Бэлтгэсэн: А.Алтанчимэг

Номын сангийн

ажиллагсад

Мэдээллийн

тэнхим

Номын сангийн ажиллагсад1

3

Номын сангийн ажиллагсадад

тавигдах шаардлага2

Агуулга

Мэдээллийн

тэнхим

Орчин үед номын санг

“Мэдээллийн төв”-н үүрэг

гүйцэтгэх болно гэж нийтээр

үзэх болсон. Энэхүү “Мэдээллийн

төв”-д ажиллах ажилтан гэж ямар

хүнийг хэлэх, ямар ѐс зүйтэй,

юу гүйцэтгэдэг, мөн ажлаа хэвийн

явуулахын тулд ямар эрх эдлэх вэ? гэдгийг тодорхой

хэлцлээр тогтоож өгсөн байдаг.

Мэдээллийн

тэнхим

“Номын санд ажилладаг хүнийг номын

санч гэнэ”

“Номын санд хяналт тавьдаг хүн буюу

эсвэл номын санд ирж байгаа хүмүүст

зөвөлгөө өгөх, туслалцаа үзүүлдэг

хүнийг номын санч гэнэ”

“Номын сангийн номыг хадгалах болон

тэднийг уншигчдад хэрэглүүлэх үүрэг

бүхий номын сангийн ажилтанг номын

санч гэнэ”Интернэт эх сурвалж

Мэдээллийн

тэнхим

Тэдний гүйцэтгэх үүрэг

Ном, тогтмол хэвлэл, бусад хэвлэийн материал болон дүрс ба дуу авианы

бичлэг, бусад хэвлэлийг эмхлэн цэгцлэх, боловсруулах ба хадгалан

хамгаалах

Ном, тогтмол хэвлэл бусад хэвлэмэл материал болон дүрс ба авианы бичлэг

зэргийн сонголт хийх, энэ талаар зөвлөгөө өгөх

Номын сангийн материалыг эмхлэн цэгцлэх, ангилах болон каталогжуулах

Гэрээр өгөх систем буюу мэдээллийн сүлжээг зоохион байгуулах, удирдах

Тухайн санг ашиглах буюу эсвэл номын сан ба мэдээллийн сүлжээний

тусламжтайгаар ажил төрлийн болон бусад хэрэглэгчдэд мэдээллийг өгөх

Хэрэглэгчдийн эрэлт хэрэгцээний өөрчлөлтөд нийцүүлэн номын сангийн

болон мэдээллийн үйлчилгээний байдалд судалгаа хийж шинэлэг зүйлийг

нэвтрүүлэх

Сурах бичиг, илтгэх бичих

Холбогдох бусад үүргийг гүйцэтгэх

Бусад ажиллагчдад хяналт тавих зэрэг багтана.....

Мэдээллийн

тэнхим Номын сангийн ажилтанд тавигдах

шаардлага

Хэрэглэгч үйлчлүүлэгчдэд шаардлагатай эх сурвалж мэдээллээ

олж авахад нь идэвхтэй зуучлагч байна.

Мэдлэг боловсролоо үргэлж дээшлүүлэх

Тухайн нийгмийн нөхцөл байдлыг мэдэрч ажиллах чадвартай,

өөрийгөө удирдан зохион байгуулах чадвар, хөдөлмөрлөх

дадал зүйг эзэмшсэн байна.

Хэрэглэгчидтэй соѐлч боловсон харьцах харилцааны өндөр

чадвартай, уншигчдын мэдээллийн эрэлт хэрэгцээг бүрэн

дүүрэн хангахуйц ур чадвартай, олон нийттэй багаар хамтран

ажиллах чадвар дадалтай, соѐл боловсролын олон талт

хэрэгцээ шаардлагыг мэдрэх чадварыг эзэмшсэн байна.

Мэдээллийн

тэнхим

Номын сангийнхаа фондын талаар мэдлэгтэй, номын

сангийн үйлчилгээний зарчмыг ойлгож

дэмждэг, үйлчилгээний үр ашгийг дээшлүүлэхийн

тулд бусадтай хамтран ажиллах

чадвартай, мэдээлэл харилцааны технологийн

талаар тодорхой мэдлэгтэй байна.

Зохион байгуулах авьяастай, аливаад уян хатан

ханддаг, ойрын ирээдүйн чиг хандлагыг

мэдэрдэг, шинэ санаа, ажлын шинэлэг арга барилыг

хүлээн авах чадвартай байна.

Ном хэвлэлийн байгууллагад мөрдөх үндэсний стандарт .-УБ.,2007

Мэдээллийн

тэнхим

Жич:

Энд номын сангийн арга зүйч, ахлах

номзүйч, ахлах номын санч, фондоч

/ баримт мэдээ бүрдүүлэгч/, номзүйч, номын

санчдыг оруулсан байна.

Мэдээллийн

тэнхим

Номын санчдад шаардлагатай мэдлэг

Мэргэжлийн мэдлэг

Компьютер, хэлний мэдлэг

Ерөнхий шинжлэх ухааны мэдлэг

Мэдээллийн

тэнхим

Ерөнхий шинжлэх ухааны мэдлэг яагаад

хэрэгтэй вэ?

Номын санч хүн ялангуяа нийтийн номын санд ажилдаг

номын санчид төрөл бүрийн

сонирхол, мэргэжил, мэдлэг, нас хүйсний хүмүүст үйлчилж

байдаг учир эдгээр хүмүүсийн онцлогт тохируулан үйлчилгээ

үзүүлэх шаардлагатай байдаг. Тухайлбал эмч хүн ороод

ирэхэд түүнд хэрэгцээтэй байгаа мэдээллийг олж

өгөх, лавлагаа өгөх хэрэгтэй болдог учир нийгмийн бүхий л

салбарын мэдлэгтэй шаардага зүй ѐсоор тавигддаг.

Мэдээллийн

тэнхим

Компьютер, хэлний мэдлэг яагаад

хэрэгтэй вэ? Мэдээлэл технологи эрчимтэй хөгжиж буй өнөө үед

мэдээллийн төв буюу номын санд хамгийн сүүлийн үеийн

тоног төхөөрөмж, програм хангамжуудыг хэрэглэдэг болсон.

Тэдгээрийн тусламжтайгаар номын сангийн ажил дээд

зэргээр хөнгөвчлөгдөх болсон юм. Уншигчийн байгаа газарт

нь номын сангийн үйлчилгээг хүргэх нь өнөө үеийн нийгмийн

болоод номын сангийн гол зорилт мөн. Энэ зорилтыг

хэрэгжүүлэхийн тулд номын санч хүнд компьютер, хэлний

мэдлэг зайлшгүй чухал хэрэгтэй юм.

/ Компьютер, хэлний мэдлэг дээрхээс өөр олон зүйлд хэрэгтэй байна. /

Мэдээллийн

тэнхим

Мэргэжлийн мэдлэг яагаад хэрэгтэй вэ?

Номын санчийн ажлыг мэргэжлийн бус хүний нүдээр

харахад зүгээр л ном өгөөд, аваад сууж байдаг хүн шиг

харагддаг боловч түүний цаана их олон, нарийн

ажиллагаатай ажлууд байдаг. Нарийн зохион байгуулагдсан

номын фонд, номын сангийн каталог, номын сангийн

үйлчилгээ, номзүйн ажилгүйгээр номын сангийн ажлыг

төсөөлөхийн аргагүй юм. Иймд номын санд ажиллаж буй

хүнд мэргэжлийн мэдлэг зайлшгүй шаардлагатай бөгөөд

өөрийн мэдлэг мэргэжлийг цаг тутамд дээшлүүлж байх нь

нэн чухал юм.

Мэдээллийн

тэнхим

Манай улсын хувьд СУИС-н Соѐлын сургуульд

өдөр, эчнээ, зайны сургалтаар “Номын сан

судлал-мэдээлэл” мэргэжилтэнг бэлтгэж байна.

Мөн анхан шатны, дунд

шатны, гүнзгийрүүлсэн, мэргэжил дээшлүүлэх

курс, дамжаануудыг тогтмол хичээллүүлж байна.

Мэдээллийн

тэнхим Номын сангийн ажилтнуудад

тавигдах шаардлага

Австралийн сургуулийн номын сангийн холбоо болон Австралын номын сан мэдээллийн холбооноос номын сангийн ажилчдад зориулсан нийтээр даган мөрдөх стандартыг батлан гаргасан байна. Энэ стандартад номын санчдын мэргэжлийн мэдлэг, чадвар болон ажлын туршлагад тавигдах шаардлагуудыг дараах байдлаар тодорхойлон бичжээ.

http://www.asla.org.au/policy/standards.html

Мэдээллийн

тэнхимАмьдралын туршид тасралтгүй

суралцах зарчмуудыг мэддэг байх

Мэдээллийн сангийн онол

практикийн зохих мэдлэгтэй байх

Нийт уншигчдын тасралтгүй

суралцах чадвар хэрхэн хөгжиж

байгааг сайтар ойлгох

Хүүхдэд болон өсвөр үеийхнийг

бие даасан уншигч болохоос

өмнөх үйл явцыг маш сайн

ойлгож мэдэх

Мэдээлэл болон мэдээллийн

технологийн үүргийн талаарх

олон талын мэдлэгтэй байх

Мэдээллийн

тэнхим Сурах болон сургах мэдлэг

Соѐл боловсрол, сурган

хүмүүжүүлэх шинжлэх ухааны

талаар тодорхой мэдлэгтэй байх

Уншигчдын сонирхол, чадвар,

мэдээллийн хэрэгцээ болон

мэдээллийн мэдлэгийн талаарх

сайтар мэдсэн байх

Ажлын хөтөлбөрт суралцагчдын

нийгэм, соѐл, хөгжлийн түвшин

зэргийг гүнзгий тусгах

Мэдээллийн

тэнхимНомын сан болон мэдээллийн

менежментийн мэдлэг

Номын сан болон мэдээллийн

менежментийн үндэсний

стандартын талаар баялаг

мэдлэгтэй байх

Мэдээллийг эрж

хайх, цуглуулахад зориулсан

үндэсний стандартын олон

талын ойлголттой байх

Мэдээллийн

тэнхим Орчин

Уншигчдын хэрэгцээ шаардлагыг хангахуйц

мэдээллээр баялаг орчинг бүрдүүлэх

Уншигчдад ямар нэг зүйлийг ойлгох болон ташаал

авахад нь зориулсан унших, харах, сонсох бүхий л

нөхцөл бололцоогоор хангах

Мэдээлэл харилцаа холбооны болон түүний

боловсрол дахь үүргийг нийтэр хүлээн зөвшөөрөх

Мэдээллийн

тэнхим НС болон мэдээллийн үйлчилгээний

менежмент

Байгууллагын эрхэм зорилгод нийцүүлэн номын

сангийн үйл ажиллагаа, үйлчилгээг явуулахад

анхаарах

Байгууллагын хамт олонд лавлагаа болон

мэдээллийн үйлчилгээг үлгэр жишээ байхаар үзүүлэх

Номын сан болон мэдээллийн

үйлчилгээ, хөтөлбөрүүдийг хөгжүүлэхэд чиглэгдсэн

хэтийн төлөвлөгөөг боловсруулах

Мэдээллийн менежмент болон системүүд нь

үндэсний стандартад нийцсэн байх

Мэдээллийн

тэнхим Тасралтгүй суралцах

Ажлын хамт олныг

тасралтгүй суралцагч

болоход нөлөөлөх

Номын сангийн

хөтөлбөрүүдэд нь

шинэлэг гэдгийг

нотолсон судалгаа

явуулах

Мэдээллийн

тэнхимАжилдаа чин сэтгэлээсээ

хандах

Ажил үүргээ мэргэжлийн

төвшинд гүйцэтгэх

зорилготой байх

Байгууллагын

зорилго, зорилтуудыг гол

болгох

Мэргэжлээ тасралтгүй

дээшлүүлэхэд анхаарах

Мэдээллийн

тэнхимМанлайлал

Байгууллагаас зохиогдож

байгаа аливаа ажилд

идэвхтэй оролцох

Хамтран ажиллах баг

бүрдүүлэхэд анхаарах

Мэдээллийн

тэнхим Олон түмний өмнө хүлээх хариуцлага

Мэдлэгээ бусадтай хуваалцах

Мэргэжлийн байгууллагуудын

гишүүнээр идэвхтэй оролцох

Хамт олон мэргэжил нэгт

нөхдүүддээ зөвлөгч байх

Номын сан болон мэдээллийн

үйлчилгээг сургууль болон нийгэмд

сурталчилах

Мэдээллийн тэнхим