consumptie ijs: een kleine geschiedenis
TRANSCRIPT
C O N S U M P T I E - I J S : H E T B E G I N
Ijsdrankjes werden in de oudste beschavingen
gedronken als lekkernij en medicijn voornamelijk in Azië (China), het Midden-Oosten en
Middellands zeegebied drankjes op basis van fruit, zoetigheid (honing) en ijs of
sneeuw
China en de oorsprong van consumptie-ijs
Vanaf 1100 V.C. begon men in China ijs te gebruiken als middel om voedsel te bewaren
Algemeen aangenomen: ijs op basis van een zuivelproduct tijdens Tang-Dynastie
(618-907 N.C.) voor het eerst geconsumeerd
DE INTRODUCTIE VAN CONSUMPTIE - I JS IN EUROPA
De geschiedenis van het consumptie-ijs in Europa:
Enkele legendes op een rijtje…
Ontdekkingsreiziger
Marco Polo zou tijdens de
13de eeuw het ijs in Italië
voor het eerst hebben
geïntroduceerd
Geen bewijzen hiervoor
Legendes duiken pas in de 19de eeuw op
Tijdslijn klopt niet!
Leuke ‘petites histoires’
Water- en roomijs in Europa: vanaf de 16de
eeuw
vanaf de 10de eeuw via China naar het Midden Oosten Sinds de Middeleeuwen bestonden er in het Midden Oosten
liquide ijsdesserts, zoals sharâb ========== theorie: via het Midden-Oosten
consumptie-ijs in Europa
Oorsprong huidig sorbet- en roomijs: het 16de-
eeuwse Italië
Italiaanse wetenschappers ontdekten de ‘zout en ijs’-techniek, waarbij een bus water ondergedompeld in een emmer met sneeuw in combinatie met salpeter het water deed bevriezen. Het gebruik van zout zorgde dat het vriespunt verlaagt en onttrekt de warmte v/h water.
HISTORISCHE RECEPTEN VOOR CONSUMPTIE-IJS
‘ Lo scalco alla moderna’, tweedelige publicatie
tussen 1692-1694 (Antonio Latini): recepten voor
sorbet-ijs
M. Emy ‘L’ Art de bien faire des glaces d’office ’,
Parijs, 1768
Gilliers, ‘La cannameliste français’, Nancy, 1751
De eerste ijsvormen
kwamen tijdens de 18de
eeuw op
Mode om tafels op te
smukken met elegante,
uitgebreide ijsdesserts
Vooral uit tin
VAN LUXEPRODUCT TOT DEMOCRATISCH
LEKKERNIJ
Beginperiode: ijs een koninklijk dessert, de lekkernij
verscheen enkel op adellijke feesttafels
Vanaf de 18de eeuw: ook gegoede burgerij, getuige hiervan de
vele ijsrecepten in de burgerlijke kookboeken uit die periode
Vanaf de 19de eeuw: ijs voor het gewone volk
1843: de eerste
ijsmachine
( Nancy Johnson)
De eerste ijsmachine
versnelde het proces
om ijs te bereiden en
luidde het begin in van
de massaproductie
Ijs al straateten
de eerste straatverkopers van
ijs verschijnen begin 19de eeuw,
Het ijs werd hierbij eerst in
bekers (penny licks) geserveerd,
later in papier en nog later in
het ijshoorntje
(foto: tekening uit 1820, ‘Ijsverkoper in Rome, Secondo Bianchi,
wikimedia commons)
In de VS begon de eerste
industrialisatie van
ijsproductie
Eerste ijsfabriek in
1851
VS lang de voorlopers
massaproductie
consumptie-ijs
BEKNOPTE BIBLIOGRAFIE
Boeken Davidson, Alan, The Oxford Companion to food,
Oxford University Press, Oxford, 2006 (B)
David, Elizabeth, ‘ Harvest of the Cold Months. The
Social History of ice and ices, Faber&Faber, 2011
Weiss B. Laura, ‘Ice Cream. A global history’ ,
Reaktion Books, Londen, 2011 (B)
BIBLIOGRAFIE
Internet
http://www.foodtimeline.org/foodicecream.html
www.gallica.bnf.fr (website Franse Nationale
Bibliotheek)
http://www.history.org/media/videoPlayer/?
videoid=3747682774001