Chapter 6

การประหยดตนทนบรรจภณฑ Packaging Cost Saving

อาจารยธนภทร ธชพนธ

เนอหาในบทเรยน • การประหยดตนทนบรรจภณฑ • การเลอกบรรจภณฑ • ประเภทของขยะมลฝอย • การใชกลยทธบรรจภณฑเพอลดปญหาสงแวดลอม • แนวโนมบรรจภณฑในอนาคต

วตถประสงคของบทเรยน • นกศกษาทราบถงวธการประหยดตนทนบรรจภณฑ • นกศกษามความรความเขาใจในการเลอกบรรจภณฑทเหมาะสมตอ

สนคาแตละประเภท • นกศกษาสามารถแยกขยะมลฝอยไดถกตองตามประเภททตางกน • นกศกษามความรความเขาใจในการใชกลยทธบรรจภณฑเพอลดปญหา

สงแวดลอม • นกศกษามความทราบถงแนวโนมบรรจภณฑทจะเกดขนในอนาคต

การประหยดตนทนบรรจภณฑ • บรรจภณฑมความส าคญทงทางดานการตลาดและการจดการโลจสตกส

ดานการตลาด ดานการจดการโลจสตสก

ใชบรรจภณฑดงดดความสนใจของลกคา

มองถงผลกระทบทเกดขนในดานตนทนโลจสตกส

สงส าคญทค านงถงในการออกแบบบรรจภณฑดานการจดการโลจสตกส ม 4 ขอ

1. บรรจภณฑมน าหนกเบา • อตราคาระวางโดยทวไปคดตามน าหนก สนคามน าหนกมากคาระวางตอ

หนวยจะสงกวาสนคาทมน าหนกเบา

• น าหนกสนคาคดจากน าหนกตวสนคาและบรรจภณฑ • วสดบรรจภณฑแตละชนดมน าหนกทแตกตางกน บรรจภณฑน าหนก

เบาจะลดคาขนสงและสะดวกในการหยบถอของลกคา

2. บรรจภณฑมขนาดเลก • ขนาดบรรจภณฑมผลโดยตรงตอโลจสตกส ทงดานการเคลอนยายและ

การใชพนท บรรจภณฑทมขนาดใหญจะใชพนทจดเกบและระวางยานพาหนะมาก

• การออกแบบบรรจภณฑควรมขนาดทเหมาะสมกบตวสนคา และมขนาดเลกทสดเทาทจะเปนได แตยงคงปกปองสนคาไมใหเสยหายไดในระดบหนง

• บรรจภณฑขนาดเลกจะประหยดคาขนสง เคลอนยาย การจดเกบในคลงสนคา นอกจากนยงสะดวกในการหยบถอของผบรโภค

3. บรรจภณฑปกปองสนคา • หนาทบรรจภณฑทส าคญ คอ ปกปองสนคาไมใหเกดความเสยหาย

ระหวางขนสง ขนยายและเกบรกษา รวมทงความเสยหายจากกลน

• การออกแบบบรรจภณฑเพอปกปองสนคา 100 เปอรเซนต จะมตนทนสงมาก ดงนน บรรจภณฑจงควรปกปองความเสยหายไดระดบหนง

4. บรรจภณฑกบสงแวดลอม • ขยะบรรจภณฑแตละปมปรมาณมาก • วสดบรรจภณฑบางชนดมตนทนสงในการท าลาย และวสดบรรจภณฑ

หลายชนดยงกอใหเกดมลภาวะอกดวย ดงนนวสดบรรจภณฑทดจงควรท าลายงายหรอยอยสลายงายและไมกอใหเกดมลภาวะ

• บรษทตระหนกในเรอสงแวดลอมจะชวยสรางภาพลกษณใหกบบรษท อาท การออกแบบบรรจภณฑทน ากลบมาใชไดอก

ภาพแสดงขยะบรรจภณฑ Waste Packaging

ประเภทของขยะมลฝอย • ขยะมลฝอย คอ เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา เศษวตถ

ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา มลสตว ซากสตวหรอสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน และหมายความรวมถงมลฝอยตดเชอ มลฝอยทเปนพษ หรออนตรายจากชมชนหรอครวเรอน ยกเวนวสดทไมใชแลวของโรงงานซงมลกษณะและคณสมบตทก าหนดไวตามกฎหมายวาดวยโรงงาน โดยเราสามารถแบงขยะมลฝอยออกไดเปน 4 ประเภท

**กรมควบคมมลพษ. แนวทางและขอก าหนดเบองตน การลดและใชประโยชนขยะมลฝอย. 1,000 เลม, พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร: 2548.**

1. ขยะยอยสลาย (Compostable Waste)

• คอ ขยะทเนาเสยและยอยสลายไดเรว สามารถน ามาหมกท าปยได เชน เศษผก เปลอกผลไม เศษอาหาร ใบไม เศษเนอสตว เปนตน แตจะไมรวมถงซากหรอเศษของพช ผก ผลไม หรอสตวทเกดจากการทดลองในหองปฏบตการ โดยทขยะยอยสลายนเปนขยะทพบมากทสด คอ พบมากถง 46% ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ

2. ขยะรไซเคล (Recycling Waste)

• คอ มลฝอยทยงใชได คอ ของเสยบรรจภณฑ หรอวสดเหลอใช ซงสามารถน ากลบมาใชประโยชนใหมได เชน แกว กระดาษ เศษพลาสตก กลองเครองดมแบบ UHT กระปองเครองดม เศษโลหะ อะลมเนยม ยางรถยนต เปนตน ส าหรบขยะรไซเคลนเปนขยะทพบมากเปนอนดบทสองในกองขยะ กลาวคอ พบประมาณ 42% ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ

3. ขยะอนตราย (Hazardous Waste)

• คอ ขยะทมองคประกอบหรอปนเปอนวตถอนตรายชนดตางๆ ซงไดแก วตถระเบด วตถไวไฟ วตถออกซไดซ วตถมพษ วตถทท าใหเกดโรค วตถกรรมมนตรงส วตถทท าใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน วตถทกอใหเกดการระคายเคอง วตถอยางอนไมวาจะเปนเคมภณฑหรอสงอนใดทอาจท าใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยสนหรอสงแวดลอม เชน ถานไฟฉาย หลอดฟลออเรสเซนต แบตเตอรโทรศพทเคลอนท ภาชนะบรรจสารก าจดศตรพช กระปองสเปรยบรรจสหรอสารเคม เปนตน ขยะอนตรายนเปนขยะทมกจะพบไดนอยทสด กลาวคอ พบประมาณเพยง 3% ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ

ภาพแสดงขยะอนตราย (Hazardous waste)

4. ขยะทวไป (General Waste)

• คอ ขยะประเภทอนนอกเหนอจากขยะยอยสลาย ขยะรไซเคล และขยะอนตราย มลกษณะทยอยสลายยากและไมคมคาส าหรบการน ากลบมาใชประโยชนใหม เชน หอพลาสตกใสขนม ถงพลาสตกบรรจผงซกฟอก พลาสตกหอลกอม ซองบะหมกงส าเรจรป ถงพลาสตกเปอนเศษอาหาร โฟมเปอนอาหาร ฟอลยเปอนอาหาร เปนตน ส าหรบขยะทวไปนเปนขยะทมปรมาณใกลเคยงกบขยะอนตราย กลาวคอ จะพบประมาณ 9% ของปรมาณขยะทงหมดในกองขยะ

ภาพแสดงการลดการใชทรพยากรในการออกแบบบรรจภณฑ Reduce Packaging

ภาพแสดงกระบวนการรไซเคลบรรจภณฑ Recycling Packaging

ภาพแสดงบรรจภณฑทสามารถน ากลบมาใชไดอก Reusable Packaging

การเลอกบรรจภณฑ • จะสงเกตเหนไดวา บรรจภณฑมความหมายกบฝายผลต ฝายการตลาด

และฝายโลจสตกส โดยทแตละฝายมมมมองทตางกน • อยางไรกตามในมมมองของบรษทบรรจภณฑจะตองสามารถปกปอง

สนคา มตนทนต า และสะดวกกบลกคาในการขนยายและเกบรกษา • การเลอกบรรจภณฑดานโลจสตกสมขอพจารณา 2 ประการ ดงน

1. ดานมตทางกายภาพ (Physical Dimensions) 2. วสดบรรจภณฑ (Packaging Materials)

1. ดานมตทางกายภาพ (Physical Dimensions)

• สนคามหลากหลายชนด แตละชนดมรปรางแตกตางกน สนคาบางชนดมรปรางเปนมาตรฐาน บางชนดไมมมาตรฐาน เชน รองเทาทมขนาดเปนมาตรฐาน แตเครองแกวมรปลกษณแตกตางกน บรรจภณฑจงไมมมาตรฐาน

• บรรจภณฑทมมาตรฐานจะใชประโยชนระวางยานพาหนะไดมากกวาบรรจภณฑทไมมมาตรฐาน ซงจะสงผลให คาขนสง ขนยาย และเกบรกษามตนทนต า

1. ดานมตทางกายภาพ (ตอ) (Physical Dimensions)

• สนคาบางชนดไมอาจวางซอนกนได เชน รถยนต ท าใหใชระวางยานพาหนะไมไดประโยชนสงสด

• สนคาทมขนาดและรปรางแตกตางกน เชน เครองจกร เครองยนต หรอโครงสรางเหลก (steel fabrication) สนคาประเภทนจะมคาระวางแพงเพราะใชระวางยานพาหนะมาก

• สนคาทมมาตรฐานใชอปกรณขนสงไดประโยชนมากกวาสนคาทขนาดและรปรางไมเปนมาตรฐาน

• อยางไรกตามในปจจบนไดมอปกรณขนสงทน ามาใชกบสนคาทไมมมาตรฐาน เชน รถบรรจในคอนเทนเนอรซงคอนเทนเนอรสามารถวางซอนกนได อกทงคอนเทนเนอรยงชวยลดตนทนบรรจภณฑ

1. ดานมตทางกายภาพ (ตอ) (Physical Dimensions)

• รปแบบการขนสงมอทธพลตอบรรจภณฑ เชน การขนสงทางทะเล บรรจภณฑจะตองแขงแรงกวาการขนสงทางอากาศ หรอสนคาทมการขนยายหลายครงในระหวางการเชอมตอการขนสง เชน สนคาขนสงทางรถบรรทกแลวตอมาขนสงดวยเรอ ระหวางการขนสงทางเรออาจมการเปลยนถายล าเรอ (transship) และเมอถงทาเรอปลายทางสนคาจะขนถายออกจากเรอ จากนนจะขนยายไปเกบทคลงสนคาทาเรอเพอรอการท าพธการศลกากร เมอผานพธศลกากรแลวเจาของสนคากจะน าสนคาออกจากทาเรอไปเกบยงคลงสนคาของบรษท จะเหนวาสนคาผานการเคลอนยายหลายครง กรณนบรรจภณฑกจะตองแขงแรง

2. วสดบรรจภณฑ

(Packaging Materials) • บรรจภณฑแบงเปนบรรจภณฑสนคาเหลว และบรรจภณฑสนคาแหง

โดยมวสดทใชท าบรรจภณฑ ดงน 1. บรรจภณฑสนคาเหลว (Liquid Cargo Packaging) 2. บรรจภณฑสนคาแหง (Dry Cargo Packaging)

1. บรรจภณฑสนคาเหลว (Liquid Cargo Packaging)

• สนคาเหลวมหลายชนด เชน เครองดม น ามน สารเคม • สนคาเหลวมคณสมบตทางเคมแตกตางกน บางชนดใชบรรจภณฑทท า

ดวยเหลกไมได เพราะท าปฏกรยากบสนคาและเกดความเสยหายกบสนคา

• วสดทใชท าบรรจภณฑจะตองมคณสมบตไมท าปฏกรยากบสนคา มความทนทาน มความสะดวกในการเคลอนยาย และน าหนกเบา

• บรรจภณฑสนคาเหลว ไดแก ถงเหลก ถงพลาสตก แกว ถงไม • ปจจบนมการใชถงพลาสตกบรรจสนคาเหลวมากขน เหตเพราะ

พลาสตกมคณสมบตคงทนและน าหนกเบา

ภาพแสดงบรรจภณฑสนคาเหลว

Liquid Cargo Packaging

น าผลไม

น ามน

สารเคม

ภาพแสดงบรรจภณฑสนคาเหลว (ตอ) Liquid Cargo Packaging

ถงเหลก ถงพลาสตก

ขวดแกว

ถงไม

1. บรรจภณฑสนคาเหลว (ตอ) (Liquid Cargo Packaging)

• ปจจบนนยมใชถาดกระดาษและพลาสตกกบสนคาประเภทบรรจขวดหรอกระปอง ถาดสามารถวางสนคาได 6 ขวด หรอ 12 ขวด หรอมากกวานน ขนอยกบขนาดสนคา แลวหอดวยฟลมพลาสตก

• บรรจภณฑในลกษณะนมขอไดเปรยบหลายประการ ไดแก ลดตนทนบรรจภณฑ มน าหนกเบา มองเหนตวสนคา สะดวกในการขนยายและใชพนทนอย

2. บรรจภณฑสนคาแหง (Dry Cargo Packaging)

• สนคาแหงมหลายชนด อาท อาหาร เครองนงหม ของใชในบานและครวเรอน อปกรณ-ชนสวนยานพาหนะ

• วสดทนยมใชท าบรรจภณฑสนคาแหง ไดแก กระดาษ ไม พลาสตก โดยบรรจภณฑจะเปนกลองกระดาษ ลงไม ถงไม ลงพลาสตก หรอกลองพลาสตก

ภาพแสดงบรรจภณฑสนคาแหง Dry Cargo Packaging

อาหารแหง

เสอผา ชนสวนยานพาหนะ

เครองใชในบาน

ภาพแสดงวสดทนยมใชท าบรรจภณฑสนคาแหง

ถงไม

ลงไม กลองพลาสตก

ลงใสอปกรณพลาสตก

การใชกลยทธบรรจภณฑเพอลดปญหาสงแวดลอม

1. กลยทธหมนเวยนน ากลบมาใชประโยชน (Recycle) 2. การลดการใชบรรจภณฑ (Reduce) 3. การใชซ า (Reuse) 4. หลกเลยงการใชบรรจภณฑทท าลายสงแวดลอม (Reject) 5. การใชบรรจภณฑชนดเตม (Refill) 6. การใชวสดธรรมชาตหรอวสดทยอยสลายไดมาท าบรรจภณฑ

7. การใชฉลากสนคาเพอสงแวดลอม (Eco-Labeling)

1. กลยทธหมนเวยนน ากลบมาใชประโยชน (Recycle)

• เปนการรวบรวมน าบรรจภณฑทใชแลวกลบมาแปรรปเพอหมนเวยนผลตใหม

• วสดทสามารถน ามาแปรรปกลบมาใชผลตเปนบรรจภณฑใหม ไดแก กระดาษ พลาสตก แกว

• เชน ท ากระดาษจากกระดาษเกา จะชวยลดทรพยากรธรรมชาต คอไมทน ามาท ากระดาษ และใชพลงงานในการผลตกระดาษขนมาจากเศษกระดาษเพยงครงหนงของการผลตครงแรก ชวยลดปญหาสงแวดลอมและขยะมลฝอย อยางไรกตามกรณกระดาษทไดน ามาใชประกบวสดอน เชน อลมเนยมและพลาสตกนน จะยากตอการท าลาย และการน ากลบมาแปรรปใชใหม

1. กลยทธหมนเวยนน ากลบมาใชประโยชน (ตอ) (Recycle)

• สวนของเศษแกวทน าไปหลอมผสมกบวตถดบอนๆ เพอผลตแกวใหม จะชวยประหยดพลงงานในการผลตไดมากและลดปญหาจากเศษแกวตางๆ ได

• โลหะ เชน เหลก อะลมเนยม สามารถน ากลบมาแปรรปผลตใหมโดยใชพลงงานนอยกวาตอนผลตครงแรก เชน พลงงานทใชส าหรบผลตกระปองอะลมเนยมใหม 1 ใบ จะเทากบพลงงานทใชแปรรปกระปองใชแลวสงถง 20 ใบ ดงนนการน ามาแปรรปใหมจงประหยดพลงงานมากกวา

1. กลยทธหมนเวยนน ากลบมาใชประโยชน (ตอ) (Recycle)

• ส าหรบบรรจภณฑพลาสตกทใชแลว สามารถน ากลบเขากระบวนการผลตใหมได โดยยงสามารถน าไปท าเปนบรรจภณฑอนๆ ทตางจากเดมได เชน ชาม ถง ไมเทยม สนรองเทา ถงขยะ โดยการใชวสดเกาลวนหรอเตมวสดใหมลงไปดวย

ภาพแสดงสนคาทถกน ามาเขากระบวนการผลตใหม จากพลาสตกทใชแลว

ถวยจานชามทท าจากพลาสตก

Wood Plastic Composite

ถงพลาสตก

ขอแนะน าเพอใหการหมนเวยนน าบรรจภณฑใชแลวไปใชประโยชนอยางมประสทธภาพแกผผลตบรรจภณฑ

1. ท าเครองหมายรไซเคลบนฉลากบรรจภณฑเพอกระตนใหผบรโภครวมมอ

2. บรรจภณฑควรท ามาจากวสดชนดเดยวกน หรอวสดทสามารถแยกประเภทได แลวน าเขากระบวนการผลตใหม โดยใชเทคโนโลยทเหมาะสมและประหยด

3. บรรจภณฑทบรรจวตถมพษ ควรระบขอความแนะน าในการใชและทง 4. ควรระบค าแนะน าในการเตรยมบรรจภณฑกอนทงไวบนฉลากดวย

หากจะน าไปหมนเวยน เชน การลาง การลอกฉลากออก หรอท าใหแบนเพอลดปรมาตร เปนตน

ภาพแสดงแนวทางการลดและคดแยกขยะมลฝอยและ ของเสยอนตราย

2. การลดการใชบรรจภณฑ (Reduce)

• ลดปรมาณวสดทใชในการท าบรรจภณฑ เชน ลดความหนาของบรรจภณฑลง โดยการปรบปรงสวนผสมทางวตถดบ เทคโนโลยการผลตและใชคอมพวเตอรในการออกแบบ

• เลอกใชบรรจภณฑใหเหมาะสมกบคณสมบตของสนคา

• หลกเลยงการใชบรรจภณฑทดเกนไป (Over Packaging) เชน การใชบรรจภณฑทแขงแรงเกนความตองการของสนคา

• หลกเลยงการเพมขนาดของบรรจภณฑใหใหญกวาสนคา เพอใหดวาสนคามปรมาณมากเพอดงดดใจผซอ (ผบรโภคบางคนสนใจขนาดบรรจภณฑมากกวาน าหนกบรรจจรง)

3. การใชซ า (Reuse)

• บรรจภณฑทใชแลว ท าความสะอาดและใชบรรจสนคาซ าอก จะเปนการชวยประหยดทรพยากร

• การใชซ าเปนการน าบรรจภณฑมาใชในลกษณะเดมโดยไมตองแปรรป หรอเปลยนรปทรงเดม อาจท าไดโดยผผลต เชน รบซอขวดแกวใชแลวมาบรรจสนคา

• ผบรโภคเองกสามารถน าบรรจภณฑไปใชประโยชนไดอก เชน น าถงพลาสตกมาใชใสของ น ากลองบรรจขนมปงกรอบมาใชใสของกระจกกระจก เปนตน

ภาพแสดงตวอยางการน าเอาบรรจภณฑมาใชงานซ าในรปแบบอนๆ

4. หลกเลยงการใชบรรจภณฑทท าลายสงแวดลอม (Reject)

• วสดบางชนด เชน โฟมโพลสไตรน ซงมน าหนกเบา เปนฉนวนกนความ

รอน กนกระแทกไดด ทนน า และแปรรปงาย มกจะน ามาใชท าบรรจภณฑส าหรบอาหารและวสดกนกระแทก

• ในการผลตวสดชนดนจะใชสารซเอฟซ (คลอโรฟลโอโรคารบอน) ซงเปนสารขยายตว โดยสารชนดนยงใชเปนตวขบเคลอนของผลตภณฑชนดฉดพน และใชในอตสาหกรรมท าความเยน

• สารซเอฟซจะท าลายชนโอโซนในบรรยากาศทท าหนาทปองกนรงส อลตราไวโอเลตจากดวงอาทตย ไมใหลงสผวโลก

ภาพแสดงตวอยางโฟมโพลสไตรน

4. หลกเลยงการใชบรรจภณฑทท าลายสงแวดลอม (Reject) (ตอ)

• ในการแกไขปญหาเรองสารซเอฟซ ประเทศไทยไดมการรวมลงนามในพธสารมอนทรออล โดยจะตองมการควบคมการใชสารซเอฟซไมเกน 0.3 กโลกรมตอคนตอป หรอประมาณ 17,000 ตนตอป แมวากรผลตโฟมโพลสไตรนในปจจบนจะสามารถใชสารอนแทนไดกตาม แตกมบางประเทศ รวมถงประเทศไทยทมการเลกการใชโฟมชนดน

• บางประเทศมการหามใชพลาสตกพวซเปนบรรจภณฑ ซงเปนผลจากความกลวทวา เมอน าไปเผาแลว จะท าใหกรดไฮโดลก และสารไดออกซนแพรกระจาย (สารไดออกซนมพษรนแรงตอมนษยและสตว และเปนสารกอมะเรง)

ความรเพมเตม: สาร CFCs

• สารท าลายช นโอโซนทรจกกนด คอ สารจ าพวกคลอโรฟลออโรคารบอน หรอ สารซ เอฟ ซ (Chlorofluorocarbons, CFCs) ท ถ ก สง เคราะหขน เ พอ ใ ช เ ปนน ายาท าความเยน ใน ต เยนและเครองปรบอากาศ ตอมามการน ามาใชในอตสาหกรรมโฟม ใชเปนตวท าละลายในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ใชเปนสารผลกดนในกระปองสเปรย เนองจากสารดงกลาวมคณสมบตทดหลายประการ เชน มความคงตวสงไมเปนพษ ราคาถก และงายตอการเกบรกษาจงท าใหมการใชสารนอยางแพรหลายในเวลาอนรวดเรวท าใหการผลตสารกลมนของทวโลกเพมขนเปนสองเทาทกๆ 5 ป ตงแตป พ.ศ. 2513 เปนตนมา

ความรเพมเตม: สาร CFCs (ตอ)

• ดวยคณสมบตความคงตว จงท าใหสารท าลายชนโอโซนทถกปลอยออกมาลอยตวขนไปสบรรยากาศชนสตราโทสเฟยรไดในขณะทรงส UV จากดวงอาทตยจะท าใหสารดงกลาวแตกตวเกดอะตอมของคลอรนอสระและท าปฏกรยากบโอโซนในลกษณะของปฏกรยาลกโซ ท าใหโอโซนถกท าลายอยางตอเนอง และสารท าลายชนโอโซนตวอน ๆ กจะท าปฏกรยากอใหเกดการท าลายโอโซนในท านองเดยวกน

• จากปญหาดงกลาว จงไดมการประชมและลงนามในสตยาบนรวมกนในพธสารมอนทรออล เมอ วนท 16 กนยายน พ.ศ. 2530 เพอชวยกนรกษากาซโอโซน ท าใหองคการสหประชาชาตจงก าหนดใหวนท 16 กนยายน ของทกปเปนวนโอโซนสากล เพอใหประเทศภาคสมาชกไดเหนถงความส าคญและรวมมอในการพทกษรกษากาซโอโซนไวมใหถกท าลาย

ภาพแสดงสาเหตภาวะโลกรอน

5. การใชบรรจภณฑชนดเตม (Refill)

• เปนวธการสบเนองจากความพยายาม ในการลดการใชทรพยากรในการผลตบรรจภณฑ จงเกดวธการบรรจสนคาในถงเตม เพอประหยดคาใชจายของผบรโภค และคาบรรจภณฑดวย เชน น ายาลางจาน ซอครงแรกแบบขวดบบไดมฝาจก เมอใชหมดแลว ซอถงชนดเตมซงมราคาต ากวา มาเตมใชกบขวดเกาได

• แนวโนมความนยมบรรจภณฑชนดรฟลน จะมเพมขนเรอยๆ เพราะไดประโยชนกบทกฝาย

6. การใชวสดธรรมชาตหรอวสดทยอยสลายไดมาท าบรรจภณฑ

• วสดธรรมชาตหลายชนด เชน กระดาษ ไม เยอไม สามารถยอยสลายไดตามธรรมชาตในเวลาไมนานนก สวนวสดสงเคราะห เชน พลาสตก นนยอยสลายไดยาก จงเกดการผลตพลาสตกชนดยอยสลายตวไดขนมา มทงชนดสลายตวดวยแสงและดวยเชอจลนทรย

• บางประเทศมกฎหมายใหใชถงพลาสตกทสลายตวไดเทานน สวนในประเทศไทยยงไมมกฎหมายบงคบใชโดยตรง

• อยางไรก ด ในปจ จบนก มผ ประกอบการบางรายค า นงถง เ รองสงแวดลอม หนมาใชภาชนะหบหอพลาสตกยอยสลายไดกนมากขน

7. การใชฉลากสนคาเพอสงแวดลอม (Eco-Labeling)

• ฉลากสนคาเพอสงแวดลอม คอการใชสญลกษณ แสดงวาสนคาและ

บรรจภณฑนน มผลกระทบตอสงแวดลอมนอยมาก ผบรโภคสวนหนงจะใชสญลกษณเปนเครองชวยตดสนใจในการเลอกซอสนคา

• ลกษณะกลยทธดานฉลากแบบน ใชกนแพรหลายในตางประเทศ แตส าหรบประเทศไทยนนยงไมมกฎหมายบงคบ และเปนเรองใหม แตในอนาคตถาผบรโภคตระหนกและใหความส าคญกบการเลอกซอสนคาทชวยอนรกษสงแวดลอมมากขน วธนกนาจะไดรบความสนใจจากธรกจมากขน

ภาพแสดงฉลากสนคาเพอสงแวดลอม (Eco-Labeling)

แนวโนมบรรจภณฑในอนาคต 1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John

Selin

2. บทบาทของบรรจภณฑเพอการตลาดสงขน 3. การบรรจภณฑกบสงแวดลอม

Mr. John Selin

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin

แนวโนมทวไป

• ประเทศทพฒนาแลวจะมอตสาหกรรมบรรจภณฑเพมขน โดนเนนการบรรจภณฑเพอเพมมลคา

• ประเทศทก าลงพฒนาจะมงการพฒนาการบรรจภณฑทสามารถคมครองและรกษาคณภาพสนคาเพอลดความสญเสยและสงเสรมการสงออก

• ประเทศดอยพฒนาตองมงการใหความรพนฐานเพอรณรงคใหผทเกยวของไดตระหนกถงความส าคญของการบรรจภณฑ รวมท งการพฒนาเทคโนโลยใหสามารถคมครองคณภาพสนคาได

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

แนวโนมทวไป

• ปญหาคาแรงทสงขนในประเทศพฒนา และก าลงพฒนา จะเปนปจจยสงผลใหมการใชเครองมอและเครองทนแรงมากขน ระบบการขนสงหนวยใหญ (Containerization) และการจดจ าหนายแบบบรการตนเอง (Self Service) จะมบทบาทและไดรบความนยมมากขน

• นอกจากนการทประชากรมความรและความเปนอยทดขน จะสงผลใหสนคาทจ าหนายตองไดรบการพฒนาคณภาพ ควบคไปกบความสะดวกในการใชสอยและความสวยงาม

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

วสดทใชในการบรรจภณฑ(ในอนาคต)

• พลาสตก จะมบทบาทมากขน เพราะสามารถทดแทนบรรจภณฑโลหะและแกวไดด โดย PE จะเปนพลาสตกทมการใชมากทสด และ PP จะมการใชเพมขนเพราะทดแทนกระดาษแกวได สวน PVC จะมการใชลดลง เพราะเผาแลวกอปญหามลภาวะ

ความรเพมเตม: พลาสตกคนรป (Thermoplastic) ชนดตางๆ

พลาสตกคนรป (Thermoplastic) เปนพลาสตกทสามารถหลอมกลบมาใชใหมไดอก ทนความรอนไดในอณหภมทไมสงมากนก พลาสตกประเภทนมหลายชนด เชน • PE (Polyethylene) น ามาใชท า ฟลม ถงเยน ถงใสอาหารแชแขง ขวด หลอด

และบรรจภณฑทตองการความยดหยน (เปนพลาสตกทมการใชมากทสดในอนาคต) • PP (Polypropylene) น ามาใชท า ถงรอนบรรจอาหาร เปลอกของแบตเตอร

ถงพลาสตก แผงหนาปด เชอกและของเดกเลน (จะมการใชเพมขน) • PS (Polystyrene) น ามาใชท าตลบเทป ภาชนะใสอาหาร ชนสวนทาง

อเลกทรอนกส และอปกรณเครองใชไฟฟา • PVC (Poly Vinyl Choloride) น ามาใชท าทอน า ฉนวนหมสายไฟฟา สาย

เคเบล รองเทา และหนงเทยม (จะมการใชลดลง) • ABS (Acrylonitrile Butadiene Styene Resin) น ามาใชท าหมวก

กนนอค ชนสวนรถยนต และจกรยานยนต

ภาพแสดงสญลกษณชนดของพลาสตกทสามารถรไซเคลได

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

วสดทใชในการบรรจภณฑ(ในอนาคต)

• กระดาษ กระดาษแขงไดรบการฟอกสบางสวนหรอไมไดฟอกสเลยจะไดรบความนยมเพมขน เพราะราคาต ากวากระดาษฟอก กระดาษลกฟกมแนวโนมการใชเพมขน เยอกระดาษขนรปจะไดรบความนยม โดยน ามาใชแทนถาดพลาสตกมากขน เพราะไมกอปญหามลภาวะ รปแบบของบรรจภณฑกระดาษทจะไดรบความนยมเพมขน เชน กระดาษลกฟกหมดวยฟลมหด ถงในกลองลกฟก และกลองแบบ Wrap-Around Box

ภาพแสดงรปแบบของบรรจภณฑกระดาษทจะไดรบความนยมเพมขน

Wrap-Around Box

หอดวยฟลมพลาสตกหด

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

วสดทใชในการบรรจภณฑ(ในอนาคต)

• โลหะ แผนเหลกไรดบก (Tin Free) จะไดรบความนยมเพมขน ฝาแบบเปดงายจะมการใชอยางกวางขวาง อลมเนยมฟอยดยงคงไดรบความนยม กระปองฉดจะถกควบคมชนดของสารขบ เพอความปลอดภยตอผใชและไมกอปญหามลภาวะ

• แกว บรรจภณฑแกวจะไดรบการพฒนาใหมน าหนกลดลง แตแขงแรงมากขน ขวดแบบหมนเวยนน ามาบรรจใหมจะไดรบความนยมเพมขน

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

ระบบการผลตและเครองจกรอปกรณ

• ก า ร ผ ล ต พ ล า ส ต ก โ ด ย ว ธ ร ด ร ว ม (Co-extrusion) จ ะ มความกาวหนา รวดเรว รปแบบของบรรจภณฑทสามารถฆาเชอไดดวยความรอน สามารถเขาตอบไมโครเวฟไดจะนยมมากขน

• การบรรจแบบสญญากาศทมระบบควบคม ระบบปรบสภาวะอากาศ ตลอดจนระบบปลอดเชอ เพอยดอายการเกบของผลตภณฑจะไดรบความนยมอยางแพรหลาย

ความรเพมเตม: Plastic Co-extrusion

• เปนอกเทคนคหนงของการรไซเคล ซงเหมาะส าหรบใชผลตบรรจภณฑ

ทตองสมผสกบอาหาร ผลตภณฑพลาสตกทผลตไดจากกระบวนการนจะมลกษณะโครงสรางเปนชนๆ เหมอนแซนดวช โดยทผวหนาเปนชนทผลตจากพลาสตกใหมซงมความตานทานตอแรงดงสง ปองกนการขดขวนไดดและมสสนนาใช สวนชนกลางเปนชนของพลาสตกรไซเคล

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

ระบบการผลตและเครองจกรอปกรณ

• เครองจกรทไมซบซอน งายตอการท างานและความเรวไมสงนก คาดวาจะเปนทตองการมากขนในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลก การควบคมดวยคอมพวเตอรจะไดรบความนยมแพรหลาย การปดผนกดวยระบบไฟฟาความถสงและอลตราโซนกจะมการใชมากขน

1. การบรรจภณฑในอนาคตตามแนวคดของ Mr.John Selin (ตอ)

การจ าหนายปลก

• บรรจภณฑขายปลกจะไดรบการพฒนาใหสอดคลองกบระบบขนสงและการใชเนอทของชนวางขายสนคามาตรฐานในรานคาปลกอยาเตมท

• การออกแบบกราฟฟกจะทวบทบาทตอการสงเสรมการขายและการสรางความยอมรบและเชอถอแกผบรโภค

• การใช Microchip ตดไวทตวบรรจภณฑ หรอการใชระบบ RFID จะไดรบความนยมมากขนในรานคาปลกสมยใหม (Modern Trade)

2. บทบาทของบรรจภณฑเพอการตลาดสงขน

• บรรจภณฑเกดการพฒนาและเปลยนแปลงไปในทางทดกวาเดม

(Packaging Innovation & Design) เพอท าใหบรรจภณฑมพลงผลกดนใหเกดการซอโดยฉบพลน ณ จดขาย เพอใหซอเรวขน ซอมากขน เพอใหผบรโภคพอใจ ตดใจ และซอซ าในครงตอไป

• ธรกจตองทมเทความพยายามมากขนในการก าหนดออกแบบบรรจภณฑทจะท าหนาทเหลานใหไดดทสด ในสภาพของการแขงขนในตลาดทสนคาชนดหนงอาจมอยหลายสบยหอ ซงถกจดวางจ าหนายในรานคาใหผบรโภคไดเลอกซอ

3. การบรรจภณฑกบสงแวดลอม

• ประชาชนเรมตระหนกถงปญหาดานมลภาวะ ตลอดจนรบรถงความจ ากดทางทรพยากรตางๆ ในขณะทอตสาหกรรมการบรรจภณฑพฒนาไป ยงตองค านงถงการอนรกษสงแวดลอมดวย แนวโนมการใชกลยทธการตลาดสเขยว ในสวนทเกยวของกบบรรจภณฑ จะมความส าคญมากยงขน

• ในอนาคตภาครฐบาลจะมการออกกฎระเบยบเพอเขามาก ากบดแล แกไขปญหาในดานสงแวดลอมมากยงขน ประชาชนยคใหมจะหนมาบรโภคสนคาธรรมชาตมากขนและนยมใชสนคาทมการบรรจดวยวสดธรรมชาต วสดทมการน ากลบมาใชใหม รวมทงการใชสนคาชนดเตม ตลอดจนการหลกเลยงการใชสนคาหรอบรรจภณฑทเปนอนตรายตอสงแวดลอม ดงนนในสวนของผประกอบการกนาจะใหความส าคญกบประเดนการอนรกษธรรมชาตเพมขน