BUILDING ENERGY CODEในประเทศไทยและตางประเทศ

การปฏรปการอนรกษพลงงานอยางประสบผลส าเรจ โดย นายธรวฒน ศรนท ทปรกษาสมาคมบรษทจดการพลงงานไทย

1

2

ตนก าเนด BUILDING ENERGY CODE

ตงแตชวงสงครามโลกครงท 2 ประเทศในกลมสแกนดเนเวย ไดเรมก าหนดใหบานทอยอาศย ตองใชฉนวนกนความรอนทรวไหลจากภายในบานผานผนงและหลงคา ภายหลงป ค.ศ. 1973 ทเกดวกฤตกรณน ามนในระเทศตางๆ โดยเฉพาะในสหรฐอเมรกาไดพฒนาเกณฑทก าหนดประสทธภาพพลงงานของอาคารและมการออกกฎหมายใหบงคบใชเกณฑเหลานแก อาคารทจะขออนญาตกอสราง “กฎหมายพลงงานอาคาร” (Building energy code, BEC) เกณฑเหลานมกจะถกเรยกวามาตรฐานประสทธภาพพลงงานของอาคาร (Standard for energy efficiency or standard for energy conservation for new buildings )

บทน า : BUILDING ENERGY CODE คออะไร

Building energy Code หรอ BEC คอ เกณฑการมาตรฐานประสทธภาพพลงงานของอาคารโดยกระทรวงพลงงาน ไดออกกฎกระทรวงก าหนดเกณฑมาตรฐานการอนรกษพลงงานในอาคารขนมา

ซงมผลบงคบใชกบอาคารทจะขออนญาตกอสรางใหมหรอดดแปลงอาคาร โดยจะตรวจสอบการใชพลงงานตงแตขนตอนการออกแบบวาเปนไปตามกฎหมายหรอไม แลวจงอนญาตใหกอสรางหรอดดแปลงได

3

ท าไมตองใช BUILDING ENERGY CODE

• ไมไดออกแบบใหประหยดพลงงาน

• ตดตงอปกรณประสทธภาพต า

• คาใชจายพลงงานสงการปรบปรงอาคารยงยาก

อาคารเกา อาคารใหม

คาใชจายพลงงานตอพนท

ออกแบบตามBEC

สง คาใชจายพลงงานตอพนท ต า

• ออกแบบประหยดพลงงาน

• ตดตงอปกรณประสทธภาพสง

• คาใชจายพลงงานต า

4

5

วธการบงคบใชเกณฑทก าหนดประสทธภาพพลงงานของอาคารในประทศตางๆ

วธท 1 คอ การตรากฎหมายสงเสรมการอนรกษพลงงานและกาหนดใหการอนรกษพลงงานในอาคารเปนสวนหน งภายใตกฎหมายน วธท 2 คอ ในการบงคบใชเกณฑท กาหนดประสทธภาพพลงงานของอาคาร ซ งผท จะขออนญาตกอสรางอาคารจะตองออกแบบอาคารใหเปนไปตามเกณฑเพ อใหเกดความปลอดภยแกผอาศยและเกณฑประสทธภาพพลงงาน ในกรณเชนนหนวยงานท ไดรบมอบหมายใหดาเนนการบงคบใหเปนไปตามกฎหมายคอ กรมควบคมอาคาร เชน Building plan department ใน Building and construction authority ของประเทศสงคโปรประเทศสงคโปรใหอานาจบงคบเก ยวกบอาคารตกอยภายใตหนวยงานเดยว

กฎหมายท บงคบ (Mandatory law) บงคบใชกบอาคารท จะขออนญาตกอสรางใหมหรออาคารเกาท จะปรบปรง เน องจากระบบหลกของอาคารหมดอายและจาเปนตองปรบปรงสวนหลก หรอระบบหลกของอาคาร สาหรบอาคารท มอยแลว ประเทศสวนใหญในโลกมกจะใชมาตรการสมครใจ (Voluntary measures)ขอกาหนดดานประสทธภาพพลงงานถกพสจนเชงเศรษฐศาสตรไดวามความคมทนเม อเทยบกบอาคารท กอสรางกนท วไป การสรางความม นใจ วาอาคารท เปนไปตามขอกาหนดของมาตรฐานจะมประสทธภาพพลงงานดกวาอาคารท วไป และมความคมทน ซ งขอกาหนดในมาตรฐานฉบบป ค.ศ. 1999 อนรกษพลงงานได 25 % และระยะเวลาคนทนต ากวา 10 ป

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

6

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

7

ฮองกงปจจบนบงคบใชหลกเกณฑในการปฏบตส าหรบระบบตางๆ ตอไปน

คา OTTV และ RTTV ของระบบกรอบอาคาร (พ.ศ. 2538) ระบบแสงสวาง (แกไขเพมเตม พ.ศ.2541) ระบบปรบอากาศ (แกไขเพมเตม พ.ศ.2541) ระบบไฟฟา (แกไขเพมเตม พ.ศ.2541) ระบบลฟตและบนไดเลอน (แกไขเพมเตม พ.ศ.2541)

จดท าโครงการฉลากประหยดพลงงานส าหรบเครองใชไฟฟาตงแต

พ.ศ. 2538

HK-BEAM

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

8

สงคโปร ประกาศใชขอก าหนดฯ ตงแตป พ.ศ. 2522 ส าหรบพนทอาคาร, ระบบแสงสวาง

และการระบายอากาศ การขออนญาตกอสรางอาคารใหม คาOTTVของกรอบอาคารตองไมเกนก าหนด อาคารท กอสรางกอนขอก าหนดฯ มผลบงคบใชจะใชการสนบสนนดวยการ

ลดหยอนภาษจากคาใชจายในการปรบปรงกรอบอาคาร กวดขนใหคา OTTV ไมเกน 35 W/m2 (จากเดม 45 W/m2) พฒนาโปรแกรม BEST (Building Energy Standard) เพอประเมนคาใชจายดาน

พลงงานในอาคาร (ส าหรบอาคารโรงแรม, รานคา และส านกงาน) ในอนาคตการยนแบบขออนญาตกอสรางอาคารจะตองมรายการค านวณระบบ

กรอบอาคาร, ระบบปรบอากาศ, ระบบระบายอากาศ และระบบแสงสวางประดษฐ

Energy Smart

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

9

สงคโปร ประกาศใชขอก าหนดฯ ตงแตป พ.ศ. 2522 ส าหรบพนทอาคาร, ระบบแสงสวาง

และการระบายอากาศ การขออนญาตกอสรางอาคารใหม คาOTTVของกรอบอาคารตองไมเกนก าหนด อาคารท กอสรางกอนขอก าหนดฯ มผลบงคบใชจะใชการสนบสนนดวยการ

ลดหยอนภาษจากคาใชจายในการปรบปรงกรอบอาคาร กวดขนใหคา OTTV ไมเกน 35 W/m2 (จากเดม 45 W/m2) พฒนาโปรแกรม BEST (Building Energy Standard) เพอประเมนคาใชจายดาน

พลงงานในอาคาร (ส าหรบอาคารโรงแรม, รานคา และส านกงาน) ในอนาคตการยนแบบขออนญาตกอสรางอาคารจะตองมรายการค านวณระบบ

กรอบอาคาร, ระบบปรบอากาศ, ระบบระบายอากาศ และระบบแสงสวางประดษฐ

Energy Smart

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

10

ฟลปปนส เรมพฒนาขอก าหนดฯ ในชวงป พ.ศ. 2531-2532 น าโดยกระทรวงพลงงาน พ.ศ. 2535 กระทรวงสาธารณะประโยชนและทางหลวง ซงรบผดชอบการออก

ขอก าหนดควบคมอาคาร (national building code- NBC) พจารณารบรองขอก าหนดมาตรฐานการประหยดพลงงานในอาคารเพอใชเปนขอก าหนดอางอง

พ.ศ. 2533 จดท าประชาพจารณจากผทท างานดานอตสาหกรรมอาคาร พ.ศ. 2536 ประชาสมพนธมาตรฐานฯ ในสอตางๆ เปนเวลาหลายสปดาห พ.ศ. 2534 ออกมาตรฐานดานพลงงานในอาคารชอ แนวทางการออกแบบเพอ

การอนรกษพลงงานส าหรบอาคารและระบบสาธารณปโภค ซงครอบคลมอาคารใหมทงหมดทตดตงระบบปรบอากาศขนาดเกน 150 กโลวตต

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

11

ศรลงกา พ.ศ. 2543 พฒนาขอก าหนดการอนรกษพลงงานฉบบแรก (Energy Efficiency

Building Code หรอ EEBC) ขอบเขตการบงคบใช: ระบบแสงสวาง ระบบปรบอากาศและการระบายอากาศ

ระบบกรอบอาคาร ระบบไฟฟาและการจายกระแสไฟฟา ระบบน ารอน และระบบการจดการพลงงาน

ใชการจ าลองการใชพลงงานในอาคารเพอยนยนขดความสามารถในการประหยดพลงงาน รวมถงใหมการวเคราะหทางดานเศรษฐศาสตรและใหขอแนะน าในการเลอกระดบความเขมงวดในการบงคบใช EEBC ดวย

ในเบองตน ขอก าหนดนจะใชในอาคารอาสาสมคร ปจจบนการบงคบใชในยงอยในระยะเรมตน

ENERGY BUILDING CODEในตางประเทศ

12

ไมม ไมม ไมม ไมม ไมม

ม ไมม ม มบางสวน Energy budget

อยอาศย ไมม ไมม ไมม ไมม

ไมม ม มบางสวน ไมม

ฮองกง

พาณชย ม ม ไมม ม

อยอาศย ม ม ไมม ม ไมม

ม ไมม ไมม ม มบางสวน ไมม

ไมก าหนด ไมม ม มบางสวน Energy frame

สงคโปร

พาณชย ม ม ไมม

ไมก าหนด ไมม ม มบางสวน Energy frame

อยอาศย ม ท าความอน ม ไมม

มบางสวน

มบางสวน

Energy cost

Energy cost

เดนมารก

พาณชย ม ท าความอน ม ม

ม

ม

ไมม

ไมม

ม

ม

ม

ม

ม

ม

ม

ม

ประเภท

อาคารประเทศ

สหรฐอเมรกา

พาณชย

อยอาศย

ม

ม

Prescriptive

Trade-off หรอ

system

performance

Whole building

compliance

วธการทใชก าหนดมาตรฐาน

เกณฑบรหาร

จดการ

การพลงงาน

เกณฑระบบ

จายไฟฟา

เกณฑไฟฟา

แสงสวาง

เกณฑการ

ผลตน ารอนเกณฑ HVAC

เกณฑกรอบ

อาคาร

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

13

พรบ.ควบคมอาคาร พ.ศ. 2522

พรบ.การสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535

มาตรา 8ม.8 เพอประโยชนแหงความมนคง แขงแรง ปลอดภย การปองกนอคคภย การสาธารณสข การรกษาคณภาพสงแวดลอม การผงเมอง การสถาปตยกรรม และการอ านวยความสะดวกแกการจราจร ตลอดจนการอนทจ าเปนเพอปฏบตตาม พรบ. น ใหรฐมนตรโดยค าแนะน าของคณะกรรมการควบคมอาคารมอ านาจออกกฎกระทรวงก าหนด

ม.20 คณะกรรมการควบคมอาคาร (ยผ)เหนชอบน า ม.19 ถอเสมอน ม.8บงคบใช

ม.19 กฎกระทรวงออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความเปนมา

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

14

ในการออกกฎกระทรวงตามมาตรา 19 ถาคณะกรรมการควบคมอาคารตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารไดพจารณาใหความเหนชอบทจะน ามาใชบงคบกบการควบคมอาคารตามกฎหมายวาดวยการควบคมอาคารดวยแลว ใหถอวากฎกระทรวงดงกลาวมผลเสมอนเปนกฎกระทรวงทออกตามมาตรา 8 แหง พรบ.ควบคมอาคาร 2522 และใหบรรดาผมอ านาจหนาทตามกม.วาดวยการควบคมอาคารมอ านาจหนาทควบคมดแลใหการกอสรางหรอดดแปลงอาคารเปนไปตามกฎกระทรวงดงกลาว และในกรณเชนวาน แมวาอาคารทเขาลกษณะเปนอาคารควบคมจะอยในทองททยงมไดม พรฎ. ใชบงคบ กม.วาดวยการควบคมอาคารกตาม ใหถอวาอยในบงคบแหง กม.วาดวยอาคารควบคมอาคารดวยทงนเฉพาะในขอบเขตทเกยวของเพอประโยชนในการปฏบตตาม พรบ. น

พรบ.การสงเสรมการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2535มาตรา 20

ความเปนมา

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

15

1. อาคารทกอสรางแลวเสรจหรอดดแปลงแลวเสรจ มขนาดพนทรวมกนทกชนในหลงเดยวกนตงแต 2,000 ตารางเมตรขนไป ตองออกแบบใหอนรกษพลงงาน (พรบ. มาตรา 19)

2. มาตรฐานการออกแบบเพอการอนรกษพลงงาน (กฎกระทรวง/ประกาศกระทรวง)

o ระบบกรอบอาคาร (ผนง, หลงคา)o ระบบไฟฟาแสงสวาง o ระบบปรบอากาศ (ขนาดเลก, ขนาดใหญ, แบบดดกลน)o อปกรณผลตน ารอน (หมอไอน า, หมอตมน ารอน, ฮตปม)

3. การใชพลงงานรวม4. การใชพลงงานหมนเวยนในระบบตางๆ ของอาคาร

ขอก าหนดตามกฎกระทรวง

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

16

กฎกระทรวงกาหนดประเภทหรอขนาดอาคารและมาตรฐาน หลกเกณฑ และวธการในการออกแบบอาคารเพ อการอนรกษพลงงาน พ.ศ. 2552

2

1

1. ý 2. ý 3. ý 4. ý

1. ý

2. ý

≤

• เกณฑการผานการตรวจประเมนแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

17

ผลท คาดวาจะไดรบ • อาคารทมการกอสรางใหม (New Building) มการประหยดพลงงานอยางนอย 10% เทยบกบอาคารทออกแบบทวไป (Typical Building)

• ลดการใชไฟฟา 1,400 ลานหนวย/ป (120ktoe/y)• คดเปนมลคา 5,000 ลานบาท/ป(ประเมนจากสถตการกอสรางอาคารใหม ภาคเอกชน 3,000 อาคาร/ป และภาครฐ 300 อาคาร/ปและจากการตรวจประเมนแบบอาคารภาครฐ)

ศกยภาพผลประหยดรวม

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

18

ตวอยางอาคารภาครฐ

การประหยดพลงงานในอาคารเฉลมพระเกยรต 80 พรรษามหาราชน (ศนย

การแพทยเฉพาะทางโรคเดก)

ระบบ แบบกอสรางเดม แบบทเปลยนใหม ลงทนเพม ประหยดได/ปไฟฟา T8 บลลาสตแกนเหลก low lost หลอดไฟฟา T5 6,455 หลอด

และLED 1,049 หลอด3.5 ลาน 2.45ลานบาท/ป

น ารอน Hybrid Solar Collector รวมกบ Heater

Hybrid Solar Collector รวมกบ Heat Pump ไมเพม 1.5ลานบาท/ป(Solar 0.78 +Heat pump 0.73)

กระจกเปลอกนอกอาคาร

ชน 9-15 Reflective laminate ทกทศทาง

ชน 9-15ทศเหนอ ใช Double Low E Laminate แทน Low E เดมทศตะวนออก เลอก Reflective Low E ทศใต ใชReflective Laminate ทศใชกระจก Reflective Laminate

3 ลาน

ปรบอากาศ Chiller 600,400,200 ขนาดละ 1 ชด

ตดตงChiller Plant Managing System ทควบคมปดเปด Chiller, AHU ทกตว ตงเวลาปดไดตามก าหนด

3 ลานบาท

ทางเชอมอาคารใหมกบอาคารเดม

1.ชน 3 อาคารใหมกบชน 3 อ.มหตลา2.ชน 9 อาคารใหมกบชน 7 อ.มหตลา

เพม3.ชน 9 อาคารใหมกบชน 8 อ.สถาบนฯ

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

19

ตวอยางอาคารเอกชน

โครงการชดพกอาศย 53 ชนThe Circle Living Prototype

ENERGY BUILDING CODEในประเทศไทย

20

แผนการบงคบใชมาตรฐานหลกเกณฑการออกแบบอาคารสาหรบอาคารกอสรางใหม ตามแผนอนรกษพลงงาน 20 ป

ทศทางการประหยดพลงงานในอาคารในอนาคต

ผลกดนใหมการออกแบบอาคารตาม มาตรฐานหลกเกณฑการออกแบบอาคารสาหรบอาคารกอสรางใหม ตามแผนอนรกษพลงงาน 20 ป

โดยในป พ.ศ. 2573 คาดวาจะมอาคารท จะกอสรางใหม ตามระดบ ZEB อยางนอย 20% ของอาคารท กอสรางใหม

การออกแบบกบสานกเรองพลงงาน

Energy Conscious Design

1

จากขอมลสถานการณพลงงานของประเทศไทย ป

2557 พบวามการใชพลงงานในภาคอาคารและทอย

อาศยมากถง 15.1% การประหยดพลงงานในอาคารสวน

ใหญจงมงเนนไปทการลดใชพลงงานในการดาเนน

กจกรรมในอาคาร (Operation) และการออกแบบระบบ

ปรบอากาศ และระบบไฟฟาแสงสวางใหมประสทธภาพ

สง แตอยางไรกตามหากตวอาคารเองไมมประสทธภาพ

ในการปองกนความรอนแลวนน การประหยดพลงงานก

ไมสามารถบรรลเปาหมายได

ดวยเหตนการทางานรวมกนระหวางผออกแบบทง

สถาปนกและวศวกรจงมความสาคญมากตอการ

ออกแบบอาคารใหประหยดพลงงานโดยควรเรมตน

ออกแบบอาคารใหไดรบความรอนนอยทสด และเลอก

ระบบใหสอดคลองกบการใชงานและมประสทธภาพสง

การออกแบบกบสานกเรองพลงงาน

Energy Conscious Design

แหลงความรอนภายในอาคาร มาจากแหลงตางๆไดแก 1. ความรอนทเกดจากภายในอาคาร (Internal Heat Gain)

2. ความรอนทเกดจากภายนอกอาคาร (External Heat Gain)

- การนาความรอน(Conduction)

- การแผรงสจากดวงอาทตย (Solar Radiation)

- การพาความรอน (Convection)

ปจจยภายนอกตอการออกแบบอาคาร

ทศทางแสงแดด : ควรออกแบบใหดานแคบ

ของอาคารหนไปทางทศตะวนออก-ทศตะวนตก

เพอใหดานทมพนทผนงนอยรบความรอนจาก

รงสอาทตย

พชพนธธรรมชาต : การปลกตนไมขนาดใหญ

บรเวณรอบๆอาคาร เพอใหรมเงาชวยลดความ

รอน หรอการสรางบอนาเพอสรางความเยน

ใหกบสภาพแวดลอม

ปจจยภายนอกตอการออกแบบอาคาร

สภาพภมประเทศ : สภาพภมประเทศทอาคาร

จะสรางขนเหนอพนทนน ถาไดรบการปรบ

สภาพภมประเทศใหเหมาะสมกบการกอสราง

อาคารกสามารถชวยในการประหยดพลงงานได

สภาพภมอากาศ : การสรางอาคารควรคานกถง

สภาพภมอากาศของทองถนนนๆ เนองจากการ

สรางอาคารทเหมาะสมกบสภาพมอากาศจะ

ชวยลดการใชพลงงานลงได

ปจจยภายในตอการออกแบบอาคาร

ผนงทบ

ผนงทบเปนสวนสาคญในการชวยใหอาคารมประสทธภาพในการประหยดพลงงาน การเลอกใชผนงทบท

เหมาะสมจะเปนสวนสาคญในการลดภาระการใชพลงงานสาหรบระบบปรบอากาศภายในตวอาคารลงได

แนวทางการออกแบบผนงทบ

- เพมความสามารถการตานทานความรอนใหสง

(R-value) หรอคาสมประสทธการถายเทความรอน

รวมใหตา(U-value) ดวยการตดตงฉนวนกนความ

รอนทผนงดานนอกหรอใชผนง 2 ชน

- สของผนงทบภายนอกควรเปนสโทนออน แตถา

จาเปนตองใชสโทนเขมไมควรใชในตาแหนงทโดน

แสงอาทตยมาก

ปจจยภายในตอการออกแบบอาคาร ผนงโปรงแสง

ผนงโปรงแสงหรอกระจกเปนสวนประกอบหนงของอาคารทสงผลตอการใชพลงงานในอาคาร

เนองจากเปนสวนทรบความรอนและถายเทความรอนเขาสอาคารไดมากกวาผนงทบ 5-10 เทา

คณสมบตของกระจกทเหมาะสม • Visible Transmittance (VT) คาการสองผานของแสงไม

ควรนอยกวา 20%

• U-value คาสมประสทธการถายเทความรอนรวมควรนอย

• Solar Heat Gain Coefficient (SHGC) ผลรวมของรงส

อาทตยทสงผานกระจกกบสวนของรงสทถกดดซบอย

ภายในกระจก ซงควรมคานอย

ปจจยภายในตอการออกแบบอาคาร

หนงคา

หลงคาอาคารควรมการตดตงฉนวนกนความรอน เพอทาใหตวอาคารมประสทธภาพในการ

ประหยดพลงงานไดดขน

ปจจยภายในตอการออกแบบอาคาร

อปกรณบงแดดภายนอก

อปกรณบงแดดภายนอกมประสทธภายในการลดปรมาณ

ความรอนเขาสภายในอาคารดกวาแบบภายใน สาหรบการออกแบบ

อปกรณบงแดดภายนอกอาคารทดควรคานงถงหลายปจจยประกอบกน

แนวทางการตดตงอปกรณบงแดดภายนอก

• อาคารดานทศใตและทศเหนอควรตดตงแบบแนวนอน

• อาคารดานทศตะวนออกและทศตะวนตกควรตดตงแบบแนวตง

ระบบปรบอากาศ

การใชระบบปรบอากาศตองคานงถงปจจยตางๆ เชน

เลอกเครองปรบอากาศทมกาลงทาความเยนทเหมาะสมกบภาระ

การทาความเยน และมประสทธภาพสง

ปจจยภายในตอการออกแบบอาคาร

ระบบไฟฟาแสงสวาง

การลดการใชพลงงานสาหรบระบบไฟฟาแสงสวาง ควรลดการใชไฟจากแสงประดษฐหรอ

หลอดไฟตางๆ ใหนอยทสดแตความสวางตองเพยงพอตอการใชงาน

แนวทางการออกแบบ

• การเลอกใชหลอดไฟทมประสทธภาพสง

• การใชประโยชนจากแสงธรรมชาตในเวลากลางวน

ตวอยางการออกแบบอาคารประหยดพลงงานตามเกณฑมาตรฐาน

ของกฎกระทรวงฯ