civil magazine 808 no 3

120

Upload: mojtaba-asghari

Post on 11-Mar-2016

225 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

مجله شماره 3-بهار و تابستان 92

TRANSCRIPT

Page 2: Civil magazine 808 no 3

1

ضبسبه

808 الکتشیکی تخػػی علوی هجل :ضبسبه

1392 ثب ي سبثشبن، 3 مب

808 آډی ځي :اهتیبص غبحت

هی اٲی ډؼشجی :هسئل هذیش

www. civil808. com

:هجل هطبذ سش

اٳ ىی دی ډبي ډٮمڃ بی ي ا اشٶبى ػ ث آن آوالیه ډبي ثای څا يثبي ډی پشيویپیاڅ سمبډب ر ث ډؼچ

.ومبییي اشٶبى از ي سٮجی بیز ى ډى٪ میه ثای ٽ یيی ایجٻ اساویي ډی هى بی ٽبډذیس يی ث

3000990666808 :دیبډټ ډٽ

com. 808info@Civil :اڅپشيویټ دز

، ر، ٵشٽذی، $ؿبح ر ث ي ػیی ي ٽچی ر ث آن ډؼيى سڅیي یب سپظی. ثبي ډی ډلٶ٧ اط ایه كٺٷ سمبډی

.ثبي ډی ډمى٫ 808 آډی ځي ډپشة اػب ثيين اڅپشيویپی# و ثب ي سی

808 ډؼبی اوشبار ث ډشٮچٸ ي ډلٶ٧ 1348 بڃ ډة ډىٶبن ي ډڅٶبن كٺٷ ٹبون ثب ډ٦بثٸ اط ایه كٺٷ ٽچی

. ىاى ٹبووی دیڂى ي ډمى٫ 808 آډی ځي ا اػب ٽت ثيين پڄ ث اوشب ي ؿبح ځو يثبي ډی

Page 3: Civil magazine 808 no 3

2

:فشست

: څيڇ يثالٿ ویی سوی 3ډٺبڅ ډؼچ ٵچىبډ مب

808 آهصضی گشداخلی اخجبس

ثوبډ ث ي بوی ډلشای آډی Civil808 + 808ى٭ر ث مپبی ى سیڈ هجی

اخجبس تحلیلی:

، ػز ا٥ال٫ ا ډمشیه اهجب سلچیچی ډىيی ٭مان 808Civil ا اويای ثو اهجب سلچیچی «

1392ډىاى 22 ىج ، ډٮٵی اىی دبىٽز بی ٭ماوی ىویب «

1392ډىاى 24دىؼىج ، ادچیپیه ثس ٭ماوی ډٶیي ثای ځی بی مىي ي سجچز ب 10ډٮٵی «

1392ډىاى 28ىيىج ، كياٹڄ بیی ٽ ډىيبن ي ىاوؼیبن ش بی ډىيی ثبیز ا ایىشوز ثياوىي «

ډىاى 28ىيىج ، ؿ٦ ډی ساویڈ د ا ٵبٯ اڅشلیچی ا ش بی ډىيی ث ډٹٮیز بی ٽبی هثی ثیڈ «

1392

1392ی 8ػمٮ ، ) ویىي ډیمبن: $وپبر اڃ ویه ډش ي ثآيى بهشمبن اپچز ٵچی ي ثشىی «

1392ی 11ىيىج ، )ویىي ډیمبن: $وپبسی دیاډن ٥ف ٹبة بی یجيا ٽ بیي وىیي ثبیي «

ی 19 ىج ، #ؿڂو یټ ډؼی بهشمبن هة اوشوبة ٽىیڈ؟ $ؿټ څیز ي څیز ٽز بی دیمبوپبی ثس «

1392

1392ی 22ػمٮ ، )آیب ډیشان ث وڇ اٵا بی ٽٻ ي ا٭شمبى ٽى؟$ډٮٵی وڇ اٵا بی سلچیڄ ب «

1392ی 26 ىج ، ز وبڇ ى آډن ييى ث كٵ و٪بڇ ډىيی ثياویيم آوـ ثبیز ا طج «

808 هجبصی آهصضگب

808تبکى ثشگضاس ضذ دس آهصضگب یب آهبس دس ی،آهصش هجبص یبیهضا

808 هجبصی اتطبسات

بیی اص کتبة وکبسی اسبتیذ دس اتطبس سایگبى ثخص -هضایبی اتطبست هجبصی

یساص کطس سئ ییاجشا یسبص ب، و ب یهقبم سبص یساکبس ب»کتبة»

808 سادی

808ظش ضوب دس استجبط ثب سادی -(808هضایبی سادی عوشای)یژ یکسبلگی سادی

ثب پذس هذسی صلضل ایشاى ، هذس علی اکجش هعیي فش 808هػبحج سادی

Page 4: Civil magazine 808 no 3

3

ی تخػػی، لضم ثالگ یس 3ضوبس هجل سشهقبل

ایه مب ا ٵچىبډ ډبث مب بی دییه اهشب ث ػمٮجىيی ډلشای آډی سڅیي ي ى بیز ى ىي ٵڄ ثب

ىاى ٽ كبيی ډمشیه ډلشای آډی سڅیي ي ى ثو اىی، اوشبار ي آډڂب ث ٭الي 1392ي سبثشبن

ډب اهی از. ث ػز ػيیي ثىن يی اهجب سلچیچی 6ي ى يثبیز ى ډير ډمشیه اهجب سلچیچی آډی ډىش

بیز ا ث س١یق ى ډى اهجب سلچیچی ي ث ٥ ٽچی څيڇ يثالٿ ویی سوی 3سمیڈ ځٵشڈ ډٺبڅ ٵچىبډ مب

اهشب ىڈ.:

ډیڂى. ى اهجب سلچیچی آډی ٭ماوی ثب ٭ىان Civil808 ډب از ٽ ا ي٫ ث ٽب ثو ػيیي يثبیز 2وىیټ ث

ایؼبى ي از اياٳ ډشٮيىی ىوجبڃ ىؼیو٪ایه ثو ٽ ٹجڄ ا ا اويای ثب و٪ اٽظیز ٽبثان بیز ٥ی ایه

:ډیى ٽ ډمشیه آن ىع اهجب سلچیچی آډی ث ٥ هال ى دىغ ىش ډ١٭بر ی از

اهجب ډث٣ ث آډه ييى ث كٵ و٪بڇ ډىيی بهشمبن

وپبر ډث٣ ث سپمیڄ يډ ډىيیه ي ٽبیبثی ي اشوياڇ ٲچی ډىيیه

ث ٽبثى سپىڅی ى ډىيی ٭مان ي اشٶبى ا وپبر ډث٣ IT ى ثو بی ډوشچٴ ډىيی

ډٮٵی ثی ډپالر ٽب ثب وڇ اٵا بی سیڈ وٺ ي سلچیڄ ي ٥اكی ب ب

ثی ډاى ډسج٤ ثب ىاوڂب ب ا ٹجیڄ ول ډٺبڅ ىی ، ډٮٵی ډ١٭بر ث ثای اوشوبة ث ٭ىان ډ٫١

... یبن وبډ ٽبىبی اي ى ځای بی ډوشچٴ ډىيی ٭مان يدب

ا٭الڇ ٽىڇ ٽ ٹا ویز ویىي م ایه ډ٦بڅت سلچیچی آډی ٥ی ایه ا٥ال٭ی ي ا مبن اثشيای ا اويای ایه ثو

بڈ ثچپ ډىيبن ډوشچٴ ثب چیٺ بی ٵپی ډشٮيى وی ډی ساوىي ى ؿبؿة ٹاویه بیز ث ابڃ ٵب هى ثىي ث

.اهجب سلچیچی ثای بیز ٽ هى ویىي آن ډیجبىي اٹياڇ ٽىىي

دسد دل ضخػی

Page 5: Civil magazine 808 no 3

4

ا اوشب اهجب سلچیچی ي سبثلبڃ ث ایه ٵپ ٽى ثبیي ٽ ىایي ثای ىیا كٳ ډیویي؟! ځؿ ى ډير ىي ډب ځش

ى جپ بی اػشمب٭ی ٵیيثټ هیچی هثی ا مب ٭یان ىیبٵز ىاشڈ اډب ایه ث یؾ يػ ى اويا ٽبډىز بیی ٽ ى

هى بیز ی دز ځاش ډی ى وجى. ث ٥یپ هیچی يٹز ب ایه ك ث ډه اڅٺب ي ٽ ثپچی يٹز ي اویم

ي ٳ ٽبای ډٶیي س ىیڂی ٽىڈ ا ي ىاىڇ! ایه سؼث ای ٽ ډه ي اكشمبال هیچی ىیڂ ا يثالٿ ٽ ډیشوشڈ ى

ویبی سوی ٽډن ثب اين ىځییڈ. ثبیز سػ ىاز ٽ سوی ثىن ډ٫١ ثب٭ض ډیى ٽ ٭مال ٹ

.ثبىيډىيیىی ٽ اشٶبى ٽىىي ډ٦چت شىي ث وجز بی اهجب ثیب ٽمش

ث ه ى 80ډبوی ثى ٽ يثالٿ وی ثىن هى یټ دشی ډلة ډیي. یبىڇ از ى بڃ بی اثشيایی ى

ىاوڂب ب ىيشبن ڈ ىاوڂبی ي ځبب ابسیي ثای آوپ وبن ىىي ا ډي ي ٭ٺت ویشىي ى ٽىب آى ایمیڄ بی

ب ث و٭ی اډيی ثىن هىبن ا ثڈ طبثز ٽىىي. ثڂیڈ ا ډلشیبر وی آى يثالٿ بی هى ا ثڈ ډیياىوي س

وشبی ي ی ویىيځی آن ډبن يثالځشبن ٵبی ٽ هى ىاشبوی ىاى.. اډب اډي ؿ ث يثالٿ ویبن ډب آډي

!از؟ ؿ ي از ٽ ایىټ ى ایه ٽ يثالٿ ویی ا ٽبی دؽ ي ثی ا ډیذىياوي؟

سب يٹشی ٽ ویبر ي ډؼالر سوی ډب ٽ ډشبٶبو ډمچ ا اوجی ا ډ٦بڅت ٽذی ي ا ایىشوز شىي ثای اوشب

ډ٦بڅت سوی ځٵش ي ا ډىجٮی ٵبی ا ية ث ىڅیڄ ا ٽ ډىج٬ هج ٽ هى يثالٿ یب يثبیشی ویز

اهیا ډبي ٽىڇ ٽ ثهی ا ویبر ) !ظی ډلشای ٭چمی ثبٹی ډیمبوياډشىب٫ ٽىىي ؿ ٱجشی ثای سڅیي ي اشٶبى كياٽ

(ثيين ٽ ډىج٬ اٹياڇ ث اوشب ډ٦بڅت اهجب سلچیچی بیز ٽىوي

ثٮ٢ب ډبي ډیپىڈ ٽ يثالٿ یب يثبیز بی سوی ك ډىيی ٭مان ٽمش ٱجشی ث اشاٻ ځاشه ډلشای

اوي ي ثیش سمبیڄ ىاوي ډ٦بڅت آډی ا ا ػبیی هبع ا ایه ٵ٢ب سی ي ى ٦ق ية آډی سڅیي ي ى ایه ٵ٢ب ى

ډىش ٽىىي. ؿ اپبڅی ىاى ایه يثالٿ ب ي يثبیز ب اځ ٵپ ډیپىىي ډ٦چجی ياٹٮب ثای ػبډٮ ډىيی ىډىي از آوا

ى بیز هى ث اشاٻ ثڂاوي؟

اغال چشا ثبیست ثیسین؟

.ه ډى ٹجال ى يی یبىىاشی ٽ بڃ ځش مډبن ثب ٶش يثالځىیی ى بیز ډىش ٽىڇ ډٶڄ اب ىاشڈى ای

اځ ثب يا دىبڃ ثويیىڀ آىب ثبیي كشمب ثب ىالیڄ اشاٻ ایڂبن ډشه بیی سلچیچی ایىـىیىی ثای اشٶبى ٹ يیٮی

:و دیىبى ډیپىڈ كشمب ایه یبىىاز ا ډ٦بڅٮ ٽىیيا ډىيبن يی ية آىب شیي اډب اځ

#یبدداضت سیضدن: هتفبت ثیبذیطیذ! )ث هبسجت فت ثالگ یسی «

اډي جپ بی اػشمب٭ی ؿىبن سی ث ی يثالٿ ب ى اوي ٽ ٵى ٵٺ٤ ثبیز ٭بٸ وش بی ثبي ٽ سػیق

ٶلبر ٵیجٽ ثب ډوب٥جبن هى ا دز ىیا لجز ٽىي ؿاٽ سبيٹشی ىي ػبی اشاٻ ډ٦بڅت ځڇ ٽىىي ى

ٽبډىز ي ػاثی ث دز بی سلچیچی ٽ ثب ٳ ډبن ثیب وش ډی وي ىاى وى ث سيیغ اوڂی ثای وشه ڈ ا

ډ٦بڅت سوی هى يی ية ا ډٮشجی ثای ىي اوشب ځای ثیه ډی يى. ي سب يٹشی ڈ ډىيبومبن ډشبٶبو ډيٻ ي

اځبوی ىیبٵز وپىي ٥جیٮیز ٽ ډیچی ث اشاٻ ىاو سوی هى آوڈ ث ر سلچیچی وواي ىاز ایه ىكبڅیز

ٽ لجز ا اوشب ډٺبڅ بی ٽىٶاوی ثلظی ډؼاز ؿاٽ لجز ا اوشب سلٺیٺیز ٽ مب ٹجال آوا ى ػبیی

.ىاى ایي اوؼبڇ ڂىی ىالیچی ث ي ىیڂ

Page 6: Civil magazine 808 no 3

5

هطکل اص کجبست؟

ٽ ث و٭ی ىى ىڃ یپی ىیڂ ا يثالٿ ویبن سوی ٽډبن يثالٿ یټ دټډشه ی ا ث مان وٺڄ ٹڃ بیی ا

:ه ډٮ٢ڄ ٽىوی ػبډٮ اډبن ازوی از اىٱبڇ ٽىڇ ٽ هى ځیبی ای

سان ثای ٽى یه از ٽ ىالیڄ ډشٮيىی ا ډیا ډه س ایڈ، وبڅیي سکد ثالگستبىب اهی ډب ثیب ا ى بڃ

كبال .بی ال است یسی اص جزاثیت پشستیژ سبل یکی اص دالیل، خبلی ضذى ثالگ يثالځشبن آيى، ى ایه ډیبن

:ویی هبڅی ا ػاثیز ي ٽ ي از، ىالیڄ ډوشچٴ ىاى ایىپ ؿا يثالٿ

بی اػشمب٭ی ي ػة آبن ډٺبثڄ ډلی٤ میمبو جپ ى –ویی سب ػة ډوب٥ت طبثز ٵبچ ٥الوی ثیه يثالٿ -1

.ب ي اٹياډبر بى ٽىىي ثب وش ىوجبڃ

ٽبثی مب ٹبثڄ سػی ا يويان ایاوی، ثبال ویز، ویی ى ػبډٮ: ثبیي ٹجڃ ٽىیڈ ٽ ٦ق سچٺی وبڃ ا يثالٿ -2

بی اػشمب٭ی یب يٳ ى جپ ىاوىي ي ا ىیي آوب ثیه ٽی ٽ ثی ا ڈ ډی بی آوالیه ا ڈ ایه ىش ٱبڅجب م ٵٮبڅیز

یز، ؿن ٩ب ٽب ایه وی سٶبيسی ؿىياوی و ديیب یب يثالٿ ٽىي ثب یټ سڅیيٽىىي ډلشا ى يیپی ب ځى ډی يڇ ؿز

.وي ب ډل ایىشوز ډی از ٽ ىي ب٭ز

ٽىیڈ، ى ویی: اډب كبال ؿ؟ ډب ىیڂ كشی ي يثالځشبن ا ٵاډ ډی ب ا هىبن ي يثالٿ وی ٭يڇ سپیڈ يثالٿ -3

ب ڈ ٽ ډب ث ډب سٮياى څیىټثیى ٽىڈ، ډی ٽىیڈ. $كشی يٹشی ډه ځب ي ثیڂب ى ایىشوز ػشؼ ډی څیىټ ىاىن هز ډی

ایڈ ٽ ثیب اويٻ از.ث ٭جبر ىیڂ ځیب ډب هىډبن ٹجڃ ٽى «Civil808» ث ٭ماوی بی يثبیز ب ييىی ا يثالٿ

.ویی ډڈ ویز يثالٿ

ویي ؿ٦ یڂبن ډیویی ٽ ث ا ای٤ هب ػبډٮ ي وڂ ډبىی ث م ؿی: مب اوش٪ب ىایي ٽ ػبډٮ ث يثالٿ -4

ب ي یجبی وظ مب سٺيی ٽىي، اډب ى بی هة مب ا ٽی ثواوي ي ا ٱىبی اويی وش از ډمپه! ثچ وڂب ٽىي؟

!سبن ىؼىي، و هالٹیز ىی سبن ډی وي، م مب ا ثب ساوبیی ډبڅی ای ثػش ډی وبهىآځب، يٹشی ډبئڄ ډبڅی ى ػبډٮ

شد؟چ ثبیذ ک

ٵش ا ى ا٭شجب ا ىز ؿ٦ ډی یسی سا هن کشد؟ ضد دثبس ثالگ چغس هی آیب ایه ؤاڃ ثایشبن دی آډي ٽ

:وڂببی آوالیه ثڂىاوي؟ ٽبٵی از ٽ ى ػز ډوبڅٴ یټ ا ډلبی ؿبځبو ثبال كٽز ٽىیڈ، یٮىی ث يوبډ

بی اػشمب٭ی ؿی ثيی ویز، اډب يثالٿ ډشٺب٭ي ٽىیڈ ٽ ځؿ ٽبثی ى جپڈ هى ٹجڃ ٽىیڈ ي ڈ ىیڂان ا -

ویی از ٽ ساوي ث آوب ىز دیيا ٽىي. ثب يثالٿ بی اػشمب٭ی ومی بیی ىاى ٽ یؾ ٽبث ډ جپ وشه ډیز

بیي ي ث ػبی آوالیه ثای هى ډیویی از ٽ مب یز ډشٺڄ وي، ثب يثالٿ بی وشبی مب ثیش ډی ډبر

ساویي ویی از ٽ ډی ىبىي، ثب يثالٿ ثٻ ثياوىي، بكت ٹچڈ ىهبن ٵالن يثالٿ ډی ایىپ مب ا ٽبث سییش یب ٵی

ڈ ساویي ث ى ډبڅی اويٽی ویی از ٽ ى ىاډير ډی ډبئڄ ا ث ر ډيف ي ىٹیٸ ف ثيیي ي كشی ثب يثالٿ

.ىز دیيا ٽىیي

Page 7: Civil magazine 808 no 3

6

ویی وڂب ٽىىي. بی هى ا ثوي ي ٥ ىیڂی ث يثالٿ ب ي يا ي یمبی ډب ثبیي ؿڈ بی ٽبٱی، هجځای بو -

ؿیی ٽ ثبب ډبن ٽذی ين )بی ډب ٭ببن ثیبیي ٽ ډىج٬ یټ وش هى ا یټ يثالٿ ا٭الڇ ٽىىي ؿا ثبیي هجځای

ویی اكشاڇ ځاشىي ي اال يٹشی ا٭٢بی ب ډب ث ٽار ث يثالٿ ب ي هجځای ي ي#. يٹشی يوبډډ٦بڅت بیز ډب

بیی ا اوياهشىي، آن يٹز از ٽ ډىڇ ٽبثى يثالٿ ا ثیش ىٻ بیز اچی، يثالٿ یئز سلیی آوب ى ٽىب ية

.ٽىىي ډی

ب ا اكیب ٽىیڈ. ب ڈ ا وٺي ٽىیڈ، وشیڈ ي څیىپييوی ی ثىیڈ، ثیبییي يثالٿوی ثیبییي ثیش ا يثالځشبن ي يثالٿ -

.ویی ا ث ڈ آډ ىیڈ سٵىيبی ية

سٲیی ا ؿیی ویز ٽ ث آبوی ث آن ىز دیيا ٽى. يڅی ث ر ٽسب ثبیي اب ٽىڈ ى ر ٵاڈ ين یټ -

سان ثب ثآيى ٽىن ي سٮ وي ٽ ډی ى ػبډٮ، ویببی ٵىڂی ي ىی ایؼبى ډی ٦ق دبی آاډ اٹشبىی ي ياوی

.ب ي ٭الیٸ ػيیي ا ډ٦ف ٽى و٪او# آوب، ا هىډىياو $ي و ډلييىٽىىي ي سىڀ

ى ي٫ ٽىیڈ. د ایه ډٺيډ ای ثى سب ى ایه یبىىاز هيډششبن ٭ ٽىڈ ثای سٲیی وڂ ػبډٮ اثشيا ډیجبیز ا ه

لغفب » :ډ٦بثٸ ٮبی ٽ ى ٶش يثالٿ ویی بڃ ځش ٭ىان ٽىڇ اډبڃ ڈ ایه ٮب ي ا ىيثب سبٽیي ډیپىڈ

«!هتفبت ثیبذیطیذ

هی اٲی ډؼشجی

808 آډی ځي ډيی٭بډڄ

1392ډ 5

Page 13: Civil magazine 808 no 3

12

808Civil ث سص سسبی هحتای آهصضی:ثشبه30یبدداضت «

ث ثوبډ ث ي بوی ٶشڂی ي ډبیبو يثالٿ بیزډير ب ثى ٽ سمبیڄ ىاشڈ ى ٱبڅت یبىىاشی ا ی یبىىاز بی

بثان بیز ث ه ى ایه ؿىي ډب اهی ا ډه ىاشىي ډا اب ای ىاش ثبڈ، االسی ٽ ٽ 808ډلشای آډی

ياىاز ٽ ثباله ایه یبىىاز ا اډي ډىش ٽىڈ. ١مه ایىپ ثیب ډشبٹڈ آويش ا مپباوی ٽ سمبیڄ ىاوي ى ٽىب

٥یٸ ایه یبىىاز ىببیی مپبی ىاش ثبىي ا ثشاوڈ ا 808ثىي هز سڅیي ي و آډ ى يثبیز ځي آډی

ى میه اشب الڇ از اثشيا ث ٽىڈ سب ثب ٽمټ ڈ ثشاویڈ ى ډی آډ ي و ٭چڈ ثب ٭ز ثیشی ٹيڇ ثىایڈ.

:ثذىاڇ Civil808 ډٮٵی ٽچی ثو بی ىاهچی يثبیز

Civil808هعشفی ثخص بی داخلی ثسبیت

:اخجبس سبیت

آهیه اهجب ثو بی آډی $آډڂب ، اىی ، اوشبار# ، ٶش یټ هج بډڄ :اهجب ډلشای آډی:

( ډب)ډؼچ اوشب + (ډببو)ایجٻ اوشب -

ډب)دو وي مبی ب ( + $ډببوډبكج ما ثب ١ج٤ اهجب سلچیچی ، اىیاوشب -

ډب) بی سډیټىي+ ثځای ډببو# ) يٽبح بی سویثځای -

Page 14: Civil magazine 808 no 3

13

:ا٥ال٫ بوی ىي بی آډی اوؼمه بی مپب ، اهجب مپبان ي اذبو بی بیز# اهجب ډشٶٹ$

ٶش یټ هج

ى ىویب ٶش ىي هج: ىج ي ػمٮ سلچیڄ اهجب ي ډىيی ٭مان : اهجب سلچیچی

ساثظ کبسثشی سبیت

ثالگ سبیت

Civil808 ثشبه صهبجذی ث سص سسبی هحتای ثسبیت

شڂی ثو اهجب بیزآديیز ٶ

ډبیبو اث٤ ٽبثی آديیز

آديیز ډبیبو یبىىاز ب

+ ا٥ال٫ بوی آهیه ث ي بوی ب ثای ا٭٢ب

ي٤ ډب)SMS ابڃ هجوبډ + ابڃ هجوبډ ایمیچی $اوشبی ډب# -

ىع هج ى ډؼالر ىیڂ ثى ى يثبیز ب ي س٤ اث٤ بی ٽبثی بیز + RSS ابڃ هيػی -

: دس تلیذ اطبس اخجبس تحلیلی آهصضی 808هطبسکت افتخبسی کبسثشاى

ډشبٶبو ٭چیٱڈ ٮب ٵٮبڅیز ځيی، ٭ميسب ث ر ٵىی Civil808 ى كبڃ كب١

ي ٭مان ث IT ث ىڅیڄ ٽمجى ویيی ډشو ي ياى ى ثو بی ډوشچٴ)اىا ډی ى

ٮی ډیپىڈ ث ٭ىان ىثی ثو اهجب ډلشایی بیز ى سی ث ولیپ ٥ مډبن#

مب ډی ساویي آهیه ث ي )ي اوشب سمبډی ثو بی بیز وب ٵٮبڅیز ىاش ثبڈ،

بیز ي ثو بی ډث٣ ث ډب ىثبا ثو بوی بی ډسج٤ ثب ی ډيییز بیز ا

(.ډ٦بڅٮ ثٶډبییي ثو اىمباىمبی بیز ا ا

Page 15: Civil magazine 808 no 3

14

ى كبڃ كب١ ثای اسٺبی ٦ق ٵٮبڅیز ٵٮچی بیز ى ؿبؿة ايڅثز ب ي ىيومبی دیجیىی ي ي ثوبډ ډبوجىيی

ٽ سمبیڄ ث مپبی اٵشوبی ىاوي ثیش ى ىي ثو ی ا بیز سػیق ډیيڈ ا آويش ا مپباوڈډبیبو ٽ ي

:ٽمټ ثڂیڇ

... مچ سػم ي ځى آيی هج يٽمټ ى وشه اوا٫ اهجب سلیچی ډسج٤ ثب ډىيی ٭مان ا ػ) ثو اهجب سلچیچی -

ځو ٽمټ ى ١ج٤ ي و ډلشای آډی ا ػمچ اىی ، اوشبار ي آډڂب)ثو اهجب ډلشای آډی -

ی ا ٵٮبڅیز بی آن ٽمټ ى سڅیي ي و ډلشای آډی ی و٪ ىثی هجی بیز اىا ډی ى ي یپ ثو هجی

ډیواڈ 808ي ىاي٥چجیه مپبی ثب ځي آډی ا ٭الٹ ډىيان آډڂب# ډیجبي . ثای ایه ډى٪-اوشبر-اىی)

.ٽىىيایمیڄ بیز ، ٭الٹ ډىيی هىبن ا ثای ډب ٶل ػة مپبډ٦بثٸ س١یلبر ډىيع ى

مپباوی ٽ سمبیڄ ىاوي ث ٭ىان ویىي ډیمبن ى یټ ا ىي ثو اهجب ډلشای آډی ي اهجب سلچیچی ثب يثبیز

Civil808 ما څیز ډ١٭بر دیىبىی ٽ ډبیچىي ١مه ایىپ ىهاز هى ا ثمپبی ىاش ثبىي ډی ساوىي

ابڃ ٽىىي یب اځ ث جپ اػشمب٭ی ٵیجٻ آى ایمیڄ ډبى آن ډى هج سلچیچی یب ډلشای آډی آډبى ٽىىي ث

ث ډى٪ سیڄ ى 808Civil ٽ ا ثيي دیيای808ELG )ى ٶل اهشبیب ىشی ىاوي ډیشاوىي ډشٺیم

ثب هى ثىي ایؼبى ي از# ٭٢ وي سب ا ایه ٥یٸ ول اسجب٣ ډجىی ث هج بوی ي 808ىشی ډبثیه مپبان

.ډیبن ثىي ثب آوب اكز س اډپبن دی ځىى و اهجب سلچیچی ي آډی بیزډبٽز ى ث

هطبسکت اسپبسش ب

ډ٦مئىب ثٺبی ډؼم٭ ٱی اوشٶب٭ی ٭چمی ى ٽ ث ػة ي ومبی سجچیٲبر ى الثالی اهجب ٭چمی سڅیي ي ي ډىش

یه اڅڂی ٽت ي ٽب اىا ډی ى. ؿىبوـ ٽز بی وی ٭ميسب ث ډجىبی م Civil808 .ي ى آن سبډیه ډی ى

ډبي، آډڂب ب ، ٽز بی اػایی ٭ماوی ي كشی ډىيبن ي ابسیي ډوشچٴ ٵٮبڃ ى ډیى ډىيی ٭مان سمبیڄ

یبی بوىي ىاوي ى ایه دي وٶ٬ بوی ځيی ا ٥یٸ آډ ډؼبی ث ولی یټ ډب ثبىي ي ډب ا ى ایه ډی

ا ثب ډب ىىي یب ایمیڄػز ىیبٵز سٮٵ سجچیٲبر ى بیز ث ډب 808Civilای٤ سجچیٲبر ى بیزډی ساوىي ثب ډ٦بڅٮ

.اسجب٣ كبڄ ومبیىي ٥یٸ ٶل سمب ثب ډب

:ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی هی

Page 16: Civil magazine 808 no 3

15

اخجبس تحلیلی:

71پجطج ، جت اعالع اص هوتشیي اخجبس تحلیلی هذسی عوشاى 808Civil سا اذاصی ثخص اخجبس تحلیلی «

7331هشداد

7331هشداد 11س ضج ، ست بی عوشای دیبهعشفی سادی پبدک «

7331هشداد 12پجطج ، اپلیکیطي ثشتش عوشای هفیذ ثشای گضی بی ضوذ تجلت ب 70هعشفی «

هشداد 18دضج ، حذاقل بیی ک هذسبى داطجیبى سضت بی هذسی ثبیست اص ایتشت ثذاذ «

7331

دضج ، چغس هی تاین پس اص فبسغ التحػیلی اص سضت بی هذسی ث هقعیت بی کبسی خثی ثشسین «

7331هشداد 18

7331ضشیس 8جوع ، ) یسذ هیوبى: )کبت اغل یي هتش ثشآسد سبختوبى اسکلت فلضی ثتی «

7331ضشیس 77دضج ، )یسذ هیوبى: )کبتی پیشاهى عشح قبة بی ضیجذاس ک ضبیذ طیذ ثبضیذ «

س ضج ، (چگ یك هجشی سبختوبى خة اتخبة کین؟ )چك لیست لیست ضشکت بی پیوبکبسی ثشتش «

7331ضشیس 73

ضشیس 11جوع ، )آیب هیتاى ث شم افضاس بی کشک ضذ اعتوبد کشد؟)هعشفی شم افضاس بی تحلیل سبص «

7331

7331ضشیس 12س ضج ، ت بم دس آصهى سد ث حشف ظبم هذسی ثذایذو آچ ثبیست اص ثج «

Page 17: Civil magazine 808 no 3

16

جت اعالع اص هوتشیي اخجبس تحلیلی هذسی عوشاى 808Civil سا اذاصی ثخص اخجبس تحلیلی «

سبثلبڃ ي ٽ س ية ځىی بی ٭ماویشن ى ډیبن ایه م هج سوی ث ایه ٵپ ٽى ثبیي ٽ ػبی ی ؿیی هبڅی!

ا ډىبث٬ ډوشچٴ س ایىجبٽڈ ىیبٵز ډیپىڈ ٮی ډیپىڈ هى ډه وب ياو ا يی ىش ثىيی ٵیي ایمیڄ بی ٭ماوی ٽ

يٹشی ا ډبوڈ ا ثای ډ٦بڅٮ اهجب ي ٭ماوی ٽىب ثڂاڇ. اډب ا ډیبن ایىم هج ىاهچی ي هبػی مب ثیش ؿ و٫

ثب ش ٽبیشن اهجبی ي ثای ډ٦بڅٮ اوشوبة ډیپىیي ي ى ي ؿ يٹز ا ډبن ٽبیشن ي ث ډ٦بڅٮ اهجب ډسج٤

اهشب ډیيیي؟

ډ٦مئىب ډى٪ ډه ا ډ٦بڅٮ هج اين ىش ا ډ٦بڅٮ بی سوی ډٺبالر ٭چمی ىاوڂبی ویز، ډى٪ڇ ثیش مبن و٫

يثڂىی بی ٭ماوی ي ا٥ال٫ یبٵشه ا ػيیيسیه وآيی ب ي ىشبيى بی ډىيی ٭مان ىویبز، ؿیی ٽ ثب يػى ية

.ى ث ي سیه ایه ىش ا٥ال٭بر ا ث بى سیه پڄ ا ٥یٸ يثبیز بی السیه ٭ماوی ىیبٵز ٽىمی ډی

ډيسی ثى ثب هى ٵپ ډیپىڇ ٽ ػبی يثبیز یب يثالځی ٽ ث ٥ ډى٪ڈ ي

ا يی ویب ٹ ډوب٥ت هب هى $ٽ ث ىوجبڃ ؿ ث ي س ثىن ي

ی ىویب شىي# اٹياڇ ث و اهجب سوی ىاوشه ا٥ال٭بر ي ٭ماو

يوبډ ي ډؼچ ي ٭مان ٽىي هبڅیز ي ابب میه سٮياى هجځای

اال ا ثلض سلچیڄ سوی ث ٽچی ىي یب از ٽ ى ٽ ٭ماوی

شىي ي اځ ڈ سلچیچی یبىىاشی ىاش ثبىي ٵب اهشب ث ډا٬١

ډ ي و٪بڇ ډىيی ي اډظبڃ آن ىاى ي ىيڅشی ٭مان ي دي بی ډپه

.اوي ٱبٵڄ شىي اال ا ٹ ٭٪یمی ا ډوب٥جبوبن ٽ ث ىوجبڃ ىاو ي ىویب

تػوین گشفتن صیي پس دس کبس خجش سسبی هوتشیي سیذاد بی آهصضی گش Civil808اص سی ویي یبص دس

خبسجی سا دس سشی جذیذ یبدداضت بی خجشی تحلیلی ، آخشیي اخجبس سبیش اجوي بی عوشای داخلی 808

.هتطش کن 808

ډؼالر ٭ماوی ٽډبن ك ډی ى ي یب ي ب يثبیز ډیبن ى بیی بوی هج ؿىیه هالء ٽ ي ىیي آوؼب ا ایه ویب

یب $ ي و ٵٺ٤ ثځای سبثلبڃ یؾ ډؼچ یب هج ځای ٭ماوی ث سػم ي ا٥ال٫ بوی آهیه يیياى بی ٭ماوی ىو

ٽىٶاو# ثچپ اسٶبٹبر ٭ماوی ډڈ ىویب ایىڂو وذىاهز. ا٭شاٳ ډیپىڈ ٽ اال ا ػى اهجب ٭ماوی دبیڂب بی هج

بوی ىيڅشی ډظڄ هج بی ډث٣ ث ډپه ډ ي سٲیی ي سلڃ بی و٪بڇ ډىيی ب ي ډبث ایىب هڈ ومیبى! ي ډیشوڈ

!ای هوين ایه ىش هج ب ٽ ډمپى ی ي ىډین ػز ايوب ٭ ث سچٴ ومیپىڈثڂڈ يٹشڈ ي ث

ا ث سلچیڄ ثوی ا اهجب ٭ماوی 808ډاٵٸ ثبه ی ػيیي یبىىاز بی ب Civil808 ٵپ ٽىڇ ٽ اځ ٽبثان

یب سؼث وڂبی بی وی ا آىبیی هىڇ ثب ي ىویب ثای ډظبڃ اهجب اوؼمه بی ٭چمی ٭ماوی ىاهڄ ي هبع ا ٽ ي

.يثبیز ب ي ادچیپیه بی ٽبثىی ٭ماوی ىویب ى ش ډىيی ٭مان اهشب ثيڇ

٭ماوی يثڂىی ي ځؿ ایه ٽب ؿىيان بى ویز ؿن ٭الي ث يٹشی ٽ ى ي ث ٥ ډشيايڃ ثای هاوين ایىڂو اهجب

وٺي یب سػم ي سلچیڄ اهجب ډسج٤ ي آډبى بی آن ثای اشٶبى ٽبثان ایاوی اڇ ثای وی ٹشیي ثبیز ډیپىڈ ٳ هىڇ

ثشای ویي ثشای ضشع فعال دس فت تب د ثت سا )س ضج .ٽىب ثڂاڇ ٽ ا ډه يٹز وجشب یبىی هاي ثى

.جوع( ث اتطبس ایي ع اخجبس اختػبظ خان داد

Page 18: Civil magazine 808 no 3

17

یىپ ثييوڈ آیب ػبډٮ ډىيی ډوب٥جڈ ڈ ډظڄ هى ډه سمبیچی ث اوشب ایه ىش اهجب ىاوي یب هی ا ٥یٸ ثای ا

ي اوشب ثب آیب$"اٹياڇ ث ٥ف و٪ ىؼی ثب ٭ىان څیىپيیهي ٵیجٻ ى جپ بی اػشمب٭ی 808ٶلبر اهشبی

ومىڇ ٽ اشٺجبڃ هثی ا ایه و٪ "ډاٵٸ شیي یب هی؟ 808سوی ٭ماوی ىویب ى يثبیز ب اهجب ډمشیه سلچیڄ

.ا اوشب ایه ىش اهجب ىاى 808هاوىيځبن ډ٦بڅت ىؼی ي ٽ وبن ا سمبیڄ

ي 808ثىبثایه سمیڈ ځٵشڈ كياٹڄ ثای ډٺ٦ٮی ډٹشی ثوی ا ٵٮبڅیز بی بیز $ثوی ا ٹمز آهیه اهجب ب

ا اهجب اهشب ثيڈ. ثبیز ى اوش٪ب ٵیيثټ كبچ ا # ا ث اوشب ي سلچیڄ ایه ىش 808یبىىاز بی يثالٿ ب

.ثمبوڈ سب اوڂی اڇ ى اوشب اهجب ثٮيی ثیش ى Civil808 مب هاوىيځبن يثبیز

:س١یق ١يی

٭ميسب ثبىیي ٽىىيځبن سوی ٽ ا ) ډیياوي ٽ هى ا ومبیىي ٹ سلیڄ ٽى ي ٭چمی Civil808 ا آوؼب ٽ

اهجب ػمچ ا ډىيی ي دیمبوپبی ىٶی اهجب اوشب ا ثىبثایه یز ىیين ډیپىىي ا ایه ىش اٵاى بډڄ ډی وي# يثب

آن سب كي اډپبن اػشىبة هاي ٽى ډڂ ى ډى ثوبډ بی ډبث ي و٪بڇ ډىيی ، اهجب سٲیی ي سلڃ بی ىيڅشی ياسی

كٵ و٪بڇ ډىيی بهشمبن ٽ ي و ى ډى بی اهجب ىاهچی ایه وبى ٱی ىيڅشی ٭چمی آډی ي آډن بی ييى ث

اوشب اهجب ى ایه كبڅز ٵب ډوش ث اهجب ٭چمی آډی ډسج٤ ثب اوؼمه بی سوی ٭مان ؿ ى ىاهڄ ٽ ي

اهجب ىاهچی ي هبػی ډىيی ٭مان ؿ ى هبع ا ٽ ډیجبي. ى ایه كبڅز ٮی ډیى ډمشیه ي ث ي سیه

ثبځ ٽىڈ ثایشبن ډیجبي ډه هى ٽبثی سؼث ا وبی ٽ ځچـیه ي ي ما ثب سلچیڄ ډ٫١

:آى دست اخجبسی ک دس ایگ یبدداضت ب هسد تحلیل قشاس خاذ گشفت عوذتب ضبهل هاسد صیش هی ضد

ب ي میىب بی اوؼمه بی ٭ماوی ایاوی مپب ثب ډؼم٭ آډی آهیه اهجب، ىي بی آډی ي ٽبځب

808

ي څیىپيیه سئیش، ٵیجٻ، ى 808 اػشمب٭ی بی جپ ٽبثان ي ډه س٤ اهجب ث اشاٻ ځاش ي

الد ځځڄ

اهجب ثځیي يثبیز ب ،هجځای بی ٭ماوی ٵبی ي السیه ي بی هجځای ب

وڇ اٵا بی السیه ډىيی ٭مان $ا٥ال٫ ا آهیه يثیىب بی ایڂبن ډٮٵی وڇ اٵا ى ىویب ي يیځی بی اهجب

وو بی ػيیي آوب

Page 19: Civil magazine 808 no 3

18

:ک دس فت بی آیذ هتطش خاذ ضذ عجبست خاذ ثد اص 808هضعبت ثشخی اص یبدداضت بی تحلیلی

بىبی اي ٭مان $ اڄ ډ٫١ ا ٥یٸ ځيډ١٭بر ډىبت ثای دبیبن وبډ بی ٽ Civil808 ى جپ

(از ي ځاش اشاٻ ث اػشمب٭ی څیىپيیه

اهجب ىاهچی آهیه سٲییار يثبیز بی اوؼمه بی ٭ماوی ىویب ډظڄ ASCE-AISC-Eurocode ,…

ب ي ٶل بی ٭ماوی ٽز ب ي ډٮٵی يثبیز بی ٭ماوی ډٶیي السیه ث ما ٽبثى یټ، ډٮٵی ځي

وبى بی ډىيی ٭مان ى جپ بی اػشمب٭ی ډوشچٴ ډظڄ څیىپيیه ، ٵیجٻ ، سئیش ، ځځڄ دال ي یسیة

ډٮٵی ثهی ا اىی دبىٽز بی ایاوی ي هبػی ا ػمچ ډٮٵی اىی دبىٽز AISC

90سب 88ثبیز ایان ب ٽ ٭ميسب ډث٣ ث بڃ بی ثهی سبدیټ بی ٹيیمی وڂبش ي س٤ هىڇ ى ي

ىویب ا ػمچ ول ډلبجبر ، كٸ اڅكم ب ي ډٮٵی ډىيبن ډلبت ډىيیه ي ډبئڄ ث ي ډیجبي

.ډلبت ثس ىویب ي ... اهشب ىاى

مىي ي سجچز ب يی ډٮٵی ثهی ا ادچیپیه ٽبثىی ي ډٶیي اهشبی ډىيیه ٭مان ثای ځی بی

ios وو ٭بډڄ بی اوييیي ي

:ؿ ٽىیڈ اهجب ي ٭ماوی ا ى "سؼث وڂبی ډٮٵی اپب بی ىیبٵز ثیش ایمیڄ بی ٭ماوی ثب ډ٫١

"!ایمیڄ بیمبن ىاش ثبیڈ

:ویب ىاى؟یټ ډىي ٭مان ا ية ي ایىشوز ؿ ىاوشىی بی كياٹڄ ي دیٵش ای "سؼث وڂبی"

ي ...

ایه یبىىاز ب ا ى بیز ډىش ٽىڈ. ي فعال فت ای د ثبس سص بی س ضج جوع ش فتٮی هاڈ ٽى

سخ غتی ایي دست اص یبدداضت ب سا مـىیه اځ ثبهى آن ى ډیبن مب هاوىيځبن ځاډی هة ثى ٹي ىاڇ

ثیبڇ ٽ ایه ثو ي ڈ ٮی ډیپىڈ هىڇ 808ا بی ثو بی ٽىوی اىی ث م 808ن دس سشی جذیذ سادی

.١ج٤ ٽىڈ

ٹي وياڇ ډئڅیز ٭٪یڈ ٵىڀ بی ي هى ث سىبیی ث ىي ثپڈ ، ثيیه ډى٪ مپبان ىیڂډبن ؿىبوـ سمبیڄ

ث ویب ډیپىىي ك ٽ ډ١٭ی یب ىاشىي ىاوي ثىي ا ى ایه ډی مای ٽىىي ډی ساوىي اځ ډ٦چجی ى ایه اسجب٣

.ثای ثىي آوا ػز اوشب ي اشٶبى مڂبن ثب ډه ى ډیبن ثڂاوي ایمیڄ ډشٺیڈ ډ٦چتىیبٵز ا٥ال٭بر ثیش ىاوي ثب

.بن ٭مان ٽډبن ٹا ثڂیىاډیيياڇ ٽ ایه یبىىاز ب ثشاوي ډى اشٶبى ډىي

اډیيياڇ ایه ثو وی ثشاوي ى ٽىب بی ثو بی ٽىوی بیز $آډڂب ، اوشبار ، اىی# ډى اشٶبى ثبىیي

ا هب ډ١٭بسی ثب اهجببیی اوشب ث ډجىی ٹا ځیى. څ٦ٶب و٪ار ي دیىبىار هىسبن ا Civil808 ٽىىيځبن يثبیز

.ٽىیيایمیڄ یڈ ى اوشبی ایه دز ٽبډىز ثڂایي یبثا

:ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 20: Civil magazine 808 no 3

19

7331هشداد 11س ضج ، هعشفی سادی پبدکست بی عوشای دیب ««

.سمیڈ ځٵشڈ سب مب ا ثب اىی دبىٽز بی ډىيی ٭مان ى ىویب آىب ٽىڈ ثو اهجب سلچیچی بیزى ايڅیه هج ا

ثى ثبیي اكشمبال ثب سٮیٴ اىی دبىٽز ي ډایبی يػى ؿىیه اډپبوی ثای Civil808 ثان ايڅی يثبیزاځ مب ا ٽب

ایه يثبیز بی ایىشوشی ډ٦چ٬ شیي اډب اځ ى ى څيڇ يػى یټ اىی دبىٽز ي ډظم طم ثىن اين ټ ىایي اثشيا

:ا ډ٦بڅٮ ثٶډبییي . ث ٥ هال ډى٢ ا اىی دبىٽز ٭جبر از ا 808یبىىاز ا يثالٿ ب

ای ا دیوي ب ي اهجبیز ٽ ث ر اىییی ثب ٽىب ٹا ىاىن اهجب ثب ډیټ ډشه ایؼبى ډی ى ي اوشب ډؼم٭ "

يٳ آن سیڄ ى اائ اهجبیز ٽ ځب ډمپه از ډ٦بڅٮ ډشىی آوب ث ىي ا كچ ي يٹز ډب ثبي ى كبڅیپ ىیين

ان اكز سیه ي ډط سیه ځیى ثای ىیبٵز آهیه ا٥ال٭بر ایه اهجب ى كیه ٽب بی يډ ى كبڃ كب١ ث ٭ى

".ىبهش ډی ى

ي اډب ثیټ ثبال ٵشه ٭ز ایىشوز ى ىویب ي وی ډشيايڃ ين اشٶبى ا یشڈ دىا ٽبډذیس ثای سٮياى ثیشی ا

ي ٽ ثشان ث ٵپ اوشٺبڃ و٫ ٽبی ٽ ى ډىڇ ي مىي ين اٽظ سچٶه بی ما ي آډين سجچز ب ث ثبا ثب٭ض

ويځی كٺیٺی ث آن ډیذىایڈ ث ويځی ډؼبی ثیٶشیڈ ا ػمچ اىی ایىشوشی. $ثای ا٥ال٫ ا ایىٶځاٵیټ يوي ي

(ا ډبي ثٶډبییي ایه ایىٶځاٵیټایىشوز ى بڅبی اهج ډی ساویي

ي مډبن ا ٥یٸ آیذبى ٽڈ ٽڈ يثبیز اىی څتثب ډاىی مـن 2004وبیشب سپىڅی ي ویب ډػى ثب٭ض ي سب ا بڃ

ایي پچڂیی اىی ى ٹبڅت دبىٽز ایىشوشی ث پچی ػبوی ى ىش مڂبن ى آیي. ى ایان وی ايڅی اىی دبىٽز

ډیجبي ٽ س٤ ىاوؼیبن ایاوی ډٺب٬٥ ىٽشای ىاوڂب اىی ٽبڅغ دبٻایىشوشی سب آوؼب ٽ ى هب٥ ډه از ډث٣ ث

.ځىاوي ډی ى 2006ډیچىي ي ا بڃ

:هعشفی سادی پبدکست بی ضبخت ضذ هذسی عوشاى دس دیب

ٹبثچیز ایه سپىڅی ثای آډ بوی ځؿ ا اثشيا بیي يٳ ا اىی دبىٽز ٵٺ٤ ا٥ال٫ بوی ثى اډب هیچی يى ث

ڈ دی ثى ي ٥یپ ثب ځش اشٶبى ا آن ى م ش ب ث ه ش بی ډىيی ا اوشٺبڃ ث آډ ي ث

ه سؼبة امىي اٵاى ث یپيیڂ ث ٭ز سیڄ ي. ډظڄ ش ىیڂی ډىيی ٭مان وی ا ډع ایه

.يیي ثی ویت ومبويسپىڅی ػ

ASCE Podcast الف

ثای ايڅیه ثب اٹياڇ ث ا اويای اىی دبىٽشی ثب ډ٫١ ASCE يثبیز اوؼمه ډىيبن ٭مان آډیپب 2008ى بڃ

:ىاای ىي ىش اىی دبىٽز ډیجبي ASCE اهشبی ډىيی ٭مان ومى. ى كبڃ كب١

ASCE Insights

څیىټ .بی ډبیبو ثب ډىيیه ثػش ٭ماوی ٽ آډیپب ډیجبيٽ بډڄ ډبكج

Page 21: Civil magazine 808 no 3

20

An Eye on Infrastructure

څیىټ.ٽ اب ث ثلض ي ثی ډشوبن ى اث٦ ثب یثىب ب یب مبن یبن بی كیبسی ىاى

.ثىیي ا ایه ٶل ثای ىیين ایه اىی دبىٽز ب ا آیشیو ډی ساویي

AISC Podcast (ة

ث ػز ىیي ين ویب ث ثی (AISC)ٵالىی آډیپب اوؼق ب بی 2009ى بڃ

ثیش ث ډاى سوی اٹياڇ ث ١ج٤ ي و وو ٥الوی س ا ډبكج ب ثب ابسیي ٽمیش

ثیب ا٥ال٭بر ٽ سييیه آییه وبډ ب بی ٵالىی آډیپب ى ٹبڅت اىی ایىشوشی ومى

ول سييیه آییه وبډ ي وی االر ويځی وی ڄٹجی ا ٽمیش ایه سوی ډاى ا هثی

مب ا آن ى يثبیز ایه 22ایه ابسیي ى آن ډى ثلض ي ځٶشڂ ٹا ځٵز ٽ سبٽىن

.ىشی ىاش ثبیيډی ساویي ث آن ایه څیىټاوؼمه ٹبثڄ اشٶبى ډیجبي ي ا

.ثىیي ا ایه ٶل ثای ىیين ایه اىی دبىٽز ب ا آیشیو ډی ساویي

:آى ضکلگیشی الی ایذ 808هعشفی سادی

وشیز ٽ ث ر ډبیبو ثب ؿ بی اىییی ایىش 808اىی

اڅمچچی ډىيی ٭مان ٽډن ٽ ىاای سو ي ثیه ي ثػش

ى ثسی بی ؿ ٭چمی ي ؿ ٽبی يی ای شىي ډبكج ډیپىي ي

ما ثب ثو اهجب سلچیچی )ثټ اىی دبىٽز سٺیجب یټ ب٭ش ٱبڅت

ډىش ى بیز (يیه يي بی ثو بی هجی ىیڂ ث ر سي

.ٽىي ډی

ى ایه ډكچ ايڅیز ثب اوشٺبڃ سؼبر ا ابسیي ي ؿ بی هب ډىيی ٭مان ث ډىيبن ٭ماوی ٽډبن ډیجبي،

ؿ ابسیي ي ډىيیىی ٽ ث و٭ی ىبهش ي ډیجبىي مـن ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ، ديٵ ډ٢بویبوذ، ډىي

ثب آوب ى كی٦ سو بیبن ثب آوب ډبكج ىاز ي 808ی ي ابسیي ثػش ىاوڂبی ٽ سبثلبڃ اىیاكمي١ب ػٮٶ

ؿ ډىيیه ي ابسیيی ٽ اهشا٭بر ي وآيی بیی ىاش اوي اډب ث ىڅیچی ډٮيٵیز ؿىياوی ٽت وىمى اوي ٽ

.سال ازى اشبی ىببوين ایه ؿ بی ػان وی ى 808اىی

AISC ي ASCE ا ثای ايڅیه ثب ى ٽډبن ي آوڈ ا يی ایي ايڅی يثبیز 808ث و هى ډه د ا ایىپ اىی

ا اوياهشڈ ٭الٹ یبىی ثای ىیبٵز ي اوشٺبڃ سؼثیبر ا ٥یٸ ډبكج ثب ؿ بی هب ډىيی 1390ى آ ډب

Page 22: Civil magazine 808 no 3

21

ى اوش٪ب آىب ين ي ٽت سؼث ا آوب ثىڇ، اٵاىی ٽ ياٹٮب ى ويځی ث ډٵٺیز ٭مان ٽډبن ىاشڈ ٽ بڃ ب

وی ي بی څر ثوی یي ثىن. الډ ٽ ٽىڈ ٽ ډه ډٵٺیز ي ٵب ٽت ډبڃ ثیش ا ا بهشمبن بی ي ...

ر ي دز بی هب ىاوڂبی ي ٱی ومیجیىڈ سجچیٲبر ؿ بی یټ ٭ي اٵاى هب ثای ييى ث ډلبٵڄ ي ىیبٵز ډٺبډب

.ثچپ ډٵٺز ا ى ٽت ي و ىاو ډیذىياڇ

ایه ایي ي ثب اوؼمه بی ډوشچٴ ٭ماوی ٽ ى ډین ځاشڈ اډب ډشبٶبو ث ىالیچی ٽ ثٮيا آوب ا ٽ ډیپىڈ ثب ایه ایي

ټ سیڈ اىییی ٹی ایه ٽب ي اشبر ثویڈ ٽ هلبڅڈ اشٺجبڃ ؿىياوی وي ثىبثایه سمیڈ ځٵشڈ هىڇ ث ما ی

.ب٭ز ثوبډ آډی ١ج٤ ي آډبى اوشب ٽىیڈ 300مب ا آن كبيی ثی ا 47سبٽىن ٥ی سٺیجب ىي بڃ ځش

.ثىیي ا ایه ٶل ثای ىیين ایه اىی دبىٽز ب ا آیشیو ډی ساویي

: هعشفی سادی پبدکست بی عوشای ایشای

ډیى ای می څر ثو اډب ډاٹٮی ڈ ز ٽ ایه سىب ثىن ډیشو ثب٭ض ى ثىن سىب ي ثب ایىپ ايڅیه ثىن

ی ب ى ياٹٮب يٳ اچی مب ا ا ایي ا اويای ایه و٫ اىی دبىٽز ا ایز مب ثى! ث ه يٹشی ٽ ثٮ٢

ٽى ثبه! ثىبثایه ایىؼبز ٽ آي ىز یبی ى دز دى ا اويای، وجز بی ثایشبن ثب ؿ وٶمیي ثبه ي

بي ىوجبڃ ډیپىن سب بیي ٽڈ ٽڈ ثب ٽمټ ڈ ډیپىی ٽب مډبن ثب س ؿىي وٶ ىیڂ ڈ ى ایه ٽ ى میه ش ایه ٽ

.ثشویڈ اشٶبى ا ایه ي ا٥ال٫ بوی ي سؼث بوی ي ى ش هىډن سجيیڄ ث اډی ٭بىی ٽىیڈ

هلبڅڈ يٹشی میه یپی ىي ډب دی ثٮي ا ػشؼیی ا ٥یٸ ددڄ ډشػ يڇ ث سبځی یپی ىي سب يثبیز ىیڂ ٽ

ی ویم ىيڅشی اىا ډی وي ي٫ ث اشٶبى ا ایه سپىڅی اىی دبىٽز ثای هج بوی بی ی و٪ سپڄ ب

.يثبیز سپڄ ځي ایىشوشی ډىيبني ىیڂی يثبیز و٪بڇ ډىيی اشبن ځچشبنيثبیز هى ٽىوي. ا آوؼمچ

ٵبٯ ا ایىپ ابب هاشڂب ایه ىي سپڄ ؿیز وٶ ایه ٭مڄ یٮىی اشٶبى ا اىی دبىٽز ب ثای هج بوی ى

ای بی يثبیز ب یب كشی يثالٿ يثبیز بی ٭ماوی ا ډظجز ایبثی ډیپىیڈ ي اډیييایڈ ٽ ایه اډپبن ثشاوي ٽڈ ٽڈ ث

.بی ٭ماوی ٵاڈ ى ي ثشاوىي ا ایه ی ثای هج بوی بی هى ث ثجوي

ڈ اب ٽىڈ. ای ياثو هجی ډىيی ٭مان اىی ډب ى آه ثای سپمیڄ ډ٫١ ایه سبدیټ ثي ويیيڇ ٽ ث ا

ٽ ى آن ثٮ٢ب ا ابسیي ثػش ٭ماوی ٽ ډبكج بیی ى ډى ډ١٭بر ٭ميسب اػشمب٭ی ډىيی ٭مان مـن

.ډپه ډ ډی ساویي ا٥ال٭بسی ىیبٵز ٽىیي

ضجظ هتطش ضذ اذ 808هػبحج بیی ک تبکى اص عشیق سادی

مب ايڅی هى ؿن ډبن دی سڅیي ا ډیڂاوي ٵب كبڅز هجی ىاز اډب ثای مب بی 8ى 808ى اثشيا اىی

ٽىٶاو بی ٭ماوی ي ٱی ڈ ث ایه ي ب مبی ا ځا دو ي ثٮيی ثوبډ بی ډوشچٶی ا ػمچ ١ج٤ ډبكج

ثشه ٽ ى ي ٽىٶاو وي دو یب ي بهشمبناىی دبىٽز ا١بٵ ي. ا ػمچ ځای ا ىياىمیه ومبیڂب ىٮز

.س٤ اوؼمه ثشه ایان ثځا ي 1392ډ 16

Page 23: Civil magazine 808 no 3

22

ػىبة اىاډ ى ي ث اٯ ابسیي ثػش ٽی مـن ديٵ ډبویبوذ 808ى اثشيا ي ا مب بی ايڃ اىی

ابسیي ا ث ځ بییه ثبومذ ث اٯ آن ډىي ډٮیه ٵ ٵشڈ ي ٮی ٽىڇ سب سؼبة ثی و٪ی ایه ىش ا

ىببیی ا آوب ٽىڇ ٮی ىش ا ابسیي ىاوڂبی اډبن ٽ ثیش ثب ٵبی ية آىبیی ىاوي ي ى آن ٵٮبڅیز ىان ٵشڈ ي

ياوي ى اشبی ٽىڈ ي ث آويش ا ډوب٥جبوڈ ٽ بیي ثب ٹبثچیز بی ية ى اشبی ىیبٵز آډ هیچی ډیو هثی و

. ډٺيڇ يٹي ىٽش ي ٵىڀ بی ثیش ثىببوڈ ابسیيی مـن ػىبة ىٽش ٥بٷ ډيی

كشی ایه ډى ي ډلييى ث ابسیي بٽه ى ىاهڄ ٽ ڈ وپىڇ ثای ایىپ ثشوڈ يای ؿ بی ثػش ثیه اڅمچچی ا

بسیي ثیه اڅمچچی ٽت سؼث ٽىىي ا ٥یٸ وڇ اٵا بی ایىشوشی ثب ڈ ث ځ ٽبثاوڈ ثبوڈ ي ٽبثاومن ا ایه ا

ابسیي ثځی مـن ؿىبة ديٵ ٮیيی ، ىٽش ډلبت ، ديٵ اكبوی ، ىٽش اډیه ډى ي ىٽش يوٸ ډبكج

.بیی ىاشڈ

ك ية ىاای ایي بی و ثىن ډظڄ ثٮي ث اٯ ډىيیه ػان اډب هٶپ ٽډن ٵشڈ ٽ یب ٽبآٵیه ثىن یب ى

ػىبة ډىي ډىیی$يثبیز ډٽ ٭مان ایان# ، ډىي يػىی$يثبیز ییچیپب# ، ډىي االډی$يثالٿ ایبثی

.ایبن ب# ي ایه آهی ډىي اكمي١ب ػٮٶی$يثبیز ایان ب# ٵشڈ اٵا وڇ$اكميی ډىي شبثى#

آډی بی ٽبځب بسیي ثیه اڅمچچی ي هبػی ٽ ى ډٺب٥ٮی ډیمبن ٽډبن ى ٽىٶاو ب يى ډاىی ڈ ثب ا

څڅ ىب ډٮيٳ ادىی# ، ىٽش يیچیبڇ )ډوشچٴ ثىن ڈ ډبكج بیی ث ثبن السیه ىاشڈ مـن ديٵ سبٽبىا

.ثى 808يځبان اىیهثی ڈ ثای ډه ڈ ثای ىو سؼث ي اوين ، ىٽش ٵػیشبٽب

ځؿ ؿن ځای هىڇ ب از ثیش ډبكج بڇ ي االسی ٽ ا ډیمبوبن ثوبډ بڇ دیيڇ اهشب ث ځای

ب ىاز اډب ثٮي ثب ٽمټ ؿىي سه ا مپباوڈ سوشڈ ډبكج بیی ثب ابسیي ثػش ځای بی ىیڂ ا ػمچ ځای

.ٽىڈ ١ج٤ هش ي ای ا ػمچ ىٽش ثىیب ي ىٽش ٵبههبٻ ي دی ثب ابسیي ىب

هیچی يى ٵمیيڇ ډىيی ٭مان ي ومی ٵٺ٤ ا يی ځای بی اين سٺیڈ ثىيی ٽى ي یټ ډبڅ هیچی ډڈ ٽڄ

ځای بی ٭مان ي سلز سبطی ٹا ډیيي ي آن ڈ ډبڅ ډىيی ا از. ثای میه ػز ډٮٵی ثیش ایه

٫١ ثب سشه ا ابسیي ي دی ي بی ډىيی ا ى دي بی ډىيی ٭مان ٽډبن ډبكج بیی ىاشڈ ا ډ

.ٹجیڄ ػىبة ىٽش ٭ة، ډىي ٶب٭ز ي ډىي اكای

ایه ى ىي اډب ى ثیه ثوبډ بی اىیییڈ ٮی ٽىڇ ػاوش ب ي آوبیی ٽ وآيی ي هالٹیز ىاشىي ي ا یبى وجڇ ثىبث

مب ثب ډىي ٶٺی ي ډىي آاىی ٽبٽبيوي ڈ ډبكج بی ٽسبی ى اسجب٣ ثب ډٵٺیز كب١ڄ ا وآيی ب ي

.اهشا٭بر آوب ٽ ى ډیى ډىيی ٭مان ىاشىي ١ج٤ ٽىڇ

ڈ ٭ماوی ٽډبن ٵشڈ سب ا ثای ایؼبى دڄ مپبی ثیش ثب اوؼمه ب ث اٯ ثٹا ٽىن څیىټ اسجب٥ی ثب اوؼمه بی ډ

ډبكڄ ایه مپبی ٽبثان بیشڈ ثشاوىي ثیشیه اشٶبى ا ثجوي ي ى ایه ثیه ساوشڈ ثب یئز ډيی ؿب اوؼمه ډڈ

٭ماوی ٽډبن ا ػمچ اوؼمه ثشه ایان $ىٽش ىیبوز# ، اوؼمه ثشه ایان $ىٽش سيیه# ، اوؼمه ډىيبن ډلبت ایان

يٹي ډٺيڇ# ډبكج بیی ى ػز ډٮٵی ثوبډ بی ایه ىٽش$ ایان څڅ ډىيی اوؼمه ي ىي ويی#$ډ

.١ج٤ ٽىڈ ٽبثاوڈ ث اوؼمىب

ٮی ٽىڇ ى اشبی ثل آډ ډؼبی يثبیشڈ ٽبثاوڈ ا ثب ثب ډيیه ډ٦ف ٽډن مـن ىٽش ٵىبیی، ىٽش

.ىب ٽىڈهچسی ي ډىي سىجبٽؿی آ

Page 24: Civil magazine 808 no 3

23

12ى ډاىی ڈ ياى ىببیی ډمشیه دي بی ٵب اػایی ډىيی ٭مان يڇ ٽ ى به سیه اين ثوبډ مب

دو ي ي اهشب ث ډٮٵی دي ثع ډیالى ىاز ي ثب ىٽش وؼٶی ډيی ٭بډڄ 90ثى ٽ ى ي ډىي بڃ 808اىی

ای ى ایه ه ١ج٤ ٽىڇ. مـىیه ٮی ٽىڇ ثب ٽز بی به ى ثو ډىيی ٽز ثچىي دبی ډبكج

ڈ ډیى بی ډبي ډٺبيڇ بی ي ډلبجبسی مـن ٽز ومبیىيځی ایىن ى ایان ي ٽز اىیبة ي آیه ثىب

وجز ث ثوبډ بی بیز ا ثب چیٺ بی ډوشچٴ اػایی ډلبجبسی ډوب٥ت و٫ م ثشاوڈ سب ثبڈ ىاش بیی ډبكج

.ا١ی وڂ ىاڇ 808اىی

28 ضوبس اص صدی ث 808هعشفی سشی جذیذ سادی

ٽ بډڄ 808ثب ی ػيیي اىی 808اىی 48ثبوڈ ٽ ث يىی ا مب 808هلبڅڈ ث ا٥ال٫ ىويځبن اىی

و٪ار ي دیىبىاسی مب ىایي ثایڈ یب ا ٥یٸ سچٶیٺی ا ثو اهجب ي ډبكج ډیجبي ى هيډز مب ثبڈ، څ٦ٶب اځ

ایمیڄ بیز یب ٽبډىز ی میه سبدیټ ابڃ ثٶډبییي، مـىیه ډی ساویي و٪ار ي دیىبىار هىسبن ا ثب ١ج٤ يای

و آوا ثای ىیين ىويځبومبن د 808ثٶشیي سب ى مب بی ثٮيی اىی mp3 هىسبن ثایمبن ث ر ٵبیڄ

.ٽىیڈ

:ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 25: Civil magazine 808 no 3

24

اپلیکیطي ثشتش عوشای هفیذ ثشای گضی بی ضوذ تجلت ب 70هعشفی «

ب تجلت ب گضی ثشای هفیذ عوشای بی اپلیکیطي هعشفی

ثب ٩ سپىڅی بی ػيیي ا ٹجیڄ سچٶه بی مىي ي سجچز ب ى بڃ بی اهی ، اشٶبى ا ادچیپیه بی ډوش

یي ي يیىيي ٵن ث سيیغ ى ثیه ډىيبن ٽډبن ياع یبٵز. ثب ایه يػى ى سٮياى ، اوييIOS یشڈ ٭بډڄ بی

یبىی ا ډىيبن شىي ٽ ثب يػى ىاشه ایه و٫ اډپبوبر ا ٹجیڄ ځی بی مىي ي سجچز ب، ى ا يػى ؿىیه

ا ثو اهجب سلچیچی يثبیز ډىش ډی ى ادچیپیه بی ٽبثىی ثی ا٥ال٫ شىي.ایه هج ٽ ث ٭ىان ىيډیه هج

.سمیڈ ىاڇ مب ا ثب ؿىي سب ا د ٽبثى سیه ادچیپیه بی ٭ماوی آىب ٽىڈ

1- Aconex

س٤ ایه ادچیپیه ډی ساویي ٽببی ډيییز دي بهز ي ب هى ا ا ٥یٸ ځی یب سجچز ډيییز ٽىیي. سیی ا

:دچیپیهاپیه بر ایه ا

اٹياڇ ٽىیي. ي ثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ایه څیىټایه ادچیپیه ډی ساویي ا ios ثای ىاوچى ي وت وو

ا٥ال٭بر ثیش .اٵياڇ ٽىیي ایه څیىټادچیپیه ډی ساویي ا

2- ASCE SmartBrief

(ASCEا ٽ س٤ اوؼمه ډىيبن ٭مان آډیپب $ س٤ ایه ادچیپیه ډی ساویي آهیه اهجب ي ډىيی ٭مان ىویب

:ډىش ډی ى ډ٦چ٬ یي. سیی ا اپیه بر ایه ادچیپیه

Page 26: Civil magazine 808 no 3

25

ا٥ال٭بر ثیش .اٵياڇ ٽىیي ایه څیىټثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ادچیپیه ډی ساویي ا

3- latista

یٸ ځی یب سجچز ډيییز ٽىیي. سیی ا س٤ ایه ادچیپیه ډی ساویي ٽببی ډيییز دي بهز ي ب هى ا ا ٥

:اپیه بر ایه ادچیپیه

ا٥ال٭بر ثیش .اٹياڇ ٽىیي ایه څیىټایه ادچیپیه ډی ساویي ا ios ثای ىاوچى ي وت وو

Page 27: Civil magazine 808 no 3

26

4-HelpBridge

ٽ ى ٥ڃ یټ ٵبػٮ ٥جیٮی ى ډٺیب ثٿ ثای HelpBridge ډبیپيبٵز بهز یټ ثوبډ ػيیي سچٶه ما ث وبڇ

ى ٭یه كبڃ مب ا ٽمټ ث اسجب٣ ثب اٵاىی ٽ ثای ٽبث امیز ىاوي ٥اكی ي از ا مب ا٭الڇ ومى. ایه ثوبډ

ٹبى ډی بى سب دڃ، ډبن ي ډىبث٬ هى ا ثای كمبیز ا سال بی اډياى ي ثببی ى اهشیب ىشڂببی یث٤ ٹا

ساویي ث ٵشی ا اٵاىی ٽ ىیي. ایه ثوبډ ث ر ایڂبن ى اهشیب ٭الٹمىيان ٹا ځٵش از. ثیچ ایه ثوبډ ډی

ب امیز ىاوي دیبڇ ٵشبى ي آوب ا ا ي١ٮیز الډشی یب ډٹٮیز ډپبوی هى آځب بهش ي یب و٫ ویب هى ا ث ثای م

:آوب ا٭الڇ ومبییي. سیی ا اپیه بر ایه ادچیپیه

ا٥ال٭بر ثیش ا يثبیز اوؼمه .اٹياڇ ٽىیي ایه څیىټثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ادچیپیه ډی ساویي ا

ډىيی څڅ ایان

5- NovoSPT

Novotech ىاوؼیبن ئسپىیټ ػز سیڈ ډىلىی بی ثبثی سز ډپبویټ هبٻ ٽ س٤ ٽمذبویادچیپیه ډوش

:سی ي ډىش ي از. سیی ا اپیه بر ایه ادچیپیه

Page 28: Civil magazine 808 no 3

27

.اٹياڇ ٽىیي ایه څیىټایه ادچیپیه ډی ساویي ا ios ثای ىاوچى ي وت وو

ا٥ال٭بر ثیش

6-Bridge Constructor

ة ثای سز هالٹیز ي ىاوش بی اشبسیټ ث ه ى ثلض هدب ب ٽ ى آن ډی ساویي ثب اوشوبة ډبڅق ادچیپیه ه

ډوشچٴ ا ٹجیڄ ؿة ، آه ي آڅمیىیڇ اوا٫ هدب ب ي دڄ ب ا ثای ثب بی وبی ا يبیڄ كمڄ ي وٺڄ ٥اكی ٽىیي ٽ ډی

:اپیه بر ایه ادچیپیه ا سبيیی. ثبي آډوي ي ساوي ثای ډىيیه ٭مان هیچی ػبڅت

ه اٹياڇ ٽىیي. ي ثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ای ایه څیىټایه ادچیپیه ډی ساویي ا ios ثای ىاوچى ي وت وو

.اٵياڇ ٽىیي ایه څیىټادچیپیه ډی ساویي ا

7-AutoCAD 360

Page 29: Civil magazine 808 no 3

28

ىي ي سجچز ب ډلڅی ا ٽمذبویا يی ځی بی DWG ادچیپییىی ثای ډبي ي يیای وٺ بی ثب ٵډز

Autodesk .سیی ا اپیه بر ایه ادچیپیه:

ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه اٹياڇ ٽىیي. ي ثای ایه څیىټایه ادچیپیه ډی ساویي ا ios ثای ىاوچى ي وت وو

.اٵياڇ ٽىیي ایه څیىټادچیپیه ډی ساویي ا

8- FrameDesign2D 2.85

سلچیڄ ٹبة ىي ثٮيی ي ویيبی ث ي ډمبن FrameDesign2D 2.85 ثوبډ ډو آوييیي يی ډىيیه ٭مان

:ٹبة. سیی ا اپیه بر ایه ادچیپیه

.اٵياڇ ٽىیي یىټایه څثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ادچیپیه ډی ساویي ا

Page 30: Civil magazine 808 no 3

29

9- Concrete Beam design

:سبيیی ا اپیه بر ایه ادچیپیه. ACI ٥اكی سی ثشىی ى ډثبیڄ آوييیي ث ډجىبی

.اٵياڇ ٽىیي ایه څیىټثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ادچیپیه ډی ساویي ا

10-Channel design

:ادچیپیه ٥اكی ٽبوبڃ ٥اكی آة يی وو اوييیي، سیی ا اپیه بر ادچیپیه

Page 31: Civil magazine 808 no 3

30

.اٵياڇ ٽىیي ایه څیىټثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ادچیپیه ډی ساویي ا

+

7.2.1سخ --Civil808 هعشفی اپلیکیطي اذسیذ ثسبیت

ډىش ي از. ایه 1392آهیه ين ا ایه ادچیپیه ى ډىاى ډب Civil808 ادچیپیه يثبیز 1.6.7وو

ٽظر اشٶبى ا ځی بی مىي ثب یشڈ ٭بډڄ اوييیي ى ٽ سىب ى ځی بی ىاای ادچیپیه ٵٮال ث ػز

وو ڇ . اائ ي از (... ، ډسيال ي HTCځی یب سجچز بی ثوي بی بډوڀ، )وو یشڈ ٭بډڄ اوييیي

:ٹبثڄ ىاوچى ډیجبي ڈ ایىټ ثب سٲییار ی آډبى ي از ي (1.6.7ایه ادچیپیه $وو

اډپبن ىیين آهیه دبىٽز بی ابڅی ى بیز ث ر ډشٺیڈ ا يی ادچیپیه

ب٭ز یپجب 8ب٭ز ث 4آديیز هىٽب ادچیپیه ا

سٲیی دیٶ ومبی ٶل ايڃ ادچیپیه ا كبڅز څیز ث كبڅز جپ (List to Grid view)

ځاوي ا وڀ ٶیي ث ډپی $ثای ډٳ ٽمش ثب٥ی سٲیی وڀ ٶل ومبی ثټ)

ا١بٵ ين ٵیي یي ډث٣ ث ثو اهجب ي یبىىاز بی بیز

:سبيیی ا اپیه بر ایه وو ا ادچیپه

Page 32: Civil magazine 808 no 3

31

ىیبٵز ادچیپیه Civil808 ثای یشڈ ٭بډڄ اوييیي، 808بډڄ آهیه اهجب ، يثالٿ ي دبىٽز بی اىی

ىاوچى ډشٺیڈ(ډڂب ثبیز 1كؼڈ سٺیجی ;) یب ثبالس 2.2 وو ډو

اوييیي $بډوڀ، ٭بډڄ یشڈ ث ډشڄ بی سجچز ي ؿىبوـ ا ٥یٸ ځی بی مىيLG ،HTC ،

ياوچى ا ځځڄ دچیىاوچى ډشٺیم ډسيال ي ...# آوالیه ډی یي ا ٥یٸ

ؿىبوـ ا ٥یٸ آی دی هبع ا ٽ ث ایىشوز ډشڄ ډی یي ډی ساویي ا ٥یٸ ایه څیىټ ډشٺیمب ثب ييى ث اوييیي

ایه ادچیپیه ا ىاوچى ٽىیي. ثای ىاوچى ي وت وو اوييیي ایه ادچیپیه ا ٥یٸ ځځڄ دچی ډی ډبٽز ث ر ایڂبن

ا٥ال٭بر ثیش .اٹياڇ ٽىیي ایه څیىټساویي ا

:+ډىبث٬ ثیش

ى ډپڄ سلیڈ ا ډمشیه ډپالر څیىټ بی ىاوچى ادچیپیه ځی بی اوييیيی ٽ ا ٥یٸ ځځڄ دچی اائ ډی

اډپبن ىاوچى ایه ادچیپیه بی ایڂبن ا ٥یٸ ایه ځی ب ى ٽډبن ډیجبي. ٭يڇ آن ډشٮبٹت ي ثىن ٽډبن ایان

ثای كڄ ایه ډٮ٢ڄ مپب ٭ی آٹبی ډىي ياٽٴ ى يثبیز ایان ب ى سبدیپی ٮی ى ػم٬ آيی ي اائ څیىټ

.بی اوييیيی د ٽبثى ډىيی ٭مان ومىوي ٽ ا ٥یٸ څیىټ ی ډی ساویي ډبي ثٶډبییيىاوچى ډشٺیڈ ادچیپیه

س١یلبر ثیش

:ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 33: Civil magazine 808 no 3

32

حذاقل بیی ک هذسبى داطجیبى سضت بی هذسی ثبیست اص ایتشت ثذاذ «

ډلی٤ ي اثا ىاوڂبی ي ډىيی بڅبز ٽ ى كبڃ سٲیی از. ایه سٲییار وی كبڄ اشٶبى ا اثابی ػيیيی

اشبى ، ىاوؼ ي ډىيی ١يیز ي ثبیي مـن ٽبډذیس ي ایىشوز از. ث و٪ ثىي اشٶبى ا ایه اثاب ثای

ډشوبن ډب ثب ي لیق اشٶبى ا ایه اثاب ي مـىیه ثب ډاى ٽبثى آوب آىب وي. ى ٶش ځش ا ٥یٸ یپی ا

ای ا٭٢بی ٭٢ اډپبوبر يثبیز څیىپيیه ػز سپمیڄ ديٵبیچڈ اٵياڇ ث ابڃ ىهاز یپبډىيیه یب مبن سی وبډ ث

ى څیىپيیىڈ ٽىڇ اډب ډشػ يڇ هیچی ب ا يػى ایه اډپبن ى څیىپيیه ثی هجن ي مـىیه ثٮ٢ی ا مپبان ٽ ث

ى څیىپيیه ٭٢ ي اوي ى ډب بی اهی ا ډه ىهاز ىاشىي سب ثایبن ډوش Civil808 يا٦ اائ څیىټ بی

څیىپيیه ثىییڈ ثىبثایه سمیڈ ځٵشڈ س١یلبر ډسج٤ ا ى یبىىاشی ا بیشڈ ثىیڈ ي س١یلی ا ول ٽب ثب يثبیز

آن ایىپ ؿ كياٹڄ بیی الڇ از سب ډىيبن ي ىاوؼیبن ش بی ٵىی ډىيی ا ایىشوز ثياوىي. ى ایه هج ٽ ث

:ډلة ډی ى ث ثی ایه ډ٫١ هاڈ دىاهز اهجب ثو سلچیچی٭ىان ډیه هج ا

:چگ اص ایویل بیوبى ثتش استفبد کین

ٹ٦ٮب ىبهز ډىبت ا ٽبثى بی ایمیڄ ډی ساوي ثای ډىيبن ،ابسیي ي ىاوؼیبن ش بی ډىيی ډٶیي ي ٽبثىی

وڂب ایمیڄ ثش ث ایىپ ایمیڄ ا ی اشبى ث ىاوؼ یب ىاوؼ ث اشبى یب ثیه دیمبوپب ثب ٽبٵډب ابڃ ثبي. ی

ډی ى ډشٶبير از. اډب وپبسی ا ډی ساوي ى و٪ ىاز ٽ ثب ٭بیز آن سب كي اډپبن ا ایه ډ٦مئه ي ٽ ایمیچی ٽ

!ابڃ ٽىیڈ هاوي ډی ى

ٽىیڈ ي ایه اثا سجيیڄ ث یپی ا ډمشیه اثابی اسجب٥ی ي از. ثیب یبىی ایمیڄ ىیبٵز ډی ي سٮياى

ایمیڄ از. كشمب ډ٫١ Subject ای ٽ ثبیي ى ابڃ ایمیڄ كشمب ٭بیز ى د ٽىن ٹمز ډ٫١ یب وپش

ي امیز ډ٦بڅٮ آن ا ىٻ ٽىي. ى ٱی ایمیڄ ابڅی ا ى ایه ٵیچي ثىییي سب ځیوي بى ي ی٬ ثشاو

.ایىر اكشمبڃ هاوي وين ایمیڄ مب ث ير اٵای هاي یبٵز

ىٹز ٽىیي ٽ ى ىڂبڇ ابڃ ایمیڄ ٵبی ا ٵوز Tahoma ایه ٵوز ثای ه٤ ٵبی هاوب .اشٶبى ٽىیي

اٵابی هاي ٽى. ى ١مه ایه ٵوز ى سمبڇ وڇ بی ىیڂ وش مب ا وبډى٪ڈ ي وبیجب از. اشٶبى ا ٵوز

.ٽىي ابڃ ایمیڄ يػى ىاى ي و٭ی دیشڂی ا ى ٽب ایؼبى ډی

ثای ایمیڄ هى كشمب ا ٹمز سى٪یمبر Signature یب مبن اډ٢بی ډىبت اوشوبة ٽىیي. ٮی ٽىیي ثهی ا

ث ػمچ یټ ى كياٽظ ٵٮبڅیششبن هال ي بی اػشمب٭یا٥ال٭بر ډڈ هى ا ا ٹجیڄ څیىټ يډ ، آى جپ

ایمیچشبن ٽ سبثلبڃ یؾ ایمیڄ ىیڂی ا مب ىیبٵز وپى ى وڂب ايڃ یټ ىبهز ٽچی ا هىسبن اائ ځیوي

.ىیي

ى ډاٹٮی ٽ ث ډبٵسی ډیيیي ي اډپبن دبوڂیی ی٬ ا ويایي ٹمز ډث٣ ث Auto Responce ڄ ایمی

هى ا ٵٮبڃ ٽىیي ي ى آن ثىییي د ا ایىپ ى سبین ډي و٪ ا ډبٵر ثبځشڈ دبن ایمیڄ مب ا ابڃ

.هاڈ ٽى

ابڃ ایمیڄ بی ىاوؼیی كبيی االر ٭مچی ث پچیز ٽ ثبیز ثهی ا وپبر ډڈ كشمب ى آن ٭بیز

می ٽ ث ه ىاوؼیبن الڇ از ى ابڃ ایمیڄ ث آن ى. ٹجال ى یبىىاشی ث ثی ثٮ٢ی ا وپبر ډ

:سػ ىاش ثبىي دىاهش ثىڇ

Page 34: Civil magazine 808 no 3

33

ؿ٦ االر سوی هى ا ى ٵ٢بی ډؼبی ثش ثیبن ٽىیڈ؟-یبىىاز ٶشڈ «

:دیباستفبد اص خذهبت ثسبیت بی آهصش هجبصی دس

یپی ا ډمشیه ٽبثى بی ایىشوز ثای ىاوؼیبن ي ډىيبن اشٶبى ا يی

بی آډ ډؼبی ډشيايڃ ى ىویبز ٽ ا ی ٽمیش بی سوی ٭ماوی ىویب

ثٮ٢ب ث ایڂبن ي ثٮ٢ی ثب یى ى اهشیب مڂبن ٹا ىاى. ثای ىیبٵز ا٥ال٭بر

ى بیز ځش بڃ ٽ ىىاز ډسج٤ ثب ایه ډ٫١ثیش مب ا ث ډ٦بڅٮ یب

:ډىش ٽىڇ ى٭ر ډیپىڈ

( ٹمز ى یټ ایجٻ)ثی يثبیز بی آډ ډؼبی ډىيی ٭مان ى ىویب «

یبىىاز ؿبڇ: ييى سپىڅی بی ػيیي ث ٵ٢بی آډ ډؼبی «

:ثالگ یسی هشتجظ ثب سضت تخػػی

یپی ا ثشیه ی ب ثای سجبىڃ ا٥ال٭بر سوی هىسبن ى ية اشٶبى ا ی يثالٿ وییز، ډىشب و ث پڄ

يثالٿ ویی سوی ث ډٮىی اشاٻ ایڂبن ا٥ال٭بر بی دبیڂب ٽىوی ياع یبٵش آن ى ٽ! ډشبٶبو ى ٽ ډب

بی سوی ٭چمی ياع یبٵش از ىكبڅیپ ډىيبومبڇ ډی ساوىي ا ایه ی ثای وبن ىاىن ډیان سچ٤ هىبن ث

ثب ایه ډ٫١ ى٭ر ىاو سویبن اشٶبى ٽىىي. ى ایه اث٦ مب ا ث ډ٦بڅٮ ؿىي ډى ا یبىىاز بی ډسج٤

:ډیپىڈ

یبىىاز یىڈ: ډشٶبير ثیبويییي! $ث ډىبجز ٶش يثالٿ ویی «

ش بی سوییبىىاز یبىڈ: يیځی ب یب ډیز بی يثالٿ ویی ى «

:سشیس بی اضتشاک فبیل

بی اشاٻ ٵبیڄ آىب ثبي. اٱچت ابسیي ٵبیچبیی ى اهشیب ىاوؼیبن ٹا ىاوؼ ي اشبى ثبیي ثب يی

ى. مبو٦ ٽ ىىي ٽ ایه ٵبیچب سڇ ي ى ٽال ا ٥یٸ ٵچ ډیبن م ىاوؼیبن ػبثؼب ډی ډی

ثبٽ، اشبى بی اشاٻ ځای ٵبیڄ ډبوىي ىاح آدچى ٽىن ٵبیچب ث يی یپی ا يیىاویي ثب یټ ثب ډی

.ساوي ثب سىب اٹياڇ ث اشاٻ ځای څیىټ ٵڅي ث اشاٻ ځاش ي ثپىي ډی

يی بی اشاٻ ثای اشاٻ ٵبیڄ ى ایىشوشی يثبیز ب ي اثا بی ډوشچٶی يػى ىاى اډب ډه اشٶبى ا

ٵبیڄ اثی ا ثب سػ ث ٹبثچیز بی ډشمبیی ٽ ىاوي $ا ٹجیڄ يی اشاٻ ٵبیڄ ثیه ؿىي وٶ ي اشٶبى ا

ٵبیڄ هىسبن ا يی یشڈ ى ٽؼب# ث مب سی ډیپىڈ. ؿىي ومو ا يی بی اشاٻ ٵبیڄ اثی

ٽ ډشبٶبو ث ىڅیڄ سؼیڈ ثىن ٽډبن ٹبى ث اشٶبى ا آن ى )ای ٭جبسىي ا ىاح ثبٽ ، ثبٽ ، ځځڄ ى

ا ث هب٥ یىټ ثىن ثب ػیمیڄ ي یب ي ثیبی ىیڂ ا ىاح ثبٽ ا اشٶبى ډه ٽ... ي ٽ ویشیڈ#

.ډیپىڈيی بی ډٮيٳ ث مب دیىبى

Page 35: Civil magazine 808 no 3

34

اشٶبى ا يی بی اشاٻ ٵبیڄ ثش ث ٵډز ٵبیڄ ډی ساوي ى یپی ا يی بی اهشبی ډث٥

یب ي اوؼبڇ ځیى. ثای ډظبڃ ثای اشاٻ ٵبیڄ بی يیيئیی ډی سان ا يی بیی مـن یسیة ، يیمئ

بى ٽى ، ثای اشاٻ ٵبیڄ بی دبيدیىز ا اشاٻ ٵبیڄ بی يیيئیی مـن آدبار اشٶ ایاوی يی

.ٽمټ ځٵزissuu ي ثای اشاٻ ایجٻ ا يی slideshareيی االیيی

يثالٿ ىایي ٹ٦ٮب ثای اشاٻ ىاو سوی هى ثب ىیڂان ث اډب اځ مب یټ ډىي شیي ٽ ى ایىشوز

ى ية ؿ څيڇ ي ویبی ابب ٽ ي ایؼبى اڃ ىشبن ى االن اځ .ایه يی بی اشاٻ ٵبیڄ ویب ىایي

:ث اشاٻ ىاو سوی هى ىاڇ ایه یبىىاز ا يثالځڈ ا ډ٦بڅٮ ثٶډبییي

یبىىاز ىيڇ: اشاٻ ىاو بی سوی ى ىویبی ډؼبی «

: Google Calender سشیس تقین آالیي گگل

اځ مب یټ ډىي ٭مان ثيٹڃ شیي یب ث ىڅیڄ ساٵیټ ٽبی اسبن سبین ػچبسی ا ٽ ٹجال سى٪یڈ ٽى ایي ا وز ث

ثجیي. ډیشاویي ډ٫١ ػچ ي ابډی ث سٺیڈ ځځڄهب٥ ډیبيیي ٹیب ث مب سی ډیپىڈ ثای سى٪یڈ ػچبر هى ا

ى٭ر يځبن ث ػچ ا ى سٺیڈ ځځچشبن ثىییي ي ثب ياى ٽىن ایمیڄ اٵاى كب١ ى ػچ ثایبن ى٭ر وبډ ك٢

ىنى ػچ ابڃ ٽىیي. ایه ٽب و سىب ث می ثىن ػچبسشبن ډی اٵایي ثچپ ا ایه ٥یٸ ٹبى هایي ثى ثب یىټ ٽ

Google Reminder ځی اسبن ثب سٺیڈ ځځچی اسبن ډبن ػچ اسبن ا ا ٥یٸ دیٲبډی ډ٦چ٬ یي سب ىیڂ یـٹز ثب

!سبهی ى ػچبر ډڈ هى كب١ ویي

:استفبد اص سشیس بی جستج

ساویي ډ٦بڅت اډي ثب ىویبیی ا ا٥ال٭بر يثي شیڈ. ى ډى ډ١٭ی ډی

ا دیيا ٽىیي. اڅجش ثبیي ثب يبی ثیى ػشؼ ى ية وی آىب ثیبی

ثبیي.ایىپ ؿ٦ ى ٽمشیه ډبن ثشاویڈ ث ثشیه وشیؼ ىڅوا ا

ػشلی ډ٦بڅت سوی ډيو٪ هى ى ایىسىز ثیڈ ویب ث سمیه ثیش

يی ػشؼ دیٵش ىاى. ا ثیه م يی بی ػشؼی آوالیه ،

.ا سی ډیپىڈ ځځڄ

ډی ساویي ى ډشه يب ٽشبة ایه بیزثب اشٶبى ا يی ػيیي ځځڄ اډپبن ػشؼ ى ډشه ٽشبة ٵاڈ ي. ى

ډپچی وياوي ي copy right ى ایه بیز ٽشبثبیی ٽ ا و٪ ي اائ ا٥ال٭بر ثب ډ٦بثٸ ډوشچٴ ٭جباسی ا ػشؼ ٽىیي.

اوشب ایڂبن آوب س٤ وب اػب ىاى ي ث ٥ ٽبډڄ ى ىش ٽبثان هاي ثى ي ى ډاى هبی كشی اډپبن

.ىاوچى ٽىن ٽشبة ا وی هایي ىاز

.ا ثای ىیبٵز ا٥ال٭بر ډث٣ ث ي بی ػشؼی ثش ىځځڄ هيډششبن سی ډیپىڈ ایه څیىټى اىاډ ډ٦بڅٮ

:استفبد اص هشسگش هبست وشا ثب تلجبس بی تخػػی هشتجظ

Page 36: Civil magazine 808 no 3

35

ځځڄ ٽيڇ# اشٶبى ا ډیال ي یب ځځڄ ٽيڇ ا دیىبى ا ثیه ډيځ بی ډػى $ایىشوز اٽذچ ، ډیال ، ادا ي

ایىپب .ډیپىڈ ، كشمب ا وت اٵيو بی ٽمپی ا ٹجیڄ ٵچ ي سڅجب بی ډث٥ ث يی ډيځسبن ا٥میىبن كبڄ ٽىیي

808وت سڅجب اهشبی ډىؼ ډیى سب ا اډپبوبر ثیشی ا يثبیز بیی ٽ ث ٥ ىائڈ ىوجبڃ ډیپىیي ث ثجیي.ثای

.ډی ساویي اٹياڇ ٽىیيایه څیىټ ا

:ثذاین LinkedIn ص کبس ثب ثسبیت لیکذیيآچ ثبیست ا

سان ا بی اػشمب٭ی ثای ثٹای اسجب٣ ثب اٵاى ىیڂ ى ا ػبن یپی ا ډمشیه ډایبییز ٽ ډی اشٶبى ا بو

اػشمب٭ی ى. ثب اشٶبى ا ایه بو دیىبى ډی ایه څیىپييػى ایىشوز ثى. ثای ٽببی می ډٮمال اشٶبى ا

ٽىىي اسجب٣ ثٹا ٽىیي. سػ ساویي يډ ٽبډچی ا هى ایؼبى ٽى ي ثب اٵاى ىیڂی ٽ ى ك ٭الیٸ مب ٵٮبڅیز ډی ډی

٭بر سلیچی ي ٮی ٽىیي ا٥ال .ٽىیي ٽ ډلی٤ ایه بو ث هالٳ بی جپ بی اػشمب٭ی ث ير ػيی ي ٽبی از

:ٽبی هى ا ثب ىٹز د ٽىیي. ثي ویز ث ؿىي ډى وٺڄ ٹڃ بیی ٽ ا څیىپيیه ډی ى ڈ اب ٽىڈ

"Every student is blindly trying to make a resume, but surprisingly many don't have great LinkedIn

. "I often hear, 'Here's my Sawhorse Media, senior vice president at Natan Edelsburgprofiles," says

resume. My LinkedIn isn't great, but here's the link.' I usually respond, 'Make it great, and then get

back to me!'"

څیىپيیه جپ ایز ٭ميسب ثای ٽبیبثی ي اشٶبى ا ا٥ال٭بر ٭چمی ابسیي ي ډىيبن ډ٦ف ى آن، ثىبثایه ايڅیز ثسی

اٵاى ى ایه جپ ؿ ٹی س ثىن ديٵبیڄ ٽبی ابن از. ا ػمچ ډاىی ٽ الڇ از ى ٽب ثب يثبیز څیىپيیه ث

:سػ ٽىیڈ ٭جبر از اآن

ديٵبیڄ كٵ ای هى ا ث ىٹز ٽبډڄ ٽىیي ي ا اٵيىن يډ وبٹ ي یب اكیبوب ٱی ياٹٮی ا هىسبن ثذییي.

ثای ديٵبیڄ هى كشمب سی اوشوبة ٽىیي ي سػ ىاش ثبیي سب ایه سی كشی االډپبن ث ر سمبڇ م ي

.ډٮٳ ؿ كٵ ای ي ٽبی مب ثبييا١ق ثبي ؿاٽ ٹا از

سو بی ٽبی هىسبن ا ى ٹبڅت ٽچیي يا بیی ثای ثو Endorsement ىیي ٽ ٽ سػ ثىییي ي

ومىن ا٭٢بی څیز ٽبوپىشبن ، مب ي بی endorse ډى٦جٸ ث ياٹٮیز ثبي ؿاٽ ا يی ٵیيثټ وبی ا

ٵمیي ٽ سب ؿ اويا ٽچیي يا بی ىع ي ا اثٸ ٽبی اسبن ډى٦جٸ ثب ثبىیي ٽىىيځبن ديٵبیچشبن هاىي

.ياٹٮیز ثى از

يډ ٽبی ي سلیچی اسبن ا كشی االډپبن ثب ابٵ ٽىن څیىټ ډبي سبيی دي ډث٥ یب ىع آى

.يثبیز ي یب يثالٿ هى ډشىي س بیي

ؿ بی ډىيی ىبهش ي ىهاز ٮی ٽىیي ثای ابسیي ىاوڂبی ي Connect ابڃ ٽىیي سب ا ایه

٥یٸ ثشاویي ثب آوب ى سمب ثبیي. ایه ډى ا آن ػز ثایشبن كبئ امیز از ٽ هایي ساوز ى ر

Page 37: Civil magazine 808 no 3

36

بډ ػز ثایشبن سی و Ask for recommendation ػچت وىن و٪ ایه ابسیي ا اوب ثوایي سب ى ثو

.ومبی يی ديٵبیچشبن ابڃ ٽىىي

ا وپبر هیچی هة څیىپيیه اډپبن اشٶبى ا ا٥ال٭بر ٭چمی ډىيع ى ځي بی سوی څیىپيیه ډیجبي:

مبو٦ ٽ ا٥ال٫ ىایي ډع ایؼبى ٵيڇ ب یب مبن اوؼمه بی اڃ ي ػاة ى ىویب ی ى از ٽ ى ػیبن از اډب

ز ٵيڇ بی السیه ٽ ث يی ي بی ايدبیی ي آډیپبیی ٹا ىاشىي ث ىڅیڄ اوشب ا٥ال٭بر ىاای كٸ ٽذی ؿىي بڅی

ایز $ثای ډظبڃ څیىټ ىاوچى ایجٻ بی بیز بی آډبين ي یب ىاوچى وڇ اٵا بی ي ډىيی ٭مان ي ...# ډييى ي

ف اڃ ي ىیبٵز ػاة بی سوی ډسج٤ ثب ش ٽبی هىبن ىؿب اوي ي ا آن ٥ٳ ثای آوپ ډىيبن ى ٥

ډپڄ ووي ثو ځي بی سوی ى يثبیز څیىپيیه د ثبس ي د ساٵیټ س ا ځش ي. ا آوؼب ٽ اٵاى كب١ ى

اى ي ث االر وجز ث ایه ځي ب اٽظا ا ابسیي ىاوڂبی ي كٵ ای بی ش مب ډلة ډی وي دبن بی ى

ٵيڇ بی ٹيیمی س كبڅز ٭چمی سی ىاى. آى ثهی ا ځي بی د ثبىیي ٽ ډث٣ ث ٽمذبوی بی ٭ماوی ډ٦ف ى

...ي : Earthquake Engineering Research Institute -AISC -ACI -ASCE ىویب ډیجبي ٭جبسىي ا

اڅڂی ٽت ي ٽب يثبیز څیىپيیه یټ اڅڂی ٵیمیڇ از ثيیه ډٮىی ٽ اشٶبى ا كياٽظ هيډبر يثبیز

premiumٽبثانثای م ایڂبن از ي ثای ثو بی يی اشٶبى ا هيډبر بیز دڅی ي ډوش ث

:ػمچ آن ا ډیجبي.

ا ډيییز ٽىیي ي ثب ډىش ٽىیي ډیوایي آځی ٽبی ٽمذبوی هى ا ى ایه يثبیزاځ مب بكت ٽمذبوی شیي ي

ثبي. ثای ایه ډى٪ ٹجال مب premium سٮياى ثیشی ا ٽبػیبن ى سمب ډشٺیڈ ثبیي ډیجبیز كشمب اٽبوز مب

.ٽىیيطجز الڇ از ٽمذبوی هى ا ى څیىپيیه

ډیوایي ؿىبوـ ث آځی بی اشوياډی ٽ ځاش ي دبن ىاى ایي ى ايڅیز ٹا ځییياځ ث ىوجبڃ ٽب شیي ي

.بیز ثبیي premium ډیجبیز كشمب ا و٫ ٽبثان

بی هى ابٵ ٽىیي ي ا آن ثیش Connectionوٶ ا ډی ساویي هىسبن ث څیز 200مب ثب اٽبوز ایڂبن سىب سب

ثٶشیي ي Connectionهى ا ث دڅی آدڂیي ٽىیي یب ثب ىاشه ایمیڄ اٵاى ډی ساویي ثای آوب ىهاز ثبیز یب اٽبوز

!یب ایىپ ډىش٪ ثمبویي سب آوب مب ا اىى ٽىىي

ي كييى ىي بڃ دی سب ٽىن ايڅیه ځي ا 808 آډی ځي ډیبوڈ ٽ Civil808 ى اوشب ث ا٥ال٫ ٽبثان يثبیز

ى 808Civil ځي يثبیزى څیىپيیه ا ىااز. مب ا ى٭ر ډی ٽىڈ سب ث ٭مان ډىيی ایاوی ٽمذبوی طجز ي

ي بی اهجب ډڈ 808ا ىوجبڃ ٽىیي سب ا آهیه اهجب يثبیز بی ى څیىپيیه 808ٶل ٽمذبوی ثذیويیي ي څیىپيیه

.یه ډبن ډ٦چ٬ یيډىيی ٭مان ىویب ى یٮش

:ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 38: Civil magazine 808 no 3

37

چغس هی تاین پس اص فبسغ التحػیلی اص سضت بی هذسی ث هقعیت بی کبسی خثی «

؟ ثشسین

بی ٽبی ډى ویب ثای م ٵبٯ ثی يی ٩ٵیز ش بی ډىيی ى ىاوڂب ب ا یټ ٥ٳ ي ٽمجى ډٹٮیز ي

نډیب ایغثب٭ض ځىیي ٽ ډ٫١ ثیپبی بڅبز ث ډمشیه ىٱيٱ اڅشلیالن ش بی ډىيی ا ٥ٳ ىیڂ

ډ٦مئىب ى ؿىیه ای٦ی ٵىی ډٵٸ ث .ٯ اڅشلیچی سجيیڄ ىډىيبن ٽډبن ث ه ى بڃ بی ايڃ ثٮي ا ٵب

ٹبثچیز بی ايڃ ثشاوي هى ا ث بییه هة ثىببوي سب ا ایه ٥یٸ ساوبیی ب ي ىیبٵز ٽب ډىبت ډیى ٽ ى ډكچ

ٽ ثشاوي ٹبثچیز بی كٵ سب ٵبٯ اڅشلیڄ ؿ ٽىي سوی هى ا ى ډٮ ومبی مڂبن ٹا ىي اډب ایىپ یټ ٵى

ىیڂی ى ثیه پڄ ث ىز بكجبن ٽب یب مبن ډيیان آیىي هى ثبوي وی هى ث ىٱيٱ ای هى ا ث ثشیه

ډلة ډی ى اثشيا ث ډٮٵی اهجب ثو سلچیچی ا ډىيبن سجيیڄ ي از. ى ایه هج ٽ ث ٭ىان ؿبډیه هج

:اوا٫ ي بی ډٮٵی ٹبثچیز بی ٵىی ډىيیه ا ٹجیڄ يډ ویی كٵ ای هاڈ دىاهز

اثشيا الڇ از ٽ اوا٫ دی آډي بی ٽبی اكشمبڅی ا ثای اٵاىی ٽ سب ا ىاوڂب ٵبٯ اڅشلیڄ ډی وي ا ٽسب

:ثمڇ

(فشیلسش سک )کبس قشاسدادی پبس قت یب کتب هذت

بىی ا ډىيیه ٽ ٹ ی ى ثو یبىىاز بی بیز ا ٭ىان ٵیجىیىڀ يٻ لجز ٽى ثىڇ ، ٭جبسی ٹجال

ثیش ث ما اڅشلیچی ا ىاوڂب ى ث ډیڂیى. ىاشه يٹز ي اوی ٽډبن ا هب ى بڃ بی ايڅی د ا ٵبٯ

ٹ ډوب٥ت 5ىش ا ډىيیه ا ة سٹٮی ډبڅی ٽ الډ ثهىای ا ٵز بی سؼث اوييی ثیش از، ایه ٽڈ

:از. ث ٥ ٽسب ٵیچى ث وی ځٶش ډیى ٽ سجيیڄ بهش ثهی ا ٽز ب ي ډبر

یټ دي یب ٥ف ٽب ث ر ٽبډى ي ثب ٹاىاى ثای اوؼبڇ یب ٵیچى ث ٽی ځٶش ډیى ٽ (freelancer)ٵیچى»

یچى ب س٤ یټ ٽز ٵ و یب ٽز هبی ویز. ثٮ٢ی ا اٽظ ډبٱڄ ىاای ٹاىاى ثچىي ډير ثب ډیپىي ي ډبوىي

ایىشوز ي جپ ای ا ډیوي ي ثٮ٢ی ٽبډال ډشٺڄ شىي ي ا ٥یٸ ىهاز ٽىىيځبن هيډبر ډٮٵی یب آاو هب ث

«.)+(ٽببی ػيیي ػة ډی ٽىىي ډشان

اډب ؿا ٽب ډٹز یب ٹاىاىی ثب یټ ٽز؟

ای ثٿ سثیز ي ثبىي، ویز ٽ م ډشویه ثالٵبچ ا ثٮي ٵبٯ اڅشلیڄ ين ډشو ٽب بی كٵ ایى٦

ي٫ ٽى ي ثشیه كبڅز آن ایىز ٽ ٵى ثای هى ٽب ٽىي ي ىاو ػب یټ ا ثبیز ين ٽب ثبا ػة ي ی ي٫ثا

هى ډيییز ٽىي سب ث اوؼبڇ یټ ي ا ىاوڂب ا ى ډی ٽبثى ياٹٮی ث ٽب ځیى ي يٹز ي ډبن هى ا اوييهش

كبڅز ٵى یؾ ئیی ىائمب ى ثبالی هى وواي ىاز ي ډبوی ا یهٽب ٹاىاىی ى ډير ډبن هب ثي. ى ا

ىاوي هى ئی ٽب هى ثبىي. ١مه جبو ي ٽ ىيز ىاز ٽب هاي ٽى ایه ٭يډشب ډ٦چة اٵاىیز ٽ سمبیڄ

ٵیچىیىڀ ٽىي. ؿىي څيڇ ٽب بی الڇ ثای ٽب بی ثٿ س ي ىائمی ڈ ٽت ایىپ ٵى ډی ساوي ى ایه كبڅز سؼث

ایاوی ثى اوي ٽ ثای ډظبڃ ى ځای ٥اكی ډلبجبر ث ډٮىبی ٽب بی ثب امیز ٽڈ ویز ؿ ثب ثیبی ا ډىيیه

ر ٽز بی هبع ا ٽ ث ه ٽز بی ٽ بی كبی هچیق ٵب ث میه ب ثای ثځشیه

.ومىوي ٽت ڈ هثی ا٭شجب ي جبر ٽى اوي ي دڃٹاىاىی ٥اكی ډلب

ډمشیه ډیز ٽب ٹاىاىی ؿیز؟

Page 39: Civil magazine 808 no 3

38

ىبهز وبیز ى اوييی ٵى ي ډیز ایه ی هی ٽىن ډبن ٽبٵی ثای اوؼبڇ مډبن ؿىي دي ، سؼث ډمشیه

ډی سان ډلبجبن بهشمبوی ٽ سب بڃ ا ډظبڃ ى ځای سوی ب ثای. ډیجبي آیىي ى ٵى ٽبی وبیی ډی

ډلبج وٺ بی ٥اكی هى ویشىي ا ػي ىاوڂب ٵبٯ اڅشلیڄ ي اوي اډب ډؼب ث ٽت اډ٢بی و٪بڇ ډىيی ثای

سؼث اوييی ٵز ایه كبڅز ثسی ثب اٵاىیز ٽ ا ىين ىاوڂب ثب اوؼبڇ ایه و٫ ٽب ب میه ىش ا اٵاى وبڇ ثى. ى

ٽ ى وبیز ثٮي ا ٵبٯ اڅشلیچی ډىؼ ث ثهىای ا مډبن ثب سلیڄ ىاو ا ثای هى ٵاڈ آيوي ث ٥ی

.ډىبت سی وجز ث ڈ ىاوڂبیبن هى ى ثبا ٽب هاىي ي ډٹٮیز بی ٽبی

کبس دائوی دس ضشکت بی هطبس پیوبکبسی

بی ډبي ویب ث سؼث یبىی ىاى ٽ ث ٭ىان دیمبوپب ي ؿ ث ٭ىان ٽبډىيان ىائمی ٽزىش ا ٽب ب ؿ ایه

وي ى آن ياى ساوىي ډی ىاشىي مپبی ثٿ ي ٽؿټ بی دي ى ٵیچى يٻ ډىيبوی ٽ ؿىي بڃ ث ر

ى ایه ىش ا ډىيیه ى بڃ بی اثشيایی ييى ډی ٱی ایىر ييى ثيين سؼث ډىيیه ث ایه و٫ ٽب ب ثب٭ض

.يثي وي ثب ه٦ار ٽبی یبىی

کبس بی استخذاهی اداسی

ثب كٺٹی طبثز ډبیبو ىاش ثبىي ؿ ث می ثیه اٵاى ػبډٮ اٽظیز ډلبٵ٪ ٽباوی شىي ٽ سمبیڄ ث ٽبی طبثز اډب

ایه . ثىن ي ؿ ٽب ى بډبن ب ي وبى بی ىيڅشی ي ویم ىيڅشی ډىيی ى ٽ ر ٵب ٭٢ یئز ٭چمی ىاوڂب

یټ دی ى دز ډی بی هى ٽب بی ىش ا ډىيیه سػیق ډی ىىي ث ػبی ه٦ دیی ى دي بی ػيیي ي

ی ویبی وياوي ي ٳ ىاشه ډياٻٹجیڄ ا ٽب ب اال ث سؼث ٽبی هب ډٮمڃ ياو ای ا اوؼبڇ ثيىي. ایه

!ډٵٺیز ى آن ٽٶبیز ډیپىي ثای ٭٢ یئز ٭چمی ىاوڂبی ين# ثای) ISI ىاوڂبی یب سٮياى ډٺبالر

چغس هی تاین پس اص فبسغ التحػیلی ث هقعیت بی کبسی خثی ثشسین؟

آيىن ٽببی ٽسب ډير اٽظ ډىيبن ثيزسٮیٴ ډٹٮیز بی ٽبی ډػى ث ایه وشیؼ یيیڈ ثای د ا

ایىشوشی ډیجبي كبڃ وثز ث آن یي ٽ ثڂییڈ ډشبٹبن ىیبٵز ٽب ا ٹاىاىی $ٵیچىیىڀ# ایي آڃ سیه و٫ ٽبیبثی

ىوی ډىيبن ٭مان ٽډبن ى ای٤ ٽ ثیشیه ډٮ٢ڄ ٥ٹی ډی ساوىي ث ٽب بی ډى دىي هى ثىي. ثیټ ؿ

ي هى ډیجبي. اډب ية ى ى اهی سب اويا یبىی ډػت سیڄ ى ایه اډ ٽبی ډى و٪ دیيا ٽىن ډٹٮیز بی

ا اويای ي ٽ ڈ اٽىن وی ډى اشٺجبڃ از ث ځو ای ٽ ى ى اهی يثبیز بی ٽبیبثی ٵاياوی ى ایه ه

اهجب سلچیچی ى. اډب ٹجڄ ا ډٮٵی ایه ىش ا يثبیز ب ٽ ى یبىىاز ثٮيی ا ثوډیڂی ٹ ٭٪یمی ا ډىيیه ٹا

ث ایىپ اال ؿ ډاىی ډی ساوي ډىيیه ا ى ث بیز ث ٥ ډٶڄ ث آن اب هاڈ ىاز الڇ از ډيی ى

:ثی ٽمټ ٽىيدیيا ٽىن ٽب ډى و٪ ا ٥یٸ يثبیز بی ٽبیب ډٵٺیز یين ثای

سصه قی

ىاش ثبي. الثي ډیذیي ٵىی ٽ سب ا سٮياى ثیمب ډشٺب١یبن یټ ٽب ٵىی ډٵٸ س از ٽ يډ ای ٹی س ثیټ

يٹشی ؿڂو ډی ساوي يډ ای ٹی ثای هى ػ ٽىي. ٽی ا مب اوش٪ب وياى ٽ ا ىاوڂب ٵبٯ اڅشلیڄ ي از

ديوي هى ىاش ثبیي! ىاشه ډٺبالر ي ٽز ى سب ا ىاوڂب ٵبٯ اڅشلیڄ ي ایي يډ ٥اكی ي ٽبين ا ى

ٹی س ين ٽمټ ى ثځای ٽىٶاو ىاوؼیی ي اوشب ډؼالر ىاوؼیی ڈ ډی ساوي ى ٽىٶاو بی ىاوؼیی یب

ىاوڂب ىاش ایي ا ى وو ايڅی يډ اسبن ٹیي ٽىیي. ز بی اػشمب٭ی ٽ ى ىينيډ اسبن ډط ثبي. ځو ٵٮبڅی

Page 40: Civil magazine 808 no 3

39

ډشٺب١یبن ٽب يډ ب اشوياڇ ٵىی ٵٮبڃ ى ك ٵٮبڅیز بی ىاوؼیی هى یټ ايڅیز از.ثای ثای ثهی ٽز

بىٹبو ي ډى٦جٸ ثب ياٹٮیز ثبي، ی یجبیزى يډ اسبن ډ ٹی ثځشیه ډیز ډیجبي. ٵبٷ ا ایىپ ډلشیبر ډىيع

ډشٶبير ابڃ ډیپىیي وی ډیجبیز ٽز بی ىيڅشی ي ٱی ىيڅشی ٽ ثای آوب يډ وی ثش ث ډبر ي وڂب يډ

:ډیيڈ ایه یبىىاز ٹيیمیڈ اػب٫ ثبي .ى ایه اسجب٣ مب ا ث هاوين

یبىىاز شڈ: ؿڂو يډ ای ػبډ٬ ٭چمی اػایی ثىییڈ؟ «

یبٵز ډی ى ٽ ثب یټ ػشؼی ث ثبن السیه وڇ اٵا بی سلز ية ي ىپشبدی ٵاياوی ى ية CV بهز يډ ثای

مب یي. ایه وڇ اٵا ب ث مب بهشب ٽچی يډ اسبن ا دیىبى ډی ىىي ي بى ى ځځڄ ډی ساویي ا آوب ثمىي

آوالیه هىسبن ا ثبیي. ا ػمچ يثبیز بیی ٽ ٽبٵیز ى ؿبؿة بی ٹیي ي ى ایه وڇ اٵا ب ث ٭ز يډ

.يډ ډىيی اسبن ا آوب ٽمټ ثڂییي ډی ساویي ثای سپمیڄ

:بڅٮ ایىڂو ډٺبالر ي ایجٻ ب ڈ ډی ساوي مب ا ى وشه يډ بی ٹی یبی ثبوي. مـنمـىیه ډ٦

training Guide-Resume

فعبلیت دس ة ث عاى ثالگ یس تخػػی

ٽبٵډبیشبن ٽ ا ٥یٸ ية ثب مب آىب ي ډیجبي اډب س ٽىیي ث ایه ډى ى ىػ ثٮيی امیز ى ٽبیبثی ځؿ

سی اسبن ٽ ډيف ٵٮبڅیز ؿىي ډب یب ؿىي بڅ اهیسبن ا ث ثشیه پڄ ث از وو آوالیه ي يثالځی يډ

و٫ دي ای يٷ ومیپىي ي ډى می ي ثای ډیپي ا اائ ىیي ؿ سی ا مب ثای ایؼبى ډیى. اڅجش ایه

ډسج٤ ثب ایه ډ٫١ بی هب ډیى.ى ایه اث٦ مب ا ث ډ٦بڅٮ ؿىي ډى ا یبىىاز بی سىب بډڄ ثهی ا دي

:ى٭ر ډیپىڈ

ی ى ش بی سوییبىىاز یبىڈ: يیځی ب یب ډیز بی يثالٿ وی «

يثبیز څیىپيیه ڈ ٽمټ ثڂییي ٽ ایه ډى٪ اثشيا سی ډی ى ثای سپمیڄ يډ آوالیه هىسبن ډی ساویي ا ثای

س١یق ىاى اهجب ثو سلچیچی ا یبىىاز ڇ سی وبډ ب ي ...# ډٶال ى ا٥ال٭بر سپمیچی ى ایه ه $ىیبٵز

.ي از

اډپبوذی از ي ذ ىٹیٺ 10بى ٽ ى ٭ وبیشب ډكچ ثٮي سی ډی ى كياٹڄ ثب بهز یټ يثالٿ ى

ا هاشىي آوا ثای ىډاٹٮیپ ا مب څیىټ يډ آوالیشبن يثالٿ ، هىسبن ى ٶل ايڃيډ ثبځای ٽىن ډشه

.ىیي بییه اائ

About.me ٽمټ ٽىي يثبیز ساوي ثای بهز ٶل كبيی يډ آوالیه ث مب یپی ا اثا بیی ٽ ډی مـىیه

شمب٭ی ډظڄ ٵیجٻ ي ځځڄ دال وی ډی ساوي ى ٽبیبثی مب ډط اػ ډیجبي. كشی ى ډاٹٮی ديٵبیڄ مب ى جپ بی

.ىایي ؿاٽ ثای ثهی ا ٽبىىيځبن ډڈ از ٽ مب ؿ سبطیی ى ٵ٢بی ډؼبی ثبي

: ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 41: Civil magazine 808 no 3

40

) یسذ هیوبى: )کبت اغل یي هتش ثشآسد سبختوبى اسکلت فلضی ثتی «

ای قطری اعضاء در بادبىدای ضربدریبدست آيردن طلوح عىان مضع :

مقدمه

تزيي ارکاى ساخت ساس، يا ب گفتۀ ديگز للب ز پزص است.ػلن هتز بزآرد يکي اس اساسي

گيزي هصالح هرد ياس بزاي احذاث يا هحاسب هصالح بکار يک کارگا ػوزاي اذاس يکي اس هوتزيي هسائل

.باضذرفت ضذ هي

ريشهتز اجزا ارتباطي هستمين با ن دارذ هکول يکذيگز ستذ گام لبل اس اجزاي يک پزص، ريشهتز هصالح

اي اي هصالح اجزايي در ساختواىاى هماديز، ابؼاد اذاستهرد ظز در آى پزص است. با استفاد اس ريشهتز هي

ا در سهاى اجزاي پزص استفاد کزد.اسکلت بتي، فلشي، ستي ... را بذست آرد اس آى

ريشهتز بايذ اصل کذ، طبيؼتااي اجزايي لبل اس اجزا کوک فزااي در اجزاي صحيح پزص هيريشهتز مط

همزرات هلي ساختواى باضذ.ا اهيآييهطابك با

پذيز است ا در اجزا ب سلت اهکاىاي آىلزارگيزي آرهاترا در جا هکاى خد وچيي فاصل اذاس

ا اي تميتي، بطيکذ. يا ايک ريشهتز دليك تيزآي، رقتز هيکار را بزاي يزي هتخصص آرهاتربذ آساى

کذ.اي فلشي هياسکلت فلشي، کوک ضاياي در اجزاي صحيح اصلي ساختواى... در

اي اي هجد اذاساي طزاحي ضذ دتايلاي فلشي بايذ بز اساس مطلبل اس اجزاي اسکلت در ساختواى

بادبذ را تي کزد. ا، بادبذا ... را بذست آرد تا بز اساس آى هماديز ع تيز، ستىدليك تيزا، ستى

پزداسين.اي لطزي اػضاء در بادبذاي ضزبذري هيح بذست آردى طلدر ايي همال ب

Page 43: Civil magazine 808 no 3

42

: A Aح بذست آردى طل بطي لطزي

y

2.90 =

0.60

4 → y = 0.43 m : لضي تالس بزاي هثلجabc هثلج bde

𝑧2= 𝑦2+0.602 → 𝑧2=0.432 +0.602 → z = 0.73 m : لضي فيثاغرث بزاي هثلجbde

m 0.43 = 0.30 – 0.73= 𝑥 → 0.30 –= z 𝑥

m0..0 ( =0..0 +0..0) در هحاسبات فق : 0..0ح بذست آردى ػذد تذکر:

(0..0( )صف ػزض همطغ ستى = 0.50پليت = )طل بيس

𝑦´

2.90 =

0.60

4 → 𝑦´=0.43 m : لضي تالس بزاي هثلجcbf هثلج cgh

𝑧 2

= �� 2

+0.602 → 𝑧 2

=0.432 +0.602 → 𝑧 =0.73 m

m 0.33 = 0.40 – 0.73=𝑥

→ 0.40 – 𝑧

= 𝑥

4.94= 𝑐𝑏 → 2.902+ 42= 𝑐𝑏2 : طل خالص بطي لطزيA طبم وکف

m 8..4 = (0.00)– (0.80)– 8..8 ( =𝑥

)– ( 𝑥 )– 8..8

طبم وکف A طل خالص بطي لطزي :

m 0..8 ( =0..8)– (0.00)– (0.80)– 8..8 ( =0..8)– (𝑥

)– ( 𝑥 )– 8..8

(A A بادبذاي = ػزض بطي دبل در تماطغ 8..0) تذکر:

Page 46: Civil magazine 808 no 3

45

)یسذ هیوبى: )کبتی پیشاهى عشح قبة بی ضیجذاس ک ضبیذ طیذ ثبضیذ «

وجى ي ایه ډبڅ ډػجبر وبدبیيای ا ډيسب دی ث ىیبٵش ثى ډٺٴ ٽىن ىبو بی ٭ی٠ ثب ثبڇ سوز ډی ویز

ى آن ىيان ث ىڅیڄ ډلييىیز ى ا ى ٥بٷ ٽی ډی سان ث ي١ف ډبي ٽى. ډ٫١ومى ایه ثىب ا ٵاڈ ډی آيى.

اډپبوبر بهز ي ب ا ٥ٵی ي ثي ٱبڅت سميوب ى ډىب٥ٸ ځډیی، ىڀ ي هز ٭مي ډبڅق سپیڄ ىىي ثىببی

٭٪یڈ ثى اوي.

طاق کسری

ٵش ٵش ثب دیيای سمين ى بی وٺب٣ ي ث ه اييدب، ؿة ي اڅا ػبی هز ي ځڄ د ډی ٽىي. ث ٥یپ كشی

اډي اڅا ث ٥ ځشى ى بهز هبو بی يیالیی ي ٺٴ یياوی ى ٽ آډیپب ډى اشٶبى ٹا ډی ځیى. ؿة ث

ى وجز ث اٱچت ډبڅق، كياٹڄ ى ډمبڅټ ىاای ػىڂڄ بی اوج ىیی ي ثبی سمبڇ ي دبییه س ىڅیڄ ين ٽڈ

ثیب ډلجة ډی ثبي. ٽ آډیپب ډ ای سلز ٭ىان ډ ب بی ؿثی آډیپب وی ىاى ىٮز بهز ي ب

ڃ اشاسیټ ي ٽمیبة ى آییه وبډ يی ٥ف ایه ب ب ا وی ډىش ډی ٽىي. ث سسیت ؿة یټ ډل ٥جیٮشبٽ

ٽ ډب ث كبة ډی آیي.

سالن ورزشی ساخته شده از الوار

د ا آوپ ث اډيی ث ٵىبيی ية ٵچار ي ث ىوجبڃ آن وى ٵالى ىز یبٵز، سلڅی ٭٪یڈ ى بهز ي ب م ىاى ي

وى ي ٽ ډٺب٬٥ ى ٵڇ یبٵش ي كشی ىٮز بهشمبن بی ا ىځځن ډی ٽىي. اډي و سىب ډٺب٬٥ ٵالىی

Page 47: Civil magazine 808 no 3

46

ٹبثبی یجيا ا ډٺب٬٥ ثشىی دی بهش ى كبڃ كب١ ډبڅق سپیڄ ىىي ٹبثبی یجيا ث مب ډی يوي.ا آڅډیىیڇ

هى اهشب ىاى از.ث ا ى ایه ثو ٽؿپی ىيوی

قاب شیبدار ساخته شده از مقاطع بتنی پیش ساخته

٭ىان اٱچت ډاى ٽ ي ى ٽ ډب ث ر ځشى ډى اٹجبڃ ٹا وڂٵش اوي. ث كبڃ ى ایىؼب ث ډىی ث

هایڈ دىاهز ٽ ٭مي ٹبثبی یجيا ى ٽ ډب ا بډڄ ډی ى. ثىبثایه ى اثشيا ث سبیوـ دیيای ي سپمیڄ ایه

ٹبثب هایڈ دىاهز.

ډیالىی 1950ٹبثبی یجيا دی ا ى ٥ف االشیټ

ډیالىی 1950-1960ٹبثبی یجيا دالشیټ٥ف

ډیالىی 1960ٹبثبی یجيا د ا ى دالشیټ٥ف

ډیالىی ٥1975ف االشیټ ٹبثبی یجيا د ا ى

اشٶبى ډیي، اډب ٵش ٵش ثب ىٻ ییپىاهز یب ى ا٦الف ډى ډٺب٬٥ثب ا٭٢بءمبو٦ ٽ ډالك٪ ٽىیي ى اثشيا ا

ثش ا ٵشب ٵالى ي اطجبر ديیي ثب سی٬ څىڂ س٤ ډىي آډیپبیی ثىبڇ بىی ٽا، اشٶبى ا ډٺب٬٥ ٱی ډىی ي

ی ثٮي ا ي ډٺب٬٥ ىاای ثب يػى ایىپ دیيای ي ډٺب٬٥ ٱی ډى ډٺب٬٥ سٺیز ي ث ٽمټ ډبیـ ثبة ي.

ډبیـ ډی ثبي، اډب ث ىالیچی ٽ ٽ هاي ي ى بی ډمبڅټ اشٶبى ا ډٺب٬٥ وى ي ما ثب ډبیـ ډٺجڅیز

ثىبثایه ثيیی از سلٺیٺبر ي ث ىوجبڃ آن ىشاڅٮمچبی ډٮشج ثیه اڅمچچی ث ډجىبی ایه ي اائ ى. ثیشی ىاى.

ا ایه ي ى ٥ف ي بهز ٹبثبی یجيا ؿ ډلبىی ډی ساوي ث ما ىاش ثبي؟اشٶبى

Page 48: Civil magazine 808 no 3

47

سلت در ساخت اسکلت ب حذالل رسيذى هتاص کاري

کاص حجن کتزل کيفيت ب دليل ياس کوتز ب ػوليات هتاص

ياس کوتز ب تجيشات گزاميوت يزي في هاز جت هتاص اسکلت ساس

التصادي ضذى طزح ب دليل استفاد اس ظزفيت پالستيک همطغ

در اغلب هارد کوک ب ببد هؼواري ب دليل استفاد اس ستى با همطغ هطري

ػذم ياس ب طزح لزس اي ساس ب جت استفاد اس پضص سبک جت ديار

الف رش اي ستياهکاى استفاد اس دسترالؼول اي هؼتبز ب رس بيي الوللي بز خ

هار بال فطاري اػضاءاهکاى جاوايي ضوذا الپ ا جت

اهکاى تؼبي سي بذ دياري جت جلگيزي اس کواص بال ستى

جد زم افشاراي کاربز پسذ سل الصل جت طزح اختصاصي ساس اتصاالت

هوکي ب اسط جد زم افشاراي اختصاصياهکاى تي مط اي ضاپ کارگاي در کتا تزيي سهاى

اشٶبى ا ایه ي ؿ ډٮبیجی ىاى؟

کارخا اي داخليباالتز در سايشػذم تليذ هماطغ رد ضذ

وی ا كڄ ؿیز؟ بهز ډٺب٬٥ ا يٷ ي یب ياى ٽىن ډٺب٬٥ وى ي ىڂیه. ث كبڃ ثب میه ډٺب٬٥ سڅیي ىاهڄ

.٥اكی ي اػا ٽىثب ایه ي ا ډش٤ٽؿټ سب ى بی ىٮشیٹبثبی ډی سان

یک نمونه قاب شیبدار اوروپایی از مقاطع نورد شده با اتصاالت ماهیچه ای

آىب ين ثب ىشاڅٮمچبی ډٮشج ي ثي ى ایه ډیى ډی ثبي. ى مبو٦ ٽ ځٶش ي یپی ا ډایبی اشٶبى ا ایه ي

بی یجيا آییه وبډ اييدب ثیب ٹی ٭مڄ ٽى، ث٦یپ ٱبڅت ٹبثبی یجيا بهش ي ى بی ډمبڅټ ث دبی ډیى ٹبث

آییه وبډ اچی ٥اكی ٹبثبی یجيا ى ٽ ډب ىشاڅٮمچبی اائ ي س٤ اسلبىی اييدب ٥اكی ي بهش ډی وي.

بډڄ ٽچیبر ډ٦بڅت اائ ي اٱچت ډاى ى .اجىی یی ػمم ډی ثبيسی ي س٤ ډٮبيوز و٪بر 325وی

Page 49: Civil magazine 808 no 3

48

. ثای ډظبڃ ى ىيثٽبی اييدبیی ث بىیټ ٥اف ٹبة یجيا ا ث سىبیی ډسٶ٬ ومی ٥ف ي اػای ایه ٹبثب ثى ي ویب

ش ډی سان ب ٽى ٽ هى ایؼبى یټ ا١بٵ اط هيع ا ډلیز ډڅٶ اٵٺی ویيبی ایؼبى ي ى الد وجز ث آٽ ٵ

ایه ډ٫١ ا ډبي وپى ثىيڅىڂ ٹبثڄ ډالك٪ ى اسبڃ بو ٹبة ډی ٽىي. ى یؾ ډىج٬ ٵبی ثبوی كياٹڄ و

ثب سی مـىیه ى اث٦ ثب ٽىشڃ هی ي ػبثؼبیی ٹبة ٽ ياث٤ اائ ي ى ایه ىشاڅٮمچب اهشبب ثای ایه ٹب اڇ.

ي از.

ٽ ث ٥ ډٶڄ ى ٽشبثڈ ث آوب ثیب ازيا ډیى ٥اكی ي ډيڅبی ٹبثبی یجاڅجش وه ى ثبة اپبالر ایغ ى

اب ٽى اڇ. ث ٭ىان ومو ډڇ از ٽ ٹبثبی یجيا ٥ف څ ای وى. ث ؿ ډىبجز؟ ثب ایه سٮجی ٽ ب ث

یبى ى ثاث ثبى ثلاوی هاي ثى. ایه یټ ػمچ ياىاسی از ا آو٦ٳ آة ٽ ډشبٶبو ي ى ثاث اثٮبى ىڅیڄ ين وبؿی

اػا ا ث ما هى ياى وپى از. ى ٽبی دیٵش اشٶبى ا ډبڅلی ډظڄ آػ ٵبی، آوڈ ى بهز ٹبثبی

ٹبثبی بثڄ ډالك٪ ىیابی دیاډوی ا آػ ٵبی ثپب ٵش ى بهز یجيا ثیب ثٮیي ډی ثبي. ثب سػ ث ين ٹ

ي ٱی ٵىی از. ىاهچی، اشٶبى ا ایه ػمچ ٽبډال وب ثؼب یجيا

ا ٥ٵی م وٺب٣ ٽ یټ اٹچیڈ ي ای٤ څ هی ی ياكي وياوي. اػب ىیي ثب ٽ یټ ډظبڃ ه٤ ث٦الوی ث ثبيبی

ٱچ٤ ي اڅجش ثیب ایغ ٽیي ى. ٵ ٽىیي ىي ٹبة یجيا ثب ىي ياكي ى ىي وٺ٦ ډشٶبير ا ٽډبن ٹا از

ویب ث ځٶشه وياى ٽ ویيی څڅ ا ي ث ى كبی هچیغ ٵب ډی ثبىي. ى ډٽى سانى. ایه ب اػا

ٹبثبی یجيا ث ىڅیڄ ایىپ ين دبییه سی وجز ث ب ػى شبة ډیه ثى ي اث٦ ډشٺیڈ ثب ين ب ىاى.

ای ى سٮییه ویيی څڅ ىاى. ثب یټ وٺ ٭مي ثىن بهشمبوی ىاوي، ثب ثٳ ثبڇ ى ایه ب ب ثب سػ ث ثبالویه

ایه ٹجیڄ ویيبی سٮییه ٽىىي ى ٥ف ډٺيا ډٺبی بى ثیه ایه ىي هایڈ ىیي ډلڄ دي ډی ساوي سب ؿ كي ى

ثبي. ب ب ډط

سان ث

ٽیچځڇ ث ډشډث٬ 200 ٽیچځڇ ث ډشث٬ 25 ثب ثٳ ډجىب

3/0 25/0 ٥فشبة ډجىبی

ىٽبویسه ث ډش ډث٬ 50 ىٽبویسه ث ډش ډث٬ 50 ٵب ډجىبی ثبى

یال ٹبثڄ ا ثای ىي كبڅز ډى ثی ٹا ىاى ٽ وشبیغ 8ډش ي اسٶب٫ سبع 18ثب ایه ا٥ال٭بر یټ څ ث ٭ ىبو

ډبي ډی ثبي.

ث دبی

ث كت سه

سان ث

30 30 ثبى

51 33 څڅ

٭الي ث ایه ىي ٹبة یجيا ثیب ډط از ى ٱچج ثبى یب څڅ، ؿىي ٽ هى ایه ػمچ وی ډلچی ا اڃ ډی ثبي.

ث كبڃ ٹبة یجيا مب ٵبٯ ا ډٹٮیز ػٲاٵیبیی ؿ ىي ای ىاى؟

Page 50: Civil magazine 808 no 3

49

ػزض دا سبت ب ارتفاع چ کسزي دارد؟

رصذ هي باضذ؟ضيب بام چذ د

هحصر است يا خيز؟

...

ډيڅبی ي ٥اكی ٹبثبی ػز ٽت ا٥ال٭بر ثیش ي آىبیی ثب ول لیق ى وبیز ٹ٢بير ثب مب ٥اف ب ډی ثبي.

یجيا ث ر ٽبثىی ث اب آهیه ىشاڅٮمچبی ي ىویب ډی ساویي ث ٽشبة ډه سلز ٭ىان ٽبډڄ سیه اىمبی

ډاػٮ ثٶډبییي. $ث يىی ث ثبا ٭١ هاي ي# SAP2000ډيڅبی څ ى

:ویىي ډیمبن

(ا٥ال٭بر ثیش) SAP2000 ، ډڅٴ ٽشبة اىمبی ډيڅبی څ ى (يډ) بىٷ ٭چی

Page 51: Civil magazine 808 no 3

50

چگ یك هجشی سبختوبى خة اتخبة کین؟ )چك لیست لیست ضشکت بی پیوبکبسی «

(ثشتش

وپبر .اوشوبة ډؼی ډىبت ثای ٽبٵډب ډمپه از ى ثیش ډاى ىڅ آي ث و٪ ثي اډب ى ياٹ٬ ثیب بى از

هثی ٽ ډی سان ثای اوشوبة دیمبوپب ث مب دیىبى ى ٽ ډمپه از ى ډاى ١يی ث آن ویبډىي یي

ویب ي ٽىیي بهز ث ي٫ یب ي ا ث ر ا٦١ای سٮمی ٽىیي ډپبویثای ډظبڃ ډبوی ٽ مب ویبډىيیي ؿیز؟

مب ڈ يٹز ٽبٵی ي (ٽ ڈ ډب ثبي ي ڈ ا څلب٧ ډبڅی ٭بىالو ) ٽىیي دیيا یٮب ا ډشوی ډؼی ثبیي ىاش

ي اوؼبڇ ىیي ایه از ٽ ٽی ا ا ،ثيسیه اوشوبثی ٽ مب ډی ساوی ثای ٵآیىي اوشوبة ٥الوی ٵى ډىبت وياش ثبیي

ځٵشه یټ دیىبى ډىبٹ ډایي ثای ٽب مب . ثب يی ډبكج ىاش ثبیي اوشوبة ٽىیي آځی ثيين آوپ ٶلبر ى

می ١يی ویز، اډب ٮی ٽىیي كياٹڄ اڈ یپی ا اٵاىی ا ٽ دیمبوپبان مپباوشن ث مب دیىبى ډی ىىي ا

ى و٪ ىاش ثبیي. آبوشیه ي ثشیه ا ثای اوشوبة ډؼی ډىبت ایىز ٽ ډاػٮی ا ا ىيشبن ي آىبیبن

ٽشی یب و ث یٮب# ى بی ٽبٱ$ سجچیٲبسی بی آځی يی ا ٵٺ٤ څ٦ٶب. ثوایي ىایي ا٭شمبى آوب ث ٽ هىسبن

ی ثهی ا ډمشیه وپبر ؿپچیز اوشوبة ډؼی ډىبت ا ث مب ډٮٵی سلچیچ هجی وش ایه ى. وپىیي ا٭شمبى

:ډیپىیڈ

:اډب ډاكڄ اوشوبة ډؼی ډىبت بهشمبن

سٮياى ثشاویي ،ثٮیياز ایي ٽى ډٽڃ وی ٽچىڀ ډبن ا میه كبال ث ٵپ ثبیي. اځ اوشوبة ډؼی بهشمبن ا ث .1

.یه ا ثځیىیي د ا میه كبال ث ىوجبڅ ثبیيثش ي ٽى ثی ا ځیى یبىی

آبوشیه ي ى ٭یه كبڃ یپی ا ثشیه اب اٯ ځٵشه ا ىيشبن، هبواى ي یب یټ ډشو ٹبثڄ ا٭شمبىاز. اوشوبة .2

.ا يی څیز بډبوب ي وی آځی بی سؼبی ا ٽبډچی وواي ثى

ای ثىوبن ا ایبثی ٽىیي. ٹبثڄ ، ایبن ا ثجیىیي. اسجب٥ی ا ثٹا ډی ٽىىي ي كٵيٹشی سٮياىی ا ىببیی ٽىیي .3

ا٥میىبن ي اكشاڇ ، يٹز ىب ثىن ي ساوبیی ثٹای اسجب٣ ډط، ثهی ا ډمشیه هبیی از ٽ یټ ډؼی

ٹي ڈ یټ ځیى هة ثبي، اځ ٵبٹي هبی ای ىاش ثبي.ىياٹ٬ ، ؿ بهشمبن ثبیشی ى ٽىب ساومىيیبی كٵ

.ډث ثى، اوشوبث وپىیي

ډشبٶبو ثبیشی ډاٹت ا٭شیبى ځیى بی ث ډاى ډوي ي اڅپڄ ڈ ثبیي.كشی اځ ث ایه ډ٦چت ټ ٽىیي،اشوياډ .4

.وپىیي

ٽىیي.ث ایه ډاى سج بی يكبال ؿټ څیشی ا ډاىی ٽ ثىڂبڇ ثځیين ډؼی بهشمبن سبن ثبیي ٭بیز .5

.ثشیه،ډ٦چة، هة، ٹبثڄ سلمڄ ي ډىيى ثيیي

سدیف هسد ضشح ستج

ضبسبیی هجشی

سبختوبى1

.ٹجال اث٦ ٽبی هة ي ډٵٺی ثب يی ىاش ایي ثشیه

1-1

Page 52: Civil magazine 808 no 3

51

ډ٦چة .ا ی هبواى یب ىيشبن ٹیب سی ي از

1-2

ثمب يه از يڅی سؼث ٽبی ډشٺیمی ثب يی ا٭شجب هة

.ایي وياش

1-3

ٹبثڄ سلمڄ .ایي يی ا ا یټ آځی يیب ا ٵز ډؼیبن بډبن یبٵش

1-4

2 داساثدى پشا اضتغبل

ثشیهډؼی ىاای دياو ا بډبن و٪بڇ ډىيی اشبن ډث٥ ٽ یـڂو

.ي ویشی وياى بثٺ وبډ٦چة ٽبی

2-1

ٹبثڄ سلمڄ 3ډؼی ىاای دياو ا بډبن و٪بڇ ډىيی اشبن ډث٥ ٽ ٩ٳ

.بڃ ځش، یـڂو بثٺ وبډ٦چة ٽبی ي ویشی وياى

2-2

ډىيى 3ډؼی ىاای دياو ا بډبن و٪بڇ ډىيی اشبن ډث٥ ٽ ٩ٳ

.ػبی ٭چی يی يػى ىاىبڃ ځش پبیز ٥ف ي ي یب

2-3

ثيين دياو اشٲبڃ بډبن و٪بڇ ډىيی ډىيى

2-4

3 ثیو

.اٽباٵشبىځی ٽبځان هى يوی ډئڅیز هىا ثیم ډی ٽىي ثشیه

3-1

سىب ډئڅیز هى $ىثاث آیجبی ػمی ي ډبڅی # ا ثیم ډی ٽىي ډ٦چة

3-2

ا ثیم ومی ٽىي یؾ ؿیی ډىيى

3-3

4 ای سبثق حشف

.بڃ ثب وبڇ ٵٮچی ى كٵ ك٢ ىاى 10ثی ا ثشیه

4-1

.بڃ ثب وبڇ ٵٮچی ى كٵ ك٢ىاى 5ثی ا ډ٦چة

4-2

.بڃ از ٽ ثب وبڇ ٵٮچی ى كٵ ك٢ ىاى 5سب 1ثیه هة

4-3

.ى كٵ ياىي از ٽمش ا یټ بڃ از ٽ ٹبثڄ سلمڄ

4-4

5 پبیذاسی عولکشد

.ىاای ىٵش ي آى ډو از ثشیه

5-1

Page 53: Civil magazine 808 no 3

52

سىب ىاای ىٵش هبوڂی ي یشڈ دبوڂیی از ٹبثڄ سلمڄ

5-2

.سىب سچٶز ما ىاى.ىٵش وياى ډىيى

5-3

6 سبثق ضد هطتشیبى

.ه بثٺ ثىن ایبن ا سيیٸ ډی ٽىىيډشی ٹجچی ، 5كياٹڄ ثشیه

6-1

.ډشی ، ه بثٺ ثىو ا ځای ډی ٽىىي 4سب 1 ٹبثڄ سلمڄ

6-2

ثيين بثٺ هة یب ىاای بثٺ وبډ٦چة ډىيى

6-3

7 تجشث

.ىمبن ٽبی ٽ ډىو٪ مبز$ډظال بهشمبن ثشىی# سؼث ىاى ثشیه

7-1

ساوي دي مب ا اوؼبڇ ىي يڅی ٽبی ىیڂی ڈ ډی ٽىي ډی هة

7-2

مب دي ډبث ثی یب ٽڈ سؼث ى ډاى ډىيى

7-3

.و هاسد صیش الصم است

ضشح خذهبت حق

الضحو8

.ف هيډبر هىا ثىبي ي آوا ث ىٹز ډپشة ٽىي -

8-1

- .يه ف ىياځ ؿیی ا ٵ ډی ٽىي آوا

8-2

- .سوٶیٴ ويي« اځمیه كبال ٹاىاىثجىيیي»ثب ځاشه ٣

8-3

- .ى ډٺبثڄ كه اوؼبڇ ٽب ١مبوز وبډ ثيي

8-4

- .سمبڇ اثٸ هىا ث ر ډپشة ي ډيين اائ ٽىي

8-5

.ىي ثٮىان دی دىاهز ډ٦بڅج وپىي 25ثی ا -

8-6

.ا سپمیڄ ٽب، اوش٪ب سٶی كبة ا وياش ثبيسب ٹجڄ -

8-7

:لیست ضشکت بی هجشی غبحت بم هسد تبئیذ

اځ ى ایان ٽب ډیپىیي څیز دیمبوپبن ډى سبئیيی ٽ سج ثىيی ي اوي ا ثاكشی ډی ساویي ا ٥یٸ بیز

ډی ساویي ث ایه څیز ىشی ىاش ثبیي# ٽ ډی ساوي ایه څیىټ بډبن ډيییز سی ٽىیي $ثای ومو ا

ى.ى كبڃ كب١ ثشیه ځیى ثای اوشوبة ډؼی ډىبت ىاهڄ ٽډبن ثبي ي سی ډی

Page 55: Civil magazine 808 no 3

54

)آیب هیتاى ث شم افضاس بی کشک ضذ اعتوبد کشد؟)هعشفی شم افضاس بی تحلیل سبص «

اځ ډىي ډلبت شیي الثي ي ٽ ى ډیبن اڈ بی ډوشچٴ وڇ

اٵا بی ثیه اڅمچچی سیڈ وٺ ځیؾ ي ىځڈ ي ثبیي ي هاش

ثبیي یټ څیز ٽبډڄ ا ٽچی وڇ اٵا بی سوی ب ي ډیان ٽبایی

ثیشیه ٽبایی آوب ثياویي سب ى ډاٹ٬ څيڇ ا وڇ اٵا ډى ویب هى ٽ

ا ىاى ٽمټ ثڂییي ي ى ٽىب م آوب ما یپی ا ثځشیه ىٱيٱ

ډٺب٬٥ ث سػ ثب بسن ایه ثى ٽ آیب ا ایه وڇ اٵا ى ٽډن

ٽډن ڈ ډیشو ى ٽببی اػاییمن ثډی بی وبډ آییه ي ایاوی

ي ایه وڇ اٵا من ٹبثچیز ٽٻ وو آیب ډى اشٶبى ٹا ثڂیى؟

بی وو اچی آن ا ىاى؟ ؿڂو ډی ساویڈ ث وشبیغ ایه وڇ اٵا ب ا٭شمبى ٽىیڈ؟ ي ... ى ایه وش سمیڈ ځٵشڈ ث

، مب ا اثشيا ثب وڇ اٵا بی سلچیڄ ب ي سیڈ وٺ آىب ٽىڈ ي سىی ؿىي ا وڇ "ب"ػز ځای سوی هىڇ

ا بی ډٮيٳ سیڈ وٺ ا ٽ ثب سػ ث ډٺب٬٥ ډى اشٶبى ى ٽ ډب ډیشاوىي س٤ ډىيیه ډلبت ډب ډى اٵ

اشٶبى ٹا ځیوي ا ى ٱبڅت یپی ىیڂ ا وش بی ثو اهجب سلچیچی هيډششبن سلچیڄ ٽىڈ. مـىیه ا بی ډىيیه

، آة،ا ي ...# ىهاز ىاڇ سب ى ٱبڅت ویىي ډیمبن ډمشیه وڇ اٵا ى ځای بی ډوشچٴ ٭مان $ا ػمچ هبٻ

بی ډى ٽبثى ى ش بیبن ٽ ثای ډظبڃ هىبن ثب آوب ثیش ٽب ډیپىىي ا ثایمبن سلچیڄ ٽىىي سب ػز اشٶبى ا

.آويش ا ډىيیىی ٽ ځایی ٱی ب ىاوي ى بیز ډٮٵی ى

:افضاس بی پش کبسثشد تجبسی تحلیل عشاحی سبص شم

وڇ اٵابی د ٽبثى سلچیڄ ي ٥اكی ب ٽ ثهی ا آوب سیڈ وٺ هيػی كبڄ ا سلچیڄ ي ٥اكی ب ا وی

: اوؼبڇ ډیيىي ٭ميسب هال ث سڅیيار یپی ا ؿب ٽمذبوی ثٿ ىویب ى ایه ډیى ډی ى ٽ ٭جبسىي ا

AutoDesk

CSI

TEKLA

Bently

ى ثو 808بڃ دی ى بیز ب 3ى ه يیځی بی وڇ اٵا بی یټ ا ایه ؿب ٽمذبوی ثٿ ا كييى

ا PDF ډث٣ ث ډٮٵی وڇ اٵا بی سلچیڄ ي ٥اكی ب ، ثای یټ س١یلبسی وجشب ٽبډڄ وشڈ ٽ ث ر ٵبیڄ

:ٹبثڄ ىاوچى ډیجبي یب ث ر ٵى ا ٥یٸ ی ډی ساویي ثپؼب آوا ىاوچى ثٶډبییي ایه ٶل

دالد

یژگی ب هضیت بی ایي شم افضاس ب

Page 56: Civil magazine 808 no 3

55

ایه و٫ وڇ اٵا ب ٭ميسب ٽبثى سؼبی ىاوي ي یټ ا ؿىيیه وڇ اٵا بی ی ډؼم٭ سپیڄ ډیوي ٽ ػز سلچیڄ

شاسی ٥اكی ى وڇ اٵا بی یټ ا ایه ي ٥اػی ثو بیی ا ب یب ب بی هب ډى اشٶبى ٹا ډیڂیى. ا

ٽمذبوی ب ث ولیز ٽ و سىب اډپبن څیىټ ٽىن كچٶ بی ثو بی ډوشچٴ ٥اكی ب ي سیڈ وٺ ى هى وڇ

ىیي ي از ثچپ ى ر ویب ٽبث ث څیىټ ٽىن هيػی ایه وڇ اٵا ب ثب بی وڇ ٽمذبوی اٵا بی ی ډؼم٭

اٵا بی ٽز بی سؼبی ٹیت، اډپبن ډشڄ ٽىن هيػی وڇ اٵا بی ٽمذبوی بی ډوشچٴ ثب یپيیڂ ڈ ٵاڈ ي

ثىن آن ثای User Friendlyبىځی ى یبىځیی ، از. مـىیه ا ىیڂ يیځی بی هیچی هة ایه و٫ وڇ اٵا ب ،

Building) ٽبث ، ثٮيی ثىن ، ځاٵیټ ثبال ى ډبي يوي ثبځای ي سلچیڄ ي ٥اكی ب ي اشٶبى ا ٹبثچیز بی

Information Modeling) ٽبث ثب٭ض ى ٥اكی ي سیڈ وٺ از. میه بىځی اشٶبى ا ایه و٫ وڇ اٵا ب ثای

ٽبث ثيين ا٥ال٫ ا ي ځٵش ا ب ٥اكی ي ي ى ثیبی ا ډاى وڇ اٵا ب ػبی اشيالڃ ي سلچیڄ ٽبث ا يوي آوبڅی

ػئیبر ٥اكی ٵب ا وڇ اٵا ث ٭ىان یټ ډبیه هيػی وٺ اشٶبى ډیپىي ٽ ایه هى ى ثچىي ډير ثب٭ض ایؼبى

ٽ دیىبى هى ډه ایىز ٽ ث .ای ٽبث ایه و٫ وڇ اٵا ب ى ٵڈ يوي ٥اكی ب ډیڂىىډپالر ثیمب ث

ه ىاوؼیبن اثشيا يوي سلچیڄ ي ٥اكی ىشی ٹبة دسبڃ ؿىي ىبو همی ي ډب ي ا سمیه ٽىىي ي د ا

.وي ي ث اشٶبى سؼبی ا ایه و٫ وڇ اٵا ب ثیبيويایىپ ث ٵڈ وجی ا يوي ثبځای ي سلچیڄ ي ٥اكی ب یي

٥جیٮیز ث ػز سؼبی ثىن ایه و٫ وڇ اٵا ب اشٶبى ا و٫ اڅمبن بی اػای ډؼييى ث ٽب ځٵش ي ، ي

از ي ى ډاى آٽبىډیټ سلچیڄ، و٫ ثبځای ي بی ډاى ډسج٤ ثب آوبڅی ي ٥اكی ى ایه و٫ وڇ اٵا ب ث پڄ ډلييى

ث ػبی ایىڂو وڇ اٵا ب (Open Source) ٮی ى اشٶبى ا وڇ اٵا بی سلٺیٺبسی ث ه وڇ اٵا بی ډشه ثب

.ډیجبي

ایشایض کشدى خشجی شم افضاس ب

ب ي وی آییه وبډ بی ډى اشٶبى ى ثب سػ ث سٶبير ډٺب٬٥ ډى اشٶبى ى ٽډبن ي ډٺب٬٥ دیٶ ایه وڇ اٵا

سلچیڄ ي ٥اكی ب ى ایه و٫ ب ب یپی ا ډمشیه ىٱيٱ بیی ٽ ى اشٶبى ا ایه و٫ وڇ اٵا ب ډ٦ف از

ي آییه ایىز ٽ ث ٹڃ ډٮيٳ ؿڂو ډی سان وشبیغ سلچیڄ ي هيػی وٺ بی ایه وڇ اٵا ب ا ث ډجىبی ډٺب٬٥ اػایی

!وبډ بی ثډی ٽډبن ایاوی ٽى

٭مڄ ډی Proper ثای سجيیڄ ډٺب٬٥ بڅبز ا ي بی جی بی ي بهز ډٺب٬٥ ثب اشٶبى ا وڇ اٵا بیی ؿن

ه ى ي ثای ث ٹڅی ایاوی ٽىن آییه وبډ بی ثډی ث ه ډٺار ډچی بهشمبن ثب آییه وبډ بی دی ٵ ای

و٫ وڇ اٵا ب ، ٭ميسب ثب سػ ث اهشالٷ وبؿی ډاى ډىيع ى آییه وبډ بی ډچی ډب ثب آییه وبډ بی ثیه اڅمچچی، ثب څلب٧

ؿىي سٲیی ٽؿیټ ى ١ایت ثبځای سٽیجبر ثب ي څلب٧ ؿىي وپش ٽؿټ ى ډاى ٽىشڃ وٶ، ډیى سب كي ٹبثڄ

ډبن ا ثب آییه وبډ بی دی ٵ ى ایه و٫ وڇ اٵا ب ډى٦جٸ ٽى. $ى ایه اث٦ سػ ث ٹجڅی آییه وبډ بی ډچی هى

اٱچت ث ACI ي AISC وىیپی آییه وبډ ډچی ثب آهیه وو ا آییه وبډ بی ب بی ٵالىی ثشىی آډیپب یٮىی

ی ي ٥اكی ب ډىؼ ډی ى#. ى ډى هيػی وٺ ب اشٶبى دیٶ ا ایه آییه وبډ ثب ا٭مبڃ سٲییاسی ى يوي آوبڅ

IPE وی ٭ميسب ثب سػ ث سٶبير بیی ٽ ى ډٺب٬٥ ٵالىی ډى اشٶبى ٽډبن ٽ ډٺب٥ٮی ايدبیی ي ٭يډشب ا و٫

بی پڄ آډیپبیی يػى ىاى ى ځٵشه هيػی ډشٺیڈ ا وڇ اٵا W سټ،ىيثڄ ي ثبٽ پڄ ډیجبىي ثب ډٺب٬٥

ایىـىیىی ىؿب ډپالسی ډی یڈ، ٽ ڈ ثای ب بی ثشىی ي ڈ ثای ب بی ٵالىی اشٶبى ا وڇ اٵا بی ایاوی

سیڈ وٺ ٽ ثب ٽمټ كيػی وڇ اٵا بی وبډجى ي اٹياڇ ث سیڈ وٺ بی هيػی ډى٦جٸ ثب ډجبكض ډٺار ډچی

.ډی ى بهشمبن ٽډبن ډیپىىي سی

Page 57: Civil magazine 808 no 3

56

ثلض ى ډى اهشالٵبر آییه وبډ بی ډچی ثب آییه وبډ بی ٽ بی ډوشچٴ ىویب ثلظی سویز ٽ ى ایه وش

ومیڂىؼي، سلٺیٺبر ډشٮيىی ى ه سٶبير بی آییه وبډ ٽډبن ثب ٽ بی ىیڂ اوؼبڇ ىاى اڇ ٽ ثای ىاوچى ي

ٹا ىاى اڇ ډی ساویي 808بڃ دی سبٽىن ث ایڂبن ى بیز ب 6 ا ٽ ى ایىو PDF ډ٦بڅٮ ػيار آډی

.ډاػٮ ٽىیي ایه ٶلث

ي ACI وىاوی ثب ډ٫١ اثبډبر ي وپبر اشٶبى ا آییه وبډ بیؿىي يٹز دی ث ى٭ر و٪بڇ ډىيی اشبن ځچشبن

CSA ى وڇ اٵا ETABS ا ایه ٶل ډ٦بثٸ ډجلض وڈ ډٺار ډچی بهشمبن ىاشڈ $ډ٫١ ي ػئیبر ایه وىاوی

وؼب وی ث میه ډ٫١ اب ىاشڈ ٽ ى كبڃ كب١ ىٱيٱ اچی ډىيیه ډلبت ٽډبن ٹبثڄ ډبي از# ٽ آ

اشٶبى ا وىیټ سیه آییه وبډ هبػی ډى٦جٸ ثب ډجبكض ډٺار ډچی بهشمبن ډیجبي. سؼچ ډث٣ ث ایه ػچ ا

.ډی ساویي ىیبٵز ٽىیي ایه ٵبیڄا

(وز ڈ اويیی ثځا ي ى و٪بڇ ډىيی اشبن ځچشبن $ځىجي

!آیب هی تاین ث خشجی شم افضاس بی کشک ضذ اعتوبد کبهل داضت ثبضین؟

مبو٦ ٽ ډ٦چٮیي ٹیمز هیي ایه و٫ وڇ اٵا ب ث ر وو ايػیىبڃ ٭ميسب ثبالز ٽ ایه هى وبن ډیيي

اشٶبى ا ایه و٫ وڇ اٵا ب و ثای اشٶبى وی ډىي ثچپ ثای اشٶبى ٽمذبوی بی ډبي یب ىٵبس ٵىی

بٽیي ٽى ٽ ثهالٳ س اٽظ ډب ایاوی ب اشٶبى ا ایه و٫ وڇ اٵا ب ٭مان ا څلب٧ ډبڅی ث ٵ از. ثبیز س

مـن بی وڇ اٵا بی سؼبی ى ىویب بډڄ كٺٷ ٽذی ایز ډی ى! ایه ثيان ډٮىبز ٽ ٽٻ ٽىن وو ىاوچى

ىبهش ډی ى اډب ؿن ډب ى ٽډبن ثب هى ث ډىڅ ػڇ ثیه اڅمچچی (trial ي 30ایىشوشی ایه وڇ اٵا $وو بی

ډپالر ٭يیي ای مـن سلیڈ ثیه اڅمچچی يثي شیڈ، اډپبن هیي ډشٺیڈ ایه وڇ اٵا ب ا ٽمذبوی بی سڅیي ٽىىي

.بيیڈآوب ثایمبن ث اكشی ډی ویز، ثىبثایه ډؼج ډییڈ سب ي ث وو بی ٽٻ ي ایه و٫ وڇ اٵا ب ثی

ډیبن ٭چمبی ډىيیه ٽ ث ایىپ آیب وو بی ٽٻ ي ایه وڇ اٵا ب مبن ٽبایی وو بی دڅی آوب ا ىاى

یب هی بڅبز اهشالٳ و٪ از! ث ٥یپ ٭ي ای ث ایه ځمبوىي ٽ ٽب يی وو بی ٽٻ ي ډىؼ ث ثي

ه وڇ اٵا ب ث ه ثای ب بی ثب اسٶب٫ یبى ډی ى اډب ٭ي ای ىیڂ اشجببسی ى ٥اكی اػای ډلييى ای

Page 58: Civil magazine 808 no 3

57

ډٮشٺيوي ؿىیه ثلظی ابب اشجب از ي وشبیغ ډٺبی آوبڅی ډبثیه ومو بی ٥اكی ي ثب ډظبڃ بی ٥اكی ٽ ى

ي ٽ یؾ ٵٹی ډبثیه وڇ اٵابی وی ى بیز آوب ډػى از# وبن ډیي PDF ٽبسبڅٿ ایه وڇ اٵا ب $ث ر

.ٽٻ ي ي اڄ يػى وياى

چ لضهی ثشای تی شم افضاس اسجیبل است؟

اډب ؿ٦ی ډی ٽ ٽمذبوی بی ثٿ ډبثیه اشٶبى ا وو ٽٻ ي ي وو ايػیىبڃ ډؼج ث اشٶبى ا وو اڄ

اويوی! ث وٺڄ یپی ا مپبان ډلبت هىڇ ى ٽ اډبار، ٽز بی ایه و٫ وڇ اٵا ب ډیوي ایه هى ثلظیز ه

ډبي ي ىٵبس ٵىی ډىيی ایه ٽ ثای اػب٫ وٺ ٥اكی ب ا٭ڈ ا ډپوی ٽؿټ یب سؼبی ي اىای ثٿ ویب

ؼبڇ ىاى اوي ىاوي، ث ٥یپ ثيين اائ ایه ث اائ الیى وڇ اٵا بیی ٽ ثب اشٶبى ا آن ٽب سلچیڄ ي ٥اكی ب ا او

الیى، هيػی ٽب آوب ٵبٹي ا٭شجب ٭چمی ډلة ډی ى. هة ډیجیىیڈ ٽ میه اڅاڇ ثب٭ض ډی ى ٽ ٽمذبوی بی

ی ٽز ثٿ ي ث هیي وڇ اٵا بی ايػیىبڃ ثیبيوي ي ا اشٶبى ا وو بی ٽٻ ي ثذیوي.ى ٽ هى ډب و

بیی شىي ٽ وو بی ايػیىبڃ ایه وڇ اٵا ب ا ا ٥یٸ ىٵبس ومبیىيځی ٵي ایه ٽمذبوی ب ى ىثی هیيای

ٽىوي ي ى ٽب بی كٵ ای ي ثٿ ا ٹجیڄ ٥اكی دبالیڂب ب ي ب بی یبن بی كیبسی ي ... ا آوب اشٶبى ډیپىىي

اډپبن ٭يڇ وی ي ٹیمز ثبالی وڇ اٵا بی ايػیىبڃ $ث ه ى ای٤ ٽىوی ٹمز ا#اډب ى ډؼم٫ ثب سػ ث

وو ايػیىبڃ ایه و٫ وڇ اٵا ب، ثای ډبٳ ىاوؼیی ي وی ٵي ډؼب بی ومبیىيځی ث آبن ىشی

ث میه هب٥ ى بڃ بی ځش .بى ٽىىيډىيیه هیچی ث ٵ ویز ٽ ا وو اچی ایه و٫ وڇ اٵا ب اشٶ

.اشٶبى ا وو بی ٽٻ ي ياع ثیشی ىاش از

يٹز ثلض ایغ ى ٵيڇ بی ٭ماوی ٽډبن ډبثیه اهشالٳ ٹیمز یبى ډیبن وو بی ايػیىبڃ ي ٽٻ ي وڇ اٵا

ایىپ ډىي ډلبت ایاوی ى بڃ كياٹڄ ىي بی سوی ٭مان ي ډیجیىڈ وبهىآځب یبى ٭پ ی ډی اٵشڈ!

ثاث ٹیمز یټ وڇ اٵا ايػیىبڃ ٽ م ىآډي ي ډيین اين وڇ اٵا از ى ډی آيى اډب ٱجشی ثای هیي وو

!ايػیىبڃ ایه وڇ اٵاب وياى هى ا ډجبكض يی ٽ بی ػبن ڇ از

ایشای دس تی ایي شم افضاس ب ثب آى سثش ستذهطکالتی ک هذسبى

Page 59: Civil magazine 808 no 3

58

ثای سی ایه وڇ اٵا ب دیىبى ايڃ ډه ډاػٮ ډشٺیڈ ث يثبیز بی یټ ا ایه ٽمذبوی بز. ثب ډاػٮ ث يثبیز

اډپبوبر ډشمبی یټ ا وڇ ٽمذبوی ٭الي ث ایىپ ثب ډ٦بڅٮ ي ىاوچى ٽبسبڅٿ بی ډث٣ ث وڇ اٵا ثب يیځی ب ي

30اٵا بی ی ډؼم٭ آوب آىب هایي ي، اډپبن ىاوچى آهیه وو بی ث ي ي ایه وڇ اٵا ب $ث ر وو

ثایشبن ډی هاي ي ي ډی ساوي آی ٽبډچی ا ٵیچڈ بی آډی ثبن اچی ٽ س٤ ایه ٽمذبوی ب ثای (Trialي

سلچیڄ ي سیڈ وٺ ٵاڈ ي از ا ډبي ٽىیي. وو بی ٽٻ ي ٭ميسب س٤ ٽ بی ٭ثی ، يی ي ؿیىی

ثای ٽ بی ػبن ڇ ٽ بډڄ سلیڈ بی ثیه اڅمچچی ډیجبىي سی ډی وي ٽ ا ٥یٸ ٵيڇ بی اهشبی ډث٣

ر ىاوي ٹبثڄ ىاوچى از. ؿىبوـ سمبیڄ ىایي ٽياڇ ا ؿب ىش وڇ ث ایه و٫ وڇ اٵا ب ٽ ث بیز بی یب

بی آډی السیه ىاوچى ي ا يثبیز ایه ٽمذبوی بی ٵیچڈ آی ي اٵا بی ډٮٵی ي ٵٷ ا ثب ٽٻ بی ډ٦مئه

ىهاز هیي دشی وڇ اٵا بی ډى 808ا ٵيڂب ډلالر ب 6ثویپؼب سی ثٶډبییي ډیشاویي ثب ډاػٮ ث

بن و٪ هى ا ث ر آوالیه ابڃ ٵډبییي سب د ا ابڃ ډڅ س٤ ډبډ دشی یى ډؼم٭ ا ى ىة ډىڅش

.دىاهز ي ډؼم٭ ا ىیبٵز ٽىیي

:آچ دس ضت بی آیذ ث عس تکویلی دس هسد آى هغلت خان ضت عجبستذ اص

ثی وڇ اٵا بی اػای ډلييى ثای ب بی هب ډظڄ Graitec-Diana-Midas , ...

دیٵش سیڈ وٺ ایاوی ي هبػیثی اهشبی ٹبثچیز ب ي يیځی بی یټ ا وڇ اٵا بی

ثی وڇ اٵا بی آوبڅی ٱی ه٦ی

ثی وڇ اٵا بی ٽڈ كؼڈ آوالیه ي ٱی آوالیه ٽىشڃ وٺ

: ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 60: Civil magazine 808 no 3

59

ت بم دس آصهى سد ث حشف ظبم هذسی ثذایذو آچ ثبیست اص ثج «

٭ي ای ا Civil808 ى اثشيای سپیڄ ثو اهجب سلچیچی يثبیز

مپبان ث ایه ځمبن ثىوي ٽ ایه ثو ث سلچیڄ آهیه اهجب ډسج٤

ثب و٪بڇ ډىيی بی ا ٽ ڈ اهشب هاي ىاز ؿاٽ

آوب ا اهجب سلچیچی ػ ایه ومی ثى اډب وبن ىاىیڈ ٽ اهجب س

سلچیچی آډی ډث٣ ث ډىيبن ٭مان ډی ساوي اهجب ٱی ډسج٤ ثب

و٪بڇ ډىيی ب ا ڈ ى ث ځیى. اهجب سلچیچی ډسج٤ ثب ډاى ډمی

ن ى اسجب٣ ثب يډ، ول ٽبیبثی ي اشوياڇ ي ؿن ول اشٶبى ا وڇ اٵا بی ډوشچٴ ، االر ایغ ډیبن ډىيب

ثياوي. ا اثشيای ٵٮبڅیز بیز IT ا٥ال٭بر الډی ٽ ث ٥ ٽچی ډىي ٭مان ډیجبیز ا سپىڅی،ية ي ىویبی وی

ا وياشڈ ث ىالیڄ وی ٹي ييى ث اهجب ىيڅشی ډىيی ٭مان ي مـىیه اهجب ډسج٤ ثب و٪بڇ ډىيی ى يثبیز

ؿاٽ ډٮشٺيڇ اوش٪بار ٽبثان بیز ا ډب ٵب ډاى آډیز ي ثوی ا ىیيځبڈ ث مبن ٭پ اڅٮمچی ثډیڂى ٽ

ڈ ایىټ ٹ ابسیي ىاوڂبی ډب وجز ث ډبي ایىڂو هج ب ىاوي، ث ٭الي ٭ٺیي ىاڇ ڈ ایىټ ث اويا ٽبٵی

.ثب ایه ډ٫١ ػز ا٥ال٫ بوی ایىڂو اهجب سلچیچی ث ډىيبن يػى ىاىيثبیز بی هج بوی ډسج٤

، یه د ثو اهجب Civil808 آډی اياٳ ثب ډىيی و٪بڇ اياٳ ا ثوی ثىن م ػز ث سمیڈ ځٵشڈ

سیه اٹياډبسیز ٽ ډیى ث ډسج٤ ثب آډن ييى ث كٵ ا وی ى بیز ثڂىؼبوڈ ؿا ٽ ث و٪ ثىي یپی ا ١يی

ځبو ډٺار ډچی 21ا ډجبكض يیای آهیه ٥جٸ ډىيی ډٮچډبر ثبآډی ث ا ٽډبن ډىيبن يا٦ آن

ا ى مبىڀ ٥ ث 1392 ډب آ 22 ي 21 بهشمبن ياىا ٽى، ثب سػ ث وىیپی ث آډن ييى ث كٵ ٽ ى

ځا ډی ى ؿىي يٹز یپی ا اهجب سلچیچی يثبیز ا ث ثی ډىبث٬ ي ډٮٵی ډ٦بڅت ٽمټ اشبن بی ٽ ث

آډی ډسج٤ ثب ایه آډن اهشب هاڈ ىاى. ى ایه دز ٹي ىاڇ مب ا ثب ا٥ال٭بر ايڅی ډى ویب ثای ٽز ى

:آډن آ ډب ييى ث كٵ آىب ٽىڈ

هشتجظ ثب آصهى سد ث حشف ظبم هذسی سبختوبى ثشخی اص تضیحبت ضشسی

ډىي ٭مان ثای ييى ث ىویبی ػاة ي د اپىب ډىيی ٭مان الڇ از اثشيا آډن ييى ث كٵ ا ثڂاوي سب

دبی ثشاوي ومى ٽت ا د آوپ ٥ی وشیؼ ثيز آډي ا ایه آډن كي وبة ٹجڅی ػز ىیبٵز دياو اشٲبڃ ث ٽب

ډىيی هى ا ىیبٵز ٽىي. ػبی اډیييایز ؿاٽ بیي میه اڅاڇ ٽز ى ایه آډن ثشاوي اوڂی ای ٹی ثبي 3

اويٽی ػيی س ډجبكض ډٺار ډچی بهشمبن ٽ اشٶبى ا آن اڅاډی ډیجبي ا ډ٦بڅٮ ٽىىي. ډىيبومبن ى ثب٭ض ٽ

ډبث آډوی ٽ ٵبٯ اڅشلیالن ش كٺٷ ثای ىیبٵز دياو يٽبڅز ا ٽبون يٽال ي ٵبٯ ٵچٶ ایه آډن ؿیی

ٽ، ى اڅشلیالن دپی ثای ىیبٵز دياو دپی ا و٪بڇ دپی ډیڂاوىي از. اڅجش ډبث آډن اػجبی ىیڂ

ٿ ي سىبٻ دی يی ډىيبن سب ٵبٯ اڅشلیڄ ي سجيیڄ ث يی ث ځش بی بڃ ى وی كٵ ث ييى آډن

ٽال بی ٽىپی ي آډن اوا٫ ى ٽز ي سز ٽشبة اوا٫ هاوين ثب ډىيبن كشی ٽ از ٽ ما ثب٭ض آن ي

بی آډبیی ثب ىڂبڇ ٽز ى ایه آډن ا س ي وڂاوی ىيوی د ثبىي ٽ اڅجش ی ػيیي سز بی ٽىپی ایه

ىاى ٹا بی يسز آډن ٽ ث دیـوين اڃ ى ه ډىيیه ڈ ر یبٵش اوي $ي ثٮ٢ب ى آن اڄ ر اڃ

دیـیي س ين ایه آډن ى اىيا ځش ٽمټ ٽى از! ؿىي وپش ډڈ ى ث هى# اوي ثى يثي سیاپبال ثب ڈ ي

:ډى ایه آډن

Page 61: Civil magazine 808 no 3

60

آډن ييى ث كٵ ډٮمال بڃ ىي وثز ى ٵاڄ ډبوی اٶىي ي ی ډب ي ثب مپبی بډبن و٪بڇ

ڃ ث ىالیچی ثځای ایه آډن ث یټ وثز هال ي ٽ ډىيی ي بډبن ىؼ ثځا ډی ځىى ډىشب اډب

.ى آ ډب ثځا ډی ى

آډن ييى ث كٵ ثای ىیبٵز دبی ډىيی ثای ډىيبن ٭مان بډڄ ثو و٦بر ، ډلبجبر ي

. ازاػا ډیجبي ٽ ثو اػا ث سبځی ا ایه وثز ى ٵز آډن ييى ث كٵ ٹا ځٵش

ثای ایىپ اډپبن ٽز ى آډن ا ىاش ثبیي ډیجبیز ايڃ ٭٢ و٪بڇ ډىيی ثبیي ي مب ٭٢یز هى ا

.ٽ ى ٽبر ٭٢یز مب ىع ي از ىیبٵز ٽىیي

بڃ ي ؿىبوـ ا 3ثای ٽز ى آډن ؿىبوـ ى ډٺ٬٦ ٽبىبی ٵبٯ اڅشلیڄ ي ایي ډیجبیز كياٹڄ

بڃ ثبیز ا سبین ٵبٯ اڅشلیچی اسبن ځش ثبي یب ث 2بىبی اي ٵبٯ اڅشلیڄ ي ایي كياٹڄ ډٺ٬٦ ٽ

.سٮجیی مبن بثٺ ٽب كٵ ای ىاش ثبیي

ثب ٥یپ آويش ا ډىيبوی ٽ ىي ډير ثبی ى دی ي ىاوي وی ډی ساوىي ى ایه آډن ٽز ٽىىي

اچی هى ا ثای ىیبٵز دياو اشٲبڃ ث ٽب ث و٪بڇ ډيٻ ٽ ىاوي يٹز بڃ 4 سب ډنآ ایه ى ٹجڅی

.ډلبج ډی ځىى 92ىار ٽز ى اډشلبن سب دبیبن اٶىي .ډىيی ثبوىي

ډظڄ ٽىپ ىیڂی ٽز ى آډن ييى ث كٵ ث ه ى ثو ډث٣ ث ډلبجبر ویب ث سمیه ي

ډ٦بڅٮ ی سز وی ٽىپی ډو ث آن ىاى ثىبثایه كشی اځ مب ث ىالیڄ ٽ ي ثبال ډؼب ث ٽز

ى آډن ایه وثز $آ ډب# ویشیي ثای ٽت سؼث ڈ ٽ ي سی ډی ٽىڈ س ایه وثز آډن ٽز ٽىیي

یڂ ثٮيا ډٮچڇ ویز آډن وثز ثٮيی ؿ سبیوی ؿن ثب ایه م و٪ڈ ثځا ٽىىيځبن آډن ى ثځای آن ى

!ثځا ى

طجز وبڇ آډن ش ٭مان ى الكیز بی ډلبجبر، و٪بر ي اػا ث ر ډؼا ر ډی دیى، ثيیه

ډٮىی ٽ ډشٺب١یبن ش ٭مان ى سیپ ډشٺب١ی الكیز ډلبجبر، و٪بر ي اػا ثبىي، الڇ از

.ى آډن طجز وبڇ ومبیىي ثب

آډن ى ثو و٪بر، ډلبجبر ي اػا ث ر سشی ؿب ځیى ای ي ػي ثب ثځا ډی ى ي كي

." ډیجبي50وبة ٹجڅی ٽز ٽىىيځبن ى آن

آ ډب 22آ ډب ي ٭مان ډلبجبر ى جق 21آ ډب ، ٭مان اػا ى ٭ 21آډن ٭مان و٪بر ى جق

.ثځا هاي ي

تغییشات ایي دس اص آصهى سجت ث آصهى گزضت :

ډمشیه سٲیی ایه ىي ا آډن وجز ث آډن بی ځش ، ا١بٵ ين ثو آډن ٭مان اػا ثای ايڅیه ثب ى

ایىپ ى ا٥ال٭بر ډطٺی ى اسجب٣ ثب # از. ثب سػ ث ػيیي ثىن ایه ثو ا آډن ي 3آډن ييى ث كٵ $دبی

ؿیشی ایه آډن ا ٥یٸ بډبن و٪بڇ ډىيی ډىش وي از دیىبى ډیپىڈ ػز ډبي اڃ ي ػاة بی

.ثبىیي ٽىیي ایه سبدیټ ٵيڇ ایان بثهی ا ډىيبن ٭مان ى ایه اث٦ ا

# ا ډجلض ډٺار 92بڃ )ډمشیه سٲییار ى ډىبث٬ آډن آ ډب ى ثو و٪بر اشٶبى ا يیای بی ػيیي

# اػا كیه ى ٽب كٶب٩ز ي ایمىی$ ىياىڈ ډجلض ي سٮبیٴ# )بی #، ډجلض ايڃ ډچی بډڄ ډجلض ٶشڈ $ دی ي دی

.از

Page 62: Civil magazine 808 no 3

61

ا ډٺار ډچی بهشمبن ، ىٹش 10ي 9، 6ي اډب ى ډى آډن ډلبجز ى ه اشٶبى ا آهیه يیای ډجبكض

ثبي ي یڄ اهیا ى كبڃ ؿبح ډی مب ا٭الڇ ٽى ٽ ث ىڅیڄ ایىپ ډجبكض ډيك ایه ا٭الډیډٺار ډچی ثب اوشب

ثبي څا ى آډن آډب بڃ ػبی، ډجلض ڈ ډٺار ډچی بهشمبن ثب ٭ىان ٵز ٽبٵی ثای ىاي٥چجیه ٭ی ومی

٥ف ي اػای بهشمبوبی "#، ډجلض وڈ ډٺار ډچی بهشمبن ثب ٭ىان 1385$يیای بڃ "ثببی ياى ث بهشمبن"

"٥ف ي اػای بهشمبوبی ٵالىی"# ي ډجلض ىڈ ډٺار ډچی بهشمبن ثب ٭ىان 1388يیای بڃ ) " آډ ثشه

.# ى ٥اكی ؤاالر، ډى اشٶبى ٹا هاي ځٵز1387يیای بڃ )

خالغ هشاحل اجشایی صهبجذی آصهى :

ح ثجت بم

اػا ي ؿب ثو و٪بر ، ډلبجبر ى ي 1392آ ډب 22ي 21بین بی ػيیيسیه آډن ييى ث كٵ $دبی # ى س

ایه څیىټطجز وبڇ ى ایه وثز ا آډن ييى ث كٵ ډی ساویي ا ٥یٸ ثای ٽ ى ډی ثځا ٭ ي جق ر ث

ثای طجز وبڇ ى آډن ډبن ىایي.ثای طجز وبڇ ضشیس هب 37حذاکثش تب سص یکطج اٹياڇ ٽىیي. ىٹز ىاش ثبیي ٽ

ډاػٮ (inbr)ى آډن ييى ث كٵ و٪بڇ ډىيی ٽبٵیز ث بډبو طجز وبڇ ایه بډبو ىٵش ډٺار ډچی بهشمبن

:ٽىیي

ا٥ال٭بر ډى ویب ىاي٥چجیه ٽز ى آډن ث ٥ ٽبډڄ ىع ي از اىمبیی وی ث ى ایه بډبو ١مه ایىپ ٽچی

بډڄ ډاى اىمبی طجز وبڇ ى آډن ى بیز ٹا ځٵش از ٽ ډی ساویي ا څیىټ ی اٹياڇ ث PDF ر ٵبیڄ

:ىاوچى ٽىیي

Page 63: Civil magazine 808 no 3

62

ىاوچى

هاد آصهى سد ث حشف دس ثخص بی ظبست ، هحبسجبت اجشا

.ډاػٮ ٽىیي ایه ٶل ا بډبو آډنثای ډبي ډىبث٬ آډن ى ثو و٪بر ، ډلبجبر ي اػا ث

و ساالت آصهى بی اخیش

ٹي ىایڈ ث يىی 808ډاػٮ ٽىیي. ډب ڈ ى ځي آډی ایه ٶل ثای ىیبٵز ومو االر آډن بی اهی ث

االر بڃ بی ٹجڄ 808ي اوشب ایجٻ بیی ى اوشبار ډؼبی ٥808ی ثځای ىي بیی ى آډڂب ډؼبی

ا ا ثب كڄ سیلی ثی ٽىیڈ ٽ آهیه اهجب ډسج٤ ثب ایه ډ٫١ ث يىی آډن ييى ث كٵ ى ىي ثو و٪بر ي اػ

.ا ٥یٸ بیز ا٥ال٫ بوی هاي ي

:+ډىج٬

:ډ٦بڅت ډسج٤ ى آیىي

ډٮٵی ډىبث٬ آډی ډسج٤ ػز ٽز ى آډن ييى ث كٵ

ٽ ثای ډٵٺیز ى آډن ييى ث كٵ ثبیز ثياویڈ وپبسی

:ډ٦بڅت ډسج٤ ا بیز ثب و٪بڇ ډىيی

ىٽش هچسی-ىي آډبىځی ييى ث كٵ و٪بڇ ډىيی-ىاوچى دىؼمیه ىي ييٽبح سوی «

ډبكج ثب ډىي می٬ یٶی،٭٢ ای ډٽی و٪بڇ ډىيی-25مب -808اىی «

: ویىي

808، ډيی ځي آډی ډؼشجی اٲی

Page 65: Civil magazine 808 no 3

64

هجبصی آهصضگب یب دس کذگبى ضشکت کلی آهبس-هضایبی آهصش هجبصی «

آوؼمچ ا ٽ ىاى ٵٮبڅیز آډ ى ثیبی یب ډیى ى 808 آډی ځي

ادچیپیه، ایىشوشی سوی ډؼچ، سوی اڅپشيویپیبی ٽشبة ثسان ډی

آډی ځي ٽب آن سیه ډڈ بیي اډب ٽى اب. .. ي ډؼبی اوشبار، سوی

دس ثبس الیي ثشای ٭مان ډىيی سوی ډؼبی آډڂب یټ ایؼبى از ډٶشو آن سبی ث ثدى پیطش ى 808

.از کطس

:بډڄ ایان ىٮشی سلٺیٺبر ي اشبوياى ډ ډػىبی اشبوياى سمبډی څلب٧ ثب آډڂب

ب يیځی -اڅپشيویپی آډ» ٭ىان سلز 10000 مب اشبوياى»

آډ ثایبیی اىمبیی -ٽیٶیز ډيییز» ٭ىان سلز 10015 مب اشبوياى»

ٵییپی آډ ى ٽبیی ٵبٽش اٽظ څلب٧ ي آوالیه آډی یب ىي ىیبٵز ثای ډىيبن ي ویب ٽىن ثآيى ثب

.از ي اويییي ډؼبی آډ ثای سبثلبڃ ٽ از یسياثی ثشیه ا یپی ىاى يػى

ثو ىویب ډٮشج یب ىاوڂب اٽظ بيیڈ ي شیڈ ػبن ٦ق ى ب آډڂب ځو ایه اٵين ي ي بي ډب اډي

ي يٹز ى ییػ ٵ، څز ٭چز ث كٺیٺز ى. اوي ٽى ا١بٵ هى يثبیز اډپبوبر ا یپی ٭ىان ث ا ډؼبی آډ

اشٺجبڃ، ډچی ډبی ا هبع كشی ډوشچٴ سوی ىاو ٦ق ث ىشی وی ي ډپبن ي ډبن ث ډٺیي ٭يڇ ي یى

ابسیي ا ځیی ث ي آډڂبی ؿىیه سإی ثب 808 آډی ځي. از ي، ٥یٸ ایه ث ډؼبی آډ اای ځشى

آډی ډبر ثب مپبی ث ا ایه ى ي ومبیي ډیب مڂبن آډ ثای ا یس آبن ي ثش ای٤، ډشو ي ډؼة

یب ش ٽچی ى ثچپ ٭مان ډىيی ش ى سىب و آډڂب ایه ٽ از ایه امیز كبئ وپش. دىاى ډی ډٮشج

:ى ډی ثځا كبڅز ىي ث 808 ى آډڂب ایه. ثى هاي ٵٮبڃ بهشمبن ىٮز ثب ډسج٤ ډوشچٴ

ضجببی کالس یب دس (الف

کطس بم ث اسبتیذ حضس ثب تخػػیبی سکطبح، ثیبس ة(

دڅی ي ایڂبن ٦ق ىي ى ي ډشٮيىبی ٽال ثب ياو ر ث ي بیز ابسیي ٭چمی سیڈ مپبی ثب آوالیهبی ٽال

اډپبوبر ایه ا ٦ف سمبډی ى ډىيی آډیبی ٵٮبڅیز دیڂیی ث ډىيان ٭الٹ ي ىاوؼیبن آن ٥ی ٽ ى ډی ثځا

.ويډىي ث

:الکتشیك آهصش یب هجبصی آهصش هضایبی اص ثشخی

Page 66: Civil magazine 808 no 3

65

اٵاى ا يیٮی ٥یٴ ثای ٽمشای یى ثب هيډبر اائ ى سیڄ:

ي ى ډی ثځا ٽمش ډاست ث یى ثب ییپیٵ آډ ډبث ډسج٤ ا٥ال٭بر ٽچی ٹاىاىن اهشیب ى ثب ډؼبی آډ

.ډي ي آډڂب، ىاوؼ ٥ٵ ى ثٮىی ایه

ډىيبن سو ډبوين ي ث:

سوی ا٥ال٭بر بوی ي ث ث سمبیڄ ٽ ىاى هاي سپیڄ اٵاىی ا ډؼبی آډ ث ډىيان ٭الٹ اچی ثو ډ٦مئىب

.ىاوي هى

ډپبن ي ډبن ثٮي ا آډ ډایبی ثىن هبع:

ؿ ٽىىي اشٶبى ي ثځا یب ىي ٵیچڈ اساوىي ډی ډبن ى ىاوؼیبن ٽ ایىز ثای ډبن ډلييىیز ا هبع يی

ثای ڈ ډپبن ډلييىیز. آډ ي ٽى ٵیبڃ ډبي ي آوالیه هیي ر ث ؿ وی ي DVD ٵیچڈ هیي ر ث

.از ٵاڈب ٽال ایه ى ٽز اډپبن ىویب وٺب٣ سمبڇ ى ٽىىيځبن ٽز ثای ایىپ

:ٽىڈ ډی دیىبى مب ث ا ی ایىٶځاٵیټ ډبي ٽىیي ٽت ثیش ا٥ال٭بر ثشاویي اسجب٣ ایه ى آوپ ثای

.ٽىیي ډبيساویي ډی س يا١ق ٽیٶیز ثب څیىټ ایه ا ا ایىٶځاٵیټ ایه

آهصضگب یب دس کذگبى ضشکت کلی آهبس

اويای ا اياٳ ثب اسجب٣ ى ٽبډڄ س١یلبر) ي اٵششبف 1391 ډب ډىاى ايڃ ا مب سبثشبن سڇ ى 808 ډؼبی آډڂب

آن ا ٽال 42 سٮياى ٽ ځىیي ثځا آډی ٽال 48 ډؼم٭ب سبثشبن سڇ ى (22مب اىی ى 808 ډؼبی آډڂب

ٽىىيځبن زٽ سٮياى. از ثى ٽ ډ٦ف ابسیي ثب سوی يٽبح ر ث ٽال 6 ي جبوای ىي ر ث

.از وٶ 440 ث وىیټ ډؼم٭ب ثىن ایڂبن ىڅیڄ ث دبیی سڇ ى 808 ډؼبی آډڂب

Page 67: Civil magazine 808 no 3

66

ر ث ي دیجیىی ٽ ٭مان ډىيبن اٽظ ویب يی اای كٵ سوی ىي 3 ډؼم٫ ى آډڂب دبیی سڇ ى

ثى وٶ 41 ډؼم٭بب ٽال ایه ثىن وبډی طجز ىڅیڄ ث دبیی سڇ ٽىىيځبن ٽز سٮياى ٽ از ي ثځا وبډی طجز

.از

ث يی ای٤ ما ث ػيیي وآياو یب ثوبډ ي ٽبثىی یب ىي اائ ثب 808 ډؼبی آډڂب ډشبن سڇ يىی ث

.ي هاي بوي 808 ډؼبی آډڂب ىاوؼیبن ا٥ال٫

جبى قبط توبهی اص 808 هجبصی آهصضگب داطجیبى پشاکذگی

ا هبع ډٺیڈ ایاوی ډىيبن یب ىاوؼیبن سػثبي ډی سػ ٹبثڄ 808 ډؼبی آډڂب دبیی ي سبثشبن ىي ا آوـ

ولیپ ثثبي ډی 808 ډؼبی آډڂب یب ىي ثب سبػیټ يب أناٵٲ ډظڄ ثبن ٵبی اډب ایاوی ٱی ډىيبن یب ٽ

.ى ډی بډڄ ىاوؼیبن ا ىش اایه ډب وبډی طجز یب ىي ٽىىيځبن ٽز ا وٶ ؿب دبیی ڇس ى

808 هجبصی آهصش دس ضذ اسائ یب گایبه

$ىثبي ډی ٽ ٭مان ډىيبن ابن ثیه ى ځایی ډيٻ ثلض ٽىن هبع 808 ډؼبی آډڂب ایؼبى ٵچٶ ځؿ

آډ یب ىي ٽىىيځبن ٽز ث ٽ ٽىوی ای٤ ث سػ ثب اډب از# ي اب بیز ايڃ یبىىاز ى اسجب٣ ایه

:ىاى يػى ځایىبډ و٫ اائ اډپبن 808 ډؼبی

808 ډؼبی آډ یب ىي ىاهچی یب ځایىبډ .1

808 ډؼبی آډ یب ىي اڅمچچی ثیه یب یىبډځا .2

ٽ آډی ٭چمیبی اوؼمه ثب ډشٻ ډٮشج یب ځایىبډ .3

:808 هجبصی آهصش یب دس داخلی یب گایبه (7

ثبي یډ ډث٥ اوؼمه ى يی سيی ٽي ي ىي ډي اډ٢بی ثب ما آډڂب ي ثځا یب ىي ىاهچی یب ځایىبډ

ىٽش ػىبة س٤ ډب آ 13 ىيىج ٽ ا ډىيی ثب آىبیی آډی ىي ٽىىيځبن ٽز یب ځایىبډ ومو ثای

ډىيی اوؼمه ی ا ي بى ٽ ایبن سيی ٽي ثب ما ٭ة ىٽش ػىبة اډ٢بی ثب ځىیي ثځا ٭ة ىايى١ب

.ثٶډبییي ډالك٪ ا ي اائ یب ځایىبډ ومو اىاډ ىساویي ډی ي ازثبي ډی ا

ٽىیي ٽچیټ آن يی سی ٽیٶیز ثب ډبي ثای

:lloydstecیب گایبه غذس هعتجش ضشکت ایشاى وبیذگی اص غبدس الوللی ثیي گایبه (1

ځاوي ىي آوپ ثای ي ىاز وواي آوـىبن ډٶډی ي ډٮىب ډلچی ثبن ثب ییب ځایىبډ اائ، ٽىوی ػبوی ىپي ى

وی اڅمچچی ثیه ډٮشج ځایىبډ اائ ث ویب ډاٹٮی ى ثبي اائ ٹبثڄ ډشىي یټ ٭ىان ث ىویب سمبڇ ى ىاوؼ س٤ ي

ي ډؼبی آډ یب ځيایىبډ اائ ډٮشج ٽز ومبیىيځی مپبی ثب 808 آډی ځي ډى یها ى ٽ از

ومى هى یب ىي ى ٽىىيځبن ٽز ث ب ځایىبډ و٫ ایه اائ ث اٹياڇ ثب ايڅیه ثای( $څیسټ ایيبی اشبوياى

.از

Page 68: Civil magazine 808 no 3

67

ىي ثای 808 آډی ځي از ي ایؼبى ایان ى څیسټ ٽز ومبیىيځی ي 808 آډی ځي ډبثیه ٽ ٹاىاىی ٥ی

و٫ ایه ا (OpenSees دیٵش آډ ىي ي ه٦ی ٱی سلچیڄ $ىي آډڂب دبیی سڇ ٽال ډؼم٫ ا ٽال

ر ث ب ځایىبډ ایه. ٽىي ډی اشٶبى ىي ىاوؼیبن ث اائ ثای ډؼبی آډ ىي ى ٽز يی یب ځایىبډ

ی ى. ى ډی بى ىي ىاوؼیبن ثای 808 يثبیز ى ي ثځا ډؼبی آډ ىي ٽیٶیز ایبثی ا د ډمیی

.ثٶډبییي ډالك٪ ا ٽز ایه س٤ ي بى یب ځایىبډ و٫ ایه ا ومو یټساویي ډی

ٽىیي ٽچیټ څیىټ ایه يی اچی سی ډبي ثای

څیسټ ٽز ډؼبی آډ يی یب ځایىبډ ا ثیش ا٥ال٭بر

کطس آهصضی علویبی اجوي ثب هطتشک هعتجش یب گایبه (3

808 ډؼبی آډڂب س٤ ډؼبی آډ ا ػيیيی پڄ ثب یب ىي يىی ث 808 ډؼبی آډڂب ډشبن سڇ ى

ځي اهشیب ىب اوؼمه ایه آډ ٹاىاى ٽ از ٽ آډ ٭چمیبی اوؼمه ثب سٮبډڄ ػز ى ٽ ي هاي ثځا

ایه ي 808 اډی ځي ثیه ډشٻ ډٮشج یب ځایىبډ ا٭٦بی بي يىی ث ي ایه ا. ثبي ډی 808 ډؼبی آډ

ٲچی اسٺبی یبب ٽز ى اشوياډی ا٭شجب ب ځایىبډ ایه ٽ ثى هایي ٽ ى ٭مان يیډىبی اوؼمه ا ىش

.ىاز هاي ما ث ا هیبی ٽز ى

:آالیي ذخشی غست ث ضذ ثشگضاس یب دس هجبصی آهصش

، ىاى يػى ي اائ آډی ډىبث٬ ا شٶبىا اډپبن ىي ثځای ا د كشی ٽ آوز ډؼبی آډ ډایبی ا ىیڂ یپی

٥یٸ ا آوالیه ىاوچى ر ث ڈ ا ي اائ آډی ډىبث٬ ٽچیساوىي ډی ٽبثان Civil808 يثبیز ٥یٸ ا ثىبیایه

سڇ ي ځاث یب ىي آوالیه هیي ای٤ يىی ث. ٽىىي سی ىي اوشبی DVD ٥یٸ ا دشی هیي ر ث یب ایمیڄ

.یي هاي بیز ٽبثان ا٥ال٫ ث 808 ډؼبی آډڂب دبیی

هی اٲی ډؼشجی

808 آډی ځي ډيی٭بډڄ

Page 70: Civil magazine 808 no 3

69

کتبة اصبیی ثخص سایگبى اتطبس دس اسبتیذ وکبسی -هجبصی اتطبست هضایبی :12 یبدداضت

ى سویبی ٽشبة اوشب ث اٹياڇ ثب ايڅیه ثای 808 آډی ځي

كشی ٽ سویبی ٽشبة ولیپ ث از ومى ډؼبی ډبٽشیىڀ

ى ي ویي ؿبح ث آن یب ومو سبثلبڃ ڈ ٵییپی ؿبح ىویبی ى

ومى ډىش ایجٻ ٱبڅت ى ا ىاى ڈ یبىی ډوب٥جبن كبڃ ٭یه

.از ي دیٵش ي ډٺيډبسی ػيار ایه ا یبىی اشٺجبڃ ٽ از

Engineering Virtual Publishing

(الکتشیکیبی )کتبة ایجک الف(

ا وب ي ډڅٴ كٸ ي ى ډی ډىشای كٵ آایی ٶل ي يیاشبی ثب ماای كٵ ٱبڅت ى سمبډب څپشيویپیابی ٽشبة

ى ډی ٭١ ایڂبنب ایجٻ اای ىش ي هاي سبډیه ى ډی ډىشب ایجٻ ایه ىين ٽ سجچیٲبسی ا ٽشبة ایه اوشب

808 آډی ډلالربی ىی يی ىی ىين مـىیه ي وي ډی ډىش ډؼبی ٵ٢بی ى دڅی ر ٽ ىیڂای ىش ي

.وي ډی ٭١

عوشاى ایتشتی هجل ة(

ومى ٭مان ډىيی سوی ٵچىبډ ایىشوشی ډؼچ اوشب ث اٹياڇ ډؼبی ٵ٢بی ى ثب ايڅیه ثای 808 آډی ځي

ث از 808 آډی ځيبی بیز ډوشچٴبی ثو ډ٦بڅت يػیهبی ٵیي ٽچی كبيی ډؼچ ایه ياٹ٬ ى ٽ از

آډی ځي اهجب يب یبىىاز ي يثالٿ، ٵڄ یټ ٥ڃ ى ځٵش اوؼب یب ډبكج ي 808 اىی ډشىی ثو ډظبڃ ٭ىان

ا 808 ډیآ ځي ٽبیبی ثو سمبډی ډلشای ډبڅپیز و٭ی ث ٽ... يب ایجٻ ډٮٵی ي سوی ډٺبالر ي 808

ىاوچى ر ث ڈ ي از اډپبوذی بیز یي ایجٻ ٥یٸ ا آوالیه ر ث ڈ ډؼچ ډ٦بڅٮ. از ومى اولبی

PDF وو

:ډؼبی اوشبار ایبی ډ ا ثهی

ب ٽشبة كٺیٺی اوشب ث وجز اڅپشيویپیبی ٽشبة اوشب ډیز

ډىيبن ډیبن اڅپشيویپی ٽشبثواوی ٵىڀ ځش

ب ٽشبة اوا٫ ث ىشی څز

ایىشوشی ډؼچ مـىیه يب ٽشبة ا یبىی وجشب سٮياى ثىن ایڂبن ي!

ث اځ د، از بیز ٥الییی ب اذبو سجچیٲبر ىع ډب ډڅٶبن ي ډب یب یى سبډیه ا ډؼبی آډ ی ایه ى

.ثبیي سمب ى ډب ساویيثب ډی شیي ډؼبی و ی ایه كمبیز ىوجبڃ

:Ebook تعشیف

یب ىاوڂبی ابسیي ارػي ا آيی ځى ٵب و ثبي و سبڅیٴ كبيی ٽ ى ډی ځٶش سویای ػي ثب ایجٻ -

ػچي ػمچ اای كٵ یب ډڅٶ سمبډی ثب ياٹٮیبی ٽشبة مبوىيب ایجٻ ياٹ٬ ى ډشٶٹ! ي ىاوڂبیبی میىب یب دي

Page 71: Civil magazine 808 no 3

70

يیاشبی ٽب 808 ډؼبی اوشبار ډؼة سیڈ س٤ ٽثبي ډی كيٵـیىی ي آایی ٶل، يیاشبی، ای كٵ ي ډسج٤

ى ي ي اوؼبڇ، بیز ٭چمی سیڈ س٤ آن ٭چمی سبئیي ا د ي ایجٻ می سلیڄ ا د ډبوی ډير ٥ی ةٽشب ٩ب

.ى ډی ډىش بیز ا ډث٥ ٹمز

٭چمی سیڈ س٤ سػم لز ٥یپ ث ثبي ٭مان ډىيی سوی السیه ٽشت ا سوی سػم ساوي ډی ایجٻ -

.ځیى ٹا سبئیي ډى بیز

ایه ا ٹمشیٽىڈ ډی دیىبى ٽ ي ډلبت ببن ىٽش ثب لجشی وی 808 اىی 42 مب ډبكج ى اث٦ میه ى

:ثىیي ایىؼب ا ډبكج

:سوی ٽشت سػم ى ایز ٽذی ٹبون ٭بیز ثب اسجب٣ ى ډؼبت ببن ىٽش ػىبة س١یلبر

ثب اسجب٣ ى ٽ ىيىیڈ اډب. ومیى اڅمچچی ثیه ي ډچیبی اڅٮمڄ ىش ي ب وبډ آییه بډڄ ٭ىان یؾ ثب ایجٻ -

اسجب٣ ى ولی ثب آن ثب 808 آډی ځي ډؼم٭ ٽ سيیؼی ٭چمی ي ديی ٭چمی ډؼالر ي ٭چمیبی ٽىٶاو

وبډ اػب سلز ثوبډ آن ٭چمی ډلشای كبيی ایجٽی ډث٥ يډؼچ ىٽىٶاو ي اائ ډٺبالر ډؼم٭ ػیهي ا از

اشٶبى ػز يثبیز ى ډث٥ آډی ٭چمی اوؼمه ثب ډؼچ ډيی یئز ي ٽىٶاو ثځای ىثیهبو ا می ي ٽشجی

.ثبویڈ اوشب ث بییه ایڂبن

:Ebook ااع

بضش یب هلف تسظ ضذ اذا اسبتیذ ضذ چبح کتبة کل یب کتبة اص قسوتی (7

كبڃ ى Civil808 ى يٹشیز ؿىي ٽ ايډي ٽبی ایه ث جی هیچی و٪ڇ ث ٽ هاويڇ ا هجی څیىټ ایه ا دی ؿىيی

ٽ ى ډی ىاى هاوىي ث كٸ ایه ثچپدیى ډی اوؼبڇ ي ؿبح ٽشبة ثای سجچی سىب و ی ایه ى ياٹ٬ ى. از اوؼبڇ

ى هة ٵىڀ یټ كٽز های ایىپ ١مه، ثیبثي ٽشبة آن سمبڇ ډ٦بڅٮ ي هیي ى ا هىبی ویب ٽشبة ا ثوی ډ٦بڅٮ ثب

.ٵډبییي ډاػٮ څیىټ ایه ثساویي ډی ثیش ډ٦بڅٮ ثای. ٽى هاي ایؼبى اڅپشيویپی ٽشبثواوی ډ٦بڅٮ اشبی

:ومو ثای

LRFD,ASD ي ث ٥اكی، ٵالىی یب ب ٥اكی اىمبی ٽشبة «

٭ماوی ډ ابسیي ا سه ؿىي ٽ آوؼب سب ثيي ػاة ساوش هجوشبو بی ٵىڀ ایه ٽ ثىیڈ آن بي سبځی ث

ثای سب ٽىوي ابڃ ٵچ ؿىي بیز ٽبثان اشٶبى ثای ػيیيوبی ٽشبة ڈ ثىنای ي ىبهش ٽشت ىاای ٽ

اب آن ثشاويب ٽشبثٶيی ا هیي ر ث یب ایىشوشی یب ٽىي سی هاز ٽی اځ سب ثيیڈ ٹا بیز س ایڂبن ىاوچى

:ٽىي سی

ډلبت ىٽش سػم، «ي ډٺیب ډلييى اػای ي» ٽشبة «

808 آډی ځي ث ایجٻ ایه ايای ٽچیخ ډبي

ٽبثان اشٶبى ثای ایڂبن ث ا ثىوي آن ؿبح اذبو هىبن ٽ ا ٽشبثی ٽ ي ىبهش ابسیي ا ىیڂ یپی اڅجش ي

:يٽىو ايا PDF وو ر ث ډب ث بیشمبن

Page 72: Civil magazine 808 no 3

71

٭ة ١ب ىايى ىٽش سبڅیٴ «ا ډىيی ثب آىبیی» ٽشبة «

808 آډی ځي ث ایجٻ ایه ايای ٽچیخ ډبي

:هتي آى هلف تسظ سبیت یك تبپیك یب یبدداضت چذ یب یك اص ضذ آسی گشدبی ایجک (1

ډڅٴ وبڇ ایىپ ثيين ٽ ىیي هایڈ ی٬ هیچی ثڂایڈب بیز س دز ر ث يای ٶل یټ ر ث ا ډشىی اځ

ډىش كمز هىبن ث كشیب يثالٿ يب يثبیز آن بكجبن ي آيى ډی ى ىیڂبی يثالٿ يب بیز ا ى ٽ اط

ایز ٽذی ث اكشاڇ ایىپ ثای ٵىڂی ؿىیه ى. ىىي ومی اط ډٮٵی ٽىب ى ا يی يثبیز كياٹڄ یب اط ډڅٴ وبڇ ٽىن

ډٺبالر يب ډشه اوشب ي ٩بی ٽیٶیز ایىز كبڅز ثشیه ى ٭بیزس ػيی ٥ ثب يثبیز يب يثالٿ ثیه ى

ب ډشه م آيی ځى ثبای ٶل يؿىبی ډشه اوشب ػبی ث ي آيیڈ ى كٺیٺیبی ٽشبة ي ډؼالر مبوىي ا سوی

.ى ٭بیزس ػيی ایز ٽذی ٥یٸ ایه ا سب ٽىیڈ آيی ځى ایجٻ ؿىي یب یټ ى اب آن م

:Civil808 يثبیز 20 سب 18 مببی یبىىاز ا ز آيی ػم٬ ٽ ى ډظبڃ ا ایجٻ ایهسان ډی ومو ثای

ىویب ى ٭مان ډىيی ډؼبی آډبی يثبیز ثی «

ډڅٴ ي ډىش ډ٦بڅت آيی ػم٬ ياٹ٬ ى ي از ي ٭١ دڅی ي نایڂب ر ىي ث يثبیز ى اهیا ٽ ایجٻ ایه یب

:از ب ایان يثبیزبی سبدیټ ا یپی ى

ثشىی ي ٵالىی یب ب یب دي ٥اكی ځبڇ ث ځبڇ اىمبی «

:هبذ هذسی آهصش پیطشفت جضات یجکا (3

ٵ٢بٽب یب ب ډلبجبر ي ٥اكی دیٵش آډ «

OpenSees اٵا وڇ دیٵش آډ «

تسظ ضذ هتطش هجالت یب ضوبس هجوع یب کطس عوشایبی کفشاس دس ضذ اسائ هقبالت هجوع (2

کطس تخػػی علویبی اجوي

کطس عوشای هغشح اسبتیذ ثب تخػػی یب هػبحج هتي ث غت آسی گشد( 5

2 )WorkBook جضات یب PDF سبیت هجبصی آهصشبی سکطبح دس ضذ اسائ

ایه ى ي ډىش PDF ٵبیڄ ىٹیٸ ډ٦بڅٮ ١مهساوىي ډی ىاوي ا 808 ډؼبی اوشبار ثب مپبی ث سمبیڄ ٽ ډڅٶیىی

.ثبىي اسجب٣ ى ډب ثب بیز ایمیڄ ٥یٸ ا، څیىټ

ډڅٶیه ٹاویه ىاوچى

هی اٲی ډؼشجی

808 آډی ځي ډيی٭بډڄ

1391 آ 27

Page 73: Civil magazine 808 no 3

72

«ساکبس بی هقبم سبصی سبص ب، و بی اجشایی اص کطس سئیس »کتبة «

ا٭الڇ ٽى ثىیڈ ثشیه ي ثای دىبڃ ثويیڀ یټ ا ډىيیه ، ابسیي ایه یبىىاز مبو٦ ٽ ٹجال ڈ ا ٥یٸ

ز بی سؼبی، ؿىبوـ ډڅٴ ي وب ٽشبة بی سوی شىي، اوشب ایڂبن ثوی ا ومو سبڅیٶی ایبن ي یب یب ٽ

ؿىبوـ ډي شىي اوشب ایڂبن ثهی ا ػيار ٽالی ي ٵیچڈ بی ثهی ا ٽال بی ایبن ي یب اځ ٥اف ي

بییز ٽ ٥اكی ډلبجبر آوا ث ٭ي ىاش از. ایه ي ڈ ډلبجبر ب شىي اوشب ایڂبن ثهی ا ومو دي

اٽىن ى ثیبی ا يثبیز بی سوی ثډی ٽ بی ډوشچٴ ث ٭ىان اڅڂی اچی دىبڃ ثويیىڀ ډىيی ىبهش

ب ډلشیبر سبڅیٴ ي ډی ى. ډىشب آوـ ٹجڄ ایه ى ٽ ډب ډشبٶبو ياع دیيا ٽى ثى٭ميسب ثی هجی ډڅٴ اط ا اوش

ا ي ايڃ ى يى ثبة ٽىن ایىڂو اوشب ب ثب كٶ٨ ٭بیز ٹبون كٸ ٽذی Civil808يی ث يی ية ثى از. ډب ى

.ایز وب ي ډڅٴ ثىیڈ ي ثای دو ایه ٵىڀ ڈ ى ډیبن وبان ي ڈ ى ډیبن ډڅٶبن ٽیيیڈ

ثب اشٺجبڃ ثی و٪ی ابسیي ٽډبن يثي ي ٥یپ ډٵٸ يیڈ ى ؿىي وثز ٽشبة هجوشبو ا مبن ايڃ ایه دیىبى

دیا ثبیڈ Civil808 بی سوی ابسیي بكت وبڇ ٽډبن ا ثای اشٶبى ٭الٹ ډىيان ث ډجبكض ٭ماوی ى يثبیز

.بیز ډی ساویي ؿىي ومو ا آوا ډبي ثٶډبییي ثو ایجٻ بیٽ ا

یپی ا ابسیي ډ٦ف ٽډبن ٽ اٵشوب ایه ا ىایڈ ى ه و ډ٦بڅت آډی سبڅیٶی ایبن ى بیز ى ؿىيیه

څ٦ٴ ىاشىي ي 808ث يثبیز وثز ثب ایبن مپبی ىاش ثبیڈ ؿىبة ديٵ ببن ډلبت ډیجبىي ٽ ایىجب وی

«ساکبس بی هقبم سبصی سبص ب، و بی اجشایی اص کطس سئیس» یپی ا آهیه سبڅیٶبر هىبن ا ثب وبڇ

.ايا ومىوي سب څیىټ ىاوچى ایڂبن آوا ى ىش ډىيبن ٭مان ٽډبن ٹا ىیڈ 808ثای اشٶبى ٽبثان بیز ث

Page 74: Civil magazine 808 no 3

73

س٤ ديٵ ببن ډلبت، اشبى ىاوڂب ٭چڇ ي ٵىن ویه Thomas Wenk ٽ سػم ایز ا ٽشبةایه ٽشبة

س٤ اوشبار سمظیڄ 1392ىاوڂب سان ي مپبی ډىي آ ویی، ىٽشی ډىيی ٭مان ئسپىیټ ى سبثشبن

آډی ډشٮيى ث ؿبح یي از. ٵڄ ايڃ ث ؿبح یي از. ایه ٽشبة ى ٵڄ ي یټ دیز ما ثب سبيی

ډسج٤ ثب ٵشب ب بی ډػى ، ٵڄ ىيڇ ډسج٤ ثب اپب بی ډٺبيڇ بی څ ای ي ٵڄ ڇ ى اسجب٣ ثب ومو بی

.اػایی ا ٽ ئی ډیجبي

Page 75: Civil magazine 808 no 3

74

:ب ثبیز ىاوچى ثٶډبییيډڂ 6.4ث كؼڈ PDF مب ډی ساویي ا ٥یٸ څیىټ ی ٽڄ ایه ایجٻ ا ث ٵډز

دالد

بی ډٺبيڇ بی څ ای ب بډ٦بڅٮ آوالیه ایجٻ اپب

:ډ٦بڅت ډسج٤

ثبی څ ای ثب وبو ثشه-ډبكج ثب ىٽش ببن ډلبت-42مب -808اىی «

،سػم ىٽش ډلبت«ي اػای ډلييى ډٺیب ي»ىاوچى ٽشبة «

مپبی ابسیي ى اوشب ایڂبن ثو بیی ا ٽشبثخ-: ډایبی اوشبر ډؼبی24یبىىاز «

Page 76: Civil magazine 808 no 3

75

808سادی آهصضی

؟ 808ظش ضوب دس استجبط ثب سادی -(808:هضایبی سادی عوشای)یژ یکسبلگی سادی 12یبدداضت «

ثب ډىي ٭چی اٽج ډٮیه ٵ دي ډىيی څڅ ایان 808ځٶشڂی اىی «

Page 77: Civil magazine 808 no 3

76

؟808 سادی ثب استجبط دس ضوب ظش -(808 سادی یکسبلگی عوشای)یژ سادی هضایبی :12 یبدداضت

1391 ىی 4

ډىيبن اىی ث ډث٣ اهجب باوش ىڂبڇ ايایڄ ډبوي یبىډبن ى، ځى ډی 808 اىی مب ايڅیه اوشب ا یپبڅییز

.ىاشىي اىیییبی ثبوي بی یب FM ى اىی ډع ا اڃ ډب ا ثالٵبچ ٭مان سوی اىی هج ىیين ثب

ب آن ي ىاشیڈ ډاٽارب ٽىٶاو یب ىثیهبو يب اوؼمه ثب ٭ماویبی مبی وي دو ثای ٽبیی ي ډبوي یبىډبن

!ٽىیڈ ډی ٽب ایىشوز ى ٵب آوپ ػڇ ث وڂٵشىي ػيی ا ډب

ىاز؟ ډبكج ىع ثيين هجی ٵبای ی 808 اىی اثشيایی مب ز ډبوي یبىسبن اشی

ىاشیڈ؟ ډ٢بویبوذ ديٵ ثب ٽ ا ډب سوی ډبكج ايڅیه ډبوي یبىسبن اشی

ثیه ى اػا ی سیه ډشٶبير ثوبډ يی ایه اػای ی ز هب٥سبن آیب ؿ٦؟ ا ځش بڃ ډىي ي ثوبډ يی

ز؟ىا ا بیمبن دبىٽز اىی ٽچی

مب هى ك٢ ثب ا هى یپبڅڂی اٽىن ي یي مب 40 ا ثی ث مب كمبیز ثب 808اىی ٽ ز یبىډبن اوشب ى ي

يثبیز یپبڅڂی ثوبډ يی ث ىاى اهشب 808 اىی ا 45 مب ډىبجز میه ث. ډیڂیى ػه ىائمی ىويځبن

Civil808 ساویي ډی يدىایڈ ډی بیز یب ایي ايڅی پچڂیی ؿڂوڂی ثب اسجب٣ ى ثیش ١یقس ث آن ى ٽ 808 اىی ي

.ٽىیي ابڃ ډب ایمیڄ ث ا هى االر

:عوشاى هذسیي هختع ایتشتی سادی چشا

ي از آيى يػى ث اهیبی بڃ ى ا٥ال٭بر اوشٺبڃ څز ى يیيئٽشیىڀ ي دبىٽشیىڀ ي ٽ ډایبیی ث سػ ثب

يیڈ آن ث از يثڂب ایه ٽبثان ثای ٭ماوی اهجب ي ٭چڈ ث ىشی سیڄ 808 ب اٳاي ا یپی ایىپ ث سػ ثب

ى ډػىبی دبىٽز بی ثب ډشٶبير ٽیٶیشی ثب ي ٭ماویبی بیز ثیه ى ثب ايڅیه ثای بیز ایه ثای ا اډپبن ایه

.ٽىیڈ ٵٮبڃ #ډؼ اشىی ى ١ج٤ ثب$ ایىشوز

ډاػٮ 808Saze يثبیز ا ٶل ایه ثساویي ډی یي آىب ثیش يیيئٽز ي دبىٽز سٮیٴ ثب شیي ډبیڄ اځ

.ٵډبییي

:ثى وبڇ ی ډاىسان ډی ا ٭مان ډىيیه اهشبی ایىشوشی اىی یشڈ ډایبی هال ٥ ث

اڅمچچی ثیه ي ىاهچیبی ٽىٶاو يب میىب بوی ا٥ال٫

٭مان ډىيی سوی ډ١٭بر آډ

Page 78: Civil magazine 808 no 3

77

٭مان اػایی ډىيبن ي ابسیي ثب سوی یب ډبكج

ٽ ٭ماوی ثػش یب ؿ ي ابسیي ىاو ي سؼث اوشٺبڃ

ٽ ثٿ ډىيی یب دي ثی

ٽ میبی ٽىٶاو ا اىییی ځا

:دیب دس عوشاى هذسی هخػظ ایتشتی سادی تبسیخچ

ىاش ؿمڂیی ٭ز ىیؼیشبڃ یب بو اوا٫ ىب يیيئٽز يب دبىٽز ا اشٶبى ځش ځشبی بڃ ى

سیڄ ي ډوب٥جیه ثب ثش ٽىن ثٹا اسجب٣ یثا ٭چمیبی بیز ى دبىٽشیىڀ ا اشٶبى دی بڃ ىي يىكي ا. از

بی بیز ا ډٮشج ٭چمیبی دبىٽز ا ومو ؿىيسان ډی ٽ ولی ث از ٽى دیيا ياع سوی ډ٦بڅت ىیبٵز ى

radioLab ي AISC ثى وبڇ .AISC هى بیز ى ا آډیپب ٵالىی ثػش ابسیي ثب ډبكج ثو ځش بڃ ىي كييى ا

.ىاى ډبكج كبڅز ٵب ٽ از ٽى ا١بٵ

اىیی سىب ي ايڅیه 808 اىی یٺیىب اډب از ػبن ى ٭ماوی اىیی ايڅیه 808 اىی ځٶز ومیشان ٹ٦ٮیز ثب اځؿ

وجىن ٽذی ٹجیڄ ا اىی ایهبی يیځی ا ثهی ٭الي ث. زا ثبن ٵبیبی بیز ثیه ى ٭مان ډىيی سوی

اىییی ٽبىببن سيیٸ ثب ٽ ولیز ث اهجب اػای ول ي اشىی ى يا ١ج٤ ثبالی ٽیٶیز ي اهجب ډشه ډیٺی

. ثى وبڇ ٭چمیبی بیز یٽچ ډیبن ى ثبن ٵبی دبىٽشیىڀ اىی سیهای كٵ ٭ىان ث آن ا ثشان بیي كب١ كبڃ ى

ث ٽىن سی وٺ ثی ؿی ى ثشاویڈ ثٻ ٵی ى ډب اهشبی ٶل یب ایمیڄ ٥یٸ ا مب و٪ار ىیبٵز ثب اډیيياڇ

.ىیڈ هع ث ثیشی ىٹز مب

از ىشی ٹبثڄ 808Saze يثبیز ا ثو ایه ٥یٸ اثبي ډی 1390 بڃ ا ٹجڄ ث ډث٣ ٽ 15 مب سب 808 اىی

ا ثو ایه ٥یٸ ا ٽبډڄ ٥ ث ٭مان ډىيی سوی دبىٽز اىی ایه ثٮي ث 1391 بڃ ا یب مب سمبډی اډب

.از ىشی ٹبثڄ808Civil يثبیز

:از و٫ ىي ا 808 ایىشوشی اىی ى ځٵش اوؼبڇبی ٵٮبڅیز

عوشایبی سویبس ب وبیص صذ آالیي پخص الف(

ٽ ځىى ډی ثځا ٭مان ډىيی ٭ۀ ى ثیبی میىببی يب مبی اډي

ایىپ ا ثىبیی ډبن ما ي وياى يػىب آن ى ٽز اډپبن ي ٵز مڂبن ثای

اٵ ي وياشیڈ ا ب ثوبډ ایه ى ك٢ اډپبن ٽبی ډٲچ ي ٵبچ ثٮي ىڅیڄ ث

ثای 808 ییڄ يثبیز ى اثشيا ى 808 آډی ځي ٽ ډاىی ىیڂ ا. ایڈ هى ا ٭چمی یب ثوبډ ایه ى ٽز

ي ډوب٥جبو ث ثیش بوی هيډز ثای ٽ ثى ایه ىاى ٹا هى ډيو٪ ىویب ٭ماوی ډاٽ يب يثبیز ثیه ى ثب ايڅیه

اب يمبیب ٽىٶاو ایه سب ومبیي ٵاڈ ا ای٦ی، ىویب ٽؼبی ىب آن ثای سوی ا٥ال٭بر ىیبٵز سیڄ

آوالیه ر ث ڈ )com. 808Civil. //live:http ( 808 بیز اهشبی ٶل ٥یٸ ا وي ي آوالیه ر ث ثشاوىي

اهجب ډشه ي سبيی ي يا ي ١ج٤بی ٵبیڄ ىاوچى ثب ثوبډ ين ثځا ا ثٮي آٵالیه ر ث ڈ ي ثوبډ ثځای كیه

بڅه يای ر آٵالیه ي آوالیه دو ي جه ډشه هىٽب آديیز ٶل ایه ٵىیبی ٹبثچیز ا. ٽىىي ىیبٵز ا بڅه

:ا از ٭جبر ٽىن سب ي٫ ثيي ا 808 اىی ىب مبی وي دو یب ومو ا ډى ؿىي. از

Page 79: Civil magazine 808 no 3

78

808 يثبیز يومبیی مبی وي دوCivil ،1390 ډب اٶىي

1391 ډ، ثشه ي مبی ىمیه وي دو

:808 سادی فتگیبی پبدکست ة(

څز ى يیيئٽشیىڀ ي دبىٽشیىڀ ي ٽ ډایبیی ث سػ ثب 90 آ ايایڄ ا

ا یپی ایىپ ث سػ ثب ي از آيى يػى ث اهیبی بڃ ى ا٥ال٭بر اوشٺبڃ

ایه ٽبثان ثای ٭ماوی اهجب ي ٭چڈ ث ىشی سیڄ 808 آډی ځي اياٳ

بی ثب ډشٶبير ٽیٶیشی ثب ي ٭ماویبی بیز ثیه ى ثب ايڅیه ثای بیز ایه ثای ا اډپبن ایه يیڈ آن ث از يثڂب

.ٽىیڈ ٵٮبڃ #ډؼ اشىی ى ١ج٤ ثب$ ىویب ى ډشٶٹبی دبىٽز

اويای ا ث ي سإی، ثى ٽب ث 808 ییڄ ػيیي دي ى اثشيا ى ځي ایه ٽ ػيیيی سياثی ي ویهبی ي ا یپی

ا ثیبی ډوب٥جبن ساوز سإی ثيي مبن ى ػبن ي ایان ٭ماوی اهجب ػيیيسیه اائۀ ثب ٽ ثى 808 آوالیه اىیی

ٶشڂی ر ث ٽ دبىٽز اىی ایه ا مب ؿڄ ا ثی ١ج٤ ا د ایىټ ڈ ولیپ ث، ومبیي ػة هى ی ث

.اوي ثى 808بی دبىٽز اىی یب ثوبډ ٽچی ىوي وٶ ا 10 ث وىیټ اثشيا ا از ي دو

ثای كٵ يای ١ج٤ ي ډبكج اشيی هى ایاٵ وز اډپبوبر سؼی ثب ٽ ي آن ث 808 آډی ځي آن ا د

بی ٵ٢بیی یهىؿى ي. آيى ٵاڈ هى ځش هيډبرای كٵ ث٤ ثای ا ډیى ىیڂای كٵ ػبوجی سؼیار ما

.ٽىىي اشٶبى آډی ٵ٢بی ایه ا سباوي ثى ٹبى هى وی ٭چمی یب ش

ى سب از ٽ ا هبع ي ىاهڄ ى ٭ماوی ثػش یب ؿ ي ابسیي ځاوجبی بةسؼ اوشٺبڃ 808 اىی سبی ا يٳ

ٽډبن ډىيبن اهشیب ى ٥یٸ ایه ا ا ٭مان سوی ډ١٭بر ثب ډسج٤ امىي ا٥ال٭بر ثشان وڂبی سؼث ایه

٥یٸ ا ډشٺیڈ ىاىن ځ ي ىیبٵز ي آیشیو ٥یٸ ا ىیبٵز ٹبیڄ كب١ كبڃ ى 808 اىی مـىیه. ىیڈ ٹا

.سپىڅی ىویبی ي ډىيیه ډیبن دچیز ډظبثۀ ثب دبىٽز اىی ایه كٺیٺز ى، ثبي ډی وی بیز اوييیي ادچیپیه

:کى تب اثتذا اص 808سادی دس گشفت اجبمبی فعبلیت ان

ما مب 34 يثبي ډی هجی كبڅز ٵب مب 8 ثیه یها ا ٽ از ي ډىش مب 42 سٮياى 808 اىی ى سبثلبڃ

سو ډبكج ثای ډث٥ ابسیي اوشوبة ٭چز. ثبي ډی مب ى ٭ماوی اشبى ؿىي یب یټ ثب سوی ډبكج ثب

ثځای ى ٥ډث وي ډبكج ٽ ایز سػ ٹبثڄ ي ډڈ ٭ماوی يیياى يٹ٫ یب ي ي ډبكج ډ٫١ ډیى ى ایبن

.از ىاش ډڈ وٺ آن

ثيين سب ٽى ډىش يثبیز ى ٭ماوی ثٿ ابسیي ثب ډبكج ا ٽبډڄ وجشب آیی ثشان ډي ث آوز ى ٮی

.ځیى ٹا ىویب ى ثبن ٵبی ٭ماوی ديبن ىاو اشٶبى ډى ثشاوي ډپبن ي ډبن ث ډلييىیز

808 سادی ثب ضذ هػبحج سبتیذا ظشات اصای خالغ پخص

ابسیي ا مڂی ٽ ا ويځبن ډبكج و٪ ډى ؿىي ى 808 اىی ى ځٵش اوؼبڇ ایىشوشی ډبكج ؿىي ي ؿڄ ى

اىی ه ث Civil808 يثبیزبی ٵٮبڅیز ثب اسجب٣ ىثبىي ډی ٽ ا هبع ي ىاهڄ ى ٭مان ډىيی ي ىبهش

:ثبي ډی ىش ى آن ا ډى ؿىي ٹمز ایه ى ٽ ایڈ يدی 808

Page 80: Civil magazine 808 no 3

79

808اىی ثب اسجب٣ ى ٮیيی ٮیي ديٵ و٪ -35 مب اىی

808اىی ثب اسجب٣ ى اكبوی ديٵ و٪ -32 مب اىی

808اىی ثب اسجب٣ ى ډلبت ببن ىٽش و٪ -42 مب اىی

808اىی ثب اسجب٣ ى ٶب٭ز ډىي و٪ -39 مب اىی

چیست؟ 808سادی ثب استجبط دس ضوب ظش

مب، ىاى Civil808 يثبیز یپبڅڂی ث اهشب ي هاي ډىش آیىي ٶش ى ٽ 808 اىی ا 45 مب ثوبډ يی

ى ډی دیىبى. ثبیي ما ډب ثب اىییی ثوبډ يی ایه ى اوشب ػز هى ډشىی ي سی و٪ار ابڃ ثبساویي ډی

هىسبن يای ثب سی ر ث ډیپيٵن ٥یٸ ا بسػیل شیي ډبیڄ اځ ا هى دیىبىار ي االر اكیبوب ي و٪ار

.ٽىیي ابڃ ایمیڄ ٥یٸ ا ثایمبن ثوبډ يی ایه ى اوشب ػز ي ثٶډبییي ١ج٤

هی اٲی ډؼشجی

808 آډی ځي ٭بډڄډيی

1391 ىی 4

Page 81: Civil magazine 808 no 3

80

ثب هذس علی اکجش هعیي فش پذس هذسی صلضل ایشاى 808گفتگی سادی «

با پدر مىدسی زلسل ایران 808گفتگی رادی

مىدس علی اکبر معیه فر

تذسکبساى تی ایي هػبحج:دست ا

،هذیش عبهل گش هجشی تی کذ: هجتجی اغغشی سشخی

808آهصضی

سبهبى جعفشیغذا تػیش :

ویتجذیل غت ث هتي: کبهجیض قی

البم ثخطیبىبیی یشاستبس هتي :

: تج

ل هتي ایي هػبحج دس هجالت طشیبت ایي ضت داسای حق کپی سایت هیجبضذ شگ استفبد اص ثخص یب ک

دسج لگ 808 سادی 808داخلی غیش قبی هحسة هیطد. هجالت تخػػی تب ثب رکش بم گش آهصضی

تفبد اص هتي ایي هػبحج هیجبضذ:هجبص ث اسث وشا هتي صیش

اىی سوی ډىيیه ٭مانيڅیه ا 808اىی

Page 82: Civil magazine 808 no 3

81

٭ماوی ٽډن ډبكج ای ىاش ایڈ اډب ى ثب ابسیي ثػش، ډوش٭یه ي ووجڂبن 808اىی ا هی ی اب ب ى م

. مـىیه ى اسجب٣ ثب سبیوـ ی سبیوـ ی بهز ي ب ى ایان دىاهش ایڈ ثی ی سٲیی ي سلڃ ایه مب ث

ییه وبډ ب ى اىاډ يوي ی سپبډچی سييیه آ ایان هایڈ ىیي؛ىاى ي ى سييیه ايڅیه ځابی ٭چمی څڅ بی م

ا اثشيا سب ٽىن ثی هایڈ ٽى. ډمبن ایه ثوبډ ػىبة ډىي ٭چی اٽج ياشبوياىبی بهشمبوی ى ٽډبن ا

ٽ ډبا ثب دییى بی ډڈ اػایی ٭ماوی ى بڃ ه ي بثٺ سيی ځی مز 85، دیپسی ٽ ثب يډٮیه ٵ شى

ی ي٫ بهز ي ب ډىيی ى ایان ي ی سپبډچی پڄ ځیی ايڅیه آییه وبډ بی اشبوياىبی بهشمبوی ا یپي

هيډبر ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ؿ ى ٹجڄ ا اوٺالة االډی ي ؿ ثٮي ا اوٺالة ثیب .بڃ دی سب ٽىن آىب هاىي ٽى

ثى از ث ٥ی ٽ ډب ثای ١ج٤ سمبڇ ایه هب٥ار ي سؼث ب یټ مب ي ث ١ج٤ ډبكج ی كبئ سػ يامیز

سبیوـ ی يډ ی هيډبر ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ى ٹجڄ ا اوٺالة ي یټ مب ي ث ثی سبیوـ ی هيډبر این

ى ثٮي ا اوٺالة اهشب ىاىیڈ.

ب ډی سان ى ٽ ثىوي ٽ ا ډمشیه آو االډی ىاای مز بی اػایی ډمی ػىبة ډىي ډٮیه ٵىثٮي ا اوٺالة

، ومبیىي ث ٭ىان ايڅیه يی وٶز ایان سيی ځی يار وٶز ى ٽبثیى ی ىيڅز ډىي ثبځبن ډاى اب ٽى:ایه ث

يی ي ئی بډبن ثوبډ ي ثىػ.ی ډىڇ سان ى ايڅیه ډؼچ ای االډی ډچی ىثٮي ا اوٺالة، ډبي

ث ډير ز بڃ ث ٭ىان اشبى ى ب بی ثشىی ي ى ډىيی څڅ 1340ډىي ډٮیه ٵ ى ى ی

ىىاوڂب دچی سپىیټ سان ٵٮبڅیز ىاشىي ي ػء دبی ځاان ي ايڅیه سييیه ٽىىيځبن آییه وبو بی ډوشچٴ ٭ماوی

يآییه وبډ ی ثشن ایان ىبهش ډی وي. هيډبر ډىي ډٮییه ٵ 2800اشبوياى 519شبوياى ٽډن ا ػمچ ا

از. ٥یٴ يیٮی ا اډ ډث٣ ث ډىيی ا ي بهشمبن یب ٭ماوی ا بډڄ ي

یه اٵشوب ا ، اىیی يی ی ډىيیه ٭مان ٽ ث ر آوالیه دو ډی ى. ا808ډه ډؼشجی اٲی شڈ ا اىی

ى هيډز ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ثبیڈ، يایی ٽ ثای هیچی ا ډىيیه 808ىاشیڈ ٽ ى مب ی ؿچڈ اىی

ٽډبن آىبز. مب ا ث ایه ډبكج هاويوی ى٭ر ډیپىڈ:

تضیح:

ډىش Civil808ا ٥یٸ يثبیز ١ج٤ ي 808ا اىی 41ي 40ي ى ٹبڅت ىي مب 1391ایه ډبكج ى سبین آ ډب

ٵبیڄ سی آن ث ډشه سجيیڄ ځىیي. ثای ىشی ث م ا٥ال٭بر 808ځىیي ٽ س٤ مپبان اٵشوبی ځي اډی

ډسج٤ ثب ایه ډبكج ډی ساویي ث ٶلبر ی ډاػٮ ثٶډبییي:

» آ 10ػمٮ ، : ٹمز ايڃ ډبكج ثب ډىي ٭چی اٽج ډٮیه ٵ40مب 808اىی

» آ 17ػمٮ : ٹمز ىيڇ ډبكج ثب ډىي ٭چی اٽج ډٮیه ٵ41مب 808اىی

»» ثب ډىي ٭چی اٽج ډٮیه ٵ بډڄ دو يیيئیی ډبكج ي 808يیيئٽز ډشىي ډبكج اىی

يیيئٽز ډشىي

Page 83: Civil magazine 808 no 3

82

(00شمار 808قسمت ايل: )رادی

یه یټ ج ای ١ج٤ ٽىیڈ. ى اډبك یڈواسٺیجب یټ ډبی سال ي از سب ثب ػىبة ٭بڅی ثش ،ى ایه مب، آٹبی ډٮیه ٵ

ىاشیڈ ٽ ى بی ىاشیڈ ي ث كبڃ ٮبىر ایه اسمسب ځٶز ٶش ډاكڈ مب يیڈ ډب ځش، ث كبڃ ډیشان

. ومبییڈثبځ ایه ٶش، ثشاویڈ ډبكج ای ثب مب ىاش ي ثای ىويځبن سؼث بی مب ا ى ش ی ډىيی ٭مان

ىاوي، اډب ڄ ابسیي ډب شىي ثب مب آىبیی ٽبډڄ ؿی ثب سػ ث ایىپ ډی ىاوڈ هیچی ا ډىيیه ٽ ا و ٹجڄ ا

ي؛ډه شىي ډمپى ٽ ٽمش ثب اثٸ اػایی ي اثٸ ډىيی مب آىب ثبى وؼ بیی ٽ ڈ ه ي بڃىا هیچی ا

اثٸ ٽبډچی ا يډ ی هىسبن ا ثٶډبییي : یټ ىش اٵاى ي مـىیه ثای ابسیيثای ایه

شڈ یٮىی ى كٺیٺز آن ؿیی 1307 ٵډىیي. ډه ډشڅي ٶشن يا سػ ای ٽهیچی ډشپ شڈ ا څ٦ ○

ثى ډظال ثٮي ا ډٮمال ډمپه ډڈ ز؛ ډیياویي ٽ ى ځش ى آن ډٹ٬ ب ىبىبډ اى ىبىب ٽ

آن وش اوي. 1308ا ز ى كبڅی ٽ سڅيڇ 1311ٽمب ایىپ سبین يي ىبىبډ ثىيؿىي بڃ ثڂیوي

ڈ ٽ از ي يٹشی س٦جیٸ ډی ٽىڈ ډی ثیى ٹمی1346ثیشڈ ػت ی ٽ ى دز ٹآن ديڇ ز ، سڅيڇ ؿی

بڃ می ڈ ثب٭بىر وجى ؿن ثب بڃ میاځ ډه ا ػاوشى ىبىبډ ځاشىي. ډب ډظڄ ایىپ

. كبال ډهڇبڃ ا ث كبڃ ىا 85یڈ وڈ ثڂاهاي ثى یٮىی ثب ایه سسیت ډی س 1306ٽىیڈ ىىی ډب س٦جیٸ

بڃ مب ب ،ى هت هيا وٶی ىاى ي ډی ساویڈ اٹال ى٭بی هیی ثای اډظيث وز ػبوی هى ایه ځمبن وجى

ياى 1326. ډه بڃ ىی سان از. سلیالر ډه ى ىاوپي ٵىیي ومبییڈڇ ډی ٽ ٵٮبڅیز هیی ي اوؼب

ن ي ىي ىاوپي ٵىی سان آن ډٹ٬ یٮىی ىي څیبو اببىاوڂب سان يڇ ي ىاوپي ٵىی سا

ؿب ٽ ای ىاز ی ث وبډ ډشاٽڈ ي ٵى یبو دیش يىاوپي ٵىیٵٷ څ. اڅجش ىآن ډبن بڅ ثى

ا ىاوپي ٵىی سان ٵبٯ اڅشلیڄ يڇ اڅجش ایه بڃ ډاػ ثب بڃ و٢ز ډچی 1330ثىبثایه بڃ ،بڅ ثى

ډی ين ىٮز وٶز ي ووز يیی ډكڇ ىٽش ډيٷ ي ٵٮبڅیز بی ىاوؼیی يػیبوبسی ٽ ى و٢ز ډچی

، ٽ ځاويڇ ډبن ووز يیی ډكڇ ىٽش ډيٷ ثىى ځز ثى. ثٮي، یټ ىي ی هيډز و٪بډی ا

ډ ثٮي ا هچٮیز ى آثبىان هيډز ٽىڇ. ٽ سب سإی ي ثى ى ٽز ډچی وٶز ى یټ بڃى كيي یډيس

ىاشىي ثای كڄ ډئچ ی ډپه ثيين ایه ٽ ویبی ث ایه ىٽش ډيٷ ى ډٹٮی ٽ ډئڅیز ا ث ٭يكڇ

. یټ ثى یچی ٥یڄ یب ٭ی٢ی یب ياسوبو ای ي سإی ٽى ث ٵپ سبی ثبوټ بهشمبویبی هٽ بډبن

يی سیت ٽى سپیڄ ث ٽ ثیش سمٽ ث ؛ يث ٭ىان ثبوټ بهشمبوی ى و٪ ځٵش ثى بډبوی ا

اٵشبى ی ا٥اٳ سانسٮياى ډیه بی څت از سىب یټػب ډپه ي كڄ ډپالر ډث٣ ث هبو ی ډىڇ ثبي.

ن سىڂىبی اٹشبىی ٽ ى ډمچپز ثى ي سلیڈ . ى آن ډٹ٬ ثب آثى ٥ف ى و٪ ځٵش ي ایه ډبی ی اچی

ڈ ډظال ٵ ٽىیي ایه وبډپی ٽ االن اډپبن اػای ایه ٥ف ثیب وز ثى. اثشيای ٽب بیی ٽ ثى اال

ی ٽ اډل٥ ، ى وبډټ ډی ثیىیي اٹال ی بی ث وت هثی یي مب ډی ثیىیي ي ياى ڈ ٽ ډی

ثى ي ٵي اٹب٥ی ث ز ى اثشيا يٳ سٺیڈ ایه ډیه ىڇييى یټ ډیچین ډش ډث٬ ثى سب آوؼبیی ٽ یبك

ځٵش ی ڈ ٽ ثای ٵي ث ډىڇ ى و٪ډظال ٹیمز ډش ډث٬ ډیى يویىاز ٽ مب ثياډىڇ ي ػبڅت سػ

بن ویز یٮىی ؿڄ یبڃ# ي ثیش ٳ ٽببی ن ډى٪ڇ ؿب اسډبسډ 4 $ ن ثىبسډ 4 ٽ كييىا ي ثى

، ډش ي ثٺی ا ډظال ٩ٳ ؿب بڃ ثيىي ی ثىبیی هى آن ډل٥ ډی ي. سٮییه ي ثى ى یبڃ ا وٺيا

چی ڈ ډٵٸ ثى ي ډه سٲیی ث كبة ػبیی ٽ ىاىڇ ثٮي ا ن. ډٺى ثب ایه پڄ ي٫ ٽى ي هیبسډ 4ډثٮی

Page 84: Civil magazine 808 no 3

83

ىاى سب ثٮي، ڈ ایه ثبوټ ث هيډز هى اىاډډىاى ى آثبىان ثىڇ ي ثٮي ا ایه 28ډىاى ثى. ډبن 28

بډبن ډپه ي يار ډپه ي بی يٱی سإی ي ي ٽبب ی ډٺيا سٮ یبٵش س ي.

ياٹ٬ ا هيډبر ىيڅز ز؟ایه ثبوټ ى

ډىاى 28ډكڇ ډىي ثیبوی ډيی ٭بډڄ اين ثبوټ ثى سب ٽ ثٮي ډكڇ ىٽش ډيٷ ٽى ایه ٽب اثچ ي٫ ○

بهشمبوی ڇ ي ثب ثبوټ ن ډيییز ٭بډڄ اڅی ث سان آډيى ډب . ډهوؼب يهى ډى یٶی ثى ډشيی آ

.يڇ ډىي وب٩ آوؼب ث ٭ىان مپبی ٽىڇ ي ٽبډىي

15:40ٵٮبڅیز ىاز ثٮي ثبوټ ډپه، ثبوټ بهشمبوی ي؟ ؿ بڅی ثب ایه وبڇ سب

. یٮىی ا ډبن اين ڈ بیي ډظال سب ىي بڅی، ٵٮبڅیز ىاز ي ثٮي ا 40 یب 1339ثبوټ بهشمبوی سب بڃ ○

ڇ ثبوټ بهشمبوی ٵٮبڅیز ٽى ٽ ثٮي ث ث وب بڃ 15یٮىی كييى ي٫ ي ي ایه 1330ډكڇ ىٽش ډيٷ

یب ؿیی جی آن ځی ای كبڃ ا اين ر ىآډي. اڅجش، ام ثبوټ ثى، يڅی ى كٺیٺز ثبوټ وجى، یټ

ثى. بهشمبوی ىيڅشی ي ث ٭ي ځٵش اػایی ثى، ٽ ٽب بی هیچی ډوش ىاز يڅی ثیش ٵٮبڅیش ٽببی

اػت آن ڈ ڈ ؿىي ٽببی بهشمبوی ىيڅشی هى بثٺ ی ٥الوی سی ىاى ٽ اځ هاشیه ثٮي ب ډی ساو

ا ډبن ١ب ب ؿڂو ثى ي ؿ سٲییاسی دیيا ٽى.. ٽ ڈلجز ٽى

ٽىڈ ػبڅت ثب؟ډی ٵپ لجز ٽىیي؟ ڈ ثای ىويځبن اویي ى ایه ډیىډی س

بهشمبن بی ىيڅشی اوؼبڇ ي، ډىؼ ث بهز بهشمبن ث كبة ٽ ثجیىیي ى ډبن ١ب ب ٵٮبڅیز بیی ○

ایه بډبن ث ٭ي ی يار ىاایی ثى $یٮىی ٽبب . اىا ی بی ىيڅشی ثش ي ي ٽببی ابی ر ځٵز

سجب٥ی ثب يار ىاایی ىا؟! هة يٹشی ٽ مب ډظال ا. ثای مب االن سٮؼت آي ٽ ؿ#يار ىاایی ډی ٽى ا

یټ ٹان یب یټ ډظال ا١بٵ ٽىن ٹڈ ي ومی ىيوڈ اين ٥ڃ ي سٶی ا ثبثب ای ا آه بهز یى

ى كٺیٺز ى ایه اشب يار ىاایی، ياسوبو ی هیچی یمز ٹىيی ٽ ډىڇ ډی هیين سبډیه ي،بی ث ٹ

ٽببی بهشمبوی ٽ ڈ ثیش ی و٪ يار ىاایی ثى ي ى ډبن ١ب ب . ىسإډیه ثىػ ي ٱی ثىډؤطی

يار هبو ى ایه اشب ثى .ثٮي ایه بډبو ث ډاار اين ثبوټ ډچی سٲیی ٽى.ى آن ی اىا ی بهشمبوی ى

ثیش ثای ثبوټ ډچی سإی ي ثى ٽ یڈ ٽ ٹجڄ اډب وياشیڈ ثبوټ ذ ای ىاشډبن اال ثبوټ ډٽی

م ا هى اس ځٵش ثى اي اال ثبوټ ذ ثى، ى كٺیٺز ویيی و٪بډی ثى ي میه ٽ ا ام دیياز

ى ډبن ١ب ب سإی ي ثى. يڅی ثبوټ ډچی ڈ ٽ ى ډبن ١ب ب سإی ي سىب ثبوټ ٭مډی ٽ

ب یبى ي اٹياډی ى ىي ی ثبوټ ب ٽ ثٮي ٭مڇ ثى. ى آن ډبن ثبوټ ىیڂی وجى،ى اهشیب ډمچپز ثى ٽ

ن ٥ ٽ ش ډيٷ كشی ثای ٽببهشمبوی مباز ٽ ایه ثبة ثب ي ي ىٽ ډكڇ ىٽش ډيٷ ثى. ى آن ډبن

ی . ثبوټ ډچی هى یټ اىاي ث كبڃ ثبوټ بی وی ڈ ثب ي ثى ڂاى٭ ٽىڇ اڈ ثبوټ ډی

ىػببی ى ډیبن بهشمبوبی ىيڅشی ،اثٸ بهشمبوی ٽ االن ډػى بهشمبوی ىاز ، ي مب اځ ثب سػ ث

. ن ي ا و٪ ډٮمبی ي ٱی ډی ىهيا و٪ بهشمب یبثبن ٵىيی سان ى هبهشمبن ثبوټ وچی ، سان ډوشچٴ

ثيين ٮج ثىن ثبوټ ثب سسیت لیق ي اڅی ایه ٽب اوؼبڇ ډی ي. ،ثىځو ڈ میه بی ػببی ٽى

ى ډبن هى ىاش ثبي ي ا ثشیه ډىيیه ثب٭ض ي ثى ٽ ثبوټ ډچی یټ ىشڂب ث وج ٹی ډچی

شمب ثبیي ی وب٩ ډٺیڈ كاشٶبى ومبیي . ٵ ٽىیىي ثبوټ ٽبځبیی ا ٽ ى هیبثبن ډظال ډڅی ډی بهشىي ايوؼب

٬ وب٩ سمبڇ يٹز ثبال ٽب ثى اال وب٩ ى ډلڄ ٽباين ډٹ بڇ يٹز ډاكڄ اػایی ٽب سلز و٪ ىاز، سم

.ىازىٵش

Page 85: Civil magazine 808 no 3

84

ث و٭ی دز دي ډلة ډی ي؟

و٪بر ډٺیڈ يڅی ډىي وب٩، دیمبوپب ډی ځٵشىي یٮىی ى كٺیٺز یؾ ٽبی ثيين و٪ اين اوؼبڇ ومی ي. ○

ي ڈ ا و٪ ډجچ ٽؿټ ثى ایه ا ىاز. هیچی ػبڅج ٽ ایه اڅڂ ڈ اٽىن ى ایه . ډیڂڈ ٽب ؿٺثى ىائمی

ډظال ډكڇ ډىي ثبځبن ٽ ث ایه سسیت ىٹیٸ يػى وياى. ډب ى ایه ىشڂب ىٵش ٵىی ىاشیڈ ٽ

ويث ایه ٵٮبڅیز ب ڈ ډٲڃ ثىوي، اپبڅی وياز ثىڈ ى. اشبى ىاوڂب ډىي سإیبر ثبوټ ډچی ث

. ډىي ثبځبن اپبڃ ويازث ٥ ٹبؿبٷ اپبڃ ويا. اډب اين ډٹ٬ ث ٥ می اال ؿىي كبال ڈ

بال یب ډىي ٦ق ثی ٵىی ثى ي ى اشبى ډٺبير ډبڅق ىاوپي ډىي سإیبر ثى ي یب ډىي ځیبن ٽ

ث ٽببی ٭مان ایه ډب ثىن ي میه ٽ ابسیي ډؼیي ا٭يڇ. بیي امبن ا مب ىیي ثبیي يی ڈ ا

ي. ى كٺیٺز هى ىاوڂب ى ٽب بی بهشمبوی ٭٢ ىٵش ٵىی ثبوټ بهشمبوی ثىو هيډبسی ٽى يډمچپز

ار ىاایی ي ىاشیڈ ٽ ثٮيب ډياڇ سٲیی ٽى ي وبیشب مبن ي. ایه اثٺی ثى ٽ ډب یټ اىا بهشىهبڅز ىاز

ٽ اين ایان ثى كشی ډٺار بهشمبویث كبڃ ایه بثٺ ای ز ٽ ث ٭ىان ٽببی بهشمبوی ډىلڄ ي.

ا ٽشبی ا ٹجیڄ یب ډوبر هی بهشمبوی اشٶبى ډی يډٹ٬ ث ر ډوبر ٵىی بهشمبوب

ى بهز ا آه مپبی ٽ ى ایه ډمچپز ٵٮبڃ ثىوي ډظال ٽز بییي ٽشبی هبػی ٽ ٽ ٽمب

ځٵش ي ثى. ثهی ا ډٺار ڈ ث ر ٽچی ي ٵڄ ثىيی ي و ثب مپبی ډىيیه ىاهچی ىاشىي ي

ي ثىي ث ٭ىان ډىي وب٩ میه ثبوټ بهشمبوی ثى. ى ډبن ىٽش ډيٷ هیچی ىٹیٸ ى آن ىيان ډػى ثى

بیی سٺیڈ ي ثى ثیه بهشمبوبیی ٽ ى وبډټ بهش ډی يډیه هشمبوی هيډز ډی ٽىڇ . ى ثبوټ ب

ي ثای آن ب دیمبوپب ي ډىي وب٩ اسوبة ډی ث ٭ي ځٵش ثى ډئڅیز بهز ا ثای ډىڇ ثبوټ ډىڇ ي

ی ى ډي ب هشمبویثبوټ ب ٩ ثىڇ. ١مه بهز ایه بهشمبوب،ٽى. ډه ڈ یپی ا ایه ډىيیه وب

.ي٫ ٽى ډىاى 28ٹجڄ ا بی ډوشچٴ ٽ ا

م ایىب س٤ ډىيیه ىاهچیمن اوؼبڇ ي؟

Page 86: Civil magazine 808 no 3

85

ڇ ډكایىب س٤ ډىيیه ىاهچی . سٮياى یبىی ڈ ډي بهش ي اوبٳ ثبیي ىاز ى ىي ی هى ○

یى ی اٹشبىی ي ډبڅی ایىب وجى ي ث هب٥ ایىپ ډ٢یٺ ی ٽبب اوؼبڇ ث ىٽش ډيٷ اډپبن ایىپ آن

يوٸ ډيا ا اٵشبىن ىٮز وٶز ډٺيای بهزثٮي ا ث ډىاى ي 28غ ٽ ثٮي ا ػیبن ډػى ثى يڅی ث سيی

څی ى ډي بی یټ سلهیچی ډمی ا اوؼبڇ ىاى ٽ ي هيډزبوټ بهشمبن ثى ثځٵز ایه ٽب ث ٭ي ی

ىایڈ ى ډی بی ٽ ر ځٵز ؿن میه ٥ ا ایه ډ٫١ڈ سلڅی ى ډي یڂ ډیایه ٽ ٽ ثى.

ي ي ثیب ڈ ػبڅت ز ا وبىیي ثڂیڇ. كشی ى ډبن ١ب ب بهش اوڈ ډيای ا ٽ یڈ ډه ومی س

ڈ اٽىن ؿڈ مب ث ډيای ٽ ى آن ډبن ى هیچی ا وٺب٣ بهش ي ي ډػى از ثیبٵشي. ډمپى

.ى هى ػب ډی ىاى ڂب ي ىبی یجب يىاو ډٮٳ ايٹبٳ ثى ٽ آډ دي، ياريار هبو ای ث وبڇ

ٽ يی یبىی وپىیڈ ا ډكڇ ډ٭بر یز ٽاوبٵی ى ډي بی ر ځٵز ثی یڈ سلڅثىبثایه يٹشی ډیڂ

وي ډی ي یب ث ٭ىان يی ډٮبٳ. ا. ومی ىيوڈ يی ٵىڀ ه٭ ٽىڈ يی ٵىڀ .ى آن ډبن ثى ٵىڀ

ش ي ي یټ سلڅی ى كٺیٺز ى ډي بی ب ایؼبى ایه ثٮيا ٭ ي ډيا ثیب ػبڅت هثی ڈ به

الڇ ٭ ٽىڈ ٽ ى بی ىيڅز ٽى. ىيڅز اډیىی ايډي . ډٮر ډی هاڇ ایىؼبیټ ډای 1339ى بڃ ي.

. اڄ ؿب سيډه ڈ شروع شد ا ٥ٳ اىا ی اڄ ؿب سيډه اين ډٹ٬ بز ٽ ٵٮبڅیشی 1337-38بڃ

ٸ سإډیه ډی وب ڈ ا اين ٥یډث٣ ث ٽمپبی ىيڅز آډیپب ثى ث ٽبی ډظال ى كبڃ سٮ. وٶ هى اي

ډمپى ثای ثٮ٢ی ي ىي ا كٳ ډیوڈ ڈ ډ٦بڅجی ٽ ډیڂڈ ډظال يٹشی ا ١ببي، ياى ثلض یبی ومی

یب ٵالن ٽ سٮیٴ یپىڈ. ثب ٽ ډٺيا ڈ ىمىی ىایڈ ٽشمبن يٹبی٬ ١بب ا ب سڈ دی ثیبى ٽ االن

يا ث ٭ىان ایىپ هبو بی ب سيډه ى ایىؼب ي٫ ٽى ی ډٺاڄ ؿ اډب . يازثی اوبٵی ي كٺبیٸ سبیوی

بډبن سی ی ډپىی سبی ي 1338ایؼبى ى. ى بڃ ٽمپبیی ڈ ث یټ بډبن سی ی ډپهى ي

ىاوپي ی ٵىی سان ثى و ډىي ځىؼ ای ٽ ډيی $ډىي ځىؼ ای ٽ ى آٹبی ډىي ځىؼ ای ڈ

، هیچی بهشمبن ػيیيی ا و٪ پىی وجى # ي٫ ث بهز آدبسمبن ى اای ٽڈ ومى $ آدبسمبن ي٭بډڄ ايڃ

. ث كبڃ سٮياىی آدبسمبن بی هیچی هثی ي٫ ي اڅجش ایه آدبسمبن بی ب ث ر آدبسمبن ٽڈ ثى#

ض اپچز بهشمبن وجى. . اين ډٹ٬ ثلىوي٥جٺ ي ٭مډب ڈ ثيين اپچز ث 4ي ٥جٺ 3بی ؿىي ٥جٺ ډظال

ثای مب بیي ػبڅت .#٥بٷ ١ثی سوزبیی ٽ ثیى ٥بٷ ١ثی ى ډی ي$سیآى بډڄ ثى ٺٶڈ ٺٶبیی

ثى ٽ ٽبی ٽىیڈ ٽ ایه ٵٺ٤ ٵبی ٽ ډب ىاشیڈ ایه بي ومی ٽى ى كبڅی ٽ ډيسب ثب االن ٽی ایه ٽ

ثٮيب دیىبى ٽىیڈ ي اوؼبڇ ي، اين ا ین ١ثيبی اٵٺی ي# ي آثب rigidٺٴ ب یټ دبؿ ى $

ډٹ٬ ډئچ ی ډب ثى كبال اال ٥بٷ ١ثی ي ٥بٷ آػی اال ډى لجز ٽی ویز اال بیي ډظال ی ٭ي ا

ين ایىپ یؾ ځو ٹبڅت ثىيی ثي اووی آوـىبن ډشجلډب اال وييوه ٽ ؿ٦ی اػا ډیوي. اال ایه ثىببی ایا

څجی ڈ ثى. ډه ثلض څڅ ػب ا ثب ځؾ ث ڈ ډیـجبويوي ي يوي آػثب ىاشه یټ ی دبیی ٹ٦ٮبر ٵٺ٤ الڇ ثبي

بهش ي ثى ي االن ڈ هیچی ا پىڈ ٽ اين ډٹ٬ اال ډ٦ف وجى يڅی ث كبڃ و٫ بهشمبوی ڈ ٽ ي ومی

سب آن ډلچ ي ڇ اډه اهیا وٵش ڈ وپى اوي كبال ډمپه از ٵش ٵش هاة ومبیىي. ډػى ي هاة آن ب

. اين بهشمبوب ث ٽمټ آډیپبیی ب ازسجيیڄ ث ثع ي ثجیىڈ ٽ ؿ ډٺيای ا آن بهشمبن بی ٹيیمی

ډىي ځىؼ ای ٽ یټ ثب سی ی هى آډیپبیی ب ي آٹبی ډبن ىيڅشی ایاوی ٽب بهش ي. ایه

سبی ي اىا ډیي. ى ياٹ٬ ى آن ډبن ٵٮبڅیز بی بډبن سی ی ىآیشپز سلیڄ ٽى ى آډیپب ث

.ٽب ثبوټ بهشمبوی ثى ډپه ډای ثب

؟ی و٪ ٽياڇ اځبن ثى

Page 87: Civil magazine 808 no 3

86

ثبوټ اال ی و٪ اځبن هبی وجى ډظال وؼب ٽ یبىډو٪ اځبن ي یب يار هبو ی هبی وجى ډه سب آ ی○

.ؼب ډؼم٬ ڈ وياز . ىيڅز ډظال اوشوبة ٽى ثىبهشمبوی هى ډؼم٬ ىاز. كشی آو

؟ىث ثبوټ بهشمبوی يٳ ى ياٹ٬ ٽڈ وڀ ٽىن

ىبن ثب ىشڂب اوؼبڇ بة هن ػيیيی ي ثیبن ٽب هو ٽڈ وڀ وجى. آډیپبیی ب ايډين ډی هاشه ث ك ○

ایه بډبن سی سی ی ډپىی ثب ي ث ډپه ثبیی ىاى ى. ن ډظال ایه ثى ٽ بډبنىىي. دیىبىب

ویي ٽ ىيڅز اډیىی ڈ ىيڅشی ثى ٽ ٵب هة ډی ىا 1339-40ی ډپه ى ډبن ىيڅز اډیىی ثى ى بڃ

ډىڇ ثي يیټ ىډٽای ىن ب ٽ ی ډٺيای آاىی ثیبن ثی ػز ىاآډیپبیی ب ثى ى اين ډٹ٬ ثای سٲی

آډیپبیی ب ڈ ایؼبى ث. سمبڇ كٳٽىشڃ ي ای ډػى ثب، ٵب بی اي ثى ي ٵببیی ٽ االكبسی ثبیي

یټ ٽی ا ٽیچډش ثب ایان ڈ ډ ومی ى ٽ 2500ىى ډٺبثڄ اسلبى ػمبی يی ٽ كيي ایه ثى ٽ

ٽىيی ي٫ ایه يوي ىيی آین بي ثى ثٮي ا يی میى٦ ب ٽى سب ى ٵٺويځی ٽىي ي ٵب وياش ثبي.

آاىی ي ىډٽای ى آډي ٮببی هیچی یبىی ى ایىپ ثبیي آیي. ا آوؼب ٽ ٽىيی ا كة ىډٽار ډی

ثٮي ا ٽىسبز ي ٶز ز بڃ ځش ي هٶٺبن ڈ اين ډٹ٬ ی ث ب ٵببی ٽب ثبي، ى ایه ػز

. ى اين ٵبچ ىٽش یټ آاىی بی وجی ىاى ى ي ثى ياى ډیىمبیي سب ا آن هٶٺبن ٽڈ ى٭مډی ډػى

ن بډبن سلمیڄ ډی ى. ىٽش اډیىی ي٫ ډی ومبیي آ ث ب ث ٭ىان ووز يیث ب ز ٽ ااډیىی

بن ډپه ياثش ث يار ٽب بډبن ډپىی، ٽ اين بډي ډىلڄ ٽىن ي اىٹبڇ ٽىن ىیټ ی ی ډپه س

.يار ٽب ي اډ اػشمب٭ی .ثبي

ى يار ډپه پڄ وڂٵش ثى؟

ڇ ثځىڇ. ډه كبڃ ایه بډبن ډپه سپیڄ ډی . كبال ډه ث هىى يار ډپه پڄ وڂٵش ٽ ث ○

. ى ثبوټ بهشمبوی كبال ي٬١ ډپه ٥ی ي بهشمبوی ثىڇى ثبوټ 1339 -1338ٹجڄ ا اين یٮىی ى بڃ

سٺیجب ډئچ ی ي ي ثى ي ی ډپالسی ثای ىيڅز ایؼبى ٽى ثى . ث كبڃ ی ډٺيا دڃ ايډي ثى س ثى

ي ی ىشڂبی ثبیي ي ویب ث ډپه ڈ اكب ډی ي یبى يډمچپز ی ډٺيای ډبػسبی ىبر ث

ثبوټ ىی ٽ ایه ډبن ١بب ثى. ٽ ٹجچ یټ ثبوپی ىاشیڈ ث وبڇ ډه یبىڇ ٵز ٽ ثڂڈ .ایه ٽبي اوؼبڇ ډیياى

بیٽبثیش ایه ثى ٽ بهشمبن ومیبهز يڅی ث ډىڇ ثای هبو بی ياڇ ډیياى. ایه ثبوټ ىی ٽب

ى اڅجش ى ډبن ډلمي١بب اوؼبڇ ىاى اثیب ډٶیي ثى؛ ثای ډظبڃ هبو بی ٽ بوټ ىیاػایی ٽ ایه ث

ى اډبډاى ډٮڇ ٽ ی ډؼبيان. ٭ ډی ى ٽ سٮياىی هبو هیبثبن اڅ ی اين ډٹ٬ ٽ االن ي هیبثبن

ث ٥ٳ ك٢ر ٭جياڅٮ٪یڈ ى اين ػبى ی ك٢ر ٹجشبوی ثى ي ػي ډىڈ ايوؼب هبٽ ى ډیيان

ثبوټ بهشمبوی سإی ډی ثبوټ ىی ڈ سب ايوؼب ٽ ډه یبىډ ثب ا ٽبی ثبوټ . ډبوی ٽ ٭جياڅٮ٪یڈ

ث كبڃ ثبوټ ىی ٭مال ىیڂ اين هو بیی ٽ ى اين ډلڄ ڈ ٵپ ډیڂىڈ ا ٽب ثى. ز .ٽز ثیم

سلیڄ ثبوټ بهشمبوی ىاى ٽ ثبوټ بهشمبوی ايوب ي ثیه ٽبوی ٽ ډٮڇ بهش ثى ياډبډاى ٹجشن

. سٺیڈ ٽىيویبډىي شىي

Page 88: Civil magazine 808 no 3

87

؟ثٮي ثبوټ بهشمبویي ثبوټ ىی ايڅ د

ي ن ازىی ٽب ا ایه ث ثٮي ياڇ ىاىثبوټ بهشمبوی كبال ډػى ز ث ډاار ثبوټ ىی ىیڂ ثبوټ ○

. #ى ډبن ډيٷ$ ډی ځیىث ٭ي بهز ډپه ا ثبوټ بهشمبوی

ٽ ى ډبن ىٽش اډیىی پڄ ځٵز؟ 1339ډی ى بڃ

اډیىی. و ٹجڄ ا ىيڅز اډیىی ى ډبن ىيڅز ٽىسبز ىيڅز ذجي ايی ي ىيڅشبی ثٮيی یٮىی ٹجڄ ا ىيڅز ○

، االن يډ ډى ي٫ ډی ٽىي ثای هبو بی ى یټ ډیه بییبوی اډیىی یټ ٽبی ثب ثبوټ بهشم ٹجڄ ا

ځٶشیه ډه ثبیي مز هىڇ ي ثڂڈ ؿن ى ایىؼب ىهبڅز ىاشڈ. ث هى ډه ڈ ثډیڂى . ثبوټ ىی یټ ٽ

جى . ٽ ډیچ ای ي ایىب ى هیبثبن آاډڂب ؿیز بیدهو ای ىاز یټ ٽ بی بٵمه آػی ىاز ثب ىيى

ایه ډلڄ ٽ بی ثبوټ ی ثى ډلڄ ٽ بی ثبوټ ىی، ىیي یټ ډل٥ ی ثځوؼب ٽ ٽمی ى ډی ا آ

ىی ى ډلڄ وبی آثبى ٹا ىاز . ثىي وب يٹشی ٽ ى ثبوټ بهشمبوی ثىڇ ډيسی ى وبډټ ثىڇ ثای

ؿن ث ي٭ ٽىو ب ډی ي ثٮي ٲڄ ډه اؼىڇ ثای هو بی بیی ٽ ى آوبهشمبن . ٭ ٽو٪بر ث

ي ایه ى ي ثیم ث ٭ىان ی ثىي ایه ى ډشٮچٸ ث ثیم ثىډاار ایىپ وبډټ اوؼبڇ ډی ي وبی آثبى ٽ یټ ى

ى ي سٺیڈ ٽىوي ثب ډشی سډه ډى٪ڇ ډبی ی هى ى ثبوټ بهشمبوی ځاش ثى . اا١ی ایه وبی آثب

٭یه من ػیبن مب ډی ثیىیي . ومی ىيوڈ وبی آثبى یبڅ وٺيا ثين ي ثٺی ٹ٦یی یبڃ ز ٽ ثب یټ

.ډی ثیىیي ٽ یټ بی ث وجز هثی ى آوؼب ډػى از سیٴ ثىیه یب و

ى ثبوټ ٽ ىاشیڈ ٪بر ډي ایی آثبى ٽى.ثای ډي بی ڈ یټ وثبوټ بهشمبوی ډئڃ وب ثىي ا

ى ايوؼب ٽی ٽ ئی ثبوټ بهشمبوی وبی بهشمبوی اين ډٹ٬ ډي ی و٪بډی ي ٱی ي ایىب ي ډی بهز.

ٽ ایه ی اال یټ مـیه ډئچ ای ي ى آن دی ثیىی ٽى ثىويآثبى ثى ث ٥جٸ ابىبډ ثبوټ بهشمبو

Page 89: Civil magazine 808 no 3

88

ډبىاډی ٽ ى ث ر ى ویډي یٮىی ث ر ىای ثا ایؼبى ث ډی وي ډلڄ بیی ٽ بهش

ي ٽببی ٭مډی ي ثا اوؼبڇ ثين . يٹشی بهش ډی ثبوټ بهشمبوی ٹبئڈ ډٺبڇ ىای ى اين ډى٦ٺ هاي

یٴ آثبى . یٴ آثبى ډیىی ثى ىيڅشی ٽ ٹجڄ ا ایىپ ثبوټ ثىبثیه ٽی ٽ ى وبډټ ثى . وبی آثبى ي ثى.

بهشمبوی سپیڄ ث ا ٥ٳ يار ىاایی سٺیڈ ي ثى ثیه ٽبډىيبی ىيڅز ٽ ثیبن هو ثبن ایه ٽب

شیڈ. ایه ڈ ډلڃ ي ثى ث اډ بهشمبوی . ثىبثایه ډب وبځی یٴ آثبى ى وبی آثبى يى وبډټ ىٵبسی ىا

ؼبى ي وی ث وبڇ ډی ىٵبس ٭ي ىا ىٵبس ىای ڈ ثىوي. ى ىای سان یټ سلڅی ی ډٹ٬ ای

ي. ىا سان ډبڇ

ؿ بڅی؟

ډٮيٳ ي ٭ ډی ى ٽ ډبڇ س يوبډ ث ىا ٵا ب1337-38ایه ٽ ډه ٭ ډی ٽىڈ بڃ ○

ن ثچيی ی ڈ ٽ دڅی وياز. ىای مبسمی ٽى ثى. ىابی ډوشچٴ يوي سب ىي سان ډیياثى. ٽ ى

هیچی سلڅی ایؼبى وي ثى. ي يؿی ٹيیڈ ثىو

ايڅیه ىي ی ىای ؿ بڅی ثى؟ میه ىي ثى یب ٹجچ؟

ن ډٹ٬ كپډز یي١یبءاڅيیه ٥جب٥جبیی ډیڂىى ي ا آث 1299ث ثٮي ا ٽىسبی ڇ اٶىي سإی ىای ○

اىا ی هیچی ٭ٺجی ثى . ډبڇ . ث كبڃ یټثى ن ډٹ٬ ث اڈ ثچيیٽ ىای سان ى آ1300 بڃ ى

ا ػببی ډوشچٴ ډاػٮ ډی یبى ی دٽب ثى اي ډئڅیز ا ٹجڃ ٽى یا ث ايآىډ ی سلڃ ایؼبى ٽى ي ډٺيا

ي ػي ىای ى ډبڃ ثبوټ بهشمبن ثى ایه ا٥اٳ ي سمبڇ اين ٹمشبیی ٽ ي اي ڈ آىڇ سٮ ٥چجی ثى ي

ث ٭ىان ىا وبی آثبى . ىیڂ كبال كپڈ ا يىاىو ث ډه كپڈ. ثىي ىا ډى٦ٺ ی وبی آثبى ثىڇ ىسان ٽ

آٹبی ډىي ثډټ ثى ٽ ١مه ایىپ ئی ىٵش وبډټ ثى ىای سان ث ٭ىان ىا وبی آثبى ىاشڈ یب

ي مـىیه یٴ آثبى ثى. ایىب م ٹب٥ی ي. ث كبڃ ى ایه ډٹٮیز ٽ ا ثبوټ بهشمبوی ىا وبډټ

ډبڃ ثبوټ ؿن ډیه$ثبوټ ىی مپبی ثبوټ بهشمبوی ثب ٥جٺ، 4ٽ ث ر آدبسمبوبی اين بهشمبوبیی

ػبڅت از ٽ ى ایه .ډئڃ آن آدبسمبوب ثىي ثىڇ وؼب ثىبي.ی آدبسمبن ى آسٮياىي ي٫ ٽى# ىی ثى

یئشی 1338بڃ ى ى ډبويان ډى٦ٺ ی آډڄ ي ؿبڅ یئشی ا. ثٮي ا څڅ بی مبڃ ایان ډٹ٬ ډه یټ

یبى ىیي ثىڇ ثب څڅ آىب ډی يڇ اڅجش ٹجچ څڅ ايڅیه ثب ثى ٽ ډه ا اده ثای ثبىیي آډي ثى. ایه

ییپی ديٵ يسب ديٵ ادىی ثىو 2یټ یئز ٵىی ثیبى ٽ ىاهڄ اين یئز اكب ٽى ثىڇ يڅی ایىپ

ثٿ ویز ڈ وٺي ثى ي كبال آ ثع سٽیمن ډٹ٬ ډسٶ٬ سیه ثع ىویب ا ٽ ث وبڇ وبؿی وبیش ٽ ىث

ا ٥اكی ي بهش ثى ي ى اده ثیب ډٮيٳ ثځش ا ایٶڄ ثى كبڃ آن ډبنډش ثیش ویز يڅی ث 330

بی ديٵ ٹآآٹبی ىیڂی ث وبڇ ىي اشاٽـ يث ٭ىان ډ اشبى ثى ي اي ىاوڂب ادهمـىیه ى ثى ،

ىڇ.ٽ ډه ډالٹبر . ایىب اثى بځیاا ثى ٽ اي وی ډٮيٳ

؟٬ ى بډبن ثوبډ ي ثىػ ثىیيمب اين ډٹ

ى یټ ثبوټ بهشمبوی وبی مـىیه وجىڇ. ىاوبی آثبى ثىڇ ي بډبن ثوبډ ي ثىػ ن ډٹ٬ ى و ډه آ ○

ثىڇ .وی ډٲڃ آثبى

ديٵ ي ي٬١ بهشمبوی ایان ؿڂو از. ى ٽ ډظال ثجیىىوب ڈ ایه ثي ثیش يٳ آ ٽ آوب ثای ثبىیي آډيوي،

# ٽشبثی وشىي ٽ ځای اػت ث څڅ بی بځیاا ي سبؿیىبیشدیډىی ثى ٽ ثٮيب ىي $سبؿی وبیش

.ويڇاه ى ایه ډیى ٽ ډه ثىايڅیه ځای ایان ثى ي ایه

Page 90: Civil magazine 808 no 3

89

ى ډى څڅ ی ډبويان؟

وؼب ثى يا٩ب و٪بی ٽ ٽى ثىوي ٽ ډب ز څڅ ي٭پبیی ڈ ا ٽب ډب ى آى ډى څڅ ی ډبويان ي ي١ٮ○

هة یی ٽ ى وبی آثبى ىیيیڈ ایه از. بهشمبوبیی ٽ ىیيیڈ هیچی سان ى ه٦ از يڅی هة بهشمبوب

٥بٷ ب ا ثشن آډ ځاش ثىیڈ يٺٶب ا ثب سیآه يډب شوي ٺٴ چجی ثى یٺٶبآن بهشمبن ب

بهشمبوب ثىوي ٽ ٵپ ډی ٽىڈ سٮياىی ا آن ٥جٺ 4 .ي٥جٸ ډٮمڃ آن ډٹ٬ اػا ١ثی ٽ ا١بٳ ٽىیڈ

.ث آوؼب ؿ ځش از ٽډه وٵشڈ . ٭الٹ ڈ ىاڇ یټ ډٹ٬ ثيڇ ي ثجیىڈ .ڈ ثبیي ډػى ثبي ى

ٮي ډيسی ى يار وٶز ث ٵپ ٽىڈ ٵبٯ اڅشلیڄ يیي ي 1330ڃ ډشػ يڇ مب ثٮي ا ىاوڂب یٮىی ى بٽ و٦ آ

ډٲڃ ثىیي؟

ار وٶز و ٽز ډچی وٶز ثى.ي ○

سب ٹجڄ ا اوٺالة ډب يار وٶز وياشیڈ؟

څیز ىای وبی ڈ ډث ډار ٽببی بهشمبن ٽ ىاش ی و ډه ايڅیه يی وٶز ثىڇ، ى ثبوټ بهشمبو○

ثى. مبن ډبن ٽ ٽببی بهشمبوی آوؼب ا اوؼبڇ ڈ یٮىی وبی آثبى ڈ ػ ىای سان ي آثبى ا ىاش

ه سسیت ث ؿیىبیش يٹشی ٵش ثى ث سٽی ډه ا٥ال٫ وياشڈ. ث ایوؼب ډی ثیىڈ. سبډیياىیڈ آٹبی سبؿیىبیش ا ى آ

ایان ؿىي ىاوؼی ػان ثڂی ؿن سبؿیىبیش ثبوش ي ثى هى يیټ ا سٽی ي سٽی ٵش ثى

ي اشبىبن وبیی ٽ ٵبٯ اڅشلیڄ ي ثىويآ ي ثاسای ثا ىز ٽى ثىوي. الثاسا ا بځىا ال

ثى ځٶش ثى ٽ وؼب ٽ ٵشویشډمیبڃ الثاسی . آیبڃ بڃ یب وبیش ډم وي ث وبڇىز ٽى ثى سبؿیىبیش ثى

اوڈ ایه آه ٽب ٽىڈ يهيډشی ٽ ډی س وٶ ا سٽی ثیبیىي يى ایه الثاسا ثب آوب2وٶ ا ایان ي2 ډه ډبیچڈ ٽ

.ٮیٴ شىيایه هب٥ ٽ اين ډىب٥ٸ هیچی ا و٪ بهشمبوی ١ ٽ سثیز ثپىڈ ثای ٭می ثپىڈ ایه از

ثى ىیڂ؟ 30ياه ى ا

ٽب # ؿن ایهٽ ډه ڈ ا٥ال٫ وياڇ ٽ سبؿیىبیش ایه ٽب ا ٽى یب و$ث ډب ا٥ال٫ ىاىوي .ثى 30ثچ اياه ى ○

ډه اىياع . اسٶبٹبيڈ ث اٵاى، ٽ ث ډه دیىبى ٽىوي ٶبر اده وبډ وش ٽ ډب آډبى ایڈ یټ ثی ثيی

ڈ ځٶشڈ ٽ هیچی ٭الٹ ډىيی ثی اده ډه يسب ڈ ثـ ىاشڈ اين ډٹ٬ ث ډه دیىبى ٽىو2ٽى ثىڇ ي

. ډب ڈ یټ بڃ ثیڈ اده ثيډن ومی یبى هیچی

ډٺ٬٦ سلیچی ؿی ثى؟

ي ڈ هى دز ډب ی ٽب ی ىشمن ثى ث ٭ىان ى آن الثاسا ٽبٽىن. اډٺ٬٦ سلیچی ڈ وجى یٮى ○

ډب ومیييوشیڈ ٽ اال اين .ؼب ٵشیڈوث آ 38یب اياه 1339ن بڃ ٵشیڈ اده یٮىی مبایه ي ٽ ډب ڈ .ثى

ٽ ىاوڂب يايان ډی ىاى . ٹبی وبیش از ٽ دىاهز ډیپىي ي یب ایههع سلیڄ یب هع ويځی ډب يایه آ

هیچی ٵٮبڃ يٽببی هیی ٽ آٹبی ا ىاوڂببی هیچی د ىاوؼ، هی ثى یىاوڂب ىاوڂب يايان

يايان ٽى ثى يس الثاسا این ثىیڈ ایه إن ويڃ ایىپ اال ؿ٦ ي ث سٽی ٵشیڈ، ډبٵر این ثى

سا ډو ډیپى و٪ اي ي اشبىی ٽ اي ى الثاډير ى كٺیٺز ث ى آن .ى سان يدیىبى ڈ ٽ ٽى ثى

ٽ هاشیڈ ثٮي اڃ ثٶډبییي. ث ډی ځىڇ ث هىڇ ایه ٹمشبیی . ایه ٹمز ىیڂډ٦بڅٮبسی ډی ٽىڇ ډه

ڈ ى ثى ډيڇ، ىيڅز اډیىی ثى. كبال ىيڅز اډیىی ثثٮي ٽ ډه ا اده آ ػياز.هبو ؿ٦ سپیڄ ي يار

ډپه ا ٽ ایه بډبن ا هاشه ٽ ی بډبن ؿیی ثب ث ٽ ٭ ٽىڇ هيډششن بډبن سی ډپه ا

Page 91: Civil magazine 808 no 3

90

كبة ١مه ایىپ ياثش ث يار ٽب ز ث ٭ىان یټ ثبىی ډشٺچی ډػى ثبي يثای ٽب ډپه آٹبی

ډىي ٵشق اهلل ثيډىي ٽ یی ىٵش ٵىی ثى ى ثبوټ بهشمبوی این ا اوشوبة ٽىن ثای ډيی ٭بډچی ايوؼب

يٹشی ډه ايډيڇ این ڈ ډه ا اوشوبة ٽى ثای ډٮبيوز هى ى بډبن ډپه يمیه ډ٫١ ډب ٹبٵڄ ي

اایىپ یټ ثهىی ز ثیه ىيڅز اډیىی يآٹبی اڅی ٽ یی ثبوټ بهشمبوی از ي ى كٺیٺز یټ ډای

هىډن ػياځبو ٵیڈ يث ډپالر بی ىيڅز اډیىی ٽى. ډب اال وجز ث ایه ٽبډال ثیڂبو ثىیڈ يډب ثای

یبىی ثهى ٽىیڈ .ډپالر ڈ ایه ثى ٽ ىيڅز اډیىی ڈ پز ډبڅی ىاز ٽچی اين ٽباییپ ى ٽمجى

ډبڃ سی ډپه ثى ىاى ي ث ایه.ى ایىؼب ى ایه بڃ یټ یڄ ٭٪یمی اډي ى سان يى ػىة سان ایه

یڈ ث ٭ىان بډبن ډپه االن ىیڂ یٮىی ډه ا ثبوټ بهشمبوی ايډيڇ ثیين يى اط ٽى يٹا ي هبو ډب ثب

بډبن ډپه شڈ.ثبیڈ ي ى ٽىب ٽشبځب اين ډٹ٬ ىٽشاډیىی ياس ي ووز يیی ډاػ ي ثب

چی ث ی سسیجی آاىی بی وجی ٽ ىاى ي ثى.ي ډیشیىڀ بیی ٽ ىاى ډی ي ي ٥چ٫ ىي ډسج ی ػج ی ډ

ي هاز ډىڇ ٽ ثبیي ی آاىی بیی ډػى ثب ثب اين ٥ی ي ي ثٮي ڈ ثب ی ٹڃ ي ٹای ٽ ب ثب ٽىيی ى

آډیپب ځاز كپډش هبسم یبٵز. ي كپډز ثٮيی ي كپډز اډیايهلل ٭چڈ ڈ ىيز ډىي اڅی ثى ي

یت هى ډی ىيوز. ډيی٭بډڄ ىاز ي ث كبة یټ ای اڅی ڈ اين ي ٹیت ایه سإیبر ػيیي ي ٹ

٭بڅی ىاز. و هياوی يی ٽب ثى اي ئی ای ٭بڅی ثى . ډىی ٽ ثوبایی سي ٽى ٽ ئی

ثیم ثى ي ئی ثیم ڈ یټ ٭٢ ای ٭بڅی ثى. ډه ډى ي س من ای ٭بڅی ىیي ثىڇ ايڃ ثب. كه

. ٭١ڈ ث ك٢ مب ډی ى كبال ٽ ىٽش اډیىی ٵش. ىٽش اډیىی ٽ بډبن ډپه ي ایؼبى ٽى ٭چی ډى

ثى ى اط آىبیی ي وىیپی ٽ هى آٹبی ډىي اڅی ٽ ئی ثبوټ بهشمبوی ثب اډی اياهلل ٭چڈ ىاز. یټ

وی ي هى ثبوټ بهشمبوی ډی ٽى. دبؿ هى بډبن ډپه ي ډىلچ ٽىوي ځٶشه ڈ هى ٽببی بهشمب

څڅ ی ثییه ا ډی یبى. یټ څڅ ی ثٿ وىیټ 1340ی 10. ى 1340ایه ػیبن ډاػ ثبی

ٽیچډشی سان ډٽ څڅ ز . سان يیيا سپبن هى ي ډب بهشمبن هیچی كبثی وياشیڈ يڅی 40سان .

هة ثى س هیبثبن ٮيی سٻ بیی ى ایؼبى ي. هاثی ى سان ایؼبى وي. ثٮ٢ی بهشمبوب ٽ ث وجز

يڅی ى ایىپ م ډشػ ين پی ویز. ٽ مـىیه دی ايډي ث كبڃ ايوؼب ډب ي ډىي اڅی

سب ٽش ثى. ثین ځ15000سب 12000هاز . ځٶز ٽ ثیه مبب. هباسڈ ٭ؼیت ثى.ي ٽشب ڈ كييى

سان سٺیجب. ثییه ا وىیټ سان ىیڂ. ي سٺیجب م ي ډشك ٽى ثى. یوپ اين ډٹ٬ ی وی ث وبڇ

ٵوی ىايڃ ٵاوی ڈ ثى ئی اىيومىز آٳ بیى یوپ ثى هیچی ٭الٹ ىاز ث ایىپ یوپ ى ډبئڄ

سجب٣ ډشٺیڈ ثب ي٩بیٴ یوپ وياز . ي ایه اب ي٫ ٽى ډث٣ ث څڅ ي كٶ٨ ػبن ډىڇ ي ٱی. هیچی ا

ثى اين ډٹ٬ ب ایه آٹبی ٵوی ىايڃ ث ایىپ یئز بیی ي ډین بیی ي ثٮي ا يٹ٫ څڅ ای ثٶش ث

ىيډی ي. ډلڄ بیی ٽ څڅ ى از ډه ػمچ ثای ایان ىي سب یئز ٵشبى ٵاوی ثى ىدٺ ي یبىڇ ویز

ي ډین ىیڂ ای ىٽش آډجی ثىاایمذیبڃ ٽبڅغ ىاوڂب څىين. ديٵ آډجی ثى . آىبیی ډه ڈ ثب آډجی ي

ىدٺ ى میه ډٹ٬ ي٫ ډی ٽ ايډي ثىن ٽ ایىب ثٮياځا بیی ىاىن .

Page 92: Civil magazine 808 no 3

91

ان ى ياٹ٬ ا ثییه ا ي٫ ي؟ى ياٹ٬ ايڅیه ځا بی ٭چمی ا څڅ بی م ىاى ي ى ای

ى ایىؼب ٭ ډی ى ٽ یپی ا ٽببیی ٽ ډین یسپ اوؼبڇ ىاى ډبڃ سبؿشی وبیش بځی ياا ثى. ايڅی ○

ثی ایه ډئچ ثى ٽ آیب ډٺاسی ډػى ز ى ایان ثای ډٺبيڇ بی بهشمبن ب ي بهشه بهشمبوب ى ډٺبثڄ

بال ه ی كبال ث ي ډه ڈ ٵش ثىڇ ي ثځش ثىڇ سب. څ یب و ؟ ي ػاث ایه ثى ٽ و اال ډب ي٫ وپى ثىیڈ.څ

ىاشڈ. ا٥ال٭بسی

؟وی هى ډىيیه ثى ىیڂ ىز از ن ي ب ب یټ ىاواين ډٹ٬ ب ثیش بهشمب

ثى ډىيی ای ثى هشمبوی ڈ ٽ سب اځ ډىيی بیه بثیش ڈ ؿن ډىي .ثیش ىاو وی ثى ○

وياشىي. اڅجش څڅ وٺيډى ویببن وجى یٮىی آ ٽ ى ٽ بی ايدبیی ثىوي ي ٽ بی ايدبیی ډ٫١ څڅ ډب

ډٹ٬ ٭ٺچن ومی اين . ايوبی ػىة ٵاو څڅ هی ازاالن دیٵشبیی ز. ثیش ډظال ٵاو ثىوي ى دب

ى ایه ػبب سلیڄ ٽى ثىوي. ثىبثایه ډىيی ډىيیه ډب ثیش یب آڅمبن ثىوي ي آڅمبن څڅ ای وجى. یي ي

مـیه ؿیی ي ثجیىه ویيی ػبوجی څڅ ؿ سبطیی ډیڂاىثى يڅی ډىيیىی ٽ سلیالر ډث٣ ث څڅ ب

وجى.

ى ٽ وياشیڈ ى سييیه وي ثى؟ بډ بی السیه ٽب ډی ٽىن ؿنیه واين ډٹ٬ ثب آی

آییه وبډ ډٺاسی ٽ ى ٽ ىاشیڈ و ث وبڇ ډٺار ث وبڇ ډوبر ٵىی بهشمبن آوبیی ثى ٽ يار ىاایی ○

ايوب ڈ ايوب سی ٽى ثىن ي ٽىڇ . من اىا بهشمبن يار ىاایی ي ډه اال ٭ميا ي يار ىاایی هیچی لجز

ث ایه سسیت ٽ مب ډی ثیىیي ثب آییه وبډ ب ث ٽچی ثى یٮىی ٽچی ثای ثب ٹبئڈ ثى. ډظال ثى يڅی و كبة ٽىن يٱی.

ان ډػى ثى ثى ثای اوؼبڇ بهشمبن اين ډٹ٬ بهشمبوبئیپ ى س ر ایىپ ثباله یټ اىمبیی يڅی ث ایه سسیت.

اځ بهشمبن ث وج هثی ثى ډىيی ب ايدبیی ثى ٽ ثیش ڈ ى سان بهشمبن كبثی ثى. یب ى بی ػبب.

Page 93: Civil magazine 808 no 3

92

سمیبهش ثبىي، دی ډىبجی ىاش ثب، ډظال ډالر هثی ډٳ ٽى ثبىي هة ډظال ثیبن ى ډالسب ا دٽى ثبىي.

ڇ ثى يڅی ٽبٵی وجى. هة ثىب ثایه یپی ا ډاى ایه ثى.ایىب ډاػٮ ٽ ډی هاشه ثپىه ٽ اال ٽی اایه ٹجیڄ، ٽ ال

مبوی ثبوټ بهش ډىڈ اڅجش وجىڇ بډبن ډپه ډىلڄ ي ي ،ثب ٽی لجز ٽىیڈ یټ ػچ ى بډبن ث وبڇ ثوبډ سپیڄ

اشبى هى آٹبی ډىي ٭جياڅله ثىیب اشبى ىاوڂب ٵىی ي .شی ثپىڈوجى اال ثیبڇ ٽب ىيڅ ډٮچڇ ډٮچٸ ثى ایه ي٤ ي

بډبن ثوبډ ثى.ډه ڈ ثى ایبن ئی ىٵش ٵىی

ایبن دي ىٽش ثىیب شىي ديٽبډجیثىیب ؟

دي ٽبډجی ثىیب شىي.○

ثب ایبن ډبكج ىاشیڈ. 808اىی 35اسٶبٹب ډب ى مب

بډ ثى ايوڈ اشبى ىاوپي یبن ئی ىٵش ٵىی بډبن ثوبډ ثى ډىي ٶی ٭ یب ډيی ٭بډڄ بډبن ثوا ○

یىب ى بډبن ثوبډ ي بی ثى.ااشبى بهشمبن ثى ٽ اشبى هى ډب اشبى ا ،ایه اشبى ٵىی ثى ياڅجش اشبى ډٮين

ډإډ یوپ ڈ ايوؼب شه . يڈ ا٥ال٭ی وياشڈ ا ایه ٽمین ډهٽمیوی ى بډبن ثوبډ ٽ يثىػ ثىو

ثلض ډی ٽ مب ویب ىایه ډٺار ډچی ثای بهشمبوبی ډٺبيڇ ى ثاث څڅ ثٮ٢ی ب ډیڂه ١ي څڅ ٽ اال

ؿ ثپىیڈ. اډپبن ىاش ثب ي

ڈ ايوؼب ثٮيا ٵش ا٥ال٫ ىاز ثیب ایىؼب ٽبر ىایڈ ي آٹبی ډىي ثىیب سچٶه ٽىٽ ايوؼب ډی ث ډه دیىبىی

ی مـىیه لجشی ثى ډبىیيیڈ مب ا٥ال٭بسی ىایي ٽببیی ٽىیه ځٶز ی مـیه ٽبی ډی هایڈ ثپىیڈ .

كچ ثى ٽ ډب ياى ایه ځى ى بډبن ثوبډ يیڈ ث ٭ىان ی مـیه ٽبی ډی هایڈ ثپىیڈ ایه ډب يایىب.

بىب ىٵش ٵىی يڅی ٽب اچیمو ي٫ ډی ٽىیڈ ٽ ډٺار ډث٣ ث بهشمبوبی ډٺبيڇ ى ډٺبثڄ څڅ ا ٽ ث ٽ

.ثى ٭ىان آییه وبډ ایمىی ى بهشمبوب ى ثاث څڅ اين ډٹ٬

ٵپٽىڈ؟ 1341بڃ

بى ٽىڇ ثای ایىپ ؿیی ٽ اين ډٹ٬ ىاز ثىي ٽىڇ آډ آډبى ي هة اين ٽبي 43ایه ٽبیپ ي٫ ٽىیڈ ○

ډػى ثى ثب ث كبة ٱىبی ویيی اوبوی اين ډٹ٬ ثى ٽمییوی ٵز ايوؼب ٽ ا ثٮ٢ی ىيشبن یټ آٹبی ډىي

اين ډٹ٬ وٶ اده ثیش ٹجچ ث كبة ٽببی ډث٣ ث څڅ ثى. ػاى بڅلی ثى ٽ ثٮي ا ډه ٵش ثى اده ي

آٹبی ىٽش ٽی اٵب ثى ىٽش ٽی اٵب ئی ډ ئٵییټ ىاوڂب سان ثى. ئٵییټ ىاوڂب سان ىیڂ

یپی ىي بڃ ثى ٽ سإی ي ثى اين ډٹ٬. ثٮي ىیڂ ا آٹبی ډىي ٽ آډځب ٽ ثٮيا ي ئی ډپه

ن ى اين ػچ ثى يیټ ٽمیین ډشپڄ ا اٵاى ډٮييىی اډیپب ايډي ثى اي يبی ثاى آډځب اين سب ا

سپیڄ ي اين آییه وبډ ای ٽ ث كبة سی ٽىیڈ یټ ىي بڃ ٥ڃ ٽیي سب سی ي. اين آییه وبډ ي ث سیت

ډیشوشیڈ ايوب ويیڈ يثٮي ڈ اٹياڇ ٽیڈ سب ثشویڈ ډلمڄ ٹبووی ا دیيا ٽىیڈ ي سىب ډلمڄ ٹبووی ٽ اين ډٹ٬

دیيا ٽىیڈ یپی هى ٹبون ثوبډ يثىػ ثى ٽ ث ٥جٸ اين ډب ډی سویڈ ډٺار ډث٣ ث ٥كبی ٭ماوی ا سی

یټ امڈ ٹبون سأی ډ اشبوياى يسلٺیٺبر ىٮشی ثى ٽ ا اين ٥یٸ ثٮيب ٽىیڈ ٽ ث اين ٭ىان ي

كمش ٽى ایؼبى ثپىیڈ ى ایه ٵبچ هة ډىي ثىیب هيا يثب یټ كبڅز میز ىاى ث اين سوشیڈ

آییه وبډ ایان ى كٺیٺز يٹشی آډبى ي ډه ایه ي اډپبن ایه ي ثای ډب ٵاڈ ډیپى ي .ثځشیه ډلجز ي ىاز

ىسمبڇ ىویب ایبىڇ ٵز ثڂڈ ډٹٮیپ ى اده ثىڇ ىيډیه ٽىٶاو ػبوی ډىيیه څڅ سپیڄ ي ثى ى ايوؼب

سٮياى آییه وبډ بییپ ثای ٽبیی ٽ آییه وبډ ىاشىي ا سٮياى اوڂشبن یټ ىز يا سٮياى اوڂشبن ىي ىز

ٽ سوشیڈ 43ي42ٽمش ثى اين ډٹ٬. آییه وبډ بیی ډػى ي ٽ ؿبح ٽىوي ثٮي ډب هجوشبو يٹشی ٽ ى بڃ

Page 94: Civil magazine 808 no 3

93

ائیه وبډ ى يى څیز من ٽبی ايڅی ثى ٽ ىاای آئیه وبډ ځز آي یڈ ایان ػډب ائیه وبډ ایان ي سی ثپى

ىیڂ ډىيع ي.

ایه ځا ا څڅ بییپ اين ډٹ٬ طجز ي ثى؟ا

و ځا وجى ٭ ډی ى یټ ٹمشی ٽ ډب ثیش سپی ډی ٽىیڈ ثای بهشمبوبی ډػىډن ثى ٽ ○

ٽى. ثیش ایه اڅجش سؼثی ي آن بیڈ ٽ ى ډٺبثڄ څڅ ثشو ډٺبيډزمبوبی ډػى ا ؿ٦ی ىیڂ ثایه بهش

ٹجڄ ا څڅ ثئیه ا ډب څڅ ال ا ىاشیڈ يځا ؿیی ٽ ا څڅ ب ځٵش ي ؿن څڅ ال ٹجچ ايډي ثى.

ایه ثى ي ثٮي ثای ډلبج .ی اٵب ايډي اائ ٽى ى ايوؼبٽڅڅ ال ڈ ى ډٹٮیپ ډه ى اده ثىڇ يآٹبی

ا ډؼم٫ ايوب ثیشیه ډشإط ثى ٽىن بهشمبن ى ثاث څڅ ٽ ٽڄ اين آییه وبډ بیی ډػى ػبوی ا ځٵشیڈ ي

ي ایىب اين ډٹ٬ ډ٦ف آییه وبډ ايڃ ډب ا ٽي څڅ بوٶاویپ ثیش بوٶاویپ ی يی ی ي ٱی

وجى ثىبثایه ځا ٽب وجى ثچپ ىشاڅٮمڄ ډث٣ ث ٽب ثى اڅاډی ثى ثای ٥كبی ٭ماوی ٽ اوؼبڇ ث

ي٥كبی ی ایه كٸ ا ډب وياشیڈ هیچی ٽ ٽىیڈ ٽ س ىای اٹال ا ډٺاار ىای اشٶبى ٽىیڈ

ثٮي ي وشوشه ٽبی ثپىه ي ـىبن اين ډٹ٬ ٭الٹ ون ومی ىاىىڇ ىای ڈ آوؼج ثپىه ٭ ٽٽ ايوب ډ

519ايوڈ ثیبیڈ ى ٹبڅت اشبوياى ثببی ياى ث بهشمبن ډؼج يیڈ ا ٥یٸ ډؤ ی اشبوياى ثیڈ ػچ ي

.یی ي وى اين ٹبڅت ثیبیڈ اين ٹمز ډث٣ ث ډلبجبر ثببی بهشمبن، ٹمز ډبڅق ثىب

؟519ؿ بڅی ثى ایه اشبوياى

ثوبډ ایه ثجىيڇ اين ػیبن ٹجڄ ا اوٺالة ي. ثىبثایه ٽب ډب ى بډبن ایه سیپ ا ثبیي ثڂڈ ٽ يىس كييى بڃ ○

ی ىي ى ىاوپي ٵىی ى یشڈ بډبن ثوبډ ډلمي١ب اىدی ي. .ډبن ثوبډ ىاى يثى ثٮي یټ یشڈ ب

ا ډه ػچس ثى يىيز ډه ثى. ځٶشه ٽ س ثیب یپی ا ډيییز بی ډٮبيوز ٵىی ا ث ٭ي ثڂیى ٹبڅت اين ىٵش

سلٺیٺبر بډبن ثوبډ ٽ ډؤڅیز اين يث ٭ي ځٵشه ى ٹبڅت اين ي٫ ٽىیڈ یټ ډٺيای ډٺار ٽچی ثای

ډٹ٬ یټ ډئچ هیچی كبی ي ثى ي ډپالسی ٽ ایؼبى ٽى ثى هیچی ؿیب ډظال د ٽٴ ٵىيىځب ٽ اين

Page 95: Civil magazine 808 no 3

94

كمز ٽى ډكڇ ىٽش ٹبڅی ثبٵیبن يی ٭ي ا ایىب ثب ٽ هیچی ػيیي ٹجڄ ا اين هيا ي 519سب آییه وبډ سب

ډٺيای ډٺاار يىيشبن ثب ى ٹبڅت ٽمټ بډبن ثوبډ ثب اشٶبى ا ٹبون اشبوياىب ډب ايډيیڈ ي٫ ٽیڈ ی

ډه ػمچ ثای ثشه ثب ٹبڅیجبٵیبن ایىب ځٶشیڈ كبال ٽ اځ ثوایڈ ي٫ ياشبوياىی ډبڅق يٱی يایىب ا سی ٽىو

ثپىیڈ سمبڇ ثشن ا ډب آییه وبډ ثىییڈ هیچی ٥ڃ ډی ٽ سیپ سیپ ي٫ ډی ٽىیڈ يػي ػي ډیيیڈ ثیين ی

ي ثیين ث ٭ىان اشبوياىب ایه ٽببیی ثى ٽ اين ډٹ٬ ي٫ ي هى ډه ڈ اڅجش اين ػي ي ا اين ىاى 5

ډٹ٬ دچی سپىیټ سان ي ډكڇ وٶیی سإی ٽى ثى آٹبی ډىي اثایمی ڈ ثو بهشمبن دچی سپىیټ

بیي ايډيڇ هى ياكي ډث٣ ث څڅ ثای ايڅیه ثب سان ثى اين ډٹ٬ ىاوپي ىاوپي ڈ وجى ثو ايوؼب ثى.

اال بهشمبن ډٺبيڇ ى ثاث څڅ ا اثيا٭ ٽىیڈ يايوؼب ث يځىؼويیڈ ياكيی ىاش ثبیڈ ايوٺي ایه ٭ىان

ا ٽى ه آډ ا ث٭ي ځٵشڈ ٽ ثشوڈ اٽىب ایه اشٶبى ز ډٺبيډز ى ډٺبثچ ایؼبى ډی ي. ى ثشسبځی ىا

ىاش ثبیڈ. ٽ ثشوڈ ی ى ثشه ي ثبڈ

سی ډٺ٬٦ ٽبىبی ډىيی څڅ سيی ومی. اى ډببڃ سی ىاوڂب آ 50ثٮي اځز ىڇ ٽ ى

٭ىاویپ ډه ٹجڃ ٽىڇ ثای ى ثشه اډ ثى يڅی ىكبڅیپ ثبیي ث ومی اين ډٹ٬ ڈ ډٺبيډز ډیي. ○

بڃ ځيويڇ سب ډبویپ ثای ؿىي ایى ٵشڈ ٽىب ایه ثى ٽ ی ب٭شی ي ځٵشڈ ثای ایه ٽب ٽبیپ ثىي ػىڇ ي

ايوؼب ي ىاوپي ٭چڈ يىٮز . .بن اډىیز ٽ ثشوڈ ى ثيڇ ايوؼببډ

د مب ؿىيبڃ ث ٭ىان اشبى ىاوڂب ى ياٹ٬ ى ىاوڂب دچی سپىیټ مپبی ډی ٽىیي؟

بڃ ثىیڈ. 8-7جب ډب سٺی ○

سب ډبن اوٺالة؟

سب ډبن اوٺالة وجىڇ ٹجڄ ا اوٺالث ىیڂ ٥ی ثى ٽ ډمى٫ اڅمىج ثىیڈ. ○

بڃ ا څڅ ی ثییه ا ډی ځ ي څڅ ای ٽ ثب ځا هیچی ا ډشویه يٽبىببن ځای 50ػىبة ډٮیه ٵ

1391ين پڄ ډجىبی ی آییه وبډ بهشمبن ى ډٺبثڄ څڅ ثییه ا ثى االن بڃ څڅ ايڅیه ځا ٭چمی ډييوی اا

ثبیؼبن ىایڈ ثب سػ ث اين ځا ى ٽشبثی ٽ ا څڅ ثییه ا ىیبٵز ؿىييٹز دی سبثشن اډبڃ څڅ آشیڈ

ایه ځش ي مب ؿ ػی ى ٽب سویت ب ب ى ٽىیڈ ٹجڄ اين څڅ ال څڅ مبڃ ډبويان ایه وشبیغ يى ياٹ٬

ثاث څڅ اډي ډظم طم ډی ىيویي.

ډظم طم ثى كشمب. ○

ىاش؟ سب ؿ اويا ایه ي

یه ا اشبس ي ثب ثبیي سٺیڈ ٽىیڈ .یټ ىي ي٭ میه ٥ٽ مب ٵډىیه څڅ ثئبثیىیي ایه ىي ○

ثٮي ڈ ػبوی ي ي څڅ ال ى ي 39. اشبر ایه ػیبن ي ى ى كٺیٺز ثایه ٹجچ ثڂڈ .ػیبن ي ىایه

ي ډبٹجڄ اين يڅی اشبر ډٺار ا څڅ ډٹ٬ ب يٹشی اسجب٥بر هیچی ٵٷ ىا ثب اين .ثشڂی ىا ث اسجب٥بر ىیڂ

. ى ایه ٵبچ ډب یټ دیٵز هثی ىاشیڈ ى اويا ڈ ث اوٺالةسب ډیی . ایه یټ ىي ز.اوؼبڇ يي ثئیه ى.

څ ىبی ځیی شبة كٽز ډیه ى ایان ثای هب٥ ایىپ مب یـڂو ا٥ال٭ی ا څڅ ى ایان وياشیي ا و٪ څ

څ اى ډیىی اويا ثڂییي اډب ث ایه ي١ٮیش االن ډػى يڅی ا و٪ ایىپ ث ٥ ډشٺیڈ مب شبة څيچیمڅی.

اٹال ایه ي ٽ اده ثى ٽ ثیشػچ ثىوي يٽبی ىیڂ ڈ ٽڈ ي ثی. وياشیڈ ى ىویب ڈ وجى ى ىویب ڈ آډیپب ي

Page 96: Civil magazine 808 no 3

95

ؿن اين ډئچ ایپ ډب ٭ ٽىیڈ آٹبی ډىي اىدی اين ىٵش سلٺیٺبر ا .ډٵٸ يیڈډب ٹجڄ ا اوٺالة هب

یټ ٥ی ځاشیڈ اين ډٹ٬ سٺیجب یټ ډ٦چجی ٱی ٭بىی دیىبى ٽى ثىن ث ٣ ایىپ جپ ای ىز ٽى ډب

ثباله .ډلڄ ىیڂ ی پچی سی ي ٽ ډه ٵپ ډی ٽىڈ ایه ي دڅ سی ٽىیڈ .ايوڈ دڅ ا یټ وبكی ىیڂ ا یټ

ا ىٽ وت ٽىیڈ .ىشڂب آوبڅٿ شبثىڂب 330ډب ډٵٸ يیڈ سب ٹجڄ ا اوٺالة

؟طجز شبة څڅ ؿ بڅی پڄ ځٵزايڅیه

څڅ ٹی ٽ ايډي هیچی سإٴ آي ثى ډظال څڅ ٹی ايډي اال مب ومی 1351ايڅیه شبة څڅ ډب ىػڇ ىاشیڈ ○

بى .ىيویي اال شبث ؿی؟شبث ا ثبیي ا يی ٹائه كي ثویڈ سپ ىڂی اٵشبى ویٶش

آیب اين ىشڂببی آوبڅٿ اين ډٹ٬ ىٹز االن ا ىا ؟

ډی ى االن ډبى كييى ا٥ال٭بر ىا ث ډب اين ؿیبئیپ ثر ىیؼیشبڃ ن اال . ا ىا اډب كمز یبىسی ىازىٹش ○

ایىؼب ډی ثیىیي این ا ایه آٹبی ډلمىی ٽ مب .ب ى ٽ ىایڈ ى ػببی ډوشچٴا ي هى ا ي ي ىشڂ

سپىیىبی ډث٣ ث ىشڂب ثى ٽ ډی ٵز وت ډی ٽى ػو هى ا ىاز سی ایه ا ډی ځاز اٹبی ډلمىی

یٮىی ثب ایه كمز ایه ٽب ي ایان ........ ى یپی ا ٶبئیپ ډی ٵز اٵشبى س ى وبٹ ي.

(01: )رادی شمار ديمقسمت

اهشب ىاىیڈ ث هيډبر ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ى ثٮي ا اوٺالة ٽ ا 808ٹمز ا ډبكج ا اىی ایه #: $ ډؼی

ثیشاهشب ىا ث ډجبكض سييیه آییه وبډ ب ی ډوشچٴ ٽ این ى ايوب وٺ ىاشىي ي مـىیه هيډبر ډوشچٴ

. ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ايال هی ډٺيڇ ډی ځڈ هیچی سپ ډی ډىيی ٽ ى بڅبی اهیى ٽډبن ایٶبی وٺ ٽىوي

. كشمب هیچی ا ىويځبن مب ی ٹجچی ډب ي ځ ىاىن ي ثب سبیوـ 808ٽىڈ ا ایىپ يٹز ىاىیه ث ډب يىويځبن اىی

اثشيای ى ياٹ٬ ي٫ اوٺالة ی مب ى ٹجڄ ا اوٺالة آىبیی ىاوي. كبال ډب ى اثشيای االر ډی هایڈ ث هيډبر مب ى

. ثٮي ا اين ڈ ث ٭ىان ايڅیه يی یپی ا ا٭٢بی ای اوٺالة ثىیهی اوٺالة ثذىایڈ . ػىبثٮبڅی ى اث ثٮي 57بڃ

ڈ پڄ ځٵز ي یټ يی ىاز. ثٮي وٶز ػمی االډی ى ثٮي ا اوٺالة ډٮٵی يیي. ى ياٹ٬ يار وٶز سب ايڅیه ثب

. ډی هایڈ هیچی هال ثای ىويځبن ډب ٽ هیچی بن مبي ا ډه ػمچ ييى ث ډؼچ ای ډچی اثٸ ىیڂ

ٹجڄ ډی ىبىي ي ثب اثٸ اػایی مب آىب شىي. ډی ىيویي ٽ ډىي ډٮیه ٵ ي یپی ا ا٭٢بی اچی سييیه ٽىىي ی

بڃ 8ىوي ى ٹجڄ ا اوٺالة هیچی شبهش ي ي اشبى ىاوڂب ثىوي آییه وبډ ياشبوياى بی ٭ماوی ى ٽ ث

ىىاوڂب دچی سپىیټ اډیٽجیثىوي. كبال ؿی ي ٽ ثٮي ا اوٺالة ياى ىيڅشی ډی وي ي ى ياٹ٬ ى مز بی ډڈ ٽ

ٽیي ي ثٮي ؿ٦ ي ي م ی ول ی ييىسن ي ایىپ ؿ ډير ٥ڃىىي. ی ډٺيا س١یق ثٶډبییي ا سيی ځی ډی ٽ

ایىب ي ډیشویي هال ثٶډبییي.

Page 97: Civil magazine 808 no 3

96

ثڈ اهلل ...ډإډیشی ٽ ىٹجڄ ا دیيی اوٺالة ی ٽمیش ای ث :اشبى ډٮیه ٵ:

وبڇ سى٪یڈ ا٭شبثبر سپیڄ ي ث یبز ډكڇ ىٽشیياهلل لبثی بیي ا ايوؼب

ٹجڄ ا اوٺالة ي ػیبن كپډز بثٸ ي ډظال ي٫ ثپىیڈ بیي ٹجچ اڅجش ډجبار

اين ىي ی ١بهبوی اين ی ثلض هیچی ډٶچی ز بیي ا كی٦ ی ډ٦بڅجی

ثب يڅی ؿن هىسن ډی هایي ياى يیي ٽ مب ى اىی هى ىایه ىي

ی ډٺيای سب ػبیی ٽ مب ياى يیي ډه ثببسن ياى ډی ڈ ثىبثایه ؿن

ي ىایي ډی ځییي ي كاڅی اوٺالة ا ډی ځیه ا ايوؼب ي٫ ډی ٽىیڈ مب اوٺالة

يیټ م ای هيډششن ٭ ډی ٽىڈ اځ هب٥سن ثب یب مب ٽ هب٥سن

ویز ٽ يڅی هة ث كبڃ ثب ډ٦بڅٮبسی ٽ ىایي ي ا٥ال٭بسی ٽ كشمب ىایي

ي ٽ سٺیجب م ػب ا ځٵز. ٽ اثشيا 1357ی ٹجڄ ا بڃ ا٭شبة ٭مډی يیيی ى ایان ٹجڄ ا اوٺالة اوٺالة یٮى

ڈ ا ٽز ډچی وٶز م ػب ثبوټ ډٽی ٭ ډی ي ي اىاار ىیڂ ډه ڈ ى بډبن ثوبډ ثىڇ اين ډٹ٬ ى بډبن

يا ڈ هاز هاز ثوبډ ي ٽچی ياسوبو ب ایه ا٭شبة ٭مډی ثى ٭چی كپډز دچی كپډز ډلمي١ب دچی ي اثش

ىٶی ثى ٩با يڅی ٵش ٵش ٽیي ث اين ػبیی ٽ ډمچپز ٵچغ ي ي وٶز اال سڅیي ػچ ځٵش ي كشی سب اين

. ایه ډٹٮی يی ایه اباويا. يي ٽ اال ػچ ځٵش ي ي كشی ثای ډبٳ ىاهچی ڈ ډپالر ىیڂ ایؼبى ي ي

دبی ثىوي اثشيا ایبن یټ ډإډیشی ىاىن ث ډكڇ ثبځبن وبډ ای ث ایبن وشه ي ى اين از ٽ آٹبی همیىی ى

وبډ ایى٦ ٽ ٽىوي ٽ آٹبی ډىي ثبځبن ثب سػ ث آىبیی ٽ ىایه اڅجش ډٺيډ ي ٽمال یبىڇ ویز ؿڂو ثى ډه

جی ډ٦چٸ ي هى آٹبی همیىی ث ٭ي ىاز ي ډىڇ ځ مب ا ډإډ ډیپىڈ ٽ اڅجش اين ډٹ٬ ٥ی ي ثى ٽ

ډأډ ډیپىڈ ٽ ث اسٶبٷ آٹبی ډى ډ٦ٶی ٽشیایی ي آٹبی ین اٽج ٵىؼبوی ي يډه مب .ث كٳ ایبن ډی ٽىوي

ي سڅیي وٶز ي ث وٶ، یئشی ي پڄ ىیي ي ث ډىب٥ٸ وٶز هی 3وٶ ىیڂی ي ٽ هىسن اوشوبة ډی ٽىیي هى مب 2

ايوؼب ٶ ٽىیي ي ي٬١ وٶز ا ٥ی ثپىیي ث ٥ی ٽ ډى اشٶبى اس ي ىيڅز ٹا وڂیى ي ډىڇ ى ډ٢یٺ ویٶشىي يڅی

مب وجز ث ا اويای اين ٹمز بی ٽ ثای ډىڇ از ٽ ډىڇ ى ٵب وجبىي ى اين ډى ٽب اوؼبڇ ىیي ایه ډب

ٽ وبډ ای از ٽ ث ر ا٭الډی ىاى ي ي ایه یئز ايڅیه یئز می ثى ٽ ى كٺیٺز كڄ ا٭الډی از

اوٺالثین ىاشىي ايڅیه یئز ایه یز ثى ٽ آٹبی ډىي ثبځبن ي آٹبی ډىي ډ٦ٶی ٽشیایی يآٹبی ٵىؼبوی ث

یي ىاوپي ٵىی ثى ي ایبان ډكڇ ىٽش ډيٷ ٭ىان ین اٽج ٵىؼبوی. ایىب آٹبی ډىي ٽب٩ڈ كیجی ا ا ابس

وٶ ثى. ؿن 3وٶ ث اوشوبة هى یئز 2وٶ ٽ 5يوؼب ٽ یبىڇ ډیأى ایه ااین ا آٹبی ډىي بڈ جبٱیبن ا سب

ٽى وپى ثبي آٹبی همیىی اا ىاز ٽ ډٮمال ابډی اٵاى ي ٽمش ثیبيى ي سيیغ ا ٽی ث ٭چز ایىپ وبډ ا ٽ

وٶ ىیڂ ي ڈ ډٮیه ٽىىي ي ایه یئز ٵشىي 2ٽ ي هثی ڈ ثى ي ثٮي ڈ ث ٭ي ی هى ايوب ځاش ثى ٽ اين

ثای سى٪یڈ ا٭شبثبر وٶز ي ایىپ سب كييىی ثشاوىي وٶز ا٭شبث ى ثٮ٢ی ػبب پش ث ي ث ډىڇ څ٦م وو ؿن

ى ىیڂ وٶز وجى اال ډىڇ ى ډ٢یٺ ثىوي ډه ی كبی ىاڇ ایىؼب ي ایه ډىډی ٽ ى ډ٢یٺ ي٬١ هیچی يهیڈ ي ث

ثىوي مب ثييویي ث ؿ ول هىن ث هىن ٽمټ ډی ٽىوي ي ؿ يكی ی ایظبځی ای ىایه ډچز ثى يٽبوی ٽ

سجيیڄ ث ػیبوبسی ٽىوي ٽ اين ػیبوبر االن ډىڇ اين يكی ی ایظبځی ي اين يكی ی څ٦یٶی ٽ ى ایه ډچز ثى

ثواىي هىبن هىبن ي ثووي ي ى اين كبڅز ث ى ٽؿ ي هیبثن ى هو وٶز اځ ٽی ډی ثى ډی ىاى ډی

ځٶز ډه ومی هاڈ ډه ىیيځٵشڈ ډه ىاڇ االن ثي ث مبیڈ ایه يكی...ایه ػیبن ٹجچی ثى.

ىويځبن اىی ٭ ٽىڈ ٽ ياٹٮب سی ایه ػیبن من ٥ثیىىيځبن ڈ ىان ٽ ډیجیىىي ډىي ډٮیه هيډز : ډؼی

ٵ ی ډٺيا ثٲ٠ ٽىوي ي ياٹٮب ىىوبٽ سؼث ای ٽ ډی ٵډبیىي ى ياٹ٬ ډٺبی ٹيیڈ ي ػيیي ډی هایي ؿىي ىٹیٺ

سٹٴ ٽىیڈ.

Page 98: Civil magazine 808 no 3

97

كبڃ ایه ا٭شبثبر ىاډى ا يی٬ ي ثى ي ث ػببی ىیڂ ڈ ٽیي ثى ٽ و و ډییڈ ػچ. ث :اشبى ډٮیه ٵ:

سٺیجب كبڅز ډوة ث هى ځٵش ثى ي ٥ی ثى ٽ ډوة ثى ي ىيڅز ڈ ٵچغ ٵچغ ثى ي یئز ىيډی ٽ این ډٮٵی

ي مب م ډیىبیي، ا ابسیي ىاوپي ٽىوي وبډ ای ثى ٽ ث ډكڇ ىٽش یياهلل لبثی وشىي ٽ ىٽش یياهلل لبثی

٭چڇ ثىوي ا اٵاى دبٻ ایه ډمچپز، ویز ثځای دي ٭ر اهلل.

وبډ ای ثب ث و این وش ي، ثب ث ر ا٭الډی دو ي ، ٽ آٹبی ىٽش لبثی ثب سػ ث ایىپ ا٭شبثبر

ٽ ډىڇ ٽمش يډ ثجیىىي ى ډاىی ٽمش آیت ثجیىىي ؿن ډاى ایه ځشى ي ثای هب٥ ایىپ سسیجی ىاى ث

ثى ٽ ډوي ثى ىیڂ آى ي ٱای ډىڇ آډبى وجب سمبڇ ؿی ب سٮ٦یڄ ي ثى ثىبى سٮ٦یڄ ي ثى ثب ب ډوي ثى

ي يكز ي ث ٭ىان ثيی ٭ىان سيكز آي ثى ا ایه ثبثز. ایه ثبثز يكز آي و ث ويٽبډین ىاب ثب ومی ثى

ثواڈ ثڂڈ ډیواڇ ثڂڈ ٽ یټ كبڅشی ٽ ٭یبن ٭مډی ثى ى ایىؼب ٽ كپډشی ا ډی ساوز ثپىي و میی ى

ٽب ثى و ؿیی ى ٽب ثى اين ډٹ٬. ثٮي ډبث من ٽ ى ډشه وش ثىوي مب ث اسٶبٷ ډىي ٭چی اٽجډٮیه ٵ،

ی ثبى ي ىي وٶی ٽ اوشوبة ډی ٽىیي ی یئشی ا سپیڄ ثيیه ي ی و٪می ث ایه ا٭شبثبر ثيیه ي ى ډاىی ٽ الڇ آٹب

از ػببیی ا ا٭شبة پش ث ایه ٽب ي ث ٭ي ثڂییي.

وٶ ثىیي؟ 5د مب س اين ٽمیش ی : ډؼی

ی ثبى وٶی ثىیڈ ٽ این سٮییه ٽى ثى ي ىي وٶ ڈ ځٶش ثى ډب ثچ ډب يآٹبی ىٽش لبثی ي آٹب :اشبى ډٮیه ٵ:

اوشوبة ثپىیڈ ٽ اين ىي وٶ ي ڈ ډب اوشوبة ٽىیڈ ؿن مب االن ١ج٤ ډی ٽىیي ي ایه ب وپبر سبیوی ایه ډمچپز از

ٽ االن ػء ٽبوی از ٽ ى ثي ویز ٽ ابډی ثبي ٽ ابډین ثبیي ثى ثب یپی آٹبی ىٽش ډيی ډمپه ثى

ډوبڅٶز ثب ٵاو ويځی ډی ٽىىي ي یپی ا ډجبیه ٹجڄ ا اوٺالة ثى ٽ ا ډجبیه هاشبان آاىی يىډٽای ي

، یپی ایبن ثى ي ی وٶ ىیڂ آٹبی ىٽش ٽب٩ڈ یىی ٽ ثاى ثٿ ىٽشاثایڈ یىی از ٽ ىٽشاثایڈ ىیپشبسی ب

مب ث هثی ډی ىبیي. ىٽش ٽب٩ڈ یىی ثاى ثٿ آوب ثى ٽ بثٺ ی یبىی ا ٹيیڈ ىاز .االن ڈ ى ٹیي یىی ي

كیبر شه يڅی بثٺ یبىی ٹجڄ ا اوٺالة ى ٽب بی ٵپی ي ډجبار اػشمب٭ی ي ٱی ىاشىي ي این ڈ هیچی ډٶیي

ایه یئز ا ڈ ځاشیڈ ٽمیش ی سى٪یڈ ا٭شبثبر. ډىشوت آٹبی همیىی ایه وٶ ي ډب اڈ 5ثای ایه ٽب. ایه ي یئز

اڈ ي ثى ثىبث ایه ډير ؿىي ډبی ٹجڄ ا اوٺالث ي آٹبین ڈ سیت ٽىوي ثىي ث ٭ىان وه ځی اين یئز ثىڇ ي

ٽب بی ايوؼب..

ى اوٺالة وي ثى، ىش؟ : ډؼی

ى. ډه ډيی ىٵش سمبڇ ایه ػیبوبسی ٽ ډىشی ث اوٺالة ډی اوٺالث یٮىی ى آشبو اوٺالة از.ٹجڄ ا :اشبى ډٮیه ٵ:

سلٺیٺبر ي اشبوياىبی ٵىی بډبن ثوبډ ثىڇ . اين ىٵش ا هى بډبن ثوبډ اال سٮ٦یڄ ي از ي ٹجڄ ا اين اال

ش اڇ ي ٭مچب ڈ كبال ی مـیه ډإډیشی ىاى ي ٭مال ڈ ث كبة هى ثىي ڈ ى ػیبن ا٭شبثبر ايوؼب ٵٮبڅیشی ىا

وٶ ثى سب ډٹٮی ٽ اوٺالة ي ىیڂ ډه ػئیبس ي ڈ 5ٽب ٵڃ سبیڈ ثىي ڈ ايوؼبز. ث كبڃ ایه ٽمیش

یبی ویشیي، ثىبثایه ايوب ى ومیڂڈ ثای هب٥ ایىپ آوب ثب ى ػبی ىیڂی. اىی مب ثیش اىی ٵىی از ي بو

ػبی ىیڂ ثبیي ځٶش ث . اوٺالة ٽ ي ث كبڃ یټ ي٩یٶ ای ث ٭ي م ثى ٽ ډب جی ٽ ډىڇ یوشه سی هیبثبن

ب ي كپډز و٪بډی ا پشىي كپډز و٪بډی ا٭الڇ ډی ٽى ٭ج ي ډي ا ډمى٫ ډی ٽى ډىڇ ٭چی ٹڈ اين، ثب ىشی

آٹبی همیىی ڈ ىاى ثى، یوشه سی هیبثوب ي اال م ؿی ي ي م ١اث٤ ا پشىي. هة ډب ڈ ى من ډلچ ٽ

ٽمیش سى٪یڈ ا٭شبثبر ثىیڈ ي څل٪ ڈ اكشمبڃ ایه ىاز ٽ ثیبیىي م ا ثڂیوي ي ثپىي یب ي١ٮیشی دی ثیبى. ثب

یڈ ي ډه اين ډٹ٬ ٭٢ ای اوٺالة وجىڇ. ای اوٺالة ٽ سپیڄ ي ثمه ډی 22ایه يكی ث كبڃ ډب ياى

ډشٽب ډی یىه ثب ای اوٺالة ٽبثیى ايڅی ، ؿن ثبیي كبال ثبیي يى ى یڈ ا ث سٶیڄ ومی ځیڈ ایه ډ٦بڅت ي.

Page 99: Civil magazine 808 no 3

98

ثب اين ٭ؼچ ای ٽ ډػى ثى يٹجچ ثمه یٮىی یټ ي ثٮي ا اوٺالة 23ای ي ډٮیه ډی ٽىىي ي ډىي ثبځبن ى ي

وٶ ا ث ٭ىان 7ڈ اڅجش لجز ي ثى ثب ډبب ٽ ی مـیه ي١ٮیشی ز ي ثبیي ثذییي. ډىي ثبځبن ٵٺ٤

ثب وٶ ا ډٮٵی ٽى. اين ډٹ٬. یٮىی ثٺی يار هبو ب ا 7ٹجڃ ٽى ثى ي ایه سٮییه ٽى ثى ي ای اوٺالةيیسب

وٶ ؿن اين ؿیی ٽ ډث٣ ث ډه از مب ډی 7ث ىوجبڃ ډی ځشىي ٽ ؿ ٽبوی ي اوشوبة ثپىىي. ث كبڃ ى ایه

وٶ ثب چیٺ ای ٽ ډكڇ ډىي ثبځبن ى اوشوبة يای هى. چیٺ ا ڈ ایه 7هایه ؤاڃ ثٶډبییي ى ثیه ایه

ثبیي ايال ى ىشڂب هى ی اكشاډی ىاش ثبي اين ٽی ٽ ډٮیه ډیپىڈ ي ث ثى ٽ ؿىي ٣ ا ډی ځا ي ډی ځ

ٽب بی ډث٣ ث ىشڂب هى ياى ثبي ٱی ا الكیز ي ػي ٭اډڄ ىیپشبسی وجى ثب ي اڅی آه. ای٦

ای يای ډیپى ٵٺ٤ ثای ومو ډی ځڈ ایىؼی ثب من ای اوٺالة ځاش ثىوي ثىبثایه این اوشوبة ايڅی ٽ ث

وٶ ايڃ ثىوي ي ؿ ٽبوی ثٮيا ا١بٵ يوي، ٭مډب ؿی ثى 7ٽ ثجیىیي ٽبثیى ای ايڅی ٽ سپیڄ ډیين، ؿ ايوبیی ٽ

ځبن، ٽ ا ىشڂب بی ىاهچی هى اين ياسوبو ب ثبي. ايڅیه ډإڅ ای ٽ ثبځبن ىاز، اين ډٹٮی ٽ ډىي ثب

من ايڃ، یٮىی ٹيڇ ايڃ ي ث ډی ىاز ډی ځٶز اين ٽ ٽی ٽ ډی آیي ى ی ياسوو ای یبى ډیڂی ویز. ثیبى یبى

ثڂی يٵالن ثپى ي ٽ هٽـ ی ىيی ویز. ثىبثایه ى ىاهڄ هى ىشڂب ثبیي ی ا٥ال٭بسی ىاش ثبي؟ ٽب ٽى

ڃ ىاش ثبه. ثب اين سسیت ډیبن ػچ. ایه ٵپ، ٵپ ثیب هثی ثى . ثمو ایه كٳ ثبىي ي ىشڂب هى ڈ اي ا ٹج

ثای آیىي ډمچپز. ػبڅت از ٽ آٹبی ډىي ډ٦ٶی ٽشیایی ٽ بڃ ب ى يار ډپه ثى ث ٭ىان يی ډپه

اثشيا ٵډىیه ٽ وٶز، وٶز، هیچی ثٮي ي اوشوبة ٽىوي. ثىي ا ث ٭ىان يی بډبن ثوبډ ډٮیه ٽى ثى یٮىی ډه

ىاشبن ىیڂی ىا. ث ٭ىان ئی بډبن ثوبډ ؿن بډبن ثوبډ اين ډٹ٬ ث ایه سسیت ثى ٽ ث ٭ىان يی ډبي

ٳ ىی ډی ثى ي اىا ٽىىي بډبن ثوبډ. ؿن ی ياسوبو شبىی ثى، ثوی ى كٺیٺز وجى ثىبثایه ثو ب ثبیيك

ىاشىي ىثب ی ٽببی ثوبډ یی ډمچپز ډه موؼب ډىي یٴ ٥بی ٹيیىی ٽ بڅب ى يار ا ثى ث ٭ىان

يی ا ډٮیه ٽى ثى. ډى ثځای ث اڈ آٹبی ډىي ٭جب سبع بڅب ى يار ویي ي ى ثٷ ایه ډمچپز اثٸ یبى

ي. ډی هاڈ ثڂییڈ ٽ ى ایه ٽب ٽ ډىي ثبځبن ډی ٽى، ٽبی ثى ٽ ایه سػ ي ىاز ىاز. ایه ي يی وی

وٶ هة اٽبوی ثىوي ٽ ا بځىاو ثىوي یب ى 7وٶا ډٮٵی ٽى، ایه 7ثمه ، 23ىٹز ي ىاش ثب. ثىبثایه ي

إٶڈ شڈ ٽ ٥الوی ډی ٭١ڈ. ث كبڃ ایه إن ويڃ اوؼمه االډی ډىيیه بثٺب ثبب ٽب ٽى ثىوي ي ډش

ييى ثىي ي ى ىيڅز .ٽ ډی ٵډبییي ؿ٦ ي ٽ ياى ىيڅز يیه. ث ٵپ ایه ڈ ياى يیڈ ٽ ث ٥ ډٹز. اممن

ثى. ىڇ ث من ىيڅز ډٹز ثى . هىډن، هىډن ي ډٹز ډی ىيوشیڈ. ډه وب ٭الٹڈ ث ٽببی كٵ ایڈ ثیش

ٽبب ز. ي اين ٹمز سبىٳ يځباز ي اكب ډئڅیز ي ٭الٹ ی اػشمب٭ی ٽ ډػى ثى.ثىبثایه ث ایه ػاة

مب ٽ ډی سوشڈ ى یټ ٽچم ثڂڈ ثب ایه سيثیثیبوی ٽ ىاشڈ بیي ىاى ثبڈ.

Page 100: Civil magazine 808 no 3

99

مب سب ؿ بڅی ى ىيڅز ثىیي ؟: ډؼی

بډبن ثوبډ ي ٭ ډی ى ٽ ثىي بیي ى كييى ٶز ډب ى بډبن ثوبډ ثىڇ ث ٭ىان ډبي :اشبى ډٮیه ٵ:

ثىػ. ډئچ ای ثىبڇ ډئچ ی وٶز دی آډي ى ىاهڄ ىيڅز ي ډپالسشی ٽ ایؼبى ي ثاله ډىي ثبځبن و٪ی

و٪ ووز يی . ي ٽييڇ ٽز ٽز ث ایه سسیت ثب ي ىاز ٽ ایه اال ډٮىی ويا ٽ ٽببی وٶشی م ثیبى ی

یټ ياسوو ای الډ سپیڄ ث، ٽز ځب ٽز وٶز یب ٽز دشيیمی ایىبي ی ثبڃ هى ثڂی ي ؿشی ثای

يوب ٽشبی ٭بډچ ايوب ثب .ٽببی یبی ي ٽببی ٽالن ي ٭مي ي ي ثوبډ یی ي ایه يار وٶز اوؼبڇ ډی ىي ا

ډی ؿن سٺیجب من ډبن ٶز ز ډب ٹجڄ ا اوٺالة ٽ سډیڈ ډی ٽى 1358شىي. ثىبثایه ثٮي، كييى ی

آٹبی ډىي ثبځبن ٽبثیى ي . ى ایه سډیڈ، آٹبی ډىي ٭ر اهلل لبثی ي ث ٭ىان يی ډبي ئی بډبن ثوبډ ي

ي ثىي ي ث ٭ىان ایىپ سإی يار وٶز ي يی وٶز ى كٺیٺز ایه ډإډیز ي ث ډه ىاىوي ٽ ى ايوؼب ثىػ ډی ځا

ثىڇ. ايوؼب ٽ ثىڇ ، ػیبن اىاډ دیيا ډی ٽى ٽ ث اشٮٶبی ډكڇ ډىي ثبځبن ا ووز يیی ٽیي ډی يڅی

ىاز ٽ ی ډٹ٬ څ٦م ای ث اوٺالة وو ایه اشٮٶب . ایه اشٮٶب ١مه اشٮٶب ډكڇ ډىي ثبځبن اا ث ایه

١يسب ث ٭چز هیچی ډبئڄ ٽ اين ڈ ىیڂ ی ٵڄ ی ٽشبة وجز ث ٽييډ وز يځٶز ، ثب ډی ډویڈ ایىؼب . ڈ

ثیبی ٹ٦ ایز ا آن ایىؼب داوش ځٵش ډی ٵى از . یٮىی ایه ؿیی ٽ ډه ث سييیه ډی ځڈ یټ ٭ب ي

ؿیبیی ٽ ځش ث كبڃ این اا ایه ثى سب ٹجڄ ا ایىپ يار وٶز ي ډب سإی ٽىیڈ ٽ ای اوٺالة ي

ٽبثیى ى كٺیٺز ث یټ پچی و ى ڈ اىٱبڇ ث يڅی اىهبڃ ث یٮىی سٮياىی ا ياء ث ای اوٺالة ثين ي سٮياىی ا

ای اوٺالة شه ى ٽبثیى ثیبن ي وشیؼشب یټ مبىڂی ډػى ثب ى اين مبىڂی ٽ اٵاىڈ كبال ٽبوی ٽ ى

ډٶڄ ٽ ثواڇ ٭ ثپىڈ ؿ ٽبوی ثىوي ي ؿ مز بیی ځٵشه . ډه ٵبٽش ډی ځیڇ ي ومی ځڈ هيډششن يڅی اين

ىشڂب ىيڅشی ثىڇ ، بډبن ثوبډ اين ډٹ٬ ايڃ ثىڇ ايوؼب ؿیی ٽ ډث٣ ث ثىي ثى. ایه ثى ٽ ثىي ١مه ایىپ ى

یٮىی ؿب ډب ثٮي ا 58ي اىا ډی ٽىڇ . ٭٢ ای ااين سبین ډی ڈ . یٮىی ى كٺیٺز بیي ى كييى سی ډب

ٹشی ځش و ي څ٦م ای دیيی اوٺالة ي ث ایه ػز ى ای اوٺالة ثىڇ ي این ا٭شٺبى ثى ډىي ثبځبن ٽ ي

Page 101: Civil magazine 808 no 3

100

ثو ایه ویلز ي ډی ٽى كشی ث يا ڈ ی مـیه سی ٽى ٽ مب ډی ډویي ٽ ٽبثیى ی ثٮيی سپیڄ ث .

ٽبثیى ی ثٮيی ووز يی وياز اڅجش ث اڈ ٽبثیى ی ای اوٺالة ډ ي اين ڈ كبال ؿ٦ ي ٽ اال اشٮٶب

ي ٽ ی مـیه سمیمی ځٵش ي ايوب ثمبوي ي ايوب ي ڈ ثب ډی هیچی ي لجز ٽى يڅی ث ىاى ي ي ؿ٦

كبڃ اين ٽبثیى، ى ایه كبڅز ڈ ای اوٺالة سؼيیي اوشوبة ي یٮىی سٮياى ډٮیه ي ي ی ث كبة سډیمی ى

يی وٶز ثىي ثىڇ . ى ای اوٺالة ڈ ٽ ثب يػى ىاهچ ي ي ڈ ٽبثیى ی ػيیي سٮییه ي . س ٽبثیى ی ػيیي ثب

ى ایه مز 1359ایىپ سډیڈ ي ثى ثىڇ ايوؼب ي ػیبن اىاډ دیيا ډی ٽى . ؤاڃ ٽىیه سب ٽی ثىڇ ؟ ډه سب ی

ثىڇ ي يار وٶز ي اىا ډی ٽىڇ.

ىڂبډی ٽ اوٺالة م ىاى یټ ٥ٵبوی ث يػى ايډي ا س١یلبر هیچی ٽبډچی ٵډىیه . د ايو٦ ٽ ډو ى: ډؼی

ثبثز ایىپ مب ى ډٲچ بی ٵايان ي ا ثبثز ايوپ اكب ډئڅیشی ٽ ډی ىیيیي اين بڅب ویب ز، ياى ىيڅز يیي

ى ايوؼب ثىیي. 59يسب بڃ

شوبة ي ثىڇ ثای ډؼچ يڅی ى ا٭شجب وبډڈ ى ډه او 59وؼب ثىڇ ي اڅجش ٹجڄ ا ى اي 59سب بڃ :اشبى ډٮیه ٵ:

ډؼچ وڂش ثى ي ى ٽبثیى ػيیي ڈ ویډي ثى وبځی ثىیڈ ٽ اىاډ ٽب ثيیڈ . ډئڅیز يار وٶز ي ىاش ثبڈ.

ثىي... 1362ڃ بڅ ثىبثایه سب ب 4ٽ ا٭شجب وبډ ی ثىي ى ډؼچ سیت ي يىي ی ډؼچ 1359ىیڂ ى ی

مب ثیش سب بڅبی ىیڂ سی ثلض یبی ثىیه؟ 62ث و٪ ډی سب ایه ډٹ٬ سب بڃ : ډؼی

ثچ ثٮي ا ډؼچ ىیڂ ډه ٽب ىيڅشی وياشڈ ث ایه سسیت.. :اشبى ډٮیه ٵ:

ډٺيا آيڇ س ډی ويځشن... ااين سال٥ڈ ايڃ اوٺالة ٵبچ ډی ځییي ی یٮىی سٺیجب ډی ځٶز ی ډٺيا: ډؼی

ڇ یب ی.. اهاػ ٽى ثىن ا ډي يى ي ثلض ي ٱی. ايډي ځٶز ډبي ا ډي ثیين ٵبچ ډی ځی :اشبى ډٮیه ٵ:

ډی ډی ځیڈ ٵشیڈ. 62ډیواز ثڂ ٽىن ځٶز ٵشیڈ ى كٺیٺز ډبي ا ډي ثیين ٵشیڈ بڃ

ٲڃ ثىیه .من بډبن ثوبډ ي ثىػ.؟ٽؼب ډ 62بڃ : ډؼی

ډه ٹجڄ ا ایىپ اال ثڇ ډؼچ من ډٹ٬ ٽ يی وٶز ثىڇ ډكڇ ٭ر اهلل لبثی ڈ بډبن ثوبډ :اشبى ډٮیه ٵ:

ؼچ ډی ثى ؿن ډه ٽبیاىایڈ بډبن ثوبډ ثى اين ډٹ٬ ي ډير ثبوشڂی ڈ یي ثى ي ااڇ ىاشڈ يٹشی ث ډ

ڇ كٺٷ ډؼچ ي وڂیڇ ایه ثى ٽ ٹجڄ ا اين ا این ها ٽىڇ ډبي ثبوش ٽى ثىبثایه ثبوشڂی ثىي ث ٹچڈ

ىيز ٭یڇ ٽ ډكڇ ي االن ثى.ى من ډٹ٬ ثى ٽ ى ډؼچ وٵش ثىڇ ي ى ىي ی يار وٶشڈ ثى . د

ډؼچ ي ډیبڇ ثیين ثبوش شڈ ي كٺٷ ثبوشڂی هىډىاڇ ډی ځیڇ ا ىيڅز ثىبثایه يٹشی ٽ هال ډی ڈ ا

ي ٽبډىي ىيڅز ىیڂ ویشڈ.

یٮىی ا اين بڃ مب سب االن ثبوش شیي؟. : ډؼی

ثچ ثب وش شڈ. :اشبى ډٮیه ٵ: -

یؾ ځو مز یب...: ډؼی

ى ىشڂب ىيڅشی هيډشی ډی ٽىڈ ایه ى كٺیٺز اٵشوبیز ي ث ر ایىپ مشی وياشڈ اځ ڈ :اشبى ډٮیه ٵ:

ډبي ای ي ٽمپی ثب ث ػبیی.

Page 102: Civil magazine 808 no 3

101

سٺیجب سب االن ى ډیى ی ډىيی ٭مان ؿ 62كبڃ ډی ها یڈ ثیڈ ث ایىپ مب ى ایه بڅب یٮىی ا بڃ : ډؼی

ىويځبن ي ثیىىيځبن هىډن ٭ ډی ٽىڈ ٽ آٹبی ډىي ډٮیه ٵ هيډبسی اوؼبڇ ىاىیه .ډه ی دی ډیى ای هيډز

ډی ځٶز ث ٹڅی دي ډىيی څڅ ى ایان شه ؿن ى سييیه ايڅیه آییه وبډ ب، ايڅیه ځابر ٭چمی می ى

ىاوڂب دچی سپىیټ ي٫ ثاث څڅ بی طجز ي ى ایان ث ر ٭چمی این وٺ ىاشىي ي ٹجڄ ااوٺالة ڈ ٽ ا

2800ي 519ي اين سيی مب ى ى ډىيی څڅ ي مـىیه ىهیڄ ا اشبوياىب ي آییه وبډ ب ا ػمچ اشبوياى

آییه وبډ ی ثشن ایان ،ى ياٹ٬ ثىیبن ځاان ي دبی ځاان اين آییه وبډ ب اين اشبوياىب ثىن سب ث ٽىن. هة ډی

ا ایه ثو ډبكج ث ثٮي ثیش ى ایه ډیى ب لجز ٽىیڈ ي ایىپ ث كبڃ ا ػمچ ډاى آییه وبډ ای ٽ هایڈ

مب ٽب ٽىیه . كبال ث ٥ ٽچی یټ سبیوـ ای ثٶډبییي ٽ ايڅیه آییه وبډ ای ٽ مب دبی ځای ٽىیي ى اسجب٣

ڈ ثبیي ثب اكشمبال . ؿ بڅی ثى؟. ثٮي ث سسیت ثیبیڈ ىيو ث ىيو ډىيی څڅ ي ثلض بهشمبن ي ډلبجبر ب

ٵپ ٽىڈ يیای ؿبڇ. ثىبثایه ا اثشيا ي٫ ٽىیڈ .مب ايڅیه اشبوياى ي 2800آییه وبډ ب ي ډي ٽىیڈ سب آهی ٽ

یپی ا ٽمیش ی سييیه دبیبن وبډ ثٶډبییي ٽی ډٺار ډچی ٽ ىين وٺی ىاشیه ؿ ث ٭ىان دبی ځاي ؿ ث ٭ىان

ثى ي سبیوـ ؟

ث ٽب كٵ ای ثذىایڈ ي ايو لجز 00:36:57هة ي ىیڂ ا اين ثو ییه ي سچوی ٽ ىاشیڈ :اشبى ډٮیه ٵ:

ن، ډظڄ ایىپ اين ىٵٮ څڅ ثییه ا ز ثٮي اي 1341ی 10ى كٺیٺز. 1341ثپىیڈ. ایه ثهى ډی ٽى ثب بڃ

ډین بی یوپ ي ثای مب ځٶشڈ . ډین یوپ ٽ ډیبى ي ثی ډیپى بهشمبوبی ایان ي، ؿن ٹجڄ ا اين اال

48ډظڄ ایىپ، 1348ٽ ډی 1957ث ر ٭چمی ٽمش ثی ډی ٽىوي . ٹجال ڈ هيډششن ٭ ٽىڇ ٽ بڃ

. ٽبوی ٽ ثی ٽىن ثٮي ثب من یئز سبؿیىبیش ي بځیاا ادىی ثىوي ی آٹبی بيع می څڅ مبڃ ز

اوڂچیی ثىوي ایىب ثىن ي ث ر اػمبڅی ثی بیی ٽى ثىڇ اډب ى ډظال اشبر كبثی ووى ثى .ثٮي ڈ

ن. اډب ثب و اییه وبډ ای ىایڈ ي و ىش اڅٮمچی ىایڈ و ال دی ډیبى ثب ی سپوی ی ٭ي ډیو 40ي 1339څڅ بڃ

اال ٽی سػ ای ث ایه ډئچ ىا ىشڂب ىيڅشی. ياٹٮب څڅ ڈ ا اين ديیي بز ٽ يٹشی ډیبى ثای ی ډيسی م

ثیب 1341ن ډی.څڅ بڃ ي ځڇ ډیپى یب ځڇ ٽب بی ډث٣ ث ثببی ي ٱی ډیپى. ثٮي ا ډيسی م یبى

سپبن ىىي ثى ډین بی یوپ ڈ ٽ آډبى ثىوي. ثای ايڅیه ثب یوپ ډیډي ایىؼب. ی ډیوی ډث٣ ث آٹبی

ديٵ آډجی ا ایمذیبڃ ٽبڅغ ىاوڂب څىين ثى ي ی ډین ڈ ډث٣ ث، اين ىٵٮ ٭ ٽىڇ څپی ي ىدٺ ثى.ىدٺ

وی ثىوي ٽ ایىب ا ٥ٳ یوپ ډبډ ډ٦بڅٮ ي ثىوي. ايڅیه ؤاڅی ڈ ٽ دی ډیبى ایى ٽ مب ؿ ډٺاسی ٵا

ىایه ؿ ډی ٽىیه؟ ى ډٺبثڄ ایه ثهى ٽىن ٽ، یـی ویز . ایىب ىوجبڃ ی ا كچی ثىن ٽ ثبیي ی ٽی ی

ٮ ثپىیڈ؟ ی ډپالر ایى٦ی ډػى ثى.ىشڂب ٵىی ډى اكشاډی ٽ ى ىشڂبی ثبیي ایه ٽبي اوؼبڇ ثي. ث ٽی ډاػ

ډمچپز ثى ي ډیي ي كبة ثپىیڈ بډبن ثوبډ ثى اين ډٹ٬. ي ثباله ىشڂب ىیپشبسی ډلمي ١ب ب ډی ٵمیي

ٽبي ثپى . يڅی بډبن ثوبډ ٽ ثوبډ یی ثای ډمچپز ياػج. ایى ډی ىيوز. ٭ٺچ ث ایه پڄ ډی یي ٽ ایه

،ىٵش ٵىی ىاز ، ىٵش ٵىی ڈ هة ٹجچ ډشإٶبو ى اهشیب هبػی ب ثى. ثیش ٽبىببن هبػی ډیډين ایىؼب.

ایه ڈ ٽببی ٭ماوی ٽ ډی هاز ث . ډ٦بڅت ػيیي ي سپىیټ ػيیي. هة ثاله ٭ٺچن ډی یي ي ئی بډبن

ثاكه اثشبع ٽ ځش ا ډٮبیجی ٽ ثا ٽ ډی ٽىىي يڅی ث كبڃ ٽی از ٽ ىویب ىیيز، ډشػ ثوبډ اډظبڃ ا

ز ي ؿڂو ثبیي ا و٪ ىيڅدمىز یټ ډمچپز ٽب اوؼبڇ ث. ث كبڃ ي ایه اب ٽبىببن هبػی ڈ ىاز .

ډػى ثىوي. ایه ٽبىببن هبػی ي ی ٭ي ٽبىب ىاهچی ثىبثایه ى بډبن ثوبډ ی سٮياى یبىی ٽبىب هبػی

ث كبڃ و٪ ډیياىوي ي ٽببی ډىيیه ډبيی ٽ ثب اين ډىيیه ډبي اٽظ هبػی ثىوي كشی ىىي اثشبع

ى ٭ ډی ییچي آډیپبیی ث41:45سب ډىي ډبي ٹی هبػی ی ٽٽ آڅمبوی ثى 4ډمچپز سٺیڈ ي ثى ثیه

Page 103: Civil magazine 808 no 3

102

ى ٽ ا ٵاو ثب. ث كبڃ ايوڈ ثای هب٥ ایىپ سای ثب ا م ػبی ىویب ځٵش ثى ٽ یبشڈ سٺیجب ىاهڄ ایه

ٽب كٵ ای ي ٵىی ي ٭مان ي آثبىی ي ثى اين ډٹ٬ .

آٹبی ډىي د ىڂبڇ ايڅیه اشبوياى آییه وبډ ب..: ډؼی

بال میى ډی هاڇ ٭ ثپىڈ هييسشن یٮىی ثبیي ډٺيډ ٭ ٽىڈ هييسشن ٽ اال ؿ٦ ي ٽ ك :اشبى ډٮیه ٵ:

ث ٵپ ايڅیه اشبوياى اٵشبىن . ى بډبن ثوبډ ی ىٵش ٵىی ثى ایه ځي یٮىی ډبيیه هبػی ي ىاهچی ي ٽ ڈ ٽ

ىي اٶیب ڈ ئی بډبن ثوبډ ي ثى. ډيی٭بډڄ بډبن ا هبع ډیډي ي سلیالسی ىاز ي وڂب ډی ٽى ډكڇ ډ

ثوبډ ثى اين ډٹ٬ ي ٽ ډیډي ى كٺیٺز ػبیی ٽ ثا اوشوبة ډی ٽى ثیش ىٵش ٵىی بډبن ثوبډ ثى . ىٵش

ٽ اشبى ىاوپي ٵىی ثى ٵىی سٺیجب یټ ډػٮی ي ثى ثای یب ز ایه ىٵش ي اىا ی ایه ىٵش ڈ ډكڇ ٶی اٶیب

ي اویز بی ٭چمی ي ثػش ی ایان ،ډىيیه ثبالی ایان ثى. ٽی ي ٽ اوشوبة ٽى ثى ثب ا ىيشبن وىیپ

ٽ اشبى ىاوپي ٵىی ثى ٽ اشبى هى ډه ڈ ثى اين و، آٹبی ډىي اثاكه ثىیب ثى . آٹبی ډىي ثىیب ث

ئی ځي ډبيیه ٵىی ثى ٽ ثٮيب ث وبڇ ىٵش ٵىی ..یئز بی یوپ ثب این سمب ځٵشىي ٽ اال كبة ث ٭ىان

ثیبیه ی ٵپی ثپىیي .مب ډمچپششن ی مـیه وٺی ای ىا ٽ ایه ڈ څڅ بی ثٿ ىایي ي یؾ آییه وبډ ي

ثىي ث ډیبن ډیبى ىيشبوی ډظڄ اين آٹبی ډىي بڅلی ٽ ا ٥ٳ ډٺيډبسی ى ایه ډى ويایي. ى اين ػچ سبىٵب اڈ

يار ډپىمن ډإډ ايوؼب ثى ي هى اين آٹبین ا یوپ ثىن آىبیی ٽ ثب ډه ىاشه.

ډی ٵډبییي؟ 48بڃ : ډؼی

شه كبال ؿی ډی ٽ ایه ٹ٭ ث وبڇ ، ی امی ډیبى ي سٺیجب ثبالسٶبٷ ايوبیی ٽ ايوؼب و41و ایه بڃ :اشبى ډٮیه ٵ:

ډه اٵشبى كبال دیىبى ډیپىه ٽ ډه ثیبڇ بډبن ثوبډ. ډه بډبن ثوبډ وجىڇ اين ډٹ٬. ثبوټ بهشمبوی ثىڇ ٽ ث

كبة ډیاص ډكڇ ىٽش ډيٷ ثى.

Page 104: Civil magazine 808 no 3

103

ثچ ٽبډڄ ى مب ی ٹجچی س١یق ىاىیي : ډؼی

ى ايوؼب هيډز ډی ٽىڇ ثٮي سٲییاسی ي ي ډی هاشڈ ا ٽببی ىيڅشی ثبڅپڄ ثیبڇ ثیين ثچ. ډه اال :اشبى ډٮیه ٵ:

من ډٹ٬.آٹبی ډىي ثىیب ث ډه دیٲبڇ ډیي ٽ ثیب ډى ثجیه ډه ٵشڈ ايوؼب. ځٶز ډبیچی ٽ س ثیبی ایىؼب ډب ی مـیه

آییه وبډ ثىی ثای څڅ ی ایان . ي ډه ڈ ى كٺیٺز ډپچی ز ي س ثیه ایىؼب ي ٽبر ڈ ٵٺ٤ ایه ثب ٽ س ی

هیچی اشٺجبڃ ٽىڇ ي ىیيڇ ٽ ٽب ډى ٭الٹ ز ي ىيشڈ ىاشڈ ایه ٽب ي .ي٫ ث ایه ٽب ٽىڇ . اثشيا ١مه

ډه یټ ، و ډ٦بڅٮبسی ٽ ډی ٽىیڈ ایه ٥ٳ ي اين ٥ٳ ي و ٽمیش ای ىاشیڈ و ډبيی ى ایه ډى ىاشیڈ . اثشيا

ډٺار، ثچپ ث كبة ىشا٭مڄ ٥ی ثای بهشمبن بی آػی سی ٽىڇ ایه ڈ ث سی ی ډكڇ ډىي ثىیب

ثى ځٶز ٽ ، ثیش بهشمبوب ی ٽؿټ ، اال ثلض ٽؿپ ډی ٽى، بهشمبو ٽؿټ ډپوی ٽ ډػى ایىب، ث

ث .ايڅیه ؿیی ٽ ډه سی ٽىڇ ي سپظی ي ا ٥ٳ ىشڂب آٹبی ډىي ثىیب كبڃ ی ځبیي الیىی ثان ثبیي ىاى

څڅ ي بهشمبوبی ډپوی ٽؿټ ثى ٽ سی ٽى ایه ثب سؼث ای ٽ يی څڅ بی ایان ي يی ډپالسی ٽ ز ي

ي ي ثب ډ٦بڅٮ ی ایىپ بییه ى ػببی ډوشچٴ هب څڅ ی ثییه ا هیچی ډؤط ثى . ی اڅبڇ بیی ا ايوؼب ځٵش

ؿپب ډی ٽىىي ي ٵٽ ڈ ي ثى يی بهشمبوبی ثب ډبڅق ثىبیی ٽ سٺیجب ٵڄ ڇ آییه وبډ ٽ االن ڈ ى

ډاػٮ ډی ٽىیي اڄ ډ١٭ ثیش كڃ ي ك من وی ډث٣ ث څڅ ي بهشمبوبی ٽؿټ

ٵډبییي؟ي ډی 2800: ډؼی

ثب سٲییاسی ٽ ٽى ى كٺیٺز ډڅى ايو. ث سيیغ ث سٲییار س١یلبر ي سٶیی دی آډي 2800كشی :اشبى ډٮیه ٵ:

.يڅی اين ثى . ایه ى كٺیٺز ډجىبی آییه وبډ ىز ٽىن ي ٽ اوؼبڇ ډی ىاىیڈ آییه وبډ يڈ ثب سٮياى ډلييى اٵاىی

ثپىیڈ ٽ ډ٦بڅج ثىي سی ثپىڈ ثٮي ثیبڇ ثی ٽىه ايوب و٪ی ىاوي و٪ی ثين ٽ ډٮمال ٽ ډب ډی سوشیڈ ى٭ر

و٪ یبىی وجى ث ػز ایىپ ا٥ال٫ یبىی اين ډٹ٬ وجى ا ډئچ ی څڅ.

اڈ اين آییه وبډ ؿی ثى؟ ام ىٹیٺب ؿی ثى؟ من آییه وبډ...: ډؼی

ه وبډ ي وڂٶشڈ ثای وشه آییه وبډ اڅبډی یٮىی ىز ډبی ای ٽ ډب ىاشیڈ من وی څڅ ى آیی :اشبى ډٮیه ٵ:

ي بهشمبوب ډپوی ٽؿپی ثى ٽ سی ٽى ثىیڈ اين ثى اين ډ٦بڅت ثى ٽ اين سٺیجب ثبىی ډث٣ ث بهشمبوبی

ه ثى ٽ ى ډى ډلبج ي ي ډلبج سٮییه ١یت څڅ... ډشيايڃ ىډمچپز ى اين ډٹ٬ ى ث ډی ځٵز ثٮي ویب ث ای

ىيډیه ٽبی ٽ ډه اوؼبڇ اين ډٹ٬ ى ایه ٵبچ ٽ سلز ٭ىان ثلظی اػ٬ ث سٮییه ١یت څڅ ى ایان . ثجیىیي ډه

ٵش ثىڇ ي اين ؿٺي در ثىن اين ډٹ٬ ٽ اال هة ى بی ػبډٮ ڈ میه ٥ثى ى اده ڈ ٽ ډه ث كبة

ىي ي ځيوي ثىڇ دی سبؿیىبیش میه ٥ ثى. ی ١یت څڅ ثای ڈ ٽ ىاشه یٮىی اين ډٹ٬ م در

یٮىی ؿی 00:49:18ثىیڈ. ثىبثایه ؿ ١یت څڅ ای ثڂییڈ . ١یت څڅ ي ڈ هیچی بى سډی ٽىڇ اين ډٹ٬

ڇ بهشمبن ثٮي ثڂیڈ ویيی ػبوجیه ؿٺي. اال ثلض ویيی ٹبئڈ وبی ا څڅ، ایىب یٮىی ی ١یجی ٽ ثویڈ ث ػ

ډ٦ف وجى اين ډٹ٬ . ډوب ٽ ډب ى اين ٵب ىایڈ لجز ډی ٽىیڈ.

ډظال یټ ىم یب ؿٺي؟ : ډؼی

مـىیه ایىؼب ي ثز ثيڇ... ډه هيډششن ٭ ډی ٽىڈ ى اده كشی سٮياى ٥جٺبر بهشمبن ي. ډه :اشبى ډٮیه ٵ:

سٮياى ٥جٺبر بهشمبن ي ډلييى ٽى ثىوي .یٮىی ىیي ، ایه ىیي ثى ٽ ىیي ٹبون ځاان ډٺار ویبی ادىی ایه ثى

ٽ څڅ ث بهشمبن بی ثچىي آیت ثیی ډی و ی مـىیه ىیيی ىاشىي. هة ؿا؟ ثای هب٥ ایىپ اين ؿیی

ٵپ ډی ٽىوي ػڇ بهشمبو. ثىبثایه آیت ثیشی ډی ثیى ؿن ویيی ثیشی ثاين ياى ډی ثىبث ایه ي ٽ ٽ

ٵ، ٵ١ ډپبویپ ویسىی اٳ ډبيی از ثب اڇ ځبډب ثىبثایه االن ثجیىیي ځبډبی ایه كٽز ؿی اال ثلض ث ر

Page 105: Civil magazine 808 no 3

104

ی ٽ هيا ثیبډ این ي ډه می ثب سؼچیچی یبى ډی ٽىڈ ا ىایىبډیټ ٵپ ٽىن ى اين ډٹ٬ وجى ٽ ډه ى ډٹٮ

سبؿیىبیش. اي ډظال ډی یي ث ایىؼب اين ٽی ٽ ى ویز ايڃ اده ثى ى څڅ ي ډى اكشاڇ ثى.يٹشی ډییي ث ایىؼب

ڂ . ډب ى سٽی ثىیڈ يډه ډیی ؿیبیی سبوبثبی ى ٽیس ځٶز ی ؿیبیی ػبڅت ایىپ ٭ ډی ٽىڈ هيډششن . ځٶز

ومی ىيوڈ ایىب ي. س هىر ثبب سمب ثڂی . سب سبوبثبی ى ٽیس ٽ اشبى ىاوڂب ٽیس ثى ياى ٽب ىیىبډیټ ي

ثى ي سب ىا ایه ثلض دیى ٥جیٮی بهشمبن ي ډ٦ف ډی ٽى ي كبڅز يوبو ایؼبى ٽىن ڈ وایی ایؼبى ٽىن ي ىا

.ډی ځ ي ډه اځ ؿیی ډی هاشڈ ثڂیڇ ثبیي ا اين ډی ځٵشڈ ا اين ڈ ځٵشڈ ي هیچی ڈ ډٶیي ثى

؟1960بڃ : ډؼی

ثچ ى اين ډٹ٬. سب ايوب ډی ویه ډظال اوٺي ڈ . یټ ىاډبىی ىاز ایه آٹبی سبؿیىبیش 60ي 59، 1960 :اشبى ډٮیه ٵ:

اویب سبوبثبی ثى ى اده ٽیس یویی ٽ ثٮيا یپی ا دٵبی ثٿ اده ي اڅجش ڈ ث وبڇ ٽثی ٽ اين ډٹ٬ ى

اين. ویز هیچی ثبالیی. ایه ايوؼب ثى ي یب١یبس ڈ هة ثى ي ٽمټ ډی ٽىن ثب ڈ لجز ډی ٽىن ي ی اب ث

٥جٺ ثیش ومی سویڈ ثیڈ ى اده . 9ه ث ؿ ٭چز سب ایه ډی ٽىن ٽ ث ؿ ٭چز اسٶب٫ ٥جٺبر ي ډلييى ٽىیه ى اد

٥جٺ ډلييى ي يیټ ١یت څڅ ڈ ډیياىیڈ ث. ١یت څڅ ڈ 9اال اين ډٹ٬ ٽ ډه ى اده ثىڇ بهشمبن ى

ثب ىڈ 2ىي ثڂییڈ 20ډش ٽ ډی یڈ ثبال 16هيډششن ٭ ٽىڈ ؿن ثلض ىیڂ ثلض ٵىی ایىؼب، ډی ځ سب

يڇ ا١بٵ ٽىیي .ثىبثایه سٮياى يٹشی ډی ١1یجشن ث ر اشبسیټ ایىپ ډی ځیڈ يثٮي ٥جٺ ای ٽ ډییڈ ثبال

ث ایه سسیت ثى هة ایه اڅبډی ثى ٽ ډب ا ٽببی اشبسیټ اده ځٵش .٥جٺ ٵیىی 9یڂ اال یي ث يڇ ى 23ث

ی سٮ ثیش ثى ى من ډٹ٬. ى آډیپب هة بيى هة اڅجش ػين ثى اين ډٹ٬. هة ثىیڈ ى آډیپب ی ډٺيا

ى ثٽچی ، ایه ب ڈ ٵٮبڅیشی 1960بيى ډكڇ ي ؿىي بڅی . ىیڂان ثىوي . ى ثٽچی ٽبوی ثىوي . ٽالٳ بڃ

سپیڄ ي ى ٽیس ٽ ډه ى ايوؼب ثىڇ . ثلظی ىيډیه ٽىٶاو ػبوی ډىيی څڅ 1960ډیپىىي ي ایه ب ڈ بڃ

ٽ آيىن ثلض ویی ثى ٽ هى ػبډٮ ٵىی اده ي ډشلڃ ډی ٽى ٽ ثٮيب ثٮي ا ؿىي بڃ ډی ثیىڈ ٽ آمبن هاب

ی ٽببی ی ډشلڃ ډی ٽى. ثىبثایه ث ٭چز ایىپ ى آډیپب ی ډٺيا ى سٽی ا ډی اٵش ٽ االن ي١ٮی ٽ ډػى

ىایىبډیټ ثیش سٮ دیيا ٽى ثى ایه اسجب٣ ثب٭ض ي ٽ ی سٲییاسی ى اده ٽ هى دیپر سیه ډمبڅټ ثى.

ٽ هى وبیش ډجي٭ ثى سيیغ ٥55:16جٺ ي ڈ ٽ ث اين پچ ؿی ىز ٽىىي ډوب ثب اين 9هة ثچ بهشمبن

ی ٽ اػب ويیه ث ثبال. د ډب وبځی ثىیڈ سمبڇ ایه آییه وبډ بي وڂب ٽىیڈ ثجیىیڈ ٽى ى اده . هة ایه ىڅیڄ وم

ؿ ډی ٽىىي سی آییه وبډ ب. اين ډٹ٬ ی يی ی ایه كٵب ڈ وجى ی يی ی ثى يڅی ث ایه پڄ ٽ مب ډشيايڃ

یه وبډ ايڃ ي ځٶشیڈ كبال ؿ ثپىیڈ ي كبال ىیڂ االن ومی ډی ثیىیي ي ایىب وجى. اين اڅبډی ٽ ډب ځٵشیڈ ثای وشه آی

ىيویڈ ير بی څڅ ایان ؿٺي اال ډ٫١ يویىڀ ي دى ثىيی څڅ ي ٱی ایىب ٽ هیچی ػىج ی دشیی ي ي

هی. كبال ثا ایىب اين ډٹ٬ ډ٦ف وجى ي ثای ٽڄ ډمچپز ڈ ىایڈ ثلض ډی ٽىیڈ ي ډی ځیڈ ٽڄ ډمچپز ایان څڅ

ىڈ ډی ځی ډب ثا ؿی ثڂییڈ ډظال .ػببی ىیڂ ؿی ډی ځین؟ اين ؿیی ي ٽ ث و٪ ثىي 2ؿی ثڂییڈ؟. ادىی ٽ

یي اين ډٹ٬ ٽ آيىیم س من آییه وبډ ای ٽ وشڈ اڈ آییه وبډ ي ؤاڃ ٵډىیي. ډب ث وبڇ آییه وبډ ی ایمىی

اث څڅ . اال ام ایه ثى. آییه وبډ ایمىی بهشمبوب ى ثاث څڅ . هة ؿ ثپىیڈ ؿ ٭يىی ثيیڈ بهشمبوب ى ث

وڂب ٽىیڈ ثب سػ ث سمبڇ ایه كٵب ي ایىب ی ډٺيای ثیش ػىج ی ٹ٢بير ٭چمی ي ٹ٢بير ډىيی ي ثب سػ ث اٹشبى

ٽ ثیش ث ډب اڅبڇ ىاى آییه وبډ ی ی بوٶاویپ ثى ؿن ث ډمچپز ي ؿ یوشی ػچ ډی ن، آییه وبډ ای

ايډي ثى. ثىبثایه اال ډٹ٬ ثځشه اسجب٥ی ڈ ثب ٽالٳ ځٵش ثىیڈ ي 1906كبڃ بوٶاویپ ډٮيٳ ثى . څڅ ی

یټ ٽی ایىؼب سپیڄ شبى ایىؼب.ثب اين ډسبیی ٽى ثىیڈ.ثٮي آډجی ايډي ى سان یټ ٽىٶاو یوپ ثب ٵ

ډؼم٭ ایىب ي اڅبډی ٽ ث ډب ى ي یټ ٭ي ای ىیڂىاىیڈ ثب ډؤ ئٵیټ ي اسٶبٹب سبؿیىبیش ثب ايډي ى اوؼب ٽز ٽ

ى ىاى ي ډیى ای ٽ ي آییه وبډ ی ی سی بوٶاویپ ثى ي څی و ا و٪ ډٺيا ٭يىی ي كشی ثيين يىيایی ای

Page 106: Civil magazine 808 no 3

105

هى ػچ يٹشی ٽ ث ډیڂىڇ ٭ٺت ډیوىيڇ ث اين ٵپی ٽ ىاشیڈ يڅی ثٮي ٵپ ډیپىڈ ى ٩ٳ ډبن هى، ډیڂڈ.

ا٥ال٭بسی ٽ االن ډبب ىایڈ ي ثـ ایيوی ب ىان ٹبثڄ وجبیي ٵاډ ثپىیڈ ډب ى ؿ ٩ٳ ډبوی ٹا ځٵشیڈ. ،ثى ایه

يٹشی ٽ ډظال ث ډىاڃ ډییيیڈ اال اين ي ى ایه ډمچپز اال ي ؿیی وياز.ډٺبی ویز ثب اين ډٹ٬ ٽ ثسی ث

آییه وبډ اده ڈ ٽ ويا ػبی ىیڂ ڈ ٽ ويا ثیش ثیبیڈ يی ػیبن اشبسیټ سٺیجب ډیڂٶشیڈ اين ي ٽ یؾ كبال.

ی ډب ياى ٽىیڈ اين ؿیی ٽ ډالٽمن ثى ٥یٴ ي يٹش ٭مڄ ٽىن.ځیڇ ډئچ هى اذپشيڇ ٥یٴ ي ډب ياى ٽىیڈ.

ډالٽی از ا آییه وبډ ی سی از ٽ ا بوٶاویپ ځٵشیڈ. یٮىی سٺیجب من ٥یٴ ي. ٥یٴ اين ډٹ٬ ڈ، یټ ٭يى،

ٽ يڇ یب ثیش كبال اين ٭يى ايوؼب ز. ډه ثبیي ٽ هیی ا اشبىڇ ثپىڈ ٽ یبىڇ و 5ؿی ډی هاى ثب كبال

اډبوز ي كٶ٨ ٽى ثبڈ. ی ٭يى سٺیڈ ث سی یٮىی دیى بهشمبوی یٮىی ومبی سی یپ ، ومبی سی یپ یب ومبی سی ٽ

ىي ڇ ي مبن س آییه وبډ ډػى ٽ ىيډ ٽ ى يیای ؿبڇ ایه سٲیی پش ډی ٽ كبال ثٮيا پش ي.

ش ډی ؿن ى ډوع ڈ ٹا ځٵش ٹڈ ٽمش ډی ډٺيا ثیش ډی یٮىی يٹشی ٽ ىيڇ ډی ٹڈ ٽم دیيا ډیپى.

ثىبثایه سب ٥یٴ ي ډیج ثبال ىيڇ ٽ ثایڈ یب ی یټ ثایڈ.ایه یټ یٮىی هیچی دبییه س ثى ایى ډب ځاش ثىیڈ.

بى سی ي ؿ٦ی كبة ثپىیڈ .سی ي ی مـیه ؿیی هیچی بى ث ٵډڃ tيڇ سٺیڈ ث 5ايوؼبیی ٽ یبىډ بیي

.یټ ٭يىی ىاى ثىیڈ

٥جٸ اشبوياىی ٽ بوٶاویپ ىاشه؟: ډؼی

ډبث اشبوياىی ٽ ايوب ىاشه . ثىب ثایه ث ٥ ٭بىی ى كييى یټ ىڈ ډی ي ي ثای بهشمبوب یی :اشبى ډٮیه ٵ:

ٽ ثچىيس ثبي ثیبیه ث ایه ٥یٴ ثڂییڈ.

یؾ ډٹ٬ ي هى مب س ایه ٵپ ثبیه ٽ ډظڄ ٽبی ٽ ادىی ب ىان اوؼبڇ ډی ىن ډب ڈ یټ ځيی : ډؼی

سلٺیٺبسی ىاش ثبیڈ ي ث ډجىبی اين سلٺیٺبسی ٽ س ٽ هىډن اوؼبڇ ډی ىیڈ ث اين ډجىب ثیبیڈ سی ي كبة

ثپىیڈ.....ي كبة ثپىیڈ.

يب ایه ٵپ ډیبى. اين ډٹ٬ اال ٭اډڄ وياشیڈ. ثٮيب ډب اٹياډبسی يی ایه ډ٫١ ٽىیڈ. ثٮي ب ؿا ثٮ :اشبى ډٮیه ٵ:

ٵش ػچ ثچ

Page 107: Civil magazine 808 no 3

106

ایه ياٹٮ ی اوٺالة س ٽ ډب ثب٭ض ي ٽ يٹٶ ایؼبى ث : ډؼی

یڈ ٽ ا هبع ايډين ایه ٥ٳ اين و م ٽب هىډن ٽىیڈ. ثـ بیی ډب ىاش. و يٹٶ ایؼبى وي :اشبى ډٮیه ٵ:

٥ٳ ثىن یيیڈ هيډششن ٭ ډی ٽىڈ ى ډى ىشڂب بی شبة وڂبډن االن ثب٭ض اٵشوب ډمچپشن. ډه ا ایه ثبثز

بیی دی ايډي س كبال ث ٭چچی يڅی ډ٬ 1:01:52هلبڅڈ ٽ ثشیه جپ ي االن ى ایه ډمچپز ىاشىي. ی

ای ٽ پش ثا ایؼبى ډیپى. اين ډ٦چجی ٽ ډیواشڈ ٭ ثپىڈ ٽ ځٶشڈ یبىڇ و ٽ اڈ وی ي يٹٶ 1:01:57اڃ

ثیبڇ ي اى٭بی ایه ٽى ثبڈ ٽ یپی ا اشبىای ډه ى اده ث وبډ ػبن ډیىبډی ثى. ػبن ډیىبډی ادىی ثى ٽ ى آډیپب

ىاز. اشبى ىاوڂب يايای سٽی ثى ي هى بځى سبؿیىبیشب هیچی هة ٽب ٽى ثى ثب ثـ بی ثٽچی ي ایىب سمب

ثى ي اده ومی ىيوڈ ؿ ٥ ي٬١. اده ڈ هیچی اكشاڇ ث اشبى ز یٮىی اين اكشاډی ٽ بثٺب ى ٵىڀ ډب ز ي

وبیش ىی یٮىی اشبى.ىز بی ډب ز وجز ث اشبى. اين اكشاڇ ي بیي ثیش ى اده ز. يٹشی ايوب ډیڂه

ډٮمال ٭ىان ي ثٮي ډیڂه. يٹشی ډی هان ثڂه آٹبی ٵالن ايڃ ام ډیڂ ثٮي آٹب ډیڂ. ډظال كیه اٹب ډیڂ ديٵ.

ث اشبى ٽ ډی ډیڂ ىی. اشبى هیچی اكشاڇ ىا ي .آٹب كیه. ومیڂ ډظال ډٮیه ٵ بن آٹبی ډٮیه ٵ. بن ډیڂ

ىبډی ثب ایىپ ویز هیچی ثبالیی ثى ویز ډمی ي اشبى ىاوڂب يايان ي ثى يڅی يٹشی ث بځى ډی

سبؿیىبیش ډیڂ ډٮیه ٵ ایىؼبز ي ثبیي ى اهشب ثيی اڅجش هى ڈ آوٺي ډلجز ىاز ایه ادىی ب ٽ ي هى

دڅی ثڂی ثبیي ایىپبي ثپى. ثبیي ٶش ای ډظال ىي ڈ اشمب٫ ي كٳ ىی ا اشبى ثا هیچی ډم ثيين ایىپ اال

اين ٽب بیی ب٭ز ب٭ز ي ى اهشیب ثا. ډظال . ي ایه ٽب ي ٽى ایه ډى. ا اين ډه هیچی ؿی یبى ځٵشڈ ډه ػمچ

ډجبىڅ ث. ډبن ډبن ى آډیپب ي ثى ي هى ٽىٶاو سٽی ڈ ثب٭ض ي ٽ ایه ب ڈ ثیش ٽ ى ػیىز ٽډیشی

ایىشوز ویز. ډبو ه٤ ٽ ډلبج ٽؿیټ ٽ ىایي ثبب ١ة ي سٺیڈ ډیپىیڈ.

#1:05:15اين ډلبج ای ٽ اين بڃ ىيډیه ډلبج سٽی ثى ٵز هیچی هثی ثى ٽ سمبڇ ا٥ال٭بر ىویب$: ډؼی

ب ػىج ىیي ي ثب ىیي ىا ايوٺي ڈ چٯ ډی ٽ يٹشی ثچ ٵز هیچی هثی ثى كبال ىیڂ ٽىٶاو :اشبى ډٮیه ٵ:

آىڇ ډی ٵٺ٤ ډی هاى ىيشب ثجیى. يڅی اين اال ٥ی ثى ٽ ٵٺ٤ یي وٶ ػم٬ ي ثى كبال ا وٶ

ثای یش.اډبڃ ػم٬ يوي ى څیجن ى ٽىٶاو اهی يڅی ډه ٵپ ډی ٽىڈ ٽ یي سب ا ا اين ا سب ث

ایه و ډبي آىب ٽى ثب ٽب .ډی سوه هىن ىشی دیيا ٽىىيهب٥ ایىپ االن ىیڂ اډپبوبر ثای م ز ي

بیی ٽ ػیىز ٽمیشی ٽى. ػیىز ٽمیشی ؿی ثى؟ اشاٽـ ایىؼیىی آٳ و ٽبڅیٶویب اوي اشاٽـ ایىؼیىی

ویب ي اشاٽـ ایىؼیىیی ٽ ایییه ىاوي ایىب ٽىٶاوی ىاش ثبىي ي ډ٦بڅت ٽبڅیٶویب. مبڃ ي ػىة ٽبڅیٶ

یبىی ثلض ٽى ثىوي ي ځا ثیب ػبڅت هثی از ي اين ځاڈ. اين ډٹ٬ ډب ٽ ٵشٽذی ډی هاشیڈ ٵشٽذی ٽ

.ی ثىیڈوجى ٽ ثبیي يی ٽبٱ بی ، ډه ٭ميا ایى ډی ځڈ سب ثجیىیي ډب س ؿ ٭

ي سچٸ ډی وشیه؟ : ډؼی

ډی ي .ي ايوب اياڅیز ث ي ايو ثیبن سجيیڄ ٽىىي ٽ اڅیز ٽ ثب آډویبٻ ي ایىب بهش يی ٽبٱ ب اي :اشبى ډٮیه ٵ:

ڈ ٵش ډه سب ؿىي بڃ ٹجڄ ٽ وڂب ٽىڇ ىیيڇ ٽ ايوی ٽ ډه ىاڇ ىیڂ دبٻ ي ثای هب٥ ایىپ ٵش ىیڂ آطب

ٵشٽذی ڈ وبثى ډی ؿ ث ث ایىب.

بڃ دی ډب س ىاوڂب ب ىاشیڈ اشٶبى ډی ي ثٮ٢ی ابسیي ا يی ڈ ايوب سيی ډی ٽىوي. 10: ډؼی

ی ثچ ا من ب سيی ډی ي ایه ٥ی ثى ث كبڃ ٭ ډی ى ٽ این ايوب ي ثب ډب ثلض ډ :اشبى ډٮیه ٵ:

ٽى هى ڈ یټ ٵچی ا ٽشبة ىایىبډیپی ٽ وش ي ثى. ث ٥ی ٽ اال بهشمبن ى ډٺبثڄ ثببی ىایىبډیټ

كبال یا یا څڅ ث ٭ىان ثب ىایىبډیټ ياى ٹ٢ی ي ثى ی ٵچی ا اين ٽشبة وش . ٽشبة ډظال ډب سی ٽىیڈ.

Page 108: Civil magazine 808 no 3

107

یٮىی ډب ثب ایه اثٸ یټ ډٺيای آىب يیڈ ثب ایه ډبئچی ٽ دی ډی ايډي هال ډه ٽ هیی ٽ ا اين ډی ځڈ ایى

آییه وبډ ايڃ ډب ایمىی بهشمبن ى ثاث څڅ ثب ایه سسیت ٽ ډی ځڈ .

ایه آییه وبډ بؿىي ثب يیای ي : ډؼی

يیای وي كبال ډی ځڈ ؿی ي :اشبى ډٮیه ٵ:

ډی هاشڈ ياى ىاوڂب ثڈ ؿن ثاى ثځشڇ ډىي ٭مان هوين ایه آییه وبډ ي آییه ډه بڃ ايڅی ٽ: ډؼی

بڃ دی 12 سب10وبډ ای ثى ٽ ٹيیمی ثى ا ي میه س ىاوڂب ى هوين ث ډیڂى سٺیجب

هى ډه ڈ مو ى ډیياىڇ :اشبى ډٮیه ٵ:

ثى ٵپ ٽىڈ 42 41یٮىی ډی هاڇ ثڂڈ ا اين بڃ : ډؼی

ى ايډي 43بڃ :اشبى ډٮیه ٵ:

بڃ مـىبن سی ىاوڂب سيی ډی ي ي هیچی ػبڅج ایه ډػ٬ 40ٽ سييیه ي. : ډؼی

سيی اڅجش ومی ي ٵپ ومی ٽىڈ :اشبى ډٮیه ٵ:

ډىج٬ ٽمپی ثى ىاوؼب ىاشه : ډؼی

ايوٹز ىاشیڈ ي آییه وبډ ي سی ٽىیڈ ډپڄ ٹبووی ثى ي ډه ىٵٮ ثچ ٽمپی ثى ډب ډپچی :اشبى ډٮیه ٵ:

ځش یټ ډٺيای ځٶشڈ ٹبووی ثٮي ايډيیڈ ا ٹاویه ډؤ ی اشبوياى اشٶبى ٽىیڈ ٽ ثشویڈ ث یټ پچی اوؼبڇ ثيیڈ

ب ىاشیڈ ٽ ابډی ٵاډ و ىٽش یټ ٽب ىیڂ ای ٽ ډب سوشیڈ اين ډٹ٬ ثپىیڈ يٹشی سی ٽىیڈ ي یئشی ڈ ٽ ډ

ٽی اٵب ئی ډؤ ی ئٵییټ ثى ٽ ایه ا و٪ ٽبب یمڅی ي ایىب ډب ډی هاشیڈ اال ثب ا٥ال٫ ىاش

اده1:09:18ثب ډكڇ ي االن آٹبی ډىي ػاى بڅلی ثى ٽ ثٮي ا ډه ٵش ثى ي یټ ىي ای يار ٵبوشاٽ

ډیاز ي ډيسب ایاویب ډی ىاىن ثن ي ثٮي ا ډب ایه ؿی ي ثى. ىز ي ثى ثن هػو ډی ىاىن ی ډيسی

ايوؼب ثىن ي ثبىیي ػببی ډوشچٴ ډؤبر سلٺیٺبر بهشمبن اده ث كبة ایىبي بدر ډی ٽى. ٽ څپـب ي

ب ثى ٽ ا آډیپب ايډي ثى ډىي ٭مان ثى. ثاى ػمیي آډځب ٽ ثان سی ډی ٽى آٹبی ډىي ٽ آډځ

ووز يی ي ایه ڈ ثٮي ب ي يی ډپه ي څی اين ڈ ؿن ايډي ثى بډبن ثوبډ ث ٭ىان ٽبىب ٽب ډی ٽى

٭ر ٽىیڈ ٽ اين ؿیی ٽ سی ٽىیڈ اين ڈ یپی ثى . میه. ډه اال یبىڇ ومی یبى ٽی ىیڂ اال ىاشیڈ ٽ ثشویڈ ى

اٹال ى اهشیب ثایڈ ثڂیڈ ٽ ی و٪ی ثمن ثي ډه و٪هیچی ډٶیيی ٽ ځٵشڈ ٵٺ٤ ى یټ ٽبځب ٽ یوپ ى سان

سپیڄ ىاى ٽ آٹبی سبؿیىبیش آډجی ایىؼب ثىن ثب ايوب ډسبیی ىاشڈ ٽ ی و٪ االكی ي سوشڈ ثڂڈ ٽ ٭

پىه. ث كبڃ ایى ثبیي ٹبووی ډی ٽىیڈ.. ثای ٹبووی ٽىن ایه ډب اشٶبى ٽىیڈ ا ٹبون ثوبډ ی ډمچپز ٽ بډبن ث

ثوبډ ي ثای ٥ف بی ډث٣ ث هى یٮىی ٽببی ٭ماوی ٽ س ډمچپز ډی وبځی ٽى ثى یٮىی اػب ىاى ثى

بثایه ى ٥ف بی ٭ماوی ډب ایه بي اػجبی ٽىیڈ كبال میه ٽ هى ایه اػجبی ٽ ډٺار ډث٥ ي ي٬١ ٽى ثى

.ٽىن ؿٺي ٥ڃ ٽیي سب ث ٽؼب یي

Page 109: Civil magazine 808 no 3

108

ؿ بڅی ي اػجبی؟: ډؼی

ډب ایه آییه وبډ ي ىاشیڈ ى كشی ٽببی بهشمبوی ډمچپز ثٺی ي دب 43ثىبثایه بڃ 43بیي بڃ :اشبى ډٮیه ٵ:

سوشیڈ ی ایپ ثای هى ی ىيڅه ىا بی ډی ٽى ٽ ىای سان اٹال من ٥ی ٽ ی سی بوٶٵ

وبهوپی ث ايوؼب ثویڈ ایىؼب ڈ ایه ي ث ٭ىان یټ اڅاډی بهشمبوبی ىاهچی سان اوؼبڇ ثين هیچی ڈ ٽ ٽىیڈ ي

.یؾ ػبیی ڈ ویيیڈ

ث ؿ ډجىبیی اين ثبځای ایه ډاى 519پڄ ځٵز كبال اػ٬ ث ایىپ ؿ ػی ي ٽ 519ب ثٮي ا ایه اوڂ: ډؼی

ډث٣ ث ثببی ياى ث بهشمبن ثى ىش. ى ایه اسجب٣ س١یق ثٶډبییي ؟

ثوبډ یټ ډئچ ی ٭ ډی ى ٽ ڈ ډبن ثب ایىپ ایه ٽبي ىاشیڈ اال اوؼبڇ ىاىیڈ ى بډبن :اشبى ډٮیه ٵ:

ىیڂی دی ايډي ثى . ډئچ ی بىار ډمچپز ي ایىپ ثيين اث٦ ثيين یؾ اشبوياىی ث ایه پڄ ډی ثیين ث ډی

ځى ى ډی ٽىه ایان ڈ ي ثى ٭٢ اشبوياى ػبوی ایي ثىبثایه ثبیي ىیڂ سجٮیز ث وبځی ثبیي ی ډؤ یټ

یټ ډؤ ی اشبوياى ي سلٺیٺبر ىٮشی ى ایان سإی ي ثى يڅی ثی ی ى ایان ایؼبى ډی ي.ډؤ ی اشبوياى

دڃ ي ياثش ث يار ىبی٬، ایه ؿ ٽب ثپى اال ؿ اشبوياىی ي٬١ ثپى هة ثای ډظال ووى ي څثیب ي ٽببی ډوشچٴ

ز ډم . هة ثای ایىب ی آییه وبډ ي ایىب ي٬١ ٽى ثى يڅی ثای ي ؿی بی ياٹٮب ابی ڈ ثىن ا و٪ اٹشبى ډمچپ

بډبن ثوبډ ډاػٮ ٽىن ٽ ػء ثوبډ ی ر ډبڅی ثى ثای ایه ٽب ایىب ث ډٺيای بدباله ویب ثسمبڇ ایه ٽبب ث

ډی ي میى. ی ي بډوی ث ایه ثيیڈ هى بډبن ثوبډ ثى ٽ اال یپی ا ٽببیی ٽ ثوبډ یی ثبیي ثا

آه ومی ٽ بم ث ي ؿی ي ٵالن هبع ث ا ایه ډمچپز ث ي ایىب ث یؾ ٽييڇ اث٦ وياش ثب ډىڇ ډیبن آر

آٲبالی هى ي ثب ی پڄ لیق ي ثش ثىيی ي ٽیٶیز سٮیٴ ي . اشبوياى یټ ٽیٶیز سٮیٴ ي از. كبال

ى ایه ٽیٶیز ، ٽیٶیز ثبالیی ثب یب دبییىی ثب. يڅی ډٮىی ایى ىیڂ .ایى الڇ ىا ٽ اال ثييو بډبن ثوبډ ډمپ

یپی ا ٽببی ابی ایه ثى ٽ ایه ي سٺیز ثپى ایه ٽبي اوؼبڇ ثي . ثای ایه ٽب بدر ډبڅی اوؼبڇ ي. ٹا

بهشمبوی ي ٱی ڈ وش ث ثىبثایه اشبوياى ډث٣ ث یمبن اشبوياى ډث٣ ث ي ٽ ډٺار ډث٣ ث ډبڅق

ثوبډ اوؼبڇ ٽبی څٮبثی اشبوياى ډث٣ ث ه ي ډب ي ٱی ي ایىب . سمبڇ ىیڂ ث سيیغ ا میه ډلڄ بدر بډبن

االن ډشڅی ٽىیڈ یؾ اشبوياىی ى یؾ ػب ویز يډی ي ٽبی ٽ ډب سوشیڈ ثپىیڈ ٽبی ٽ اوؼبڇ ي ٽبی ٽ ٵپ

Page 110: Civil magazine 808 no 3

109

ويا یٮىی ٽب سی ی ډٺار بهشمبوی ډشڅی ويا یٮىی ډشڅی ٽی ثب كبال. ثاله ث هب٥ ایىپ ايڃ ثبیي ډشڅی ي

ډبى ىاز ٽ االن یيی ي ايډي ٽش ٽ ایه ډشڅی ثب ٽ اال ډشڅی ډػى ویز یاډبډاى ي ث دیيا ٽى ي

ڈ ٵپ ډی ٽىڈ ىاش ثب یب ى ٹبون سإی ډؤ ی اشبوياى ي سلٺیٺبر ىٮشی ایان ٽ اشبوياى ډبڅق ي

ٽبثىبی ٵىی .ډب ا ایه څٲز ٽبثىبی ٵىی اشٶبى ٽىیڈ كبال ایه ٽبثى ٵىی هى ٥ٳ ٽ ٹبون ډی وش ډٺى

ى ثى ډوبر ٵىی ثى ؿی ثى ایىب ايو ومی ىيویڈ ث ؿ پڄ ثى ثاله یپی ی ٵپی ٽى ؿی ثى اال اشبويا

.ایى ځاش كبال

ومی ي سمن بډبن ډيیز ثوبډ ثىػ ايو سييیه ٽىیه؟ ډپچ ؿی ثى؟: ډؼی

ي ٽ ايو اڅجش ث ػچ ٽ هایڈ ٵز هاڈ ثٮيب ایه ٽبي ٽىیڈ ثٮيب یپی ا ٽببیی ٽ ي ایه :اشبى ډٮیه ٵ:

ځٶز. ٭ ډی ى ٽ اين ډٹ٬ بډبن ثوبډ اين كبڅز ىا . ىش ثب ی ډٺيای هن ػيیي ىا ډیبى سلیڄ ٽى

بی ػيیي ىا ډیبى ثیش ايوؼب ډشمٽ ډی .

ثى ٽ مب ؟ اين ایمىی ب ب ى ثاث څڅ س ثوبډ ی ثىػ : ډؼی

ثچ س ثوبډ ي ثىػ ا ایه ډبى ٹبون ثوبډ ثىػ ٽ وش ٽ ډٺار ډث٣ ث ٥ف بی ٭ماوی ي :اشبى ډٮیه ٵ:

بډبن ثوبډ ثبیي سی ٽى اين اشٶبى ٽىیڈ.

ؿن ی به به ين اځبوبی ډوشچٴ ثى ؟: ډؼی

٭١ڈ ث ك٢سن ٽ ډب ا آییه وبډ .یي یپی ډیي ثچ ډپالسی ٽ ا ځيويیڈ میىثچ ایىب ثب :اشبى ډٮیه ٵ:

ٽبثى ایه اشٶبى ي ٽىیڈ ٽ ١مه ایىپ ٽمیش بیی ىا سپیڄ ډی ي ډبڅق ي ىا اشبوياى ډیپى یمبن ایه

ایه یمبوی ٽ ا ٽبهبو ی ډیبى ثیين ؿی؟ ؿا ډمچپز ډيسب ثى ٽ ىا بى ډی اال ډٮچڇ ویز ٽ ډوبر

ن ی ډٺيای ثب هى ډٺيای ډٺار ډث٣ ايىی ډوبسی هى ٽبهو ػبر ىاشه. هجوشبو ايډين ىٮز ى ایا

سپیڄ يڅی ٽييڇ ثب هى ی ىٮشی ٽ ډی هاى ډٮٵی ثپى ډبڅق هى ي. ث كبڃ ثای سمبڇ ایىب ٽمیش بیی

ي ایه ٽمیش ب ثب دڃ بډبن ثوبډ ثى ي ثب ؿش ډؤ ی اشبوياى ثای ډبڅق بهشمبوی. ٽ ډٺيا یبىی ڈ االن

ز ا آټ ځٵش ځؾ ځٵش آه ایىب ثباله...

ؿ بڅی ي٫ ي ایه ٵٮبڅیشب؟: ډؼی

ث ثٮي ي ډٺيا یبىی اشبوياى سی ي. ايڅیه اشبوياى ڈ 41،40ایه ٵٮبڅیز ب ا من ډٹ٬ بڃ بی :اشبى ډٮیه ٵ:

دؿڈ ایان ثى. ىيډیی ٭پ ب ثى ايو ثباله ثای ایىپ دڅ ثڂییه یب ٽبی ثپىىي ثبیي ی مـیه ٭ىبيیىی ډیاز.

ډیچیمش ى ؿىي ډیچیمش ثب ډوب ایىپ كبال دؿڈ ایان ىز يڅی ٭پ ب ٹبث ؿی ثى ؿی ثب اثٮبى ؿىي

٭ ډی ٽ هيا كٶ٪ ٽى آٹبی ډىي آٻ ډڂىیـیبن ډب ثبڈ مپال ثىیڈ ى ىاوپي ٵىی يڅی ياٹٮب ډى

كمز ٽ ډى ثب اى ي ٭الٹ ډىي اين ڈ ى دڅیشپىیټ ى ډیي ثٮي ىاوڂب سجی ى ډی ىاى ثیش ڈ ٭الٹ

هة ٽی ٽ ىا ډلبج بهشمبن س ډمچپز ډی ٽى ډيسی ڈ څیـیز ٽب ٽى ثى. څیـیز بهشمبن بی ٵچی ثى.

ډٺار ي ثب ډی ا آيىن. اين ب ثب هىن ی ډٺاسی ډی ٽب ډیپى ډ ډىي ډاي آډیپبیی ثباله

وی ڈ دیيا ډیپىه. ٭الٹ ډىي ڈ شىي این ڈ كبال ث ایه پڄ ي ثب ایه سسیت ی ا٥ال٭بسی ایيوی ب ډىيی ایا

ډىي ډلبت ىا اوؼبڇ ډیي. ى من بڃ ب ثى ٽ ډب اوؼمه ډلبت بهشمبن ي سپیڄ ىاىیڈ. ٽ ايو اځ هاشی

لجش ي ډیپىیڈ.

آ ایه ڈ ػء اڃ ب ډن ز.: ډؼی

Page 111: Civil magazine 808 no 3

110

بن ثى ى ایه ػیبن. این ثیش لجز ٽى ٽ هال ډب ثباله ثای ثبځای ثٮي هيا ثیبډ ٹبڅیجبٵی :اشبى ډٮیه ٵ:

بهشمبن ب ؿی ٽب ٽىیڈ. ایه بهشمبن اىای ٽ ىان كبة ډی ٽىه ثای ؿىي ٽیچ ثب كبة ٽىه. ی ٭يىی ډب

؟ دچ ؿی ثب؟ اين ؿشي. ثای ډيډیوایڈ ىاش ثبیڈ ڈ ٽی ثای هى ی ؿیی ٵپ ډیپى ی ٭يىی ډی ى

ډالك٪ ډی ٵډبییي. 519ډبئچی ٽ االن مب س

ث ډی ځى ث ؿ بڅی؟ 519د سييیه : ډؼی

اين ډٹ٬ ب. 47،48ث بڃ :اشبى ډٮیه ٵ:

اين ڈ ايوؼب اڅاډی ي ثى س اشبوياى ب؟: ډؼی

ين ب ی اشبوياى ځٵز. ډب اا ىاشیڈ مب اشبويا ثڂی ى كبڅی ٽ اثچ ثچ كبال ډیڂڈ اين اال م :اشبى ډٮیه ٵ:

ډب ام ي ځاشیڈ آییه ٽبثى يڅی ثای هب٥ ایىپ مب ب ي ٽ یټ ؿیمی اال اشبوياى ویز ى كٺیٺز

ډىڈ ث كبة ى بډبن ثوبډ ثىڇ. ثیش ااډن ایه ثى. هة .پشی ٽىیڈ ٽ ثشوه ث یٶ ثينٽىیڈ . می ډمچ

بډبن ثوبډ. ثٮي ا ایه. ډه ایه ػیبن دیوي ثوڈ ث ٽب هىڇ. ثیش ٽبڇ میه ډ٦بڅٮبر ثى سب ډٹٮی ٽ آٹبی ډكڇ

يا ډى 1965ډىي ثىیب ثى ٽ ډىشبی ډلجز ي ډیپى. ی سیپ ای ي ډه ٵٺ٤ ث مب ٭ ٽىڈ . این ى بڃ

ډى ى٭ر ٽىن ایىمب ثون ػاة ثي ٽ ډه ومیشوڈ ثیبڇ اځ .ای ا ٥ٳ یوپ ثای ډه ايډي ٽى ځٶز ی وبډ

ه ډمچپز ډه ایى ډیوایه ډٮییه ٵ ي ى٭ر ٽىیه كبال ډه ډیڂڈ ایى ثىغ ثب ثٮ٢ی ٽببیی ٽ ثٮ٢ی ب ډی ٹبده س ای

ى اپدی 1964ٽ ىاى ث ډه. ډه ايډيڇ وڂب ٽىڇ ىیيڇ ٽ څڅ ای ي ایى ٹيیمی ب ي ثجیىیي ؿ ٭ميا ىاڇ ډیڂڈ

ي آډجی ڈ هیچی ٽب ايوؼب ٽى ثى .آډجی سان ډٺييوی اين ډٹ٬ یپی ا ایبالر یځاليی ثى ايډي . ايډي ډٺييوی

ى ي اػ٬ ث ډب لجز ډی ٽى. ايوڈ ا ٥ٳ یوپ من ډٹ٬ ايډي ث ٽبځبی ٽ ډب ىز ٽىیڈ من ڈ ٽ ايډي س

هى ثب ایىپي ثب سػ ث ثىوي ي یوپ ى٭ر ٽى ثى ډست ډی ٵز ى اپدی. ثٮي ا یټ بڅ بڅڂى ثا ځٵش

ى ثى ثىیب ایان ڈ ىیڂ سمب ىاز ي ډیوبی ٹجچی ي ٵشبى ثىن ٽ ٽی ي ى٭ر ثپىیڈ ا آٹبی ثىیب ى٭ر ٽ

ڈ ث ډه ځٶش ٽ مب ایى ثڂی ي هىس ډٮٵی ٽه ٽ اځ ىڅشن ډی هاى ا این ى٭ر ٽىیي ډب ىیيیڈ وبډ ای ايډي

ٽ ا سبین ٵالن سب ٵالن ى اپدی ڈ ؿىیه ؿیی ز ي ا مب ڈ ى٭ر ډی ٽىیڈ ٽ ٽز ثپىیي ي ډٺبڅ ای اائ

ثى ي ډب ا هيا هاش ث كبڃ وڂٶز ٵالن ٽی ث ػبی ډه ٽز ډی ٽى ځٶز اځ ډی ثپىیي. هة ىش ىاى

هایه ا این ى٭ر ثپىیي. ثٮي ا ډيسی ىیيڇ ا ډب ى٭ر ي ي اال دبی ډه ڈ ث یوپ ثب ي ي ثٮيب ٭٢ ډین

ٹا ىاى ډی ثشه ٽ ثیڈ وڂب ٽىیڈ..بی یوپ ثىڇ ثٮي ا سٽی ي دبٽشبن ي ایى٦ٳ ي اين ٥ٳ ډظال

ؿىيسب ډياڃ اٵشوبی ڈ ىایي ا اسلبىی ی ايدب ى اسجب٣ ثب ډىيی څڅ ي ٱی.: ډؼی

مب 63بڃ هة ايوب ډلجشبی ايوب ... ٭ ډی ى ٽ ډب ٵشیڈ اپدی ي هیچی ڈ هلبڃ ثىیڈ :اشبى ډٮیه ٵ:

ثای ی ػين ی ي ؿىي بڅ ای اٵشوبی ثى ٽ كبال یوپ ى٭ر ٽى . بڅڈ ثى33ډی ځیي ډه

ثى ىش؟ 47ثى 46ثى 45ٵپ ٽىڈ بڃ : ډؼی

ومی و. 47و :اشبى ډٮیه ٵ:

ډیالىی؟ 1965بڃ : ډؼی -

ډیه 65پب ايډي ثى ثٮي څڅ ی آال 64ډی . 45ډیالىی ثچ ىش ىش من كييى 65ثچ :اشبى ډٮیه ٵ:

ٽىٶاو ػبوی ى ویڅىي ثى. ٽ اسٶبٹب ى میه ػچ ثى ٽ ایه ػیبن دی ايډي ٽ ٽىٶاو ايدبیی ٽ ايڅ ڈ ث

Page 112: Civil magazine 808 no 3

111

٭ىان ٽمیش ی ايدبیی ډىيی څڅ. كبال ايدبیی ب اال څڅ ای وياى ؿن ا ايدب ىیين هیچی ب ايډي ثىن ی ػچ

هبی سپیڄ ىاى ي ډب وشیڈ ي ډؤ اين ٽمیش يیڈ اال ي ٭چز ایىپ االن ڈ ياثش ث ؿی شیڈ اوؼمه

٭چش اين ډٹ٬ ز .مه ایه شیڈ االن ډػى زډىيی څڅ ٽ االن ڈ ډػى .كبال ٽمیش ویز اوؼ

هیچی اط ىاز ي ایىپ ٵٺ٤ كبال هاشیڈ ٽ ثپىڈ ی اشبىی ويبی اين ثىڇ. ایه ثای ډه بډه یپی ا ډؤیه. ٵ

اين ډٹ٬ ٽ كبال ډىڇ يىز ډیپىه ثن ايدب .یټ ؿیػبوی ډظڄ یوپ ى٭سن ثپىه. اوٺي ویز ىا ٽ

ه ٽز ډی ٽى بځى هى ي ډیىيا ػچ ي ثب اكشاډڈ ډیىيا ػچ . و ایىپ ثڂ ػبی ډه ٽز ډی ٽى ث ػبی ډ

ڈ ثب هث يڅی ا اين ی ىػ ثبالس ٽ اځ ىڅشن ډی هاى ا ایه ى٭ر ٽىیي . ایه اال ث ی ػين ی ډٺيا ٽا ډی ى

پىڈ ٽ ایه ثمو ٽ ىیڂان ثشوه یب ىیڂان ثييوه ځشڂبن ډب ؿڂو ٵشب ډی ىاڇ ٽ ډیډیبس ثبال ډه ثای ایى

بوی ٽ بځىان ثىن ی ىشن ثىن ؿ ثىن ثب اين سسیت ٵشب ٽىن ثب ايوب. ى كبڅی ٽ مب ډی ٽىوي ثب ٽ

ثیىیي ډشإٶبو ى ثٮ٢ی ػبب ز ٽ ډٺبڅ ي ډی ىىن ا بځى. ٽ ث ايوؼب ث یٮىی ىیڂ ىىی ډٺبڅ ا بځى ثای

ویشه يڅی ایه كٳ ثبٹی ثمو ثي ویز ٽ اثاڅله ثىیب ایه هب٥ ديډه هى. ایه دی ډیبى م ڈ ایى٦

ؿىیه آىډی ثى ث ایه پڄ ثى اسٶبٹب دبی ډه ا اين ډٹ٬ ثب ي ث یوپ آىبیی ب ي ٽببی ثٮي ٽ ىاشیڈ .

اسلبىی بی ډىيی څڅ ى ايوؼب ي ثٮي دبٽشبن ..: ډؼی

ىٵٮ ايډي ډبي ډٮیه ٽى هى یوپ ډشٺیڈ ډظڄ ٹا ىاى ډظڄ ث ٭ىان 3 2 څڅ بی سٽی ثٮي ڈ ا :اشبى ډٮیه ٵ:

بو ډیه ثب ٽ ځا ڈ ث ايوب ىاى ث ي ايو ؿبح ثپىه . ثٮي ډه كبال يٹشی ٽ ٵشڈ ث ؿی كبال ایه 1:28:00

بز ث آډجی ځٶشڈ ؿی ي ډى ى٭ر ٽىن ځٶز ډه ایىپبي ػبڅج . يٹشی ٽ ٵشڈ ث اپدی ىیيڇ ٽ آډجی ڈ ايوؼ

ٽىڇ ځٶشڈ س ؿا ایىپبي ٽىی ځٶز ډه ډ٦مئه ثىڇ ٽ آٹبی ثىیب ومیبى ؿن س ٽببی څڅ ویز ا ٥ٵی ڈ ثببر

آىبیی ويان ډه ثڂڈ ٽ سي ى٭ر ثپىه سي ى٭ر ومی ٽىه ىڅڈ ڈ ډی هاز س ثیبی .

چ مب س سان مب ىیي ثىیه؟ٹج: ډؼی

Page 113: Civil magazine 808 no 3

112

ثچ س سان ىیي ثىیڈ ىيز ي ثىیڈ .ډى ډبي ی ډب ٹا ځٵش ثٮي ڈ ی ډٺيایبىی ٽب ډشٻ :اشبى ډٮیه ٵ:

ډب ىایڈ ثب اين اڅجش ي څڅ هیی ایان

ی ؿىي بڅشن ثى؟ 30اين ډٹ٬ مب ٵپ ٽىڈ : ډؼی

ثچ هیچی ػين ثىڇ .ثٮي ځٶز ډه ډی ىيوشڈ ایى يڅی ډیييوشڈ كبال ؿ٦ی ا ډه كبال اځ يكی ی :اشبى ډٮیه ٵ:

ثٮ٢ی ایاوی ب ي ډی ىيوز ٽ ډی ٹبده بیي ایه ٽبي ومی ٽىيڅی ډئچ ای ڈ وجى هع ي ثبو ای ڈ وياشڈ ٵٺ٤

ز. كبال ي هى های ڈ ثب آىڇ ایى ٽ ٽى كبال ٭چز ػىج ی دشیی ىاز یٮىی ثای ثىي هیچی اط ډٶیي ىا

ایىپ بى ىاڇ ٽ ډی ٽىڈ ٵٺ٤ ثای ایىپ ایه ثمو ثای ډٺبی بیی ٽ ثٮيب اٵاى ډی ٽىه .كبال ٭١ڈ ث ك٢ مب،

ایڈ . كٸ ث ایه از ډب ثب ډىي ډڂىیـیبن لجز ډی ٽىیڈ ډڂىیـیبن ځٶز ډٮیه ٵ ثیب ایه ډئچ ی ؿیي ا ثىي

ٽ اي ثیب ٽب ثى. سوش ثى ى دچی سپشیټ ڈ آییه وبډ ای اډیپبیی ي ػب ثىيا ثباله ث ثـ ب یبى ثي يڅی ٹيڇ

ايڃ ایه ز ٽ ثببی ياى ي دیيا ٽىیڈ. س ثببی ياى ؿن اين ؿیی ٽ ډث٣ ث ؤاڃ مبز ثبیي ایىؼب ډه

یټ ٽمیش سپیڄ ىاىیڈ سب ايوؼب ٽ ډی سوشیڈ ىيشبوی ٽ ن س ٽشبة ثى ٽبی ډی ٽىن هياثیبډ ػاة ثيڇ

ډكڇ ىٽش ډيی ٹبڅیجبٵیبن ي . ٭ؼیت يٹز ډی ځاز ي ٭ؼت كمز ډی ٽیي ډچ٤ ث ٽبهى ثى .

ىي ػچ س ا ډب ىاوپي ی ٵىی ثى ث 2ز .آٹبی ډىي ايبوؼبویبن ٽ ى وي یه ٽب ثىډڂىیـیبن ٽ ٭بٸ ا

ىسـای يی ياى ثى كبال ډه ومی هاڇ ا يب سٮیٴ ٽىڈ يب ثٮ٢ی ػبب س من آییه وبډ بوڈ هاة ٽبی ډی

ډی ځٵشبی ىاشیڈ ځيایی ٽىن يڅی ث كبڃ آییه وبډ ب ي ایىب ىاشىي . این ياى ثىن. ځبی ايٹبر يٹشی

ځيایی ي ثبیي ا ػب ډی ٽىیڈ ث ایه پڄ آډبى وجى ؿیب یی ٽ ثای ػاوبن ډب االن ډػى ز يآډبى از. ٵشیڈ.

این ثى ٭٢. یٮىی ٽبوی ٽ ٭٢ ثىن ىٽش ډآییه ثى ٽ االن ا ابسیي ىاوڂببی آډیپبز اين ثى ا ٽبوی

ثى یب بی ػبب يڅی ث ٥ ٽچی ام یب ىډ ٽ 519ومی ىيوڈ ىٹیٺب يی آییه وبډ ٽ ډب هیچی ٽمټ ډی ځٵشیڈ كبال

ىڅڈ ډی هاى ایىب یـپييډ ٵاډ و . ىٽش هؼش ثوز ثى ٽ اشبى ىاوڂب یا ىٽش ډشٺڄ ثى ىٽش ااوی

ى ایه ځو آییه وبډ ب ثیب ٽب ثىن ي ٦ق ثى ٽ االوڈ ز ٽ هيا بڅم ثيا ى ايوؼب. ایىب ٽبوی ثىوي ٽ

٭چمی ثبالیی ثى اوؼبڇ ډی ي یټ ثو ىاز ثو څڅ ډب ٽبی ٽ ٽىیڈ ځٶشڈ ایه ثو څڅ ډث٣ ث ایمىی

ي ډیبیڈ ٽ اڅاډی ث 519بهشمبوب ى ثاث څڅ اين ثو ډلبجبس ي. اين ي ث ٭ىان ثبځای څڅ ى ایه

یټ ٭مډیز هیچی 519ثیين ايډي ي 519ٽ اڅاډی ي ي 51اشبويا ثو ي . ایه ٽ ډه ٭ ډی ٽىڈ كييى بڃ

اشبويا ا٭ڈ ا ووى ي څثیب ي ٱی بى ي 512ثى ام؟ ثای هب٥ ٽ سب اين ډٹ٬ 519هثی دیيا ٽى. كبال ؿا

ثٮيب سلڅی ى ىاىیڈ من ډ٦چجی ٽ مب ډی ځیه ى سجی ځٶشڈ ٽ 519 اڅجش ایه اڈ 519ثى ډب ڈ ځاشیڈ

هىڇ یبىڇ ویز ؿڂو ځٶشڈ هيا ٽى هیچی ثب اين اهشالٳ دیيا وپى . ٭ ډی ى ٽ ثٮيب يٹشی هاشیڈ ثای آییه

ايی اشبى ىاوڂب ٭چڈ ي ىٮز ٽ ا وبډ ڈ ایه ډٮبډچ ي اوؼبڇ ثيیڈ ثیبیم ث ٭ىان اشبوياى ثڂیڈ. ثب آٹبی ىٽش

٭یان ډبز ي ياٹٮب هیچی ٽب ثى ى سمبڇ ډاى ثب ايوپ وشیڈ ي ثلض ٽىیڈ ډه ث دیىبى ٽىڇ ٽ ثا ثیڈ ی

ی یي ثى كبال ی ٵبچ ا 900-800مب ای ي ثویڈ ي ٽ كبال كبال ب ووى څثیب ث و. كبال ٵ ٽه سب

ٽ ؿی ډیوایڈ ثیبیڈ اين ډٹ٬ 2800ځٵز ځٶشیڈ ا ی مب ای ي٫ ډیپىیڈ كبال ٹڃ ډیيیڈ ا ایه ث ثٮي ڈ ا

ٵپ ومی ٽىیڈ ٽ ي بډن ثڂی ي ډٺار ٵىی بهشمبن ی كبڅز ىٽبن ػيیيی هاي ي. ډب ځٶشیڈ ا ایىؼب ي٫

٥ ډییڈ ػچ. هالمیى٦ ٽپی اين ٭يی ٽ دی ايډي يڅی ثای . میه2802-2801ډی ٽىیڈ ي ثٮي ب ډیڂیڈ

یٮىی ؿی اال؟ ا ٽؼب ايډي؟ ایى ٵٺ٤ ډب ډیييویڈ ؿ اهشا٭ی ٽىیڈ. د ثىبثایه 2800هیچی ب ډئچ از ٽ ایه

٭يى ياٹٮی. 519ي ڈ ثاسن س١یق ىاىڇ يڅی 519

Page 114: Civil magazine 808 no 3

113

لجز ي ى اسجب٣ ثب ؿڂوڂی وبڇ ځای ي ثٮي ڈ 519آییه وبډ اشبوياى یيیڈ ايوؼب ٽ ى اسجب٣ ثب : ډؼی

آییه وبډ ثشوی ایان ؿ بڅی پڄ ځٵز؟ 2800

ثای ثشن ڈ میه ٵپ ي ىاشیڈ ٽ ایه ٽب اوؼبڇ ث هب ثب ډسی ٽ ثب ډكڇ ىٽش ٹچیجبٵیبن :اشبى ډٮیه ٵ:

ڈ ىاشیڈ ٽ ثشن یپڈ ډشيايڃ ث ى ډمچپز. ؿن ډشبٶبو ډشيايڃ ومیي. اال هى ىاشیڈ اين ډٹ٬ بي ٭الٹ

بهشمبن ثشوی ي اٽا ىاشه ډىيیه ثای ایىپ ٹبڅت ثىيی ىا كمز ىا ثشن ی ډٺيای ثباله ؿن ډلڄ ٵب ي

ب. يڅی ى ثشن ٽبٵی ٽ اشجبی ث ٽ ٽ اط ىا ډظڄ آه ویز ٽ اځ اشجبی ڈ ث ډئچ ای وياش ث

ٽبٵی ا وایڈ. سٺیجب اٵاى اٽا ىاشىي ومیپىوي. ى بډبن ثوبډ ب ډب ی ډٺيااا ىاشیڈ ا و٪ ایىپ ٵالى ڈ ا

یغ ث. ٭الٹ ڈ ث ایه هبع ياى ډیي ٮی ثپىیڈ ى ډٳ ٵالى ی ډٺيا ٵ ػیی ث ثىبثایه ثشن آډ ثیش سي

ىاشیڈ. ثىبثایه ثبیي ډىڇ ي ٷ ډیياى یب ډىيیه ي ٷ ډیياىیڈ ثن ثیش ث ٥ٳ ثشن آډ. ثٮي ڈ یؾ ډٺاسی

ڈ وجى. ؿا ډٺار ىیه آڅمبن ي ډكڇ ډىي هچیچی ى ٽشبة ثشن ي ثشن ډچلی ٽ سيی ډی ٽى ي ٽشبث سی

اين آییه وبډ ىیه ي آيى ي ثیش ډىڇ یٮىی ډىيیه ث ىیه آڅمبن ډاػٮ ډی ٽىوي ایه ثى يڅی ث ٽى ثى. ى

كبڃ ى ایان ډب یټ آییه وبډ ډچی وياشیڈ ثب ىيشبن ي آٹبی ډببوؼبویبن ي ىٽش ٹبڅیجبٵیبن ي بی ىيشبن ٽ لجز

ي يٹز یبىی ڈ ډیڂی. ٹا ي ٽ ډب ػي ػي سی ثپىیڈ ا من ٽىیڈ ځٶشیڈ ٽ ایه هیچی ٽب ډیج. هیچی یبى

ايڃ ي آاڇ آاڇ ػب ثىيایڈ ي ث ر ػي ػي ڈ ى ايډي ډه ومیييوڈ ثبؿ مب بیی ثى يڅی مب ب ي ځاش

ڈ یبى سٮٺیت وي ثٮي ڈ ث اوٺالة ي سب ػي ي ىايډي ثٮي 5یب 4اڅی آه ډظڄ ایىپ 4. 3. 2. 1ى 4،2،3،1ثىیڈ

ایىب ثهى ٽى سب ایىپ ثٮي ا اوٺالة ثب ٽی ٽ ى بډبن ثوبډ ي ى ډبن آٹبی ډىي ٶب٭ز يآٹبی ډىي

ی ٭ي ا ىيشبن ٽىوي ا ثوبډ ومیييوڈ ٽييډ مشی بمی ئی ىٵش ٵىی بډبن ثوبډ یب ىٵش سلٺیٺبر بډبن

ب االن ی ډٺيای ػب اٵشبى.٭ر ٽىوي ي آثب ي سی ٽىوي ىيشبن ي آثى

سٺیجب ؿ بڅی سييیى پڄ ځٵز؟: ډؼی

بڃ ډیڂ 16-15ایه ٹب٭يسب ډه االن ىٹیٺب ومی ىيوڈ ؿن اال ډه ى سييیى ىهبڅشی وياشڈ يڅی :اشبى ډٮیه ٵ:

یه ډى ډبٽز ىاشىي. ىيشبن ىیڂ ثىوي.آٹبی ىٽش ايی هیچی ى ا ثیش ډیڂ.

ي سی آییه وبډ ډىيی څڅ ٥اكی بهشمبن ى ثاث څڅ وٺ ٵٮبڃ 2800مب االن ث ٥ هب ؿن سی : ډؼی

ىایي ى كبڃ كب١؟ .

میش ډث٣ ي ث ٭ي وٺ ثىي ایى ٽ ث ٭ىان ٭٢ ٽمیش سييیه شڈ ډئڅیز دى ثىيی ڈ ٽ :اشبى ډٮیه ٵ:

ىاڇ.

ٽ سی يیای بی ډوشچٴ ٽ ىا سييیه ډی مب و٪بر امىي هىسن ي ى ایه اسجب٣ ډی ٵډبییي. االن : ډؼی

يیای ؿبډ يی ډی ػىبة ډىي ډٮیه ٵ ز ى 2800ٽ ثیىىيځبن ډب ډی سوه ثجیىه دی وی اشبوياى

يیای ب ز ٽ اوب اهلل اډیييایڈ سب ٹجڄ ا ٭یي ډىش ث.كبڃ ځاوين آهیه

هبع ث. 91اوباهلل اډیييایڈ االن كمز ىيشبن ٽیين آډبى ٽىن سب ث ٥ ٹ٦ٮی ى بڃ :اشبى ډٮیه ٵ:

شبوياى ٽ ى ب ثى ايڅیه يیای ٽ سييیه ي ي ى ياٹ٬ اڅاڇ ي ا٥ٳ ډؤ ی ا 66بڃ 2800 د : ډؼی

بیی ٽ ى كبڃ بهز از ثبیشی ٥اكی ب بی ډٺبيڇ ى ثاث څڅ كشمب اڅاډی اوؼبڇ ث.

و یټ دشاو ىیڂ ای ڈ دیيا ٽىیڈ دشاو ىیڂ ڈ ایه ثى ٽ اين ډٹ٬ ډٽ سلٺیٺبر ایه ي :اشبى ډٮیه ٵ:

ډمچپز ىبهش ي ث ٥ اه ثى یئز ىيڅز ي یئز ىيڅز ڈ سیت ٽى ي ٭الي ث ایىپ ث ٭ىان اشبوياى می

Page 115: Civil magazine 808 no 3

114

یئز ىيڅز ی ث كبة یټ ډث ىا ث يی ایىپ ث ر ىي ای ثبیي ایه سؼيیي و٪ ث یٮىی یټ دبی ای ڈ

دبی ابی س ٹبووی ىا ثای ثای ایه ٽب ځاش ي. ثٮي ڈ ا١بٵ ث اين ډ٦بڅج س ډٺار ډچی بهشمبن ٽ ثب

سجٮیز ا. ى اين ڈ ياى ي .اڅجش ډمپى ډظال ا و٪ يىیىڀ ثٮ٢ی ػبب ی ٭جبسی سٲیی ٽى ثب يڅی كشی اڅمٺيي

ث من كبڅز ياى ي ثىبثایه ایه دشاو ب ي ڈ ىا یٮىی ى كٺیٺز ث ایه پڄ ڈ ویش ٽ و ډظڄ اين ایمىی

ٽ ث ٭ىان آییه ٽبثى ډة 519بهشمبن ى ثاث څڅ ز ٽ ٵٺ٤ ى ٥ف بی ٭ماوی ثب و ډظڄ آییه وبډ

ډؤ اشبوياى ثب یٮىی ایه ب ي ىا ی دشاو ىيڅشی ڈ ىا .ځؿ ایه دشاو ىيڅشی ډجىبی ٹبووی ويا اځ

ڈ میه ٥ . 519ي ثا يڅی هب ثب سػ ث ایىپ ى ډٺار ډچی ايډي . ثوایڈ ي٬١ ٽىیڈ یټ سیت وبډ ىيڅز

ڈ االن ىیڂ ػء ډٺار ډچی ي ایه ىیڂ ډجىبی ٹبووی ډلپڈ ىا. 519

: االن ىیڂ سييیه ډؼم٭ ډٺار ډچی بهشمبن ا ؿ بڅی ي٫ ي؟ ډؼی

بڃ ٹجڄ ي.ثب مز آٹبی ډىي بمی ٽ ډٮبين 12-10بی ٹجڄ ي بیي سييیه ډٺار ا هیچی بڅ :اشبى ډٮیه ٵ:

يار هبو ثى. آٹبی ثاڇ ٱٶبی ډيی ٽچن ثىن ىايوؼب. سييیه ي٫ ي ثى يڅی ایه سييیه یټ ډٺيای ػىج

وجى. سب ثٮي ٽ ٹبون و٪بڇ ي ایه ب 1:43:51اٵشوبی ٭ٸ ي ٭الٹ از. ثب ٭ٸ ي ٭الٹ ډی ٵز ػچ یٮىی ډئچ ډئچ

ډىيی یټ اڅډبسی ي ایؼبى ٽى. یټ ای ٭بڅی ډٺار ىز ٽىوي ی ډٺيای ث كبة ىٽبن ي ىشڂب يی٬ س

ي يڅی ياٹٮب اڄ ډ٫١ اځمن ٭ٸ ايڅی ثى. اين ٭ٸ ايڅی بیي ثیش ٽبب ثى. ډه ثای ایه ٭ٸ یټ وپش ای

بڃ ٹجڄ ى يار ډپه ي ثٮي ثهى ٽىیڈ ث ٹمز 17-16. ډب ي٫ ٽىیڈ ایه ٽبي ٽىن ى من ي ث مب ثڂڈ

بی ډوشچٴ. ٹمز بیی ٽ م ډجبكظی ٽ ډیڂیه اين ډجبكض ڈ ٥ك اين ډٹ٬ یوش ي ثى ثای ایه ٽ ډجبكض

ی. ٵپ ٽىیڈ ٽ كبال ٽی ډی سو ایه ثب ي ث ىي ي سييیه ٽىیڈ ي كب١ ثبیڈ ډظال ٵ ٽىیي یيیڈ ث ٹمز ٵچ

ډ٦بڅٮ ىیڂان ٹا ثڂی ي می ٽىیڈ ىیيیڈ سىب ٽی ٽ ډٶیي ي ي ثڂی ٽ آډبى ثپى . ثٮي آډبى ٽ ٽى ډى

ٽی ٽ اډن اين ډیشو ایى اوؼبڇ آٻ ډڂىیـیبن ٽ االن ى آډیپبز . هيایب ؿ ثپىڈ كبال ؿی ٽب ٽىیڈ؟ؿ٦ی

ى 519ا ها ثپىیڈ . ځٶشیڈ ا ٥یٸ ٭ب٥ٶ ایه ٽبي ډیپىڈ ا ٭ا٥ٴ. یٮىی ى كٺیٺز ډڂىیـیبن ٽ ثب ډب ى ىي

Page 116: Civil magazine 808 no 3

115

ډب اين 519بی ػبب اين كمبس ډیپیي ى یټ اشبوياى ثشوی يی ٵيىځب ب ي ثب ؿ كمبسی ى اين ٽمیش ٽ ٹجڄ ا

ڈ ایه ٽبي ٽى . ایه ثشیه ٽ ي اكشاڇ ي ٭الٹ ي ایىب ٵی ډب ثیه ز. یټ وبډ ای سی ٽىیڈ . وبډ ي سی ٽى ثىی

ای ي ډه سی ٽىڇ ثا ي ث اډ٢بء ثىي ي اډ٢بء ډكڇ ٹبڅیجبٵیبن ي اډ٢بء ايبوؼبویبن ڈ دی ډب ثى ډه س ا م ی ډب

ىي. ىي ن ڈ ا بىار ااډى هيا ىيي كٶ٨ ٽى ٽ وي شه. ٭ ډی ډى اكشاڇ ډب ثى ايوڈ اډىی ثىن

ى ٽ ډه وبډ ي ث ایه پڄ ي٫ ٽىڇ ډ ی ٭ٸ ثيان وبڇ ي وبن از ٽ ثى. ٭ٸ ثى یب ؿی ىیڂ... ثٮي ڈ

ث ٭ىان یه ٹجیچ. یٮىی ډب االٽب هیی اس١یق ىاىیڈ ٽ ډب دیی سىب ثبو ای ٽ ثای وي ثىن هىډن ىایڈ ی

ٽب هی اوؼبڇ ډیيیڈ ي وشیڈ ىایڈ ډٺار سی ډی ٽىیڈ ي ا س ڈ ها ډی ٽىڈ ثیب ٽمټ ٽه. ٹمز بهشمبن

. بی ٵچی ي سی ٽه. ایى ثا ٵشبىیڈ كبال ډی هاڈ ٭پ اڅٮمڄ ایه ػیبن ي ثڂڈ ٽ ا هى ډڂىیـیبن يٹشی ايډي

ډڂىیـیبن ډی ځ يٹشی ٽ وبډ مب یي ث ډه .ايال ډڂىیـیبن ثٮي اؿىي ډبی اډبى ٽى وز ي هیچی ثب يی ځبى

ثيين ایىپ ٽی ا ٽی دڃ ثواى ؿی ثواى يٹز ډیاڇ ي ومی وب ثپى یب ثيين ایه كٳ ب وز ي ث ثشیه

ډه ایاىی وياڇ ث ٽييڇ ا ایه ډجبكض اٹبڇ هیچی یبىی ىا دىاهز ډی. ول كب١ ٽى ي ٵشبى كبال كبال ثای

ای دڃ ایه ٹجیڄ ٽبب وجبیي اوؼبڇ ث يكٵڈ ایى س١یق ڈ ایىپ ایه يڅی ث ایىپ ثٮ٢ی ب كمز ډی ٽىي دڃ ثڂیوي.

ځٶش ٽ ډه وبډ ٽ یي ديا ٽىڇ ؿی يڇ.ٽب ا اوؼبڇ ىاى يٹشی ايډي سان ځٶز ډٮیه ٵ يٹشی وبډ مب یي ډه

ی اال ىڅڈ یبى ایان ي ٽى ٽببی ځش ي ٽى هبومڈ ڈ ډیڂٶز س ؿی ثار وشه ؿی ځٶشه ثز ٽ اال س ٭

يی. ؿی ؿی يی اډي اال هىر ي ومی ٵمی اال ؿی شی. ډی هاڇ ثڂڈ ٽ ٭ٸ ثى ٽ ایه ٽببي ډیپى.

ٽبی دڃ ثڂی اين ثلض ىیڂ ٽبب ڈ ایى. اځ ٹا ثب ٭ٸ وجب ي دڃ ي ثب ډه ایاىی وياڇ ٽی ثای بی

يڅی ٽبی ي ثای دڃ اوؼبڇ ىاىن ي ایاى ىاڇ. ثباله ي٩یٶ ٽی ٽ هيډشی ثا ډی ى ىشڂبی از ایى .ز

یي يڅی اين ٽی ٽ كمز ډیپ ثای ایه ٽب اځ ثىب ثب ثا هب٥ دڃ ٽ ثباله سبډیه ٽى ٽ ٽی ٽ كمز ٽ

ایه ٽب ي ٽى ثب ایه اال ثٽش ي ا ثیه ډی ث ياٹٮب ثٽش ي ا ثیه ډیج ثب ایه پڄ اال اين ډٺار اوؼبڇ ي.

ز ایه ى ياٹ٬ ڈ ٽ ثبځای ایىب : سی ډٺار ډچی بهشمبن سی ډجبكض ډث٣ ث ثشوی ٵالىی ډجلض ډؼی

وي ي. ډجلض ثشوی ٵز س ډجلض وڈ، ٵالىی ٵز س ډجلض ىڈ . ثبځای ايډي س ډجلض پب 2800ډی ځٶز

؟ڈ یٮىی ا اشٶبى ي ىیڂ

.ب ځٶش ایىب زثش وی ثیش اڅجش ا آث :اشبى ډٮیه ٵ:

؟: یٮىی ثو څڅ ايډي ډؼی

ثچ ثو څڅ .ډٶبیڈ مو :اشبى ډٮیه ٵ:

شىي 2800ي ایىب موب ویشه ٽ س 6ي 10ي 9: يڅی ا٭٢بی ٽمیش سييیه ډجبكظ ډؼی

االن هة ی ٽمیش ی ػيیيی سلز یبز آٹبی ىٽش آٹبٽؿټ سپیڄ ي ي ز 6ډجلض 519سی :اشبى ډٮیه ٵ:

.ی سٮياى وٶار ډىڈ شڈ س

ي ایىب 10ي 9: یٮىی یټ مبىڂی ٽبډچی ز ثیه ډجبكظی څڅ سی ایه ډجلض ډؼی

ثبیي ث ث ػز ایىپ سٺیجب اٵاىی ٽ سی ډیپىىي یټ ډشٽبسی ثبڈ ىاوي. ثبیي ثب ی مـیه :اشبى ډٮیه ٵ:

.ؿیایی

ا ىز ىاى ي یب یټ ثال سپچیٶی س ډىيی ز.اين ډػٮیز هى 2800: االن ث و٪ ډی ایه اشبوياى ډؼی

Page 117: Civil magazine 808 no 3

116

ؿا ؿ ؿیی ویډي س :اشبى ډٮیه ٵ:

: و االن ډیوایڈ یټ ب ی ٵالىی ٥اكی ٽىیڈ س هى ډجلض ٵڄ ىڈ ٥ف څ ای ز ٽبډڄ ي ػبډ٬ ،ػبیی ډؼی

.2800ویز ٽ اػب٫ دیيا ٽى ث

ومی ٽى هة ډىبٵبر دیيا :اشبى ډٮیه ٵ:

: ډىبٵبر دیيا ومی ٽى یٮىی یټ ىي ىش ځی ایؼبى ي ډٮچڇ ویز س يیای بی ثٮيی... ډؼی

ياٹ٬ اډ ڈ آییه وبډ ثب ډٺار ثبیي یټ ٵٹشی ىاش ثب. ایه ز. م ػبی ىویب ڈ ایه ز .يڅی :اشبى ډٮیه ٵ:

ویز يڅی ډب ؿن ډٺار وياشیڈ بی ىیڂ ډیبى یٮىی ث ایه رػبآییه وبډ ب ڈ ډٮمال ث ر آڅجیشی ٽ

٭مال ي ومیشوشڈ ډؼج ٽىیڈ اٵاى ي ٽ ثیبیه آییه وبډ بي اػا ٽىیه ایه ٽبي ډیپىیڈ ي ځو آییه وبډ ثبیي می ی

ىه. ډ٦چجی ثب ثیه ډشی ي ٵيىي ایىب ډیڂه ث ٥جٸ آییه وبډ ثبیي ایىپبي ثپ

؟٭بیز ي ثب 2800: ثبیي اشبوياى ډؼی

ثچ ثبیي ٭بیز ي ثب ایه ثیه هىو . ډیشو ٹا ىاى ٽ ډیپى ثڂ اشبوياى مب ٵالن ډبڃ اشاڅیب :اشبى ډٮیه ٵ:

ٵی ٽ ډه ىڇ ثبیي د ي ثبیي ډالٻ ٹا ثي ایه ٽ ډئچ ای ویز . يڅی ومی هاڇ ایه ي جټ ٽىڈ ثٮي ا ایه ك

ٽ ى ډمچپشی ٽ یؾ ؿی دبی ي ابی ويا اځ ثڂیڇ االن ؿن ډی هاى ډىشڇ ث ثي. اډب ث كبڃ ډئچ ایى

ي 2800. یٮىی اځ االن آییه وبډ وش ډی ثبیي ایه آییه وبډ ٥ی ثب ٽ ي سظجیز ٽىن وجبیي څٲ ٽى ؿیی

ٽى و ایىپ ٽى ث ٭چز ایىپ ٹير ٹبووی ىیڂ ىا . ابب ٽبی ٽ ثب ٭ٸ ي٫ ي وجبیي ثب دڃ سٲیی ثشو سظجیز

ىاى.

س .بی اهی ا دی وی ډىش ييیای ؿبڇ اين ٥ ٽ ډٮچډ سی ځا 2800: االن سی اشبوياى ډؼی

سٲییار اڅی س ىا پڄ ډی ځی ا ٽچیبر ایه سٲییار میىببی ډوشچٴ ثٮ٢ب ىیي ي. ی ی

ایه دو وي ى :اشبى ډٮیه ٵ:

: سی میىببیی ٽ آٹبی ىٽش ايی ىاشه ٵٺ٤ ٶبب ثیبن ي ډؼی

ؿی االن ثلض وپىیڈ ٶبب ثیبن ډی من ډ٦بڅج .ىیڂ االن ث ٥ ٹ٦ٮی ىیڂ ثبیي ډىش٪ ثمویڈ :اشبى ډٮیه ٵ:

ي ثش سب ثجیىڈ ؿ هاي ي اوبهلل.

: هة ډه ؤاڃ ثٮيیڈ ي ى اسجب٣ ثب ډىيیه ډلبت هاڈ دیي. اوؼمه ډىيیه ډلبت ا ٹجڄ ا اوٺالة ډؼی

ځٵش ي ډظڄ ایىپ پڄ ځٵش ي ثٮي ا اوٺالة ی ؿىي بڅی ثى ٽ ډی ځٶز یؾ ځو ٵٮبڅیشی وياش ثٮي ىيثب ا

ا٭٢بی ػيیي ي كبال بیي یئز ډيی ی ػيیي سٺیز ي يڅی االن ية بیز ایىشوشی ويا ډی ځٶز ثیه م اوؼمه

ب ثځشیه ١ٮٴ ډىيیه ډلبت ایى ٽ س ایىشوز ویز ا ىشی ث ډٮچڇ ویز ثای ػيوب ډی ځٶز

؟و ٵٺ٤ ثب ډٮٵی ا٭٢بی ٹيیمی ځٵش ا ثش از ٭٢ ػيیي ډیش

ؿا ډیشو. هة اين ٽ ډٮٵی اپبڃ ويا :اشبى ډٮیه ٵ:

Page 118: Civil magazine 808 no 3

117

: و ایه ډپچی ایؼبى ومیپى يڅی هة سٮياى ا٭٢ب ڈ ث وجز اوؼمىبی ىیڂ ی ډٺيا ٽمش ز ث ایه ډؼی

هب٥.

من ػچبسی ٽ ډػى ثى ي ی ٭ي ای ٽ ډظال ػم٬ ى اطش پچیثچ ی ډيسی . ثجیىیي اوؼمه اڅج :اشبى ډٮیه ٵ:

یب بی آییه وبډ بیی ٽ سی ډیي ایه ثلض می دی ډی آډي ٽ ایه ٽبب ثباله یټ 519ډیين ثای میه

ډىيی شه ٽ ي٫ ډشڅی ډی هاى یبىډ ایه ثلض دی ايډي ٽ آٹب ثبڅو اځ ډظال ى هبع ثیش اوؼمه بی

ډیپىه ث آییه وبډ ىاىن ي ا ىيڅز ڈ وجبیي سٹ٬ ىاش ثبه . ایه ٽبب ثبیي ػىج ی وبىبی ډيوی ث كبة ایه ٽب ي

ن ػ بیی ٽ سپیڄ ډی یب كٵ ای ب م ایىب ثبیي ىز ث ىز ڈ ثين سپیڄ ثين. ایه ثلض ي ي آ اوؼبڇ ثي

اڅجش. ى٭ر ٽىیڈ ي ډلييى ثى یبىی ا ىيشبوی ٽ اين ډٹ٬ ډلبجبر بهشمبن ډی ٽىوي ي سٮياىن ڈ ډب ا سٮياى

. ومیييوڈ كبال ىاشڈ 1346ؿىيیه ػچ وب ي ٱی ي ایىب ى ثبڂب ىاوڂب سان ىاى ي . ایه ډ٦چت بیي ډظال بڃ

. ى اين ډٹ٬ ډ٦ف ي ي یټ یئز ډيی ی ډٹز ډٮیه ي ٽ ٹا ٽ يی وبډ بی اوؼمه سبین سإی ي ډیڂ

ي ابىبډ سی ث ي ٵڇ ثڂی ث هى .ایه ٽب اوؼبڇ ي يڅی ث اپبڃ طجز وين اين ډٹ٬ ځش ثهى ٽىیڈ

ٽیي ثىن ٽ ثوان اػب ي هیچی ثب ډپالر یبىی ث كبڃ و ث ر ثب ث اين یئشی ٽ ايډي ثىن ایه كمش

وٶ ډظڄ آٹبی ډكڇ ىٽش ٽببوی ثى ٽ اشبى ىاوپي ی ٵىی ثى. ٽ بثٺ ی یبی وياز 3ثچپ ډظال ىي وٶ .ثين

بی آٹبی ډڂىیـیبن ثى ي ی وٶ ىیڂ ث وبڇ ايوب ي ث ٭ىان ډظال آٹ .یټ ایاىی ثڂییه بډبن اډىیز ٽ ػچ ثڂین ډظال

ٽببوی ی ؿیی ىاىن ثځ دياو ای ث كبة اوؼمه ي ىاىن ٽ اين ډٹ٬ پڄ ځٵز ٽ سإی ي وبډ ب ډػى

. ث اين ڈ ځٵزيڅی ٭مال ٵٮبڅیز یبىی ومی سوز ثپى ثب يػى ایىپ ثیشمیه بڃ سإی ي هیچی ډؼچڄ ػه

بو ٽ ډشٮچٸ ث آٹبی ی ي آٹبی ىٽش ٹبڅیجبٵیبن ایىب ثىن كمز پڄ ثى يڅی ٭مال ػب وياز ډلڄ وياز ٽز

ياىن ي يٹشی ٽ ث اين پڄ ى یټ ٽز ډبي ای ثواى یټ اوؼمه ثب ٭مال ث ر یټ ٭ىیډ سإډیه ډلڄ ي

Page 119: Civil magazine 808 no 3

118

ي كمشی ايوبیی ٽ ى . ایه وباكشی ب ثى ثب يػى ٭الٹ ای ٽ ڈ ډىي يا٭٪ی ي ڈ ډىائيی ثواى سچٺی ث

كشی ن ٽ ي٬١ ثشی ي ي آهیه سلڅی ٽ دیيا ٽى ایه ثى ٽ االىي ثٮي ىاشىي ي كمز ډی ٽیين.ش بو

ابىبډ ڈ ىا سٲیی دیيا ډیپى ي ٽببیی اوؼبڇ ډی ث ر اڅی. ی ډلچی هیبثن ى و٪ ځٵش ي ي اػب ي ي

ي یټ اٹياډبسی االن ىيشبن ىاوي اوؼبڇ ډی ىوي ډىڈ ى كبی ث كبة ډی ىيوڈ يڅی ٭مال ډه ى ډٽیشی ىاش ثب

اهشیب شڈ يڅی هیچی ى ػیبن ػئیبر ٭مچن ویشڈ.

ىي ا و٪بڇ ډىيی بهشمبن ډی ځ االن ياى 6: هة ثلض ثٮيی ي ى ډى و٪بڇ ډىيی بهشمبن. االن ډؼی

ىي ځش یب ٹجڄ ا اين اځ بثٺ ای ا و٪بڇ ډىيی مب اٯ ىایه ٽ ثمیه پڄ 5ی م يیڈ س ایه ىي

ٹجڄ ا اوٺالة یب ث وبڇ ىیڂ یب ث میه وبڇ . ث كبڃ ث ؿ پڄ ي ایىپ ٭مچپى ٽال و٪بڇ ډىيی بهشمبن ي ؿ٦

يى ثپى. ثآ ايی ش ٽ ډ٦بڅجبر ډىيیه يایبثی ډیپىیي آیب ث و٪ مب اين ان ػی

ا آهي٫ ډیپىڈ . و مـىیه ان ػی ايی ویز ثای هب٥ ایىپ ياثش ث يار ډپه ي بی :اشبى ډٮیه ٵ:

ویز. و اال ٽب ان ػی ايییٹيیڈ ي يار بی ي ا كبال ش ي يٹشی ٽ ىشڂبی ياثش ث ىيڅز ث ومیش

ث ٹڃ ډكڇ ٹبڅیجبٵیب ډیڂٶز ػی ان ػ. ان ػی اي ىيڅشیز. ياٹٮب ایه ٥ ز ایه ډپڄ ز . اډب اځ بثٺ ي

ش ثى. ٹبووی ٽ اال اى ځش مب ثواییه. بثٺ ى من بڅبیی ٽ یټ ٵ٢بی ثب یبی ب ىاى ٹبوو ځ

. اين ٹبون و٪بڇ دپی ثوان ايوڈ اوؼبڇ ثيناين ډٹ٬ سپیڄ ثين ډظڄ ام ثى. ایه اوؼمه و٪بڇ ډٮمبی ي بی

. س ىه ثهى ثب ٵ٢بی ثب یبی ٽى. ايڅیه اوشوبثبسی ٽ هاشه ثا اػا ثپيڅی هة ى اػا وي ثى ځش ثى

ػب ىاىن ٽ ٽبويیيا ثپىه هىن ي ي ٵ٢بی ثب یبی ډوشی ٽ ایؼبى ي ٹجڄ ا اوٺالة هیچی ب ث هىن ا

بډبن اډىیز ىن وپى ثای هب٥ ایىپ ډپالر اين ډٹ٬ ٽڈ وجى ا ایه ثبثز. ٹجچ. سمبڇ ډپالر اچی ٽ ډب

ن ىاشیڈ ي االن ڈ ىایڈ . ؿیبی اډىیشی ٽ ډػى ٽ ډیبى ػچ ي ي وم ایه ان ػی اي ب ي ډیڂی ىكبڅی ٽ ایه ا

ػی ايب ډیشوه ثای ډمچپز ثیب ډٶیي ثبه . اين ډٹ٬ ٵ٢بی ثب یبی ثب٭ض ي ٽ اډظبڃ ٹبڅی ثبٵیبن ٽ اثٸ سى

ای ىاز ډظال. يی اثٸ سى ای كبیز ىاز بډبن اډىیز یب ثىي ٽ يی ډجبار ي ؿیبی یبی كبیز

كشی يار ډپه ٽ اين ډٹ٬ يار ډپه ثب اوشوبثبر ي ىيڃ ډی ٽى . يڇ ثى. ډببي كشی ویډين ىیڂ ى ٽىه

كشی هىن وبځی ويیين ٽ ؿیی ثوان . اػب ی بياٻ ي ثوان یب اځ ث ٵ اػب ډی هاز، ایشبىن ي ځٶشه

وشوبثبر آاى ىاز ٽبووی يٽالی ثش ٽ ایه ان ػی اي ب ي ثایه ا ثیٶشه ډه ػمچ ان ػی ايیی ٽ ا اٵشبى ي ا

ىاىځشی ثى ٽ ٹجڄ ا اوٺالة اوشوبة آاى دیيا ٽىوي. اډبڃ ومی ىيوڈ ډشیه ىٵشی یب كه وی ي ایىب اين ډٹ٬ ثى ٽ

ډبث ایه .ىن ډبث ایه ڈ ى ایه ؿی ياوشوبة ين ي ٽبون يٽالی ان ػی ايی ياٹٮی سوشه ایؼبى ثپىه ثای ه

اوشوبثبسی ٽ ي سی اين اوشوبثبر ڈ اٵاىی ؤی ٽبٵی ي سٺیجب ؤی هة ىاشه.

: مب هىسن ٽبويیيا ي ثىیه؟ ډؼی

ډىڈ ثىڇ آٹبی ٹبڅیجبٵیبن ڈ ثى ډبب ثىیڈ ډبب ڈ ؤی بی ايڃ ي ډیياىن اين ډٹ٬ یٮىی ډىيیه :اشبى ډٮیه ٵ:

ىي 2ىي . 3ىي یب 2اوٺالة ڈ ٽ سٲییاسی ى ٹبون ٽى ي ىي ډسج اوؼبڇ ىاىن یپی ڈ هة اشٺجبڃ ډیپىن ثٮي ا

ډه ٽبويیيا ثىڇ ي ؤی ڈ ډی ىاىن ىيشبن يڅی ډب ثهى ث ایه ٽىیڈ ٽ اال بډبن بډبوی از ٽ ثیش ىيڅشی ي

ي ىاش ثبیڈ. االن ڈ ډه ٵٺ٤ اډیيىاڇ ٽ اوباهلل ...ی يٹشی یټ كبڅز ىيڅشی ياثش ای ىا ومی سویڈ اين اوش٪بار

ث ډپڄ ىیڂی ڈ ٽ ډػى كشی ىيثىيبی ىاهچی ىيثىيبیی ٽ ډظال اين ډٹ٬ . ٽع اين ډٹ٬ اشبن ډشٺڄ وجى

یی یبٱی ثاله ؿٺيڇ . ىش ډبب ؿىي سبیی ډظڄ آٹبی ٹبڅیجبٵیبن ي ثىي یب ډىي ٽشیار آاء ٵچ ای ياى ډی ي

سان ؤی ٵچ ای آيىن اين ؤی ٵچ ای اين آای ٥جیٮی ي ا ثیه ومی ثى يڅی ث ٭چز ٭يڇ ٭الٹ ای ٽ ډىيیه هى

ىي یي يڅی ډشإٶبو 10اكب ډی ٽىن ى ي ثىن االن ڈ ډه ومی ىيوڈ ؿ ډٺيا اٵاى ٽز ٽىن آیب ث

Page 120: Civil magazine 808 no 3

119

یي اډیي ىاش ثبیڈ ٽ اڅجش ثىيوبٵ ثبیي ا ىيڅز ػيا ث ی مـیه كبڅشی وجبي ي ثٮي ڈ هى ایه ز. ٵٺ٤ ثب

ډىيیه ثبیي ث ٭ي ثڂین اوؼبڇ ثين.

: هیچی ډمىن ا مب ياٹٮب لجز بی امىيی ىاشیه ډه ډی هاڇ ا مب ث ٭ىان آهیه لجز سی ای ډؼی

ډه ي اډظبڃ ډب ٽ االن ياٹٮب ؿىي وڄ ثبمب ٵبچ ىان ایه سؼث بی مب م ه يبڅبی هىثای ػاوبومن ثای

ثځشیه ى اځ سی ای ىایي ثٶډبییي.

وب اډیي وجبیي ثى. ث كبڃ ا ویمی ىٵش ایبڇ ث ڈ ډیوى ا يٷ ځىاوی څیڄ اڅىب :ٵ ډٮیه اٽج ٭چی اشبى،ډىي

ه.اويی ٽ

ب٭ز 3ي هيډز مب ثىیڈ سٺیجب ا 2ب٭ز ډاكڈ مب يیڈ 3: ثیب ٭بڅی هیچی ډمىن ا مب ډب سٺیجب ډؼی

سوشیڈ ٹ٦ ای ا اين سؼثیبر امىي ؿىي بڅ مب ىیبٵز ٽىیڈ اوباهلل ٽ ډى اشٶبى ی ثیىىيځبن ي ىويځبن

ٹاځٵش ثب..... 808اىی