cognitive psychology

Educational TechnologyEducational Technology 1

ΓνωστικήΓνωστική ΨυχολογίαΨυχολογία

ΕισαγωγήΕισαγωγή στη στη Γνωστική ΨυχολογίαΓνωστική Ψυχολογία

Εκπαιδευτική ΤεχνολογίαΜάρτιος 2001



ΠροσαρµοστικήΠροσαρµοστική υφή της γνώσηςυφή της γνώσης• Ο άνθρωπος αντιµετωπίζει την περιβαλλοντική αλλαγή:Α) µε τον εντοπισµό ή συναγωγή σταθεροτήτων µέσαστη µεταβολή– Αποµόνωση στοιχείων που παραµένουν αναλλοίωτα– Αναγνώριση συµµεταβολών

Β) µε το µηδενισµό της µεταβολής ή τωναποτελεσµάτων της– Τροποποίηση συµπεριφοράς– Επέµβαση στο περιβάλλον



ΠροσαρµοζόµενοΠροσαρµοζόµενο σύστηµασύστηµα• Εποµένως ένα προσαρµοζόµενο σύστηµα πρέπει ναδιαθέτεια) Μηχανισµούς για την ανίχνευση των αλλαγών στοπεριβάλλον,

- β) Μηχανισµούς αναγνώρισης ή καθιέρωσηςσχέσεων συµµεταβολής,

• γ) Μηχανισµούς αποθήκευσης των πληροφοριών αυτώνκαθώς και

• δ) Μηχανισµούς επενέργειας στο περιβάλλον, οι οποίοινα αξιοποιούν τα αποτελέσµατα των προηγούµενωνµηχανισµών.



ΓνώσηΓνώση• Καταστάσεις γνώσεις (αντιστοίχιση µε εξωτερικό κόσµο – προϊόν επιλεκτικής καταγραφής)

• Κατηγοριοποίηση– Επίκτητη – Εγγενής– Έκδηλη – Άδηλη– Συνειδητή - Ασυνείδητη



ΓνώσηΓνώση• Αναπαράσταση - η ικανότητα για συµβολισµό• Επεξεργασία - η ικανότητα επενέργειας πάνωστις αποθηκευµένες συµβολικές αναπαραστάσεις

• Φαινοµενολογική εµπειρία - γνώση



ΝοερήΝοερή αναπαράστασηαναπαράσταση• Ίδια πληροφορία – Πολλαπλοί τρόποι αναπαράστασης => οικονοµία γνωστικού συστήµατος

• Προϋπόθεση αποτελεσµατικότητας κώδικα• Κριτήριο επιλογής κώδικα• Μετακίνηση µεταξύ κωδικών• Μνηµονική καταγραφή πληροφορίας



ΕπίπεδαΕπίπεδα αναπαραστάσεωναναπαραστάσεων• δίκτυα νευρικών κυττάρων• αναπαράσταση του περιβάλλοντος στην συνείδηση• εξωτερικά κοινωνικής προέλευσης εξειδικευµένασυµβολικά συστήµατα

• Συνέπεια της αλλαγής επιπέδου ανξαπαράστασης κάθεφορά είναι η πιθανή απώλεια πληροφοριών µια και τοκάθε σύστηµα κωδικοποιεί ορισµένου τύπου πληροφορίεςκατά προτίµηση



ΠαράδειγµαΠαράδειγµα ΑναπαράστασηςΑναπαράστασης

Εικονική – Αριθµητική – Προτασιακή Αναπαράσταση

Ιδιότητες

Σχέσεις



ΓνωστικέςΓνωστικές µονάδεςµονάδες• Η κωδικοποιηµένη γνώση εµφανίζεται πάντα σε ενότητες.– οι έννοιες– οι λογικές προτάσεις– οι νοερές εικόνες– τα χρονικά νήµατα– σχήµατα– σενάρια– νοερά µοντέλα

• Μια γνωστική µονάδα περιέχει µέχρι πέντε στοιχεία, αλλά µπορείνα συνδυαστεί µε άλλες µονάδες και να σχηµατίσει πιο σύνθετεςδοµές.



ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά αναπαρ. κωδ.αναπαρ. κωδ.• Η θεωρία του ενός κώδικα

– σηµασιολογική και αφηρηµένη αναπαράσταση• Η θεωρία των δυο κωδικών

– (+) νοερές εικόνες • Η τρικωδική θεωρία

– (+) χρονική διάσταση των πραγµάτων



1. Σηµασιολογικά χαρακτ.1. Σηµασιολογικά χαρακτ.• ∆οµικοί λίθοι προτάσεων: έννοιες• Κάθε έννοια είναι ένα σύνολο χαρακτηριστικών• Κάθε ένα από τα χαρακτηριστικά έχει ένα ειδικό βάρος• Οι διάφορες έννοιες έχουν σχέσεις µεταξύ τους• Οι σχέσεις µπορούν να περιγραφούν µε τη λογική των τάξεων ή της ιεραρχίας

• Μετακίνηση µεταξύ ιδιοτήτων µιας έννοιας vs. Μεταξύ διαφορετικών εννοιών διαφορετικών τάξεων



2. Σηµασιολογικά δίκτυα2. Σηµασιολογικά δίκτυα• Γνώση:γραφικός τρόπος µε δοµές που περιέχουν κόµβους και βέλη.

• Το βέλος δηλώνει σχέση αλλά και τη κατεύθυνσή της• Οι κόµβοι αντιστοιχίζοντα σε έννοιες• Η σηµασία µιας έννοιας δίνεται µέσα από το πρότυπο των σχέσεων στις οποίες συµµετέχει

• Σχέσεις: είδους, υποσυνόλου, κληρονοµικότητας• Αντιφαση ιδιοτήτων (υπερισχύει ο χαµηλότερος κόµβος)



3. Εννοιολογική εξάρτηση3. Εννοιολογική εξάρτηση• Στόχος: οικονοµία, ακρίβεια και ευελιξία στην κωδικοποίηση γλωσσικών προτάσεων.

• Βασική ιδέα: υπάρχουν ορισµένα πρωταρχικά εννοιολογικά στοιχεία

• «Εννοιολογική εξάρτηση»: η σηµασία αναπαρίσταται εννοιολογικά µε πολύ µεγαλύτερη ακρίβεια απ’όσο επιτρέπει η γλωσσική δοµή επιφάνειας



3. Εννοιολογική εξάρτηση3. Εννοιολογική εξάρτηση• Α) Πέντε βασικές σωµατικές κινήσεις:

– Προωθώ– Κινώ– Εισροφώ– Εξωθώ– Αρπάζω



3. Εννοιολογική εξάρτηση3. Εννοιολογική εξάρτηση• Β) ∆ύο βασικές ενέργειες αλλαγής κατάστασης

– ΣΜΕΤΑΚ (σωµατική µετακίνηση)– ΑΜΕΤΑΚ (αφηρηµένη µετακίνηση)

• Γ) ∆υο βασικές συντελεστικές ενέργειες– Οµιλώ– Προσέχω

• ∆) ∆ύο βασικές νοητικές ενέργειες– ΝΜΕΤΑΚ (νοητική µετακίνηση)– ΝΚΙΖΩ (κτίζω νοητικά)



4. Αφηρηµένη προτασιακή αναπ.4. Αφηρηµένη προτασιακή αναπ.• Κωδικοποιεί σχέση µεταξύ δυο ή περισσότερων πραγµάτων:

• Χτύπησε (Γιάννης, Πέτρος)• Αναπαριστά το γεγονός ότι ο Γιάννης χτύπησετον Πέτρο ανεξάρτητα από το αν γλωσσικά αυτόεκφερόταν ως:– Ο Γιάννης χτύπησε τον Πέτρο.– Ο πέτρος χτυπήθηκε απο τον Γιάννη.– Ο Γιάννης βάρεσε τον Πέτρο.



4. Αφηρηµένη προτασιακή αναπ.4. Αφηρηµένη προτασιακή αναπ.• ∆εν κρατά χωροταξικά στοιχεία• ∆ιατηρεί πληροφορίες χρονικού τύπου• Ύπαρξη περιορισµών ως προς το είδος ή το αριθµό των επιχειρηµάτων

• ∆υνατότητα να είναι ψευδής ή αληθής



5. Σχήµα5. Σχήµα• Σύνολα σχετικών µεταξύ τους προτάσεων• Οι άνθρωποι, όταν ανακαλούν σύνθετα ερεθίσµατα, προσθέτουν στοιχεία που δεν ήταν παρόντα σταερεθίσµατα ή αφαιρούν στοιχεία που ήταν παρόντα

• Τα σχήµατα ειδικότερα είναι «πακέτα» πληροφοριών, ταοποία περιέχουν όλα τα στοιχεία καθώς και τις σχέσειςµεταξύ των στοιχείων, που συνιστούν τη γενικευµένηέννοια που αντιστοιχεί σε ένα αντικείµενο, σε ένασυµβάν, σε ενέργειες και σε ακολουθίες ενεργειών



5. Σχήµα5. Σχήµα• Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:1. Τα σχήµατα έχουν µεταβλητές2. Τα σχήµατα µπορούν να είναι ένθετα το ένα µέσα στο

άλλο3. Τα σχήµατα αναπαριστούν γνώση σε όλα τα επίπεδα

αφαίρεσης4. Τα σχήµατα αναπαριστούν γνώση και όχι ορισµούς5. Τα σχήµατα είναι όργανα ενεργούς αναγνώρισης που

στοχεύουν στην αξιολόγηση των υπο επεξεργασίαδεδοµένων µέσω του ελέγχου και του βαθµούταιριάσµατός τους µε τις υπάρχουσες γνώσεις.



5. Σχήµα5. Σχήµα• Οι µεταβλητές σε ένα σχήµα υπόκεινται σε

ορισµένους περιορισµούς• Τα σχήµατα επιτρέπουν τη συναγωγή

συµπερασµάτων, καθώς το ένα σχήµαενεργοποιεί και τα υποσχήµατα που αποτελούνµέρος αυτού τα άλλα σχήµατα που είναισυνδεδεµένα µε αυτό

• Τα σχήµατα διευκολύνουν τη δράση, γιατίπεριέχουν µεταβλητές ενεργειών, που ότανενεργοποιηθούν ελέγχουν τη συµπεριφορά



5. 5. ΝέαΝέα σχήµατασχήµατα• Α) Εξειδίκευση ενός σχήµατος (µια ή περισσότερες µεταβλητές

σε ένα σχήµα παγιώνονται σε ορισµένη τιµή και συγκροτούνένα λιγότερο αφηρηµένο σχήµα)

• Β) Γενίκευση του σχήµατος (µια παγιωµένη µεταβλητή ενόςυπάρχοντος σχήµατος αντικαθίσταται µε µια άλλη που παίρνειµια σειρά τιµών)

• Γ) Εναρµόνιση των παλιών σχηµάτων µε στόχο την παραγωγήνέων (αποκτώντας πιο ακριβείς πληροφορίες για τη φύση τωνπεριορισµών των µεταβλητών, τις αλληλεπιδράσεις τωνµεταβλητών κτλ./απορρίπτοντας φαινοµενικά άσχετες πλευρέςενός σχήµατος/προσθέτοντας νέες µεταβλητές στιςυπάρχουσες.



ΑναλογικήΑναλογική αναπαράστασηαναπαράσταση• Μονάδα αναπαράστασης οπτικών πληροφοριών: νοερή εικόνα (µιµείται ή προσοµοιάζει τη δοµή του αναπαριστάµενου στοιχείου και τη διεργασία που θα εφαρµοζόταν σε αυτό)

• Νοερή εικόνα: προέκταση της αντίληψς (!ασθητηριακή διέγερση, !εξωτερικοί ερεθισµοί)– Εικονική αναπαράσταση επιφάνειας (διατηρεί αναλογίες)

– Εικονική αναπαράσταση βάθους (κωδικοποιεί το «πνεύµα» και όχι τα εξωτερικά χαρακτηριστικά)



ΕικΕικ.αναπ. επιφάνειας.αναπ. επιφάνειας• Επιλεκτική παρέµβαση• Χώρος νοερής εικόνας:

– Μέγεθος περιορισµένο– Μέσο υλοποίησης: οπτικός ρυθµιστής (περιορισµένη έκταση/ειδικό σχήµα)

– Μη ενιαία υφή (ανοµοιογενής ευκρίνεια)– Μεταβατικές αναπαραστάσεις (φθείνουν)– Ζωηρότητα εικόνων



ΕικΕικ.Αναπ.Επιφάνειας (δοµή δεδ.).Αναπ.Επιφάνειας (δοµή δεδ.)• Τα διάφορα µέρη του αντικειµένου αντιστοιχίζονται στα αντίστοιχα µέρη της νοητικής εικόνας

• ∆ιατηρούνται οι σχετικές αποστάσεις.• ∆ιατήρηση – συντονισµός µεγέθους, σχήµατος, προσανατολισµού και θέσης.

• Προσοχή µετακινείται µέσα στις νοητικές εικόνες• Σηµασία προσανατολισµού• Ο χώρος µπορεί να είναι τρισδιάστατος



∆οµή∆οµή βάθους νοερών εικόνωνβάθους νοερών εικόνων• Κωδικοποιεί το πνεύµα της δοµής επιφάνειας• Σκελετική άποψη του αναπαριστανόµενου αντικειµένου (συνολική άποψη ή κεντρικο µέρος)

• Πολλαπλές κωδικοποιήσεις του ίδιου αντικειµένου (συνδέονται µε προτασιακές σχέσεις)

• Προτασιακές σχέσεις=>αναδιοργάνωση και συνδασµός εικόνων όταν αλλάζει η λεκτική περιγραφή.

• Τρια είδη διαδικασιών:• ∆ιαδικασίες δηµιουργίας εικόνων, διαδικασίες εξέτασης, διαδικασίες µετασχηµατισµού



∆οµή∆οµή βάθους νοερών εικόνωνβάθους νοερών εικόνων• ∆ιαδικασίες µετασχηµατισµού:

– Ενέργεια εντοπισµού– Μεγέθυνση εικόνας (Zoom)– Σµίκρυνση εικόνας– Περιστροφή εικόνας

• Είναι δυνατός ο χειρισµός χωρίς συνεχείας διαστάσεις στο χώρο.



ΓνώσηΓνώση του χώρουτου χώρου• ∆ιακρίνεται σε γνώση διαδροµής και • σε γνώση του πεδίου

• Οι άνθρωποι τείνουν να οργανώνουν τη γεωγραφική τους γνώση ως µορφές που ξεχωρίζουν από ένα φόντο.



ΧρονικάΧρονικά νήµατανήµατα• Η καταγραφή της ακολουθίας συµβάντων αλλά

µονο µε τη σειρά εµφάνισής τους. • Όταν χρειάζεται ακριβή διάρκεια, τότε κωδικοποιείται επιπροσθέτως ως ιδιότητα των διατεταγµένων στοιχείων

• Σηµαντική για την αντίληψη της αιτιότητας



ΦάσειςΦάσεις της µνήµηςτης µνήµηςΑ) Μάθηση-Ερέθισµα

1) Φάση προετοιµασίας: Αντίληψη του ερεθίσµατος, διάκρισή του, κωδικοποίησή του.2) Φάση οικειοποίησης: φάση της µάθησης στη στενή έννοια του όρου

Β) Μνήµη-Αποθήκευση3) Φάση διατήρησης: Μνηµονική αποθήκευση διατήρηση µαθηµένου4) Φάση ανάµνησης



ΜνήµηΜνήµηΗ πιστή και ακριβής επαναφορά είχε ονοµαστεί «Ειδητικότητα»-Eidetik από το «είδος» =εικόνα, µορφήΑνάλογα µε το βαθµό συµµετοχής ή δραστηριοποίησης των αισθήσεων και των άλλων λειτουργιών έχουµε διάφορα είδη διατήρησης:

1) Αισθητηριακή2) Μικρόχρονη3) Μακρόχρονη



ΑισθητηριακήΑισθητηριακή µνήµηµνήµηΣε αυτή ανήκει ότι καταγράφεται στις αισθήσεις για κλάσµατα του δευτερολέπτου.Στην ουσία δεν πρόκειται για µνήµη αλλά για µικρό ερεθισµό που αν δεν περάσει στη µικρόχρονη µνήµη, εξαλείφεται αυτόµατα. Χαρακτηριστική περίπτωση τα κενά που υπάρχουν ανάµεσα από τις εικόνες µιας κινηµατογραφικής ταινίας. Επειδή ο χρόνος που µεσολαβεί είναι λίγος, δεν τα αντιλαµβανόµαστε. Είναι πάντως δυνατό να ερεθιστεί µια αίσθησή µας, χωρίς να συνειδητοποιήσουµε τον ερεθισµό, αυτός όµως να περάσει στη µνήµη µας.



Α Κ C

D W E

P O V



ΑισθητηριακήΑισθητηριακή µνήµηµνήµηΎλη µάθησης που βλέπει κανείς εξαφανίζεται από την αισθητηριακή µνήµη σε χρόνο λιγότερο του 1 δευτερολέπτουΎλη µάθησης που ακούει κανείς διατηρείται λίγο περισσότερο από 1 δευτερόλεπτο

Η αισθητηριακή µνήµη παρουσιάζεται ως ένα είδος «µετεικόνας» ή «µεταίσθησης»



ΜικρόχρονηΜικρόχρονη µνήµηµνήµηΗ µικρόχρονη µνήµη µπορεί να χαρακτηριστεί ως ενεργοποιηµένη µνήµη.Υπάρχει και λειτουργεί σε περιπτώσεις όπως εκείνη κατά την οποία ένας συνοµιλητής µας σταµατάει τα λεγόµενά του και µας παρατηρεί ότι δεν τον προσέχουµε. Και εµείς, για να αποδείξουµε ότι τον ακούσαµε µε προσοχή, του επαναλαµβάνουµε ορισµένες από τις τελευταίες του φράσεις ή λέξεις. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι είχαµε αντιληφθεί και το νόηµα των λόγων του.Γνωστό παράδειγµα: τηλεφωνικός κατάλογος



Q N V

Μετρήστε ανάποδα τους αριθµούς568, 565, 562, 559 κτλ.........



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΑπό άποψη νευροφυσιολογίας θεωρείται ότι η µακρόχρονη µνήµη συντελείται µε χηµικές αλλαγές στις νευρικές συνάψεις του κεντρικού νευρικού συστήµατος.Κάποιοι διακρίνουν τη µακρόχρονη µνήµη σε α) νοηµατική: είναι αρµόδια για κανόνες, τύπους, γράµµατα, σχηµατισµούς προτάσεων κτλ.β) επεισοδιακή: αναµνήσεις που συνδέονται µε το χρόνο (πότε γεννήθηκε ο Κοπέρνικος)∆ιαφοροποιήσεις έχουµε κυρίως σε συνάρτηση µε το φαινόµενο της «αναπόλησης» στο οποίο εύκολα αναπλάθουµε µια ύλη στο µεγαλύτερό της ποσοστό µετά από πολλές ηµέρες λόγω της «αναδροµικής ενίσχυσης» της ύλης από επόµενες θετικές διαδικασίες



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΆρα κύρια µνήµη είναι η µακροπρόθεσµη µνήµη. Σ’αυτήν υπάρχουν πληροφορίες πολύ παλιές, επεξεργασµένες και ταξινοµηµένες, συνδεδεµένες κατάλληλα µεταξύ τουςΚωδικοποίησηΗ επεξεργασία και ταξινόµηση αυτών των στοιχείων οδηγεί στην κωδικοποίηση: Η κωδικοποίηση αρχίζει µε τη λήψη της πληροφορίας µέσω της αντίληψης, την επισήµανση ενός ή περισσοτέρων χαρακτηριστικών και τη δηµιουργία αντίστοιχων µνηµονικών ιχνών γι’αυτά τα χαρακτηριστικά.



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΤαξινόµηση-ΑνάκλησηΗ ταξινόµηση και η ανάκληση πληροφοριών δεν είναι απλές διαδικασίες.Οι πληροφορίες οργανώνονται στη µακροχρόνια µνήµη µε κριτήριο τη σηµασία τους:Οι άνθρωποι τείνουν να θεωρούν καινούριες λέξεις ως παλιές, αν οι καινούριες σχετίζονται σηµασιολογικά µε τις παλιές, παρά αν ταιριάζουν στον ήχο.Πείραµα λίστας λέξεων.Στην ταξινόµηση των πληροφοριών παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες όπως ο χρόνος, οι ήχοι, οι µυρωδιές, οι γεύσεις, τα συναισθήµατα



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΤαξινόµηση-ΑνάκλησηΈτσι είναι κανείς σε θέση να θυµάται χώρους, γεγονότα και ολόκληρα επεισόδια. Κατά τη διαδικασία της ταξινόµησης επιλέγονται χαρακτηριστικά από παρόµοια αντικείµενα και οργανώνονται έτσι ώστε να αποτελέσουν ένα σύνολο που αποθηκεύεται στη µνήµη µας. Όσο πιο πολλα είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του συνόλου τόσο πιο σταθερά θα συγκρατηθούν στη µνήµηΓια τη καλή διατήρηση µιας ύλης ή µιας πληροφορίας παίζει ακόµα ρόλο και ο αριθµός των συνδέσεων της µε άλλες πληροφορίες.



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΠρόκειται για διαφορετικές διαδικασίες της µνήµηςΑ) Αναγνώριση: έχουµε να επιλέξουµε το σωστό ανάµεσα σε στοιχεία που θυµόµαστε ή µας τίθενται υπόψη.Β) Ανάκληση: έχουµε να αναζητήσουµε το σωστό ή ταιριαστό.Γ) Ανάπλαση: δεν είναι η αυτούσια επαναφορά κάποιου στοιχείου, αλλά τροποποιηµένη και συµπληρωµένη και µε άλλα στοιχεία ή και εκτιµήσεις κρίσεις µας ανάκληση.



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΣυνειρµός: το φαινόµενο της σύνδεσης δυο ή και περισσότερων βιωµατικών στοιχείων ή γενικότερα παραστάσεων

1) Ο συνειρµός της οµοιότητας και συγγένειαςΗ συνειδητοποίηση της παράστασης ενός στοιχείου οδηγεί συνήθως στην ανάπλαση της παράστασης και του άλλου. Συνειρµοί αναλογίας, γένους προς το είδος και όλου προς το µέρος.

2) Ο συνειρµός της αντίθεσηςΟ χειµώνας µας οδηγεί στο καλοκαίρι, ένας νάνος σε κάποιον πολύ ψηλό, η λύπη στην χαρά («στη δυστυχιά δεν έχουµε κανέναν άλλο πόνον, απ’τη πικρή ανάµνηση των περασµένων χρόνων»)



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµη3) Ο συνειρµός της τοπικής και χρονικής εγγύτητας ή επαφήςΜε τη συνάντηση κάποιου συµµαθητή µας σκεφτόµαστε τα µαθητικά µας χρόνια, την τάξη και τους άλλους συµµαθητές. Ξαναφέρουµε στη συνείδησή µας πρόσωπα, πράγµατα και γεγονότα που ζήσαµε σε άµεση ή έµµεση χρονική στιγµή ή τοπική συνάρτηση µε το πρόσωπο που έχουµε µπροστά µας.∆ιάρκεια της πρωταρχικής εντύπωσης / ζωηρότητά της / συχνότητα επανάληψής της / η χρονική απόσταση της πρώτης στιγµής / η έλλειψη ανταγωνιστικών εντυπώσεων / οι διαφορές των δεκτών της εντύπωσης / η βιολογική τους κατάσταση / οι συνήθειες ζωής του ατόµου



ΜακρόχρονηΜακρόχρονη µνήµηµνήµηΗ διατήρηση και η ανάκληση δυσχαιρένονται από τη λεγόµενη «παρεµβολή». Αυτή παρουσιάζεται όταν αναζητούµε κάτι που έχουµε ταξινοµήσει κάτω από µια γενικότερη κατηγορία και κοινή ένδειξη. Στην αναζήτηση παρεµβάλονται και άλλα που δε χρειαζόµαστε σε µια συγκεκριµένη περίπτωση

1) Όταν η µάθηση νέου υλικού παρεµβάλλεται στην ανάκληση παλαιότερου: π.χ. ξένες γλώσσες

2) Όταν προγενέστερη ύλη παρεµβάλλεται στην απόκτηση νέας ύλης: π.χ.µικροί µαθητές-πολλαπλασιασµός, 5*7,5*9, 6*7

3) Όταν όµοια περιεχόµενα που ακολουθούν άµεσα το ένα το άλλο παρεµβάλλονται αµοιβαία ακριβώς λόγω της οµοιότητάς τους. Παρεµβολή οµοιότητας.π.χ. ∆ιατήρηση διάφορων όµοιων αριθµών τηλεφώνου

4) Όταν έντονα συναισθήµατα παρεµβάλλονται στη διαδικασία µάθησης και διατήρησης µιας ύλης, συναισθηµατική παρεµβολή, π.χ.οι απειλές για κακή βαθµολογία παρεµβάλλονται αρνητικά στη αφοµοίωση της ύλης όσο και καλή να είναι αυτή – Βιέννη-φωτιά



ΜέτρησηΜέτρηση διατήρησης ή λίθηςδιατήρησης ή λίθηςΑ) Μέθοδος της αναγνώρισης: Χρησιµοποιούµε διάφορα

κατάλληλα και αντίστοιχα προς τη ύλη που είχε εκµάθει κανείς ερωτήµατα. Το µέτρος είναι ο αριθµός των στοιχείων που αναγνωρίστηκαν και ο χρόνος που χρειάστηκε.

Β) Μέθοδος της οικονοµίας: εφαρµόζεται στην επανάληψη της εκµάθησης µιας ύλης. Η διαφορά του χρόνου που απαιτήθηκε για την επανάληψη και επανάκτηση ης ύλης σε ποσοστό.

Γ) Η µέθοδος της αναπαραγωγής: το µέτρο είναι το ποσοστό των ορθών απαντήσεων σε ερωτήσεις ανοικτού τύπου



ΚαλυτέρευσηΚαλυτέρευση µνήµηςµνήµης1. Να κάνουµε καλή οργάνωση της ύλης που έχουµε να µάθουµε. Αυτό

σηµαίνει να συνδέσουµε κατάλληλα τα διάφορα στοιχεία, να τα συσχετίζουµε και να τα ταξινοµούµε σε οµάδες.

2. Να ερχόµαστε µε όσο γίνεται περισσότερες αισθήσεις σε σχέση µε µια ύλη:ακουστικά, οπτικά, κινητικά κτλ. Συνδέεται µε το να κρατάει κανείς σηµειώσεις είτε στη διδασκαλία είτε κατά τη µελέτη του. Ανάκληση στοιχείων που βρίσκονται στις σηµειώσεις έχει 7 φορές περισσότερες πιθανότητες

3. Να κάνουµε σωστές συνδέσεις µε ήδη γνωστά δεδοµένα – ο εκπαιδευτικός κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, ο µαθητής κατά τη διάρκεια της µελέτης



ΚαλυτέρευσηΚαλυτέρευση µνήµηςµνήµης4. Να αφήνουµε να µεσολαβεί κάποιος χρόνος ανάµεσα στα διάφορα αντικείµενα

µάθησης, έτσι ώστε να διευκολύνονται οι κατάλληλες συνδέσεις. Η σηµασία των διαλειµάτων είναι µεγάλη στο σχολείο αλλά και στηµ µελέτη. Το ίδιο ισχύει και για την κατάτµηση της ύλης

5. Να αποφεύγουµε τις συναισθηµατικές φορτίσεις και να προσπαθούµε να αυξάνουµε τους θετικούς συναισθηµατικούς όρους κατά τη διδασκαλία/µάθηση. Οι συναισθηµα-τικές παρεµβολές και ανασχέσεις δηµιουργούνται κυρίως όταν αντιµετωπίζει κανείς µια ύλη µάθησης όχι τµηµατικά. Η κόπωση και η πίεση αποτελούν αρνητικές προϋποθέσεις

6. Η επανάληψη µιας ύλης, είναι απαραίτητη προκειµένου να διατηρηθεί και να αυτοµατοποιηθεί της χρήση της. Η επάνηληψη είναι η µητέρα της µάθησης αλλά και της διατήρησεις. Μορφή επανάληψης είναι και η χρήση στην πράξη.

cognitive psychology

Documents

gt