centralna stacja ratownictwa gÓrniczego s.a

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA CENTRALNA STACJA

RATOWNICTWA GÓRNICZEGO RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.S.A.

41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.pl e-mail: [email protected]

ZAGROŻENIE

WYRZUTAMI GAZÓW I SKAŁ

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.

Prawo Geologiczne i Górnicze

z dnia 4.02.1994 r. art. 73

(znowelizowane 27.07.2001 r.)

1. Przedsiębiorca jest zobowiązany w szczególności: rozpoznawać zagrożenia

związane z ruchem zakładu górniczego i podejmować środki zmierzające do

zapobiegania i usuwania tych zagrożeń, w tym oceniać i dokumentować ryzyko

zawodowe występujące w ruchu zakładu górniczego oraz stosować niezbędne

środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko.

2. Posiadać odpowiednie środki materialne i techniczne oraz właściwie

zorganizowane służby ruchu do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i ruchu

zakładu górniczego.

CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GCENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓÓRNICZEGO S.A.RNICZEGO S.A.

1. Występujące w zakładach górniczych zagrożenia naturalne:

tąpaniami, metanowe, wyrzutami gazów i skał, wybuchem pyłu węglowego,

wodne, erupcyjne, siarkowodorowe, radiacyjne naturalnymi

substancjami promieniotwórczymi, a także działaniem pyłów

szkodliwych dla zdrowia, podlegają zaliczeniu do

poszczególnych stopni (kategorii, klas) zagrożeń.

2. Zaliczeń, o których mowa w ust. l, dokonuje właściwy organ

nadzoru górniczego w drodze decyzji, jeżeli przepis szczególny

nie stanowi inaczej.

Artykuł 73a


1) skłonne do występowania wyrzutów metanu i skał,

2) zagrożone wyrzutami metanu i skał.

2. Do kategorii skłonnych do występowania wyrzutów metanu i skał zalicza się

pokłady węgla kamiennego lub ich części, w których:

1) metanonośność wynosi powyżej 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję

węglową, a zwięzłość węgla jest mniejsza niż 0,3 lub

2) metanonośność wynosi powyżej 8 m3/Mg, w przeliczeniu na czystą substancję

węglową, a zwięzłość węgla wynosi co najmniej 0,3 ale intensywność desorpcji

metanu jest większa niż 1,2 kPa.

§ 16. 1

Ustala się dwie kategorie zagrożenia wyrzutami metanu

i skał w podziemnych zakładach górniczych

wydobywających węgiel kamienny:


3. Do kategorii zagrożonych wyrzutami metanu i skał zalicza się pokłady węgla

kamiennego lub ich części, w których:

1) wystąpił wyrzut metanu i skał lub

2) wystąpił nagły wypływ metanu, lub

3) stwierdzono występowanie innych, wymienionych w § 2 pkt 15, objawów

wskazujących na wzrost zagrożenia wyrzutami metanu i skał.

4. Do kategorii zagrożonych wyrzutami metanu i skał zalicza się również pokłady

węgla kamiennego lub ich części, skłonne do występowania wyrzutów metanu

i skał, w których stwierdzono intensywność desorpcji metanu większą niż

1,2 kPa, oraz wystąpiły objawy, o których mowa w § 2 pkt 15.


§ 17.

1. W decyzji o zaliczeniu pokładu węgla kamiennego lub jego części:

1) do kategorii skłonnych do występowania wyrzutów metanu i skał ustala się także

granice pokładów lub ich części skłonnych do występowania wyrzutów metanu

i skał,

2) do kategorii zagrożonych wyrzutami metanu i skał ustala się także granice pól

zagrożonych tymi wyrzutami.

2. Granice pokładów węgla kamiennego lub ich części skłonnych do występowania

wyrzutów metanu i skał oraz granice pól zagrożonych wyrzutami metanu i skał

powinny być ustalone w taki sposób, aby obejmowały wszystkie wyrobiska,

w których skutki wyrzutu metanu i skał lub nagłego wypływu metanu mogą

stworzyć zagrożenie zjawiskiem, o którym mowa w § 2 pkt 12 i 13, w tym również

wyrobiska, którymi odprowadzany jest metan oraz w których skutki wyrzutu lub

wypływu metanu mogą spowodować zaburzenia przewietrzania.


Ustala się dwie kategorie zagrożenia wyrzutami gazów i skał w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny.

Do pierwszej kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał zalicza się pokłady lub ich części, w których nie wystąpiły wyrzuty gazów i skał.

Do drugiej kategorii zagrożenia wyrzutami gazów i skał zalicza się:1) pokłady lub ich części, w których wystąpiły wyrzuty gazów i skał,2) pokłady lub ich części, w których nie wystąpiły wyrzuty gazów i skał, ale istnieją objawy określone w § 2 pkt 15.

Pokładów lub ich części można nie zaliczać do zagrożonych wyrzutami gazów i skał albo wyłączyć z zaliczenia, jeżeli zostanie stwierdzone przez rzeczoznawcę, że:1) całkowita gazonośność jest mniejsza od 6 m3/Mg czystej substancji węglowej,2) całkowita gazonośność zawiera się w granicach od 6 do 16 m3/Mg czystej substancji węglowej, przy zwięzłości węgla większej od 0,8,3) wyniki prognozy nie wskazują na możliwość wystąpienia zagrożenia wyrzutami gazów i skał.

§ 18.


1. Wniosek o zaliczenie złoża (pokładu) lub jego części do kategorii zagrożenia

wyrzutami gazów i skał, o których mowa w § 16, 18 i 22, powinien zawierać:

1) opis budowy geologicznej złoża (pokładu) lub jego części,

2) opis czynników charakteryzujących zagrożenie wyrzutami gazów i skał,

3) propozycję zaliczenia złoża (pokładu) lub jego części do odpowiedniej kategorii

zagrożenia wyrzutami gazów i skał, wraz z uzasadnieniem.

2. Do wniosku dołącza się:

1) charakterystyczne przekroje geologiczne,

2) mapy złoża (pokładu) lub jego części, w skali nie mniejszej niż 1:5 000,

z oznaczeniem proponowanych granic kategorii zagrożenia wyrzutami gazów

i skał.

§ 23.


Dla rozpoznania i kontroli stanu zagrożenia w pokładach węgla zaliczonych do skłonnych lub zagrożonych wyrzutami metanu i skał wierci się otwory badawcze wiertłem o średnicy 42 mm oraz dokonuje się pomiarów intensywności desorpcji metanu, zwięzłości węgla lub ilości zwiercin.

Prognoza stanu zagrożenia powinna być wykonywana zgodnie z technologią uwzględniającą:1) sposób kontroli stężeń metanu,2) sposób zabezpieczenia załogi przed skutkami wyrzutu,3) lokalizację, kierunki, średnice oraz długości otworów,4) sposoby bezpiecznego usuwania awarii, w szczególności zaklinowania wiertła w otworze,5) sposób wykonywania pomiarów parametrów zagrożenia wyrzutem oraz dokumentowania ich wyników,6) tryb zapoznawania się osób kierownictwa i dozoru zakładu górniczego z wynikami tych pomiarów.

Prognozowanie zagrożenia wyrzutem metanu i skał

w podziemnych zakładach górniczych


Przy opracowywaniu prognozy zagrożenia wyrzutem dla określonego przodka

uwzględnia się występujące objawy makroskopowe, w szczególności:

1) zmianę zwięzłości i struktury węgla oraz zalegania warstw,

2) zwiększoną ilość zwiercin,

3) wydmuchy zwiercin i gazu podczas wiercenia otworów,

4) zwiększoną ilość gazu i urobku w przodku po robotach strzałowych,

5) odpryskiwanie węgla z ociosów i trzaski w głębi calizny.

Określenia wskaźnika zwięzłości węgla dokonuje się metodą kruszenia próbek

pobranych z najmniej zwięzłej warstwy w przodku.

W wyrobiskach korytarzowych, wykonywanych w pokładach węgla zaliczonych do

kategorii skłonnych lub zagrożonych wyrzutami metanu i skał, wykonuje się co

najmniej dwa otwory badawcze wiertłem o średnicy 42 mm i długości nie mniejszej

niż 3 m, usytuowane jeden w osi, a drugi w narożu przodka.


W wyrobiskach eksploatacyjnych prowadzonych w pokładach węgla zaliczonych do

skłonnych lub zagrożonych wyrzutami metanu i skał, niemających wyprzedzenia

chodnikami przyścianowymi co najmniej o 30 m, wykonuje się 6-metrowe otwory

badawcze w odstępach nie większych niż 25 m wzdłuż frontu ścianowego.

W przodkach wyrobisk korytarzowych, prowadzonych z użyciem kombajnów,

wykonuje się w węglu co najmniej dwa otwory badawcze o długości 6 m.


Osoba dozoru ruchu przed rozpoczęciem prac na swojej zmianie sprawdza:

1) rozmieszczenie tablic ostrzegających załogę przed zagrożeniem,

2) sprawność środków łączności i alarmowania,

3) wyposażenie załogi w tlenowe aparaty ucieczkowe,

4) stan wentylacji oraz stężenie metanu w wyrobisku,

5) stan obudowy wyrobiska,

6) stan techniczny urządzeń w przodku.

Podczas wykonywania wierceń otworów badawczych dokumentuje się przebieg

wiercenia każdego otworu z podaniem w szczególności ilości zwiercin, długości

strumienia wydmuchu.

Wiercenie otworu badawczego natychmiast przerywa się oraz wstrzymuje

pogłębianie i rozwiercanie, jeżeli podczas wiercenia nastąpi gwałtowne wydzielanie

się metanu i zwiercin.


W PRZYPADKU WYRZUTÓW GAZÓW I SKAŁ:

• stanu przewietrzania w rejonie wyrzutu,

• miejsca wyrzutu, rozmiarów pustek powyrzutowych, ilości i masy

powyrzutowej,

• stanu zagazowania wyrobisk,

• rozmiarów zniszczeń w wyrobiskach rejonu wyrzutu,

• możliwości szybkiego przewietrzenia rejonu wyrzutu,

• możliwości usunięcia masy powyrzutowej, naprawy obudowy,

usunięcia uszkodzeń w urządzeniach i wyposażenia wyrobisk oraz

potrzebne do tego środki,

• miejsca urządzenia bazy ratowniczej;

centralna stacja ratownictwa gÓrniczego s.a

Documents