cke.gov.plcke.gov.pl/images/_egzamin_maturalny_od_2015/probny/2021… · web viewegzamin maturalny...
TRANSCRIPT
Rodzaj dokumentu
Zasady oceniania rozwiązań zadań
EgzaminEgzamin maturalnyTest diagnostyczny
Przedmiot ChemiaPoziom Poziom rozszerzonyForma arkusza ECHP-R0-660
Termin egzaminu Marzec 2021 rData publikacji dokumentu 12 marca 2021 r
Egzamin maturalny z chemii Test diagnostyczny ndash marzec 2021 r
Ogoacutelne zasady oceniania
Zasady oceniania zawierają przykłady poprawnych rozwiązań zadań otwartych Rozwiązania te określają zakres merytoryczny odpowiedzi i nie muszą być ścisłym wzorcem oczekiwanych sformułowań (za wyjątkiem np nazw symboli pierwiastkoacutew wzoroacutew związkoacutew chemicznych) Wszystkie merytorycznie poprawne odpowiedzi spełniające warunki zadania ocenione są pozytywnie ndash roacutewnież te nieprzewidziane jako przykładowe odpowiedzi w schematach punktowania
Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach
Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (z ktoacuterych jedna jest poprawna a inne ndash błędne) nie otrzymuje punktoacutew za żadną z nich Jeżeli zamieszczone
w odpowiedzi informacje (roacutewnież dodatkowe ktoacutere nie wynikają z treści polecenia) świadczą o zasadniczych brakach w rozumieniu omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej poprawnej odpowiedzi to za odpowiedź taką zdający otrzymuje 0 punktoacutew
W zadaniach wymagających sformułowania wypowiedzi słownej takiej jak wyjaśnienie uzasadnienie opis zmian możliwych do zaobserwowania w czasie doświadczenia oproacutecz poprawności merytorycznej oceniana jest poprawność posługiwania się nomenklaturą chemiczną umiejętne odwołanie się do materiału źroacutedłowego jeżeli taki został przedstawiony oraz logika i klarowność toku rozumowania Sformułowanie odpowiedzi niejasnej lub częściowo niezrozumiałej skutkuje utratą punktu
W zadaniach w ktoacuterych należy dokonać wyboru ndash każdą formę jednoznacznego wskazania (np numer doświadczenia wzory lub nazwy reagentoacutew) należy uznać za poprawne rozwiązanie tego zadania
Rozwiązanie zadania na podstawie błędnego merytorycznie założenia uznaje się w całości za niepoprawne
Rozwiązania zadań doświadczalnych (spostrzeżenia i wnioski) oceniane są wyłącznie wtedy gdy projekt doświadczenia jest poprawny czyli np prawidłowo zostały dobrane odczynniki Zdający powinien wybrać właściwy odczynnik z zaproponowanej listy i wykonać kolejne polecenia Za spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją błędnego wyboru odczynnika lub odczynnikoacutew zdający nie otrzymuje punktoacutew
W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są metoda (przedstawiony tok rozumowania wiążący dane z szukaną) wykonanie obliczeń i podanie wyniku z poprawną jednostką i odpowiednią dokładnością Poprawność wykonania obliczeń i wynik są oceniane tylko wtedy gdy została zastosowana poprawna metoda rozwiązania Wynik liczbowy wielkości mianowanej podany bez jednostek lub z niepoprawnym ich zapisem jest błędny
o Zastosowanie błędnych wartości liczbowych wielkości niewymienionych w informacji wprowadzającej treści zadania poleceniu lub tablicach i niebędących wynikiem obliczeń należy traktować jako błąd metody
o Zastosowanie błędnych wartości liczbowych wielkości podanych w informacji wprowadzającej treści zadania poleceniu lub tablicach należy traktować jako błąd rachunkowy o ile nie zmienia to istoty analizowanego problemu w szczegoacutelności nie powoduje jego uproszczenia
Strona 2 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
o Użycie w obliczeniach błędnej wartości masy molowej uznaje się za błąd metody chyba że zdający przedstawił sposoacuteb jej obliczenia ndash zgodny ze stechiometrią wzoru ndash jednoznacznie wskazujący wyłącznie na błąd rachunkowy
Jeżeli polecenie brzmi Napisz roacutewnanie reakcji w formie hellip to w odpowiedzi zdający powinien napisać roacutewnanie reakcji w podanej formie z uwzględnieniem bilansu masy i ładunku Zapis roacutewnania reakcji w ktoacuterym poprawnie dobrano wspoacutełczynniki stechiometryczne ale nie uwzględniono warunkoacutew zadania (np środowiska reakcji) skutkuje utratą punktoacutew
Notacja Za napisanie wzoroacutew strukturalnych zamiast wzoroacutew poacutełstrukturalnych (grupowych) nie
odejmuje się punktoacutew Jeżeli we wzorze kreskowym zaznaczona jest polaryzacja wiązań to jej kierunek musi
być poprawny Zapis bdquouarrrdquo bdquodarrrdquo w roacutewnaniach reakcji nie jest wymagany W roacutewnaniach reakcji w ktoacuterych ustala się stan roacutewnowagi brak bdquordquo nie powoduje utraty
punktoacutew W roacutewnaniach reakcji w ktoacuterych należy określić kierunek przemiany (np reakcji redoks)
zapis bdquordquo zamiast bdquorarrrdquo powoduje utratę punktoacutew
Strona 3 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 11 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 20211
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z = 36 [hellip] uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach (zapisy konfiguracji pełne skroacutecone i schematy klatkowe)4) określa przynależność pierwiastkoacutew do blokoacutew konfiguracyjnych s p i d układu okresowego (konfiguracje elektronoacutew walencyjnych)5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie symbolu pierwiastka numeru grupy i symbolu bloku 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi Rozwiązanie
Symbol pierwiastka ZnNumer grupy 12Symbol bloku d
1 Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r w sprawie szczegoacutelnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (DzU poz 493 z poacuteźn zm)
Strona 4 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 12 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach w atomach pierwiastkoacutew wieloelektronowych3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z=36 i jonoacutew o podanym ładunku uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach ([hellip] schematy klatkowe)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zapisu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 albo 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10
Zadanie 2 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wyjaśnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(Wartość pierwszej energii jonizacji wodoru jest dużo większa niż w przypadku kolejnych pierwiastkoacutew pierwszej grupy) ponieważ w atomie wodoru elektron nie jest ekranowany przez elektrony wewnętrznych powłok ALBO jest tylko jeden elektron ALBO w atomie wodoru elektron jest najbliżej jądra ALBO atom wodoru nie ma powłok wewnętrznych
Strona 5 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 3 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]3 Reakcje chemiczne Zdający1) przedstawia sposoacuteb w jaki atomy pierwiastkoacutew bloku s [hellip] osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonoacutew)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 AC
Zadanie 4 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawna ocena trzech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 6 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii Test diagnostyczny ndash marzec 2021 r
Ogoacutelne zasady oceniania
Zasady oceniania zawierają przykłady poprawnych rozwiązań zadań otwartych Rozwiązania te określają zakres merytoryczny odpowiedzi i nie muszą być ścisłym wzorcem oczekiwanych sformułowań (za wyjątkiem np nazw symboli pierwiastkoacutew wzoroacutew związkoacutew chemicznych) Wszystkie merytorycznie poprawne odpowiedzi spełniające warunki zadania ocenione są pozytywnie ndash roacutewnież te nieprzewidziane jako przykładowe odpowiedzi w schematach punktowania
Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach
Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (z ktoacuterych jedna jest poprawna a inne ndash błędne) nie otrzymuje punktoacutew za żadną z nich Jeżeli zamieszczone
w odpowiedzi informacje (roacutewnież dodatkowe ktoacutere nie wynikają z treści polecenia) świadczą o zasadniczych brakach w rozumieniu omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej poprawnej odpowiedzi to za odpowiedź taką zdający otrzymuje 0 punktoacutew
W zadaniach wymagających sformułowania wypowiedzi słownej takiej jak wyjaśnienie uzasadnienie opis zmian możliwych do zaobserwowania w czasie doświadczenia oproacutecz poprawności merytorycznej oceniana jest poprawność posługiwania się nomenklaturą chemiczną umiejętne odwołanie się do materiału źroacutedłowego jeżeli taki został przedstawiony oraz logika i klarowność toku rozumowania Sformułowanie odpowiedzi niejasnej lub częściowo niezrozumiałej skutkuje utratą punktu
W zadaniach w ktoacuterych należy dokonać wyboru ndash każdą formę jednoznacznego wskazania (np numer doświadczenia wzory lub nazwy reagentoacutew) należy uznać za poprawne rozwiązanie tego zadania
Rozwiązanie zadania na podstawie błędnego merytorycznie założenia uznaje się w całości za niepoprawne
Rozwiązania zadań doświadczalnych (spostrzeżenia i wnioski) oceniane są wyłącznie wtedy gdy projekt doświadczenia jest poprawny czyli np prawidłowo zostały dobrane odczynniki Zdający powinien wybrać właściwy odczynnik z zaproponowanej listy i wykonać kolejne polecenia Za spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją błędnego wyboru odczynnika lub odczynnikoacutew zdający nie otrzymuje punktoacutew
W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są metoda (przedstawiony tok rozumowania wiążący dane z szukaną) wykonanie obliczeń i podanie wyniku z poprawną jednostką i odpowiednią dokładnością Poprawność wykonania obliczeń i wynik są oceniane tylko wtedy gdy została zastosowana poprawna metoda rozwiązania Wynik liczbowy wielkości mianowanej podany bez jednostek lub z niepoprawnym ich zapisem jest błędny
o Zastosowanie błędnych wartości liczbowych wielkości niewymienionych w informacji wprowadzającej treści zadania poleceniu lub tablicach i niebędących wynikiem obliczeń należy traktować jako błąd metody
o Zastosowanie błędnych wartości liczbowych wielkości podanych w informacji wprowadzającej treści zadania poleceniu lub tablicach należy traktować jako błąd rachunkowy o ile nie zmienia to istoty analizowanego problemu w szczegoacutelności nie powoduje jego uproszczenia
Strona 2 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
o Użycie w obliczeniach błędnej wartości masy molowej uznaje się za błąd metody chyba że zdający przedstawił sposoacuteb jej obliczenia ndash zgodny ze stechiometrią wzoru ndash jednoznacznie wskazujący wyłącznie na błąd rachunkowy
Jeżeli polecenie brzmi Napisz roacutewnanie reakcji w formie hellip to w odpowiedzi zdający powinien napisać roacutewnanie reakcji w podanej formie z uwzględnieniem bilansu masy i ładunku Zapis roacutewnania reakcji w ktoacuterym poprawnie dobrano wspoacutełczynniki stechiometryczne ale nie uwzględniono warunkoacutew zadania (np środowiska reakcji) skutkuje utratą punktoacutew
Notacja Za napisanie wzoroacutew strukturalnych zamiast wzoroacutew poacutełstrukturalnych (grupowych) nie
odejmuje się punktoacutew Jeżeli we wzorze kreskowym zaznaczona jest polaryzacja wiązań to jej kierunek musi
być poprawny Zapis bdquouarrrdquo bdquodarrrdquo w roacutewnaniach reakcji nie jest wymagany W roacutewnaniach reakcji w ktoacuterych ustala się stan roacutewnowagi brak bdquordquo nie powoduje utraty
punktoacutew W roacutewnaniach reakcji w ktoacuterych należy określić kierunek przemiany (np reakcji redoks)
zapis bdquordquo zamiast bdquorarrrdquo powoduje utratę punktoacutew
Strona 3 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 11 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 20211
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z = 36 [hellip] uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach (zapisy konfiguracji pełne skroacutecone i schematy klatkowe)4) określa przynależność pierwiastkoacutew do blokoacutew konfiguracyjnych s p i d układu okresowego (konfiguracje elektronoacutew walencyjnych)5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie symbolu pierwiastka numeru grupy i symbolu bloku 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi Rozwiązanie
Symbol pierwiastka ZnNumer grupy 12Symbol bloku d
1 Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r w sprawie szczegoacutelnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (DzU poz 493 z poacuteźn zm)
Strona 4 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 12 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach w atomach pierwiastkoacutew wieloelektronowych3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z=36 i jonoacutew o podanym ładunku uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach ([hellip] schematy klatkowe)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zapisu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 albo 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10
Zadanie 2 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wyjaśnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(Wartość pierwszej energii jonizacji wodoru jest dużo większa niż w przypadku kolejnych pierwiastkoacutew pierwszej grupy) ponieważ w atomie wodoru elektron nie jest ekranowany przez elektrony wewnętrznych powłok ALBO jest tylko jeden elektron ALBO w atomie wodoru elektron jest najbliżej jądra ALBO atom wodoru nie ma powłok wewnętrznych
Strona 5 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 3 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]3 Reakcje chemiczne Zdający1) przedstawia sposoacuteb w jaki atomy pierwiastkoacutew bloku s [hellip] osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonoacutew)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 AC
Zadanie 4 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawna ocena trzech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 6 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
o Użycie w obliczeniach błędnej wartości masy molowej uznaje się za błąd metody chyba że zdający przedstawił sposoacuteb jej obliczenia ndash zgodny ze stechiometrią wzoru ndash jednoznacznie wskazujący wyłącznie na błąd rachunkowy
Jeżeli polecenie brzmi Napisz roacutewnanie reakcji w formie hellip to w odpowiedzi zdający powinien napisać roacutewnanie reakcji w podanej formie z uwzględnieniem bilansu masy i ładunku Zapis roacutewnania reakcji w ktoacuterym poprawnie dobrano wspoacutełczynniki stechiometryczne ale nie uwzględniono warunkoacutew zadania (np środowiska reakcji) skutkuje utratą punktoacutew
Notacja Za napisanie wzoroacutew strukturalnych zamiast wzoroacutew poacutełstrukturalnych (grupowych) nie
odejmuje się punktoacutew Jeżeli we wzorze kreskowym zaznaczona jest polaryzacja wiązań to jej kierunek musi
być poprawny Zapis bdquouarrrdquo bdquodarrrdquo w roacutewnaniach reakcji nie jest wymagany W roacutewnaniach reakcji w ktoacuterych ustala się stan roacutewnowagi brak bdquordquo nie powoduje utraty
punktoacutew W roacutewnaniach reakcji w ktoacuterych należy określić kierunek przemiany (np reakcji redoks)
zapis bdquordquo zamiast bdquorarrrdquo powoduje utratę punktoacutew
Strona 3 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 11 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 20211
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z = 36 [hellip] uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach (zapisy konfiguracji pełne skroacutecone i schematy klatkowe)4) określa przynależność pierwiastkoacutew do blokoacutew konfiguracyjnych s p i d układu okresowego (konfiguracje elektronoacutew walencyjnych)5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie symbolu pierwiastka numeru grupy i symbolu bloku 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi Rozwiązanie
Symbol pierwiastka ZnNumer grupy 12Symbol bloku d
1 Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r w sprawie szczegoacutelnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (DzU poz 493 z poacuteźn zm)
Strona 4 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 12 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach w atomach pierwiastkoacutew wieloelektronowych3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z=36 i jonoacutew o podanym ładunku uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach ([hellip] schematy klatkowe)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zapisu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 albo 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10
Zadanie 2 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wyjaśnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(Wartość pierwszej energii jonizacji wodoru jest dużo większa niż w przypadku kolejnych pierwiastkoacutew pierwszej grupy) ponieważ w atomie wodoru elektron nie jest ekranowany przez elektrony wewnętrznych powłok ALBO jest tylko jeden elektron ALBO w atomie wodoru elektron jest najbliżej jądra ALBO atom wodoru nie ma powłok wewnętrznych
Strona 5 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 3 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]3 Reakcje chemiczne Zdający1) przedstawia sposoacuteb w jaki atomy pierwiastkoacutew bloku s [hellip] osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonoacutew)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 AC
Zadanie 4 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawna ocena trzech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 6 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 11 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 20211
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z = 36 [hellip] uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach (zapisy konfiguracji pełne skroacutecone i schematy klatkowe)4) określa przynależność pierwiastkoacutew do blokoacutew konfiguracyjnych s p i d układu okresowego (konfiguracje elektronoacutew walencyjnych)5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie symbolu pierwiastka numeru grupy i symbolu bloku 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi Rozwiązanie
Symbol pierwiastka ZnNumer grupy 12Symbol bloku d
1 Załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 marca 2020 r w sprawie szczegoacutelnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (DzU poz 493 z poacuteźn zm)
Strona 4 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 12 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach w atomach pierwiastkoacutew wieloelektronowych3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z=36 i jonoacutew o podanym ładunku uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach ([hellip] schematy klatkowe)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zapisu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 albo 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10
Zadanie 2 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wyjaśnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(Wartość pierwszej energii jonizacji wodoru jest dużo większa niż w przypadku kolejnych pierwiastkoacutew pierwszej grupy) ponieważ w atomie wodoru elektron nie jest ekranowany przez elektrony wewnętrznych powłok ALBO jest tylko jeden elektron ALBO w atomie wodoru elektron jest najbliżej jądra ALBO atom wodoru nie ma powłok wewnętrznych
Strona 5 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 3 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]3 Reakcje chemiczne Zdający1) przedstawia sposoacuteb w jaki atomy pierwiastkoacutew bloku s [hellip] osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonoacutew)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 AC
Zadanie 4 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawna ocena trzech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 6 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 12 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach w atomach pierwiastkoacutew wieloelektronowych3) zapisuje konfiguracje elektronowe atomoacutew pierwiastkoacutew do Z=36 i jonoacutew o podanym ładunku uwzględniając rozmieszczenie elektronoacutew na podpowłokach ([hellip] schematy klatkowe)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zapisu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s2 albo 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10
Zadanie 2 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wyjaśnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(Wartość pierwszej energii jonizacji wodoru jest dużo większa niż w przypadku kolejnych pierwiastkoacutew pierwszej grupy) ponieważ w atomie wodoru elektron nie jest ekranowany przez elektrony wewnętrznych powłok ALBO jest tylko jeden elektron ALBO w atomie wodoru elektron jest najbliżej jądra ALBO atom wodoru nie ma powłok wewnętrznych
Strona 5 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 3 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]3 Reakcje chemiczne Zdający1) przedstawia sposoacuteb w jaki atomy pierwiastkoacutew bloku s [hellip] osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonoacutew)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 AC
Zadanie 4 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawna ocena trzech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 6 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 3 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający1) określa liczbę cząstek elementarnych w atomie [hellip]2) stosuje zasady rozmieszczania elektronoacutew na orbitalach [hellip]3 Reakcje chemiczne Zdający1) przedstawia sposoacuteb w jaki atomy pierwiastkoacutew bloku s [hellip] osiągają trwałe konfiguracje elektronowe (tworzenie jonoacutew)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 AC
Zadanie 4 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
2 Struktura atomu ndash jądro i elektrony Zdający5) wskazuje na związek pomiędzy budową atomu a położeniem pierwiastka w układzie okresowym
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawna ocena trzech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 6 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 5 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III etap edukacyjny 5 Woda i roztwory wodne Zdający5) [hellip] oblicza ilość substancji ktoacuterą można rozpuścić w określonej ilości wody w podanej temperaturzeIV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [hellip] roztworoacutew
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach na 100 gramoacutew wody1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w innej jednostce niż g na 100 g wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Uwaga Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku liczbowego od przyjętych zaokrągleń Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniemasa sacharozy w roztworze o temperaturze 20 degC204 g sacharozy ndash 304 g roztworu x g sacharozy ndash 3040 g roztworu x = 2040 gmasa sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC2040 g + 1590 g = 3630 gmasa roztworu o temperaturze 80 degC3040 g + 1590 g = 4630 gmasa wody w roztworze o temperaturze 80 degC4630 g ndash 3630 g = 1000 grozpuszczalność sacharozy w roztworze o temperaturze 80 degC3630 g sacharozy ndash 1000 g wody x g ndash 100 g wody x = 363 (g na 100 g wody)
Strona 7 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 6 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4Kinetyka i statyka chemiczna Zdający 3) stosuje pojęcia [hellip] energia aktywacji do opisu efektoacutew energetycznych przemian5) przewiduje wpływ [hellip] obecności katalizatora [hellip] na szybkość reakcji []6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Zadanie 7 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający4) interpretuje zapis ΔH lt 0 i ΔH gt 0 do określenia efektu energetycznego reakcji6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi []7) stosuje regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury stężenia reagentoacutew i ciśnienia na układ pozostający w stanie roacutewnowagi dynamicznej
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie wszystkich zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 A 2 B 3 A
Strona 8 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 8 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy1 Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego Zdający2) zapisuje wzory hydratoacutew i soli bezwodnych [hellip]IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem [] roztworoacutew z zastosowaniem pojęć stężenie [] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
hydratu1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash niepoprawny wzoacuter albo brak wzoru hydratu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
RozwiązanienBa( NO3 )2
=nBa2+ =005 d m3 ∙0600 mol∙d m3 = 0030 mol
nBaSO4 =5825 g233 g∙mo l-1 =0025 mol
⟹ azotan (V ) baru został użyty w nadmiarzenNa2 SO4
=nhydratu=0025 mol
8050 g ndashndashndashndashndashndashndash 0025 mol x ndashndashndashndashndashndashndash 1 mol
M hydratu=1 mol ∙8050 g0025 mol
= 322 g ∙ mol -1
Masa wody w 1 molu hydratu
322 g ndash 142 g = 180 g ⟹nH2 O=10 mol Wzoacuter hydratu Na2SO4∙10H2O
Strona 9 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 9 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
7 Metale Zdający3) analizuje i poroacutewnuje właściwości [] chemiczne metali grup [hellip] 2
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne wyjaśnienie 0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji Ca + 2H2Orarr Ca2+ + 2OHndash + H2
Wyjaśnienie Elektrony walencyjne znajdują się na powłokach w roacuteżnej odległości od jądra atomowego ALBO Energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych wapnia jest większa niż energia potencjalna elektronoacutew walencyjnych magnezu
Zadanie 10 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości stałej dysocjacji pH pKw10) poroacutewnuje moc elektrolitoacutew na podstawie wartości ich stałych dysocjacji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uporządkowanie wzoroacutew soli0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieNH4Cl NH4NO2 NaNO3 NaF
Strona 10 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 111 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający5) uzasadnia (ilustrując roacutewnaniami reakcji) przyczynę [] odczynu [] niektoacuterych roztworoacutew soli (hydroliza)7) pisze roacutewnania reakcji [] hydrolizy soli w formie [hellip] jonowej ([hellip] skroacuteconej)
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie
NH4+
+ 2H2O NH3 H2O + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3 + H3O+
ALBO NH4+
+ H2O NH3∙H2O + H+
Zadanie 112 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający8) klasyfikuje substancje do kwasoacutew lub zasad zgodnie z teorią Broslashnsteda ndashLowryrsquoego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie funkcji wody0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie(funkcję) kwasu
Strona 11 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 12 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartości [] pH [hellip]5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia związane z przygotowaniem rozcieńczaniem [hellip] roztworoacutew z zastosowaniempojęć stężenie procentowe i molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie
wyniku1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku z niewłaściwym zaokrągleniemLUB
ndash podanie wyniku z błędną jednostką0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
RozwiązanieSposoacuteb Imasa roztworu przed rozcieńczeniem
mr = d Vr= 105 g middot cmminus3
10 cm3
= 105 gmasa HCl w roztworze
10 g ndash 10000 g x ndash 105 g x = 105 g
liczba moli HCl3646 g ndash 1 mol 105 g ndash x mol x = 00288 mola
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
750 cm3
ndash 00288 mol
1000 cm3
ndash x mol x = 00384 mol
cm = 00384 mol middot dmminus3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[00384] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042
Strona 12 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
pH = 14
Strona 13 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Sposoacuteb IIliczba moli HCl
n= mM
=C p∙ d ∙V r
M ∙ 100 =10∙1050 g∙d m ndash3 ∙001 d m3
3646 g∙mo lndash1 ∙100= 00288 mol
stężenie kationoacutew wodorowych (HCl)
cm=n
V r=00288 mol
075 d m3 =00384 mol∙d mndash3
rArr [H+
] = 00384 mol middot dmminus3
[H+
] iquest 0038 mol middot dmminus3
pH roztworu
pH = ndash log[H+
] = ndashlog[0038] = ndashlog[10minus1
038] = 1 + 042 pH = 14
Zadanie 13 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający9) interpretuje wartość [hellip] pH [hellip]7 Metale Zdający4) planuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego przebieg pozwoli wykazać że [hellip] wodorotlenek glinu wykazuje charakter amfoteryczny
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie dwoacutech roacutewnań1 pkt ndash poprawne określenie charakteru chemicznego i napisanie tylko jednego roacutewnania0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieCharakter chemiczny amfoterycznyRoacutewnania reakcji
Al (OH )3 + 3 H3 O+ rarr A l3+ + 6H2 O ALBO Al (OH )3 + 3H+iquest rarr Al3+ + 3H 2Oiquest
Al (OH )3 + O Hndash rarr [Al (OH )4 ]ndash ALBO Al (OH )3 + 3O Hndash rarr [Al (OH )6 ]3ndash
Strona 14 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 14 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweIII Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający8) projektuje [] doświadczenia pozwalające otrzymać roacuteżnymi metodami [] wodorotlenki i sole
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne zapisanie wszystkich wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieW proboacutewce 1 AlCl3W proboacutewce 2 KOHW proboacutewce 3 AgNO3
Zadanie 15 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji III etap edukacyjny
3 Reakcje chemiczne Zdający2) zapisuje odpowiednie roacutewnania wskazuje substraty i produkty dobiera wspoacutełczynniki w roacutewnaniach reakcji chemicznych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie 12NH4Cl + Ca(OH)2 rarr 2NH3 + CaCl2 + 2H2ORoacutewnanie 2
2NaHCO3 (T ) Na2CO3 + CO2 + H2O
Strona 15 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 161 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
III Opanowanie czynności praktycznych IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali6) projektuje [hellip] doświadczenie ktoacuterego wynik pozwoli poroacutewnać aktywność chemiczną metali []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz poprawny opis zmian wyglądu płytki
i wyglądu roztworu 1 pkt ndash poprawny wyboacuter obu odczynnikoacutew oraz błędny opis zmian wyglądu płytki lub wyglądu
roztworu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieZestaw I B Zestaw II C ALBO Zestaw I Cu Zestaw II AgNO3
Zmiana wyglądu płytki Miedziana płytka pokrywa się srebrzystoszarym nalotem ALBO się roztwarza (zanika)Zmiana wyglądu roztworu Roztwoacuter zabarwia się na niebiesko
Zadanie 162 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 AD 2 A
Strona 16 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 163 (0ndash2)Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełowe
II Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony7 Metale Zdający5) przewiduje kierunek przebiegu reakcji metali z [] roztworami solami na podstawie danych zawartych w szeregu napięciowym metali
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne uzupełnienie dwoacutech zdań i poprawne ich uzasadnienie1 pkt ndash poprawne uzupełnienie jednego zdania i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 BUzasadnienie Reakcja między miedzią a jonami srebra(I) zachodzi w stosunku molowym 12 Gdy powstaje jeden mol kationoacutew miedzi z roztworu ubywają 2 mole jonoacutew srebra2 CUzasadnienie aniony nie biorą udziału w tej reakcji
Zadanie 17 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający1) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć [] utleniacz reduktor []8 Niemetale Zdający8) opisuje typowe właściwości chemiczne tlenkoacutew pierwiastkoacutew o liczbach atomowych od 1 do 20 [hellip] w tym zachowanie wobec [] kwasoacutew []
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew obu reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew produktoacutew jednej reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniez kwasem solnym MnCl2 Cl2 H2O z kwasem siarkowym(VI) MnSO4 O2 H2O
Strona 17 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 18 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks5) stosuje zasady bilansu elektronowego ndash dobiera wspoacutełczynniki stechiometryczne w roacutewnaniach reakcji utleniania-redukcji (w formie cząsteczkowej i jonowej)
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz napisanie
roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej oraz błędne
napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej albo brak roacutewnania w formie cząsteczkowej
ALBO ndash błędne napisanie jednego lub dwoacutech roacutewnań w formie jonowo-elektronowej albo brak
roacutewnań oraz poprawne napisanie roacutewnania reakcji w formie cząsteczkowej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji redukcjiO2 + 4endash + 2H2O rarr 4OHndash
Roacutewnanie reakcji utleniania
MnO2 + 4OHndash rarr MnO42minusiquestiquest+ 2H2O + 2endash (x2)
Sumaryczne roacutewnanie reakcji2MnO2 + O2 + 4NaOH rarr 2Na2MnO4
+ 2H2O
Strona 18 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 191 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacjiII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony6 Reakcje utleniania i redukcji Zdający3) wskazuje utleniacz reduktor proces utleniania i redukcji w podanej reakcji redoks
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie TakUzasadnienie Jony dichromianowe(VI) i jod w opisanych przemianach ulegają redukcji czyli pełnią funkcję utleniacza
Zadanie 192 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający5) dokonuje interpretacji jakościowej i ilościowej roacutewnania reakcji w ujęciu molowym masowym [hellip]6) wykonuje obliczenia [hellip] dotyczące mas substratoacutew i produktoacutew (stechiometria wzoroacutew i roacutewnań chemicznych)5 Roztwory i reakcje zachodzące w roztworach wodnych Zdający1) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć stężenie [hellip] molowe
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku
w gramach1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku liczbowegoLUB
ndash podanie wyniku w jednostce innej niż gramy0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Strona 19 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Należy zwroacutecić uwagę na zależność wyniku końcowego od przyjętych zaokrągleń wynikoacutew pośrednich Za poprawny należy uznać każdy wynik będący konsekwencją zastosowanej poprawnej metody i poprawnych obliczeń
Rozwiązaniestosunek molowy ndichromianu(VI) potasu ntiosiarczanu sodu = 1 6ntiosiarczanu sodu = 00204 dm3 ∙ 01 mol ∙ dmndash3 = 204 ∙ 10ndash3mola
ndichromianu(VI) potasu = 204 sdot1 0-3
6 = 034 ∙ 10ndash3 mola
masa dichromianu(VI) potasumdichromianu(VI) potasu = n ∙ M = 034 ∙ 10ndash3 mola ∙ 294 g ∙ molndash1 = 01 (g)
Zadanie 20 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
3 Wiązania chemiczne Zdający4) rozpoznaje typ hybrydyzacji (sp sp2 sp3) w prostych cząsteczkach związkoacutew [hellip] organicznych5) określa typ wiązania (σ i π) w prostych cząsteczkach6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania [] na właściwości fizyczne substancji organicznych []III etap edukacyjny 2 Wewnętrzna budowa materii Zdający8) [hellip] opisuje powstawanie wiązań atomowych [hellip]
Zasady oceniania2 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter czterech odpowiedzi1 pkt ndash uzupełnienie zdań ndash poprawny wyboacuter trzech lub dwoacutech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 B 2 B 3 A 4 B
Strona 20 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 21 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający3) zapisuje wzory elektronowe typowych cząsteczek związkoacutew kowalencyjnych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndashpoprawny wyboacuter wzoru elektronowego chloroetanu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieA
Zadanie 22 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający1) stosuje pojęcie mola (w oparciu o liczbę Avogadra)2) odczytuje w układzie okresowym masy atomowe pierwiastkoacutew i na ich podstawie oblicza masę molową związkoacutew chemicznych (nieorganicznych []) o podanych wzorach (lub nazwach)4) ustala wzoacuter empiryczny i rzeczywisty związku chemicznego ([] organicznego) na podstawie jego składu wyrażonego w masowych i masy molowej
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wzoru
sumarycznego węglowodoru spełniającego warunki zadania 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wzoru sumarycznegoLUB
ndash podanie błędnego wzoru lub brak wzoru0 pkt ndash zastosowanie błędnej metody obliczenia albo brak rozwiązania
Strona 21 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Rozwiązanieliczba moli węglowodoru CxHy
602 1023 ndash 1 mol843 1022 ndash x mola x = 014 mola
liczba moli tlenu2240 dm3 ndash 1 mol1568 dm3 ndash x mola x = 070 mola
liczby moli CO24401 g ndash 1 mol1848 g ndash x mola x = 042 mola
liczba atomoacutew węgla i wodoru w cząsteczce CxHy
CxHy + 4 x+ y4 O2 = x CO2 + y
2 H2On Cx Hy
nC O2= 1
x=014
042rArr x=3
n O2
nC O2=4 x+ y
4 x=070
042rArr y=8
Wzoacuter C3H8
Zadanie 23 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji i poprawne określenie mechanizmu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRoacutewnanie reakcji
C6H5NO2 +HNO3 H2 SO4rarr
C6H4(NO2)2 +H2O
ALBO
Mechanizm reakcji elektrofilowy
Strona 22 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Uwaga Roacutewnanie reakcji mononitrobenzenu z kwasem azotowym(V) w stosunku molowym 1 2 prowadzącej do otrzymania 135-trinitrobenzenu należy uznać za poprawne
Strona 23 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 24 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie wzoroacutew uproszczonych dwoacutech produktoacutew mononitrowania
fenolu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieWzory produktoacutew mononitrowania fenolu
ALBO 2ndashnitrofenol (o-nitrofenol) 4ndashnitrofenol (p-nitrofenol)
Zadanie 25 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający13) opisuje właściwości węglowodoroacutew aromatycznych na przykładzie reakcji benzenu [hellip] nitrowanie pisze odpowiednie roacutewnania reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew Zdający6) opisuje reakcję benzenolu z [hellip] kwasem azotowym(V) [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash F
Strona 24 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 26 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający7) opisuje właściwości chemiczne alkanoacutew na przykładzie następujących reakcji [] podstawianie (substytucja) atomu (lub atomoacutew) wodoru przez atom (lub atomy) chloru [] przy udziale światła (pisze odpowiednie roacutewnania reakcji)8) planuje ciąg przemian pozwalających otrzymać np eten z etanu (z udziałem fluorowcopochodnych węglowodoroacutew) ilustruje je roacutewnaniami reakcji10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] w oparciu o reakcje[] odwodnienie do alkenoacutew [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji1 pkt ndash poprawne napisanie jednego roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
RozwiązanieReakcja 1
Reakcja 3
Strona 25 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 27 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
9 Węglowodory Zdający10) wyjaśnia na prostych przykładach mechanizmy reakcji substytucji [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne określenie typu i mechanizmu reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieTyp reakcji substytucjaMechanizm reakcji nukleofilowy
Zadanie 28 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający1) [] wskazuje wzory alkoholi pierwszo- drugo- i trzeciorzędowych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawneokreślenie rzędowości wszystkich alkoholi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieI ndash C II ndash A III ndash B
Strona 26 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 29 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
10 Hydroksylowe pochodne węglowodoroacutew ndash alkohole i fenole Zdający3) opisuje właściwości chemiczne alkoholi [] utlenienie do związkoacutew karbonylowych i ewentualnie do kwasoacutew karboksylowych [] zapisuje odpowiednie roacutewnania reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash poprawne napisanie trzech wzoroacutew1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech wzoroacutew0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak odpowiedzi
Rozwiązaniealkohol B CH3C(CH3)(OH)CH3
produkt dwoacutech kolejnych przemian ktoacuterym uległ alkohol C CH3ndashCH2ndashCH2ndashCOOHprodukt jednej przemiany alkoholu A CH3ndashCH2ndashCOndashCH3
Zadanie 30 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony3 Wiązania chemiczne Zdający6) opisuje i przewiduje wpływ rodzaju wiązania ([hellip] wodorowe [hellip]) na właściwości fizyczne substancji [hellip] organicznych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie zdań0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieDobra rozpuszczalność metanalu i propanonu w wodzie wynika z obecności w cząsteczkach aldehydoacutew i ketonoacutew grupy (karbonylowej) ktoacutera ma charakter polarny ALBO pomiędzy grupami karbonylowymi a cząsteczkami wody tworzą się wiązania wodorowe
Wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej aldehydoacutew i ketonoacutew rozpuszczalność tych związkoacutew w wodzie zmniejsza się ponieważ zaczyna przeważać hydrofobowy charakter podstawnikoacutew alkilowych
Strona 27 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 311 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony11 Związki karbonylowe ndash aldehydy i ketony Zdający2) [hellip] tworzy nazwy systematyczne [hellip] aldehydoacutew [hellip]12 Kwasy karboksylowe Zdający6) opisuje budowę dwufunkcyjnych pochodnych węglowodoroacutew [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie nazwy systematycznej0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie3-hydroksybutanal
Zadanie 312 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweI Wykorzystanie i tworzenie informacji IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony
13 Estry i tłuszcze Zdający6) zapisuje ciągi przemian (i odpowiednie roacutewnania reakcji) wiążące ze sobą właściwości [hellip] pochodnych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie roacutewnania reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie2CH3CH2CHO (NaOH)
rarr CH3CH2CH(OH)ndashCH(CH3)CHO
Strona 28 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 321 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutewIII Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawny wyboacuter i zapisanie zmian0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanieroztwoacuter zmienia barwę z pomarańczowej na ciemnozielonąwydziela się gaz
Zadanie 322 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
III Opanowanie czynności praktycznych
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony12 Kwasy karboksylowe Zdający2) na podstawie obserwacji wynikoacutew doświadczenia [hellip] wnioskuje o redukujących właściwościach kwasu mroacutewkowego uzasadnia przyczynę tych właściwości
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzasadnienie właściwości redukujących kwasu metanowego0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieKwas metanowy ma właściwości redukujące ponieważ w jego cząsteczce występuje grupa aldehydowa ALBO cząsteczka kwasu metanowego ma atom wodoru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla grupy karbonylowej
Strona 29 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 33 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony13 Estry i tłuszcze Zdający1) opisuje strukturę cząsteczek estroacutew i wiązania estrowego
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieC
Zadanie 34 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony1 Atomy cząsteczki i stechiometria chemiczna Zdający6) wykonuje obliczenia z uwzględnieniem wydajności reakcji i mola [hellip]4 Kinetyka i statyka chemiczna Zdający6) wykazuje się znajomością i rozumieniem pojęć stan roacutewnowagi dynamicznej i stała roacutewnowagi zapisuje wyrażenie na stałą roacutewnowagi podanej reakcji
Zasady oceniania2 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody (w tym poprawne zapisanie wyrażenia na stałą
roacutewnowagi przemiany) poprawne wykonanie obliczeń oraz podanie wyniku 1 pkt ndash zastosowanie poprawnej metody ale
ndash popełnienie błędoacutew rachunkowych prowadzących do błędnego wyniku0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższych kryterioacutew albo brak rozwiązania
Rozwiązanie
K= x2
(1minusx )2=4
x1=23=0667 mol
x2=iquest2 mole rArr nie spełnia warunkoacutew zadania
W ( )=06671
∙100 = 667
Strona 30 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zadanie 35 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający11) zapisuje roacutewnania reakcji kondensacji [hellip] cząsteczek aminokwasoacutew [hellip] i wskazuje wiązanie peptydowe w otrzymanym produkcie
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
RozwiązanieRozstrzygnięcie NieUzasadnienie Sekwencję aminokwasoacutew zapisuje się od N-końca do C-końca Seryna ma wolną (niebiorącą udziału w tworzeniu wiązań peptydowych) grupę aminową a wolną grupę karboksylową ma ostatni aminokwas czyli alanina
Zadanie 36 (0ndash2)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony14 Związki organiczne zawierające azot Zdający10) opisuje właściwości kwasowo-zasadowe aminokwasoacutew oraz mechanizm powstawania jonoacutew obojnaczych
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne napisanie dwoacutech roacutewnań reakcji0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1
2
Strona 31 z 33
+ H3O+H3N
+CH2COOH + H2OH3N
+CH2COO
minus
+ OH-H3N
+CH2COO
minusH2NCH2COO
minus + H2O
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Egzamin maturalny z chemii ndash termin dodatkowy 2020 r
Zadanie 37 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom rozszerzony9 Węglowodory Zdający4) rysuje wzory strukturalne i poacutełstrukturalne [hellip] izomeroacutew optycznych [hellip]
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne uzupełnienie schematu0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie11 H 2 CH2S 3 H2N21 NH2 2 CH2S 3 H
Uwaga Rozmieszczenie podstawnikoacutew może być inne ale schematy muszą być uzupełnione tak aby przedstawiały poprawne wzory poacutełstrukturalne (grupowe) obu enancjomeroacutew
Zadanie 38 (0ndash1)
Wymagania egzaminacyjne 2021
Wymaganie ogoacutelne Wymaganie szczegoacutełoweII Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemoacutew
IV etap edukacyjny ndash poziom podstawowy3 Chemia wspomaga nasze zdrowie Chemia w kuchni Zdający2) opisuje procesy fermentacyjne zachodzące podczas wyrabiania ciasta i pieczenia chleba produkcji wina otrzymywania kwaśnego mleka jogurtoacutew seroacutew [hellip]
Strona 32 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Zasady oceniania1 pkt ndash poprawne wskazanie trzech odpowiedzi0 pkt ndash odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi
Rozwiązanie1 ndash F 2 ndash P 3 ndash P
Strona 33 z 33