โครงงานคอมพวเตอร ชอวชา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 6

ปการศกษา 2556

ชอโครงงาน

“ สอการเรยนการสอน วชา ชววทยา เรอง หนวยของสงมชวต”

ทมาและความส าคญของโครงงาน

ในปจจบนการศกษาคนควาหาความรเพมเตมจากทเรยนในหองเรยนนน นบไดวาเปนเรองทส าคญมากเลยทเดยวเนองจาก สงคมการเรยนในปจจบนนน มการแขงขนทสงมากพอสมควร ผจดท าจง ไดคดทจะจดท า โครงงานพฒนาสอเพอการเรยนการสอน ในวชาชววทยา เรองหนวยของสงมชวต ซงถอไดวาเปนเรองทเปนพนฐานส าคญ ในการทจะศกษาในวชาชววทยา ซงทางผจดท านน จะน าเสนอออกมาในรปแบบของ Power point ซงจะท าใหมความนาสนใจยงขน

วตถประสงค

• เพอน าเสนอความรในเรองหนวยของสงมชวตใหมความนาสนใจ

• เพอฝกทกษะการใชโปรแกรม

Microsoft Office PowerPoint 2007

วธด าเนนงาน

• คดหวขอโครงงานทสนใจ

• ศกษาและคนควาขอมลทเกยวของ • จดท าโครงรางงาน

• ปฏบตการสรางโครงงานโดยจดท าเปนสอการสอนอยางงาย

• ปรบปรงทดสอบ

• การท าเอกสารรายงาน

• ประเมนผลงานและน าเสนอโครงงาน

หนวยของสงมชวต

หนวยของสงมชวต

สารบญ

ประเภทของเซลล

องคประกอบของเซลล

1. เยอหมเซลล 2. นวเคลยส 3. ไรโบโซม 4. เอนโดพลาสมกเรตคลม 5. กอลจแอพพาราตส (golgi apparatus) 6. ไลโซโซม (lysosome)

สารบญ(ตอ) องคประกอบของเซลล

7. เพอโรซโซม (peroxisome) 8. แวควโอล (vacuole) 9. ไมโทคอนเดรย (mitochondria) 10. คลอโรพลาสต (chloroplasts) 11. สารโครงรางของเซลล (cytoskeleton) 12. โครงสรางผวเซลล (cell surface structure) 13.โครงสรางเชอมตอระหวางเซลล (junction between cells)

หนาทของเซลล แหลงอางอง

ประเภทของเซลล

• เซลล เปนหนวยทเลกทสดของสงมชวต แบงไดเปน 2 ชนดตามลกษณะของการมเยอหมนวเคลยสคอ

- โปรคารโอตกเซลล (Protokaryotic cell ) เปนเซลของสงมชวตชนต าไดแก ไซยาโน แบคทเรย (cyanobacteria) แบคทเรย (bacteria) และไมโคพลาสมา (mycoplasma) มสารพนธกรรม อยในบรเวณโครงสรางทเรยกวา นวคลออยด ( nucleoid) ทปราศจาก เยอหมนวเคลยส ( nuclear membrane) และไมมโปรตนฮสโตน (histone) ภายใน ไซโตพลาสซม( cytoplasm) ไมมออรแกแนลชนดทมเยอหม (membrane organelles) และโครงรางภายในไซโตพลาสซม (cytoskeleton)

หนวยของสงมชวต

• - ยคารโอตกเซลล (Eukaryotic cell) เปนเซลลของสงมชวตชนสง พวกเหด รา พช และสตว เซลลชนดนมขนาดใหญกวาชนดแรก และมนวเคลยสทเหนไดชดเจน แยกจาก บรเวณไซโตพลาสซม และมเยอหมนวเคลยส (nuclear membrane) หมรอบ สารพนธกรรม ซงมโปรตนฮสโตน เปนสวนประกอบ นอกจากนยงพบทง ออรแกแนล ทมเยอหมจ านวนหลายชนด รวมทงออรแกแนลทไมมเยอหมอยภายในไซโตพลาสซม

• เซลลสงมชวตสามารถแบงเปนประเภทใหญ ๆได 3 ประเภท ตามความแตกตางขององคประกอบ ภายในเซลล คอ เซลลสตว เซลลพช และเซลลของแบคทเรยโดย เซลลสตว แตกตางจากเซลลพชตรงท เซลลสตวไมมผนงเซลล และไมมรงควตถ ทใชในการ สงเคราะหแสง ส าหรบเซลลแบคทเรยมความซบซอน ขององคประกอบ ภายในเซลล นอยกวาเซลลสตว และเซลลพชมาก เชน ไมมเยอหมสารพนธกรรม และออรแกเนลลตางๆ เปนตน

หนวยของสงมชวต

หนวยของสงมชวต

เยอหมเซลล

โครงสรางของเยอหมเซลล

หนวยของสงมชวต

โครงสราง - ประกอบดวยฟอสโฟลพด และโปรตน โดยฟอสโฟลพดจดเรยงตวเปน 2 ชน (bilayer) หนสวนทไมละลายน าเขาหากนและหนสวนละลายน าออกสสงแวดลอม - องคประกอบโปรตนจะแทรกอยในชน บน สวนกลาง หรอ สวนลางของชนฟอสโฟลพด ประกอบดวยฟอสโฟลพด และโปรตน โดยฟอสโฟลพดจดเรยงตวเปน 2 ชน (bilayer) หนสวนทไมละลายน าเขาหากนและหน สวนละลายน าออกสสงแวดลอม - องคประกอบโปรตนจะแทรกอยในชน บน สวนกลาง หรอ สวนลางของชนฟอสโฟลพด

หนวยของสงมชวต

หนาท - หอหมของเเหลวและออรแกเนลลสวนใหญเอาไว - ควบคมการผานเขาออกของสารตางๆ จากสงแวดลอมเขาสเซลล และภายในเซลลออกส สงแวดลอม - เปนทยดจบของสารโครงรางเซลล (cytoskeletal) ท าใหเซลลคงรป อยได - เปนบรเวณรบ (receptor) ของสารบางชนดไซโทสเกเลตน ท าให เกดการประสานระหวาง แมทรกซนอกเซลล และไซโทพลาซม ภายในเซลลขน

หนวยของสงมชวต

นวเคลยส

หนวยของสงมชวต

องคประกอบของนวเคลยส

• โครงสราง - มเสนผานศนยกลางประมาณ 5 ไมโครเมตร - ถกหอหมดวยเยอ 2 ชน ทเรยกวา เยอหมนวเคลยส (nuclear envelope) ท า ใหสวนประกอบ ในนวเคลยสถกแยกออกจากสวนของไซโทพลาซม - บน เยอหมนวเคลยส มรขนาดเสนผานศนยกลาง 100 นาโนเมตร ส าหรบ การผานเขาออกของโปรตน และหนวยยอยของไรโบโซม

(ribosomal subunit) - ภายในนวเคลยสมเสนใยโครมาทน ซงประกอบดวย DNA และโปรตน - เมอเซลลเตรยมทจะแบงตว เสนใยโครมาทนจะหดสน ท าใหกลายเปนแทง หนา เรยกวา โครโมโซม (chromosome) สามารถมองเหนไดภายใต กลองจลทรรศน - โครงสรางภายใน นวเคลยสทสามารถมองเหนไดชดเจนทสด ขณะ นวเคลยสยงไมแบงตวคอ นวคลโอลส (nucleolus) นวคลโอลส ม รปรางกลมถกยอมสเขม เปนทส าหรบสราง ไรโบโซม โดยท าการ ประกอบ RNA เขากบโปรตน

หนวยของสงมชวต

หนาท - เปนทท DNA บรรจอย - ควบคมการสงเคราะหโปรตน (โดยการสงเคราะห mRNA และ สงออกไปยงไซโทพลาสซมทางร ทเยอหมนวเคลยส ( nuclear pores ) ซงจะกลายเปนตวก าหนด คณลกษณะของเซลลนน ๆ

หนวยของสงมชวต

ไรโบโซม หนวยของสงมชวต

ไรโบโซมในไซโทพลาสซมและทเกาะบน ER

โครงสรางและหนาท มขนาดเสนผานศนยกลางประมาณ 30 นาโนเมตร - ประกอบดวย 2 หนวยยอย คอ หนวยใหญ (60 S) และหนวยเลก (40 S) ซงสรางขนจาก rRNA และ โปรตน - สรางในนวคลโอลส - เปนทสรางโปรตน ม 2 ชนด คอ 1) ไรโบโซมทอยเปนอสระใน ไซโทพลาซม(ท าหนาทสรางโปรตนทอยใน ไซโทพลาสซม) 2) ไรโบโซม ทตดอยบนรางแหเอนโดพลาสมกเรตคลม (ท าหนาทสรางโปรตน อยทเยอหมเซลล และโปรตนทจะถกสงออกไปยงนอกเซลล

หนวยของสงมชวต

เอนโดพลาสมกเรตคลม หนวยของสงมชวต

โครงสรางและหนาท เอนโดพลาสมกเรตคลม แบงออกเปน 2 ชนด คอ 1) เอนโดพลาสมกเรตคลมแบบผวเรยบ - ไมมไรโบโซม เกาะอยบนผวของ ER - มหนาทสรางไขมน อนไดแก ฟอสโฟลปด ฮอรโมนเพศและ

สเตรอยดฮอรโมน - เปนทส าหรบเกบ Ca2+ - มหนาทในขบวนการ เมแทบอลซมของคารโบไฮเดรต - มเอนไซมส าหรบท าลายพษของยา - พบมากท ลกอณฑะ (teste) รงไข (ovary) และผวหนง (skin)

หนวยของสงมชวต

2) เอนโดพลาสมกเรตคลมแบบผวขรขระ - มไรโบโซม เกาะอยบนผวของเอนโดพลาสมกเรตคลม - เปนทส าหรบใหสายของโพลเพปไทด ทจะถกสงออกนอก เซลลมการพบ ไปสรปราง 3 มต ทถกตองกอนทจะถกสงออก ไปยงกอลจแอพพาราตส - เปนทส าหรบเตมคารโบไฮเดรต (โอลโกแซคคาไรด) ใหกบ โปรตนทจะถก สงออก นอกเซลลซงกคอไกลโคโปรตน - โปรตนทจะออกจากเอนโดพลาสมกเรตคลม นนจะถกหอ ดวย เยอหมของ เอนโดพลาสมกเรตคลมและกลายเปนถง เลก ๆ หลดออกจากเอนโดพลาสมกเรตคลม

หนวยของสงมชวต

กอลจแอพพาราตส (golgi apparatus หนวยของสงมชวต

โครงสรางของกอลจแอพาราตส

การเคลอนทของสารจาก ER ออกนอกเซลลโดย ผานการสรางเวซเคล (vesicle)ในกอลจแอพาราตส

โครงสราง

- เปนถงแบน ๆ ทวางซอน ๆ กนมประมาณ 3 – 20 ถง - แบงออกเปน 1) ดานทอยใกลกบ ER (cis face) จะรบถงบรรจโปรตนทสงมาจาก ER 2) ดานทอยหางจาก ER( trans face) จะท าการสงถงบรรจโปรตนทสงมา จากดานทอยใกลกบ ER ไปยงจดหมายปลายทางตาง ๆ ในเซลล

หนวยของสงมชวต

หนาท เปรยบเสมอนโกดงเกบสนคากอนสงออกโดยจะรบถงบรรจโปรตนจาก ER แลวมาตดแตง ตอเตม โปรตนใหสมบรณ จากนนจะท าการคดเลอกโปรตนทม โครงสรางสมบรณแลวสงไปยงจดหมายปลายทางตาง ๆ ทงภายในเซลล ภายนอกเซลล และทเยอหมเซลล

หนวยของสงมชวต

ไลโซโซม (lysosome) หนวยของสงมชวต

การสรางไลโซโซมจากกอลจแอพาราตส

โครงสราง เปนถงทบรรจ เอนไซมไฮโดรไลซ (hydrolytic enzyme) ส าหรบยอยโปรตน ไขมน พอลแซคคาไรด และกรดนวคลอก- pH ใน ไลโซโซม เทากบ 5 ซง เอนไซมไฮโดรไลซ ท างานไดดทสดซง pH ในไซโทพลาสซมเทากบ 7 - เอนไซมไฮโดรไลตก สรางใน ER และสงมายงไลโซโซมโดยผานทางกอลจแอพพาราตส

หนวยของสงมชวต

หนาท 1) การยอยสลายภายในเซลล (intracellular digestion) - การโอบกลน(phagocytosis) เชน การยอยเซลลแบคทเรยท ถกจบกนโดยเมดเลอดขาว - การยอยสลาย แมคโครโมเลกล (macromolecule) - การท าลาย ออรแกเนลล ทเสอมสภาพในเซลล (autophagy) 2) มหนาทใน กระบวนการท าลายเซลลทหมดอายหรอหนาท (programmed destruction) เชนในการเปลยนรปรางของลกออด เปนกบ โดยไลโซโซมในเซลลหาง ลกออด จะท าลายสวนหางใหหายไปขณะ เจรญเตบโตเปนกบหรอ การหายไป ของพงผด ระหวางนวมอของมนษย

หนวยของสงมชวต

เพอโรซโซม (peroxisome) หนวยของสงมชวต

ถงเพอโรซโซมภายในเซลล

โครงสราง - พบมากทเซลลตบ - เปนถงทบรรจ เอนไซมออกซไดซ (oxidizing enzyme) ทท า หนาทยายไฮโดรเจนจากสาร ตาง ๆ ไปใหแกออกซเจนท าใหเกด ไฮโดรเจนเพอรออกไซด (H2O2)

หนวยของสงมชวต

หนาท - ท าลายสารพษ เชน แอลกอฮอล - ท าลายไขมน - ท าลาย H2O2 ทเกดขนในเพอโรซโซม โดยเปลยนเปน H2O ดวยเอนไซมแคตาเลส (catalase enzyme)

หนวยของสงมชวต

แวควโอล (vacuole) หนวยของสงมชวต

• โครงสราง - เปนถงขนาดใหญทพบมากในเซลลพช

• หนาท - แวควโอล ในเซลลพชท าหนาทเกบน า น าตาล เกลอ เมดส (pigment) และสารพษบางชนด เพอปองกนพชจากสตวกนพชเปนอาหาร - แวควโอล ในโปรโทซวไดแก แวควโอลทท าหนาทยอยอาหาร(digestive vacuoles)หรอ แวควโอลทท าหนาทเกบอาหาร (food vacuoles)

หนวยของสงมชวต

ไมโทคอนเดรย (mitochondria) หนวยของสงมชวต

โครงสราง - มขนาดเสนผานศนยกลาง 0.5 – 1.0 ไมโครเมตร ยาวประมาณ 1-10 ไมโครเมตร - ถกหมดวยเยอหม 2 ชน - เยอหมชนนอก (outer membrane ) มลกษณะผวเรยบ โมเลกลขนาดเลก สามารถผานได แตโมเลกลขนาดใหญไมสามารถผานได - เยอหมชนใน (inner membrane) ผนงเยอหมจะพบเปนรอยจบยนเขาไปขาง ในเรยกวา ครสต(cristae) หอหมของเหลวทเรยกวา แมทรกซ (matrix)ไว - ระหวางเยอหมชนใน และ เยอหมชนนอก เรยกวา ชองวางระหวางเยอหมเซลล

หนวยของสงมชวต

- ครสตและแมทรกสมเอนไซม ส าหรบการหายใจระดบเซลล (cellular respiration)และ เปนทสงเคราะห ATP - มไรโบโซม และDNAเปนของตวเอง - มจ านวนเพยง 1 อน หรอ เปนหลาย ๆ พนในเซลล เชน ในเซลลตบ จะม

ไมโทคอนเดรยมากถง 2,500อนตอเซลล - ไมโทคอนเดรยภายในเซลลปกตจะมการเคลอนไหว เปลยนแปลงรปราง และเพม จ านวนของตวมนเอง

• หนาท เปนทส าหรบการหายใจระดบเซลล ซงการหายใจระดบเซลล (cellular respiration) คอ กระบวนการทพลงงานเคมของ คารโบไฮเดรตถกเปลยน เปน ATP ซงเปนตวให พลงงานภายในเซลล ซงสามารถเขยนเปนสมการไดดงน

หนวยของสงมชวต

คลอโรพลาสต (chloroplasts) หนวยของสงมชวต

โครงสราง - พบในเซลลพช สาหราย และ ไซยาโนแบคทเรย (cyanobacteria) - มขนาดเสนผานศนยกลาง 4-6 ไมโครเมตร ยาวประมาณ 1-5 ไมโครเมตร - คลอโรพลาสต เปน พลาสตด ชนดหนง พลาสตด เปนออรแกเนลล ทพบ ในพช ซงไดแก 1) อะไมโลพลาสต (amyloplast) เปนพลาสตด ทไมมส พบทรากและสวน หวของพช ท าหนาทเกบสะสมแปง 2) โครโมพลาสต (chromoplast) มรงควตถ สแดง และสสมบรรจอยใหส แดงและสสม แกผลไม ดอกไม และใบไมในฤดใบไมรวง 3) คลอโรพลาสต (chloroplast) ม รงควตถ สเขยวเรยกวา คลอโรฟลล (chlorophyll) มเอนไซม และโมเลกลอน ๆ ทจ าเปนส าหรบการ สงเคราะหดวยแสง พบในใบและสวน อน ๆ ของพชทมสเขยว

หนวยของสงมชวต

- มเยอหม 2 ชน คอ เยอหมชนนอก และเยอหมชนใน - ภายในคลอโรพลาสต ประกอบดวย ถงแบน ๆ ทเกดจากเยอหมชนในเรยกวา ไทลาคอยด (thylakoid) วางซอนทบกนอยเปนกอง ๆซงแตละกอง ของไทลาคอยด เรยกวา กรานม (granum)ของเหลวทบรรจอยรอบ ๆไทลาคอยด เรยกวา สโตรมา (stroma) ซงจะม DNA ไรโบโซมของคลอโรพลาสต และเอนไซมทใชในการ สงเคราะหคารโบไฮเดรต - คลอโรฟลล อยท เยอหมไทลาคอยด (thylakoid membrane)

• หนาท - เปนทเกดกระบวนการสงเคราะหดวยแสง (photosynthesis) - การสงเคราะหดวยแสง คอ กระบวนการทพลงงานแสงถก เปลยนเปนพลงงานเคมเปน คารโบไฮเดรต โดยสามารถเขยนเปนสมการไดดงน

• พลงงานแสง + CO2+ H2O C6H12O6 + O2

หนวยของสงมชวต

สารโครงรางของเซลล (cytoskeleton)

หนวยของสงมชวต

โครงสราง - เปนรางแห ตาขายของเสนใยโปรตนทแผขยายปกคลมอยทว

ไซโทพลาสซม - ท าหนาทคงรปรางของเซลล โดยท าใหเซลลทนตอแรงอดจากภายนอก - เสนใยโปรตนทประกอบเปนสารโครงรางเซลล ม 3 ชนด คอ

ไมโครทบล ไมโครฟลาเมนต และ อนเตอรมเดยฟลาเมนต

หนวยของสงมชวต

หนวยของสงมชวต

ไมโครทบล (microtubule)

ทอไมโครทบล

หนวยของสงมชวต

โครงสราง - ไมโครทบล (microtubule) เปนแทงกลวง ขนาดเสนผานศนยกลาง 25

นาโนเมตร ยาว 200 นาโนเมตร – 25 นาโนเมตร - ประกอบดวยโปรตนกอนกลม (globular protein) ชอวาทบลน (tubulin) ซง

ม 2 หนวยยอย คอ แอลฟาทวบลน (alpha – tubulin) และบตาทบลน (beta – tubulin) - เซนโทรโซม (centrosome) เปนศนยควบคมการประกอบไมโครทบล ซงอยใกล ๆ

กบนวเคลยส ภายในบรเวณ เซนโทรโซมจะพบเซนทรโอล จ านวน 1 ค เซนทรโอล 1 อน มรปรางเปนทรงกระบอก ประกอบดวยทอไมโครทบล 3 ทอ จ านวน 9 ชด มาเรยง ตวกนเปนวงแหวน ตรงกลางไมมทอทบลน เรยกโครงสรางแบบนวา 9 + 0 - เซนทรโอล คน จะวางตงฉากกนและเกยวของกบการแยกโครโมโซมระหวางการ แบงตวของเซลล - เซนโทรโซม ในเซลลพชสวนใหญไมมเซนทรโอล

หนวยของสงมชวต

การจดเรยงตวของไมโครทบลในแฟลเจจลาและเบซลบอด ทมโครงสรางคลายเซนทรโอล

หนวยของสงมชวต

หนาทของ ไมโครทบล - ชวยรกษารปรางของเซลล ไมโครทบล เปรยบเสมอนแทงเหลกททนตอแรงอดภายนอก - ท าใหเกดการเคลอนไหวของซเลย และแฟลเจลลา ซงสงผลใหเซลลทมซเลย หรอแฟลเจลา เปนสวนประกอบเกดการเคลอนทได (ไมโครทบลในซเลย และแฟลเจลลา จะมการเรยงตวแบบ 9+2 ซงประกอบดวยไมโครทบล 2 ทอ จ านวน 9 ชด จดเรยงตว เปนวงแหวนโดยตรงกลาง มทอไมโครทบลจ านวน 2 ทอวางอย - ชวยในการแยกโครโมโซมระหวางเซลลก าลงแบงตว - ชวยในการเคลอนทของออรแกเนลล

หนวยของสงมชวต

เซนทรโอล

โครงสรางแฟลเจลลา

การโบกพดซเลยของพารามเซยม

หนวยของสงมชวต

ไมโครฟลาเมนต (microfilament or actin filament)

เสนใยไมโครฟลาเมนต

ไมโครฟลาเมนต (สเขยว) ชวยคงรปรางของเซลล

หนวยของสงมชวต

• โครงสราง - เปนเสนใยขนาดบาง และยาวมเสนผานศนยกลางประมาณ 7 นาโนเมตร - ประกอบดวยโปรตนกอนกลม ชอวา แอคทน (actin) โดย ไมโครฟลาเมนต 1 เสน ประกอบดวย 2 สายของแอคทน ทพนกนเปนเกลยว

• หนาท - ชวยรกษารปรางของเซลล โดยไมโครฟลาเมนตจะท าใหเซลลทนตอแรงดง - มบทบาทส าคญในการหดตวของเซลลกลามเนอ โดยมไมโอซน เปน มอเตอร โมเลกล (motor molecule) - เปนสวนประกอบใน ไมโครวลไล (microvilli) ของ เซลลบผวภายในล าไส (intestinal cell) ท าหนาทเพมพนทผวใหแกเซลลบผวภายในล าไส - มบทบาทในการเคลอนทแบบอะมบา (amoeboid movement) ของเซลล และท าใหเกดรอยแยก ส าหรบเซลลทก าลงแบงตว - เกยวของกบการไหลเวยนของไซโทพลาซม ในเซลลพช (cytoplasmic streaming)

หนวยของสงมชวต

อนเตอรมเดยท ฟลาเมนต (intermediate filament) หนวยของสงมชวต

เสนใยอนเตอรมเดยทฟลาเมนต

• โครงสราง - เปนเสนใยโปรตนทมขนาดใหญกวาไมโครฟลาเมนต แตเลกกวาไมโครทบล - ประกอบดวยโปรตนทอยในกลมเคอราตน (keratin family)

• หนาท - ชวยรกษารปรางของเซลลอนเตอร มเดยท ฟลาเมนต ทนตอแรงดงภายนอก เชนเดยวกบ ไมโครฟลาเมนต - ชวยยดออรแกเนลล บางอยางใหอยกบท เชน นวเคลยสถกยดใหอยในกรงทท าดวย อนเตอร มเดยท ฟลาเมนต - สราง นวเคลยรลารมนาร (nuclear larninar)

หนวยของสงมชวต

โครงสรางผวเซลล (cell surface structure)

คอ โครงสรางทอยถดออกมาจากเยอหมเซลล เชน ผนงเซลล (cell wall) ทพบใน เซลลพช รา สาหรายและแมทรกซนอกเซลล ( extracellular matrix) ทพบในเซลลสตว

หนวยของสงมชวต

ผนงเซลล หนวยของสงมชวต

โครงสราง - ชวยในการคงรปรางของเซลลพช แบงออกเปน 1. ผนงเซลลขนแรก (primary cell wall) ซงประกอบดวยเซลลโลส ระหวางผนงเซลล ขนแรก คอ ลาเมลลา (middle lamella) ซงม เพคตน (pectin) บรรจ อยชวยยดเซลลใหอยตดกน 2. ผนงเซลลขนทสอง (secondary cell wall) อยระหวางเยอหมเซลล และ ผนงเซลล ขนแรก แขง และทนทานกวา ผนงเซลลขนแรก มกพบลกนนเปน สวนประกอบผนงเซลลขนทสองน มกพบในไมเนอแขง

หนวยของสงมชวต

แมทรกซนอกเซลล

• สวนใหญเปนไกลโคโปรตน (glycoprotein) ซงไดแก 1) คอลลาเจน (collagen) 2) โพรทโอไกลแคน (proteoglycan) 3) ไฟโบรเนคตน(fibronectin)

• หนาท ท าหนาทเชอมตอกบบรเวณรบของอนทกรน (integrin receptor) ในเยอหมเซลลและอนทกรนกเชอมตอกบ ไซโทสเกเลตน ท าใหเกดการประสานระหวาง แมทรกซนอกเซลล และไซโทพลาซมภายในเซลลขน

หนวยของสงมชวต

โครงสรางเชอมตอระหวางเซลล (junction between cells) หนวยของสงมชวต

- พลาสโมเดสมาตา (plasmodesmata) ในเซลลพช ชวยใหไซโทพลาสซมระหวางเซลลแพรถงกน ท าใหสารตาง ๆ ในไซโทพลาสซมเกดการแลกเปลยนกนระหวางเซลล

- ไททจงชน (tight junction) ในเซลลสตว เปนโครงสรางทเกดจากเยอหมเซลลทอยตดกนเกดการรวมตวกนปองกนการรวไหลของ ของเหลวภายในเซลลและนอกเซลลเขาหากน

หนวยของสงมชวต

- เดสโมโซม (desmosome) ใน เซลลสตว > ท าหนาทตรงเซลลเขาดวยกน โดยม อนเตอรมเดยทฟลาเมนตชวยเพมความแขงแรงใหแก เดสโมโซม

- แกพจงชน (gap junction) ในเซลลสตว > เปนชองทเกดขนระหวางเซลลทอยตดกน > ท าใหสารและโมเลกลสามารถเคลอนทจาก เซลลหนงไปยงอกเซลลหนง > กระแสไฟฟา สามารถเคลอนทจากเซลลหนงไปยงอกเซลลหนง โดยผานทางแกพจงชน

หนวยของสงมชวต

หนาทของเซลล • 1. การเจรญและการสบพนธ (growth and reproduction) เปนหนาททส าคญ

ทสด ของสงมชวตคอ มความสามารถในการเพมจ านวนในการสบพนธ มการเจรญเตบโตและ เพมขนาดของเซลล

• 2. การหายใจ ( respiration ) มกระบวนการทสลายสารอาหารชนดตาง ๆ เพอสรางพลงงานในการด ารงชวตโดยการใชหรอไมใชออกซเจนมารวมในปฏกรยาการหายใจระดบเซลล ในชวงระยะเวลาใดเวลาหนง

• 3. การขบถายและการหลงสาร ( excretion and secretion ) เซลลท วไปมการขบถายยเรย และเซลลตอมขบถายเหงอนอกจากนเซลลบางชนดมความสามารถในการสรางและหลงสารทถกผลต ภายในเซลลออกสภายนนอกเซลลสารตาง ๆ ไดแก พวกออรโมน เอนไซม น ายอยชนดตาง ๆ ของระบบตาง ๆ

หนวยของสงมชวต

• 4. การดดซม ( absorption ) เซลลมความสามารถในการดดซมหรอเกบกนสงตาง ๆ ทอยภายนอกเซลลเชนการกนเชอโรคของเมดเลอดขาว

• 5. การเปลยนรปราง เซลลสามารถเปลยนแปลงรปรางตลอดจนมการเคลอนไหว เชนการหดตวของเซลลกลามเนอ

• 6. การตอบสนอง เซลลมความสามารถในการตอบสนองตอสงเราทมากระตน เชน พวกเซลลประสาท เซลลรบความรสก

• 7. การสงผานสาร ( conductivity ) เซลลมความสามารถในการสงผานสงกระตนตอไป ซงเปนคณสมบตทพบในบรเวณเยอหมเซลลของเสนใยประสาทและเซลลกลามเนอชนดตาง ๆ

หนวยของสงมชวต หนาทของเซลล หนาทของเซลล หนาทของเซลล

ปรชา สรรณพนจ และ นงลกษณ สวรรณพนจ. ม.ป.ป. คมอเตรยมสอบ ชววทยา ม.4 เลม1.บรษทไฮเอดพบลชชงจ ากด: กรงเทพมหานคร

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2548. หนงสอเรยน สาระการเรยนรพนฐานและเพมเตม ชววทยา เลม 5.

บรษทศรวฒนาอนเตอรพรน จ ากด (มหาชน): กรงเทพมหานคร. มชย ศรใส. (2526). Neuroanatomy : ประสาทภายวภาคศาสตร. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ : คณะแพทยศาสตร จฟาลงกรณ

มหาวทยาลย.

แหลงอางอง หนาทของเซลล หนาทของเซลล

ชอผท าโครงงาน

นาย รฐพงค วงศจนทรทพย เลขท 28 ชน ม.6 หอง7 นาย อนรทธ ยศแสน เลขท 30 ชน ม.6 หอง7

หนวยของสงมชวต