\qT

>∑T]Ô+#·≥+, mìï¬ø’q kÕúìø£ dü+düú\ Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î Oqï

n~Ûø±sê\qT $ìjÓ÷–+∫ yêÏì |ü]wüÿ]+#·≥+ »]–q|ü⁄Œ& Á>±MTD

n_Ûeè~Δ yêdüÔes¡÷|ü+ dü+‘·]+#·T≈£î+≥T+~.

kÕúìø£ |ü]bÕ\q MT<ä ìs¡+‘·s¡ |üs¡´y˚ø£åD, |ü]o\q #˚j·T≥+

<ë«sê nÏº kÕúìø£ |ü]bÕ\q jÓTTø£ÿ j·T<ës¡Δ |òü*‘êìï bı+<ä>∑\+.

Á|ü»\#˚‘· mìïø£ø±ã&çq Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\‘√ ≈£L&çq kÕúìø£ dü+düú\T

|ü]bÕ\Hê Áø£eT+˝À |ü]DÏ‹ #Ó+~q Á|üC≤‘·+Á‘· dü+düú\T>± ‘·eT

bÕÁ‘·qT ìs¡«Væ≤kÕÔsTT. n+<äT˝À Á>±eT |ü+#êsTTr\ bÕÁ‘· eTÚ[ø£yÓTÆq~

ø£qTø£ Á|ü<ÛäeT ÁbÕ<Ûëq´‘· ø£*– O+≥T+~.

n_Ûeè~Δ ø±s¡ ø£ ≤bÕ\‘√ kÕúìø£ Á|üC≤‘·+Á‘· dü+düú\ ìs¡íj·÷\≈£î

ÁbÕ<Ûëq´‘· ìe«≥+ e\q n_Ûeè~Δ ø±s¡´ø£˝≤bÕ˝À¢ ÁbÕ<Ûëq´‘·\qT

dü÷∫+#˚ kÕúsTT qT+&ç n<˚•+#˚ kÕúsTTøÏ, XÊdæ+#˚ kÕúsTTøÏ m<ä>∑&É+

<ë«sê <X düeTÁ>±_Ûeè~ΔøÏ »]π> ø£èwæ düJe+>± O+≥T+~.

73e sêC≤´+>∑ dües¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q #·≥º|üs¡yÓTÆq $wüj·÷\T

e#Ã dü+∫ø£ qT+&ç $es¡+>± yÓ\Te&ÉT‘êsTT.

` $. s¡|òüTT

Hê´j·Tyê~

8. ∫qï ‘·s¡Vü‰ |ü]ÁXeT\T, |ü⁄&é ÁbÕôddæ+>¥ |ü]ÁXeT\‘√ düVü‰

9. U≤B, Á>±eT ≈£î°s¡ |ü]ÁXeT\T

10. Á>±MTD >∑èVü‰\T

11. Á‘ê>∑T˙s¡T

12. e+≥#Ós¡≈£î, >∑&ç¶

13. s√&ÉT¢, ø£\«s¡Tº\T, e+‘Óq\T, ô|òÁØ\T, »\e÷sêZ\T, Ç‘·s¡

yêVü≤qkÂø£sê´\T

14. Á>±MTD $<äT´Bø£s¡D, $<äT´‘Y |ü+|æD°

15. kÕ+Á|ü<ëj˚T‘·s¡ Ç+<Ûäq eqs¡T\T

16. ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\Hê ø±s¡ Áø£eT+

17. $<ä , ÁbÕ<Ûä$Tø£, e÷<Ûä $Tø£ bÕsƒ¡XÊ\\‘√ düVü‰

18. kÕ+πø‹ø£ •ø£åD, eè‹Ô $<ä

19. ejÓ÷»q, nìj·T‘· $<ä

20. Á>∑+<Ûë\j·÷\T

21. kÕ+düÿè‹ø£ ø±s¡´Áø£e÷\T

22. e÷¬sÿ≥T¢, dü+‘·\T

23. Äs√>∑ +, bÕ]X¯ó<Ûä +, ÄdüT|üÁ‘·T\T, ÁbÕ<Ûä$Tø£ yÓ’<ä πø+Á<ë\T,

&çôdŒq‡Ø\‘√ düVü‰

24. ≈£î≥T+ã dü+πøåeT+

25. Ád”Ô, •Xó n_Ûeè~›

26. kÕ+|òæTø£ dü+πøåeT+, $ø£˝≤+>∑T\T, e÷qdæø£ $ø£˝≤+>∑T\

dü+πøåeT+‘√ düVü‰

27. ã\V”≤q esêZ\ dü+πøåeT+, eTTK´+>± ôw&É÷´\T ≈£î˝≤\T,

ôw&É÷´\T ‘Ó>∑\T

28. Á|üC≤ |ü+|æD° e´edüú

29. kÕe÷õø£ ÄdüTÔ\ ìsê«Vü≤D



s¡Te⁄\T Òe⁄. |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\T ndü Ò Òe⁄. nsTTHê

~>∑Tã&ç @e÷Á‘·+ ‘·>∑Z Ò<äT. ø=+#Ó+ ô|]–+~ ≈£L&Ü. ùd+ÁBj·T

kÕ>∑T |òü*‘·$T~. |ü+≥\≈£î s¡kÕj·Tìø£ ms¡Te⁄\T, |ü⁄s¡T>∑T\ eT+<äT\T

yê&É≥+ e\¢ Äs√>∑ düeTdü \T n~Ûø£eTe&ÉyT ø±ø£ uÛÑ÷kÕs¡+

≈£L&Ü ‘·«s¡>± ø°åDÏ+∫b˛‘·T+&É≥+‘√ ¬s’‘·T\ <äèwæº á ùd+ÁBj·T

eékÕj·T+ô|’ |ü&ç+~. s¡kÕj·THê\T Ò≈£î+&Ü Á|üø£è‹˝À \_Û+#

yêÏH ms¡Te⁄\T, |ü⁄s¡T>∑TeT+<äT\T>± O|üjÓ÷–+#·&ÉyT á ùd+ÁBj·T

eékÕj·T+.

Bìe\¢ Äs√>∑ uÛÑÁ<ä‘·‘√ bÕ≥T uÛÑ÷kÕs¡+ ≈£L&Ü #Ó≈£îÿ #Ó<äs¡≈£î+&Ü

O+≥T+~. ô|’>± ~>∑Tã&ç ≈£L&Ü ø±k Ô ≈£Lk Ô m≈£îÿy edüTÔ+~.|òü*‘·+>±

kÕ>∑Tø£j˚T´ Ks¡TÃ >∑D˙j·T+>± ‘·>∑TZ‘·T+~. ˝≤uÛ≤\T ô|s¡T>∑T‘êsTT.

¬s’‘·T\T n|ü\T _˝À ≈£Ls¡T≈£îb˛sTT Ä‘·àVü≤‘· \T #düT≈£îH nedüs¡+

O+&É<äT ≈£Lú≤˝À ¬s’‘·T\+<äs¡÷ á ùd+ÁBj·T eékÕj·TyT #düTÔHêïs¡T.

ùd+ÁBj·T kÕ>∑T˝À ≈£Lú≤ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ Á|ü<ÛäeT kÕúq+˝À O+~.

eTq sêh+˝À ≈£L&Ü á ùd+ÁBj·T eékÕj·T+ô|’ ¬s’‘ê+>∑+ ÄdüøÏÔ

ô|s¡T>∑T‘√+~. á @&Ü~ 25 \ø£å\ mø£sê˝˝À ùd+ÁBj·TkÕ>∑T #dü÷Ô,

sêh+ ≈£Lú≤ ‘·s¡Tyê‹ kÕúq+ ÄÁø£$T+∫+~. eTq sêh+˝À Á|üdüTÔ‘·+

4,024 Á>±e÷˝À¢ Äs¡T \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T\T á ‘·s¡Vü‰ eékÕj·T+

#˚düTÔHêïs¡T. ¬s’‘·T\ ÄdüøÏÔøÏ Á|üuÛÑT‘·« düVü≤ø±s¡+ ≈£L&Ü ‘√&Ée&É+‘√ á

ùd+ÁBj·T kÕ>∑T eT]+‘· $düÔ]k Ô+~.

Á>±MTD ù|<ä]ø£ ìs¡÷à\q |ü<∏äø£+ (ôdsYŒ) Ä<Ûä«s¡´+˝À @sêŒf…Æq

HêHé ô|dæºôd’&é Áb˛Á>±+ (mHé|”m+) ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\ ‘·j·÷Ø,

$ìjÓ÷>±\≈£î nedüs¡yÓTÆq kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„Hêìï, •ø£åDqT ¬s’‘·T\≈£î

n+~k˛Ô+~. Ç+<äT ø√dü+ mHé|”m+ dü«#·Ã¤+<ä dü+düú\ düVü‰j·÷ìï

≈£L&Ü rdüT≈£î+À+~. ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\‘√ 36 s¡ø±\ |ü+≥\T

|ü+&çdüTÔHêïs¡T. ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\T yê& bı˝≤˝À¢ s¡kÕj·Tìø£ ms¡Te⁄\

yê&Éø±ìï ˇø£ÿkÕπs ì*|æyj·T≈£L&É<äì, <äX\yêØ>± s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\

yê&Éø±ìï ‘·–Zdü÷Ô, ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\ $ìjÓ÷>±ìï ô|+#·T≈£î+≥÷

sêyê\ì ì|ü⁄DT\T #ÓãT‘·THêïs¡T. ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\‘√ ùd<ä + #ùd

¬s’‘·T\‘√ dü+|òü÷\T @sêŒ≥T #˚düTÔHêïs¡T.

Á|üdüTÔ‘·+ nq+‘·|ü⁄s¡+, $»j·Tq>∑s¡+, lø±≈£îfi+, es¡+>∑ Ÿ, KeTà+,

ø£s¡÷ï\T, HÓ\÷¢s¡T, >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ À¢ ø£ dü+ õ˝≤¢ø√ \ø£å mø£sê˝À¢

ùd+ÁBj·T kÕ>∑T #düTÔHêïs¡T. $T–*q õ˝≤¢ À¢q÷ á ‘·s¡Vü‰ eékÕj·T+

Ç|ü&ç|ü&˚ |ü+<äT≈£î+À+~. |ü+≥\≈£î |ü⁄s¡T>∑T k˛ø£≈£î+&Ü

kÕeT÷Væ≤ø£ eT+≥\T ô|≥º&É+, |ü⁄s¡T>∑T\qT Äø£]¸+#˚ s¡+>∑T|ü≤\T

O+#·&É+, bı˝≤ìøÏ kÕsêìï#˚Ã eØà ø£+b˛düTº ms¡Te⁄\T y˚j·T&É+,

bı\+ >∑≥¢ô|’ #Ó≥T¢ ô|+∫ Ä #Ó≥¢ Ä≈£î\qT bı\+˝ÀH˚ ms¡Te⁄>±

yê&É≥+ e+Ï$ ùd+ÁBj·T kÕ>∑T |ü<äΔ‘·T\T. ùd+ÁBj·T kÕ>∑T »]–q

bı˝≤˝À¢ >∑‘· KØ|òt d”»Hé ms¡Te⁄\T, ÁøÏ$T dü+Vü‰s¡ø£ eT+<äT\ $ìjÓ÷>∑+

˝Òø£b˛e&É+ e\¢ ¬s’‘·T\≈£î <ë<ë|ü⁄ 320 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T Ä<ë

m ùd+ÁBj·T kÕ>∑T˝À sêÁcÕºìøÏ ¬s+&√kÕúq+

á jT&Ü~ 25 \ø£å\ mø£sê˝À¢ kÕ>∑T

Ks¡TÃ ‘·≈£îÿe, ˝≤uÛÑyÓT≈£îÿe

j˚T≤ ¬s’‘·T\≈£î s¡÷.320 ø√≥T¢ Ä<ë

j·T÷|”˝Àq÷ neT\T≈£î sêVüQ˝Ÿ>±+BÛ ÄdüøÏÔ

≈£Lú≤ ‘·s¡Tyê‹

kÕúq+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ


UUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUUU


nsTTq≥T¢ n~Ûø±s¡T\T n+#·Hê y˚XÊs¡T. ùd+ÁBj·T kÕ>∑T e\¢ e]

|ü+≥≈£î mø£sê≈£î |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\ô|’ yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\T, ms¡Te⁄\ô|’

650 s¡÷bÕj·T\T Ä<ë ne⁄‘êj·Tì, $T]Ã˝À mø£sêô|’ |ü⁄s¡T>∑TeT+<äT˝À¢

15 y\ s¡÷bÕj·T\T, ms¡Te⁄\ô|’ 1300 s¡÷bÕj·T\T Ä<ë ne⁄‘êj·Tì,

n˝≤π> |ü‹Ôô|’ |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\ô|’ ◊<äTy˚\ s¡÷bÕj·T\T, ms¡Te⁄\ô|’

mø£sê≈£î 80 s¡÷bÕj·T\T Ä<ë ne⁄‘êj·Tì n+#·Hê yXÊs¡T. es¡+>∑ Ÿ

õ˝≤¢ »|òüsY>∑&é eT+&É\+˝À >∑‘·+˝À 34 ms¡Te⁄\ <äTø±D≤\T O+fÒ,

Ç|ü&ÉT ùd+ÁBj·T kÕ>∑T neT˝À¢øÏ e#êÃø£ Ä <äTø±D≤\ dü+K´ Hê\T>∑T≈£î

|ü&çb˛sTT+~. sêh+˝À $»j·Te+‘·+>± neT\e⁄‘·Tqï á ‘·s¡Vü‰

e´ekÕj·÷ìï O‘·Ôs¡Á|ü<XŸ Àì ‘·q bÕs¡¢yÓT+Ÿ ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À ≈£L&Ü

neT\T #j·T&ÜìøÏ ø±+Á¬>dt bÕØº Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù l sêVüQ Ÿ>±+BÛ

ôd’‘·+ O‘ê‡Vü‰ìï ø£qã]∫q≥T¢ düe÷#ês¡+. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ùd+ÁBj·T

kÕ>∑T|ü≥¢ dü+‘·è|æÔ‘√ O+~. ªHwüq Ÿ $TwüHé |òüsY düôdºsTTqãT Ÿ nÁ–ø£\ÃsYμ

˝À Bìì ˇø£ uÛ≤>∑+>± #sêÃs¡T.


n~Ûø±]ø£ ˝…ø£ÿ\ Á|üø±s¡+ KØ|òt˝À

ùd+ÁBj·T kÕ>∑T e\¢ ¬s’‘·T\T #˚dæq Ä<ë (s¡÷.ø√≥¢˝À)

|ü+≥ $d”Ôs¡í+(mø£sê˝À¢) eT+<äT\ô|’ Ä<ë ms¡Te⁄\ô|’ Ä<ë n~Ûø£ ~>∑Tã&çG Ä<ëyÓTT‘·Ô+

n~Ûø£ <Ûäs¡‘√ s¡÷. ø√≥¢ À

e] 3,82,655 38.26 24.87 38.26G76.53 177.92

$T]Ã 13,529 20.29 1.57 2.16G8.17 32.19

ø£+~|ü|ü 75,607 9.07 2.64 4.08G7.56 23.35

y˚s¡TX¯q>∑ 2,12,194 16.97 8.48 10.60G10.60 46.05

|ü‹Ô 48,686 24.34 3.49 `` 27.83

≈£Ls¡>±j·T\T 22,000 3.30 1.1 0.44 4.84

Ç‘·s¡+ 1,77,513 17.75 `` `` 17.75

yÓTT‘·Ô+ 9,32,184 129.98 42.15 158.400 319.52

` sê<Ûëø£èwüí


ã‘·Tø£eTàμμ n+≤s¡T. á s√Eq Ád”Ô\T düTÁ|üuÛ≤‘· yfi Ò∫ nuÛÑ +>∑q

kÕïHê\T #˚dæ |ü≥TºeÁkÕÔ\T <Ûä]kÕÔs¡T. <ä<√Δ»q+, |ü⁄*Vü≤ √s¡ e+Ï

s¡ø£sê\ uÛÀ»Hê\T á s√Eq Á|ü‘˚ ø£+>± yês¡T ‘·j·÷s¡T #kÕÔs¡T. á

e+≥\H ª#·<äT›\Tμ >± eT÷≥ø£≥Tºø=ì kÕj·T+Á‘·+ yfi $$<Ûä s¡+>∑T\

|üP\‘√ ù|]Ãq ã‘·Tø£eTà\qT rdüTø=ì #Ós¡Te⁄, yê>∑T, qBrsê\≈£î

Ä&˚+<äT≈£î yÓfi≤ ¢s ¡T. Ád” Ô\T ã‘·Tø£eTà\‘√ ãj·T\T<˚ πseTT+<äT

Á>±eTyê<ä +>± ù|s=+~q ªªø=eTTàμμqT <äT‘ês¡T. &É|ü⁄Œ\T ø=&É‘ês¡T.

ã‘·Tø£eTà mes¡T?

uÛÑ≥Tº q]dæ+Vü≤ø£$ s¡#·q Á|üø±s¡+ \ø°åà<$ ne‘ês¡yT ã‘·Tø£eTà.

#√fi¯<˚X¯+˝À <Ûäsêà+>∑T&ÉH˚ sêE+&˚yê&ÉT. Äj·Tq uÛ≤s¡ dü‘· e‹. Ä

<ä+|ü‘·T\T q÷s¡T H√eTT\T H√$T q÷s¡T>∑Ts¡T _&É¶\qT ø£Hêïs¡T. ø±ì

yês¡+‘ê X¯Ss¡T˝…’Hê X¯Á‘·Te⁄\ #˚‹˝À Vü≤‘·eTj·÷´s¡T. |ü⁄Á‘·XÀø£+‘√

u≤<Ûä|ü& Ä ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ‘·eT sêC≤´\qT, dæ]dü+|ü<ä\qT, uÛÀ>±\qT

$&ç∫ n&Ée⁄\≈£î yÓ[fl \ø°åà<˚$ì >∑÷]Ã ‘·|üdüT‡ #˚XÊs¡T. \ø°åà<˚$

yÓT#·TÃø=ì es¡eT&É>∑eT+≥T+~. dü‘·é‹ ‘·q >∑s¡“¤+˝À |ü⁄Á‹ø£>±

»ìà+#·eTì \ø°åà<˚$ì ÁbÕ]údüTÔ+~. l\ø°åà dü‘·é‹ ≈£L‘·Ts¡T>±

»ìà+∫+~. nø£ÿ&çøÏ ø£|æ\ >±\e⁄\÷, ø£X´ bÕ+^s¡düT\÷, n‹edæwüT\T

yÓTT<ä …’q eTTì |ü]yês¡eT+‘ê e∫Ã Ä ø£q´ <äs¡Ùq+ #düTø=ì ªªÁã‹øÏq

á ‘·*¢ Áã‘·Tø£eTàμμ nHêïs¡+≥.

n|üŒÏ qT+∫ ÄyÓTqT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ªÁã‘·Tø£eTàμ nì |æ\T#·T≈£îHêïs¡T.

Á|üü»\+‘ê ªÁã‘·Tø£eTàμ nH Á|æj·T+>± |æ*#ês¡T. ÄyÓT j·TTø£Ôej·TdüTÿsê …’q

‘·s¡Tyê‘· l eTVü‰$wüTíe⁄ #·Áø±+>∑T&ÉH˚ sêE y˚wü+˝À e∫Ã <Ûääsêà+>∑Tì

Ç+À¢ Ç\¢]ø£+ O+&É&ÜìøÏ n+^ø£]+∫ ã‘·Tø£eTàqT ô|fi≤fl&Ü&ÉT. Ä

<ä+|ü‘·T\T ô|≈£îÿeT+~ düT+<äsê+>∑T …’q ≈£îe÷s¡T\qT ø±+∫ e]Δ ≤¢s¡T.

eè<äTΔ˝…’q dü‘·ér <Ûääsêà+>∑T\T dü]˝Òì dæs¡T\‘√ dü+‘√wü|ü&Ü¶s¡T.

ª»>∑‹ô|’q ã‘·Tø£eTàμ XÊX¯«‘·+>± yÓ*dæ+~. zs¡T>∑\T¢ ÁbÕ+‘·+˝Àì

yÓTT>∑*bÕø£≈£î #Ó+~q ◊<äT‘·sê\ øÏ+<ä≥ ø£$ uÛÑ≥Tºqs¡dæ+VüQ&ÉT #Ó|æŒq

ø£<∏ä Ç~. Ç~ ø±ø£ eTs√ ø£<∏ä Á|ü#ês¡+˝À O+~.

<äø£åÁ|üC≤|ü‹ ‘êqT #ùd j·÷>±ìøÏ düVü≤√<äs¡T\+<ä]˙ ≈£î≥T+u≤\‘√

s¡eTàì ÄVü‰«ì+∫, ‘·qqT ‘·q uÛÑs¡Ô •e⁄DÏí |æ\eq+<äT≈£î ø√|ü–+∫q

ªOeTμ uÛÑ>∑TZq eT+&ç|ü&ç j·T»„>∑T+&É+˝ÀøÏ <ä÷øÏ Ä‘êàs¡ŒD #˚düT≈£î+~.

|üs¡eT•e⁄&ÉT s¡TÁ<äT&Ó’ Ms¡uÛÑÁ<äTì Á|üeT<Ûä >∑D≤\‘√ |ü+|æ <äø£åj·T»„

<Û ä«+dü+ #˚sTT+#ê&ÉT. j·T»„>∑T+&É+˝À e÷&çeTôd’q >öØ<˚$ì

ã‹øÏ+#·T≈£îH˚+<äT≈£î Ä düTeT+>∑[øÏ |üdüT|ü⁄‘√ Äø±s¡+ düèwæº+∫

ªªã‘·Tø£eTà ã‘·Tø£eTà Oj·÷´˝À ã+>±s¡T >ös¡eTà Oj·÷´˝Àμμ nì

C≤q|ü<äXË ’*˝À düT Ô‹+#ês¡ì, yê] |üP»\ø±q+~+∫ >öØ<˚$

ã‘·Tø£eTà>± XÊX«‘·+>± |üPõ+|üã&ÉT‘·Tqï<äì á ø£<∏ä kÕsê+X+. á

¬s+&ÉT ø£<∏ä\qT ãÏº ªª\ø°åà bÕs¡«‘·T\ ◊ø£´s¡÷|üy˚Tμμ ã‘·Tø£eTà nì

‘Ó\TdüTÔqï~.

ã‘·Tø£eTà bÕ≥\˝À ø£<∏ä\T

Ád”Ô\T bÕ&ÉT≈£îH˚ ã‘·Tø£eTà bÕ≥˝À¢ sêe÷j·TD, uÛ≤s¡‘·, u≤>∑e‘·

ø£<∏ä\≈£î dü+ã+~Û+∫qM, $$<Ûä |ü⁄sêD ø£<∏ä\÷ OHêïsTT. d”‘·,

nqdü÷j·T, #·+Á<äeT‹, X¯•πsK, kÕ$Á‹, ø£q´ø±|üs¡y˚TX¯«] e+Ï

kÕBÛ«eTDT\ #·]Á‘·\T ã‘·Tø£eTà bÕ≥\˝À O+≤sTT. Ä<ÛäTìø£ ø±\+˝À

>±+BÛ e+Ï Hêj·T≈£î\ #·]Á‘·\T Oj·÷´\ bÕ\T>± Ád” Ô\T

bÕ&ÉT‘·T+≤s¡T.ªªã‘·Tø£eTà ã‘·Tø£eTà Oj·÷´˝À / ã+>±s¡T >ös¡eTà

Oj·÷´˝Àμμ nH bÕ≥ n+‘·≤ Á|ü#ês¡+˝À O+~. Á|ü‹ #·s¡D+ ∫es¡

Oj·÷´˝À, #·+<äe÷eT, yÓHÓï˝≤, ø√\T, >ös¡eTà e+Ï |ü<ë\T

edüTÔ+≤sTT. düeTø±*ø£ ø£<∏ä\qT, düeTdü \qT, dü+|òüT≥q\qT ≈£L&Ü

ø£e⁄\T Oj·÷´\ bÕ≥\T>± s¡∫+#ês¡T. uÛÑ≥Tºqs¡dæ+Vü≤ø£$ sêdæq

ã‘·Tø£eTà eè‘êÔ+‘·+ ‘Ó*ù| bÕ≥ düTÁ|üdæ<ä›yÓTÆ+~. #Ó]«sê\ u≤>∑j·T´

ø£$ s¡∫+∫q qø£ÿ n+&ÜfieTà e+Ï ã‘·Tø£eTà bÕ≥\T ãVüQfi »Hê<äs¡D

bı+<ësTT. q\¢>=+&É, yÓT<äø˘, s¡+>±¬s&ç¶, es¡+>∑˝Ÿ, ìC≤e÷u≤<é,

eTVü≤ã÷uŸq>∑sY õ˝≤¢\˝À uÛÑTeq–]øÏ #Ó+~q qø£ÿ n+&ÜfieTà ã‘·Tø£eTà

bÕ≥qT Ád”Ô\T m≈£îÿe>± bÕ&ÉT‘·T+≤s¡T. eTTø£Ôes¡+ ‘ê+&Éeø£èwüíj·T´

sêdæq ªªedü+‘· yê>∑T ¬s’\T Á|üe÷<ä+μμ Oj·÷´\ bÕ≥qT ‘Ó\+>±D≤

õ˝≤¢\˝À HÏø° Ád”Ô\T m≈£îÿe>± Ä\|ækÕÔs¡T. ô|≈£îÿ ã‘·Tø£eTà bÕ≥\˝À

Ád”Ô\ ÄqyêsTTr, n_ÛeT‘ê\T düŒwüº+>± e´ø£ÔeTÚ‘êsTT.

‘Ó\+>±D≤ õ˝≤¢\˝À ãVüQfi¯ Á|ü#ês¡+˝À Oqï ã‘·Tø£eTà bÕ≥

Ç~.

ªªl \ø°åà <$j·TT #·+<äe÷eT

düèwæº ã‘·Tø£eTàjÓ÷´ #·+<äe÷eT

|ü⁄ÏºHêØ‹ C…ô|Œ....uÛÑ≥Tº q]dæ+Vü≤ø£$

<Ûäs¡ #√fi¯<˚X¯eTTq...<Ûäsêà+>∑T&ÉqT sêE

Ä sêE uÛ≤s¡ j·TT n‹ dü‘· e‹ j·T+Á&ÉT

q÷s¡T H√eTT\T H√$T... q÷s¡T eT+~ì >±+#Ó

yês¡T X¯Ss¡T\j·TT´ yÓ’s¡T\#˚ Vü≤‘·yÓTÆ]

‘·*¢ <ä+Á&ÉT\|ü⁄&ÉT ‘·s¡>∑ì XÀø£eTTq

<Ûäqsê»éTT\ u≤dæ... <ëj·÷<äT\qT u≤dæ

eì‘·‘√ HêsêE eqeTT\ ìedæ+#Ó



ø£*øÏ \ø°åàì >∑÷]Ã

|òüTq‘·|ü+ u§q]+#Ó

Á|ü‘· ø£åyÓTÆ \øÏåà ... |ü*¬øes¡eT&ÉT>∑TeTì

$qT‹+#·T y&ÉT#·T ... yÓ\~ ‘·q >∑s¡“¤eTTq

|ü⁄≥TºeTì y&É>± ... |üPuÀDÏ eT~yÓT∫Ã

dü‘· e‹ >∑s¡“¤eTTq »ìà+#Ó l \øÏåà

n+‘· À eTTqT\Tq÷ ... ø£X¯ bÕ+^s¡düT\T

nÁ‹ edæwüT\T ...Ä ø£ìïj·TqT p∫

Áã‘·Tø£>∑HÓ á ‘·*¢ ... ã‘·Tø£eTàj·Tìs¡+‘·μμ

ã‘·Tø£eTà bÕ≥\qT Ád”Ô\T >=+‘Ó‹Ô Ä\|æ+#·&É+ #·÷ùdyê]øÏ Ä

düìïyXÊ\T qj·THêq+<äø£s¡+>± O+≤sTT. Á|ü<Ûëq+>± Ç~ Ád”Ô\ |ü+&ÉTπ>

nsTTHê |ü⁄s¡TwüT\T ≈£L&Ü á Äq+<ä+˝À bÕ\T|ü+#·T≈£î+≤s¡T.

Á>±eT\ø°åà yÓ’uÛÑyêìï #·÷ùd+<äT≈£î ã‘·Tø£eTà˝≤&˚ düú˝≤\˝À >∑T+|ü⁄\T

>∑T+|ü⁄\T>± #˚] Oj·÷´\bÕ≥\T bÕ&ÉT‘·÷ >∑T+Á&É+>± ‹]π> Ád”Ô\

qè‘· yÓ’uÛÑyêìï #·÷dæ Äq+~kÕÔs¡T. ã‘·Tø£eTà˝≤& dü+<äs¡“¤+>± ô|<ä›\T,

|æqï\T Äq+<√‘ê‡Vü‰\‘√ ≥bÕø±j·T\T ø±\Ã&É+ #kÕÔs¡T. ‘Ó\+>±D≤

ÁbÕ+‘·+˝À <ä+|ü‘·T\T ‘·eT≈£î Òø£ Òø£ |ü⁄Ïºq Ä&É_&É¶≈£î, |ü⁄Ïºqyêfi¯ófl

b˛>± <äøÏÿq _&É¶≈£î ªã‘·Tø£eTàμ nì ù|s¡T ô|≥Tº≈£î+≤s¡T.

Oj·÷´\ bÕ≥ ‹j·T´<äq+

ã‘·Tø£eTà |ü+&ÉT>∑ dü+<äs¡“¤+>± Ád”Ô\T bÕ& Oj·÷´\ bÕ≥\T m+‘√

eT<ÛäTs¡+>± O+&ç |ü\Te⁄]ì ÇfÒº Äø£≥Tº≈£î+≤sTT. eT#·TÃ≈£î

ªªl $\dæ\¢>± Oj·÷´˝À #Óô|Œ<äqT ˇø£ ø£<∏ë Oj·÷´˝À

dü«s¡Z Àø£+ã+<äT Oj·÷´˝À dü‘·ÿfi¯\ #ÓH=ï+<äT Oj·÷´˝À

eTø£å≈£î\eTT q+<äT Oj·÷´˝À n‹ejÓTTø£‘·TqHé ãTf…º Oj·÷´˝À

ÄyÓT kÂ+<äs¡ +ãT Oj·÷´˝À n\$jT #Ó|ü⁄Œ&É Oj·÷´˝À

yÓ÷Vü≤Hê+– j·TÚ≥ Oj·÷´˝À yÓ÷Væ≤ìj·TqT ù|s¡ Oj·÷´˝À

Áø£eTj·TT>∑ ô|s¡T>∑T#·T Oj·÷´˝À ø£&É‘¬s dü‘·ÿfi¯\ Oj·÷´˝Àμμ

(Ç$ ªu≤\sêE ` ã‘·Tø£eTàμ bÕ≥˝Àì #·s¡D≤\T, ôV’≤<äsêu≤<äT

` dæøÏ+Á<ëu≤<äT #·T≥º|ü≥¢ Á>±e÷\˝À |ü+&ÉT>∑ dü+<äs¡“¤+>± bÕ&ÉT≈£îH˚

bÕ≥ Ç~)

>ö] bÕ≥ ø£eTà<äq+

ã‘·Tø£eTà |ü+&ÉT>∑ dü+<äs¡“¤+>± Ád”Ô\T Ä\|æ+#˚ >ö] bÕ≥\˝À

>öØs¡÷|üyÓT Æq bÕs¡«‹ô|’ yê]øÏ >∑\ uÛ ÑøÏ Ô Á|ü|ü‘·T Ô\T ø£ìŒkÕÔsTT.

ÄkÕ«~+#·>∑*π> ø£eTà<äq+ Ä bÕ≥˝À¢ ø£ìŒdüTÔ+~.

ªªl \øÏåà ˙ eTVæ≤eT\÷ >ös¡eTà ∫Á‘·yÓTÆ ‘√#·Tqe÷à

uÛ≤s¡r dü‹ej·TT´ ÁãVü≤àøÏ ≤¢*yÓ’, bÕs¡«r <˚$yÓ’ |üs¡y˚TX¯ósêDÏy˚

|üs¡>∑ l \øÏåàej·T÷´ >ös¡eTà uÛ≤s¡ yÓ’‹ $Vü‰]øÏ >=|üŒj·T>∑T ˙

eTT<äT›

ø=|æŒ+Á<ä ˙\eTT\T

>∑|ü⁄Œ Nø£Ï »>∑‹ø£|ü⁄Œ

ø=|ü⁄Œq _fi¯fl #Ó|ü⁄Œ‘·s¡eTT >±ìB ¬>’s¡eTà

#·+Á<äπsU≤ bÕÏ~

ì>∑ì>±j·TTHÓ&ÉT ˙ q>∑TyÓ÷eTT p∫‘

@>∑‹ |ü⁄qïeTTHêÏ #·+Á<äTDÏí z&ç+#·T

kı>∑ôd’q ˙ ‹\ø£eT÷ >ös¡eTà ` #·÷∫‘ Äq+<äeTTsê

q\¢e] _j·T´yÓ÷ ` eT …¢yÓTT>∑Z À Òø£

‘Ó\¢ eÁ»+ãT˝À eTT˝À¢ø£eTT\T j˚T\T

‘·*¢ ˙<ä+‘·+ãT\÷ >ös¡eTà ` <ëìeTà ;»+ãT\÷μμ

(uÛÑ≥Tº q]dæ+Vü≤ ø£$ sêdæ+< á >öØbÕ≥)

yêj·THê\T ª#·<äT›\Tμ

ã‘·Tø£eTà Ä≥ |üP]Ôø±>±H˚ ã‘·Tø£eTà\qT #Ós¡Te⁄\˝ÀH√,



\¢\ $<ä ø£ neø±X+>± ø±≈£î+&Ü ø£ Vü≤≈£îÿ>± e÷πsÃ

$<ë´ _\T¢ 2009ì ˝ÀødüuÛÑ Ä>∑düTº 4e ‘Bq ÄyÓ÷~+∫+~.

n+‘·≈£î eTT+< p …’ 20 ‘~q á _\T¢ sê»´düuÛÑ ÄyÓ÷<ä+

bı+~+~. sêh| ü‹ d ü+‘ ·ø £+‘√ Ç~ # ·≥ º+>±

s¡÷bı+~+#·ã&ÉT‘·T+~. 62 @fifl dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘· <X #·≥º düuÛÑ À

Ç~ ˇø£ yÓTÆ\T sêsTT nì, 21 X‘êã›+˝À m<äTs¡jT´ düyêfiflqT

ø=‘·Ô ‘·s¡+ u≤\\T n~Û>∑$T+#+<äT≈£î Ç~ ˇø£ >=|üŒ neø±XeTì

á _\T¢ Á|üyXô|&ÉT‘·÷ πø+Á<ä e÷qe eqs¡T\ n_Ûeè~› XÊK

eT+Á‹ l ø£|æ Ÿ dæu≤ Ÿ nHêïs¡T.

á _\T¢ Àì eTTU≤´+XÊ\T

6qT+&ç14 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ |æ\¢\≈£î ñ∫‘·, ìs¡“+<Ûä $<ä

$<ä q+~+#·&É+˝À πø+Á<ä, sêh Á|üuÛÑT‘ê«\, kÕúìø£ dü+düú\

u≤<Ûä´‘·

sêC≤´+>±ìøÏ ‘·–q≥Tº>± dæ\ãdt s¡÷|üø£\Œq #j·T&É+.

HêD´yÓTÆq $<ä n+~+#·&É+.

kÕe÷õø£ u≤<Ûä ‘·ô|’ <äèwæº ô|≥º&É+.

n&çàwüHé $wüj·T+˝À bÕ\Hê |üs¡yÓTÆHê ∫≈£îÿ\T ˝Ò≈£î+&Ü

#˚j·T&É+.

n&çàwüHé düeTj·T+˝À |ò”EqT, #êØ®\T s¡<äT› #j·T&É+.

|æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Á|üyX |üØø£å\≈£î Vü‰»s¡T ø±≈£î+&Ü #j·T&É+.

sêÁcÕº\T eT÷&˚fi¯fl˝À ìyêdü |ü]düsê˝À¢ bÕsƒ ¡XÊ\\qT

>∑T]Ô+#·&É+ / @sêŒ≥T #j·T&É+.

Á|üC≤kÕ«eT´+˝À n+~]ø° düe÷q neø±XÊ\T ø£*Œ+#·&É+˝À

kÕs¡«Á‹ø£ ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä ø°\ø£ bÕÁ‘·qT kÕ«‘·+Á‘· + e∫Ãq yÓ+≥H˚

>∑T]Ô+#·&É+ »]–+~. 4 @fi¯fl ˝À|ü⁄ |æ\¢\+<ä]øÏ ñ∫ø°, ìs¡“+<Ûä

$<ä n+~+#ê\ì sêC≤´+>∑+˝Àì Ä<˚•ø£ dü÷Á‘ê\˝À ìπs›•+#ês¡T.

BìøÏ nqT>∑TD+>± nHø£ $<ë´ ø±s¡ Áø£e÷\T neT\T |üs¡#·&É+, dü÷ÿfifl

dü+K´ ô|+#·Tø√e&É+ »]–+~. nsTT‘˚ kÕs¡«Á‹ø£ ÁbÕ<Ûä$Tø£ $<ä´

e÷Á‘·+ kÕ~Û+#· Òø£ b˛j·÷+. eT<Ûä ˝À ã&çe÷ìy˚ùd |æ\¢¢\ dü+K´

eTTU´+>± ã&ÉT>∑T, ã\V”≤q esêZ\≈£î #Ó+~q |æ\¢\ dü+K´ #ê˝≤

m≈£îÿe>± ñ+≥T+~. n+‘˚ø±≈£î+&Ü #·<äTe⁄ |üP]Ô #˚dæq |æ\¢\˝À

≈£L&Ü $<ä HêD´‘· #ê˝≤ ‘·≈£îÿe>± ñ+≥T+~.

á $wüj·÷\qT |ü]>∑Dq˝ÀìøÏ rdüTø=ì $<ä´ |æ\¢\ ÁbÕ<∏ä$Tø£

Vü≤≈£îÿ>± 2002 dü+e‘·‡s¡+˝À sêC≤´+>∑ 86e dües¡D rdüTø=#êÃs¡T.

Bì <ë«sê ìs¡“+<Ûä $<ä´qT ÁbÕ<∏ä$Tø£ Vü≤≈£îÿ>± >∑T]Ôdü÷Ô, BìøÏ

nedüs¡yÓTÆq #·≤ºìï rdüTø=ì sêe\dæe∫Ã+~. 2009 Ä>∑düTº 4e

‘Bq bÕs¡¢yÓT+≥T ÄyÓ÷~+∫q _\T¢ 86e sêC≤´+>∑ dües¡D neT\T≈£î

#·≥º s¡÷|ü+ rdüTø=ìe∫Ã+~.

á _\T¢˝À @&ÉT n<Ûë´j·÷\T ñHêïsTT. yÓTT<äÏ n<Ûë´j·T+˝À

_\T¢˝À yê&çq |ü<ë\≈£î ìs¡«#·Hê\T Çe«&É+ »]–+~. ¬s+&Ée

n<Ûë ´j · T+˝À ñ∫‘· ìs ¡ “+< Û ä $< ä ´ V ü ≤≈ £ î ÿ > ∑ T]+∫

$e]+#·ã&ç+~.6qT+&ç 14 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT‡ es¡≈£î |æ\¢\T

ñ∫‘·+>±, ìs¡“+<Ûä+>± 8 dü+e‘·‡sê\T $<ä´qT bı+<˚ Vü≤≈£îÿ

ø£*Œ+#·ã&ç+~. $<ë´]Δ ìyêdü |ü]düs¡+˝À ñ+&˚ bÕsƒ ¡XÊ\˝À

#·<äTe⁄ø√yê*. #·<äTe⁄ø√e≤ìøÏ |ò”E\T, Ks¡TÃ\÷ uÛÑ]+#ê*‡q

nedüs¡+ Ò<äT. 6`14 @fifl eT<Ûä ˝À @ ej·TdüT˝À bÕsƒ¡XÊ\˝À #]‘

Ä dü+ã+~Û‘· ‘·s¡>∑‹˝ÀH #sêÃ*. nsTT‘ Ä ‘·s¡>∑‹øÏ ‘·–q ns¡Ω‘·

ø£*Œ+#·≤ìøÏ nedüs¡yÓTÆq Á|ü‘˚ ø£ •ø£åD Çyê«*. ˇø£ y˚fi¯ bÕsƒ¡XÊ\

e÷sê*‡eùdÔ mø£ÿ&Ó’Hê #·<äTe⁄ ø=qkÕ–+# neø±X+ ñ+≥T+~.

eT÷&Ée n<Ûë´j·T+˝À Á|üuÛÑT‘·«+, kÕúìø£ dü+düú\T, ‘·*¢<ä+Á&ÉT\

$<ÛäT\qT ù|s=ÿHêïs¡T. |æ\¢\≈£î n+<äTu≤≥T˝À bÕsƒ¡XÊ\\qT @sêŒ≥T

#j·÷*‡q u≤<Ûä ‘· Á|üuÛÑT‘ê«ì~, kÕúìø£ dü+düú\~. á #·≥º+ ù|s=ÿqï

$<ë´s¡+>∑+˝À $|ü¢yê‘êàø£ e÷s¡TŒ\T ‘Ó#Ã

$<ë´ Vü≤≈£îÿ _\T¢

|æ


TTTT


n+XÊ\qT neT\T

#˚j·T≤ìøÏ nj˚T´

Ks¡TÃ\ ø√dü+ πø+Á<ä

sêh Á| üu Û Ñ T‘ê«\T

ì<ÛäT\T

d ü e T ≈ £ L s ê Ã * .

ø£]≈£î´\yéT, dæ\ãdt, °#·s¡¢

Áf…Æì+>¥ Á|üD≤[ø£ ‘·~‘·s¡ $wüj·÷\T πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+

#·÷düT Ô+~. bÕsƒ ¡XÊ\\ @sêŒ≥T, yêÏøÏ edü‘·T\T ø£*Œ+#·≥+,

ñbÕ<Ûë´j·TT\ •ø£åD≈£î ‘·–q @sêŒ≥T¢ #Ój·T´≥+ ‘·~‘·s¡ u≤<Ûä´‘·\T

sêh Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡«]Ô+#ê*. |æ\¢*ï ã&ç˝À #˚s¡Ã≥+, düÁø£eT+>±

Vü‰»s¡jT´˝≤ #·÷&É≥+, bÕsƒ¡XÊ\\ ìs¡«Vü≤D eTTqï>∑T |üqT\T kÕúìø£

dü+düú\T #·÷&Ü*. |æ\¢\qT ã&ç À #˚sêÃ*‡q u≤<Ûä ‘· ‘·*¢<ä+Á&ÉT\~.

ã&ç˝À #˚s¡≤ìøÏ eTT+<äT 3 dü+e‘·‡sê\ ej·TdüT <ëÏq |æ\¢\T

n+<ä]ø° |üPs¡« ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä qT n+~+#ê*‡q u≤<Ûä ‘ê Á|üuÛÑT‘ê«ì<.

n~ ≈£L&Ü ñ∫‘·+>±H.

Hê\T>√ n<Ûë´j·T+˝À bÕsƒ¡XÊ\\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\ u≤<Ûä´‘·\T

$e]+#ês¡T. Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\\‘√ bÕ≥T msTT&Ó&é bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ ≈£L&Ü

ñ∫‘·+>± $<ä ì n+~+#ê*. nHé msTT&Ó&é Áô|’yŸ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ 25

XÊ‘·+ d”≥¢qT ã\V”≤q esêZ\ |æ\¢\≈£î πø≤sTT+∫ ñ∫‘·+>± #·<äTe⁄

#ÓbÕŒ*. yê]ø£jT´ Ks¡TÃqT (Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ #·~$ $<ë´s¡Tú\‘√

düe÷q+>±) Á|üuÛÑT‘·«+ ‹]– #Ó*¢düTÔ+~. Áô|’yŸ dü÷ÿ Ÿ‡ πø|æfÒwüHé ‘·~‘·s¡

|ò”E\T edü÷\T #Ój·T´≈£L&É<äT. ˇø£ yfi #ùdÔ edü÷\T #dæq <ëìøÏ

|ü~¬s≥¢ yÓTT‘·Ô+˝À »]e÷Hê $~Û+#·ã&ÉT‘·T+~. |æ\¢\≈£î m˝≤+Ï

Á|üy˚X¯ |üØø£å\T ô|≥ºsê<äT.

ã&ç˝À #˚s¡≤ìøÏ e∫Ãq |æ\¢\T me]˙ ìsêø£]+#·sê<äT.

ejÓ÷ ìsêús¡D Ò<äH ø±s¡D+‘√ me]ø° Á|üyXÊìï ‹s¡düÿ]+#·≈£L&É<äT.

$<ë´ dü+e‘·‡s¡+ eT<Ûä ˝À e∫ÃHê #s¡TÃø√yê*‡+<. n˝≤+Ï yê]øÏ

Ä $<ë´ dü+e‘·‡s¡+˝ÀH dü+ã+~Û‘· ‘·s¡>∑‹ |üP]Ô #ùd˝≤ #·÷&Ü*. @

$<ë´]ú˙ n<˚ ‘·s¡>∑‹˝À ‹]– ø=qkÕ–+#·≈£L&É<äT. $<ë´s¡Tú*ï

XÊØs¡ø£+>±, e÷qdæø£+>± u≤~Û+#·sê<äT. n˝≤#˚ùdÔ •øå±s¡TΩ\e⁄‘ês¡T.

á #·≥º+ neT˝À¢øÏ e#êÃø£ >∑T]Ô+|ü⁄ Òì bÕsƒ¡XÊ\ n+≥÷ O+&Ésê<äT.

nìï bÕsƒ¡XÊ\\≈£î ìs¡«Vü≤D≤ ø£$T° (mdtm+dæ)\qT @sêŒ≥T #kÕÔs¡T

(nHémsTT&Ó&é Áô|’y˚Ÿ dü÷ÿ˝Ÿ‡øÏ nedüs¡+ ˝Ò<äT). á ø£$T°˝À¢

Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T, |æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\T düuÛÑT´\T>±

ñ+≤s¡T. ã\V”≤q esêZ\ |æ\¢\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î ‘·–q ÁbÕ‹ì<Ûä´+

ñ+≥T+~. á ø£$T° bÕsƒ¡XÊ\ |üìì |üs¡ yøÏådüTÔ+~. bÕsƒ¡XÊ\ n_Ûeè~ΔøÏ

Á|üD≤[ø£ s¡÷bı+~düTÔ+~. <ëì Ä<Ûës¡+>±H˚ ì<ÛäT\T ekÕÔsTT.

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« nø±&ÉMTøÏ n<∏ë]° ìs¡ísTT+∫q ns¡Ω‘·\T >∑\ yê]H˚

ñbÕ<Ûë´j·TT\T>± ìj·T$T+#·≥+ »s¡T>∑T‘·T+~. n≥Te+Ï ns¡Ω‘·\T

Òìyês¡T me¬s’Hê e⁄+fÒ yês¡T 5 dü+e‘·‡sê\˝À|ü⁄ ìπs›•‘· ns¡Ω‘·\T

bı+<ë*‡ ñ+≥T+~. @<Ó’Hê sêh+˝À |üP]Ô ns¡Ω‘·\T >∑\ yês¡T

\_Û+#·≈£î+fÒ $TqVü‰sTT+|ü⁄ Ç∫Ã ñbÕ<Ûë´j·TT\qT ìj·T$TkÕÔs¡T.

ñbÕ<Ûë´j·TT\ düØ«dt s¡÷ Ÿ‡, J‘· uÛÑ‘ê´\T ‘·~‘·s¡ ìã+<Ûäq\T Á|üuÛÑT‘·«+

ìs¡ísTTdüTÔ+~. ñbÕ<Ûë´j·TT\T ìØí‘· y˚fi¯˝À¢ bÕsƒ¡XÊ\≈£î ¬s>∑T´\sY>±

Vü‰»s¡T ø±yê*. Á|ü‹ $<ë´]Δ ˝Àì kÕeTsêúìï >∑T]Ô+∫, yÓqTø£ã&çq

yê]øÏ n<äq|ü⁄ uÀ<Ûäq #Ój·÷´*. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\‘√ düe÷yXÊ\T »s¡bÕ*.

|æ\¢\ Vü‰»s¡T, nuÛÑ´düq kÕúsTT, |ü⁄s√>∑‹ ‘·~‘·s¡ $esê\T #ÓbÕŒ*.

ñbÕ<Ûë´j·T $<ë´]Δ ìwüŒ‹Ô Á|üø±s¡+ ñbÕ<Ûë´j·TT\qT ìj·T$T+#ê*.

◊<äe n<Ûë´j·T+˝À bÕsƒ¡´Á|üD≤[ø£ eT÷˝≤´+ø±\qT $e]+#·&É+

»]–+~. bÕsƒ¡´ Á|üD≤[ø£ sêC≤´+>∑+˝À ù|s=ÿqï $\Te\≈£î ˝Àã&ç,

$<ë´s¡T ú\ düeTÁ> ∑ n_Ûeè~Δø Ï nqTe⁄>± ñ+&Ü*. nuÛ Ñ ´d üq+

ø£è‘ê´<Ûës¡+>±, nH˚«wüD≤‘·àø£+>±, Á|ü‹uÛÑqT, XÊØs¡ø£, e÷qdæø£

kÕeTsêú´ìï yÓ*øÏrùd~>± ñ+&Ü*. uÛ Ñj·T+, e‹Ô&ç, Ä+<√fi¯q

ø£*–+#˚~>± ñ+&É≈£L&É<äT. ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä |üP]Ô #˚dæq $<ë´s¡Tú\≈£î

dü]º|òæ¬øŸ sTTyê«*. ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä |üPs¡Ôj˚T´˝À|ü⁄ m˝≤+Ï uÀsY¶ |üØø£å\T

ñ+&Ée⁄.

Äs¡e n<Ûë´j·T+˝À |æ\¢\ Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD >∑T]+∫ O+~. C≤rj·T

|æ\¢\ Vü≤≈£îÿ\ s¡ø£åD ø£MTwüHé e÷~]>± sêh kÕúsTT ø£MTwüHé\T @sêŒ≥T

#Ój·÷´*. á ø£MTwüHé\T ñ∫‘· ìs¡“¤+<Ûä $<ä´ô|’ e#˚Ã |òæsê´<äT*ï

$#ê]kÕÔsTT. $<ë´ Vü≤≈£îÿ s¡ø£åD @sêŒ≥T¢ düMTøÏå+∫ yêÏ neT\T≈£î

rdüTø√yê*‡q #·s¡ \ >∑T]+∫ dæbòÕs¡düT #kÕÔsTT. $<ë´ Vü≤≈£îÿ #·≥º+

ø£*Œ+#˚ Vü≤≈£îÿ\ô|’ kÕúìø£ dü+düúøÏ |òæsê´<äT\T #Ój·Té#·TÃqT. dü<äs¡T

|ò æsê´<äT\qT ìπs›•‘· |ü<ä Δ‹ Á|üø±s¡+ |ü]wüÿ]+#ê*‡ ñ+≥T+~.

Ç+<äTø√dü+ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ˇø£ C≤rj·T dü\Vü‰ dü+|òü÷ìï @sêŒ≥T

#Ój·÷´*.

Çø£ @&Ée n<Ûë´j·T+˝À Á|üuÛÑT‘ê«\ u≤<Ûä´‘·, •ø£åD≤~Ûø±sê\T,

yêĆ≤´\ qT+∫ s¡ø£åD, Á|üuÛÑT‘ê«\ n~Ûø±sê\T, #·≥º düuÛÑ\≈£î »yêãT<ëØ

‘·~‘·s¡ $wüj·÷\T bı+<äT |üs¡Ãã&çq$. á _\T¢øÏ nqTã+<Ûä+>±

#]Ãq ôw&É÷´ Ÿ À bÕsƒ¡XÊ\\≈£î ø£ dü edü‘·T\T, ñbÕ<Ûë´j·TT\T dü+K´,

|üì ~Hê\ >∑T]+∫ ù|s=ÿq≥+ »]–+~.

á _\T¢ Á>±MTD $<ë´_Ûeè~›øÏ ô|<ä› eTT+<ä&ÉT>∑T. áHê&ÉT $<ë´

s¡+>∑+˝À Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\T #ê˝≤ yÓqTø£ã&ç ñHêïsTT. Á>±MTD

ÁbÕ+‘ê˝À¢ì |æ\¢\T, eTTK´+>± u≤*ø£\T, yÓqTø£ã&çq esêZ\≈£î #Ó+~q

|æ\¢\T, bÕsƒ ¡XÊ\\ Äø£s¡¸D°j·TyÓTÆq, HêD´‘·>∑\ $<ä´ \_Û+#·ø£

bÕsƒ¡XÊ\\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+≥THêïs¡T. yê]øÏ á _\T¢ <ë«sê $<ä´

Vü≤≈£îÿ>± \_ÛdüT Ô+~. $<ë´s¡+>∑+˝À yÓqTø£ã&çq sêh+>± ñqï

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ≈£î _\T¢ ˇø£ es¡+. Bì ñ|üjÓ÷–+∫ nìï yÓqTø£ã&çq

ÁbÕ+‘ê\˝ÀqT bÕsƒ¡XÊ\\qT @sêŒ≥T #˚dæ yêÏ <ë«sê |æ\¢\+<ä]øÏ

eT+∫ HêDýÓTÆq $<ä´ n+~+#·&ÜìøÏ neø±X¯+

ø£\TZ‘·T+~.

&Üˆˆ ÁøÏwüíyÓ÷Vü≤Hé sêe⁄

ôd+≥sY ôV≤&é

ØôdsYÃ& Áf…Æì+>¥

m.j·T+.ÄsY. nbÕsY¶



n+‹eT <Ó’eÁ|üeø£Ô Vü≤»s¡‘Y eTTVü≤eTà<é (dü.n.dü+) ‘êeTT |ü⁄Ïº

ô|]–q nπs_j·÷ H˚\ô|’q eTø±ÿq>∑s¡+˝À ‘·eT 40e @≥ Áø°düTÔX¯ø£+

12-2-610 s¡eTC≤Hé e÷dü+ X¯óÁø£yês¡+ Hê&ÉT yê]ô|’ <Ó’eÁ>∑+<∏äyÓTÆq

KTsêHé ne‘·s¡D ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq HêÏqT+&ç <Ó’e<Í‘·´+ bı+<ës¡T.

ÄHêÏ qT+&ç n˝≤¢Vt≤ Ä<˚XÊqTkÕs¡+ |üHÓï+&ÉTqïs¡ dü+e‘·‡sê\

ø±\+ @πøX¯«s¡ dæ<ë∆+‘· Á|ü#ês¡+ kÕ–+∫q H˚|ü<Ûä´+˝À eTø±ÿ ãVüQ

<Ó’yêsê<Ûä≈£î\ nes√<Ûë\T, Væ≤+kÕ <Ís¡®Hê´\T |üsêø±wüº≈£î #˚s¡T≈£îHêïsTT.

KTsY ÄHé ne‘·]+∫q

|ü$Á‘· e÷dü+ ªs¡eTC≤Héµ

yê] J$‘·+ <äTs¡“¤s¡yÓTÆb˛sTT+~. Ä |ü]dæú‘·T˝À¢ n˝≤¢Vt≤ Ä<˚XÊqTkÕs¡+

eTø±ÿqT e~* eTBHê≈£î e\dü (Væ≤Á»‘Y) yÓfi≤fls¡T. ÄHêÏ qT+&ç ÇkÕ¢+

ø±\e÷q+ Væ≤ÁJ X¯ø£+ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTT+~. Væ≤ÁJ X¯ø£ dü+e‘·‡s¡+

yÓTTVü≤s¡+ e÷dü+‘√ ÁbÕs¡+uÛÑeTÚ‘·T+~.

Áø°düT ÔX¯ø£+ 2005 e÷]Ã e÷dü+˝À e#˚Ã yÓTTVü≤s¡+ e÷dü

Äs¡+uÛÑ+‘√ Væ≤ÁJ X¯ø£+ 1445 n+‘·yÓTÆ 1446˝À Á|üy˚•düTÔ+~. Væ≤ÁJ

X¯ø£ dü+e‘·‡s¡|ü⁄ |üHÓï+&ÉT e÷kÕ\˝À ‘=$Tà<äe e÷dü+ s¡eTC≤Hé.

ø±\>∑eTq+˝À C≤‘·T\T @<˚ì Á|ü<Ûëq dü+|òüT≥q jÓTTø£ÿ ÁbÕX¯XÊÔ´ìï ∫s¡düàs¡D°j·T+>± ñ+#·Tø√≤ìøÏ >∑Ts¡TÔ>±

‘·eT<ä+≥÷ ø£ ø±\e÷Hêìï @s¡Œs¡T#·T≈£îHêïs¡T. n˝≤+Ï yêÏ˝À H˚Ï Áø°düTÔX¯ø£+, XÊ*yêVü≤q X¯ø£+˝≤π> ÇkÕ¢+ ø±\

e÷q+ Væ≤ÁJ X¯ø£+>± e´eVü≤]+#·ã&ÉT‘·÷ ñ+~. nìï X¯ø±\ ø±\e÷Hê\˝Àì yês¡|ü⁄ ~Hê\T, e÷dü|ü⁄ yêsê\T

dü+e‘·‡s¡|ü⁄ e÷kÕ\ dü+K´ ˇø£Ï>±H˚ ñ+&É≥+ $X‚wü+.


Sthankapa_Septcolo.indd 21 8/29/09 5:33:01 PM

ÇkÕ¢+ #·]Á‘·˝À s¡eTC≤qT e÷dü+ |ü$Á‘·‘·,

ÁbÕ<Ûëq´‘·˝À ‘·q<ä+≥÷ ˇø£ $•wüº kÕúHêìï

dü+‘·]+#·T≈£î+~. n~ dü+‘·]+#·T≈£îqï Ä

|ü$Á‘·‘·qT ‘Ó\TdüTø√≤ìøÏ <ëì H˚|ü<Ûë´ìï

‘Ó\TdüTø√e≥+ m+‘Ó ’Hê nedüs¡+. eTØ

eTTK´+>± e÷qyê[ ÇVü≤|üs¡ Jeq eTTøÏÔ

yÓ÷øå±\¬ø’ n˝≤¢Vt≤ ne‘·]+|üCÒdæq Á>∑+<Ûë\˙ï

s¡eTC≤qT e÷dü+˝ÀH ne‘·]+∫q ø±s¡D+>±

Ä Á>∑+<∏ë\qT >∑÷]Ã ‘Ó\TdüTø√e&É+ eTØ

eTTK´+.

ÁãVü‰à+&ÉyÓTÆq Á>∑Vü‰\ qT+&ç dü÷øå±‹

dü÷ø£åàyÓTÆq |üs¡e÷DTe⁄\ es¡≈£î á $X¯«+˝Àì

düèwæº‘·\˙ï yêÏ düèwæºø£s¡Ô nsTTq n˝≤¢Vt≤

yêÏì ìπs›•+∫q $<ÛëHê\˝À eTqT>∑&É

kÕ–düT ÔHêïj·Tqï~ ø±<äq˝Òì dü‘·´+. Ä

$wüj·T+ n+‹eT <Ó’e Á>∑+<∏äyÓTÆq KTsYÄHé˝À

Ç˝≤ # Ó| ü Œã& ç+~ ª ªy ˚ TeT T u Û Ñ÷$Tì, düèwæº Àì düø£\ düèwæº‘·\˝À e÷qeC≤‹ì n˝≤¢Vt≤ ø=ìï Á|ü‘´ø£ ‘·\‘√

düèwæº+#ê&ÉT. düèwæº˝À y˚Ïø° ˝Òì C≤„Hêìï, Ä˝À#·Hê $<ÛëHêìï,

dü«j·T+ ìs¡íj·T |ü]$T‘· ùd«#·Ã¤qT e÷qe⁄\≈£î e÷Á‘·y˚T Á|ükÕ~+#ê&ÉT

n˝≤¢Vt≤. Ä ø±s¡D+>±H˚ düèwæº˝À ¬ø˝≤¢ e÷qe »qà ñ‘·ÔeT »qà>±

e´eVü≤]+#·ã&ÉT‘·÷ ñ+~. <Ó’e+ Ä<˚•+∫q Jeq $<ÛëHêìï

Ä#·]+#·≥yÓ÷ ˝Òø£ ‹s¡düÿ]+#·≥yÓ÷ nH˚ ùd«#·Ã¤qT eTìwæ ìs¡íj·÷ìπø

e~*y˚XÊ&ÉT n˝≤¢Vt≤. á $wüj·T+ KTsêHé˝À Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~.

ªªÇ~ dü‘·´+. MT Á|üuÛÑTe⁄ qT+&ç e∫Ã+~. ÇwüºyÓTÆqyês¡T Bìì

d”«ø£]+#·q÷ e#·TÃ, Çwüº+ ˝Òìyês¡T ‹s¡düÿ]+#·q÷ e#·TÃµµ (18e

n<Ûë´j·T+ 29e e#·q+). Ç˝≤ #Ó|üŒ≥y˚T ø±≈£î+&Ü <Ó’yê;ÛÛwüºyÓTÆq Á|üø£è‹

<Ûäs¡à+ô|’ J$‘·+ >∑&É|ü≥+ e\¢ ÇVü≤ |üs¡J$‘ê\˝À ø£*π> ˝≤uÛ≤˙ï,

eTH√;ÛwüºyÓTÆq $X¯è+K\ J$‘êìï >∑&ç|æ‘˚ »]π> qcÕºìï eTìwæøÏ düŒwüº+

#˚XÊ&ÉT. á$wüj·T+ ~e´ KTsêHé˝À Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~.

ªªme&ÉT Hê á e÷s¡Z <äs¡Ùø£‘ê«ìï nqTdü]kÕÔ&√ n‘·&ÉT e÷s¡ZeT÷

‘·|üŒ&ÉT, <Ísê“¤>±´ìø° >∑T]ø±&ÉT. Hê C≤„|æø£≈£î (Væ≤‘√|ü<˚XÊìøÏ)

$eTTKT&Ó’qyêìøÏ Á|ü|ü+#·+˝À J$‘·+ Çs¡T¬ø’b˛‘·T+~. Á|üfi¯j·T ~q+

Hê&ÉT y˚TeTT n‘·ìì n+<ÛäTì>± ˝Ò|ü⁄‘êeTTµµ (20e n<Ûë´j·T+ 122,

123 e#·Hê\T) Ä $<Ûä+>± n˝≤¢Vt≤, á uÛÑ÷$Tô|’ ‘=*e÷qe⁄&ÉT

ø±*&çq HêÏqT+&ç <Ó’yê;ÛÛwüº JeHêìï Á‘√dæsê»ì ‘·q eTH√;ÛÛwüº Jeq+

>∑&ç|æ $HêX¯|ü⁄≥+#·T\≈£î #˚s¡T≈£îqï Á|ü‹C≤‹ì ôV≤#·Ã]+#·≤ìø°,

yê]øÏ s¡TEe÷s¡Z+ #·÷|ü≤ìø° Äj·÷ düe÷C≤\˝Àì ñ‘·ÔeT e÷qe⁄\qT

‘·q Á|üeø£Ô\T>± #˚dæ |ü+bÕ&ÉT. yê]˝À m+#·T≈£îqï ãVüQ ø=~› Á|üeø£Ô\

ô|’ Äø±X¯Á>∑+<∏ë\qT ≈£L&Ü ne‘·]+|üCÒXÊ&ÉT n˝≤¢Vt≤.

Ä $<Ûä+>± e÷qeC≤‹ì C≤>∑è‘·+ #˚j·T≤ìøÏ Á|ü‹ø±\+˝ÀqT

Á|üuÛÑ$+|üã&É¶ <Ó’e Á|üeø£Ô\ dü+K´ ˇø£ \øå± Çs¡yÓ’Hê\T>∑T y˚\ì, yê]ô|’

ne‘·]+|üCÒdæq Äø±X¯Á>∑+<Ûë\ dü+K´ 230 qT+&ç 235>± Á>∑+<∏ë\˝À

#Ó|üŒã&ç+~. á Á>∑+<∏ë\˝À ãVüQø=~› Á>∑+<∏ë\ $esê\T e÷Á‘·y˚T

e÷qe |ü]C≤„HêìøÏ n+<ësTT.

Ä |üs¡+|üs¡˝À H˚ÏøÏ 1400 dü+e‘·‡sê\≈£î |üPs¡«+ eTø±ÿ˝À

»ìà+∫q Vü≤»s¡‘Y eTTVü≤eTà<é (dü.n.dü+) ∫e]Á|üeø£Ô. ne‘·]+|üã&çq

Äø±XÊ\q÷, yêÏ˝À ñqï düeTkÕÔìï dü‘·´+ |ü⁄Hê~>± ‘·|üŒ eTs=ø£

|ü⁄Hê~>± düèwæº+#·˝Ò<äTµµ (15e n<Ûë´j·T+ 85 e#·q+). Ä $<ÛëHê\

qT+&ç ‘=*–qHê&ÉT n$ HêX¯qyÓTÆb˛‘êsTT. Ä $<Ûä+>± ì]›wü º

$<ÛëHê\ |ü⁄Hê<äT\ô|’ eTqT>∑&ÉkÕ–düTÔqï á $X¯«+˝Àì uÛÑ÷$Tô|’ |ü]&ÛÉ

$\T¢‘·Tqï e÷qeC≤‹ n+<äT≈£î nr‘·+>± ñ+&ÉC≤\<äT. ˇø£y˚fi¯ ñ+fÒ

eTqC≤\<äT.

düèwæº˝Àì nDTeDTe⁄≈£L ˇø£ <Ûäsêàìï Á|ükÕ~+∫q $<Ûë‘· e÷qe

C≤‹ eTqT>∑&É≈£î ≈£L&Ü ˇø£ $<ÛëHêìï Ä<˚•+#ê&ÉT. Ä $<ÛëHêìï

$düà]ùdÔ, ø±\Áø£eT+˝À n~ ≈£L&Ü HêX¯qyÓTÆb˛‘·T+~.



Äø±X¯Á>∑+<∏ë\˝À ~e´KTsêHé n+‹eT <Ó’eÁ>∑+<∏ä+. Çø£ Á|üfi¯j·T~q+

es¡≈£L e÷qeC≤‹øÏ <Ó’e+ Ä<˚•+∫q Jeq $<ÛëHêìï #·÷ù| Á>∑+<∏äy˚T

ªKTsêHéµ. Ä Á>∑+<∏ä+˝Àì Ä<˚XÊ\qT Ä#·]+∫ #·÷|æq Vü≤»s¡‘Y

eTTVü≤eTà<é (dü.n.dü+) J$‘·+ e÷qeC≤‹øÏ Ä<äs¡Ù+.

e÷qe C≤‹ ÇVü≤|üs¡ Jeq kÕ|òü˝≤´ì¬ø’ n˝≤¢Vt≤ ne‘·]+|üCÒdæq

Äø±X¯Á>∑+<∏ë\˙ï s¡eTC≤qT e÷dü+˝ÀH˚ (Äj·÷ ø±\e÷Hê\

dü+e‘·‡s¡+˝Àì ‘=$Tà<äee÷dü+) ne‘·]+|üã&É≥+ $X‚wü+. H˚ÏøÏ

Hê\T>∑T y˚\ dü+e‘·‡sê\≈£î |üPs¡«+ <Ó’eÁ|üeø£Ô Vü≤»s¡‘Y ÇÁu≤V”≤+

(n˝…’ Væ≤edü‡˝≤+)>±]ô|’ ne‘·]+|üã&çq <Ó’e Ä<˚X¯yÓTÆq ªªdüV”≤bòÕµµ

(PSALMS) s¡eTC≤Hé e÷dü+ ˇø£Ï ˝Òø£ eT÷&Ée ‘˚Bq (2) <Ó’eÁ|üeø£Ô

Vü≤»s¡‘Y <ëeP<é (n˝…’ dü˝≤+)>±]ô|’ ne‘·]+|üã&çq ª»ã÷sYµµ

Á>∑+<Ûä+ s¡eTC≤Hé e÷dü+ 12 ˝Òø£ 18e ‘˚Bq (3) Vü≤»s¡‘Y ákÕ (n˝…’

Væ≤edü˝≤+)>±]ô|’ ne‘·]+|üã&çq <Ó’e Á>∑+<ÛäyÓTÆq ªª‘Í¬s’‘·Tµµ s¡+C≤Hé

dü+‘·]+#·T≈£î+~. á e÷dü+˝À <Ó’e ø±s¡TD´+ ≈£î+&Éb˛‘·>± ≈£îs¡TdüTÔ+<äì

Á>∑+<Ûë\˝À #Ó|üŒã&çq ø±s¡D+>± e÷‘·è Á>∑+<∏äyÓTÆq KTsêHé <Ûäsêàìï

d”«ø£]+∫q yês¡T (eTTdæ¢+\T) Ä Á>∑+<∏ä+˝Àì <Ó’e Ä<˚XÊqTkÕs¡+ Ä

e÷dü+˝À Á|ü‘˚´ø£ Äsê<Ûäq\T, <ëq <Ûäsêà\T yÓT+&ÉT>± Ä#·]+#·&É+

<ë«sê |ü⁄D´ |òü˝≤\qT <ä+&ÉTø√≤ìøÏ Á|üj·T‹ïkÕÔs¡T. s¡eTC≤Hé

e÷dü+˝À Ä#·]+#˚ Äsê<Ûäq\≈£î, <ëq<Ûäsêà\≈£î Ç‘·s¡ ~Hê\ Äsê<Ûäq\

|ü⁄D´ |òü˝≤\ø£Hêï &ÓuÛ…’“¬s≥¢ n~Ûø£ |ü⁄D´|òü\+ \_ÛdüTÔ+<äì Á>∑+<∏ë\˝À

#Ó|üŒã&ç+~.

KTsêHé Á>∑+<∏ä bÕsêj·TD+

KTsêHé nH˚ ns¡; |ü<ëìøÏ m≈£îÿe>± |ü]ƒ+|üã&˚~, |ü<˚ |ü<˚

bÕsêj·TD+ #˚j·T ‘·>∑Z~ nì ns¡ú+. n~ e÷qyê[ ÇVü≤ |üsê\ Jeq

eTTøÏÔ yÓ÷øå±ì¬ø’ <Ó’e+ ne‘·]+|ü CÒdæq ˇø£ dü+|üPs¡í Jeq $<Ûëq+

#·÷ù| Á>∑+<∏ä+ ø±e≥+ eT÷\+>±, <ëìì $X¯«dæ+∫ n+<äT˝À #Ó|æŒq

$<Ûä+>± ‘·eT J$‘ê\qT >∑&ÉT|ü⁄ø√≤ìø£ì Ä Á>∑+<∏ä <Ûäsêàìï d”«ø£]+∫q

eTTdæ¢+\T Ä e÷dü+˝À Ä Á>∑+<∏ëìï m≈£îÿe>± bÕsêj·TD+ #˚kÕÔs¡T.

kÕeT÷Væ≤ø£+>± Ä Á>∑+<Ûä ÁX¯eD+ #˚ùd ‘·sêMVt≤ nH˚ qe÷CŸqT Ä

e÷düeT+‘ê Ä#·]kÕÔs¡T.

á Á>∑+<∏ä+˝À 114 n<Ûë´j·÷\T, 6236 e#·Hê\T ñHêïsTT.

Ç+<äT˝À kÕe÷õø£, kÕ+düÿè‹ø£, yÓ’C≤„ìø£, <Ûë]àø£, HÓ’‹ø£, Ä]úø£, sê»ø°j·T

yÓTT<ä\>∑T e÷qe düeTdüÔ Jeq s¡+>±\˝À nqTdüs¡D°j·TyÓTÆq ˇø£

dü+|üPs¡í Jeq $<Ûëq+ Ä<˚•+|üã&ç+~. ~e´KTsêHé˝À Ä<˚•+|üã&çq

<Ó’yê;Ûwüº Jeq $<ÛëHêìï Ä#·]+#·≤ìøÏ n˝≤¢Vt≤ jÓT&É\ uÛÑj·T uÛÑ≈£îÔ\T

Á|ü<Ûëq+. n$ n\es¡T#·Tø√≤ìøÏ •ø£åD≤ ø±\y˚T Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+˝À

Ä<˚•+|üã&çq s¡eTC≤Hé e÷dü|ü⁄ Á|ü‘˚´ø£ Äsê<Ûäq\T. yêÏ˝À ñ|üyêdü+

Á|ü<ÛëqyÓTÆ+~.

ñ|üyêdü+

ñ|üyêdü+ <Ó’yêìøÏ nsTTwüºyÓTÆq düø£\ n$Væ≤‘· #˚wüº\≈£î <ä÷s¡+>±

ñ+∫ eTìwæ o\ ìsêàD≤ìøÏ ñ|üø£]+#·>∑\ ˇø£ #·ø£ÿÏ Äsê<Ûäq. á

$wüj·T+˝À KTsêHé À Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~. ª$X«dæ+∫q Á|ü»˝≤sê! ñ|üyêdü+

MT≈£î $~Û>± ìs¡ísTT+#·ã&ç+~. |üPs¡« Á|üeø£Ô\qT nqTdü]+#yê]øÏ ≈£L&Ü

e÷dü|ü⁄ 6e s√Eq <Ó’eÁ|üeø£Ô (4) Vü≤»s¡‘Y yÓTTVü≤eTà<é

(dü.n.dü+)>±]ô|’ ∫e]<Ó’e Á>∑+<∏äyÓTÆq KTsYÄHé s¡eTC≤Hé

e÷dü+˝À ˇø£ |òüTqyÓTÆq sêÁ‹ ne‘·]+|üã&çq≥Tº

Á>∑+<∏ë\T #ÓãT‘·THêïsTT. á $wüj·T+ KTsYÄHé˝À

Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~. ªª|ü$Á‘· KTsYÄHé ne‘·]+∫q HÓ\

s¡eTC≤Hé HÓ\ e÷qe⁄\+<ä]ø° (Ä Á>∑+<∏äÛä+) e÷s¡Z

<äs¡Ùø£+. s¡TEe÷s¡Z+ #·÷ù|, dü‘ê´dü‘ê´\qT y˚s¡T

|ü]#˚ düŒwüºyÓTÆq ñ|ü<˚XÊ\T n+<äT˝À ñHêïjYTµµ . . .

. . (2e n<Ûë´j·T+ 185e#·q+).

<Ó’eÁ>∑+<∏äyÓTÆq KTsêHé @<√ ˇø£ Á|ü‘˚´ø£ esêZìøÏ

#Ó+~q Á>∑+<∏ä+ ø±<äì, n~ düèwæºø£s¡Ô nsTTq n˝≤¢Vt≤

‘êqT düèwæº+∫q düeTdüÔ e÷qyê[ ÇVü≤ |üs¡ Jeq eTTøÏÔ,

yÓ÷ø£åÁbÕ|æÔ¬ø’ ˇø£ dü+|üPs¡í Jeq $<ÛëHêìï Á|ükÕ~+#˚

Á>∑+<∏äÛäeTì n~ |üPs¡«+|ü⁄ düeTdüÔ <Ó’eÁ>∑+<∏ë\ Xè+K\˝À

∫e] Á>∑+<∏äeTì, yêÏ˝Àì $wüj·÷\qT e÷qyê[øÏ

eTs=ø£kÕ] <ÛäèMø£]+#·≤ì¬ø’ ne‘·]+|üã&çq e÷‘·è

Á>∑+<∏äeT˙, ∫e] Á>∑+<∏ääeT˙ dü«j·÷Hê KTsêHé˝À

#Ó|üŒã&ç+~.

ªªÁ|üeø±Ô, y˚TeTT ˙ e<ä›≈£î |ü+|æq á Á>∑+<∏ä+ dü‘ê´ìï rdüTø=ì

e∫Ã+~. ‘·q ø±\+˝À ñqï≥Te+Ï ªªn˝ŸøÏ‘êuŸµµ˝Àì uÛ≤>±\qT

n~ <ÛäèMø£]düTÔ+~, |ü]s¡øÏådüTÔ+~ (5e n<Ûë´j·T+-48e e#·q+).

n˝Ÿ øÏ‘êuŸqT dü+s¡øÏå+#˚~ n+fÒ n~ |üPs¡«+ ne‘·]+|üã&çq

Äø±X¯Á>∑+<∏ë\˝À #Ó|üŒã&çq düeTdüÔ dü‘√´|ü<˚XÊ\qT ‘·q˝ÀìøÏ rdüTø=ì

|ü~\ |üs¡T#·T≈£îqï~ nì ns¡∆+. Bì e\¢ Ç+ø± $es¡+>± ‘Ó*ùd

dü‘·´y˚T$T≥+fÒ KTsêHé eT]j·TT $$<Ûä ø±˝≤\˝À, $$<Ûä uÛ≤wü\˝À

n˝≤¢Vt≤ ‘·s¡|ü⁄ qT+∫ ne‘·]+∫q düeTdüÔ Á>∑+<∏ë\T yêdüÔyêìøÏ

eTÚ*ø£+>± ˇπø Á>∑+<∏ä+. yêÏ s¡#·sTT‘· ˇø£&˚, yêÏ \ø£å´+ ˇø£fÒ,

yêÏ ñ<˚›X¯+ ˇø£fÒ, yêÏ <ë«sê e÷qe C≤‹øÏ Á|ükÕ~+|üã&çq

C≤„qeT÷ ˇø£fÒ. ˇø£y˚fi¯ uÛÒ<ä+ @<Ó’Hê ñ+fÒ n~ s¡#·Hê uÛÒ<äy˚T. Ä

uÛÒ<ä+ ≈£L&Ü ˇπø \ø£å´+ ø=s¡≈£î $_Ûqï ÁXÀ‘·\qT ãÏº $_Ûqï$<Ûë\T>±

ne\+_+#·ã&ç+~.

Ä $<Ûä+>± düs¡« e÷qyê[ Jeq kÕ|òü\´ø±s¡ø£yÓTÆq ì» \

øå±´ìï $&ÉeT]∫ #Ó|æŒq <Ó ’eÁ>∑+<∏ë\˙ï s¡eTC≤Hé e÷dü+˝ÀH˚

ne‘·]+∫q ø±s¡D+>± nìï e÷kÕ\˝À Ä e÷dü+ n‘·´+‘· |ü$Á‘·‘·qT



$~Û+#·ã&ç+~. Bì e\¢ MT˝À uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ\T »ì+#˚ neø±X¯+ ñ+~µ.

(2en<Ûë´j·T+ 183e e#·q+). KTsêHé À eTs√ #√≥ Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~.

ªªe÷qe⁄˝≤sê! $TeTà*ï MT≈£î |üPs¡« yê]ì düèwæº+∫q MT Á|üuÛÑTe⁄qT

Äsê~Û+#·+&çµµ (2e n<Ûë´ 21e#·q+) Ä $<Ûä+>± n+<ä] <Ó’e+ ˇø£ÿ&˚

nH˚ á dü‘ê´ìï Á>∑Væ≤+#·>∑*–‘˚ e÷qe⁄\+‘ê ˇø£ÿf…Æ, uÛÒ<äuÛ≤e+

Ò≈£î+&Ü eTq>∑\ ÄkÕÿs¡+ ñ+~. ñ|üyêdü ~Hê\˝À πøe\+ <Ó’e ;Û‹‘√

<Ûäs¡àdüeTà‘·yÓTÆq nqï bÕ˙j·÷\≈£î ôd’‘·+ <ä÷s¡+>± ñ+&É>∑\ ìÁ>∑Vü‰ìï

n\es¡T#·T≈£îH˚ •ø£åD bı+<ä≥+ <ë«sê yê] J$‘·+˝Àì Ç‘·s¡ n$Væ≤‘·

ø√¬sÿ\≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&É≥+ düT\uÛÑ‘·seTe⁄‘·T+~.

»ø±‘Y: Ç~ düe÷»+˝À ù|<ä\ nedüsê\T rs¡Ã≤ìøÏ $~Û>± #Ó*¢+#·e\

dæq ô|’ø£+. KTsêHé À Bì Ä»„ Ç˝≤ ñ+~. qe÷CŸ e´edüúqT kÕú|æ+#·+&ç.

ù|<ä\Vü≤≈£îÿ (»ø±‘Y) #Ó*¢dü÷Ô ñ+&É+&çµµ (2e n<Ûë´j·T+ 43e e#·q+).

Ç~ düe÷»+˝Àì <Ûäì≈£î\≈£î Ä<˚•+|üã&çq Ä»„. ÇkÕ¢+˝À qe÷CŸ

‘·s¡Tyê‘· Bìπø n‘·´~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´+ ñ+~. ‘·>∑Tdü+|ü<ä ø£*–q Á|ü‹

eTTdæ¢+ ‘·q e<ä› ñqï ‘·>∑T yÓ÷‘ê<äT yÓ+&ç, ã+>±sê\ $\Te˝À

@≤ ¬s+&ÉTqïs¡ XÊ‘·+ <ÛäHêìï ìs¡Tù|<ä\≈£î Ç‘·s¡ ìπs›•‘· n+XÊ\¬ø’

$~Û>± (<ëq <Ûäs¡à+>± ø±<äT) #Ó*¢+#ê*. kÕ<Ûës¡D+>± Ç~ s¡eTC≤Hé

e÷dü+˝À #Ó*¢kÕÔs¡T.

|òæÁ‘ê: »ø±‘Y düe÷»+˝À ìs¡Tù|<ä\ Vü≤≈£îÿ>± #Ó*¢+#˚ <Ûäq+. nsTT‘˚

|òæÁ‘ê s¡eTC≤Hé e÷dü+ eTT–dæq eTs¡TdüÏ ~q+ á<é (|ü+&ÉT>∑) Hê&ÉT

ìs¡Tù|<ä\T ôd’‘·+ n+<ä]‘√bÕ≥T |ü+&ÉT>∑ Äq+<ë\T |ü+#·Tø√≤ìø£ì

Ç#˚Ã ô|’ø£+. k˛ÔeT‘· >∑\ ≈£î≥T+ã+˝Àì Á|ü‹ düuÛÑT´ìô|’ ‘·˝≤ ˇø£

øÏ˝À 750 Á>±eTT\ >√<ÛäTeT\T >±ì nìyês¡´ |ü]dæú‘·T˝À¢ <ëì

$\Te≈£î dü]|ü&˚ q>∑<äT ô|’ø£+ >±ì ìs¡Tù|<ä\≈£î |ü+&ÉT>∑ ~HêìøÏ

eTT+<äT #Ó*¢+#ê*.

|òüTqyÓTÆq sêÁ‹: s¡eTC≤Hé e÷dü+˝À ˇø±H=ø£ sêÁ‹ |òüTqyÓTÆq<ä˙, Ä

sêÁ‹ <Ó’e<ä÷‘·\T $X¯«Á|üuÛÑTe⁄ Ä»„‘√ uÛÑ÷$Tô|’ ne‘·]kÕÔs¡˙, n˝≤

yês¡T ñ<äj·T+ es¡≈£L ñ+≤s¡˙, Ä HêÏ sêÁ‹ Äsê<Ûäq\T y˚sTT HÓ\\

Äsê<Ûäq\ ø£Hêï $Tqï nsTTq |ü⁄D´|òü˝≤ìï ø£\T>∑ CÒkÕÔj·Tì KTsêHé˝À

#Ó|üŒã&çq Á|üø±s¡+, eTTdæ¢+\T Ä e÷dü|ü⁄ ∫e] <äX¯ø£|ü⁄ uÒdæ sêÁ‘·T\˝À

m≈£îÿe düeTj·÷ìï Äsê<Ûäq\˝À >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T.

á<äT˝Ÿ |òæ‘·sY: m≈£îÿe |ü⁄D´ |òü˝≤\qT n+<äT≈£îH˚ neø±XÊìï

ø£\T>∑CÒùd |ü$Á‘· s¡eTC≤Hé e÷kÕìï Á|ükÕ~+∫q+<äT≈£î. Ä e÷dü+˝À

Äsê<Ûäq\T #˚ùd uÛ≤>±´ìï ø£\T>∑ CÒdæq+<äT≈£î n˝≤¢Vt≤≈£î ø£è‘·»„‘·>± Ä

e÷dü+ eTT–dæ, Ä ‘·s¡Tyê‘· wüyê« Ÿ e÷dü|ü⁄ ‘=*s√E eTTdæ¢+\T |ü+&ÉT>∑

»s¡T|ü⁄≈£î+≤s¡T. <ëìH˚ á<äT˝Ÿ |òæ‘·sY n+≤s¡T.

ìs¡Tù|<ä\≈£î |òæÁ‘ê #Ó*¢+#˚ |ü+&ÉT>∑ nsTTq+<äTq <ëìøÏ Ä

ù|s¡T kÕs¡∆ø£eTsTT+~. ÄHê&ÉT ] ãj·T≥ Á|ü‘˚´øÏ+#·ã&çq á<é>±Vt≤

yÓTÆ<ëq+˝À kÕeT÷Væ≤ø£ qe÷CŸ Ä#·]+∫ düe÷» dü+πøåeT+ø√dü+

n˝≤¢Vt≤qT y˚&ÉT≈£î+≤s¡T.

≈£î\eT‘ê\≈£î nr‘·+>± ù|<ä\≈£î <ëq<Û äsêà\T #˚kÕ Ôs ¡T.

ã+<ÛäT$TÁ‘·T\≈£î X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó\T|ü⁄≈£î+≤s¡T. eTTdæ¢+, eTTdæ¢y˚T‘·s¡T\

eT<Ûä´ nìs¡«#·˙j·TyÓTÆq |üs¡düŒs¡ ùdïVü≤ kÂÁuÛ≤‘·è‘ê«\T ô|qy˚düT≈£îqï

$•wüº dü+düÿè‹ |ü]&ÛÉ$\T¢‘·Tqï eTq <˚X¯+˝À eTTdæ¢+\T ‘·eT eTTdæ¢y˚T‘·s¡

k˛<äs¡T\qT $+<äT\≈£î ÄVü‰«ìkÕÔs¡T.

eTTdæ¢y˚T‘·s¡T\T ‘·eT eTTdæ¢+ ùdïVæ≤‘·T\≈£î |ü+&ÉT>∑ X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T

‘Ó\T|ü⁄‘ês¡T. $$<Ûä <Ûäsêà\T |ü]&ÛÉ$˝Ò¢ eTq <˚X¯+˝À á<äT˝Ÿ |òæ‘·sY eTq

<˚X¯|ü⁄ _Ûqï‘·«+˝À @ø£‘·«+ nH˚ $•wüº dü+düÿè‹øÏ Á|ürø£>± ì\TdüTÔ+~.

Ä $<Ûä+>± Ç~ kÕe÷õø£ |ü+&ÉT>∑. - m.myéT. |ò”#·sY‡



ˇø£kÕ] $‹Ô‘ eT÷&fi¢ bÕ≥T |ü+≥

ˇø£kÕ] $‹Ô‘ eT÷&fi¢ bÕ≥T |ü+≥. Á|ü‹ ¬s+&ÉT e÷kÕ\≈£î ø£kÕ]

~>∑Tã&ç. Ç+Ï ô|s¡À¢ |ü~ –+»\qT HêÏ‘ ≈£î≥T+u≤ìøÏ dü]b˛jT

|ü|ü. Á|üdüTÔ‘·+ HÓ\ø=qï ø£+~ ø=s¡‘·≈£î Ç~ ‹s¡T>∑T Òì $s¡T>∑T&ÉT.

ø=~›>± ˙Ï edü‹, ø=+‘· ÁX<äΔ rdüT≈£î+fÒ @&Ü~ bı&Ée⁄Hê e÷¬sÿÀ¢øÏ

ø£+~ |ü+≥qT rdüT≈£îsêe#·TÃ. kÕ<Ûës¡D s¡ø±\≈£î _ÛqïyÓTÆq ø£+~

$‘·ÔHê\qT ‘·$TfiHê&ÉT eékÕj·T $X«$<ë´\j·T |ü]XÀ<ÛäHê $uÛ≤>∑+

ø£ìô|Ïº+~. á $‘·ÔHê\qT sêÁcÕºìøÏ rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ n~Ûø±s¡T\T

Á|üj·T‘êï\qT eTTeTàs¡+ #˚XÊs¡T. n˙ï nqT≈£L*ùdÔ... Á|üdüTÔ‘· d”»Hé

qT+# á øÏ+~ $‘·ÔHê\T sêh+˝À kÕ>∑T˝ÀøÏ e#Ã neø±XeTT+~.

Á|üdüTÔ‘·+ ñqï kÕ<Ûës¡D ø£+~ s¡ø± …’‘ –+»qT $‹Ôq 155`165

s√E˝À¢ ø±|ü⁄ø=düTÔ+~. mø£sêìøÏ 4 qT+∫ 6 øÏ«+≤fi¢ ~>∑Tã&ç edüTÔ+~.

‘·sê«‘· yÓTTø£ÿqT n˝≤π> O+∫Hê |üP‘·, ø±j·T sê<äT ø£qTø£ ø√ùdkÕÔs¡T.

y˚s¡TXËq>∑, yÓTTø£ÿC§qï, C§qï, |ü‹Ô e+Ï |ü+≥˝À¢ n+‘·s¡|ü+≥>±

≈£L&Ü ø£+~ì kÕ>∑T#˚düTÔHêïs¡T. ø£+~ sêh KØ|òt kÕ<Ûës¡D $d”Ôs¡í+

4.5 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡T¢. eTTK´+>± s¡+>±¬s&ç¶, eTVü≤ã÷uŸq>∑sY, q\¢>=+&É,

Á|üø±X+, >∑T+≥÷s¡T, ø£s¡÷ï\T, nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ À¢ ø£+~ì m≈£îÿe>±

|ü+&çkÕÔs¡T. nsTT‘ esê¸uÛ≤e |ü]dæú‘·T\ ø±s¡D+>± á @&Ü~ 1.40

\ø£å\ ôV≤ø±ºs¡¢ $d”Ôs¡í+˝À e÷Á‘·y˚T á |ü+≥ kÕ>∑T˝ÀøÏ e∫Ã+~.

kÕ<Ûës¡D+>± á düeTj·÷ìøÏ 2.21 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡¢ $d”Ôs¡D+ kÕ>∑T˝ÀøÏ

sêyê*‡ ñ+~.

ø=‘·Ôs¡ø£+ ø£+~|ü+≥˝À¬s+&ÉT HÓ\\˝À ø√‘·

<˚X¯yê´|üÔ+>± ≈£L&Ü ø£+~ ñ‘·Œ‹Ô ‘·>∑Z&É+‘√ e÷¬sÿÀ¢ |ü|ü ø=s¡‘·

@s¡Œ&ç+~. <ë+‘√ <Ûäs¡\T ô|]>±sTT. $<˚XÊ\ qT+∫ ~>∑TeT‹

#düTø√yê\Hêï... nø£ÿ&Ü ø=s¡‘· Ò! á H|ü<∏ä +˝À ì‘êédüs¡ edüTÔe⁄\

<Ûäs¡\ ìj·T+Á‘·D |üs¡ yø£åD ø√dü+ @sêŒf…Æq eT+Á‘·T\ ø£$T° yÓTT<äÏ

düe÷yX+˝À ø=‘·Ô e+>∑&Ü\ô|’ #·s¡Ã »]–+~. eTTK´+>± dü«\Œø±*ø£

s¡ø±˝…’‘˚ Ç≥T ¬s’‘·T\≈£î, n≥T $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î ˝≤uÛÑ<ëj·Tø£+>±

ñ+≥T+<äì n~Ûø±s¡T\≈£î dü÷∫+#ês¡T. á H˚|ü<∏ä´+˝À ‘·$Tfi¯Hê&ÉT

eékÕj·T$X«$<ë´\j·T+ |ü]~Û Àì uÛÑyêì kÕ>∑sY |ü]XÀ<ÛäHê πø+Á<ä+


ø£ìô|Ïºq ø=‘·Ô e+>∑&É+ >∑T]Ô+∫ n~Ûø±s¡T\T eT+Á‘·T\≈£î $e]+#ês¡T.

á $‘·ÔHê\qT sêhìøÏ rdüT≈£îsêyêq* eT+Á‘·T\T n~Ûø±s¡T\≈£î

dü÷∫+#ês¡T.

Ç+Ï ô|s¡Ï À, >∑≥¢ô|’q ≈£L&Ü..‘·$Tfi¯Hê&ÉT eékÕj·T $X¯«$<ë´\j·T+ uÛ ÑyêìkÕ>∑sY ` 1

(;mdtÄsY`1) ù|]≥ eT÷&˚fi¯¢ bÕ≥T ~>∑Tã&çì Ç#˚Ã e+>∑&Üìï

ø£ìô|Ïº+~. Á|üdüTÔ‘·+ á $‘·ÔHê\‘√ ‘·$TfiHê&ÉT, πøs¡fi e+Ï sêÁcÕº À¢

ø£+~ |ü+&çdüTÔHêïs¡T. ˙Ï edü‹ ñqï ÁbÕ+‘ê˝À¢H Bìì ydüTø√yê*.

Ç+Ï ô|s¡À¢, bı\+ >∑≥¢ô|’q ≈£L&Ü Bìì |ü+&ç+#·&ÜìøÏ M\e⁄‘·T+<äì

m ®s¡+>± eékÕj·T $X¯«$<ë´\j·T+ ñbÕ<Ûä ≈£åî&ÉT sê|òüTe¬s&ç¶ #ÓbÕŒs¡T.

á $‘·ÔHê\ ø√dü+ nø£ÿ&ç n~Ûø±s¡T*ï dü+Á|ü~+#êeTì ‘Ó*bÕs¡T. á

s¡ø£+ $‘·ÔHê\qT bı\+˝À HêÏq 160 s√E˝À¢ yÓTT<äÏ |ü+≥ edüTÔ+~.

‘·sê«‘· Á|ü‹ ¬s+&ÉT e÷bÕ\≈£î ˇø£kÕ] |ü+≥ ~>∑Tã&çì rdüTø√e#·TÃ.

|ü+≥qT rdüT≈£îqï ‘·sê«‘· yÓTTø£ÿqT n˝≤π> ñ+∫, ∫e] ø=eTà\qT

ø£‹Ô]+#ê*‡ ñ+≥T+~. ‘·sê«‘· ø=‘·Ô XÊK\T e∫Ã eT∞¢ |üP‘·, ø±j·T

edüTÔ+~. Ç˝≤ eT÷&˚fi¯¢ bÕ≥T ~>∑Tã&çì ÇdüTÔ+~. á s¡ø£+ |ü+≥

kÕ>∑T Ks¡TÃ $wüj·T+ $‘·Ôq <Ûäs¡ô|’ Ä<Ûës¡|ü&ç ñ+~. bòÂ+&˚wüHé $‘·ÔHê\T

m≈£îÿe yÓTT‘·Ô+˝À \_ÛùdÔ eékÕj·TXÊK <ë«sê ¬s’‘·T\≈£î |ü+|æD°

#˚j·÷\ì uÛ≤$düTÔHêïs¡T. ˇø£ y˚fi¯ Á;&ÉsY $‘·ÔHê\T ñ+fÒ yêÏì

$X¯«$<ë´\j·T+ πø å Á‘ê˝À ¢ kÕ>∑T #˚d æ bòÂ+&˚w üH é $‘· ÔHê\qT

|ü+&ç+#·qTHêïs¡T. Bì e\¢ Á|üdüTÔ‘· d”»Hé≈£î á $‘·ÔHê\T n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ

sêe⁄. nsTT‘ ‘·$TfiHê&ÉT qT+∫ m˝≤+Ï $‘·ÔHê\T ekÕÔj·TH $wüj·T+

¬s+&ÉT eT÷&ÉT s√E˝À¢ ‘˚\qT+~.

¬s’‘·T\ ø√dü+ ˙Ïeqs¡T\

ìj·T+Á‘·D ø£$TwüHé

kÕ>∑T˙Ï ÁbÕC…≈£îº\ øÏ+<ä Çø£ô|’ Á|ü‹ ˙Ï #·Tø£ÿ $ìjÓ÷>∑+ …ø£ÿ

Á|üø±s¡y˚T kÕ>∑T‘·T+~. Äj·Tø£≥Tº ∫e] uÛÑ÷eTT\≈£î ˙s¡T #˚s¡≈£î+&Ü

H√s¡Tqï ô|<ä› ¬s’‘·T\T <Ís¡®q´+>± ô|<ä› yÓTT‘·Ô+˝À eT<Ûä´˝ÀH˚ ˙Ï

$ìjÓ÷>±ìøÏ bÕ\Œ& #·s¡ \≈£î ‘Ós¡|ü&ÉqTqï~. Á|ü‹ ˙Ï u§≥÷º

eè<Ûë ø±≈£î+&Ü dü~«ìjÓ÷>∑+ »s¡T>∑T‘·T+~. Çe˙ï ¬s’‘·T\ Á|üjÓ÷»Hê Ò


\ø£å +>± Á|üuÛÑT‘·«+ @sêŒ≥T #j·TqTqï Ï eqs¡T\ ìj·T+Á‘·D ø£MTwüHé

<ë«sê ø±s¡´s¡÷|ü+ <ë\ÃqTHêïsTT.

m‹Ôb˛‘·\ |ü<∏äø±\‘√ bÕ≥T Á|ü‹ kÕ>∑T˙Ï ÁbÕC…≈£îº øÏ+<ä ˙Ï

\uÛÑ´‘· Ä<Ûës¡+>± Á|ü‹ @&Ü~, Á|ü‹ d”»Hé≈£î ¬s>∑T´˝Ò≥Ø ø£$TwüHé

s¡+>±\ yêØ>± kÕ>∑T˙s¡T, |ü≥ºD, Á>±MTD ‘ê>∑T˙s¡T, |ü]ÁX¯eT\≈£î

˙Ï πø≤sTT+|ü⁄\qT #˚j·TqT+~. s¡+>±\ yêØ>± ã˝Ÿÿ>± ø£$T|òüHé

#˚dæq πø≤sTT+|ü⁄\ Ä<Ûës¡+>± ÁbÕC…≈£îº n<∏ë]° (Á|üuÛÑT‘·«+) @ ÁbÕC…≈£îº

øÏ+<ä @ @ |ü+≥\T y˚j·÷\H˚~ ¬s’‘ê+>±ìøÏ dü÷∫düTÔ+~. n˝≤π>

&çÁdæºã÷´≥Ø\ yêØ>± ≈£L&Ü m+‘· ˙Ï $ìjÓT>∑+ #j·÷\H~ ≈£L&Ü

ÁbÕC…≈£îº Ä<∏ë]° ìsêΔ]düTÔ+~.

neT\T u≤<Ûä ‘· ø£$TwüHé<˚

á $<Ûä+>± ìsêΔ]+∫q y˚Ts¡≈£î ˙Ï $ìjÓ÷>∑+ düÁø£eT+>±

»s¡T>∑T‘√+<ë Òø± me¬s’Hê, @ &çÁdæºã÷´≥Ø øÏ+<Ó’Hê m≈£îÿe $ìjÓ÷>∑+

#düTÔHêïsê nH~ ¬s>∑T´ Ò≥Ø ø£MTwüHé |üs¡ yøÏå+#·&É+‘√ bÕ≥T Ä $<Ûä+>±

neT\T #düTÔ+~. mø£ÿ&Ó’Hê ìsêΔ]+∫q ˙Ï ø£Hêï m≈£îÿe>± $ìjÓ÷>∑+

»]–‘˚ n+<äT≈£î u≤<Û äT´˝… ’q Ç+»˙s¡T¢, n~Ûø±s¡T\T, kÕ>∑T˙Ï

dü+|òü÷\ô|’q #·s¡ \qT rdüT≈£îH˚+<äT≈£î ø£$TwüHé Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dæbòÕs¡T‡

#˚düTÔ+~. ˙Ï ø±\TcÕ´ìøÏ bÕ\Œ&çq yê]ô|’ ≈£L&Ü ø£]ƒq #·s¡´\≈£î

ø£$TwüHé dæbòÕs¡T‡\T #düTÔ+~. ìsêΔ]+∫q ìã+<Ûäq\ yTs¡≈£î Ï düs¡|òüsê

nj˚T´˝≤ #·÷düTÔqï ¬s’‘·T\‘√ ≈£L&çq kÕ>∑T˙Ï dü+|òü÷\≈£î ø£MTwüHé

dü÷#·q\ y˚Ts¡≈£î |üì#˚j·Tì Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\ô|’ Áø£eT•ø£åD≤ #·s¡ \qT

≈£L&Ü dæbòÕs¡T‡ #˚düTÔ+~. Á|ü‹ ÁbÕC…≈£îº ìs¡«Vü≤D, Ä|üπswüHé≈£î nj˚T´

e´j·÷ìï dü÷∫düTÔ+~. ø£MTwüHé #dæq dü÷#·q Á|üø±s¡+ Á|üuÛÑT‘·«+ ã&Ó®Ÿ À

ø£∫Ã‘·+>± ìs¡«Vü≤D, Ä|üπswüHé≈£î ì<ÛäT\qT πø≤sTTdüTÔ+~. Çø£ yê≥sY

]k ¬s‡dt ¬s>∑T´ ÒwüHé ø£$TwüHé #Ó’s¡àHé>± Á|üuÛÑT‘·« Á|ü<Ûëq ø±s¡ <ä]Ù kÕúsTT

n~Ûø±] Ò<ë yê≥sY ]k ¬s‡dt y˚TH˚CŸyÓT+Ÿ s¡+>∑+˝À Ç<ä›s¡T düuÛÑT´\T

O+≤s¡T. ˇø£ düuÛÑT´&ÉT yê≥sY ]k˛¬s‡dt Ç+»˙]+>¥˝À ì|ü⁄DT&ÉT,

eTs√ düuÛÑT´&ÉT yê≥sY ]k ¬s‡dt mø±qMTøÏ #Ó+~q ì|ü⁄DT&ÉT O+≤s¡T.

#Ó’s¡àHé, düuÛÑT´\ |ü<äM ø±\+ ◊<˚fi¯ófl O+≥T+~. 65 dü+e‘·‡sê\T

ô|’ã&çq yês¡T ø£$TwüHé #Ó’s¡àHé>± O+&+<äT≈£î nqs¡TΩ\T. ø£$TwüHé nedüs¡+

nqT≈£î+fÒ Á|ü‘´ø£ nVü‰«ì‘·T\T>± Ç+»˙]+>¥, eékÕj·T+, ‘ê>∑T˙s¡T,

|ü]ÁXeT\T, Hê´j·T, yêDÏ»´+, Ä]úø£ XÊK˝À¢ nqTuÛÑe+ Oqï yê]ì

|æ\Tee#·TÃ. ø£$TwüHé #Ó’s¡àHé, düuÛÑT´\T eTs√ ø±sê´\j·T+ qT+∫

Á|üjÓ÷»Hê\qT bı+<äsê<äT.

Á|ü‘êé÷ïj·T |ü+≥ Ò Ä<Ûës¡+

á @&Ü~ KØ|òt d”»Hé Àz Á|ü<Ûëq |ü+≥\ kÕ>∑T $d”Ôs¡í+ u≤>±

|ü&çb˛qT+~. rÁe esê¸uÛ≤e+e\¢ y˚dæq |ü+≥\T m+&çb˛e&É+‘√

bÕ≥T, düø±\+˝À yj·÷*‡q |ü+≥\ kÕ>∑T ì*∫b˛sTT+~. Ç|ü&ÉT

esê¸\T ≈£î]ùdÔ C§qï, XËq>∑, bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT, ø£+~ e+Ï |ü+≥\

$TqVü‰, Á|ü<Ûëq |ü+≥˝…’q |ü‹Ô, y˚s¡TXËq>∑ e+Ï yêÏøÏ ô|<ä›>±

O|üjÓ÷>∑+ O+&É<äT. KØ|òt d”»Hé kÕ>∑T≈£î düeTj·T+ eTT–+|ü⁄ <ääX¯≈£î

#˚s¡T≈£îqï+<äTq Ç|ü&ÉT e#˚Ã esê¸\‘√ dü«\Œø±*ø£ s¡ø±˝Ò ‘·|üŒ...

¬s>∑T´\sY |ü+≥\ kÕ>∑T≈£î neø±X¯+ ˝Ò<äT. ‘·sê«‘· esê¸\T ≈£î]ùdÔ

eTT+<ädüT Ô s¡MTøÏ yÓfi¯ ¢& Éy˚T eT+∫<äì m˙® s¡+>± eékÕj·T

$X¯«$<ë´\j·T+ XÊgy˚‘·Ô\T #ÓãT‘·THêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT esê¸\T ≈£î]ùdÔ

@jT ÁbÕ+‘ê˝À¢ @jT |ü+≥\T ydüTø√yê*? ‘·sê«‘· ≈£î]ùd esê¸\qT

Ä<Ûës¡+ #˚düT≈£îì kÕ>∑T #˚j·÷*‡q |ü+≥\ $esê\qT n~Ûø±s¡T\T

s¡÷bı+~düTÔHêïs¡T. Äj·÷ õ˝≤¢˝À¢ HÓ\ø=qï yê‘êes¡D |ü]dæú‘·T\T.,

nø£ÿ&ç H˚\\ (uÛÑ÷$T) dü«uÛ≤yêìï |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îì ìy˚~ø£

s¡÷bı+~+#˚ |üì˝À ìeT>∑ïeTj·÷´s¡T. n˝≤π> Á|üuÛÑT‘·«+ ≈£L&Ü

Á|ü‘êé÷ïj·T Á|üD≤[ø£ô|’ <äèwæº kÕ]+∫+~. Ç|üŒÏπø ø=ìï õ˝≤¢˝À¢

neT˝À¢øÏ e∫Ãq á Á|ü‘êé÷ïj·T Á|üD≤[ø£qT sêhyê´|ü Ô+>±

$dü Ô]+#·qTHêïs¡T. Ç|ü&ÉT esê¸˝§ùdÔ y˚\j·÷*‡q |ü+≥\≈£î

dü+ã+~Û+∫ dü«\Œø±*ø£ s¡ø£+ $‘·ÔHê*ï dæ<äΔ+ #düTÔHêïs¡T. MÏì 50

XÊ‘·+ dü_‡&ûô|’ n+~+#·qTHêïs¡T.

sêj·T\d”eT˝À O\e\T, C§qï

sêj·T\d”eT\ õ˝≤¢\ kÕ>∑Tô|’ esê¸uÛ≤e+ >∑D˙j·T Á|üuÛ≤yêìï

#·÷|ü⁄‘√+~. á õ˝≤¢ À¢ ys¡TXËq>∑ |ü+≥qT KØ|t d”»Hé À $kÕÔs¡+>±

|ü+&çkÕÔs¡T. eTTK´+>± nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ À 8 \ø£å\ ôV≤ø±ºs¡¢ $d”Ôs¡í+˝À

á |ü+≥qT kÕ>∑T #kÕÔs¡T. nsTT‘ Á|üdüTÔ‘·+ HÓ\ø=qï Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\

ø±s¡D+>± πøe\+ \ø£å ôV≤ø±ºs¡T¢ $d”Ôs¡í+˝ÀH˚ á |ü+≥qT y˚XÊs¡T.

nsTT‘ dü¬s’q esê¸\T Òø£b˛e&É+ e\¢ ydæq |ü+≥ ≈£L&Ü ã‹πø |ü]dæú‹

Ò<äT. esê¸˝§ùdÔ ‘*ø£bÕÏ H\˝À¢ O\e\T, O*¢, ø=Ás¡ C§qï (m+`35),

XËq>∑, dü»® ø£+~ |ü+≥\T ydüTø√e#·TÃ. nsTT‘ mÁs¡, q\¢πs>∑&ç H\˝À¢

bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT |ü+≥qT ≈£L&Ü kÕ>∑T #düTø√e#·TÃ. á õ˝≤¢ À¢ ‘·sê«‘·

es¡+ ≈£î]ùdÔ eTT+<ädüTÔ s¡; |ü+≥\≈£î yÓ\¢&ÉyT eT+∫<äì eékÕj·T

$X«$<ë´\j·T+ yÓ’dt #êq‡\sY sê|òüTe¬s&ç¶ n+≥THêïs¡T.

O‘·Ôs¡ ‘Ó\+>±D˝À bı<äT› ‹s¡T>∑T& u…≥sY!

O‘·Ôs¡ ‘Ó\s>±D˝Àì ìC≤e÷u≤<é, yÓT<äø˘, es¡+>∑ Ÿ, ø£Ø+q>∑sY,

n~˝≤u≤<é\˝À Á|üdüTÔ‘·+ esê¸\T ≈£î]ùdÔ bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT |ü+≥qT

y˚düTø√yê*. nsTT‘˚ es¡+>∑˝Ÿ, ø£Ø+q>∑sY õ˝≤¢˝À¢ O\e\qT ≈£L&Ü

kÕ>∑T#j·Te#·TÃ. ÇdüTø£ H\\≈£î _Ûqï+>± O+& ÁbÕ+‘ê˝À¢ dü«\Œø±*ø£

ø£+~ì ≈£L&Ü |ü+&ç+#·e#·TÃ.

<äøÏåD ‘Ó\+>±D˝À ÄeTT<ä+

<äøÏåD ‘Ó\+>±D˝À ÄeTT<ä+ kÕ>∑T≈£î nqT≈£L\+. eTTK´+>±



eTVü≤ã÷uŸq>∑sY, q\¢>=+&É õ˝≤¢˝À¢ì HÓ\˝À¢ á |ü+≥qT kÕ>∑T

#˚j·Te#·TÃ. nsTT‘˚ KeTà+, s¡+>±¬s&ç¶ õ˝≤¢ À¢ ø£+~, bı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT,

O\e\T, C§qï |ü+≥\≈£î nqT≈£L\yÓTÆq düeTj·T+.

<äøÏåD ø√kÕÔ À |ü‹ÔøÏ neø±X+

<äøÏåD ø√kÕÔ Àì >∑T+≥÷s¡T, Á|üø±e+ õ˝≤¢ À¢ Ç|üŒÏø° |ü‹Ô |ü+≥qT

kÕ>∑T #düTø√e&ÜìøÏ neø±X+ O+~. nsTT‘ >∑Ïº H\˝À¢H á |ü+≥qT

yj·÷*‡ O+≥T+~. |ü‹Ô, ø£+~ì ø£*|æ ≈£L&Ü kÕ>∑T #j·Te#·TÃ. nsTT‘

HÓ\÷¢s¡T, ø£ècÕí õ˝≤¢ À¢ e÷Á‘·+ C§qï, u§ã“s¡T¢, O\e\T ‘·|üŒ $T>∑‘ê

|ü+≥\ kÕ>∑T ø£wüºy˚T.

O‘·Ôs¡ ø√kÕÔ˝À yÓTTø£ÿC§qï

sêh+˝Àì $T>∑‘ê õ˝≤¢ ‘√ b˛*ùdÔ O‘·Ôs¡ ø√kÕÔ À ø=+‘· yÓTs¡T¬>’q

|ü]dæú‹ O+~. eTTK´+>± lø±≈£îfi¯+, $»j·Tq>∑s¡+, $XÊK|ü≥ï+

õ˝≤¢ À¢ esê¸\T ø=+‘· yÓTs¡T>±Z OHêïsTT. á õ˝≤¢ Àì kÕ>∑T $d”Ôs¡í+

≈£L&Ü $T>∑‘ê õ˝≤¢\‘√ b˛*ùdÔ ø=+‘· qj·TyT. nsTT‘ OuÛÑj·T>√<ëe]

õ˝≤¢˝À¢ e÷Á‘·+ esê¸uÛ≤ey˚T HÓ\ø=+~. Á|üdüTÔ‘·+ Çø£ÿ&É yÓTTø£ÿC§qï

ydüTø√e&ÜìøÏ nqT≈£L\+. n˝≤π> ≈£Ls¡>±j·T\T, ø£+~, C§qï, $Ts¡|ü,

sê–, |æ*¢ô|düs¡ e+Ï |ü+≥\qT ≈£L&Ü kÕ>∑T #düTø√e#·TÃ.

ø£+~øÏ eT<ä›‘·T <Ûäs¡ 3,500≈£î ô|+|ü⁄

ø£+~ |ü|ü <Ûäs¡\qT ìj·T+Á‹+#˚+<äT≈£î, O‘·Œ‹Ôì ô|+#˚+<äT≈£î

#·s¡ \T rdüT≈£î+≥THêïeTì, s¡;˝À ˙Ï edü‹ >∑\ ¬s+&ÉTqïs¡ \ø£å\

ôV≤ø±ºs¡¢ $d”Ôs¡í+˝À ø£+~ y˚ùd+<äs¡T≈£î M\T>± eT<ä›‘·T <Ûäs¡qT øÏ«+≤˝Ÿ≈£î

3,500 s¡÷bÕj·T\≈£î ô|+#·T‘·Tqï≥T¢ eTTKéT+Á‹ sê»X‚Ks¡¬s&ç¶

Á|üø£Ï+#ês¡T. ì‘êédüs¡ düs¡≈£î\ <Ûäs¡\ ìj·T+Á‘·Dô|’ nôd+;¢ À »]–q

#·s¡Ã˝À eTTKéT+Á‹ CÀø£´+ #˚düT≈£î+≥÷ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ø£+~øÏ

eT<ä›‘·T <Ûäs¡ øÏ«+≤˝Ÿ≈£î 2000 s¡÷bÕj·T\T Á|üø£Ï+#·>± Ç°e\

sêh Á|üuÛÑT‘·«+ n<äq+>± eTs√ yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\qT ø£*|æ eT÷&ÉT

y˚\ s¡÷bÕj·T\qT Á|üø£Ï+∫q≥T¢ >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T. Ç|ü&ÉT øÏ«+≤˝Ÿ≈£î

eTs√ 500 s¡÷bÕj·T\qT ø£*|æ 3,500 s¡÷bÕj·T\qT #˚düTÔqï≥T¢

$e]+#ês¡T. ø£+~|ü|ü <Ûäs¡ ‘·|üŒ $T>∑‘ê düs¡≈£î\ <Ûäs¡\T n<äT|ü⁄˝ÀH˚

OHêïj·Tì ‘Ó*bÕs¡T. &çe÷+&é, düs¡|òüsê˝À e´‘ê´dü+ e˝Ò¢ <Ûäs¡\T

ô|s¡T>∑T‘·THêïj·Tì, $T>∑‘ê sêÁcÕº\ ø£Hêï eTq sêh+˝À <Ûäs¡\T ø=+‘·

qj·T+>±H˚ OHêïj·Tì #ÓbÕŒs¡T. sêh+ qT+∫ dü÷|üsYô|ò’Hé _j·T´+

>±ì, ø£+~|ü|ü >±ì Ç‘·s¡ sêÁcÕº\≈£î düà–Z+>¥ »s¡T>∑T‘·THêïj·T+fÒ

nø£ÿ&É m≈£îÿe <Ûäs¡\TqïfÒ¢ ø£<ë nì eTTKéT+Á‹ Á|ü•ï+#ês¡T.

‘Ó\T>∑T<˚X¯+ Á|üuÛÑT‘·« Vü≤j·÷+˝À <Ûëq´+ eT<ä›‘·T <Ûäs¡ 560 qT+∫

590 s¡÷bÕj·T\T+fÒ, >∑‘· ◊<fi¢ À 930 s¡÷bÕj·T\T #XÊeTHêïs¡T.

eT<ä›‘·T <Ûäs¡ 590 s¡÷bÕj·T\Tqï|ü&ÉT _j·T´+ πøJ 10 qT+∫ 12

s¡÷bÕj·T\≈£î \uÛÑéTj˚Téì, Ç|ü&ÉT <Ûëq´+ eT<ä›‘·T <äs¡ 930

s¡÷bÕj·T\T nj·÷´ø£ ≈£L&Ü n<˚ πøJ _j·T´+ 10 qT+∫ 12

s¡÷bÕj·T\T+fÒ ns¡ú+ ˝Ò<äì #ÓbÕŒs¡T. <äs¡\T ô|s¡>∑&É+ e\¢ ù|<ä,

kÕe÷q´ Á|ü»\T Çã“+~ |ü&É≈£L&É<äH˚ O<˚›X¯+‘√H˚ sêh+˝Àì 90

XÊ‘·+ eT+~øÏ ¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\ øÏ À _j·T´+ düs¡|òüsê≈£î dü_‡&û>±

4000 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\qT πø≤sTT+#êeTì ‘Ó\bÕs¡T. ≥yÓ÷≤,

e+ø±j·T\T, u…+&Éø±j·T\T, $Ts¡|üø±j·T\T <Ûäs¡\T 2003˝À m+‘·

OHêïjÓ÷ Ç|ü&ÉT n+‘ OHêïj·Tì eTTKéT+Á‹ $e]+#ês¡T.

¬s’‘·T\ ø√dü+

ªÇèékÕj·T+μ yÓuŸôd’Ÿ

¬s’‘·T\ ø√dü+ ªÇèékÕj·T+μ ù|s¡T‘√ sêh eékÕj·TXÊK ‘Ó\T>∑T

uÛ≤wü˝À düeTÁ>∑ düe÷#ês¡+>∑\ Á|ü‘˚´ø£ yÓuŸôd’ŸqT ÁbÕs¡+_Û+∫+~.

>∑‘· nsTT<˚fi¯ó¢>± eékÕj·Ts¡+>±ìøÏ n‘· +‘· ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔqï+<äT≈£î

ì<äs¡Ùq+>± á yÓuŸôd’ŸqT s¡÷bı+~+#ês¡T. nÁ–HÓŸ (nÁ–ø£\Ãs¡˝Ÿ

]k˛¬s‡dt ÇqŒ¤πsàwüHé dædüºyéT‡ HÓŸesYÿ) ù|s¡T‘√ Oqï á yÓuŸôd’Ÿ

(www.apagnis net.gov.in) qT ¬s’‘·T\T $ìjÓ÷–+#·Tø√e#·TÃ.

ªÇèékÕj·T+μ <ë«sê Á|ü<Ûëq+>± 18 |ü+≥\≈£î dü+ã+~Û+∫q |üP]Ô

düe÷#êsêìï HÓŸ˝À bı+<äe#·TÃ. düTe÷s¡T s¡÷. 15 ø√≥¢ πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·« ì<ÛäT\‘√ á yÓuŸôd’ŸqT s¡÷bı+~+#ês¡T.

yÓuŸôd’Ÿ Àì $esê\T

e], Á|ü‹Ô, #Ós¡≈£î, ô|dü\T, ys¡TXËq>∑, yÓTTø£ÿC§qï, ø£+~, ÄeTT<ä+,

C§qï, sê–, bı<äT› ‹s¡T>∑T&ÉT, $T]Ã, $TqTeTT\T, qTe⁄«\T,

dü»®, sê–, k˛j·÷∫≈£îÿ&ÉT e+Ï 18 s¡ø±\ |ü+≥\ kÕ>∑T

|ü<äΔ‘·T\qT á yÓuŸôd’Ÿ <ë«sê ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ.

düeTÁ>∑ düX´ s¡ø£åD $<ÛëHê\‘√ bÕ≥T, n+‘·s¡kÕ>∑T, |ü+≥\ kÕ>∑T

yêÏe\¢ ø£*π> O|üjÓ÷>±\qT $|ü⁄\+>± bı+<äT|ü]#ês¡T.

$‘·ÔHê\ ø=qT>√\T˝À ¬s’‘·T\T rdüTø√yê*‡q C≤Á>∑‘·Ô\T,$‘·Ôq

Xó~ΔøÏ #j·÷*‡q $<ÛëHê\T O+≤sTT.

¬s’‘·T\ ø√dü+ $$<Ûä Á|üuÛÑT‘·« XÊK\ |ü<∏äø±\T, yêÏ <ë«sê ÇdüTÔqï

sêsTTr\ $esê\T düeTÁ>∑+>± Áø√&ûø£]+#ês¡T.

$$<Ûä |ü+≥\ ø£˙dü eT<ä›‘·T <Ûäs¡\T,s¡kÕj·Tq ms¡Te⁄\ düeTÁ>∑



düe÷#ês¡+, $ìeTj·T |ü<äΔ‘·T\T bı+<äT|üs¡#ês¡T. s√EyêØ $$<Ûä

s¡ø±\ |ü+≥\ <Ûäs¡\T ‘Ó*ù| |üÏºø£\T yÓuŸôdŸ À OHêïsTT.

¬s’‘·T\ dü+<Vü‰\≈£î dü‘·«s¡+ ÄHé …’Hé <ë«sê düe÷<ÛëHê\+~+#

kÂ\uÛÑ + ø£*Œ+#ês¡T. n˝≤π> uÛÑ÷kÕs¡ |üØø£å |òü*‘ê\qT ≈£L&Ü

ÄHé˝…’Hé˝À bı+<˚ M\T+~.

eékÕj·T XÊK m|ü&ÉT, mø£ÿ&É @jT ø±s¡ Áø£e÷\T #|ü&ÉT‘√+~?

ùd+ÁBj·T ms¡Te⁄\T, |ü∫Ãs=≥º ô|+|üø±ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ @ yTs¡≈£î

düVü‰j·T+ n+~k Ô+~? nqï $esê\T bı+<äT|ü]#ês¡T.

¬s’‘·T\≈£î eékÕj·T |üìeTT≥T¢ @y˚$ n+<äTu≤≥T˝À OHêïjÓ÷

ù|s=ÿHêïs¡T.

eékÕj·T nqTã+<Ûä $uÛ≤>± …’q O<ë´q, |üXódü+s¡úø£, e÷¬sÿÏ+>¥,

|ü≥Tº, $<äT´‘·TÔ, kÕ>∑T˙Ï n≥M XÊK\‘√ bÕ≥T mHé.õ. s¡+>±

$X¯«$<ë´\j·T+, e÷¬sÿô|ò&é, $‘·Ôq Á<ÛäTMø£s¡D dü+düΔ, @.|æ.

$‘·ÔHê_Ûeè~Δ dü+düú, ÄÁ>√dt\‘√ ≈£L&Ü nqTdü+<Ûëq+ #˚dæ

düe÷#êsêìï n+~düTÔHêïs¡T.

eékÕj·T,nqTã+<Ûä XÊK˝À¢ì nedüs¡yÓTÆq n~Ûø±s¡T\ bò˛Hé

HÓ+ãs¡T¢Ç#êÃs¡T.

¬s’‘·T\ $»j·T >±<∏ä\≈£î dü+ã+~Û+∫ M&çjÓ÷ øÏ ¢|æŒ+>∑T\T

bı+<äT|üs¡#ês¡T.

ms¡Te⁄\T, ÁøÏ$T dü+Vü‰s¡ø£ eT+<äT\T, Je Ç+<ÛäHê\T, &ç.mHé.@,

|òæ+>∑sY Á|æ+Ï+>¥ |ü]XÀ<ÛäHêXÊ\\ $esê\THêïsTT

ìùw~Û+∫q ms¡Te⁄\T, |ü⁄s¡T>∑TeT+<äT\ ù|s¡T¢, $‘·Ôq $Áø£j·T

dü+düú\ $esê\T bı+<äT|ü]#ês¡T.

eékÕj·T XÊKyê] ùde\T, C≤rj·T ÄVü‰s¡ uÛÑÁ<ä‘ê $TwüHé e\¢

¬s’‘·T\T m˝≤+Ï dü<äTbÕj·÷\T bı+<äe#√Ã ‘Ó*ù| n+XÊ\T á

yÓuŸôd’Ÿ <ë«sê ‘Ó\TdüTø=H M\T+~.

‘·≈£îÿe ˙Ï‘√H e] |ü+≥ ¬sÏº+|ü⁄?

e] |ü+&Ü\+fÒ eT&ç À ì+&Ü s¡T+&Ü*‡+<, esê¸\T ≈£îs¡e≈£îHêï,

uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤\T n&ÉT>∑+ÏHê... e] kÕ>∑T eT]∫b˛yê*‡+<˚. Çø£ô|’

á ø£cÕº\≈£î ôd\e⁄! C§qï, yÓTTø£ÿC§qï, ø£+~,#Ós¡T≈£î |ü+≥˝≤¢>±H˚

e] eT&ÉT˝À¢q÷ ˙s¡T e÷j·TeTj˚T´ neø±X¯+ ø£ì|æk˛Ô+~. ‘·≈£îÿe

˙Ï‘√H e] kÕ>∑T #ùd ø=‘·Ô |ü<äΔ‹ ˇø£Ï sêqT+~. ~>∑Tã&ç ≈£L&Ü

‘·≈£îÿy˚+ ø±<äT.

dü+Á|ü<ëj·T kÕ>∑T˝Àø£+fÒ ¬sÏº+|ü⁄ ~>∑Tã&ç ‘·<∏ä eTì á Á|üjÓ÷>±ìøÏ

lø±s¡+ #·TÏºq ¬s’‘·T |üs¡+CÀ´‹ bıqTïkÕ«$T #ÓãT‘·THêïs¡T. Äj·Tq

sêh kÕúsTT˝À ¬s+&ÉT kÕs¡T¢ O‘·ÔeT ¬s’‘·T nyês¡T¶ n+<äT≈£îHêïs¡T. >∑‘·+˝À

Äj·Tq ‘·q bı\+˝À 24 øÏ À\, 12 øÏ À\ ø±©|òü¢esY düèwæº+#ês¡T.ˇø£ÿ

|ü⁄#·TÃ≈£L&Ü Ò≈£î+&Ü 23 ≥qTï\ e+ø±j·T\T |ü+&ç+#ês¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT

dü]ø=‘·Ô e]ô|’ <äèwæº kÕ]+#ês¡T.

yÓT<äø õ˝≤¢ dü<ë•eù|≥ eT+&É\+˝À eTTuÛ≤s¡ø|üPsY Àì eékÕj·T

πøåÁ‘·+ BìøÏ y˚~ø£>± e÷]+~. Hê≥T¢ yÓTT<ä\T≈£îì ø√‘·\ <ëø±

kÕ+Á|ü<ëj·÷ìøÏ _Ûqï+>± á Á|üjÓ÷>∑+ kÕ>∑T #˚düTÔHêïs¡T. |ü+≥≈£î

πøe\+ s√E≈£î |ü~ ì$TcÕ\T ˙s¡T ô|&ÉT‘·THêïs¡T. kÕ<Ûës¡D+>± e]

Hês¡¢qT Hê\T¬>’<äT yÓTTø£ÿ\qT ø£*|æ ˇπø #√≥ eT&ç˝À bÕ‘·T≈£î+≥÷

yÓfi≤Ôs¡T. á Á|üjÓ÷>∑+˝À ˇø√ÿ e] yÓTTø£ÿqT e÷Á‘·y˚T <ä÷s¡+ <ä÷s¡+>±

Hê≤*. kÕ+Á|ü<ëj·T |ü+≥≈£î mø£sê≈£î 20 qT+∫ 30 øÏ À\ $‘·ÔHê\T

nedüs¡yÓTÆ‘˚ Ç+<äT˝À ¬s+&ÉT qT+∫ eT÷&ÉT øÏ˝À\T dü]b˛‘êsTT.

kÕ<Ûës¡D+>± |ü+≥ ~>∑Tã&ç mø£sê≈£î 40 qT+∫ 50 øÏ«+≤fi¯¢≈£î

O+≥T+~. á Á|üjÓ÷>∑+˝À e+<ä øÏ«+≤fi¯ ¢≈£î ô|’>± ~>∑Tã&ç

kÕ~Û+#·e#·Ãì bıqTïkÕ«$T #ÓãT‘·THêïs¡T.

HÓ\ s√E\ ÁøÏ‘·+ á |ü<äΔ‹˝À e] Hê≥T¢ yXÊs¡T. n$ #·ø£ÿ>±

ô|s¡T>∑T‘·THêïsTT. bı\+˝À ˇø£ uÛ≤>±ìøÏ Á&ç|t |ü<ä Δ‹˝À ˙s¡T

n+~düTÔ+&É>±...eTs√ uÛ≤>∑+˝À Ç‘·s¡ yÓTTø£ÿ\ ô|+|üø£+˝≤>± ˙s¡T

ô|& É T‘ · THêïs ¡ T . ‘ ·q Á| üj Ó÷> ∑+ q÷Ïø Ï q÷s ¡ T bÕfi ¯ ó ¢

$»j·Te+‘·eTe⁄‘·T+<äì ¬s’‘·T bıqTïkÕ«$T >∑Ïº>± #ÓãT‘·THêïs¡T ªªˇø√ÿ

e] yÓTTø£ÿ $&ç>± Hê≥&É+ e\¢ >±*, yÓ\T‘·Ts¡T, dü÷s¡´s¡•à, ˙s¡T

nedüs¡yÓTÆq+‘· y˚Ts¡≈£î n+<äT‘êsTT. ¬s’‘·T\≈£î ms¡Te⁄\T ≈£L&Ü ‘·≈£îÿe>±

nedüs¡eTe⁄‘êsTT. |ü+≥ ø±\+ e÷Á‘·+ kÕ<Ûës¡D+>± ◊<äT HÓ\\T

O+≥T+~μμ nì ‘Ó*bÕs¡T. á Á|üjÓ÷>∑+ $»j·Te+‘·+ #˚dæ eTs√

eT÷&ÉT Hê\T>∑T HÓ\˝À¢ sêh ¬s’‘·T\≈£î X¯óuÛÑyês¡Ô n+~kÕÔqì #ÓbÕŒs¡T.

ø£s¡Te⁄ |ü]dæú‘·T\ qT+∫ ãj·T≥|ü&ùd á Á|üjÓ÷>∑+ $»j·Te+‘·yÓTÆ‘..

n+‘·≈£î $T+∫q Äq+<ä+ O+&É<äì #ÓbÕŒs¡T.


` dü+ø£\q+: Ï. qs¡à<ä


qe»qà m‹Ôq+<äT≈£î ø=+‘·eT+~ düVü≤è<äj·TT\T ‘·eT

»qà\qT kÕs¡Δø£+ #düT≈£îH+<äT≈£î ø=ìï s¡+>±\qT m+#·Tø=ì Ä

s¡+>±\˝À ‘·eT≈£î M …’q+‘·es¡≈£î e÷qyê[øÏ ùde #düTÔ+≤s¡T.

ø=+<äs¡T $<ë´ s¡+>±ìï m+#·T≈£î+fÒ, ø=+<äs¡T yÓ’<ä s¡+>±ìï

eT]ø=+<äs¡T ys=ø£ s¡+>±ìï, m+#·T≈£îì Ä s¡+>∑+˝À ‘·eT #·T≥÷º

Oqï yê]øÏ düVü‰j·T |ü&ÉT‘·T+≤s¡T.

Ä+Á<äÁ|ü<˚XŸ˝À n≥Te+Ï ùdyê <äèø£Œ<Ûä+ ø£*Zq ø=~› eT+~˝À

&Üø£ºsY._.k˛Vü≤Hédæ+>¥ ˇø£s¡T. >∑&ç∫q 35 dü+e‘·‡sê\T>± sêh+˝À

&Ü.k˛Vü≤qdæ+>¥ >±s¡T ôVA$TjÓ÷|ü‹ yÓ’<ä´s¡+>±ìøÏ nH˚ø£ $<Ûë˝À¢

ùde\+~düTÔHêïs¡T.

&Üø£ºsY. k˛Vü≤Hédæ+>¥ >±s¡T <Ûäs¡à øÏs¡DY Á≥düTºqT @sêŒ≥T #˚dæ, Ä

Á≥düTº <ë«sê Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷ dü+düú\≈£î s¡÷. 50 \ø£å\≈£î ô|’>±

Ä]Δø£ düVü‰j·T+ #˚dæHês¡T. ôVA$TjÓ÷ &Üø£ºs¡¢≈£î, Øôd]Ã $uÛ≤>±\≈£î

‘·qe+‘·T düVü‰j·T+ n+~+#ês¡T.

Äj·Tq #dæq Ä]Δø£ düVü‰j·÷\T

C….mdt.|æ.mdt. >∑es¡ïyÓT+≥T ôVA$TjÓ÷ yÓT&çø£˝Ÿ ø£fi≤XÊ\≈£î

nqTã+<Ûä+>± 110 |ü&Éø£\ ôVQ$TjÓ÷ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ uÛÑeq ìsêàD≤ìøÏ

Äj·Tq Ä]Δø£ düVü‰j·T+ #kÕs¡T.Ä Vü‰dæŒ≥ Ÿ n_Ûeè~Δ #Ó+~q |æeTà≥

πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ yês¡T <ëìì 2004`05 dü+e‘·‡s¡+˝À yÓ÷&É Ÿ ø± ÒCŸ

ôd+≥s¡T>± >∑T]Ô+∫ s¡÷.3 ø√≥¢qT <ëì n_Ûeè~ΔøÏ Ä]Δø£ düVü‰j·T+

#˚XÊs¡T.

> ∑T& çyê&É, ôV ’≤< äsêu≤<äT, ø £& É| ü, ôVA$TjÓ÷ ø£fi≤XÊ\\

ÁbÕ+>∑D≤\˝À ôVA$TjÓ÷yÓ’<ä´ eT÷\ |ü⁄s¡TwüT&Ó’q &Ü. kÕeT÷´˝Ÿ

Vü‰Hée÷Hé •˝≤ $Á>∑Vü≤kÕú|üq≈£î &Üø£ºsY k˛Vü≤Hédæ+>¥ <Ûäq düVü‰j·T+

m+<äs√ eTVü‰qTuÛ≤e⁄\T#˚XÊs¡T.

ø£&É|ü˝Àì Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷

ø £fi≤XÊ\˝À d üe÷y ˚X ¯ V ü ‰\T

ìsêàD≤ìøÏ s¡÷.50,000, >∑T&çyê&É

ôVA$TjÓ÷ ø £fi≤XÊ\ u Û Ñeq

ìsêàD≤ìø Ï s ¡÷.1.50 \ø£ å\T,

sê»eT+Á&ç Àì Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷

ø£fi≤XÊ\≈£î s¡÷.1.00 \ø£å, $»j·Tyê&É˝Àì Á|üuÛÑT‘·« Vü‰dæŒ≥˝Ÿ≈£î

ôVQ$TjÓ÷ s√>∑T\ ø=s¡¬ø’ s¡÷. 50,000 Äj·Tq <Ûäq düVü‰j·T+ #XÊs¡T.

&Üø£ºsY k˛Vü≤Hédæ+>¥>±s¡T ôV’≤<äsêu≤<é ˝Àì Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷

Vü‰dæŒ≥˝Ÿ e<ä› ˇø£ ôVA$TjÓ÷ bòÕs¡àdæì ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. uÛ≤s¡‘·

Á|üuÛÑT‘·«+ á bòÕs¡àd”øÏ s¡÷.85 \ø£å\T Ä]Δø£kÕj·T+ #dæ+~. Ä ì<ÛäT\‘√

bòÕs¡àd”ì n_Ûeè~Δ |üs¡#ês¡T.

Ä+Á<äÁ|ü<˚X Ÿ >ös¡e eTTK´eT+Á‹ l sê»X‚Ks¡ ¬s&ç ¶ >±s¡T

3`10`2004q Ä bòÕs¡àd”ì ˝≤+#·q+>± ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. Ä

düeTj·T+˝À &Ü. ¬s&ç¶ >±s¡T l k˛Vü≤Hédæ+>¥ ùde\qT ø=ìj·÷&Üs¡T.

|æeTà≥ ôV’≤<äsêu≤<é Àì Á|üuÛÑT‘·« ôVQ$TjÓ÷ Vü‰dæŒ≥ Ÿ ù|s¡TqT <Ûäs¡àøÏs¡DY

Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷ Vü‰dæŒ≥ Ÿ>± e÷sêÃs¡T.

Ábı. k˛Vü≤Hédæ+>¥ >±] ø£èwæe\q ôV’≤<äsêu≤<é, sê»eT+Á&ç, >∑T&çyê&É,

ø£&É|ü\˝Àì Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷ ø£fi≤XÊ\≈£î πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ì<ÛäT\qT

eT+ps¡T #˚dæ+~. sêh+˝Àì ôVA$TjÓ÷|ü‹ &çÁ^\≈£î ` _.ôV≤#Y.

myéT.mdt, eT]j·TT m+.&ç (ôV≤#Y) >∑T]Ô+|ü⁄ \_Û+∫+~. Ç$>±ø£, Ä+Á<Ûë

j·T÷ìe]‡°, Hê>±s¡T®q j·T÷ìe]‡°\T Ç#Ã &çÁ^\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄, Ç+ø£qT

sêh+˝Àì $$<Ûä ôVA$TjÓ÷|ü‹ ø√s¡T‡\≈£î >∑T]Ô+|ü⁄ \_Û+∫+~.

&Ü. k˛Vü≤Hé dæ+>¥ sêh+˝À ÁbÕs¡+_Û+∫q _.dæ.Ï. Áb˛>±+

$»j·Te+‘·yÓTÆq~. á Áb˛Á>±+ e\q sêh+˝À ª»|ü Hé mHÓ‡|òü*°dtμ

yê´~Û #ê\ es¡≈£î n]ø£≥ºã&çq~. á ø±s¡ Áø£eT+˝À <ë<ë|ü⁄ 3 ø√≥¢

e÷


&Üø£ºsY k˛Vü≤Hédæ+>¥


eT+~ |æ\¢\≈£î _.dæ.Ï. eT+<äT Çe«ã&ç+~. BìøÏ dü+e‘·‡sêìøÏ

s¡÷.17\ø£å\T e÷Á‘·y˚T Ks¡TÃ nsTTq~.

>∑&ç∫q 35 dü+e‘·‡sê\T>± &Üø£ºsY.k˛Vü≤Hédæ+>¥ Ä+Á<Ûä äÁ|ü<˚XŸ

sêh+˝ÀqT, n≥T πø+Á<ä Á|üuÛ ÑT‘·« $uÛ≤>±\≈£î ôVQ$TjÓ÷|ü‹

yÓ’<ä´s¡+>∑+˝À &Üø£ºs¡T¢, Ç‘·s¡ O<√>∑T´\ dü+|òü÷\≈£î Á|ü‹ì~Û>±,

ø±s¡´<ä]Ù>±, n<Û ä´≈ £ å î& ç>± nH˚ø £ |ü<äe⁄\qT $»j·Te+‘·+>±

ìs¡«Væ≤+#ês¡T.

»qq+, ≈£î≥T+ã $wüj·÷\T...

sêh+˝À ôVA$TjÓ÷|ü‹ s¡+>±ìøÏ n≈£î+Ï‘· ùde\+~+∫q &Üø£ºsY

k˛Vü≤Hédæ+>¥ ø£ècÕíõ˝≤¢ Àì >∑T&çyê&É ‘ê\÷ø±˝À sêe⁄\bÕ&ÉT Á>±eT+˝À

1947e d ü+e‘ · ‡s ¡+˝À »ìà+#ês ¡ T . Äj·Tq ‘ ·+Á& ç ø ° .X ‚ .

yDT>√bÕ\sêe⁄ >±s¡T kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡ jÓ÷<ÛäT\T. Äj·Tq ‘·q |æ\¢\≈£î

kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡+˝À bÕ˝§Zqï $|ü¢eø±s¡T\ ù|s¡¢qT ô|≤ºs¡T.

Á|üeTTK kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT\T, s¡#·sTT‘· dü«ØZj·T ‘ê|” <Ûäs¡àsêe⁄

>±] eTqTeTsê\T leT‹ $eT\ >±s¡T &Üø£ºsY dæ+>¥ >±] düreTDÏ.

&Üø£ºsY dæ+>¥>±] |ü⁄Á‹ø£, n\T¢&ÉT >±s¡T ≈£L&É n<˚ ùdyê dü÷Œ¤]Ô‘√

|üì#˚düTÔHêïs¡T.

sêh+˝À ôVA$TjÓ÷|ü‹ s¡+>±ìøÏ, <ëì n_Ûeè~Δø Ï 35

düü+e‘·‡sê\T>± ùde\+~+∫q &Üø£ºsY k˛Vü≤Hédæ+>¥ ôV’≤<äsêu≤<é˝Àì

Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ dü÷|ü]+f…+&Ó+≥T>± |ü<äM $s¡eTD

#˚XÊs¡T.

|ü<äM$s¡eTD #dæq |æeTà≥ ≈£L&É q>∑s¡+˝À 10 |ü&Éø£\ ôVA$TjÓ÷

Vü‰dæŒ≥˝ŸqT kÕú|æ+∫, ]ôd]Ã $uÛ≤>∑eTTq≈£î ‘√&ÉTŒ&ÉT‘·THêïs¡T. Ç‘·s¡

yÓ’<ä XÊK\ qT+&ç ≈£L&É s√>∑T\ &Üø£ºsY dæ+>¥>±] <ä>∑Zs¡≈£î yÓ’<ä düVü‰j·÷ì¬ø’

ekÕÔs¡T.‘·q e<ä›≈£î e#˚Ã s√>∑T\ qT+&ç HêeTe÷Á‘·|ü⁄ |ò”E rdüT≈£îì

Äj·Tq yÓ’<ä ùde\+~kÕÔs¡T.

&Üø£ºsY k˛Vü≤Hé dæ+>¥>±s¡T ôV’≤<äsêu≤<é ˝À p;¢Væ≤˝Ÿ‡, n+ãs¡Tù|≥,

≈£Lø£Ÿ|ü*¢˝Àì ôV≤#Y._ ø±\˙\˝À ‘·q ÄdüTÔ\qT n$Tà sêh+˝Àì

Á|üuÛÑT‘·« ôVA$TjÓ÷ Vü‰dæŒ≥˝Ÿ‡ uÛÑeHê\ ìsêàD≤ìøÏ, ˝Òãπs≥Ø\

ìsêàD≤ìøÏ Ç‘·s¡ dü<äTbÕj·÷\T ø£\T>∑#˚j·T≤ìøÏ Ä]úø£ düVü‰j·T+

#˚XÊs¡T.sêh+˝À ôVA$TjÓ÷|ü‹ yÓ’<ä s¡+>∑ n_Ûeè~›øÏ &Üs¡ºsY k˛Vü≤Hé

dæ+>¥ #dæq ùde\T Vü≤s¡<ëj·Tø£+, eTT<ëeVü≤+.

` |æ.#·+Á<äX‚KsY


Ábı. k˛Vü≤Hé dæ+>¥ >±] Ä]úø£ düVü‰j·T+‘√ ì]à+|üã&É¶ Á|üuÛÑT‘·«

Vü‰dæŒ≥ Ÿ uÛÑeHêìï ÁbÕs¡+_ÛdüTÔqï

>ös¡e eTTU´eT+Á‹ l sê»X‚KsY¬s&ç¶.

>ös¡e eTTK´eT+Á‹ l sê»X‚KsY¬s&ç¶,.

eT+Á‹ leT‹ dü_‘ê Ç+Á<ë¬s&ç¶ >±s¡¢‘√...


$es¡D : »\TãT e÷eT÷\T kÕúsTT˝À ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT ˇø£ s¡+Á<Ûä+

qT+∫ Ò<ë ¬s+&ÉT s¡+Á<Ûë\ qT+∫ eTT≈£îÿ ø±s¡&É+ dü+uÛÑ$+#·e#·TÃ.

eTT≈£îÿ ø±s¡&ÉeTH˚~ <ë<ë|ü⁄ ˙s¡T ø±]q≥Tº>± e⁄+≥T+~. Ò<ë X‚¢wüà+

(N$T&ç) |ü&çX+‘√, s¡ø£Ô+‘√ Ò<ë NeTT‘√ ø±s¡e#·TÃ.

: e÷eT÷\T »\TãT yÓTT<äÏ <äX :

\ø£åD≤\T : 1. eTT≈£îÿ ø±s¡&É+, õ\ô|&ÉT‘·T+≥T+~. ‘·TeTTà\T

ekÕÔsTT.

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ Ä¬s‡ìø Ä Ÿ“. Çã“+~ (u≤<Ûä)

rÁe‘·qT ãÏº Á|ü‹ eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î ˇø£kÕ] &√dt ydüTø√yê*.

2. »\TãT‘√ eTT≈£îÿ u≤>± ø±s¡&É+, #·\¢>±* ‘·–*‘ eT+≥ ø=~›>±

‘·–Zq≥T¢>± ñ|üX¯eTq+. ‘·TeTTà\T.

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` m*j·T+ dæbÕ. Á|ü‹ ¬s+&ÉT

qT+∫ Hê\T>∑T >∑+≥\≈£î ˇø£kÕ] &√dt rdüTø√yê*.

3. |æ\¢\˝À |ü&çX¯+ ∫ø£ÿã&ç‘˚ eTT≈£îÿ düÔ+_Û+#·T‘·T+~. eTT≈£îÿ s¡+Á<∏ë\

qT+∫ <Ûä«qT\T ekÕÔsTT.

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` qø‡ yê$Tø±. Á|ü‹ eT÷&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt ydüTø√yê*.

$es¡D : »\TãT e÷eT÷\T kÕúsTT˝À ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT ˇø£ s¡+Á<Ûä+

qT+∫ Ò<ë ¬s+&ÉT s¡+Á<Ûë\ qT+∫ eTT≈£îÿ ø±s¡&É+ dü+uÛÑ$+#·e#·TÃ.

eTT≈£îÿ ø±s¡&ÉeTH˚~ <ë<ë|ü⁄ ˙s¡T ø±]q≥Tº>± e⁄+≥T+~. Ò<ë X‚¢wüà+

(N$T&ç) |ü&çX+‘√, s¡ø£Ô+‘√ Ò<ë NeTT‘√ ø±s¡e#·TÃ.

¬s+&Ée <äX : (|ü&çX+ u≤>± ∫ø£ÿã&ç eTT<äTs¡T ‘Ó\T|ü⁄ Ò<ë

|üdüT|ü⁄ s¡+&ÉT Ò<ë Ä≈£î|ü#·Ã s¡+>∑T˝ÀøÏ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT)

\ø£åD≤\T : 4. eTT<äTs¡T |üdüT|ü⁄ Ò<ë Ä≈£î|ü#·Ã s¡+>∑T˝À ∫ø£ÿ>±

|ü&çX¯+ ø±s¡&É+ (N$T&ç r>∑>± kÕ>∑T‘·T+~).

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` ø±*_#Y (ø±©u…’Áø√yéT Á|ü‹

eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt rdüTø√yê*.

1. ôVA$TjÓ÷ eT+<äT yê&ÉT‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT m≥Te+Ï |ü‘· eTT #j·Tqedüs¡+ Ò<äT. á eT+<äT\T y&ç #j·Te⁄. ∫øÏ‘ê‡ $<Ûëq+ ì<ëq+

ø±<äT. yê´~Û m≈£îÿyÓ’ ‘·>∑TZ‘·T+~ nH˚~ nb˛Vü≤ e÷Á‘·y˚T.

2. Vü≤À$TjÓ÷ eT+<äT\T ùd$+#·≥+ #ê˝≤ düT\uÛÑ+, düTK+. s√>∑T\ düeTÁ>∑ e´øÏÔ‘ê«ìï ‘Ó\TdüTø=ì XÊÁd”Ôj·T |ü<äΔ‹˝À nìï yê´<ÛäT\≈£î

ø±e\dæq$ ø=ì e+<ä\ dü+K´˝À $<XÊ\ qT+&ç ‘Ó|æŒ+∫q$ ≈£L&Ü O+≤sTT.

3. Vü≤À$TjÓ÷eT+<äT X¯Øs¡+˝À Oqï ªªyê´~Û ìs√<Ûäø£ X¯øÏÔìμμ (Resistance Power) ô|+∫ ‘·<ë«sê yê´~Û ìs¡÷à\q #j·TTqT. á

|ü<äΔ‹ eTπs Ç‘·s¡ yÓ’<ä $<ÛëHê\˝ÀqT Ò<äT.

4. s√– XÊØs¡ø£ u≤<Ûä\H ø±ø£, yêÏ yÓqø£ Oqï e÷qdæø£, Jes¡T>∑à‘·\T ôd’‘·+ Vü≤À$TjÓ÷ eT+<äT ìs¡÷à\q #düTÔ+~.

5. Ä|üπswüHé ‘·|üŒ<äqTø=qï #ê˝≤ yê´<ÛäT\≈£î <ëì nedüs¡+ Ò≈£î+&ÜH dü«düú‘· bı+< neø±X+ O+~.

6. Ç‘·s¡ eT+<äT\≈£î ‘·>∑Zì yÓTT+&ç yê´<ÛäT\≈£î ôd’‘·+ Vü≤À$TjÓ÷ yÓ’<ä + <ë«sê O|üX¯eTq+ \_ÛdüTÔ+~.

7. Ç‘·s¡ eT+<äT\e … Vü≤À$TjÓ÷ eT+<äT\≈£î (Side Effects) <äTwüŒ¤*˝≤\T ñ+&Ée⁄.

8. ∫qï |æ\¢\ düeTdü \≈£î Vü≤À$TjÓ÷ eT+<äT\T yê&ç‘ jÓTT&É\ uÛÑ$wü ‘·TÔ À sêuÀjT yê´<ÛäT\qT+&ç ø±bÕ&É≥yT ø±ø£ yê]ì dü]jÓÆTq

e÷s¡Z+˝À ô|fÒº neø±X+ O+~.

ôVA$TjÓ÷ yÓ’<ä + m+<äT≈£î eT+∫~ ?

5. eTT≈£îÿ qT+∫ Ä≈£î|ü#·Ã/|üdüT|ü⁄ s¡+>∑T‘√ |ü&çX¯+ ø±s¡&É+, ø£|òü+

|ü&É≥+, ÄVü‰s¡+ s¡T∫ ‘Ó*j·Tø£b˛e&É+.

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` |ü\‡Ï˝≤¢. Á|ü‹ eT÷&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt rdüTø√yê*.

: ôd’qôd’°dt :

$es¡D : ôd’qdt\˝À $|üØ‘·yÓTÆq H=|æŒ/u≤<Ûä ø£*–‘ ‘·\H=|æŒ

edüT Ô+~. eTT≈£îÿ s¡+Á<∏ë\T @<√ ˇø£Ï ˝Ò<ë ¬s+&É÷

düÔ+_Û+#·T‘êsTT. X‚¢wüà+ (>∑Ïº |ü&çX+) >∑÷&ÉT ø£&ÉT‘·T+~.) Ä≈£î|ü#·Ã

s¡+>∑T˝À e⁄+≥T+~. ns¡#‘·T\˝À #ÓeT≥ edüTÔ+~.

\ø£åD≤\T : 1. á s¡T>∑à‘· ‘=* <äX˝À

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` u…\¢&√Hê, yÓTsYÿkÕ˝Ÿ á

¬s+&ÉT eT+<äT\qT ˇø£Ï $&ç∫ ˇø£Ï Á|ü‹ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î

ˇø£kÕ] ˇø£ &√dt #=|ü⁄Œq rdüTø√yê*.

2. ‘·\H=|æŒ ñHêï Ò≈£îHêï ôd’qdt\T »\TãT‘√ e⁄qï|ü⁄Œ&ÉT— |ü&çX+‘√

s¡ø£Ô|ü⁄ Äqyêfi¯ófl ø£ì|æ+∫q|ü⁄Œ&ÉT.

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` ø±*_#Y (ø±©u…’Áø√yéT) Á|ü‹

eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î ˇø£kÕ] ˇø£&√dt ydüTø√yê*.

3. ≈£î&çyÓ’|ü⁄ ôd’qdt u≤<Ûä≈£î >∑T¬s’ ≈£î&çyÓ’|ü⁄ ‘·\H=|æŒ ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` kÕ+>∑T´H]j·÷ Á|ü‹ ¬s+&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£kÕ] ˇø£&√dt ydüTø√yê*.

4. m&ÉeTyÓ’|ü⁄ ‘·\H=|æŒ‘√ m&ÉeTyÓ’|ü⁄ ôd’qdt >∑Ts¡sTTq|ü⁄Œ&ÉT

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` ôd’ŒJ*j·÷ Á|ü‹ ¬s+&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt.

5. #·*>±* e\¢ s√– Çã“+~ |ü&ÉT‘·THêï, ‘·\≈£î >∑T&É¶ ø£≥Tºø=ì u≤<Ûä

|ü&ÉT‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` dæ*ø± Á|ü‹ eT÷&ÉT >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√dt ydüTø√yê*.


` &Üø£ºsY _. k˛Vü≤Hé dæ+>¥


: <ä>∑TZ :

$es¡D : |æ]‹‘·TÔ\ qT+∫ nø£kÕà‘·TÔ>± >=+‘·T qT+∫

yÓ\T|ü*øÏ e#·TÃ >±*ì <ä>∑TZ>± e]í+#·e#·TÃqT. Ç~ bı&ç <ä>∑TZ>±

Ò<ë KfiŸ KfiŸ eTì Xã›+ e#·TÃq~>± e⁄+≥T+~.

\ø£åD≤\T : ô|’ uÛ≤>∑|ü⁄ XÊ«dü nej·Te n+≥Tyê´~ÛøÏ dü+ã+~Û+∫)

1. ‘=*<äX¯ À eTT≈£îÿ Ò<ë eTT≈£îÿ ô|’uÛ≤>∑eTTq <ä>∑TZ‘√ ≈£L&çq »\TãT

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` u…\¢&√Hê, yÓTsYÿkÕ Ÿ. Á|ü‹

¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î ˇø£ <ëì ‘·sê«‘· ˇø£Ï.

2. eTT≈£îÿ qT+∫ #·Tø£ÿ\T #·Tø£ÿ\T>± |ü&çX+ |ü&ÉT≥

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` yÓTsYÿkÕ˝Ÿ. Á|ü‹ ¬s+&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt.

3. ôd’qdt À H=|æŒ‘√ bÕ≥T <ä>∑TZ≈£î ôd’qdt\ yê|ü⁄ ìyês¡D eT+<äT\T

yê&ç‘˚ <ä>∑TZ ≈£L&Ü ‘·>∑TZ‘·T+~.

kÕ+>∑T´H]j·÷, dæ*ø±, yÓTsYÿkÕ Ÿ, ôdÌŒJ*j·÷ yÓTTˆˆ

: XÊ«dü Hê[ø£\ dü+ã+~Û‘· <ä>∑TZ≈£î :

1. Ä– Ä– <ä>∑TZ, ‘·TeTTà\‘√ ô|<ä› <Ûä«ì‘√ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` Ç|æø±ø. Hê\T>∑T >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√dt.

2. #ê˝≤ HÓeTà~ <Ûä«qT\‘√ <ä>∑TZ, eTq Vü≤≈£î n+<äq+‘· ø£wüºeTT‘√

edüTÔqï|ü⁄Œ&ÉT

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ j·÷+°yéT ≤sYº. Á|ü‹ eT÷&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt.

: ø√]+‘· <ä>∑TZ :

(|æ]‹‘·TÔ\ qT+∫ nø£kÕà‘·TÔ>± >±* $&ÉT<ä˝…’ ø√]+‘· <ä>∑TZ

edüTÔ+~) $es¡D : BìH ø£ø±ÿj·T <ä>∑TZ≈£L‘· n+≤s¡T. ‘Ós¡\T

‘Ós¡\T>±, |üøÏå≈£L‘· e … uÛÑj·T+ ø£*–dü÷Ô, XÊ«düqT ñøÏÿ] _øÏÿ]

#˚düTÔ+~. Ç~ u≤ø°º]j·÷ ÁøÏeTT\ <ë«sê dü+Áø£$TdüTÔ+~.

nsTT<fifl˝À|ü⁄ |æ\¢\˝À n~Ûø£XÊ‘·+ edüTÔ+~. Ç~ ø£ n+≥Tyê´~Û

≈£L&Ü. á s¡T>∑à‘· >∑\ yê]øÏ kÕìïVæ≤‘· +>± e⁄Hêï á yê´~Û

edüTÔ+~. »\TãT, »«s¡+‘√qT, eTT≈£îÿ u≤>± ø±s¡&É+‘√q÷ yÓTT<ä …’

¬s+&ÉT yêsê\ ‘·sê«‘· |æ] dü\Œì <ä>∑TZ ‘Ós¡\T ‘Ós¡\T>± e∫Ã

X‚¢wüà (ø£|òü+/ ‘ÓeT&É) |ü&ÉT‘·T+~. <ä>∑TZ ‘Ós¡\ ‘·sê«‘· yê+‘·T\T

ekÕÔsTT. $|üØ‘· ˙s¡dü+ edüTÔ+~. |æ\¢\≈£î ¬s+&ÉT e÷kÕ\T

ì+&Éø£eTT+< °ø±\T ysTT+#ê*. 2e, 8e e÷dü+ ej·TdüT˝À

&ç.|æ.Ï. ysTT+#ê*.

\ø£åD≤\T : 1. ‘=* <äX˝À

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` Á&√ôdsê. 3 &√düT\T Çyê«*.

2. yê+‘·T\T ne⁄‘·÷, ÄVü‰s¡+ ÇeT&Éì |üø£å+˝À

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` Ç|æø±ø. Á|ü‹ 3 >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√dt.

3. ô|’q #Ó|æŒq eT+<äT\‘√ ñ|üX¯eTq+ ø£\>∑ø£b˛‘˚ (<ä>∑TZ rÁe+>±

ñ+&ç, yê+‘·T\T ‘√&Ó’‘)

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ø±s√“yÓCŸ. Á|ü‹ Äs¡T >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√dt.

: ndüÔe÷ :

$es¡D : ñã“dü+ nì ≈£L&Ü n+≤s¡T. XÊ«dü Hê[ø£\˝À rÁe

e´‹πsø£ Á|üuÛ≤e+ ø£\>∑&É+‘√ Äj·÷dü+, #Ûê‹˝À |æ*¢ ≈£L‘·\T

ekÕÔsTT. XÊ«dü Hê[ø£\T eTT&ÉT#·T≈£îb˛sTT düqï–*¢q+<äTe\¢ á

ndü«düú‘· edüTÔ+~. e+XbÕs¡+|üs¡ +>± ≈£L&Ü sêe#·TÃqT. |æ]

|”\TÃø=qT≥≈£î |æ]‹‘·TÔ\‘√ b˛sê≥+ #j·Te\dæ edüTÔ+~.

#Ûê‹˝À ˇ‹Ô&ç @s¡Œ&çq≥T¢ u≤<Ûä|ü&Ée\dæ edüTÔ+~. #·*ø±\+,

esêø±\+˝À Á|ü‘´ø£+>± sêÁ‹ düeTj·÷\˝À á u≤<Ûä ô|s¡T>∑T‘·T+~.

\ø£åD≤\T : 1. |æ\¢\˝À á yê´~Û e∫Ã yê+‘·T\T #düT≈£î+≥THêï

#Ûê‹ m>∑dæ|ü&ÉT‘·THêï

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ Ç|æø±ø. Á|ü‹ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√düT ÄsY‡ n Ÿ“.

2. ns¡úsêÁ‹ ‘·sê«‘· ndüÔe÷ m≈£îÿyÓ’‘

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` Ä¬s‡ìø Ä Ÿ“. Á|ü‹ ¬s+&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt.

: ‘·\H=|æŒ :

$es¡D : •s√uÛ≤s¡+, ‘·\ ô|’uÛ≤>∑+ ø£bÕ\+˝À H=|æŒ, ¬s+&ÉT yÓ’|ü⁄\

≈£L&Ü u≤<Ûä ñ+&Ée#·TÃqT. Ò<ë ˇø£ yÓ’|ü⁄q u≤<Ûä e⁄+fÒ bÕs¡«Ù|ü⁄

H=|æŒ n+≤s¡T. ø±s¡D≤\T nH˚ø£+ ñ+&Ée#·TÃqT. nJs¡í+,

eT\ã<äΔø£+, e÷qdæø£ nXÊ+‹, $|üØ‘·yÓTÆq »\TãT, s¡ø£Ô+˝À <√wü+,

ø°fiflyê‘·+, ñ‘Ô»+ ø£*–+# eT+<äT\ yê&Éø£+, n\dü≥/ã&É*ø£

yÓTTˆˆ |ü\T ø±s¡D≤\T.

\ø£åD≤\T : 1. ≈£î&çyÓ’|ü⁄ ‘·\H=|æŒ eTTK´+>± ≈£î&ç ø£+ÏøÏ $T<äT>±

edüTÔ+fÒ (yê+‘·T\T sêe#·TÃqT)

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` kÕ+>∑T´H]j·÷. Á|ü‹ ¬s+&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√düT. u≤<Ûä ‘·–Z‘ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î ˇø£ &√düT.

2. ø£+Ï >∑T+≥\ (ø£fi¯fl$T<ä bÕ\uÛ≤>∑+`qT<äTÏ) MT<ä ‘·\H=|æŒ,

‘·\ yÓqTø£uÛ≤>∑+ qT+∫ ‘·\ #·T≥÷º H=|æŒ e⁄+&ç, ‘·\≈£î >∑T&É¶

≈£≥Tº≈£î+fÒ ñ|üXeTq+ ø£*–q≥Tº>± ñ+fÒ

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` dæ*ø±. Á|ü‹ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√dt.

3. m&ÉeTyÓ’|ü⁄ ‘·\H=|æŒøÏ

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` dæ*ø±. Á|ü‹ ¬s+&ÉT >∑+≥\≈£î

ˇø£ &√dt.

4. ‘·\H=|æŒ e#˚Ã eTT+<äT ø£+Ï#·÷|ü⁄ eT+<ä–+∫q≥¢sTT‘˚

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ düÌŒJ*j·÷. Á|ü‹ >∑+≤ ¬s+&ÉT

>∑+≥\ e´e~Û À, H=|æŒ rÁe‘·qT nqTdü]+∫ ˇø£ &√dt.

5. e&É>±&ÉTŒ e\q ‘·\H=|æŒ e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT— m+&É Á|üuÛ≤e+‘√ e#˚Ã

»«s¡+, ‘·\H=|æŒ, nkÂU≤´\≈£î yT …’q ìyês¡D≈£î

yê&Ée\dæq eT+<äT, yê&Éø£+ ` kÕ+>∑T´H]j·÷. Á|ü‹ ¬s+&ÉT

>∑+≥\≈£î ˇø£ &√dt.



sêh+˝À ObÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø±ìøÏ

s¡÷.6000 ø√≥T¢

sêÁcÕºìøÏ es¡Ôe÷q Ä]úø£ dü+e‘·‡s¡+˝À C≤rj·T ObÕ~Û

Vü‰MT |ü<∏äø£+ Á|üø±s¡+ s¡÷.6y\ ø√≥T¢ ì<ÛäT\T eT+ps¡j·÷´j·Tì

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ XÊK eT+Á‹ l eÏº edü+‘·≈£îe÷sY yÓ\¢&ç+#ês¡T. á

ì<ÛäT\T |üP]Ô>± dü~«ìjÓ÷>∑eTj˚T´ $<Ûä+>±, ≈£L©\+<ä]ø° dü¬s’q

Áø£eT|ü<äΔ‹˝À ≈£L©\T #Ó*¢+#˚$<Ûä+>± #·s¡´\T rdüT≈£î+≤eTì,

Äeø£‘·eø£\T, nÁø£e÷\T »]–‘˚ ø£]ƒq+>± eéVü≤]kÕÔeTì

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ XÊK eT+Á‹ ôV≤#·Ã]+#ês¡T.

Á>±MTD ObÕ~Û Vü‰MT ≈£L©\≈£î, dü«j·T+ düVü‰j·T eTVæ≤fi¯\≈£î

mø£ÿ&É nHê´j·T+ »]–Hê, yÓ+≥H |òæsê´<äT #ùd+<äT≈£î À ŸÁ|ò” HÓ+ãsY

@sêŒ≥T #˚düTÔHêïeTì Äj·Tq ù|s=ÿHêïs¡T. XÊU≤|üs¡+>± e#˚Ã

|òæsê´<äT\qT á À˝ŸÁ|ò” HÓ+ãsY<ë«sê d”«ø£]kÕÔeTì, yÓ+≥H˚ ø£]ƒq

#·s¡ \T rdüT≈£î+≤eTì nj·Tq #ÓbÕŒs¡T. eTTK´+>± dü«j·T+ düVü‰j·Tø£

dü+|òü÷\ $wüj·T+˝À edüTÔqï |òæsê´<äT\qT d”«ø£]+#+<äTπø á @sêŒ≥T

#˚XÊeTì eT+Á‹ $e]+#ês¡T. eékÕj·T |üqT\T ‘·≈£îÿe>± Oqï

ÁbÕ+‘ê\˝À ObÕ~ÛVü‰MT |üqT\T $]$>± »]π> $<Ûä+>±, e\dü\T

ìyê]+# $<Ûä+>± Á|ü‘êé÷ïj·T #·s¡ \T rdüT≈£î+≥THêïeTì Äj·Tq


‘Ó*bÕs¡T. eékÕj·T |üqT\≈£î Ä≥+ø£+ ø£\T>∑ì Ø‹˝À Á>±eTdüuÛÑ ÀH

ObÕ~ÛVü‰MT ø±´ …+&ÉsY s¡÷bı+~+#·Tø√yê\ì Äj·Tq dü÷∫+#ês¡T.

á |üqT\ <ë«sê Á|ürs√p ≈£L© s¡÷.100 e#˚Ã $<Û ä+>±

ìã+<Û äq\˝À e÷s¡TŒ\T ‘Ó#êÃeTì, Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝Àì

≈£L©\+<äs¡÷ ìã+<Ûäq\qT ns¡ú+ #düTø√yê\ì eT+Á‹ $»„|æÔ #XÊs¡T.

eékÕj·T |üqT\T eT+<äø=&ç>± »s¡T>∑T‘·Tqï –]»q ÁbÕ+‘ê\˝À

ObÕ~ÛVü‰MT |üqT\T q÷s¡T s√E\T e÷Á‘·y˚T ìs¡«Væ≤+#ê\qï

ìã+<Ûäq\qT dü&É*+#êeTì, Ä ÁbÕ+‘ê\˝À q÷s¡TqT+&ç q÷≤j·÷uÛ…’

s√E\ bÕ≥T |üqT\T »]π> $<Ûä+>± Ä<˚XÊ\T Ç#êÃeTì Äj·Tq

ù|s=ÿHêïs¡T. πøåÁ‘·kÕúsTT˝Àì f…øÏïø£ Ÿ ndæôdº+Ÿ‡, |ò” Ÿ¶ ndæôdº+Ÿ‡\‘√

≈£îeTà¬ø’ÿ ø=+<äs¡T ObÕBÛVü‰MT |üqT\˝À n$˙‹øÏ, nÁø£e÷\≈£î

bÕ\Œ&ÉT‘·Tqï≥T¢ |òæsê´<äT\T n+<äT‘·THêïj·Tì, Ç˝≤+Ï e´≈£îÔ\ô|’

ÁøÏ$Tq˝Ÿ πødüT\T qyÓ÷<äT #˚j·÷*‡+~>± Ä<˚XÊ\T Ç#êÃeTì

Á>±MTD≤_Ûeè~Δ XÊKeT+Á‹ #ÓbÕŒs¡T. Çø£ qT+&ç kÕe÷õø£ ‘·ìF\qT

Á|ür dü+e‘·‡s¡+ ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ ìs¡«Væ≤kÕÔeTì, á|ü<äΔ‹˝À XÊK≤|üs¡yÓTÆq

#·s¡ \T rdüT≈£î+≥THêïeTì Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. |üì n&çπ> Á|ür ≈£L*øÏ

‘·|üŒ≈£î+&Ü |üì ø£*Œ+#ê\ì düŒwüº+>± πøåÁ‘·kÕúsTT n~Ûø±s¡T\≈£î

Ä<XÊ\T Ç#êÃeTì Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T.

` ÄsY.¬ø.

ªnbÕsY¶μ øÏ◊mdty= 9001 : 2008 dü]º|òæ¬øŸ

h+˝Àì Á>±MTD≤_Ûeè~Δ, |ü+#êsTTrsêCŸ XÊK\

n~Ûø±s¡T\≈£î, dæã“+~øÏ dü+ã+~Û‘· dü+düú À¢ |üì#ùd n~Ûø±s¡T\T,

dæã“+~øÏ ìs¡+‘·s¡ •ø£åD Çdü÷Ô, |ü+#êsTTrsêCŸ dü+düú\

ã˝Àù|‘êìøÏ, Á>±MTD≤_Ûeè~ΔøÏ <√Vü≤<ä|ü&ÉTÔqï m*$THÏ e÷<Ûäe¬s&ç¶

Ä+Á<ÛäÁ|ü<XŸ Á>±MTD≤_Ûeè~Δ dü+düú (mmyéTÄsY nbÕsY¶) ≈£î ◊mdty=

9001: 2008 dü]º|òæ¬øŸ \_Û+∫+~. Ä>∑wüTº 6q Ç+>±¢+&é ÀøÏ

>±]¶j·THé Ç+&çô|+&Ó+Ÿ dü]º|òæ¬øŸ *$Tf…&é á dü]º|òæ¬øŸqT Á|ü<ëq+

#dæ+~.

|ü+#êsTTrsêCŸ, Á>±MTD≤_Ûeè~Δ, Ç‘·s¡ Á|üuÛÑT‘·« XÊK\T, Áô|’y≥T

dü+düú\T, dü«#·Ã¤+<ä ùdyê dü+düú\T, yÓTT<ä …’q yêÏ À |üì#ùdyê]

kÕeTsêú ìï, HÓ’|ü⁄D≤´ìï ô|+#·&É+ <ë«sê, düTdæúsê_Ûeè~ΔøÏ ø£èwæ

#˚düTÔqï+<äT≈£î ªnbÕsY¶μ≈£î á dü]º|òæ¬øŸ ÇdüTÔqï≥T¢ >±]¶j·THé

Ç+&çô|+&Ó+Ÿ dü]º|òæ¬øŸ *$Tf…&é dü+düú Á|üø£Ï+∫+~.

eTq

sê


j·TTe‘·s¡+˝À dü+düÿè‹ >∑T]+∫ ne>±Vü≤q˝À|ü+ düŒwüº+>±

ø£ì|æk˛Ô+~. –]»q uÛ≤wü\ô|’ ø£èwæ e+<ä dü+e‘·‡sê\ |üPs¡«+ –&ÉT>∑T

yês¡T #˚ùdÔ, –]»q uÛ≤wü\qT ø±bÕ&˚ ø£èwæ á eT<Ûä´H˚ eT∞fl ÁbÕs¡+uÛÑ+

nsTT´+~. Ä>∑wüßº 29, 2009 Hê&ÉT –&ÉT>∑T yê] 146e »j·T+‹

dü+<äs¡“+>± –]»q uÛ≤wü\ô|’ Ç+‘·es¡≈£î »]–q, Ç|ü⁄Œ&ÉT »s¡T>∑T‘·Tqï

ø£èwæ á yê´dü+˝À #·]Ã<ë›+. nsTT‘˚ á yê´dü+˝À ø=+‘·eT+~ #˚dæq

ø£èwæ Á|ükÕÔeH˚ »]–+~. n+‘· e÷Á‘êq y˚πs yês¡T ø£èwæ #˚j·T˝Ò<äì

ø±<äT.

e+<ä dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+

yêéVü‰]ø£ uÛ≤cÕ ñ<äé÷ìøÏ Ä<äT´&Ó’q –&ÉT>∑T yÓ+ø£≥ sêeTeT÷]Ô

|ü+‘·T\T >±s¡T 29, Ä>∑wüßº, 1863q $XÊK |ü≥ï+ <ä>∑Zs¡Tqï |üs¡«‘ê\

ù|≥˝À »ìà+#ês¡ì yê] ≈£îe÷s¡T&Ó’q –&ÉT>∑T d”‘ê|ü‹>±s¡T sêdæq

yê´dü+˝À ù|s=ÿHêïs¡T. n‹ ∫qï ‘·q+˝ÀH ‘·+Á&çì ø√˝ÀŒsTTHê ≈£L&Ü,

m+‘√ ø£wüº|ü&ç yÓTÁÏ≈£î´˝ÒwüHé es¡≈£î #·~yês¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· Ä]úø£ |ü]

dæú‘·T\T nqT≈£L*+#·ø£ ñ<√´>±H˚«wüD »]bÕs¡T. yê] düeTø±©≈£î˝…’q

>∑Ts¡C≤&É nbÕŒsêe⁄ >±s¡T e÷Á‘·+ ñqï‘· $<ä´ nuÛÑ´dæ+#·>∑*>±s¡T.

|üsê¢øÏ$T&ç (n|üŒÀ¢ á ÁbÕ+‘·+ dü+j·TTø£Ô yÓ’C≤>˘ |ü≥ï+ õ˝≤¢ À uÛ≤>∑+.

Ç|ü⁄Œ&ÉT ]kÕ‡˝À ñ+~) sêE >±] bÕsƒ¡XÊ\˝À HÓ\≈£î 30 s¡÷bÕj·T\T

J‘·+‘√ 1880˝À eTq´ÁbÕ+‘· Á|üy˚X¯+ #˚XÊs¡T.

e+<ä dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+e+<ä dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+

yêéVü‰]ø£ uÛ≤cÕ ñ<äé÷ìøÏ Ä<äT´&Ó’q –&ÉT>∑T yÓ+ø£≥ sêeTeT÷]Ô yêéVü‰]ø£ uÛ≤cÕ ñ<äé÷ìøÏ Ä<äT´&Ó’q –&ÉT>∑T yÓ+ø£≥ sêeTeT÷]Ô

Ä~yêdüT\ Ä≥bÕ≥\qT ø±bÕ&ÉT≈£î+<ë+

–]»q uÛ≤wü\ô|’ ‘·s¡‘·sê\ ø£èwæ

wü dü+düÿè‹øÏ ÁbÕD+. dü+düÿè‹ düe÷C≤ìøÏ |æ]. dü+düÿè‹ì uÛ≤‘·s¡‘·sê\ bÕ≥T ø=qkÕ–+#·≥+˝À *|æ #ê˝≤ ÁbÕeTTKýÓTÆq bÕÁ‘·

eVæ≤düTÔ+~. *|æ Òì uÛ≤wü\≈£î bÕ≥ Ò ÁbÕD+. düVü≤ø±s¡ yêsTT<ë´\‘√,

qè‘ê´\‘√ bÕ&˚ bÕ≥\T Äj·÷ düe÷C≤\ dü+düÿè‹ì ø£ ‘·s¡+ qT+∫

eTs√ ‘·sêìøÏ n+~kÕÔsTT. n+<äTe\¢ *|æ ˝Òì uÛ≤wü\ dü+düÿè‹ô|’

ãj·TÏ dü+düÿè‹ ÁbÕã\´+ m≈£îÿe nsTT‘˚, yÓTT≥ºyÓTT<ä≥>± <Óã“

‹H˚~ bÕ≥. ‘·<ë«sê n+‘·]+#˚~ dü+düÿè‹. dü+düÿè‹ n+‘·]+∫q

düe÷»+˝À e´≈£îÔ\T e÷Á‘·y˚T $T>∑T\T‘ês¡T. Ç|üŒÏπø eTq sêÁwüº+˝Àì

–]»q düe÷C≤˝À¢ bÕ≥ n+‘·]+∫b˛j˚T Á|üe÷<ä dü÷∫ø£\T

ø£ì|ædüTÔHêïsTT.

sêyé kÕôV≤uŸ –&ÉT>∑T yÓ+ø£≥ sêeTeT÷]Ô

n+fÒ Ç|üŒÏøÏ 129 dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ $wüj·T+ nqïe÷≥.

á s√E˝À¢ ≈£L&Ü eTq´ÁbÕ+‘ê\˝À ñ<√´>±ìï ‘·|æŒ+#·Tø√yê\ì

n+<äs¡÷ Á|üj·T‹ïdüTÔ+fÒ, e+<ä dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ Ä ÁbÕ+‘ê\˝À

ÁbÕ<∏ä$Tø£ bÕsƒ¡XÊ\˝À ñbÕ<Ûë´j·T eè‹Ô #|ü≥º&É+ m+‘√ >=|üŒ $wüj·T+.

n<˚ ø±≈£î+&Ü, Ä ÁbÕ+‘·+˝ÀH˚ 1936 es¡≈£î n+fÒ düTe÷s¡T 56

dü+e‘·‡sê\T yês¡T ìedæ+#·≥+ eTs√ $X‚wü+. Ç<˚ yê] #ê]Á‘ê‘·àø£

ø£èwæøÏ <√Vü≤<ä+ #˚dæ+<äì uÛ≤$+#·e#·TÃ. Äj·÷ eTq´ ÁbÕ+‘ê\˝À

ñbÕ<Ûë´j·T eè‹Ô ø=q kÕ–dü÷Ôqï|ü⁄Œ&ÉT, dües¡C≤‹ –]»qT\ <äTdæú‹ì

#·÷dæ #·*+∫b˛j·÷s¡T. yê] ø√dü+ ã&ÉT\qT kı+‘· Ks¡TÃ MT<ä ô|Ïº,

‘·s¡Tyê‘· Á|üuÛÑT‘·«+‘√ b˛sê&ç 1900 ÁbÕ+‘·+˝À Á|üuÛÑT‘·« bÕsƒ¡XÊ\\T

ô|Ïº+#ês¡T. nsTT‘˚ dües¡\≈£î #·<äTe⁄ #ÓbÕŒ\+fÒ yê] e÷‘·èuÛ≤wü˝ÀH˚

#ÓbÕŒ\ì –&ÉT>∑T yê] yê<äq. 1892˝À dües¡ uÛ≤wü H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T.

1911˝ÀH˚ dües¡ uÛ≤wü˝À yê#·ø±\T ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T. yê]

bÕ≥\T, ø£<∏ä\T ùdø£]+∫ Á>∑+<Ûädüú+ #˚XÊs¡T. Ä<ÛäTìø£ e÷qe XÊÁkÕÔìøÏ

(Ä+Á‘·bÕ\J) |æ‘êeTVüQ&ÉT nì |æ\eã&˚ l X¯s¡‘Y#·+Á<ä sêjYT yê]

yÓTT<äÏ |ü⁄düÔø£+ ªªeTT+&Ü\T, yê] ÁbÕ+‘·+µµ 1912˝À yÓ\Te&ç+~.

n+fÒ –&ÉT>∑T yêπs sêjYT >±] ø£+fÒ eTT+<äTHêïs¡ì ìdü‡+<˚Vü≤+>±

#Ó|üŒe#·TÃ.

1898 ˝ÀH˚ ª–]»q $<ë´$<Ûëq+µ MT<ä ˇø£ #·ø£ÿÏ yê´dü+ sêdæ,

n|üŒÏ eTÁ<ëdüT Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ |ü+bÕs¡T. <ëì˝À eTTKýÓTÆq $wüj·÷\T

@eT+fÒ 1) –]»qT\≈£î $<ä´ yê] e÷‘·èuÛ≤wü˝ÀH˚ ÁbÕs¡+_Û+#ê*.

eTÚœø£+πø ÁbÕ<Ûëq´‘· Çyê«*, 2) yê] |ü]düsê\ qT+#˚ bÕsƒê´+XÊ\T

sêyê*, 3) nqedüs¡yÓTÆq $wüj·÷\T yê] MT<ä s¡T<ä›e<äT›, 4) yê]

dü+düÿè‹ô|’ yê]øÏ qeTàø£+ ø£*–, ãj·TÏ Á|ü|ü+#·+‘√ <ÛÓ’s¡ +>± yÓT*π>˝≤

#˚j·÷*.



uÛ≤s¡‘· <˚X¯ Á|ü<ÛäeT Á|ü<Ûëì ø°.X‚. »eVü≤sY ˝≤˝Ÿ HÓÁVüA >±s¡T

Á|üø£Ï+∫q |ü+#·o\ –]»q $<Ûëq+, –&ÉT>∑Tyês¡T #Ó|æŒq $<ë´

$<Ûëq+˝Àq÷ ô|<ä› ‘˚&Ü\T ˝Òe⁄. nsTT‘˚ M] –]»q $<ë´

Á|üj·T‘·ï+˝À #ê˝≤ Ä≥+ø±\T e#êÃsTT. n|üŒÏ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡T>± ñqï

y Ó T Tø± ÿ] º ï >±s ¡ T > ∑es ¡ ïs ¡ T >±]‘√ u Û À»q+ # ˚ ùd≥| ü ⁄ Œ& É T

ªªsêeT÷à]Ô |ü+‘·T\T |æ∫Ãyê&ÉT. HÓeTà~>± J$düTÔqï dües¡\≈£î Òì b˛ì

ÄX\T ø£*–+∫ Á|üXÊ+‘·yÓTÆq dües¡ <X+˝À $|ü¢e+ |ü⁄Ïº+#·<ä\∫Hê&ÉT.

n‘·&ÉT dües¡ <˚X¯eTTq≈£î b˛sê<äì XÊdæ+#·<ä\∫HêqTµµ nì ‘Ó*bÕs¡≥.

dües¡uÛ≤wüqT H˚s¡TÃ≈£îH˚≥|ü⁄Œ&ÉT Ä ÁbÕ+‘·+˝À ìedæ+#˚ ô|’&ç (bÕD√)

yê+&É¢qT nqTyê<ä≈£î\T>± ñ+#·T≈£îHêïs¡≥. Ä Á|üÁøÏj·T˝À yê]ì Ç+À¢øÏ

Á|üy˚•+|ü#˚j·T≥y˚Tø±ø£, yê]ì |üø£ÿq ≈£Ls√Ã ô|≥Tº≈£îH˚yês¡≥.

bÕD√\qT n+≥sêì yês¡T>± |ü]>∑DÏ+#· ã&˚yês¡T. n+<äTe\¢

|ü+‘·T\T >±s¡T, ã+<ÛäTe⁄\#˚ yÓ*y˚j·Tã&Ü¶s¡T. Äj·THê u…<äs¡˝Ò<äT.

ÁbÕj·T•Ã‘·ÔeTTq≈£î |ü⁄Œø√ Ò<äT. ∫e]øÏ yÓ* <ëq+‘·≥< yÓ*dæb˛sTT+~.

dües¡ uÛ≤wü H˚s¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î yÓ˝Ÿ¸yÓTHé nH˚ n≥M n~Ûø±] M]

e<ä› •wü´]ø£+ #˚XÊs¡T. n&É$ ÁbÕ+‘·+˝À ìedæ+#·≥+ e\¢ yês¡T

m|ü⁄Œ&É÷ eT˝Ò]j·÷‘√ u≤<Ûä|ü&˚yês¡≥. <ëìøÏ eT+<äT>± øÏ«HÓ’Hé

e÷Á‘·\T m≈£îÿe>± yê&É&É+ e\¢ ÁãVü≤à#ÓeTT&ÉT ≈£L&Ü e∫Ã+<äì yê]

≈£îe÷s¡T&ÉT d”‘ê|ü‹ >±s¡T ‘Ó*bÕs¡T. –&ÉT>∑T yê] s¡#·q˝À¢ Á|ü|ü+#·

U≤´‹ì Ä]®+∫q~ Ä+>∑¢+-dües¡-Ä+>∑¢ |ü<äø√X¯+. 1911˝À |ü<äM

$s¡eTD #˚kÕs¡T. 1913˝À Á_Ïwt Á|üuÛÑT‘·«+ sêyé kÕôV≤uŸ _s¡T<äTì∫Ã

yê]ì dü‘·ÿ]+#ês¡T.

uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘·

uÛ≤s¡‘· sêC≤´+>∑+ Ä]ºø£ Ÿ 350-m À ªªe÷‘·è uÛ≤wü À ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä

HπsŒ+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ kÂø£sê´\T ø£*Œ+#ê*µµ nì ù|s=ÿqã&ç+~. πø+Á<ä

Á|üuÛÑT‘·«+ –]»q dü+πøåe÷\ô|’ ìj·T$T+∫q #ê˝≤ ø£MTwüqT¢, ø£$T°\T

á e÷s¡Z<äs¡Ùø£ dü÷Á‘ê\T neT\T #˚j·÷\ì ñ<ëÈÏ+#êsTT. ‘·s¡Tyê‘·

◊<äe |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷s¡T #˚ùdeTT+<äT –]»q ÁbÕ+‘ê\ n_

Ûeè~∆¬ø’ ñ|ü Á|üD≤[ø£ ñ+&Ü\ì ˇø£ #ê]Á‘ê‘·àø£ ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïs¡T.

<ëì˝À uÛ≤>∑+>± ÁbÕ<∏ä$Tø£ kÕúsTT˝À ˇø£Ï, ¬s+&ÉT ‘·s¡>∑‘·T\˝À $<ë´

uÀ<Ûäq –]»qT\ e÷‘·èuÛ≤wü˝À ñ+&Ü\ì eø±ÿDÏ+#ês¡T.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ‘Ó\T>∑T mø±&ÉMT yês¡T >√+&û, ø√j·T yÓTT<ä˝…’q

uÛ≤wü˝À¢ yê#·ø±\T ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡T. nsTT‘˚ Ç$ ‘Ó\T>∑T yê#·ø±\≈£î

Á|ü‹s¡÷|ü+>± ‘·j·÷s¡T #˚XÊs¡ì $eTs¡Ù e∫Ã+~. l X¯+ø£sY ¬s&ç¶ ≤+Ï

kÕe÷õø£ ø±s¡´ø£s¡Ô\T dües¡ uÛ≤wü˝À bÕsƒ¡´ |ü⁄düÔø±\T sêXÊs¡T.

2004-05˝À düs¡« •ø£å n_Ûj·÷Hé ÁøÏ+<ä –]»q e÷‘·è uÛ≤wü˝À

ˇø£Ï, ¬s+&ÉT, ‘·s¡>∑‘·T\≈£î yê#·ø±\qT (á s¡#·sTT‘· Ä<Ûä«s¡´+˝À)

–]»q dü+πøåeT XÊK Á|ü#·T]+#·≥+ »]–+~. uÛ≤cÕ y˚‘·Ô˝Ò ø±ø£,

e÷qe XÊÁdüÔE„\T, dü«#·Ã+<ä dü+düú\T, Äj·÷ –]»q C≤‘·T\πø #Ó+~q

ñbÕ<Ûë´j·TT\ dü\Vü‰\‘√ á |ü⁄düÔø±\T s¡÷bı+~+#·&É+ »]–+~.

–]»q dü+düè‹, uÛ≤wü, dü+Á|ü<ëj·÷\T, |ü]düsê\T, ÄuÛÑs¡D≤\T,

yêsTT<ë´\T, ø=\‘·\T, ‘·÷ìø£\T, bÕ≥\T, Á|üø£è‹ - #Ó≥T¢, »+‘·Te⁄\T,

|ü≈£åî\T, ø=+&É\T, n&Ée⁄\T ˝≤+Ï$, ø£<∏ä\T, |ü⁄øÏÿ≥ |ü⁄sêD≤\T ˝≤+Ï - &Üˆˆ $.mHé.$.¬ø. XÊÁdæÔôd+≥sY ôV≤&é, (j·T+.,|æ)

Ä#ês ¡ ´ leT‹

X¯‘·|ü‹ Á|üdüqïl

nìï düy˚Tà[+∫ ‘Ó\T>∑T *|æ‘√ ‘·j·÷s¡T #˚j·T≥+ »]–+~. #ê˝≤

bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ MÏì Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>± neT\T #j·T≥+ »]–+~. nsTT‘

dü¬s’q uÀ<Ûäø£î\T ˝Òø£ dü]>± neT\T »s¡T>∑˝Ò<äT. sT÷ Á|üj·T‘·ï+ ≈£L&Ü

dü|òü\+ ø±˝Ò<äT.

Á|üdüTÔ‘· ø£èwæ

á eT<Ûä´q Ä+Á<Ûä $X¯«$<ë´\j·T+˝À Ä+>∑¢ uÛ≤cÕ #ês¡T´\T leT‹

X¯‘·|ü‹ Á|üdüqï l >±s¡T j·TT.õ.dæ. düVü‰j·T+‘√ –]»q uÛ≤wü\ô|’ ø£èwæ

#˚düTÔHêïs¡T. Ms¡T ms¡T≈£î\ –]»q ‘Ó>∑≈£î #Ó+~qyês¡T. $XÊK|ü≥ï+

–]»qT\ uÛ≤wü, bÕ≥\ô|’ m+‘√ ø£èwæ #˚düTÔHêïs¡T. ∫qï|ü⁄Œ&ÉT yê]

neTàeTà>±s¡T ø£<∏ä\T, bÕ≥\T #ÓãT‘·÷, –]»q bÕ≥qT ø±bÕ&ÉeTì

#Ó|æŒq e÷≥\T dü÷Œ¤]Ôì, |ü≥Tº<ä\qT ø£*Œ+#êsTT. $XÊK õ˝≤¢

@C…˙‡˝À düTe÷s¡T 167 Á>±e÷\T Äs¡T dü+e‘·‡sê\T bÕ≥T ‹]>±s¡T.

mH√ï C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T düe÷y˚XÊ\T ìs¡«Væ≤+#ês¡T. #ê˝≤

C≤rj·T n+‘·sê®rj·T düe÷yXÊ˝À¢ bÕ˝§ZZHêïs¡T. 2005˝À <ä·[‘· kÕVæ≤‘·

nø±&ÉMT nyês¡T¶qT ≈£L&Ü bı+<ës¡T. ÄyÓT e÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ\+fÒ ªªbÕ≥

eTqTwüß*ï, eTqdüT*ï ø£\T|ü⁄‘·T+~.

ªªbÕ≥ n+‘·]+#·≈£î+&Ü ø£èwæ #˚j·÷*. eTÚœø£ uÛ≤wü\qT |ü]

s¡øÏå+#ê\+fÒ yÓTT<ä≥ bÕ≥qT s¡øÏå+#ê*. n&Ée⁄˝À¢ ìedæ+# Ä~yêdüT\≈£î

Jeq+ <äTs¡“s¡+. |ü+&É>∑\T, bÕ≥\T, qè‘ê´\T ˝≤+Ï$ yê]øÏ ø=‘·Ô

ñ‘ê‡Vü‰ìï ì+|ü⁄‘êsTT. #ê˝≤ –]»q C≤‘·T\ Ä≥ bÕ≥\qT ùdø£]+#˚

ø£èwæ ˇø£ |ü<ä∆‹>±qT, XÊÁd”Ôj·T+>±qT »s¡>∑˝Ò<äT. bÕ≥, e÷≥ (uÛ≤wü)

n+‘·]+∫ b˛j˚T |ü]dæú‘·T\T edüTÔHêïsTT. n+<äTe\¢ MÏì ùdø£]+∫,

C≤Á>∑‘·Ô |üs¡#·e\dæq düeTj·T+ ÄdüqïyÓTÆq~µµ n+≤s¡T Ábıˆˆ Á|üdüqïl.

M] Á|üj·T‘·ï+ dü|òü\+ ø±yê\ì, –]»q uÛ≤wü\T, kÕVæ≤‘·´+ düJe+>±

ñ+&Ü\ì ø√s¡T≈£î+<ë+.



Ádüe+‹˝Àì nH˚ø£ $wüj·÷\qT |ü+#·T≈£îHêïs¡T. ‘·q J$‘êìøÏ

dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\T, u≤´&çà+≥HéøÏ dü+ã+~Û+∫q n|üŒÏ Ç|üŒÏ

$wüj·÷\T nHø£+ n+<äT˝À ñHêïsTT. Äj·Tq e÷≥˝À¢H....

ªªø£ècÕí õ˝≤¢ À ˇø£ Áø°&Üø±s¡T\ ≈£î≥T+ã+˝À HqT »ìà+#êqT.

e÷ q\T>∑Ts¡T k˛<äs¡T˝À¢ eTT>∑TZs¡T u≤´&çà+≥Hé Áø°&Üø±s¡T Ò. e÷ nqï

Hêsêj·TDeT÷]Ô Hê n+‘·Ï ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. f…ìïdt,

|òü⁄Ÿu≤ Ÿ, n<∏Ó¢Ïø‡˝À Äj·Tq≈£î #ê˝≤ HÓ’|ü⁄D´+ ñ+~. eT∫©|ü≥ï+˝À

#·<äTe⁄≈£îH s√E˝À¢ HqT |òü⁄Ÿu≤ Ÿ u≤>± Ä&yêDÏïμμ.

ªªu≤´&çà+≥Héô|’ ÄdüøÏÔ ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT HqT ‘ÓHê*˝À |üì#düTÔHêïqT.

sê<Ûëø£èwüí nH˚ j·T÷ìj·THé Hêj·T≈£î&ÉT es¡+>∑ Ÿ˝Àì nC≤+C≤Væ≤

$T˝Ÿ‡˝À Hê≈£î ñ<√´>∑+ Ç|æŒ+#ês¡T. nsTT‘˚, 1947˝À s¡C≤ø±s¡¢

ñ<ä´eT+ rÁe+>± ñ+&É≥+‘√ H˚qT n+<äT˝À #˚s¡˝Òø£b˛j·÷qT.

u≤´&çà+≥Hé À H˚qT #·÷ù| HÓ’|ü⁄D´+ Hê¬ø+‘√ ù|s¡T ‘Ó∫Ãô|Ïº+~.

1948`49˝À Hê ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wüß\T Äs¡Ty˚\ s¡÷bÕj·T\ Vü‰*/

ñkÕàìj·÷ dæø±ÿ (ìC≤+ sê»´+˝À neT˝À¢ ñqï ø£¬s˙‡)ì »eT

#˚XÊs¡T. Hê‘√ ˇø£ Áø°&Ü kÕe÷Á–/»qs¡˝Ÿ k˛ºsYqT ô|Ïº+#·&ÜìøÏ

yêfiófl Ä düVü‰j·T+ #XÊs¡T. á k ºsYøÏ e∫Ãq Á|ü‹düŒ+<äq #·÷dæ,

HqT <ëìï |üP]Ô>± Áø°&Ü kÕe÷Á– k ºsY>± e÷]ÃyXÊqT. Ç|üŒÏø°

nø£ÿ&ç |æ#·Ãj·T´ k˛ŒsYº‡ cÕ|tì y˚T+ ìs¡«Væ≤düTÔHêï+.μμ

1944`45 ø±\+˝À ‘ÓHê*˝À ñ+&É>±H˚ eTÁ<ëdüT≈£î #Ó+~q

Á|üdæ<äΔ Áø°&Üø±s¡T&ÉT sê»>√bÕ Ÿ e+Ï yê]‘√ l |æ#·Ãj·T´ m–®_wüHé

e÷´#Y\T Ä&ç ‘·qø£+≥÷ eT+∫ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. &ÉãT Ÿ‡ (yÓqTø£

kÕúq+˝À), ô|ò’yé‡ (eT<Ûä kÕúq+˝À) ãè+<ë˝À¢ Äj·Tq Ä&ÉT‘·T+&yês¡T.

1951˝À eTÁ<ëdüT ùdºŸ #Ûê+|æj·THéwæ|tqT ¬>\e≥+‘√ Äj·Tq ù|s¡T

Á|üU≤´‘·T\T $düÔ]+#êsTT. 1955˝À yÓTT≥ºyÓTT<äÏ u≤˝Ÿu≤´&çà+≥Hé

H˚wüq˝Ÿ‡ Ä&ç, ‘=$Tà~+Ï˝À ¬>*#ês¡T. 1959˝À l |æ#·Ãj·T´

eT<ÛäT¬s’ À Às¡ïyÓT+Ÿ ¬>*#ês¡T. á Às¡ïyÓT+ŸqT $+ãT\¶Hé Ä|òt

u≤ Ÿu≤´&çà+≥Hé nì e´eVü≤]+#yês¡T. <ë+‘√ Áø°&Ü_Ûe÷qT\+‘ê

ô|<ä› m‘·TÔq l |æ#·Ãj·T´≈£î |òüTq+>± düHêàq+ #˚dæ, ªª$»sY¶ Ä|òt

u≤ Ÿ u≤´&çà+≥Héμμ nH _s¡T<äTì Á|ü<Ûëq+ #XÊs¡T.

$»j·T+ >=|üŒ eT‘·TÔìdüTÔ+~. n~ ‘·\˝ÀøÏ ≈£L&Ü ‘·«s¡>±H˚

bÕ≈£î‘·T+~. nsTT‘, n~ ‘·q $wüj·T+˝À »s¡>∑≈£î+&Ü #·÷düT≈£îHêïs¡T

l |æ#·Ãj·T´. m+‘√ øÏ¢wüºyÓTÆq Ä≥ Ä&ÉT‘·÷, $»j·T+‘√ ãj·T≥|ü&çq

dü+<äsê“¤\T nHø£+ l |æ#·Ãj·T´ J$‘·+˝À »]>±sTT. Áø°&ÜuÛ≤wü À



BHï ªª$cÕ<ëìï $»j·T+>± eT\#·≥+μμ nì n+≤s¡T. Ò<ë

ªªz≥$T ø√s¡ À¢ qT+∫ $»j·÷ìï ˝≤ø√ÿe≥+μμ nì n+≤s¡T.

Äj·Tq Ç≤¢+Ï ns¡T<Ó ’q $»j·÷\T #ê˝≤H˚ dü«+‘·+

#˚düT≈£îHêïs¡T. nsTT‘˚, yêÏì ‘·q >=|üŒ‘·q+>± m|ü⁄Œ&É÷

nqTø√ Ò<äT. Vü≤qTeT+‘·Tì uÛÑ≈£îÔ&ÉT ≈£L&Ü nsTTq l |æ#·Ãj·T´

ªªn+‘ê ˇø£ n<äT“¤‘·+μμ nì e÷Á‘·+ n+≤s¡T. á n<äT“¤‘ê˝À¢

ø=ìïÏì #·÷<ë›+.

eT<ÛäT¬s’ À ˇø£ &ÉãT Ÿ‡ e÷´#Y »s¡T>∑T‘√+~. l |æ#·Ãj·T´,

Äj·Tq≈£î dü]‘·÷π> l <äøÏåD≤eT÷]Ô e´‹πsø£ |üøå±˝À¢ ñHêïs¡T.

y˝≤~ eT+~ Ä≥qT #·÷düTÔHêïs¡T. k˛ÿsY uÀsY¶ 28`16 ñ+~.

<äøÏ åD≤eT÷]Ô °yéTyÓ ’ù| $»j·T+ K∫Ã‘·+>± ø£ì|æk˛Ô+~.

|æ#·Ãj·T´≈£î <ë<ë|ü⁄ z$T ‘·|üŒ<äqT≈£îHêïs¡T. n|üŒÏ ø£åD≤\T

Äj·Tq e÷≥˝À¢H....

ªÇ|üŒÏø° Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT @+ »]–+<√. ˇø£ n<äT“¤‘·+

n+‘ê. Ä ‘·s¡Tyê‘·, Ä≥ ‘·s¡Tyê‘· Ä≥qT ¬>\Tdü÷Ôb˛j·÷qT.

e÷ Á|ü‘· s¡Tú\T ìdü‡Vü‰j·T+>± #·÷dü÷Ô ñ+&çb˛j·÷s¡T. Ä≥qT

e÷´#YqT yTyT ¬>*#ê+. qeTàXø£ + ø±<äT Ç|üŒÏø°.μμ

eTs√kÕ], eTs√ Á|ü<X+˝À l |æ#·Ãj·T´, Äj·Tq uÛ≤>∑kÕ«$T

16`26 bÕsTT+≥¢‘√ ø£Ø+, eVü‰uŸ\ °yéT ø£+fÒ #ê˝≤ yÓqTø£ã&ç

ñHêïs¡T. e÷´#Y n≤¢π> eTT>∑TdüTÔ+<äì n+‘ê nqT≈£îHêïs¡T.

ø±˙ l |æ#·Ãj·T´ $»è+_Û+#ês¡T. eT∞fl e÷´#Y ¬>*#ês¡T.

H˚wüq˝Ÿ‡˝À nH˚ø£ e÷s¡T¢ ôV’≤<äsêu≤<éøÏ, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸøÏ l

|æ#·Ãj·T´ ÁbÕ‹ì<Ûä + eVæ≤+#ês¡T. 1970˝À eTVü‰sêh˝Àì ñ

<é–sY À 52 @fifl ej·TdüT˝À Äj·Tq ÄK]kÕ] Hwüq Ÿ‡ Ä&Üs¡T.

n<˚ dü+e‘·‡s¡+ Äj·TqqT Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq ªns¡T®qμ nyês¡T¶

e]+∫+~. ˇø£ u≤˝Ÿu≤´&çà+≥Hé Áø°&Üø±s¡T&çøÏ ªns¡T®qμ nyês¡T¶

sêe≥+ n< yÓTT<äÏkÕ]. ‘·qT yÓTT‘·Ô+ mìï e÷´#Y\T Ä&Üs√

Äj·Tq≈£î K∫Ã‘·+>± >∑Ts¡TÔ Ò<äT. ø±˙ düTe÷s¡T 1200 e÷´#Y\T

Ä&Üqì l |æ#·Ãj·T´ #ÓbÕŒs¡T. ‘·s¡Tyê‹ dü+e‘·‡sê˝À¢ Äj·Tq

wüÏ Ÿ u≤´&çà+≥Hé, f…ìïdt\qT Ä&ÉT‘·T+&˚yês¡T. &Üø£ºs¡¢ dü\Vü‰

yTs¡≈£î 1991 qT+&ç Ä&É≥+ e÷Hdæ, πøe\+ ø√∫+>¥ u≤<Ûä ‘·\T

#˚|ü≤ºs¡T.

<äøÏåD≤~ sêÁcÕº À¢ u≤˝Ÿu≤´&çà+≥Héì Á|ü<Ûëq+>± Ä&˚yês¡T.

∫qï∫qï |ü≥ºD≤\T, ÄK]øÏ ô|<ä › Á>±e÷˝À¢ì ‘ê\÷ø±

` <ëdüT πøXesêe⁄

(nqTyê<ä+: yÓ’. düs√»)

ø±sê´\j·÷˝ Äes¡D˝À¢, ø£fi≤XÊ\ yÓT Æ<ëHê˝À¢ u≤´&çà+≥Hé

ø√s¡Tº\T+&˚$. Á|ü»\≈£î á Ä§ø£ Á|ü<Ûëq yê´|üø£+>± ñ+&˚~.

n≥Te+Ï Ä≥ ‘·q ÁbÕ<ÛëHê´ìï ø√˝ÀŒsTT+<ë Ç|ü⁄Œ&ÉT? l |æ#·Ãj·T´

ø±<äH n+≤s¡T. Äj·Tq u≤ Ÿu≤´&çà+≥Hé |ü≥¢ m+‘√ ÄXÊyê<ä+‘√

ñHêïs¡T. nHø£ $X«$<ë´\j·÷˝À¢ u≤ Ÿu≤´&çà+≥Hé ‘·|üŒìdü] Ä≥ì

Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T.

Ä<ä]+#˚yês¡T ˝Òø£, ÁøÏ¬øŸô|’ yê´yÓ÷Vü≤+‘√ u≤˝Ÿ u≤´&çà+≥Hé,

‘·~‘·s¡ Ä≥\T ø=+‘· yÓqTø£ |ü&çq≥¢e⁄‘êj·Tì Äj·Tq n+≤s¡T. á

|ü]dæú‹ì e÷s¡Ã&ÜìøÏ MT&çj·÷>±˙, Áø°&Üs¡+>∑+˝Àì eTTKT´\T>±ì

# ˚d ü T Ôqï~ @MT˝ Ò< äì l | æ# · Ãj · T ´ u Û ≤eq. Ç~˝≤

ñ+fÒ, k˛ŒsYº‡ cÕ|t À ≈£Ls¡TÃqï l |æ#·Ãj·T´ dü÷Œ¤]Ô

ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñ+≥T+~.



mìï düeTdü´\T m<äT¬s’Hê

dü+RøåeT |ü<∏äø±\T Ä>∑e⁄


mìï &ç<äT&ÉT≈£î\T m<äT¬s’Hê, sêh+ô|’ Ä]úø£e÷+<ä + Á|üuÛ≤e+ m+‘· ™Hêï

Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|üÏºq dü+RøåeT |ü<∏äø±\T mÏº |ü]dæú‘·T˝À¢q÷ Ä>∑eì eTTKéT+Á‹

&Üø£ºsY yÓ’.j·Tdt. sê»X‚Ks¡¬s&ç¶ ™<ëÈÏ+#ês¡T. kÕ>∑T˙Ï |ü<∏äø±\T, Ç+~s¡eTà

>∑èVü≤ ìsêàD+, ‘·~‘·s¡ |ü<∏äø±\ô|’ e÷+<ä + Á|üuÛ≤e+ |ü&É≈£î+&Ü #·÷&É>∑\eTì

Äj·Tq $XÊ«dü+ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. kÕ«‘·+Á‘· ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“I+>± Ä>∑wüßº 15q

dæøÏ+Á<ëu≤<é Àì ù|Rs&é yÓTÆ<ëq+˝À C≤rj·T |ü‘êø±ìï Ä$wüÿ]+∫, kÕj·TT<Ûä

<äfi≤\ >ös¡e e+<äHêìï d”«ø£]+∫q nq+‘·s¡+ Äj·Tq sêh Á|ü»\qT<˚›•+∫

Á|üdü+–+#ês¡T.

Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± @s¡a&çq Ä]úø£ dü+øå√uÛÑ+ ø±s¡D+>± eTq<˚X¯+˝À ≈£L&Ü

ì‘êédüs¡ edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T $|üØ‘·+>± ô|]>±j·Tì, Á|ü‹ sêheT÷ Ç<˚ |ü]

dæú‹ì m<äTs=ÿ+≥Tqï<äì, nsTT‘ sêh Á|ü»\qT á uÛ≤s¡+ qT+∫ ø±bÕ&É≤ìøÏ

dü_‡&ûô|’ nH˚ø£ ì‘êédüsê\qT düs¡|òüsê #˚düTÔHêïeTì, nÁø£eT ì\«\øÏ

neø±X¯+ ™qï eékÕjÓ÷‘·a‘·TÔ\ <Ûäs¡\qT ìj·T+Á‹+#·&ÜìøÏ düø£\ #·s¡´\÷

rdüT≈£î+≥THêïeTì eTTKéT+Á‹ #ÓbÕas¡T.

>∑‘· ◊<˚fi¯ó¢>± ‘·eT Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|üÏº, ø=qkÕ–düTÔqï |ü\T n_Ûeè~∆, dü+RøåeT

|ü<∏äø±*ï eTTKeT+Á‹ ‘·q Á|üdü+>∑+˝À Á|ükÕÔ$+#ês¡T. düe÷q neø±XÊ˝Ò \

ø£å´+>± $$<Ûä ø±s¡´Áø£e÷\ neT\T, n$˙‹ ìs¡÷à\q, ø£s¡Te⁄ |ü]dæú‘·T\T,

düVü≤ø±s¡ ùd<ä´+ ‘·~‘·s¡ n+XÊ\ô|’ Äj·Tq Á|üdü+–+#ês¡T.

eTTKéT+Á‹ Á|üdü+>∑+˝À eTTU≤´+XÊ\T ... Äj·Tq e÷≥˝À¢H˚ . . .

L ùd«#·ÃI ø√dü+ <ë<ë|ü⁄ 90 dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T $_Ûqï e÷sêZ\˝À eTq

|üPØ«≈£î\T ndæ<Ûësê Áe‘·+˝≤ kÕ–+∫q kÕ«‘·+Á‘·´ b˛sê≥ |òü*‘ê\

qT nqTuÛÑ$düTÔqï eTq+ Ä kÕ«‘·+Á‘·´ jÓ÷<ÛäT\+<äØï ù|s¡T ù|s¡THê

düà]+#·Tø√yê*‡q ‘·s¡TD+ Ç~.

L eTVü‰‘·Tà&ç>± eTq+ n_Ûe]í+#·T≈£îH˚ yÓ÷Vü≤Hé<ëdt ø£s¡yéT#·+<é >±+BÛ

kÕs¡<∏ä´+˝À m+‘√eT+~ <˚X¯uÛÑ≈£îÔ\T á e÷‘·èuÛÑ÷$T <ëdü´X¯è+K˝≤\

qT #Û˚~+#˚ eTVü‰j·T»„+˝À ÄdüTÔ\T b˛>=≥Tº≈£îHêïs¡T. düTKe+‘·yÓTÆq

J$‘êìï e<äT\T≈£îHêïs¡T. ‘êeTT, ‘·eT ≈£î≥T+u≤\T @yÓTÆb˛sTTHê <˚X¯+

ùd«#êÃIyêj·TTe⁄\T |”*ùdÔ #ê\qT≈£îHêïs¡T. eTq uÛÑ$wü´‘Y ø√dü+ yêfi¯fl

es¡Ôe÷Hêìï >∑&ç¶b˛#·˝≤ ‘ê´>∑+ #˚XÊs¡T.

L eTq n<äèwüº+ @$T≥+fÒ kÕ«‘·+Á‘·´+ dæ~∆+#êø£ n‘·´+‘· <ä÷s¡<äèwæº ø£*–q

Hêj·Tø£‘·«+ \_Û+∫+~. »eVü≤sY˝≤˝` HÓÁVüA, düsê›sY e\¢uÛ≤jYT |üfÒ˝`

e+Ï <˚X¯uÛÑ≈£îÔ\‘√ ≈£L&çq eT+Á‹es¡Z+ |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø£\T s¡∫+∫, ˇø£

Á|üD≤[ø± ã<ä∆+>± á <˚X¯ n_Ûeè~∆øÏ u≤≥\T y˚XÊs¡T. eTqøÏ \_Û+∫q

kÕ«‘·+Á‘·´+ ns¡∆e+‘·+ nj˚T´˝≤ yêfi¯ófl Bs¡Èø±*ø£ Á|üD≤[ø£\qT neT\T

#˚j·T≤ìøÏ nqes¡‘·+ ÁX¯$T+#ês¡T.


L Äs¡T <äXÊu≤›\ bÕ≥T Ä Á|üD≤[ø± $<ÛëHêìï eTq+ neT\T #˚dü÷Ô

eùdÔ, á s√Eq ≈£îÁ>±eT+˝À ÄeTT<ä+ BbÕ\ kÕúq+˝À $<äT´‘Y

˝…’≥¢qT yÓ*–düTÔHêï+. m&É¢ãfi¯ófl e÷Á‘·y˚T q&ç#˚ <ës¡T˝À¢ dæyÓT+≥T

s√&ÉT¢ y˚dæ ãdüT‡˝À¢ yÓfi¯óÔHêï+. Á>±eTÁ>±e÷Hê s¡øÏå‘· eT+∫˙Ïì

Á‘ê>∑>∑\T>∑T‘·THêï+. ˇø£ÿkÕ] Væ≤+#·+&ç. ÄHê&ÉT esê¸\T ≈£î]ùdÔ

‘·|üa ˇø£ÿ –+» ≈£L&Ü |ü+&Éì eékÕj·T+ Ç|ü&ÉT ˙ÏbÕs¡T<ä\

ÁbÕC…≈£îº\ ÁøÏ+<ä m˝≤ kÕ>∑e⁄‘√+<√ >∑eTì+#·+&ç.

L ÄHê&ÉT |ü+#·es¡¸ Á|üD≤[ø£\T s¡∫+∫q Hêj·T≈£î\T Ç|ü&ÉT eTq

eT<Ûä´q ˝Òs¡T. ø±ì eTq+ nqTuÛÑ$düTÔqï~ e÷Á‘·+ yêfi¯fl Á|üD≤[ø£\

|ü⁄Dý˚T. XÊX¯«‘·+>± ì*∫b˛j˚T »\ $<äT´‘Y ÁbÕC…≈£îº*ï

ì]à+#ês¡T. s¡Vü≤<ës¡T*ï ì]à+#ês¡T. s¡øÏå‘· eT+∫˙Ï ÁbÕC…≈£îº\T

ì]à+#ês¡T. Vü‰dæa≥˝` uÛÑeHê\T ì]à+#ês¡T. eT¬sH√ï XÊX¯«‘·

eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T ø£*a+#ês¡T.

L n+<äTRø yêfi¯ófl e÷ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ä<äs¡ÙÁbÕj·TT\T. ìC≤ìøÏ

»\j·T»„+, $<äT´‘Y ÁbÕC…≈£îº\ ìsêàD+ e+Ï Bs¡Èø±*ø£ ÁbÕC…≈£îº\

Á|üuÛ≤e+ nqT≈£îqï yÓ+≥H˚ ø£qT|æ+#˚~ ø±<äT. Çyê«fi¯ ‘Ó\+>±D≤,

Ä+Á<Ûä ÁbÕ+‘ê\≈£î kÕ>∑T˙Ïì n+~düTÔqï Hê>±s¡T®qkÕ>∑sY ìsêàD+

13 dü+e‘·‡sê\ bÕ≥T kÕ–+~. yêfiËfles¡÷ ‘·eTøÏ ‘·ø£åD sê»ø°j·T

Á|üjÓ÷»Hê\T @eTT+≤j·÷ nì #·÷&É˝Ò<äT. Rs|üÏ sêh+ >∑T]+∫

e÷Á‘·y˚T Ä˝À∫+#ês¡T. n+<äTRø n˝≤+Ï ÁbÕC…≈£îº\T e#êÃsTT.

L sêh düeTÁ>∑ n_Ûeè~∆ >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·≈£î+&Ü @y√ ˇø£Ï ¬s+&ÉT

s¡+>±\ MT<ä e÷Á‘·y˚T <äèwæºì Rø+ÁBø£]+#˚ $<Ûëq+ eTq sêh

Ä]úø£ eédüúì m+‘· ~>∑C≤]Ã+<√, n|ü\ _˝À m˝≤

eTT+#˚dæ+<√ >∑‘·+˝À MTs¡T #·÷XÊs¡T. Ç˝≤+Ï |ü]dæú‹ |ü⁄qsêeè‘·+

ø±≈£L&É<ä˙, dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘· ìsêà‘·\ <ä÷s¡<äèw”º, bÕ\Hê<äø£å‘·\

dü÷aI]Ô‘√ XÊX¯«‘·yÓTÆq eqs¡T\ ø£\aq <ë«sê eTq sêÁcÕºìøÏ ™»®«\

yÓTÆq uÛÑ$wü´‘Y ì]à+#ê\˙ >∑&É∫q nsTT<˚fi¯ófl>± eTq Á|üuÛÑT‘·«+

kÕ–düTÔqï ø£èwæì MTs¡T #·÷düTÔHêïs¡T.

L @ $XÊ«dü+‘√ MTs¡T á Á|üuÛÑT‘ê«ìï ø=qkÕ–+#ê\ì ø√s¡T≈£îHêïs√

Ä $XÊ«kÕìøÏ nqT>∑TD+>± >∑‘· nsTT<˚fi¯ófl>± y˚T+ neT\T #˚dü÷Ô

e∫Ãq $<ÛëHê˝Òï j·T<Ûë‘·<∏ä+>± ø=qkÕ–kÕÔeTì MT≈£î Vü‰MT

ÇdüTÔHêïqT.neø±X¯eTTqï#√≥ yêÏì yÓTs¡T>∑T|üs¡TkÕÔeTì ≈£L&Ü

Vü‰MT ÇdüTÔHêïqT.á yÓTs¡T>∑T<ä\˝À uÛ≤>∑+>± Ç|üaÏRø eékÕj·T

$<äT´‘Y y˚fi¯*ï s√EøÏ ‘=$Tà~ >∑+≥\øÏ b¥&ç–+#ê\˙, ˇø√ÿ

≈£î≥T+u≤ìøÏ#˚Ã RswüHé _j·T´+ ø√≤qT eTìwæøÏ HÓ\øÏ Hê\T>∑T

qT+∫ nsTT<äT øÏ˝À\≈£î ô|+#ê\˙ ìs¡ísTT+∫q $wüj·T+ MT≈£î

‘Ó\TdüT.

L Á|ü|ü+#· yê´|üÔ+>± @s¡a&çq Ä]∆ø£ dü+øå√uÛÑ+ ø±s¡D+>± eTq<˚X¯+˝À

≈£L&Ü ì‘êédüs¡ edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\ $|üØ‘·+>± ô|]>±sTT.

|òüü*‘·+>± Á|ü‹ sêheT÷ Ç<˚ |ü]dæú‹ì m<äTs=ÿ+À+~.

nsTT‘˚ eTq sêh Á|ü»\qT á uÛ≤s¡+ qT+&ç ø±bÕ&É≥+ ø√dü+

_j·T´+, |ü|ü⁄a\T, e+≥ q÷HÓ\ e+Ï düs¡T≈£î\ MT<ä dü_‡&û

ÇdüTÔHêï+.

L Á|ü»\T m≈£îÿe>± $ìjÓ÷–+#˚ ø£+~|ü|ü⁄a ùd<ë´ìï u≤>± $düÔ]+|ü

#˚j·÷\ì ìs¡ísTT+#ê+. ÄVü‰s¡<ÛëHê´˝Ò ø±ø£, nÁø£eT ì\«\øÏ

neø±X¯+ e⁄qï Ç‘·s¡ eékÕjÓ÷‘·a‘·TÔ\ <Ûäs¡\qT ìj·T+Á‹+#·&ÜìøÏ

nedüs¡yÓTÆq nìï #·s¡´\÷ rdüT≈£î+≥THêï+.

L 2004-2008 ø±\+˝À sêh dü÷ú\ yê]¸ø£ ™‘·a‹ ô|s¡T>∑T<ä\

10 XÊ‘êìøÏ $T+∫b˛sTT+~. 2004-2009 nsTT<˚fi¯fl ø±˝≤ìøÏ

rdüT≈£îqï|üaÏø° 9 XÊ‘·+>± dü>∑≥T eè~∆ Rs≥Tì kÕ~Û+#ê+.

n+fÒ n<˚ ø±\+˝À 8.5 XÊ‘·+>± e⁄qï C≤rj·T eè~∆ Rs≥Tì

n~Û>∑$T+#ê+. eékÕj·T+, <ëì nqTã+<Ûä+ s¡+>±\˝À yê]¸ø£

eè~∆Rs≥T \ø£å´+ C≤rj·T kÕúsTT˝À 4 XÊ‘·+>± e⁄+fÒ, n<˚ nsTT<äT

dü+e‘·‡sê\ ø±\+˝À eTq+ 6.38 XÊ‘·+ yê]¸ø£ eè~∆ Rs≥Tì

kÕ~Û+#ê+. Ç~ ˇø£ n<äT“I‘·yÓTÆq ]ø±s¡T¶.

L n˝≤R> j·÷øÏ‡\Rsf…&é Ç]R>wüHé u…ì|òæ` Áb˛Á>±yéT, »eVü≤sY˝≤˝`

HÓÁVüA C≤rj·T |ü≥ºD |ü⁄qsê_Ûeè~∆ |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä \_∆<ës¡T˝À¢

Rø+Á<ä+ ô|+∫q Rø≤sTT+|ü⁄\T, C≤rj·T Á>±MTD ™bÕ~Û Vü‰MT

|ü<∏äø£+ øÏ+<ä 144 XÊ‘·+ ô|s¡T>∑T<ä\ #·÷|ædüTÔqï Rø≤sTT+|ü⁄\T

≈£L&Ü Ä]úø£ e÷+<ä´+ Á|üuÛ≤e+ qT+&ç eTq n_Ûeè~∆ ø±s¡´Áø£e÷\

y˚>±ìï ø±bÕ&˚ neø±X¯+ ø£*adüTÔHêïsTT.

L Hê≈£î $XÊ«dü+ e⁄+~. Ä]úø£ e÷+<ä´+ Á|üuÛ≤e+ qT+∫ eTq

kÕ>∑T˙Ï ÁbÕC…≈£îº\ ìsêàD≤ìï, Ç+~s¡eTà >∑èVü≤ ìsêàD≤*ï

ø±bÕ&ÉTø√>∑\T>∑T‘ê+. z&ÉRse⁄\T, $e÷HêÁX¯j·÷\T, s¡Vü≤<ës¡T¢,

bÕ]ÁXÊ$Tø£ yê&É\T, $<äT´‘Y ÁbÕC…≈£îº\ e+Ï eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\

ø£\aq ø±s¡´Áø£eT y˚>∑+ - eT+<ä–ùdÔ eT+<ä–+#·e#·TÃqT ø±ì

düÔ+_Û+#·≥+ e÷Á‘·+ »s¡>∑<äT.

L Ç°e˝Ò $XÊK|ü≥ï+ <ä>∑Zs¡ ÁbÕs¡+uÛÑeTsTTq >∑+>∑es¡+ b˛s¡Tº

eTq n_Ûeè~∆ |ü<∏ä+˝À eTs√ yÓTÆ\TsêsTT. >∑‘· Hê\TR>fi¯fl˝À eTq

sêh+˝À ìs¡«Vü≤D ÁbÕs¡+_Û+∫q yÓTT<äÏ z&ÉRse⁄ HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢˝Àì

ø£èwüí|ü≥ï+.

L eTq $<äT´‘Y ™‘êa<äø£ X¯øÏÔì ≈£L&Ü Ç|ü&ÉTqï 12427 yÓT>±yê≥¢

qT+∫ sêqTqï nsTT<˚fi¯fl˝À 23419 yÓT>±yê≥¢ kÕúsTTøÏ ô|+#˚

ø±s¡´Áø£e÷ìï #˚|ü≤º+.

L >√<ëe] uÒdæHé˝À ™‘·a‘·Ôj˚T´ düVü≤»yêj·TTe⁄˝À n~Ûø£ uÛ≤>∑+ eTq



sêh nedüsê\Rø ™|üjÓ÷>∑|ü&˚˝≤, bÕ]ÁXÊ$Tø£ - >∑èVü≤ nedüsê\≈£î

düeTè~∆>± n+<˚˝≤ #·s¡´\T rdüT≈£î+≥THêï+. düVü≤»yêj·TTe⁄ì

$ìjÓ÷>∑+˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&É+ e\¢ 2,799 yÓT>±yê≥¢ ¬øbÕdæ°

ø£*–q >±´dt Ä<Ûë]‘· $<äT´‘Y bÕ¢+≥¢˝À $<äT´‘Y ™‘êa<äqqT

|ü⁄qs¡T<ä∆]+#·>∑*>±+.

L bÕ]ÁXÊ$Tø£ ô|≥Tºã&ÉT\T ô|]–‘˚ m>∑TeT‘·T\T ô|s¡T>∑T‘êsTT.

sêÅcÕºìøÏ ¬syÓq÷´ ô|s¡T>∑T‘·T+~. ™bÕ~Û neø±XÊ\T $düÔè‘·+>±

ô|s¡T>∑T‘êsTT. \ø£å˝≤~ j·TTe‘·øÏ ™<√´>±\T \_ÛkÕÔsTT. n+<äTRø

|ü]ÁX¯eT\øÏ#˚Ã Áb˛‘ê‡Vü≤ø±\qT >∑‘· @&Ü~ HêÏ s¡÷. 91 ø√≥¢

qT+&ç á @&Ü~ s¡÷.4 17 ø√≥¢≈£î ô|+#·T‘·THêï+.

düT|ü]bÕ\q

L n_Ûeè~∆ y˚>±ìï ‘·>∑Z˙j·T≈£î+&Ü #·s¡´\T rdüT≈£î+≥÷H˚ düT|ü]bÕ\q

|ü≥¢ eT]+‘· ÁX¯<ä∆ eVæ≤düTÔHêï+. >∑‘· ¬s+&ÉT e÷kÕ\T>± Á|üuÛÑT‘·«+

rdüT≈£îqï #·s¡´\T MTs¡T >∑eTì+∫ e⁄+≤s¡T. eTq n_Ûeè~∆ RøåÁ‘·+˝À

ø£\T|ü⁄ yÓTTø£ÿ\ e+Ï$ n$˙‹X¯≈£îÔ\T. n$˙‹ ìs√<Ûäø£ XÊUøÏ

H˚qT düawüºyÓTÆq Ä<˚XÊ*#êÃqT. õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºs¡¢ düe÷y˚X¯+˝À ≈£L&Ü

- m+‘· y˚>∑+>±, düeTs¡ú+>±, Hê´j·T+>± Á|ü»\ düeTdü´\qT

|ü]wüÿ]+#·>∑\+? yêfi¯fl nedüsê\qT rs¡Ã>∑\+? nqï<˚

düT|ü]bÕ\qøÏ ø=\ã<ä› nì düawüº+ #˚j·T≥+ »]–+~.

L düT|ü]bÕ\q n+fÒ Røe\+ ô|ò’fi¯flqT y˚>∑+>± q&É|ü≥y˚T ø±<ä˙, nìï

kÕe÷õø£ esêZ\≈£L n_Ûeè~∆˝À düe÷q neø±XÊ\T ø£*a+#·≥+

≈£L&Ü düT|ü]bÕ\q˝À uÛ≤>∑y˚Tq˙ H˚qT $X¯«dækÕÔqT. á $XÊ«kÕìï

Ç|üaÏRø neT˝À¢ ô|≤º+. yÓqTø£ã&çq eTTdæ¢+ yÓTÆHê]°\≈£î Ç‘·s¡

esêZ\‘√ düe÷q+>± m~R>˝≤ $<ë´, ™<√´>∑ s¡+>±˝À¢ 4 XÊ‘·+

]»Rs«wüHé ø£*a+#ê+.

L ªdüe÷q neø±XÊ\Tµ nqï dæ<ë∆+‘êìï ÁbÕ+‘ê\ $wüj·T+˝À ≈£L&Ü

neT\T #˚XÊ+. »\j·T»„+ ÁøÏ+<ä Ç]R>wüHé ÁbÕC…≈£îº\T, Áø=‘·Ô>±

ÁbÕs¡+_Û+∫q $X¯«$<ë´\j·÷\T, bÕ*f…øÏïø˘ ø±˝ÒJ\T, sêJyé

Á‹ãT˝` ◊.Ï.\T, dü+RøåeT Vü‰düºfi¯fl uÛÑeq ìsêàD≤\T - á n+XÊ\

ìï+Ï˝Àq÷ nìï ÁbÕ+‘ê\ø° düe÷q n_Ûeè~∆øÏ neø±X¯+ e⁄+&˚˝≤

Á|üD≤[ø£\T s¡∫+∫ neT\T #˚düTÔHêï+.

düVü≤ø±s¡ ùd<ä´+

L uÛÑ÷kÕ«eTT\T e÷Á‘·y˚T eT]+‘· ô|<ä› uÛÑ÷kÕ«eTT\T

ø±>∑\T>∑T‘·THêïs¡T. ø±˙ mø£s¡+ - ¬s+&Óø£sê\Tqï ∫qï ¬s’‘·T\T

m<ä>∑˝Òø£b˛‘·THêïs¡T. ∫qï ø£eT‘ê\ MT<ä yêfi¯ófl uÛÑ÷kÕ«eTT\

e÷~]>± uÛ≤Ø ô|≥Tºã&ÉT\T ô|Ïº Ä<ÛäTìø£ eékÕj·T+ #˚j·T˝Òs¡T.

MT≈£î ‘Ó\TdüT. >∑‘· nsTT<˚fi¯fl˝À Äs¡T \ø£å\ mø£sê\ uÛÑ÷$Tì

ìs¡Tù|<ä\≈£î |ü+∫ô|≤º+. ˇø=ÿø£ÿ]øÏ e#˚Ã~ ˇø£ mø£s¡yÓ÷,

ˇø£Ïqïs¡ mø£s¡yÓ÷. <ëìMT<ä @ ˇø£ÿ \_∆<ës¡T&Ó’Hê m˝≤ uÛ≤Ø

ô|≥Tºã&ç ô|Ïº Ä<ÛäTìø£ ùd<ä´+ #˚j·T>∑\T>∑T‘ê&ÉT?

L n‹ ∫qï ¬s’‘·TøÏ düsTT‘·+ ô|<ä› ¬s’‘·T\‘√ düe÷q+>± m~R>˝≤

neø±XÊ\T ø£*a+#·>∑*‘˚H˚ uÛÑ÷|ü+|æD°øÏ ns¡∆ú+ e⁄+≥T+~

nqT≈£îHêïqT. Ç+<äTø√dü+ >∑‘· @&Ü~ ø±\+>± H˚qT nH˚ø£ eT+~

ì|ü⁄DT\‘√ #·]Ãdü÷Ô e#êÃqT. e÷ mìïø£\ Á|üD≤[ø£˝À ≈£L&Ü á

|ü<∏äø±ìï #˚sêÃ+. BìøÏ ˇø£ düeTÁ>∑yÓTÆq s¡÷bÕìï rdüT≈£îsêe≥+

e÷Á‘·+ >∑‘· ¬s+&ÉT e÷kÕ˝À¢H˚ »]–+~.

L á |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä - ˇø£ Á>±eT+˝À e⁄qï ¬s’‘·T\+‘ê ø£*dæ ˇø£

k¥ôd’°ì @sêa≥T #˚düT≈£î+≤s¡T. ‘·eT ø£eT‘ê\ô|’ ‘·eT j·÷»e÷q´

Vü≤≈£îÿqT ‘êeT @sêa≥T #˚düT≈£îqï k¥ôd’°øÏ ì]›wüº $\TeøÏ

ã<ä˝≤sTTkÕÔs¡T. düuÛÑ´ ¬s’‘·T\ uÛÑ÷$T $\Te, n+<äT˝À e⁄qï Ç‘·s¡

dü<äTbÕj·÷\qT ãÏº, nj·÷ ¬s’‘·T\≈£î k¥ôd’°˝À ùws¡T¢

Rø≤sTT+#·ã&É‘êsTT. Ä yÓTT‘·Ô+ RøåÁ‘·+ $\Te≈£î düe÷qyÓTÆq <ÛäHêìï

eT÷\<Ûäq+>± nsTT<˚fi¯fl ø±\|ü]$T‹‘√ Á|üuÛÑT‘·«+ düeT≈£Ls¡TdüTÔ+~.

Á|ü‹ düuÛÑ´ ¬s’‘·TøÏ n‘·&ç b¥\+˝À >∑&É∫q nsTT<˚fi¯fl˝À n‘·´~Ûø£+>±

|ü+&çq |ü+≥qT ãÏº Ä y˚Ts¡≈£î @≤ Ä<ëj·T+ e⁄+&˚˝≤ k¥ôd’°

>±´s¡+° ÇdüTÔ+~. n|üaÏes¡≈£L Ä uÛÑ÷$T MT<ä ¬s’‘·TøÏ e⁄qï

n|ü⁄a ‘ê\÷≈£î e&û¶\qT >∑DÏ+∫, Çø£ô|’ Ä e&û¶ uÛ≤sêìï Ä ¬s’‘·T

yÓ÷j·TqKâRs¢≈£î+&Ü k¥ôd’° u≤<Ûä´‘· rdüT≈£î+≥T+~. Ç+<äTø√dü+

ªHêu≤sY¶µ ùde\qT ™|üjÓ÷–+#·T≈£î+≥T+~. e+<ä˝≤~ ∫qï ∫qï

ø£eT‘ê\ kÕúq+˝À Ç˝≤ @s¡Œ&çq düT$XÊ\ πøåÁ‘·+˝À n‘·´+‘·

Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£ kÕ>∑T |ü<ä∆‘·T\‘√ y˚T*s¡ø£+ $‘·ÔHê\T, ms¡Te⁄\T,

|ü⁄s¡T>∑TeT+<äT\T e¬>’sê ™|üjÓ÷–+∫, n+‘·sê®rj·T $|üDÏ˝À

$Áø£sTT+#·<ä–q, HêD´‘· >∑\ |ü+≥\qT kıôd’° |ü+&çdüTÔ+~.

eékÕj·T+‘√ bÕ≥T bÕ&ç |ü]ÁX¯eTqT ìs¡«Væ≤düTÔ+~. ø√fi¯ófl,

y˚Tø£\ ô|+|üø±ìï #˚|ü&ÉT‘·T+~. ‘√≥\ ô|+|üø£+, |ü⁄&éÁbÕôddæ+>˘

≈£L&Ü #˚|ü&ÉT‘·T+~. n+fÒ ˇø£ ∫qï ¬s’‘·T ‘·q mø£s¡+ bı\+

MT<ä HêHê e´j·TÁ|üj·÷dü\‘√ Ç|ü⁄Œ&ÉT Ä]®düTqï <ëìø£Hêï n~Ûø£

Ä<ëj·÷ìï kıôd’° düuÛÑT´&ç>± ‘·q ùws¡¢ô|’ ˝≤uÛ≤\ s¡÷|ü+˝À

bı+<äT‘ê&ÉT. Á>±eT+˝À ô|<ä› ¬s’‘·T\‘√ düe÷q+>±, ∫qï ¬s’‘·T\‘√

düe÷q+>± ∫qï ¬s’‘·T πøåÁ‘·+˝À ùd<ä´+ »s¡T>∑T‘·T+~. |ü+≥\T

|ü+&ÉT‘êsTT, e÷¬sÿÏ+>˘ »s¡T>∑T‘·T+~. ùws¡¢ ìwüŒ‹Ô˝À ˝≤uÛ≤\

|ü+|æD° »s¡T>∑T‘·T+~.

L Á>±eT+ n+‘ê ˇø£ j·T÷ìŸ>± e⁄+fÒH˚ Ç~ kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘·T+~.

Á>±eTdüuÛÑ @ø£Áê+>± rsêàìùdÔH˚ á kıôd’° @sêŒ≥T »s¡T>∑T‘·T+~.

∫qï¬s’‘·T ≈£L&Ü ‘·q Á>±eT+˝À uÛÑ÷kÕ«$T‘√ düe÷q+>± m~π>

neø±XÊìï ø£*Œ+#·≤ìøÏ Ç+‘·ø£Hêï yÓTs¡T¬>’q e÷s¡Z+ @B ˝Ò<äT

nì ì|ü⁄DT\+‘ê ‘˚˝≤Ãπø á |ü<∏äø±ìï #˚|ü&ÉT‘·THêï+. Á|üdüTÔ‘·+

á Á|üjÓ÷>±ìï sêh+˝À 50 Á>±e÷˝À¢ neT\T#˚ùd Á|üj·T‘·ï+

#˚düTÔHêï+.

L ÁbÕ<∏ä$Tø£ eékÕj·T |üs¡|ü‹ dü+|òü÷\ eédüúqT Á|üøå±fi¯q #˚XÊø£

2700 kıôd’°\T ìø£s¡+>± |üì#˚düTÔHêïsTT. ˇø=ÿø£ÿÏ düTe÷s¡T

15 y˚\ mø£sê\ nedüsê\qT #·÷düTÔHêïsTT. á kıôd’°\ <ë«sê

(uÛÑ÷ ùdø£s¡D $TqVü‰) nìï s¡ø±\ Ç‘·s¡ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£ ø±sê´Áø£e÷\ì

neT\T #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+~.

dü+RøåeT+

L Ç˝≤ <˚X¯+˝ÀH˚ Á|ü<ÛäeT+ nì #Ó|üŒ<ä>∑Z Á|üjÓ÷>±\T #˚j·T≥+˝À

Ç|ü⁄Œ&ÉT eTq sêh+ nÁ>∑kÕúq+˝À e⁄+~. dü+πøåeT s¡+>∑+˝À á

Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T#˚düTÔqï ªsêJyé Äs√>∑´lµ kÕe÷qT´\≈£î m˝≤+Ï

Äs√>∑´ ;e÷ ø£*Œk˛Ô+<√, Á|ü‹s√p mìï e+<ä\ eT+~øÏ

|ü⁄qØ®$‘êìï Á|ükÕ~k Ô+<√ MT≈£î ‘Ó\TdüT. Ç|üŒÏøÏ düTe÷s¡T eT÷&ÉT



\ø£å\ 50 y˚\ eT+~øÏ á |ü<∏äø£+ e\¢ düs¡®Ø\T »]>±sTT.

L Á>±e÷˝À¢ dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ ãè+<ë\ ø√dü+ ªÇ+~s¡ Áø±+‹ |ü<∏ä+µ

ÁøÏ+<ä eTq+ Á|üy˚X¯ ô|Ïºq bÕe˝≤e&û¶ |ü<∏äø£+ ø√ÏeT+~ ô|’>±

eTVæ≤fi¯\ bÕ*≥ ø£\Œ‘·s¡Te⁄>± yêfi¯fl J$‘ê˝À¢ m˝≤ yÓ\T>∑T\T

ì+|ü⁄‘√+<√ MT≈£î ‘Ó\TdüT. á dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ ãè+<ë\ düuÛÑT´\T

60 @fi¯fl ej·TdüT‡ ‘·s¡Tyê‘· ìdü‡Vü‰j·T dæú‹˝À J$+#·≈£î+&Ü ô|q¸Hé

e#˚Ã˝≤ #˚ùd+<äTπø ªnuÛÑj·T Vü≤düÔ+µ |üÁ‘ê\T n+<äCÒdüTÔHêï+.

L bÕe˝≤e&û¶ |ü<∏äø£+ $»j·Te+‘·yÓTÆ+~ ø£qTø£H˚ Bìï ¬s’‘·T\

|ü+≥ s¡TD≤\≈£Lÿ&Ü e]Ô+|üCÒdüTÔHêï+. ªbÕe˝≤e&û¶µ nH˚~ ˇø£

™‘˚Ô»|üP]‘·yÓTÆq Áb˛‘ê‡Vü≤ø£+. Bìï Ç|ü⁄Œ&ÉT nH˚ø£ Ç‘·s¡ eè‘·TÔ\˝À

yê]øÏ ≈£L&Ü $düÔ]+#˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚düTÔHêï+.

L n≥M uÛÑ÷eTT\ô|’ –]»qT\≈£î Vü≤≈£îÿqT <ëK\T |ü]#˚ 2006 HêÏ

#·≤ºìï düeTs¡∆+>± Ç‘·s¡ sêÁcÕº\ø£Hêï eTT+<äT>± eTq sêh+˝ÀH˚

neT\T #˚düTÔHêï+.

L ¬s’‘·T\≈£î ™∫‘· $<äT´‘Y, ¬s+&ÉT s¡÷bÕj·T\≈£î øÏ˝À _j·T´+,

ø£+~|ü|ü⁄Œ, bÕe÷sTT˝Ÿ e+≥ q÷HÓ, e+≥ >±´dt\ MT<ä dü_‡&û...

Çe˙ï ≈£L&Ü <X+˝À yÓTT<äÏkÕ]>± eTq sêhº+˝À e÷Á‘·yT neT\T

»s¡T>∑T‘·THêïsTT. Ç|ü⁄Œ&ÉT Á>±e÷\≈£î s¡øÏå‘· eT+∫˙Ïì u≤Ï˝Ÿ‡˝À

düs¡|òüsê #˚j·÷\qï Á|üjÓ÷>±ìï ≈£L&Ü <˚X¯+˝À yÓTT<äÏbÕ]>±

eTqy˚T #˚düTÔHêï+.

L C≤rj·T eékÕj·T s¡TD $eTTøÏÔ |ü<∏äø£+ |ü]~Û˝ÀøÏ sê˝Òø£b˛sTTq

¬s’‘·T\≈£î nsTT<dæ y\ s¡÷bÕj·T\ e+‘·Tq s¡TD $eTTøÏÔ düVü‰j·÷ìï

n+~+∫q sêh+ ≈£L&Ü eTq<˚.

L mdt.dæ.,mdt.Ï., _.dæ., n\Œdü+U≤´ø£ esêZ\T, $ø£˝≤+>∑T\ ÁX‚DÏøÏ

#Ó+~q $<ë´s¡T∆\+<ä]ø° b˛düTº yÓTÁÏø˘ kÕÿ\sYwæ|ü⁄*ï ô|+#ê+.mdt.

dæ., mdt.Ï., _.dæ., yÓTÆHê]°\T düVü‰ Ä]úø£+>± yÓqTø£ã&çq nìï

esêZ\ $<ë´s¡T∆\≈£L ™qï‘· $<ë´ s¡+>∑+˝À |ò”E\ Ø Ç+ãsY‡yÓT+Ÿ

|ü<∏äø£+ Á|üy˚X¯ô|≤º+. ìC≤ìøÏ $<ë´s¡+>∑+˝À y˚T+ rdüT≈£îqï á

#·s¡´ πøe\+ dü+πøåeT |ü<∏äø£+ ø±<äT. uÛÑ$wü´‘Y e÷qe eqTs¡T\ô|’

ô|≥Tºã&ç ≈£L&Ü... #·<äTe⁄ø√yê\qï ™‘ê‡Vü≤+ e⁄qïyêfi¯fløÏ|ü⁄Œ&ÉT

mìï neø±XÊ˝À >∑eTì+#·+&ç.

L #˚H˚‘· düVü≤ø±s¡ dü+|òü÷\ s¡TD ãø±sTT\qT e÷|ò” #˚dæ, yêfi¯¢øÏ uÛ≤s¡+

‘·–ZdüTÔHêï+. n˝≤π> sêJyé j·TTeXøÏÔ, Á|ü<ÛëqeT+Á‹ s√CŸ>±sY jÓ÷»q

|ü<∏äø±\ ÁøÏ+<ä e´øÏÔ>∑‘· H˚‘· ø±]à≈£î\øÏ∫Ãq s¡TD ãø±sTT\qT ≈£L&Ü

s¡<äT› #˚düTÔHêï+. á ãø±sTT\ e÷|ò” ÁøÏ+<ä á dü+e‘·‡s¡+ ã&Ó®Ÿ˝À

s¡÷. 312 ø√≥T¢ πø≤sTTdüTÔHêï+.

L ªÇ+~s¡eTàµ Á>±e÷˝À¢ Ç+~s¡eTà >∑èVü‰\ ìsêàD+, Á|üuÛÑT‘·«

s¡+>∑+˝Àì nìï s¡ø±\ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ eT<Ûë´Vü≤ï uÛÀ»q |ü<∏äø£+

$düÔs¡D, ™∫‘·+>± uÀ<ÛäHê kÕe÷Á– |ü+|æD°, bÕsƒ¡XÊ\ $<ë´s¡+>±ìï

|üÏºwüº+ #˚j·T≤ìøÏ 50 y˚\ eT+~ ™bÕ<Ûë´j·TT\ ìj·÷eTø£

Á|üÁøÏj·T... Çe˙ï ø£*|æ #·÷&É+&ç - nìï s¡+>±\˝Àq÷ n_Ûeè~∆,

dü+πøåeT+, düT|ü]bÕ\q\‘√ ≈£L&çq Vü≤]‘ê+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ kÕ<Ûäq

~X¯>± MTs¡T mqTï≈£îqï á Á|üuÛÑT‘·«+ kÕ–düTÔqï ø£èwæ m˝≤+Ï<√

düŒwüºeTe⁄‘·T+~.

L es¡¸bÕ‘·+ ‘·–Z‘˚ @s¡Œ&É>∑\ n‘·édüs¡ |ü]dæú‹ì m<äTs√ÿe&É+ ø√dü+

Á|ü‘êé÷ïj·T |ü+≥\ $‘·ÔHê\T, |üXóÁ>±dü+ |ü+|æD° e¬>’sê #·s¡ \‘√

ø£+Ï+C…˙‡ Á|üD≤[ø£ ‘·j·÷s¡T #˚sTT+#·&É+ »]–+~. ‘·ø£åD ø£s¡Te⁄

düVü‰j·Tø£ #·s¡´\ ø√dü+ 82 ø√≥¢¢ 50 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\qT $&ÉT<ä\

#˚XÊ+. ™bÕ~Û Vü‰MT |ü<∏äø£+ ÁøÏ+<ä ø£s¡Te⁄ |ü]dæú‘·T\˝À 70 \

ø£å\ eT+~øÏ |üì ø£*Œ+#·&ÜìøÏ s¡÷.2000 ø√≥T¢ düeT≈£LsêÃ\ì

πø+Á<ëìï ø√sê+.

|ü≥ºD≤_Ûeè~∆

L |ü≥ºD≤\T, q>∑sê\T ≈£L&Ü ô|s¡T>∑T‘·Tqï »HêuÛ≤ nedüsê\øÏ

‘·–q≥T¢>± edü‘·T\T ô|+#·Tø√yê*. »eVü≤sY˝≤˝Ÿ HÓÁVüA |ü≥ºD

|ü⁄qsê_Ûeè~∆ |ü<∏äø£+, |ü≥ºD ù|<ä\≈£î ÁbÕ<∏ä$Tø£ ùde\ |ü<∏äø£+, ∫qï

eT<Ûä´‘·s¡Vü‰ |ü≥ºD≤\ ø√dü+ |ü≥ºD eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\ n_Ûeè~›

|ü<∏äø£+, düeTÁ>∑ >∑èVü≤ - ù|<ä ãd”Ô\ n_Ûeè~ú |ü<∏äø£+ e+Ï |ü<∏äø±\

ÁøÏ+<ä πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« ì<ÛäT\qT ùdø£]+#˚ Á|üj·T‘êï\T #˚düTÔHêï+.

L sêh sê»<Ûëì q>∑sêìï ø£ Á|ü|ü+#· kÕúsTT q>∑s¡+>± r]Ã~<ä›≤ìøÏ

eTq Á|üuÛÑT‘·«+ #=s¡e rdüT≈£î+~. 2007 @Á|æ˝Ÿ 16q Áπ>≥sY

ôV’≤<äsêu≤<é eTTì‡|ü˝Ÿ ø±s√ŒπswüHé s¡÷bÕ+‘·s¡+ #Ó+~q HêÏ

qT+∫ Ç|üŒÏes¡≈£î q>∑s¡ |ü]~Û˝À s√&ÉT¢, ô|ò’¢zes¡T¢ , ‘·~‘·s¡ eTÚ*ø£

dü<äTbÕj·÷\ ø£\Œq MT<ä s¡÷.5550 ø√≥T¢ eT+ps¡T #˚XÊ+.

Ç|üŒÏøÏ s¡÷. 2765 ø√≥T¢ yÓ∫Ã+∫ ˇø£|ü⁄Œ&ÉT eTTì‡bÕ*°\T>±

e⁄qï CÀq¢qT ≈£L&Ü n+<ä+>± n_Ûeè~∆ #˚XÊ+. s¡÷.4,607 ø√≥¢

s¡÷bÕj·T\ n+#·Hê‘√ mì$T~ Òq¢ j·÷¬ø‡dt ø£+ÁÀ Ÿ¶ mø‡Áô|dty>±

158 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ ne⁄≥sY ]+>˘ s√&ÉT¶ ìsêàD≤ìï y˚>∑e+‘·+

#˚düTÔHêï+.

L #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T>± »+≥ q>∑sê\ bÂs¡T\T m<äTs=ÿ+≥Tqï

Á‘ê>∑T˙Ï düeTdü´≈£î XÊX¯«‘· |ü]cÕÿs¡+>± >√<ëeØ »˝≤\qT

eT÷&ÉT <äX¯\˝À sê»<ÛëìøÏ ‘·s¡*+#·≤ìøÏ ªeTÚ˝≤Hê nãT›˝Ÿ ø£˝≤+

ôV’≤<äsêu≤<é düT»\ Ádüe+‹µ nH˚ |ü<∏äø±ìï #˚|ü&ÉTÔHêï+. yÓTT<äÏ<äX¯

e´j·T+ s¡÷.3,375 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T ø±>∑\<äì n+#·Hê. á @&Ü~

ã&Ó®Ÿ˝À Bìø√dü+ s¡÷.250 ø√≥T¢ πø≤sTT+#ê+.

L n˝≤π> »+≥ q>∑sê\˝Àì ù|<ä ãd”Ô\˝À Á‘ê>∑T˙Ï düs¡|òüsêqT

yÓTs¡T>∑T|üs¡#·≥+ ø√dü+ ≈£L&Ü á @&Ü~ ã&Ó®Ÿ˝À s¡÷.37 ø√≥¢

s¡÷bÕj·T\T πø≤sTT+#ê+.

L ªÇ+~sê Áø±+‹ |ü<Ûä+- ns¡“Héµ ÁøÏ+<ä 7040 eTT]øÏyê&É˝À¢ ù|<ä

eTVæ≤fi¯\‘√ ˇø£ \øå± 83 y˚\ dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ dü+|òü÷\qT @

sêŒ≥T #˚XÊ+. yêfi¯fløÏ u≤´+≈£î\‘√ nqTdü+<Ûëq+ <ë«sê >∑‘·

dü+e‘·‡s¡+ s¡÷.843 ø√≥¢ y˚Ts¡≈£î |üs¡|ü‹ düeT≈£LsêÃ+. á

dü+e‘·‡s¡+ s¡÷.1200 ø√≥¢ |üs¡|ü‹ì düeT≈£LπsÃ+<äT≈£î Á|üD≤[ø£

‘·j·÷s¡T#˚XÊ+.

L»+≥ q>∑sê\˝À ô|s¡T>∑T‘·Tqï »HêuÛ≤ nedüsê\øÏ ‘·–q≥T¢>±

#˚|üÏºq yÓTÁÀ ¬s’\T ÁbÕC…≈£îº ‘·«s¡˝ÀH˚ ø±s¡´s¡÷|ü+ <ë˝ÒÃ˝≤ #·s¡´\T

rdüT≈£î+≥THêï+.

L Çe˙ï eTq ‘·s¡Tyê‘· ‘·sê\≈£î ≈£L&Ü JeHêìï dü<äTbÕj·T+>±

#˚j·÷\ì Ä•+∫, ‘·<äqT>∑TD+>± s¡÷bı+~+∫, neT\T #˚düTÔqï

eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\ ø£\Œq |üü<Ûäø±\T.


L

- ÄsY.¬ø.



ø£\+ |üÏºq Á|ü‹yê&É÷ ø£$ ø±<äT. uÛ≤eq˝À, ™øÏÔ˝À ‘·eT<ä+≥÷ ˇø£ Á|ü‘˚´ø£

XË’*ì dü+‘·]+#·T≈£îqï yês¡T e÷Á‘·y˚T |ü]ƒ‘·\ C≤„|üø±\˝À |ü~ ø±˝≤\bÕ≥T

J$+#·>∑\s¡T. n˝≤+Ï Á|ü‹uÛ≤eT÷s¡TÔ\ |ü<äe\¢]øÏ nqTe\¢]ì düeT≈£LπsÃ á

ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ eTT+<äT>± n+<ä]ø° e+<äHê\T!

ªªˇø£ uÛÑeq+ - »]π> ø£<∏ä yÓTT‘êÔìøÏ Ä uÛÑeq+ y˚~ø£ -

ø£qTø£ <ëìøÏ ø£<∏ä˝À ÁbÕeTTK´‘· e⁄+~µµ -

ÇB á ù|s¡&ûøÏ jÓTTqTï≈£îqï n+X¯+.

eTVü‰qTuÛ≤e⁄\ |ü<äe\¢]

Kn&É$ >√\

n&É$ u≤|æsêE >±s¡T kÕVæ≤‘·´+˝À,

∫Á‘·ø£fi¯˝À dæ<ä∆Vü≤düTÔ\T. M] kÕ+|òæTø£

qe\\T Ä s√E\˝À sTT+ Ï+ Ï

Á>∑+<∏ë˝…’HêsTT M] qe\˝À ø£<∏ëã\+

ø£+fÒ $C≤„quÀ<Ûä n~Ûø£+>± e⁄+≥T+~

dü+U≤´ $esê\T, ‘˚B\T, Ç+Ïù|s¡T¢ M]

s¡#·q\˝À ø£ì|ækÕÔsTT ø£qTø£ nì ˇø£

e´øÏÔ J$‘·ø£<∏ä ˝≤>± n‹ düVü≤»+>±

düTŒ ¤]kÕ ÔsTT. d üeTdü Ô $wüj·÷\ô|’q

kÕ~Ûø±s¡+>± #·]Ã+#·>∑\ Á|ü‹uÛ≤eT÷]Ô. ô|’

dü+<äs¡“¤+˝À u≤|æsêE >±¬s’‘˚ sTT˝≤ ÁyêkÕÔs¡T.

sê»eTùV≤+Á<äes¡eTT˝À

l düs√«‘·ÔeTsêe⁄>±s¡T ‘·eT

ìyêdü uÛÑeqeTTqT ø£Ïº+∫].

n~ |ü$Á‘· >ö‘·MT q~ì

n+~ |ü⁄#·TÃ≈£îqï≥T¢+&ÉTqT.

y ˚s T T > ∑»eT T\ ìy ˚X ¯q

düú\eTT˝À uÛÑeq ìsêàDeTT

»]–q~.

‘ = $ T à ~ > ∑ » e T T \

eTTM«düeTT ì&ç$j·TT, |ü⁄*

˝À|ü\ eT÷&ÉT >∑»eTT\ Äs¡+>∑TfieTT\ yÓ&É\TŒq÷ Äj·TeTT

ø£*–q &ÉãT˝Ÿ Vü‰\T‡ >∑\e⁄. e+≥XÊ\, uÛÀ»qeTT\

>∑~ Á|ü‘˚´ø£eTT>±qTqï$. yê] e÷]düT yÓTÆqs¡T ø±s¡T

ì\TŒ≥≈£î M\T>± b˛]ºø√ H˚sêŒ≥T #˚dæ]. >√&É\≈£î

@&É&ÉT>∑T\ ãTHê~j·TT. eT÷&ÉT C≤q\ eT+<äeTTq÷

e⁄+∫Hês¡T. dæ+Vü≤<ë«s¡eTT q\¢e÷qT ø=j·T´‘√ #ÓøÏÿ].

$T–*q e⁄]e⁄\ìïj·TT ÁãX¯ÁdüÔyÓTÆq s¡+>∑÷qT fÒ≈£î‘√

‘·j·÷s¡T #dæHês¡T. >√&É ;sê« ≤]+ÏøÏ _fiÀfl] n<ä›eTT\

qT _–+|æ+∫].

Ç+ÏøÏ áXÊqéTTq q\Tã~ >∑»eTT\ U≤∞düú\

eTTqT e<ä*]. áXÊqéTT <Ó ’ekÕúqeTì yêdüT Ô

#Ó|ü#·Tqï~. <Ûäefi‚X¯«s¡ yêdæj·TT, yêdüTÔ •\ŒeTTq

~≥ºj·TTHÓ ’q l sê$|üP&ç qs¡dæ+Vü≤ dæ<ë∆+‹>±]

|üs¡ý˚ø£åDeTTq >∑èVü≤ìsêàD+ »]–q~. Äq+<äHêeT

dü+e‘·‡s¡ #Ó’Á‘· ãVüQfi¯ |ü+#·$Tq l düs√«‘·ÔeTsêe⁄ >±s¡T q÷‘·q

>∑èVü≤Á|üy˚X¯ eTVü≤À‘·‡e+ >±$+#·T#·T l qs¡dæ+Vü≤ dæ<ë∆+‹>±]ì »‘·

ô|<ë›|ü⁄s¡+ »Ø <Û√e‘·T\T‘√q÷ q÷≥|ü<ës¡T¢ s√Kâ+‘√qT dü‘·ÿ]+∫].

#·\+ ø£\+

ˇø£ eTVü‰ø£$øÏ jÓ÷>∑´‘ê |üÁ‘·+ Çe«>∑*–q #·\+ ÁbòÕsTT&éì

‘·\¢ÁøÏ+<äT>± n<Û ä´j·Tq+ #˚dæ j·TeTT&çø°, kÕ$Á‹ø° dü+ã+<Û ä

dü+|üsêÿ\T n+≥>∑Ïº ‘Ó*$ì eè<Ûë #˚düT≈£îqï #·\+, uÛ≤e Á|ü#ês¡+

ø√dü+ ‘·q s¡#·q\≈£î ˝Òìb˛ì n\+ø±sê\T e÷Á‘·+ ‘·–*+#·˝Ò<äT.

#ÓbÕŒ\qT≈£îqï~ q>∑ï+>± #Óù|Œùd #·\+

XË’*˝À ˇø£ ª‘·÷>∑Tµ nÁ|üj·T‘·ï+>±H˚

e∫Ã |ü&ç+~. #·\+ >±] ø£\+.

dæ°øÏ #ê˝≤ <ä÷s¡+>± ÁøÏkÕº|òüsY

ã+>∑fi≤ e⁄+~. ìC≤ìC≤\T ‘Ó*j·Te⁄

ø±ì ‘êqT ˇ+≥]>± e⁄+≥THêïqH˚

yê~kÕ Ô& É T . u … ’_\T, u Û Ñ> ∑eB Z‘ ·

#·<äTe⁄‘ê&ÉT.

ªªn+‘· ô|<ä› Vü≤y˚©˝À ˇ+≥]>±

m˝≤ e⁄+≥THêïe⁄ uÛ≤jYT?µµ nì

n&ç–‘˚ - ªªˇ+≥]‘·q+ X¯Øsêìπø>±ì

eTqdüTπø$T e⁄+≥T+~? n<Ó|ü&É÷ uÛ≤yê\‘√ dü+<ä&ç>±H e⁄+≥T+~>±µµ

n+≤&ÉT ÁøÏkÕº|òüsY,

nsTTHê Hê≈£î ÁøÏkÕº|òüsY MT<ä jÓT+<äTø√ nqTe÷q+.

n‘·qT ÁãVü≤à#·s¡´+ bÕÏdüTÔHêï&Ü? nH˚~ ø±<äT Hê

dü+<˚Vü≤+. ì»+ #Ó|ü⁄ÔHêï&Ü? ˝Ò<ë? nH˚~ Hê≈£î

ø±yê*.

nsTTHê düèwæº düVü≤»yÓTÆq $wüj·÷\qT Mfi¯fl+‘ê

jÓT+<äTøÏ+‘· d”]j·Tdt>± rdüT≈£î+≤s√, <ëìï

ø£|æŒ|ü⁄#·TÃø√yê\ì HêHê nedüú\T jÓT+<äT≈£î |ü&ÜÔs√

Hê≈£î ns¡ú+ø±ì $wüj·÷\T.

ˇø£ Ä~yês¡+ kÕj·T+Á‘·+ ø£¢uŸ qT+∫ dü&ÉHé>±

ÁøÏkÕº|òüsY Ç+ÏøÏ yÓfi≤¢qT. |üs¡#·T≈£îqï q\¢ì yÓTÆ<ëq+,

düe÷+‘·s¡+>± ô|’q ˙˝≤ø±X¯+, ¬s+Ï˙ ø£\T|ü⁄‘·Tqï



πsK˝≤¢>± |ü#·Ãì <˚e<ës¡T #Ó≥T¢-#Ó≥T¢

eT<Ûä´ y=~–b˛sTTq ã+>∑fi≤ - ì»+>±

ˇø£ es¡+ n~. Hê˝À ás¡¸´ s¡–˝Ò+‘·˝À

ÁøÏkÕº|òüsY yÓT≥¢MT<ä qT+∫ nbÕ´j·T+>±

ÄVü‰«ì+#ê&ÉT. n‘·ìï nqTdü]+∫ ˝ÀìøÏ

yÓfi≤flqT.

n|üŒÏπø eTdüø£ Nø£Ï ne]+∫+~.

ãj·T≥ #Ó≥¢MT<ä |æ≥º\ ns¡T|ü⁄\T ‘·|üŒ

n+‘ê ìX¯Ùã›+.

ø ± ´ +& ç ˝ Ÿ y Ó * –+∫ k Õ º + & é ‡

ì+|ü⁄‘·THêï&ÉT ÁøÏkÕº|òüsY.

ªªø£¬s+≥T BbÕ\T e⁄HêïsTT>± -Ç$

<˚ìøÏ?µµ nHêïqT.

ªªHê≈£î ø±´+&ç˝Ÿ‡ Ç#˚Ã yÓ\T‘·Ts¡+fÒ #ê˝≤ Çwüº+. Ä ø±+‹˝Àì

yÓTÆ˝Ÿ¶HÓdtì H˚qT Äsê~ÛkÕÔqTµµ nHêï&ÉT ÁøÏkÕº|òüsY >√&ÉMT<ä e÷ sTT<ä›]

˙&É©ï #·÷dü÷Ô.K

yÓ+ø£≥s¡eTD°j·T+

CÀ≈ £ î˝≤w ü º$THê& É T | ü ⁄≤ º≥ º

eTTfi ¯ ¢| üP& ç y Ó+ø £≥s¡eTD >±s ¡T

qe⁄«\ |ü⁄e⁄«\ yÓqTø£ eTqdüTì

≈£î~ù| e÷+dü|ü⁄ eTT&ÉT\THêïsTT

>∑qTø£H˚ ªeTTfi¯¢|üP&çµ Vü‰dü´ s¡#·q\˝À

ªyÓTT>∑* bı‘·TÔ\ düŒs¡Ùµ e⁄+≥T+~.

y˚˝≤~ kı+‘·e÷≥*ï C≤rj·T+

#˚dæq nuÛÑT´<äj·Tyê~ ø=‘·Ô ≤ì≈£îÿ

e+≥ã≥ºø£ ªkÕøÏåµ >∑˝≤¢ ‘·H˚ïdæHê -

Ádæÿ|ü⁄º e<ä\ì $Áø£e÷s¡Tÿ&ç˝≤ ì*∫,

eTT>∑TZ˝À eTT‘ê´˝Òs¡T‘·÷ m+#·ø±ÿ

e&û¶‘√ düVü‰ »eT y˚düT≈£î+≥THêïs¡T.

ªbÂsêDÏø£ |æø£Ãsê¢ m+‘·ø° ‘·s¡>∑ì nbÕŒ|ü⁄s¡+ ôV’≤y˚ <ëÏ ndüT+≤

yÓfi¯fl+>±H˚ - ‘Ó\T>∑T dæHêà˝À ø±´¬sø£ºsêø£ºsê¢ n|ü\T rπsÃj·÷\

qT≈£îqï ÄkÕMT˝≤, <Xyê∞ f…*$»Hé

ôdŸ ≤, ø£fifl<ë›\ ª. .øÏåµ (ø±e÷-øÏå)˝≤

>∑+;Ûs¡+>± e⁄qï y√ y˚T&É ø£+ÏøÏ

‘·–*+~.

ªªBì ‘ê\÷≈£î ÄkÕMT me¬s’

e⁄+≤s¡T #ÓbÕà?µµ nHÓÃ|üŒHÓÃ |üHÃdæ.

. ‘·≥|ü≤sTTdüT Ô+&É>± le÷Hé

nbÕŒ˝≤ïj·TT&ÉT >±s¡T ø√¢»|t˝À

‘ês¡dü|ü&ç ªªeTq<˚µµ nHêïs¡T dæq˝…’q

eTBj·Tyê~˝≤.

eTq<˚ nH˚ e÷≥ Hê #Óe⁄\˝À

–]ø°\T ø=≥º>± ªM]~ #ê≥+‘· Vü≤è<äj·T+ d”àµ nì eTq+ãTq ‘·\uÀdæ

ªª#ê˝≤ sTT~>± ø£Ïº+#ês¡Tµµ nH˚XÊqT ≈£î+#Ó+ #=s¡e rdüT≈£îì.

ªª<ëìøÏ XÊHê ø£‘ê ø£e÷MTwü÷ e⁄+<√jYT #ÓbÕŒ\+fÒµµ ø£‹Ô˝≤+Ï

#·T≥º bı>∑‘√ &Ó’˝≤>˘ì ø£Ÿ#˚dæ - eT∞fl n+<äT≈£îHêïs¡T.

ªªø±+‘êsêyé wüº+≥Tu§eTà\+fÒ »q+ >√&É\T <ä÷ø=#˚Ãùd s√E\$.

yêsêìøÏ Hê\T>∑T &É;“˝≤&yêfi¢+. ¬s+&Ü≥¢ø° ¬s+&\T $T– Ò$ n\ø£+>±.

mHÓï\ s√E˝À¢ ÄfÒ ˝Ò<äqTø√ n|üŒÀ¢ eTqø√ ≥÷]+>±\T+&˚~˝Ò.µµ

\+ø£ |ü⁄yê≈£î #·T≥ºø=dü ø=]øÏ øÏÁs¡Tq U≤+Á&ç+∫ &çwüT´+ nì

e⁄y˚Tàdæ, ªªny√ |æ∫Ã s√E\T. ‘·sê‘·Ôsê‘· n<ä+‘ê ø£‘ÓÔs¡ MT<ä

kÕyÓTÆb˛sTT+~. ≥÷]+>±\Tì >=&É¢kÕ$&çøÏ+<ä |òæsêsTT+#˚dæ, eTq+

ø±Hêº≈£îº˝À¢ |ü&çb˛j·÷+. Ç+<äTÀ¢ Hê\T>∑Tsêfi¯ófl $T–˝ÒÔ nM ÇM

jÓTÏº á n|üôdºsTTs¡T ˝≤–+#˚XÊ+.8µ @ø£≤ø°q e⁄yê∫+∫q

n|üŒ˝≤ïj·TT&ÉT>±s¡T n\yê≥Tø=B› m&ÉeT#˚‹ u§≥qy˚\T ‘·\øÏ

sêdüT≈£î+≥÷ e⁄+&çb˛j·÷s¡T.

ªªMT nqTuÛÑe+. . . uVüQ<=&É¶~düà+&ç! ã+>∑fi≤ #·÷düTÔ+fÒH˚

‘Ó*kık˛Ô+~!µµ y√ eTTø£ÿ düTÔ‹>± nHêïqT. n+<äTø±j·Tq yÓTTÏºø±j·T

‹qïyê&ç˝≤ yÓTTVü≤+ ô|Ïº X‚s¡T sTTdüøÏÿ dæÏ¬ø&ÉT dæyÓT+fÒùdy√&ç$

qTy=«<ä›ì eTq ˝Ò&ûdüT n+fÒ - yêfi¯flø±ÿjYT e÷≥MT<ä ì\ã&ç

∫f…º+˝≤ ø£Ïº+#˚ùdXÊ&ÉT eTq u≤eTàs¡~µµ nH˚dæ f…ì‡+>˘ Hêπsÿ˝≤

bò˛C…≤ºs¡T Ä Hêj·TT&ÉT>±s¡T.

>∑ãT≈£îÿq yÓsTT´ Vü‰s¡à˙ ô|f… º\T ˇKâô|≥Tºq yê–+∫q≥T¢

ªªbı<äT›≥Tï+∫ mø£ÿ&É ‘·>∑\&Ü¶. . .?µµ - ˝Ò&ûcÕŸ˝À ˝≤+>˘ yêsTTdt‘√

e⁄*øÏÿ |ü... &Ü¶... qT.

ªªeTq Ä_&É. . . |üì≈£îÁsê&çï. . . Væ≤. . . Væ≤Ω. . .µµ Hê≈£î <ÛÓ’s¡´+

#ÓbÕŒ\ì lyê] Á|üj·T‘·ï+. ‘·sê«‘· H˚qT Hêj·TT&ÉT>±]>±Zì, Hêj·TT&ÉT

>±s¡T Hê>±Zì ø£ì|æùdÔ Ä y˚T&ÉMT<ä y=≥Tº. K

eT<Ûä´ e÷]ÿ‡»+ˇø£Hê&ÉT #·ø£ÿì Ç‹eè‘êÔ\ s¡#·sTTÁ‹ s¡+>∑Hêj·Tø£eTà>±s¡T.

ªdüJe‘·≈£î e÷s¡TŒ ∫Vü≤ï+.µ nH˚ Äs√´øÏÔì nø£åsê˝≤ ì»+ #˚XÊs¡T

ªyÓ’] e÷s¡Z+˝À nsTT‘ ‘·«s¡>± eTTøÏÔ \_ÛdüTÔ+<äì Ms¡T $wüeèø£å+ Áyêdæs¡ìµ

ø£\Œeèø£å ø£$ yê´K´. bÕ|ü+ |ü⁄D´+ Ä lsêeT#·+Á<äT&çøÏ ‘Ó*j·÷*.

Ç<äT>√ sTT|üŒÏ yê] XË’* e÷Á‘·+ sTT˝≤ e⁄+&Ée#·TÃ.

ªªø±\+ jÓT+‘· $∫Á‘·+>± HÓ’Hê e÷]b˛‘·T+<äH˚~ nqTuÛÑe+˝À >±ì

‘\ì $wüj·T+. ø±\+‘√

u≤≥T eTqTwüT´\+‘ê

e ÷ s ¡ ø £ b ˛ s T T H ê

eTqTwüß´\‘√ u≤≥T $\

Te\T e÷s¡&É+ U≤j·T+.

eTìw æ eT& çø £≥ T º ≈ £ î

≈£Ls¡TÃ+fÒ - y˚dæq #√fÒ

e⁄+≥T+~ >=+>∑[. á

dü‘ê´ìï Á>∑Væ≤+∫ eT&ç



K

nj·Tdtø±+‘· ø£<∏ä\TeTTìe÷DÏø£´+ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ >±s¡T

ªø±+‘·+ ø£<∏ ä*ïµ s¡∫+∫ e⁄+&Éø£b˛‘˚

‘ Ó\T> ∑ T kÕV æ ≤‘ · ´+˝À yês ¡ T ø £$>±

>∑T]Ô+|üã& nkÕÿs¡yT Ò<äT. ô|[fl ø±>±H KTw”

q•düTÔ+<äH n|üÁ|ü<Ûäì ‘=\–dü÷Ô, eT<Ûä ‘·s¡>∑‹

dü+kÕsê˝À¢ì qs¡kÕ\qT, Á|üDj·Tø£\Vü‰\qT,

düTìï‘·yÓTÆq Vü‰dü´<Û√s¡DÏ˝À ∫Á‹+#ês¡T. ‘Ó\

T>∑T<äq+ |ü⁄Ïº|ü&˚ ø±+‘·+ ø£<∏ë $<Ûëq+-

ã+<äs¡T >=&ÉT>∑Tù|≥˝À y=ø£ sTT\T¢ n<Ó›≈£î e⁄qï<ä+fÒ dürdüy˚T‘·+>±

yÓfi≤flqT, ø=+#Ó+ bÕ‘·<äqïe÷fÒ>±ì sTT\T¢ #ê˝≤ q|æŒ+~.

e+≥sTT+Ï Á|üø£ÿH –\ø£u≤$, ‘·T\•ø√≥, ‘·\T|ü⁄ e⁄qï kÕïHê\>∑~

ø±+‘êìøÏ sTT\T¢ q#·Ã&ÜìøÏ eTTK´ ø±s¡D≤\T. ªs¡TãT“s√\Tµ ≈£L&Ü y=ø£Ï.

ªª@eT+&û! ≈£î~eT≥ºdü+>±, ≈£î+≈£îeTã]D…˝≤ e⁄+~ ø£<ä+&ûµµ n+≥÷

<ëìì #·+Ïyê&çì ì$T]q≥T¢ ìeTTs¡T‘·÷ jÓT+‘·>±H√ eTT]dæb˛sTT+~

ø±+‘·+. Ä &Üu≤ sTT+ÏøÏ y=+|ü⁄\T ‹]–q yT&É yÓT≥T¢+&É&É+ e\¢ qqTï Ä

sTT\T¢ jÓT+‘·>±H√ Äø£≥Tº≈£îqï~. Hê˝À nHê~>± ìÁ<ëDyÓTÆe⁄qï ø√]

ø£\T C≤>∑è‘ê …’ –*–+‘·\T ô|≥º

kÕ–q$. kÂs√|ü] uÛ≤>±q,

| ü ⁄qï$T y ÓH Ó ï\˝À ‘ ·s ¡ TD Ï

düs¡düq CÒ] jÓTTìï |üPdüT˝…’Hê

Ä&Ée#·TÃ. yÓ÷$ì yÓ÷$CÒ]Ã. . .

düT<ÛëÁdüe+‹˝À ‘*j·÷&Ée#·TÃ.

eTTqT|üÏ ø=+|ü˝À e˝… y˚sTT

ø£qT\ ‘·&çø£\T Ç#·Ã≥ Òq+<äT≈£î

dü+‘·dæ+#êqT. ø±+‘·+ ‘·\≈£î

˙fiÀ¢düT≈£î ≈£îs¡T˝≤s¡ y√düT≈£î+≥÷

y˚T&ÉyÓT≥¢MT<ä ì\ã&çq≥T¢, »&É

bÕj·T\ »+≥ C≤]q ‘·TcÕs¡ ‘·T+|üs¡\T Hêô|’ e]¸düTÔqï≥T¢. . . mHÓïH√ï

eT<ÛäTs√Vü≤\T ø£*–q$.

ªªy˚T&É #·÷XÊe⁄ÀjYT jÓT+‘·u≤>∑T+<√?µµ ø±+‘êìï e⁄˝≤¢dü+>±

|üè∫Ã¤+#êqT.

ªªy˚T&É πøeT+&û! ìπøå|ü+˝≤ e⁄+~. n&Ó¶&ÉT |ü|ü s¡T_“q e&çj·÷˝…’Hê

ns¡ú>∑+≥˝À ø±–‘ê˝≤¢ jÓT+&ÉT‘êsTT. ô|’>± y˚T&É ø£qTø£ ≈£îø£ÿ\T,

ø√fi¯ó¢ ekÕÔj·TH˚ u…+>∑ ≈£L&Ü e⁄+&É<äTµµ nìq ø±+‘·+ e÷≥\≈£î, Hê

eT<ÛäTs√Vü≤\T <ä÷~ |æ+»\ e˝… jÓT–] b˛>±. . .ªª>∑èVæ≤DT\≈£î s¡dü

Vü≤è<äj·T $T+#·Tø£˝À|üeTTµµ nì yêb˛j·÷qT. K

>∑Ts¡Á|ü⁄ ã^Z>=\ ¢| üP& ç e÷s ¡ Trsêe ⁄>±] ø £< ∏ ä

#·<äTe⁄‘·T+fÒ e÷+∫Ûy=&ÉT|ü⁄>∑\ >∑TÁs¡ã“^Z˝À

Á|üj·÷D+ #˚düTÔqï≥T¢+≥T+~. ™|üe÷Hê\T,

n+>±+>∑ es¡íq\T nfÒº e⁄+&Ée⁄ ø£qTø£ |ü]ƒ‘·≈£î

ø£<∏ä MT<ä eTqdüT ì*ù| neø±X¯+ m≈£îÿe>±

e⁄+≥T+~. bÕÁ‘· ∫Á‘·D˝À HÓ’|ü⁄D´+ >∑\

ø=~›eT+~˝À e÷s¡Trsêe⁄ y=ø£s¡T. (MTs¡T

∫es¡+≤ #·~$ >∑TÁs¡ã“^Z˝À yÓfi¯ó Ôqï≥T¢

˝Ò<äì |òæsê´<äT #˚ùdÔ <ëìøÏ u≤<ÛäT´DÏí H˚H˚ >±ì

>=\¢|üP&ç e÷Á‘·+ ø±<äT)

]+>∑Ts√&ÉT¶˝À Ä y˚T&É ˝Òø£b˛‘˚ ìC≤ìøÏ

á ø£<∏˚ ˝Ò<äT. |ü<˚fi¯fl ÁøÏ‘·+ d”‘ê|ü‹øÏ Ä y˚T&É dü+Áø£$T+∫ e⁄+&Éø£b˛‘˚

Çyê«fi¯ Äj·Tq yês¡T ¶ øöì‡\sY>± e⁄+&˚yê&ÉT ø±<äT. d”‘ê|ü‹

øöì‡\sY ø±ø£b˛‘˚ Ä ù|≥≈£î eT+∫˙fi¢ ≈£îfi≤sTT\T e#˚Ã$ ø±e˙, n|üs¡

uÛÑ^s¡<∏äT&É˙ ˇø£ düHêàqdüuÛÑ˝À |ü\Te⁄s¡T n_ÛuÛ≤wæ+#ês¡T.

ªÁ|üC≤<Ûäq+‘√ #sTT+#ê&ÉTµ nH À≈£î\ e÷≥˝À¢ì ìC≤ìC≤\T eTq≈£î

‘Ó*j·Te⁄>±ì |ü<ä$˝ÀøÏ e#êÃø£H˚ Ä y˚T&É s¡÷|ü⁄πsK\T e÷]b˛e&É+

»]–+~. yÓTTC≤sTTø˘ bò˛¢]+>∑÷ bòÂ+f…q÷¢ d”‘ê|ü‹ ø£fi≤Vü≤è<äj·÷ìøÏ

Á|ürø£\ì yê[fl+ÏøÏ e#˚Ã ˇø£]<ä›s¡T ø±+Á≤ø£ºs¡¢ n_ÛÁbÕj·T+. #·T≥÷º

ô|]–q ø=ã“] yÓTTø£ÿ\T yÓHÓï˝À¢ Ä y˚T&É≈£î y˚T*eTTdüT>∑T\T ne&É+

e÷Á‘·+ ì»y˚T. <ëìï|ü⁄Œ&ÉT eTq+ ã+>∑fi≤ nì |æ\e&Éy˚T eTsê´<ä>±

e⁄+≥T+~.

d ”‘ê| ü‹ d æ ú‹> ∑‘ · T*ï

ãÏº #·÷ùdÔ ô|’ yê≤ n<Ó›≈£î

Çyê«*‡q n>∑‘·´+ ˝Ò<äT.

ÇHéø£yéT≤ø˘‡ Ä|ò”düs¡T>±s¡T

ø±yê\ì eTT# · Ã≥| ü& ç‘ ˚

ø±<äq Òø£ WqHêï&ÉT d”‘ê|ü‹.

Ä|ò”düs¡T>±] ¬s+&√ ne÷àsTT

s¡TøÏàDÏ eTT≈£îÿ ø±düÔ bı&ÉT>∑qï

e÷fÒ>±ì #·÷|ü]. u≤\ÿ˙˝À

ì\ã&ç‘˚ ø=ã“] yÓTTe⁄«˝À

ø£\dæb˛>∑\<äT. K

e<ä*, Ä‘·à (e⁄+fÒ) #·+ù|düT≈£îì Á|üe]ÔùdÔ >∑T&çôd˝À¢ yêfi¯¢+‘ê

ã+>±fi≤˝ÀøÏ sêe&É+ @eT+‘· ø£wüº+ ø±<äT.

ùdºwüHé˝À ~– ªª#·\|ü‹sêe⁄>±]. . . ã+>∑fi≤øÏµµ nì #Ó_‘˚ #ê\T

@ ]ø±¸yê&Éj·TTHê uÒs¡+ #˚j·T≈£î+&ÜH˚ ‘Ó#˚ÃkÕÔ&ÉT düsêdü]. uÒs¡+

#˚j·Tø£ b˛e&É+ #·\|ü‹sêe⁄ MT<ä nqTe÷q+ #˚‘· ø±<äT. uÛÑj·T+

e\q e÷Á‘·y˚T. #·\|ü‹sêe⁄>±s¡T eT&ç ø£≥Tº≈£î ≈£Ls¡TÃ+fÒ |üPs¡«+˝≤>±

ª#·\bÕjYTµ >±H˚ e⁄+&˚yê&ÉT.

Çyê«fi¯ #·\|ü‹sêe⁄øÏ |ü\T≈£îã&ç, Vü≤À<ë, n+‘·dü÷ú n˙ï e⁄HêïsTT.

q\¢&ÉãT“‘√ ø£Ïºq Ä ã+>±¢≈£î yê&çq dæyÓT+≥T u≤¢≈£î˝À ø=Hêïs¡T.

m§NÃ sêfi¯ó¢ yÓ÷dæq ≈£L©\≈£î e÷Á‘·+ |üP≤ s¡÷bÕsTT e+‘·Tq

‘Ó\T|ü⁄˝À Ç#êÃs¡T.

Ç<ä+‘ê #·÷düTÔ+fÒ eTq+ k˛wü*düTº eédüú |üP´bÕ<äX¯˝ÀHÓ’Hê

e⁄Hêïe÷? ô|≥Tºã&ç<ëØ eédüú e≥eèø£å|ü⁄ ∫>∑Tfi¯flHÓ’Hê ‘Ó+|ü>∑*>±e÷?

á ã+>∑fi≤\T, <äsêŒ\T, >=|üŒyêfi¯fl |æ\¢\ Ks¡TÃ\T sTTe˙ï @ eédüú≈£î

Á|ürø£\T. . . .


qMq‘·qMHé >±] qe\*ï ªø=ìµ

#·~$q ø=+<äs¡T >∑T&É¢ fiófl >∑T&É¶

H=‘·TÔø=q&É+ H˚HÓs¡T>∑T<äTqT.

n~Ûyêdü Ô$ø£‘ê •\Œ+ n\

yê≥T |ü&˚<ëø± n+|üX¯j·T´˝Ò

ne⁄‘êsTT M] s ¡# ·q\T.

Á|üjÓ÷>±‘·àø£ Á|üjÓ÷»Hê‘·àø£

qe\\T ÁyêXÊs ¡ì qMH é

>∑T]+∫ ô|<ä›\ n_ÛÁbÕj·T+.

q\¢ ]ã“Hé eTTø£ÿ˝≤+Ï

‘êÁs√&ÉT¶MT<ä q&ÉTdüTÔHêï&ÉT JeHé. ≥ø˘. . . ≥ø˘. . . ã÷≥¢ X¯ã›+. #·|òt.

. #·|òt. . #·|òt... ‘·q n]ø±\T #·|ü&ÉT, ‘·q≈£î CÀfi¯ófl Òe⁄ q&ÉTdüTÔHêï&ÉT

ø±<äT ‘·÷\TÔHêï&ÉT ø±<äT ‘·÷\÷Ô q&ÉTdüTÔHêï&ÉT.

s√&ÉT¶ Á|üø£ÿq Á|ü<∏äeT s¡»dü«˝≤q+‘·s¡+ uÛÑj·T|ü&É¶ |æ\¢˝≤ y˚T&É,

ãCŸCŸCŸCŸ π>≥e‘·\ ã»®sY #˚düTÔqï yÓ÷‘· uÛÖ.. uÛÖ.... uÛÖ...... Ä– Ä–

kÕŒìj·T˝Ÿ ns¡Te⁄ u≤\ÿ˙˝À+∫. y˚T&É MT<ä mÁs¡Ï Ò≥T.. ¬s&é.... ¬s&é...

VüQ ÁøÏjÓ÷f…&é ~dt ã¢&û ¬s&é? ms¡T|ü⁄... |ü⁄#ÓÃ |ü–*‘˚ mÁs¡Ï s¡ø£Ô+.

Äø£*eT+≥ ¬s&çwt ã÷¢. M~Û B|ü+ ø±+‹˝À - H˚&˚ #·÷&É+&ç - mu≤s¡¸Hé

©>∑˝…’CŸ¶`. <ä&ç>± &ÉTyêqdæsê - \÷|t áCŸ ~ z˙¢ ôVA|t - ø±+bÂ+&é

yê˝Ÿ MT<ä ìHê<ë\T, ≥+>˘... ≥+>˘... >√&É >∑&çj·÷s¡+ Ç+ø√ >∑+≥

#·∫Ãq+<äT≈£î møÏÿfi¯ófl ô|Ïº @&ÉTk˛Ô+~. Äø£*... Äø£*... |ü˝Ÿ‡ C≤]

b˛‘√+<ë? H√ H√ Ç°CŸ >√sTT+>˘ n|t. øÏ¢ø˘... bòÕ¢wt... y˚T&ÉMT<ä

n<ë›\ >∑~˝À q>∑ï+>± bò¥À ~>∑T‘√+~ Çs¡yÓ’ @fi¯fl ‘=\Tu§eTà.

ø£\ÃsY... ø£\sê... ø£\ÃsY Ä˝Ÿ¬s&û &Ó&é˝Ÿ ]yÓTsTTHé¶ sTTHé yÓTÆ |üPsY ø£Á˙º.

#·|òt....#·|òt.... #·|òt.... K

X¯ekÕVæ≤‘·´+

& ç f … ø Ï º y é k Õ V æ ≤ ‘ ê ´ ì ï

ø =+< ä s ¡ T X ¯ ek ÕV æ ≤‘ · ´ + nì

|æ\TkÕ Ôs ¡ T. á s¡+> ∑+˝À ø £ èw æ

#˚düTÔqï yês¡T nH˚≈£î\T. Ä |ü]~Û˝ÀH˚

q&ÉTdüTÔqï |üÁ‹ø£\T nHø£+. n|üsê<Ûë\T

- |ü]XÀ<Ûäq\T Mfi¯fl Áu…sTTHé&ÓHé˝À

Vü≤y˚TcÕ »s¡T>∑T‘·÷ ™+≤sTT.

f…+b˛, düôdŒHé‡ á kÕVæ≤‘ê´ìøÏ

n\+ø±sê\T, eTs¡Tø£åD+˝À @+ »]

π>~ #·∫ÃHê #·<äTe]øÏ ‘Ó*j·T<äT, uÛ≤wü, ø£<∏ëø£<∏äq+ n+<ä]B <ë<ë|ü⁄

y=ø£˝≤π> e⁄+≥T+~- X¯ekÕVæ≤‘·´ XË’*.

ªªÄ*yé Á^Hé ø±&ç ≤ø ãT …Ÿ ≤ <ä÷düT≈£îe∫Ã ªø°#Yµ eTì Xã›+ #dü÷Ô

π>≥T eTT+<äT Ä–+~. &ÜwtuÀs¡T¶ ˝À+∫ ô|Hé>∑Hé rdüT≈£îì π>≥T <ä>∑Zs¡≈£î

q&ç#ê&ÉT &çf…øÏºyé düTBÛsY. ndæôdº+Ÿ es¡à bÕ¬øŸ ¬øy˚Tsê˝À yÓTÆÁø√ |òæ*yéT

uÀ&é #˚düT≈£îì düTBÛsYì bòÕ˝À nj·÷&ÉT.

ªª#ê˝≤ ø±\+>± eTqTwü´ dü+#ês¡+ ˝Òq≥T¢+~. ø£<ä÷?µµ nHêï&ÉT

ã+>∑fi≤ì ø£*j·T#·÷dü÷Ô

düTBÛsY. ªªne⁄qT u≤dt! Hê≈£L

n˝≤π> nì|æk Ô+~.µµ nHêï&ÉT

es¡ à. es¡ à e÷≥ |üP]

Ôø±≈£î+&ÜH˚ ã+>∑fi≤˝À+∫

eTìwæ eT÷\T>∑T ndüŒwüº+>±

$ìŒ+#·kÕ–+~.

n+‘ê Nø£Ï, ø £qTï

bı&ÉT#·T≈£îHêï ø£ìŒ+#·q+‘·

Nø£Ï. <ä÷sêqTï+∫ qø£ÿ\

ns¡Te⁄\T. ≥ø˘.... ≥ø˘...

Hê\T>∑T n&ÉT>∑T\T eTT+<äT≈£î

y˚dæ Ä–b˛j·÷&ÉT düTBÛsY. eTìwæ eT÷\T>∑T Ä–b˛sTT+~ dü&ÓHé>±.

ô|Hé≤]Ã‘√ ã+>∑fi≤ yÓTsTTHé &√sY yÓ’|ü⁄≈£î q&ç#ês¡T Ç<ä›s¡÷. ªª$TdüºsY

esêà, ã+>∑fi≤ yÓqTø£ ô|<ä› y˚|ü#Ó≥Tº ™+~ >∑eTì+#êyê?µµ

ªªne⁄Hé kÕsY! <ëìø√ ô|<ä› ‘=Ás¡ ≈£L&Ü e⁄+~.µµ

ªªmdt.µµ ‘·\ |ü+øÏ+#ê&ÉT düTBÛsY.

ªª$TdüºØ n+‘ê n+<äT˝ÀH˚ e⁄+<äì Hê >∑Ïº qeTàø£+µµ ns¡uŸ ôdyéHé

dæ–¬sŸ yÓ*–+#ê&ÉT &çf…øÏºyé düTBÛsY.

(Ä eT÷\T>∑T me]~? ≈£L¢ <=]øÏ+<ë? Vü≤+‘·≈£î\ C≤&É ‘Ó*dæ+<ë?

»yêuÒ ø±yê\+fÒ á qe\ ~«rj·T uÛ≤>∑+ #·<äe+&ç).

Printed & published by Phani Kumar, Commissioner, on behalf of Andhra Pradesh Academy of Rural Development, Printed at Caxton Offset Pvt. Ltd., 11-5-416/3, Red Hills, Hyderabad-4. A.P. Published at Andhra Pradesh Academy of Rural Development, Rajendranagar, Hyderabad-30, Rangareddi. Editor : Phani Kumar

K



kÍ V¾≤Ô á« ç |Ÿç ¿ ìjáT˝Ë ¢ ¿ £<∏Š kÍ œq+ ¿ £<∏Š<˚. nsTTÔ ˚, s• qT s• qT VŸ≤• <ŠjáÖ “ • Ô • R¿ eT+∫ ¿ £<∏Š\T ¿ £sÁTesTTb˛Ô áTH• • sTT. n+<ŠTe\¢ eT+∫

¿ £<∏Š¿ ì |Ÿ≥¼+ ¿ £≤¼\“ »kÍ œ“ ¿ £ bÍ \qµ |Ÿç Ü ¿ £ “ sÁ’sTT+∫+~.

‡ BbÍ e[ dŸ+<ŠsÁÒ I+>± ç >±MTD ¿ £<∏Š\T, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\T nH˚ Âs+&ƒT $uó≤>±˝Ë ¢ b˛¡ “ sÁÇV¾≤dŸTïH• • +. ç >±MTD H˚|Ÿ<∏Š«+ ª +&•, ç >±MTD

y• Ô • esÁD≤“ • ç |ŸÜ _+_+#˚ ¿ £<∏Š\T ˇ¿ £ $uó≤>∑+˝Ë qT, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\qT eTs=¿ £ $uó≤>∑+˝Ë qT |Ÿ]>∑Dq˝Ë ¿ ì rdŸT¿ √e≥+ È sÁT>∑TÔ áT+~.

‹V ŸQeTÔ áT\ $es•\ TÂs+&ƒT $uó≤>±\≈£” $&•$&•>± ‡ ¿ ì+<Š • |s=Ø q• ‹ VŸQeTÔ áT\T+≤sTT.

– Ô á ïeT ç>±MTD ¿ £<∏Š sÁÖ. 15, 000

– Ô áïeT VŸä dŸ« ¿ £<∏Š sÁÖ. 15, 000

~Ç rjáT ª Ô áïeT ç>±MTD ¿ £<∏Š sÁÖ. 10,000

~Ç rjáT ª Ô áïeT VŸä dŸ« ¿ £<∏Š sÁÖ. 10,000

Ô á• rjáT ª Ô áïeT ç>±MTD ¿ £<∏Š sÁÖ. 8,000

Ô á• reT ª Ô áïeT VŸä dŸ« ¿ £<∏Š sÁÖ. 8,000

ç|ŸÜ $uó≤>∑+˝Ë eTÖ &ƒT ¿ £H√à ˝ñwŸHŽ ‹VŸQeTÔ áT\T (ˇ¿ =Ø ¿ £Ø ¿ £<∏Š¿ ì) sÁÖ. 5,000

kÍ <ó‘sÁD ç|Ÿ#áTsÁD≈£” m+|¾Â¿ Õq ç>±MTD, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\≈£” sÁÖ. 2,000

ç >±MTD, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\ b˛¡¿ ì ¿ £<∏Š\T |Ÿ+•| sÁ#ásTTÔ á(ç Ô áT)\T ‡ ¿ ì+~ dŸÖ #áq\qT >∑eT“ +#• *:K ¿£ <∏Š\T ¿ì+<Š •|s =Øq• ∫sÁTH• eÖ ≈£” n¿ √¼‹sY 1e Ô˚ B ˝Ë >± n+<˚ $<óŠ+>± |Ÿ+bÍ *.

K ˇ¿= Ø¿£ ØsÁT m“ • ¿ £<∏Š\sTTH• |Ÿ+|Ÿe#áTÌ K Âs+&ƒT $uó≤>±\ b˛¡\˝Ë qT bÍ ˝¤ Zqe#áTÌ .

K ¿£ <∏Š s• Ôáç |ŸÜ MT<Š ¿ £<∏Š • |sÁT eÖ ç Ôáy˚T –+&† *. sÁ#ásTTÔá • |sÁT ¿ £<∏Š¿ ì ÈÔá |Ÿ]#˚ VŸä MT |Ÿç Ôá+˝Ë e⁄+fñ #• \T.

K ¿£ <∏Š “ &•$ #˚Ü s• Ôá Ë A4 ™dÕE ¿±ÐÔ• ˝Ë ¢ 6 •|J\T $T+#á≈£L&ƒ<ŠT. ™dÕE≈£” $T+∫q ¿ £<∏Š\qT |Ÿ]o*+#á≥+ kÍ <óŠ«|Ÿ&ƒ<ŠT.

K •|J ¿ì ˇ¿£ |Ÿ¿£ Ø eÖç Ôáy˚T, <ŠdŸÖï ¯ nsÁœeTj˚T« $<óŠ+>±, dŸawŸ¼+>± s• jáÖ *.

K kÍ eÖ› ¿£ n+Xæ\ Ô√ bÍ ≥T n“ • n+Xæ\ ™|Õ ¿£ <∏Š\T |Ÿ+|Ÿe#áTÌ . no¢\Ôá, ndŸuó„«Ôá, ≈£” \eTÔ• \qT Âs#áÌ >=fñ¼ <ó√sÁDT\T, s• È¿ ¡jáÖ \T,

e«¿ìï>∑Ôá <ŠÖwŸ D, yî¿ì*Ôáq+ ˝ñ≈£” +&† ª+& ˚ ¿£ <∏Š\T |Ÿ+bÍ *.

Kb˛¡¿ì |Ÿ+•| ¿£ <∏Š\T Ôî \T>∑T dŸ+dŸØ• Ü¿ ì <Š>∑ZsÁ>± –+&† *. nsÁTe⁄ Ôî #áTÌ ≈£” q• ¿ £<∏‘+Xæ\ T, $<˚o dŸ+dŸØ• r ¿ £<∏Š˝Ë ç |ŸÜ |˜Ÿ*+#á≈£L&ƒ<ŠT.

nqT¿£ sÁD bÍ ç Ôá\Ô√ ≈£L&•q ¿ £<∏‘+Xæ\ ≈£” <ŠÖ sÁ+>± –+&† *.

Km+|¾¿£ ¿ ±“ ¿£ <∏Š\™|Õ m≥Te+ì –ÔáïsÁ ç |ŸÔáT«Ôáïs• \T –+&ƒe⁄. m+|¾¿ £¿ ±“ |Ÿ¿ £Œ+˝Ë ÔáeT ¿ £<∏Š\qT ç Ü|¾ Î |Ÿ+bÍ \“ ¿ √sÁT≈£” H˚y• sÁT n+<ŠT≈£”

nedŸsÁyîT®q kÍ ¼+|Ÿ⁄\T n+ì+∫q ¿ £esÁ¢qT ≈£L&† Ôá|ŸÎ ¿ £ ÈÔá #˚jáÖ *.

KH• «jáT“ πs’Ôá\ ¿£ $T¡ eÖç Ôáy˚T ‹VŸQeTÜ bı+<˚ ¿ £<∏Š\qT “ sÁ’sTTdŸTï+~.

Km+|¾Â¿Õ q ¿£ <∏Š\T »kÍ œ“ ¿£ bÍ \qµ |Ÿç Ü¿£ ˝Ë ç |Ÿ#áT]Ô áeTe⁄Ô• sTT.

K|˜Ÿ*Ô• \qT qe+‹sY 2009 »kÍ œ“ ¿£ bÍ \qµ |Ÿç Ü¿ £˝Ë #áÖ &ƒe#áTÌ .

∫sÁTH• eÖ :

m&•≥sY, » kÍ œ “ ¿ £ bÍ \qµm.m+.€ sY. nbÍ sY¦, s• Cñ+ç <Šq>∑sY,

™VÕ≤<Šs• u≤<Ž-500 030.€ +ç <óŠç |Ÿ<˚X`, ‚ +&•jáÖ .

b˜˛HŽ: 040-24018656, b˜Í «¿ ˘à : 040-24017005

E-mail: [email protected]

ç>±MTD ¿ £<∏Š\T, VŸä dŸ« ¿ £<∏Š\ b˛¡

kÍ Ç Ô á+Ô ç á« ~H√Ô áà e y˚&ƒT¿ £˝Ë ¢

‹ VŸQeTÔ áT\T Â>\T#áT≈£”q• Xø¿ £≤\T

ç|Ÿ<∏ŠeT ‹VŸQeTÜ

~Çrj áT ‹VŸQeTÜ

Ô á•rj áT ‹VŸQeTÜ


Prin

ted

at: C

axto

n O

ffset

Pvt

. Ltd

., H

yd.

dŸ+|Ÿ⁄ì: 1 dŸ+∫¿£ : 7 • |J\T: 64 yî\: sÁÖ. 20/-

Stanika Palana APTel / 2009/27888 ™d™|¼+‹sÁT, 2009

»»j áÖ< ˚M dŸsÁÇ uó„ÖÔ ˚wŸ§....µ µ

‡<

Ž eTT

u≤s

Á¿˘

$ÈjáT<ŠXø$T

Xø—uó≤

¿ ±+¿ £Œ\T


d+|⁄{: 1 d+∫£ : 7 /- j á< ˚m dsÇ u„ÖÔ ˚wµ µ · 2019-05-21 · d+|⁄{: 1 d+∫£...

Documents