buski kwartalnik w obiektywie: edukacyjny … emerytowanymi pracownikami oświaty z terenu całego...

Buski Kwartalnik

EDUKACYJNYISSN 1730-3095 Nr 36/2011 październik, listopad, grudzień

Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju

W obiektywie:

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Wojewódzka Konferencjadla nauczycieli języka polskiego 17.10.2011

Gimnazjum nr 2 w Pińczowie

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Gimnazjum nr 2 w PińczowieWojewódzka Konferencjadla nauczycieli języka polskiego 17.10.2011

1Buski kwartalnik Edukacyjny

Szanowni Państwo!Czy kontaktujecie się

z uczniami drogą elektro-niczną? Czy zadajecie im prace domową meilem? Czy pozwalacie im szukać na lekcji w zasobach In-ternetu dostępnego w te-lefonach komórkowych? Te i inne pytania mnożą się, gdy pomyślimy o e-learningu, o tym, że coraz więcej miejsca zajmują nowoczesne media, spychając tym sa-mym tradycyjne nauczanie klasowo-podręcz-nikowe na drugi plan. Z pewnością wielu z Was zetknęło się z takim sposobem edukowania zwłaszcza wśród studentów, a jeszcze częściej wśród tych, którzy studiowali za granicą. Dla naszych uczniów, którym środowisko wirtual-ne jest bliskie musimy tak budować zajęcia, aby jak najczęściej i jak najlepiej wykorzystywać ich umiejętności swobodnego korzystania z multi-mediów. Wielu z nas pamięta pewnie, gdy sami niezdarnie uczyliśmy się obsługi komputera, a dziś nie wyobrażamy sobie wręcz codzien-ności bez Internetu. Przed nami coraz to nowe wyzwania i w dobie urządzeń elektronicznych z roku na rok doskonalonych nie możemy się zatrzymać. Szkoła walczy o atrakcyjność z wie-loma nowinkami multimedialnymi, dlatego my jako nauczyciele nie możemy stać z boku. Aby być „na czasie” musimy się czasem zwrócić do naszych uczniów i dzieci, a warto…

Z poważaniem Teresa Wójcik

W numerze:

Jolanta MaślichaSPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO OŚRODKA DORADZTWA I DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W BUSKU-ZDROJU

Marta NowakWSPIERAJMY DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ

Teresa WójcikKILKA REFLEKSJI POKONFERENCYJNYCH

Bogusława MezglewskaMATURA USTNA Z JĘZYKA OBCEGO „PO NOWEMU”

Irena SobierajCO OZNACZA PROFESJONALIZM W WYCHOWANIU?

Wojciech WojtaśNOWY SPOSÓB NA PREZENTACJĘ MULTIMEDIALNĄ

Lidia SojaPRZEDŚLUBOWANIE PIECIOLATKÓW – WCZORAJ MALUCHY DZIŚ PRZEDSZKOLAKI

Agnieszka Szymańska, Magdalena Błażejowska8 BUSKA DRUŻYNA WĘDROWNICZA PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO- -WYCHOWWCZYM DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO W BUSKU-ZDROJU

Anna ŚledzikZ ASERTYWNOŚCIĄ ŁATWIEJ ŻYĆ!

Barbara ŻurekZ ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE

Jan ChruślińskiWSPOMNIENIE…MOJE OKUPACYJNE ŚWIĘTA BOŻEGO NARODZENIA – 1944

Dyrekcja oraz grono pedagogiczne Gimnazjum nr 2 w PińczowieGIMNAZJUM NR 2 IM. ADOLFA DYGASIŃSKIEGO W PIŃCZOWIE

Wydaje: Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia NauczycieliRedaktor naczelny: Teresa WójcikZespół redakcyjny: Jolanta Maślicha, Teresa Wójcik, Marta Nowak, Dorota Kubala, Anna Bątkowska, Ewa Guździoł.Adres redakcji: 28-100 Busko-Zdrój, Al. Mickiewicza 21, tel. (41) 378 18 56www.podidn.busko-zdroj.com.ple-mail: [email protected]ład i druk: Kazimierska Agencja Drukarska, ul. Przemysłowa 9, 28-500 Kazimierza Wielka, tel. 41 350 2002,

www.drukarniakw.pl, e-mail: [email protected] nie zwraca materiałów i nie wprowadza merytorycznych zmian w opublikowanych artykułach.

2 Buski kwartalnik Edukacyjny

jolanta MaślichaDyrektor Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli •w Busku-Zdroju

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO OŚRODKA DORADZTWA I DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W BUSKU-ZDROJU

Szanowni państwo dyrektorzy, nauczyciele, wychowawcy!

Dobiegł końca rok szkolny 2010/2011. Pragnę podziękować Państwu za dotychczasową współ-pracę oraz podzielić się spostrzeżeniami i wnioska-mi z działalności naszego Ośrodka za ww. okres. W roku szkolnym 2010/2011 z naszej oferty edu-kacyjnej skorzystało 5 297 osób. Wśród propono-wanych form doskonalenia największą popularno-ścią cieszyły się szkolenia dla rad pedagogicznych, warsztaty metodyczne oraz konferencje metodycz-ne. Ponadto byliśmy realizatorami na terenie woje-wództwa świętokrzyskiego Wojewódzkich Zadań Edukacyjnych Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty (Granty) na temat: „Umiejętności konstruktywnego radzenia sobie w sytuacji stresu i chronicznych na-pięć emocjonalnych”.

Cyklicznie w Powiatowym Ośrodku Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju prowa-dzone są kursy kwalifikacyjne oraz doskonalące. Coraz większym zainteresowaniem cieszą się szko-lenia dla rodziców. W roku szkolnym 2010/2011 do-minującą tematyką wśród ww. form doskonalenia była szeroko rozumiana pomoc psychologiczno-pedagogiczna, praca z uczniem zdolnym, ewalu-acja szkoły/placówki oraz problematyka dotycząca aspektów wychowawczych.

Poniższa tabela szczegółowo przedstawia pro-wadzone w naszym Ośrodku formy doskonalenia zawodowego:

Lp. Forma doskonaleniaIlość form doskona-lenia

Liczba uczest-ników

1 Warsztaty metodyczne. 79 806

2 Konferencje metodyczne. 13 475

3 Szkolenia dla kadry kierowniczej. 3 39

4 Szkolenia dla rad pedagogicznych. 105 1 893

5 Szkolenia dla rodziców. 5 200

6 Szkolenia dla dyrektorów i księgo-wych.

3 42

7 Kursy doskonalące. 6 98

8 Warsztaty artystyczne. 2 18

9 Kursy komputerowe. 1 16

10 Kursy kwalifikacyjne. 3 94

11 Kursy w ramach Wojewódzkich Za-dań Edukacyjnych Świętokrzyskie-go Kuratora Oświaty.

1(4 grupy)

114

12 Szkolenia z zakresu BHP/ ochro-ny przeciwpożarowej/ udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej.

17 394

13 Konsultacje indywidualne. --- 1 108

Razem: 238 5 297

Jako placówka posiadająca certyfikat „Miejsca odkrywania talentów” wspieramy i promujemy uzdolnienia dzieci i młodzieży m.in. poprzez organi-zację konkursów o zasięgu powiatowym tj. Konkurs Wiedzy Regionalnej – „Moje Ponidzie” (VIII edycja), „Mały” Powiatowy Konkurs Recytatorski (VIII edycja). W ubiegłym roku szkolnym byliśmy także współor-ganizatorami Powiatowego Konkursu Mitologicz-nego. Ogółem w powyższych konkursach wzięło udział 375 dzieci. Ponadto byliśmy także odpowie-dzialni we współpracy z kuratorium Oświaty w Kiel-cach za organizację VIII Wojewódzkiego Konkursu Matematycznego dla uczniów gimnazjum.

Oprócz działalności typowo edukacyjnej oferu-jemy także atrakcyjną bazę dydaktyczno-hotelową. Co roku w ramach realizacji wczasów profilaktyczno-leczniczych gościmy kuracjuszy, którzy są czynnymi lub emerytowanymi pracownikami oświaty z terenu całego województwa świętokrzyskiego. Poza tym z naszej bazy lokalowej korzystają zarówno zorga-nizowane grupy pracowników jednostek samorzą-dowych, jak i kadra kierownicza oraz nauczyciele.

Jesteśmy akredytowaną publiczną placówką doskonalenia dlatego stawiamy na wysoką jakość proponowanych form doradztwa i doskonalenia kadry pedagogicznej. Staramy się reagować na Państwa potrzeby i oczekiwania. Nasza oferta edu-kacyjna ma charakter otwarty.

Zapraszam Państwa do dalszej współpracy z Po-wiatowym Ośrodkiem Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju.


W każdej społeczności przedszkolnej i szkolnej jest pewna grupa dzieci, która napotyka na mniej-sze lub większe niepowodzenia. Trudności pojawia-ją się począwszy od przedszkola, aż do ukończenia nauki. Źródła ich są różne. Mogą tkwić w samych dzieciach, rodzinie i najbliższym otoczeniu dziec-ka oraz przedszkolu lub szkole. Początkowe drob-ne niepowodzenia w uczeniu się, w następnych etapach nauki mogą być przyczyną poważnych zaburzeń osobowości i zakłóceń wychowawczych. Można i trzeba skutecznie pomagać dzieciom, ale obowiązuje tu warunek – należy jak najwcze-śniej rozpoznać, ograniczyć i w miarę możliwo-ści usuwać przyczyny tych trudności. Warunkiem jest aktywny współudział i współpraca rodziców z przedszkolem, szkołą i placówką, w poznawaniu problemów dzieci oraz zapewnienie im właściwej i efektywnej pomocy. Wymaga to odpowiedniej wiedzy i umiejętności pedagogicznych zarówno nauczycieli, jak i rodziców.

W odniesieniu do dziecka w młodszym wieku szkolnym bardzo istotną rzeczą w procesie uczenia się jest uchwycenie trudności przed wystąpieniem jawnych niepowodzeń szkolnych. Istnieją różne ro-dzaje zaburzeń w uczeniu się. Najczęściej ujawnia-ją się w obszarze czytania, pisania i liczenia, a po-wodują je różnorodne przyczyny, które dodatkowo nasila brak koncentracji. Mogą one wpływać na pa-mięć, zdolność rozumienia, ale mogą wywoływać także skutki wtórne, takie jak zaburzenia emocjo-nalne, niska samoocena, zdobywanie zaufania, ak-ceptacja grupy czy nawiązywanie przyjaźni.

Do najczęściej spotykanych trudności w ucze-niu się zaliczyć można nasilone zaburzenia kon-centracji uwagi, które towarzyszą nadpobudliwo-ści psychoruchowej oraz niektórym problemom zdrowotnym. Problem w uczeniu się stanowi niż-sza sprawność intelektualna, zaburzenia komu-nikacji, płynności mowy, wady wzroku i słuchu, różnego rodzaju choroby przewlekłe, zaniedbania środowiskowe, trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego.

Jeżeli problemy nie zostaną odpowiednio wcze-śnie zdiagnozowane, a dzieci nie otrzymają odpo-wiedniej pomocy, trudności wzmagają się i oddzia-łują na inne obszary funkcjonowania. Najbardziej niepokoi fakt, iż „nieleczone” trudności powodują powstawanie ubocznych skutków w postaci zabu-rzeń emocjonalnych, które bardzo trudno poddają się terapii i najczęściej pozostają na całe życie.

System wsparcia i pomocy dla tych dzieci obej-muje diagnozę, terapię i profilaktykę. Terminy te wywodzą się z medycyny, ale zostały przełożone na grunt szkolny.

Wiele dzieci przejawiających trudności eduka-cyjne boryka się z więcej niż jednym zaburzeniem w uczeniu się. Wczesna diagnoza jest szczególnie ważna ze względu na efekty terapii. Punktem wyjścia działań profilaktycznych, diagnostycz-nych i terapeutycznych wobec dzieci przejawia-jących trudności w uczeniu się jest dobra znajo-mość problemu, wiedza na temat symptomów i przyczyn trudności, a także znajomość metod i form pomocy tym uczniom. Zadowalający wy-nik w pracy z dzieckiem wykazującym trudności w uczeniu się możliwy jest do osiągnięcia wów-czas, gdy w pracy dydaktyczno-wychowawczej stosuje się odpowiednio dobrane metody pracy. Stosowanie stymulacji psychoruchowej poprzez stworzenie środowiska wypełnionego bodźcami aktywizującymi wszystkie zmysły wydaje się być zadaniem priorytetowym. Rolą nauczyciela jest odkrycie mocnych i słabych stron dziecka i ukie-runkowanie z nim pracy. Należy pomóc dziecku odnaleźć najskuteczniejszą drogę poznania, czyli rozpoznać najlepiej rozwinięty kanał zdobywania przez niego informacji. Najskuteczniejszą z me-tod jest metoda polisensoryczna, ponieważ dzie-ci najlepiej uczą się wówczas, gdy doświadczają wieloma zmysłami.

Przyczyna trudności edukacyjnych powinna dyktować sposób i rodzaj zastosowanych ćwiczeń, a materiał do pracy musi uwzględniać indywidu-alne cechy dziecka. Przezwyciężeniu trudnościom służyć mogą dobrze prowadzone zajęcia dydak-

Marta nowakAutorka jest dyrektorem Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Chmielniku •oraz nauczycielem konsultantem w PODiDN w Busku-Zdroju

WSPIERAJMY DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ


tyczne, korekcyjno-kompensacyjne, logopedycz-ne, rewalidacyjne oraz rehabilitacyjne.

Zajęcia specjalistyczne to przede wszystkim terapia pedagogiczna, to oddziaływanie na przy-czyny i przejawy trudności dzieci w uczeniu się. Zajęcia mają na celu wyeliminowanie bądź ograni-czenie niepowodzeń szkolnych oraz ich ujemnych konsekwencji.

Celem terapii jest: usuwanie bezpośrednich przyczyn niepowo- •dzeń szkolnych;przywrócenie prawidłowych postaw uczniów •wobec nauki;ograniczanie zaburzeń i odchyleń rozwojowych •lub specyficznych trudności w uczeniu się.Zasady terapii pedagogicznej:

zasada indywidualizacji oddziaływania korekcyj- •nego (dostosowanie środków, metod i progra-mów do indywidualnych możliwości percepcyj-nych konkretnego dziecka);zasada stopniowania trudności w nauce czyta- •nia i pisania (przechodzenie od prostych zadań elementarnych do ćwiczeń o większym stopniu złożoności);zasada korekcji zaburzeń (ćwiczenie przede •wszystkim najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności);zasada kompensacji zaburzeń (łączenie ćwiczeń •funkcji zaburzonych z ćwiczeniami funkcji nie zaburzonych w celu tworzenia właściwych me-chanizmów kompensacyjnych);zasada ciągłości oddziaływań; •zasada systematyczności (powinna być także •stosowana w pracy domowej z uczniem).

Rola rodziców wobec trudności w uczeniu się dziecka jest bardzo ważna, bowiem dzieci z tymi problemami nie potrafią się sobą zajmować. W po-stępowaniu z dzieckiem z trudnościami w uczeniu się istotne są: czas, cierpliwość i konsekwencja. Dzieciom brakuje pomysłów, nudzą się, błąkają bez celu. Jeśli w zasięgu ich ręki znajdują się telewizor lub komputer, trudno uniknąć niebezpieczeństwa zbyt długiego i bezcelowego oglądania lub gry na komputerze. Dzieci łatwo wyczuwają słabe punkty rodziców i wykorzystują je, aby „wymigać” się od wykonywania wielu czynności. Jeśli jednak rodzi-ce są konsekwentni i pilnują, aby dziecko robiło to, co powinno, to w miarę upływu czasu dziecko na-uczy się, że określonych zadań nie może uniknąć. Zbyt łagodne i pobłażliwe wychowywanie nie po-

może dziecku w rozwinięciu zdolności intelektu-alnych, w zbudowaniu stabilnej psychiki i nawią-zywaniu kontaktów interpersonalnych. Rodzice powinni określić granice dozwolonych zachowań i nie tolerować odstępstw w tym zakresie. Dziecko zaś, musi nauczyć się przestrzegania pewnych za-sad i reguł, powinno być zaangażowane w wyko-nywanie określonych prac domowych. Obowiązki powinny być przydzielone odpowiednio do wie-ku dziecka. Dzieci często unikają wywiązywania się z obowiązków, dlatego w tym przypadku bar-dzo ważne jest konsekwentne postępowanie ro-dziców. Należy uczyć dzieci samodzielności przy odrabianiu prac domowych, rodzice powinni tyl-ko pomagać, ale powinna być to drobna pomoc. Wiadomo przecież, że najlepiej uczymy się i zapa-miętujemy przede wszystkim to, co wykonaliśmy z radością, samodzielnie, to, co zostało zakończo-ne sukcesem.

Rola nauczyciela w wszechstronnym rozwoju dziecka jest bardzo ważna. Nauczyciel poznając i pracując z dzieckiem powinien pomóc mu od-nieść sukces chociażby w dziedzinach muzyki, plastyki, sportu lub innych przedmiotach. Powi-nien wskazać dziecku jego dobre i mocne strony. Należy uczyć dziecko systematycznej i wytrwałej pracy. Bardzo ważne jest, aby dziecko chwalić nie tylko za sukcesy, ale również za wysiłek jaki wło-żyło w pokonywanie trudności. Dziecko powinno mieć poczucie własnej wartości, powinno uwie-rzyć w siebie oraz w to, że osiągnie sukces. Dziec-ko z trudnościami w nauce, nieważne jakie by one były, wymaga pomocy, cierpliwości i zrozumienia jego trudności. Należy dostosować wymagania do jego możliwości tak, aby mogło radzić sobie w nauce, pokonywać trudności, wierzyć w siebie i w swoje możliwości.

Powyższe przemyślenia skłoniły mnie do sfor-mułowania następujących refleksji:

odpowiednie formy pomocy danemu uczniowi •mają bardzo duże znaczenie dla rozwoju dziecka,poznanie indywidualnych możliwości rozwojo- •wych każdego dziecka pozwala na dobór odpo-wiednich metod pracy,znajomość wiedzy teoretycznej na ten temat •oraz metod jest konieczna w pracy nauczyciela, by móc realizować podstawowy cel kształcenia i wychowania,nauczanie dzieci z trudnościami w uczeniu się •jest zadaniem złożonym i wymaga współpracy nauczycieli, dzieci oraz rodziców,


systematyczność, wytrwałość, pracowitość, cier- •pliwość, tolerancja – to cechy i wartości, które po-winny odgrywać istotną rolę w pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się oraz relacjach na-uczyciel – uczeń – rodzic.

Dzieci z trudnościami w uczeniu się potrzebu-ją dużo więcej zainteresowania i uwagi ze strony

nauczycieli i rodziców, a poczucie akceptacji spo-łeczności klasowej przyczyni się do osiągania przez nich sukcesów na miarę ich indywidualnych moż-liwości.

„Każdemu dziecku to, co dla niego właściweczyli na miarę jego indywidualnych możliwości’’

W dniu 17 października 2011 r. w Buskim Sa-morządowym Centrum Kultury w Busku-Zdroju odbyła się wojewódzka konferencja, zorganizo-wana przez Powiatowy Ośrodek Doradztwa i Do-skonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju. Głównym prelegentem był profesor Sławomir Jacek Żurek z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który koordynuje prace nad podstawami programowy-mi do języka polskiego. Przedstawił on dla licznie przybyłych uczestników dwa zagadnienia, które nurtują środowisko polonistyczne. Pierwsze z nich to treściowe, tekstowe i tematyczne zapisy w pod-stawie i ich interpretacja, drugie zaś to kierunki zmian w egzaminach zewnętrznych.

Ciekawość wszystkich uczestników skupiła się na części drugiej, bowiem większość nauczycie-li widzi, że pomysł ustnej prezentacji maturalnej się nie udał, a i część pisemna egzaminu wyma-ga dalszych prac. Prowadzący konferencję mówił o powrocie banku pytań i losowania zagadnień do egzaminu ustnego od 2015 roku. Dziś kupie-

nie w Internecie całkiem przyzwoitej prezentacji to kwestia kilku lub kilkunastu złotych. Z tym jed-nak zaznaczeniem, że to nikogo niczego nie uczy, zakłamuje tylko rzeczywistość. Jednak całkowite odejście od egzaminu ustnego byłoby – o czym wielokrotnie mówiłam – wielką szkodą i liczę, że ustawodawcy i twórcy rzeczywistości edukacyjnej nigdy na to się nie zgodzą. Mówienie bowiem na temat, w sposób uporządkowany i publicznie to podstawowa kwalifikacja człowieka średniowy-kształconego. Podjęcie pracy, pełnienie funkcji publicznych czy rodzinnych wymaga umiejętności sprawnego posługiwania się językiem. Stąd sztuką jest dla licealisty zbudowanie spójnej, rzeczowej wypowiedzi na zadany, wylosowany temat. Oby tak się stało i oby ta formuła egzaminu weszła do szkolnego systemu egzaminowania.

Prof. S. J. Żurek podjął też wątek egzaminu gim-nazjalnego, który wprowadzono już na egzaminie próbnym. Bez dyskusji się nie obyło. Strach przed nagminną testomanią jest wszechogarniający, ale

teresa wójcikAutorka jest dyrektorem Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Stopnicy •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

KILKA REFLEKSJI POKONFERENCYJNYCH


także nie ma innego jak na razie wypracowanego sposobu na rzetelne, obiektywne sprawdzanie umiejętności uczniów.

Wiele osób patrzy na zmiany w polskiej szkole sceptycznie, z przekonaniem, że wszystko już było.

Jednak ciągle należy pamiętać o tym, że uczniowie to wartość zmienna polskiej szkoły. Dotarcie do ich świata, ich wrażliwości, ich kreatywności jest dla nas wyzwaniem. To oni za 10–15 lat będą uczyć, dlaczego „Słowacki wielkim poetą był” ☺.

W maju roku szkolnego 2011/2012 uczniowie przystępujący do egzaminu maturalnego z języka obcego nowożytnego zdawać go będą według no-wej formuły. Podstawową zmianą w stosunku do dotychczasowego kształtu egzaminu ustnego jest brak podziału na poziom podstawowy i rozszerzo-ny. Absolwenci zdawać będą egzamin na jednym poziomie.

Zmodyfikowane zadania egzaminacyjne po-zwalają jednak wyraźnie określić stopień opano-wania języka obcego przez abiturienta. Egzami-nator oceniać będzie poszczególne umiejętności zgodnie z przyjętymi kryteriami oceniania egzami-nu ustnego. Każda wypowiedź oceniona zostanie w takich kryteriach jak:

sprawność komunikacyjna •(0–6 punktów);zakres struktur leksykalno-gramatycznych •(0–4 punktów);poprawność struktur leksykalno-gramatycznych •(0–4 punktów);wymowa •(0–2 punktów); płynność wypowiedzi •(0–2 punktów).

W ocenie sprawności komunikacyjnej bierze się pod uwagę stopień realizacji przez zdającego czterech elementów wskazanych dla każdego za-dania:

w zadaniu 1 – omówienie czterech elementów •podanych w poleceniu,w zadaniu 2 – opis ilustracji i odpowiedzi na trzy •pytania,w zadaniu 3 – wybór elementu najlepiej speł- •niającego warunki wskazane w poleceniu i uzasadnienie wyboru, wyjaśnienie powodów

odrzucenia pozostałych elementów oraz odpo-wiedzi na dwa pytania.

Zdający powinien nie tylko odnieść się do wszyst-kich wskazanych elementów zadania, ale również je rozwinąć. A zatem realizując poszczególne zadania egzaminacyjne zdający nie powinien ograniczać się tylko do zdawkowych, jednozdaniowych wypo-wiedzi, ale powinien tworzyć pełne, rozbudowane zdania, ponieważ ma to wpływ na punktację.

Sprawność komunikacyjna oceniana będzie w każdym zadaniu osobno. Oznacza to, że po roz-wiązaniu wszystkich trzech zadań zdający może otrzymać ogółem maksymalnie 18 punktów. Pozo-stałe kryteria oceniane będą w całej wypowiedzi i zdający może otrzymać za nie ogółem 12 punk-tów. Zatem za całość egzaminu ustnego zdający może otrzymać ogółem 30 punktów.

Nowością przy ocenianiu jest odejmowanie punktów w zależności od zakresu pomocy, jakiej zdający potrzebował ze strony egzaminującego oraz w przypadku zadania 1 – adekwatności wy-powiedzi do tematu i kontekstu rozmowy lub za-danego pytania. Jako pomoc ze strony egzaminu-jącego należy rozumieć:

konieczność pomocy językowej poprzez uprosz- •czenie zadanego pytania;negocjację znaczenia nieczytelnego komunika- •tu zdającego podczas realizacji kluczowego ele-mentu zadania.

Według nowej formuły egzamin ustny z języka obcego trwa 15 minut i rozpoczyna go trwająca około 2 minut rozmowa wstępna umożliwiająca zdającemu oswojenie się z sytuacją egzaminacyj-ną. Jakość językowa odpowiedzi zdającego nie podlega ocenie, ale brana jest pod uwagę przy

Bogusława MezglewskaAutorka jest nauczycielką w I Liceum Ogólnokształcącym w Busku-Zdroju •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

MATURA USTNA Z JĘZYKA OBCEGO „PO NOWEMU”


irena sobierajAutorka jest nauczycielką w Zespole Szkół Techniczno-Informatycznych •w Busku-Zdroju oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

CO OZNACZA PROFESJONALIZM W WYCHOWANIU?

Możemy znaleźć z literaturze różne definicje wychowania. Pragnę zwrócić uwagę na dwie:

Świadomie organizowana działalność społeczna, •oparta na stosunku wychowawczym między wy-chowankiem a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowo-ści wychowanka. Zmiany te obejmują stronę po-znawczo-instrumentalną, związaną z poznaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak również emocjonalno-motywacyjną, któ-ra polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, ukła-du wartości i celu życia (W. Okoń, „Nowy słownik pedagogiczny”, 2001);Proces rozwijania zalet moralnych, intelektual- •nych, artystycznych i fizycznych, które dziecko ma w stanie potencjalnym. Wychowanie nie ma na celu zmieniania natury ucznia, ale wspoma-ganie jego rozwoju w harmonii z otoczeniem. Wymaga znajomości potrzeb dziecka, praw jego rozwoju fizycznego i psychicznego; zależy rów-nież od wyobrażenia, jakie ma się o człowieku (N. Silamy, „Słownik psychologii, 1995).

Możemy zadać sobie pytanie: o co chodzi w wy-chowaniu?

Odpowiadając na nie warto podkreślić ważny aspekt podejmowanych działań wychowawczych, czyli „spotkanie” dorosłego człowieka (nauczy-ciela, wychowawcy) z uczniem, w którym młody człowiek zdobywa ważne i konstruktywne do-świadczenie, budujące jego szeroko rozumianą osobowość.

Bycie wychowawcą nie jest łatwe.

Planując pracę wychowawczą z uczniami warto zadać sobie pytania:

Czego powinien doświadczyć uczeń, aby rozwi- •jać się prawidłowo?Czego powinien doświadczyć uczeń, aby skory- •gowane zostały jego dysfunkcyjne wzorce prze-żywania i zachowania?Czego powinien doświadczyć uczeń, aby uwew- •nętrznić pożądane wartości i przyjąć oczekiwa-ne postawy?Jakie doświadczenia pozwolą zapobiec zakłóce- •niom rozwoju ucznia w przyszłości?

Profesjonalizm w wychowaniu wymaga kompe-tencji.

Kompetencje wychowawcy można opisać w następujących grupach:

Wiedza o wychowaniu; •Umiejętności wychowawcze; •Swoboda psychologiczna. •

Podsumowując:Doskonalenie kompetencji zawodowych wycho- •wawcy jest procesem ciągłym. Ma swój począ-tek, ale w zasadzie nie wiadomo, gdzie się koń-czy. Napotykamy na sytuacje, które odkrywają naszą niekompetencję, ukazują słabość osobistą lub niewystarczający zasób wiedzy.Wychowanie jest sztuką, która nie akceptuje •zbytniego schematyzmu działania. Podaje zasa-dy, ale nie podaje recept.Doskonalenie kompetencji wychowawczych jest •również procesem indywidualnym. Tak jak nie ma dwóch identycznych ludzi na świecie, tak nie może być dwóch identycznych wychowawców.Każdy wychowawca ma niepowtarzalny zestaw •cech, możliwości, zasobów osobistych.

ocenie jakości umiejętności językowych w skali ca-łego egzaminu.

Kolejną nowością jest konieczność realizacji poszczególnych zadań w takiej kolejności, w jakiej występują one w zestawie. Jeżeli zdający nie przy-

stąpił do któregoś z zadań, to nie może do niego powrócić. Przygotowując ucznia do ustnego egza-minu maturalnego z języka obcego należy w spo-sób ukierunkowany ćwiczyć poszczególne spraw-ności i umiejętności językowe.


Doskonalenie kompetencji wychowawczych jest •procesem osobistym. Nie polega na poznawaniu technik, metod czy •sztuczek manipulacyjnych. Bazuje na rozwoju osobistym, odkrywaniu swo- •jego potencjału, przekraczaniu osobistych barier emocjonalnych.Wymaga osobistego zaangażowania się, by spo- •tkanie z podopiecznym przyniosło mu dobre doświadczenie.Doskonalenie kompetencji wychowawczych jest •procesem twórczym. Nie ogranicza się do lepszego wypełniania po- •wziętej roli zawodowej, ale owocuje rozwojem w sferach pozazawodowych, prywatnych, oso-bistych.Twórczość – to proces odnajdywania nowych •dróg osobistego bytowania.

Aby doskonalić swoje umiejętności wycho-wawcze, wzbogacać wiedzę o wychowaniu i na-bywać swobody psychologicznej można i należy korzystać z doświadczeń innych. Taką możliwość dają różnego rodzaju zajęcia realizowane w formie warsztatów, ćwiczeń.

Zachęcam państwa do udziału w kursie (10 go-dzin), który proponuje Nasz Ośrodek pod hasłem „Profesjonalny wychowawca”.

Kurs obejmuje następujące zagadnienia:Zachowania problemowe uczniów – umiejęt-1. ność komunikacji i negocjacji w relacjach na-uczyciel – uczeń.Dyscyplina w klasie.2. Współpraca z rodzicami uczniów.3. Stres w pracy – jak sobie z nim radzić?4. Motywowanie uczniów do nauki.5.

Kiedy słyszymy hasło „prezentacja multimedial-na”, na myśl jako pierwszy przychodzi zapewne Power Point. Najpopularniejszy, najbardziej znany program do tworzenia prezentacji. Stał się już nie-mal symbolem prezentacji i narzędziem tak oczy-wistym, że nie zastanawiamy się nawet nad istnie-niem innych. Tymczasem na tzw. „rynku” pojawiło się nowe narzędzie prezentacyjne, zdobywające coraz więcej użytkowników i zbierające wiele po-zytywnych opinii – program Prezi.

Prezentacja tworzona w Prezi nie opiera się na typowych slajdach. Zamiast tego użytkownik ma do dyspozycji coś w rodzaju wielkiej kartki papie-ru, którą może zapełnić treścią. Może to być obraz, mapa mentalna lub szereg okienek – slajdów. Pre-zi zrywa również z sekwencyjnością. Treść dodaje-my tam, gdzie chcemy i jak chcemy, a następnie ustalamy kolejność wyświetlania poszczególnych elementów. Samą prezentację tworzy się na stro-nie serwisu prezi.com, więc do jej użycia będzie potrzebny stały dostęp do Internetu oraz podsta-wowa znajomość języka angielskiego (naprawdę podstawowa). Interfejs (czyli sposób komuniko-wania się użytkownika z programem i odwrotnie)

jest przyjazny i prosty w obsłudze, a koliste menu znajduje się w lewym, górnym rogu ekranu.

Z jego poziomu możemy:Dodawać strzałki łączące treść.1. Wstawiać obrazki, zdjęcia i video (w tym 2. z youtuba).Dodawać ramki.3. Podejrzeć efekt naszej pracy.4. Zmienić motyw prezentacji.5.

Dodawanie tekstu zaś ogranicza się do kliknię-cia gdziekolwiek na tablicy i pisania. Prezi spisuje się świetnie w pracy grupowej ponieważ jedną prezentację może edytować dowolna liczba osób. Aby rozpocząć pracę z Prezi należy wejść na stronę www.prezi.com i założyć konto (sign up now), a na-stępnie wybrać bezpłatną licencję public. Jeżeli ad-res mailowy posiada domenę edu można założyć konto rozszerzone (również bezpłatne) klikając na przycisk Student/Teacher licenses. Następnie należy wypełnić formularz rejestracyjny i można korzystać z Prezi. Oczywiście Prezi nie jest idealne. Kiepsko np. wypada skalowanie obrazków. Nie można tak-że wstawić tła muzycznego czy narracji.

wojciech wojtaśAutor jest nauczycielem w Zespole Szkół – Gimnazjum nr 1 w Pińczowie •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

NOWY SPOSÓB NA PREZENTACJĘ MULTIMEDIALNĄ

http://www.prezi.com


Podsumowując: Prezi to ciekawe narzędzie, po-zwalające twórczo podejść do nudnego zazwyczaj przygotowywania prezentacji. Warto z niego ko-rzystać ze względu na jego prostotę i możliwość zerwania z rutyną.

Zachęcam do odwiedzenia strony http://prezi.com/cwy_pspmijqy/akademia-naucz-sie-prezi-w-15-minut/, gdzie dosłownie w 15 minut można nauczyć się tworzenia prezentacji w Prezi. Można równie wpisać w wyszukiwarkę Google.com frazy „naucz się Prezi w 15 minut”.

Od 1 września 2011 r. wszystkie pięciolatki zo-stały objęte obowiązkowym rocznym przygoto-waniem przedszkolnym. Wielu rodziców uważa, że jest to niepotrzebne skrócenie okresu dzieciń-stwa i z wielkim niepokojem posłało swoje po-ciechy do oddziałów przedszkolnych. Pięciolatki szybko przystosowały się do nowych szkolnych warunków. Chętnie uczyły się wierszyków, spraw-nie zapamiętywały teksty i melodię piosenek oraz przyswajały nowe wiadomości i umiejętności. Sta-ło się to doskonałą okazją do przygotowania dla rodziców zajęć otwartych połączonych z przedślu-bowaniem pięciolatków pod hasłem „WCZORAJ MALUCHY – DZIŚ PRZEDSZKOLAKI”. Uroczystość ta zintegrowała środowisko nauczycieli, rodziców i dzieci. Rodzice zobaczyli jak przebiega rozwój ich dzieci w grupie rówieśniczej, jakie nastąpiły zmia-ny w zachowaniu. Pięciolatki pokazały, że każde dziecko jest zdolne, a w szkole czują się dobrze. Uroczystość dostarczyła wszystkim uczestnikom niezapomnianych wrażeń.

Cele: wspomaganie procesu adaptacji dziecka do •przedszkola;tworzenie w „zerówce” atmosfery radości, przy- •jaźni i zaufania;integrowanie się we wspólnej zabawie dzieci, ro- •dziców i nauczycieli;zaprezentowanie umiejętności dzieci z różnych •obszarów działalności edukacyjnej;aktywne uczestnictwo w uroczystości przedślu- •bowania;kształtowanie umiejętności współdziałania •w grupie;pokonanie lęku przed występami publicznymi; •monitorowanie rozwoju dziecka pięcioletniego •w grupie rówieśniczej.

Pomoce: magnetofon, płyty z piosenkami, obrazki grzy-

bów, owoców, zdrowego jedzenia i Fast foods, pluszowe misie, kartoniki z literami i cyframi, flagi i godła różnych państw, przebranie dla Pani Je-sieni, lizaki dla wszystkich dzieci, duży lizak do pasowania.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:Powitanie przez wychowawcę klasy „0” wszyst-1. kich przybyłych gości na uroczystość przedślu-bowania. Zapowiedź prezentacji umiejętności, które pięciolatki opanowały w ciągu 2 miesięcy pobytu w szkole. Umiejętność I2. – pięciolatki potrafią o sobie zaśpiewać piosenkę, wyklaskują rytm: ram tam tam.Piosenka „Jestem sobie przedszkolaczek”.Umiejętność II3. – pięciolatki potrafią recytować wiersze: „Mam pięć lat”.Umiejętność III4. – pięciolatki potrafią się gim-nastykować i znają części swojego ciała.

lidia sojaAutorka jest nauczycielką w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Wiślicy •oraz doradcą metodycznym w PODiDN w Busku-Zdroju

PRZEDŚLUBOWANIE PIĘCIOLATKÓW – WCZORAJ MALUCHY DZIŚ PRZEDSZKOLAKI

http://prezi.com/cwy_pspmijqy/akademia-naucz-sie-prezi-w-15-minut/




Piosenka i zabawa „Głowa, ramiona”. Umiejętność IV5. – pięciolatki potrafią rozwiązywać zagadki: – Rosną w sadzie, na drzewach, są rumiane, soczyste, pachnące, z nich pyszne dżemy, soki, konfitury, mama robi na zimowe wieczory. OWOCEWybierają spośród obrazków tylko te, które są owocami, ich nazwy dzielą na sylaby.Piosenka i zabawa „Pac gruszka do far-tuszka”. Umiejętność V6. – pięciolatki wiedzą, jak należy zdrowo odżywiać się. Spośród ob-razków wybierają te, na których są pro-dukty zdrowe i potrzebne dla naszego orga-nizmu (dzieci wybierają obrazki z warzywami i owocami, odkładają z Fast foodem i uzasad-niają, dlaczego jest niezdrowy).Zabawa przy piosence „Jarzynowy wóz”.Umiejętność VI7. – pięciolatki znają już litery, potrafią układać i czytać wyrazy.Z poznanych liter układają wyrazy: MAMA, TATA. Zabawa przy piosence „Rodzinna wyprawa”. Umiejętność VII8. – każdy przedszkolak jest samodzielny, wie jak dbać o swoje rzeczy i za-bawki, po skończonej zabawie umie odłożyć je na wyznaczone miejsce. Piosenka „Miś ma w oczach”. Umiejętność VIII – 9. dzieci znają się na grzy-bach, wiedzą, które są trujące, a które można jeść – wskazują obrazek grzyba trującego i ja-dalnego, wymieniają nazwy znanych grzybów.

Liczą ile kropek ma muchomor, wskazując kar-tonik z liczbą 5.Recytacja wiersza „Muchomorek, mucho-morek”.Piosenka i zabawa „Zbieramy grzyby”.Umiejętność IX 10. – przedszkolaki wiedzą, jak na-zywa się nasz kraj, jakie jest godło i flaga nasze-go kraju (dzieci rozpoznają wśród różnych sym-boli, te które są Polskie, wskazują herb Wiślicy).Wiersz „Kto ty jesteś?”Nauczyciel: 11. To już wszystkie umiejętności jakie zaprezento-wały pięciolatki. Mam pytanie do gości:– Czy dzieci zdały swój pierwszy egzamin i za-służyły na pasowanie?…Zanim Pani Dyrektor pasuje dzieci na prawdzi-wych przedszkolaków złożymy uroczyste ślu-bowanie. Wszyscy stańmy na baczność. Pięcio-latki, prawe ręce w górę i powtarzamy:

– Przyrzekamy, co dzień rano twarz mieć roześmianą!– Przyrzekamy, nie płakać, nie szlo-chać i panie mocno kochać!– Przyrzekamy, zabawki szanować i dookoła wszystko porządkować!– Przyrzekamy, zgodnie bawić się w sali!– Przyrzekamy, buty samemu zakła-dać i przy jedzeniu nie gadać!– Przyrzekamy, nie sikać w galoty, bo z tym dużo roboty!– Przyrzekamy! Bo już jestem przed-szkolakiem: dużą dziewczynką i du-żym chłopakiem!– Przyrzekamy!


Pasowanie. Pani Dyrektor z wielkim, czarodziej-12. skim lizakiem pasuje dzieci: „Czary mary, hokus pokus! Gdy lizakiem do-tkniesz dzieciaka, zrobisz z niego dzielnego przedszkolaka” Wręczenie lizaków dla każdego dziecka.Na zakończenie piosenka, która mówi, że jest nam w przedszkolu ze sobą bardzo dobrze. „Przedszkole drugi dom”.Słodki poczęstunek dla dzieci i rodziców.13.

Z pośród sekcji zainteresowań działających od wielu lat w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wy-chowawczym dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju, który obchodzi 40 lecie istnienia znaczącą rolę odgrywa drużyna harcerska. Opie-kunkami sekcji są druhny: Magdalena Błażejow-ska, Agnieszka Szymańska, Edyta Bugajna. Zbiórki odbywają się zgodnie z opracowanym na dany rok szkolny planem. W skład organizacji wchodzą wy-chowankowie naszego Ośrodka. „8 Buska Drużyna Wędrownicza” działa pod czujnym okiem komen-danta Hufca ZHP w Busku-Zdroju Adama Gadaw-skiego oraz zastępcy Teresy Leszczyńskiej. W celu poszerzenia wiedzy na temat prowadzenia dru-żyny oraz zdobycia nowych doświadczeń druhny ukończyły kurs instruktorski w bazie harcerskiej na Głodówce. Dzięki wsparciu i pomocy Pani Grażyny Grochowskiej – Dyrektora Ośrodka, pozyskałyśmy wymarzone umundurowanie.

Być harcerzem to niełatwe zadnie wymagające przestrzegania prawa harcerskiego, ciągłej pracy nad sobą, radzenia sobie w wielu sytuacjach. To wspaniała przygoda, zabawa i zarazem sposób na życie, dzięki któremu można zdobyć przyjaźnie, wiedzę o samym sobie, piękne wspomnienia. „8 Bu-ska Drużyna Wędrownicza” systematycznie bierze udział w zbiórkach, rajdach, biwakach, szkole-niach, apelach, zlotach, turniejach oraz ogniskach. Co roku zgodnie z harmonogramem drużyny bez względu na warunki atmosferyczne uczestniczymy w następujących imprezach harcerskich:

Zlot Hufca; •obchody Bitwy pod Broniną; •rajdy: Po Omacku, Ponidzie, Szlakiem Powstania •Styczniowego, Zmarzlaczek; obchody Rocznicy Odzyskania Niepodległości; •przeglądy: Chorągwiany Przegląd Przedstawień •Jasełkowych;akcje: Sprzątanie Świata, Dzień Papieski, Betle- •jemskie Światełko Pokoju;turnieje tenisa stołowego oraz wiele innych. •

Młodzież ma niepowtarzalną i jedyną w swoim rodzaju okazję przeżyć musztrę wojskową, pokaz patrolu saperskiego, podstawy terenoznawstwa, szyfrować wiadomości, strzelać z łuku, poznać za-sady pierwszej pomocy przedmedycznej, techniki obozowe, wypróbować wspinaczkę linową. Pomi-

agnieszka szymańska, Magdalena BłażejowskaAutorki są nauczycielami wychowawcami w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym •dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju

8 BUSKA DRUŻYNA WĘDROWNICZA PRZY SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWWCZYM DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO W BUSKU-ZDROJU


anna ŚledzikAutorka jest nauczycielem wychowawcą w Specjalnym Ośrodku •Szkolno-Wychowawczym dla Niepełnosprawnych Ruchowo w Busku-Zdroju

Z ASERTYWNOŚCIĄ ŁATWIEJ ŻYĆ!Z pewnością spotykamy w naszym życiu ludzi,

którzy w sposób jasny i uczciwy wyrażają swoje zdanie, a jednocześnie z szacunkiem odnoszą się do uczuć drugiego człowieka. Tych, którzy potra-fią przyznać się do własnej niewiedzy, mówią „nie” lub „tak”, kiedy tego wymaga sytuacja. Ludzie ci otwarcie mówią o tym, co czują i czego oczekują. Wszystko to sprawia, że emanuje od nich spokój i siła. To są właśnie ludzie asertywni.

Z asertywnością spotykamy się często, nawet o tym nie wie-dząc. Jest to styl zachowania, dzięki któremu mo-żemy uniknąć wielu nieprzyjemnych dla nas sytu-

acji lub zdarzeń. Zachowując się asertywnie, respektujemy zarów-no prawa swoje, jak i innych. Często zdarza się jed-nak, że niestety zamiast asertywności stosujemy agresję lub uległość. To inne style zachowań, które w odróżnieniu od asertywności są destrukcyjne. Zachowując się agresywnie respektujemy prawa własne, lekceważąc przy tym cudze. Gdy zaś jeste-śmy ulegli, lekceważymy swoje prawa, a respektu-jemy innych. Na tym właśnie polega istotna różnica pomiędzy tymi trzema typami zachowań.

W zachowaniach asertywnych ważne jest nie tylko to, co mówimy, ale w jaki sposób przekazu-jemy dany komunikat. Powinniśmy zachować spo-

mo wyczerpania fizycznego, które zwykle towarzyszy nam po dniu pełnym wrażeń, czujemy ogrom-ną satysfakcję z dobrze wykona-nego zadania i motywację do dal-szej pracy.

W czerwcu 2011 r. zorgani-zowałyśmy na terenie SOSW II Zlot Hufca, gdzie pod fachowym okiem ratownika WOPR został przeprowadzony instruktaż pierw-szej pomocy. Młodzież została za-poznana z prawem harcerskim. Współdziałamy z innymi druży-nami w atmosferze wzajemnej życzliwości, szacunku, zabawy, wzmacniamy wiarę we własne możliwości, poprawiamy własną samoocenę, integrujemy się, wy-zbywamy uprzedzeń. Uczymy się także wzajemnej współpracy, to-lerancji, empatii, zrozumienia oraz przełamujemy lęki. Stajemy do wielu wyzwań, wyrabiamy pożą-dane cechy charakteru, sprawdza-my swoje możliwości, przełamuje-my bariery. Wzbogacamy wiedzę o naszym regionie poprzez różne formy aktywności turystycznej. Pieszo przemierzamy szlaki Poni-

dzia, propagujemy ideę harcerską, hartujemy swoje ciało.

Prowadząc drużynę harcerską kierujemy się następującymi ce-lami:

odpowiednie zagospodarowa- •nie wolnego czasu,wdrażanie do samodzielności, •wyrabianie odwagi, dzielności, •pomysłowości i aktywności,budzenie odpowiedzialności za •siebie i innych,wyzwalanie potrzeby tworzenia •i prezentowania swojej twórczo-ści, wymiana doświadczeń,kształtowanie postaw społecz- •nych,podnoszenie sprawności fizycz- •nej, przestrzeganie zdrowego stylu życia wolnego od nałogów,rozwijanie zainteresowań. •

Staramy się pracować z zaanga-żowaniem, optymizmem i pasją, w oparciu o ideę harcerską, zgod-nie z oczekiwaniami młodzieży, która aktywnie i chętnie uczestni-czy w działalności sekcji.

CZUWAJ!!!


kojny, a jednocześnie stanowczy ton głosu. Nasze spojrzenie powinno być skierowane na osobę, z którą prowadzimy rozmowę. Nie zapominajmy przy tym, że zachowania asertywne warto stoso-wać głównie wtedy, gdy szczególnie zależy nam na konstruktywnym rozwiązaniu sytuacji potencjalnie konfliktowej.

Warto przy okazji omawiania takiego stylu za-chowania, jakim jest asertywność przypomnieć trzy techniki, które pomagają nam w stosowaniu asertywności w codziennym życiu:

TECHNIKA CZTERECH KROKÓW1. Określenie w jednym krótkim zdaniu, na czym

polega problem (I krok), jakie w związku z tym prze-żywa się emocje (II krok), co się proponuje (III krok) i jakie to będzie miało konsekwencje (IV krok).

Np. robisz mi zarzut, że nie chcę pójść z tobą do kina. Jest mi przykro i ogarnia mnie złość, że od wyjścia do kina uzależniasz naszą przyjaźń. Myślę, że moglibyśmy razem przejść się na spacer, będzie-my mogli porozmawiać i zacieśnić nasze kontakty bez naruszania wartości osobistych.

TECHNIKA „ZDARTEJ PŁYTY”2. Polega na wielokrotnym i stanowczym powta-

rzaniu zdania kluczowego oraz parafrazie połączo-nej z nazywaniem uczuć

Np. „nie, nie pożyczę ci tej książki”, „nie pożyczę ci tej książki, bo poprzedniej nie oddałeś”, „rozumiem, że to się zmieni, ale nie pożyczę ci tej książki” itd., aż do wycofania się osoby proszącej.

TECHNIKA „ZASŁONY DYMNEJ”3. Gdy ktoś atakuje, nie mówi wprost, o co chodzi.

Kluczowe w tej technice jest użycie zwrotów: moż-liwe, że tak jest; chyba faktycznie…; być może…

Np. „być może źle to zrobiłem”, „chyba faktycznie nie pomyślałem…”. Wytrąca się w ten sposób „broń agresji słownej i zarzutów” rozmówcy.

Na koniec proponuję ćwiczenie, którego wyko-nanie pokaże nam obszary trudności w asertyw-nym reagowaniu. Spróbuj odpowiedzieć na poniż-sze pytania, wstawiając krzyżyk w odpowiednim okienku. Ciemne okienka pokazują obszar trudno-ści w asertywnym reagowaniu.

JAK REAGUJESZ? TAK NIE

Czy potrafisz powiedzieć „nie”, gdy ktoś namawia cię na coś, na co nie masz ochoty?

Czy usprawiedliwiasz swoją odmowę, tłumaczysz się?

Czy czujesz się winny jeśli odmówisz?

Czy zgadzasz się na coś wbrew swojej chęci, ulegając czyjejś namowie?

Czy potrafisz zaprotestować, jeśli ktoś zachowuje się niesprawiedliwie wobec ciebie?

Jeśli dzieje się coś, czego nie akceptujesz – czy potra-fisz otwarcie wyrazić sprzeciw?

Jeśli masz inne zdanie niż rozmówca, czy potrafisz je otwarcie wyrazić?

Czy czujesz się czasem winny w sytuacjach, na które nie miałeś wpływu?

Czy niekiedy czujesz, że powinieneś dostosować się do otoczenia wbrew własnej woli i przekonaniom?

Czy czujesz się odpowiedzialny za dorosłe osoby w twoim otoczeniu?

Czy czujesz się zmieszany, gdy ktoś cię chwali?

Czy bywa tak, że zgadzasz się na jakiś zakup, bo np.: długo oglądasz towar w sklepie lub trudno ci odmó-wić sprzedawcy?

Czy trudno ci odmówić, gdy w pracy dostajesz coraz więcej dodatkowych obowiązków?

Czy jest ci trudno przedstawić się w pozytywach podczas szukania pracy?

Czy mówisz otwarcie, co czujesz, gdy czyjeś zacho-wanie ci przeszkadza?

Czy potrafisz się obronić podczas nieuzasadnionej krytyki?

Czy potrafisz przyjąć uzasadnioną krytykę?

Czy potrafisz otwarcie powiedzieć, czego oczekujesz od innych?

Czy zdarza ci się sugerować otoczeniu, czego ocze-kujesz?

Czy obrażasz się, jeśli twoje oczekiwania nie są speł-nione?

Czy czujesz się winny, jeśli ktoś się na ciebie obraża?

Czy potrafisz się zwrócić o pomoc dla siebie?

Czy jeśli ktoś cię krytykuje, odbierasz to jako preten-sje i bronisz się, reagując agresywnie?

Czy zdarza ci się mówić ironicznie o kimś lub do kogoś?


Czy masz wrażenie, że inni ludzie cię wykorzystują lub tobą rządzą?

Czy zdarza ci się wyrażać złość w sposób agresywny?

Czy potrafisz otwarcie wyrazić sympatię do kogoś?

Czy jest ci trudno wypowiadać się na forum grupy?

Czy czasem narzucasz swoje zdanie innym?

Czy unikasz wypowiadania własnego zdania, bo np.: wydaje ci się, że nie jest ważne?

SUMA

Literatura:Wróblewska A.: ASERTYWNOŚĆ NA CO DZIEŃ •Czyli jak żyć w zgodzie ze sobą i innymi. Warsza-wa 2011Król-Fijewska M.: Trening asertywności. Warsza- •wa 1993.

PASOWANIE NA PRZEDSZKOLAKA„Ja przedszkolak dzielny będę zawsze uśmiechnięty,będę słuchał swoje panie i zjadał całe śniadanie,będę grzecznie się bawił i pilnie uczył,żebym mamy i taty nigdy nie zasmucił.”

Pierwszym ważnym wydarzeniem w życiu każ-dego przedszkolaka jest uroczystość pasowania. W Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie tradycyjnie co roku odbywa się w październiku. Tym razem w Europejskim Centrum Bajki w dniu 24.10.2011 r. przedszkolaki ślubowały w obecności zaproszonych gości: pana Jana Nowickiego – prze-wodniczącego Rady Gminy Pacanów, pani Karoliny Kępczyk – dyrektor ECB w Pacanowie, pana Edwar-da Wojniaka – kierownika GOPS-u oraz rodziców i opiekunów. Po krótkim powitaniu przez panią dyrektor Zdzisławę Belon i wysłuchaniu hymnu przedszkolnego 98 przedszkolaków w pięknych strojach nawiązujących do nazwy grupy zapre-

zentowały swój program. Kolejno wystąpiły: „Krasnoludki” z wychowawczynią Ewą Kapustą, „Muchomorki” z wychowawczynią Barbarą Żurek, „Biedronki” z wychowawczynią Lucyną Bartusiak i „Żabki” z wychowawczynią Gabrielą Czechowską. Występ zakończyły 3 i 4-latki afrykańskim tańcem

„Waka, waka” przygotowanym przez nauczycielkę E. Kapustę prowadzącą w przedszkolu kółko ta-neczne. Za ten „gorący” taniec i zaprezentowany repertuar wszystkie dzieci otrzymały gromkie bra-wa. Mali artyści po niespełna dwumiesięcznym po-bycie w przedszkolu zaprezentowali się wspaniale. Dla tych, którzy w tym roku rozpoczęli edukację przedszkolną był to debiut przed szeroką publicz-nością na wielkiej scenie. Kolejnym punktem pro-gramu było ślubowanie i pasowanie przez panią dyrektor poprzez dotknięcie ogromną kredką na znak przyjęcia do grona społeczności przedszkol-nej. Na pamiątkę tego wydarzenia każdy przed-

Barbara ŻurekAutorka jest nauczycielką w Samorządowym Przedszkolu w Pacanowie•

Z ŻYCIA DZIECI Z SAMORZĄDOWEGO PRZEDSZKOLA W PACANOWIE


szkolak otrzymał dyplom, odznakę z logo grupy i słodki rożek z cukierkami. Dziękujemy wszystkim za udział w tej uroczystości. Za udostępnienie sali w ECB podziękowania składamy pani dyrektor Karolinie Kępczyk, dziękujemy także panu Mariu-szowi Malidze za muzyczne opracowanie hymnu przedszkolnego, Radzie Rodziców za słodki po-częstunek, gościom za przybycie. Przedszkolakom życzymy radosnych i szczęśliwych chwil w przed-szkolu przez cały rok. ☺

KOTYLIONY NA 11 LISTOPADA Data 11 Listopada 1918 roku jest jedną z naj-

ważniejszych w historii naszej Ojczyzny. Dla Pola-ków to oczywiste, a dla przedszkolaków to trudne do wytłumaczenia i zrozumienia. Chcąc przybliżyć dzieciom pojęcia: patriotyzm, przywiązanie do Oj-czyzny, do ziemi rodzinnej, do obyczajów i kultury narodowej staramy się aby poznały bliższe i dalsze środowisko, by znały hymn, symbole narodowe, miały świadomość przynależności narodowej, słu-chały legend – by „ocierały” się o historię. W tym roku Święto Niepodległości w Samorządowym

Przedszkolu w Pacanowie obchodziliśmy bardzo radośnie. Zgodnie z inicjatywą Prezydenta Bronisła-wa Komorowskiego skierowaną do najmłodszych obywateli i pragnienia by również dzieci aktyw-nie włączyły się w obchody Święta Niepodległo-ści, przedszkolaki wykonały kotyliony w barwach narodowych jako znak obywatelskiej wspólnoty. Przygotowanie kotylionów było sympatyczną za-bawą, a jednocześnie autentyczną „lekcją” patrio-tyzmu. Dzień ten na pewno utkwi nam w pamięci na kolejny rok, bo – jak pisał w swym liście Prezy-dent – to święto uśmiechnięte, święto pozytywnie pojmowanego patriotyzmu, wypełnione dobrymi emocjami, przeżywane z dumą i radością.

25 LISTOPADA – ŚWIATOWY DZIEŃ PLUSZOWEGO MISIA

Światowy Dzień Pluszowego Misia ustanowiono w 2002 roku w setną rocznicę powstania zabawki. Przez lata zmieniała się moda i materiały z których wykonywano misie, ale nie zmienił się charakter tej zabawki i to, że pozostaje wciąż najpopular-


niejszą zabawką na świecie. Pluszowy miś jest symbolem ciepła i łagodno-ści, jest ulubioną zabawką dzieci, jest przyjacielem dziecka i niezastąpioną przytulanką. Miś jest także bohate-rem książek. Najpopularniejszy z nich to Kubuś Puchatek czy Padington. Polacy mają swojego Misia Uszatka i Colargola. Takiego ukochanego mi-sia w dniu 25 listopada każde dziecko mogło przynieść do Samorządowego Przedszkola w Pacanowie, by pokazać go i pochwalić się nim, a także „przed-stawić” go przedszkolnym koleżan-kom i kolegom. Przecież każdy z nich i ten maleńki i ten ogromnych rozmia-rów ma swoje imię i swoją historię.

W tym dniu przedszkolaki w towarzy-stwie swoich pluszaków wysłuchały też opowiadania o klapniętym uszku Misia Uszatka wg. Cz. Janczarskiego oraz wierszy i piosenek o różnych mi-siach. Święto trwało cały dzień i było połączeniem nauki i zabawy z misiami w roli głównej. Obchody Dnia Pluszo-wego Misia zakończyły się wspólnymi zdjęciami z ukochanymi misiaczkami.

GDZIE DIABEŁ NIE MOŻE… …TO ANIOŁ POMOŻE!

Pod takim tytułem przedstawie-nie teatralne w wykonaniu aktorów Agencji Artystycznej „Patigo” obejrza-ły przedszkolaki w Samorządowym

Przedszkolu w Pacanowie w dniu 9 grudnia 2011 r. Był to bardzo radosny dzień w naszym przedszko-lu. Tuż po śniadaniu wszystkie grupy przedszkolne zebrane w jednej sali obejrzały i wysłuchały sporu Diabła z Aniołem – jakże radosnego, a dotyczące-go właściwego zachowania się. W pewnym mo-mencie wszyscy usłyszeli dzwoneczek i… pojawił się długo oczekiwany gość – MIKOŁAJ. Przywita-ły go dzieci z najmłodszych grup: „Krasnoludki” i „Muchomorki’ wierszami i piosenkami po czym nastąpił czas wręczania podarunków. Dla uwiecz-nienia tych wspaniałych chwil zostały wykona-ne pamiątkowe zdjęcia. Dziękując za przybycie i prezenty przedszkolaki życzyły Mikołajowi dużo zdrowia i siły, by za rok znów do nich przybył.


Busko-Zdrój, nadeszła zima 1944 roku i trwała w całej swej mocy i bezwzględności. Przepowiada-no, że będzie mroźna, śnieżna i długa. Miasto zasy-pane było śniegiem. Ludzie przemykali zziębnięci tunelami wykopanymi w wysokich zaspach, szukali miejsc publicznych, w których mogli się ogrzać, ale takich było mało: poczta, kościół, sklepy.

Zbliżało się już kolejne Boże Narodzenie ob-chodzone w okupowanej Polsce. Najpiękniejsze i najradośniejsze święto, a tu ze wszystkich stron wiało smutkiem i trwogą. Nasilały się łapanki, aresztowania i wywózki do obozów koncentra-cyjnych i na przymusowe roboty do Niemiec. Ale i w tych trudnych warunkach umiano znaleźć po-wody do radości.

Najpierw jak rokrocznie, dzieci czekały na przyj-ście Świętego Mikołaja, który tu, w odróżnieniu od innych części kraju, obdarowywał dzieci, przy-chodząc po kryjomu w nocy z piątego na szósty grudnia. Natomiast w dzień wigilijny, na Gwiazd-kę, pod choinkę prezenty przynosił Aniołek. Ta tra-dycja prawdopodobnie przywędrowała do pew-nych regionów Polski z Austrii lub Niemiec. Buski Święty Mikołaj nie był rumianym, białobrodym, zażywnym staruszkiem w czerwonym stroju, który pędził przez przestworza ciągnięty przez renifery, lecz jeździł po ulicy saniami zaprzężonymi w ko-nie i był dostojnym biskupem w tiarze na głowie i z pastorałem w ręce. Tak zawsze go przedstawia-no na kolorowych wycinankach dla dzieci i oleo-drukach – kupowanych w księgarniach, u Sambora lub Łuszcza – naklejanych na mniejsze lub większe pierniczki o podłużnym kształcie, które stanowiły obowiązkowy atrybut prezentów. O te natomiast prosiło się zawsze Świętego Mikołaja, po pacierzu wieczornym, od ostatniego tygodnia listopada.

Z młodszym ode mnie bratem Kazikiem, zwra-caliśmy się wówczas:

– Święty Mikołaju, proszę Cię o następujące prezenty… Kazik prosił o konia na biegunach, a ja o samochód, najlepiej strażacki.

A Haneczka, moja siostra klęcząca obok dodała:– A dla mnie lalkę, co zamyka oczy…Tej nocy kiedy miał przyjść Święty Mikołaj spa-

łem zawsze niespokojnie, budziłem się kilkakrot-

nie i sprawdzałem, czy prezent już jest – niestety nie było, a tak bardzo chciałem zobaczyć moment, gdy ręka sa-mego Świętego Mikołaja wkłada go pod podusz-kę. Wzdychałem rozczarowany, przewracałem się na drugi bok i zasypiałem. I jak zwykle przespałem najważniejszą chwilę. Rano radości było co nie miara – oglądanie prezentów, ale i rozczarowanie, że nie spełniły się wszystkie marzenia.

Po Świętym Mikołaju, zaczęło się przygotowanie do Bożego Narodzenia. Wieczorami w każdą wolną chwilę, wszystkie dzieci zasiadały wokół stołu: Ję-drek, Jadwinia, Haneczka, ja i Kazik. A najmłodszy, jedenastomiesięczny Krzysiu, w białych śpioszkach stał obok w łóżeczku, wyciągał rączkę i wrzeszczał:

– Da! Da! Da! Tata wyciągał pudło z kolorowymi papierami,

bibułami i koralikami i robiliśmy ozdoby na cho-inkę. Były to kolorowe łańcuchy, pajace z głowami z wydmuszek, jeże z bibułki, złote gwiazdy betle-jemskie, koszyczki i żyrandole z koralików.

A mama, ciocia Zenia i siostra Jadwinia, w dłu-gie grudniowe wieczory, dla polskich żołnierzy przebywających w obozach jenieckich, z wełny po-zyskiwanej ze starych swetrów robiły na drutach: szaliki, nauszniki, rękawiczki i skarpety. Do paczki przeznaczonej do wysłania, oprócz wyżej wymie-nionych przedmiotów, wkładano: cebulę, smalec domowej roboty, twarde ciastka, igły, nici…, i jako prezenty świąteczne, za pośrednictwem Czerwo-nego Krzyża, przed Bożym Narodzeniem, przeka-zywano do obozów jenieckich.

W okresie adwentu mama codziennie chodziła na roraty. Od czasu do czasu zabierała mnie i Ka-zika ze sobą. Wspominam z rozczuleniem latarkę, którą mama używała idąc w ciemności do kościoła. Latarkę taką kupowano w sklepie u Ściubisza przy ulicy Szewskiej. Niezapomnianym dla mnie był wi-dok pełzających tego rodzaju światełek i przesuwa-jących się ze wszystkich ulic w kierunku kościoła.

Pod koniec Adwentu, średniego wzrostu, tęgi ciemnowłosy i ciemno ubrany organista naszej parafii, pan Jan Gąsiorek, z czarną skórzaną tor-bą przewieszoną przez ramię, pieszo przemierzał wszystkie ulice, odwiedzał domy i mieszkania

jan chruślińskiPułkownik w stanie spoczynku, historyk•

WSPOMNIENIE… MOJE OKUPACYJNE ŚWIĘTA BOŻEGO NARODZENIA – 1944


i z wdzięcznym barytonem pozdrowienia świą-tecznego wręczał paczki wypieczonych przez sie-bie i poświęconych w kościele opłatków: białych dla dorosłych i kolorowych dla dzieci. Dzieci, ra-dośnie i z respektem, witały pana organistę: był przecież zwiastunem dobrej nadziei. Na opłat-kach widoczne były cudowne postacie aniołów, pasterzy, Matki Boskiej, Dzieciątka, żłóbka, Trzech Króli i Szopki.

Aż przyszedł oczekiwany dzień wigilijny. Wiecze-rze wigilijną i Święta Bożego Narodzenia przygoto-wywało się z przydzielanych na kartki produktów żywnościowych, wspieranych jakimiś sporadycz-nymi zakupami na czarnym rynku lub zakupionych od rolników z okolicznych wsi. Jedyne czego nie brakowało to alkoholu – przydziały wódki dla Po-laków były niewspółmiernie duże. W domu odczu-wało się, że to już piąta wojenna zima – za oknami śnieg i srogi mróz. W domu było też zimno, bra-kowało opału, pod kuchnią i w piecach kaflowych w pokojach palono torfem i sztachetami z płotu rozbieranego sukcesywnie, którym ogrodzona była nasza posesja.

Przyniesioną z lasu choinkę, najstarszy brat Ję-drek, siekierą zręcznie wbijał w drewniany krzy-żak, pilnując, aby stanęła w nim idealnie pionowo. Teraz mama pokazywała Jędrkowi, gdzie należy ustawić drzewko w pokoju, aby było je dobrze widać i jak je umocować, aby nie runęło z zapalo-nymi świeczkami na firanki, jak bywało już w po-przednich latach.

Oczywiście choinkę należało ubrać. Pracami kie-rował tato, a wykonywały je dzieci. Jędruś zaczynał od założenia na czubku choinki złotej gwiazdy be-tlejemskiej i z Jadwinią najstarszą siostrą ubierali tylko najwyższe gałązki, stojąc na taborecie.

Choinkę ubierało się najpierw w cięższe ozdo-by, przede wszystkim wyczyszczone do połysku czerwone jabłka, których zadaniem było obciążyć końce gałęzi, aby rozprostowały się i pokazały całe piękno drzewka. Potem wieszało się orzechy, zło-cone lub srebrzone, różne ciasteczka i pierniczki wykrawane w serduszka i gwiazdki, cukierki wy-rabiane domowym sposobem, długie jak cygara zawijane w czerwony i pomarańczowy celofan, rozmaite ozdoby i łańcuchy z kolorowego papie-ru, klejone przez całą jesień w domu. Wreszcie przychodziła kolej na kolorowe bombki szklane, w tamtym czasie nazywane bańkami. Przechowy-wano je z roku na rok i tylko czasem uzupełniano nowymi. Na samym końcu zakładało się świeczki.

Ta czynność zarezerwowana była dla ojca, nale-żało ją bowiem wykonać z rozwagą, pamiętając o niebezpieczeństwie pożaru. Kiedy drzewko było ubrane, a pod nim stała szopka wykonana z kolorowych wycinanek, stało piękne, mieniące się wszystkimi kolorami, pachnące lasem i żywi-cą. Czekało tak, jak i my wszyscy, na rozpoczęcie wigilijnej wieczerzy.

W kuchni trwały prace przygotowujące wie-czerze wigilijną. Prym wiodła mama, energicznie wszystkim kierowała, sama też intensywnie praco-wała. Dzieciom pozwalano pomagać, co polegało głównie na łasuchowaniu, podkradaniu wyłuska-nych orzechów, kandyzowanych wiśni, wylizywa-niu misek po utartych z cukrem żółtkach. Mnie, Haneczkę i Kazika bardzo fascynowało ucieranie maku, chętnie wtedy brałem glinianą donicę, ści-skałem kolanami, energicznie obracając w niej drewnianym tłuczkiem. Zajadły rytm ucierania wypełniał mnie całego, sprawiając mi ogromną przyjemność, zakończoną zawsze rozlewającą się po całym ciele błogością, kiedy otrzymywałem od mamy nagrodę za pomoc w postaci łyżeczki słod-kiego maku.

Teraz przychodziła pora na lepienie uszek do barszczu, wypełnionych grzybowym farszem, sałatki jarzynowej, kapusty z grzybami i łazanek z makiem. Ten etap przygotowań nie zwabiał już tak dzieci do kuchni, za to ojcu udawało się tam pod jakimś pre-tekstem, od czasu do czasu zadomowić.

Następował ostatni, najbardziej dramatyczny akt przygotowań: trzeba było zabić karpie lub inne ryby – okonie, szczupaki, czy leszcze – gdzieś tam załatwione przez ojca, które co najmniej dobę, zajmowały wypełniony wodą cebrzyk drewnia-ny w ganku i uwagę dzieci. Zazwyczaj Haneczka przyjmowała postawę humanitarną i prosiła ro-dziców, aby rybom darować życie. Powstawał na-tomiast problem, kto je zabije? Tato kategorycznie odmawiał, tłumacząc się niemożnością zniesienia widoku krwi. Namówienie mamy nie wchodziło w rachubę, więc siłą rzeczy wypadło na najstarsze-go z dzieci, siedemnastoletniego Jędrka. Jędrek szybkim ruchem, podpatrzonym u sąsiada, ude-rzał młotkiem w głowę ryby, następnie podcinał ostrym nożem jej skrzela, krew obryzgała stolnicę, tak że trudno ją było zmyć.

Dom był pełen zapachów. Szczególnie utrwa-lił mi się zapach kruchych ciasteczek – gwiazdek i piernika – wypieczonych z przydziałowej na kartki mąki – który mama chowała do kredensu,


po dwóch tygodniach trzymania go na dolnej półce w śpiżarni. Pachniał miodem i gałką musz-katołową. Mama z naszą pomocą przygotowywa-ła stół, na środku umieściła trochę siana, przykry-ła go białym obrusem najpiękniejszym, jaki był w domu. Następnie na obrusie, w miejscu gdzie leżało siano, położyła opłatek. Przy stole przygo-towywane było, jedno miejsce dla zbłąkanego wędrowca. A potem – potem rodzice kazali nam iść do pokoju sypialnego lub przed dom i wypa-trywać pierwszej gwiazdy.

Haneczka, Kazik i ja szybko ubraliśmy się i wy-biegli na podwórko, mama wyszła za nami, stanę-ła przy wyjściu. Chwilę obserwowaliśmy oczyma ciemniejące niebo. W pewnym momencie Hanecz-ka krzyknęła:

– Jest, jest, już jest – wołała wskazując ręką.– Gdzie? Gdzie? – dopytywał się Kazik, kręcąc

wokoło zadartą głową.Rzeczywiście, w kierunku wyciągniętej ręki

Haneczki na wschodniej części nieba migotała jasna gwiazda. Pod nią przy ziemi żółciało niebo od wschodzącego księżyca. Patrzyliśmy chwilę na gwiazdę, bo zdawało się, że jeszcze stale nie świeci, że gaśnie i zapala się. A ona świeciła coraz jaśniej i stale tak od zarania świata. Wnet dojrzeli-śmy i inne migocące gwiazdy, a nieco dalej zaczy-nały żarzyć się już na mlecznej drodze, miliardy gwiazd na pogodnym mroźnym niebie. Tak, zadu-mała się mama…

– „Niezmierzony świat, nieogarniony Bóg”. No idziemy, czas na wieczerzę – powiedziała po chwili.

W pokoju wokół stołu stali już wszyscy domow-nicy. Po uczestnikach wigilii widać było wojnę: twarze wychudzone, zabiedzone, ubrania zno-szone, ale wyczyszczone i wyprasowane na oko-liczność świąt. Cały ubiegły rok żyliśmy z dnia na dzień, hodując w sobie wątłą nić nadziei, że wojna szybko się już skończy i opędzając się od natręt-nych, niepokojących przeczuć. Teraz, w podniosłej atmosferze, te dwa sprzeczne uczucia wzmogły się, domagając się tradycyjnych życzeń. Każdy nosił w sercu taką potrzebę i układał w myślach słowa pełne wiary i otuchy, które wypowie, dzieląc się opłatkiem z najbliższymi.

Tato odczytał fragment ewangelii, wszyscy słuchali w skupieniu. Gdy skończył czytać, odło-żył Ewangelię, schylił się nad stołem, wziął opłat-ki z siana i łamiąc je rozdawał wszystkim, potem cichym głosem powiedział – dziś wszyscy wiemy, czego nam trzeba i wszyscy żyjemy tą samą na-

dzieją. Niech następne święta będą już w wolnej Polsce! Podszedł do mamy, przełamywali się opłat-kiem w milczeniu: mama miała twarz ściętą bólem, ciocia Zenia płakała rzewnymi łzami, ojciec i pan Jan – „Srogi”, bladzi, poważni. Następnie wszystkie dzieci w kolejności: Jędruś, Jadwinia, Haneczka, ja i Kazik, podchodziliśmy do rodziców, całowali w rękę i składali życzenia. Podobnie łamaliśmy się opłatkiem między sobą. Wszyscy ściskali się i cało-wali. Mama ocierała ukradkiem łzy i wzdychała: – „Bóg jeden wie, czy w następną wigilię usiądziemy znów razem wszyscy do stołu”. Poza tym nikt nic nie mówił.

Rozpoczęła się wieczerza, ilość potraw poda-nych na stół wigilijny składała się koniecznie z nie-parzystej liczby dań. Podawano między innymi: sałatkę jarzynową, barszcz czerwony z uszkami, śledzia, karpia smażonego, kapustę z grzybami, łazanki z makiem, ucierany mak z miodem i orze-chami, różnego rodzaju ciasta i ciasteczka, kompot z suszonych jabłek i śliwek.

Wszyscy w ciszy i skupieniu spożywali kolejne dania. Tata chwalił, że świetna zupa grzybowa, mama z uśmiechem odpowiadała, że to nie świet-na zupa grzybowa, ale świetny barszcz z uszkami, wszyscy się śmiali i udawali, że to ze śmiechu wy-cierają łzy wzruszenia.

Każdej potrawy wigilijnej trzeba było przynaj-mniej spróbować, bo zwyczaj głosi, że ilu, kto po-traw przy wieczerzy nie spróbuje tyle go w przy-szłym roku radości i szczęścia ominie.

Ja i Kazik z apetytem, zaostrzonym obowiązko-wym tego dnia postem, pałaszowaliśmy ulubione uszka w barszczu i patrząc na wolne miejsce przy stole, rozmyślaliśmy o tym oczekiwanym każde-go roku tajemniczym wędrowcu. Wyobrażaliśmy go sobie jako wysmaganego mrozem i zamiecią śnieżną żołnierza polskiego, który zbiegł z nie-mieckiego obozu dla jeńców wojennych – płaszcz wojskowy zaśnieżony zostawił w sieni, a rogatyw-kę z orłem w koronie powiesił na oparciu krzesła i zjadał z wilczym apetytem potrawę za potrawą. Satysfakcję ze spotkania z takim wspaniałym go-ściem mąciła tylko obawa, żeby z powrotem nie dostał się w ręce Niemców.

Po wieczerzy pierwszy wstał tato i podchodził do choinki, wtedy dzieci zapalały świeczki, tato ga-sił światło i zaczęło się kolędowanie.

Następował najbardziej oczekiwany moment – wpatrywaliśmy się pod choinkę, pod którą znajdo-wały się skromne prezenty, bo na takie ledwo było


stać rodziców: dla mamy, taty, cioci Zeni, Jędrusia, Jadwini, Haneczki, Jasia, Kazika i dla najmłodszego braciszka jednorocznego Krzysia, a także drobiazg dla pana Jana – „Srogiego” – dowódcy AK, który u nas mieszkał.1

Po kolacji i skromnych, symbolicznych prezen-tach, Jędrek brał śpiewnik2 z kolędami i zainto-nował „Bóg się rodzi, moc truchleje…”, i wszyscy śpiewali kolędy jedną za drugą według alfabetu. Ulubionymi przez dzieci były pastorałki: „Dnia jed-nego o północy” i „Kaczka pstra”. W czasie śpiewu starsi siedzieli wokół stołu, ja i Kazik wdrapywali-śmy się na kredens i tam wyśpiewywaliśmy patrząc na wszystkich z góry.

W czasie kolędowania tata wspominał swoje młodzieńcze lata z okresu lwowskiego – Lwów był ukochanym miastem ojca, tam żył, mieszkał, tam skończył szkołę średnią i ponad matural-ną – i bardzo się tymi wspomnieniami wzruszał, włączał się tylko od czasu do czasu do śpiewu. Tak mógł siedzieć do samego rana i kolędować, ale mama stwierdzała, że już pora spać i że Ja-siu z Kazikiem pospadają z kredensu, bo tak im lecą głowy. Chociaż to nie była prawda, chętnie szliśmy się myć, bo jednak w gruncie rzeczy spać nam się chciało.

Po myciu i po odmówieniu pacierza wieczorne-go, za mamą powtarzaliśmy:

– Daj, Panie Boże, mamusi i tatusiowi zdrowie i siły, do przetrwania wojny, i żeby oni z nas mieli pociechę, a ojczyzna chlubę. Amen.

– Daj, Bożę, zdrowie i siłę przetrwania, wszyst-kim przebywającym w obozach jenieckich i kon-centracyjnych, a tym, co polegli za Polskę, w nie-bie wieczne odpoczywanie, i światłość wiekuista niechaj im świeci. Amen.

1 „Srogi”, Wacław Ćmakowski, urodzony 18 sierpnia 1902 r. w Ję-drzejowie. W okresie Rzeczypospolitej był oficerem zawodowym Wojska Polskiego. Brał udział w kampanii wrześniowej, podczas której w czasie bitwy o miejscowość Klasztor k. Zamościa został ranny. W maju 1940 roku Komenda Okręgu Radomsko-Kielec-kiego ZWZ „Jodła”, wyznaczyła go na stanowisko komendanta Obwodu Busko „Borsuk”. Major „Srogi” zamieszkał w naszym domu, w Busku-Zdroju, przy ul. Ogrodowej 2, pod nazwiskiem Jan Suwała. Z jego przybyciem do Buska, praca w organizacji Obwodu nabrała rozmachu i charakteru czysto wojskowego. W nocy 28 października 1968 r. Wacław Ćmakowski-„Srogi”. zginął śmiercią tragiczną w Jędrzejowie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

2 Kantyczki z nutami, „Pójdźmy wszyscy do stajenki”, Kraków 1911. Kantyczki, babcia przekazała mamie, a mama mnie; są przecho-wywane w moim domu. Korzystamy z nich podczas śpiewania kolęd w okresie Bożego Narodzenia.

Rodzinny nastrój, pierwszego dnia świąt wie-czorem został nagle przerwany wystrzałem ka-rabinowym, odgłosem rozbijanej szyby okna w pokoju, i świstem przelatującego pocisku, któ-ry wbił się w futrynę drzwiową między pokojem a sienią… Pocisk przeleciał o centymetry od gło-wy mamy, która na rękach trzymała maleńkiego Krzysia. W chwilę potem walenie do drzwi wej-ściowych, po czym do domu weszło dwóch żoł-nierzy żandarmerii polowej, dwóch pozostało na zewnątrz. Ci, co weszli, trzymali w pogotowiu ma-szynowe pistolety. Okazało się, że okno w pokoju jest niedokładnie zaciemnione i światło z mieszka-nia wydobywa się na zewnątrz. Gdyby mama stała na linii strzału, mogło dojść do jej śmierci, a nawet obydwojga, jej i Krzysia.

Od drugiego dnia Świąt Bożego Narodzenia do Trzech Króli, domy odwiedzali wędrujący kolędni-cy, wodzący ze sobą różne maszkary: kozę, turonia, diabła czy śmierć. Chodzili też chłopcy z gwiazdą oraz zespoły odgrywające herody, czyli przedsta-wienie o narodzeniu Pańskim. Wszyscy oni spieszy-li do Betlejem, aby oddać hołd Dzieciątku, a złego króla Heroda porywał diabeł wołając:

Za twe grzechy za twe zbytkiChodź do piekła boś ty brzydki.

Tamtego roku w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia, pogoda była najgorsza, jaką można sobie wyobrazić. Ostry porywisty wiatr niósł nad ziemią poszarpane czarne chmury. Nagle zaczynał z nich sypać śnieg z gorączkowym pośpiechem, w jakimś białym opętaniu. W jednej chwili dal za-ciągała się białym całunem, ziemię zaścielała biała kołdra. Wieczorem niebo było już czyste, a wiatr nie podniósł się więcej. Mróz jednak od zmroku tężał coraz większy.

Grupa kolędników, zaczęła kolędowanie od domu Zmarzlików, gdzie było troje dzieci: Włodek, Halina i Stefan; następnie odwiedzili kolejne domy: Kozłowskich, Olechów i Kmitów, gdzie mieszkali również Hiżyccy.

Po wyjściu od Kmitów, kolędnicy zatrzymali się koło domu – trzeba było zdecydować, dokąd pójść.

– Idziemy tam! – zadecydował Herod.– Do ostatniego domu, gdzie mieszkają Ciro-

wie? – upewnił się anioł.– A czemu nie? – mówił diabeł. – Odwiedzimy

wszystkie domy przy ulicy Ogrodowej i na tym dzi-siaj skończymy.


Śnieg skrzypiał pod nogami, szczekanie psów niosło się po całej ulicy, ginęło gdzieś na Zimnych Wodach, czasem śpiew albo dźwięk skrzypiec lub harmonii wydostawał się zza domowych ścian i obijał po zakamarkach osiedla. Przez zaciem-nione okna czarnym papierem, nie było widać kolorowych choinek, ale niekiedy, gdy otwarły się drzwi, światło wylewało się przed dom, słychać było słowa kolędy albo niefrasobliwy śmiech dzie-ci i młodzieży.

Nie pukali do drzwi. Przystawali na progu, roz-stawiali się półkolem, diabła i śmierć, chowali z tyłu, żeby nie straszyli tak od razu, trzech z gwiazdą wy-stępowało naprzód, wprowadzali gwiazdę w ruch wirowy i zaczynali śpiewać:

Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi: Wstańcie pasterze, Bóg się wam rodzi!…

Już po pierwszych słowach rozlegały się w domu wesołe głosy, drzwi otwierały się szeroko i domow-nicy wychodzili do kolędników. Przysłuchiwali się spokojnie, aż przebrzmią słowa kolędy, a chłopcy śpiewali długo, z zaangażowaniem, żeby uczciwie zarobić za przedstawienie.

Różnie potem bywało, gdy już skończył się śpiew. Jedni zapraszali ich do środka, częstowano tym, co tam było najlepszego, do worka wsuwano kawałki placków, krążek kiełbasy, garść ciastek. Inni nie puszczali za próg, podawali prezenty na dwo-rze. A ten i ów wręczał kilka złotych najstarszemu. Chłopcy pociągali nosami, przestępowali z nogi na nogę, a na koniec intonowali:

Za kolędę dziękujemy, zdrowia, szczęścia wam życzymy.Ażebyście długo żyli, a po śmierci w niebie byli.

I zaraz wędrowali dalej, do następnego domu, bo żadnego nie wolno było pominąć. A nikt choć-by najbiedniejszy, z przed progu nie odprawił, złe-go słowa nie powiedział i drzwi przed nosem nie zamknął.

W naszym domu, gdzie na zakończenie kolę-dowali, było przyjemnie i wesoło. Rodzice szeroko otworzyli drzwi, zaprosili do środka.

Śpiewając o Dzieciątku, weszli, rozsypali się ha-łaśliwą gromadą po kuchni. Diabeł w podskokach ruszył do pieca, garnkami zatrzaskał, wyżerać po-czął co tam znalazł. Kolędnik za śmierć przebrany, najchudszy i wyższy od innych, zamachał groźnie

kosą, aż Haneczka zapiszczała ze strachu. Śmiała się Jadwinia tak perliście, że śmiech ten wydoby-wał się poza ściany domu. Tato na zakończenie dał kolędnikom parę złotych, niedużo, bo sam ich nie miał, a mama dorzuciła koszyk pięknych jabłek, pachnących jeszcze sadem i jesienią.

Przedstawienia te dla dzieci i starszych były przeżyciem, pobudzały wyobraźnię, a treści, które nie straciły związku z historią narodzenia Jezusa, wzbogacone o wątki obrazujące dzieje Polski i ży-cie codzienne jej mieszkańców, były na pokrzepie-nie serc, w trudnej okupacyjnej sytuacji.

Po świętach zima była nadal ostra, śnieżna i mroźna, szkoła, ze względu na bliskość frontu, była nieczynna. Zimowe wakacje przeciągały się, ale dzieci na to nie narzekały, wracaliśmy z sanek, tupali w sieni, otrzepując śnieg, i wchodzili do cie-płej kuchni, zadowoleni, ale głodni.

Nastał Nowy Rok, 1945. Kilka dni później 12 stycznia nad ranem obudził wszystkich jedno-stajny daleki huk na wschodzie. W nocy wydawało się jakby nadciągała gdzieś z daleka gwałtowna burza, wszyscy przenieśliśmy się do piwnicy pod domem. Nagle ziemia zatrzęsła się, a całe niebo stanęło w sinym ogniu, jakby już Bóg nie mógł dłużej patrzeć na okropności ludzkie. To radziec-kie „Katiusze” rozpoczęły teraz straszliwą kano-nadę. Grzmoty roztaczały się od wschodu na za-chód. Zdawało się, że to niebo wraz z chmurami pękło i wali się na głowy walczących. Chwilami świat cały wyglądał jak jeden płomień, chwilami ślepło wszystko od ciemności i znów czerwone zygzaki przelatujących rakiet rozdzierały całą oponę. Gdy wzeszło słońce, nagle wszystko uci-chło, teraz coraz bliżej słychać było pojedyncze wybuchy, a także ciągły ogień karabinów maszy-nowych i broni strzeleckiej. Samoloty z rykiem zniżały się lotem koszącym ku ziemi, ostrzeliwu-jąc cele naziemne. To armia sowiecka parła całą swą potęgą na zachód, zmiatając na swej drodze hordy hitlerowskie. Wszyscy byli już obyci z dzia-łaniami wojennymi, ale przetoczenie się takiej nawałnicy dwóch wielkich armii wzbudzało uza-sadniony niepokój.

Po kilku godzinach charakterystyczny huk po-woli zanikał, oddalał się, aż w końcu rozpłynął się gdzieś za horyzontem. Front przesunął się dalej na zachód. Do Buska wkroczyły wojska sowieckie, miasto od Niemców było wolne!

Warszawa – Wesoła, 29.10.2011 roku.


Gimnazjum nr 2 im. Adolfa Dygasińskiego w Piń-czowie powstało 1 września 1999 r na bazie Szkoły Podstawowej nr 2. Uczy się w niej 390 gimnazjali-stów z Pińczowa i okolicznych miejscowości. Zaję-cia lekcyjne prowadzone są przez wyspecjalizowa-ną kadrę pedagogiczną, która liczy 40 nauczycieli. Ponadto szkoła zatrudnia 23 pracowników admi-nistracji i obsługi. Dyrektorem szkoły od momentu powstania do chwili obecnej jest mgr inż. Sławomir Spaczyński, a jego zastępcą mgr inż. Hanna Mitka-Marszalik.

W czerwcu 2004 roku szkoła była organizato-rem uroczystości nadania imienia Adolfa Dygasiń-skiego i sztandaru. Uczniowie sprawują opiekę nad pomnikiem, pełnią przy nim wartę w czasie świąt oraz organizują zbiórkę pieniędzy na renowację grobu patrona.

W szkole funkcjonuje świetlica szkolna, świe-tlica socjoterapeutyczna, szkolne Centrum Infor-macji Multimedialnej, Szkolny Ośrodek Kariery, stołówka, kuchnia.

W gimnazjum działa Uczniowski Klub Spor-towy „Gimnazjon”, którego członkami są wszy-scy uczniowie uczestniczący w sportowych za-jęciach pozalekcyjnych. Biorą oni czynny udział w zajęciach pieszych oraz rowerowych. Gimnazjum oferuje zajęcia na basenie, organizuje Turniej Rodzin-ny z okazji Dnia Dziecka, zajęcia integracyjne dla klas pierwszych, rozgrywki szachowe, tenisa stołowe-go i inne.

Od początku powstania szkoły działają w niej dwie drużyny harcerskie:

czwarta drużyna im. Ma- •rii Curie-Skłodowskiej,druga drużyna im. Tade- •usza Kościuszki. Harcerze biorą czynny

udział w wielu akcjach cha-rytatywnych organizowa-nych w szkole i na terenie

Gminy. Biorą m.in. udział w ogólnopolskiej zbiór-ce publicznej na Fundusz Stypendialny Fundacji „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. Uczestniczą w róż-nych uroczystościach państwowych i kościelnych. W szkole istnieje zespół wokalno-instrumentalny oraz chór. Młodzież gimnazjalna bierze aktywny udział w imprezach szkolnych i środowiskowych, w konkursach i przeglądach muzycznych godnie reprezentując naszą szkołę na zewnątrz.

Niezwykle ważnym przedsięwzięciem mającym na celu umożliwienie wszechstronnego rozwoju uczniów jest organizowanie w szkole Ogólnopol-skiego Międzygimnazjalnego Turnieju Wiedzy Eko-nomicznej. Po raz pierwszy odbył się on 17 marca 2000 r., a w tym roku odbędzie się 16 marca po raz trzynasty. Głównym celem tego konkursu jest promowanie wiedzy ekonomicznej, rozbudzanie ducha przedsiębiorczości, aktywności zawodowej i gospodarczej wśród gimnazjalistów. Konkurs ten cieszy się dużym powodzeniem wśród Gimnazjów z całej Polski. Biorą w nim udział m.in. uczniowie z takich miast jak: Wrocław, Kołobrzeg, Szczecin, Gdańsk, Zakopane, Poznań, Warszawa i wiele in-nych. Fundatorem nagród i głównym współorga-nizatorem jest PKO BP S.A., a patronem medialnym

Dyrekcja oraz grono pedagogiczne Gimnazjum nr 2 w Pińczowie•

GIMNAZJUM NR 2 IM. ADOLFA DYGASIŃSKIEGO W PIŃCZOWIE


„Płomyczek”. Do sponsorów trzy lata temu dołączył Narodowy Bank Polski. Spodziewamy się, że w tym roku będziemy gościć jeszcze więcej szkół. Dzięki naszej przedsiębiorczości, współpracy z bankiem zostaliśmy w 2006 roku zaproszeni na galę 15-lecia Związku Banków Polskich. W niezapomnianej uro-czystości brało udział 30 naszych gimnazjalistów. Film i zdjęcia z tej uroczystości można obejrzeć w In-ternecie na stronie Związku Banków Polskich.

Innym tego typu i równie ważnym przedsięwzię-ciem jest motywowanie uczniów do konkursu „Dziś oszczędzam w SKO, jutro w PKO”. W konkursie tym od 1999 r. zajmujemy czołowe miejsca. Konkurs jest organizowany przez MEN, ZHP i PKO BP. Dzięki zajmowaniu przez szkołę I miejsca w kraju 11 razy z rzędu, szkoła została wyposażona w komputery, sprzęt audiowizualny, książki, pomoce dydaktycz-ne, sprzęt muzyczny, a uczniowie w nagrody indy-widualne, takie jak: rowery, discmany, aparaty foto-graficzne i komórkowe. Uczestnicząc w konkursie oszczędzania zbieramy surowce wtórne: makula-turę, baterie, złom, puszki, kartridże, plastikowe nakrętki, zużyte telefony komórkowe. Oszczędza-nie na książeczkach SKO pomaga uczniom w do-konaniu opłat wycieczek, obozów.

Współpracujemy z Radą ds. Rodziny przy Burmi-strzu Miasta i Gminy w Pińczowie, która organizuje między innymi szkolenia dla rodziców poświęco-ne trudnościom występującym w rodzinie. Gim-nazjum ściśle współpracuje z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, który finansuje obiady i pod-ręczniki dla uczniów potrzebujących. Jako szkoła organizujemy zbiórkę odzieży, książek i zabawek dla Domu Dziecka w Kazimierzy Wielkiej i naszych potrzebujących kolegów.

Gimnazjum współpracuje z:Radą ds. Rodziny przy Burmistrzu Miasta i Gmi- •ny Pińczów – kosz dla najuboższych (Wielkanoc, Boże Narodzenie), pomoc powodzianom;ŚCDN w Kielcach – projekty europejskie; •Urzędem Miasta i Gminy w Pińczowie, Staro- •stwem Powiatowym w Pińczowie, Urzędem Wo-jewódzkim w Kielcach;Stowarzyszeniem Współpracy Polska-Wschód; •fundacjami stypendialnymi: „Dzieło Nowego Ty- •siąclecia”, Fundacja Caritas – Program „Skrzydła”, Fundacja Aleksandry Kwaśniewskiej;Urzędem Marszałkowskim (stypendia dla uczniów •szczególnie uzdolnionych);wydawnictwami: „Operon”, „Nowa Era”, „Juka”, •„WSiP”, „Rubikon”;

PZU, PKO BP S.A., Biblioteką Pedagogiczną w Piń- •czowie;przedsiębiorcami w ramach „Ogólnopolskiego •Turnieju Wiedzy Ekonomicznej”; „Krajowym Stowarzyszeniem Pomocy Szkole” – •uczestnictwo w „Klubie Przodujących Szkół”. „Spółdzielczością Uczniowską” w Kielcach w ra- •mach prowadzenia sklepiku uczniowskiego „Platon”;„Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności” – pro- •jekt „Anioły też płaczą”;Stowarzyszeniem Pomocy „Arka Noego”; •firmą REWIR (imprezy sportowe); •Ligą Obrony Kraju – szkolna sekcja strzelectwa •pragmatycznego „Nagan”;Kołem Łowieckim – zbiórka karmy dla zwierząt; •Pińczowskim Samorządowym Centrum Kultury – •współorganizacja imprez kulturowych zmierzają-cych do upowszechnienia kultury regionalnej;Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Piń- •czowie, Sądem Rejonowym w Pińczowie – kształtowanie postaw moralno-obywatelskich uczniów;Samorządowym Zakładem Opieki Zdrowotnej – •propagowanie edukacji prozdrowotnej; Centrum Doskonalenia Kadr Oświatowych w Sta- •rachowicach – szkolenia kadry;Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji – współ- •organizacja imprez masowych (np. „Bieg Nie-podległościowy”, „Polska Biega”);Komendą Powiatowej Policji w Pińczowie – spo- •tkania z młodzieżą („Przestępczość wśród nie-letnich”), współorganizacja Ogólnopolskiego Turnieju Ruchu Drogowego, akcja „Bezpieczne Stadiony”; PKO BP S.A. i NBP – współorganizacja „Ogólno- •polskiego Turnieju Wiedzy Ekonomicznej” dla gimnazjów.

Wychodząc naprzeciw potrzebom uczniów gimnazjum od wielu już lat organizuje wyjazdy szkolno-edukacyjne w kraju i za granicą. Nasi uczniowie zwiedzili już Włochy, Francję, Hiszpa-nię, Chorwację, Grecję, Bułgarię, Turcję. W kraju odwiedzili: Smołdziński Las, Ciechocinek, Po-lańczyk Zdrój, Dźwirzyno, Szczawnicę, Muszynę. Dzięki tym wyjazdom uczniowie poznają świat, mają możliwości praktycznego sprawdzenia swo-ich umiejętności językowych, pogłębiania swojej wiedzy z historii i geografii, zawierania nowych znajomości. W tym roku ponad 50 uczniów wy-


jedzie do Francji i Hiszpanii. Od kilku lat szkoła, wspólnie z ZHP organizuje Białe Szkoły w Murza-sichle, gdzie uczniowie mają możliwość praktycz-nej nauki jazdy na nartach.

Przystąpiliśmy do projektu Socrates Comenius. W 2008 roku gościliśmy w szkole przedstawicie-li z krajów Unii Europejskiej, którzy uczestniczyli w lekcjach przedsiębiorczości, w ramach Progra-mu Sokrates Arion. Trzy lata temu 30 września, w ramach Programu Sokrates Comenius odwie-dziło naszą szkołę 4 nauczycieli z Włoch, Turcji, Norwegii i Belgii, którzy wzięli udział w lekcji języ-ka angielskiego.

Gmina Pińczów współpracuje z miastem Tata na Węgrzech. Dwunastu członków Samorządu Uczniowskiego wzięło udział w warsztatach sa-morządowych w Tata, inni uczniowie uczestniczyli w warsztatach artystycznych i innych spotkaniach. W 2011 roku szkoła uzyskała dotację w wysoko-ści 20 000 € na organizację projektu „Kamieniem stoi, ropą płynie” w ramach Unijnego Programu „Uczenie się przez całe życie” – Sokrates Comenius. W ramach tego projektu w maju przyjeżdża do nas

grupa młodzieży z Ploieszti – Rumunii (słynącego z ropy naftowej). Na 15 maja przewidujemy w na-szej szkole organizację Dnia Rumuńskiego. Na tę uroczystość zaprosiliśmy Ambasadora Rumunii w Rzeczypospolitej Polskiej Pana Gheorghe Prede-scu, Honorowego Konsula Rumunii w Polsce Pana Michała Sołowowa i Przewodniczącego Towarzy-stwa Przyjaźni Polsko – Rumuńskiej Pana Ignata Ti-mara. W przyszłym roku szkolnym w październiku do Rumunii wyjadą nasi uczniowie.

W 2003 roku szkoła uzyskała certyfikat „Szkoła z klasą”. Program „Szkoła z klasą” obejmował m.in. następujące zadania:

Jak wychować ludzi z pasją? •Czy na pewno oceniamy sprawiedliwie? •Jak uczymy współpracy? •Festiwal nauki. •Szkoła bez przemocy. •Samorządni i zaradni. •W realizacji projektu brali udział nauczyciele,

uczniowie i rodzice. Uczniowie wzięli udział w następujących pro-

jektach:„e-Akademia Przyszłości” – MEN, WSiP i UE.1. Polsko-Rumuński Projekt „Kamieniem stoi, ropą 2. płynie – mówimy o naturze, uczymy się języka” – program Sokrates Comenius. Projekt Kapitał Ludzki w ramach Poddziałania 3. 9.1.2 „Wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszenia różnic w jakości usług edu-kacyjnych” pt. „Żeby chciało się chcieć i sukcesy w życiu mieć”.Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-4. ki – „Akademia Przedsiębiorczego Obywatela”.Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-5. ki – „Portfolio Młodego Przedsiębiorcy”.Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-6. ki – „Wynalazcy i ich wynalazki”.Projekt „Dziedzictwo Starożytnej Grecji.”7.

Uczniowie chętnie biorą udział we wszelkiego rodzaju akcjach humanitarnych i charytatywnych takich jak:

„Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”.1. „Sprzątanie świata”.2. Pomoc dla szkolnych kolegów i koleżanek.3. Adopcja na odległość chłopca z Zambii – Ala-4. tona Phiri.„Serce na pomoc chorym i potrzebującym”.5.


Książka dla Litwy – zbiórka książek dla polskich 6. bibliotek przy szkołach.

Młodzież naszej szkoły osiąga wysokie wyniki w konkursach i zawodach przedmiotowych, arty-stycznych i sportowych. Szkoła była wydawcą 3 książek na temat Ponidzia, Pińczowa i naszej szko-ły. W 2007 roku wydana została książka „Gimna-zjum nr 2 im. Adolfa Dygasińskiego w Pińczowie 1999–2007”. W 2008 roku wydana została książka pt. „Gimnazjalny turniej poetycki o laur im. Adol-fa Dygasińskiego w Pińczowie” oraz „Moja Nida”. Pierwsza publikacja to historia szkoły, a dwie po-zostałe zawierają twórczość własną młodzieży na temat Ponidzia, Pińczowa i rzeki Nidy.

Szkoła w trosce o kształtowanie postaw oby-watelskich młodzieży organizuje następujące działania:

Udział uczniów w spotkaniu z młodzieżą z za- •przyjaźnionymi szkołami z Grupy Wyszehradz-kiej (Czechy, Słowacja, Węgry).Udział Samorządu Uczniowskiego, harcerzy we •wszystkich uroczystościach państwowych, ko-ścielnych (m.in. w Krakowie, Warszawie) i lokal-nych akademiach okolicznościowych.Współpraca z Radą Gminy i Radą Powiatu. •Udział młodzieży szkolnej w sesjach Rady Gminy •i Rady Powiatu.Lekcje w Urzędzie Miasta i Gminy, Starostwie Po- •wiatowym i Urzędzie Wojewódzkim w ramach przedmiotu „Wiedza o Społeczeństwie”.Udział młodzieży w 750 rocznicy lokacji Krakowa •w Koperni pod Pińczowem.Udział młodzieży w Cepeliadzie w Krakowie •(„Międzynarodowe Targi Sztuki Ludowej”).Wydanie tomików poezji tworzonej przez gim- •nazjalistów np. „Moja Nida”, „Gimnazjalny Turniej Poetycki o laur im. Adolfa Dygasińskiego w Piń-czowie”.Opieka nad Miejscami Pamięci Narodowej. •„Betlejemskie Światełko Pokoju” – dzielenie się •miłością, radością, pokojem.Kwesty: renowacja zabytkowych nagrobków na •pińczowskim cmentarzu, renowacja pomnika Adolfa Dygasińskiego na Powązkach.Wspólne kolędowanie. •Śpiewanie kolęd w Klasztorze o. Paulinów na Mi- •rowie.Współpraca z Muzeum Regionalnym w Pińczo- •wie w ramach projektu „Dzieje społeczności ży-dowskiej w rejonie pińczowskim”.

Spotkanie harcerzy z kombatantami i byłymi •harcerzami Szarych Szeregów – „Oddział Zbi-gniewowo – Pińczów”.Współorganizacja konkursu poezji ks. Jana Twar- •dowskiego.Współpraca z nadleśnictwem w Michałowie – sa- •dzenie „Dębu Katyńskiego”, z Kuratorium Oświa-ty w Kielcach – sadzenie „Jodły Papieskiej”Uczestnictwo w rajdzie „Szlakiem Adolfa Dyga- •sińskiego”, „Rajdzie Grochowiska”, „Tożsamość i pamięć – Kliszów”. Współorganizacja konkursu „Order Błękitnej •Nidy”.

W ramach specyficznych uwarunkowań i zaso-bów środowiska lokalnego w tym potencjału ludzi młodzież podjęła następujące działania:

Współpraca z o. Leonem Pokorskim w ra-1. mach projektu: „Anioły też płaczą” – rozwijanie u uczniów zdolności twórczych, literackich; twórcza interpretacja dzieł literackich.Opieka nad Miejscami Pamięci Narodowej 2. (Miejsce Straceń – „Zawięzienie”, Grób Katyński,


Pomnik Lotników Szkoły Szybowcowej Pińczów-Polichno – walczących w bitwie o Anglię).Współpraca z Panem Tadeuszem Kurczyną – 3. osobowością roku 2010 (dbałość o zieleń wo-kół szkoły). Współpraca z Panią Bożeną Mostek – osobo-4. wością roku 2009 i PSCK w Pińczowie w ra-mach projektu „Nitki Pamięci” i obecnie Woła-nie o miłość.Program edukacyjny realizowany przez „Fun-5. dację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego – Przywróćmy Pamięć”.Współpraca z „Fundacją Batorego” – Szabat 6. w Pińczowie – „Odnowienie”.Współpraca z Muzeum Regionalnym w Piń-7. czowie.Współpraca z Towarzystwem Przyjaciół Poni-8. dzia. Współpraca z Wojewódzkim Domem Kultury – 9. współudział w inicjatywach o charakterze kul-turowym. Współpraca z Nadleśnictwem Pińczów oraz 10. Kołem Łowieckim – udział w akcjach ekolo-

gicznych (dokarmianie zwierząt, sadzenie lasu, sprzątanie lasu).Współpraca z prasą lokalną – promowanie suk-11. cesów szkolnych.

Gimnazjum nr 2 w Pińczowie uczestniczy w działaniach i projektach realizowanych na po-ziomie wojewódzkim, ogólnopolskim i międzyna-rodowym:

Udział w programie „Młodzi odpowiedzialni za •przyszłość” (lata 2001–2005) organizowanym przez Europejskie Centrum Młodzieży i Rozwoju Demokracji Lokalnej.Udział w konkursie „Wiedzy Patriotycznej i Wie- •dzy o Parlamentaryźmie Europejskim”.Udział w konkursie „Dziś oszczędzam w SKO – ju- •tro w PKO” organizowanym przez MEN, ZHP oraz PKO BP S.A. Zielona szkoła w Bułgarii, Hiszpanii, Grecji, Chor- •wacji, Rumunii, we Francji, Włoszech.Adopcja duchowa chłopca z Zambii – Alatona •Phiri. II miejsce w „Konkursie Recytatorskim – Strofy •o Ojczyźnie” (eliminacje chorągwiane). Udział w „Konkursie Wiedzy Europejskiej” oraz •„Konkursie Wiedzy o Unii Europejskiej i Hiszpanii.”„Ogólnopolski Turniej Wiedzy Ekonomicznej”- •wiedza ekonomiczna.Projekt „Sokrates Comenius” – umiejętności języ- •kowe.Realizacja programu „Ekonomia na co dzień – •czyli decydujemy o sobie” organizowanego przez Fundację Młodzieżowej Przedsiębiorczości i NBP.Ogólnopolskie akcje charytatywne – WOŚP, •„Dzieło Nowego Tysiąclecia”, „Góra grosza”, „Ani-mals”, „Pomóż i Ty”. Realizacja programu „Przedsiębiorczość – wy- •chowanie przez działanie” organizowanego przez Fundację Młodzieżowej Przedsiębiorczości oraz Polsko-Amerykańską Fundację Wolności.Ogólnopolski konkurs dla osób z byłego ZSRR •(Warszawa).Udział w ogólnopolskich konkursach plastycz- •nych np. „Tęcza”.

Projekty unijne:„e-Akademia Przyszłości” – MEN, WSiP i UE.1. Polsko-Rumuński Projekt – „Kamieniem stoi, 2. ropą płynie – mówimy o naturze, uczymy się języka” – program Sokrates Comenius.


Projekt Kapitał Ludzki w ramach Poddziałania 3. 9.1.2 „Wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji oraz zmniejszenia różnic w jakości usług edu-kacyjnych” pt. „Żeby chciało się chcieć i sukcesy w życiu mieć”.Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-4. ki – „Akademia Przedsiębiorczego Obywatela”.Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-5. ki – „Portfolio Młodego Przedsiębiorcy”.Projekt z Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-6. ki – „Wynalazcy i ich wynalazki”.Projekt „Dziedzictwo Starożytnej Grecji”.7. Projekt – Razem łatwiej” program dla szkół pod-8. noszący efektywność kształcenia – współpraca z ŚCDNProjekt – Orlen School – obejmujący prowa-9. dzenie pokazowych lekcji z chemii w placów-kach oświaty.

Nasi uczniowie mogli się wykazać wiedzą i oby-ciem uczestnicząc w konkursach telewizyjnych. Nagrywaliśmy odcinki takich teleturniejów jak „Na maksa”, „Trójka na szóstkę”, „Budujemy mosty”, „Krzyżówka trzynastolatków”, „Szalone liczby”. Bra-liśmy udział w castingu do teleturnieju „Burza mó-zgów”. Obecnie brak jest tych teleturniejów.

Nasza szkoła uzyskała w roku 2003 certyfikat „Szkoła z klasą”. Złożyliśmy całą dokumentację pra-cy szkoły do Klubu Przodujących Szkół w siedzibie w Warszawie. 27.X.2006 roku został nam wręczony certyfikat Klubu Przodujących Szkół. Dzięki Klubowi Przodujących Szkół otrzymaliśmy książki od Brac-twa Guttenberga dla biblioteki i indywidualnych uczniów. Grupa 40 uczniów uczestniczyła w spek-taklu charytatywnym – „Halka” S. Moniuszki.

Uczniowie uzdolnieni plastycznie i muzycznie mogą brać udział w wielu konkursach np. Konkurs Tęczy, których w ciągu roku szkolnego mamy bar-dzo dużo. Kilka lat temu nasza uczennica zdobyła II miejsce w ogólnopolskim konkursie Tęczy wygry-wając wycieczkę do Pragi.

W naszej szkole działa prężnie SU. Nasz samo-rząd trzy lata temu został laureatem konkursu „Pro publico bono”, jako najlepszy samorząd w woje-wództwie. Nagrodę w postaci kamery video od-bieraliśmy w MEN w Warszawie. Mamy też w szkole najlepszych w województwie kibiców, zostaliśmy zwycięzcami konkursu „Bezpieczny stadion – przy-jazny kibic”, organizowany przez Świętokrzyskie Kuratorium Oświaty, Komendę Wojewódzką Poli-cji i Echo Dnia. Już od czterech lat reprezentujemy Pińczów na Targach Ponidzia, które odbywają się w sierpniu, w Krakowie.


W roku szkolnym 2006/2007 nasze gimnazjum przystąpiło do programu certyfikat jakości ”Szko-ła Przedsiębiorczości”. W dniu 7 kwietnia 2008 r. w Centrum Konferencyjnym Targi Kielce wręczono nam certyfikat. Niedawno występowaliśmy dwu-krotnie w telewizji. Były to programy: „Pińczów i jego okolice” w TVP Polonia oraz „Działalność mi-syjna w Gimnazjum nr 2”, prezentowana w wiado-mościach (Adopcja na odległość). Trzy lata temu w naszej szkole 9 października odbyło się podsu-mowanie uroczystości związanych z obchodami 180-rocznicy urodzin naszego patrona A. Dygasiń-skiego. W ubiegłym roku uzyskaliśmy honorowy tytuł „ Szkoły obywateli”. A Dyrektor naszej szkoły Pan Sławomir Spaczyński został laureatem Konkur-su im A. Radziwiłł.

Jak już nadmieniliśmy bardzo ważnym obsza-rem pracy szkoły jest sprawowanie funkcji wycho-wawczo-opiekuńczej. Nasze gimnazjum oferuje uczniom bogatą ofertę zajęć pozalekcyjnych, które rozwijają zainteresowania i talenty młodzieży. Na-leżą do nich:

Zbiórki ZHP.1. Kawiarenka i kółko komputerowe.2. Przygotowanie uczniów do egzaminu gimna-3. zjalnego.Przygotowanie do konkursów przedmiotowych.4. Zajęcia wyrównawcze.5. Piłka ręczna i koszykowa.6. Piłka nożna i siatkowa.7. Zespół fletowy.8. Kółko historyczne.9. Kółko matematyczne.10. Kółko chemiczne.11. Kółko teatralne. 12. Kółko geograficzne.13. Kółka językowe (j.angielskiego, j.niemieckiego).14. Kółko biblioteczne.15. Kółko biblijne.16. Kółko fotograficzne.17. Kółko biologiczne.18.

Oferujemy też bogatą formę zajęć w trakcie ferii zimowych. Są to zajęcia przygotowujące do kon-kursów przedmiotowych, zajęcia sportowe: mię-dzy innymi na pińczowskim lodowisku, hali SP nr 1, zajęcia na pływalni Delfin, zajęcia w PSCK przy-gotowujące do spektaklu Wołanie o miłość, zajęcia wokalno-muzyczne, nauka języka rumuńskiego dla uczniów i nauczycieli uczestniczących w bila-teralnym projekcie wymiany młodzieży polsko-ru-

muńskiej i wiele innych. W ubiegłym roku w trakcie ferii przyjmowaliśmy w szkole zuchy z Hufca Połu-dnie z Kielc.

SUKCES ANI NGUYEN VANAnna Nguyen Van z Gimnazjum nr 2 w Piń-

czowie zdobyła podczas XVIII Ogólnopolskiego Festiwalu Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza Szwarlika w Będzinie 2. miejsce w kategorii so-listów.

Komisja oceniająca w składzie: prof. Anna Do-mańska – przewodnicząca – Akademia Muzyczna w Łodzi, prof. Roman Grucza – Instytut Muzyki Akademii Pomorskiej w Słupsku, ks. dr Zenon Koło-dziejczak – Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyń-skiego w Warszawie, wysłuchała łącznie 127 uczest-ników Festiwalu. Jury podkreśliło wysoki, często profesjonalny poziom artystyczny wykonywanych przez nich utworów. Nagrodą rzeczową, którą Ania otrzymała jest radiomagnetofon z CD, ufundowa-ny przez Burmistrza Miasta Wojkowice – Pana Wi-tolda Kwietnia. W eliminacjach rejonowych, które odbywały się w 32 miastach Polski i 3 ośrodkach zagranicznych, w dniach 8–20.12.2011 r. udział wzięło ponad 15 000 osób, których oceniało 115 jurorów z Polski i zagranicy. Ania była na konkur-sie ze swoją nauczycielką, panią Izabelą Błyskun, która przygotowywała ją do występu. Obecnie Ania przygotowuje się do udziału w Wojewódzkim Międzyszkolnym Turnieju Piosenki Satyrycznej i Li-rycznej Wojciecha Młynarskiego, odbywającym się w 70. rocznicę urodzin tego znanego poety, tłuma-cza, reżysera i wykonawcy piosenki autorskiej. Tur-niej odbędzie się 29 marca 2012 r. o godz. 930 w Bu-skim Samorządowym Centrum Kultury, a gościem honorowym będzie sam Wojciech Młynarski.

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Gimnazjum nr 2 w PińczowieWojewódzka Konferencjadla nauczycieli języka polskiego 17.10.2011

Buski Kwartalnik

EDUKACYJNYISSN 1730-3095 Nr 36/2011 październik, listopad, grudzień

Kwartalnik Powiatowego Ośrodka Doradztwa i Doskonalenia Nauczycieli w Busku-Zdroju

W obiektywie:

Cya

nM

agen

taYe

llow

Bla

ck

Wojewódzka Konferencjadla nauczycieli języka polskiego 17.10.2011

Gimnazjum nr 2 w Pińczowie

buski kwartalnik w obiektywie: edukacyjny … emerytowanymi pracownikami oświaty z terenu całego...

Documents