comparison of r project with spss program for data ... · model of the university’s borrowed...

16
วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ปีที ่ 16 ฉบับที ่ 1 มกราคม – เมษายน 2557 16 การเปรียบเทียบการทางานโปรแกรม R และโปรแกรม SPSS กรณีการจาแนกประเภทข้อมูลเงินยืมทดรองจ่ายของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ภายใต้แนวความคิดการทาเหมืองข้อมูล Comparison of R Project with SPSS Program for Data Classification of Khon Kaen University Borrowed Money Database under the Concept of Data Mining นิรมล พันสีมา * และ อนัตต์ เจ่าสกุล ภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร์ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จ.ขอนแก่น 40000 *E-mail: [email protected] บทคัดย่อ การวิจัยนี ้มีวัตถุประสงค์เพื ่อการประยุกต์ใช้งานโปรแกรม R ในการวิเคราะห์ป จจัยจากฐานข้อมูลเงินยืมทดรอง จ่ายของมหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยเปรียบเทียบกับ SPSS ภายใต้แนวความคิดการทาเหมืองข้อมูล เก็บรวบรวมข้อมูล เงินยืมจากฐานข้อมูลและสัมภาษณ์เจ้าหน้าที ่ผู้ดูแลระบบและผู้ปฏิบัติงาน โดยใช้หลักการของการทาเหมืองข้อมูลด้วย วิธีการกรองข้อมูล เตรียมข้อมูล จากนั ้นทาการสร้างโมเดลจาแนกการยืมคืนเงินยืมทดรองจ่ายโดยใช้โปรแกรม R และ SPSS และวิเคราะห์เปรียบเทียบการทางานและประสิทธิภาพของโปรแกรม ผลการวิจัยพบว่า โปรแกรม R มีความยืดหยุ่นของรูปแบบไฟล์ข้อมูลที ่นาเข้ามากกว่าโปรแกรม SPSS โปรแกรม R มีการจัดการข้อมูลที ่รวดเร็ว ใช้งานง่ายไม่ต่างกับ SPSS โปรแกรม R ให้ผลวิเคราะห์ที ่กระชับตรงตามความ ต้องการของผู้ใช้มีความน่าเชื ่อถือและให้ผลวิเคราะห์ที ่เป็นรูปแบบกราฟิกที ่สวยงามมีความทันสมัย ผู้ใช้งานสามารถเขียน พัฒนาโปรแกรมเพิ่มได้อีกทั ้งยังไม่มีค่าใช้จ่ายในการพัฒนาโปรแกรม เหมาะสาหรับการสนับสนุนการสร้างงานวิจัยของ สถานศึกษาและองค์กรที ่มีข้อจากัดด้านงบประมาณ ส่วนโปรแกรม SPSS เหมาะสาหรับการวิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติ ขั้นต้นและผู้ใช้ที ่ไม่มีความรู้ด้านการเขียนโปรแกรมมากนัก นอกจากนั ้นจากการวิจัยสามารถนาผลการวิเคราะห์ไปใช้ช่วย แก้ป ญหาเงินนอน การยืมเงินเกินกว่าการใช้จ่ายจริงและลดความเสี ่ยงในการสูญเงินของระบบเงินยืมทดรองจ่าย อีกทั้งยัง ช่วยเป็นแนวทางในการปรับปรุงและกาหนดนโยบายเงินยืมทดรองจ่ายของมหาวิทยาลัยขอนแก่นให้เข้มงวดมากขึ ้นโดย ออกเป็นประกาศฉบับที 1269/2556 ทาให้การปฏิบัติงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุด ส่งผลให้ยอด การค้างชาระเงินยืมทดรองจ่ายลดลงเหลือประมาณ 10 ล้านบาทจากยอดโดยประมาณ 400 ล้านบาท ก่อนนาแนวปฏิบัติ ออกใช้งาน คาสาคัญ : การจาแนกประเภทข้อมูล การเปรียบเทียบโปรแกรม R และโปรแกรม SPSS การทาเหมืองข้อมูล Abstract This research aimed to apply R Project in the factor analysis of Khon Kaen University’s borrowed money database by comparison with SPSS program under the concept of data mining. Data collection was done by use of the borrowed money database and interviews with administrators and operators of the university. A model of the university’s borrowed money data was constructed by the use of R Project and SPSS and its efficiency was analyzed. The results showed that R Project is able to analyze more types of input data than SPSS, it can execute data faster, it is easier for users, and its results can fit what users claim and are

Upload: duongtuong

Post on 18-Apr-2018

214 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

16

การเปรยบเทยบการท างานโปรแกรม R และโปรแกรม SPSS กรณการจ าแนกประเภทขอมลเงนยมทดรองจายของมหาวทยาลยขอนแกน

ภายใตแนวความคดการท าเหมองขอมล Comparison of R Project with SPSS Program for Data Classification of Khon Kaen

University Borrowed Money Database under the Concept of Data Mining

นรมล พนสมา* และ อนตต เจาสกล

ภาควชาวศวกรรมคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน จ.ขอนแกน 40000 *E-mail: [email protected]

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงคเพอการประยกตใชงานโปรแกรม R ในการวเคราะหปจจยจากฐานขอมลเงนยมทดรอง

จายของมหาวทยาลยขอนแกน โดยเปรยบเทยบกบ SPSS ภายใตแนวความคดการท าเหมองขอมล เกบรวบรวมขอมลเงนยมจากฐานขอมลและสมภาษณเจาหนาทผดแลระบบและผปฏบตงาน โดยใชหลกการของการท าเหมองขอมลดวยวธการกรองขอมล เตรยมขอมล จากนนท าการสรางโมเดลจ าแนกการยมคนเงนยมทดรองจายโดยใชโปรแกรม R และ SPSS และวเคราะหเปรยบเทยบการท างานและประสทธภาพของโปรแกรม

ผลการวจยพบวา โปรแกรม R มความยดหยนของรปแบบไฟลขอมลทน าเขามากกวาโปรแกรม SPSS โปรแกรม R มการจดการขอมลทรวดเรว ใชงานงายไมตางกบ SPSS โปรแกรม R ใหผลวเคราะหทกระชบตรงตามความตองการของผใชมความนาเชอถอและใหผลวเคราะหทเปนรปแบบกราฟกทสวยงามมความทนสมย ผใชงานสามารถเขยนพฒนาโปรแกรมเพมไดอกทงยงไมมคาใชจายในการพฒนาโปรแกรม เหมาะส าหรบการสนบสนนการสรางงานวจยของสถานศกษาและองคกรทมขอจ ากดดานงบประมาณ สวนโปรแกรม SPSS เหมาะส าหรบการวเคราะหขอมลทางสถตข นตนและผใชทไมมความรดานการเขยนโปรแกรมมากนก นอกจากนนจากการวจยสามารถน าผลการวเคราะหไปใชชวยแกปญหาเงนนอน การยมเงนเกนกวาการใชจายจรงและลดความเสยงในการสญเงนของระบบเงนยมทดรองจาย อกทงยงชวยเปนแนวทางในการปรบปรงและก าหนดนโยบายเงนยมทดรองจายของมหาวทยาลยขอนแกนใหเขมงวดมากขนโดยออกเปนประกาศฉบบท 1269/2556 ท าใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด สงผลใหยอดการคางช าระเงนยมทดรองจายลดลงเหลอประมาณ 10 ลานบาทจากยอดโดยประมาณ 400 ลานบาท กอนน าแนวปฏบตออกใชงาน

ค าส าคญ : การจ าแนกประเภทขอมล การเปรยบเทยบโปรแกรม R และโปรแกรม SPSS การท าเหมองขอมล

Abstract

This research aimed to apply R Project in the factor analysis of Khon Kaen University’s borrowed money

database by comparison with SPSS program under the concept of data mining. Data collection was done by

use of the borrowed money database and interviews with administrators and operators of the university. A

model of the university’s borrowed money data was constructed by the use of R Project and SPSS and its

efficiency was analyzed. The results showed that R Project is able to analyze more types of input data than

SPSS, it can execute data faster, it is easier for users, and its results can fit what users claim and are

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

17

trustworthy. R Project results have excellent graphics and are easy to understand. Also, it is an open-source

free software that allows users to add additional functionality by defining new functions corresponding to

requirements. R Project is suitable for support and researchers can use it for their own investigations with no

payment, except costs involved in learning. It was found that SPSS is suitable for analyzing basic statistics and

users do not need the same amount of knowledge about programming language that R Project demands. It is

anticipated that Khon Kaen University can apply the results of this research to solve the problems of stagnant

money and borrowing more money than the actual expenditure, and reduce the risk of losing money in the form

of borrowed money. The study helped the university as a guide to the improvement and establishment of a strict

and efficient borrowed money policy (declaration No.1269/2556). As a result of this declaration, the total unpaid

borrowed money was reduced to about 10 million baht from 400 million baht.

Keywords: Data classification, R Project, Comparison with SPSS program, Data mining

บทน า

ปจจบนบรษทหรอองคกรตาง ๆ เรมใหความ

สน ใ จกบขอ ม ลท ถ ก จด เ กบ ไ ว เ พ ม ม ากข น โ ดยม

วตถประสงคเพอน าลกษณะเฉพาะทแฝงอยภายในกลม

ขอมลมาใชสนบสนนการตดสนใจอยางมประสทธภาพตอ

การด าเนนงานทเปนประโยชนตอองคกร ตวอยางเชน การ

ใหบรการ เวบไซต เพอ เผยแพรขอมลขาวส ารและ

แลกเปลยนความร การศกษาเกยวกบพฤตกรรมของ

ผใชบรการเวบไซตจะชวยใหองคกรสามารถน าขอมลมาใช

ในการวางแผนพฒนาเวบไซตใหตรงกบความตองการใช

งานหรอใชในการวางแผนกลยทธเพอสรางความไดเปรยบ

ทางการแขงขนได

มหาวทยาลยขอนแกนเปนสถาบนการศกษา

ขนาดใหญทมหนวยงานภายในมหาวทยาลยมากกวา 30

หนวยงาน ซงแตละหนวยงานมการจดเกบขอมลไปยง

ฐานขอมลกลางโดยผใชทมสทธเขาถงขอมลในระบบ

ขอมลทส าคญเหล าน ถ กจด เกบภายในฐานขอมล

เปรยบเสมอนเปนคลงเอกสารขนาดใหญทสามารถเรยกด

ไดตามความตองการของผใช อยางไรกตามขอมลทจดเกบ

ยงไมถกน ามาใชประโยชนหรอน ามาวเคราะหเพอใหเกด

ประโยชนในการบรหารจดการหรอก าหนดนโยบายจาก

ขอมลจรงทเกดขนภายในมหาวทยาลย เนองจากขอมล

ภายในฐานขอมลมหาวทยาลยมจ านวนมาก ผวจยจงไดน า

ขอมลเพยงบางสวนมาท าการวเคราะหเพอเปนกรณศกษา

ซงขอมลทเลอกคอ ระบบ KKU-FMIS ในสวนของเงนยม

ทดรองจายของมหาวทยาลย เนองจากเปนขอมลทส าคญ

เพราะจ านวนเงนทหมนเวยนมจ านวนมาก มความเสยงสง

หากมระบบการจดการท ไมมประสทธภาพ กจะม

ผลกระทบตอภาพลกษณของมหาวทยาลยเปนอยางมาก

นอกจากนขอมลเงนยมทดรองจายนน ยงสามารถน ามา

จากขอมลจรงทถกใชงาน โดยการสงออก (Export) จาก

ฐานขอมลทมการใชงานอย ณ ปจจบน

การท าเหมองขอมล (Data Mining) เปน

กระบวนการทกระท ากบขอมลจ านวนมากเพอคนหา

รปแบบและความสมพนธทซอนอยในชดขอมลจ านวนมาก

ทเกบไวในฐานขอมล [1] เพอสามารถน าขอมลมาใชใหเกด

ประโยชน ซงในปจจบนการท าเหมองขอมลไดถกน ามา

ประยกตใชในงานหลายประเภท ทงดานธรกจทชวยในการ

ตดสนใจของผบรหาร ดานวทยาศาสตรและการแพทย

รวมทงในดานเศรษฐกจและสงคม นอกจากนนยงมการน า

การท าเหมองขอมลมาใชในงานวจยเปนจ านวนมาก [2],

[3], [4] และ [5]

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

18

การเลอกเครองมอในการวเคราะหขอมลเปนขนตอน

ทส าคญมากในการท าเหมองขอมล โดยซอฟตแวรดานการ

วเคราะหขอมลทใชกนอยางแพรหลายและไดรบความนยม

มากคอ โปรแกรม SPSS สวนโปรแกรม SAS, Stata , S-

Plus, หรอ Statistica มผใชอยพอสมควร [6] โปรแกรม

SPSS มผนยมใชมาเปนเวลานาน [7] จงท าใหผใชสวน

ใหญมองวาโปรแกรม SPSS เปนทางเลอกทดทสดเพราะม

ผใชเปนจ านวนมากงายตอการคนควาเอกสารแนะน าและ

เปนโปรแกรมทมรปแบบไมซบซอนงายตอการใชงาน [8]

แตโปรแกรม SPSS มคาใชจายในการใชงาน เปนอปสรรค

ในการสรางงานวจยและไมเหมาะส าหรบสถานศกษาหรอ

หนวยงานทมขอจ ากดดานงบประมาณ ซงอาจน าไปสการ

ใชงานโปรแกรมทละเมดลขสทธ แนวโนมการใชโปรแกรม

แบบเปดเผยรหสจงเ ปนทางเลอกท เหมาะสม โดย

โปรแกรม R เปนโปรแกรมทไดรบการยอมรบและมความ

นยมสงโดยผใชเพมขนจากหลายองคกร เชน Google,

Facebook, Twitter, Pfizer และ Shell หรอองคกรของรฐ

ระดบนานาชาตมากมาย [9, 10] กลาวไดวาภาษา R เปน

อนาคตอนใกลในฐานะภาษากลางของการวเคราะหขอมล

ทางสถต [11] นอกจากนนในดานการท างานโปรแกรม R

มความสามารถในการวเคราะหขอมลสถตข นสงและการ

แสดงผลกราฟกคณภาพสงตามความตองการ มความ

สวยงามทนสมย [12] แตผใชยงมความเชอเกาวาโปรแกรม

R เปนโปรแกรมทซบซอนใชงานยากและไมมเอกสาร

แนะน า [7] ซงปจจบนโปรแกรม R ไดมการปรบปรง

รปแบบของโปรแกรมใหใชงานงายและยงมการเปดอบรม

การใชงานโดยผเชยวชาญ เชน Reinforce BI เปนตน ทง

ยงไมมภาระคาใชจายในการจดหา เหมาะส าหรบการสราง

และพฒนางานวจยเพมมากขน

ง าน วจย น จ ง ม เ ป า หมาย เพ อ เ ป ร ย บ เ ทย บ

ประสทธภาพผลการท างานและผลการวเคราะหทางสถต

ของโปรแกรม R และโปรแกรม SPSS ในกรณการจ าแนก

ประเภทขอมล (Data Classification) [13, 14] การบรหาร

จดการเงนยมทดรองจายของมหาวทยาลยขอนแกน

ภายใตแนวความคดของการท าเหมองขอมล

วธด าเนนการวจย

หลงจากศกษาปญหาและก าหนดวตถประสงคใน

การวจยรวมทงท าการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของ

แลว จากหลกในการท าเหมองขอมลทง 6 ขนตอน คอ การ

ท าความเขาใจปญหา การท าความเขาใจขอมล การเตรยม

ขอมล การสรางแบบจ าลอง การประเมน และการน าไปใช

ผวจยไดก าหนดวธด าเนนการวจยเปน 6 ขนตอน เขยน

เปนแผนผงล าดบงานวจยไดดงรปท 1

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

19

รปท 1 แผนผงล าดบงานวจย

1. การศกษาและส ารวจปญหา

การต ง เ ป าหมายในการท า งานวจย เพ อแกปญหาของระบบเงนยมทดรองจาย จากการศกษาส ารวจขอมลโดยใชวธการเกบรวบรวมจากฐานขอมลและการสมภาษณเจาหนาทผดและระบบเงนยมทดรองจาย รวมถงบคลากรทท าหนาทเกยวของกบการบรหารเงนยมทดรองจาย เพอส ารวจปญหาทเกดขนของระบบเงนยม ทดรองจายทตองการการแกไข

2. การศกษาและส ารวจขอมลเงนยมทดรอง

จาย

การศกษาส ารวจขอมลใชวธการเกบรวบรวม ทบทวนขอมลจากฐานขอมลและการสมภาษณเจาหนาทผดแลระบบฐานขอมลของมหาวทยาลยรวมถงเงนยม ทดรองจาย เพอทราบถงระบบการจดการฐานขอมลและระบบการยมเงนทดรอง รวมถงศกษาเงนยมแตละประเภทโดยการสมภาษณเจาหนาทผเกยวของและจากเอกสารเงน

ยมฉบบจรง เพอวเคราะหแลวเสนอแนะ น าไปใชในการตดสนใจของผบรหารเงนยมทดรองจายและพฒนาระบบตอไป

3. การเตรยมขอมล ขอมลเงนยมทดรองจายทวเคราะหเปนขอมล

เงนยมทดรองจายในรปตาราง (Ms-Excel) ทน ามาจาก

ฐานขอมลของมหาวทยาลย การเกบรวบรวมขอมลเรมจาก

การคดเลอกขอมลทตองการและตรวจสอบความสมบรณ

ของขอมล ตอจากนนน าแนวคดการกรองขอมลของเหมอง

ขอมล [15, 16] มาใชในการจดการ เชน ตดแอตตรบว

(Attribute) ทไมจ าเปน แอตตรบวทซ าซอน แอตตรบวท

เปนคาคงทและแถว (record) ทไมสมบรณออกจากขอมลท

น ามาวเคราะห (ขอมลทใชในการวเคราะหคอขอมลเงนยม

ทดรองจาย ตงแตปงบประมาณ 2552-2554 เนองจาก

ความสมบรณของขอมลและจ านวนขอมลมากพอส าหรบ

เรมตน

ศกษาและส ารวจปญหา

ศกษาและส ารวจเงนยมทดรอง

เตรยมพรอมขอมลใหสมบรณโดยใชเทคนคการท าเหมองขอมล

สรางโมเดลจ าแนกการยมคนเงนยมทดรองดวยโปรแกรม R

สรางโมเดลจ าแนกการยมคนเงนยมทดรองดวยโปรแกรม SPSS

วเคราะหและเปรยบเทยบโปรแกรม R และโปรแกรม SPSS

จบการวจย

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

20

การน ามาวเคราะห) นอกจากนนยงใชหลกการของการ

กรองขอมลชวยในการจดการขอมลทเกดจากขอผดพลาด

ของระบบจดเกบฐานขอมล เชน ขอมลไมตรงตามสญญา

ยมจรง ขอมลเงนดอกเบยตดลบ เปนตน โดยการตดขอมล

สวนนนออกไมน ามาวเคราะห

4. การสรางโมเดลจ าแนกประเภทการยมคน

เงนยมทดรองจายโดยใชโปรแกรม R

การใชงานโปรแกรม R ในการวเคราะหขอมลเปนอกแนวความคดของการท าเหมองขอมลในการสรางแบบจ าลองโดยใชเครองมอชวยในการวเคราะหผล [11] ทางผวจ ยท าการเกบขอมลและทดสอบการท างานของโปรแกรมตงแตกระบวนการน าเขาขอมลในกรณการรองรบรปแบบไฟลขอมล การจดการขอมลน าเขาเพอเขาสการวเคราะห และการสรางโมเดลในการวจยซงเปนแบบจ าลองโครงสรางตนไมใชหลกการการจ าแนกประเภทของเหมองขอมล โดยท าการทดสอบประมวลผลไฟลขอมลขนาดตาง ๆ เพอเปรยบเทยบการท างานและผลการวเคราะหกบโปรแกรม SPSS นอกจากนนยงใชโปรแกรม R ชวยในการจ าแนกและวเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยใชจดเดนในเรองของกราฟกของโปรแกรม R เพอเปรยบเทยบกบโปรแกรม SPSS

5. การสรางโมเดลจ าแนกประเภทการยมคนเงน

ยมทดรองจายโดยใชโปรแกรม SPSS

วธการในการสรางโมเดลโครงสรางแบบตนไมของโปรแกรม SPSS คลายกนกบโปรแกรม R แตกตางกนทรปแบบการท างาน และขอจ ากดของรปแบบไฟลทรองรบ

6. การวเคราะหและเปรยบเทยบโปรแกรม R

และ SPSS

การเปรยบเทยบโปรแกรม R และ SPSS เรมตงแตสวนการรองรบขอมลน าเขาและการจดการขอมล ความสามารถในการท างานท งประสทธภาพการประมวลผลและผลของการวเคราะห รวมถงรปแบบการแสดงผลการวเคราะหและการเปรยบเทยบจดเดนจดดอยโดยรวมของโปรแกรมทงสอง

ผลการวจย

ผลการวจยแบงเปน 3 สวน ดงน 1. โมเดลจากการวเคราะหดวยโปรแกรม R

และ SPSS การสรางโมเดลโครงสรางแบบตนไมดวยโปรแกรม

R และ SPSS ใชขอมลเงนยมทดรองจายทผานการกรองซงเปนเทคนคหนงของการท าเหมองขอมลไดขอมลส าหรบการวเคราะหดงตารางท 1

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

21

ตารางท 1 ขอมลเงนยมทดรองจายทผานการกรองขอมล

คอลมน ประเภทขอมล ความหมาย 1 DIV_CODE รหสหนวยงาน รหสแทนหนวยงานตางๆ ภายในมหาวทยาลย 2 FUND_CODE รหสกองทน รหสแทนเงนกองทน 3 PLAN_CODE รหสแผนงาน รหสแทนแผนงานทยมเงน 4 PROJ_ID รหสโครงการ รหสแทนโครงการทยมเงน 5 ATV_CODE รหสกจกรรรม รหสแทนกจกรรมทยมเงน 6 BUDGET_YEAR ปงบประมาณ ปทท ารายการยมเงน 7 BUDGET_YEAR_CONTROL ปงบประมาณควบคม ปทมการใชจายเงนจรง 8 CONTRACT_DATE วนทท าสญญา วนทท าสญญายมเงน 9 CONTRACT_TYPE_CODE รหสประเภทสญญายม รหสแทนประเภทของสญญายมเงน 10 PERIOD_TIMES จ านวนงวด จ านวนงวดทช าระเงนคน 11 PR_ATM เงนตน เงนทท าการยม 12 INT_ATM ดอกเบย ดอกเบยทคดจากการช าระเงนลาชา 13 TOT_ATM จ านวนเงนรวม ยอดเงนรวมทตองช าระ 14 BAL_PR_ATM ยอดเงนคงเหลอของเงนตน เงนตนคงเหลอทตองช าระ 15 BAL_INT_ATM ยอดเงนคงเหลอของดอกเบย ดอกเบยคงเหลอทตองช าระ 16 BUILD_DATE วนทต งหน วนทรายการเงนยมจดเกบเขาระบบ 17 DUE_DATE วนทสนสดโครงการ วนทถงก าหนดช าระเงน 18 CHARGE_DATE วนทคดคาปรบ วนทเรมคดดอกเบย 19 CHARGE_STATUS สถานการณคดคาปรบ คดดอกเบยหรอไม “Y” คอ ไมคดดอกเบย และ “N” คอคด

ดอกเบย

การวเคราะหดวยเทคนคการจ าแนกประเภท

ขอมลเพอใหทราบถงปจจยทท าใหเกดการคนเงนลาชา ก าหนดใหเอาตพตคอ สถานะการคดคาปรบ สวนตวแปรในเรองเวลา เชน วนทตางๆ ก าหนดใหเปนตวแปรอสระ

เนองจากตองการสรางโมเดลทสามารถใชท านายผลทเกดขนในทกชวงเวลาทเกดขน และแอตตรบวนอกจากนนก าหนดใหเปนอนพต ซงไดผลการวเคราะหตามรปท 2 และ 3

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

22

รปท 2 การวเคราะหโครงสรางแบบตนไมดวยโปรแกรม SPSS

รปท 3 การวเคราะหโครงสรางแบบตนไมดวยโปรแกรม R

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

23

จากรปท 2 และ 3 โปรแกรม R และ SPSS ใหผลการวเคราะหดวยโครงสรางแบบตนไมทใกลเคยงกนคอ หนวยงานเปนปจจยทมผลตอลกษณะการคนเงนลาชาเปนปจจยแรกโดยคณะสาธารณสขศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร คณะศกษาศาสตรและคณะเทคนคการแพทยมปญหาการคนเงนลาชา ปจจยตอมาเปนประเภทของกจกรรมซงลกษณะการคนทมปญหาลาชาจะเปนกจกรรมการเรยนการสอนสาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร คาใชจายเกยวกบการด าเนนงาน กจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมการเรยนการสอนสาขาเทคนคการแพทย ประเภทของสญญายมโดยเงนยมแทน

เงนเดอนและคาจางประจ ามปญหาการคนเงนลาชามากทสด ซงขอมลในสวนน เปนผลจากการวเคราะหขอมลโดยรวมของการยมเงนยมทดรองจาย ซงเปนขอสงเกตในการพจารณาในรายละเอยดของแตละปจจยเพอน าไปใชในการพจารณาตดสนใจใหยมของผบรหาร ปรมาณการยมและมาตรการในการแกไขปญหาการคนเงนลาชาตอไป

2. การเปรยบเทยบประสทธภาพและการท างานของโปรแกรม R และ SPSS

การเปรยบเทยบโปรแกรม R และ SPSS กรณ

รปแบบการน าเขาขอมลเพอวเคราะห ดจากรปท 4 และ 5

รปท 4 รปแบบไฟลขอมลทโปรแกรม SPSS รองรบ

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

24

รปท 5 รปแบบไฟลขอมลทโปรแกรม R รองรบ

จากรปท 4 และ 5 เปนการแสดงใหเหนประเภท

ของไฟลขอมลทสามารถน าเขาวเคราะหของแตละ

โปรแกรม โดยโปรแกรม R มความยดหยนมากกวา

รองรบรปแบบไฟลขอมลหลายชนด นอกจากจะรองรบ

ขอมลประเภทขอความ เชน text csv ฯลฯ แลวนนยง

รองรบไฟลจากโปรแกรมค านวณสถตอนๆ เชน Weka

และ SPSS เปนตน

การวเคราะหขอมลโปรแกรม R สามารถจดการขอมลและท างานไดรวดเรวกวาโปรแกรม SPSS และในกรณขอมลมขนาดใหญการวเคราะหดวยโปรแกรม SPSS จ าเปนจะตองใชคอมพวเตอรทมสมรรถนะสงจากการทดสอบ เชน คอมพวเตอรแรม (RAM) 3 กกะไบต กบไฟลขนาด 8.02 เมกะไบต โปรแกรม R ใชเวลาในการค านวณสรางโมเดลโครงสรางแบบตนไม 9.64 วนาท สวน

โปรแกรม SPSS ใชเวลาถง 18.1 วนาท และไฟลขนาด 13.9 เมกะไบต โปรแกรม R ใชเวลาค านวณสรางโมเดล 11.95 วนาท สวนโปรแกรม SPSS ใชเวลา 31.7 วนาท

ผลการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม R ใหผลทกระชบตรงตามทผใชตองการเทานน [17] แตกตางกบโปรแกรม SPSS ซงจะใหผลการวเคราะหทมากเกนความจ าเปนท าใหผใชทไมช านาญการใชงาน ไมทราบผลการวเคราะหทตองการอยสวนใดและอาจสงผลใหวเคราะหผลคลาดเคลอนไมตรงตามวตถประสงคได ดงแสดงในรปท 2 และ 3

ในสวนของกราฟกโปรแกรม R และ SPSS มการท างานทไมแตกตางกนมากนก แตจะแตกตางในเรองของรปแบบทน าเสนอ ดงโครงสรางแบบตนไมในรปท 2, 3, 6 และ 7

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

25

รปท 6 ตวอยางกราฟกโดยโปรแกรม R

(6.2) (6.1)

(6.5) (6.4)

(6.3)

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

26

รปท 7 ตวอยางกราฟกโดยโปรแกรม SPSS จากรปท 6 และ 7 เปนการเปรยบเทยบกราฟ

ประเภทตางๆ ระหวางโปรแกรม R และ SPSS โดยใชขอมลเงนยมทดรองจายเปนกรณตวอยาง เชน กราฟรปท 6.1 และ 7.1 ใชขอมลยอดเงนยมทดรองจายน าเสนอในรปแบบ Box Plot เพอดการกระจายตวของขอมล และบอกถงคาทกระโดดจากกลม รปท 6.2 และ 7.2 ใชขอมลประเภทสญญายมน าเสนอในรปแบ Bar Plot เพอเปรยบเทยบประเภทสญญาไดอยางชดเจน เปนตน โปรแกรม R มกราฟหลากหลายประเภทใหเลอกใชมากกวาไมวาจะเปนกราฟ Mosaic ซงใชอธบายปรมาณ

ของขอมลทสนใจโดยจากรปท 6.3 อธบายไดวาประเภทเงนยมอนๆ มยอดการยมทมากทสด เนองมาจากผกรอกขอมลการยมไมระบประเภททช ดเจนสงผลเสยตอการตรวจสอบของผดแลระบบ หรอ รปท 6.5 กราฟ Benford’ s Law อธบายความผดปกตของชดขอมล ซงมจดเดนในเรองกราฟกทสวยงามและมความทนสมยมากกว าโปรแกรม SPSS สามารถอธบายผลการวเคราะหไดดกวา งายตอการท าความเขาใจของผใชงาน จากการวจยและการสบคนโปรแกรม R และ SPSS มขอแตกตางดงตารางท 2

(7.2) (7.1)

(7.3)

(7.4)

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

27

ตารางท 2 การเปรยบเทยบระหวางโปรแกรม R และ SPSS

ประเดนการพจารณา R SPSS

1 คาใชจายในการใชงาน โปรแกรมเปดเผยรหสไมเสยคาใชจายใน

การใชงานและสามารถพฒนาเพมเตมโดย

ผใช

โปรแกรมส าเรจรปมคาใชจายในการใช

งาน

2 ระบบปฏบตการ Windows, Mac OS, Linux, USD และ

Unix

Windows, Mac OS และ Linux

3 ANOVA method ทรองรบ One-way, Two-way, MANOVA, GLM,

Mixed model, Post-hoc และ Latin

squares

One-way, Two-way, MANOVA, GLM,

Mixed model, Post-hoc และ Latin

squares

4 Regression method ทรองรบ OLS, WLS, 2SLS, NLLS, Logistic, GLM,

LAD, Stepwise, Quantile, Probit, Cox ,

Poisson และ MLR

OLS, WLS, 2SLS, NLLS, Logistic,

GLM และ Stepwise

5 Time series analysis method ท

รองรบ

ARIMA, GARCH, Unit root test,

Cointegration test, VAR และ Multivariate

GARCH

ARIMA

จากตารางท 2 เหนไดวาโปรแกรม SPSS ม

ขอบเขตการใชงานทแคบเมอเทยบกบโปรแกรม R ไมวา

จะเปนการวเคราะหขอมลและการใชงาน ในสวนการ

จ าแนกประเภทขอมลทใชในงานวจยกเชนเดยวกนไมวาจะ

เปนรปแบบขอมลทน ามาวเคราะห ปรมาณขอมล รวมถง

การวเคราะหและแสดงผลโปรแกรม R สามารถใชงานได

ดกวา

3. ระบบเงนยมทดรองจายและฐานขอมล ระบบฐานขอมลมหาวทยาลยเปนระบบขนาดใหญ

มการจดเกบโดยขอมลถกสงจากหนวยงานยอยตาง ๆ มายงฐานขอมลกลาง ขอมลมจ านวนมากและยงไมมการน าไปใชประโยชนอยางจรงจง รวมถงยงขาดความสมบรณ ความถกตองและความคงเสนคงวา สวนขอมลเงนยม ทดรองจายมการจดเกบแยกรายละเอยดเปนสวนๆ แลวเชอมโยงถงกน จากการท าวจยสามารถน าผลการวเคราะหมาชวยในการแกปญหาระบบเงนยมทดรองจาย ดงน

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

28

ตารางท 3 การแกปญหาระบบเงนยมทดรองจายกอนและหลงปรบปรง

รายการดชนชวด กอนปรบปรง หลงปรบปรงดวยโปรแกรม R และ SPSS 1. การยมเงนกอนงวดเดยวของโครงการระยะยาว

เกดปญหาเงนนอนเนองจากไมไดใชจายจรงในคราวเดยว

ก าหนดใหยมเงนเทาจ านวนทตองจายตามเวลาทใชจายจรง

2. การยมเงนเกนกวาการใชจาย

ยมจากการคาดคะเนรายจายท าใหเกดเงนนอนในสวนตาง สงคนลาชาหรอไมน าสง

ก าหนดใหแสดงแผนการใชเงนทงจ านวนและเวลาทชดเจน

3. การคนเงนลาชา คนเงนยมทดรองจายลาชาหรออยในสถานะเงนสญไมสามารถตดตามได

ก าหนดนโยบายทเขมงวดในการตรวจสอบและเรยกเกบเงนคน เรยกเกบดอกเบยกรณคนเงนเกนก าหนดเวลา

4. สทธการยมเงนทดรอง ผยมรายเกาทยงไมคนเงนแตสามารถยมเงนใหมได

ตรวจสอบสทธเขมงวดไมสามารถยมไดหากยงไมคนเงนยมเกา

5. สทธการบรหารเงนของผรบผดชอบโครงการเพยงผเดยว

เกดปญหาเงนนอนไวทผรบผดชอบและเสยงตอการสญเงน

เบกจายไดตามจ านวนและเวลาทใชจายจรงและบางรายการเบกจายโดยงานกองคลงทรบผดชอบเงนยมโดยตรง

6. ยอดเงนยมทดรองจายทคางช าระ

ยอดการคางช าระสงถงประมาณ 400 ลานบาทกอนน าระบบออกใชงาน

ยอดการคางช าระลดลงเหลอประมาณ 10 ลานบาท

ขอมลจากตารางท 3 อธบายเพมเตมจากประกาศ

มหาวทยาลยขอนแกนฉบบท 1269/2556 เรองหลกเกณฑและแนวปฏบตการยมเงนทดรองจายจากเงนรายได ซงเปนผลจากการวจยเสนอแนะการก าหนดนโยบายชวยใหมหาวทยาลยลดความเสยงในการใชจายงบประมาณไดเปนอยางมาก โดยท าใหยอดการคางช าระเงนทดรองจายลดลงเหลอประมาณ 10 ลานบาทจากประมาณ 400 ลานบาท ซงจากยอดทลดลง เนองมาจากระเบยบเงนยมทดรองจายทเขมงวดขนเรองการคดดอกเบยและการคนเงนยมทดรองไดหลายงวด เพอใหยอดคางเงนยมไมสงเกนจรง (กรณใช

เอกสารเบกจายจรงในการคนเงนยมตามโครงการนนๆ ไปพลางกอน เหลอเพยงเงนสวนตางทยงคางอย ) ท าใหสามารถน าเงนในสวนนไปใชในการพฒนามหาวทยาลยไดอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสดตอไป

นอกจากน นจากการท าวจยท าใหทราบวาอกสาเหตของการคนเงนลาชาเนองจากผยมลมก าหนดการช าระเงน เนองจากไมมการแจงเตอนทสะดวกรวดเรว จงน าเสนอแนวคดการแจงเตอน ทผยมสามารถตรวจสอบเงนยมไดดวยตวเอง โดยผดแลระบบเงนยมทดรองจายไดจดท าโปรแกรมแบบออนไลน ดงรปท 8

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

29

รปท 8 หนาเวบไซตระบบตรวจสอบเงนยมมหาวทยาลยขอนแกน

จากรปท 8 ผยมสามารถตรวจสอบสถานะเงนยม

ปจจบนไดดวยตนเองไดอยางสะดวกและรวดเรว โดยใชระบบการยนยนตวตนท เช อมโยงกบระบบ LDAP (Lightweight Directory Access Protocol) ของมหาวทยาลย ท าใหสามารถวางแผนการช าระเงนไดตรงตามก าหนดเวลา

สรปและเสนอแนะ

การวจยเพอวเคราะหปจจยจากฐานขอมลเงนยมทดรองจาย เปนการวจยจากไฟลน าออกของฐานขอมลโดยใชเทคนคการท าเหมองขอมล ไดแก การกรองขอมลและการจ าแนกประเภทขอมล โดยประยกตใชโปรแกรม R เปนเครองมอเปรยบเทยบกบโปรแกรม SPSS ผลการวจยท าใหไดแบบจ าลองโครงสรางแบบตนไม พบคณลกษณะของหนวยงาน ประเภทของสญญายม และประเภทกจกรรมมความสมพนธตอลกษณะการคนเงน ซงท าใหทราบถงหนวยงาน ประเภทสญญาและกจกรรมทมปญหาในการคนเงนลาชา สามารถน าไปใชประกอบการพจารณาอนมตเงนยมและเปนแนวทางการแกไขปญหาเหลานนของผบรหาร นอกจากนนจากการวจยไดชใหเหนปญหาของระบบเงนยมทดรองจายและเสนอแนะแนวทางในการปรบปรงและก าหนดนโยบายเงนยมทดรองจายของ

มห าวทย าลย ข อน แก น ใ ห เ ขม ง ว ดม ากข น ท า งมหาวทยาลยจงไดออกเปนประกาศฉบบท 1269/2556 ท าใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด สงผลใหยอดการคางช าระเงนยมทดรองจายลดลงเหลอประมาณ 10 ลานบาทจากยอดโดยประมาณ 400 ลานบาท อนน าไปสการลดความเสยงในการสญเงนงบประมาณและสามารถน าเงนสวนตางไปใชประโยชนในการพฒนามหาวทยาลยตอไป

การ เปรยบเทยบประสทธภาพการท างานโปรแกรม SPSS มขอจ ากดในการท างานและวเคราะหขอมลคอนขางมากเมอเทยบกบโปรแกรม R ซงเปนโปรแกรมแบบเปดเผยรหสทสามารถวเคราะหขอมลสถตข นสงไดและยงสามารถวเคราะหขอมลไดหลากหลายรปแบบเปนทนาเชอถอในการใชงานของนกวจยสวนใหญและองคกรแนวหนาของโลก [18] แตถงอยางไรกตาม แตละโปรแกรมตางกมจดเดนของตนเองแลวแตผใชจะเลอกน าไปใชใหตรงตามความตองการและเหมาะสม โปรแกรม SPSS เหมาะส าหรบนกวจยทยงไมมความรดานสถตมากนกและไมมความดานการเขยนโปรแกรม แต SPSS สามารถวเคราะหขอมลทางสถตข นตนไดและยงมคาใชจาย สวนโปรแกรม R ไมมคาใชจาย ยกเวนคาใชจายในการเรยนร เหมาะส าหรบการสนบสนนการสรางงานวจย

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

30

ของสถานศกษาและองคกรทมขอจ ากดดานงบประมาณ สามารถพฒนาเขยนโปรแกรมเพมเตมเพอใหสามารถท างานตรงตามความตองการของผใชมากทสด แตผใชตองมความรดานสถตพอสมควรและตองมความรดานการเขยนโปรแกรมเปนอยางด หากตองการวเคราะหขอมลในระดบสงขนไป แตปจจบนโปรแกรม R กไดมการปรบปรงรปแบบของโปรแกรมใหงายตอการใชงานของผใชแลวเชนกน ทงยงมการเปดอบรมการใชงานท าใหสามารถใชงานไดงายขนในอนาคต

การประยกตใชงานโปรแกรม R หรอ SPSS กบระบบเงนยมอนๆ สามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสมและขอจ ากดของแตละหนวยงาน ซงสามารถน าไปใชไดในการวเคราะหหาความสมพนธของขอมลแตละสวนเพอหาปจจยอนทมผลตอการเกดปจจยทผใชสนใจ การหาความสมพนธทซอนอยในชดขอมล และการจดจ าแนกขอมลเพอทจะสามารถน าผลการวเคราะหไปใชใหเกดประโยชนในการบรหารงานตอไป

เอกสารอางอง [1] บญเสรม กจศรกล. 2546. รายงานฉบบสมบรณ

โ ค ร ง ก า ร ว จย ร วมภ าครฐ แ ล ะ เ อกชน

ปงบประมาณ 2545 โครงการยอยท 7

อลกอรทมการท าเหมองขอมล.

[2] เรวต วลลพรละภกด. 2554. “การท าเหมองขอมลผม

บตรเครดตของธนาคารและซอประกนภยใน

ชองทาง Bancassurance”. การประชมวชาการ

เพอเผยแพรผลงานการศกษาคนควาอสระ

ระดบบณฑตศกษา ประจ าป 2554 ณ สถาบน

บณฑตพฒนบรหารศาสตร 26 ธนวาคม 2554.

[3] ธรพงศ เรอนนอย และ อภเชษฐ บญจวง. 2554.

“การศกษาเปรยบเทยบเทคนคเหมองขอมลการ

คดแยกกจกรรมสวนบคคล”. การประชม

วชาการเสนอผลงานวจย ระดบบณฑตศกษา

มหาวทยาลยนครพนม ครงท 1 มหาวทยาลย

นครพนม, 2 กนยายน 2554 หนา 556-561.

[4] อมรนทร กอนแพง และ สมจตร อาจอนทร. 2554.

“การพยากรณราคาขาวเปลอกโดยใชเทคนคการ

ท าเหมองขอมล”. การประชมวชาการเสนอ

ผลงานวจย ระดบบณฑตศกษาแหงชาต ครง

ท 23 มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน,

23-24 กมภาพนธ 2555 หนา 17.

[5] จนทมา เอกวงษ, ศจมาจ ณ วเชยร และ ชชาต

หฤไชยะศกด. 2555. “การวเคราะหรายงานการ

ประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาอาชวศกษา

ดวยการท าเหมองขอมล ”. ว.เทคโนโลย

สารสนเทศ 8: 27-35.

[6] กลยา วานชยบญชา. 2546. การใช SPSS for

Windows ในการวเคราะหขอมล. กรงเทพฯ:

ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและการบญช

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[7] กลยา วานชยบญชา. 2548. การวเคราะหสถตขนสง

ดวย SPSS For Windows. พมพครงท 4.

กรงเทพฯ: ภาควชาสถต คณะพาณชยศาสตรและ

การบญช จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

[8] สมประสงค เสนารตน. 2553. การวเคราะห

เปรยบเทยบโปรแกรม R, Instat และ SPSS:

กรณ ANOVA. สาขาวชาวจยและประเมนผล

การศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

[9] R Development core team. 2013. R Foundation

for Statistical Computing: The R User.

Http://www.edii.uclm.es/~useR-2013. 1 June.

[10] R Development core team. 2013. R Foundation

for Statistical Computing: R Foundation

Members & Supporters.Http://www.r-

project.org/foundation/ memberlist.html.4 May.

[11] ศรชย พงษวชย. 2552. สถตเพอการวจยดวย

โปรแกรม R. กรงเทพฯ :สพเรยพรนตง-เฮาส.

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 16 ฉบบท 1 มกราคม – เมษายน 2557

31

[12] กลยาณ เตงพงศธร. “การประยกตใชโปรแกรมเสรม

FactoMineR ของโปรแกรม R เพอวเคราะห

องคประกอบหลกของขอมลการประเมนคณภาพ

ท า ง ป ร ะ ส า ท ส ม ผ ส อ า ห า ร ”. ว า ร ส า ร

อตสาหกรรมเกษตรพระจอมเกลา. 2(2): 31-

41.

[13] Jajuga, K.,Sokotow ski,A., and Bock, H.-H. 2002.

Classification, Custering and Data

Analysis: Recent Advances and

Applications. United Kingdom: Lightning

Source UK Ltd.

[14] Oded Maimon and Lior Rokach. 2010. Data

Mining and Knowledge Discovery

Handbook. Second Edition. New York:

Springer.

[15] T. L. Daniel. 2005. Discovering Knowledge in

Data: An Introduction to Data Mining. Jonh

Wiley & Sons.

[16] กฤษณะ ไวยมย, ชดชนก สงศร และ ธนาวนท รกธรร

มานนท. 2001. “การใชเทคนคดาตาไมนนงเพอ

พ ฒ น า ค ณ ภ า พ ก า ร ศ ก ษ า น ส ต ค ณ ะ

วศวกรรมศาสตร”.The Necptec Technical

Journal v.3, no.11: 134-142.

[17] Chambers, J.M. 2008. Software for data

analysis: Programming with R. Springer

New York.

[18] Vance, Ashlee. “Data Analysis are Mesmerized by the Power of Program R.” The New York Times 7 Jan. 2009: B6. Print.