BÜTÜNLEŞİK SINIR YÖNETİMİ

Avrupa Birliği Sınır Kavramı:•İç Sınır: Nehir ve göl sınırları dahil olmak üzere üye devletlerin ortak kara sınırları, Üye devletlerin iç seferler için kullanılan havalimanları, Üye devletlerin düzenli feribot bağlantıları için kullanılan deniz, nehir ve göl limanları.•Dış Sınırlar: Üye devletlerin iç sınır olmayan; nehir ve göl sınırları, deniz sınırları ve hava limanları, deniz ve göl limanlarının dahil olduğu kara sınırıdır. (Schengen Anlaşması md.1)

Türkiye’de Sınır Kavramı ve Diğer İlgili Kavramlar: •Sınır: Komşu iki devletin ülkelerini birbirinden ayıran, antlaşmalarla tespit ve icap eden yerleri özel işaretlerle belli edilmiş siyasî bir hattır. (20821 sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkındaki Yönetmelik’ in 4. Madde 1. Fıkrası) •Türk Karasuları: Türk karasularının genişliği altı deniz milidir. (2674 sayılı Karasuları Kanunu md.1) •Karasularının dış sınırı her noktası esas hattın en yakın noktasından karasularının genişliğine eşit uzaklıkta bulunan hattan oluşur.(2674 sayılı Karasuları Kanunu md. 3)•Türk Hava Sahası: Türkiye Cumhuriyetinin egemenliği altındaki ülke ile Türk karasuları üzerindeki sahadır. (2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu md.3)•Sınır Bölgesi: Kuş uçuşu olarak sınırdan içeriye 15 km’yi geçmeyen bölgedir. (4458 sayılı Gümrük Kanunu md. 1/s)

Sınır Yönetimi

• İşadamlarının, turistlerin, göçmenlerin, mültecilerin ülkeye giriş çıkışlarını kolaylaştırma.

• Belirli bir ülkeye yabancıların yasadışı yollarla girişini tespit etme ve engelleme.

Sığınmacı (Asylum Seeker): İlgili ulusal ve uluslararası belgeler çerçevesinde bir ülkeye mülteci olarak kabul edilmek isteyen ve mültecilik statüsüne ilişkin yaptıkları başvurunun sonucunu bekleyen kişiler. Olumsuz bir karar çıkması sonucunda bu kişiler ülkeyi terk etmek zorundadır ve eğer kendilerine insani ya da diğer gerekçeler nedeniyle ülkede kalma izni verilmemişse bu kişiler ülkede düzensiz bir durumda bulunan herhangi bir yabancı gibi sınır dışı edilebilirler.

Mülteci (Refugee): Irkı, dini, uyruğu, belli bir sosyal gruba mensubiyeti ve siyasi görüşleri yüzünden haklı bir zulüm korkusu nedeniyle vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve söz konusu korku yüzünden ilgili ülkenin korumasından yararlanmak istemeyen ve kendi devletinin ona tarafsız davranmayacağını düşüncesi ile ülkesini terkedip, başka bir ülkeye sığınma talebinde bulunan ve bu talebi o ülke tarafından 'kabul' edilen kişidir(1967 Protokolü ile değişik Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi 1A(2)maddesi)

Sığınmacı sayısı 2010 2011 TotalYıllık değişim 2011-2010 (%)

AB Toplam 240410 277370 1227930 15

Tüm Avrupa 274710 327190 1423090 19

Türkiye 9230 16020 53710 74

Dünya Toplamı 368010 441260 1900470 20

http://www.guardian.co.uk/news/datablog/2012/apr/05/asylum-seekers-mapped

Vatandaşı olduğu ülke

Ülkeye gelen mülteci sayısı

Ülkeden giden mülteci sayısı

Geri dönen mülteciler

Her 1000 kişide mülteci sayısı

Türkiye 146,794 10,032 255 0.14

Afganistan 3,054,709 6,434 118,032 0.20

Irak 1,683,579 34,655 28,896 1.09

Somali 770,154 1,937 34 0.21

Vatansız Kişiler 16,910 0

Dünya’da Yasadışı Göç ve İnsan Kaçakçılığı

• İnsan ticareti 32 milyar dolar

• Yasadışı göç 300 milyon dolar

• Yıllık insan ticareti 2.4 milyon kişi

• Yıllık yasadışı göç 800 bin kişi

• Göçmen tarifesi 5-20 bin dolar

• Göçmen başına kar 10 bin dolar

• Göçmenlerin yüzde 26’sı Avrupalı yüzde 31’i Asyalı yüzde 38’i Afrikalı yüzde 5’i Güney Amerikalı Göçmenler.

• 404 milyar dolar para havalesi yaptı

• Mağdurların yüzde 80’i kadınlar ve kız çocukları

• 1.2 milyon çocuk insan ticareti mağduru

• Yüzde 52’si seks işçisi olarak kullanılıyor

• Her 100000 mağdurdan sadece 1 tanesi kurtarılabiliyor

• İnsan tacirlerinin yüzde 30’u kadın

• Mağdurların yüzde 18’i köleliğe zorlanıyorhttp://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1099587&CategoryID=80

Sınır Güvenliğindeki Değişim

Devlet sınırları içindeki güvenlik tehditlerinin küreselleşmesi ve kendi sınırları dışındaki ülkeleri de etkilemesi (Sınır aşırı göçler, Ulus aşan suçlar, uyuşturucu madde trafiği).

Dünya’da 11 Eylül sonrası sınırlarda geleneksel güvenlik yaklaşımının yerini

İşbirlikçi Güvenlik Yaklaşımının alması

Avrupa Birliği sınırlarının Balkan ve Doğu Avrupa ülkelerine kadar genişlemesi sonucu Birlik, sınırların korunmasına dayalı savunma anlayışını terk ederek menfaatlerin sınırların ötesinde korunması ve olumsuz gelişmeler ortaya çıkmadan yerinde çözümleme ilkesine dayanan bir stratejik yönetime yönelmiştir. Bu süreçte, sınır sorunlarına kapsamlı yaklaşan, profesyonelliğe dayanan, ulusal çizgiden ayrı tüm devletlerin ilgi gruplarını bütünleyici bir şekilde ele alan yönetsel bir sınır yönetimi kavramını ortaya atmıştır.

BÜTÜNLEŞİK SINIR YÖNETİMİ

Sınır güvenliğini ve ticaretini kolaylaştıran tüm ilgili otorite ve kurumların ulusal ve uluslar arası düzeyde koordinasyonunu ve işbirliğini sağlayan bir mekanizmadır..

Ulusal Düzeyde Kurum ve Kuruluşlar Arası İşbirliği

• Sınır Muhafaza,

• Gümrükler,

• Bitki Sağlığı,

• Hayvan Sağlığı,

• Halk Sağlığı.

Uluslararası İşbirliği

• Komşu Ülkeler Arasında Çift Yönlü İşbirliği

• Sınır Yönetimi Konusuna Odaklanan Çok Taraflı İşbirliği

• Sınırın Her İki Yönündeki Bürolar Arasında Yerel İşbirliği

Bütünleşik Sınır Yönetiminin Paydaşları

Temel Ortaklar

• İçişleri• Adalet• Maliye,• Tarım,• Sağlık,• Dış İlişkiler,• Ekonomi,• Çevre, • Ulaşım,• Enerji ve Altyapı,• Kültür,• Turizm,• İletişim,• Savunma.

Stratejik Ortaklar

• Sınırdaki yerel nüfus,

• Hava alanı ve Liman İşletmeleri,

• Ulusal Demiryolu Şirketleri,

• Sanayi ve İşadamları Dernekleri,

• Sivil Toplum,

• Hükümet Dışı Örgütler,

• İstatistik Kurumları,

• Ulusal Ticaret Örgütleri (Odalar ve Borsalar)

• Nakliyeciler, Taşıyıcılar

BÜTÜNLEŞİK SINIR YÖNETİMİ

Unsurları

• Genel mevzuat birlikteliği,• Sorumluluk Paylaşımı,• Koordinasyon ve İşbirliği

mekanizmalarının oluşturulması,

• Personelin yetiştirilmesi ve eğitimi,

• Bütünleşik Risk Analizi.

Tehditler

• Genel mevzuatın esnek olmaması,

• Fonlama zorlukları,• Kurumlar arası kalıcı projelerin

yapılmaması,• Çoğu ülkede Bütünleşik Sınır

Yönetimini destekleyici personele dair mevzuatın olmaması, uluslararası düzeyde personel değişimine olanak verilmemesi.

AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDE SINIR YÖNETİMİ

Ülkeler İlgili Bakanlıklar İlgili Birimleri

İspanya İçişleri BakanlığıGuardia Sivil Teşkilat (GC) ve Ulusal Polis Teşkilatı

Portekiz İçişleri BakanlığıYabancılar ve Sınır İdaresi, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı

Danimarka Adalet Bakanlığı Polis Teşkilatı

İrlanda Adalet ve Kamu Reformu Bakanlığıİrlanda Ulusal Polis Teşkilatı (GARDA)

İngiltere İçişleri Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığıİngiltere Sınır Ajansı, Denizcilik ve Sahil Güvenlik Ajansı (MCA)

Litvanya İçişleri Bakanlığı ve Maliye BakanlığıSınır Muhafaza Teşkilatı, Sahil Güvenlik Teşkilatı, Gümrük Teşkilatı

Letonya İçişleri Bakanlığı Sınır Polis Teşkilatı

Estonya İçişleri Bakanlığı Polis ve Sınır Muhafaza Teşkilatı

İsveç İçişleri Bakanlığı ve Savunma BakanlığıPolis Teşkilatı ve Sahil Güvenlik Birimi.

Finlandiya İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Sınır Muhafaza Teşkilatı ve Gümrük

Güney Kıbrıs İçişleri Bakanlığı Polis Teşkilatı

Yunanistan

Milli Savunma Bakanlığı, Vatandaş Koruma Bakanlığı, Ekonomi ve Finans Bakanlığı

Gümrük Teşkilatı, Yunan Polisi ve Yunan Sahil Güvenliği

Bulgaristanİçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Sınır Polis Birimi ve Gümrük Birimi

Romanya İçişleri Bakanlığı Sınır Polis Teşkilatı

Macaristanİçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Sınır Polis Birimi ve Gümrük Birimi

Slovenya İçişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı Sınır Polis Birimi ve Gümrük Birimi

İtalya

İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Silahlı Kuvvetler

Göç ve Sınır Polisi Genel Müdürlüğü(PDS), Gümrük Teşkilatı,Mali Polis (Guardia di Finanza-GDF) ve Carabinieri (Jandarma Birimi)

Avusturya İçişleri Bakanlığı Kamu Güvenliği Genel Müdürlüğü (Federal Polis)

Slovakya İçişleri Bakanlığı Sınır ve Yabancılar PolisiPolonya İçişleri Bakanlığı Sınır Polis TeşkilatıAlmanya İçişleri Bakanlığı Federal PolisBelçika İçişleri Bakanlığı Yabancılar Ofisi

Hollanda

Güvenlik ve Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Krallıkla İlişkiler, Maliye Bakanlığı

Royal Netherlands Marechausse, Sahil Güvenlik Birimi Gümrük Teşkilatı

TÜRKİYE’DE SINIR YÖNETİMİ

AB’nin Türkiye’ye yönelik vizeleri AB’nin Türkiye’ye yönelik vizeleri kaldırmak için talep ettiği üç şartkaldırmak için talep ettiği üç şart:

• Geri Kabul Anlaşmasının Kabulü: Düzensiz durumdaki yabancıların anavatanlarına veya onları geri göndermek isteyen devlete ulaşmak için üzerinden geçtikleri devlete geri gönderilmeleri için devletlerin izlemeleri gereken usulleri öngören anlaşma,

• Biyometrik Pasaport Uygulaması: Biyometri, bireyin ölçülebilir fiziksel ve davranışsal özelliklerini tanıyarak kimlik saptamak üzere geliştirilmiş otomatik sistemler için kullanılan bir terimdir. Özetle, biyometri kişinin ölçülebilir biyolojik izlerini ifade etmektedir.

• Bütünleşik Sınır Yönetimi

TÜRKİYE’NİN TARİHİ VE COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ•122 aktif 13 aktif olmayan sınır kapısı

bulunmaktadır. 7 demiryolu, 54 deniz, 49 hava ve 25 kara sınırı vardır.

•Kara sınır uzunluğu 2949 km Deniz sınır uzunluğu 6530 km olmak üzere toplamda 9479 km’dir.

•Türkiye’de toplam 390 sınır karakolu bulunmaktadır.

TÜRKİYE’NİN TARİHİ VE COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ

• AB’nin Dış Sınırlarına Ulaşmak İçin En Uygun Transit Güzergahına Yakın Olması,

• Komşu ülkelerdeki Savaş ve İstikrarsızlık Ortamının Sürekliliği,

• Sınır Ötesi Akrabalık İlişkileri,

• Doğu ve Güneydoğu Sınırlarının coğrafi yapısı itibariyle kontrolünün güçlüğü.

TÜRKİYE’DE SINIR YÖNETİMİYLE İLGİLİ KURUMLAR

•Jandarma Genel Komutanlığı: Sınır alanlarında temel görevli birimdir. Irak sınırının tamamında ve İran Sınırının Hakkari ili bölgesi (127. km’nde) sınırın korunması Jandarma Genel Komutanlığına aittir. (Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkındaki Kanun Geçici md. 1)

•Kara Kuvvetleri Komutanlığı: Kendi sorumluluğunda olan bölgede sınırı korumak, gümrük hattında suç teşkil eden eylemleri önlemek.(3497 sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkındaki Kanun md. 6)

•Sahil Güvenlik Komutanlığı: Sahil ve karasularımızı korumak, güvenliğini sağlamak, Karasularımıza giren mültecileri, yanlarında bulunabilecek silah ve mühimmattan arındırmak ve bunları ilgili makamlara teslim etmek, Deniz yolu ile yapılan her türlü kaçakçılık eylemine engel olmak görevleri bulunmaktadır. (2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu md. 4)

• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı: Sınır ve kıyı ticareti ve münasebetleri ile sınır ticaret merkezlerinden yapılacak ticarete ilişkin gümrük işlemlerinin yapılmasını sağlamak deniz ve hava limanlarıyla kara sınırlarındaki gümrük kapılarında ve diğer gümrüklü yer ve sahalarda giriş ve çıkış yapan kişi, eşya ve taşıtların muhafazası ile gümrüğe sevk edilmesini sağlamak ve gümrük işlemleri bitirilmeden buralardan çıkmalarını önlemek görevi vardır. (640 sayılı Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname md. 7-8)

• Sağlık Bakanlığı: Uluslararası havaalanı, liman, kara hudut kapıları ile bunların gümrüklü alanlarında sağlık denetimlerinin nasıl yürütüleceğini Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü yürümektedir. (2011 tarihli 28057 sayılı yılında Sağlık Bakanlığı Hudut Kapılarında Uygulanacak Sağlık İşlemleri Hakkında Yönetmelik md. 4)Acil durumlarda her türlü sağlık tedbirini almakla yükümlü olup, yurtdışından gelecek cenaze nakil ve defin işlemlerinde de sorumludur. (27467 sayılı Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri Hakkındaki Yönetmelik md. 34)

• Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı: Hangi ülkelere hangi kara hudut kapısı, deniz limanı, hava alanı veya limanı, demiryolu istasyonu veya garından taşıma yapacağı Bakanlıkça belirlenir. (4925 sayılı Karayolları Taşıma Kanunu md. 13)

• Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı: Ülkemize giriş yapan canlı hayvanların ve hayvansal yan ürünlerin kalite ve sağlık yönünden kontrolünü sağlamak (27802 sayılı Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlüklerinin Görev ve Çalışma esaslarına dair yönetmelik 1.md) Bitkisel kökenli gıda ve yemler için sınır kontrol noktaları ile ilgili işlemleri yürütmek (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Merkez Teşkilatı Görev Yönergesi)

SONUÇ

• İdeal sınır yönetiminde, sınırda farklı kurumlar tarafından yapılan ayrı ayrı işlemler tek bir kuruma bırakılmakta ve kaynak israfı engellenmektedir.

• Türkiye ise mevcut sınır yönetimi bakımından bu ideal yapıda bulunmamaktadır. Sınır güvenliğinde yetkinin tek elde toplanmamıştır, parçalı bir yapılanma söz konusudur.

• AB adaylık sürecindeki Türkiye’de toplumunun dış güvenliğinin kamu yönetimi tarafından en iyi şekilde sağlanmasında sınır güvenliği önemli bir yere sahiptir.

• Son dönemde Suriye’de savaş sonrası göçle gelenlerin 112.000 kişiye ulaşması ve bu kişilerin yaşamsal ihtiyaçlarının giderilmesi konusu Türkiye’nin sınır konusunda stratejik davranmasının gerekliliğini gözler önüne sermiştir.

• Türkiye’de Sınır yönetimiyle ilgili gelişmeler bulunmaktadır fakat sınırla yönetiminde rol oynayan kurumların yetkilerini netleştirecek bir çalışma gündemde bulunmamaktadır. İşbirliği alanları net bir şekilde çizilmemiştir.

• Devletlerin dış güvenlik ihtiyacını insan hakları ve demokrasiden ödün vermeden karşılanmasında Bütünleşik Sınır yönetimi anahtar bir role sahiptir. Türkiye’de sınırlarda oluşturulacak asker ve sivil otorite arasındaki işbirliğine dair teknolojik ve teknik bilgi ve zihinsel altyapı yetersizdir.

Türkiye ve İnsan Kaçakçılığı Rakamları• Yakalanan yasadışı göçmen 44.415

• Yasadışı göçmenleri %88’i erkek

• Ortalama yaşı 26

• Göçmenlerin yüzde 74’ü para için ülkesini bırakıyor

• Türkiye’de 148 kaçakçı yakalandı

• Türkiye göçmenlere 28 milyon lira harcadı

• En çok Myanmar, Filistin, Afganistan, Eritre ve Pakistan uyruklu

• Suriye uyruklu sayısı %80 arttı

• Göçmen tarifesi 3500-7000 dolar

• Göçmenleri %47’si Yunanistan’a gitmek istiyor

• En çok göçmen Edirne’de yakalanıyor

• İnsan ticareti mağduru %41 arttı

• En yoğun çıkış Aydın, İzmir , Ağrı, Balıkesir

• En fazla kullanılan yöntem tekne ve kamyon

• Type of Population Origin Total Of whom assisted

Türkiye Toplamı: 35,810Menşei Ülke Toplam Kadın (%) 18 yaş altı (%)

Mülteci Irak 7100 43 33

İran 3000 43 22

Afganistan 2700 45 45

Somali 1100 48 38

Diğerleri 600 39 30

Sığınmacılar Irak 3700 43 36

İran 2600 42 19

Afganistan 2400 43 48

Somali 600 48 42

Kırgızistan 310 45 44

Özbekistan 600 48 42

Suriye 210 36 34

Filistin 140 36 31

Diğerleri 700 34 24

Suriye (Geçici olarak korunan) 9300

Vatansızlar 800 - -

Çeşitli 310