budownictwo -...
TRANSCRIPT
BUDOWNICTWO
d r i n ż . KATA RZY NA STEFA NIA K ( s t e f a n i a k @ a m u . e d u . p l )
d r h a b . i n ż . J ĘD RZ EJ WIERZ BIC KI , p r o f. UA M ( j w i @ a m u . e d u . p l )
I N S T Y T U T G E O L O G I I , P R A C O WA N I A G E O L O G I I I N Ż Y N I E R S K I E J
U N I W E R S Y T E T I M . A D A M A M I C K I E W I C Z A W P O Z N A N I U h t t p : / / p g i i g . h o m e . a m u . e d u . p l /
Budownictwo, wykład 1
Harmonogram zajęć
Dr inż. K. Stefaniak
1) 2018-10-04
2) 2018-10-11
3) 2018-10-18
4) 2018-10-25
5) 2018-11-08
6) 2018-11-15
7) 2018-11-22
8) 2018-11-29
Prof. dr hab. inż. J. Wierzbicki
Prowadzący zajęcia:
Zakres tematyczny zajęć
Wstęp – zagadnienia ogólne.
Akty prawne i organizacja budownictwa w Polsce - prawo budowlane i wyroby budowlane, normy budowlane, warunki techniczne, pojęcia i definicje, GUNB, zarys procesu budowlanego.
Podstawy materiałoznawstwa – typologia i cechy podstawowych materiałów budowlanych.
Budownictwo ogólne – ustroje budowlane i elementy konstrukcji budowlanych.
Podstawowe prawa dotyczące statyki budowli.
Przegląd współczesnych technologii budowlanych.
Budownictwo, wykład 1
Zasady zaliczenia przedmiotu
15 h wykładów
praca własna
SPRAWDZENIE WIEDZY i UMIEJĘTNOŚCI:
• egzamin
konsultacje
ZDOBYCIE WIEDZY i UMIEJĘTNOŚCI:
Budownictwo, wykład 1
Literatura przedmiotu
Literatura podstawowa• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2017 r. poz. 1332 z późn. zm.).• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2016 r. poz. 15).• Praca zbiorowa pod kier. L. Lichołai: Budownictwo ogólne. T. 3 Elementy budynków, podstawy
projektowania. Arkady, Warszawa 2008• Praca zbiorowa pod kier. Buczkowskiego W.: Budownictwo ogólne. T. 4 Konstrukcje budynków. Arkady,
Warszawa 2009• J. Sieczkowski, T. Nejman: Ustroje budowlane. Politechnika Warszawska, Warszawa 2002• Markiewicz P.: Budownictwo dla architektów. „ARCHI-PLUS”, Kraków 2006• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (z późniejszymi zmianami)
Literatura uzupełniająca• Neufert E.: Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego. Arkady, Warszawa 2007• Popek M., Wapińska B.: Podstawy budownictwa. WSiP, Warszawa 2009• Mirski J. Z., Łącki K.: Budownictwo z technologią. WSiP, Warszawa1998• Sieniawska-Kuras A.: Tradycyjne i nowoczesne materiały budowlane. Wydawnictwo KaBe, Krosno 2011• Pyrak S., Włodarczyk W.: Posadowienie budowli, konstrukcje murowe i drewniane. WSiP, Warszawa
2000• Panas J. (red.). (2003): Nowy poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa.
Budownictwo, wykład 1
OGÓLNE ZAGADNIENIA DOTYCZĄCE BUDOWNICTWA
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: definicja
BUDOWNICTWO – nauka, ale także działalność inwestycyjna,obejmująca teorię i praktykę projektowania, wykonawstwai technicznej rewaloryzacji obiektów budowlanych.
Budownictwo, wykład 1
SYSTEM ORGANIZACYJNY BUDOWNICTWA W POLSCE
NAUKA
• szkolnictwo średnie• szkolnictwo wyższe
ADMINISTRACJA SAMORZĄDYZAWODOWE
Główny Urząd Nadzoru Budowlanego
Administracja architektoniczno
- budowlana
Nadzór budowlany
• Wojewoda• Starosta
• WINB• PINB
• Polska Izba Inżynierów Budownictwa
• Okręgowe IIB• Izba Architektów
Rzeczypospolitej Polskiej• Okręgowe IARP• …
ORGANIZACJE I STOWA-RZYSZENIA BRANŻOWE
• PZITB, PKG,…
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: miejsce w społeczeństwie
Budownictwo, wykład 1
SYSTEM ORGANIZACYJNY BUDOWNICTWA W POLSCE
NAUKA
SAMORZĄDYZAWODOWE
ORGANIZACJE I STOWA-RZYSZENIA BRANŻOWE
wiedza teoretyczna+
wiedza praktyczna
• książki• artykuły• konferencje• poradniki• wytyczne• normy
ADMINISTRACJA• ustawy• rozporządzenia (warunki techniczne)• decyzje
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: miejsce w społeczeństwie
Budownictwo, wykład 1
SYSTEM ORGANIZACYJNY BUDOWNICTWA W POLSCE ADMINISTRACJA
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: miejsce w społeczeństwie
• rejestr rzeczoznawców budowlanych• rejestr osób posiadających uprawnienia • rejestr osób ukaranych• rejestr katastrof budowlanych
GUNB (GINB)
AAB
• wojewoda: pozwolenia na budowę dróg krajowych i wojewódzkich, obiektów: hydrotechnicznych, na obszarach kolejowych i zamkniętych, lotnictwa cywilnego
• starosta: wszystkie pozostałe
NB
• WINB: kontrola wykonania prawa budowlanego w zakresie inwestycji podlegającym decyzji wojewody
• PINB: kontrola w pozostałych przypadkach
Budownictwo, wykład 1
BUDOWNICTWO dzielimy w
zależności od:
lokalizacji
przeznaczenia
gabarytów
położenia w stosunku do
poziomu terenu
konstrukcjiokresu użytkowania
materiału
technologii
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
Budownictwo, wykład 1
BUDOWNICTWO
MIEJSKIE
mieszkaniowe
komunalne
PRZEMYSŁOWE KOMUNIKACYJNE ROLNICZE WODNE
morskie
śródlądowe
Budownictwo ziemne
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
BUDOWNICTWO MIEJSKIE:
o budownictwo mieszkaniowe - budynki mieszkalne i usługowe, w tym także handlowe,
biurowe, użytku kulturalnego, szkoły, szpitale;
- jednorodzinne,
- wielorodzinne,
- zbiorowe.
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
BUDOWNICTWO MIEJSKIE:
o budownictwo komunalne - sieci wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, elektryczne,
także budowle tzw. małej architektury jak: zieleńce, ogrodzenia, pomniki, śmietniki;
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
BUDOWNICTWO PRZEMYSŁOWE:
- służące technologii produkcji, jak np. hale dla stanowisk produkcyjnych, silosy,estakady, kominy, chłodnie kominowe, szyby górnicze oraz towarzyszące im:składowiska, magazyny, obiekty administracyjne, socjalne, itd.
- Podgrupy obiektów przemysłu:- wydobywczego,- hutniczego,- cementowego,- włókienniczego,- energetyki.
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
BUDOWNICTWO KOMUNIKACYJNE:
- drogi kołowe i żelazne (koleje) wraz z dworcami, skrzyżowania dróg, mosty, obiekty ich
zaplecza technicznego;
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
BUDOWNICTWO ROLNICZE:
- służy bezpośrednio produkcji rolnej, np. suszarnie: pasz, owoców, tytoniu; chlewy
i obory, stawy rybne, składy płodów rolnych, ale także rolnicze zabudowania mieszkalne;
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(1) Podział budownictwa z uwagi na przeznaczenie budowli i budynków:
BUDOWNICTWO WODNE:
- morskie - falochrony, nabrzeża, mola, latarnie morskie;
- śródlądowe - zapory wodne, jazy, umocnienia brzegów rzek.
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(2) Ze względu na usytuowanie względem powierzchni terenu obiekty budowlanedzieli się na:
• nadziemne - słupy energetyki, maszty anten nadawczych;• naziemne - drogi kołowe, szlaki kolejowe;• podziemne - sieci podziemnego uzbrojenia terenu, szyby, tunele.
(Budynki zalicza się na ogół do grupy obiektów nadziemnych.)
(3) Podział budownictwa z uwzględnieniem gabarytów:
• obiekty wielko-gabarytowe - hale fabryczne, zapory wodne, budowle monumentalne, wieżowce (PKiN), stadiony;
• obiekty średnio-gabarytowe – większość budynków mieszkalnych;
• obiekty małe - pachołki drogowe, rozstawiane co 100 m.
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(4) Ze względu na założoną trwałość obiektów dzieli się je na:
• tymczasowe - elementy zagospodarowania placu budowy, rusztowania, objazdydrogowe;
• stałe - gdy czas trwania nie jest z góry określony; użytkowane są aż do zniszczenianaturalnego, czyli do tzw. śmierci technicznej, lub gdy przestają spełniać aktualnewymagania funkcji (np. zbyt wąski most, mieszkanie bez wyposażeniainstalacyjnego).
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(4) Ze względu na założoną trwałość obiektów dzieli się je na:
• tymczasowe - elementy zagospodarowania placu budowy, rusztowania, objazdydrogowe;
• stałe - gdy czas trwania nie jest z góry określony; użytkowane są aż do zniszczenianaturalnego, czyli do tzw. śmierci technicznej, lub gdy przestają spełniać aktualnewymagania funkcji (np. zbyt wąski most, mieszkanie bez wyposażeniainstalacyjnego).
PN-EN 1990 (2004), tab. 2.1
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(4) Ze względu na założoną trwałość obiektów dzieli się je na:
wg. ubezpieczyciela:
Budownictwo, wykład 1
Ogólne zagadnienia dotyczące budownictwa: systematyka
(5) Ze względu na technologie wykonania:
• metoda tradycyjna (np. murowanie),
• metoda uprzemysłowiona z elementów prefabrykowanych lub w technologii monolitycznej,
• mieszana;
Budownictwo, wykład 1
Akty prawne i organizacja budownictwa: Budownictwo w systemie prawnym RP
BUDOWNICTWO W SYSTEMIE PRAWNYM RP
USTAWA
PRAWO BUDOWLANE
USTAWA
O WYROBACH BUDOWLANYCH
Budownictwo, wykład 1
PRAWO BUDOWLANE
Ostatnia nowelizacja: wrzesień 2018r.
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane
Budownictwo, wykład 1
(1) Przepisy ogólnedefinicje, określenie prawa do zabudowy, podstawowe zasady projektowania, wykonaniai użytkowania, wskazanie przepisów techniczno-budowlanych (np. Warunki techniczne (…))itp.
(2) Samodzielne funkcje w budownictwiejakie wyróżniamy i kto je może sprawować
(3) Prawa i obowiązki uczestników procesu budowlanegokto jest uczestnikiem i jakie ma prawa i obowiązki
(4) Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanychjakie dokumenty są wymagane i w jakim zakresie
(5) Budowa i oddawanie do użytku obiektów budowlanychkiedy następuje rozpoczęcie budowy, jakie czynności i dokumenty są wymagane, legalizacjabudowy, rola nadzoru budowlanego
(6) Utrzymanie obiektów budowlanychobowiązki właściciela lub zarządcy (przeglądy techniczne), rola nadzoru budowlanego
(7) Katastrofa budowlanadefinicja, sposób postępowania,
(8) Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanegosystem organizacji i zakres kompetencji
(9) Przepisy karnekto odpowiada i w jakim zakresie
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
OBIEKT BUDOWLANY
a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,
b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,
c) obiekt małej architektury;
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
przedmiot lub przedmioty działalnościbudowlanej, powstające w wynikuzamierzenia inwestycyjnego dla uzyskaniaokreślonego efektu użytkowego.
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
BUDYNEK - obiekt budowlany, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni zapomocą przegród budowlanych (ścian i stropów), użytkowany na stałe lub czasowo przezczłowieka dla potrzeb: mieszkalnictwa, pracy, hodowli zwierząt, magazynowania itp. mafundament i dach.
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
OBIEKT MAŁEJ ARCHITEKTURY – należy przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności:
a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice,
huśtawki, drabinki, śmietniki;
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
BUDOWLA - każdy obiekt budowlany trwalepołączony z gruntem niebędący budynkiem lubo.m.a., wykonany w celu zaspokojeniaokreślonych potrzeb gospodarczych, kulturalnychlub innych, lecz niewyodrębniający przestrzeniwewnętrznej na stały lub czasowy pobyt istotżywych (np.: lotniska, drogi, mosty, masztyantenowe, instalacje przemysłowe, sieciuzbrojenia terenu, cmentarze).
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
OBIEKT LINIOWY - należy przez to rozumiećobiekt budowlany, którego charakterystycznymparametrem jest długość, w szczególności drogawraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał(…)
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
TYMCZASOWY OBIEKT BUDOWLANY - należyprzez to rozumieć obiekt budowlanyprzeznaczony do czasowego użytkowaniaw okresie krótszym od jego trwałości technicznej,przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lubrozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączonytrwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne,(…), barakowozy, obiekty kontenerowe;
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
ROBOTY BUDOWLANE - należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegającena przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego
BUDOWA - należy przez to rozumiećwykonywanie obiektu budowlanegow określonym miejscu, a także odbudowę,rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego
REMONT - należy przez to rozumiećwykonywanie w istniejącym obiekciebudowlanym robót budowlanych polegającychna odtworzeniu stanu pierwotnego,a niestanowiących bieżącej konserwacji (…)
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
PRZEBUDOWA - należy przez to rozumiećwykonywanie robót budowlanych, w wynikuktórych następuje zmiana parametrówużytkowych lub technicznych istniejącegoobiektu budowlanego, z wyjątkiemcharakterystycznych parametrów, jak: kubatura,powierzchnia zabudowy, wysokość, (…); wprzypadku dróg są dopuszczalne zmianycharakterystycznych parametrów w zakresieniewymagającym zmiany granic pasa drogowego;
TEREN BUDOWY - należy przez to rozumiećprzestrzeń, w której prowadzone są robotybudowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przezurządzenia zaplecza budowy;
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
Definicje podstawowe
PRAWO DO DYSPONOWANIANIERUCHOMOŚCIĄ - należy przez to rozumiećtytuł prawny wynikający z prawa własności,użytkowania wieczystego, zarządu,ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunkuzobowiązaniowego, przewidującego uprawnieniado wykonywania robót budowlanych;
OBSZAR ODDZIAŁYWANIA OBIEKTU - należyprzez to rozumieć teren wyznaczony w otoczeniuobiektu budowlanego na podstawie przepisówodrębnych, wprowadzających związane z tymobiektem ograniczenia w zagospodarowaniu, wtym zabudowy, tego terenu.
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
• Art. 5. Wymagania:
Obiekty budowlane należy projektować i wznosić zapewniając spełnienie podstawowych
wymagań w zakresie:
- bezpieczeństwa konstrukcji,
- bezpieczeństwa pożarowego,
- bezpieczeństwa użytkowania,
- odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
- ochrony przed hałasem i drganiami,
- oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród
- (…)
• Art. 4. Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami.
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
• Art. 7. 1. Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się:• 1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich
usytuowanie, uwzględniające wymagania, o których mowa w art. 5; • 2) warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
• Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie – Art. 12
Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie - działalność związana z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, w szczególności działalność obejmującą:
• projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanychi sprawowanie nadzoru autorskiego;
• kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;• kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz
nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;• wykonywanie nadzoru inwestorskiego;• sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (1 – Pojęcia ogólne)
Budownictwo, wykład 1
• Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie – Art. 12
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (2 – Samodzielne funkcje…)
- Projektowane w danej specjalności- Kierowanie robotami budowlanymi w danej specjalności- Projektowanie i kierowanie robotami budowlanymi w danej specjalności
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1–5,mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenietechniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej „uprawnieniami budowlanymi”, wydaną przez organ samorządu zawodowego.
Budownictwo, wykład 1
• Katastrofa budowlana – Art. 72
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (7 – Katastrofa budowlana)
Katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów.
Nie jest katastrofą budowlaną:• uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany, nadającego się do naprawy
lub wymiany;• uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami;• awaria instalacji.
Budownictwo, wykład 1
• Katastrofa budowlana – Art. 72
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (7 – Katastrofa budowlana)
STAN AWARYJNY
1. uszkodzenia niewielkie, niewidoczne
2. uszkodzenia budzą niepokój
3. uszkodzenia powodują zaburzenia w eksploatacji
4. uszkodzenia naruszają stateczność konstrukcji
5. uszkodzenia prowadzą do zniszczenia konstrukcji
Budownictwo, wykład 1
• Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego
Akty prawne i organizacja budownictwa: Prawo budowlane (8 – Organy…)
Administracja budowlana
• starosta• wojewoda• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
• Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego• Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
Nadzór budowlany
Do podstawowych obowiązków organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego należy:• nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego, m.in.
zgodności zagospodarowania terenu z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska,
• wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą.