briefing template 11 january 2013 - themimu.info doc... · update briefing asia briefing n°142...

28
Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ အသြင္ေျပာင္းကာလ မန္မာ့လႊတ္ေတာ္ ၁။ ၿခံငုံသုံသပ္ျခင္း ၂၀၁၁ တြင္ ယခင္တစ္ႏွစ္က ေ႐ြးေကာက္ပြ မားအေပၚအေျခခံ၍ ေခၚယူစည္းေ၀းဖြ ႕စည္းခ့ေသာ မန္မာလႊတ္ေတာ္သည္ ေမွာ္လင့္ထားသည္ထက္ပိုမို၍ သက္၀င္လႈပ္႐ွားစြာ၊ ၾသဇာႀကီးစြာ ထြက္ေပၚလာခ့ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏွင္အထက္လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလုံးသည္ ေခတ္မမွီေတာ့ေသာ ဥပေဒကိျပျပင္ေျပာင္းလရန္ လိုအပ္သည့္အေလာက္ ဥပေဒျပ႒ာန္းျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံ၏ အသြင္ေျပာင္း လုပ္ငန္း စဥ္ကို ေမာင္းႏွင္ရာတြင္ အဓိကက႑မွ ပါ၀င္လက္႐ွိၿပီး၊ အုပ္ခပ္ေရးအာဏာအေပၚ အမွန္ တကယ္ စစ္ေဆးသူအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ေနသည္။ သို႔ရာတြင္ လႊတ္ေတာ္ကို ျဖတ္သန္းေနေသာ ဥပေဒၾကမ္းအခိ႕ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင္ဥပေဒျပေရးႏွင္အုပ္ခပ္ေရးအာဏာပိုင္ ႏွစ္ရပ္စလုံးသည္ မီဒီယာအေပၚ၊ အရပ္အဖြ႕အစည္းမားအေပၚ၊ ဆႏၵထုတ္ ေဖာ္ခြင့္အေပၚ အာဏာ႐ွင္ဆန္ဆန္ထိန္းခပ္မႈကိစြန္႔လႊတ္ရန္ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဟူေသာ စိုးရိမ္စရာမား ထြက္ေပၚလာသည္။ ပိုမိုကယ္ျပန္႔စြာ ဆိုရလွင္ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အစုအဖြ႕ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း၏ က႑ႏွင့္လႊတ္ေတာ္အေပၚ သက္ေရာက္မႈတို႔မွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနသည္။ တစ္ဦးခင္းႏွင္အဖြ ႕အစည္းလိုက္ ဆိုး၀ါးေသာ စြမ္းေဆာင္ရည္အကန္႔အသတ္မားႏွင့္ မ႐ွင္းမလင္း လုပ္ထုံးလုပ္နည္းတို႔သည္ ထိေရာက္ေသာ၊ တာသြားေသာ ဥပေဒျပမႈအေပၚ ဘရိတ္သဖြယ္ တားဆီးလက္႐ွိသည္။ လာေလာဆယ္တြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ ဥပေဒျပအစီအစဥ္မားစြာ တိုးတက္ျဖစ္ေပၚလက္ ႐ွိသည္။ စဥ္းစားသုံးသပ္ေနဆ အဆင့္ျဖစ္ေသာ အဖြ ႕အစည္းသင္းပင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒၾကမ္းသည္ လူမႈအဖြ႕အစည္း မားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြ႕အစည္းမား (NGOs) မား၏ မွတ္ပုံတင္ျခင္း၊ လုပ္ကိုင္ျခင္းတို႔အတြက္ ဖရိမ္ပုံစံကို သတ္မွတ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။ ကနဦး ဥပေဒၾကမ္းသည္ လြန္စြာတင္းၾကပ္လြန္းၿပီး၊ ႏိုင္ငံတကာအေကာင္းဆုံးကင့္ထုံးျဖစ္ရန္ မားစြာ အလွမ္းေ၀းသည္ဟု ျပည္တြင္းအဖြ႕အစည္းမားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာကၽြမ္းကင္သူမား၏ ယူဆျခင္း ခံရသည္။ တစ္ခိန္တည္းတြင္ အဆိုပါျပည္တြင္းအဖြ႕အစည္းမားႏွင့္ တိုင္ပင္ရန္၊ ကၽြမ္းကင္သူ တို႔၏ အႀကံဥာဏ္ကိုနားေထာင္ရန္၊ လႊတ္ေတာ္က လိုလိုလားလား႐ွိခ့သည္။ ေနာက္ပိတ္ဆုံး ဥပေဒၾကမ္းမွာမူ တင္းၾကပ္မႈမားေလာ့သြားၿပီး၊ အရပ္ဖက္အဖ႕အစည္း၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈ အမားစုကိဖ႐ွင္းေပးထားသည္။

Upload: others

Post on 13-Sep-2019

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Update Briefing Asia Briefing N°142

Yangon/Brussels, 13 December 2013

ရာဘာတဆပတးမဟတေသာ အသြငေျပာငးကာလ ျမနမာလႊတေတာ

၁။ ၿခငသသပျခငး

၂၀၁၁ တြင ယခငတစႏစက ေ႐ြးေကာကပြမားအေပၚအေျခခ၍ ေခၚယစညးေ၀းဖြ႕စညးခေသာ ျမနမာလႊတေတာသည ေမာလငထားသညထကပမ၍ သက၀ငလႈပ႐ားစြာ၊ ၾသဇာႀကးစြာ ထြကေပၚလာခ သည။ ျမနမာႏငင၏ ေအာကလႊတေတာႏင အထကလႊတေတာႏစရပစလးသည ေခတမမေတာေသာ ဥပေဒက ျပျပငေျပာငးလရန လအပသညအေလာက ဥပေဒျပ႒ာနးျခငး၊ ျပငဆငျခငးအားျဖင ႏငင၏ အသြငေျပာငး လပငနး စဥက ေမာငးႏငရာတြင အဓကက႑မ ပါ၀ငလက႐ၿပး၊ အပခပေရးအာဏာအေပၚ အမန တကယ စစေဆးသအျဖစ ေဆာင႐ြကေနသည။

သ႔ရာတြင လႊတေတာက ျဖတသနးေနေသာ ဥပေဒၾကမးအခ႕က ၾကညျခငးအားျဖင ဥပေဒျပေရးႏင အပခပေရးအာဏာပင ႏစရပစလးသည မဒယာအေပၚ၊ အရပအဖြ႕အစညးမားအေပၚ၊ ဆႏၵထတ ေဖာခြငအေပၚ အာဏာ႐ငဆနဆနထနးခပမႈက စြန႔လႊတရန အဆငသငမျဖစေသးဟေသာ စးရမစရာမား ထြကေပၚလာသည။ ပမကယျပန႔စြာ ဆရလင တပမေတာကယစားလယအစအဖြ႕ ၂၅ ရာခငႏႈနး၏ က႑ႏငလႊတေတာအေပၚ သကေရာကမႈတ႔မာ ေမးခြနးထတစရာ ျဖစေနသည။ တစဥးခငးႏင အဖြ႕အစညးလက ဆး၀ါးေသာ စြမးေဆာငရညအကန႔အသတမားႏင မ႐ငးမလငး လပထးလပနညးတ႔သည ထေရာကေသာ၊ တာသြားေသာ ဥပေဒျပမႈအေပၚ ဘရတသဖြယ တားဆးလက႐သည။

ေလာေလာဆယတြင အျငငးပြားဖြယ ဥပေဒျပအစအစဥမားစြာ တးတကျဖစေပၚလက ႐သည။ စဥးစားသးသပေနဆ အဆငျဖစေသာ အဖြ႕အစညးသငးပငးဆငရာ ဥပေဒၾကမးသည လမႈအဖြ႕အစညး မားႏင ႏငငတကာအစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမား (NGOs) မား၏ မတပတငျခငး၊ လပကငျခငးတ႔အတြက ဖရမပစက သတမတေပးမညျဖစသည။ ကနဥး ဥပေဒၾကမးသည လြနစြာတငးၾကပလြနးၿပး၊ ႏငငတကာအေကာငးဆးကငထးျဖစရန မားစြာ အလမးေ၀းသညဟ ျပညတြငးအဖြ႕အစညးမားႏင ႏငငတကာကၽြမးကငသမား၏ ယဆျခငး ခရသည။ တစခနတညးတြင အဆပါျပညတြငးအဖြ႕အစညးမားႏင တငပငရန၊ ကၽြမးကငသ တ႔၏ အႀကဥာဏကနားေထာငရန၊ လႊတေတာက လလလားလား႐ခသည။ ေနာကပတဆး ဥပေဒၾကမးမာမ တငးၾကပမႈမားေလာသြားၿပး၊ အရပဖကအဖြ႕အစညး၏ စးရမပပနမႈ အမားစက ေျဖ႐ငးေပးထားသည။

Page 2: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 2

၂၀၁၁ ခႏစက ထတျပနေသာ ၿငမးခမးစြာ စေ၀းခြငဆငရာ ဥပေဒသည ခြငျပခက မရဘ ဆႏၵျပ သမားအေပၚ ျပစဒဏသတမတမႈမားေၾကာင ၀ငး၀နးျပစတငေ၀ဖနျခငးခရသည။ တကၾကြလႈပ႐ားသမားစြာမာ တရားစြဆျခငးခၾကရၿပး၊ ယငးဥပေဒေၾကာင အေရအတြက ဒါဇငခ၍ ေထာငဒဏကခေနၾကရေသာေၾကာင ျမနမာလြတလပခြငအသစ၏ တကယအေန အထားအစစႏင ပတသက၍ သသယေမးခြနးမား ထြကေပၚလာေစသည။ ယငးကသ႔ ျပစဒဏခမတမႈသည ႏစကနတြင ႏငငေရးအကဥးသား ႐ေတာမညမဟတဟေသာ သမၼတ၏ကတစကားႏင မကကညေၾကာငး အႀကးတနးလႊတေတာအမတမားက ၀နခၾကသည။ ျပနာ႐ေသာ ဥပေဒစညးမဥးမားက ျပငဆငရနအဆျပခကက လကခခၾကသည။

ဆး၀ါးျပငးထနလြနးေသာ တားျမစခကအေဟာငးမားက အစားထးမည မဒယာ ဥပေဒသစကလညး ေဆြးေႏြးျငငးခေနၾကသည။ အသစေရးဆြေသာ ဥပေဒၾကမးတြင ထတေ၀ ခြငလငစင ထတေပး ျခငးႏင ႐တသမးျခငး အာဏာ၊ ကယကယျပန႔ျပန႔အဓပၸါယထြကေသာ ကန႔သတခကမားအပါအ၀င ျပနာ႐ေသာ စညးကမးခကမား ထပမပါ၀ငလာသည။ စာနယဇငးေကာငစအပါအ၀င မဒယာနယပယ ကယစားလယမားႏင တငပငၫႏႈငးမႈမား႐ ေသာလညး ၎တ႔၏ စးရမပပနမႈမားက မညသည အတငးအတာအထ ထညသြငးစဥးစား ေပးမညက ယခတင မသကြေသးေပ။ ပေရာဖက႐ငနယႏင ကင၀တဆငရာစႏႈနးမားက စာနယဇငးသမားအမားစက ေကာငးစြာနားမလညေသးေသာ အခနမးတြင အထနး အကြပမ မဒယာက႑ ျဖစေပၚလာမညကစၥက ရတကမေအးေၾကာငး အစးရက ထတေဖာေျပာဆ ထားသည။

ေလာေလာဆယေပၚထြကလာသညမာ ျပစခကအနာအဆာမား႐ေသာ ဥပေဒျပ လပငနးစဥပရပ ျဖစေသာလညး သကဆငသ Stakeholders မားႏငတငပငရန၊ ကၽြမးကငသတ႔၏အႀကဥာဏမားက အသးျပရန လလလားလား ႐ေၾကာငး ေယဘယအားျဖင ေတြ႕ရသည။ တခါးဖြငမႈမားလြနးျခငး၊ ျမနလြနးျခငးတ႔ႏငပတသက၍ စးရမပပနမႈအခ႕ႏင အာဏာ႐ငဆနဆန အလအေလာက တန႔ျပနမႈစ႐ကမား မပကျပယေသးေသာလညး တငပငၫႏႈငးရန လသ႐ငၾကားေတာငးဆမႈမား၊ ႏငငတကာစႏႈနးမလေသာ ဆႏၵမားကသ႔ ေသာ အျခားထညသြငးစဥးစားမႈမားေၾကာင ယခအခါ ေျပာငးလေပာေျပာငးလာေနၿပျဖစ သည။ မဒယာဥပေဒ၏ပသ႑ာနႏင ၿငမးခမးစြာ စေ၀းခြငဥပေဒအေပၚ ျပငဆငခကမားထတျပန မလားဆသညကစၥမာ ပြငလငးမႈအသစလား (သ႔မဟတ) အာဏာျပမည စ႐ကေဟာငးလား ဆသညက ေနာကထပ တတကက စစေဆးမႈ ျဖစလာပါလမမည။

အေျခခဥပေဒအရ တပမေတာအတြက လႊတေတာကယစားလယေနရာ ၂၅ ရာခငႏႈနး ေပးထားျခငးသည စးရမပပနမႈမားစြာ ျဖစေစေသာ အေၾကာငးရငးတစချဖစသည။ လႊတေတာ တြင စစတပအတြက ေနရာေပးျခငးသည အေျခခဒမကေရစ စႏႈနးမားႏင မကကညေသာလညး တပမေတာအစအဖြ႕သည ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥက ေယဘယအားျဖင ေထာကခသည က႑က ရယထားသည။ တပမေတာသား ကယစားလယအစအဖြ႕သည တစခါတစရတြင အစးရႏင သမၼတက ေထာကခသည ဘကမ မေပးကာ၊ ယခငတပမေတာအစးရေဟာငး ထေထာငထားေသာ အမားစ ျပညခငၿဖးပါတ USDP က ကန႔လန႔တကမႈေၾကာင အျခားလႊတေတာကယစားလယမားႏင တငးမာမႈအခ႕ ႐ခသည။

ၿခင၍ဆရလင ႏစေပါငးငါးဆယအတြငး ျမနမာႏငငတြင ပထမဥးဆး လြတလပေသာလႊတေတာ ျဖစသညအေလာက အငစတကး႐ငးပငးဆငရာ အားနညးျခငးႏင လႊတေတာကယစားလယမား၏ အေတြ႕အႀကမ႐ျခငးတ႔ေၾကာင ဥပေဒျပရာတြင အကန႔အသတမား ႐ေနသည။ လႊတေတာကယစား လယမားသည ဒမကေရစ လပထးလပနညးတြင ဗဟသတအနညးငယသာ႐ၿပး၊ အငစတကး႐ငးဆငရာ ပပးမႈမာလညး

Page 3: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 3

အလြနနညးပါးသည။ ႐းခနးမား (သ႔မဟတ) ၀နထမးမားမ႐ျခငး၊ မ၀ါဒႏငသေတသန အကအညမ႐ျခငးတ႔အျပင ကစၥရပမားက ေလလာသးသပအစရငခတငျပရန အဖြ႕တြငး ကၽြမးကငပညာ႐ငမ႐ေသာ ေကာမတမားသာ ႐ျခငးတ႔ေၾကာင ထေရာက၍တာသြားေသာ ဥပေဒျပလပငနးစဥမာ ျဖစႏငေျခ မ႐ေပ။ ယငးကသ႔ အေျခအေနမးတြင ဥပေဒျပအစအစဥမား ျပညႏကေနျခငးေၾကာင ဤမအထ ေျမာကေအာငျမငေနသညက ခးကးေလာကေပသည။ သ႔ရာတြင အသြငကးေျပာငးမႈျဖစစဥ ေ႐႕ဆကသြားေနသညႏငအမ အစးရ၏ ျပစတငေ၀ဖန စရာ အခကအလကသညလညး လထ၏ေမာလငခကမားက လကမရနအတြက ေနာကထပ ရငးႏးျမႈပႏမႈမား လအပေနေပသည။

၂။ ဥပေဒျပစနစ

(က) ေနာကခသမငး

၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒသည ဥပေဒျပစနစအတြက အေျခခအတျမစက ျဖညဆညး ေပးသည။1 ၂၀၁၀ ႏ၀ငဘာလ ေ႐ြးေကာကပြမားအၿပးတြင လႊတေတာႏစရပစလးက ၂၀၁၁ ဇနန၀ါရ ၃၁ တြင ေခၚယစညးေ၀းခၿပး၊ ထေန႔တြငပင အေျခခဥပေဒအာဏာ စတင သကေရာက သည။2 ၎လႊတေတာ အစညးအေ၀းၿပးဆးေသာ မတလ ၃၀ တြင တပမေတာအစးရထမ သမၼတဥးသနးစနထသ႔ တရား၀င အာဏာလႊေျပာငးေပးခသည။3 ထအခနမစ၍ လႊတေတာ ႏစရပစလးသည ေခတခဏရပနားသညကာလမ လြ၍ တစခနလးလလ စညးေ၀းကငးပ ခၾကသည။

ယခအႀကမသည ၁၉၄၈-၁၉၆၂ ဒမကေရစအပခပေရးကာလေနာကပငး ပထမဆး လႈပ႐ား သက၀ငေသာ လႊတေတာျဖစသည။ ထကာလအတြငး ႏငငေရးတကခကမႈမားႏင ႏငငအႏ႕ သပနထ မႈမား ႐ခေသာလညး ၁၉၄၇ အေျခခဥပေဒအတငး ပါတစေ႐ြးေကာကပြမား ပမနကငးပကာ လႊတေတာ ႏစရပစလး ႐ခသည။4 ၁၉၆၂ အာဏာသမးမႈအၿပးတြင ဗလခပႀကးေန၀ငးက အေျခခဥပေဒက ဖကသမးကာ ဥပေဒျပေရး၊ အပခပေရး၊ တရား စရငေရး အာဏာသးရပစလးက အျပညအ၀ခပကငလကသည။ ၁၉၇၄ တြင အႀကး၀င အာဏာသကေရာကခေသာ အေျခခဥပေဒသည တစပါတစနစ ဆ႐ယလစႏငငက ထေထာင ခၿပး၊ ေပၚေပါကလာေသာ လႊတေတာတစရပက ႏငငအႀကးအကအျဖစ ဆကလကတာ၀နယသ ဥးေန၀ငး၏ မ၀ါဒမားအတြက ရာဘာတဆပတးအျဖစ ေဆာင႐ြကခသည။ ၁၉၈၈ မ ၂၀၁၁ အၾကား စစအပခပေရးကာလတြငမ မညသညလႊတေတာမ မ႐ေတာဘ၊ တပမေတာအစးရ

1 For analysis of the 2008 constitution, see Crisis Group Asia Report N°174, Myanmar: Towards

the Elections, 20 August 2009. 2 For previous Crisis Group reporting on Myanmar since the present government took power, see

Asia Briefings N°140, A Tentative Peace in Myanmar’s Kachin Conflict, 12 June 2013; N°136, Re-

form in Myanmar: One Year On, 11 April 2012; and N°127, Myanmar: Major Reform Underway,

22 September 2011; also Asia Reports N°251, The Dark Side of Transition: Violence Against Mus-

lims in Myanmar, 1 October 2013; N°238, Myanmar: Storm Clouds on the Horizon, 12 November

2012; N°231, Myanmar: The Politics of Economic Reform, 27 July 2012; and N°214, Myanmar:

A New Peace Initiative, 30 November 2011. 3 The upper and lower houses ended their first sessions on 23 March, with the joint Union Assem-

bly concluding a week later. 4 After a 1958 coup, the legislature was abolished for eighteen months, until elections in 1960 re-

turned power to civilian hands.

Page 4: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 4

လကထသ႔ အာဏာအားလး ကေရာကသြားၿပး၊ မညသညအေျခခဥပေဒမ အာဏာ သကေရာကျခငး မ႐ေတာေပ။ ၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာကပြ၏ ရလဒမားကလညး လး၀အေကာင အထညမေဖာေတာေပ။

(ခ) ဖြ႕စညးတညေဆာကပ

လႊတေတာႏစရပပါ၀ငေသာ ျပညေတာစလႊတေတာ Union Assembly က ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒက ျပ႒ာနးေပးထားသည။ ကယစားလယေနရာ ၄၄၀ ေအာကလႊတေတာ (ျပညသ႔လႊတေတာ)5ႏင ကယစားလယေနရာ ၂၂၄ အထကလႊတေတာ (အမးသားလႊတေတာ) တ႔ျဖင ျပညေထာငစလႊတေတာက ဖြ႕စညးထားျခငးျဖစသည။ လႊတေတာႏစရပစလးမ ကယစားလယေနရာ ေလးပသးပက ေ႐ြးေကာကပြျဖင တငေျမာကၿပး၊ ကနေနရာမားက ကာကြယေရးဥးစးခပက ခန႔အပေသာ တပမေတာအရာ႐မား အတြက သးသန႔ဖယထားသည။ ထ႔အျပင ျမနမာႏငင၏ တငးေဒသႀကးႏင ျပညနယ ၁၄ ခစလးတြင လညး ေဒသႏရလႊတေတာ အသးသး ႐ၾကသည။6

အေျခခဥပေဒက ႏငငေတာအဆငအာဏာမားက တတကက ခြျခားသတမတထား ျခငးေၾကာင တစဥးခငးအေနျဖင ဥပေဒျပေရးႏင အပခပေရးရာထးေနရာမားက ၿပငတ ထနးခပျခငး မျပႏငေတာေပ။7 သမၼတ၊ ဒသမၼတ၊ ၀နႀကး၊ ဒ၀နႀကးႏင အျခားအပခပေရးရာထး ခန႔အပခရသမားသည လႊတေတာကယစားလယအျဖစမ ႏႈတထြကရမညျဖစၿပး၊ လစလပ ေနရာမားက ေနာကထပၾကားျဖတေ႐ြးေကာကပြ ျဖင ျဖညတငးရသည။8 လႊတေတာတစရပစက လႊတေတာဥက႒ႏင ဒတယဥက႒တ႔က ဥးေဆာငၾက သည။ လက႐ငါးႏစသကတမးအတြက ေအာကလႊတေတာဥက႒မာ ဥးေ႐ႊမနး (တပမေတာအစးရ၏ နပါတသးအဆင အဖြ႕၀င ဗလခပႀကးေဟာငး)ျဖစၿပး၊ အထကလႊတေတာဥက႒မာ ဥးခငေအာငျမင (ယဥေကးမႈ၀နႀကး ေဟာငး) ျဖစသည။ အေျခခဥပေဒအရ ပထမလေပါငး ၃၀ အတြက ျပညေထာငစ လႊတေတာဥက႒အျဖစ ဥးခငေအာငျမငမ တာ၀နယခၿပး၊ ၂၀၁၃ ဇလငလကနတြင ကနလေပါငး ၃၀ အတြက ဥးေ႐ႊမနးက ေျပာငးလတာ၀နယသည။

လႊတေတာ၏ လပငနးေဆာငတာမားက ေ႐ြးေကာကပြမတငမ ၂၀၁၀ တြင တပမေတာအစးရက ေ႐းဥးစြာ ထတျပနေၾကညာထားေသာ ဥပေဒမား၊ စညးမဥးမားျဖင စမခန႔ခြခၿပး၊ ၂၀၁၁ ေနာကပငးတြင ျပငဆငျခငး၊ အစားထးျခငး ျပလပခသည။9 ယငးျပငဆငမႈမားသည အေျခခဥပေဒက ဖြငဆသတမတသည အေျခခအခကမားက ေျပာငးလျခငးမျပေပ။ လႊတေတာလပငနးလညပတမႈႏင ကယစားလယမား၊ ပါတမားအၾကား အခနႏငရငးျမစခြေ၀မႈတ႔က ကငတြယရနအတြက ယငးစညးကမးမားက အေတြ႔အႀကျဖင ႏႈငးယဥးေရးဆြကာ ေနာကထပအစအဆး ျပငဆငရန လအပေနသည။ မခြရနလအပေသာ

5 These constituencies are based on township boundaries, which can result in very different popula-

tions and, therefore, unequal representation. 6 The constitution designates the senior military commander, not the head of state, as commander-

in-chief. The local legislatures will not be discussed in this report. 7 Regional assembly members, however, can also be ministers in their region/state government. 8 By-elections are not automatically triggered by a vacancy. The Election Commission decides to

hold them from time to time. Polls are then conducted for all vacant seats. 9 Each chamber has a procedural law (eg, the 2012 Pyithu Hluttaw Law that repealed and replaced

a same-name 2010 law) and an election law (eg, the 2010 Pyithu Hluttaw Election Law, amended in

2011), as well as rules (sometimes called “by-laws”) associated with each of these laws (eg, the 2013

Pyithu Hluttaw Rules).

Page 5: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 5

ကစၥမား အတြက လႊတေတာဥက႒၏ ေ႐ြးခယမႈျဖင နညးလမးသးမး သတမတႏငသည။ (i) အလကထေရာနစ လ႕၀ကမစနစ (ii) စကလ႕၀ကမစနစ(အလကထေရာနစစနစအတြက အရနဟယဆႏင) (iii) မတတပ ရပမေပးျခငးစနစ တ႔ျဖစသည။10

(ဂ) ေကာမတမား

လႊတေတာတစရပစတြင သးျခားေကာမတ ေလးခစ ဖြ႕စညးထားၿပး အထးေကာမတ မားႏင ေကာမ႐ငမားလညး ပါ၀ငသည။11 ေကာမတက လႊတေတာကယစားလယမားျဖငသာ ဖြ႕စညးရၿပး၊ ေကာမ႐ငအဖြ႕၀ငတစဥးသည အျခားေကာမ႐ငတြငလညး ပါ၀ငႏငသည။ အဖြ႕၀င (၁၅)ဥး အမားဆးပါ၀ငေသာ သးျခားေကာမတမားသည ၎တ႔ႏငဆငေသာ လႊတေတာ ဥက႒ထ အစရငခၾကရသည။ ေကာမတမားမာ ေအာကပါအတငး ျဖစသည။

ဥပေဒၾကမးေကာမတ။ ။ ယငးေကာမတသည ဥပေဒၾကမးအားလး အမးသားအဆင ဥးစားေပးမ၀ါဒမားႏင တစသားတညးကရ႕လား၊ ႏငငႏငလထ၏အကးစးပြားက ေဖာေဆာငရ႕လား၊ အမးသားလၿခေရး က အႏရာယေပးႏငသလား၊ လကေတြ႔အျဖစမနမားႏင ကကညရ႕လား၊ လကေတြ႕ေကာ အေကာင အထညေဖာႏငရ႕လား စသညျဖင အေျခခဥပေဒ၊ တညဆဥပေဒမား၊ ျမနမာႏငင လကနာရမည ႏငငတကာတာ၀နမားႏင ကကညမႈက ဆးျဖတ ဖ႔စစေဆးရန ၀တရား႐သည။12 ႀကးမားေလးလေသာ လပငနးတာ၀နႏင အထးသးသန႔ လပထးလပနညးမားေၾကာင ယငးေကာမတက ဥပေဒျပလပငနးစဥ၏ တစဆ႔ေနေသာ လမးကဥး (bottleneck) ဟ ေစာငၾကညေလလာသမားစြာက ေခၚေ၀ၚၾကၿပး၊ ႏငငတကာ ကငထးအတငးေရးဆြရေသာ လပငနးနညးလမးမားတြင ၫႏႈငးျပငဆငမႈမားျဖင တစစတ တစပငး ေျဖ႐ငးရဖြယ႐ေသာ အေနအထား ႐သည။13

ျပညသ႔ေငြစာရငးေကာမတ။ ။ ၎ေကာမတသည အစးရအသးစရတႏင စာရငးစစခပ အစရငခစာ တ႔အား ခြငျပေသာလပငနးအတြက အသးစရတမား သးစြေၾကာငး၊ ထေရာကစြာ အသးျပေၾကာငး ေသခာေစရန သြားေရာကၾကည႐ႈျခငး၊ စစမးျခငးတ႔အပါအ၀င စစေဆးျခငး၊ ႏငငပငလပငနးမား၏ လပ ေဆာငမႈမားက စစေဆးျခငး၊ အစးရအခြနေငြမားက စစေဆးျခငး စသညတ႔အတြက တာ၀န႐သည။14

လႊတေတာအခြငအေရးေကာမတ။ ။ ယငးေကာမတသည လႊတေတာ၊ ေကာမတ၊ ကယစားလယ တ႔၏ အခြငအေရး ခးေဖာကေၾကာငး စြပစြမႈမားက စဥးစားသးသပျခငး၊ ခးေဖာကမႈျဖစပြါးချခငး ဟတ/ မဟတ ဆးျဖတျခငး၊ လႊတေတာသ႔ အေရးယေဆာင႐ြကရန အႀကျပျခငးတ႔အတြက တာ၀န႐သည။ ထ႔အျပင လႊတေတာကယစားလယတ႔၏ အခက

10 2013 Pyithu Hluttaw Rules (6 February 2013), Rule 19(p) and appendices (c) and (d), and corre-

sponding provisions of the rules for the other chambers. Matters requiring a vote are the appoint-

ments of speakers and deputies, their removal from office and resolutions concerning proposals

and bills submitted to it. 11 These four standing committees are designated in the constitution and procedural laws and exist

for the full legislative term; ad hoc committees are formed for a limited time. 12 Section 59, 2013 Pyithu Hluttaw Rules; corresponding section, Amyotha Hluttaw Rules. 13 Crisis Group interview, Myanmar-based international electoral expert, Yangon, December 2013. 14 Sections 68-70, 2013 Pyithu Hluttaw Rules; corresponding sections, Amyotha Hluttaw Rules.

Page 6: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 6

အလကမား၊ ႏႈတထြကမႈမား၊ ကင၀တႏင စညးမဥးခး ေဖာကမႈမား၊ သတမတအရညအခငး မျပညမႈမားက စစမးစစေဆးရန တာ၀နယရသည။15

အစးရ၏ အာမခခကမား၊ ကတက၀တမား ေစာငၾကညေရးေကာမတ ။ ။ ၎ေကာမတသည အစးရ ႏငထပပငးအပခပေရးအဖြ႕အစညးမား ေပးထားၾကသညကတက၀တမား အခနကက အေကာငအထညေဖာမႈ အတငးအတာက သြားေရာကၾကည႐ႈျခငး၊ စစေဆးျခငးတ႔မ တဆင ဆးျဖတေပးသည။16

ေအာကလႊတေတာႏင အထကလႊတေတာမ ေကာမတမား၊ ပးတြေကာမတမား အပါအ၀င အထးေကာမတမားႏင ေကာမ႐ငမား အေရအတြက ၄၀ ေကာ႐သည။ ၎ေကာမတမား၊ ေကာမ႐ငမားသည လ႕အခြငအေရး၊ ၿငမးခမးမႈေဖာေဆာငေရး၊ ျပျပငေျပာငးလေရး၊ ေခတမတးတကေရးႏင ဥပေဒေရးရာ မားစေသာ ကယကယျပန႔ျပန႔ ဆကစပေနေသာ နယပယမားအပါအ၀င ကနးမာေရး၊ပညာေရး၊ ေငြေၾကး မ၀ါဒႏင ႏငငတကာဆကဆေရးကသ႔ေသာ အထးသးသန႔က႑မားကပါ ေဆာင႐ြကၾကသည။ ဥပေဒ မၾကမးမားက ဥပေဒၾကမး ေကာမတအျပင ဆကစပေနေသာ အထးေကာမတကလညး မားေသာအား ျဖင ပါ၀ငေဆြးေႏြးသည။ အထးသျဖင သထားရမည ေကာမတမားမာ-

ဥပေဒေရးရာႏင အထးကစၥရပမား ေလလာဆနးစစသးသပေရးေကာမ႐င (ျပညသ႕လႊတေတာ) ၾသဇာေညာငးေသာ ၎အဖြ႕သည ၂၀၁၁ ႏ၀ငဘာတြင ဖြ႕စညးခေသာ ပထမဆး ေကာမ႐င ျဖစသည။ ေကာမ႐ငက ျပညသ႕လႊတေတာ ဒတယဥက႒က ဥက႒အျဖစ ေဆာင႐ြကၿပး၊ အဖြ႕၀င ၅၄ဥးအနက ေရြးေကာကခကယစားလယ ၁၈ဥး (အတကအခ ပါတမားမ ၄ဥးပါ၀င)၊ တပမေတာသား အစအဖြ႕မ ကယစားလယ ၃ဥးတ႔ ပါ၀ငၿပး၊ ကနအဖြ႕၀င မားမာ ဥပေဒပငး၊ စးပြားေရးပငး၊ အျခားပေရာဖက႐ငနယပငးဆငရာမား အပါအ၀င ျပငပ ပညာ႐ငမားျဖစသည။ ေကာမ႐ငသည ျပငဆငသင၊ ဖကသမး သင၊ အစားထးသငေသာ ဥပေဒမားက အႀကျပရန တာ၀နခေပးရသညအျပင၊ ျပညသ႕လႊတေတာဥက႒ အတြက think tank သေဘာမးလညး ေဆာင႐ြကသည။17

တရားဥပေဒစးမးေရးႏင တညၿငမေအးခမးေရးေကာမတ (ျပညသ႕လႊတေတာ) ။ ။ ၂၀၁၂ ၾသဂတလတြင ဖြ႕စညးၿပး၊ အမးသားဒမကေရစအဖြ႕ခပ NLD ပါတေခါငးေဆာင ေဒၚေအာငဆနးစၾကညက ဥက႒ အျဖစ ေဆာင႐ြကကာ ႏငငေရးပါတေပါငးစမ အဖြ႕၀ငမား ပါ၀ငဖြ႕စညးထားသည။ ေကာမတသည ၎၏ ဆငရာတာ၀နအျပင အတကအခ ပါတေခါငးေဆာငအား လႊတေတာသ႔ ေ႐ြးေကာကတငေျမာကခရၿပး အခနတအတြငးမာပင တရား၀ငလႊတေတာဆငရာ ေနရာေပးမႈေၾကာင အေရးပါမႈ႐သည။ လႊတေတာ ေကာမတ အမားစက ျပညခငၿဖးပါတ အႀကးတနးအဖြ႕၀ငမားက ဥက႒အျဖစ ေဆာင႐ြကေလ႐ေသာ ေၾကာငျဖစသည။

အေျခခဥပေဒေလလာသးသပေရးေကာမတ (ပးတြ) ။ ။ ၂၀၁၃ ဇလငလတြင ေကာမတက ဖြ႕စညးၿပး၊ ျပညသ႕လႊတေတာ ဒတယဥက႒က ဥက႒အျဖစ ေဆာင႐ြကကာ အဖြ႕၀င ၁၀၉

15 Sections 85, 87, 2013 Pyithu Hluttaw Rules; corresponding sections, Amyotha Hluttaw Rules. 16 Sections 96, 98, 2013 Pyithu Hluttaw Rules;corresponding sections, Amyotha Hluttaw Rules. 17 Crisis Group interviews, commission members, Naypyitaw, November 2012; commission adviser,

Yangon, August 2013.

Page 7: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 7

ဥးအနက တပမေတာ အစအဖြ႕မ ကယစားလယ ၂၅ဥး ပါ၀ငၿပး၊ ကနအဖြ႕၀ငမားက လႊတေတာတြငး႐ ပါတမားမ ၎တ႔၏ ကယစားလယေနရာ အခးအတငး ထညသြငး ဖြ႕စညးသည။18 ေကာမတအေနျဖင ၂၀၀၈ အေျခခဥပေဒ၏ ျဖစႏငေခ ျပငဆငစရာမားက ေလလာသးသပရနႏင ျပညေထာငစလႊတေတာသ႔ အႀကျပခကမား တငျပရန တာ၀နေပး ခရသည။ အစရငခစာ တငျပရမည ေနာကဆးရကျဖစေသာ ၂၀၁၄ ဇနန၀ါရ ၃၁ရက တြင ေကာမတ၏ သကတမးၿပးဆးမညျဖစသည။ ေကာမတ၏ ဆးျဖတခကမားက အမားစမျဖင ျပလပမညျဖစရာ ျပညခငၿဖးပါတက အဓကလႊမးမးထားသည သေဘာျဖစေသာလညး တစဖကသတ ဆးျဖတရန မျဖစႏငပါ။ ေကာမတ ကးကားရမည အခကအလကမားတြင အဓက ထညသြငးစဥးစားစရာ သးခက (i) အမးသား အကးစးပြားက အာမခေရး (ii) ၿငမးခမးေရးလပငနးစဥက ေထာကခအားေပးေရး (iii) ဒမကေရစအသြငကးေျပာငးမႈအ႐နက ထနးသမးေရးတ႔က စတငရမည အေျခခအခကမားအျဖစ သတမတရမညျဖစသည။19 ေကာမတသည အႀကျပ႐မသာျဖစၿပး၊ လႊြတေတာသည သေဘာတရန (သ႔) မတရန လြတလပခြင႐သည။ သ႔ျဖစရာ ၎အစရငခစာသည အေျခခဥပေဒ ျပငဆငေရးလပငနးစဥ မနသမ၏ ကနဥးအဆငမသာ ျဖစေပလမမည။

(ဃ) အာဏာဟနခက

တပမေတာအစးရလကထက ၂၀၁၀ တြင ကငးပခေသာ ေ႐ြးေကာကပြမားသည အမားအယြငး၊ အျပစအနာ ေရေရလညလညမားေၾကာငး ကယကယျပန႔ျပန႔ သတမတခရ သည။20 ယငးတ႔က NLD ပါတက သပတေမာကခၿပး၊ ေ႐ြးေကာကပြအႀက ၿပငဆငမႈခြင သညလညး ျပညခငၿဖး USDP ပါတက မကႏာလကကာ ႀကးႀကးမားမား တစဖက ေစာငးနငးျဖစခသည။ ေ႐ြးေကာကပြတြင ျပညခငၿဖးပါတက ျပညလးကၽြတအႏငရကာ အတကအခပါတမားႏင တငးရငးသားပါတမားက ေနရာအနညးငယရသည။ လက႐အစးရထ အာဏာလႊေျပာငးေပးၿပးေနာက ကငးပေသာ ၂၀၁၂ ဧၿပလ ၾကားျဖတေ႐ြးေကာကပြမားမာမ ကယကယျပန႔ျပန႔ လြတလပမႈ၊ မတမႈ႐ၿပး NLD ပါတက ေနရာအားလးနးပါး အႏငရသည။ လႊတေတာသ႔ NLD ပါတ ၀ငေရာကလာမႈသည အထငကရ သေကၤတသဖြယျဖစေသာလညး လစလပေနရာ အနညးငယအတြကသာ ၾကားျဖတေ႐ြးေကာကပြ ကငးပျခငးျဖစေသာေၾကာင လႊတေတာတြငး အာဏာဟနခကမာ သသသာသာ ေျပာငးလမသြားေပ။ ျပညေထာငစ လႊတေတာ၏ ေနရာ ၅၀ ရာခငႏႈနးေကာ ရ႐ထားေသာ ျပညခငၿဖးပါတ USDP က လႊတေတာႏစရပစလးက လႊမးမးထားဆျဖစၿပး၊ တပမေတာသား အစ အဖြ႕က ၂၅ ရာခငႏႈနး၊ NLD ပါတ (ေနာကထပအႀကးဆး)က ၇ ရာခငႏႈနးအႀကးဆး ရ႐ထားသည။21

18 The USDP has 52 lower house seats, the NLD sevenand other parties 25; some of the smallest

parties have less than 1 per cent of the lower house seats but have a representative on the commit-

tee, which is why the latter has more than 100 members. 19 Pyidaungsu Hluttaw (Union Assembly) Notification no. 41/2013, 25 July 2013. Its term was sub-

sequently extended by one month to allow more time for public consultation. 20 See Crisis Group Asia Briefing N°118, Myanmar’s Post-Election Landscape, 7 March 2011. 21 See Crisis Group Briefing, Reform in Myanmar, op. cit.

Page 8: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 8

၃။ လမးေၾကာငးမနအတငး ဥးတညေနသလား

(က) ကနဥးလပငနးေဆာင႐ြကပ

ျပညေထာငစလႊတေတာက ျပညခငၿဖးပါတက လႊမးမးထားေသာလညး လက႐ စညးမဥးမားအရ သသသာသာ အာဏာ႐သ လႊတေတာႏစရပဥက႒မားက လႊတေတာေရးရာ မား ေဆာင႐ြကရာတြင အားလးပါ၀ငသည နညးလမးပစမးက အသးျပခၾကသည။ ေကာမတ မားႏင ေကာမ႐ငမားအားလးတြင အတကအခႏင တငးရငးသားပါတ ကယစားလယမား ပါ၀ငၾကၿပး၊ အခ႕ကစၥမားတြင စညးမဥးအရ မလအပသညတငေအာင ဥက႒အျဖစ ေဆာင႐ြက ေစသည။22 ၎တ႔သည လႊတေတာအတြငး ေဆြးေႏြးျငငးခနမႈမား၊ ေျဖ႐ငးနညးတငျပမႈမား၊ အစးရ၀နႀကးဌာနႏင ဌာနဆငရာတ႔အေပၚ ေမးခြနးထတမႈမားတြင ထငထင႐ား႐ားပါ၀င ခၾကသည။ ထ႔အတြက ႐ဟငဂာ လမးစတ႔၏ အဆငအတနး အပါအ၀င ႏငငသားကစၥ၊ တငးရငးသားပဋပကၡ အစ႐ေသာ အမးသားအဆငအေရးႀကးသည အျငငးပြားဖြယ ကစၥရပ မားတြင ညညညြတညြတ လပေဆာငမႈမး မဟတသညတငေအာင ေဆြးေႏြးမႈမားက ျဖစေပၚ ေစခသည။ လႊတေတာဥက႒မားကလညး လႊတေတာကယစားလယအမတမားအား ကဥးေျမာငးေသာ ပါတႏငငေရး အေတြးအေခၚမားထကကယျပန႔ေသာ အမးသား အကးစးပြားတ႔က ဥးစားေပးၾကရန အားေပးတကတြနးၾကသည။ အကးဆကမာ ျပညခငၿဖး ကယစားလယ အမတမားက အတကအခတ႔၏ လႈပ႐ားမႈတ႔က မၾကာခဏ ေထာကခ အားေပး ခၾကၿပး၊ အတကအခတ႔ကလညး ထနညးတစြာပင ျဖစသည။ ထ႔အျပင ပါတမားတြင လႊတေတာတြငး မခြရနအတြက စနစကေသာ မေပးစနစ သတမတထားျခငး မ႐ေသာေၾကာင တစဖြ႕လးအေနျဖင မ မေပးျခငးက မၾကာခဏ ေတြ႕ရသည။23

အထးသျဖင လႊတေတာဥက႒ ဥးေ႐ႊမနးသည အပခပေရးအာဏာက စစေဆးရန တကတက ၾကြၾကြ ႀကးစားသည ၾသဇာေညာငးအဖြ႕အစညးအျဖစ ေအာကလႊတေတာက ေနရာခခသည။ ဤသ႔ျဖစ ရျခငးမာ ၎သည တပမေတာအစးရအဖြ႕တြင နပါတ ၄ အဆင႐သ လက႐သမၼတဥးသနးစန၏ အထက မ နပါတ ၃ အဆင႐ေသာ ၾသဇာအာဏာႀကးခသ ျဖစခၿပး၊ အာဏာလႊေျပာငးေပးပါက သမၼတျဖစလာမညဟ ကယကယျပန႔ျပန႔ တစေပးခရျခငးေၾကာင လညး တစစတတစပငး ျဖစလမမည။24 အားနညးေသာ အဖြ႕အစညးျဖစႏငသညဟ သတမတခ ရေသာ လႊတေတာသ႔ ၎အား တာ၀နေပးလကျခငးသည အအားသငစရာ ျဖစခေသာလညး ၎၏ အာဏာအေျခစကေနရာ ျဖစလာခၿပး၊ အားေကာငး၍ ထေရာကေသာ ပလကေဖာငး တစခအျဖစ သတတႏငသေလာက ပသြငးေျပာငးလခသည။ ရလဒမာ ျပညေထာငစ လႊတေတာ၏ လႊတေတာႏစရပစလးသည အငစတကး႐ငးပငးဆငရာ

22 For example, as noted above Aung San Suu Kyi chairs the Rule of Law, Peace and Security Com-

mittee in the lower house. Ethnic party representatives chair the upper house committees dealing

with ethnic affairs, human rights, natural resources and rural development, and a representative from

the opposition National Democratic Force chairs the upper house committee on non-governmental

organisations. The speakers have discretion to make such appointments. 23 Crisis Group interviews, legislative representatives from both houses, Naypyitaw, October 2013.

The frequently used electronic voting system is secret. While no record is produced of how individ-

ual representatives voted, only totals, the voting machine button that a member presses (“yes”, “no”

or “abstain”) remains illuminated until the vote is completed, so is visible to nearby representatives. 24 The State Peace and Development Council (SPDC) hierarchy was Senior General Than Shwe

(SPDC chairman and commander-in-chief of the armed forces); Vice-Senior General Maung Aye

(SPDC vice-chairman and deputy commander-in-chief); General Shwe Mann (joint chief-of-staff);

General Thein Sein (prime minister).

Page 9: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 9

အမားအယြငး အျပစ အနာ မားစြာ႐ေသာျငားလညး မနးဆေမာလငထားမႈမားႏင ဆန႔ကငကာ ျငငးခေဆြးေႏြး ဥပေဒျပလပငနးစဥ၏ လႈပ႐ားသက၀ငေသာ အဖြ႕အစညးမား ျဖစလာခၾကသည။

(ခ) တပမေတာအစအဖြ႕၏က႑

တပမေတာအစအဖြ႕ ၂၅ ရာခငႏႈနး၏ က႑သညလညး ေမာလငမထားေသာ ပစ မးျဖစခသည။ ၎တ႔သည ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥက ေထာကခသည အေနအထားက ေယဘယအားျဖင ရယထားသည။ ၂၀၁၁ ၾသဂတလတြင ေပၚထြကလာေသာ ပထမဆး ရညၫႊနးလကၡဏာမားထမ တစခမာ ႏငငေရးသမားမားအား လႊတေပးရန သမၼတအား အတကအခမားက ေတာငးဆေသာ လႈပ႐ားမႈက ၎တ႔က ေထာကခချခငး ျဖစသည။25 အႀကးတနးအရာ႐ အနညးငယႏင ဗလႀကး၊ ဗလမး အမားစပါ၀င ေသာ ၎အဖြ႕၀ငမားက ပမနလလယေလ႐သည။ ထကသ႔ အခနတမသာ လႊတေတာကယစားလယ ျဖစရျခငးသည အေၾကာငးရငးႏစခကႏင ဆကစပႏငသည။ ပထမတစခကမာ ၎တ႔သည တာ၀နထမး ေဆာငဆျဖစေသာေၾကာင ၎တ႔၏ မလရာထးႏင အခနၾကာၾကာ ေ၀းကြာေနျခငးသည ၎တ႔၏ အလပ အကငအေပၚ သကေရာကမႈ႐ႏငျခငးျဖစသည။ ဒတယအခကအေနျဖင တပမေတာက ထအရာ႐မားက လမလဘ လႊြတေတာတြင ၾကာၾကာမထားလျခငးမာ တပမေတာ၏ အကးစးပြားမားႏင စတငကြာဟလာႏငသည ကယပငအကးစးပြားႏင အစအစဥတ႔က ၎အစအဖြ႕ အေကာငအထညမေဖာေအာင တားဆးလျခငးေၾကာင ျဖစႏင သည။

တပမေတာ အစအဖြ႕သည တစခါတစရတြင တစဖြ႕လးအေနျဖင မေပးေလ႐ၿပး၊ အထးသျဖင ၎ႏင တက႐ကသကဆငသညဟလညးေကာငး၊ အေျခခဥပေဒက ေစာငေ႐ာကရမည ၀တရားႏင အကး၀ငေသာ အမးသားႏငငေရးအဆင အေရးပါသညဟ လညးေကာငး ႐ႈျမငေသာကစၥမားတြင ျဖစသည။26 တပမေတာကယစားလယအစအဖြ႕သည အစးရႏင သမၼတ၏ ရပတညမႈမားက ေထာကချခငး အပါအ၀င ယငးကသ႔ေသာ ကစၥရပမားတြင ယခငအစးရ ထေထာငထားေသာ ျပညခငၿဖးပါတ USDP ကပင မၾကာခဏဆန႔ကင၍ မေပးခၾကသည။ ထင႐ားေသာ သာဓကမားမာ -

အေျခခဥပေဒခ႐းအား စြခကတငျခငး။ ။ ၂၀၁၂ စကတငဘာလက အဆပါ ဗ႕အားျပငးေသာ ျပနာ တြင ျပညခငၿဖး USDP ႏင NLD ကယစားလယမားက စြခကတငရန မေပးခၾကၿပး၊ တပမေတာ အစအဖြ႕ကမ ကန႔ကြကမေပးျခငးျဖင သမၼတက ေထာကခရပတည ခၾကသည။ ၀နႀကးမားကယတင လာေရာကရန ဆငေခၚေသာ လႊတေတာေကာမတမား၏ စြမးရညက အားေလာေစႏငေသာ အေျခခဥပေဒ ဆငရာ အဆငအတနးကစၥတြင သမၼတဘကမ ခ႐းက ရပတညခသညဟ လႊတေတာကယစားလယ မားက ႐ႈျမငၾကသည။27

ေ႐ြးေကာကခကယစားလယမား ျပနလည႐တသမးျခငးဆငရာ ျပဌာနးစညးကမးမား ။။ အလားတ ပင ျပညေထာငစေ႐ြးေကာကပြေကာမ႐င(အပခပမႈအဖြ႕အစညး)မ တငျပလာေသာ

25 Reported in “Second regular session of First Pyithu Hluttaw continues for fifth day”,New Light of

Myanmar, 27 August 2011, p. 7. 26 2008 constitution, Section 20(f). 27 For detailed discussion, see Crisis Group Report, Myanmar: Storm Clouds on the Horizon, op.

cit., Section II.B.

Page 10: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 10

လႊတေတာ ကယစား လယမား ႐တသမးျခငးဆငရာ အျငငးပြားဖြယ ဥပေဒၾကမး ေဆြးေႏြးမႈက ရပဆငးထားရန ၂၀၁၃ ၾသဂတလတြင ျပညခငၿဖး USDP ႏင NLD ကယစားလယမားက မေပးခၾကသည။ အေျခခဥပေဒက ယငးကစၥအေပၚ ဥပေဒသတမတထားေသာေၾကာင ဥပေဒ ၾကမးက ေဆြးေႏြးသငသညဟ တပမေတာအစအဖြ႕က ေစာဒကတကခၾကသည။ မဆႏၵ နယေျမမ မလမဆႏၵ႐င ၁ ရာခငႏႈနးက တငၾကားလာပါက ျပနလည႐တသမးေရးအတြက အေျခခဥပေဒပါ အခကအလကမားႏင ကကညမႈ ႐/မ႐က ေ႐ြးေကာကပြေကာမ႐ငက စစမးစစေဆးမႈစတငရန အေၾကာငးလေလာကသညဟ အေျခခဥပေဒစညးကမးက ၎ ဥပေဒ ၾကမးက အေကာငအထညေပၚမညျဖစသည။ ယငးကသ႔ အျငငးပြားစရာျဖစရေသာ အေၾကာငးရငး မာ ၁ ရာခငႏႈနး သတမတခကသည လြနစြာနညးလြနးအားႀကးၿပး၊ အလြသးမႈ လမးပြငကာ၊ လႊတေတာမတညၿငမမႈ ျဖစလာေစႏငသညဟ လႊတေတာကယစားလယ အမားစက ယဆၾကေသာေၾကာင ျဖစသည။28 ေ႐ြးေကာကပြေကာမ႐ငသည အနညးဆး လႊတေတာကယစားလယငါးဥးအား ျပနလည႐တသမးရန တငၾကားမႈမား လကခရ႐ခေသာ လညး ဥပေဒ မ႐ဘ မေဆာင႐ြကႏငေပ။29

တပမေတာအစအဖြ႕သည ၎တ႔တပမေတာအတြက အခရာကသညဟ မသတမတေသာ ကစၥရပမားတြငမ တစစတစညး ရပတညျခငးမျပၾကေပ။ မအားျဖင တပမေတာအစအဖြ႕၀ငမားသည ၎တ႔၏ ကယပငအျမငမားအတငး မေပးႏငၾကသည။ လကေတြ႕တြငမ အမန႔နာခရန ေလကငေပးထားေသာ အလယအလတအဆင အရာ႐ အမားစအတြက ႐း႐ငးေျဖာငစငးျခငးမ႐ေပ။ တစခါတစရတြငမ လမးၫႊနမႈမ႐ဘ ၎တ႔ အခငးခငးအၾကား တစခနကသေဘာတညမႈ ရၾကသညပ႐သည။30 အျခားအခနမားတြငမ ၎တ႔သည တစဖကဖကမ ရပတညျခငးက ေ႐ာင႐ားၾကရာ၊ ၎တ႔၏ ပကကြကသည ရပတညမႈ သဖြယ ေပၚထြကလာခၿပး၊ အထကလႊတေတာ ဥက႒ထမ ျပငးထနစြာ ေ၀ဖနျခငး၊ လႊတေတာမ ထတပစ ရန ၿခမးေျခာကျခငးတ႔ကပင ျဖစေပၚေစခသည။31 ၂၀၁၃ ဇလငလတြင ဆကသြယေရးဥပေဒၾကမးႏင ပတသက၍ ေဆြးေႏြးစဥ ဥပေဒၾကမး၏ အခနးတငးအေပၚ သေဘာထား ထတေဖာေျပာဆရန လႊတေတာဥက႒က ေတာငးဆေသာအခါ ၎တ႔ ထပမႏႈတဆတေနျခငးက လႊတေတာဥက႒က စတအေႏာငအယက ျဖစသြားခသည။ လႊတေတာဥက႒က -

တပမေတာကယစားလယေတြဟာ သေဘာတရငလညး တတယ၊ မတရငလညး မတဘးလ႔ ေျပာဖ႔လပါတယ။ ကၽြနေတာက ေမးရင ခငဗားတ႔မာ ျပနေျဖရမယ ၀တရား ႐ပါတယ။ ခငဗားတ႔ရ႕ ျပတျပတသားသားမ႐တ လပေဆာငမႈေတြန႔ ပတသကလ႔ အႀကမေပါငးမားစြာ သြယ၀ကသတေပးခၿပးပါၿပ။ ခငဗားတ႔ ေထာကခတာ (သ႔) ကန႔ကြကတာ မလပဘးဆရင လႊတေတာအစညးအေ၀းကေန ထြကသြားၾကဖ႔ လႊတေတာဥက႒အေနန႔ အမန႔ေပးႏငပါတယဟ ေျပာဆခေၾကာငး ၾကားသရသည။32

28 “Election commission pushes Hluttaw on ‘recall’ bill”, Myanmar Times, 1 September 2013. 29 Crisis Group interview, individual briefed by the Election Commission, Yangon, August 2013. 30 Crisis Group interviews, lawmakers, Naypyitaw, October 2013. 31 Under the legislative rules, speakers can eject representatives from the chamber for disciplinary

violations, for a day or the entire session. Section 19, 2013 Pyithu Hluttaw Rules, and corresponding

sections of the rules governing the other chambers. 32 Crisis Group interview, legislative representative present on the occasion, Naypyitaw, October

2013. “Military MPs chided for silence on telcoms bill”, The Irrawaddy, 3 July 2013.

Page 11: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 11

တပမေတာအစအဖြ႕ႏငေ႐ြးေကာကခ ကယစားလယမားအၾကားမတငးမာမႈမားသည လႊတေတာ၌ တစခါတစရ ေပၚထြကလာတတသည။ ေ႐ြးေကာကခ ကယစားလယမားက ၎တ႔အား တပကယစားလယအရာ႐မားက အထငေသးသည။ ႏမသည။ မေလာမကန ေ၀ဖနသညဟ ယဆၾကသည။33 ေဆြးေႏြး ျငငးခနမႈမားတြင တပမေတာကယစားလယမားက ၎တ႔၏ လပေဖာကငဖက ေ႐ြးေကာကခ ကယစားလယမားသည စညးကမးမ႐ေၾကာငး၊ အေဆာကအအအတြငး၌ ကြမးစားေၾကာငး၊ အစညးအေ၀းမားသ႔ ေနာကက၍ေရာကေၾကာငး ထတေဖာေ၀ဖနခၾကသည။ ၾသဂတလ ၂၃ တြင ေအာကလႊတေတာ၌ ျပနလည႐တသမးျခငး၊ ဥပေဒၾကမးက ေဆြးေႏြးစဥ ယငးသ႔ျဖစချခငးျဖစသည။ ယငးဥပေဒၾကမးက တပမေတာ အစအဖြ႕၀ငမားက ေထာကခခၾကၿပး၊ ေ႐ြးေကာကခ ကယစားလယအမားစက ကန႔ကြကခ ၾကသည။ ေ႐ြးေကာကခအပစ၀ငတစဥးျဖစသ ဥးေမာငတး (ျပညခငၿဖး၊ မငးလ မဆႏၵနယ)က ျပနလည ႐တသမးျခငးသည ေ႐ြးေကာကခ ကယစားလယမားႏငသာ သကဆငေၾကာငး (တပမေတာအစအဖြ႕ အတြက ျပနလည႐တသမးသည စညးကမးမ႐)၊ သ႔ျဖစရာ ဤကစၥသည တပမေတာ အရာ႐မား၏ ကစၥ မဟတေၾကာငး၊ ေ႐ြးေကာကခ လႊတေတာအမတမားသည လထ၏ ကယစားလယမားျဖစေၾကာငး၊ သ႔ျဖစ၍ ပမေလးစားမႈ႐သငေၾကာငး၊ စစသငတနး မာကသ႔ ၾကမးတမးစြာ ေ၀ဖနျခငးမျပသငေၾကာငး ေထာကျပေျပာဆခသည။ အနာဂတ ကာလတြင လႊတေတာမ တပမေတာအစအဖြ႕က ဖယ႐ားမည အခနမး ႐လာလမမညဟလညး ၎က ဆကလကေျပာဆသည။34 ထအခါ တပမေတာအစအဖြ႕ဖကမ တရား၀ငျပနလည ေျပာဆမႈ မ႐ခေပ။

ႏစလခန႔အၾကာ၌ အႀကးတနးတပမးတစဥးျဖစသ ေျမာကပငးေဒသဆငရာ အထး စစဆငေရး အဖြ႕မး ဒတယဗလခပႀကး ျမငစးႏင ႐ား႐ားပါးပါး၊ ထးထးျခားျခား ျပလပေသာ၊ ပြငပြငလငးလငး အငတာဗးတြင ႏငငေရးႏင ဥပေဒျပေရး၌ ပါ၀ငေသာ တပမေတာ၏က႑က ေမးျမနးေဆြးေႏြးခသည။ ၎က ျမနမာႏငငတြင ႏငငေရးဆငရာႏင သမငးေၾကာငးဆငရာ အေျခအေနမားေၾကာင ႏငငေရးက ဟနခကညေစရန တပမေတာအစအဖြ႕က လအပသည ဟဆသည။ ဤအခကက အနာဂတကာလတြင ျပငဆငဖြယ႐သညဟ ၎က ဆကလက ေျပာၾကားခၿပး၊ တပမေတာအစအဖြ႕သည ယခအခနအထ လႊတေတာတြငျပနာ႐ာေသာ၊ ၾကား၀ငစြကဖကေသာပစမးျဖငလပေဆာငချခငးမ႐ဟလညး ႐ငးလငး ေျပာဆသြားသည။35

(ဂ) လႀကကမားေရးႏင ကယကးစးပြားကာကြယေရး

လႊတေတာ၌ သေဘာထားရပတညခကေပးရာတြင အမးသားအကးစးပြားက ဥးစားေပးစဥးစားၾကရန လႊတေတာဥက႒မားက လႊတေတာကယစားလယမားက တြနးအား ေပးခၾကသည။ ထ႔အျပင ၎တ႔သည တစခနက သေဘာတဆးျဖတခကမား ရ႐ေအာင ဆငရာလႊတေတာအသးသးက ထနးေကာငးရန ႀကးစားခၾကသည။ တစခနတညးတြင လႀကကမားေရးႏင ကယကးစးပြားကာကြယေရးသေဘာထားမားလညး သသကြကြ ေပၚထြက လာခရာ၊ ယငးသေဘာထား ေမာငးႏငသတ႔မာ ႏစပငးႏစစား ႐ပရသည။ ပထမတစပငး အေနျဖင ျပညသ႕လႊတေတာဥက႒သည ႏငငေရးရည႐ြယခက တတကက႐ကာ၊ လာမည ေ႐ြးေကာကပြတြင သမၼတေနရာအတြက အေရြးခလေသာ ရည႐ြယခကက ထတေဖာ ေၾကညာခၿပး၊ လထ၏ လလားမႈႏင ပပနမႈမားက တာ၀နယတတေသာ တာ၀န႐ျပျပင

33 Crisis Group interviews, legislative representatives, Naypyitaw, October 2013. 34 Ibid. See also interview with Maung Toe, The Irrawaddy (Burmese), 5 September 2013. 35 “‘The army doesn’t need to change’”, Myanmar Times, 11 November 2013.

Page 12: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 12

ေျပာငးလေရးသမားတစဥးအျဖစ ၎ကယ၎ ပေဖာလက႐သည။36 လႊတေတာကယစားလယ အမားစကလညး ၎တ႔သည ကတအတငး ေဆာင႐ြကေၾကာငး ၎တ႔၏ ဆႏၵနယမားက ျပသလစတ ႐ေနၾကသည။ ႏစခတြလကေသာအခါ လႊတေတာက လၾကကမားေရးဆသ႕ ဥးတညေပးလကေလသည။

ဒတယတစပငးအေနျဖင အမးသားအကးစးပြားသည ကယကးစးပြားကာကြယျခငးႏင မားေသာအားျဖင ဆကစပေနျခငးျဖစသည။ ယငးသ႔ျဖစရျခငးမာ အလြနအကၽြ အကာအကြယ ယထားေသာ ကနသြယေရးမ၀ါဒမား၊ ေထာကပေၾကးမားႏင သြငးကန အစားထး ဥးစားေပးမႈတ႔ တြဖကထားေသာ ဆယစႏစခ စးပြားေရးပစေဟာငးအေပၚတြင အေျချပထြကေပၚလာေသာ အလအေလာက တန႔ျပနမႈမားေၾကာငလညး တစစတတစပငးျဖစေပသည။37 စးပြားေရး အသငးအဖြ႕မား၊လပငနး႐ငမားက ကယကးစး ပြားကာကြယေရး သေဘာထားမား ခမတရန လႊတေတာကယစားလယမားက စညး႐းမႈ ထေရာကေန ျခငးေၾကာငလညး တစစတတစပငး ျဖစေပသည။

သ႔ေသာလညး လႀကကမားေရး၊ ကယကးစးပြားကာကြယေရးမဝါဒႏင မနကန ဆေလာေသာ မ၀ါဒတ႔မာ အၿမတမးတြဖက၍ မရေပ။ တငးမာမႈအခ႕က မးေမာငးထးျပေနေသာ မၾကာေသးမက သာဓက ႏစခမာ -

တယလကြမး ဆကသြယေရး ထနးခပမႈေလာျခငး။ ဆကသြယေရးလငစငႏစခအတြက တငဒါေခၚျခငး မတဆင ႏငငျခား ေအာပေရတာမားအား မဘငးဖနးက႑က ဖြငေပးရန ေဆာင႐ြကခကမား ျပလပခသည။ ယငးကသ႔ ေျဖေလာျခငးႏင ၀နႀကးဌာန၏ လက၀ါးႀကး အပမႈက အဆးသတျခငးသည သသသာသာ ကနကစရတေလာ၍ အရညအေသြး တးတက သြားမညျဖစရာ အလြနလႀကကမားၿပး၊ စးပြားေရးကလညး အဓကျမငတငေပးႏငမည ေဆာင႐ြက ခကတစချဖစသည။38 ယငးလႀကကအမားဆး မ၀ါဒ သည အမးသားအကးစးပြား ျဖစေနရာ၊ အားေကာငးထေရာကေသာကစၥတစခက ျပလပႏငချခငး ျဖစသည။ သ႔ရာတြင တငဒါရလဒမား မေၾကညာခငတစရကတြင ၎ႏငငတကာလငစငမားအတြက ျပညတြငး ဖကစပလပကငမႈ လအပမည အစအစဥက ထးထညမတဆကရန ႀကးစားသည ကယကး စးပြားကာကြယေရး ေနာကျပနဆြမႈတစရပ လႊတေတာတြင ျဖစေပၚခသည။ ယငးအစအစဥသည ႏငငျခားရငးႏးျမပႏမႈနယပယက သသသာသာ ေလာခပစႏငေပသည။39 သ႔ေသာ လႊတေတာ တြင အစးရ၏လပငနးစဥက ေႏာငေႏးေအာင၊ ေျပာငးလေအာငျပလပရန လပပငခြင အကန႔အသတ႐ျခငးႏင အစးရ၏ လႀကကမားေသာ ေဆာင႐ြကခကက ေႏာကယက ဖကဆးေနသညဟ ႐ႈျမငခရမညက သသသာသာ မလလားျခငးတ႕ေၾကာင ေနာကျပနဆြမႈ မေအာငျမငခေပ။40

အဆျပဆနစပါး၀ယယေရးအစအစဥ ။ ။ ၂၀၁၃ အေစာပငးတြင လႊတေတာက ေတာငသလယသမား အကာအကြယေပးေရး ဥပေဒၾကမး၏ အစအစဥတစရပအေနျဖင 36 “Myanmar’s Speaker Shwe Mann says he’ll contest presidency”, Radio Free Asia, 10 June 2013. 37 Stuart Larkin, “Myanmar at the crossroads: Rapid industrial development or de-industrialization”,

Ms., January 2012. 38 See “Myanmar’s Moment: Unique Opportunities, Major Challenges”, McKinsey Global Institute,

2013, pp. 53-67. 39 There is already provision for two licences to be issued to local companies that are likely to part-

ner with foreign firms in order to secure access to credit and technology. “Last-minute jitters in the

lower house over network tender”, Myanmar Times, 27 June 2013. 40 Crisis Group interview, individual close to the process, Yangon, June 2013.

Page 13: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 13

ဆနစပါး ေစးကြကေပါကေစး အနမဆး သတမတႏႈနးေအာက ကဆငးသြားပါက အစးရက ၀ငေရာက၀ယယေပးရန အဆျပခသည။ ယငး အစအစဥသည လယသမားမားအၾကား လြနစြာ လႀကကမားေသာျငားလညး အမးသားစးပြားေရးက ေသခာေပါကထခကပကစးေစႏငသည။ ျမနမာစးပြားေရးပညာ႐ငမား၊ စကပးစးပြားပညာ႐ငမားထမ လအတနၾကာ ေဆြးေႏြးျငငးခန၊ ျပစတငေ၀ဖနမႈမားအၿပး ေအာကတဘာလတြင ထတျပနခေသာ ဥပေဒၾကမးသည ယငးအစ အစဥက ခြငမျပခေပ။41 ခငမာအားေကာငးေသာ စးပြားေရးေစာဒကတကမႈမား၊ အလြယတက ခငခနႏငမႈမား ႏင အမးသားအကးစးပြား ထညသြငးစဥးစားမႈမားက လႀကကမားေရးႏင ကယကးစးပြား ကာကြယေရး၀ါဒတ႔က အႏငယလကသည လကၡဏာ႐ပါသည။

ျမနမာႏငငသည ဆယစႏစမားစြာ ပတပငထားခေသာ လြတလပမႈမားက ခြငျပရန ေျပာငးလ ေ႐ြ႕လားေနသညတငေအာင အေရးႀကးေသာ က႑အခ႕တြင အာဏာ႐ငပစ ဆကလကထနးခပရန ဥးတညကာ၊ ဥပေဒျပရာတြင ေနာကထပ ပစသစတစမး ႐ေနသညဟ အကခတေလလာသ ေျမာကမားစြာက မတခကေပးၾကသည။ ယငးကသ႔ အာဏာ႐ငပစ ေနာကျပနဆြမႈမးက အသငးဖြ႕စညးခြငဆငရာ၊ မဒယာဆငရာႏင စေ၀းခြငဆငရာ လြတလပခြငမားက ကယတြယမည ဆငရာဆငရာဥပေဒမား၊ ဥပေဒၾကမးမားတြင ေတြ႕ျမငရသည။42 ေအာကေဖာျပပါ အခနး IV တြင ဥပေဒသစမား ျဖင အာဏာ႐ငပစ ထနးခပမႈက ဆကထနးထားမည ႀက႐ြယခက ထင႐ားမႈအတငးအတာႏင ယငးက႑တစခ ခငးစက ေဆြးေႏြးထားသည။

၄။ ျဖစရပေလလာျခငး

(က) အသငးအဖြ႕ဆငရာဥပေဒသစ

အသငးအဖြ႕မား ဖြ႕စညးျခငးႏင ပတသကေသာ ၁၉၈၈ ဥပေဒ43 သည လြတလပစြာ ဖြ႕စညးျခငးက ျပငးျပငးထနထန ကန႔သတထားရာ ျပညထေရး၀နႀကးဌာနတြင မတပတငရန လအပၿပး မတပတငမထားေသာ အဖြ႕တြငပါ၀ငေသာ အဖြ႕၀ငမားအတြက ရာဇ၀တမႈျပစဒဏ (ေထာငဒဏ ငါးႏစအထ) မားလညး ပါ၀ငပါသည။ ၂၀၁၂ မတလတြင အလပသမား အဖြ႕အစညးဥပေဒ သက၀ငလာေသာအခါ ဆယစႏစမားစြာအတြငး ပထမဆးအႀကမအျဖစ သမဂၢမားႏင ၀နထမးအဖြ႕အစညးမား လြတလပစြာ ဖြ႕စညးခြငရခသျဖင ၁၉၈၈ ဥပေဒသည လမႈေရးအဖြ႕အစညးမားႏငသာ သကဆငပါေတာသည။ အဖြ႕အစညးဆငရာ ဥပေဒသစသည အထကပါ ကန႔သတထားေသာ ဥပေဒက အစားထးရန ေရးဆြချခငး ျဖစပါသည။

41 “The Enhancing Economic Welfare of Farmers Bill”, draft, published in Myanma Alin (Burmese),

30 June 2013, pp. 8-9. Myint, “Comments, views and suggestions on ‘draft law on enhancing the

economic welfare of farmers’”, Ms., 6 July 2013. “Revised farmer protection law quietly comes into

effect”, Myanmar Times, 3 November 2013. 42 See, for example, Sean Gallagher, “Burma’s lower house passes restrictive press law”, Index on

Censorship, July 2013; “Burma: Revise or reject draft association law”, Human Rights Watch, 25

August 2013; and “Burma: Continued prosecutions of human rights defenders”, Asian Human

Rights Commission, 24 September 2013. 43 State Law and Order Restoration Council Law no. 6/88, 30 September 1988.

Page 14: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 14

အဆပါဥပေဒၾကမးက ၂၀၁၂ အေစာပငးက ျပညသ႕ေရးရာစမခန႔ခြမႈ ေကာမတမ အစးရႏင ညႏႈငးတငပင၍ ေရးဆြချခငးျဖစပါသည။44 အစမစ၍ အရပဖကအဖြ႕အစညးမားက ေမးျမနးျခငးမား ျပလပခၿပး၊ ျပညသလထၾကားနာပြက ၂၀၁၂ခႏစ ၾသဂတလတြင ျပလပခပါသည။ လထအေျချပ အဖြ႕အစညးမားအေနျဖင ဤအခကက ညႏႈငးတငပငရန စတအားထကသနမႈႏင တခါးဖြငေပးမႈအတြက အားတကဖြယဒဂရတစခ႐သညဟ ေတြ႕ျမငၾက ရပါသည။ အေရးေပၚပးေပါငးေဆာင႐ြကသညအဖြ႕မ အခ႕ပါ၀ငမည အေၾကာငးအရာမား အဆျပျခငးပင ႐ခပါသည။45 သ႔ေသာ မၾကမးအဆငဆငထပမေရးဆြၿပးေနာက ၂၀၁၃ ဇလငလတြင လႊတေတာမ ျပညသမားသ႔ ချပရနမၾကမးက ထတျပနခရာ အခ႕ေဖာျပခက မားသည စးရမမႈမားက ထြကေပၚေစပါသည။ မတပတငမထားေသာ အဖြ႕အစညးတစခတြင ပါ၀ငပါက ရာဇ၀တမႈျပစဒဏ (ေထာငဒဏေျခာကလအထ)ႏင ျပညထေရး၀နႀကးဌာနတြင မတပတငျခငးက ျငငးပယျခငး သ႔မဟတ ပယဖကျခငးအတြက အခြငအာဏာ ကယကယ ျပန႔ျပန႔ ေပးထားပါသည။46

အရပဖက အေျချပအဖြ႕အစညးမားသည ဆကလကညႏႈငး တငပငမႈမား ျပလက႐ရာ မၾကမး က ေဆြးေႏြးရန ေကာမတႏင ၂၀၁၃ ခ ဇလငလႏင ၾသဂတလတ႔တြင ေတြ႕ဆခပါသည။ အဆပါ အရပဖကအဖြ႕အစညးအပစမားသည မၾကမးႏငပတသက၍ ေ၀ဖနမႈမားေၾကာင အစပငးတြင ေကာမတအတြငး အျမငမၾကညလငမႈမား ႐ခပါသည။ ျပညသမားႏင မဒယာမားထမ အႏတလကၡဏာေဆာငေသာ တန႔ျပနမႈမားႏငအတ အျပသေဘာေဆာငေသာ ခဥးကပမႈမားေၾကာင၊ ေကာမတသည မၾကမးတြင အေရးႀကးေသာ ျပငဆငမႈမား ျပလပ ရနလအပေၾကာငးႏင ဥပေဒတးတကမႈ႐ရန အရပဖကအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင အကအညေပးႏငေသာ နညးစနစ ကၽြမးကငမႈ႐သညဟ ယၾကညလာပရပါသည။ ရလဒအားျဖင လႊတေတာႏစရပမ ကယစားလယမား၊ ျပညထေရး၀နႀကးႏင တာ၀န႐သမား ပးေပါငး အစညးအေ၀းမားတြင လထအေျချပအဖြ႕အစညးမားမ ကယစားလယမားက ဖတၾကား လာျခငးမား ႐လာပါသည။ ၎တ႔ထမ ျပငဆငရန အေသးစတအႀကျပလာမႈမားက ႀကဆ လာပါသည။ အႀကျပမႈမားတြင ႏငငတကာမ အေကာငးဆးလပထးလပနညးမား အႀကျပ ႏငေသာ ႏငငျခားသား ဥပေဒပညာ႐ငမားထမ အႀကေပးမႈမား ပါ၀ငပါသည။47

ရလဒအားျဖင ေကာမတသည လထအေျချပအဖြ႕အစညးမား၏ အႀကျပခကမား အမားစက ပါ၀ငေစလက ဥပေဒသစတစခက ေရးဆြခရာ ယခငေရးဆြခေသာ မၾကမးႏင သသာစြာကြျပားပါသည။ မတပမတငမေနရ စညးကမးခကႏင ျပစဒဏအားလးက ဖယရား ပစလကျပး၊ အသငးအဖြ႕မားအေနျဖင မတပမတင၍ရေသာလညး ႏငငေတာ၊ ႏငငတကာ NGOs မား၊ အျခားရငးျမစမားထမ ပပးမႈကလကခခြင၊ တရားဝငသြငျပငလကၡဏာ၊ အသငးအဖြ႕ဆငရာဘဏစာရငး၊ အမတတဆပမား အစရေသာ မတပတငျခငး၏ အကး ေကးဇးမားက ရရႏငဖြယမရဟ ဆလသည။48 ေအာကတဘာလ ၂၉ ရကေန႔က ျပညသ႕ လႊတေတာသည ယခငဥပေဒမၾကမးက ပစပယခၿပး ျပညသေရးရာစမခန႔ခြမႈ ေကာမတက

44 This is a fifteen-member ad-hoc committee, chaired by former Home Affairs Minister Maung Oo

(USDP, Tatkon constituency). 45 Crisis Group interview, civil society leader closely involved in the process, Yangon, September 2012. 46 “Association Bill”, draft version for public consultation published in Myanma Alin (Burmese), 27

July 2013, p. 21. See also “A statement from civil society organisations on Associational Law (draft

bill)”, Local Resource Centre, Yangon, 31 July 2013. 47 Crisis Group interview, leading member of civil society involved in the meetings, Yangon, No-

vember 2013. 48 “Association Registration Bill”, fifth draft, August 2013, Sections 7, 20-24.

Page 15: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 15

ေထာကခတငသြငးေသာ ျပငဆငေရးဆြထားေသာ မၾကမးကသာ ေဆြးေႏြးရန ဆးျဖတခ ပါသည။49 ထလပရပက ကယကယျပန႔ျပန႔ ႀကဆခၾကၿပး၊ မၾကမးအသစအတြက တန႔ျပနမႈ မား အေပါငးလကၡဏာေဆာငျခငးေၾကာင လႊတေတာကယစားလယမားအေနျဖင ဥပေဒျပရာ တြင အေကာငးဆးလပထးလပနညးအျဖစ စနမနာအသစတစခ ခမတေနသညဟ ႐ႈျမငၾက ပါသည။50

အရပဖကအသငးအဖြ႕မား၏ အပပနဆးအရာမားက ေျဖရငးေပးေသာ ဥပေဒၾကမး ဗားရငး ျဖစေပၚလာေစသည ေဝဖနမႈႏင အၾကျပမႈမား မတငမတြင တပမေတာအစးရ ေခတေဟာငး ဥပေဒက အမတရစရာ တငးၾကပေသာထနးခပမႈမား၊ ျပစဒဏေပးတားဆးမႈမား အပါအဝင မားစြာသသာ ပမတငးၾကပလြနးေသာ နညးလမးျဖင အၾကမၾကမ ထပကာထပကာ ျပလပမႈမားမတဆင ယငး လပငနးစဥက ဘာေၾကာငလပခရသနညး ဟေသာေမးခြနးသည တငပငမႈမားက ကနဥးလမးဖြငေပးျပးေနာကတြင ေပၚထြကလာခသည။ တစနညးအားျဖငလညး ေကာငးမြနေသာ ဥပေဒျပမႈအျဖစ ႐ႈျမငႏငၿပး၊ အာဏာ႐ငအတတႏင စာလင ႀကးမားေသာ ေျပာငးလမႈျဖစပါသည။ Stakeholders မား၏ အႀကျပမႈမားက လကခရန တခါးဖြငေပးမႈ၊ အႀကျပမႈအတငး မၾကမးက ျပငဆငရန စတအားထက သနမႈတ႔မာ ႀကးမားေသာ ေျပာငးလမႈပင ျဖစပါသည။ အျခားတစဖကတြငလညး အာဏာ႐ငအတတက ဆးေမြမားက ထတေဖာျပသ ေနေပသည။

ျမနမာႏငငတြင လႊတေတာမ႐သညမာ ႏစေပါငးၾကာၿပးျဖစသည အေလာက၊ လႊတေတာ ကယစားလယမားသည တခါးဖြငထားေသာ ဒမကရကတစ လ႕အဖြ႕အစညးမား မညသ႔ကငႀကေနထငသည ဆသညက အေတြ႕အႀကမ႐ျခငး သ႔မဟတ နားလညႏငျခငး မ႐ေသးေပ။ လႊြတေတာကယစားလယမားအေနျဖင ႀကးမားလသည လပငနးတာ၀နမား ႐ေနခနတြင နညးစနစႏင သေတသနအကအညမ႐ျခငးေၾကာင ဆယစႏစမားစြာ စစအပခပေရးေအာကတြင တန႔ျပနပ ကငႀကမႈမားကသာ ထငဟပေနပါ သည။ ၎တ႔သည ဥပေဒမၾကမးတစခေရးဆြရာတြင ျပညတြငး႐ ဥပေဒေဟာငးမား (အမားစမာ ကလန ေခတ သ႔မဟတ စစအစးရလကထကက ဥပေဒမားျဖစသည) သ႔မဟတ ႏငငတကာ အေကာငးဆး လပထးလပနညးမားႏင စမမေသာ ေဒသတြငးမ ဥပေဒမားက ရညၫႊနးအသးျပေနၾကပါသည။ အသငးအဖြ႕ဆငရာဥပေဒ ေရးဆြျခငး အေတြ႕အႀကက ျပသေနသညမာ ျပနာမားသည လႊတေတာ သ႔မဟတ အပခပေရး အပငးတြင အာဏာ႐ငပစ ရညမနးခကထကစာလင အာဏာ႐ငစနစ ဆးေမြ၏ စနေခၚမႈမား ႏင ဆကႏြယ ေနသညဆသည အခကျဖစပါသည။

(ခ) ၂၀၁၁ ခႏစ ၿငမးခမးစြာ စေ၀းခြငဥပေဒ

ေနာကထပ အာဏာ႐ငဆနေသာ သတမတခကမား ပါ၀ငျခငးေၾကာင ျပနာ မား႐ေနသညဟ ကယကယျပန႔ျပန႔ ႐ႈျမငေနေသာ ဥပေဒတစခမာ ၂၀၁၁ခႏစ ၿငမးခမးစြာ စေ၀းခြငဥပေဒျဖစပါသည။ ၎ ဥပေဒမာ ဆယစႏစမားစြာအတြငး ပထမဥးဆးအႀကမအျဖစ အေျခခလြတလပခြငက ခြငျပေသာ ဥပေဒမားတြငတစချဖစပါသည။51 အစးရဆန႔ကငသ

49 Crisis Group observation of lower house session, Naypyitaw, 29 October 2013. 50 Crisis Group interview, leading member of civil society, Yangon, November 2013. See also “Civil

society and MPs draft ‘progressive’ Association Registration Law”, The Irrawaddy, 21 October

2013; and “New NGO bill ‘best’ law to date: MPs”, Myanmar Times, 3 November 2013. 51 “The Right to Peaceful Assembly and Peaceful Procession Law”, 2 December 2011 and its associ-

ated Rules (issued 5 July 2012). The Labour Organisation Law, providing freedom of association in

Page 16: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 16

မနသမက ႏပကြပေသာ တငးျပညတစခတြင ဤသ႔ေသာ ဥပေဒက ျပျပငေျပာငးလေရး၏ ေနာကထပလကၡဏာတစရပအျဖစ ႀကဆခၾကပါသည။ ၂၀၀၇ ခႏစက ဘနးေတာႀကးမား ဥးေဆာငေသာ ၿငမးခမးသည ဆႏၵျပပြမားက စစတပက ပစခတခပါသည။ သ႔တင ေအာင လ႕အခြငအေရးအပစမားက ဤဥပေဒက ႏငငတကာ စသတမတခကမားက မမေသးဟ ေ၀ဖနခၾကပါသည။52

ျပနာအျဖစဆး ေဖာျပခကမာ ပဒမ (၁၈)ျဖစၿပး ၎ပဒမတြင ခြငျပခကမရဘ ဆႏၵျပျခငး အတြက ေငြဒဏႏငေထာငဒဏ သ႔မဟတ ေငြဒဏ (သ႔) ေထာငဒဏမား ပါ၀ငရာ ေထာငဒဏ တစႏစ အထ ပါ၀ငပါသည။ ရတပဖြ႕အေနျဖင ၿငမးခမးစြာ ဆႏၵျပသမားက လႈ႕ေဆာေပးသမားအား ပစမတထား အေရးယရန ဤဥပေဒက အသးခခပါသည။ အစးရ ခန႔ထားေသာ ႏငငေရးအကဥးသား စစစေရးေကာမတအဖြ႕၀ငလညး ျဖစေသာ တကၾကြ လႈပ႐ားသတစဥး၏ အဆအရ ပဒမ (၁၈)ျဖင တရားစြဆခေသာ အမႈအနညးဆး(၂၆၅)မႈ ႐ခသညဟ ဆပါသည။53 ေထာငဒဏခမတခေသာသ အနညးဆး (၅၇)ဥး ႐ပါသည။54 ခးေဖာကမႈအမားစမာ ဥပေဒတြင ေဖာျပထားေသာ ခြငျပခကရယျခငး အဆငမားမာ ႐ႈတ ေထြးၿပး ခကခေသာေၾကာငလညးတစပငး ျဖစပါသည။ အခ႕တကၾကြလႈပ႐ားသမားကလညး ဥပေဒပါ အခကမားက လကမခေသာအေနျဖင ခြငျပခကမေတာငးဘ တမငဆႏၵျပျခငး မားလညး ႐ပါသည။55

လြနခသည ႏစႏစ ဤဥပေဒအတညျပစဥအခါက ၎သည ျမနမာႏငင၏ ျပျပင ေျပာငးလေရး၏ အျမနႏႈနးက ၫႊနျပေသာ လပေဆာငမႈတစခ ျဖစခၿပး၊ လႊတေတာကယစား လယမားကလညး ဒမကေရစအတြက အတျမစချခငးအျဖစ ႐ႈျမငခေသာလညး ယခအခါ ၎ဥပေဒမာ ေခတေနာကကေနေသာ ဥပေဒအျဖစ တး၍႐ႈျမငလာေနၾကပါၿပ။ ျပညသ႕ လႊတေတာ၏ ဥပေဒၾကမးႏင တရားဥပေဒေရးရာ ေကာမတ ဥက႒ သရဥးေအာငက (USDP ကနပကလကၿမ႕နယကယစားလယ)က ၿငမးခမးစြာဆႏၵျပသမားအား ေထာငခႏငသည အခကက ပယဖကေရးႏင ဆႏၵျပမႈမျပမ စစဥသမားအေနျဖင အာဏာပငမားထ ႀကတင အေၾကာငးၾကားရနသာ လအပေၾကာငးမားက ျပငဆငရန အစအစဥ႐ေၾကာငး အခကျပထားပါ သည။56 သမၼတဥးသနးစန အေနျဖငလညး ၂၀၁၃ ႏစကနတြင ႏငငေရးအကဥးသားမား လႊတေပးရန အစအစဥအရ ပဒမ (၁၈)ျဖင တရားစြဆထားမႈမားက လႊတေပးရန႐ပါသည။ ဥပေဒက ျပငဆငေပးမႈသည သမၼတႀကးအတြက ထသ႔လပေဆာငရန ပမလြယက မညျဖစပါ သည။57

line with international standards, including the right to form unions and strike, was enacted on 11

October 2011 and came into force on 9 March 2012, once the associated rules were issued. 52 “Myanmar parliament passes law allowing protests”, Reuters, 24 November 2011; “Myanmar:

Law on assembly and procession inconsistent with human rights”, Article 19, 20 September 2012;

“Burma: New law on demonstrations falls short”, Human Rights Watch, 15 March 2012. 53 Bo Kyi, Assistance Association for Political Prisoners, quoted in “Committee for scrutinizing po-

litical prisoners meets”, New Light of Myanmar, 24 November 2013, p. 16. Fewer than 265 indi-

viduals are involved, because some have been charged multiple times. 54 “Rangoon court sentences 6 more activists under peaceful assembly law”, The Irrawaddy, 21 No-

vember 2013. 55 See, eg, “Police charge 4 people for illegal candle protest”, The Irrawaddy, 7 November 2013. 56 “MPs seek to take sting out of protest law”, Myanmar Times, 10 November 2013. 57 Several were released in an amnesty on 11 December. “Burma releases 41 more political prison-

ers”, The Irrawaddy, 11 December 2013.

Page 17: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 17

(ဂ) မဒယာဥပေဒသစမား

အဖြ႕အစညးမား လြတလပစြာ ဖြ႕စညးခြငႏငအတ မဒယာရပငခြငမားမာလညး ကာလ ႐ညၾကာကပင ျပငးထနစြာကန႔သတျခငးက ခရပါသည။ ၁၉၆၂ ခႏစ ဥပေဒအရ ပႏပ ထတေ၀သအားလးသည မတပတငရနလအပၿပး၊ ပႏပထတေ၀မႈမနသမ စာေပစစစေရးဌာနသ႔ မတမား ႀကတငေပးပ႔ၾကရပါသည။ စာေပစစစေရးသည ပႏပထတေ၀မႈမားအတြက ရကစကျပငးထနေသာ ကန႔သတမႈမား ခမတထားပါသည။ ခးေဖာကမႈမနသမသည ေထာငဒဏ သးႏစအပါအ၀င ရာဇ၀တမႈျပစဒဏမား ခမတခရမညဟ ဆထားပါသည။ ထစဥက ေန႔စဥသတငးစာမားက အစးရကသာ ထတေ၀ပါသည။ အပတစဥဂာနယမားမာ လြတလပ ေသာသတငးႏင အခကအလက အရငးအျမစမားအျဖစ ျမငသာထငသာ ႐ခပါသည။

ပႏပမဒယာအတြက ဆငဆာမား ၂၀၁၂ ၾသဂတလတြင ရပဆငးသြားခၿပး၊ စာေပ စစစေရးက ဖကသမးကာ ဥပေဒသစတစခက စတငေရးဆြခပါသည။ ႏငငပငေန႔စဥ သတငးစာ မားက ျပညသ႕ ၀နေဆာငမႈ မဒယာအျဖစ အသြငေျပာငးမညဟ ေၾကညာခပါသည။58 ပဂၢလက ေန႔စဥသတငးစာ အေစာင(၃၀)ခန႔ ထတေ၀ခြင လငစငခထားေပးခၿပး၊ ထအထမ (၉)ေစာငမာ ေန႔စဥထတေ၀လက ႐ပါသည။59 မဒယာဥပေဒသးခက ေရးဆြျပ႒ာနးရန လပေဆာငလက ႐ပါသည။ ပႏပႏငထတေ၀ေရးဥပေဒ၊ ျပညသ႕၀နေဆာငမႈမဒယာဥပေဒႏင အသလႊင မဒယာ ဥပေဒမား ျဖစပါသည။ ပထမဥပေဒၾကမးမာ အမား၏ သေဘာမတညမႈ အမားဆးထြကေပၚ ခပါသည။ သ႔ေသာ အျခားဥပေဒၾကမးႏစခအတြကလညး မဒယာအေပၚ အစးရက ခပကငရန ရည႐ြယၿပး ေဖာျပထားခကမားႏင ပတသက၍ စးရမမႈမားက ထတေဖာေျပာၾကားခပါသည။60

အသလႊငမဒယာဥပေဒသည ႀကးၾကပမႈေကာမတတစရပ ဖြ႕စညးမညျဖစရာ ျပညထေရး ၀နႀကးဌာနႏင ကာကြယေရး၀နႀကးဌာန ျပညသ႔ဆကဆေရးႏင စတဓါတစစဆငေရးဌာနမ ကယစားလယမား ပါ၀ငေနပါသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ စစတပက ႐ပျမငသၾကားလငး တစလငး ထတလႊငေန၍ျဖစပါသည။61 အသလႊငမဒယာမာ ပႏပမဒယာ အမးအစားမားႏင မတဘ ေၾကာျငာမ ၀ငေငြမားစြာ ရ႐ႏငေသာ အလားအလာ႐ျခငးေၾကာင ထနးခပရန စတ၀င စားျခငးျဖစေၾကာငး မဒယာ ကယစားလယတစဥးက ထငျမငခကေပးပါသည။62

စးရမမႈအမားဆးျဖစၿပး အာ႐စကၾကသည ဥပေဒမာ ပႏပေရးႏင ထတေ၀ေရး ဥပေဒ ျဖစပါသည။ စာေပစစစေရးဖကသမးၿပးေနာက ၂၀၁၂ စကတငဘာလက ယာယ စာနယဇငး ေကာငစက ဖြ႕စညးေပးခရာ အဖြ႕၀ငအမားစမာ လက႐ဂာနယလစမားျဖစၿပး၊ထတေ၀သမား၊ ပညာ႐ငမားႏင ဥပေဒကၽြမးကငသမား ပါ၀ငပါသည။ ၎က ဂာနယလစမား လကနာ ေစာငထနးရမည ကင၀တမားေရးဆြရနႏင မဒယာ ဥပေဒသစတြင ထည၀ငမႈမားျပလပရန တာ၀နေပးခပါသည။63 အတအကဆရေသာ ျပနၾကားေရး၀နႀကးဌာနက အဆပါေကာငစက မဒယာဥပေဒသစ ပထမမၾကမးေရးဆြရန ေျပာၾကားချခငးျဖစပါသည။ ျပနၾကားေရး၀နႀကး ဌာနသည စာနယဇငးေကာငစက အသမေပးဘ တၿပငနက ပႏပေရးႏင ထတေ၀ေရး ဥပေဒက ေရးဆြခပါသည။ ၂၀၁၃ အေစာပငးတြင ျပနၾကားေရး၀နႀကးဌာနသည ၎၏ဥပေဒၾကမးက 58 “Myanmar state media to become ‘public service’ press”, Agence France-Presse, 20 October 2012. 59 Crisis Group interview, newspaper publisher, Yangon, November 2013. 60 Crisis Group interview, representative of private broadcast media organisation, Yangon, October

2013; also “Critics slam media legislation prohibiting ownership of dual-operation”, Eleven Media,

2 October 2013. 61 Myawaddy television is controlled by the armed forces. 62 Crisis Group interview, representative of private broadcast media organisation, Yangon, October

2013. 63 “New Interim Press Council formed”, The Irrawaddy, 17 September 2012.

Page 18: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 18

တငျပလာၿပး၊ စာနယဇငးေကာငစအားလညး ၎တ႔ေရးဆြေသာမၾကမးက အျမနဆးတငျပရန ေျပာၾကားခပါသည။ ေနာကထပပမ ႐ႈတေထြးလာေသာ ကစၥရပမာ ျပနၾကားေရး၀နႀကးဌာနသည ၎၏ဥပေဒၾကမးက ၎ကပငျပငဆငရန တာ၀နယခပါသည။ အေၾကာငးမာ ျပနလည သးသပထားေသာ ဥပေဒၾကမးႏစခက ျခားနားေနမႈမားအား အေျဖ႐ာရန လႊတေတာသ႔ တငျပ ေရးျဖစပါသည။64

၂၀၁၃ ခႏစ ေဖေဖာ၀ါရလတြင ၀နႀကးဌာနသည ၎ေရးဆြထားေသာ မျပငဆင ထား ေသာမၾကမး အား ၎၏သေဘာဆႏၵတစခတညးျဖင ျပညသ႕လႊတေတာသ႔ တငျပခပါသည။ ထဥပေဒၾကမးတြင စာနယဇငးေကာငစက မႏစသကေသာ ေဖာျပခကအခ႕ပါ၀ငရာ အစးရတြင ပႏပေရးလငစင ထတေပး ေရးအတြက အာဏာေပးထားၿပး၊ ပါ၀ငေသာ အသးအႏႈနးမားမာ ကန႕သတမႈ အဓပၸါယထြကေစေသာ စကားလးမားျဖစပါသည။65 ဥပေဒၾကမးႏင သကဆငေသာ နညးစနစေကာမတ(အားကစား၊ ယဥေကးမႈႏင ျပညသ႕ဆကဆေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး ေကာမတ)သည ဥပေဒၾကမးက ေထာကခသည အစရငခစာေရးသားခရာ၊ စာနယဇငး ေကာငစက အတညျပၿပးျဖစေၾကာငး မားယြငးစြာ အဓပၸါယေကာကၿပး အတညျပေပး သညသဖြယ ျဖစပါသည။ ထအစရငခစာက အေျချပ၍ ျပညသ႕လႊတေတာက ဥပေဒက အတညျပေပးခပါသည။ စာနယဇငးေကာငစက ၎တ႔၏သေဘာမတေသာ ကစၥရပမားက ျပညသသ႔ ႐ငးလငးျပသသည အခါမသာ လႊတေတာကယစားလယအမားစက ျပနာက စတငသ႐လာျခငးျဖစပါသည။ ထအခနကမသာ လႊတေတာကယစားလယမားသည ဥပေဒ ၾကမးက ဖတရနအခနမရဘ၊ မားယြငးေထာကခခေသာ အစရငခစာေပၚတြငသာ မတည ခေၾကာငး ထြကေပၚလာခပါသည။ ထ႔ေနာကတြင အမးသားလႊတေတာ သည အေျခအတင ၫႏႈငး၍ ဥပေဒက အတညျပခပါသည။ သ႔ေသာ ျပနာျဖစေနေသာ ေဖာျပထား ခကအခ႕က ဖယ႐ားျခငး သ႔မဟတ ျပနသးသပျပငဆင၍ အတညျပချခငး ျဖစပါသည။66

တဖန ထ႔ေနာကတြင စာနယဇငးေကာငစသည ၎ေရးဆြထားေသာ ဥပေဒၾကမးက လနညးစပါတတစခ၏ ကယစားလယတစဥးမတဆင အမးသားလႊတေတာသ႔ တငသြငး ခပါသည။ အမးသား လႊတေတာက ျပငဆငမႈအေသးစားမားသာျပလပ၍ အတညျပခၿပး၊ ျပညသ႕လႊတေတာသ႔ ေပးပ႔ခပါ သည။ ျပညသ႕လႊတေတာသည ျပနၾကားေရး၀နႀကးဌာနမ လငစငကစၥ၊ အျခားခပကငမႈမားႏင ပတသက၍ ပမႀကးမားေသာ ေျပာငးလမႈမား ျပလပခ ပါသည။67 ယခအခါ လႊတေတာႏစရပစလးက ဥပေဒက အတညျပခၿပးျဖစရာ၊ ျပညေထာငစလႊတေတာက ဥပေဒက စဥးစားရနႏင ေ႐႔ေနာကမညမႈမားက အေျဖ႐ာေပးရနသာ လပါေတာသည။ ျပညေထာငစလႊတေတာသည ပ၍ႀကးမားသညဆေသာလညး၊ ၎တြငျပညသ႔ လႊတေတာ၏ ႐ႈျမငခကမားက ထငဟပသညျဖစရာ၊ အစးရက မဒယာအေပၚ အတငးအတာတစခအထ ဆကလကထနးသမးရနသေဘာထားက ဥးတညေနပါသည။ အစးရ၏ ခပကင မႈအတငးအတာတစခအထ ဆကလကထနးသမးထားဥးမညဆသညမာလညး ႐ငး႐ငးလငးလငး မ႐ေသးေပ။ မညသ႔ပငဆေစ ေနာကဆးတြင သးျခားစ႐ေသာ ဥပေဒ ႏစခကေတာ ထြကေပၚလာေတာမညျဖစရာ ဥပေဒတစခမာ လငစငမား၊ စညးမဥးမား ႏငပ၍ သကဆငမညျဖစၿပး၊ အျခားတစခမာ ကင၀တမား၊ စသတမတခကမား ပါ၀ငမညျဖစပါသည။ 64 Crisis Group interview, member of the Interim Press Council, Yangon, November 2013. 65 While the subjects of some of these rules, such as obscenity and inciting public disorder, were

understandable, vague phrasing led to concerns the government would retain broad censorship

powers; some felt that in any case a ministry should not have such restrictive powers. 66 Crisis Group interview, member of the Interim Press Council, Yangon, November 2013; “Regulat-

ing Myanmar’s press: New freedoms under threat”, The Economist, 17 August 2013. 67 Crisis Group interview, member of the Interim Press Council, Yangon, November 2013.

Page 19: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 19

စြမးေဆာငရညႏင ႏငငတကာ အေကာငးဆးလပထးလပနညးမားက နားလညမႈမား အားနညးျခငးသည အဖြ႕အစညးဆငရာဥပေဒအတြက အဓကကေသာ အကန႔အသတျဖစေနပ ရပါသည။ သ႔ေသာ Stakeholder မားႏင တငပငၫႏႈငးမႈမားျပလပရန စတအားထကသနျခငး၊ ဥပေဒၾကမးတးတကမႈ႐ရန ပညာ႐ငမား၏ အႀကေပးမႈက လကချခငးမား ႐ပါသည။ ထသ႔ေသာ သေဘာထားမးျဖင တန႔ျပနျခငးမးက ၿငမးခမးစြာ စေ၀းျခငး ဥပေဒက ျပငဆငရန အဆျပ ထားမႈႏငပတသက၍ လပေဆာငရာတြင ေတြ႔ရပါသည။ သ႔ေသာ မဒယာဥပေဒသစမားႏင ပတသက၍မ ထပစမးျဖင တန႔ျပနလာႏငမညလား ဆသညကမ ေသခာစြာ မေျပာႏငေပ။ ဥပေဒျပျခငး လပငနးစဥမာမ ၫႏႈငးတငပငမႈမား ျပလပျခငး အပါအ၀ငအားလး အတတ ပငျဖစေသာလညး ရလဒကၾကညလင၊ ယခအခနအထ ေတြ႕ရသမ တညမႈမ႐ၾကေပ။ ပႏပသမား မတပတငေရးက ခးေဖာကမႈမားအတြက ရာဇ၀တမႈျပစဒဏမား ဖယ႐ားေပးခ ျခငးကသ႔ေသာ တးတကမႈအခ႕က လပေဆာငႏငခေသာလညး တခါးဖြငၿပး လြတလပေသာ ေခတသစသ႔ သြားမညဟ ဆးျဖတခကခငမာစြာျဖင ေ႐႕ဆကလသည ဆႏၵျပငးျပမႈ နညးပါး ေနေသးသညပ႐ပါသည။ အစးရက လငစငႏငပတသကေသာအာဏာႏင ခပကငထားမႈအခ႕ ကန႐ေနေသးျခငးေၾကာငဟ ဆရပါမည။68 အစးရ (ႏင လႊတေတာမလညး အတငးအတာ တစခအထ) ကလညး စာနယဇငးေကာငစအေပၚ အေကာငးဆးလပထးလပနညးမားက အႀကျပမညအဖြ႕တစခအျဖစ ျမငရမညအစား ဆန႔ကငဖကအတကအခအဖြ႕အျဖစ ႐ႈျမင ေနျခငးျဖစပါသည။

ေနာကထပအေပါငးလကၡဏာေဆာငေသာ ေျပာငးလမႈမား ျဖစႏငပါေသးသည။ သ႔ေသာ လက႐ အေျခအေန ဆကလကျဖစေပၚေနပါက ေမးခြနးထတရမည အေနအထား ျဖစပါသည။ NGO မားအား ထနးခပျခငးထကစာလင အဘယေၾကာင မဒယာမားအေပၚ ပမပပနေၾကာငၾက၍ တငးၾကပရနပမ လပ ေဆာငရသနညး ဆသညေမးခြနးပငျဖစပါသည။ စစအစးရလကထကက အစးရမဟတေသာအဖြ႕မား (NGOs) က အစးရဆန႔ကငေရး အဖြ႕ အစညးမားႏင တနးတသတမတ၍ လမႈေရးလႈပ႐ားမႈမားသကသကကသာ လပကငေနသည အဖြ႕မားကပင စညးမဥးမားျဖင တငးၾကပစြာ အပခပခပါသည။ မဒယာကလညး ထသ႔ သေဘာထား၍ ထပျဖငသာ ခပကငခပါသည။ ျပျပငေျပာငးလေရးအစးရသစအေနျဖင NGO မားသည ႏငငေရးအရ ၿခမးေျခာကမႈမားမဟတဘ တငးျပည၌ လမႈ၀နေဆာငမႈေပးျခငး ယႏရားမား အားနညးေနခနတြင အသး၀ငေသာအရာတစခအျဖစ ႐ႈျမငလာပရပါသည။ မဒယာမားအေပၚတြငမ ထသ႔႐ႈျမငလမမညဟ တထစခမဆႏငေပ။ အစးရအေနျဖင အသြင ကးေျပာငးေရကာလအတြက ယာယစညးမဥးစညးကမးမားထား႐ရနကစၥႏငပတသက၍ အေရး တႀကးအဆင မဟတသညတင စးရမပပနမႈအခ႕ ႐ေနပါသည။ အေၾကာငးမာ ဂာနယလစ အမားစသည ဂာနယလစစစစစႏင လကနာေစာငထနးရမည စမားႏငပတသက၍ အေတြ႕အႀကမ႐၊ ေလကငသငၾကားေပးခရမႈမ႐ျခငးေၾကာငျဖစပါသည။69 ထ႔အျပင အခ႕ အစးရတာ၀န႐သမား၊ စစအစးရလကထကက ေနရာရခၾကေသာ လႊတေတာကယစား လယမား၊ ပါ၀ါ႐ေသာ အဓကစးပြားေရးပဂၢလမားၾကားတြငလညး စးရမပပနမႈအခ႕ ႐ေနႏငသညျဖစရာ အားေကာငးၿပး လြတလပေသာ မဒယာသည ၎တ႔၏ အကးစးပြားက

68 Ibid; “Burma amends controversial publishing law”, Democratic Voice of Burma, 13 November 2013. 69 See, for example, “Free speech to stay but ‘discipline vital’”, Straits Times, 27 March 2013.

Page 20: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 20

ၿခမးေျခာကမႈတစချဖစလာႏငၿပး၊ ၎တ႔၏အတတက လပမားကငမားမားက ေဖာထတ လာႏင သညဟ စးရမေကာငး စးရမၾကမည ျဖစပါ သည။70

၅။ ဥပေဒျပမႈမား လပေဆာငပ

လႊတေတာသည ျပျပငေျပာငးလေရး လပငနးစဥ၏ အဓကေသာခကကေသာ အစတ အပငးျဖစၿပး၊ လြနခေသာသးႏစအတြငး အေျပာငးအလအမားစ၏ အေရးပါေသာ ေမာငးႏငအား တစချဖစေနပါသည။ သ႔ေသာ အျခားအစးရ၏ အစတအပငးမားကသ႔ပင လႊတေတာ၏ အေကာငအထညေဖာမႈမားသည တစခါတစရ အမား၏ေမာလငခကမားက ျဖညဆညး ေပးႏငျခငး မ႐ေသးသညက ေတြ႕ရပါသည။ အခနး(၃)တြင ေဆြးေႏြးမႈႏင အခနး(၄)တြင ျဖစရပေလလာမႈမားအရဆရေသာ ထသ႔အေကာငအထညမေဖာႏငမႈအတြက အေၾကာငးျပ ခကေပးရန ႐ႈတေထြးေနဆဟဆႏငပါသည။ အဆပါ ေျပာငးလေနေသာျဖစစဥက ေခါငးမာ ဂဏးသားမား သ႔မဟတ ျပနလညအားေကာငးလာေသာ အာဏာ႐ငစနစ၏ အေငြ႕အသကမား စသညတ႔ အား အေပၚယရညၫႊနး႐မျဖင အတအက ဖမးဆတ အဓပၸာယဖြငဆႏင လမမည မဟတေပ။ ဥပေဒျပေရးက ဒဂရအမးမးကြျပားေစရန သကေရာကေနေသာ အခကမား ႐ေန ပါသည။

စြမးေဆာငရည အကန႕အသတမား ။ ။ ဤအရာမားသည တစဥးခငးကေသာလညးေကာငး၊ အငစတကး႐ငးမားအေပၚလညးေကာငး သကေရာကမႈမား ႐ေစပါသည။ လႊတေတာသည အသစထြကေပၚလာေသာ အငစတကး႐ငးျဖစၿပး ျမနမာႏငငတြင ႏစေပါငး(၅၀)ခန႔အတြငး ထသ႔ ေသာ လြတလပသညအဖြ႕ သ႔မဟတ ဒမကေရစ ႐းရာ႐ေသာ အဖြ႕မး လး၀မ႐ခဖးေပ။ လႊတေတာအမတတစဥးခငးႏင အငစတကး႐ငးကယတငကပင အစမးသကသက စတငခရ ျခငးျဖစၿပး၊ ထနးေကာငးေပးမည အေတြ႕အႀက သ႔မဟတ အငစတကး႐ငးဆငရာ အမတ သညာမားလညး လး၀မ႐ဘ စတငခရျခငး ျဖစပါသည။ ဥပေဒအမားစမာ ကလနေခတက တညးက ျဖစ၍ အဆပါ ရာႏငခေသာ ေခတမမေတာသည ဥပေဒမားက အစားထးရန အေရးေပၚသးသပမႈမား ျပရနလအပျခငး၏ ရလဒအျဖစ ဥပေဒႏငဆငေသာ အာဂငဒါ (Agen-da) မား အလြနအကၽြ စၿပကေရာကလာေသာအခါ လႊတေတာကယ စားလယမားသည ဥပေဒက အေသးစတစဥးစားရန အခနအနညးငယသာ႐ပါသည။

နညးစနစပပးေပးမႈမ႐ျခငး။ ။ ပပးေပးမည၀နထမးေသာလညးေကာငး၊ သေတသန ၀နေဆာငမႈ ေသာလညးေကာငး မ႐ေပ။ ၎က အဓပၸါယဖြငဆရေသာ လႊတေတာကယစားလယမားသည ျမငမားေသာ နညးပညာမား ပါ၀ငေသာကစၥရပမားက မမကယမမသာအားကး၍ ႀကးစား ႐နးကနအေျဖ႐ာေနရသညဟ ဆရမညျဖစပါသည။ အခ႕ကယစားလယမားသည အေျခခ ကေသာ အြနလငးသေတသန ျပလပရန အငတာနကအသးျပသည မသားစ၀ငမားက မခၾကရပါသည။ လႊတေတာဥက႒မားႏင လႊတေတာတစခလးအေနျဖင ရနပေငြရ႐မႈႏင ထေရာကေသာ အေျခခအေဆာကအဥ ပပးမႈမား ဖြ႕ၿဖး တးတကမႈမားအတြက ဥးစားေပးမႈ အနညးငယသာ လပႏငသညပ႐ပါသည။ လႊတေတာကယစားလယမားႏင လႊတေတာ ေကာမတမားအေနျဖင ႐းခနးေနရာ၊ ႐း၀နထမးမား မ႐သညအျပင ၎တ႔၏ ပါတမားကလညး အဆပါကစၥရပမားအတြက အကအညမေပးႏငေပ။ ေကာမတမားတြင သေတသနႏင

70 Several senior local journalists have expressed this view to Crisis Group.

Page 21: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 21

သးသပေလလာမႈမား ျပလပႏငရန ကၽြမးကင၀နထမးမားလညး မ႐ေပ။71 ႏငငတကာက အခ႕နညးပညာအကအညအခ႕ျဖင ျဖညဆညးေပးေနေသာလညး၊ ႐းမား၊ လေလာကေသာ ၀နထမး ငားရမးျခငးအပါအ၀င အဖြ႕အစညးႏငဆငေသာ အေထာကအကျပ အရငးအျမစမား ေနရာတြင အစားထးေပးႏငေလာကသည အကအညမား မျဖစႏငေပ။

ျပငပၾသဇာလႊမးမးမႈမား ။ ။ လအပေသာသေတသနႏင သးသပေလလာမႈမား မ႐ျခငးသည လႊတေတာကယစားလယမားအေနျဖင ဆးျဖတခကခရာတြင ၎တ႔၏ ေနရာက အားနညး ေစ႐မမက ျပငပၾသဇာလႊမးမးမႈမား၏ သကေရာကမႈမားက ပမေစပါသည။ ကစၥရပတစခ အတြက နညးစနစဆငရာ အေၾကာငးျပခက ခငခငလလ ဆပကငထားႏငျခငး မ႐သညအတြက လႊတေတာကယစားလယမားသည မဒယာသတငးမား၊ ေရာငး၀ယေရးဆငရာ အကးစးပြား ႐သမား၏ နားခမႈ သ႔မဟတ ကယပငအစအစဥမား႐ေသာ လပေဖာကငဖကမားေၾကာင ရပတညခက ယမးယငမႈမား ႐လာပါသည။72 အဆပါလႊမးမးမႈမားသည လႊတေတာအားလး တြင ႐ေနၿပး ျပနာျဖစလာႏငသညဟေတာမဆလေပ။ သ႔ေသာ ပ၍ အလယအလတ ကမႈ ျဖင ထနးညေပးျခငး သ႔မဟတ သတသတမတမတ ပါတမ သးသပေလလာမႈမား မ႐ပါကမ ၎တ႔မာ ျပနာႀကးထြားလာႏငပါသည။ မဒယာ လြတလပခြငမားမာလညး ယခမစတင၍ ခြငျပခ၍ စမးသပလပကငေနရဆျဖစ၍ သတငးတငဆကပမာ အၿမတေစ တကမႈ သ႔မဟတ သတငး သမား ပသမႈမား မ႐ႏငေသးေပ။ ေရာငးဝယမႈဆငရာ အကးစးပြားမားတြငလညး တာဝနယမည႔ ကနသြယေရးႏင စကမႈလပငနးအဖြ႕အစညးမားပါ၀ငၿပး အာဂငဒါ မားမား စားစား မ႐ေတာ႔သည႔ ခ႐နမားလညးပါဝငပါသည။

အမား၏သေဘာတညမႈျဖင ဥပေဒျပျခငးမား ။ ။ လႊတေတာ၏ လပငနးေဆာငတာမား မညသ႔ လပေဆာငသညဆသည ပမအၾသဖြယေကာငးေသာ သြငျပငလကၡဏာတစခမာ လပငနး ေဆာငတာမားသည လႊတေတာဥက႒မား (အတအကဆရေသာ ဥးေ႐ႊမနး)၏ အားေပးမႈ၊ တစတတစပငးအားျဖင ႏငငေရးႏင အျငငးအခန စကားအေခအတငမား၊ USDP ၏ ဥးေရမားေနေသာ အားသာခကက အသးချခငး စသညတ႔သည အမားသေဘာတညမႈက ႐ာေဖြ၍ ဥးစားေပးလပေဆာငရနကစၥက လြေခာေစခပါသည။73 မကစႀကးနားႀကး ေလလာသ တစဥးက မတခကျပရာတြင ``ဥးေ႐ႊမနးဟာ လႊတေတာႀကးက တစသတညး ထြကေစခင တာ´´ဟ ဆပါသည။74 ထ႔ေၾကာင လႊတေတာႏစရပစလးက မတမတသားသား ျဖစစရာ ေကာငးသည ႏငငေရး မ႐ေၾကာငးက ျပသေနပါသည။ အေခအတင ျငငးခမႈမားတြင ျပငးထနေသာ သေဘာကြလြမႈ အနညးငယသာေတြ႕ရပါသည။ ပါတမားက အေၾကာငး ကစၥရပ က အေၾကာငးျပ၍ ေနရာရရန ႀကးပမးသည လကၡဏာအနညးငယသာ ေတြ႕ရပါသည။ မေပး ရာတြင ပါတမားကယစား တကေရာကမေပးသစနစ (Whip System) မ႐ေပ။ လႊတေတာကယစားလယ တစဥးခငး မညသ႔မေပးသညဆသညက ျပညသအတြက မတတမး မ႐ေပ။ မဒယာအမားစကလညး သတငးေရးရာတြင လႊတေတာကယစားလယ အမည ေဖာျပရာတြင ေနာကမပါတ၏အမညက ေဖာျပေလ မ႐ၾကေပ။ လႊတေတာတြင ကယစားလယ မား ေနရာယမႈမာလညး၊ စစတပမ လႊတေတာကယစားလယမားမ လြ၍ ပါတက အေျခခ၍ 71 Crisis Group interviews, legislative representatives, Naypyitaw, October 2013. The exception is

the lower house’s Legal Affairs Assessment and Special Issues Commission, which does have tech-

nical expertise and support staff (see Section II.C above). 72 Crisis Group interviews, legislative representatives, Naypyitaw, October 2013. 73 Ibid. 74 Crisis Group interview, Myanmar-based international electoral expert, Yangon, November 2013.

Page 22: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 22

ေနရာယရျခငး မဟတဘ အကၡရာစဥအရ ေနရာယရျခငးေၾကာင စကားအေခအတင ေျပာရမႈမားတြင အခငးခငးဆကသြယရနႏင မဟာဗဟာကရန ခကခလပါသည။75

ဤသ႔ေသာ အမားသေဘာတ လကညးေထာငေသာနညးျဖင ဥပေဒျပျခငးသည ယခလ ျပျပင ေျပာငးလေရးကာလ၌ အေရးေပၚလပေဆာငရန အမားအျပား လအပခနတြင အျမနတြနးရန ပမလြယကေသာ ၀နးကငအေျခအေနက ဖနတးေပးပါသည။ ယခအေျခအေနက ၁၉၅၀ ခႏစမားဆက ေနာကဆး ဒမကေရစကာလႏင ႏႈငးယဥပါက ကြျပားေနပါသည။ ထစဥက ႏငငေရးသမားမားသည ျငငးခနေျပာဆရန စတအားထကသနေနၾကၿပး၊ အမးသား အကးစးပြားက ထခကမည ႏငငေရးအရ စးရမရမည ကစၥရပမား နညးပါးျခငးေၾကာင အမား၏ ေလးစားမႈကလညး ရ႐ပါသည။76 မဆႏၵ႐ငျပညသမားအေနျဖင လကညးေထာင အမား သေဘာတညခကယေသာပစက ႐ႈေထာငအခ႕မ ၾကညလင အေပါငးလကၡဏာ ေဆာငသည ဟ ဆေကာငးဆမညျဖစေသာလညး၊ ေ႐ြးေကာကတငေျမာကခကယစားလယမားသည ျပညသ႕အကးစးပြား သ႔မဟတ လက႐ အေျဖမထြကေသာ အေျခအေနက စနေခၚ၍ အမန တကယ ႀကးစားေနျခငး မဟတဟလညး တဖကမစဥးစားလာႏငပါသည။ ပါတ တညေဆာက ေရးႏင အေရးႀကးေသာ မ၀ါဒပလကေဖာငး ဖြ႕ၿဖးတးတကေရးအတြက မသငေတာဟလညး ျမငလာႏငပါသည။ ေ႐ြးေကာကပြသည လာမညႏစႏစအတြငး ထြကေပၚလာေတာမညျဖစရာ၊ သကတမးႏေသးေသာ လႊတေတာႏင ၎၏ နညးစနစမားသည မလႊမေ႐ာငသာ ျပနလည ေပၚထြကလာမည ပါတႏငငေရးမားက ကငတြယရန ကရယာအျပညအစ တပဆငၿပး ျဖစသညဟ ႐ငး႐ငးလငးလငး ေတြ႕ျမငႏငျခငး မ႐ေသးေပ။

၆။ နဂး

ျမနမာႏငင၏ လႊတေတာသည သးႏစသားသာ ႐ေသးေသာ ရာစႏစ တစစ၏ တစ၀က အတြငး ပထမဆး လြတလပသညအဖြ႕တစခ ျဖစပါသည။ အမားထငထားသညထကပ၍ အားေကာငးေကာငးႏင ၾသဇာႀကးႀကးျဖင ထြကေပၚလာၿပး ျပျပငေျပာငးလေရးလပငနးစဥတြင အဓကကေသာ အခနးက႑က ရ႐ပါသည။ လႊတေတာသည ဥပေဒသစမား ေရးဆြျခငး၊ လက႐ ဥပေဒမားက ျပငဆငျခငးမားျဖင လြတလပ၍ ေခတမေသာ ဥပေဒသစမား ျပ႒ာနး ေပးၿပး တးတကေကာငးမြနေသာ စးပြားေရးႏငဆငေသာ အပခပမႈအတြက အေျခခမား ျဖညဆညးေပးပါသည။

စနေခၚမႈမားကလညး ႀကးစြာ ႐ေနပါသည။ ဥပေဒျပ လပငနးစဥတြင ျပနာမားစြာ ႐ေနရာ အေတြ႕အႀကမ႐ေသာ လႊတေတာကယစားလယမားက နညးပညာလအပမႈမားစြာ ႐ေသာ ကစၥရပမားစြာက ကငတြယေနၾကရပါသည။ ထသ႔ ကငတြယေနၾကရာ၌ ႐းမား၊ ၀နထမးမား၊ သေတသန ၀နေဆာငမႈမားႏင ကၽြမးကငသ အႀကေပးပညာ႐ငမားကသ႔ေသာ အေျခခကေသာ အငစတကး႐ငးဆငရာ အေထာကအကမား လး၀မ႐ေပ။ ဆယစႏစမားစြာ အပခပခေသာ အာဏာ႐ငစနစ၏ ခနထားခေသာ အေမြမားက ေပးထားခကသဖြယ ႐ေနၿပး ျဖစရာ စနစႀကးအေနျဖင နညးစနစအရ မနကနၿပး၊ ဒမကေရစသ႔ ဥးတညေသာ ဥပေဒမား ဖြ႕ၿဖးတးတကရန ႐နးကနေနရလက႐ျခငးမာ အၾသဖြယေတာ မဟတေပ။ အဓက Stakeholder မားႏင တငပငရန၊ ေ၀ဖနမႈမားက နားေထာငရနႏင ျပငပမ ပညာ႐ငမား၏ အႀကေပးမႈက

75 Ibid. 76 Mary Callahan, “On time warps and warped time: Lessons from Burma’s ‘democratic era’”, in

Robert Rotberg (ed.) Burma: Prospects for a Democratic Future (Brookings Institution, 1998).

Page 23: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 23

လကခရန စတအားထကသနမႈမား ျဖစလာျခငးသည အေပါငးလကၡဏာ ေဆာငပါသည။ သ႔ေသာ မဒယာဥပေဒပါ အေၾကာငးအရာမားႏင ၿငမးခမးစြာ စတနးလညလညျခငး ဆငရာ ဥပေဒပါ ကန႔သတထားေသာ အခကမားက ျပငဆငမႈမားသည အဆပါ အေပါငးလကၡဏာ ေဆာငေသာ စတအားထကသနမႈမားအတြက အဓကကေသာ စမးသပမႈမားပင ျဖစေပ လမမည။

ေ႐႕ခရးဆကရာတြင လႊတေတာကယစားလယမား လအပေသာ အေထာကအကမား ေပးႏငရန လႊြတေတာႏင စြမးေဆာငရညမားအတြက ပမႀကးမားေသာ အငစတကး႐ငးဆငရာ ရငးႏးျမပႏမႈမား ထညသြငးရန လအပပါသည။ လႊတေတာဆသည အငစတကး႐ငးႀကး၏ အားေကာငးမႈ၊ ထေရာကမႈႏင အမား၏ ေလးစားမႈ ဆကလကရ႐ရန အထကပါအတငး လပ ေဆာငရန အေရးပါလပါသည။ ျမနမာႏငင သည လာမညႏစႏစအခနတြင ေ႐ြးေကာကပြဆသ႔ ခဥးကပေနၿပျဖစရာ ၎မာ အားလးအတြက အေရးအႀကးဆးျဖစၿပး၊ ေ႐ြးေကာကပြမာ ၁၉၅၀ ခႏစမားကတညးက လြတလပ၍ တရားမတေသာ ႏငငလးဆငရာ ေရြးေကာကပြျဖစရန အလားအလာ႐ေနပါသည။ ႏငငေရးႏငဆငေသာ တြနးအားသစ (New Political Dynamics) ေပၚထြကလာသညႏငအမ ဥပေဒျပရာတြင အမားသေဘာတညမႈက အေျချပ ခဥးကပျခငးႏင ပါတႏငငေရး ထးထးျခားျခား ႐မေနမႈမားသညလညး ေျပာငးလသြားႏငပါသည။ လႊတေတာ ကယစားလယမားအေနျဖင အမား၏ ေမာလငခက ျမငမားေနမႈမားႏင ပ၍ ႐ႈတေထြး လာေသာ ေတာငးဆမႈမားက ရငဆငရန မမတ႔တြင လကနကကရယာအျပည တပဆငထားၿပးျဖစ ေၾကာငး ေသခာေနေစရမည ျဖစပါသည။

ရနကန/ဘရပဆယ- ဒဇငဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၃

Page 24: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 24

Appendix A: Map of Myanmar

Page 25: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13December 2013 Page 25

Appendix B:Reports and Briefings on Asia since 2010

As of 1 October 2013, Central Asia

publications are listed under the Europe

and Central Asia program.

North East Asia

The Iran Nuclear Issue: The View from Beijing,

Asia Briefing N°100, 17 February 2010 (also

available in Chinese).

North Korea under Tightening Sanctions, Asia

Briefing N°101, 15 March 2010.

China’s Myanmar Strategy: Elections, Ethnic

Politics and Economics, Asia Briefing N°112,

21 September 2010 (also available in

Chinese).

North Korea: The Risks of War in the Yellow

Sea, Asia Report N°198, 23 December 2010.

China and Inter-Korean Clashes in the Yellow

Sea, Asia Report N°200, 27 January 2011

(also available in Chinese).

Strangers at Home: North Koreans in the South,

Asia Report N°208, 14July 2011 (also

available in Korean).

South Korea: The Shifting Sands of Security

Policy, Asia Briefing N°130, 1 December

2011.

Stirring up the South China Sea (I), Asia Report

N°223, 23 April 2012 (also available in

Chinese).

Stirring up the South China Sea (II): Regional

Responses, Asia Report N°229, 24 July 2012

(also available in Chinese).

North Korean Succession and the Risks of

Instability, Asia Report N°230, 25 July 2012

(also available in Chinese and Korean).

China’s Central Asia Problem, Asia Report

N°244, 27 February 2013 (also available in

Chinese).

Dangerous Waters: China-Japan Relations on

the Rocks, Asia Report N°245, 8 April 2013

(also available in Chinese).

Fire on the City Gate: Why China Keeps North

Korea Close, Asia Report N°254, 9 December

2013.

South Asia

Sri Lanka: A Bitter Peace, Asia Briefing N°99,

11 January2010.

Nepal: Peace and Justice, Asia Report N°184,

14 January 2010.

Reforming Pakistan’s Civil Service, Asia Report

N°185, 16 February 2010.

The Sri Lankan Tamil Diaspora after the LTTE,

Asia Report N°186, 23 February 2010.

The Threat from Jamaat-ul Mujahideen

Bangladesh, Asia Report N°187, 1 March

2010.

A Force in Fragments: Reconstituting the

Afghan National Army, Asia Report N°190, 12

May 2010.

War Crimes in Sri Lanka,Asia Report N°191, 17

May 2010.

Steps Towards Peace: Putting Kashmiris First,

Asia Briefing N°106, 3 June 2010.

Pakistan: The Worsening IDP Crisis, Asia

Briefing N°111, 16 September 2010.

Nepal’s Political Rites of Passage, Asia Report

N°194, 29 September 2010 (also available in

Nepali).

Reforming Afghanistan’s Broken Judiciary, Asia

Report N°195, 17 November 2010.

Afghanistan: Exit vs Engagement, Asia Briefing

N°115, 28 November 2010.

Reforming Pakistan’s Criminal Justice System,

Asia Report N°196, 6 December 2010.

Nepal: Identity Politics and Federalism, Asia

Report N°199, 13 January 2011(also available

in Nepali).

Afghanistan’s Elections Stalemate, Asia Briefing

N°117, 23 February 2011.

Reforming Pakistan’s Electoral System, Asia

Report N°203, 30 March 2011.

Nepal’s Fitful Peace Process, Asia Briefing

N°120, 7 April 2011 (also available in Nepali).

India and Sri Lanka after the LTTE, Asia Report

N°206, 23June 2011.

The Insurgency in Afghanistan’s Heartland, Asia

Report N°207, 27June 2011.

Reconciliation in Sri Lanka: Harder Than Ever,

Asia Report N°209, 18 July 2011.

Aid and Conflict in Afghanistan, Asia Report

N°210, 4 August 2011.

Nepal: From Two Armies to One, Asia Report

N°211, 18 August 2011 (also available in

Nepali).

Reforming Pakistan’s Prison System, Asia

ReportN°212, 12 October 2011.

Islamic Parties in Pakistan, Asia Report N°216,

12 December 2011.

Nepal’s Peace Process: The Endgame Nears,

Asia Briefing N°131, 13 December 2011 (also

available in Nepali).

Sri Lanka: Women’s Insecurity in the North and

East, Asia Report N°217, 20 December 2011.

Sri Lanka’s North (I): The Denial of Minority

Rights, Asia Report N°219, 16 March 2012.

Sri Lanka’s North (II): Rebuilding under the

Military, Asia Report N°220, 16 March 2012.

Talking About Talks: Toward a Political

Settlement in Afghanistan, Asia Report N°221,

26 March 2012.

Pakistan’s Relations with India: Beyond

Kashmir?, Asia Report N°224, 3 May 2012.

Bangladesh: Back to the Future, Asia Report

N°226, 13 June 2012.

Aid and Conflict in Pakistan, Asia Report N°227,

27 June 2012.

Election Reform in Pakistan, Asia Briefing

N°137, 16 August 2012.

Nepal’s Constitution (I): Evolution Not

Revolution,Asia Report N°233, 27 August

2012 (also available in Nepali).

Page 26: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 26

Nepal’s Constitution (II): The Expanding Political

Matrix, Asia Report N°234, 27 August 2012

(also available in Nepali).

Afghanistan: The Long, Hard Road to the 2014

Transition, Asia Report N°236, 8 October

2012.

Pakistan: No End To Humanitarian Crises, Asia

Report N°237, 9 October 2012.

Sri Lanka: Tamil Politics and the Quest for a

Political Solution, Asia Report N°239, 20

November 2012.

Pakistan: Countering Militancy in PATA, Asia

Report N°242, 15 January 2013.

Sri Lanka’s Authoritarian Turn: The Need for

International Action, Asia Report N°243, 20

February 2013.

Drones: Myths and Reality in Pakistan, Asia

Report N°247, 21 May 2013.

Afghanistan’s Parties in Transition, Asia Briefing

N°141, 26 June 2013.

Parliament’s Role in Pakistan’s Democratic

Transition, Asia Report N°249, 18 September

2013.

Women and Conflict in Afghanistan, Asia Report

N°252, 14 October 2013.

Sri Lanka’s Potemkin Peace: Democracy under

Fire, Asia Report N°253, 13 November 2013

South East Asia

Radicalisation and Dialogue in Papua,Asia

Report N°188, 11 March 2010 (also available

in Indonesian).

Indonesia: Jihadi Surprise in Aceh,Asia Report

N°189, 20 April 2010.

Philippines: Pre-election Tensions in Central

Mindanao, Asia Briefing N°103, 4 May 2010.

Timor-Leste: Oecusse and the Indonesian

Border, Asia Briefing N°104, 20 May 2010.

The Myanmar Elections, Asia Briefing N°105, 27

May 2010 (also available in Chinese).

Bridging Thailand’s Deep Divide, Asia Report

N°192, 5 July 2010 (also available in Thai).

Indonesia: The Dark Side of Jama’ah Ansharut

Tauhid (JAT), Asia Briefing N°107, 6 July

2010.

Indonesia: The Deepening Impasse in Papua,

Asia Briefing N°108, 3 August 2010.

Illicit Arms in Indonesia, Asia Briefing N°109, 6

September 2010.

Managing Land Conflict in Timor-Leste, Asia

Briefing N°110, 9 September 2010.

Stalemate in Southern Thailand, Asia Briefing

N°113, 3 November 2010 (also available in

Thai).

Indonesia: “Christianisation” and Intolerance,

Asia Briefing N°114, 24 November 2010.

Indonesia: Preventing Violence in Local

Elections, Asia Report N°197, 8 December

2010 (also available in Indonesian).

Timor-Leste: Time for the UN to Step Back, Asia

Briefing N°116, 15 December 2010.

The Communist Insurgency in the Philippines:

Tactics and Talks, Asia Report N°202, 14

February 2011.

Myanmar’s Post-Election Landscape, Asia

Briefing N°118, 7 March 2011 (also available

in Chinese and Burmese).

The Philippines: Back to the Table, Warily, in

Mindanao, Asia Briefing N°119, 24 March

2011.

Thailand: The Calm Before Another Storm?,

Asia Briefing N°121, 11 April 2011 (also

available in Chinese and Thai).

Timor-Leste: Reconciliation and Return from

Indonesia, Asia Briefing N°122, 18 April 2011

(also available in Indonesian).

Indonesian Jihadism: Small Groups, Big

Plans,Asia Report N°204, 19 April 2011 (also

available in Chinese).

Indonesia: Gam vs Gam in the Aceh Elections,

Asia Briefing N°123, 15 June 2011.

Indonesia: Debate over a New Intelligence Bill,

Asia Briefing N°124, 12 July 2011.

The Philippines: A New Strategy for Peace in

Mindanao?, Asia Briefing N°125, 3 August

2011.

Indonesia: Hope and Hard Reality in Papua,

Asia Briefing N°126, 22 August 2011.

Myanmar: Major Reform Underway, Asia

Briefing N°127, 22 September 2011 (also

available in Burmese and Chinese).

Indonesia: Trouble Again in Ambon, Asia

Briefing N°128, 4 October 2011.

Timor-Leste’s Veterans: An Unfinished

Struggle?,Asia Briefing N°129, 18 November

2011.

The Philippines: Indigenous Rights and the

MILF Peace Process, Asia Report N°213, 22

November 2011.

Myanmar: A New Peace Initiative, Asia Report

N°214, 30 November 2011 (also available in

Burmese and Chinese).

Waging Peace: ASEAN and the Thai-

Cambodian Border Conflict, Asia Report

N°215, 6 December 2011 (also available in

Chinese).

Indonesia: From Vigilantism to Terrorism in

Cirebon, Asia Briefing N°132, 26 January

2012.

Indonesia: Cautious Calm in Ambon, Asia

Briefing N°133, 13 February 2012.

Indonesia: The Deadly Cost of Poor Policing,

Asia Report N°218, 16 February 2012 (also

available in Indonesian).

Timor-Leste’s Elections: Leaving Behind a

Violent Past?, Asia Briefing N°134, 21

February 2012.

Indonesia: Averting Election Violence in Aceh,

Asia Briefing N°135, 29 February 2012.

Reform in Myanmar: One Year On, Asia Briefing

N°136, 11 April 2012 (also available in

Burmese and Chinese).

The Philippines: Local Politics in the Sulu Archi-

pelago and the Peace Process, Asia Report

N°225, 15 May 2012.

How Indonesian Extremists Regroup, Asia

Report N°228, 16 July 2012 (also available in

Indonesian).

Page 27: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

Not a Rubber Stamp: Myanmar’s Legislature in a Time of Transition

Crisis Group AsiaBriefing N°142, 13 December 2013 Page 27

Myanmar: The Politics of Economic Reform,

Asia Report N°231, 27 July 2012 (also

available in Burmese and Chinese).

Indonesia: Dynamics of Violence in Papua, Asia

Report N°232, 9 August 2012 (also available

in Indonesian).

Indonesia: Defying the State, Asia Briefing

N°138, 30 August 2012.

Malaysia’s Coming Election: Beyond Commu-

nalism?, Asia Report N°235, 1 October 2012.

Myanmar: Storm Clouds on the Horizon, Asia

Report N°238, 12 November 2012 (also

available in Chinese and Burmese).

The Philippines: Breakthrough in Mindanao,

Asia Report N°240, 5 December 2012.

Thailand: The Evolving Conflict in the South,

Asia Report N°241, 11 December 2012.

Indonesia: Tensions Over Aceh’s Flag, Asia

Briefing N°139, 7 May 2013.

Timor-Leste: Stability At What Cost?, Asia

Report N°246, 8 May 2013.

A Tentative Peace in Myanmar’s KachinConflict,

Asia Briefing N°140, 12 June 2013 (also

available in Burmese and Chinese).

The Philippines: Dismantling Rebel Groups,

Asia Report N°248, 19 June 2013.

The Dark Side of Transition: Violence Against

Muslims in Myanmar, Asia Report N°251, 1

October 2013 (also available in Burmese and

Chines

Page 28: Briefing template 11 January 2013 - themimu.info Doc... · Update Briefing Asia Briefing N°142 Yangon/Brussels, 13 December 2013 ရာဘာတံဆိပ္တုံးမဟုတ္ေသာ

International Crisis Group Headquarters

Avenue Louise 149

1050 Brussels, Belgium

Tel: +32 2 502 90 38

Fax: +32 2 502 50 38

[email protected]

New York Office

[email protected]

Washington Office

[email protected]

London Office

[email protected]

Moscow Office

[email protected]

Regional Offices and Field Representation

Crisis Group also operates out of over 30 different locations in Africa,

Asia, Europe, the Middle East and Latin America.

See www.crisisgroup.org for details