BPH’da Türkçe Yaşam Kalitesi

Ölçeklerinin Kullanım Kılavuzu

Dr. Kamil ÇAM

Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi

Üroloji AD

BPHĠnfravezikal obstrüksiyon

BPH AÜSY YK

Detrüsör disfonksiyonu

YaĢlanma

IPSS

• Tedavi kılavuzlarında dahi yol gösterici

BPH tedavisinde IPSS karar verdirici olmalı mı?

IPSS• Utanma duygusu• AnlaĢılırlık

Hastaların %50’si dolduramıyorNetto et al, Urology, 1998MacDiarmidet al, J Urol, 1998

Hastaların %73’ü dolduramıyorÇam et al, BJU Int, 2003

3. dolduruĢta güvenilirCockett et al, J Urol, 1996

• Etkinlik

BPH ve YK

• YK >IPSS önemliBarry et al, Urology, 1992Garraway et al, Br J Gen Prac, 1993Roberts et al, Urology, 1994 Tansg et al, Postate, 2003

• ġiddetli semptom = kötü YKBarry et al, Urology, 1992

BPH ve YK• Grup Sayı YaĢBPH 410 40-79Non BPH 1520 40-79

BPH:>20gr, <15ml/sn

• Sonuç YKBPHNon BPH

QoL: İyilik hali stres, depresyon

Tsank KK et al, Prostate, 1993

YK ve BPH• 23 merkez, 4 ülke• 6000 kiĢi• HRQoL• Sonuç

–YaĢla HRQoL–SS // HRQoL–Japonya ve ABD > Fransa ve Ġskoçya

SOSYOKÜLTÜREL FARKLILIKGirman CJ et al,Urology, 1998

YK ve BPH• 2480 kiĢi• Symptom Problem Index• AÜSY (IPSS)

• SonuçIPSS SPI

Beyaz > Siyah

GENETĠK FARKLILIKSarma AW et al,J Urol, 2002

YK ve BPH

• ICSmaleVS• 11 soru• TUR-P-Lazer-Takip• Tedavi baĢarısı

Donovan et al,J Urol, 2000

YK ve BPH

• 23 merkez, 12 ülke• ICSmale• Tedavi yanıt

Donovan et al,BJU Int, 1999

YK ve BPH

• 2829 hasta• Alfuzosin• HRQoL ve IPSS• Tedavi yanıt

Lukacs et al,Urology, 2000

SONUÇ

BPH’da önemli olan ve tedaviyi yönlendirmesi gereken

YK (Topluma Özgü?)

• BPH özgü YK Ölçütü GeliĢtirme

ÜROONKOLOJĠ DERNEĞĠ

YAġAM KALĠTESĠ ÇALIġMA GRUBU

GEREÇ ve YÖNTEM

1.Kapsamlı araĢtırma (Literatür, uzman görüĢü, özel grupla görüĢme, mevcut anketler)

2. Ġlk örnek anket soru havuzu (118 soru)3. Uzman elemesi (54 soru)4. Ön uygulama (30 hasta)5. Uygulanabilir anket (22 soru)6. 30 genç normal-30 BPH hastası7. Son 20 soruluk anket 8. GÜVENĠLĠRLĠK 9. GEÇERLĠLĠK (IPSS, BPH-YK, SF-36)

GEREÇ ve YÖNTEMGÜVENĠLĠRLĠK-GEÇERLĠLĠK

• BPH olmayan 50 genç (<50 yaĢ)

• BPH tanısı konan 108 hasta(Tedavi öncesi ve sonrası 1.ay)

–Medikal tedavi 58 hasta – TUR-p 50 hasta

IPSS, BPH-YK, SF-36

BULGULARGüvenilirlik

• Cronbach alfa katsayısı0.8464

(0.621 - 0.885)(Klinik çalışmalar 0.7)

• Madde-toplam puan korelasyonları 0.3298-0.7886

(>0.2)

Madde 1 0.5289Madde 2 0.5564Madde 3 0.4673Madde 4 0.6254Madde 5 0.5769Madde 6 0.6239Madde 7 0.5918Madde 8 0.6587Madde 9 0.6057

Madde 10 0.7886Madde 11 0.5181Madde 12 0.5442Madde 13 0.3372Madde 14 0.6075Madde 15 0.5976Madde 16 0.3298Madde 17 0.5348Madde 18 0.4597Madde 19 0.6193Madde 20 0.6026

Madde-toplam puan korelasyonları

BULGULAR Geçerlilik

• Varimax rotasyon uygulanan ana bileĢenler yöntemi ile faktör analizi

• Faktör analizi sonucunda özdeğeri 1’in üzerinde 4 faktör

• Tüm ölçek maddeleri bu faktörlerde faktör yükleri 0.4’ten büyük olarak temsil edilmiĢlerdir

• 4 faktör de tüm varyansın %63.26’sını temsil etmektedir

BULGULAR Geçerlilik

• Birlikte geçerlilikte BPH-YK diğer yaĢam kalitesi ölçekleri aralarındaki korelasyon

1. IPSS ile iyi derece korelasyon2. SF-36 iliĢkili yaĢam kalitesi

ölçümleriyle orta derecede korelasyon

Korelasyon katsayısı p

IPSS TOTAL ,801 ,000

IPSS QOL ,567 ,000SF FIZFON -,513 ,000SF FIZROL -,468 ,000SF VIT -,546 ,000

SF EMOS -,521 ,000SF AGRI -,404 ,000

SF GENSAG -,602 ,000SF SOSFON -,535 ,000

SF MENSAG -,567 ,000

BULGULAR

Geçerlilik

BPH-YK puanı•20 SORU

•HER SORU 0-3 PUAN• (a=0, b=1, c=2, d=3)

•TOPLAM 0-60 PUAN

BULGULAR Geçerlilik

• TanıBPH olmayan 50 genç hasta BPH tanısı konan 108 hasta

BPH-YK puanıBPH olmayan 4.96 9.58 BPH 20.28 9.14

(t=-7.656, p<0.0001 )

BULGULAR Geçerlilik

• DeğiĢime duyarlılığını sınamak

Medikal tedavi 58 hastaTUR-p 50 hasta

BULGULAR Geçerlilik

• Medikal tedavi 58 hasta

BPH-YK puanı

Tx öncesi: 20.2811.34 Tx sonrası (1. ay): 12.629.78

(t=3.941, p<0.0001)

BULGULAR Geçerlilik

• TUR-P 50 hasta

BPH-YK puanı

Tx öncesi: 31.189.50 Tx sonrası (1. ay): 11.8811.32

(t=9.232, p<0.0001)

SONUÇ

BPH-YK ÖLÇEĞĠGEÇERLĠ ve GÜVENĠLĠR

YÖNERGE

“Bu 2 sayfalık 20 sorudan oluşan anket prostathastalığınızın hayat kalitenizi ne kadar etkilediğinideğerlendirmek amacıyla uygulanmaktadır. Son bir aylıkdurumunuzu düşünerek cevaplayınız. Lütfen sorularıdikkatlice okuduktan sonra size en uygun olan cevabıişaretleyiniz. Anlamadığınız sorularda hekiminizedanışabilirsiniz. Soruda belirtilen şikayetleriniz yoksaHİÇ veya HAYIR şıkkını işaretleyiniz.”

1. İdrar yaptıktan sonra damlama ve/veya idrar torbanızın tam boşalmadığışikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne kadar kısıtlıyor?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

2. Sık idrara çıkma şikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne ölçüde etkiliyor?O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

3. Kesik kesik idrar yapma ve/veya idrar yaparken zorlanma şikayetinizvarsa günlük hayatınızı ne ölçüde etkiliyor?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

4. Aniden idrar hissi nedeniyle tuvalete gitme ve/veya idrar kaçırmaşikayetiniz varsa günlük işlerinizi ne kadar etkiliyor?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

5. İdrar akım hızında azalma veya zayıflık sizin günlük hayatınızı ne kadaretkiliyor?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

6. İdrar yapmaya başlarken bekleme ve/veya idrar yaparken ıkınma şikayetiniz varsa günlük hayatınızı ne kadar kısıtlıyor?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

7. Gece idrara çıkmak için uyanmak hayatınızı etkiliyor mu?O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

8. İdrar yaparken ağrı ve/veya yanma şikayetiniz varsa hayatınızı ne kadaretkiliyor?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

9. Bundan sonraki hayatınızda prostata bağlı işeme şikayetlerinizin aynendevam edeceğini bilmek sizi üzer mi?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

10. Prostat ile ilgili olabilecek işeme şikayetleriniz günlük hayatınızı nekadar zorlaştırmaktadır?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

11. Hiç idrar yapamamak ve/veya prostat ile ilgili ameliyat olmanızın gerekmesi gibi bir endişeniz var mı?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

12. Sizde prostat kanseri olabileceğine dair bir endişeniz var mı?O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

13. İdrarda iltihap ve kanama endişesi taşıyor musunuz?O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

14. İşeme şikayetlerniz nedeniyle ne derecede fiziksel rahatsızlıkhissettiniz?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

15. İşeme şikayetlerinizin günlük işlerinizi yapmanızı (alış-verişe,ziyarete, evden dışarı gitme gibi) etkilediğini düşünüyor musunuz?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla

16. İşeme şikayetlerinizin uzun süreli otobüs veya trenseyahatlerinizi engelldiğini düşünüyor musunuz?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla17. İdrar şikayetleriniz iştahınız ve yemek alışkanlıklarınızı etkiledi mi?

O Hiç O Biraz O Oldukça O Çok fazla18. İşeme şikayetlernizin cinsel yaşamınızı etkilediğini düşünüyormusunuz?

O Hayır O Biraz O Oldukça O Çok fazla19. İşeme şikayetleriniz nedeniyle moralinizin kötüleştiğini düşünüyormusunuz?

O Hayır O Biraz O Oldukça O Çok fazla20. İşeme şikayetlerinizin genel sağlığınızı kötü olarak etkilediğinidüşünüyor musuz?

O Hayır O Biraz O Oldukça O Çok fazla

BPH-YK ÖLÇEĞĠHEDEF

• Kullanımını yaygınlaĢtırmak

• Zamanla geçerliliğini yeniden test etmek

• Daha geliĢtirmek

• Puanlama ?

• Hafif, orta, siddetli Ģeklinde gruplar ?

BPH-YK