báo cáo tóm lược tttc tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · báo...

37

Upload: others

Post on 27-Dec-2019

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng
Page 2: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

2

MỤC LỤC

A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ .................................................................... 3

I. Thị trường tiền tệ - tín dụng .................................................... 3

II. Thị trường ngoại hối và vàng ................................................... 8

B. THỊ TRƯỜNG VỐN ........................................................................ 18

Thị trường Bất động sản .................................................................. 18

C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH ............................................................... 24

Page 3: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

3

A. THỊ TRƯỜNG TIỀN TỆ

I. Thị trường tiền tệ - tín dụng

Thị trường tiền tệ - tín dụng thế giới

Trong cuộc họp chính sách tháng 3/2018, Ủy ban Thị trường

Mở Liên bang Mỹ (FOMC) đã quyết định nâng lãi suất chuẩn thêm

0,25% lên phạm vi 1,5-1,75%. Bên cạnh quyết định về lãi suất, Fed

còn cập nhật lại dự báo kinh tế của mình và đưa ra dấu hiệu cho

thấy Cơ quan này có thể nâng lãi suất quyết liệt hơn. Mức tăng

trưởng của nền kinh tế Mỹ hiện đóng vai trò then chốt và quyết định

đến cách thức Fed thực thi chính sách tiền tệ.

Trong tháng 2/2018, khoản thâm hụt thương mại Mỹ tăng

lên mức cao nhất trong gần 9 năm rưỡi, khi cả kim ngạch xuất khẩu

lẫn nhập khẩu đều tăng lên mức kỷ lục mới. Cụ thể, Bộ Thương mại

Mỹ cho biết khoảng thâm hụt thương mại tăng 1,6% lên 57,6 tỷ

USD, mức cao nhất kể từ tháng 10/2008. Một phần nguyên nhân

dẫn tới sự gia tăng thâm hụt thương mại trong tháng 2/2018 là do

giá hàng hóa leo dốc. Đáng chú ý, khoản thâm hụt thương mại về

hàng hóa với Trung Quốc giảm tới 18,6% xuống 29,3 tỷ USD.

Trong khi đó, thâm hụt thương mại với Mexico vọt 46.6% trong

tháng 2/2018.

Page 4: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

4

Trong cuộc họp chính sách đầu tháng 3, ECB quyết định giữ

nguyên các mức lãi suất tái cấp vốn, lãi suất cho vay thanh khoản và

lãi suất tiền gửi tương ứng ở mức 0%; 0,25% và -0,4%. Ngoài ra,

chương trình mua tài sản ròng, với quy mô hiện tại là 30 tỷ

euro/tháng (37 tỷ USD), dự kiến sẽ được duy trì cho tới cuối tháng

9, hoặc lâu hơn, nếu cần thiết.

Ngày 23/3, Ngân hàng Trung ương Nga giảm thêm 0,25%

lãi suất cơ bản xuống 7,25%. Đây là lần thứ 2 trong năm nay, Ngân

hàng Trung ương Nga cắt giảm lãi suất trong bối cảnh lạm phát duy

trì ở mức thấp. Nga liên tiếp cắt giảm lãi suất cơ bản khi nền kinh tế

tiếp tục phục hồi và quay trở lại tăng trưởng sau 2 năm rơi vào suy

thoái. Theo dự báo của Ngân hàng Trung ương Nga, tỷ lệ lạm phát

của Nga tính đến cuối năm 2018 ước tính ở mức 3-4% và gần 4%

trong năm 2019. Trong bối cảnh này, ngân hàng sẽ tiếp tục giảm lãi

suất cơ bản và hoàn tất quá trình chuyển đổi sang chính sách tiền tệ

trung lập trong năm nay.

Trong tháng 3, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PboC)

nâng lãi suất đánh trên các khoản vay ngắn hạn tới các ngân hàng

thương mại. PBoC đã nâng lãi suất tính trên hợp đồng repo kỳ hạn 7

ngày thêm 5 điểm cơ bản, chi phí của hợp đồng Repo kỳ hạn 7 ngày

được nâng lên 2.55%. Trong khi đó, chi phí của hợp đồng Repo kỳ

hạn 14, 28 và 63 ngày vẫn giữ nguyên. Động thái trên cũng trùng

Page 5: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

5

khớp với kỳ vọng của thị trường và cũng là một phản ứng bình

thường trước đợt nâng lãi suất của Fed. PBoC đã tránh sử dụng lãi

suất chuẩn trong một nỗ lực nhằm tránh gây áp lực quá nhiều lên

nền kinh tế nói chúng, khi họ đang muốn giảm bớt đòn bẩy trong

lĩnh vực tài chính. Thay vào đó, Cơ quan này nâng lãi suất đánh trên

các khoản cho vay ngắn và trung hạn.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, lượng nắm giữ trái phiếu Chính phủ

Mỹ của Trung Quốc tăng lên gần 1.18 ngàn tỷ USD. Tổng mua ròng

trái phiếu Chính phủ Mỹ của nước ngoài là 43.2 tỷ USD trong tháng

2/2018. Trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung

Quốc gia tăng, đã có nhiều suy đoán rằng Trung Quốc có thể giảm

bớt việc mua trái phiếu Chính phủ Mỹ hoặc thậm chí còn có thể

quay sang bán trái phiếu này. Trung Quốc là quốc gia nắm giữ nhiều

trái phiếu Chính phủ Mỹ nhất, kế đó là Nhật Bản. Tuy nhiên, lượng

nắm giữ trái phiếu Chính phủ Mỹ của Nhật Bản đã giảm 6.3 tỷ USD

xuống 1.06 ngàn tỷ USD.

Thị trường tiền tệ - tín dụng trong nước

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tính đến thời điểm

20/3, tổng phương tiện thanh toán tăng 3,23% so với cuối năm 2017

(cùng kỳ năm trước tăng 2,88%); huy động vốn của các ngân hàng

thương mại tăng 2,20% (cùng kỳ năm trước tăng 2,43%); tăng

trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 2,23% (cùng kỳ năm trước tăng

Page 6: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

6

2,81%). Lãi suất huy động hiện nay khá ổn định. Lãi suất huy động

bằng đồng Việt Nam phổ biến ở mức 0,6%-1%/năm đối với tiền gửi

không kỳ hạn và kỳ hạn dưới 1 tháng; 4,3%-5,5%/năm đối với tiền

gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng; 5,3%-6,5%/năm đối với

tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng; kỳ hạn trên 12

tháng ở mức 6,5%-7,3%/năm. Mặt bằng lãi suất cho vay phổ biến

của các lĩnh vực ưu tiên ở mức 6%-6,5%/năm. Lãi suất cho vay các

lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường ở mức 6,8%-9%/năm

đối với ngắn hạn; 9,3%-11%/năm đối với trung và dài hạn. Đối với

nhóm khách hàng có tình hình tài chính minh bạch, lãi suất cho vay

ngắn hạn từ 4%-5%/năm.

Từ sau tết, NHNN đã liên tục hút ròng tiền ra khỏi hệ thống

nhằm đưa trung hòa lượng thanh khoản dư thừa và tái lập trạng thái

cân bằng cho thị trường. Tuy nhiên, đến tuần cuối của tháng 3,

NHNN đã bơm ròng tuần đầu tiên sau tết, thanh khoản cân bằng trở

lại. Với 5.500 tỷ tín phiếu đáo hạn trong tuần, NHNN đã bơm ròng

ra hệ thống một lượng nhỏ 1.400 tỷ đồng, đánh dấu tuần bơm ròng

đầu tiên sau 5 tuần hút ròng với khối lượng rất lớn.

Cuối tháng 3, KBNN đã chấp nhận nâng lãi suất lần đầu tiên

sau nhiều tháng. Lãi suất trúng thầu tăng nhẹ lên 2,97% (+4bps) ở

kỳ hạn 5 năm và lên 5,42% (+3bps) ở kỳ hạn 30 năm, trong khi kỳ

hạn 20 năm giữ nguyên ở 5,1%. Kết thúc quý I/2018, KBNN đã

Page 7: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

7

phát hành được tổng cộng 40.408 tỷ đồng, hoàn thành 20% kế hoạch

cả năm. Lãi suất trúng thầu giảm mạnh từ 68bps – 155bps so với

cuối năm 2017. Kỳ hạn bình quân của TPCP phát hành quý 1 đạt

13,6 năm.

Lãi suất liên ngân hàng tăng nhẹ trong tuần giao dịch cuối

tháng, nhưng chỉ tập trung ở các kỳ hạn ngắn qua đêm và một tuần,

tương ứng +8bps và +3bps lên 0,75% và 0,85%. Lãi suất 3 tháng

vẫn giữ xu hướng giảm xuống 2,33% (giảm 22 điểm phần trăm) về

dưới mức đáy của năm 2016 và 2017.

Biểu đồ 1: Diễn biến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng

tháng 2-3/2018

Nguồn: sbv.gov.vn

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

3,5

4

4,5

5

1/2 5/2 9/2 13/2 17/2 21/2 25/2 1/3 5/3 9/3 13/3 17/3 21/3 25/3 29/3

Kì hạn qua đêm Kì hạn 1 tuần

Kì hạn 2 tuần Kì hạn 1 tháng

Page 8: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

8

II. Thị trường ngoại hối và vàng

1. Thị trường ngoại hối

Chỉ số USD Index trong 2 tháng 2-3/2018 diễn biến tăng

giảm liên tục trong cả tháng, đặc biệt giảm mạnh trong tuần giữa

tháng 2. Chỉ số đạt mức cao nhất tại 90,61 (ngày 28/2) và thấp nhất

tại 88,59 (ngày 15/2).

Biểu đồ 2: Diễn biến chỉ số Dollar tháng 2-3/2018

Nguồn: investing.com

Trong tháng 3, đồng USD có thời điểm đã rơi xuống thấp

nhất trong 16 tháng so với đồng yên Nhật trong bối cảnh lo ngại về

cuộc chiến thương mại toàn cầu và bất ổn chính trị ở Nhật. Đồng

bạc xanh đã giảm 1,2% so với yên Nhật vào giữa tháng3 do căng

thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang khiến các nhà

Page 9: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

9

đầu tư không khỏi lo ngại cho triển vọng kinh tế toàn cầu khi đây là

hai nền kinh tế số 1 và số 2 thế giới. Trong khi đó, nối lo căng thẳng

chính trị tại Nhật có thể gia tăng cũng đã hỗ trợ thêm cho đồng yên

Nhật, với việc Thủ tướng Nhật phải ra điều trần trước Quốc hội.

Đồng tiền chung Châu Âu EUR đã chịu áp lực bán trong giai

đoạn cuối tháng 3, sau số liệu kinh tế yếu ớt của khu vực và ý kiến

của một số quan chức ECB rằng ECB không vội để rút lại gói kích

thích của mình do lạm phát thấp. Mặc dù kỳ vọng về việc thu hồi

gói kích thích của ECB đã đẩy đồng EUR bật tăng từ năm ngoái, tuy

nhiên đà tăng đã có dấu hiệu biến động mạnh kể từ khi đồng tiền

chung tăng lên mức cao nhất trong 3 năm vào giữa tháng 2 sau đó

lại giảm sâu nhất vào đầu tháng 3.

Đồng Yen hiện đang giao dịch gần mức cao nhất 1,5 năm so

với đồng USD một phần nhờ vào kỳ vọng NHTW Nhật sẽ thu hẹp

chương trình mua trái phiếu khổng lồ của mình.

Sau khi giảm trong tháng 2, dự trữ ngoại hối của Trung

Quốc đã tăng trở lại trong tháng 3 khi Chính phủ nước này vẫn duy

trì các biện pháp kiểm soát dòng vốn và đồng nhân dân tệ có quý

tăng giá tốt nhất trong vòng một thập kỷ. Dự trữ ngoại hối của nước

này đã tăng 8,34 tỷ USD lên 3,143 nghìn tỷ USD trong tháng 3. Dự

trữ của Trung Quốc tăng nguyên nhân một phần do cung và cầu

ngoại tệ tương đối ổn định trong khi thị trường ngoại hối tiếp tục

Page 10: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

10

được cân bằng. Tâm lý lo ngại rủi ro đã tăng lên trên thị trường

quốc tế, trong khi các đồng tiền phi đồng USD đã tăng mạnh so với

đồng USD.

Cuối tháng 3, đồng Nhân dân tệ đã tăng trở lại so với USD.

Đồng nhân dân tệ tăng giá trong bối cảnh căng thẳng thương mại

Mỹ - Trung đã có dấu hiệu dịu lại. Hiện Mỹ đang kêu gọi Trung

Quốc giảm thuế đối với ôtô và mở cửa thị trường cho các dịch vụ tài

chính của Mỹ như là một phần của các cuộc đàm phán nhằm giải

quyết sự căng thẳng trong thương mại song phương. Một yếu tố

cũng hỗ trợ thêm cho đà tăng này là một thông báo được công bố

cho biết, trái phiếu bằng đồng Nhân dân tệ sẽ được thêm vào chỉ số

Bloomberg Barclays Global Aggregate Index, và điều đó có thể kéo

theo một dòng tiền chảy vào khoảng 110 tỷ USD. Hiện đồng nhân

dân tệ đang hướng đến quý tăng giá thứ 5 liên tục, quãng thời gian

tăng giá tốt nhất trong vòng 4 năm qua.

Thị trường ngoại hối trong nước

Trong tháng 3/2018, tỷ giá USD/VND có biến động với xu

hướng tăng là chủ yếu, đặc biệt tăng mạnh giai đoạn nửa sau của

tháng. Tỷ giá trung tâm giữa đồng VND và USD ngày 30/3 được

được Ngân hàng Nhà nước công bố ở mức 22.458 đồng/USD. Với

biên độ +/-3% đang được áp dụng, tỷ giá trần mà các ngân hàng áp

Page 11: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

11

dụng ngày này là 23.136 đồng/USD và tỷ giá sàn là 21.792

đồng/USD.

Biểu đồ 3: Diễn biến thay đổi tỷ giá USD/VND trong tháng 2-

3/2018

Nguồn: Vietcombank.com

Trong tháng 3/2018, tỷ giá trung tâm đã giảm 15 đồng,

tương đương 0,07% trong khi giá USD tại các ngân hàng thương

mại tăng khoảng 25 đồng, tương đương 0,1%. Tính chung cả quý

I/2018, tỷ giá trung tâm tăng 0,19% trong khi giá USD tại ngân

hàng tăng khoảng 0,1%.

22.650

22.700

22.750

22.800

22.850

22.900

Page 12: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

12

Có thể thấy, diễn biến tỷ giá VND và USD trong thời gian

qua đã liên tục có những bước tăng đáng kể, khoảng gần 100 đồng

cho mỗi USD khi giao dịch tại các ngân hàng thương mại và trên thị

trường tự do. Tính trung bình tới cuối tháng 3, tỷ giá tuy có lúc tăng

lúc giảm nhưng đang được giao dịch quanh mức 22.750-22.850

VND/USD (mua vào – bán ra).

Diễn biến tăng mạnh của USD có nguyên nhân chủ yếu đến

từ biến động của kinh tế thế giới, từ việc Cục Dữ trữ Liên bang Mỹ

(FED) tăng lãi suất. Ngoài ra, tỷ giá USD tăng còn do áp lực lạm

phát đang có xu hướng tăng, nhu cầu ngoại tệ cao khi NHNN tiếp

tục gia hạn cho phép các ngân hàng thương mại cho các DN vay

xuất khẩu bằng ngoại tệ để có lãi suất thấp. Do vậy, tỷ giá tăng thời

gian qua là một xu hướng tất yếu khi có nhiều yếu tố kết hợp tác

động theo chiều hướng đi lên.

Nhìn chung, tình hình thanh khoản về tỷ giá trên thị trường

và các ngân hàng thương mại vẫn khá ổn định, không có dấu hiệu

căng thẳng. Nguyên nhân bởi thanh khoản toàn hệ thống vẫn được

hỗ trợ rất lớn từ việc NHNN mua lượng lớn ngoại tệ và cung ứng

ròng khoảng 70 nghìn tỷ đồng trong 2 tháng đầu năm 2018. Theo

Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia dự báo, tỷ giá USD/VND trong

năm 2018 tăng nhẹ ở mức 1,5-2%, tiếp tục tạo ra lợi thế cạnh tranh

cho hàng XK của Việt Nam.

Page 13: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

13

2.Thị trường vàng

Thế giới

Thị trường vàng thế giới trong tháng 2 và tháng 3 năm 2018

diễn biến với xu hướng chính là tăng trong giai đoạn nửa đầu tháng

2 sau đó giảm mạnh và tăng trở lại vào cuối tháng 3, biên độ giao

động lớn. Trong tháng, giá vàng (giao ngay tại thị trường NewYork)

lên cao nhất tại mức 1.353,30 USD/oz ngày 15/2 và thấp nhất là

1.315,70 USD/oz ngày 9/2. Tính chung cả tháng, giá vàng thế giới

đã giảm 1,73 %.

Biểu đồ 7: Diễn biến giá vàng thế giới tháng 2-3/2018

Nguồn: kitco.com

Trên thị trường thế giới, giá vàng tăng mạnh là do đồng USD

và chứng khoán đồng loạt giảm giữa bối cảnh giới đầu tư vội vã tìm

Page 14: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

14

đến tài sản an toàn. Hiện mỗi ounce vàng giao ngay đang được bán

với giá $1348.42/oz.

Những phản ứng khá mạnh mẽ từ phía Trung Quốc đối với

động thái áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc của ông Trump càng

làm tăng thêm nỗi lo về một cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung, từ

đó có thể lan rộng ra toàn cầu. Điều đó đã khiến đồng USD tiếp tục

suy yếu ngay khi mở cửa phiên giao dịch đầu tuần. Đà giảm của

đồng USD càng thêm mạnh trong bối cảnh đồng yên Nhật nhận

thêm sự hỗ trợ từ những bất ổn chính trị tại nước này. Đó là lý do

khiến giá vàng tiếp tục duy trì đà tăng khi mở của tuần giao dịch

mới.

Theo các nhà phân tích, nhiều khả năng giá vàng sẽ tiếp tục

gia tăng giá trị khi đồng USD sẽ còn tiếp tục giảm do nỗi lo về một

cuộc chiến thương mại ngày càng lan rộng. Tuy nhiên, mức độ tăng

có thể là không lớn bởi Mỹ vẫn chưa chính tức áp thuế lên hàng hóa

của Trung Quốc. Hơn nữa yếu tố này, cũng như những bất ổn địa

chính trị, sẽ sớm tan và các thị trường sẽ nhanh chóng trở lại với giá

trị thực của nó.

Bước sang giai đoạn tuần cuối của tháng 3, kim loại

quý chứng kiến bước hồi phục mạnh mẽ từ đáy 3 tuần sau khi FED

quyết định nâng lãi suất thêm 25 điểm phần trăm nhưng vẫn giữ

nguyên quan điểm sẽ điều chỉnh ít nhất 2 lần nữa trong năm nay.

Page 15: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

15

Thông tin này đã nhấn chìm kỳ vọng của nhiều nhà đầu tư- những

người trước đây cho rằng FED sẽ vô cùng mạnh tay trong kế hoạch

thắt chặt tiền tệ năm 2018 này. Viễn cảnh nhẹ nhàng hơn về chính

sách tiền tệ đã kích hoạt lực bán đồng USD suốt từ tối qua cho tới

đầu phiên giao dịch châu Âu hôm nay. Trong khi đó, kim loại quý

lại tranh thủ được cơ hội để đi lên. Dự đoán trong ngắn hạn giá vàng

sẽ tiếp tục tăng do đồng USD giảm. Cuộc chiến thương mại giữa 2

nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ và Trung Quốc sẽ tác động tiêu

cực tới toàn bộ nền kinh tế và tài chính toàn cầu, từ đó, kéo đồng

USD giảm và khuyến khích giới đầu tư tìm tới vàng là kênh trú ẩn.

Trong nước

Chịu ảnh hưởng lớn từ diễn biến giá vàng và giá đồng USD

trên thế giới, giá vàng trong nước tháng 2 &3 năm 2018 diễn biến

với xu hướng chính là tăng giảm trong biên độ hẹp, giá vàng tăng

mạnh trong tháng 2 sau đó giảm mạnh vào giai đoạn đầu tháng 3 và

tăng trở lại vào giai đoạn cuối tháng. Giá vàng trong nước tháng 2 &

3 lên cao nhất tại mức 36,9 – 37,22 triệu đồng/lượng (mua vào - bán

ra) ngày 21/2 và thấp nhất tại 36,54 – 36,74 triệu đồng/lượng (mua

vào - bán ra) ngày 8/2. Tính đến cuối tháng 3, chỉ số giá vàng tháng

3/2018 giảm 0,35% so với tháng trước; tăng 3,18% so với tháng

12/2017 và tăng 5,97% so với cùng kỳ năm trước.

Page 16: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

16

Biểu đồ 8: Diễn biến giá vàng trong nước tháng 2-3/2018

Nguồn: sjc.com.vn

Thị trường vàng trong nước có sự bứt phá khá ấn tượng về

giá do được sự cộng hưởng từ giá vàng thế giới. Tuy nhiên, đánh giá

về mức độ tham gia thị trường, kim loại quý trong nước chưa nhận

được sự quan tâm đáng kể của nhà đầu tư. Hiện tại, các nhà đầu tư

vàng trong nước không mấy hứng thú khi mà thị trường không tạo

sóng. Diễn biến giá duy trì trong biên độ hẹp khiến nhu cầu lướt

sóng hầu như không xuất hiện.

Do ảnh hưởng không nhỏ từ giá vàng thế giới, giá vàng

miếng trong nước bắt đầu có dấu hiệu “hạ nhiệt”. Các phiên giao

Page 17: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

17

dịch khá mờ nhạt với những phát sinh chủ yếu là nhu cầu mua bán

nhỏ lẻ, không đáng kể từ người dân. Tâm lý thận trọng và tạm thời

đứng ngoài quan sát thị trường vàng là quyết định chung của nhiều

nhà đầu tư ở thời điểm này. Tuy nhiên, giá vàng trong nước diễn

biến khá sát với đà tăng giảm của giá Quốc tế. Diễn biến linh hoạt

giúp cho biên độ chênh lệch giá của hai thị trường trong nước và

quốc tế sát lại gần nhau hơn. Có thể thấy rằng, vàng đang dần lấy lại

vị thế của mình trên thị trường. Tuy nhiên, để đánh giá về tiềm năng

của vàng trong ngắn hạn, thị trường vàng trong nước vẫn cần có

thêm thời gian để thu hút nhà đầu tư.

Page 18: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

18

B. THỊ TRƯỜNG VỐN

Thị trường Bất động sản

Với diễn biến thị trường bất động sản ba tháng đầu năm 2018 có thể

thấy, thị trường năm nay hứa hẹn sẽ tiếp tục tăng trưởng tích cực và

nhiều khả năng vẫn giữ được ổn định như năm 2017. Tháng 2, do

ảnh hưởng tâm lý nghỉ Tết đã khiến thị trường bất động sản có phần

chững lại ở phân khúc chung cư. Tại thị trường Hà Nội và Tp.HCM,

tháng 2 không ghi nhận dự án nào mới. Trước kì nghỉ Tết, ở cả 2

thành phố, chỉ có lác đác một vài dự án mở bán hoặc giới thiệu sản

phẩm. Dù số lượng dự án mở bán không nhiều nhưng giao dịch ghi

nhận sôi động ở phân khúc căn hộ tầm giá 1 tỷ như Eurowindow,

Hateco Apollo Xuân Phương. ..

Tuy nhiên, một vấn đề của thị trường vẫn chưa được giải

quyết, đó là sự phát triển lệch pha giữa cung và cầu. Đại đa số người

dân sống ở các đô thị hiện nay đang có thu nhập trung bình nhưng

nguồn cung nhà ở phân khúc này lại rất ít. Năm 2018, các chủ đầu

tư sẽ cân nhắc kỹ hơn khi ra hàng, bởi hiện nay trên thị trường

nguồn cung sản phẩm còn tương đối nhiều, do đó muốn các sản

phẩm được giao dịch nhanh hơn thì phải được đầu tư kỹ lưỡng trước

khi đưa ra thị trường.

Page 19: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

19

Trái ngược với diễn biến giao dịch ở phân khúc chung cư,

bất động sản liền thổ như đất nền, nhà riêng, nhà phố và biệt thự dự

án lại khá sôi động trong 2 tuần đầu tiên của tháng 2 (thời điểm

trước nghỉ Tết), đặc biệt là tại Tp.HCM. Ở phân khúc đất nền, phía

Đông Tp.HCM tiếp tục chứng kiến sự tăng giá mạnh ở khu vực Cát

Lái (quận 2). Cụ thể, các nền đất tại khu dân cư Cát Lái, nếu quý

IV/2017 được bán với giá 28,5 triệu/m2 thì đến tháng 2/2018, giá

đất đã chạm ngưỡng 35 triệu/m2. Phân khúc đất nền phân lô năm

nay sẽ còn tăng trưởng nóng, trong khi dòng vốn đầu tư nước ngoài

lẫn nguồn kiều hối tiếp tục là nguồn lực quan trọng rót vào thị

trường bất động sản. Trình trạng quỹ đất khan hiếm, nhiều khách

quan tâm muốn mua là yếu tố quan trọng thúc đẩy giá đất nền tăng

cao. Tuy vậy, biên độ tăng giá đất nền lại không đồng đều do phụ

thuộc lớn vào sự phát triển hạ tầng giao thông.

Các phân khúc thị trường và sản phẩm bất động sản sẽ có sự

tái cơ cấu lại hợp lý hơn; những căn hộ có giá bán trên dưới 1 tỷ

đồng sẽ giữ vai trò chủ đạo và dự báo giá bán nhà cũng sẽ không có

biến động lớn. Các dự án “bất động sản xanh” sẽ là xu thế được lựa

chọn. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng thị trường BĐS năm

2018 cũng sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn về quan

hệ cung cầu, tiếp cận quỹ đất đầu tư, đặc biệt là khó khăn trong tiếp

cận nguồn vốn vay tín dụng ngân hàng. Một trong số đó là khó khăn

Page 20: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

20

trong tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng do Ngân hàng Nhà nước

đang thực hiện lộ trình hạn chế dần nguồn tín dụng vào thị trường

BĐS. Nghị quyết 01 của Chính phủ cũng yêu cầu ngành ngân hàng

kiểm soát chặc chẽ tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, trong đó

có lĩnh vực BĐS. Áp lực này cũng sẽ là động lực buộc các doanh

nghiệp BĐS phải tìm kiếm các giải pháp phù hợp để vượt qua, vươn

lên để phát triển bền vững, thích ứng với môi trường kinh doanh

hoàn toàn mới.

Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng)

cho biết, tính đến ngày 20/3/2018, tổng giá trị tồn kho bất động sản

còn khoảng 24.763 tỷ đồng, so với đỉnh điểm ở quý I/2013 giảm

80,74%. Như vậy, tính thanh khoản của thị trường bất động sản vẫn

được bảo đảm, nhiều dự án mới đang được các chủ đầu tư tiếp tục

được khởi công, mở bán ra thị trường. Dù tồn kho bất động sản tiếp

tục giảm nhưng chậm hơn, khối lượng giá trị tồn kho chỉ tập trung

chủ yếu tại các dự án xa trung tâm, thiếu hạ tầng kỹ thuật và kết nối

giao thông đồng bộ. Cụ thể, tổng giá trị tồn kho bất động sản tính

đến ngay 20/3 còn khoảng 24.763 tỷ đồng, giảm 103.785 tỷ đồng so

với đỉnh điểm ở quý I/2013, giảm 80,74%; giảm 619 tỷ đồng so với

20/12/2017, giảm 2,44% và giảm 395 tỷ đồng so với thời điểm này

của tháng 1/2018.

Page 21: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

21

Ở phân khúc bất động sản nghỉ dưỡng ghi nhận kế hoạch mở

rộng phát triển dự án tại các thị trường mới của các ông lớn trong

ngành. Đầu năm 2018, FLC công bố kế hoạch triển khai các dự án

nghỉ dưỡng quy mô lớn ở Quảng Ngãi và Bình Thuận. Cùng thời

điểm, Novaland thông báo phát triển các bất động sản nghỉ dưỡng

tại các thành phố như Hội An, Đà Lạt, Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng

Tàu, Côn Đảo và Cần Thơ.

Bước sang tháng 3, giá đất tại TP.HCM tăng mạnh, đặc biệt

tại một số khu vực có dự án quy hoạch mới. Giới phân tích cho

rằng, giá tăng chủ yếu do tác động của giới đầu cơ. khi dự án được

mở bán, giới đầu tư ôm hàng mạnh, tạo ra cơn sốt tại dự án vì khi

mở bán đợt đầu, doanh nghiệp thường đưa ra mức giá thấp để hút

khách hàng quan tâm và đưa ra nhiều chính sách chiết khấu để thăm

dò thị trường. Sau đó, trong những đợt mở bán tiếp theo, giá được

giới đầu tư đẩy lên cao hơn 5 - 10%, vì khách hàng đã quan tâm,

lượng hàng bán ra tốt.

Một chiêu nữa mà giới đầu tư đang sử dụng là mua xỉ hàng

loạt đất, rồi chuyển nhượng vòng vo cho nhau, đồng thời loan tin đất

tại đây mua vài tuần đã lời cả tỷ đồng… tạo ra cơn sốt ảo, làm cho

khách hàng tưởng thị trường này đang sôi động, đầu tư lúc nào cũng

sinh lời. Tuy nhiên, việc giá đất tăng vô tội vạ như hiện nay cho

thấy thị trường này đang thiếu minh bạch. Sự không minh bạch của

Page 22: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

22

thị trường tạo cơ hội cho hoạt động đầu cơ. Các nhà đầu tư cá nhân

mua đất không nhằm mục tiêu chính để ở hoặc cho thuê, mà chủ yếu

để chuyển nhượng lấy lãi, nhưng pháp luật chưa có chế tài đánh

thuế tài sản, thuế thu nhập gia tăng phù hợp. Có những thời điểm,

nhóm nhà đầu tư này chiếm đa số giao dịch trên thị trường, dẫn tới

giá nhà đất tăng cao, khiến việc tiếp cận nhà ở của người có nhu cầu

ở thực sự gặp khó khăn.

Thị trường đất nền phía Nam cũng chứng kiến sự biến động

trên diện rộng. Ngay đầu năm, cơn sốt đất không chỉ bó hẹp ở

những khu vực vốn là điểm nóng của đất nền Tp.HCM như khu

Đông, khu Tây mà còn xuất hiện ở cả các thị trường giáp ranh. Theo

giới chuyên gia, khu Đông là thỏi nam châm hút khách khi nắm giữ

vị trí chiến lược cửa ngõ thành phố với hệ thống giao thông hiện đại,

kết nối nhanh chóng với khu trung tâm và cả các tỉnh lân cận như

Đồng Nai, Bình Dương. Đặc biệt, nổi bật nhất là quận 2 và quận 9

bởi hạ tầng khu vực này đang được đầu tư rất mạnh, kết nối nhanh

chóng cũng như đang thu hút nhiều tập đoàn công nghệ lớn rót vốn

đầu tư.

Với những lợi thế nổi bật về phát triển hệ thống hạ tầng, khu

Đông đang thu hút sự quan tâm của giới đầu tư bất động sản. Nhiều

chuyên gia dự báo, trong tương lai phân khúc nhà ở tại khu Đông sẽ

tiếp tục thu hút sự quan tâm của phần lớn khách hàng. Trên thực tế,

Page 23: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

23

từ đầu năm đến nay, các chủ đầu tư đã đồng loạt đưa ra nhiều dự án

mới, sản phẩm đa dạng để thu hút người mua. Ngoài những dự án

căn hộ mức giá vừa phải nhưng chất lượng tốt, nhiều tiện ích, phù

hợp với những khách hàng có tích lũy vốn ban đầu chưa nhiều và

nhóm khách hàng trẻ, khu Đông hiện cũng đang xuất hiện những dự

án phức hợp cao cấp bao gồm cả biệt thự, nhà phố.

Page 24: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

24

C. PHẢN HỒI CHÍNH SÁCH

1. Nỗi lo của nhà đầu tư khi số liệu tài chính “nhảy múa”

Mỗi mùa công bố báo cáo tài chính, niềm tin của nhà đầu tư

lại lung lay theo sự nhảy múa của những con số mà doanh nghiệp

công bố. Không chỉ số liệu trên báo cáo tài chính được kiểm toán

khác xa với báo cáo tự lập, mà ngay cả những báo cáo đã được kiểm

toán đánh giá là “trung thực, hợp lý” cũng vẫn phát sinh những vấn

đề sai lệch nghiêm trọng về số liệu. Có thể kể ra một số trường hợp

điển hình như:1

CTCP Điện lực Khánh Hòa (KHP) đã công bố Báo cáo tài

chính kiểm toán năm 2017 và có công văn giải trình về sự chênh

lệch số liệu giữa Báo cáo tài chính quý IV/2017 tự lập và Báo cáo

tài chính năm 2017 sau khi được kiểm toán. Theo đó, có tới 10

khoản mục trên Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động

kinh doanh của KHP đã thay đổi sau kiểm toán với giá trị chênh

lệch từ 5% trở lên.

1

http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/noi-lo-cua-nha-dau-tu-khi-so-lieu-tai-

chinh-nhay-mua-222340.html

Page 25: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

25

Trường hợp của Tổng công ty Khoáng sản TKV - CTCP

(KSV) đã công bố Báo cáo tài chính kiểm toán với lợi nhuận sau

thuế hợp nhất giảm 9,65% so với báo cáo tự lập. Tại CTCP Supe

Phốt phát và hóa chất Lâm Thao (LAS), sau kiểm toán Báo cáo tài

chính 2017, lợi nhuận sau thuế cũng đã giảm 8,6%.

Câu chuyện về CTCP NTACO (ATA), CTCP Thiết bị y tế

Việt – Nhật (JVC), hay CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành

(TTF) có thể xem là những ví dụ kinh điển về chất lượng báo cáo tài

chính sau kiểm toán trong những năm gần đây.

Báo cáo tài chính của TTF trong 5 năm gần nhất từ 2011 -

2015 do Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam thực hiện, các ý

kiến đều là chấp nhận toàn phần. Tuy nhiên, đến khi Tân Liên Phát

trở thành cổ đông lớn của TTF và Công ty Kiểm toán Ernst &

Young (E&Y) được “đặt hàng” vào kiểm toán lại trong năm 2016

mới phát hiện ra việc thất thoát hàng tồn kho trị giá 980 tỷ đồng, để

lại những hậu quả nặng nề cho chủ nợ và các cổ đông của TTF.

Trường hợp điều chỉnh số liệu đáng kể nhất trong mùa công

bố báo cáo tài chính kiểm toán từ đầu năm 2018 phải kể đến là

nhóm công ty liên quan, bao gồm CTCP Thủy sản Hùng Vương

(HVG) và CTCP Xuất nhập khẩu thủy sản An Giang (AGF) khi lợi

nhuận từ lãi thành lỗ hoặc số lỗ tăng đột biến.

Page 26: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

26

Cụ thể, theo Báo cáo tài chính niên độ 2016 - 2017 của AGF

sau kiểm toán, doanh thu thuần giảm 7,3%, lợi nhuận gộp giảm

mạnh 55,2% so với báo cáo tự lập. Trong khi đó, chi phí quản lý

doanh nghiệp lại tăng mạnh gấp 4,78 lần, khiến lợi nhuận sau thuế

của AGF âm 187 tỷ đồng. Số lỗ này tương đương 66,5% vốn điều lệ

của AGF, chênh lệch lợi nhuận 191 tỷ đồng so với báo cáo tự lập là

lãi 4 tỷ đồng.

Tình hình cũng tương tự tại HVG, khi sau kiểm toán, lợi

nhuận sau thuế ghi nhận lỗ 705 tỷ đồng, tăng 642 tỷ đồng so với báo

cáo tự lập, mà nguyên nhân chủ yếu là do giá trị khoản chi phí tài

chính và chi phí quản lý doanh nghiệp bị điều chỉnh tăng mạnh.

Báo cáo tài chính là một trong những tài liệu quan trọng nhất

của doanh nghiệp, cung cấp cho cổ đông và nhà đầu tư bức tranh

toàn cảnh về tình hình tài chính, kinh doanh trong kỳ. Đáng tiếc là

mỗi mùa công bố báo cáo tài chính kiểm toán, câu chuyện điều

chỉnh, sai lệch số liệu so với trước kiểm toán vẫn tái diễn và trở

thành nỗi ám ảnh với không ít nhà đầu tư.

Một số liệu thống kê cho thấy, mỗi năm, tỷ lệ doanh nghiệp

niêm yết điều chỉnh số liệu tài chính sau kiểm toán lên đến 60 -

70%. Nhiều trường hợp, nhà đầu tư chưa kịp vui mừng vì doanh

nghiệp công bố báo cáo tài chính tự lập với những con số lợi nhuận

tăng đột biến, hoặc thoát lỗ thì nhanh chóng “vỡ mộng” khi báo cáo

Page 27: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

27

kiểm toán được đưa ra với những con số thay đổi chóng mặt. Đây là

một cảnh báo rất lớn về chất lượng báo cáo tài chính và tính minh

bạch của số liệu kế toán do doanh nghiệp tự lập.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau được doanh nghiệp giải

trình liên quan đến những chênh lệch về số liệu trước và sau kiểm

toán, chẳng hạn nhầm lẫn trong việc ghi chép, hay có sự khác biệt

trong quan điểm giữa doanh nghiệp với kiểm toán viên liên quan

đến các ước tính kế toán như dự phòng, khấu hao, phân bổ, hàng tồn

kho hay niên độ ghi nhận doanh thu, chi phí…Tuy nhiên, có không

ít nghi ngờ sự sai lệch số liệu tài chính bắt nguồn từ chủ ý của lãnh

đạo doanh nghiệp với ý đồ làm giá cổ phiếu trong ngắn hạn, đặc biệt

trong tình huống làm thay đổi hoàn toàn kết quả kinh doanh từ lãi

thành lỗ hoặc ngược lại, nhất là khi tình trạng này lặp lại không chỉ

một lần, mà kéo dài hết kỳ kế toán này sang kỳ khác tại một doanh

nghiệp.

Theo quy định pháp luật hiện hành về công bố thông tin,

doanh nghiệp công bố chậm trễ có thể bị nhắc nhở, xử phạt, thậm

chí bị hủy niêm yết bắt buộc, những trường hợp thao túng giá cổ

phiếu cũng bị Sở Giao dịch chứng khoán, thanh tra Ủy ban Chứng

khoán Nhà nước xử phạt nặng, thậm chí có thể bị truy cứu trách

nhiệm hình sự…trường hợp công bố thông tin sai lệch, dù ảnh

hưởng rất lớn đến niềm tin của nhà đầu tư và đến cả thị giá cổ phiếu

Page 28: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

28

trên thị trường thì doanh nghiệp chỉ cần giải trình, trong đó, không ít

là cho có.

Điều đó khiến nhiều nhà đầu tư đặt câu hỏi, họ nên tin vào đâu khi

mà ngay cả những báo cáo đã kiểm toán cũng chưa được đảm bảo

về độ tin cậy?

Theo một chuyên gia kiểm toán, tính độc lập là yếu tố quan trọng

bảo đảm chất lượng của một cuộc kiểm toán. Tuy nhiên, kiểm toán

cũng là ngành dịch vụ, kinh doanh vì lợi nhuận và trong mối quan

hệ lợi ích ba bên giữa công ty kiểm toán, doanh nghiệp và người sử

dụng thì doanh nghiệp mới là khách hàng - người trả tiền cho công

ty kiểm toán.

Vì vậy, tính độc lập của việc kiểm toán khó tránh khỏi bị ảnh

hưởng, nhất là khi áp lực cạnh tranh thu hút khách hàng trong ngành

rất lớn, phía công ty kiểm toán có thể thỏa hiệp để "giữ chân" khách

hàng.

Trong khi đó, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập đều quy định

trách nhiệm trong việc lập và trình bày báo cáo tài chính trước tiên

thuộc về chính ban giám đốc doanh nghiệp. Kiểm toán chỉ đưa ý

kiến đánh giá về tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính trên

cơ sở chọn mẫu, đối chiếu tài liệu được doanh nghiệp cung cấp, chứ

Page 29: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

29

không có trách nhiệm phải phát hiện, tìm kiếm tất cả các sai sót,

gian lận.

Thêm nữa, dù pháp luật hiện hành quy định nếu điều tra cho thấy

kiểm toán viên thông đồng với doanh nghiệp gian dối trong việc lập

báo cáo tài chính thì kiểm toán viên sẽ chịu trách nhiệm từ hành

chính cho tới hình sự, nhưng thực tế cho thấy, việc xác định bằng

chứng và quy trách nhiệm là rất khó, nhất là khi các chuẩn mực, các

quy định về đạo đức nghề nghiệp chủ yếu là các tiêu chí định tính.

Khi mà chất lượng báo cáo tài chính vẫn phụ thuộc chủ yếu vào

động cơ, mục đích và năng lực của người lập thì việc chủ động nâng

cao kiến thức, khả năng đánh giá chất lượng tài chính của doanh

nghiệp để hiểu ý nghĩa đằng sau những con số, đồng thời tìm hiểu

toàn diện về thương hiệu, uy tín của chủ doanh nghiệp, lãnh đạo

doanh nghiệp là rất quan trọng với nhà đầu tư để bảo vệ tài sản của

chính mình.

2. Cập rập lưu ký chứng khoán, ai gánh thiệt hại cho nhà đầu

tư?

Không ít nhà đầu tư bức xúc vì ngày 6/3 là ngày cổ phiếu

POW của Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam bắt đầu giao

dịch trên UPCoM mà cổ phiếu họ trúng đấu giá lại chưa về tài

Page 30: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

30

khoản. Nhiều nhà đầu tư thậm chí đến hôm sau vẫn chưa thấy cổ

phiếu đâu.

Có nhà đầu tư ấm ức vì cổ phiếu về tài khoản ngày 7/3,

nhưng giá rớt 600 đồng/cổ phiếu, họ bán ra bị thiệt hại so với ngày

hôm trước dự kiến hơn 30 triệu đồng. Nhà đầu tư đặt câu hỏi tại sao

lại có tình trạng lộn xộn như vậy, họ phải trả tiền dịch vụ lưu ký cổ

phiếu này từ hôm 5/3 theo thông báo của Trung tâm Lưu ký chứng

khoán (VSD), nhưng cổ phiếu lại chưa có trong tài khoản? Khi có

thiệt hại xảy ra, ai gánh trách nhiệm?

Một số nhà đầu tư may mắn hơn khi cổ phiếu nổi trong tài

khoản kịp vào ngày 6/3 cũng tỏ ra bức xúc không kém vì họ mất

thời gian liên hệ tới công ty chứng khoán vào chiều 5/3 để thắc mắc

tại sao cổ phiếu chưa về tài khoản và phải đến tối khuya cùng ngày

họ mới nhận được thông báo cổ phiếu đã về tài khoản. Điều này ảnh

hưởng đến quyết định mua bán của nhà đầu tư.

Nhà đầu tư còn bức xúc rằng như vậy cơ hội mua bán cổ

phiếu là không công bằng giữa các nhà đầu tư, nhất là trong bối

cảnh thị trường đang có nhiều biến động lớn như hiện nay, chênh

lệch điểm số và thị giá giữa các phiên là rất lớn.2

2

Page 31: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

31

Tìm hiểu tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán, Báo Đầu tư

Chứng khoán được biết, ngày 5/3 là ngày cổ phiếu POW được lưu

ký tại VSD. Cũng trong ngày này, có thêm hai mã chứng khoán

khác được lưu ký là OIL của PV Oil và SLD của CTCP Địa ốc

Sacom.

Theo quy định hiện hành, chứng khoán phải được lưu ký

trong 1 ngày kể từ khi VSD nhận được danh sách nhà đầu tư sở hữu

cổ phần do sở giao dịch chứng khoán chuyển sang. Bởi vậy, các nhà

đầu tư có trong danh sách sở hữu cổ phần POW do sở giao dịch

chứng khoán chuyển sang VSD đều được lưu ký chứng khoán trong

ngày 5/3, ngoại trừ các trường hợp có sự sai lệch về dữ liệu như

không trùng khớp tên, số chứng minh thư, ngày cấp.

Với hàng nghìn nhà đầu tư trúng đấu giá cổ phiếu POW và

OIL, có không ít trường hợp sai lệch dữ liệu và VSD đã gửi thông

báo cho Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội để Sở yêu cầu thành

viên lưu ký xác nhận lại với các nhà đầu tư. Những trường hợp này

đều không được lưu ký chứng khoán khi dữ liệu chưa đồng bộ.

http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/cap-rap-luu-ky-chung-khoan-ai-ganh-

thiet-hai-cho-nha-dau-tu-220964.html

Page 32: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

32

Với cổ phiếu POW, nhiều công ty chứng khoán phản ánh

rằng thời gian lưu ký quá cập rập. Cụ thể, mãi tới tối muộn ngày

5/3, VSD mới thực hiện xong thủ tục lưu ký và đến sáng 6/3, công

ty chứng khoán mới nhận được bản fax chứng từ của VSD, để từ đó

làm cơ sở ghi có tài khoản chứng khoán cho nhà đầu tư.

Ở nhiều công ty chứng khoán, hệ thống tin nhắn tự động vào

đầu giờ sáng đã không kịp cập nhật biến động tài khoản chứng

khoán cho nhà đầu tư, dẫn đến thua thiệt có thể xảy ra với họ.

Nhà đầu tư nào cũng mong cổ phiếu trúng đấu giá có thể

sớm được giao dịch tập trung, nhưng với trường hợp của POW, giới

đầu tư cho rằng, thực sự cần rút nghiệm. Đó là sự phối hợp giữa các

bên có trách nhiệm trong việc xác định ngày giao dịch đầu tiên,

ngày lưu ký cổ phiếu… để đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư. Rất cần

một khoảng thời gian giữa hai mốc thời điểm quan trọng này để các

thành viên lưu ký chứng khoán, nhà đầu tư có thời gian xử lý dữ

liệu, tra soát sai sót và giải đáp thắc mắc của các nhà đầu tư.

Lưu ký chứng khoán là dịch vụ nhà đầu tư phải trả phí và họ

cần phải được đảm bảo quyền lợi với giá phí mà họ đã bỏ ra, mà đây

chỉ là quyền lợi tối thiểu chứ chưa nói đến dịch vụ hay sự phục vụ

mà đáng lẽ họ phải được thụ hưởng.

Page 33: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

33

3. Đại hội đồng cổ đông 2018: Tâm tư của cổ đông ngoại

Mùa đại hội đồng cổ đông (ĐHCĐ) năm 2018 đang cận kề,

nhiều nhà đầu tư nước ngoài kỳ vọng, họ sẽ được tạo điều kiện

thuận lợi tham gia cuộc họp quan trọng nhất trong năm tại doanh

nghiệp, mà trước hết là câu chuyện về ngôn ngữ.

Thiếu thông tin bằng tiếng Anh và mẫu giấy ủy quyền dự họp

Tình trạng thường xảy ra tại các mùa ĐHCĐ là một số doanh

nghiệp không gửi thư mời họp hoặc gửi nhưng cổ đông không nhận

được, không gửi tài liệu họp tới cổ đông đúng thời hạn, trình tự, thủ

tục họp không đúng quy định…

Trong bối cảnh nhà đầu tư nước ngoài ngày càng đầu tư

mạnh vào thị trường chứng khoán Việt Nam, tham gia sâu vào hoạt

động của doanh nghiệp niêm yết, nhưng nhiều công ty không cung

cấp thông tin bằng tiếng Anh, hoặc tiếng nước ngoài phổ biến khác,

khiến cổ đông ngoại gặp khó khăn trong nắm bắt thông tin về hoạt

động của doanh nghiệp nói chung, họp ĐHCĐ nói riêng. Đáng chú

ý, có những trường hợp cổ đông ngoại ủy quyền dự họp nhưng

không được doanh nghiệp chấp thuận.

Mới đây, cổ đông ngoại tại Công ty cổ phần Đầu tư châu Á -

Thái Bình Dương (API) là Asean Deep Value Fund đã khởi kiện

API ra Tòa án nhân dân TP. Hà Nội vì cho rằng Công ty vi phạm

Page 34: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

34

quy định về họp ĐHCĐ. Asean Deep Value Fund thắng kiện sau khi

Tòa án chấp nhận đơn yêu cầu của quỹ này và ra phán quyết hủy

Nghị quyết ĐHCĐ thường niên năm 2017 của API.

Nguồn cơn khiến Asean Deep Value Fund khởi kiện API là

trước cuộc họp ĐHCĐ, Quỹ đã đăng ký tham gia cuộc họp dưới

hình thức ủy quyền cho các cá nhân dự họp và biểu quyết. Cổ đông

nước ngoài này cũng gửi bản fax để API xác nhận. Tuy nhiên, khi

các đại diện ủy quyền đến họp ĐHCĐ thì không được Ban kiểm tra

tư cách cổ đông của API chấp thuận, với lý do giấy ủy quyền chưa

được hợp pháp hóa lãnh sự, nên chưa xác minh được tính hợp pháp

của những người được ủy quyền.3

Trong quá trình giải quyết vụ việc, Tòa án nhân dân TP. Hà

Nội đã ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời: Buộc

API phải tạm dừng thực hiện 9 nội dung tại Nghị quyết ĐHCĐ

thường niên 2017.

Liên quan đến giấy ủy quyền dự họp, Thông tư 95/2017/TT-

BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Nghị định

3 http://tinnhanhchungkhoan.vn/chung-khoan/dai-hoi-dong-co-dong-2018-tam-tu-

cua-co-dong-ngoai-219852.html

Page 35: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

35

71/2017/NĐ-CP về quản trị công ty áp dụng đối với công ty đại

chúng không có mẫu giấy ủy quyền dự họp cho các công ty đại

chúng tham khảo. Vì vậy, các công ty đại chúng tự đưa ra các mẫu

giấy ủy quyền dự họp với các yêu cầu khác nhau, dẫn đến gây khó

dễ cho nhà đầu tư nước ngoài trong việc đáp ứng các yêu cầu này thì

mới được dự họp.

Việc cổ đông ngoại gặp khó khăn khi tham gia ĐHCĐ

không chỉ ảnh hưởng đến nỗ lực nâng hạng thị trường chứng khoán

Việt Nam từ cận biên lên mới nổi, mà còn ảnh hưởng đến nỗ lực thu

hút dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài vào Việt Nam.

Khối ngoại ngóng kiến nghị được thực hiện

Do trở ngại về khoảng cách địa lý và ngôn ngữ, nên nhà đầu

tư nước ngoài đang rất cần được các công ty đại chúng, các doanh

nghiệp niêm yết Việt Nam có các hình thức hỗ trợ họ để thuận lợi

trong nắm bắt thông tin về hoạt động của doanh nghiệp nói chung,

họp ĐHCĐ nói riêng.

Một số kiến nghị từ Nhà đầu tư nước ngoài gửi Ủy ban

Chứng khoán Nhà nước đã đề nghị cơ quan này khuyến khích các

công ty đại chúng chấp nhận giấy ủy quyền của nhà đầu tư nước

ngoài cho thành viên lưu ký của họ và cho phép bỏ phiếu gửi bằng

điện SWIFT, thay cho giấy ủy quyền dự họp của nhà đầu tư nước

Page 36: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

36

ngoài. Công ty đại chúng nên chốt chung một mẫu giấy ủy quyền dự

họp và nêu rõ trong quy chế nội bộ về quản trị công ty của công ty,

từ đó giúp nhà đầu tư ngoại chủ động chuẩn bị giấy ủy quyền dự

họp một cách kịp thời và hiệu quả.

Để thuận lợi cho cổ đông ngoại biểu quyết tại ĐHCĐ, cơ

quan quản lý cần khuyến khích các công ty đại chúng, công ty niêm

yết quy mô vốn lớn, có tỷ trọng nhà đầu tư nước ngoài cao trong cơ

cấu cổ đông sử dụng hệ thống bỏ phiếu điện tử (E-voting) của Trung

tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam để lấy ý kiến cổ đông.

Ông Lê Công Điền, Vụ trưởng Vụ Giám sát công ty đại

chúng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chia sẻ, Ủy ban ghi nhận

những ý kiến trên là xác đáng. Bởi vậy, Ủy ban sẽ nghiên cứu để có

hướng tháo gỡ, nhằm tạo thuận lợi cho nhà đầu tư nước ngoài tham

gia dự họp ĐHCĐ, thực hiện quyền hợp pháp và chính đáng tại

doanh nghiệp.

Page 37: Báo cáo tóm lược TTTC tháng tín dụ ối và vàng thang 3-2018.pdf · 2018-07-31 · Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018 4 Trong cuộc họp chính sách đầu tháng

Báo cáo tóm lược TTTC tháng 3/2018

37

Ghi chú

Xin vui lòng tham khảo thêm các “Báo cáo thị trường chứng

khoán” định kỳ hàng quý và các “Báo cáo chuyên đề” của phòng

Phân tích dự báo thị trường để có thêm thông tin và phân tích đầy

đủ.

Liên hệ

Phòng Phân tích & Dự báo Thị trường,

Trung tâm NCKH-ĐTCK (UBCKNN)

Số 234 Lương Thế Vinh, Từ Liêm, Hà Nội

Điện thoại: 04-35430667; Fax: 04-35535869

Email: [email protected]

Nhóm nghiên cứu

Ông. Phạm Quang Huy (TP)

Ths. Nguyễn Thị Trinh

CN. Phạm Thanh Phương

CN. Bùi Tuyết Hạnh