10

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan

CAPTURE Capture kısmını açtığımızda karşımıza Capture session frame gelir (Şekil 4.1.).

Şekil 4.1 Capture Ortamı Genel Yüzeyi

Bütün şematik dizayn ve işlemler bu pencerede (capture window) yapılacaktır. Dikkat edilirse bu pencerenin sol alt köşesinde “session log” adlı bir ikon bulunmaktadır. Bu Capture ortamında yaptığımız her şey hakkında bilgi vermektedir (devre dizaynı esnasında hata var ise bu hataları göstermektedir). Capture ortamında açtığımız her dizayn ayrı bir proje yönetici penceresi (project manager window) halindedir. Birden fazla dizayn aynı anda açılması mümkündür. Proje Yöneticisi (The Project Manager)

Özel bir proje için capture çalıştırıldığında, 2 pencere açılır. Bunlardan ilki proje yöneticisi olarak adlandırılmaktadır. Proje yöneticisi, proje için gerekli olan bütün kaynakların toplanması ve organize edilmesi için kullanılır. Bu kaynaklar; şematik dosyalar (schematic folders), şematik sayfalar (schematic pages), kısım

BÖLÜM 4

11

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan kütüphaneleri (libraries), VHDL dosyaları ve çıkış raporları içerir. Şekil (4.1.)

şematik sayfa editör penceresi içinde yeni bir proje yönetici penceresi göstermektedir.

Proje yöneticisi dosyaları kaynakların mantıksal bir grubunu oluşturur. Design Resources (dizayn kaynakları) dosyasının altında şematik (schematic) dosyalar, şematik sayfalar ve şematik sayfalar üzerinde kullanılan bütün kısımları gösterir. Her hangi bir şematik dosya ve ya şematik sayfa dizayn dosyasına otomatik olarak eklenir. Kütüphane dosyası (library folder) projeye eklemiş olduğunuz şematik kısım kütüphane dosyalarını gösterir.

Şekil 4.2 Kütüphanede Kayıtlı Olan Dosyaların Gösterimi İhtiyaç hissedildiğinde ek kütüphanelerin eklenmesi mümkündür. Outputs (çıkışlar) dosyası capturenin işlem elemanlarının çıkışını gösterir. Her proje bir dizayna sahipken pek çok kütüphane içerebilir. Proje yöneticisinin File tab kısmının altında, şematik dosyalara çift tıklama o dosyayı aynı windows explorerde olduğu gibi genişletir ve şematik dosya (schematic folder) içinde ki her şematik sayfayı gösterir (şekil4.2.). Bir şematik sayfa bir dizaynın elektriksel bağlılığının grafiksel tanımlamasını sağlar. Bu sayfa hatlar, grafikler, yazılar ve diğer elektriksel sembollerden oluşur. Proje Yönetici Kısımları (Tabs) File - Hierarchy Proje yöneticisi bir projenin kaynaklarını göstermek için 2 kısma sahiptir. Eğer file (dosya) Tab’ını seçersek Şekil 4.3.’de olduğu gibi proje yöneticisi bütün proje dosyalarını şematik dosyaları ve şematik sayfaları gösterir. Bu gösterim şekilde de görüldüğü gibi ağaç şeklindedir. (+) ve (-) işaretlerine basarak alt dosyalara inip geri dönmek mümkündür.

12

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan

Şekil 4.3 Şematik Dosyalar Eğer Hierarchy tablosunu seçersek (Şekilde görüldüğü gibi) Proje yöneticisi; Proje Şematik dosyaları ve şematik sayfaları arasında hiyerarşik ilişkiyi gösterecektir. Biz şu an için tek sayfa örneklerle ilgileneceğimizden bu özellik basit kalacaktır. Daha kompleks projelerde elbette proje yapısının yolunu akılda tutmak için çok önemli olacaktır. The Schematic Page Editor (Şematik Sayfa Editörü) Şematik sayfa editörü şematik sayfaların gösterilmesi ve işlenmesi için kullanılır. Şematik sayfa editörüne parçalar, hatlar yerleştirebilir ve grafik çizilebilir. Şematik sayfa editörü bir malzeme paletine sahiptir ve bu palet kullanılarak şematik bir sayfa yaratmak için gerekli olan her şeyi çizmek ve yerleştirmek mümkündür. Şekil 4.4. şematik sayfa editöründeki ilk basit devremiz olacaktır.

Şekil 4.4 Malzeme Çubuğu

13

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan Malzeme Çubuğu (Toolbar) Malzeme çubuğu şekilde görülmektedir. Malzeme çubuğunda daha önce kütüphanemizde seçmiş olduğumuz kütüphane kısımları ve aynı zamanda devrenin dizayn edilmesi için gerekli olan diğer yardımcı gereçler bulunmaktadır. Status Bar (Durum Çubuğu) Capture session yüzünün alt kısmında bulunmaktadır. Dizayn ettiğimiz devrede yaptığımız işlerle alakalı raporlar verir; seçili malzemenin sayısı, mausenin yeri ve zoom miktarı gibi. Sol Bölge: Seçili malzemelerin tanımını gösterir. Orta Bölge: Seçili malzemelerin sayısını gösterir. Sağ Alan: Sağ alan, şu andaki skalayı ve mausenin bulunduğu yeri gösterir.( Scale =%50 x= 10 y=5) VOLTAJ BÖLÜCÜ DEVRESİ DİZAYNI Şimdi yukarıdaki şekilde (Şekil 4.4.) bulunan voltaj bölücü devresini dizayn edeceğiz. Takip edeceğimiz yol aşağıda belirtilmiştir. • Şematik sayfasına bir direnç yerleştirin. Bunun için Place Part seçeneği altında Libraries

Şekil 4.5 Place Part Menüsü

14

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan kısmında Analog Library seçilip çıkan kısımdan “R” ye basılır ve “OK” denir. Bundan sonra karşımıza bir direnç şekli gelecektir. Mause istediğimiz tarafa hareket ettirerek direnci hareket ettirmiş oluruz.

Şekil 4.6 Place Part Menüsünden Devreye Direnç Eklemek • 2. direnci yerleştirmeden önce mausenin sağ tuşuna tıklayalım. Bu bizim

karşımıza bir menü çıkaracaktır. Buradan Rotate seçeneğini seçersek direnci çevirmiş oluruz. Aynı şekilde 2. direncide yerleştirmemiz mümkündür.

Şekil 4.7 Rotate Seçeneği • Şimdide şase yerleştirelim. Bunun için Şematik sayfa editör malzeme paleti

üzerindeki Place ground ikonunu seçelim.

15

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan Bir sonraki diyalog kutusu olarak karşımıza aşağıda ki şekil (Şekil 4.8.) gelecektir. Libraries kısmından SOURCE ve sembol kısmından 0 seçildiğinde şasemizi tercih etmiş oluruz. Daha sonra devremizde gerekli olan yere yerleştirebiliriz.

Şekil 4.8 Place Ground’dan Devreye Şase Bağlama • Şimdide DC voltaj kaynağı yerleştirelim. Bunun için önce menüden Place part

seçeriz daha sonrada libraries kısmından SOURCE seçeneğini seçeriz ve part kutusundan da VDC tipini seçeriz. Bu bize şematik üzerinde DC voltaj kaynağı sembolünü çıkarır.

Yerleştirdiğimiz DC voltaj kaynağının değerini 10V ayarlamak kalıyor. Bunun içinde voltaj kaynağı sembolünün üzerinnde sağ tuşa bastığımızda şekildeki seçenekler karşımıza çıkacaktır.

Şekil 4.9 Seçili eleman üzerinde ayar yapabilme

Bu seçeneklerden Edit Properties... seçeneğini kullanarak DC voltaj kaynağının değerini 10V yapmamız mümkündür.

16

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan • Tellerle bağlanma; Bu işlem için şematik sayfa editör malzeme paletinin Place

wire icon’ unu seçmeliyiz. Bu seçim bir artı sembolü (+) meydana getirecektir. Elemanları birbirine bağlamayı bu şekilde gerçekleştirmemiz mümkündür.

• Tüm bu seçimler yapıldıktan ve elemanların özellikleri istediğimiz şekilde

ayarlandıktan sonra karşımıza şu şekilde bir devre çıkacaktır.

Şekil 4.10 Dizaynı Tamamlanmış Voltaj Bölücü Devresi

17

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan

DEVRE ANALİZİNİN YAPILMASI: Capture ortamında çalışma hakkında bir bilgi sahibi olduktan sonra yine bu ortamda PSpice Menüsü kullanarak devre analizinin nasıl yapıldığını öğrenmeye çalışacağız. İlgileneceğimiz devre analizi seçenekleri ise; bias (tetiklenme) noktası, DC analiz, anlık değer ve AC analiz olacaktır. Simülasyon ayarları: Simülasyon ayarı yapabilmek için önce PSpice menüsünden “New Simulation Profile” seçeneği seçilir.

Şekil 5.1 Yeni Simülasyona Giriş Bu seçenek seçildiğinde karşımıza şekilde görüldüğü gibi bir diyalog kutusu çıkar (Şekil 5.2.). Burada profile name kısmını doldurmamız gerekmektedir. Düzenlediğimiz devre “voltage divider” devresi olduğundan buraya bu ifadeyi yazalım.

Şekil 5.2 Yeni Simülasyon Profil Adı

BÖLÜM 5

18

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan “Profile name” kısmı doldurulduğunda karşımıza bir diyalog kutusu daha çıkacaktır. Pek çok farklı ayarın bulunduğu bu diyalog kutusu vasıtasıyla devremiz hakkında pek çok bilgiyi devreyi kurmadan elde edebiliriz. Şekil 5.3. ‘de görüldüğü gibi 8 tane tab kısmı vardır. Fakat biz bunlardan sadece 4 tanesini kullanacağız.

Şekil 5.3 Simülasyon Analiz Ayar Tablosu

Analiz Bu Tab bizim en çok kullanacağımız seçeneklerden biridir (Şekil 5.3.).Bu seçenek kullanılarak hangi analiz çeşidiyle çalışacağımızı belirleriz. Yukarıdaki şekildeki örnekte, zaman domain (Transient= Anlık) analizi seçilmiştir. Bu analiz tipinde yapmamız gereken ayarlar şekilde de görüldüğü gibi simülasyonun yapılacağı zaman miktarı (Run to time), bilginin saklanma süresinin başlayacağı zaman, (Start saving data after) maksimum izin verilebilir simülasyon zaman basamak büyüklüğü (Maxmimum step size) ve birkaç tane daha seçenek vardır. Genel (General) Bu Tab analizle alakalı bazı genel bilgileri ve görünümü değiştirmemize izin verir. Genel olarak burada hiçbir şeyi değiştirmeye gerek yoktur. Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi çıkış dosya adı dalga şekli Data dosya adı ve notla alakalı değişiklikler yapmamız mümkündür.

19

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan

Şekil 5.4 Genel Simülasyon Ayarları ve Bilgileri

Data Toplama (Data Collectıon) Bu Tab analiz esnasında datanın nasıl toplanılacağını kontrol etmeye izin verir (Şekil 5.5.). Seçilen Opsiyon Yaptığı iş Bütün voltaj, akım ve dijital durumlar (All voltages, currents, and digital states)

Bütün simülasyon sonuçları kaydedilir (alt devrelerdeki netlerin bile)

İç alt devre bilgileri hariç olan diğer bilgiler (All but internal subcircuit data)

Alt devreler haricindeki bütün simülasyon bilgileri kaydedilir.

Sadece işaretli kısımlar Dizayn içerisindeki sadece işaretlenmiş kısımlardaki dataları kaydeder.

Hiçbiri (None) Hiçbir sonucu kaydetmez.

Şekil 5.5 Simülasyon Bilgi Seçenekleri

20

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan

Prob Pencere Tabı (The Probe Window Tab): Prob penceresi görüntü ayarları (Şekil 5.6.); Profil açıkken prob penceresini göster (Display Probe window when profile is

opened) Profil son açıldığı zamanki prob penceresini gösterir

Prob penceresini Göster (Display Probe window)

Prob penceresini şu durumlarda gösterir

Similasyon anında (during simulation) Simülasyon devam ederken ve simülasyon işlemi sırasında dalga şekli yenilenirken

Simülasyon işlemi bittikten sonra (after simulation has completed )

Simülasyon bittiğinde

Göster (Show) Şekilleri göster Açık şematik üzerindeki bütün işaretler (All markers on open schematics)

Capture’deki aktif açık dizaynlar üzerine yerleştirilmiş bütün işaretler için

Son çizim (Last plot) Profil açıkken çıkan son şekil

Şekil 5.6 Prob Penceresi Görüntü Ayarları

Çalışma Noktası Analizi (Bias Point Analysis) Bias noktası analizi simülasyon çıkış dosyaları için detaylı Bias noktası bilgilerini kaydeder (Şekil 5.7.). Çıkış dosyaları için rapor edilen bilgiler: Bütün analog nokta voltajlarını listeler. Bütün dijital nokta voltajlarını listeler. Bütün voltaj kaynakları arasındaki akımları ve onların toplam gücünü gösterir. Bütün elemanlar için küçük sinyal parametrelerini listeler.

21

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II Karaaslan Çıkış dosyalarına Bias noktası bilgisini kaydetmek için 1. simülasyon ayarları diyalog kutusundan analiz tuşunu seçeriz. 2. Analiz tuşundan Bias noktasını (Bias Point) seçeriz. 3. Çıkış dosya opsiyonları altında çıkış dosyası özelliğine göre her hangi bir seçeneği işaretleriz. 4. OK tuşuna basarız.

Şekil 5.7 Simülasyon Bias Ayarları