Çağdaş Şiir için poetika translated

8/6/2019 Çağdaş Şiir için Poetika Translated

http://slidepdf.com/reader/full/cagdas-siir-icin-poetika-translated 1/5

ÇAĞDAŞ ŞİİR İÇİN POETİKA

Ahmet ADA

“Felsefe, şiir gibi kurulmalı.” diyor Wittgenstein. Bu ifadedenhareketle, bir anlatım biçimi olarak şiirin önemini vurguladığını söylemekmümkündür. Şiirin bir bilgi biçimi olduğu bilinir: Şairin doğayı, toplumu,insanı, bildiklerinden deneyimlerinden [hayat tecrübesinden] hareketletanımladığı ve bilinçle dönüştürdüğü söylenebilir. Bundan dolayı şiirinkendiliğinden ve saf olmadığı gerçeği ortaya çıkar. Şair, bilinç içeriğinegöre, dünyadan algıladıklarını imgeleminde imgelere dönüştürerek ifadeeder. Sözcükler, şiir tümceleri, imgeler, söz sanatları, dizeler şiir bilgisiyleşiire dönüşür. Şair, alışılmadık bağdaştırmalar, dilsel sapmalar yaparak şiirkurar. Neyi ifade edeceğini tasarlayışı kadar nasıl ifade edeceğini dedüşünür. Şiirsel dilin işlevselliğini gözetir. Şiir, sonuçta, okurla bir iletişim

kurar.

Eğretileme [metafor] söz sanatlarının ana omurgasıdır. İmge,değişmece [mecaz], benzetme gibi söz sanatları eğretilemeye dayanır,onun değişkenleridir.

Çağdaş şiir söz konusu olduğunda şu söylenebilir: Çağdaş şiirdesözcük kendi değeriyle var olur. Gücünü ‘bağıntılardan’ almaz, kendideğerinden alır. Bu ne demektir? Sözcük, düzyazıdaki konumundançıkmıştır. Kendi içinde, kendi için değer kazanmıştır. Barthes, çağdaş şiirdesözcüğün bağıntılarından koparak özerkleştiğini görmüştür. Çağdaş Türkşiirinde de sözcük özerk bir konumdadır. [Sadece klasik şiirden modernşiire geçişte sözcüğün konumu ‘yer gösterici’ niteliktedir.]

Çağdaş şiir, okurla iletişimini ona bir şeyler söyleyerek kurar. Ama obir şeyler söylemeyi de söyleme biçimini önceleyerek yerine getirir.

İmge, “İnsanın özü toplumsal ilişkilerinin bütününe eşittir” diyenMarx’ı doğrulamalıdır. Şiirde bütünsel imge insanî değerleri öneçıkarmalıdır. Tarih, mitoloji, uygarlık, insanın var olma sorunu, başkalarınınacısı çağdaş şiirin konusu olurken, insanın özü de şiirin düzlemi içinde yer

almalıdır.

İmgenin görselliği, iç müzik gibi şiire ait öğeler şiir dilininişlevselliğini tamamlarken, şiiri kuran anlamlardır aynı zamanda.

Çağdaş şiir bize, bilineni, görüneni değil, bilinmeyeni, görünmeyenigöstermelidir.

Söylemem gerek: “Nesnel Bağlılaşık” [Objective correlavine]kavramlaştırması çoğu zaman “nesnel karşılık” olarak algılanmaktadır.Nesnel bağlılaşık şiirin nesnesiyle doğrudan ya da dolayımlı olarak kurduğu

ilişki değil, şiirin dil dışıyla, şiir dışıyla kurduğu ilişkiler bütünüdür. Bu birtarih olabilir, olaylar, olgular zinciri olabilir. Şiirin yüzey yapı + derin yapı



diyalektiği içinde derin yapının kurduğu, dil dışı, şiir dışı ilişkiler bütünüdür.Şiirin gerçeklikle kurduğu ilişkiyi sahici ve içten kılar, şiiri zenginleştirir.Çağrışımlar zinciridir. Şiirimizde “Madımak” sözcüğünün gönderdiği olaylarzinciri gibi. Çağdaş şiirde sözcükler, im’ler, imgeler hermeneutik düzeyeakarken “nesnel bağlılaşık” kurulur.

Söylemem gerek II: Benim felsefeyle ilişkim imgeler yoluylaolmaktadır. Felsefe ayrı bir söylemdir, şiir ayrı bir söylem. Şair şununbilincinde olmalıdır: Her “hikmetli” söz şiir değildir. Şiir ayrı bir bölgedir,ayrı bir dizgedir, ayrı bir biçimselliktir.

Söylemem gerek III: Ne zaman yazacağız ölümü, acıları, cinayetleri,özgürlüğü, aşkı, sevinci, kardeşliği, barışı, emeğin soyut emek oluşunu?Şiirin dili insanın temel sorunsallarını, değerlerini yansıtmaya yetmiyormu?

Şiirin kimyası zihinde, imgelemde oluşur: Şairin öznel dünyası ilenesnel dünyası zihinde toplanır. İmgelem, imgeler hâlinde, sözcükler,kümeler, dizeler olarak onları örgütler. Bütün algıladıklarımızın imgelemdedönüşüme uğraması şiire giden yoldur. Bunun “yapıntısal” niteliğiortadadır. “Yapıntısal” işlev dille, şiir diliyle tamamlanır. Sözcükler, dizeleruçuşur ve bir “yapı”ya dönüşür. “Şiirsel yapı”, şiirin bütün öğelerinin [ses+ anlam] toplamıdır.

Günlük dilde kullanmadığımız alışılmamış bağdaştırmalar çağdaş şiirizenginleştirici özellikler taşır. Mantık dışı, yadırgatıcı özellikleriyle alışılmış

bağdaştırmalardan ayrılırlar. Alışılmamış bağdaştırmalar seçtiğimizgöstergelerin birleştirme ekseninde zihnimizde yeni tasarımlaruyandırmasıyla gerçekleşir. Okurda da çarpıcı anlam birimleri oluşturur.Şair, bu dilsel olaya sık sık başvurarak anlam demetlerini derin yapıyataşır. Attillâ İlhan’ın bir dizesini yazayım: “içimde yorgun bir saatçalıyor”. Bu dizedeki yorgun bir saat bağdaştırması alışılmamış birözelliktedir. Çünkü insana özgü bir özellik olan yorgunluk nesneyeaktarılmıştır. Dikkat edilirse bu tür bağdaştırmalar dilbiliminin konusudur.Alışılmamış bağdaştırmalar anlam kurucu nitelikleriyle öne çıktıklarında,şiirin bütünsel anlamını, yapısını oluşturan tamlayıcı birimlerdir. [Bkz.ÜnsalÖzünlü, Edebiyatta Dil Kullanımları ]. Tek başlarına ve bağlamlarından

kopuk alışılmamış bağdaştırmalar yüzey yapıya hapsedilmiş olarak kalırlar.Bağdaştırılan tamlamaların işlevi çağdaş şiirde “yapı” kurucu olmalıdır.Şiirin iç bağıntılarını güçlendirici bir işlevsellikte…

Son olarak çağdaş şiir bütün öğeleriyle bir bütündür. Yoğundur,karmaşıktır, yüzey yapı da, derin yapı da anlamlı öğelerden oluşur.



POETICA FOR CONTEMPORARY POETRY

By Ahmet ADA

Wittgenstein asserts that “Philosophy should be lined up like poetry”.Given this statement, one can say that he puts emphasis on theimportance of poetry as a form of narration. It is known that poetry is astyle of knowledge: one can claim that the poet defines the nature, thesociety, the human being through his knowledge and experiences (lifeexperiences), and he or she can transform them by employing conscience. That is why the reality of the fact that poetry is not created by itself and itis not pure would come to light. According to the content of conscience thepoet expresses his or her impressions in imagination by transforming them

into images. Words, the poetic lines, images, arts of the word, lines wouldbe converted into poetry thanks to the poetical knowledge. The poetconstructs his or her poem by making unusual associations and linguisticdiversion. He or she ponders on how to express it as much as what tocommunicate. The poem in the end would create a contact with thereader.Metaphor seems to be the backbone of the arts of the word. Image, simile,likening depend on metaphor, and all of them are metaphor’s variables.As to contemporary poetry one can speak of the following: in modernpoetry the word finds its existence through its own value. It doesn’t get itsclout from the ‘associations’ rather from its own values. What does itmean? The word is not in a position like it is in a prose. It is now valuedwithin itself and for itself. Barthes has realized that in contemporarypoetry the words have broken away from their associations and eventuallybecome autonomous. [Only the position of the words in the transition fromclassical poetry into modern poetry maintains the quality of being an‘usher’.]Contemporary poetry conducts its communication with the reader bysaying something to him or her. Nevertheless it carries out the job of delivering something by giving the style of saying priority.Image should verify Marx declaring ‘The essence of the human being is

equal to the whole of the social interrelations’. The integrated image inpoetry should put forward the humanistic values. While the distresses of others, , history, mythology, civilization, the existence question of thehuman would be the subject of contemporary poetry, the essence of thehuman should be kept at the poetical level. The elements peculiar to poetry such as visuality of image, inner musicwould be both complementing the functionality of the poetical languageand building the poem.Contemporary poetry ought to display for us the unknown and unseenelements not the already known and the readily seen ones.I have to say: the concept of ‘Objective connectedness” is perceived most

of the time as ‘Objective correlation”. Objective connectedness is not therelationship it establishes with the object of poetry directly or indirectly,



rather it is about all the relationships poetry forges with the language andthe external side of the poem. This could be history, the chain of theevents, facts. It is the entire relationship pattern outside the language,outside poetry which is caused by the deep structure that poetry builds upwithin the dialectics of surface composition plus the dialectics of that deep

structure. This would make the relationship poetry establishes with realitygenuine and sincere, and poetry gets enriched. It is the change of associations. Like the chain of the events the word ‘Madımak (Knotweed)’creates in our poetry. While the words, symbols, images flow athermeneutic level, the relationship called ‘Objective connectedness’ isconstituted.I have to say (II): My relationship with philosophy goes through images. The discourse of philosophy differs from that of poetry. The poet should beaware of this: not all erudite words are considered a work of poetry. Poetrymeans another region, a distinct arrangement and separate spatialharmony.I have to say (III): When are we going to write about death, pains,murders, freedom, love, joy, brotherhood, peace, labor’s being abstractlabor? Does the language of poetry suffice to reflect the fundamentalproblematique and values of the human beings? The chemistry of poetry would emerge in the mind through image. Thesubjective and objective worlds of the poet converge in the mind.Imagination organizes them in forms of images, words, lines. Inimagination the process of the transformation of what we perceive pavesthe way to get to poetry. Its “fictitious” feature is obvious. The “fictitious”function is complemented with the language, the language of poetry. The

words, lines flit about and turn into a “structure”. “Poetical structure” isthe sum of all element of poetry [sound + meaning].Unconventional associations we don’t normally use in our daily lives havequalities to enrich contemporary poetry. They differ from conventionalassociations with their illogical, strange features. Unconventionalassociations are realized through the fact that they evoke new designs inour minds at the integration level of our selected signs. The reader, on theother hand, makes up striking meaning units. By referring to this linguistictool, the poet would convey the bundles of the meaning into deepstructure. Let me write he a line from Attillâ İlhan: “inside me a tiredclock chimes!. In this line, the association of “a tired clock ” is an

unconventional one. This is so because a feature peculiar to humans isconveyed to an object. If you look carefully at them, this type of associations is the subject of linguistics. Unconventional associations, oncethey come forward through their meaning building features, act as thecomplementary units to create the poetical integrated content and fabric.[See Ünsal Özünlü, Usages of Language in Literature]. The associationswhich are not integrated and outside of their contexts stay imprisoned inthe surface structure. The functionality of the connected determinativegroup in contemporary poetry should be the builder of a “structure”. In afunctionality which strengthens the inner connectedness of poetry…Lastly, contemporary poetry is an integrated entity with all its elements. Itis dense, sophisticated, and the surface structure is made up of the deepstructure and the meaningful elements.



Translated by Mesut Senol

Çağdaş Şiir için poetika translated

Documents