czynnosci bankowe

7/26/2019 Czynnosci bankowe

1/13

CZYNNO!CI BANKOWE

Czynno"ciami bankowymi sensu stricto s#: Art. 5 PB (CZYNNO!CI KTRE MOG$BY%WYKONYWANE TYLKO PRZEZBANKI)! przyjmowanie wk!adw pieni"#nych p!atnych na #$danie lub z nadej%ciem

oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunkw tych wk!adw,! prowadzenie innych rachunkw bankowych,

! udzielanie kredytw,

! udzielanie gwarancji bankowych,

! emitowanie bankowych papierw warto%ciowych,! przeprowadzanie bankowych rozlicze&pieni"#nych,! wykonywanie innych czynno%ci przewidzianych wy!$cznie dla banku w

odr"bnych ustawach.

Czynno"ciami bankowymi sensu largo s#:(CZYNNO!CI KTRE MOG$BY%WYKONYWANE RWNIE&PRZEZPARABANKI)! udzielanie po#yczek pieni"#nych,! operacje czekowe i wekslowe,

! wydawanie kart p!atniczych oraz wykonywanie operacji przy ich u#yciu,! terminowe operacje finansowe,

! nabywanie i zbywanie wierzytelno%ci pieni"#nych,!

przechowywanie przedmiotw i papierw warto%ciowych oraz udost"pnianieskrytek sejfowych,

! wykonywanie czynno%ci obrotu dewizowego,! udzielanie por"cze&,! wykonywanie czynno%ci zleconych, zwi$zanych z emisj$papierw

warto%ciowych.

Banki poza wykonywaniem czynno"ci bankowych, o ktrych mowa w art. 5,mog#: Art. 6 PB

!

obejmowa'lub nabywa'akcje i prawa z akcji, udzia!y innej osoby prawnej nieb"d$cej bankiem lub jednostki uczestnictwa w funduszach powierniczych, z tym#e ich !$czna warto%'w stosunku do jednego podmiotu nie mo#e przekroczy'(5%funduszy w!asnych banku,

! zaci$ga'zobowi$zania zwi$zane z emisj$papierw warto%ciowych,

! dokonywa'obrotu papierami warto%ciowymi,

! dokonywa'na warunkach uzgodnionych z d!u#nikiem zamiany wierzytelno%ci na

sk!adniki maj$tku d!u#nika, z tym #e bank jest obowi$zany do ich sprzeda#y wokresie nie d!u#szym ni#3 lata od daty nabycia,


2/13

! nabywa'i zbywa'nieruchomo%ci oraz wierzytelno%ci zabezpieczone hipotek$,

! %wiadczy'us!ugi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych,

!

%wiadczy'inne us!ugi finansowe.

Czynno"ci bankowe dziel#si'na:

bierne (pasywne) gromadzenie wk!adw i lokat, emitowanie w!asnych papierwwarto%ciowych, inne czynno%ci zmierzaj$ce do zwi"kszenia sumy funduszyznajduj$cych si"w dyspozycji bankw

czynne (aktywne) wykorzystywanie zgromadzonych funduszy poprzez udzielanier#nego rodzaju kredytw, lokowanie w przedsi"wzi"cia inwestycyjne

po"rednicz#ce (us(ugowe) wykonywane na zlecenie i ryzyko klientw, rozliczeniapieni"#ne, us!ugi doradcze

OPERACJE CZYNNECech$operacji aktywnych jest dzia!anie banku na w!asny rachunek i ryzyko.

Podzia(operacji kredytowychPodzia(operacji kredytowych wed(ug terminu:

krtkoterminowe (do roku)

%rednioterminowe (do 3 lat) d!ugoterminowe (powy#ej 3 lat)Podzia(transakcji kredytowych wed(ug metod udzielania: w rachunku bie#$cym w rachunku kredytowym (transze, harmonogram sp!at)Podzia(transakcji kredytowych wed(ug przeznaczenia: kredyty celowe (np. inwestycyjne)

kredyty obrotowe

Kredyt w rachunku bie)#cym (kasowy, przej"ciowy, obrotowy) konieczno%'posiadania rachunku bie#$cego mo#liwe saldo debetowe i kredytowe wysokie ryzyko

konieczno%'zwrotu w krtkim okresie z bie#$cych wp!ywwKredyt w rachunku bie)#cym otwarty

odr"bna umowa kredytowa mo#liwo%'wykorzystania go do realizacji zlece&p!atniczych sp!ata zad!u#enia w terminie okre%lonym odr"bn$umow$kredytow$

Kredyt dyskontowy

istota WEKSLA, definicja, funkcje weksla (w tym funkcja kredytowa)


3/13

samoistno%'weksla oraz abstrakcyjno%'zobowi$zania wekslowego jakodecyduj$ce o jego przydatno%ci jako instrumentu kredytowego

operacja udzielenia kredytu dyskontowego (weksel handlowy, wekselfinansowy, analiza formalna i merytoryczna weksla)

redyskonto weksli (warunki ustalone przez NBP)

formu!a wyliczania wysoko%ci kredytu dyskontowegoKredyt akceptacyjny

bank odp!atnie akceptuje ci$gniony na&weksel trasowany zobowi$zuj$c si"tym samym do jego wykupienia przy jednoczesnym udzieleniu klientowi (w

razie braku %rodkw) na udzielenie mu kredytu akceptacyjnego podstaw$korzystania z akceptu bankowego jest umowa mi"dzy bankiem a

klientem

kredyt akceptacyjny mo#e by'udzielany w ramach transakcji jednorazowychlub linii kredytu akceptacyjnego

Kredyt lombardowy!

udzielany pod zastaw papierw warto%ciowych, towarw lub innychprzedmiotw warto%ciowych

! przechowywanie przedmiotu zastawu warrant szczeglny dokument

sk!adowyKredyt hipoteczny

! zabezpieczenie hipoteczne

! rodzaje hipoteki (zwyk!a, kaucyjna, przymusowa, !$czna, ustawowa)! szczeglny rodzaj kredytu inwestycyjnego - d!ugoterminowego! analiza efektywno%ci inwestycji

Kredyty konsorcjalne

!

ograniczona zdolno%'kapita!owa! utrzymanie wsp!czynnikw koncentracjiKredyt konsumpcyjny

! konsument kredytobiorc$, towary konsumpcyjne przedmiotem kredytu! udzielane w postaci kredytw gotwkowych i bezgotwkowych

! mog$by'sp!acane jednorazowo lub ratalnie! sprzeda#ratalna! po#yczki studenckie! po#yczka a kredyt

Procedura kredytowa:wniosek kredytowy, zdolno%'kredytowa, umowa kredytowa (charakter cywilno-

prawny, prawo bankowe, elementy, regulamin kredytowy), zabezpieczenie

Leasing dostarczenie przez leasingodawc" leasingobiorcy przedmiotu leasingu leasingobiorca zobowi$zuje si"do wnoszenia op!aty leasingowej mo#e by'przewidziane przeniesienie w!asno%ci na leasingobiorc", wwczas w

racie jest zawarta cz"%'sp!aty warto%ci przedmiotu leasingu klasyfikacja leasingu:

(. leasing bezpo%redni2.

leasing po%redni

klasyfikacja leasingu:


4/13

(. leasing finansowy czas porwnywalny z okresem amortyzacji, automatyczneprzej%cie na w!asno%'leasingobiorcy

2. leasing finansowy krtszy okres, ewentualne przej%cie na w!asno%'leasingobiorcy poprzez odr"bn$umow"kupna-sprzeda#y

brak uregulowania prawnego umowy leasingu

banki wspieraj$s!abe kapita!owo firmy leasingowe zabezpieczaj$c si"zazwyczajzastawem na przedmiocie leasingu i cesj$nale#no%ci z tytu!u sp!at leasingowych

Gwarancje bankowe zobowi$zanie banku podj"te na podstawie zlecenia klienta, #e zaspokoi roszczenie

przyjmuj$cego gwarancj"gdyby zlecaj$cy nie wywi$za!si"ze swoich zobowi$za& bank nie anga#uje w!asnych %rodkw, ale podejmuje ryzyko, dlatego to jest

operacja aktywna a nie po%rednicz$ca gwarancja jest niezale#nym zobowi$zaniem banku gwarancja warunkowa lub bezwarunkowa

rodzaje gwarancji:

(.

zabezpieczaj$ce zap

!at"

2.

zabezpieczaj$ce sp!at"kredytu3.

zabezpieczaj$ce realizacj"kontraktu4. zabezpieczaj$ce zap!at"c!a5. zabezpieczaj$ce zwrot zaliczki6. zabezpieczaj$ce zap!at"wadium (przetarg)

Awalizowanie weksli udzielenie przez bank gwarancji wekslowej

awal udzielany przez bank na zlecenie klienta wi$#e si"z pe!nomocnictwem bankudo obci$#enia rachunku klienta

Faktoring przeniesienie wierzytelno%ci handlowej na faktora (bank), ktry zobowi$zuje si"

do %ci$gania tych wierzytelno%ci (inkasowanie nale#no%ci) do umowy dochodzi gdy bank zaakceptuje list"odbiorcw dostarczonych mu

przez faktoranta

funkcje faktoringu:

(. finansowania2.

przej"cia ryzyka (del credere faktoring pe!ny, forfighting)3. us!ugowa (zwolnienie faktoranta z obowi$zku analizowania zdolno%ci

finansowej wielu kooperantw)

faktoring jawny i cichy

brak prawnego uregulowania przelew wierzytelno%ci (cesja wierzytelno%ci)

Operacje lokacyjne lokowanie %rodkw w walorach rynku pieni"#nego i kapita!owego organizowane przez NBP aukcje sprzeda#y i skupu papierw warto%ciowych

(bony skarbowe, bony pieni"#ne) operacje otwartego rynku realizowane przez NBP (transakcje warunkowe i

bezwarunkowe)

zakup akcji i obligacji na rynku pieni"#nym

przejmowanie udzia!w w przedsi"biorstwach


5/13

OPERACJE BIERNE

Banki gromadz$powierzone im %rodki pieni"#ne i inne walory, aby !$cznie z

kapita!ami w!asnymi lokowa'je w udzielonych kredytach i innych operacjachczynnych.

*rd(em "rodkw gromadzonych w ramach operacji biernych mog#by+: wk!ady oszcz"dno%ciowe gospodarstw domowych (rachunki terminowe i avista) pieni$dz transakcyjny i lokaty terminowe jednostek gospodarczych gromadzone na

rachunkach bankowych

lokaty przyjmowane od innych bankw

kredyt refinansowy zaci$gany w banku centralnym w!asne papiery warto%ciowe emitowane przez bank (akcje, obligacje, certyfikaty

depozytowe, bony oszcz"dno%ciowe)

w banku hipotecznym operacj$biern$jest emisja listw zastawnych d!ugoterminowych papierw warto%ciowych, emitowanych na baziewierzytelno%ci banku hipotecznego zabezpieczonych hipotecznie

oszcz"dno%ci gromadzone w walutach obcych %rodki gromadzone przez jednostki sfery bud#etowej w banku emisyjnym operacj$biern$jest emitowanie znakw pieni"#nych operacje na mi"dzybankowym rynku pieni"#nym

Rachunki bankowe (Prawo bankowe)

Art. 49

1. Banki prowadz!rachunki bankowe dla osb fizycznych i osb prawnych oraz dla jednostek organizacyjnychnie maj!cych osobowo"ci prawnej, o ile posiadaj!zdolno"#prawn!.

2. Rachunki bankowe s!prowadzone w z$otych i w walutach obcych.

3. Bank swobodnie dysponuje powierzonymi "rodkami pieni%&nymi a w zamian dok$ada wszelkich stara'wzakresie bezpiecze'stwa powierzonych"rodkw pieni%&nych bankowi.

Art. 50

1. Banki mog!prowadzi#w szczeglno"ci nast%puj!ce rodzaje rachunkw bankowych:

1) rachunki bie&!ce,

2) rachunki pomocnicze,

3) rachunki lokat terminowych,

4) rachunki oszcz%dno"ciowe - wk$ady oszcz%dno"ciowe.

2. Rachunki oszcz%dno"ciowe s!prowadzone dla osb fizycznych. Mog!by#one rwnie&prowadzone dlaszkolnych kas oszcz%dno"ciowych i pracowniczych kas zapomogowo-po&yczkowych.

3. Rachunki oszcz%dno"ciowe nie mog!by#wykorzystywane przez ich posiadaczy do przeprowadzania rozlicze'pieni%&nych zwi!zanych z prowadzeniem dzia$alno"ci gospodarczej.

Art. 51

Posiadacz rachunku bankowego dysponuje swobodnie"rodkami pieni%&nymi zgromadzonymi na rachunku. Wumowie z bankiem mog!by#zawarte postanowienia ograniczaj!ce swobod%dysponowania tymi"rodkami.


6/13

Art. 54

1. Otwarcie rachunku bankowego nast%puje przez zawarcie z bankiem umowy na pi"mie.

2. Umowa rachunku bankowego powinna okre!la"w szczeglno!ci:

1) strony umowy,

2) rodzaj otwieranego rachunku,

3) walut%, w jakiej rachunek jest prowadzony,

4) czas, na jaki rachunek zosta$otwarty,

5) wysoko"#oprocentowania i warunki jego zmiany,

6) sposb dysponowania"rodkami zgromadzonymi na rachunku,

7) terminy wyp$aty lub kapitalizacji odsetek,

8) terminy realizacji zlece'posiadacza rachunku,

9) zakres odpowiedzialno"ci banku za terminowe i prawid$owe przeprowadzenie rozlicze'pieni%&nych oraz

wysoko"#odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku,

10) tryb i warunki dokonywania zmian umowy,

11) sposb i termin wypowiedzenia lub rozwi!zania umowy rachunku,

12) zasady rozwi!zania umowy w razie niedokonywania na rachunku&adnych obrotw.

3. W umowie rachunku bankowego wskazuje si%zasady i sposb ustalania wysoko"ci prowizji i op$at zaczynno"ci zwi!zane z prowadzeniem rachunku.

Art. 56

2. Skarb Pa'stwa nie odpowiada za zobowi!zania bankw, z wyj!tkiem zobowi!za':

1) z tytu$u rachunkw oszcz%dno"ciowych, na ktre wystawiono dokumenty imienne, nie d$u&ej jednak ni&

do dnia 31 grudnia 1999 r., w bankach: Powszechna Kasa Oszcz%dno"ci Bank Pa'stwowy, Polska KasaOpieki S.A. i Bank Gospodarki (ywno"ciowej S.A. w zakresie przekraczaj!cym gwarancje ustawowegosystemu gwarantowania"rodkw pieni%&nych okre"lone ustaw!z dnia 14 grudnia 1994 r. o BankowymFunduszu Gwarancyjnym (Dz.U. z 1995 r. Nr 4 , poz. 18 i Nr 133, poz. 654 oraz z 1997 r. Nr 24 poz.

119, Nr 79, poz. 484, Nr 85, poz. 538 i Nr 88, poz. 554),

2) w zakresie przekraczaj!cym gwarancje ustawowego systemu gwarantowania "rodkw pieni%&nych,okre"lone ustaw!, o ktrej mowa w pkt 1, z tytu$u wk$adw oszcz%dno"ciowych zgromadzonych na:

a) ksi!&eczkach mieszkaniowych wystawionych do dnia 23 pa)dziernika 1990 r.,

b) imiennych rachunkach oszcz%dno"ciowo-kredytowych w bankach prowadz!cych kasy mieszkaniowewed$ug zasad okre"lonych odr%bnymi przepisami - do $!cznej wysoko"ci trzykrotno"ci kwot obj%tych

gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, je&eli wk$ady by$y gromadzone przez okres niekrtszy ni&2 lata,

3) za ktre przyj!$odpowiedzialno"#z tytu$u gwarancji i por%cze'.

OPERACJE PO!REDNICZ$CE

Rozliczenia pieni"#ne mog$by':(. gotwkowe strumienie maj$posta'przep!ywu gotwki2. bezgotwkowe zapisy na kontach


7/13

Je#eli przynajmniej jedna ze stron rozliczenia posiada rachunek bankowy, wwczasrozliczenie (gotwkowe lub bezgotwkowe) mo#e by'dokonane za po%rednictwem banku(par.2.()

ZARZ*DZENIE PREZESA NARODOWEGO BANKU POLSKIEGO z dnia 29 maja 1998 r. w sprawieform i trybu przeprowadzania rozlicze'pieni%&nych za po"rednictwem bankw. (M.P.Nr 21, poz. 320 zdnia 30 czerwca 1998 r.)

Na podstawie art. 68 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939)

zarz!dza si%, co nast%puje:

1. Zarz!dzenie okre"la formy i tryb przeprowadzania rozlicze'pieni%&nych za po"rednictwem bankww obrocie krajowym w z$otych.

2. 1. Za po"rednictwem bankw s!przeprowadzane rozliczenia pieni%&ne mi%dzy stronami rozliczenia,je&eli przynajmniej jedna strona rozliczenia (d$u&nik lub wierzyciel) posiada rachunek bankowy.

2. Rozliczenia pieni%&ne przeprowadza si%gotwkowo lub bezgotwkowo.

3. Rozliczenia gotwkowe przeprowadza si%czekiem gotwkowym lub przez wp$at%gotwki na rachunekwierzyciela.

4. 1. Czek gotwkowy stanowi dyspozycj%wystawcy czeku (d$u&nika) udzielon!trasatowi do obci!&eniajego rachunku kwot!, na ktr!czek zosta$wystawiony, oraz wyp$aty tej kwoty okazicielowi czeku (czek naokaziciela) lub osobie wskazanej na czeku (czek imienny).

2. Czek gotwkowy jest przedstawiany do zap$aty bezpo"rednio u trasata lub w innym banku. Zap$ataczeku gotwkowego przedstawionego do zap$aty w innym banku nast%puje - z zastrze&eniem ust. 3 - pouzyskaniu przez ten bank od trasata funduszy wystarczaj!cych do zap$aty czeku. Szczeg$owe warunki

przedstawienia czeku do zap$aty w innym banku okre"la umowa mi%dzy tym bankiem i posiadaczem

czeku.

3. Banki mog!zawiera#porozumienia, w ktrych - na zasadach wzajemno"ci - okre"l!trybprzedstawiania do zap$aty czekw gotwkowych z rachunkw oszcz%dno"ciowo-rozliczeniowych.

5. Rozliczenia bezgotwkowe przeprowadza si%w jednej z nast%puj!cych form:1) polecenia przelewu,

2) polecenia zap$aty, z zastrze&eniem 7 ust. 2,3) czeku rozrachunkowego.

6. 1. Polecenie przelewu stanowi udzielon!bankowi dyspozycj%d$u&nika obci!&enia jego rachunkuokre"lon!kwot!i uznania t!kwot!rachunku wierzyciela.

2. Bank wykonuje dyspozycj%d$u&nika w trybie przewidzianym w umowie rachunku bankowego.

7. 1. Polecenie zap$aty stanowi udzielon!bankowi dyspozycj%wierzyciela obci!&enia okre"lon!kwot!rachunku bankowego d$u&nika i uznania t!kwot!rachunku wierzyciela. Dyspozycja wierzyciela stanowirwnocze"nie jego zgod%na cofni%cie przez bank d$u&nika obci!&enia rachunku d$u&nika i cofni%cieuznania rachunku wierzyciela w przypadku dokonanego przez d$u&nika odwo$ania polecenia zap$aty, oktrym mowa w ust. 6.

2. Przeprowadzanie rozlicze'w formie polecenia zap$aty jest dopuszczalne pod warunkiem:

1) posiadania przez wierzyciela i d$u&nika rachunkw w bankach, ktre zawar$y porozumienie w sprawiestosowania polecenia zap$aty, okre"laj!ce w szczeglno"ci: zakres odpowiedzialno"ci bankwwykonuj!cych polecenie zap$aty, przyczyny odmowy realizacji polecenia zap$aty przez bank d$u&nika,

procedury dochodzenia wzajemnych roszcze'bankw, wynikaj!cych ze skutkw odwo$ania polecenia


8/13

zap$aty przez d$u&nika, wzory jednolitych formularzy oraz zasady realizacji przez banki polece'zap$atyprzy u&yciu elektronicznych no"nikw informacji,

2) udzielenia przez d$u&nika wierzycielowi upowa&nienia do obci!&ania rachunku d$u&nika w drodzepolecenia zap$aty w umownych terminach zap$aty z tytu$u okre"lonych zobowi!za',

3) zawarcia pomi%dzy wierzycielem a bankiem, prowadz!cym jego rachunek, umowy w sprawiestosowania polecenia zap$aty przez wierzyciela zawieraj!cej w szczeglno"ci: zgod%banku na stosowanieformy polecenia zap$aty przez wierzyciela, zasady sk$adania i realizowania polece'zap$aty, zgod%wierzyciela na obci!&enie jego rachunku kwotami odwo$ywanych polece'zap$aty wraz z odsetkami, oktrych mowa w ust. 7, zwrconymi d$u&nikowi w zwi!zku z odwo$aniem polecenia zap$aty, oraz zakresodpowiedzialno"ci wierzyciela i banku,

4)&e maksymalna kwota pojedynczego polecenia zap$aty nie przekracza rwnowarto"ci przeliczonych naz$ote wed$ug kursu"redniego EURO (1) og$aszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniukwarta$u poprzedzaj!cego kwarta$, w ktrym dokonywane jest rozliczenie pieni%&ne:

a)1.000 EURO (2) - w przypadku gdy d$u&nikiem jest osoba fizyczna nie prowadz!ca dzia$alno"cigospodarczej,

b)10.000 EURO (3) - w przypadku pozosta$ych d$u&nikw.

3. Bank, ktry udzieli$wierzycielowi zgody na stosowanie polece'zap$aty, jest wobec bankw -sygnatariuszy porozumienia, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 1, odpowiedzialny finansowo za dzia$aniawierzyciela zwi!zane ze stosowaniem polece'zap$aty, w szczeglno"ci jest zobowi!zany donatychmiastowego uznania kwot!odwo$anego polecenia zap$aty rachunku banku d$u&nika wraz zodsetkami, o ktrych mowa w ust. 7, rwnie&w przypadku braku"rodkw na rachunku wierzyciela lubwyst!pienia innej przyczyny uniemo&liwiaj!cej obci!&enie rachunku bankowego wierzyciela.

4. Uznanie rachunku bankowego wierzyciela nast%puje po uzyskaniu przez jego bank od banku d$u&nikafunduszy wystarczaj!cych do pokrycia polecenia zap$aty.

5. D$u&nikowi przys$uguje prawo do odwo$ania w ka&dym czasie upowa&nienia, o ktrym mowa w ust. 2pkt 2.

6. D$u&nik mo&e odwo$a#pojedyncze polecenie zap$aty, ktrym obci!&ono jego rachunek bankowy, wterminie:

1) 30 dni kalendarzowych od dnia dokonania obci!&enia rachunku bankowego - w przypadkugdy d$u&nikiem jest osoba fizyczna nie prowadz!ca dzia$alno"ci gospodarczej,2) 5 dni roboczych od dnia dokonania obci!&enia rachunku bankowego - w przypadku

pozosta$ych d$u&nikw.

Odwo$anie polecenia zap$aty d$u&nik sk$ada w banku prowadz!cym jego rachunek.

7. Odwo$anie polecenia zap$aty przez d$u&nika rodzi dla banku d$u&nika obowi!zek natychmiastowegouznania rachunku bankowego d$u&nika kwot!odwo$anego polecenia zap$aty. Uznanie rachunku d$u&nikanast%puje z dat!z$o&enia odwo$ania polecenia zap$aty, z obowi!zkiem naliczenia - od dnia obci!&eniarachunku d$u&nika kwot!odwo$anego polecenia zap$aty - odsetek nale&nych d$u&nikowi z tytu$uoprocentowania rachunku bankowego.

8. Bank b%d!cy wierzycielem mo&e przeprowadza#rozliczenia w formie polecenia zap$aty na warunkachokre"lonych w zarz!dzeniu, z tym&e:

1) do rozlicze'tych nie stosuje si%przepisw ust. 2 pkt 3 i ust. 3,2) bank ten jest zobowi!zany do natychmiastowego uznania kwot!odwo$anego polecenia

zap$aty rachunku banku d$u&nika.

8. 1. Czek rozrachunkowy stanowi dyspozycj%wystawcy czeku udzielon!trasatowi do obci!&enia jegorachunku kwot!, na ktr!czek zosta$wystawiony, oraz uznania t!kwot!rachunku posiadacza czeku.


9/13

2. Na wniosek wystawcy czeku bank mo&e potwierdzi#czek rozrachunkowy, rezerwuj!c jednocze"nie najego rachunku odpowiednie fundusze na pokrycie czeku. Bank mo&e potwierdzi#rwnie&czek niezupe$ny.

3. Czek rozrachunkowy jest przedstawiany do zap$aty bezpo"rednio u trasata lub w banku, w ktrymposiadacz czeku posiada rachunek. Uznanie rachunku posiadacza czeku kwot!czeku - z zastrze&eniem

ust. 4 - nast%puje po uzyskaniu przez jego bank od trasata funduszy wystarczaj!cych do zap$aty czeku.Szczeg$owe warunki przedstawienia czeku do zap$aty okre"la umowa mi%dzy bankiem posiadacza czeku iposiadaczem czeku.

4. Banki mog!zawiera#porozumienia, w ktrych - na zasadach wzajemno"ci - okre"l!trybprzedstawiania do zap$aty czekw rozrachunkowych z rachunkw oszcz%dno"ciowo-rozliczeniowych.

9. Banki mog!okre"la#w umowach z klientami kwestie zwi!zane z odpowiedzialno"ci!stron oraztrybem post%powania w przypadku utraty (kradzie&y, zagubienia) blankietw czekowych i czekw.

10. Na warunkach okre"lonych w umowach strony mog!stosowa#w rozliczeniach bezgotwkowychtak&e okresowe rozliczenia saldami, rozliczenia planowe oraz karty p$atnicze.

11. Traci moc zarz!dzenie Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 11 grudnia 1992 r. w sprawieform i trybu przeprowadzania rozlicze'pieni%&nych za po"rednictwem bankw (Monitor Polski Nr 39,poz. 293 i z 1997 r. Nr 77, poz. 732).

12. Zarz!dzenie wchodzi w&ycie z dniem 1 lipca 1998 r.

Rozliczenia gotwkowe mog$by'przeprowadzane pomi"dzy osobami fizycznymi orazosobami fizycznymi a podmiotami gospodarczymi.

Od (994 przywrcono obowi$zek bezgotwkowego rozliczania wi"kszych transakcjigospodarczych pomiedzy podmiotami gospodarczymi (Ustawa z dnia 23 grudnia (998 ODZIA)ALNO*CI GOSPODARCZEJ, s.342)

Rozliczenia gotwkowe

Wp(ata gotwkowa na rachunek wierzycielaBankowy dowd wp!aty - wp!aty zamkni"te, skarbce nocne

Czek gotwkowyCzek jedna z najstarszych form rozlicze&. W celu ujednolicenia zasad pos!ugiwania si"nim

podpisano konwencj"Genewsk$w (93(, ratyfikowan$przez Polsk", na skutek czegouchwalono polskie Prawo Czekowe w (936.

Czek jest pisemnym zleceniem bezwzgl"dnego wyp!acenia okre%lonej kwoty, wydanymbankowi przez posiadacza rachunku

Wyr#nia si"czek:(. gotwkowy2.

rozrachunkowy

Ka#dy czek musi posiada'nast"puj$ce elementy:(. wyraz CZEK


10/13

2. bezwarunkowe polecenie zap!aty wymienionej w czeku kwoty3.

nazw"trasata (banku w ktrym wystawca czeku ma rachunek)4. okre%lenie miejsca p!atno%ci (najcz"%ciej w siedzibie trasata)5. okre%lenie miejsca i daty wystawienia czeku6. podpis trasanta

Remitentem mo#e by'rwnie#wystawca czeku lub okaziciel

Wyp(ata gotwki za pomoc#asygnaty wyp(aty gospodarka w!asna banku, zamiast czekugotwkowego

Karty bankomatowe

Rozliczenia bezgotwkowe

Polecenie przelewuNajpopularnirejsza forma regulowania zobowi$za&, inicjatorm jest d!u#nikPrzebieg transakcji rozliczenia pomi"dzy d!uznikiem a wierzycielem

Polecenie zap(atyStron$inicjuj$ca jest wierzyciel. Dotyczy'mo#e tylko okre%lonych umowa wierzytelno%ci.Dyspozycja wierzyciela jest jednocze%nie wyrazem zgody na cofniecie %rodkw w przypadkugdyby d!u#nik nie zgodzi!si"na zap!at". (par.7.)

Czek rozrachunkowyTrasant zleca trasatowi uznanie w ci"#ar swojego rachunku rachunku remitenta (beneficjenta).Na podstawie czeku rozrachunkowego nie wolno wyp!aca'gotwki

Potwierdzenie czeku klauzula na odwrocie. Ogranicza to zatory p!atnicze. Wystawcapowinien mie'pokrycie na rachunku.W przypadku braku pokrycia, remitent mo#e notarialnie czek oprotestowa'i na tej podstawiedochodzi'od wystawcy swej wierzytelno%ci.

Czek jest surogatem pieni$dza, to znaczy mo#e mi"dzy innymi realizowa'funkcj"p!atnicz$.W przypadku czeku in blanco zap!ata polega na przekazaniu czeku. W przypadku czeku

imiennego odbywa si"to za pomoc$indosu in blanco albo imiennego. W Polsce niewykorzystuje si"tej cechy czeku a indosowanie odbywa si"cp najwy#ej na inny ni#trasat

bank.

Realizacja czeku w innym ni#trasat banku dokona'si"mo#e dopiero po uzyskania przezbank %rodkw od trasata. Odbywa si"to poprzez wzi"cie czeku do inkasa. Wyj$tkiem jestrealizacja czekw osb fizycznych z ROR realizowana wramach porozumienia

mi"dzybankowego.

Karty p(atnicze

debetowe kredytowe


11/13

charge

do bankomatw

Inne formy realizacji rozlicze,bezgotwkowych

Rozliczenia planowe do rozliczania dostaw o charakterze cyklicznym, dokonuje si"napodstawie umowy pomi"dzy kontrahentami po powiadomieniu banku

Okresowe rozliczenie saldami dotyczy kontrahentw b"d$cych wzajemnie jednocze%niedostawcami i odbiorcami.

Dokumentowe formy rozlicze,

Akredytywa dokumentowa

(.

Otwarcie akredytywy przez importera (inicjator rozliczenia) w banku importera wraz zinstrukcj$zawieraj$c$list"dokumentw, ktrych otrzymanie przez importera ma by'warunkiem zap!aty za towar (np. dokumenty portowe, certyfikat jako%ci itd.)

2. Bank importera przesy!a zlecenie akredytywy do banku eksportera3. Bank eksportera informuje eksportera o warunkach akredytywy4.

Eksporter wysy!a towar5. Eksporter przekazuje bankowi eksportera dokumenty, w zamian za co otrzymuje

automatycznie zap!at"6. Bank eksportera przesy!a dokumenty do banku importera za co otrzymuje natychmiast

refinansowanie p!atno%ci7.

Bank importera przekazuje dokumenty importerowi i automatycznie obci$#a jego

rachunek

4eksporter importer

bankeksportera

bankimportera

7

2

-

6

35


12/13

Inkaso dokumentowe(. Realizacja kontraktu wysy!ka towaru2. Eksporter inicjator rozliczenia sk!ada do swojego banku uzgodnione z importerem

dokumenty wraz z instrukcj$co do trybu ich prezentacji p!atnikowi

3.

Bank eksportera przesy!a dokumenty do banku importera wraz z warunkami, jakie maspe!ni'importer aby dokumenty mog!y mu zosta'przekazane4. Bank importera informuje importera o warunkach inkasa i wzywa go do zap!aty5. Importer dokonuje p!atno%ci w zamian za co otrzymuje dokumenty handlowe6. Bank importera przesy!a pieni$dze bankowi importera7. Bank eksportera przekazuje pieni$dze eksporterowi

WEKSELWeksel jest to papier warto%ciowy o okre%lonej dok!adnie przez prawo wekslowe formie,charakteryzuj$cy si"tym, #e z!o#enie na nim podpisu stanowi podstaw"i przyczyn"zobowi$zania wekslowego podpisuj$cego. Jedyn$osob$uprawnion$do realizacji praw zweksla jest prawny posiadacz weksla.

Charakter zobowi#zania wekslowego

BEZWARUNKOWO!%- wystawca weksla przejmuje na siebie pe!n$odpowiedzialno%'zazap!at"weksla

SAMODZIELNO!%- zobowi$zanie wekslowe ka#dej z podpisanych na wekslu osb jestniezale#ne od zobowi$zania innych osb podpisanych na weksluSOLIDARNO!%- posiadacz weksla mo#e dochodzi'roszcze&wedle swojego wyboru

przeciw jednemu, kilku lub wszystkim d!u#nikom podpisanym przed nim na weksluABSTRAKCYJNO!%- zobowi$zanie wekslowe odrywa si"od sytuacji gospodarczej, wzwi$zku z ktr$zosta!wystawiony i wr"czony weksel

-eksporter importer

bankeksportera

bankimportera

5

6

4

3

72


13/13

Funkcje weksla zwracam uwag'na funkcj'p(atnicz#weksla

FUNKCJA P.ATNICZA- wr"czany jest zamiast zap!aty przy zakupie towarw b$d+us!ug.Poniewa#nie jest jednak surogatem pieni$dza, wr"czenie go nie jest rwnowa#ne z zap!at$.FUNKCJA KREDYTOWA- wyra#a si"w odroczonym do daty wskazanej na weksluterminie p!atno%ci za towar lub us!ug"(kredyt kupiecki)FUNKCJA OBIEGOWA- wynika z nieograniczonej mo#liwo%ci przenoszenia praw zweksla z jednej osoby na drug$za pomoc$indosuFUNKCJA GWARANCYJNA- polega na zabezpieczeniu zap!aty weksla przez wszystkieosoby na nim podpisane (weksel tym pewniejszy im wi"cej na nim podpisw)FUNKCJA REFINANSOWA- wyra#a si"w mo#liwo%ci z!o#enia weksla w banku dodyskonta. Wierzyciel mo#e uzyska'sum"wekslowa pomniejszon$o dyskont, bez czekania nanadej%cie terminu p!atno%ci weksla.

czynnosci bankowe

Documents