Concentratie en deconcentratie,medisch specialistische zorg op juiste niveau voor de patiënt

Frank Bosch,

Voorzitter Werkgroep Concentratie & Spreiding,Orde van Medisch Specialisten

www.fhbosch.nlFrankbosch

Ben ik bij de goede bijeenkomst?

• Praten over verbetering van zorg?

• Of over concentratie als “Golden bullet”

De moderne medisch specialisten en haar/zijn wetenschappelijke verenigingen:

• Zijn van mening dat – Hoog complexe / laag volume zorg geconcentreerd moet worden– Laag complexe zorg buiten het ziekenhuis plaats kan vinden

• Nemen hun verantwoordelijkheid

– Formuleren normen, Meten resultaten, Dragen bij aan overwegingen over concentratie/deconcentratie, Initiëren nieuwe organisatievormen

– Houden zich graag bezig met ontwikkeling en implementatie van innovaties in vak en technologie

• En zijn – net als verzekeraars – méér dan een pakketje belangen

De werkelijkheid is anders

(De)concentratie is niet nieuw! • WBMV zorg al lang geconcentreerd• Binnen vakgroepen zijn er vormen van concentratie/aandacht• Uitontwikkelde zorgvormen worden gedeconcentreerd• I.t.t. buitenland beperkt aantal privéklinieken

Nieuwe ontwikkelingen gaan hard• Paradigma’s zijn aan het verschuiven (bijv. Mijnzorg.net)• Regionalisatie en specialisatie vindt al plaats• Andere vormen van organiseren van zorgverlening ontstaan• Er gebeurt al veel in c&s, vanuit med. Inhoudelijke

ontwikkelingen

Allemaal gedreven vanuit de motivatie om de kwaliteit van zorg in het belang van de patiënt te verbeteren!

Stelling:

De vraag is dus niet hoe we ‘’concentratie van zorg moeten versnellen’’, maar hoe we de bestaande bewegingen die gaande zijn op het gebied van kwaliteitsbevordering en nieuwe initiatieven daartoe kunnen stimuleren.

Stelling:

Geen Trial & Error als sturingsmechanisme en maar zien waar de patiënt strandt..

Stellingen

• Concentratie kan alleen als bekend is wat de gevolgen zijn voor de patiënt, waar de winst en verlies voor de patiënt zit.

• Hiervoor zijn medisch inhoudelijke normen nodig, die alleen door medisch specialisten kunnen worden opgesteld.

• Geen Trial & Error als sturingsmechanisme en maar zien waar de patiënt strandt.

Wat is nu de drijfveer van de versneld toegenomen interesse in (de)concentratie?

Kostenbesparing?Kwaliteit van zorg?Veiligheid?…

Waarom criteria voor dokters en centra?• Op verzoek van VWS door beroepsgroep zelf opgesteld,

recent een update

• Streven is goede kwaliteit van zorg

• Deze criteria zijn beoordeeld door ALV NVHB, V&VN Verpleegkundig Consulenten hiv/aids (VCHA), Pediatrisch HIV Overleg Nederland (PHON)

HIV-behandelcentrum

• ≥ 2 internist-infectiologen• Continuïteit van zorg/bereikbaarheid (eventueel in

samenwerking centrum) 24 x 7 • ≥ 160 patiënten in zorg

≥ 20 nieuwe patiënten/jaar• Verpleegkundig HIV-consulent • Regelmatige en gestructureerde patiëntenbespreking

(voorkeur 1x/week)• Goede toegankelijkheid tot vakliteratuur• Registratie door Stichting HIV Monitoring

Subcentrum

• 1. regionale noodzaak of 2. in de toekomst zelfstandig centrum (opstartfase 5-10 jaar):

• Structurele samenwerking met HIV-behandelcentrum (als alleen poli, klinische opname ook geregeld)

• Bijwonen (tenminste 1 keer per maand) gestructureerde patiëntenbesprekingen

• Groei: ≥ 20 nieuwe patiënten/jaar (100 in 5 jaar)• NVHB samen met geliëerde centrum na 2 en 5 jaar interim

evaluatie of norm gehaald wordt• Verder zelfde eisen als HIV-behandelcentrum

Aanleiding om zorg anders te organiseren

Houdbaarheid van stelsel onder druk:

• Nederland vergrijst, • Chronisch zieken ↑• Multimorbiditeit, complexiteit ↑ ↑ • Welvaartziekten ↑• Technologische mogelijkheden ↑• Zorgkosten ↑ ↑ ↑• Potentiële beroepsbevolking

In de tussentijd……

verandert de zorgvraag…

• Sterke individualisering,• Patiënten zijn beter geïnformeerd

en willen kiezen• Patiënt als partner in behandeling• Sterke én kwetsbare ouderen• Zorg dichtbij huis als het kan,• Maar veraf als het moet

…..en kan en moet de kwaliteit NOG beter!

Wat te doen?

Visie van Orde Medisch specialisten en de wetenschappelijke verenigingen:

Elke patiënt dient goede zorg te krijgen, afgestemd op de reële zorgbehoefte, verleend door die professional en in die setting die daar geschikt voor is.

Zorg is aan het verschuiven

Laag Volum

e,Hoog compl

ex

Hoog Volume,Hoog complex

Laag Volume,Laag complex

Hoog Volum

e,Laag

complex

Concentratie

en

specialisatie

Concentratie/ Regionalisatie,

specialisatie en uitkomststuring

Evt. Concentratie

en specialisatie

Spreiding

Focuss

ed Factorie

s

Stelling:

De kaders voor concentratie (en deconcentratie) worden gevormd door medisch inhoudelijke eisen die gesteld worden aan de kwaliteit van zorg.

Minimum eisen aan zorg

Deconcentratie/ spreiding KWF

Stel minimum eisen op voor het verlenen van typen van zorg:

• Infrastructuur• Volume• Specialisatie- en organisatie graad• Uitkomsten van zorg (registraties)

Professional hierbij in the lead!

Criteria voor kwaliteit moeten betrouwbaar zijn

• Verzekeraar geeft klant informatie • Informatie moet betrouwbaar zijn• Waak voor verwarring bij patienten• WV-en moeten voortouw nemen• Geen onnodig lange lijsten

Cathy van Beek (NZA, 9 mei 2011)

Does size matter?

Minimum criteria voor behandelingen

• Zijn een samenstel van criteria

• Gaan niet alleen over volume

Zorgverzekeraars kunnen aanvullende eisen stellen

De uitkomst telt

• Uitkomstregistraties en audits verbeteren kwaliteit van zorg

• Uitkomsten: (klassieke) uitkomstmaten èn PROMS

Stelling:

De basis voor overwegingen over concentratie (en deconcentratie) moet worden gevormd door medisch inhoudelijke eisen die gesteld worden aan de kwaliteit van zorg.

- Medisch specialisten nemen hierin samen met patiënten het voortouw!- Organisatie en doelmatigheidsdiscussies zijn volgend- En natuurlijk kijken we hoe, gegeven de medisch inhoudelijke kaders en patiëntenwensen, dit efficiënt georganiseerd kan worden

Wat kunt u van de medisch specialisten verwachten?

Wij zullen als kennishouders van de medisch specialistische zorg en vanuit onze verantwoordelijkheid voor primair proces een bijdrage leveren aan de discussie over concentratie en deconcentratie

En u kunt ons aanspreken op professionele richtlijnen, normen en kwaliteitregistraties, alles in belang van verantwoorde patiëntenzorg

En u mag op ons rekenen in het meedenken over hoe dit zo doelmatig mogelijk kan

Samen aan de slag

Uitdagingen bij de uitvoering…

Uitdaging 1: Afstemming

Eierstokkanker moet in 30 centra geconcentreerd

Darmkanker moet in 30 centra geconcentreerd

Help, bij behandeling van eierstokkanker moet ook een darmkankerchirurg aanwezig zijn…, en hoe zit het met de ic… en hoe zit het met……

Uitdaging 2: Complexiteit erkennen

• Patiënt heeft steeds vaker meerdere en complexere zorgvragen

• Patiënt is meer dan los pakketje organen

Aandacht voor samenhang en afstemming is nodig!!

Uitdaging 2: Complexiteit erkennen (2)• Denk aan samenhang; • Acute zorg vs. aanwezigheid

competenties voor complexe situaties

• Vooral bij oudere, complexe, multimorbiditeit

• Ook daar moet gespecialiseerde diagnostiek en behandeling mogelijk zijn

Voorbeeld van complexiteit (1)

D

D

CB

A

Voorbeeld van complexiteit (2)

D

D

CB

A

Uitdaging 3: Randvoorwaarden

D

• Informatieuitwisseling (ICT)

• Kennis over kwaliteit van zorg in centrum waarnaar verwezen wordt

• Het ‘’elkaar kennen’’

• Organisatorische afstemming tussen centra

• Vervoer

etc…., etc…., etc….

Uitdaging 4: de markt

Hoe wordt ik gecompenseerd voor “bleeders”??

Wij willen afspraken maken, maar mag dat van de NMA

Kortom:

De Golden bullet bestaat niet-

benaderen via kwaliteit- en

vervolgens organisatie

Samen het nieuwe zorglandschap realiseren in het belang van de patient

Keuze Inkoop

Toezicht Verbetering

GezamenlijkCriteria gedefinieerd door professionals en patiënten

Verzekeraars

Overheid

Ziekenhuizen/Zorgorganisaties

Politiek

Patienten

Professionals

• vanuit een intrinsieke motivatie, • in een krachtig samenwerkingsverband, • samen met patiënten, ziekenhuizen en andere stakeholders,

werken medisch specialisten aan een voortdurende kwaliteitsverbetering van de medisch-specialistische zorg in Nederland!

De medisch specialisten zijn gemotiveerd om door te gaan…