Çocuklukta Beslenme

Sorunları

Dr. Funda ÖZGENÇ

Çocuklukta Beslenme

Sorunları

ENERJİ

TÜKETİMİ

BESİN

ALIMI

AÇLIK

TOKLUK

İŞTAH

Çocuklukta Beslenme

Sorunları

Bir besinin zevkle, istekle

yenmesi = İŞTAH

Deneyimler sonucu

tadından hoşlanılan,

doygunluk hissi yaratan

gıdalara karşı derin istek

İştahın Düzenlenmesi

İştahın Düzenlenmesi

İştahın Düzenlenmesi

İştahın Düzenlenmesi

İştahın Düzenlenmesi

Çocuklukta Yeme

Davranışının Gelişimi

Doğumsal gıda tercihleri

Tatlı-tuzlu, ekşi-acı seçimi

Öğrenilen gıda tercihleri

Sade-basit gıdalar ile beslenmeye başlama

Gıda ile karşılaşma sıklığı

Gıdanın sağlık durumu ile ilintisi

Lezzet etkisi

Neofobi

• OmnivorYeni gıdaya temkinDNA ile kalıtım

• Gelişmemiş insan koruyucu mekanizma

Çocuklukta Yeme

Davranışının Gelişimi

Çevresel etkiler

Aile/anne yeme biçimi

• Sustenance Tedarikçi

• Stimulation Uyarıcı

• Support Destekleyici

• Structure Yapılandırma

• Surveillance Gözetmen

Aile/çevre aktivite düzeyi

Beslenmede ebeveyn kontrolü

• Sağlıksız gıdaların kısıtlanması

• Gıda seçimi ve/veya miktarında baskı uygulanması

•Yeme isteğinin azalması-kaybolması İŞTAHSIZLIK

•Artmış-anormal yeme davranışı OBURLUK

İştahsız Çocuk

Sıklık %20-35

Nörolojik/gelişimsel sorunlu

çocukta %33-90

En sık yakınmalar:

Sınırlı sayıda besin yeme

(%17)

İçmeği yemeğe tercih %13

Seçici %8

Yavaş yeme %6

İlgilenmeme %5

İştahsız Çocuk

Yapısal / Organik hastalık Bilişsel / Psikolojik (Otizm?)

Çevresel / Ailesel Çocukla İlgili

İştahsız Çocuk / Organik

Sebepler

Akut / kronik enfeksiyonlar

Yutma güçlüğü yapan anatomik defektler

GÖR ve GÖRH

Besin alerjileri

Anemi

Paraziter hastalıklar

Fonksiyonel GİS hastalıkları

Kronik hastalıklar (akc., KVS…)

Hormonal nedenler

İştahsız Çocuk / Diğer

Sebepler

Doğumsal gıda tercihleri

Tatlı-tuzlu, ekşi-acı

seçimi

Öğrenilen gıda tercihleri

Sade-basit gıdalar ile

beslenmeye başlama

Gıda ile karşılaşma

sıklığı

Gıdanın sağlık durumu

ile ilintisi

Lezzet etkisi

Neofobi

Çocuk acıkmadan saati

geldi diye besleme

Travmatik gıda geçişleri

Herhangi bir hastalık

sırasında direnç

alışkanlığının tetiklenmesi

İştahsız Çocuk / Diğer

Sebepler

Çevresel etkiler Aile/anne yeme biçimi

Aile/çevre aktivite düzeyi

Beslenmede ebeveyn kontrolü

• Sağlıksız gıdaların kısıtlanması

• Gıda seçimi ve/veya miktarında baskı uygulanması

Aile sofrası alışkanlığının olmaması

Ebeveynlerin yoğun gıda tüketim alışkanlığı

Ebeveynlerin sedanter yaşam biçimi

Zorla ağzını açma, yedirme

Rüşvet/ödül uygulamaları

Uzun süre peşinde, tv karşısında beslenme

Çocuğun öz denetiminin oluşturulmaması

Annenin bireysel kaygılarına kızına yansıt.

İştahsız Çocuk / Diğer

Sebepler

Çocuğa ait sebepler

Bağlanma İletişim

ihtiyacı

Ayrılma Otonomi

kazanma,

bireyselleşme savaşı

İştahsız Çocuğun Değerlendirilmesi

Anamnez Gıda günlüğü (3 gün)

Porsiyon miktarı

Formula düzgün hazırlanıyor

mu?

Gıda içeriği: İçecek miktarı:

süt, meyve suyu, soda, su

Ne zaman, nerede ve kiminle

yemek yer?

Çocuk nasıl besleniyor?

Kendi kendine, pozisyon?

Beslenme savaşları?

Atıştırma: hangi sıklıkta ve

ne atıştırıyor?

Anamnez

Doğum öyküsü; SGA, PM

Yakın dönemde akut enf?

Kr Hastalık?anemi, astım,

KKH

Dışkılama özelliği? Sıklık,

kıvam, kan, mukus ?

Önceki hospitalizasyon, kaza,

travma

Kusma, reflü, GIS bulguları

Zaman içinde büyüme hızı

Kusma ve kilo kaybı organik ve davranışsal yeme

bozukluklarının ayırıcı

tanısında destekleyici fakat ayırıcı değildir !

•Öyküde davranışsal yeme bozukluğunu destekleyen veriler:

•Zorlayıcı baskıcı anne modeli

•Zorla, oyunla beslenme

•Kaşıktan kaçma, görünce öğürme

İştahsız Çocuğun Değerlendirilmesi

Sosyal Özellikler

Evde kimler yaşıyor

Çocuğa kim bakıyor?

Ailenin sosyal

güvencesi?

Stress faktörü varlığı?

Ailede alkol veya ilaç

kullanımı

İhmal edilmiş diğer

çocuk

İştahsız Çocuğun Değerlendirilmesi

Fizik Bakı

Antropometrik ölçümler

Genetik hastalık veya ağırlık

kaybına neden olabilecek

dismorfik özellikler

Ağırlık kaybına neden

olabilecek altta yatan hastalık

Çocuk ihmalini gösterecek

bulgular

Malnütrisyonun

değerlendirilmesi

Laboratuvar

Tarama Testleri

Tam kan sayımı

İdrar bakısı/İdrar

kültürü

Üre, kreatinin,

elektrolitler

KCFT, protein, alb

İştahsız çocukların %1,4’ünde patolojik lab. test (+)

ANAMNEZ

FİZİK BAKI

İştahsız çocukla nasıl baş edilir?

Bebeğe bakanlar

Yönteminiz işe

yaramıyor, bırakın !

Çocuk enerji ihtiyacı

ve alımını kendi

dengeleyebilir! Buna

ikna olun!

Beslenme yanlışları

düzeltin !

Porsiyonlar çocuğun

isteğine göre ayarla

Sıvı tüketimini

yemeklerle çakıştırma

Atıştırma, ödül, cezadan

kaçınılmalı.

Az yiyen çocukta sık ve

zengin öğün sunulmalı

İştahsız çocukla nasıl baş edilir?

İştahsız çocukla nasıl baş edilir?

Aktivite

Düzenli (>3/hf)

Süre (>45dk)

Derecesi

İştahı arttırır

6 h

f

İştahsız çocukla nasıl baş edilir?

Anne sütü

Çocuğun

yemekte

rahat olması

Genç,

bekar anne

Eğitim

Çocuk hekimi + Psikolog + Diyetisyen + Psikiatrist

İştahsız çocukla nasıl baş edilir?

Demir eksikliği Ghrelin, İGF1, insülin

Zn Tat duyusu ve hipotalamusta etkin

Multivitamin desteği İştahı arttırmıyor

Folik asitİştahı arttırıyor?? Ağ. artımı

Seçici Çocuk

Belli gıda gruplarını tercih edip

diğerlerini reddederler Kh grubu

Sıklık

4 aylık bebeklerde %19

24 aylık bebeklerde %50

Malnütriyona neden olmaz!

Yeni ürün ve ürün grupları ort. 8-15 kez denenmeli.

Besin farklı formlarda sunulabilir.

Alternatif sunulmamalı.

Evde rol model olmalı.

Çocuklarda Obesite

Çocuklarda Obesite

Doğumsal/ Genetik besin tercihleri

Genetik kodtatlı, yağlı besinler

Monozigotik ikiz Yeme sürati ve doygunluk hızı

Monozigotik ikizDiyete yanıt benzer (Funda

çok yiyor kilo almıyor, ben ne yesem yarıyor)

FTO geni Egzersiz ile etki (Helena çalışması)

Ebeveyn etkisi

VKİ algısında bozukluk

Enerjisi yüksek gıdalar

Obesojenik ortam

•Poligenik

•Gen-gen, Gen-çevre etkileşimi

Çocuklarda Obesite

Doğumsal/ Genetik besin tercihleri

Ebeveyn etkisi

Ucuz, çabuk hazırlanan, kolay yemek

Doğru beslenme baskısı Çok yeme

Aile sofrasında ebeveynKahvaltıya dikkat

Annenin kendi VKİ ile ilgili düşünceleri Kızın yasak

Annenin duygu-durumu Otoriter anne düzen

Sinirli anne oburluk

VKİ algısında bozukluk

Enerjisi yüksek gıdalar

Obesojenik ortam

Çocuklarda Obesite

Doğumsal/ Genetik besin tercihleri

Ebeveyn etkisi

VKİ algısında bozukluk

N kilolu çocuklar annelerine göre zayıf

%40 anne çocuğunu obes algılamıyor

%20 anne çocuğunu olduğundan zayıf algılıyor

%1 anne çocuğunu olduğundan fazla algılıyor

%83 obes çocuk kendini “biraz toplu” buluyor

Enerjisi yüksek gıdalar

Obesojenik ortamÇocuk ve aile obesiteyi fark etmiyor,

normalin üstü algılıyor

Çocuklarda Obesite

Doğumsal/ Genetik besin tercihleri

Ebeveyn etkisi

VKİ algısında bozukluk

Enerjisi yüksek gıdalar

Obesojenik ortam

Çocuklarda Obesite

Obes Çocukta Beslenme Önerileri

(AHA,AAP)

Öğün zamanlarını ebeveyn belirlemeli, atlanmamalı

Ara öğünlerde kızarmış gıda, dondurma, pasta-börek

gibi yüksek enerjili besin değeri ise düşük gıdalar yerine

meyve-sebze seçilmeli

Düşük yağ/yağsız süt-süt ürünü kullanılmalı

Sedanter hayattan uzaklaşılmalı

Aile sofrasında yemek özendirilmeli

Ergenlikte Beslenme Sorunları

DSM-IV

Anoreksia

Blumia

Sınıflandırılamayan

9-14 yaş

Kız %13,4

Erkek %7,1

Yaşam boyu risk

%0,6-1

Sabrınıza teşekkürler…