biomechanika kr gosŁ upa cz 1. - fizjoterapeutom.pl · kapandji i.a.] 1-trzon (hiperboloida...
TRANSCRIPT
PODSTAWOWE FUNKCJE KR�GOSŁUPAPODSTAWOWE FUNKCJE KR�GOSŁUPA[wg. [wg. BochenekaBocheneka A., i A., i SylwanowiczaSylwanowicza W. ] W. ]
-- OCHRONA RDZENIA KR�GOWEGOOCHRONA RDZENIA KR�GOWEGO
-- NARZ� D RUCHUNARZ� D RUCHU
-- NARZ� D PODPORY CIAŁANARZ� D PODPORY CIAŁA
BUDOWA KR�GOSŁUPABUDOWA KR�GOSŁUPA[ [ KapandjiKapandji I.A.]I.A.]
C C -- cz� � � szyjnacz� � � szyjna
(kr � gi C(kr � gi C11-- CC77))
Th Th -- cz� � � piersiowacz� � � piersiowa
(kr � gi Th(kr � gi Th11-- ThTh1212))
L L -- cz� � � l � d � wiowacz� � � l � d � wiowa
(kr � gi L(kr � gi L11--LL55))
S S –– cz� � � krzy � owacz� � � krzy � owa
(S(S11--SS55))
BUDOWA KR�GU BUDOWA KR�GU [wg. [wg. KapandjiKapandji I.A.]I.A.]
11-- trzon trzon (hiperboloida (hiperboloida obrotowa)obrotowa)
2 2 -- w� zinaw� zina
3 3 --wyrostek wyrostek kolczystykolczysty
4 4 -- wyrostki poprzecznewyrostki poprzeczne
5 5 –– nasada (szypuła)nasada (szypuła)
6 6 -- wyrostek stawowy wyrostek stawowy
górnygórny
7 7 -- wyrostek stawowy wyrostek stawowy
dolnydolny
STRUKTURA ANATOMICZNA KR�GU I JEJ STRUKTURA ANATOMICZNA KR�GU I JEJ UDZIAŁ W PRZENOSZENIU OBCI � � E � W UDZIAŁ W PRZENOSZENIU OBCI � � E � W
ZALE � NO� CI OD WIEKU ZALE � NO� CI OD WIEKU [[WhiteWhite A.A., A.A., Panjabi Panjabi M.]M.]
KR�G WRAZ Z KR� � KIEMKR�G WRAZ Z KR� � KIEMMI�DZYKR�GOWYMMI�DZYKR�GOWYM
1 1 –– kr � gkr � g
2 2 –– j � dro mia � d � ystej � dro mia � d � yste[Nie ci liwa substancja galaretowata][Nie ci liwa substancja galaretowata]
3 3 –– pier cienie włóknistepier cienie włókniste[10[10--16 włóknistych warstw]16 włóknistych warstw]
[[KapandjiKapandji I.A.]I.A.]
Odcinek l�d wiowy kr�gosłupa wraz z Odcinek l�d wiowy kr�gosłupa wraz z wi�zadłamiwi�zadłami
[[WallWall. A.]. A.]
Segment ruchowy wraz z wi�zadłamiSegment ruchowy wraz z wi�zadłami[Bochenek A., [Bochenek A., Reicher Reicher M.]M.]
STRUKTURA WI�ZADEŁ PRZYKR�GOWYCHSTRUKTURA WI�ZADEŁ PRZYKR�GOWYCH[wg.[wg. KapandjiKapandji I.A.]I.A.]
UKŁAD SIŁ MI��NIOWYCH UKŁAD SIŁ MI��NIOWYCH [wg. [wg. Stotte’aStotte’a]]
PPxx--siła prostowników siła prostowników grzbietu (mi��nie grupy grzbietu (mi��nie grupy gł�bokiej)gł�bokiej)
PPmm-- mi��nie brzucha, mi��nie brzucha, mi��nie mi��nie przy�ebroweprzy�ebrowe
PPpp –– siła wywierana przezsiła wywierana przezci�nienie ci�nienie �ródbrzuszne �ródbrzuszne
O UKSZTAŁTOWANIU KR�GOSŁUPA DECYDUJ � O UKSZTAŁTOWANIU KR�GOSŁUPA DECYDUJ � DWIE CECHY:DWIE CECHY:
-- WYGI�CIE LORDOZY L�D WIOWEJWYGI�CIE LORDOZY L�D WIOWEJ
-- K � T NACHYLENIA KO � CI KRZY OWEJK � T NACHYLENIA KO � CI KRZY OWEJ
POMIARY GEOMETRII I POZYCJI CIAŁAPOMIARY GEOMETRII I POZYCJI CIAŁA
Parametry geometryczne kr�gosłupa Parametry geometryczne kr�gosłupa l�d wiowego l�d wiowego
[wg. wzorca [wg. wzorca spondylometrycznego �widerskiegospondylometrycznego �widerskiego D.]D.]
INDEKS LORDOZY INDEKS LORDOZY L�D WIOWEJL�D WIOWEJ
ILL = h/s ILL = h/s ×× 100%100%h h –– max max odlodl. mi�dzy ci�ciw � . mi�dzy ci�ciw �
a łukiem lordozya łukiem lordozy
S S –– długo � ci�ciwy lordozy długo � ci�ciwy lordozy
K� T WITMANAK� T WITMANA--FERGUSONAFERGUSONA
∠∠ WF WF –– k � t zawarty mi�dzy k � t zawarty mi�dzy górn � płaszczyzn � ko ci górn � płaszczyzn � ko ci krzy� owej a płaszczyzn � krzy� owej a płaszczyzn � poziom� poziom�
Ruch kr�gosłupa odbywa si� w trzech Ruch kr�gosłupa odbywa si� w trzech płaszczyznach płaszczyznach [wg. [wg. Caillet’a Caillet’a R.]R.]
1. Strzałkowa1. Strzałkowa -- zginanie i prostowanie w zakresie zale�nym zginanie i prostowanie w zakresie zale�nym od cz� ci kr � gosłupaod cz� ci kr � gosłupa
Wyrostki stawoweWyrostki stawowe -- ruch po lizgowyruch po lizgowy
TrzonTrzon -- przesuwa si � wzdłu� osi, któr � stanowi dyskprzesuwa si � wzdłu� osi, któr � stanowi dysk
J � dro mia� d � ysteJ � dro mia� d � yste -- przemieszcza si� do przodu i do tyłu , przemieszcza si� do przodu i do tyłu , napieraj � c na pier cie � włóknistynapieraj � c na pier cie � włóknisty
2. Czołowa2. Czołowa -- zginanie boczne o całkowitym zakresie ok. 60zginanie boczne o całkowitym zakresie ok. 60oo
LL33 i i LL4 4 –– najwi� kszy udział najwi� kszy udział
3. Pozioma3. Pozioma –– ruchy skr � tne dookoła osi pionowej, powoduj � ruchy skr � tne dookoła osi pionowej, powoduj � unoszenie w stosunku do siebie kr � gów i ich unoszenie w stosunku do siebie kr � gów i ich obrótobrót
STABILIZACJA KREGOSŁUPASTABILIZACJA KREGOSŁUPA[wg. [wg. Reicher’aReicher’a]]
ZGINANIE ZGINANIE -- wysoko�� kr � � ka / �rednica trzonuwysoko�� kr � � ka / �rednica trzonu
PROSTOWANIE PROSTOWANIE -- (wysoko(wysoko���� krkr � �� � ka / ka / ��rednica trzonu)rednica trzonu)
RUCHY OBROTOWE RUCHY OBROTOWE –– zalezale���� od przekroju poprzecznego od przekroju poprzecznego ppłłaszczyzny stawaszczyzny stawóów miw mi �� dzykrdzykr �� gowych i pochylenia gowych i pochylenia
powierzchni stawowych w stosunku do pionupowierzchni stawowych w stosunku do pionuPIER�CIE� WŁOKNISTY
TOREBKI STAWÓW MI� DZYKR� GOWYCH
RUCHY BOCZNE RUCHY BOCZNE -- zale�� od kształtu płaszczyzn stawów zale�� od kształtu płaszczyzn stawów mi � dzykr � gowych oraz stosunku danych mi � dzykr � gowych oraz stosunku danych geometrycznych kr��ka i trzonu geometrycznych kr��ka i trzonu