bĠr otomotĠv yan sanayĠ fĠrmasi ĠÇĠn Ġdeal …
TRANSCRIPT
DOKUZ EYLÜL ÜNĠVERSĠTESĠ
MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ
ENDÜSTRĠ MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ
BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASI
ĠÇĠN ĠDEAL ENVANTER POLĠTĠKASININ
BELĠRLENMESĠ
AyĢegül BAġTEKELĠ
Kevser ÜÇKARDEġLER
DanıĢman
Prof.Dr. G. Miraç BAYHAN
Mayıs, 2011
ĠZMĠR
ii
ÖNSÖZ
Üretim sektöründeki işletmelerde envanter yönetiminin önemini yaptığımız stajlar
sonucunda fark ettik. Bu konu üzerinde daha detaylı bilgi edinebilmek ve kendimizi bu
konuda geliştirebilmek için bitirme projemizi bu alanda bir uygulama ile pekiştirmek
istedik.
Seçtiğimiz konuda bize bilgisi ve hoşgörüsü ile desteklerini esirgemeyen danışman
hocamız ve bölüm başkanımız Sayın Prof.Dr. G. Miraç BAYHAN‟ a; projemizi
uygulayabilecek imkânı sağlayan, sektördeki engin bilgisini bizimle paylaşan proje
sorumlumuz Üretim ve Lojistik Müdürü Sayın Erkan ZORLU‟ ya, üretim planlama
departmanında çalışan Endüstri Mühendisi Sayın Hatice BALKAN‟ a ve değerli
arkadaşlarımıza teşekkürlerimizi sunarız.
AyĢegül BAġTEKELĠ
Kevser ÜÇKARDEġLER
iii
BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASINDA ĠÇĠN ĠDEAL ENVANTER
POLĠTĠKASININ BELĠRLENMESĠ
ÖZET
Çalışmada, envanter yönetimin, tedarik zinciri ve stok politikaları ile ilişkileri
incelenerek, söz konusu işletmenin stok politikalarını iyileştirmek amacıyla ideal envanter,
güven stoğu, stok devir hızı hesaplanmış ve bu hesapların işletmenin stok ile ilgili
politikalarının işleyişine dahil edilmesi amaçlanmıştır.
Günümüzde stok politikaları ve envanter yönetimi konularının işletmeler için büyük bir
öneme sahip olduğu yadsınamaz. Bu bilinçten yola çıkarak işletmenin içinde bulunduğu
stok problemlerinin çözüme ulaştırılması gerektiği düşünülmüştür. Öncelikle ortaya çıkan
problem saptanmış, buna ait veriler ve gözlemler yapılmış, sistemin iyileştirilmesi için
gereken faktörler belirlenmiş, bu faktörler ile hesaplamalar yapılmış, bu hesaplamalar yeni
sistem adı altında uygulanmış ve son olarak ortaya çıkan yeni sistem ile eski sistem
karşılaştırılarak meydana gelen iyileşme gözlenmiştir.
Sürece ilk olarak envanter yönetimi, stok politikaları ve tedarik zinciri yönetimi ile ilgili
teorik bilgileri öğrenmeyle başlanmış daha sonra bu teorik bilgiler ışığında söz konusu
işletmenin envanter politikaları ve tedarik zinciri ağı incelenmiştir. Yapılan incelemeler
sonucunda üretim planları ve mevcut stok gibi spesifik konular üzerinde belirli bir süre
gözlem yapılması ve bu süre zarfına ait SAP verilerinin kontrol edilmesi sağlanmıştır.
Yapılan gözlemler sonucu elde edilen veriler, işletmenin tedarik zinciri ağına ait özel
parametrelerle işletmenin belirli kalemlere ait elde bulundurması gereken güven stoğu
hesaplamasında kullanılmış ve bu hesaplama sonucunda mevcut stoklar güncellenmiş ve
yeni sisteme ait stok devir hızı hesaplanmıştır. Böylece eski sistemin stok devir hızı ile yeni
sistemin stok devir hızı karşılaştırıldığında gözle görülür bir iyileşme olduğu saptanmıştır.
Anahtar sözcükler:
Stok yönetimi, Envanter, Güven stoğu, İdeal stok, Stok devir hızı
iv
İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖNSÖZ ii
ÖZET iii
BÖLÜM BĠR – GĠRĠġ 1
1.1. Stok ve Envanter .......................................................................................................... 1
1.2. Envanter Maliyetleri .................................................................................................... 2
1.3. Envanterin Önemi ........................................................................................................ 2
1.4. Stok Bulundurma Nedenleri ........................................................................................ 3
1.5. Stok Çeşitleri ................................................................................................................ 4
1.6. Stok Maliyetleri ........................................................................................................... 5
1.6.1. Stok Tutma Maliyeti ............................................................................................. 5
1.6.2. Hazırlık Maliyeti .................................................................................................. 5
1.6.3. Stok Tutmama / Ceza Maliyet .............................................................................. 6
1.7. Stok Problemleri .......................................................................................................... 6
1.7.1. ABC Analiz Yöntemi ........................................................................................... 7
1.8. Envanter Değerleme Yöntemleri ................................................................................. 9
1.9. Oran Analizleri .......................................................................................................... 10
1.10. Envanter Tipleri ..................................................................................................... 14
1.10.1. Bağımsız Talep Envanteri ............................................................................... 15
1.10.1.1. Sipariş Noktası Formülasyonu .................................................................... 15
1.10.1.2. Ekonomik Sipariş Miktarı Formülasyonu (EOQ) ....................................... 15
1.10.2. Bağımlı Talep Envanteri ................................................................................. 17
1.10.2.1. Malzeme İhtiyaç Planlama (MRP) .............................................................. 17
1.10.2.2. Tam Zamanında (JIT) Envanter Sistemleri ................................................. 18
v
BÖLÜM ĠKĠ – LĠTERATÜR ARAġTIRMASI 19
2.1. Kuramsal Temeller .................................................................................................... 19
BÖLÜM ÜÇ – BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASINDA ĠDEAL ENVANTER
POLĠTĠKASININ BELĠRLENMESĠ ĠÇĠN YAPILAN ÇALIġMALAR 22
3.1. Firma Hakkında Genel Bilgi ...................................................................................... 23
3.2. Yapılan Çalışmaların Amacı ...................................................................................... 24
3.3. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi İçin Yapılan Çalışmalar .......................... 24
3.3.1. Varolan Durumun Çıkarılması ........................................................................... 24
3.3.2. İdeal Envanter Tanımı ........................................................................................ 26
3.3.2.1. Mevcut Envanter Politikasının Gözden Geçirilmesi ................................... 27
3.3.2.2. Güven Stoğu ................................................................................................ 28
3.3.2.3. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi ................................................... 33
3.3.3. İdeal Envanterin Sisteme Yansıtılması ............................................................... 34
3.3.4. İyileştirme Sonrası Durumun İncelenmesi ......................................................... 37
3.3.5. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi İçin Yapılan Çalışmaların Sonucu ... 38
BÖLÜM DÖRT – SONUÇ 39
KAYNAKÇA 40
EKLER 42
1
BÖLÜM BĠR
GĠRĠġ
Rekabet koşullarının güçleştiği günümüzde üretim yapan işletmeler için büyük bir finans
enstrümanı stoktur. Bu sebeple maliyetleri azaltmak ve düzgün stok politikaları ile gelirleri
artırabilmek için stok yönetiminin doğru uygulanması çok önemlidir. Akademik bilgimizi
bu alandaki bir çalışma ile güçlendirmek amacıyla bir otomotiv yan sanayi firmasında stok
yönetimi ile ilgili bir çalışma yapılmıştır.
Çalışma yapılan firmanın, kendisine „müşterilerimiz tarafından „ en iyi tedarikçi‟ olarak
tanınmak‟ vizyonunu tanımlaması bu çalışmaya başlamamıza sebep olan en büyük
etkendir.
Firmanın belirlediği vizyon ve stratejik planı uygulayabilmek için stok kontrolünde
oluşan bazı aksaklıkları gidermek üzere fabrika bünyesinde ideal envanter politikasının
belirlenip sisteme yansıtılması çalışmaları yapılacaktır. Bu çalışmalara başlamadan önce
birçok kaynaktan stok yönetimi, envanter, güven stoğu, ideal stok, stok devir hızı
konularında araştırmalar yapılacak ve çeşitli akademik makaleler incelenecektir. Daha
sonra bu bilgiler ışında firmanın mevcut envanter politikası belirlenip, politikayı
iyileştirebilmek için ideal envanter miktarı belirlenecek, bunu temel alarak stok devir hızını
artıracak stok güncellemeleri yapılacaktır.
1.1. Stok ve Envanter
Tüm organizasyonlar stok tutarlar. „ Stok‟ işletmenin hammaddelerini, yarı mamullerini,
operasyonlarda kullanılacak tedariklerini ve bitmiş ürünlerini içerir.
Stok, “bir sanayi dalında yararlanılan ham, işlenmiş veya yarı işlenmiş maddelerin
tümü” olarak tanımlanır. Ancak bu tanımın sadece sanayi için verildiği, bunun dışında
kalan sektörlerin dâhil edilmediği görülmektedir. Keskin, bu eksikliği “tedarik veya üretim
2
yoluyla elde edilen, kullanılmadan veya müşteriye arz edilmeden önce az veya çok belirli
bir süre bekletilen mal” (Keskin 2006, s.65) tanımıyla gidermiştir.
Pek çok kaynak ve uygulamada stok ve envanter kavramlarının eş anlamlı kullanıldığı
görülebilir. Bu iki kavram şu şekilde ayrılabilir: stok, mal ve hizmet üretimi ve satışı için
gerekli olan malzemeleri, envanter ise daha geniş anlamda, stokla beraber demirbaş
malzemeleri belirtmektedir (Tanyaş, Baskak 2006, s.209).
1.2. Envanter Maliyetleri
Envanter beraberinde bazı maliyetler getirir. Bunlar:
Para birimi,
Yer,
Alınan işgücü, kalite kontrolü, envanteri bir kenara koyma, geri alma, seçme,
paketleme, gönderme ve açıklamalarını yapma,
Bozulma, zarar verme ve eskime,
Hırsızlık
Envanter maliyetleri, sipariş maliyetleri ve elde bulundurma maliyetleriyle birlikte anılır.
1.3. Envanterin Önemi
Envanterin finansal ve üretim olmak üzere 2 farklı açıdan önemi vardır:
Finansal açıdan: stoklar çoğunlukla finansal yatırım gerektirir. Stokların maliyetleri
tedarik etme, ulaştırma, depolama, elde tutma süresi gibi nedenlerle yüksek olabilir.
Finans bu yüksek maliyetler sebebiyle stokların az olması yönünde baskı yapar.
Üretim açısından: Üretimin aksamaması ve darboğazların önlenmesi için stok
istenir.
Çatışan bu amaçlar arasında denge kurmak önemli ve gereklidir
3
1.4. Stok Bulundurma Nedenleri
i. Belirsizlikler: Bir satış noktası, müşteriden gelecekteki herhangi bir sürede hangi
üründen ne kadar talep geleceğini kesin olarak tahmin edemez. Elindeki ürün bitmek
üzereyken kendi tedarikçisine sipariş verir, ancak çoğu zaman siparişin tam olarak ne
zaman elinde olacağını bilemez. Hatta tedarikçinin elinde yeterli ürün olmama durumu da
ihtimaller dahilindedir. Bunun gibi talep, siparişlerin termin süresi ve arzdaki belirsizliklere
karşı stok tutulmaktadır.
ii. Üretimde ölçek ekonomisinin sağlanması: Bir üretim sisteminde herhangi bir ürün
üretmek için sistemin hazırlanması önemli zaman kayıplarına neden olabilmektedir. Bu
nedenle o ürün üretilecekse o partide üretilecek partinin mümkün olduğunca büyük sayıda
üretilmesi tercih edilir. Uygun lot büyüklüğünde üretim yapılmaz, sadece gereken kadar
üretilirse üretim bandını sık sık kurmak gerekecektir. Bu sistem kuruluş maliyetinden
kaçınmak amacıyla parti, ihtiyacın üzerinde bir miktarda üretilebilir. Buradaki fazla ürünler
stok oluşmasına neden olur.
iii. Satın alma: Üretimde ölçek ekonomisi sağlama amacının diğer tarafında satın alan
firma bulunmaktadır. Üretici firmanın büyük lotlarda ürettiği mallar için birim maliyet daha
düşük olacağı için miktar arttıkça fiyatların düşmesi beklenir. Bu nedenle satın alan taraf
daha düşük maliyetle ihtiyacından daha fazla ürün alabilir, fazlası stok oluşturur.
iv. Nakliye: Bir işletme hammadde ve işletme malzemeleri ihtiyaçlarını karşılamak
üzere sipariş verir. Tedarik lojistiği kapsamında düşünüldüğünde satın alınacak ürün
miktarı büyüdükçe birim nakliye maliyetleri düşecektir (bkz. şekil 1.1). Bu nedenle
isletmeler bir aylık yerine iki aylık ihtiyaçlarını tedarik ederek nakliye maliyeti avantajı
yakalamak ister. Satın alınan ikinci ay ihtiyaçları ise stok olarak bekleyecektir.
4
Şekil 1.1 Birim maliyet-Taşıma miktarı eğrisi
v. Spekülasyon: Değeri sürekli değişen ürünler, yatırım amaçlı olarak satın alınıp
stoklanabilir.
1.5. Stok ÇeĢitleri
Stoklar dört ana grupta sınıflandırılabilir:
Hammadde Stokları: Üretimde doğrudan kullanılan, üretimin yapılabilmesi için gerekli
malzemelere hammadde denir.
ĠĢletme Malzemeleri: Üretimde doğrudan kullanılmayan, bir işletmenin rutin
işlemlerinde kullandığı kırtasiye, hızlı tüketim malları, bakım malzemeleri gibi ürünlerdir.
Yarı Ürün Stokları: Üretimde işlenmeyi bekleyen ya da işlenen maddelere yarı ürün
adı verilir. Yarı ürün stokları, parça stoklarını ve hammadde stoklarının bir kısmını
kapsayabilir.
Son Ürün Stokları: Üretim süreci tamamlanmış ürünlerden oluşan stoktur. Bir
işletmenin son ürünü, o ürünü kullanan başka bir işletmenin hammaddesi olabilir.
Bunların yanında işlev bakımından stoklar; emniyet stoğu, mevsimsel stok, atıl stok, geri
5
dönüşüm stoğu, tampon stok, çevrim stoğu, ara parça stoğu, promosyon stoğu gibi adlarla
sınıflandırılabilir.
1.6. Stok Maliyetleri
Üretilsin ya da satın alınsın, bir ürün ya da hammaddenin stoklanabilmesi için üretimde
ya da satın almada bir miktar para ve/veya kaynak harcanmaktadır. Dolayısıyla stokta
bekleyen mallarda yatırım yapılan kaynaklar beklemektedir. Stoklarında gerekenden çok
fazla mal olup nakit akışını yönetemeyen birçok firma iflas etmiştir. Kaynakları ürüne
dönüştürmek, ürünü tekrar kaynaklara dönüştürmekten çok daha kolaydır. Bu nedenle stok
maliyetlerine çok dikkat edilmelidir.
Stok maliyetlerini üç ana grupta toplayabiliriz:
1.6.1. Stok Tutma Maliyeti
Stok tutma maliyeti birçok bileşenden oluşur. Bunlar:
Depolama maliyeti: Deponun görevli, elektrik, bakım gibi genel giderlerinden oluşur.
Sermaye maliyeti: Ürünün üretimi ya da satın alınması için yapılan harcamanın,
harcama yapılmaması durumundaki getirisi, diğer bir deyişle fırsat maliyetidir.
Elleçleme maliyeti: Stokların taşınması, istiflenmesi vb operasyonlar için harcanan
miktardır.
Stok Riski Maliyeti: Stoktaki ürünlere zarar gelmesi, fire vermesi, modasının geçmesi
veya teknolojisinin eskimesi nedeniyle oluşan maliyettir.
1.6.2. Hazırlık Maliyeti
Satın alınan ürünlerin sipariş verme sürecinde harcanan zaman ve enerji ile ürünlerin
nakliyesi, stoklara alma, girdi kontrol vb işlemler sürecinde oluşan maliyetlerdir.
Üretim maddesi ise üretim ve/veya montaj hattının kurulması ve bu sürede oluşan fırsat
maliyeti üretimdeki hazırlık maliyetini teşkil eder.
6
1.6.3. Stok Tutmama / Ceza Maliyet
Yetersiz stok tutulması nedeniyle sipariş zamanında teslim edilemiyorsa tahsilin
gecikmesi ve firma imaj kaybının neden olduğu maliyetler bulunur. Sipariş zamanında
teslim edilemez ve müşteri tarafından iptal edilirse satış kaybı ve yine imaj kaybı
maliyetleri olacaktır. Bir siparişin zamanında teslim edilememesinden dolayı müşteri
üretim kaybı gibi bir zarara uğruyorsa bu kaybın telafisini satıcı firmadan isteyebilir. Bu
maliyet, ceza maliyeti olarak adlandırılabilir.
1.7. Stok Problemleri
Mal ÇeĢidi (kalem sayısı): Stok kontrol modelleri genellikle tek tip ürün üreten
işletmeler içindir. Firmaların çok çeşitli kalemler için ayrı ayrı stok politikası uygulamaları
güçtür. Ancak ürünler gruplandırılabilir.(ABC). Çok çeşitli mal olduğunda stok politikasını
etkileyen çeşitli kısıtlar olabilir. Para, depo vs.. sorunu gibi. Bu yüzden optimum stok
düzeyini belirlemek güçleşir.
Talebin yapısı: Talep; bağımsız, bağımlı, dengeli, değişken-statik, dinamik olabilir.
Talep bağımsız olduğunda, üretimden değil pazardaki talepten etkilenir. Tamamlanmış
malların stoğu bağımsız talep özelliği gösterir. Çoğu durumda talep dengelidir, doğru
tahminlenebilir, deterministik taleptir. Talep yıl içinde dalgalanabilir veya dengelidir.
Örneğin ekmek, dengeli-statik bir talep yapısına sahipken, tatil malları, değişken- dinamik
bir talep yapısına sahiptir.
Dönem sayısı: Tek ya da çok olarak sınıflandırılır. Bazı durumlarda satış mevsimi
kısadır, saklamak uygun değildir. Bunlar tek dönemlik stok problemini gerektirir.
Bekleme süresi: Sipariş verme ile teslim alma arasındaki süredir. Bekleme süresi sabit
ya da değişken olabilir. Ayrıca ulaştırma şeklinden de etkilenebilir. Bu süreye mal hazır
değilse bir de bekleme süresi eklenir.
Stoksuzluk: Talebi karşılayacak bir stok elde olmadığı zaman; siparişlerin geç
karşılanması ya da satış kaybı söz konusudur. Siparişlerin zamanında karşılanamaması ya
7
da satış kaybı ek maliyet doğurur. Müşteriye, hizmet açısından stoksuz kalma kabul
edilemez. Ancak yüksek değerli mallarda planlı bir stoksuzluk politikası izlenir.(uçak…)
Planlanmamış stoksuzluğa, yanlış öngörü, teslimin zamanında yapılamaması, personel
hatası, kalite problemi, yetersiz güven stoğu, kazalar vb durumlar neden olabilir.
1.7.1. ABC Analiz Yöntemi
Envanter yönetimin etkin kullanılabilmesi için verilecek kararların tek tek malzemeye ya
da ürün düzeyinde olması gerekir. Envanterde bulunan, işlevi, yapısı, boyutları ve rengi
farklı her birim ayrı bir stok birimi olarak göz önüne alınır. Envanterdeki malların
özelliklerine göre kalemlere ayrılması, işletmenin bu konudaki politikasına ve
deneyimlerine bağlıdır.
Envanterdeki malzeme tipleri incelendiğinde bazılarının talep hızlarının düğerlerine göre
daha yüksek olduğu görülebilir. İstatistiksel raporlar, envanterlerin yaklaşık %20‟sinin,
talebin parasal olarak %80‟nini oluşturduğunu göstermektedir. Bu durum, envanterdeki her
malzeme çeşidinin aynı bazda kontrol edilmesinin gerekmediği gerçeğini açığa
çıkarmaktadır.
Genelde, envanter kalemlerinin yaklaşık %20‟si, toplam parasal kullanımın %80‟nini
oluştururlar. Doğal olarak, işletmelerin önce bu %20‟nin kontrolüne ağırlık vermeleri
gerekmektedir. Bu amaçla, envanter kalemlerinin yıllık parasal kullanım değerlerine göre
öncelik sıralamaları yapılır ve kalemler 3 gruba ayrılır. ABC analizi envanter kalemlerinin
toplam envanter içindeki kümülatif % lerine göre sınıflandırılmasından ibarettir.
ABC analizi olarak bilinen bu yönteme göre:
A: en önemli
B: orta derecede önemli
C: en az önemli envanter gruplarıdır.
8
A Tipi Malzemeler;
A grubu malzemeler, yönetimin en çok önem vermesi gereken malzemeleri tanımlar ve
önem sırasına göre en başta yer alırlar. Envanterdeki toplam kalemlerin %5‟i ile %10‟u
arası bu grupta yer alırlar ve toplam yıllık parasal kullanımın %50 ya da daha fazlasını
kapsarlar.
Yüksek değerli A kalemlerinden az miktarda bulundurulur. Ancak bu kalemlerin
kontrollerinin sıklaştırmak, doğru ve ayrıntılı kayırlar tutmak gereklidir. Envanter düzeyini
sürekli izleme, sayımları sık sık yapma, sipariş miktarı ve sıklığına önem göstermek
gereklidir.
B Tipi Malzemeler;
B tipi malzemeler A grubundakilere göre, ikinci derecede önem taşırlar. Envanterdeki
kalemlerin %50‟sinden daha fazlası bu kategoriye girer ve yaklaşık yıllık parasal
kullanımın %50‟sini içerirler.
C Tipi Malzemeler;
C grubuna giren malzemeler, toplam kalemlerin oldukça fazla ve yıllık parasal
kullanımın çok az bir yüzdesini oluşturmaktadır. Bu nedenle, bu tip kalemlerin kontrol
sistemleri elden geldiğince basit tutulmalıdır. Stok miktarı fazla olduğundan sık sık gözden
geçirme ve sipariş işlemlerine gerek kalmaz.
ABC analizi ile yıllık büyük harcama gerektiren mallara dikkat çekmek, böylece A
grubunun stok düzeylerini düşürerek stok yatırımında bariz bir düşüş sağlamak amaçlanır.
Bazen C kalemlerinin yokluğu mal ve hizmet üretimini aksatırsa bunlar B veya A grubuna
sokulabilir ABC analizinin yararı stok kontrolünü sıkmaktan çok gevşetmektir. Önemli
olanlar ayrılarak C kalemleri kontrolü gevşetilir.
9
Şekil 1.2 ABC kalemlerinin özellikleri
1.8. Envanter Değerleme Yöntemleri
İşletmelerde kullanılan 5 tip envanter değerleme yöntemi vardır.
1. First-in, First-out( FIFO): Envanter değerleme, ilk satın alınan ürünlerin,
satıldıkları veya kullanıldıkları gerçek zamana bakmaksızın, ya ilk olarak kullanılacağını ya
da satılacağını kabul eder.
2. Last-in, First-out (LIFO): Envanter değerleme, son satın alınan ürünlerin,
satıldıkları veya kullanıldıkları gerçek zamana bakmaksızın, ya ilk olarak kullanılacağını ya
da satılacağını kabul eder.
3. Ortalama Maliyet Metodu: Envanter değerleme, envanterin değerini ve satılan
ürünlerin maliyetini, verilen bir zaman periyodunda satılan, kullanılabilen tüm ürünler için
ortalama bir ürün maliyeti hesaplamayla bulunur.
10
4.Özel Maliyet Metodu: Envanter değerleme, bir organizasyonun, işletmenin dışında,
işletme süresince ve içerisinde bir malzemenin gerçek maliyetini izleyebileceğini kabul
eder.
5. Standart Maliyet Metodu: Envanter değerleme, imalat şirketlerince, verilen bir yıl
içerisinde bir malzeme için tüm departmanlara bir uniform değer verilerek sıklıkla
kullanılır. Bu metod bilinen maliyetler ve harcamalara dayalı en iyi tahminleme metodudur.
1.9. Oran Analizleri
Oranlar, işletme sonuçlarını özetlemek ve trendleri açıklamak için kullanışlı araçlardır.
Bir oranın tek başına fazla bir anlamı yoktur. Ancak, diğer endüstrilerle, spesifik bir figüre
sahip şirketlerle veya standartlarla karşılaştırıldığı zaman, bu oranların şirketin şimdiki ve
geçmiş sonuçlarının analize yardım etmede büyük bir etkisi vardır. Aynı endüstrideki
şirketler genellikle benzer likidite oranlarına ve kalite testlerine, aynı zamanda benzer
maliyet yapılarına da sahiptirler. Şirketlerin karşılaştırma yapabilecekleri bazı oranlar
vardır. Bunlar:
Öncelik periyotları
Şirket hedefleri veya bütçe tahminleri
O endüstrideki diğer şirketler
Diğer endüstrideki şirketler
Farklı coğrafi bölgelerdeki şirketler
Fakat genelde kullanılan 3 tane oran vardır.
11
I. Cari oran: Cari oran değerleri, bir organizasyonun tüm likitlerini ve kısa süreli
zorunluluklarını karşılayabilme becerisini belirtir. Diğer bir deyişle, bir şirketin faturalarını
ödeyip ödeyemeyeceğini ölçer.
Cari oran= Dönen varlıklar/ kısa süreli borçlar
Bu oranın küçük olması, şirketin dönen varlıklarını kısa sürede likiditeye çeviremediğini
ve kısa süreli borçlarını elindeki dönen varlıklarla ödemede zorluk çekeceğini gösterir.
Oranın yüksek olması ise şirketin likidite sorunu hakkında gerçekçi bir bilgi vermez. Çünkü
bu oran hesaplanırken şirketin elindeki stoklar da dönen varlıkların içerisinde gösterildiği
için stokların elden çıkarılamaması durumunda çok olan bu stoğun bir öneminin kalmadığı
görülür. Çünkü önemli olan eldeki dönen varlığın çok olması değil, bunun paraya
çevrilebilme miktarıdır.
Cari oranlar tablosunda (Tablo 1.1) görüldüğü gibi, B firmasının cari oranlarının 1998
ve 1999 yıllarında çok yüksek olduğu fakat 2000 yılında hızlı bir düşüşe geçtiği ve kriz yılı
2001 yılında 1‟in altına indiği görülmektedir. B firmasının cari oranındaki düşüş
irdelendiğinde firmanın son 4 yıllık trendinde dönen varlıklarının artışı gözlenmekle
birlikte, kısa vadeli borçlarının aşırı yükselişi dikkat çekmektedir.
Firmanın 2001 yılında ticari alacakları artmış, hazır değer ve menkul kıymetlerinde ise
aşırı derecede düşüş meydana gelmiştir. Dönen varlıklardaki bu azalmalarla birlikte
firmanın kısa ve uzun vadeli banka kredilerindeki önemli artışlar likidite düşüşünü
beraberinde getirmiştir.
12
Tablo1.1 Cari oranlar tablosu
Diğer firmaların cari oran değerlerine bakıldığında bu dört yılda diğerlerine göre E
firmasının daha istikrarlı bir grafik çizdiği görülebilmektedir. 2000 yılında firma cari
oranını 2 üzerine çıkartırken kriz yılı 2001‟de oran yarı yarıya düşmüş fakat yine de 1‟in
üzerinde kalmıştır.
Öte yandan, A, C ve D firmalarının değerlerinin 4 yıl içerisinde oldukça düşük olduğu
görülebilmektedir. Özellikle D firmasının cari oranlarının 1‟in altında kalması dikkat
çekmektedir. C firmasının 2001 cari oran değerinin 0.53 olmasında firmanın kısa vadeli
borçlarının aşırı derecede yükselmesi etkili olmuştur.
Genel olarak firmaların 2001 yılında cari oranlarındaki düşüşlerde krizin de etkisiyle
banka kredileri ve dolayısıyla finansman giderlerindeki yükselişler etkili olmuştur. Krizin
ekonomide yarattığı olumsuzluktan doğal olarak etkilenen firmaların likiditeleri düşmüş,
dolayısıyla firmalarda faaliyet döngülerini çevirmek için banka kredileri yükselmiş ve
sonuçta cari oran kısa vadeli borçların artışı ve dönen varlıklardaki azalış nedeniyle
düşmüştür.
II. Asit-test oranı: Cari orandan farklı olarak şirketin dönen varlıklarından biri olan
stokları satamadığı varsayılıp bir oran elde edilir. Bu oran sonucu şirket stoklarını satamasa
bile, dönen varlıklar ile likidite ihtiyacının ne kadarını karşılayabileceği belirlenir. Finansal
açıdan asit test oranının 1 ve üzerinde olması istenir.
13
Asit-test oranı=( Dönen varlıklar-stoklar) / kısa süreli borçlar
III. Stok devir hızı: Stok Devir Hızı (SDH) firmanın stoklarını yılda ne kadar bir süre
içinde üretim faaliyetlerinde tükettiğini veya satış hasılatına dönüştürdüğünün bir
göstergesidir. Stok Devir Hızı stokların belirli bir dönemde (genellikle 1 yıl) kaç defa
yenilendiğinin bir göstergesidir.
SDH= Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Stok
Stok Devir Hızı, firmaların faaliyet becerilerine yönelik bir oran olup, düşük SDH satış
politikalarındaki hatalar, yüksek emniyet stoğu tutma ihtiyacı, stok seviyelerindeki
dengesizliklerden; yüksekliği ise stok politikalarının doğru ve yerinde uygulanması, üretim-
stok seviyesi arasında kurulan dengenin başarısı ve firmanın siparişe yönelik üretim
yapması gibi sebeplerden kaynaklanabilir.
SDH tablosunda verilen firmaların stok devir hızları incelendiğinde D ve E firmalarının
4 yıllık trend de SDH oranlarını korudukları, E firmasının özellikle kriz yılı 2001‟de
SDH‟nı önemli ölçüde yükselttiği dikkat çekmektedir. E firmasının stok devir hızındaki bu
olumlu gelişmede firmanın üretimlerinin önemli bir kısmını ihracata yönlendirmesi ve
satışlarında problem yaşamaması, krize rağmen ihracat nedeniyle artan talep dolayısıyla
performansını yükseltmesi etkili olmuştur. A, B, C firmalarının SDH‟ında ise ciddi
düşüşler yaşanmış, yurtdışı satışları, bir başka değişle ihracatları satışlarında önemli yer
tutmayan bu firmalar krizin etkisiyle daralan iç talep nedeniyle stoklarını eritmede
zorlanmışlar ve sonuçta SDH‟ında azalma kaçınılmaz olmuştur.
14
Tablo 1.2 Stok devir hızı tablosu
1.10. Envanter Tipleri
İşletmelerdeki envanterler, talebin çeşidine göre şekillenir. Taleplerde, bitmiş ürünler ve
yedek parçalar için „bağımsız‟ ; imalat sonucu üretilen ürünler içinse „bağımlı‟ olarak
adlandırılır. Bu farklar altında tedarik gereklilikleri tahmin edilmelidir.
Bağımsız talep, organizasyon operasyonlarının kontrolü dışında pazar koşullarından
etkilenir. Ürünler birbirinden bağımsızdır. Bu koşullarda doğru parçaya doğru miktarda
sahip olmak gerekir.
Bağımlı talep ise bir diğer parçayla ilişkilidir. Ürünün talebi, hammaddeden yaratılır ve
son ürünün talebine bağımlı olarak montajlanır. Bir parçaya şu koşullarda gerek yoktur eğer
diğer bir parçadan istek yoksa ve özellikle bunlar beraber montaja gidip son ürünü
oluşturuyorsa. Bu koşullarda doğru ürün miktarlarına, doğru parçalarla, son ürün montajını
tamamlamak için sahip olunmalıdır.
Bağımlı ve bağımsız talepler, birbirinden farklı kullanım ve talep dağılımları gösterirler.
15
1.10.1. Bağımsız Talep Envanteri
1.10.1.1. Sipariş Noktası Formülasyonu
Sipariş noktası formülasyonu, bağımsız talebin olduğu yerde ihtiyaç duyulan
parçalardan ne kadar sipariş verilmesi gerektiğine karar verir. Bu formülde her parça için
yeniden sipariş noktası (reorder point, ROP) bulunur. ROP, parçanın elde tutulması gereken
en düşük miktarına ve yeniden sipariş vermeden önceki siparişe karar verir.
İnceleme çevrimi (review cycle) ürün sipariş edilmek istendiği zamanın incelemeleri
arasındaki sıklıktır. İnceleme çevrimi formülü;
1.10.1.2. Ekonomik Sipariş Miktarı Formülasyonu (EOQ)
1915‟ de F.W. Harris of General Electric işletmede stok tutma politikasını kontrol
edenlere ne kadar ürün satın alacaklarına karar vermelerine yardım eden ekonomik sipariş
miktarı formülasyonunu geliştirmiştir.
EOQ‟ yu hesaplamak için;
A = Yıllık tutulan stok miktarının toplam değeri
K = Taşıma maliyeti (K faktörü)
R = Yenileme maliyeti (R faktörü)
P = Birim fiyat
bu ifadeler varsayılır.
16
Basit Formül;
Bu formül ve varyasyonları işletmeye şu durumlara karar verme olanağı sağlar:
Sipariş verilecek optimum miktar.
Ne zaman sipariş verilebileceği
Toplam maliyet
Ortalama envanter seviyesi
Her seferinde ne kadar sipariş verilebileceği
Maksimum envanter seviyesi
EOQ modeli çeşitli kabulleri temel alır. Bunlar:
Talep oranı sabittir, yinelenir ve bellidir.
Taşıma maliyeti ve sipariş maliyeti, sipariş edilen miktardan bağımsızdır.
Lead time sabit ve bellidir. Bundan dolayı yeni siparişler tam olarak envanter
seviyesi sıfıra ulaştığında verilir.
Formülasyon belirli bir zamanda sadece bir tip ürün için geçerlidir.
Siparişler tek bir partide gelir.
17
1.10.2. Bağımlı Talep Envanteri
1.10.2.1. Malzeme İhtiyaç Planlama (MRP)
Kontrolün sadece satın alınacak parçalarda ve miktarlarında değil ayrıca gelişlerin
zamanının hesaplandığı sistemlere malzeme ihtiyaç planlama denir. Bu konsept doğru
parçanın, doğru miktarda ve doğru zamanda işletmede olması gerektiğini belirtir.
Bağımsız talep envanter yönetimi müşteri merkezlidir. ROP kuralları ve
formülasyonunun amacı yüksek müşteri hizmet seviyesi ve düşük operasyon maliyetidir.
Bunu aksine bağımlı talep sistemleri ise imalat merkezlidir. Bağımlı talep envanter
kontrolünün amacı ana üretim çizelgesini desteklemektir. MRP bağımlı talep envanter
kontrolü ROP envanter kontrolünden farklı olarak dışsal değil içsel yönetilir.
MRP BileĢenleri:
MRPnin ana konseptleri ana üretim çizelgelemesi ve ürün ağacıdır (Bill of Material,
BOM).
Ana üretim çizelgeleme ne yaptığımız, ne zaman yaptığımız, ne kadar yaptığımız
bilgilerini oluşturur. Kısa veya uzun süreli planları içerir.
Kısa süreli planlar başlangıç ihtiyaçlarını şu şekilde planlar:
Son ürün ihtiyaçları
Bileşenlerin üretiminin çizelgelenmesi
Satın alma sipariş öncelikleri
Kısa süreli kapasite ihtiyaçları
Uzun süreli planlar uzun süreli ihtiyaçları şu şekilde tahmin eder:
Uzun süreli üretim kapasite ihtiyaçları
Uzun süreli depo kapasite ihtiyaçları
Uzun süreli iş gücü ihtiyaçları
Uzun süreli para ihtiyaçları
18
BOM; hammaddelerin, parçaların, alt montajların ve bunlardan yapılacak ürünlerin
reçetesidir.
1.10.2.2. Tam Zamanında (JIT) Envanter Sistemleri
JIT ilk olarak 1970‟ de Taiichi Ohno tarafından Toyota‟nın imalat operasyonlarında
geliştirilmiştir. Amaç müşteri taleplerini minimum gecikmelerle karşılamaktır. Orijinal
formunda ürünlerin üretimi, montajı ve alt montajı tam olarak müşterinin talepleri
doğrultusunda tam zamanında, aynı kalite ve aynı miktarda karşılanmasıdır.
JIT sistemin birçok faydaları vardır bunlar:
Stokoutları azaltır.
Envanter seviyesini azaltır.
Malzeme taşıma ekipmanlarına olan ihtiyacı azaltır.
Üretim ve teslimat arasındaki zamanı azaltır.
Önemli gelişmeleri sağlar.
Sürekli kalite gelişimi için işgücü ayırır.
19
BÖLÜM ĠKĠ
LĠTERATÜR ARAġTIRMASI
2.1. Kuramsal Temeller
On dokuzuncu yüzyılda gerçekleşen sanayi devrimi, erken yirminci yüzyılda Henry Ford
tarafından geliştirilen seri üretim sistemlerinin öncülüğünde "fordizm" ve bu asrın ikinci
bölümünde gelişimi hızlanan bilgi teknolojileri sayesinde günümüz iş dünyasında şirketler,
global, hızla değişen ve rekabetçi bir pazarda kendilerine yer edinmeye çalışmaktadır.
Müşteri, şirketler için evrenin merkezi haline gelmiş; önce müşteri memnuniyeti sağlamak,
sonrasında da sadık müşteri yaratmak tüm firma içi faaliyetlerde en öncelikli hedefler
arasına girmiştir.
Firmalar, müşteri memnuniyetini, onların temel gereksinimleri ve asgari müştereklerin
ötesindeki beğenilerini karşılamak üzere ürün ve hizmet sağlamak anlayışı içinde
değerlendirmektedir. Bu bağlamda satış öncesi ürün veya hizmet tasarımından başlayan ve
satış sonrası hizmetlere kadar devam eden süreçte mükemmelleşmeye çalışılmaktadır. Bu
süreçte, müşterinin pazarda ürünü almak istediği anda, kendisine en yakın bir yerde ve
istediği miktarda bulabilmesi, müşteri memnuniyeti için kilit rol oynamaktadır. Çünkü ürün
ya da hizmet, satın alınmak istenen anda mevcut ya da yeterli değilse, ürün ya da hizmet
müşterinin isteklerine en iyi biçimde cevap verse de ya da satış sonrası hizmetler
mükemmel olsa da ürün ya satılamamış ya da müşteri, tüm ihtiyacını karşılayamadığı için
memnuniyetsizlik yaşamıştır. Dolayısıyla sunulan ürün veya hizmetin gerektiği anda yeterli
miktarda bulunması müşteri memnuniyetini doğrudan ve en yüksek derecede etkileyecektir.
Endüstride müşteri memnuniyeti sağlanabilmesi için müşterinin istediği ürün, talep ettiği
anda satış noktalarında yeterli miktarda olmak zorundadır. Bunu sağlamak içinse ana
depolar ve aktarma merkezleri dahil olmak üzere, tüm satış ağında ürün gamındaki bütün
ürünlerin stoklanması gerekmektedir. Ancak stoklanan her bir ürünün stok maliyeti olduğu
dikkate alındığında, satış ağındaki tüm noktalarda stoklanan ürünlerin çok büyük miktarda
maliyet oluşturacağı kesindir (bkz. Sekil 2.1) Bu ise şirketin rekabet gücünü doğrudan
etkileyen maliyetlerin azaltılması hedefiyle çelişmektedir. Bu çalışmanın amacı, “stok
20
maliyetlerini kontrol ederek müĢteri memnuniyeti sağlayacak yeterli ve gerekli
müĢteri hizmet düzeyi ne olmalıdır?” sorusuna yanıt bulmaktır.
Şekil 2.1 Hizmet düzeyi-Kar ilişkisi
Envanter yönetimi işletmelerde tek başına düşünülemez. Envanter yönetiminin ilişkide
olduğu diğer disiplinler Tedarik Zinciri Yönetimi, bir yalın üretim tekniği olan JIT‟ dir. Bu
ilişkili konular üzerine yapılan araştırmalar sonucu çeşitli makaleler incelenmiş bunlardan
envanter yönetimi ile yakından ilişkili olanları verilmiştir.
Stefan Minner tarafından 2002 yılında yayımlanan “Multiple- supplier inventory
models in supply chain management: A review” makalesinde tedarik zinciri yönetiminde
çoklu tedarikçinin envanter modeli üzerinde durulmuştur.
Stefan Minner‟in yaptığı çalışmada, çoklu tedarik opsiyonlarıyla envanter modelinin
incelenmesi ve bu durumun tedarik zinciri yönetimiyle bağlantısının tartışılması adımlarını
içerir. Tedarikçi rekabetinin stratejik bakış açısını ve küresel kaynaklardaki operasyonel
esnekliğini tartıştıktan sonra, envanter modeller çeşitli tedarikçiler tarafından stok olarak
eksikte kalma durumunu azaltmak ve bu durumdan kaçınmak için kullanılırlar. Daha sonra,
21
aksi lojistik ve çoklu aşama sistemleri sunulmuştur. Son olarak, gelecek araştırmalar, uygun
tedarik zinciri yönetiminin sentezi ve çoklu tedarik envanter modelleri konuları
tartışılmıştır.
Tedarik zinciri yönetimi, bir işletmenin farklı fonksiyonlarından olmakla birlikte
tedarikçiler ve müşteriler arasında bilgi akışını, malzemelerin kontrolünü ve planlanmasını
sağlayan entegre bir yaklaşımdır. Bu köprüler envanter yönetimini, operasyonel yönetime
ve endüstriyel organizasyonlardan alınan ilişkilerin analizine odaklar. Bu alan son yıllarda
fark edilir derecede bir dikkat çekmiştir. Yinede, tedarik zinciri yönetimi ile ilgili sayılabilir
birçok analiz, çoklu aşama sistemleri ve dağıtım sistemlerinin tek satıcı ve tek alıcı veya tek
satıcı ve çeşitli alıcılar olduğu düşünülerek yapılmıştır. Çoklu tedarikçinin durumu ve
tek/çok alıcıların durumu gereken dikkati çekmemiştir. Bu çalışmasındaki amaç, çoklu
tedarikçinin olduğu envanter modellerinin literatür taramasının yapılması ve tedarik zinciri
yönetimi konularının potansiyel bağlantılarının tartışılmasıdır.
Job de Haan, Masaru Yamamoto tarafından 1999 yılında yayımlanan “Zero inventory
management: facts or fiction? Lessons from Japan” makalesinde işletmelerin sıfır envanter
yönetimine sahip olup olamayacakları tartışılmıştır.
Job de Haan, Masaru Yamamoto‟ya göre eğer envanter bir kayıp ve ürün yaşam
döngüsü gelişen bir hızda ise, firma envanterlere karşı çok dikkatli olmalıdır. Japonya‟da
JIT pratiklerinden beri, eğer sıfır envanter yönetimi mümkün olsaydı onu da Japon
firmalarından biri bulurdu. Bu çalışmalarında, 8 vaka analizinden alınan Japon deneyimleri
teorik fikirlerle karşılaştırılmaktadır. Bu fabrikalar sıfır girdi stoğuna, yarı mamul stoğuna
ve çıktı stoğuna sahip olmaya çalışmalarına rağmen bu amaçlarına ulaşamamışlardır. Bu
tiplerin her biri için diğer şu faktörler ilişkilendirilmiştir. Bunlar, girdiler için coğrafi ve
altyapısal faktörler, yarı mamul için teknolojik faktörler ve çıktılar için pazarlama ve
teknolojik faktörlerdir. Böylece sıfır envanter yönetiminin geçen zaman süresince bir kurgu
olduğu görülmüştür. Fakat Batı, Japonların bu alandaki adım adım gelişmelerinden birçok
şey öğrenmiştir.
22
George Nenes, Sofia Panagiotidou, George Tagaras tarafından 2010 yılında yayımlanan
“Inventory management of multiple items with irregular demand: A case study”
makalesinde düzensiz taleple çoklu parçaların envanter yönetimi konusu incelenmiştir.
Nenes, Panagiotidou ve Tagaras‟a göre envanter yönetimi, endüstriyel ve ticari
işletmelerin dikkat etmesi gereken en önemli fonksiyonlardandır. Bu fonksiyonların
işletmelerin tüm performansı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Envanter kontrol politikaları
için önerilen bir çözüm, elde tutulması zor ve maliyetli olmayacak seviyede stok ile hizmet
seviyelerini tatmin etmek gerektiğidir.
Envanter teorisi, üretim ve operasyon yönetiminin muhtemelen en çok araştırma
gerektiren konularındandır. Bir çok büyük ve orta ölçekli işletme envanter yönetimlerini
gerçekleştirmek için artan bir oranda bilimsel metotları kullanırlar. Bu metotlar bazı basit
araçları (örneğin; EOQ, yeniden sipariş noktası ve hedeflenen hizmet seviyesini
gerçekleştirecek miktarda temel stoklar) kullanmaları ile sınırlıdır.
23
BÖLÜM ÜÇ
BĠR OTOMOTĠV YAN SANAYĠ FĠRMASINDA ĠDEAL ENVANTER
POLĠTĠKASININ BELĠRLENMESĠ ĠÇĠN YAPILAN ÇALIġMALAR
3.1. Firma Hakkında Genel Bilgi
Firma, temel uğraş alanı olarak otomotiv yan sanayi sektöründe yer almaktadır. Ege
Serbest Bölgesi‟nde bulunan 1 15 bin metrekarelik tesiste, dizel yakıt sistemleri ile ilgili
teknoloji ürünleri üretmektedir. Bu ürünler; 1, 2, 3 ve 4 silindirli kaset tipi enjeksiyon
pompaları, komple enjektör, enjektör memesi, yakıt pompa elemanları ve valfleri
içermektedir. İzmir tesislerinde üretimi yapılan dizel ürünlerin büyük bir bölümünü ihraç
etmekte olan firma, aynı zamanda iç pazara da destek sağlamaktadır. Firma mobil
elektronik sistemleri ve ulaşım elemanları ve sistem teknolojisinde dünya lideridir.
Dinamik ve Tahrik Sistemleri; Güvenlik, Termal ve Elektrik Mimarisi ve de Elektronik ve
Mobil İletişim olmak üzere 3 ana sektörde hizmet veren firma, müşterilerinin ihtiyaçlarına
uygun çözümler sunmaktadır. Yaklaşık 191.000 çalışanı bulunan firma, dünyanın 41
ülkesindeki 175‟den fazla üretim tesisi, 42 ortak mülkiyet (joint venture), 53 müşteri
merkezi ve satış ofisi ve 32 teknik merkezi ile hizmet vermektedir. Firmanın uygulama
yapılan fabrika bünyesinde istihdam edilen toplam personel 68 beyaz yaka ve 360 mavi
yaka olmak üzere toplam 428‟dir.
Şekil 3.1 Üretim sahasından bir görünüm
24
3.2. Yapılan ÇalıĢmaların Amacı
Firma, kendisine „MÜŞTERİLERİMİZ TARAFINDAN „ EN İYİ TEDARİKÇİ‟
OLARAK TANINMAK‟ vizyonunu tanımlamıştır. Ayrıca işletmenin yaptığı stratejik
planlamaya göre; optimum stok seviyelerinde, stok devir hızının yüksek, envanter
değerinin düşük fakat üretimi durdurmayacak şekilde stok yönetimi politikası ile; müşteri
taleplerini karşılamak için efektif kapasite ve kaynak kullanımı ile maksimum çıktı elde
edilmeye çalışılmaktadır. Böylece haftalık hedef bazında üretkenlik (productivite), günlük
hedef bazında ne kadar iş gücüne ihtiyaç duyulduğu planlanır.
Firmanın belirlediği vizyon ve stratejik planı uygulayabilmek için stok kontrolünde
oluşan bazı aksaklıkları gidermek üzere fabrika bünyesinde ideal envanter politikasının
belirlenip sisteme yansıtılması çalışmaları yapılmıştır.
3.3. Ġdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi Ġçin Yapılan ÇalıĢmalar
3.3.1. Varolan Durumun Çıkarılması
Firma dünya çapındaki otomotiv firmalarına Rail, DP Pompa, EUP, Eleman, Valf,
Meme, Enjektör, Ünite Pompa tedariği sağlamaktadır. Bu ürünlerin üretilmesi için gerekli
hammaddeler stok kalemlerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu sebepten dolayı stok
politikasının iyileştirilmesi için stokların büyük bir kısmını oluşturan hammaddeler
üzerinden uygulamanın yapılmasına karar verilmiştir.
Fabrikada bulunan 86 çeşit hammaddeye ABC Analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucu 13
çeşit hammadde gelirin yaklaşık %80 „ini, hammaddelerin de yaklaşık %20 „sini
oluşturarak A kalemlerini meydana getirir.
Yapılan ABC Analizi EK-1‟ de verilmiştir.
25
Tablodaki veriler şu şekilde hesaplanmıştır;
Hesaplama her bir ürün için toplam tüketim miktarlarının fiyatla çarpılması sonucu
toplam tüketim değerinin bulunması ile başlamıştır. Daha sonra bulunan bu toplam tüketim
değerlerinin kümülatifleri hesaplanmıştır. Diğer yandan toplam tüketim değerlerinin hepsi
toplanarak (86 çeşit hammadde için) stoğun toplam değeri hesaplanmıştır. Son olarak
kümülatif toplam tüketim değerleri, stoğun toplam değerine bölünerek her bir hammadde
için stok değer oranı hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar sonucunda stok değer oranına göre
küçükten büyüğe sıralama yapılmış ve stok değer oranı %80‟e kadar olanlar A sınıfı
malzemeler stok değer oranı %80 - %95 arası B sınıfı malzemeler, %95 - %100 arası C
sınıfı malzemeler olarak nitelendirilmiştir.
26
ABC Analizinden sonraki aşama stok devir hızının hesaplanması aşamasıdır. Stok devir
hızını hesaplarken 86 çeşit hammadde için bir aylık envanter miktarları alınmıştır. Bu
miktarlar satış fiyatları ile çarpılıp envanterlerin ay sonu envanter değerleri hesaplanmıştır.
Stok devir hızı, ay sonu toplam envanter değerlerinin firmadan alına satın almanın
maliyetine bölünüp 12 ile çarpılması sonucu hesaplanmıştır.
Stok Devir Hızı=( Ay sonu toplam envanter değerleri / Satın almanın maliyeti)*12
Formüldeki 12 sayısı bir yıldaki ay sayısını göstermektedir.
Yapılan stok devir hızı hesaplama tablosu EK-2‟ de verilmiştir.
Yapılan hesaplamalar sonucunda stok devir hızı 25,74 olarak bulunmuştur. Bu, stoğun
yılda yaklaşık olarak 25 kez yenilendiğini göstermektedir. Bu da yaklaşık olarak 2 haftada
bir stoğun elden çıkarıldığını ifade eder. Uygulama sonucunda bu hız tekrar hesaplanacak
olup çıkan sonuç stok politikasının iyileştirilmesinin ne kadar başarıya ulaştığını
gösterecektir.
3.3.2. İdeal Envanter Tanımı
Şekil 3.1 İşletmelerde envanter tipleri
27
İdeal envanter hedeflenen envanterden geçici güvenlik stoğunun çıkarılmasıyla bulunur.
İşletmeler genellikle tedarikçinin güvenilir olmamasından veya beklenen üretimin
gerçekleşmemesinden dolayı bu geçici güvenlik stoğunu tutma gereği duyarlar. Ancak
firmaların ihtiyatlı davranması sonucu ne hedeflenen envanter ne de ideal envanter miktarı
kadar stok tutulur. Firmaların bu iki miktardan fazla tuttukları envanter miktarına mevcut
envanter adı verilir.
İdeal envantere ihtiyaç duyulan durumlar ve ideal envanterin yararları:
Mevcut envanter performansının fabrika için düşünülen ideal seviyeye karşı
olmasına karar veren bir yoldur.
İdeal envanter ERP sistem parametrelerini doğru olarak uygulayan bir anahtar girdi
görevini görür.
Envanter tahmini ve bütçe sürecinin bir elementidir.
Nerede ihtiyaç duyulur? :
Tüm fabrikada satın alınan parçalar için
Ne zaman ihtiyaç duyulur? :
Yeni ERP sisteminin başlangıcında
Gelişmiş PC&L „in yeni projelerinde
Son fiziksel kısıtlarla yıllık güncellemelerin yapıldığına emin olmak için
Kaizen „in parçası olan sürekli gelişim aktivitelerinde
3.3.2.1. Mevcut Envanter Politikasının Gözden Geçirilmesi
Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılırlar. Bu sebepten dolayı farklı
vergilendirmeler mevcuttur. Serbest bölge içerisinde yer alan işletme lojistik ve gümrük
masraflarını azaltabilmek için gerekli olan ihtiyaçlarını haftalık olarak tedarik etmektedir.
İşletmede üretim planlama MRP ile yapılmaktadır. Haftalık olarak yapılan üretim
planına göre pazartesi günü (hafta başı) üretime başlamadan önce, o hafta üretimi yapılacak
28
ürünlerin 6 günlük stoğu (işletme 6 iş günü üretim yapmaktadır) ve bununla birlikte elde
tutulması gereken güven stokları stokta bulunması gerekmektedir.
3.3.2.2. Güven Stoğu
İdeal envanter belirlemesinde bir parametre olan güven stoğu şu şekilde bulunur.
Güven Stoğu = ( Risk periyot + İhtiyaç dalgalanma periyodu + Offset periyot ) * ort.
günlük kullanım
Şekil 3.2 Güven stoğu bileşenleri
29
I. Risk Periyot
Risk periyot tedarikçi güvenilirliği, üretim gerçekleştirme oranı ve taşıyıcı
güvenilirliğinden oluşur.
Risk periyot hesaplamalarına ait Excel tablosu EK-3‟ de verilmiştir.
a) Tedarikçi güvenilirliği
Tedarikçi güvenilirliğinin belirlenmesinde firmanın göz önünde bulundurduğu dört
kriter vardır. Bunlar ürünün teslim tarihine, teslim miktarına, verilen sevkiyat sıklığına ve
sevkiyat şekline uygunluğa göre belirlenen performans yüzdeleridir. Tedarikçi
performansları 2 ay süresince gözlemlenmiş ve çıkan sonuçları ortalamaları alınmıştır.
Bulunan bu ortalamalar sonucunda tedarikçi güvenilirliği baz alınarak kaç günlük stok
tutmamız gerektiği hesaplanmıştır. Bu hesaplama;
6* ( 1-tedarikçi perf. Yüzdesi ) formülü ile bulunmuştur.
Formülde kullanılan 6 sayısı, fabrikanın haftalık çalışma gününü belirtmektedir.
b) Üretim gerçekleĢtirme oranı
Üretim gerçekleştirme oranına ilişkin gözlemler 2 ay süresince yapılmış ve sonuçların
ortalamaları alınmıştır. Bulunan bu ortalamalar sonucunda üretim gerçekleştirme oranı baz
alınarak kaç günlük stok tutmamız gerektiği hesaplanmıştır. Bu hesaplama;
6*(1-üretim gerç. yüzdesi) formülü ile bulunmuştur.
Formülde kullanılan 6 sayısı, fabrikanın haftalık çalışma gününü belirtmektedir.
30
c) TaĢıyıcı güvenilirliği
Taşıyıcı güvenilirliğine ilişkin gözlemler 2 ay süresince yapılmış ve sonuçların
ortalamaları alınmıştır. Bulunan bu ortalamalar sonucunda taşıyıcı güvenilirliği baz
alınarak kaç günlük stok tutmamız gerektiği hesaplanmıştır. Bu hesaplama;
6*(1-taşıyıcı perf. yüzdesi) formülü ile bulunmuştur.
Formülde kullanılan 6 sayısı, fabrikanın haftalık çalışma gününü belirtmektedir.
II. Talep Dalgalanma Periyodu
Bu periyot hesaplanırken müşterilerin talepleri arasındaki dalgalanmalar dikkate alınır.
Bu dalgalanmaların fazla olduğu müşterilerde bu periyot uzun tutulur.
Firmanın üç farklı müşterisine ait talep dalgalanma periyotlarının hesaplanması aşağıdaki
tablolarda verilmiştir.
Birinci müşteri için,
Tablo 3.1 Birinci müşteri haftalık talepleri
D ortalama/gün
w11 w12 w13 w14 w15
Çizelge 1 6344 7826 7210 7248 5920 1151,6
Çizelge 2 6594 7722 7326 7442 6480 1185,466667
ortalama/gün 1168,533333
Toplam güvenilirlik 146 parça
Ort. Günlük kullanım 0,1249
31
İkinci müşteri için,
Tablo 3.2 İkinci müşteri haftalık talepleri
P ortalama/gün
w11 w12 w13 w14 w15
Çizelge 1 1600 1600 1600 1440 1440 256
Çizelge 2 1600 1920 1600 1440 1440 266,6666667
ortalama/gün 261,3333333
Toplam güvenilirlik 320 parça
Ort. Günlük kullanım 1,2245
Üçüncü müşteri için,
Tablo 3.3 Üçüncü müşteri haftalık talepleri
R ortalama/gün
w11 w12 w13 w14 w15
Çizelge 1 5760 4800 4800 5760 4800 864
Çizelge 2 5760 2400 6240 4320 5280 800
ortalama/gün 832
Toplam güvenilirlik 2400 parça
Ort. Günlük kullanım 2,8846
Call of Lead Time üç müşteri içinde 2 hafta kabul edildi. Yani firma bu üç müşterinin
taleplerine ancak 2 haftadan sonraki dönemlerde ürünü üretmek için gerekli hammaddeleri
tedarikçilerinden sağlayarak karşılık verebilmektedir. Talebin eldeki mevcut hammadde ile
karşılanabilmesi için bu iki haftalık süre boyunca gelecek talepleri karşılayacak stoğun elde
bulundurulması gerekmektedir. Bu hesaplamalar yukarıdaki tablolarda da görüldüğü üzere
şu şekilde yapılmaktadır;
Çizelge 1 ve çizelge 2 de 5 haftaya ait müşteri talep miktarları verilmiştir. Öncelikle bu
taleplerin her çizelgeye ait günlük ortalamaları bulunmuştur. Daha sonrada bu iki
32
çizelgenin ortalamalarının ortalaması alınarak günlük ortalama bulunmuştur (ortalama/gün).
Ortalama bulunurken 6 çalışma günü 5 hafta ile çarpılarak 30 olarak hesaba katılmıştır.
İlk 2 haftanın talep dalgalanmaları bulunurken çizelgelerin ilk 2 haftalarının talep
toplamlarının farkları alınmıştır (toplam güvenilirlik).
Talep dalgalanmalarından kaynaklanan farkın (toplam güvenilirlik) günlük ortalamaya
(ortalama/gün) bölünmesi ile ortalama günlük kullanım miktarı bulunmuştur (ort. günlük
kullanım).
Hesaplamalar sonucunda çıkan değer her üç müşterinin dalgalı talepleri karşısında
tutulması gereken stok miktarını göstermektedir.
Talep dalgalanma periyoduna ait hesaplamalar EK-4‟ de verilmiştir.
III. Offset periyot
İşletmelerin gerçekleştirdikleri bir ürün tipine ait üretim ile diğer bir ürün tipine ait
üretim arasındaki süre ofset periyot olarak adlandırılır.
Belirli bir periyotta üretim yapan işletmelerin ellerinde kaç günlük stok bulundurması
gerektiğini gösterir. Örneğin haftanın 6 günü çalışan bir işletmede çarşambadan
çarşambaya üretimi yapılan bir ürün için offset periyodu 6‟dır. Çarşamba ve Perşembe
üretimi yapılan bir ürün için bu periyot 3 olacaktır. (haftanın 6 iş günü çalışılmakta ve
haftada 2 gün üretimi yapılmakta olduğundan dolayı; 6/2=3)
İşletmemizde ise her tip ürün her gün üretilmektedir. Yani belirli bir periyotta üretilen
ürün yoktur. Bu sebepten dolayı uygulama yapılan işletmede offset periyot sıfırdır.
A kalem malzemeler için kaç günlük güven stoğu tutulması gerektiği hesaplanmıştır. Bu
hesaplamalar sonucunda bulunan değerler tablo halinde EK-5‟ de verilmiştir.
33
3.3.2.3. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi
Şekil 3.3 İdeal envanter hesaplaması
Yukarıdaki şekilde görüldüğü gibi ideal envanter hesaplanırken birçok parametre
mevcuttur. Bunlardan en önemlileri çevrimsel stok ve güven stoğudur. Çevrimsel stok,
işletmenin ay sonunda o ürünün üretimini devam ettirecek çevrime yetecek stok miktarıdır.
Güven stoğu ise özel şartlara göre miktarı değişen, işletmenin bu özel şartları göz önünde
bulundurarak üretimin devamlılığını sağlayacak miktarda elinde bulundurduğu stok
miktarıdır.
Yani ideal envanter; ay sonundaki çevrim stok ile güven stoğun toplamı kadardır.
34
Şekil 3.4 İdeal envanter
3.3.3. İdeal Envanterin Sisteme Yansıtılması
Yapılan incelemeler sonucunda ideal envanteri hesaplamada baş parametrelerden biri
olan güven stoğu hesaplanmıştır. Çıkan sonuçlar işletmenin kullandığı üretim planlama
sistemlerinden biri olan MRP‟de bulunan coverage ve safety stok kısımlarına girilerek
MRP çalıştırılması sonucu sistem için ideal envanter miktarları güncellenmiştir.
Bu güncellemeler sonucunda, üretilecek her kalem ürün için elde tutulması gereken
güven stoğu değerleri MRP‟den yeni veriler alınarak hesaplanmıştır.
Yapılan hesapların mevcut durumla karşılaştırmasını yapmak için bir ay süresince
haftalık olarak A sınıfı malzemelere ait mevcut stok ve üretim planları incelenmiştir. Bu
incelemeyi yapmanın amacı, hesaplamalar sonucu çıkan teorik güven stoğunun, gerçek
güven stoğuna ne kadar yakın olduğunu bulmaktır. Gerçek güven stoğunun, teorik güven
35
stoğuna %1-2 „lik yakınlığı bu güven stoğu miktarının kabul edilebilir olduğunu
göstermektedir.
Teorik güven stoğu, elde minimum kaç gün günlük stok bulundurulması gerektiğini
gösteren bir parametre idi. Karşılaştırma yapabilmek için gerçek güven stoğu miktarını
hesaplarken SAP‟den alınan, o haftaya ait üretim planı ve mevcut stok üzerinden şu
hesaplar yapılır.
(Mevcut stok- üretim planı) / (üretim planı/6) = Gerçek stok miktarı
*Formülde geçen 6 haftanın 6 iş gününü göstermektedir.
Öncelikle ilk haftaya(14. Hafta) ait veriler incelenirse;
Tablo 3.4 Haftalık stok-Üretim planı
W14 Malzeme Malzeme tanımı Üretim planı
Mevcut stok
Gerçek güven stoğu
Teorik güven stoğu
Açıklama
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
A10 BLANK RAIL NHB 46000 68269 2,90 3,00 Kabul edilebilir
A4 FORGED RAIL BODY 18931 29612 3,39 3,50 Kabul edilebilir
A12 PRESSURE SENSOR 11258 19375 4,33 4,50 Kabul edilebilir
A2 MACHINED RAIL BODY 4690 6110 1,82 1,50 Kabul edilebilir
A3 PRESSURE SENSOR 3690 5486 2,92 3,00 Kabul edilebilir
A6 FORGED RAIL BODY 8090 12400 3,20 3,00 Kabul edilebilir
A1 HIGH PRESSURE VALVE 5876 8111 2,28 2,00 Kabul edilebilir
A13 PRESSURE SENSOR 5393 4730 -0,74 5,50 *
A9 PRESSURE SENSOR 4498 7561 4,09 4,00 Kabul edilebilir
A8 FORGED RAIL BODY 3303 6723 6,21 6,00 Kabul edilebilir
A11 MACHINED RAIL WITH COATIN 2968 970 -4,04 4,00 *
A6 PRESSURE SENSOR 2091 3681 4,56 4,50 Kabul edilebilir
A7 PRESSURE SENSOR 1365 2594 5,40 5,50 Kabul edilebilir
36
A13 ve A11 malzemelerinin gerçek güven stokları eksi değer çıkmasının sebebi,
müşterilerin kapasite kısıtlarıdır. Ayrıca gerçek güven stokları teorik güven stokları
arasındaki fark bu sebeple fazla çıktığı için kabul edilip edilemeyeceğine dair bir yorum
yapılamaz.
Şekil 3.5 Mevcut Stok - Üretim Planı Grafiği
Diğer haftaların incelemeleri de aynı prosedürde gerçekleşmiştir. Ve süreç, haftalar
geçtikçe üretim planı ile mevcut stok miktarının orantılı bir şekilde birbirine yaklaştığını
göstermiştir. Sonuçta anlaşılmıştır ki gerçek güven stoğu, süreç başında hesaplanan teorik
güven stoğuna haftalar sonunda kabul edilebilecek % toleransları içinde yaklaşmıştır.
0300060009000
1200015000180002100024000270003000033000360003900042000450004800051000540005700060000630006600069000
A10 A4 A12 A2 A3 A6 A1 A13 A9 A8 A11 A6 A7
Mevcut Stok - Üretim Planı
Mevcut stok
Üretim planı
37
İnceleme yapılan haftalara ait tablolar ve grafikler EK-6 de verilmiştir.
3.3.4. İyileştirme Sonrası Durumun İncelenmesi
Uygulama başlangıcında, fabrikada bulunan 86 çeşit hammaddeye ABC Analizi
yapılmıştı. Bu analiz sonucu 13 çeşit hammadde gelirin yaklaşık %80 „ini, hammaddelerin
de yaklaşık %20 „sini oluşturarak A kalemlerini meydana getirmişti. İyileştirme sonucunda
aynı ürünlere yapılan ABC analizi sonucunda A kalemlerinin sayısı değişmemesine
rağmen, B kalemlerinden bazılarının A kalemlerine geçtiği ve bununla beraber A
kalemlerinden de bazılarının B kalemlerine geçtiği gözlenmiştir. Aynı zamanda her
sınıflandırmaya ait ürünlerin kendi içlerinde de sıralamalarında bazı değişikliklerin olduğu
görülmüştür.
İyileştirme sonucunda yapılan ABC analizi EK-7 dedir. ABC analizinde ki ürünlerin
sınıflandırılırken daha önce yapılan hesaplamalar tekrarlanmıştır.
ABC Analizinden sonraki aşama stok devir hızının hesaplanması aşamasıdır. Stok devir
hızını hesaplarken 86 çeşit hammadde için bir aylık envanter miktarları alınmıştır. Bu
miktarlar satış fiyatları ile çarpılıp envanterlerin ay sonu envanter değerleri hesaplanmıştır.
Stok devir hızı, ay sonu toplam envanter değerlerinin firmadan alına satın almanın
maliyetine bölünüp 12 ile çarpılması sonucu hesaplanmıştır.
Stok Devir Hızı=( Ay sonu toplam envanter değerleri / Satın almanın maliyeti)*12
Formüldeki 12 sayısı bir yıldaki ay sayısını göstermektedir.
İyileştirmeler sonucu stok devir hızı hesaplama tablosu EK-8‟ de verilmiştir.
38
Yapılan hesaplamalar sonucunda stok devir hızı 28,92 olarak bulunmuştur. Bu, stoğun
yılda yaklaşık olarak 29 kez yenilendiğini göstermektedir. Bu da yaklaşık olarak 1,8
haftada bir stoğun elden çıkarıldığını ifade eder.
Uygulamaya başlamadan önce mevcut durum analizi sırasında yapılmış olan stok devir
hızı 25,74 iken uygulanan yeni envanter politikası ile stok devir hızı 28,92 olarak
bulunmuştur.
3.3.5. İdeal Envanter Politikasının Belirlenmesi İçin Yapılan Çalışmaların Sonucu
İşletmede yapılan stok yönetimi ve optimizasyonu konulu çalışma sonucunda,
işletmenin üretkenliğini ve verimliliğini önemli ölçüde etkileyen stok politikaları üzerinde
gözle görülür bir gelişme görülmüştür. Bu gelişmenin en önemli göstergesi olan stok devir
hızı daha önceki aşamalarda yapılmış olan incelemeler ve hesaplamalar sonucunda
25,74„den 28, 92‟ye çıkmış bu durum %12,35‟lik bir iyileşme ile işletmenin elindeki
stokları satışa çevirmesine ve üretkenliğini arttırmada önemli bir adım atmasına fırsat
sunmuştur.
39
BÖLÜM DÖRT
SONUÇ
Rekabet koşullarının güçleştiği günümüzde üretim yapan işletmeler için büyük bir finans
enstrümanı stoktur. Bu sebeple maliyetleri azaltmak ve düzgün stok politikaları ile gelirleri
artırabilmek için stok yönetiminin doğru uygulanması çok önemlidir. Akademik bilgimizi
bu alandaki bir çalışma ile güçlendirmek amacıyla bir otomotiv yan sanayi firmasında stok
yönetimi ile ilgili bir çalışma yapılmıştır.
Çalışmanın yapıldığı işletmenin belirlediği vizyon ve stratejik planı uygulayabilmek için
stok kontrolünde oluşan bazı aksaklıkları gidermek üzere fabrika bünyesinde ideal envanter
politikasının belirlenip sisteme yansıtılması çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalara
başlamadan önce birçok kaynaktan stok yönetimi, envanter, güven stoğu, ideal stok, stok
devir hızı konularında araştırmalar yapılmış ve çeşitli akademik makaleler incelenmiştir.
Daha sonra bu bilgiler ışında firmanın mevcut envanter politikası belirlenmiş, politikayı
iyileştirebilmek için ideal envanter miktarı belirlenmiş, bunu temel alarak stok devir hızını
artıracak stok güncellemeleri yapılmıştır.
Stok güncellemelerini yapabilmek için stok kalemlerinin miktar ve işletmeye getirdiği
değer açısında sınıflandırabilmek için ABC analiz yönteminden yararlanılmıştır. Bu analiz
sonrasında işletmeye en fazla değer katan A kalemleri üzerinden ideal envanter miktarı
hesaplanmıştır. Bu hesaplama sonucu çıkan değer işletmenin üretim planlama sisteminde
temel alınmış ve bu stok kalemlerine ait güncellemeler sonucunda işletmenin stok devir
hızında %12,35‟lik bir iyileşme sağlanmıştır.
40
KAYNAKÇA
AYDIN, C. (2009). Tedarik Zincirinde Müşteri Hizmet Düzeyi – Stok Optimizasyonu.
T.C. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tedarik Zinciri Ve Lojistik
Yönetimi.
Baskak, M., Tanyaş, M., 2006. Üretim Planlama ve Kontrol. İstanbul: İrfan
Yayımcılık.
Haan J. ve Yamamoto M. (1999). Zero inventory management: facts or fiction?
Lessons from Japan. Int. J. Production Economics 59 (1999) 65-75.
EŞTAŞ,S.A., 1983. Envanter Kontrol Yöntemleri ve Uygulamaları. MPM Yayınları.
GÜLERMAN, A., 1971. Yığın Üretim Planlaması Programlanması ve Stok Kontrolü
Metotlarının Bir Madeni Eşya Üreten Firmaya Uygulanması. Sevinç Matbaası.
Hillier, F.S., Lieberman, G.J., 2001. Introduction to Operations Research, 7th edn.
NewYork: McGraw-Hill.
Kaydos, W., 1991. Measuring, Managing and Maximizing Performance. Portland:
Productivity Press.
Keskin, M.H., 2006. Lojistik Tedarik Zinciri Yönetimi (Geçmişi, Değişimi, Bugünü,
Geleceği). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Şamiloğlu, F. ve Uslu, Ş. Küçük Ve Orta Boy İşletmelerin Stok Politikaları Üzerine İç
Anadolu Bölgesinde Bir Araştırma (b.t). 26 Kasım 2010,
http://www.emu.edu.tr/smeconf/turkcepdf%5Cbildiri_06.pdf
Nahmias, S., 2004. Production and Operation Analysis. 5th edn. Glasgow: McGraw-
Hill.
41
Nenes G., Panagiotidou S. ve Tagaras G. (2010). Inventory management of multiple
items with irregular demand: A case study. European Journal of Operational Research
205 (2010) 313–324.
Minner, S. (2002). Multiple-supplier inventory models in supply chain management: A
review. Int. J. Production Economics 81–82(2003) 265–279.
Muller, M. (2003). Essentials of Inventory Managements. Amerikan Management
Association.
Selim, H. 2011. Finansman ders notları.
Stok (envanter) yönetimi (b.t). 13 Mart 2011,
http://kisi.deu.edu.tr/uzeyme.dogan/dosyalar/stok_envanter_yonetimi.pdf
Türk Otomotiv Firmalarının Performans Ölçümü Ve Analizine Yönelik Topsis
Yöntemini Kullanan Bir Örnek Çalışma, (2003). 7 Nisan 2011,
http://www.mf.gazi.edu.tr/journal/2003_1/1-18.pdf
Valentine, R.F., 1970. Value Analysis for Better Systems and Procedures, NewJersey:
Prentice Hall.
Zorlu, E. 2010. Kurum içi faaliyet rapor ve sunumları.
42
EK-1
VAROLAN DURUMUN ABC ANALĠZĠ
Malzeme Malzeme tanımı Toplam
tüketim
MRP
cont
N.Price
($)
Toplam tüketim
değeri
Kümülatif toplam
tüketim değeriStok oranı
Stok değer
oranı
Kümülatif
stok oranı
A1 HIGH PRESSURE VALVE 307.889,00 430 28,50 8.774.836,50 8.774.836,50 0,0211 0,22904 0,0211
A2 MACHINED RAIL BODY 306.930,00 430 20,04 6.149.772,25 14.924.608,75 0,0211 0,38956 0,0422
A3 PRESSURE SENSOR 303.834,00 430 9,67 2.938.682,45 17.863.291,20 0,0208 0,46627 0,0630
A4 FORGED RAIL BODY 329.175,00 430 8,35 2.747.294,55 20.610.585,75 0,0226 0,53798 0,0856
A5 FORGED RAIL BODY 251.718,00 430 7,18 1.806.328,37 22.416.914,12 0,0173 0,58513 0,1029
A6 PRESSURE SENSOR 163.527,00 430 10,78 1.762.166,95 24.179.081,07 0,0112 0,63113 0,1141
A7 PRESSURE SENSOR 129.630,00 430 10,74 1.392.226,20 25.571.307,27 0,0089 0,66747 0,1230
A8 FORGED RAIL BODY 109.541,00 430 9,24 1.012.487,46 26.583.794,73 0,0075 0,69389 0,1305
A9 PRESSURE SENSOR 86.868,00 430 11,00 955.895,47 27.539.690,21 0,0060 0,71885 0,1365
A10 BLANK RAIL NHB 354.211,00 433 2,68 947.868,64 28.487.558,84 0,0243 0,74359 0,1608
A11 MACHINED RAIL WITH COATING43.994,00 430 20,67 909.514,36 29.397.073,20 0,0030 0,76733 0,1638
A12 PRESSURE SENSOR 82.060,00 430 9,66 792.699,60 30.189.772,80 0,0056 0,78802 0,1694
A13 PRESSURE SENSOR 75.091,00 430 10,32 774.939,12 30.964.711,92 0,0052 0,80825 0,1746
B1 BLANK RAIL NHB 172.562,00 433 4,42 762.033,79 31.726.745,71 0,0118 0,82814 0,1864
B2 FORGED RAIL BODY 85.475,00 430 7,03 601.145,68 32.327.891,39 0,0059 0,84383 0,1923
B3 MACHINED RAIL W/O COATING20.007,00 430 28,60 572.264,22 32.900.155,61 0,0014 0,85876 0,1936
B4 PRESSURE SENSOR 50.961,00 430 11,00 560.774,84 33.460.930,45 0,0035 0,87340 0,1971
B5 FORGED RAIL BODY 49.897,00 430 8,68 433.305,55 33.894.236,00 0,0034 0,88471 0,2006
B6 BLANK RAIL NHB 301.125,00 433 1,38 415.552,50 34.309.788,50 0,0207 0,89556 0,2212
B7 HP SENSOR 35.544,00 430 10,70 380.462,98 34.690.251,48 0,0024 0,90549 0,2237
B8 FORGED RAIL BODY 52.093,00 430 7,24 377.205,41 35.067.456,89 0,0036 0,91534 0,2272
B9 MACHINED RAIL WITH COATING15.495,00 430 22,41 347.215,06 35.414.671,95 0,0011 0,92440 0,2283
B10 MACHINED RAIL WITH COATING15.308,00 430 20,89 319.722,89 35.734.394,84 0,0011 0,93274 0,2294
B11 FORGED RAIL BODY 29.588,00 430 10,36 306.561,27 36.040.956,10 0,0020 0,94075 0,2314
B12 FILTER 650.496,00 433 0,30 196.709,99 36.237.666,10 0,0446 0,94588 0,2760
B13 FORGED RAIL BODY 28.274,00 430 6,77 191.499,80 36.429.165,90 0,0019 0,95088 0,2780
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
rB
sın
ıfı m
alz
em
ele
r
43
EK-1 (Devam)
Malzeme Malzeme tanımı Toplam
tüketim
MRP
cont
N.Price
($)
Toplam tüketim
değeri
Kümülatif toplam
tüketim değeriStok oranı
Stok değer
oranı
Kümülatif
stok oranı
C1 FORGED RAIL BODY 23.720,00 430 7,53 178.540,44 36.607.706,34 0,0016 0,95554 0,2796
C2 PRESSURE SENSOR 15.423,00 430 10,43 160.831,04 36.768.537,38 0,0011 0,95974 0,2806
C3 BANJO BARREL 305.114,00 430 0,50 151.580,64 36.920.118,02 0,0209 0,96369 0,3016
C4 BLANK JET 2.249.188,00 430 0,06 141.698,84 37.061.816,86 0,1543 0,96739 0,4559
C5 FORGED RAIL BODY 8.732,00 430 12,49 109.088,88 37.170.905,74 0,0006 0,97024 0,4565
C6 BANJO BOLT 279.807,00 430 0,38 105.767,05 37.276.672,78 0,0192 0,97300 0,4757
C7 HIGH PRESSURE VALVE 3.289,00 430 31,70 104.261,30 37.380.934,08 0,0002 0,97572 0,4759
C8 BLANK RAIL NHB 32.488,00 433 3,20 104.091,55 37.485.025,63 0,0022 0,97844 0,4781
C9 BANJO BOLT 208.815,00 430 0,38 78.932,07 37.563.957,70 0,0143 0,98050 0,4925
C10 HP PROTECTIVE CAP 3.538.408,00 430 0,02 74.306,57 37.638.264,27 0,2428 0,98244 0,7352
C11 SCREW 292.170,00 430 0,24 69.419,59 37.707.683,86 0,0200 0,98425 0,7553
C12 MACHINED RAIL BODY 3.497,00 430 19,34 67.632,68 37.775.316,54 0,0002 0,98602 0,7555
C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY547,00 430 111,90 61.208,97 37.836.525,52 0,0000 0,98761 0,7555
C14 FILTER 197.581,00 433 0,26 51.213,00 37.887.738,51 0,0136 0,98895 0,7691
C15 FORGED RAIL BODY 3.645,00 430 12,95 47.195,46 37.934.933,97 0,0003 0,99018 0,7694
C16 MACHINED RAIL BODY 2.151,00 430 20,98 45.128,84 37.980.062,81 0,0001 0,99136 0,7695
C17 FORGED RAIL BODY 5.055,00 430 8,76 44.291,91 38.024.354,72 0,0003 0,99252 0,7698
C18 MACHINED RAIL WITH COATING1.967,00 430 22,01 43.287,77 38.067.642,49 0,0001 0,99365 0,7700
C19 HIGH PRESSURE WASHER 247.637,00 430 0,17 41.603,02 38.109.245,51 0,0170 0,99473 0,7870
C20 SCREW 247.617,00 430 0,17 41.599,66 38.150.845,16 0,0170 0,99582 0,8040
C21 FORGED RAIL BODY 3.353,00 430 10,61 35.568,62 38.186.413,79 0,0002 0,99675 0,8042
C22 GASKET 607.660,00 430 0,05 31.902,15 38.218.315,94 0,0417 0,99758 0,8459
C23 FORGED RAIL BODY 1.460,00 430 12,13 17.708,34 38.236.024,28 0,0001 0,99804 0,8460
C24 LEAK OFF NIPPEL 297.809,00 433 0,05 15.634,97 38.251.659,25 0,0204 0,99845 0,8664
C25 HP SEAL 241.209,00 430 0,05 12.663,47 38.264.322,72 0,0165 0,99878 0,8830
C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG458.221,00 430 0,02 9.622,64 38.273.945,36 0,0314 0,99903 0,9144
C27 HP PROTECTIVE CAP 431.445,00 430 0,02 9.060,35 38.283.005,71 0,0296 0,99927 0,9440
C28 HP PROTECTIVE CAP 350.000,00 430 0,02 7.350,00 38.290.355,71 0,0240 0,99946 0,9680
C29 LP PROTECTIVE CAP 303.875,00 430 0,02 6.381,38 38.296.737,08 0,0208 0,99963 0,9889
C30 OUTLET JET 4.500,00 430 0,64 2.867,40 38.299.604,48 0,0003 0,99970 0,9892
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
44
EK-1 (Devam)
Malzeme Malzeme tanımı Toplam
tüketim
MRP
cont
N.Price
($)
Toplam tüketim
değeri
Kümülatif toplam
tüketim değeriStok oranı
Stok değer
oranı
Kümülatif
stok oranı
C31 WASHER 50.961,00 430 0,05 2.675,45 38.302.279,93 0,0035 0,99977 0,9927
C32 LP PROTECTIVE CAP 51.800,00 430 0,04 2.175,60 38.304.455,53 0,0036 0,99983 0,9962
C33 BALL 50.961,00 430 0,04 2.140,36 38.306.595,90 0,0035 0,99988 0,9997
C34 MACHINED RAIL WITH COATING 213,00 430 9,63 2.050,93 38.308.646,83 0,0000 0,99994 0,9997
C35 MACHINED RAIL W/O COATING 65,00 430 22,24 1.445,80 38.310.092,63 0,0000 0,99998 0,9997
C36 MACHINED RAIL WITH COATING 61,00 430 12,70 774,50 38.310.867,13 0,0000 1 0,9997
C37 LP PROTECTIVE CAP 3.756,00 430 0,04 157,75 38.311.024,88 0,0003 1 1
C38 BLANK RAIL NHB 0,00 433 4,08 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C39 FORGED RAIL BODY 0,00 430 11,06 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C40 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 20,66 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C41 DV PIN - TURNING 0,00 430 1,04 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C42 DV SEAT- TURNING 0,00 430 0,74 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE)0,00 430 0,07 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C44 OUTLET JET 0,00 430 0,57 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C45 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C46 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C47 OUTLET JET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C48 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG0,00 430 0,03 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C50 FORGED RAIL BODY 0,00 430 12,32 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C51 FORGED RAIL BODY 0,00 430 8,00 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C52 FORGED RAIL BODY 0,00 430 11,02 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C53 FORGED RAIL BODY 0,00 430 10,11 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C54 FORGED RAIL BODY 0,00 430 8,98 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C55 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 21,77 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C56 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 9,88 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C57 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 17,70 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C58 MACHINED RAIL WITH COATING 0,00 430 9,63 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C59 HIGH PRESSURE VALVE 0,00 430 32,46 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C60 FORGED RAIL BODY 0,00 430 7,16 0,00 38.311.024,88 0 1 1
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Stoğun toplam
değeri
Tüm parçaların toplam
miktarı
38.311.024,88 14.575.493,00
45
EK-2
VAROLAN DURUMUN STOK DEVĠR HIZI
Malzeme Malzeme tanımıN.Price
($)
ġubat.2011
envanteri
(adet)
Ay sonu
envanter
değeri (Ģubat)
A1 HIGH PRESSURE VALVE 28,50 5125 146062,50
A2 MACHINED RAIL BODY 20,04 12068 241799,28
A3 PRESSURE SENSOR 9,67 16204 156725,09
A4 FORGED RAIL BODY 8,35 17957 149869,12
A5 FORGED RAIL BODY 7,18 11991 86047,42
A6 PRESSURE SENSOR 10,78 17253 185918,33
A7 PRESSURE SENSOR 10,74 8251 88615,74
A8 FORGED RAIL BODY 9,24 3148 29096,96
A9 PRESSURE SENSOR 11,00 9894 108873,58
A10 BLANK RAIL NHB 2,68 66503 177962,03
A11 MACHINED RAIL WITH COATING20,67 2325 48066,12
A12 PRESSURE SENSOR 9,66 19529 188650,14
A13 PRESSURE SENSOR 10,32 5344 55150,08
B1 BLANK RAIL NHB 4,42 24140 106602,24
B2 FORGED RAIL BODY 7,03 7675 53978,28
B3 MACHINED RAIL W/O COATING28,60 364 10411,56
B4 PRESSURE SENSOR 11,00 3732 41066,93
B5 FORGED RAIL BODY 8,68 3737 32452,11
B6 BLANK RAIL NHB 1,38 33572 46329,36
B7 HP SENSOR 10,70 3495 37410,48
B8 FORGED RAIL BODY 7,24 4386 31759,03
B9 MACHINED RAIL WITH COATING22,41 1507 33769,16
B10 MACHINED RAIL WITH COATING20,89 3001 62678,89
B11 FORGED RAIL BODY 10,36 1361 14101,32
B12 FILTER 0,30 121857 36849,56
B13 FORGED RAIL BODY 6,77 9770 66172,21
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
rB
sın
ıfı m
alz
em
ele
r
46
EK-2 (Devam)
Malzeme Malzeme tanımıN.Price
($)
ġubat.2011
envanteri
(adet)
Ay sonu
envanter
değeri (Ģubat)
C1 FORGED RAIL BODY 7,53 5653 42550,13
C2 PRESSURE SENSOR 10,43 4833 50398,52
C3 BANJO BARREL 0,50 81985 40730,15
C4 BLANK JET 0,06 544734 34318,24
C5 FORGED RAIL BODY 12,49 0 0,00
C6 BANJO BOLT 0,38 81714 30887,89
C7 HIGH PRESSURE VALVE 31,70 2697 85494,90
C8 BLANK RAIL NHB 3,20 9159 29345,44
C9 BANJO BOLT 0,38 1018 384,80
C10 HP PROTECTIVE CAP 0,02 1152946 24211,87
C11 SCREW 0,24 54631 12980,33
C12 MACHINED RAIL BODY 19,34 1190 23014,84
C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY111,90 268 29989,04
C14 FILTER 0,26 154447 40032,66
C15 FORGED RAIL BODY 12,95 2290 29650,92
C16 MACHINED RAIL BODY 20,98 0 0,00
C17 FORGED RAIL BODY 8,76 2767 24244,45
C18 MACHINED RAIL WITH COATING22,01 3698 81381,89
C19 HIGH PRESSURE WASHER 0,17 35901 6031,37
C20 SCREW 0,17 125497 21083,50
C21 FORGED RAIL BODY 10,61 4555 48319,44
C22 GASKET 0,05 117008 6142,92
C23 FORGED RAIL BODY 12,13 284 3444,64
C24 LEAK OFF NIPPEL 0,05 77744 4081,56
C25 HP SEAL 0,05 126391 6635,53
C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG0,02 15126 317,65
C27 HP PROTECTIVE CAP 0,02 156748 3291,71
C28 HP PROTECTIVE CAP 0,02 36275 761,78
C29 LP PROTECTIVE CAP 0,02 100492 2110,33
C30 OUTLET JET 0,64 0 0,00
C31 WASHER 0,05 14209 745,97
C32 LP PROTECTIVE CAP 0,04 13521 567,88
C33 BALL 0,04 9608 403,54
C34 MACHINED RAIL WITH COATING9,63 89 856,96
C35 MACHINED RAIL W/O COATING22,24 0 0,00
C36 MACHINED RAIL WITH COATING12,70 0 0,00
C37 LP PROTECTIVE CAP 0,04 66206 2780,65
C38 BLANK RAIL NHB 4,08 0 0,00
C39 FORGED RAIL BODY 11,06 96 1062,05
C40 MACHINED RAIL BODY 20,66 4 82,65
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
47
EK-2 (Devam)
Malzeme Malzeme tanımıN.Price
($)
ġubat.2011
envanteri
(adet)
Ay sonu
envanter
değeri (Ģubat)
C41 DV PIN - TURNING 1,04 0 0,00
C42 DV SEAT- TURNING 0,74 7740 5688,90
C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE)0,07 25024 1839,26
C44 OUTLET JET 0,57 0 0,00
C45 INLETJET 0,58 0 0,00
C46 INLETJET 0,58 0 0,00
C47 OUTLET JET 0,58 0 0,00
C48 INLETJET 0,58 0 0,00
C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG0,03 0 0,00
C50 FORGED RAIL BODY 12,32 0 0,00
C51 FORGED RAIL BODY 8,00 0 0,00
C52 FORGED RAIL BODY 11,02 0 0,00
C53 FORGED RAIL BODY 10,11 0 0,00
C54 FORGED RAIL BODY 8,98 0 0,00
C55 MACHINED RAIL BODY 21,77 0 0,00
C56 MACHINED RAIL BODY 9,88 0 0,00
C57 MACHINED RAIL BODY 17,70 0 0,00
C58 MACHINED RAIL WITH COATING9,63 136 1309,52
C59 HIGH PRESSURE VALVE 32,46 0 0,00
C60 FORGED RAIL BODY 7,16 0 0,00
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Ay sonu toplam
envanter değeri
Satın almanın
maliyeti ($)
Stok devir
hızı (TURN)
2933591,35 6292800 25,74
48
EK-3
RĠSK PERĠYODU VE GÜVEN STOĞU
A) Tedarikçi güvenilirliği
tarih miktar
sevk.
sıklığı
sevk.
şekli genel tarih miktar
sevk.
sıklığı
sevk.
şekli genel
A1 HIGH PRESSURE VALVE 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0
A2 MACHINED RAIL BODY 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0
A3 PRESSURE SENSOR 100% 100% 100% 100% 100% 100% 50% 100% 100% 88% 94% 1
A4 FORGED RAIL BODY 100% 17% 100% 100% 79% 73% 73% 100% 100% 87% 83% 2
A5 FORGED RAIL BODY 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0
A6 PRESSURE SENSOR 95% 50% 100% 100% 86% 38% 62% 100% 100% 75% 81% 2
A7 PRESSURE SENSOR 100% 100% 100% 100% 100% 100% 40% 100% 100% 85% 93% 1
A8 FORGED RAIL BODY 100% 27% 100% 100% 82% 60% 73% 100% 100% 83% 83% 2
A9 PRESSURE SENSOR 75% 100% 100% 100% 94% 67% 100% 100% 100% 92% 93% 1
A10 BLANK RAIL NHB 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0
A12 PRESSURE SENSOR 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 0
A13 PRESSURE SENSOR 100% 100% 100% 100% 100% 100% 33% 100% 100% 83% 92% 1
Malzeme Malzeme tanımı
SAS
PLAA s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Tedarikçi Firmalar
KEN
PLA
SEN
KAN
SEN
Kaç
günlük
stok
tutulmalı?
SEN
SEN
Ocak Ayı Tedarikçi Performansı ġubat Ayı Tedarikçi PerformansıOrtalama
KAN
SEN
KAN
CON
49
EK-3 (Devam)
B) Üretim GerçekleĢtirme Oranı
A1 HIGH PRESSURE VALVE 98% 0,5
A2 MACHINED RAIL BODY 98% 0,5
A3 PRESSURE SENSOR 98% 0,5
A4 FORGED RAIL BODY 98% 0,5
A5 FORGED RAIL BODY 98% 0,5
A6 PRESSURE SENSOR 98% 0,5
A7 PRESSURE SENSOR 98% 0,5
A8 FORGED RAIL BODY 98% 0,5
A9 PRESSURE SENSOR 98% 0,5
A10 BLANK RAIL NHB 98% 0,5
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 98% 0,5
A12 PRESSURE SENSOR 98% 0,5
A13 PRESSURE SENSOR 98% 0,5
Malzeme Malzeme tanımı
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
99%
99%
99%
99%
OrtalamaKaç
günlük
stok
97%
97%
97%
97%
99%
99%
99%
99%
99%
99%
97%
97%
97%
97%
99%
99%
99%
97%
Ocak Ayı Üretim
G.O.
ġubat Ayı Üretim
G.O.
97%
97%
97%
97%
50
EK-3 (Devam)
C) TaĢıyıcının Güvenilirliği
A1 HIGH PRESSURE VALVE 85% 1,0
A2 MACHINED RAIL BODY 91% 0,5
A3 PRESSURE SENSOR 85% 1,0
A4 FORGED RAIL BODY 91% 0,5
A5 FORGED RAIL BODY 85% 1,0
A6 PRESSURE SENSOR 91% 0,5
A7 PRESSURE SENSOR 85% 1,0
A8 FORGED RAIL BODY 91% 0,5
A9 PRESSURE SENSOR 85% 1,0
A10 BLANK RAIL NHB 85% 1,0
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 91% 0,5
A12 PRESSURE SENSOR 85% 1,0
A13 PRESSURE SENSOR 85% 1,0
Malzeme Malzeme tanımı TaĢıyıcı Firmalar
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
X Forwarder
Y Forwarder
X Forwarder
Y Forwarder
Y Forwarder
X Forwarder
Y Forwarder
X Forwarder
X Forwarder
Y Forwarder
X Forwarder
X Forwarder
90% 91%
85% 84%
90% 91%
X Forwarder
85%
90% 91%
85% 84%
Kaç
günlük
stok
85% 84%
Ocak Ayı TaĢıyıcı
Performansı
ġubat Ayı TaĢıyıcı
PerformansıOrtalama
84%
90% 91%
85% 84%
85% 84%
90% 91%
85% 84%
85% 84%
51
EK-4
TALEP DALGALANMA PERĠYODU
D P R G
A1 HIGH PRESSURE VALVE 0,12 0,5
A2 MACHINED RAIL BODY 0,12 0,5
A3 PRESSURE SENSOR 0,12 0,5
A4 FORGED RAIL BODY 0,12 0,5
A5 FORGED RAIL BODY 1,22 1,5
A6 PRESSURE SENSOR 1,22 1,5
A7 PRESSURE SENSOR 2,88 3,0
A8 FORGED RAIL BODY 2,88 3,0
A9 PRESSURE SENSOR 1,22 1,5
A10 BLANK RAIL NHB 1,22 1,5
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2,88 3,0
A12 PRESSURE SENSOR 2,88 3,0
A13 PRESSURE SENSOR 2,88 3,0
Malzeme tanımıMalzeme
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
MÜġTERĠLERKaç
günlük
stok
tutulmalı?
52
EK-5
GÜVEN STOĞU
GÜVEN STOĞU
A1 HIGH PRESSURE VALVE
A2 MACHINED RAIL BODY
A3 PRESSURE SENSOR
A4 FORGED RAIL BODY
A5 FORGED RAIL BODY
A6 PRESSURE SENSOR
A7 PRESSURE SENSOR
A8 FORGED RAIL BODY
A9 PRESSURE SENSOR
A10 BLANK RAIL NHB
A11 MACHINED RAIL WITH COATING
A12 PRESSURE SENSOR
A13 PRESSURE SENSOR
0
0
0
0,5
0,5
0,5
1,5 0
0
0
0
0
0
1,0
1,0
Risk PeriodOffset Period
0
0
0
0
0,5
1,0
0,5
0,5
0,5
1,0
1,0
0,5
0,5
0,5
1,0
0,0
0,5
0,5
Taşıyıcının
Güvenilirliği
1,0
0,5
1,0
0,5
1,0
0,0
1,0
Üretim Gerç. Oranı
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
3,0
Tedarikçi güvenilirliği
0,0
0,0
1,0
2,0
0,0
2,0
1,0
2,0
Malzeme Malzeme tanımı
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
3,0
3,0
0,5
Talep dalgalanma
periyodu
1,5
3,0
1,5
3,0
1,5
0,0
GÜVEN STOĞU
(gün)
2,0
1,5
3,0
3,5
3,0
4,5
5,5
4,5
5,5
6,0
4,0
3,0
4,0
53
EK-6
HAFTALIK MEVCUT STOK-ÜRETĠM PLANI
14. Hafta
A10 BLANK RAIL NHB 46000 68269 2,90 3,00 Kabul edilebilir
A4 FORGED RAIL BODY 18931 29612 3,39 3,50 Kabul edilebilir
A12 PRESSURE SENSOR 11258 19375 4,33 4,50 Kabul edilebilir
A2 MACHINED RAIL BODY 4690 6110 1,82 1,50 Kabul edilebilir
A3 PRESSURE SENSOR 3690 5486 2,92 3,00 Kabul edilebilir
A6 FORGED RAIL BODY 8090 12400 3,20 3,00 Kabul edilebilir
A1 HIGH PRESSURE VALVE 5876 8111 2,28 2,00 Kabul edilebilir
A13 PRESSURE SENSOR 5393 4730 -0,74 5,50 Müşteri kapst.
A9 PRESSURE SENSOR 4498 7561 4,09 4,00 Kabul edilebilir
A8 FORGED RAIL BODY 3303 6723 6,21 6,00 Kabul edilebilir
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2968 970 -4,04 4,00 Müşteri kapst.
A6 PRESSURE SENSOR 2091 3681 4,56 4,50 Kabul edilebilir
A7 PRESSURE SENSOR 1365 2594 5,40 5,50 Kabul edilebilir
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Üretim
planı
Gerçek güven
stoğu
Teorik güven
stoğuAçıklama
Mevcut
stokW14 Malzeme Malzeme tanımı
54
EK-6 (Devam)
15. Hafta
A10 BLANK RAIL NHB 97959 143312 2,778 3,00 Kabul edilebilir
A4 FORGED RAIL BODY 14987 23569 3,436 3,50 Kabul edilebilir
A5 FORGED RAIL BODY 13000 19543 3,020 3,00 Kabul edilebilir
A12 PRESSURE SENSOR 10500 18770 4,726 4,50 Kabul edilebilir
A3 PRESSURE SENSOR 9690 11312 1,004 3,00 Kabul edilebilir
A2 MACHINED RAIL BODY 9508 12276 1,747 1,50 Kabul edilebilir
A1 HIGH PRESSURE VALVE 7105 9322 1,872 2,00 Kabul edilebilir
A13 PRESSURE SENSOR 7455 13924 5,206 5,50 Kabul edilebilir
A9 PRESSURE SENSOR 4653 7780 4,032 4,00 Kabul edilebilir
A6 PRESSURE SENSOR 3659 6501 4,660 4,50 Kabul edilebilir
A8 FORGED RAIL BODY 2964 5882 5,907 6,00 Kabul edilebilir
A7 PRESSURE SENSOR 2560 4861 5,393 5,50 Kabul edilebilir
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2249 1851 -1,062 4,00 Müşteri kapst.
Gerçek güven
stoğu
Teorik güven
stoğuAçıklama
Mevcut
stok
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
W15 Malzeme Malzeme tanımıÜretim
planı
55
EK-6 (Devam)
16. Hafta
A10 BLANK RAIL NHB 45841 70912 3,28 3,00 Kabul edilebilir
A4 FORGED RAIL BODY 28197 45396 3,66 3,50 Kabul edilebilir
A9 PRESSURE SENSOR 13060 21499 3,88 4,00 Kabul edilebilir
A5 FORGED RAIL BODY 10855 16300 3,01 3,00 Kabul edilebilir
A6 PRESSURE SENSOR 9086 15941 4,53 4,50 Kabul edilebilir
A12 PRESSURE SENSOR 8710 15120 4,42 4,50 Kabul edilebilir
A2 MACHINED RAIL BODY 4751 5834 1,37 1,50 Kabul edilebilir
A8 FORGED RAIL BODY 3525 7090 6,07 6,00 Kabul edilebilir
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 2107 3605 4,27 4,00 Kabul edilebilir
A3 PRESSURE SENSOR 1686 2582 3,19 3,00 Kabul edilebilir
A13 PRESSURE SENSOR 1650 3150 5,45 5,50 Kabul edilebilir
A1 HIGH PRESSURE VALVE 1210 1638 2,12 2,00 Kabul edilebilir
A7 PRESSURE SENSOR 440 852 5,62 5,50 Kabul edilebilir
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Gerçek güven
stoğu
Teorik güven
stoğuAçıklamaW16 Malzeme Malzeme tanımı
Üretim
planı
Mevcut
stok
56
EK-6 (Devam)
17. Hafta
A4 FORGED RAIL BODY 28197 45396 3,66 3,50 Kabul edilebilir
A10 BLANK RAIL NHB 22841 35012 3,20 3,00 Kabul edilebilir
A6 PRESSURE SENSOR 12400 21941 4,62 4,50 Kabul edilebilir
A12 PRESSURE SENSOR 7191 12820 4,70 4,50 Kabul edilebilir
A8 FORGED RAIL BODY 6561 13490 6,34 6,00 Kabul edilebilir
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 6323 10455 3,92 4,00 Kabul edilebilir
A9 PRESSURE SENSOR 6110 10100 3,92 4,00 Kabul edilebilir
A5 FORGED RAIL BODY 5486 8360 3,14 3,00 Kabul edilebilir
A2 MACHINED RAIL BODY 4730 5834 1,40 1,50 Kabul edilebilir
A13 PRESSURE SENSOR 3681 7150 5,65 5,50 Kabul edilebilir
A1 HIGH PRESSURE VALVE 2594 3438 1,95 2,00 Kabul edilebilir
A3 PRESSURE SENSOR 970 1442 2,92 3,00 Kabul edilebilir
A7 PRESSURE SENSOR 440 852 5,62 5,50 Kabul edilebilir
Teorik güven
stoğuAçıklama
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
W17 Malzeme Malzeme tanımıÜretim
planı
Mevcut
stok
Gerçek güven
stoğu
57
EK-7
ĠYĠLEġTĠRME SONRASI ABC ANALĠZĠ
Malzeme Malzeme tanımı Toplam
tüketim
MRP
cont
N.Price
($)
Toplam
tüketim
değeri
Kümülatif toplam
tüketim değeriStok oranı
Stok değer
oranı
Kümülatif
stok oranı
A1 HIGH PRESSURE VALVE 153.654,00 430 28,50 4379139,00 4.379.139,00 0,0149 0,1752 0,0149
A2 MACHINED RAIL BODY 152.958,00 430 20,04 3064727,67 7.443.866,67 0,0148 0,2978 0,0297
A10 BLANK RAIL NHB 662.419,00 433 2,68 1772633,24 9.216.499,92 0,0641 0,3687 0,0938
A12 PRESSURE SENSOR 167.558,00 430 9,66 1618610,28 10.835.110,20 0,0162 0,4335 0,1100
A3 PRESSURE SENSOR 152.858,00 430 9,67 1478442,58 12.313.552,77 0,0148 0,4926 0,1248
A4 FORGED RAIL BODY 159.782,00 430 8,35 1333540,57 13.647.093,34 0,0155 0,5460 0,1402
B2 FORGED RAIL BODY 170.286,00 430 7,03 1197621,44 14.844.714,78 0,0165 0,5939 0,1567
A5 FORGED RAIL BODY 157.279,00 430 7,18 1128634,10 15.973.348,89 0,0152 0,6391 0,1719
A9 PRESSURE SENSOR 87.709,00 430 11,00 965149,84 16.938.498,72 0,0085 0,6777 0,1804
A13 PRESSURE SENSOR 93.027,00 430 10,32 960038,64 17.898.537,36 0,0090 0,7161 0,1894
A6 PRESSURE SENSOR 67.049,00 430 10,78 722520,02 18.621.057,39 0,0065 0,7450 0,1959
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 34.857,00 430 20,67 720619,68 19.341.677,06 0,0034 0,7738 0,1993
B1 BLANK RAIL NHB 133.432,00 433 4,42 589235,71 19.930.912,77 0,0129 0,7974 0,2122
A7 PRESSURE SENSOR 53.927,00 430 10,74 579175,98 20.510.088,75 0,0052 0,8206 0,2174
B10 MACHINED RAIL WITH COATING 24.803,00 430 20,89 518035,46 21.028.124,21 0,0024 0,8413 0,2198
A8 FORGED RAIL BODY 51.727,00 430 9,24 478112,66 21.506.236,87 0,0050 0,8604 0,2248
B13 FORGED RAIL BODY 56.061,00 430 6,77 379701,15 21.885.938,02 0,0054 0,8756 0,2302
B5 FORGED RAIL BODY 36.038,00 430 8,68 312953,99 22.198.892,02 0,0035 0,8881 0,2337
B7 HP SENSOR 27.146,00 430 10,70 290570,78 22.489.462,80 0,0026 0,8997 0,2363
B11 FORGED RAIL BODY 25.164,00 430 10,36 260724,20 22.750.187,00 0,0024 0,9102 0,2388
B12 FILTER 843.293,00 433 0,30 255011,80 23.005.198,81 0,0816 0,9204 0,3203
B4 PRESSURE SENSOR 22.809,00 430 11,00 250990,24 23.256.189,04 0,0022 0,9304 0,3226
C2 PRESSURE SENSOR 23.868,00 430 10,43 248895,50 23.505.084,55 0,0023 0,9404 0,3249
B6 BLANK RAIL NHB 160.916,00 433 1,38 222064,08 23.727.148,63 0,0156 0,9493 0,3404
B8 FORGED RAIL BODY 23.435,00 430 7,24 169692,84 23.896.841,46 0,0023 0,9561 0,3427
C1 FORGED RAIL BODY 22.034,00 430 7,53 165849,92 24.062.691,38 0,0021 0,9627 0,3448
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
rB
sın
ıfı m
alz
em
ele
r
58
EK-7 (Devam)
Malzeme Malzeme tanımı Toplam
tüketim
MRP
cont
N.Price
($)
Toplam
tüketim
değeri
Kümülatif toplam
tüketim değeriStok oranı
Stok değer
oranı
Kümülatif
stok oranı
C8 BLANK RAIL NHB 25.536,00 433 3,20 81817,34 24.144.508,72 0,0025 0,9660 0,3473
C7 HIGH PRESSURE VALVE 2.445,00 430 31,70 77506,50 24.222.015,22 0,0002 0,9691 0,3475
C3 BANJO BARREL 152.858,00 430 0,50 75939,85 24.297.955,08 0,0148 0,9721 0,3623
C4 BLANK JET 1.095.960,00 430 0,06 69045,48 24.367.000,56 0,1060 0,9749 0,4684
C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY 582,00 430 111,90 65125,45 24.432.126,01 0,0001 0,9775 0,4684
C11 SCREW 268.830,00 430 0,24 63874,01 24.496.000,02 0,0260 0,9800 0,4944
C10 HP PROTECTIVE CAP 2.873.141,00 430 0,02 60335,96 24.556.335,98 0,2780 0,9824 0,7724
C14 FILTER 227.701,00 433 0,26 59020,10 24.615.356,08 0,0220 0,9848 0,7944
C6 BANJO BOLT 153.883,00 430 0,38 58167,77 24.673.523,85 0,0149 0,9871 0,8093
C12 MACHINED RAIL BODY 2.572,00 430 19,34 49742,99 24.723.266,85 0,0002 0,9891 0,8096
C15 FORGED RAIL BODY 3.102,00 430 12,95 40164,70 24.763.431,54 0,0003 0,9907 0,8099
C21 FORGED RAIL BODY 3.021,00 430 10,61 32046,77 24.795.478,31 0,0003 0,9920 0,8102
C18 MACHINED RAIL WITH COATING 1.272,00 430 22,01 27992,90 24.823.471,21 0,0001 0,9931 0,8103
C19 HIGH PRESSURE WASHER 155.578,00 430 0,17 26137,10 24.849.608,32 0,0151 0,9942 0,8253
C20 SCREW 154.578,00 430 0,17 25969,10 24.875.577,42 0,0150 0,9952 0,8403
C17 FORGED RAIL BODY 2.232,00 430 8,76 19556,78 24.895.134,21 0,0002 0,9960 0,8405
C22 GASKET 305.716,00 430 0,05 16050,09 24.911.184,30 0,0296 0,9966 0,8701
B3 MACHINED RAIL W/O COATING 519,00 430 28,60 14845,06 24.926.029,36 0,0001 0,9972 0,8701
C25 HP SEAL 245.996,00 430 0,05 12914,79 24.938.944,15 0,0238 0,9977 0,8939
C24 LEAK OFF NIPPEL 182.703,00 433 0,05 9591,91 24.948.536,05 0,0177 0,9981 0,9116
C42 DV SEAT- TURNING 12.906,00 430 0,74 9485,91 24.958.021,96 0,0012 0,9985 0,9129
C38 BLANK RAIL NHB 1.740,00 433 4,08 7099,20 24.965.121,16 0,0002 0,9988 0,9130
C23 FORGED RAIL BODY 451,00 430 12,13 5470,18 24.970.591,34 0,0000 0,9990 0,9131
C27 HP PROTECTIVE CAP 228.785,00 430 0,02 4804,49 24.975.395,83 0,0221 0,9992 0,9352
C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 211.090,00 430 0,02 4432,89 24.979.828,72 0,0204 0,9994 0,9556
C28 HP PROTECTIVE CAP 210.000,00 430 0,02 4410,00 24.984.238,72 0,0203 0,9996 0,9760
B9 MACHINED RAIL WITH COATING 149,00 430 22,41 3338,82 24.987.577,54 0,0000 0,9997 0,9760
C29 LP PROTECTIVE CAP 152.858,00 430 0,02 3210,02 24.990.787,56 0,0148 0,9998 0,9908
C32 LP PROTECTIVE CAP 47.267,00 430 0,04 1985,21 24.992.772,77 0,0046 0,9999 0,9953
C31 WASHER 22.809,00 430 0,05 1197,47 24.993.970,25 0,0022 0,9999 0,9975
C33 BALL 22.953,00 430 0,04 964,03 24.994.934,27 0,0022 1 0,9998
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
59
EK-7 (Devam)
Malzeme Malzeme tanımı Toplam
tüketim
MRP
cont
N.Price
($)
Toplam
tüketim
değeri
Kümülatif toplam
tüketim değeriStok oranı
Stok değer
oranı
Kümülatif
stok oranı
C58 MACHINED RAIL WITH COATING 30,00 430 9,63 288,86 24.995.223,14 0,0000 1 0,9998
C23 LP PROTECTIVE CAP 2.445,00 430 0,04 102,69 24.995.325,83 0,0002 1 1
C5 FORGED RAIL BODY 0,00 430 12,49 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C9 BANJO BOLT 0,00 430 0,38 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C16 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 20,98 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C30 OUTLET JET 0,00 430 0,64 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C34 MACHINED RAIL WITH COATING 0,00 430 9,63 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C35 MACHINED RAIL W/O COATING 0,00 430 22,24 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C36 MACHINED RAIL WITH COATING 0,00 430 12,70 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C39 FORGED RAIL BODY 0,00 430 11,06 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C40 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 20,66 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C41 DV PIN - TURNING 0,00 430 1,04 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE) 0,00 430 0,07 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C44 OUTLET JET 0,00 430 0,57 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C45 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C46 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C47 OUTLET JET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C48 INLETJET 0,00 430 0,58 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 0,00 430 0,03 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C50 FORGED RAIL BODY 0,00 430 12,32 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C51 FORGED RAIL BODY 0,00 430 8,00 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C52 FORGED RAIL BODY 0,00 430 11,02 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C53 FORGED RAIL BODY 0,00 430 10,11 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C54 FORGED RAIL BODY 0,00 430 8,98 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C55 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 21,77 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C56 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 9,88 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C57 MACHINED RAIL BODY 0,00 430 17,70 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C59 HIGH PRESSURE VALVE 0,00 430 32,46 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C60 FORGED RAIL BODY 0,00 430 7,16 0,00 24.995.325,83 0 1 1
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Stoğun toplam
değeri
Tüm parçaların
toplam miktarı
24.995.325,83 10.335.797,00
60
EK-8
ĠYĠLEġTĠRME SONRASI STOK DEVĠR HIZI
Malzeme Malzeme tanımıMRP
cont
N.Price
($)
Mayıs.2011
envanteri
(adet)
Ay sonu
envanter değeri
(mayıs)
A1 HIGH PRESSURE VALVE 430 28,50 11604 330714,00
A2 MACHINED RAIL BODY 430 20,04 7280 145864,99
A10 BLANK RAIL NHB 433 2,68 79985 214039,86
A12 PRESSURE SENSOR 430 9,66 11506 111147,96
A3 PRESSURE SENSOR 430 9,67 8222 79523,18
A4 FORGED RAIL BODY 430 8,35 26995 225300,27
B2 FORGED RAIL BODY 430 7,03 17809 125250,70
A5 FORGED RAIL BODY 430 7,18 26287 188635,51
A9 PRESSURE SENSOR 430 11,00 16000 176064,00
A13 PRESSURE SENSOR 430 10,32 1977 20402,64
A6 PRESSURE SENSOR 430 10,78 13267 142965,19
A11 MACHINED RAIL WITH COATING 430 20,67 4231 87470,00
B1 BLANK RAIL NHB 433 4,42 0 0,00
A7 PRESSURE SENSOR 430 10,74 6840 73461,60
B10 MACHINED RAIL WITH COATING 430 20,89 3472 72516,19
A8 FORGED RAIL BODY 430 9,24 10712 99011,02
B13 FORGED RAIL BODY 430 6,77 3943 26705,94
B5 FORGED RAIL BODY 430 8,68 8147 70748,55
B7 HP SENSOR 430 10,70 3564 38149,06
B11 FORGED RAIL BODY 430 10,36 4631 47981,79
B12 FILTER 433 0,30 282565 85447,66
B4 PRESSURE SENSOR 430 11,00 3332 36665,33
C2 PRESSURE SENSOR 430 10,43 4733 49355,72
B6 BLANK RAIL NHB 433 1,38 46981 64833,78
B8 FORGED RAIL BODY 430 7,24 3516 25459,36
C1 FORGED RAIL BODY 430 7,53 1343 10108,76
A s
ınıf
ı m
alz
em
ele
rB
sın
ıfı m
alz
em
ele
r
61
EK-8(Devam)
C8 BLANK RAIL NHB 433 3,20 14818 47476,87
C7 HIGH PRESSURE VALVE 430 31,70 6023 190929,10
C3 BANJO BARREL 430 0,50 53837 26746,22
C4 BLANK JET 430 0,06 422412 26611,96
C13 MACHINED AND ECM'D RAIL BODY 430 111,90 77 8616,25
C11 SCREW 430 0,24 75780 18005,33
C10 HP PROTECTIVE CAP 430 0,02 1090942 22909,78
C14 FILTER 433 0,26 152569 39545,88
C6 BANJO BOLT 430 0,38 41236 15587,21
C12 MACHINED RAIL BODY 430 19,34 1742 33690,63
C15 FORGED RAIL BODY 430 12,95 1279 16560,49
C21 FORGED RAIL BODY 430 10,61 4018 42622,94
C18 MACHINED RAIL WITH COATING 430 22,01 3698 81381,89
C19 HIGH PRESSURE WASHER 430 0,17 47559 7989,91
C20 SCREW 430 0,17 132841 22317,29
C17 FORGED RAIL BODY 430 8,76 2426 21256,61
C22 GASKET 430 0,05 42758 2244,80
B3 MACHINED RAIL W/O COATING 430 28,60 145 4147,46
C25 HP SEAL 430 0,05 102372 5374,53
C24 LEAK OFF NIPPEL 433 0,05 109522 5749,91
C42 DV SEAT- TURNING 430 0,74 7094 5214,09
C38 BLANK RAIL NHB 433 4,08 0 0,00
C23 FORGED RAIL BODY 430 12,13 325 3941,93
C27 HP PROTECTIVE CAP 430 0,02 54803 1150,86
C26 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 430 0,02 43389 911,17
C28 HP PROTECTIVE CAP 430 0,02 70625 1483,13
B9 MACHINED RAIL WITH COATING 430 22,41 796 17836,93
C29 LP PROTECTIVE CAP 430 0,02 86512 1816,75
C32 LP PROTECTIVE CAP 430 0,04 27862 1170,20
C31 WASHER 430 0,05 13431 705,13
C33 BALL 430 0,04 7220 303,24
C58 MACHINED RAIL WITH COATING 430 9,63 2621 25237,08
C23 LP PROTECTIVE CAP 430 0,04 65426 2747,89
C5 FORGED RAIL BODY 430 12,49 0 0,00
C9 BANJO BOLT 430 0,38 0 0,00
C16 MACHINED RAIL BODY 430 20,98 0 0,00
C30 OUTLET JET 430 0,64 0 0,00
C34 MACHINED RAIL WITH COATING 430 9,63 89 856,96
C35 MACHINED RAIL W/O COATING 430 22,24 0 0,00
C36 MACHINED RAIL WITH COATING 430 12,70 0 0,00
C39 FORGED RAIL BODY 430 11,06 96 1062,05
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
62
EK-8(Devam)
C40 MACHINED RAIL BODY 430 20,66 0 0,00
C41 DV PIN - TURNING 430 1,04 0 0,00
C43 MAXI DOWEL PIN (ADAPTOR PLATE) 430 0,07 25024 1839,26
C44 OUTLET JET 430 0,57 0 0,00
C45 INLETJET 430 0,58 0 0,00
C46 INLETJET 430 0,58 0 0,00
C47 OUTLET JET 430 0,58 0 0,00
C48 INLETJET 430 0,58 0 0,00
C49 HP INTERFACE PROTECTION PLUG 430 0,03 0 0,00
C50 FORGED RAIL BODY 430 12,32 0 0,00
C51 FORGED RAIL BODY 430 8,00 0 0,00
C52 FORGED RAIL BODY 430 11,02 0 0,00
C53 FORGED RAIL BODY 430 10,11 0 0,00
C54 FORGED RAIL BODY 430 8,98 0 0,00
C55 MACHINED RAIL BODY 430 21,77 0 0,00
C56 MACHINED RAIL BODY 430 9,88 0 0,00
C57 MACHINED RAIL BODY 430 17,70 0 0,00
C59 HIGH PRESSURE VALVE 430 32,46 0 0,00
C60 FORGED RAIL BODY 430 7,16 0 0,00
C s
ınıf
ı m
alz
em
ele
r
Ay sonu toplam
envanter
değeri
Satın almanın
maliyeti ($)
Stok devir hızı
(TURN)
$7.582.800,00 27,96$3.253.864,79