calc za deca dimitar bitrakov

Dimitar Bitrakov OpenOffice. Org.Calc --------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 -

OPENOFFICE.ORG.CALC

Verzija na makedonski jazik

za mladite korisnici na kompjuterite

Skopje , 2013


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 2 -


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 3 -

Vovedni informacii za programata

OpenOffice Org CALC 3.3 Programata Calc se koristi vo obrabotkata na tabelite. So programata: - se kreirat tabelite brzo i ednostavno ; - se vr{at razni presmetuvawa vrz podatocite vo tabelite; - lesno se izvr{uvaat korekcii pri izmenuvawe na podatoci vo tabela.; Glavna karakteristika na programata se presmetuvawata Golemi se mo`-nostite na programata vo presmetuvawa vo razni oblasti. Nie se ograni~uvame na sa-mo ednostavni presmetuvawa. Za primer na dejstvata {to }e gi razgleduvame gi nave-duvame slednive :

- presmetuvawe na zbir na podatoci vo tabelite, - presmetuvawe na proizvod na podatoci vo tabelite

- presmetuvawe na prosek, - nao|awe na najgolema vrednost vo tabela - nao|awe na najmala vrednost vo tabela - presmetuvawe na stepen na odreden broj Osven ova vo programata : - se sodr`at podgotveni formi na tabeli; - se kreira prikaz na tabelite so grafikoni - se koristat podgotveni formi na grafikoni; Programata se otvora (aktivira) so komandite: Start > All Programs> OpenOffice. Org 3.3 > OpenOfficeOrg Se doveduva na ekranot prozorecot

Vo prozorecot se izbira opcijata Tabelarna presmetka. Programata se aktivira i so komandite: Start > All Programs> OpenOffice. Org 3.3 > OpenOfficeOrg Calc

----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 4 -

Vo vovedniov del }e informirame za osnovniot prozorec na programata i na~inot na koristeweto . Po otvoraweto na programata se doveduva na ekranot osnovniot prozorec .

Programata sodrì mnogu lenti, no so aktiviraweto vo prozorecot standard-no se vnesuvaat slednive lenti :

Naslovnata lenta Lentata na glavnite menija Standardnata lenta Formatnata lenta

Lentite se prikaàni i na slikata .

Vo prviot red e naslovnata lenta vo prozorecot so zapisot Neimenuvano 1

OpenOffice.org Calc. Vo vtoriot red e lentata so glavnite menija. Zna~itelen e brojot na komandi-

te {to se sodràt vo menijata. Se koristat za razni dejstva vo vrska so obra- botka na tabelite.

Standardnata lenta sodrì komandi za izvr{uvawe na ~esto koristenite

dejstva vo vrska so obrabotkata na tabelite. Vsu{nost, toa se izbrani koman-di od menijata za da se ovozmoì pobrz pristap do komandite.

-------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 5 -

Formatnata lenta ja formiraat kratki menija. Menijata od ovaa lenta se od-nesuvaat na odreduvawe na fontot na bukvite, golemina na bukvite, na~in na ispi{uvawe na bukvite, boja na bukvite, poramnuvawe na podatoci vo tabe-lite, vramuvawe na tabelite, ispolnuvawe na elementite na tabelite so boi, izbor na boja za zapisite vo tabelata i drugi dejstva

Postojan del od prozorecot se naslovnata lenta i lentata na glavnite menija, inaku strukturata na osnovniot prozorecot e mo`no da se menuva. Mo`no e da se otst-ranat standardnata lenta, formatnata lenta a da se doveduvaat vo prozorcot drugi lenti, Po lentite e rabotniot prostor za vnesuvawe na tabelite .

Prostorot e podelen so horizontalni i vertikalni linii vo pravoagolni ele-menti nare~eni }elii (grafi,kletki). Redovite se ozna~eni so broevi. Numeracija- ta na redovite e od levata strana od listot. Kolonite se ozna~uvaat so bukvi. Redos-ledot na kolonite e vnesen od gornata strana na listot. Kolonite se ozna~eni so bukvi od latinskata azbuka. Od desnata strana e lentata za vertikalno pomestuvawe na listot. Od dolu e lentata za horizontalno pomestuvawe Sekoja }elija ima svoj znak. Znakot e formiran od bukva i cifra ( bukva na ko-lonata i broj na redot) Na slikata se vneseni znacite na }elite vo tabela so ~etiri redovi i pet koloni.

] eliite vo tekot na raboteweto so programata se koristat poedine~no so nazna-~uvawe na znakot na }elijata, ili kako grupa na posledovalni }elii vo red ili kolo-na. Za grupa na posledovatelni }elii se koristi terminot rang na }elii.

Namesto nazna~uvawe na rangot od }eliite so C1,D1, E1, F1 I G1, rangot na }elii se zapi{uva skrateno C1 : G1. Kratkiot zapis na rang od }elii, ima golema prednost vo dejstva so presmetuvaweto na vrednostite na oddelni }elii i namalu-vawe na mo`nosta da se napravi gre{ka. -----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 -

Rabotniot prostor se koristi po listovi. Za preddefiniraniot format i marginite vo listot se sodràt devet koloni ( A - I ) i ~etirieset i devet redovi. Doveduvawe na drugi koloni vo tekot na raboteweto vrz tabelata se vr{i so lentata za horizontalno pomestuvawe. Doveduvawe na redovi vo vidnoto pole od ekranot so lentata za vertikalno pomestuvawe. Po otvorawe na programata vo vidnoto pole od ekranot se prikaùva prviot list. Doveduvawe / Otstranuvawe na listovi na ekranot se izvr{uva so lentata :

Po kreirana tabela vo eden list moè da se izbere sleden list. Direkten pristap e moèn samo vrz tri lista. Izborot se vr{i so kliknuvawe nad zapisot List 2 a za sleden na zapisot List 3. Vnesuvawe na ~etvrtiot i sledni listovi se vr{i so komandata List od menito Vmetnuvawe. Komandata List go doveduva prozorecot Vmetnuvawe list .

Preddefinirano e vnesuvawe pred Tekovniot list. Mo`no e da se izbere opcijata za vnesuvawe po tekovniot list. Mo`no e da se vnesat odedna{ i pove}e listovi. Na slikata e prikaz na sostojbata vo menito po vneseni pove}e listovi. Vo len-tata moè da se vo vidnoto pole zapisite do pet lista

Doveduvawe / izmenuvawe listovi po potreba vo tekot na raboteweto se vr{i so zna-cite:

- so kliknuvawe na znakot , se doveduva prviot list. - so kliknuvawe na znakot , se vra}a eden list nanazad; - so kliknuvawe na znakot , se doveduva sleden list. Sekoe kliknuvawe dove- veduva stranica so povisok reden broj; - so kliknuvawe na znakot , se doveduva posledniot list . Vo dolniot red od prozorecot e statusnata lenta .

Statusnata lenta ima informativna uloga. --------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 7 -

Vnesuvawe poznati podatoci vo tabela Vnesuvaweto na podatocite se vr{i so tastaturata, po odreduvawe na }elijata od koja }e zapo~ne vnesuvaweto na podatocite. Za odreduvawe na }elija se doveduva kursorot vo }elijata i kliknuva. Okolu }elijata se prikaùva ramka prikaàna na slikata .

Vnesuvaweto podatoci (tekstovi ili numeri~ki podatoci) vo }eliite od tabelata po pravilo se vr{i po redovi. Se aktivira prvata }elija od prviot red. Po vnesuvawe podatok so tastaturata, podatokot se poravnuva spored poslednata pozicija od }elijata. So pritisok na tasterot so strelkata nadesno se prenesuva kursorot vo vtorata }elija, se vnesuva podatok i se pozicionira na krajna pozicija od ovaa }eli-ja, i se prodolùva so vnesuvawe na podatoci vo slednite }elii. Vnesenite podatoci preddefinirano ostanuvaat poramnati spored desnata strana. Po vnesuvawe na podatoci vo prviot red, se aktivira prvata }elija od vtoriot red i nastavuva so vnesuvawe na podatocite na ist na~in

Ako vo tekot na vnesuvaweto se vnese pogre{en podatok, podatokot (eden ili pove}e ) se bri{at so tastarot Backspase. (znakot ). Neposredno vnesen pogre{en podatok vo oddelna }elija se vr{i i so aktivirawe na }elijata i bri{ewe na podatokot so tasterot Delete. Se doveduva prozorecot Bri{ewe sodrìna

Mo`ni se pove}e izbori .Nie go koristime samo izborot Izbri{i gi site. Obeleànite podatoci se bri{at so kliknuvawe na Vo red. Podatokot so ova se bri{e i povtorno se kliknuva vo }elijata za da se vnese drug podatok. ----


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 8 -

Obeleùvawe }elii, redovi i koloni vo tabelite Izmenuvawa na vneseni podatoci i mnogu drugi dejstva se ostvaruvaat so prethodno obeleùvawa vo tabelata ili oddelnite delovi na tabelata (redovi, ko-loni , rang od }elii ili oddelni }elii). Obeleùvaweto na tabelata ili delovi od tabelata se vr{at na sledniov na~in: - red se obeleùva so kliknuvawe vrz brojot od redot {to treba da se obeleì.

- kolona se obeleùva so kliknuvawe vrz bukvata na kolonata.

- Blok od redovi se obeleùva so doveduvawe na pokaùva~ot vo }elija. So

pritisnato kop~e se vle~e pokaùva~ot nadesno do krajnata }elija od redot. Potoa se prodolùva so vle~ewe nadolu do }elijata vo posledniot red od blokot.

Obeleùvawe moè da se vr{i i so tastaturata. Za obeleùvawe }elii vo red, se doveduva pokaùva~ot vo }elija od redot, se pritisnuva na tasterot Shift i so sekoe pritisnuvawe na tasterot so strelkata nadesno se obeleùva sledna }elija. Na identi~en na~in e i obeleùvaweto na koloni.(se koristi strekata nadolu) .


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 9 -

I . Presmetuvawa vo tabelite Presmetuvawata se glavno obele`je na programata Calc . Presmetuvawata vo tabelite se vr{at so : - komandata SUMA - komandata Lista na funkcii - so koristewe na formuli. Redosledot na dejstvata vo presmetuvawata e ist , nezavisno koja od komandite ke se koristi. - odreduvawe }elija vo koja }e se vnese presmetaniot podatok - izbor na komanda - uka`uvawe vrz podatoci od koi rang }elii (ili }elija) }e se izvr{uva presmetuvaweto . Za presmetuvawa po koja bilo od komandite navedeni pogore zadol`itelno treba da se vnese vo prozorecot Lentata za formuli . Lenta za formuli se doveduva vo osnovniot prozorec so komandata Lenta za formuli od menito Prikaz.

Doveduvawe Lentata so formuli na ekranot se registrira vo listata na menito Prikaz so vnesuvawe na znakot ( ) pred zapisot Lenta za formuli . Lentata za formuli se doveduva vo sledniov oblik:

Nazivite na poliwata vo sostav na Lentata za formuli se vneseni na slikata.

Presmetuvawe so komandata SUMA.

Komandata SUMA e so poseben tretman i sekoga{ se po~nuva so nea. Vo presme-tuvaweta so komandata SUMA se sproveduvaat slednive dejstva : - izbor na }elijata vo koja }e se vnese presmetaniot zbir na podatocite .Se izbira so kliknuvawe na }elija. (}elijata se ograduva ). - izborot na funkcijata e preddefiniran. Toa e funkcijata SUMA. - odreduvawe na rangot na }elii na koi se presmetuva zbirot . ----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 10 -

Pri koristewe na komandata SUMA, preddefinirano se odreduva rangot na }eliite na koi se odnesuva dejstvoto na funkcija spored pravilata prika`ani simbo-li~no so slikata .

Ako rezultatot po izvr{eno dejstvo treba da se vnese vo }elija od redicata vo temno sinata boja (vo primerov, }elijata E1), dejstvoto }e se izvr{i vrz podatocite od }eliite {to se odlevo od nea vo svetlo sinata boja ( }eliite A1, B1, C1, D1 ). Skrateno zapisot na }eliite se pi{uva i vo oblik na rang od }elii.(A1 : D1 ).

Ako rezultatot po izvr{enoto dejstvo treba da se vnese vo }elija od kolona vo temno sinata boja ( }elija A4 ) , dejstvoto }e se izvr{i vrz podatocite od }eliite {to se nad }elijata vo kolonata vo svetlo sinata boja ( }eliite A1, A2 i A3. Zapi{ano kratko vo oblik na rang (A1 : A3) .

Presmetuvawe zbir po redovi. Na slikata e tabelata vo koja se vneseni poznatite podatoci.

] e presmetame zbir na podatocite vo prviot red ( A1 , B1, C1 i D1). Za vnesuvawe na zbirot ja odreduvame }elijata E1 .( kliknuvame na E1 ).

Za presmetuvawe na zbirot se kliknuva na komandata SUMA ( ) Vo lentata na formuli se vnesuva drug sostav na komandi :

i se dobiva prikazot

---------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 -

So pritiskawe na komandata Prifati , se vnesuva rezultatot vo }elijata E1.

Postapkata se registrira i ostanuva aktivna i za presmetuvawe na zbirovite vo

drugite redovi. So klik na znakot ( ) ,so pritisnato kop~e ,po pojavuvaweto na znakot ( ) se vle~e ramkata za obeleùvawe nadolu vo kolonata. Se ograduvaat }elii vo kolonata so crvenata linija .Prikaàno e na tabelata.

Vo momentot na otpu{tawe na kop~eto vo ogradeniote }elii se vnesuvaat sumite na slednovi redovi. Prikaàno e na slikata.

Presmetuvawe zbir po koloni. Na slikata e istata tabela . ] e presmetame zbir na podatocite vo prvata kolona ( A1 ,A2 i A3). Zbirot na ovie }elii }e go vneseme vo }elijata A4. Ukaùvaweto deka vo ovaa }elija treba da se vnese zbirot e izvr{eno so kliknuvawe vo }elijata (A4). ( nazna~eno e na slikata). ] eliite na koi se odnesuva dejstvoto na funkcijata SUMA se preddefinirano odredeni. Za presmetuvawe se kliknuva na komandata SUMA .Se dobiva prikazot

So vnesen rangot na }eliite na mestoto na argumentot na funkcijata se najavuva vrz podatocite od koi }elii }e se presmeta zbirot (zapisot SUMA (A1 : A3 ). Zapisot se vnesuva vo Linijata za vnes i vo }elijata vo koja se vnesuva rezultatot. So kliknuvawe na Prifati se vnesuva rezultatot vo }elijata A4 .

. --------------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 12 -


drugite koloni . So klik na znakot ( ) ,so pritisnato kop~e ,po pojavuvaweto na znakot ( ) se vle~e ramkata za obeleùvawe nadesno vo redot.. Se ograduvaat }elii vo redot so crvenata linija .Prikaàno e na tabelata.

Vo momentot na otpu{tawe na kop~eto vo ogradeniote }elii se vnesuvaat sumite na slednovi koloni. Prikaàno e na slikata.

Vo prilog e kompletno ispolneta tabelata.

-----------------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 13 -

Presmetuvawe so komandata Lista na funkcii Za presmetuvawe se doveduva Lentata za formuli .

Komandata Lista na funkcii se prezema preku menito Vmetnuvawe. Prozorecot na komandata Lista na funkcija se pozicionira od desnata strana na ekranot.

So komandata Lista na funkcii e povrzana kategorijata pod nazivot Posledni koristeni (2). Vo ovaa kategorija na po~etok se sodràt preddefinirano do maksi-malno deset funkcii i samo tie se dostapni za koristewe. Vo kategorijata Posled-ni koristeni vrz koja e podgotvuvan tekstov se sodràt Funkciite : - SUMA ( za presmetuvawe na zbir na podatoci) - PROIZVOD ( za mnoèwe na podatoci) - PROSEK ( za presmetuvawe na prose~na vrednost na podatoci) - MIN (za odreduvawe na najmala vrednost na podatok), - MAKS ( za odreduvawe na najgolemata vrednost na podatok) Vo listata preddefinirano e izbrana funkcijata SUMA (3). Vo prozorecot se vneseni informacii , pod (4 ) e vneseno imeto na funkcijata, pod (5) na~inot na podreduvawe na parametrite ( argumentite) vo funkcijata i pod (6) se ispi{uva dej-stvoto na funkcijata. Postapkata na presmetuvaweto so komandata Lista na funkcii }e go pros-ledime na konkreten primer. ] e go presmetame proizvodot na podatocite vo prviot red od priloènata tabela.

-----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 14 -

Vneseni se poznatite podatoci. Ozna~ena e }elijata D1 vo koja se vnesuva rezultatot. Se izbira komandata Lista na funkcii od menito Vmetnuvawe. Prozorecot na koman-data Lista na funkcija se pozicionira od desnata strana na ekranot.

Vo listata na funkciite vo kategorijata Posledni koristeni,se izbira funkci-jata PROIZVOD. So kliknuva na znakot ( ). Se vnesuva funkcijata PROIZVOD vo lentata za formuli i se vnesuvaat zapisite : - PROIZVOD ( Broj ) vo pole za ime, - PROIZVOD ( Broj) vo kelijata D1 Pri koristewe na komandata Lista na funkcija ne sekoga{ se sovpa|aat pred-definiranite pravila za odreduvawe na }eliite vrz koi se odnesuva presmetuva-weto. Potrebno e da se soop{tat }eliite vrz koi se odnesuva dejstvoto na funk-cijata. Za soop{tuvawe , 1 Mo`no e da se koristi tastaturata . Se vnesuva kursorot vo poleto za argumentot na funkcijata, se bri{e argumen-tot Broj i vnesuva lista na }eliite ( konkretno A1; B1 ; C1 ). Sostojbata po vnesuvaweto e sledna :

So komandata Prifati , rezultatot se vnesuva vo }elija D1.

--------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 15 -


drugite redovi. So klik na znakot ( ) ,so pritisnato kop~e ,po pojavuvaweto na znakot ( ) se vle~e ramkata za obeleùvawe nadolu vo kolonata. Se ograduvaat }elii vo kolonata so crvenata linija .Prikaàno e na tabelata.

Vo momentot na otpu{tawe na kop~eto vo ogradeniote }elii se vnesuvaat proizvodite vo ogradenite }elii. Prikaàno e na slikata.

Mo`ni se u{te dva na~ini za soop{tuvawe na }elite na koi se odnesuva dejstvoto. 3. Informacija na }eliite vrz koi se odnesuva dejstvoto moè da se vnesuva i so

soop{uvawe na rangot na }eliite. Se vnesuva znakot na prvata }elija A1, se vne-suva znakot ( : ) so tastaturata i se vnesuva znakot na poslednata }elija od rangot C1.

4.

5. Ozna~uvawe na }eliite na koj se odnesuva dejstvoto na funkcijata moè da se vr{i i so obeleùvawe. Eden e od najbrzite na~ini. Obeleànite }elii se ograduvaat so ramka kako e na slikata so linija vo crvenata boja.

6.

Dovedeniot prozorec na komandata Lista na funkcii se otstranuva od ekranot so povtoren izbor na menito Vmetnuvawe i kliknuvawe na komandata Lista na funkcii. Prozorecot se otstranuva od ekranot i se otstranuva znakot pred imeto na komandata vo listata na menito., ----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 16 -

Prika`uvame nekolku primeri na presmetuvawa vo tabelite. Primer 1. Presmetuvawe na prosek na vnesenite podatoci.

Se sproveduva slednava postapka : - se ozna~uva kelijata vo koja ke se vnse rezultatot: - se izbira komandata Lista na funkcija, doveduva prozorec na komandata

- se izbira funkcijata PROSEK - se vnesuva funkcijata vo lentata za formuli ( klik na znakot ) - se obele`uva rangot na }elii na koi se odnesuva dejstvoto na funkcijata. - se potvrduva so komandata PRIFATI. Presmetan e prosekot na podatocite . Se dobiva prikazot

Primer 2. Odreduvawe na najgolema vrednost vo redot.

Se sproveduva slednava postapka - se ozna~uva kelijata vo koja ke se vnse rezultatot: - se izbira komandata Lista na funkcija, , doveduva prozorec na komandata

-----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 17 -

- se izbira funkcijata MAKS - se vnesuva funkcijata vo lentata za formuli ( klik na znakot ) - se obele`uva rangot na }elii na koi se odnesuva dejstvoto na funkcijata. Se dobiva prikazot - se potvrduva so komandata PRIFATI

Primer 3. Odreduvawe na najmala vrednost vo red.

Se sproveduva slednava postapka - se ozna~uva kelijata vo koja ke se vnese rezultatot: - se izbira komandata Lista na funkcija, doveduva prozorec na komandata

- se izbira funkcijata MIN - se vnesuva funkcijata vo lentata za formuli ( klik na znakot ) - se obele`uva rangot na }elii na koi se odnesuva dejstvoto na funkcijata -se potvrduva so komandata PRIFATI

komandata vo listata. Presmetuvawe so formuli Za presmetuvawe so formuli vo Lentata za formuli se vnesuva aritmeti~ki izraz. So aritmeti~kiot izraz se soop{tuva koj dejstva treba da se izvr{at vrz odredeni podatoci i vo koj redosled.. Podatocite vo izrazot se soop{tuvaat so ozna-kite na }eliite. Vo programata Calc za aritmeti~kite dejstva se koristat znacite :

------------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 18 -

Postapkata vo vrska so koristeweto na formuli,}e gi razgledame vo dve varijanti. ] e ja prikaème postapkata za presmetuvaweto na proizvodot na podatocite.

Na slikata e prikaàna tabelata po vnesuvawe na podatoci vo }elite A1 i B1. Za rezultatot e izbrana }elijata C1.

Se vnesuva znakot = vo }elijata C1. Tova e informacija deka za presmetuvawe }e se koristi formula.

Vo linijata za vnes so tastaturata se vnesuva izrazot A1 * B1. Ednovremeno se vnesuva izrazot A1 * B1 i vo }elijata C1.

Se kliknuva na komandata Prifati.

Mo`na e i slednava varijanta.

Se vnesuva izrazot A1* B1 vo Linijata za vnes po znakot za ednakvost (=) so koristeweto na tastaturata i gluv~eto. - Se kliknuva vo }elijata A1 ( vo linijata za vnes se vnesuva znakot na }elijata A1. - so tastaturata se vnesuva znakot za mnoèwe, - se kliknuva vo }elijata B1 ( vo linijata se vnesuva znakot na }elijata B1). Konkretno e vnesen izrazot A1*B1 vo linijata za vnes . Ednovremeno izrazot se vnesuva i vo }elijata C1

--------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 19 -

Sledniot ~ekor e kliknuvawe na komandata Prifati.

2. ] e ja prika`eme postapkata za presmetuvaweto na koli~nikot na podatocite vo tabelata.

Po~nuvame se presmetuvawe na koli~nikot na podatocite vo prviot red.

za rezultatot vo prviot red e izbrana kelijata C1. - vnesuvame znak ramno vo kelijata C1 - vnesuvame znak na }elijata so vrednost 1500. ( kliknuvame vo }elijata A1) - go vnesuvame znakot / so tastaturata -. - vnesuvame znak na }elijata so vrednost 10. ( kliknuvame vo }elijata B1). Dobivame sostojba

Kliknuvame na komandata Prifati . Se dobiva sostojbata

------------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 20 -

Postapkata se registrira i ostanuva aktivna i za presmetuvawe na koli~nikot

vo slednite redovi. So klik na znakot ( ) ,so pritisnato kop~e po pojavuvaweto na znakot ( ) se vle~e ramkata za obeleùvawe nadolu vo kolonata. Se ograduvaat }elii vo kolonata so crvenata linija .Prikaàno e na tabelata.

Vo momentot na otpu{tawe na kop~eto vo ogradeniote }elii se vnesuvaat rezul- tatite po deleweto vo slednite redovi. Prikaàno e na slikata.

3. Tabela na prirodnite broevi i kvadratite vo intervalot (10 , 15 ) . Vneseni se prirodnite broevi vo prvata kolonata.Obeleèna e }elijata za rezultatot za prviot podatok.

- vnesuvame znak ramno vo kelijata B1 - vnesuvame formulata A1 ^ 2 vo linijata za vnes.( formulate se vnesuva ednovremeno i vo }elijata B1) - kliknuvame vo }elijata A1. Dobivame :


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 21 -

4. Tabela na prirodnite broevi , kvadratite i kubnite stepeni vo intervalot (11, 20). Vneseni se prirodnite broevi vo prvata kolona. Obele`ana e }elijata B1 vo koja se vnesuva kvadratot za }elijata A1 .

Postapkata se sproveduva vo dve fazi. Faza 1 . Presmetuvawe i vnesuvawe na kvadratite na broevi vo vtorata kolona. - vnesuvame znak ramno vo kelijata B1 - vnesuvame formulata A1 ^ 2 vo linijata za vnes.( formulate se vnesuva ednovremeno i vo }elijata B1) - Kliknuvame vo }elijata A1.

- Kliknuvame na komandata Prifati

Se ograduvaat }elii vo kolonata so crvenata linija

FAZA 2. Presmetuvawe i vnesuvawe na kubovite na broevi vo tretata kolona

- vnesuvame znak ramno vo kelijata C1 - vnesuvame formulata A1 ^ 2 vo linijata za vnes.( formulate se vnesuva edno- - remeno i vo }elijata B1) - kliknuvame vo }elijata A1


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 22 -

-Kliknuvame na komandata Prifati

Se ograduvaat }elii vo kolonata so crvenata linija

Kompletnata tabela.

---------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 23 -

II . Ureduvawe na tabelite Po vnesuvaweto na poznatite podatoci, presmetanite podatoci, se vnesuvaat i pridru`nite tekstovi ( da se dobie preglednost na tabelata) ,se vnesuvaat rabnite linii vo tabelata ili oddelnite delovi (red, kolona ili }elija),se izbira zapisot na podatocite (zadebeleno. kurziv ,podvle~eno) i spojuvawe na }elii. Dodeluvawe na boja na liniite, stil na liniite, boja na podatocite i boja na podlogata. I na kraj izbor na kreirana tabela. Spojuvawe na }elii Spojuvawe na }elii se vr{i so komandata Spoj }elii od formatnata lenta.

Spojuvawe na }elii se koristi za vnesuvawe na tekstovi {to zadol`itelno pora-di preglednost se vnesuvaat vo tabelite. Pridru`nite tekstovi vo pove}e slu~aevi se predolgi da se vnesat vo edna }elija Na slikata se prikazite vo spojuvaweto na }eliite :. - obele`uvawe na prviot red.

- izbor na komandata Spoj }elii

- vnesuvawe na tekst vo redot.

- izbor na komandata Spoj }elii

-- vnesuvawe na tekst vo rangot na }elite A2 : D2

-----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 24 -

Se ostranuva spojuvaweto na }elii so kliknuvawe na istata komanda

Vnesuvawe rabni linii.

Liniite so svetol zapis so koj se prikaàni redovite, kolonite i }eliite vo listot ne se pe~atat. Dadena e mo`nost na korisnicite da vnesat linii po izbor. Mo`ni se pove}e izbori na soodnos na liniite. Se vnesuvaat so komandata Rabovi od lenta Formatirawe.

Na slikata od desnata strana e opcionata ramka .Opcionata ramka moè da se premestuva vo koja bilo polo`ba so kliknuvawe vo sivoto pole so zapisot Rabovi, i vle~ewe so pritisnato kop~e. Mo`ni se 12 izbori za prikaz na linii na prethodno obeleàna tabela, red, kolona i }elija. Za koristewe moè da se koristi i pro{i-rena varijanta. Site mo`nosti se prikaàni so slika vo ramkata. Se vnesuvaat linii na obele-àna }elija ili }elii od leva, od desna, od dolna ,od gorna ili od dve strani. Opcijata pod (3) se izbira za vnesuvawe na site linii vo tabelata,

izbor na opcijata pod (2) se odnesuva na vnesuvawe na rabnata linija od tabelata.

Na slikata se prikazi na liniite i so drugite opcii na komandata Rabovi.

-----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 25 -

Za odstranuvawe na vneseni linii se koristi opcijata pod (1). Vnesenite linii moàt da se otstranat samo so ovaa komanda, po prethodno obeleùvawe. Ramkata se povlekuva od ekranot po izvr{uvawe na dejstvoto. Moè da se otstrani ramkata od ekranot i so kliknuvawe vrz komandata Close ( ). Dodeluvawe stil i boja na liniite na tabelite Pod ovoj naslov }e gi razgledame ~etirite dejstva vo obliknuvaweto na tabelite. Se prezemaat od formatnata lenta. Dejstvata se prikaàni na slikata

Izbor i dodeluvawe na stil na liniite Za izbor na stil na liniite se aktivira komandata.

Se doveduva na ekranot opcionata ramka.

Izbor na komandata e ednovremeno i dodeluvawe stil na obeleànite linii.

Vnesuvawe boja vo podlogata Vnesuvawe boja vo tabelata se vr{i so komandata Boja na podlogata -

Izborot na boja se vr{i preku opcionata ramka . Se koristi i pro{irenata opciona ramka ------------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 26 -

Preddefinirana sostojba Pro{irena sostojba . Boja moè da se vnesuva vo }elija, red, kolona ili vo tabelata. Vnesuvawe na boja se vr{i po obeleùvawe i izbor na boja od ramkata. Voedno so izborot na bojata,taa se vnesuva vo obeleàniot element od tabelata. Na slikata se prikaàni primeri na vnesena boja vo elementi od tabela.

Vnesenata boja ne gi pokriva zapisite vo }elite. Zamena na bojata vo element od tabelata se izvr{uva po obeleùvawe i izbor na druga boja. Za otstranuvawe na vnesena boja vo element od tabelata po obeleùvawe se kliknuva vo poleto Bez ispolnuvawe vo opcionata ramka. So kliknuvawe na komandata Close ( ) ramkata se otstranuva od ekranot. Prikaùvawe na bukvite i cifrite vo razni boi Za prikaùvawe na bukvite i cifrite vo boja se koristi komandata Boja na fontot od lentata Formatirawe .

Izbor na komandata doveduva opcionata ramka za izbor na boja na fontot

---------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 27 -

Na slikata se prikaàni primeri na vneseni podatoci vo boja

Za vnesuvawe boja na znacite se sproveduva istata postapka kako i vo prethodniot naslov. Zamena na bojata na bukvite i drugite znaci vo tabelata se izvr-{uva po obeleùvawe i izbor na druga boja. Za otstranuvawe na vnesena boja na buk-vite i drugite znaci vo element od tabelata po obeleùvawe se kliknuva vo poleto Avtomatski vo opcionata ramka. Vnesenata boja ne gi pokriva zapisite vo }elite. Zamena na bojata vo element od tabelata se izvr{uva po obeleùvawe i izbor na druga boja. Za otstranuvawe na vnesena boja vo element od tabelata po obeleùvawe se kliknuva vo poleto Bez ispolnuvawe vo opcionata ramka. So kliknuvawe na komandata Close ( ) ramkata se otstranuva od ekranot. Prikaz na boja na linijata ( na rabot ) Prikaz na boja na liniite se dodeluva so komandata

Doveduva opciona ramka za izbor

Na slikata se prikaàni primeri na vnesena boja voliniite na }eliite od tabela.

Izbor na prikaz na kreirana tabela Po izvr{enive dejstva, ostanuva kako sledno da se izvr{i izbor na obli-kot na ramka za tabelata ] e se izbere komandata Avtomatsko formatirawe od menito Formatiraj ------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 28 -

Komandata doveduva na ekranot dijalogen prozorec Avtomatsko formatirawe prikaàn na slikata

Od levata strana pod zapisot Avtomatsko formatirawe e listata so nazivite na formite na prikazite. Vo prozorecot se prikaùva preddefinirano prikazot pod nazivot Standardno. Prikazite se doveduvaat vo prozorecot po izbor na imeto na prikazot. Del od mo`nite izbori od menito {to ne se vo vidnoto pole se doveduvaat so lentata za vertikalno pomestuvawe. Korisno e da se izvr{i pregled so prelistu-vawe na celata lista, da se izvr{i izbor i da se potvrdi. Na tabelata vo podgotovka po ova }e se vnese soodvetniot izbor na ramkata, a toa se odnesuva na onaa tabela vo koja se nao|a kursorot pri potvrduvaweto ( ili e obeleàna). Vo prodolènie priloùvame dve formi na ramki za prikaz na tabelite

-------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 29 -

III. Grafi~ko prikaùvawe na tabelite ( grafikoni )

Zna~itelno golemi se mo`nostite na programata Calc vo grafi~koto prika-ùvawe na tabelite. Programata ima mo`nost za izbor na golem broj tipovi grafi-koni. Grafi~koto prikaùvawe na tabelite se vr{i so komandata Grafikon.

Postapkata za prikaz na tabela vo forma na grafikon }e ja prosledime za tabelata.

Po obeleùvawe na tabelata {to }e se pretstavi so grafikon,se izbira koman-

data Grafikon ( ) od standardnata lenta. Na ekranot se doveduva grafi~ki prikaz za obeleànata tabela i dijalogniot prozorec Vol{ebnik za grafikoni

----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 30 -

Se prikaùva na ekranot preddefinirana forma na grafikon za tabelata. Toa e osnovnata forma na grafikonot vrz koj se mo`ni zna~itelni promeni.. Prozorecot Vol{ebnik za grafikoni pokriva eden del od grafikonot. Prozore-cot moè da se prenese vo druga polo`ba. Se pomestuva po ekranot so pomo{ na naslovnata lenta ( kliknuvawe na lentata i vle~ewe so pritisnato kop~e nadolu) Izborite na razni formi na grafikoni i kompletno oblikuvawe se sprove-duvaat vo ~etiri fazi. Po doveduvawe prozorecot Vol{ebnik za grafikoni preddefinirano e vo fazata 1. Tip na grafikon ( zapisot e obeleàn). Pod zapisot Izberete tip na grafikon vo prozorecot e niza na tipovi gra-fikoni prikaàni so sliki {to moàt da se izbiraat. Od desnata strana se imiwa-ta na tipovite ( Kolona, Lenta , Pita, oblast i drugi). Kon sekoi tip vo prozorecot se pridruèni oddesno odreden broj vari-janti (podtipovi). Desno od listata se prikaùvaat mo`nite varijanti .Predde-fi-nirano vo prozorecot se prikaùvaat varijantite na preddefiniraniot tip Kolona. Podtipot (2,normalno),(3,Naplasteno) i pod (4,Naplasteno procenti). Prikaàni se trite mo`ni osnovni podtipovi za tipot Koloni .

Po izbor na tip i podtip se kliknuva na Sledno >>.Po ova sledi povtorno prozorecot Vol{ebnik za grafikoni . 2. Opseg na podatoci.

So prozorecot se izvr{uvaat i drugi dejstva. Nie }e go koristime samo za izbor na na~inot na prikaùvawe na tabelata. Mo`no e tabelata da se prikaè po redovi ili po koloni. Predefinirano e prikaùvawe na tabelata po koloni. So kliknuvawe vo krug~eto pred Serii podatoci vo redovi se izbira prikaùvawe na tabelite po redovi . --------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 31 -

Po kliknuvawe na Zavr{i se registrira grafikonot ( obeleàn) a dijalogniot prozorec se otstranuva od ekranot. So ova postapkata na vnesuvawe na grafikon so vtorata faza e zavr{en. So kliknuvawe se otstranuva obeleùvaweto. Postapkata za prikaz na tabela vo forma na grafikon e sprovedena za tabelata.

Od levata strana e grafikonot po kliknuvaweto na komandata Zavr{i a od desnata po otstranuvawe na obeleùvaweto.

Grafi~kiot prikaz e formiran so koloni. Koja boja na koja kolona se odnesuva e prikaàno so legendata od desnata strana. So visinite na kolonite se prikaàni vrednostite na podatocite vo kolonite. Na prvata pozicija se vrednostite na }eli-ite vo prviot red, i posledovatelno na slednite. Dokolku ne se planira vnesuvawe na informaci od fazata 3.Nizi podatoci ( a nie ne planirame), se izbira komandata Sledno>> (i u{te edno Sledno>> ) za pres-koknuvawe na tretata faza.. Na slikata e prozorecot vo fazata Elementi na grafikonot

--------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 32 -

Po zapisot Izberete naslovi, legenda i postavuvawe na mreà se vnesuva naslov, podnaslov, tekst {to se vnesuva vo nasokata na x-oskata i tekstot vo naso-ka na y-oskata. Grafikonot so vnesenite tekstovi.

Se potvrduva so kliknuvawe na Zavr{i. Vo ovaa faza moè da se izbira i pozi-cijata na legendata so izbor na opcijata Prikaì legenda. Preddefiniran izbor za legendata e od desnata strana na grafikonot. Nekolku realizacii za prikaz na tabela so grafikon sledat vo prodolènie : 1. Prikaz na tabelata . Se po~nuva so obeleàna tabela.

So komandata Char od standardnata lenta ,se doveduva na ekranot preddefini-ran izbor na tipot na grafikonot .

Preddefinirano prikazot na seriite na podatocite e po koloni. Ako e i na{a èlba da bide prikazot na grafikonot po koloni, potvrduvame so kliknuvawe vo prozorecot Vol{ebnik za grafikoni na Zavr{i. Prozorecot se povlekuva . -----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 33 -

Na ekranot ostanuva prikazot na grafikonot obeleàn. Mo`no e da se menuvaat dimenziite so metadata na razvlekuvawe. Ednovremeno so toa e mo`no i pomestuva-we na grafikonot.

2. Ako se izbira tip i podtip ne treba da se koristi opcijata Zavr{i.

Se izbiraat vo prozorecot tip i podtip. Izbirame za primer tip Lenta a podtipot vramen na prvata pozicija. Prikaàniot grafikon na ekranot se zamenuva soglasno na{iot izbor. Se potvrduva so Zavr{i. Tova e kraj na prvata faza.

3. Ne }e go potvrdime prikazot so Zavr{i. Kliknuvame na izbor Sledno.

Sleduva prozorecot za sledno dejstvo ( 2.Opseg na podatocite).

Mo`no e tabelata da se prikaè po redovi ili po koloni. Predefinirano e prikaùvawe na tabelata po koloni. So kliknuvawe vo krug~eto pred Serii poda-toci vo redovi se izbira prikaùvawe na tabelite po redovi. Po potvrduvawe so Zavr{i, Sledi prikazot na grafikonot na tabelata po redovi. --------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 34 -

7. Za vnesuvawe na naslov, podnaslov i tekstovi vo poliwata X-oska i Y - oska, sle-

dat dva pati kliknuvawe na opcijata Sledno.( Edno kliknuvawe za preskoknuva-we na izborot pod broj 3 i slednoto za izborot na prozorecot vo ~etvrtata faza.

.4. Elementi na grafikonot)

Vneseni se tekstovi. Se kliknuva na ZAVR[ I za kraj na prikazot na grafikonot. Za vnesenite tekstovi e kompletno oblikuvan grafikonot.

Prikazite vo prodol`enie se bez komemtar.

------------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 35 -

--

Komandata Pe~ati Komandata Pe~ati go doveduva prozorecot Print koj e vo pretpoznatliva struk- tura.. Pravilata za koristewe se analogni kako i kaj drugite prozorci za pe~atewe

-----------


-------------------------------------------------------------------------------------------------- 36 -

Vnesuvawe poznati podatoci vo tabelaVnesuvaweto na podatocite se vr{i so tastaturata, po odreduvawe na }elijataod koja }e zapo~ne vnesuvaweto na podatocite. Za odreduvawe na }elija se doveduva kursorot vo }elijata i kliknuva. Okolu }elijata se prikaùva ramka prikaàna na slikata .Ako vo tekot na vnesuvaweto se vnese pogre{en podatok, podatokot (eden ili pove}e ) se bri{at so tastarot Backspase. (znakot ).Neposredno vnesen pogre{en podatok vo oddelna }elija se vr{i i so aktivirawe na }elijata i bri{ewe na podatokot so tasterot Delete. Se doveduva prozorecot Bri{ewe sodrìnaMo`ni se pove}e izbori .Nie go koristime samo izborot Izbri{i gi site.Obeleànite podatoci se bri{at so kliknuvawe na Vo red. Podatokot so ova se bri{e i povtorno se kliknuva vo }elijata za da se vnese drug podatok.----Vnesuvawe rabni linii.Liniite so svetol zapis so koj se prikaàni redovite, kolonite i }eliite vo listot ne se pe~atat. Dadena e mo`nost na korisnicite da vnesat linii po izbor. Mo`ni se pove}e izbori na soodnos na liniite. Se vnesuvaat so komandata Ra...Na slikata od desnata strana e opcionata ramka .Opcionata ramka moè da se premestuva vo koja bilo polo`ba so kliknuvawe vo sivoto pole so zapisot Rabovi, i vle~ewe so pritisnato kop~e. Mo`ni se 12 izbori za prikaz na linii na prethodno o...Site mo`nosti se prikaàni so slika vo ramkata. Se vnesuvaat linii na obele-àna }elija ili }elii od leva, od desna, od dolna ,od gorna ili od dve strani.Opcijata pod (3) se izbira za vnesuvawe na site linii vo tabelata,izbor na opcijata pod (2) se odnesuva na vnesuvawe na rabnata linija od tabelata.Na slikata se prikazi na liniite i so drugite opcii na komandata Rabovi.-----------Za odstranuvawe na vneseni linii se koristi opcijata pod (1). Vnesenite linii moàt da se otstranat samo so ovaa komanda, po prethodno obeleùvawe. Ramkata se povlekuva od ekranot po izvr{uvawe na dejstvoto. Moè da se otstrani ramkata od ekran...Prikaùvawe na bukvite i cifrite vo razni boiZa prikaùvawe na bukvite i cifrite vo boja se koristi komandata Boja na fontot od lentata Formatirawe .Izbor na komandata doveduva opcionata ramka za izbor na boja na fontot---------Na slikata se prikaàni primeri na vneseni podatoci vo bojaZa vnesuvawe boja na znacite se sproveduva istata postapka kako i vo prethodniot naslov. Zamena na bojata na bukvite i drugite znaci vo tabelata se izvr-{uva po obeleùvawe i izbor na druga boja. Za otstranuvawe na vnesena boja na buk-...Prikaz na boja na linijata ( na rabot )Izbor na prikaz na kreirana tabela

calc za deca dimitar bitrakov

Documents