czynniki decydujące o możliwości rozwoju ekologicznej produkcji rolniczej w regionie
DESCRIPTION
Czynniki decydujące o możliwości rozwoju ekologicznej produkcji rolniczej w regionie. Maria Siąkała ŚODR Oddział Bielsko-Biała. Produkcja ekologiczna jest ogólnym systemem zarządzania gospodarstwem i produkcji żywności, łączącym:. najkorzystniejsze dla środowiska praktyki, - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Czynniki decydujące o możliwości rozwoju
ekologicznej produkcji rolniczej w regionie
Maria Siąkała ŚODR Oddział Bielsko-Biała
Produkcja ekologiczna jest ogólnym systemem zarządzania
gospodarstwem i produkcji żywności, łączącym:
• najkorzystniejsze dla środowiska praktyki,• wysoki stopień różnorodności biologicznej,• ochronę zasobów naturalnych,• stosowanie wysokich standardów dotyczących dobrostanu
zwierząt,• i metodę produkcji odpowiadającą wymaganiom niektórych
konsumentów preferujących wyroby wytwarzane przy użyciu substancji naturalnych i naturalnych procesów
Obowiązujące ramy prawne rolnictwa ekologicznego
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007
• projekt Ustawa z dnia.... o rolnictwie ekologicznym
Obowiązujące ramy prawne rolnictwa ekologicznego mają:
• zagwarantować uczciwą konkurencję i właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego produktów ekologicznych
• utrzymać zaufanie konsumentów do produktów oznaczonych jako ekologiczne
• stworzyć warunki, w których sektor rolnictwa ekologicznego będzie mógł się rozwijać zgodnie z tendencjami rynkowymi i tendencjami w tej dziedzinie produkcji
Ogólne zasady rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady (WE) nr
834/2007 art.5) • utrzymanie i poprawa naturalnej żyzności gleby, stabilności i
różnorodności biologicznej oraz odżywianie roślin głównie poprzez ekosystem gleby
• ograniczenie do minimum stosowania zasobów nieodnawialnych oraz środków zewnętrznych
• utrzymanie zdrowia roślin poprzez stosowanie środków zapobiegawczych, takich jak dobór odpowiednich gatunków i odmian odpornych na szkodniki i choroby, odpowiedni płodozmian, metody mechaniczne i fizyczne oraz ochronę naturalnych wrogów szkodników
Ogólne zasady rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady (WE) nr
834/2007 art..5)
• utrzymanie zdrowia zwierząt poprzez wspomaganie naturalnej obrony immunologicznej zwierząt, dobór odpowiednich ras oraz praktyki hodowlanej
• przestrzeganie wysokiego poziomu dobrostanu zwierząt z uwzględnieniem specyficznych potrzeb danych gatunków
Ogólne zasady rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady (WE) nr
834/2007 art..5) • wytwarzanie produktów ekologicznych
pochodzenia zwierzęcego od zwierząt chowanych w gospodarstwie ekologicznym przez całe życie od momentu urodzenia lub wylęgu
• dobór ras z uwzględnieniem zdolności zwierząt do przystosowania się do warunków lokalnych, ich żywotności oraz odporności na choroby
Ogólne zasady rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady (WE) nr
834/2007 art..5)
• żywienie zwierząt paszą złożoną ze składników rolniczych uzyskanych w produkcji ekologicznej oraz z naturalnych substancji nierolniczych
Ogólne zasady rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady (WE) nr
834/2007 art..5)
• stosowanie praktyk hodowlanych, które wzmacniają układ odpornościowy i naturalny system obrony przed chorobami, w tym zwłaszcza zapewnienie regularnego ruchu oraz - w miarę możliwości - dostępu do terenów na wolnym powietrzu i pastwisk
Ogólne zasady rolnictwa ekologicznego (Rozporządzenie Rady (WE) nr
834/2007 art..5)
• GMO i produkty wytworzone z GMO lub przy ich użyciu nie są wykorzystywane w produkcji ekologicznej jako żywność, pasza, substancje pomocnicze w przetwórstwie, środki ochrony roślin, nawozy, nasiona, mikroorganizmy i zwierzęta
Szczegółowe zasady produkcji ekologicznej Rozporządzenie
Komisji (WE) nr 889/2008
• Szczegółowe zasady produkcji roślinnej, zwierzęcej, przetwórstwa, pakowania, transportu i przechowywania produktów
• Znakowanie produktów ekologicznych
• Kontrola produkcji i przetwórstwa ekologicznego
• Przepisy przejściowe i końcowe
Rozwój rolnictwa ekologicznego w Unii Rozwój rolnictwa ekologicznego w Unii Europejskiej w latach 1985-2005Europejskiej w latach 1985-2005
0
1'000'000
2'000'000
3'000'000
4'000'000
5'000'000
6'000'000
7'000'000
Hec
tare
s
0
20'000
40'000
60'000
80'000
100'000
120'000
140'000
160'000
180'000
Farm
s
Hectares
Farms
Source: FiBL, SOEL, Univ. of Wales
Obecna sytuacja na świecieObecna sytuacja na świecie
• Światowy obrót produktami organicznymi wynosi 30 miliardów euro 2006 (Organic Monitor)
• Ponad 60 krajów ma ustawodawstwo krajowe
• Ponad 60 mln ha ziemi posiada certyfikat umożliwiający zbiór produktów ekologicznych ze stanu naturalnego
Szersza perspektywa- światSzersza perspektywa- świat
• Rynek żywności ekologicznej w ciągu ostatnich lat rósł w tempie 18% rocznie (do 40 mld dolarów)
• Ostatnie szacunki to wzrost na poziomie 10% w skali roku.
• Rynek żywności ekologicznejw 2010 roku nie przekroczy 50 mld dolarów
Europejski rynek produktów ekologicznychEuropejski rynek produktów ekologicznych
Wlk. Brytania17%Włochy
17%
Austria3%
Szwecja3%
Inne9%
Szwajcaria5%
Holandia3%
Francja 15%
Niemcy28%
Ramy organizacyjne rolnictwa ekologicznego w kraju- (projekt)
ustawa o rolnictwie ekologicznym
• Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi• Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
Spożywczych• Jednostki certyfikujące• Inspekcja Weterynaryjna• Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i
Nasiennictwa• Inne jednostki organizacyjne, które prowadzić będą
m.in.. Wykaz środków ochrony roślin, nawozów,
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - upoważnia akredytowane jednostki certyfikujące do przeprowadzania kontroli oraz wydawania i cofania certyfikatów
Inspektorat Jakości Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Handlowej Artykułów Rolno-SpożywczychRolno-Spożywczych sprawuje nadzór nad jednostkami certyfikującymi
Polskie Centrum Polskie Centrum AkredytacjiAkredytacji udziela akredytacji jednostkom certyfikującym ( norma PN-EN 45011)
Instytut Instytut Ochrony Roślin Ochrony Roślin
w Poznaniuw Poznaniu
kwalifikuje i prowadzi wykaz środków ochrony roślin do stosowania w rolnictwie ekologicznym
www.ior.poznan.pl
Instytut Uprawy Instytut Uprawy Nawożenia i Nawożenia i Gleboznawstwa w Gleboznawstwa w PuławachPuławach kwalifikuje nawozy i środki poprawiające właściwości gleby, do stosowania w rolnictwie ekologicznym, oraz prowadzi ich wykaz
www.iung.pulawy.pl
Inspektorat Inspektorat Ochrony Roślin i Ochrony Roślin i NasiennictwaNasiennictwa prowadzi wykaz dostawców nasion i materiału rozmn. dla rolnictwa ekologicznego, wydaje pozwolenie na materiał siewny nie
spełniający wymogów www.piorin.gov.pl
Środki do produkcjiŚrodki do produkcji
Jednostki certyfikujące
przeprowadzające kontrole oraz wydające i cofające certyfikaty zgodności w 2008 roku
EkogwEkogwarancjarancj
aa
PNGPNG
AgroBAgroBioTestioTest
PCBCPCBC
COBICCOBICOO
BioeksBioekspertpert
BiocerBiocertt
TUVTUVAgroEkoAgroEko
511,24,2
43,6
uprawy rolnicze
uprawy warzywnicze
uprawy sadownicze i jagodowe
łąki i pastwiska
48
25
45
uprawy rolnicze
uprawy warzywnicze
uprawy sadownicze i jagodowe
łąki i pastwiska
2004
2005
Zmiana Zmiana struktury struktury
uprawupraw
PLAN DZIAŁAŃ dla ŻYWNOŚCI
EKOLOGICZNEJ i ROLNICTWA w POLSCE na
lata 2007-2013
Ma na celu osiągnięcie szybkiego wzrostu liczby gospodarstw ekologicznych w kraju, do około 3% ogólnej liczby gospodarstw rolnych.
W Polsce w ramach 3-letniej kampanii rozpoczętej w listopadzie 2006 roku
na promocję żywności ekologicznej przeznaczono 12 milionów zł (projekt obsługuje agencja Testardo Red Cell)
Czyste środowisko Nie skażona glebaRozdrobniona struktura
gospodarstw
Czynniki przemawiające za produkcją ekologiczną w
regionie
Czynniki przemawiające za produkcją ekologiczną w kraju
i regionie
• Żywność ekologiczna będzie w najbliższym czasie najbardziej opłacalnym kierunkiem eksportu płodów rolnych do krajów „starej” Unii
• Produkty ekologiczne są żywnością wysokiej jakości
• Na rynku przesyconym żywnością, tylko jakością będzie można zdobyć klienta
Perspektywy rozwoju rynku żywności ekologicznej w kraju
• Spodziewane jest zmniejszenie tempa wzrostu rynku żywności ekologicznej (350 mln zł), ale nie zahamowanie
• Ciągle rośnie zainteresowanie dużych sieci handlowych żywnością ekologiczną
• Obecnie w kraju można robić zakupy w 500 sklepach z żywnością ekologiczną, prognozy wskazują, że ich liczba może wzrosnąć o 10 do 15% w tym roku
Czynniki sprzyjające zainteresowaniu rolników ekologiczną produkcją
• Regulacje prawne
• Zapewnione dotacje do kosztów kontroli i upraw w okresie przestawiania na produkcję ekologiczną i na okres posiadania certyfikatu rolnictwa ekologicznego
• Brak konkurencji na rynku lokalnym, regionalnym, krajowym
• Rosnące zainteresowanie sieci handlowych i konsumentów
Utrudnienia w szybkim tempie rozwoju rolnictwa ekologicznego
• Biurokracja, szczególnie kłopotliwa dla małych gospodarstw (zgłoszenia, zezwolenia, deklaracje)
• Opóźniona procedura legislacyjna• Trudności w zaopatrzeniu się w środki produkcji
dopuszczone w rolnictwie ekologicznym• Dopłaty do upraw ekologicznych tylko przez AR i
MR i wynikające stąd zobowiązania• Brak fachowej literatury, szkoleń
specjalistycznych• Brak konsolidacji producentów rolnych
673
223600
632
185 263
174
997
2131063482
45115
1354
804
1200
Powierzchnia ~220 tys. ha u. r.
9194gospodarstw
POLSKA 2004
Kontrolowane ekologiczne gospodarstwa rolne
POLSKA 2006 Przestawiane: 5700
Certyfikowane:3494
Polska 2006Polska 2006
• 3494 producentów z certyfikatem zgodności
• 5700 producentów w okresie przestawiania
• 9194 producentów9194 producentów
• 163 przetwórców
• 2 importerów
Polska 2004Polska 2004
• 3760 producentów• 55 przetwórców
• 7183 producentów• 99 przetwórców
Polska 2005Polska 2005
Rolnictwo ekologiczne w Polsce• Rok 1989 EKOLAND – Stowarzyszenie
Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi• Powstaje Zakład Ekologicznych Metod Produkcji
Żywności SGGW Warszawa• Rok 1999 – Pierwsze dotacje do kosztów kontroli i
upraw ekologicznych• Rok 2001 – I Ustawa o rolnictwie ekologicznym• Rok 2004 – „Nowa” Ustawa o rolnictwie
ekologicznym - Rozp. Rady( EWG)nr 2092/91)