czynności prawne. zagadnienia wstępne · art. 56 kc czynność prawna wywołuje nie tylko skutki...
TRANSCRIPT
![Page 1: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/1.jpg)
Czynności prawne.
Zagadnienia wstępne
mgr Małgorzata Dziwoki
![Page 2: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/2.jpg)
Zdarzenie cywilnoprawne
Fakty (okoliczności), z którymi hipotezy norm wiążą określone w dyspozycjach norm konsekwencje cywilnoprawne.
Skutki (konsekwencje) zdarzeń cywilnoprawnych:
powstanie stosunku;
zmiana podmiotu/podmiotów stosunku;
zmiana treści stosunku;
ustanie stosunku;
skutki w sferze podmiotowości prawnej.
![Page 3: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/3.jpg)
Klasyfikacja zdarzeń
cywilnoprawnych
Czynności konwencjonalne – działania, których sens nie wynika z samej ich natury, ale jest wyznaczany przez porządek prawny;
Inne zdarzenia – fakty, które powstają i istnieją niezależnie od obowiązującego porządku prawnego.
![Page 4: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/4.jpg)
Klasyfikacja zdarzeń cywilnoprawnych
I. Zdarzenie sensu stricto
II. Działania
Czynności zmierzające do wywołania skutku prawnego:
• Czynności prawne;
• Orzeczenia sądowe;
• Akty administracyjne.
Inne czyny:
• Zgodne z prawem;
• Bezprawne.
![Page 5: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/5.jpg)
Czynność prawna
Stan faktyczny, w skład którego wchodzi co najmniej jedno oświadczenie woli, polegające na wyrażeniu przez podmiot prawa cywilnego zamiaru wywołania oznaczonych skutków prawnych (utworzenia, zmiany, zniesienia wiążących go stosunków cywilnoprawnych).
W skład czynności prawnej wchodzi: zawsze co najmniej jedno oświadczenie woli,
dodatkowe elementy np. czynności faktyczne.
Brak któregokolwiek elementu przewidzianego dla dokonania danej czynności prawnej powoduje, że czynność prawna nie powstaje, a przez to nie wywołuje zamierzonych skutków.
![Page 6: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/6.jpg)
Skutki czynności prawnych
Art. 56 KC
Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.
![Page 7: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/7.jpg)
Rola czynności prawnych
Czynność prawna jest instrumentem, za pomocą którego podmioty prawa cywilnego mogą kształtować (tworzyć, znosić i zmieniać) wiążące je stosunki prawne, czyli przyjmować na siebie obowiązki prawne i zyskiwać uprawnienia. W ten sposób czynności prawne służą realizacji zasady autonomii woli.
![Page 8: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/8.jpg)
Rola czynności prawnych
Autonomia woli – podmioty dokonujące czynności prawnych mają swobodę w zakresie:
podjęcia decyzji co do dokonania/niedokonania danej czynności;
wyboru kontrahenta;
ukształtowania treści stosunku cywilnoprawnego.
Przykładowe ograniczenia autonomii woli: sprzeczność z ustawą;
sprzeczność z zasadami współżycia społecznego;
normy bezwzględnie obowiązujące (imperatywne);
prawa przyrody.
![Page 9: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/9.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych
W zależności od ilości składanych oświadczeń woli:
Jednostronne – dochodzą do skutku w drodze złożenia tylko
jednego oświadczenia woli przez osobę, która dokonuje czynności prawnej;
Wielostronne - dochodzą do skutku w drodze złożenia dwóch lub więcej oświadczeń woli;
• Umowy – złożone oświadczenia woli muszą być zgodne;
• Uchwały – odpowiednia większość złożonych oświadczeń woli musi być zgodna;
![Page 10: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/10.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych
W zależności od elementów tworzących stan faktyczny
danej czynności prawnej:
Konsensualne – dla dokonania czynności prawnej
wystarczające jest złożenie jednego lub kilku oświadczeń woli;
Realne – dla dokonania czynności prawnej oprócz złożenia jednego lub kilku oświadczeń woli konieczne jest przeniesienie faktycznego władztwa nad rzeczą lub wpis do właściwego rejestru.
![Page 11: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/11.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych
W zależności od chwili, w której czynność prawna
wywołuje skutki:
Czynności między żyjącymi (inter vivos);
Czynności na wypadek śmierci (mortis causa).
![Page 12: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/12.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych W zależności od zmian, jakie wskutek czynności
powstają w majątku osoby dokonującej czynności prawnej:
Czynności zobowiązujące – polegają na zobowiązaniu się
jednej strony do spełnienia określonego świadczenia na rzecz innej osoby (zwiększenie pasywów):
• Jednostronnie zobowiązujące;
• Dwustronnie zobowiązujące.
Czynności rozporządzające – polegają na przeniesieniu, obciążeniu, ograniczeniu lub zniesieniu prawa majątkowego (zmniejszenie aktywów);
Czynności o podwójnym skutku (zobowiązująco- rozporządzające).
![Page 13: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/13.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych
W zależności od zmian, jakie następują w sferze majątkowej osoby, na której rzecz czynność została dokonana:
Czynności przysparzające – polegają na dokonaniu korzystnej
zmiany w majątku innej osoby (zwiększeniu jej aktywów lub zmniejszeniu pasywów)
• Odpłatne – przysporzenie następuje w zamian za określoną korzyść majątkową;
• Nieodpłatne – przysporzenie nie wiąże się z korzyścią majątkową osoby dokonującej czynności.
![Page 14: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/14.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych
Czynności przysparzające dzielą się ze względu na istnienie podstawy prawnej przysporzenia (tj. kauzy):
Kauzalne (przyczynowe) – ważność przysporzenia zależy od
istnienia prawidłowej kauzy;
Abstrakcyjne – ważność przysporzenia nie zależy od jakiejkolwiek kauzy.
Rodzaje kauz:
• causa obligandi vel acquirendi – przysporzenie ma na celu nabycie prawa lub innej korzyści;
• causa solvendi – przysporzenie ma na celu zwolnienie się od zobowiązania;
• causa donandi – przysporzenie ma na celu obdarowanie innej osoby.
![Page 15: Czynności prawne. Zagadnienia wstępne · Art. 56 KC Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022051604/60001f9f15c9e4526c39bfdb/html5/thumbnails/15.jpg)
Klasyfikacja czynności prawnych
Poza podziałem na czynności zobowiązujące, rozporządzające i o podwójnym skutku, a także w oderwaniu od czynności przysparzających pozostają czynności upoważniające.
Czynności upoważniające – ich treść dotyczy udzielenia kompetencji innemu podmiotowi do dokonywania określonych czynności konwencjonalnych.