biomasa - własności

70
WYDZIAL INśYNIERII ŚRODOWISKA Studium Podyplomowe ZrównowaŜone systemy zaopatrzenia budynków w energie i świadectwa energetyczne Alternatywne źródla energii Dr inŜ. Andrzej Wiszniewski Wyklad 1 Biomasa - wlasności, technologie,ocena projektów

Upload: olek95

Post on 29-Jun-2015

762 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Biomasa - własności

WYDZIAŁ INśYNIERII ŚRODOWISKAStudium PodyplomoweZrównowa Ŝone systemy zaopatrzenia budynków w energie i świadectwa energetyczne

Alternatywne źródła energii

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Wykład 1Biomasa - własności, technologie,ocena projektów

Page 2: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Spis tre ści

� Energia odnawialna w Europie i Polsce� Globalny potencjał biomasy i kierunki

rozwoju technologii� Biomasa – podstawowe własności� Rośliny energetyczne

page 2

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Rośliny energetyczne� Technologie energetycznego

wykorzystania biomasy� Analiza projektów energetycznego

wykorzystania biomasy

Page 3: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaEnergia odnawialna w Europie i Polsce

Definicje

� Energia wyprodukowana z wykorzystaniem paliw niekopalnych takich jak: woda, wiatr, energia słoneczna, biogaz, gaz wysypiskowy i z oczyszczalni, biomasa,

page 3

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

zasoby geotermalne� Energia wyprodukowana z wykorzystaniem generatorów

na powyŜsze paliwa w całości lub proporcjonalnie� Energia uzyskana z odpadów gospodarczych, które

podlegają sortowaniu

Page 4: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Regulacje światowe

Protokół z KiotoProtokół z Kioto wszedł w Ŝycie 16 lutego 2005 r. Wynika z niego, Ŝe w pierwszym okresie 2008-2012 Polska musi zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 6% w skali globalnej w stosunku do roku bazowego – 1988

II Protokół Siarkowy i Protokół Azotowy Oslo, 1994 ,Göteborg, 1999

page 4

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

1999

Poziom emisji, 1000 Mg/rok Substancja

1980 1990

Dopuszczalna wielko ść

emisji dla 2010

% redukcji emisji dla 2010

(w stosunku do 1990) SO2 4100 3210 1397 - 56 NO2 1280 879 - 31 NH4 508 468 - 8 LZO 831 800 - 4

Page 5: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaKierunki rozwoju energetyki odnawialnej w EU

� Biała Księga „Energia dla przyszłości - odnawialne źródła energii” - 1997

� Zielona Księga „O bezpieczeństwie energetycznym” - 2000� Dyrektywa z 27 września 2001 r. Nr 2001/77/WE w sprawie

promocji energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych na wewnętrznym rynku energii elektrycznej

� Strategia zrównowaŜonego rozwoju EU „ZrównowaŜona Europa dla lepszego Świata”-

page 5

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Strategia zrównowaŜonego rozwoju EU „ZrównowaŜona Europa dla lepszego Świata”-

� VI Program działań w dziedzinie ochrony środowiska „Środowisko 2010: nasza przyszłość, nasz wybór”- 2002

� Dyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych dla transportu

Pakiet energetyczno – klimatyczny ?

Page 6: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Przyj ęte cele dla OZE w EU

� Biała Księga� 12 % udział energii pierwotnej z OZE do roku 2010

� Dyrektywa 2003/30/WE � 5,75% udziału bio-paliw w rynku paliw dla transportu

do roku 2010 (2% na rok 2005)

page 6

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Dyrektywa 2001/77/WE� 22 % udział OZE w bilansie energii elektrycznej do

roku 2010

� Pakiet energetyczno – klimatyczny� 3 x 20 ???

Page 7: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Dyrektywa 2001/77/WE w Europie

Dyrektywa określa cel ilościowy na 22% energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych wg udziału w poszczególnych

krajach na 2010r. Dla Polski 7,5 %.

page 7

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Źródło: Mikucki O.: „Mechanizmy wsparcia odnawialnych źródeł energii w Polsce”, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Page 8: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Dyrektywa 2001/77/WE w Polsce

page 8

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Źródło: Kulesa M.: (2005) “Organizacja rynku zielonej i czerwonej energii z punktu widzenia spółek obrotu”

Page 9: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaWykorzystanie źródeł energii odnawialnej w 2002 r w Polsce

Źródło energii Moc w MWProdukcja energii

elektrycznej w GWhProdukcja ciepła

w TJ

Całkowita produkcja energii

w TJ

Udział w produkcji całkowitej

Biomasa ~6500 310 102056 103173 92,0

En. słoneczna 17 - 37 37 0,0

Geotermia+pompy ciepła

89 - 526 526 0,5

page 9

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Wiatr 29 60 - 216 0,2

En. wodna(MEW<5MW)

524 (185) 2276 (698) - 8192 (2511) 7,3 (2,2)

Suma ~7100 2646 102619 112146 100,0

*Biomasa – 98% całkowitej produkcji en. odnawialnej ( bez du Ŝych el. wodnych).

Page 10: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaKierunki rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce

� Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej� Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30

maja 2003 w sprawie szczegółowego obowiązku zakupu energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii (...)

page 10

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

źródeł energii (...)� Traktat o Przystąpieniu Republiki Czeskiej,

Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej. 2003

Page 11: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Cele przyj ęte dla OZE w Polsce

� Strategia � 7,5% udziału energii pierwotnej z OZE do roku 2010

i 14% w 2020 r

� Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Traktat o Przystąpieniu

page 11

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� 7,5% udziału OZE w bilansie sprzedaŜy energii elektrycznej

� 7,5% udziału OZE w krajowym zuŜyciu energii elektrycznej brutto

Page 12: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Prognoza przyrostu mocy zainstalowanej elektrycznej OZE w poszczególnych grupach technologicznych

page 12

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 13: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaAspekty organizacyjne i ekonomiczne wspierania energetyki odnawialnej

� Wspólne wdro ŜeniaKoncepcja ta zakłada, Ŝe kraje najbardziej rozwinięte gospodarczo będą mogły finansować tego typu projekty inwestycyjne poza swymi granicami, traktując uzyskane tą drogą jednostki redukcji emisji jako element realizacji własnych zobowiązań wynikających z konwencji.

� Mechanizm czystego rozwojuMechanizm ten zezwala państwom uprzemysłowionym uzyskiwać kredyty emisyjne w zamian za to, Ŝe zainwestują w projekty przyczyniające się do

page 13

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

emisyjne w zamian za to, Ŝe zainwestują w projekty przyczyniające się do redukcji emisji w krajach rozwijających się, nie wchodzących w skład krajów Aneksu I Konwencji.

� Handel emisjamiRamowa Konwencja Narodów Zjednoczonych zezwala na zakup ERU przez prywatne przedsiębiorstwa i wymianę ich na pozwolenia do emisji w latach 2008-2012. Wprowadzanie handlu pozwoleniami na emisje pozwala na finansowanie inwestycji ograniczających emisję pieniędzmi pochodzącymi z handlu emisjami.

Page 14: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaObowi ązek zakupu energii elektrycznej z odnawialnych źródeł

Sprzedawca zobowi ązany jest do zakupu energii elektrycznej wytworzonej w O ŹE przył ączonych do sieci znajduj ących si ę w jego obszarze działania.. Zakup energii odbywa si ę po średniej cenie

page 14

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

średniej cenie sprzeda Ŝy energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim roku kalendarzowym. Za niewypełnienie obowi ązku zakupu energii elektrycznej nakładana jest kara .

Page 15: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaCena uprawnienia do emisji CO2 od lipca 2007

page 15

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Ceny FUTURES rocznik 2009: średnia artmetyczna cen kontraktów FUTURES z ECX, EEX

Page 16: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Zielone certyfikaty

W tym systemie wyprodukowana w odnawialnym źródle energia elektryczna jest oddzielana od efektu ekologicznego, który zawarty jest w zielonym certyfikacie. Energia elektryczna sprzedawana jest na rynku energii, a zielone certyfikaty – na rynku certyfikatów.

Zielony certyfikat Rynek praw majątkowych

page 16

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Produkcja energii z odnawialnych źródeł

Zielony certyfikat (świadectwo pochodzenia ŚP)

Rynek praw majątkowych wynikających z ŚP

Energia elektryczna Rynek energii elektrycznej

Page 17: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Czerwone certyfikaty

page 17

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Ogólny schemat systemu czerwonych certyfikatówKulesa M.: (2005) “Organizacja rynku zielonej i czerwonej energii z punktu widzenia spółek obrotu”, ].

Page 18: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Globalny potencjał biomasy i kierunki

page 18

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Globalny potencjał biomasy i kierunki rozwoju technologii

Page 19: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Globalny potencjał biomasy

Grunty orne (Ŝywność, pasze)

Zbiory Ŝywność/paszy

Produkcja Ŝywności

Konsumpcja Ŝywności

Pastwiska

Produkcja zwierzęca

1,5 Gha

3,5 Gha

Powierzchnia

Przeznaczenie gruntów / produkcja pierwotna Zbiory Przeznaczenie

Końcowe wykorzystanie

33

page 19

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Gospodarka leśna/produkcja włókien

Dodatkowe grunty pod biomateriały

Grunty pod rośliny energetyczne

Inne grunty

Wycinka lasów

Zbiory roślin energetycznych

Produkcja energii

Konsumpcja materiałów

Konsumpcja energii

Produkcja materiałów4,0 Gha

4,2 Gha

4

2

1

5

7

4

6

6

Odpady wtórneOdpady pierwotne Odpady końcowe

Straty

Page 20: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Globalny potencjał biomasy

RodzajPotencjalna bioenergia

dostarczona w długim okresie czasu (EJ)

1. Biomasa uprawiana na nieu Ŝytkach rolnych

0-988

2. Biomasa uprawiana na gruntach zdegradowanych

8-110

3. Odpady z rolnictwa 10-27

page 20

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

3. Odpady z rolnictwa 10-27

4. Odpady z gospodarki le śnej 10-16

5. Odpady a hodowli zwierz ęcej 9-25

6. Odpady organiczne 1-3 (+31 a)

7. Bio-materiały Minus 79-115

Suma 100-1130a – organiczne odpady z bio-materiałów

Page 21: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaOcena pozycji rynkowej oraz niezawodno ści technologii

page 21

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 22: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaOcena pozycji rynkowej oraz niezawodno ści technologii

Nie moŜna wyświetlić obrazu. Na komputerze moŜe brakować pamięci do otwarcia obrazu lub obraz moŜe być uszkodzony. Uruchom ponownie komputer, a następnie otwórz plik ponownie. Jeśli czerwony znak x nadal będzie wyświetlany, konieczne moŜe być usunięcie obrazu, a następnie ponowne wstawienie go.

page 22

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 23: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Uproszczona mapa drogowa bioenergii

Egzystuj ąca Technologia Nowa Technologia

Penetracja rynku Rozwój produktu

Współspalanie -gazyfikacjaCzyste odpady + biomasaKogeneracjaPelety do ogrzewania

Elektrociepłownie w cyklu kombinowanym z gazowaniem biomasy 30 – 75 MWeGazyfikacja 1 – 5 MWeEtanol z lignocelulozy

Istniejące rynki

page 23

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Pelety do ogrzewania Etanol z lignocelulozyMetanol, biodiesel, DME

ce rynki

Rozwój rynku Urozmaicenie

Elektrociepłownie w cyklu kombinowanym na biogazBioolej dla kogeneracjiBiopaliwa dla transportu

BiowodórBiochemikaliaRegeneracja monomerówWychwytywanie CO 2

Now

e rynki

Page 24: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Rodzaje procesów konwersji i technologii uŜytkowania

page 24

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

uŜytkowania biomasy

Źródło: Rybak W.: (2006) „Spalanie i współspalanie biopaliw stałych”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Page 25: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Biomasa – podstawowe własności

page 25

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 26: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Proces fotosyntezy

page 26

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Fotosynteza zachodzi według ogólnego równania: 6 CO2 + 6H2O + energia świetlna = C6H12O6 + 6O2

Page 27: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Rodzaje biomasy:

1. drewno i odpady drzewne,2. słoma, ziarna zbóŜ,3. słoma upraw specjalnych roślin

energetycznych: wierzba krzewiasta - wiklina (Salix viminalis), trawy olbrzymie z rodzaju Miscanthus, ślazowiec pensylwański (Sida hermaphrodita Rusby) itd

4. osady ściekowe,

page 27

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

4. osady ściekowe, 5. inne odpady roślinne powstające na etapach

uprawy i pozyskania jak teŜ przetwarzania przemysłowego produktów (kiszonka, łuski, pestki, korzenie, pozostałości przerobu owoców itp.);,

6. paliwa biopochodne (papier i karton, stałe odpady komunalne MSW, paliwa RDF.

Page 28: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Własno ści biomasy

page 28

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Składniki pierwiastkowe i analityczne biomasyŹródło: Rybak W.: (2006) „Spalanie i współspalanie biopaliw stałych”, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Page 29: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Własno ści biomasy

page 29

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

ZaleŜność warto ści energetycznej biopaliwa od wilgotno ści na przykładzie słomyŹródło: P.Gradziuk (2003) „Technologie konwersji biomasy stałej na cele energetyczne”, Akademia Rolnicza w Lublinie,

Page 30: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Własno ści biomasy

� większość biopaliw stałych zawiera znaczne ilości wilgoci, nawet do 60% masy całkowitej,

� wszystkie biopaliwa stałe są bardzo reaktywne, zawierają duŜo związków tlenowych i niewielką liczbę struktur aromatycznych,

� mają umiarkowane zawartości azotu i bardzo niewiele siarki,wartość opałowa to 8-20 MJ/kg masy suchej,

page 30

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� wartość opałowa to 8-20 MJ/kg masy suchej,� popioły zawierają umiarkowane zawartości metali śladowych, tj. arsen, kadm, chrom, ołów i rtęć,

� popioły topią się w temperaturze 1000-1700oC, dla niektórych odpadów rolniczych temperatury mogą być znacznie niŜsze.

Szczegółowe dane w tabeli 1.1 w tekście

Page 31: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Rośliny energetyczne

page 31

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 32: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Wierzba konopianka – Salix viminalis

� była wykorzystywana na cele koszykarskie

� gatunek krzewiasty, osiągający do 8 m wysokości

� prosta uprawa� nie ma duŜych wymagań

glebowych� zabiegi agrotechniczne

sprowadzają się do głębokiej

page 32

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

sprowadzają się do głębokiej orki przed nasadzeniem, zbronowania, odchwaszczenia i uŜycia środka przeciwko szkodnikom w pierwszym roku uprawy

� sadzenie moŜna przeprowadzić od lutego do maja

Page 33: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Wierzba konopianka - zbiór

� wierzba moŜe uzyskać wysokość 3 m w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego

� na plantacjach energetycznych wycinkę stosuje się co trzy lataplantacja moŜe być

page 33

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� plantacja moŜe być prowadzona przez 30 lat� faszyna� zrębki drzewne� brykiet� pelety

Page 34: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Inne zastosowania wierzby

� umacnianie skarp i rekultywacja wysypisk

� utylizacja osadów ściekowych

� mała architektura

page 34

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 35: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaŚlazowiec pensylwański – Sida hermaphrodita R.

� roślina wieloletnia o corocznie zamieraj ących pędach

� wysiewany� pędy maj ą średnic ę od 5 do 30 mm, s ą miękkie w środku

� roczny przyrost do 400 cm� na cele energetyczne

� warto ść opałowa około 12 MJ/kg� niska wilgotno ść� łatwo si ę tnie i brykietuje

page 35

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� łatwo si ę tnie i brykietuje� wykorzystanie w przemy śle celulozowo-

papierniczym� rekultywacja terenów zdegradowanych chemicznie� nie ma specjalnych wymaga ń w stosunku do gleby i

klimatu� trzeba zapewni ć równomierno ść wysiewu nasion i

ochron ę przed chwastami w pierwszym roku uprawy� zbioru łodyg dokonuje si ę jesieni ą, po

przymrozkach, gdy ro ślina zgubi li ście

Page 36: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaTopinambur (słonecznik bulwiasty) –Helianthus tuberosus

� blisko spokrewniony z słonecznikiem zwyczajnym� wysokość roślin od 2 do 4 m, średnica łodyg do 3 cm� na cele energetyczne

� bulwy – produkcja etanolu lub biogazu� wyschnięte pędy – spalanie, produkcja brykietów lub

peletów� świeŜe pędy – produkcja biogazu

� pasza dla zwierząt, roślina dekoracyjna� produkcja syropów fruktozowych – bulwy� Ŝywność dla diabetyków

page 36

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Ŝywność dla diabetyków� wymagania glebowe podobne do innych roślin

okopowych (ziemniaki), bulwy sadzimy wiosną lub jesienią

� nawozi się podobnie jak ziemniaki np.. obornik� zbiory wykonuje się w zaleŜności od celu uprawy:

� bulwy – zielonkę ścinamy w XI lub XII następnie kopiemy bulwy do 50 t/ha

� zielonka – części nadziemne kosimy nawet trzy razy w roku do 150 t/ha

� bulwy-zielonka – zbiór pod koniec października

Page 37: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Trawy wieloletnie

� Miskant olbrzymi� trawa kępowa� wysokość do 350 cm

� Miskant cukrowy� wysokość od 100 do 400 cm� średnica łodygi ok. 10 mm

� Spartina preriowa

� niskie wymagania co do jakości gleby� trawy są wysadzane� zbioru

page 37

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Spartina preriowa� wysokość do 200 cm� luźne obszerne kępy

� zbioru dokonuje się jesienią

Plony:•miskant olbrzymi od 10 do 30 t s.m./ha•miskant cukrowy od 5 do 26 t s.m./ha•spartin od 17 do 29 t s.m./ha

Page 38: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Technologie energetycznego wykorzystania biomasy

� spalanie, współspalanie

page 38

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� gazyfikacja� pyroliza� produkcja biopaliw

Page 39: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Wykorzystanie biomasy

page 39

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 40: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Schemat domowego kominka

page 40

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 41: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Kotły grzewcze małej mocy

� opalane drewnem kawałkowym, granulatem, peletem, balotami słomy

� wrzutowe, automatyczne� automatyzacja sterowania

procesem spalania oraz wymuszony nawiew

page 41

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

wymuszony nawiew powietrza z rozdziałem na pierwotne i wtórne

� systemy podające: ślimakowe i pneumatyczne współpracujące z ruchomymi zgarniakami podłogowymi

Page 42: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Schemat kotła na granulat drzewny

1. Przyłącze do napełniania silosu z cysterny

2. Silos na granulat3. Podajnik granulatu

do palnika

page 42

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

do palnika4. Rura podajnika paliwa5. Palnik na granulat6. Komora spalania kotła7. Komin

Page 43: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Silnik Stirlinga

page 43

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 44: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Kotły grzewcze średniej i duŜej mocy

� ciepłownie i elektrociepłownie � wykorzystywane są ruszty stałe, ruszty mechaniczne płaskie

oraz schodkowe � kotły ze złoŜem fluidalnym� do spalania paliw podsuszonych (20 - 25%) stosowane są kotły

z rusztami stałymi lub mechanicznymi poziomymi.

page 44

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

z rusztami stałymi lub mechanicznymi poziomymi. � paliw wilgotnych (40 - 60%) kotły wyposaŜone są w ruchome

ruszty schodkowe� paleniska fluidalne pozwalają na efektywne spalanie biopaliw

niskiej jakości

Page 45: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Kocioł rusztowy opalany biomas ą

page 45

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 46: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaKocioł parowy z rusztem pochyłym

page 46

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 47: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Współspalanie biomasy w kotłach fluidalnych

STRUMIEŃ ENERGII W PALIWIE

PODSTAWOWYM

90%energii

doprowadzonejSTRUMIEŃ

page 47

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Energia chemiczna doprowadzona do kotła

STRUMIEŃ ENERGII

ODNAWIALNEJUdział

biomasy 10%energii

doprowadzonej

Page 48: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaPrzystosowanie kotłów do współspalania biomasy

� udziału energii chemicznej doprowadzonej do kotła pochodzącej z biomasy moŜe wynosić do 10%

� przystosowanie kotła ogranicza się głównie do dobudowania linii przygotowania i podawania paliwa do kotłarozwiązanie takie nie wymaga duŜych

page 48

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� rozwiązanie takie nie wymaga duŜych nakładów inwestycyjnych

� biomasa po zmieszaniu z paliwem właściwym zostaje zmielona

Page 49: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Gazyfikacja

� podział na trzy fazy: suszenia i odgazowania paliwa, wytworzenia mieszaniny gazów w warunkach niedoboru powietrza, spalania gazów w komorze spalania w obecności nadmiaru tlenu

� właściwości fizykochemiczne mieszaniny wytworzonych gazów zaleŜą od rodzaju i właściwości

page 49

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

wytworzonych gazów zaleŜą od rodzaju i właściwości paliwa.

� mieszanina składa się zwykle z: CO, H2, N2, CO2, H2O, CxHy w tym CH4 oraz innych substancji gazowych.

Page 50: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Gazyfikacja

Zagazowywarka EKOD-I

page 50

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 51: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Gazyfikacja

Wykorzystanie biogazu do produkcji energii elektrycznej i ciepła

page 51

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

elektrycznej i ciepła

Page 52: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaTechnologia IGCCP

page 52

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 53: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaGazyfikacja paliwa z odpadów RDF

page 53

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 54: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Gazyfikacja biomasy i współspalanie

page 54

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 55: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Piroliza

� polega na termicznym przekształceniu biomasy w warunkach braku dostępu tlenu

� w wyniku procesu otrzymuje się produkt stały (węgiel drzewny), produkt ciekły (olej pyrolityczny) oraz mieszaninę gazów palnych

� w zaleŜności od warunków procesu wyróŜnia się: pyrolizę konwencjonalną (conventional pyrolysis),

page 55

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

pyrolizę konwencjonalną (conventional pyrolysis), szybką (fast pyrolysis) i błyskawiczną (flash pyrolysis)

� w wyniku pyrolizy szybkiej otrzymuje się produkt nazywany bio-olejem lub olejem pyrolitycznym

Page 56: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Piroliza biomasy

page 56

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 57: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Technologie wykorzystania biomasy w CHP

page 57

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Page 58: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Spalanie Biomasy Spalanie Biomasy Ocena projektuOcena projektu

page 58

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Zdjęcie Credut: Bioenerginovator

Page 59: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaSystem spalania biomasy opis

� Ciepłownia� Odzysk ciepła odpadowego� Spalanie biomasy dla pokrycia

zapotrzebowania bazowego� Systemy szczytowe� Rezerwa systemowa

System dystrybucji ciepła

page 59

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� System dystrybucji ciepła� Ciepła woda na zasilaniu, woda

schłodzona na powrocie� Dla pojedynczych budynków lub

dla systemu ciepłowniczego

� Zaopatrywanie w paliwo� Zbiórka, składowanie i transport � Zautomatyzowane przenoszenie paliwa z

zasobnika do spalania

Zdjęcie: Bioenergia Suomessa

Page 60: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaSystem spalania biomasy opis (cd.)

Dostarczanie biomasy Dostarczanie biomasy Dostarczanie biomasy Dostarczanie biomasy (wsad)(wsad)(wsad)(wsad)

Zasilanie ciepłą Zasilanie ciepłą Zasilanie ciepłą Zasilanie ciepłą wodąwodąwodąwodą

System System System System odprowadzania odprowadzania odprowadzania odprowadzania spalin i kominspalin i kominspalin i kominspalin i kominKocioł rezerwowy Kocioł rezerwowy Kocioł rezerwowy Kocioł rezerwowy

i szczytowyi szczytowyi szczytowyi szczytowy

OdpylanieOdpylanieOdpylanieOdpylanie

WymiennikWymiennikWymiennikWymiennikciepłaciepłaciepłaciepła

page 60

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

PrzesyłPrzesyłPrzesyłPrzesył

Schemat: Przewodnik inwestora. Małe Komercyjne Systemy Spalania Biomasy NRCan

Pobieranie biomasy Pobieranie biomasy Pobieranie biomasy Pobieranie biomasy (wsadu)(wsadu)(wsadu)(wsadu)

MagazynowanieMagazynowanieMagazynowanieMagazynowaniebiomasy biomasy biomasy biomasy (wsadu)(wsadu)(wsadu)(wsadu)

Odpopielanie i składowanie popiołuOdpopielanie i składowanie popiołuOdpopielanie i składowanie popiołuOdpopielanie i składowanie popiołuKomora paleniskowaKomora paleniskowaKomora paleniskowaKomora paleniskowa

Page 61: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaObciąŜenie szczytowe a obci ąŜenie podstawowe

Instalacje spalania biomasy mogą być dobierane pod:

� ObciąŜenie szczytowe� Maksymalizacja zuŜycia biopaliwa

i minimalizacja zuŜycia paliw kopalnych� Większy, droŜszy system� Niska efektywność pracy przy częściowym

Wykres planowanego systemuBiomasa Szczyt

Obciążenie(Moc)

Zapotrzebowanie(Energia)

OCO

page 61

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Niska efektywność pracy przy częściowymobciąŜeniu jeśli zapotrzebowanie jest zmienne

� ObciąŜenie podstawowe� Praca z wydajnością bliską projektowej,

więc z wysoką sprawnością� Znacznie niŜsze koszty inwestycyjne� Wymagany system konwencjonalny dla

pokryciaobciąŜenia szczytowego

(Moc) (Energia)

Wykres planowanego systemuBiomasa Szczyt

Obciążenie(Moc)

Zapotrzebowanie(Energia)

OCO

Page 62: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaUwarunkowania projektu spalania biomasy

� Dostępność, jakość i cena biomasy w stosunku do paliw kopalnych� Przyszłe nie-energetyczne wykorzystanie biomasy (np.

pulpa)� Kontrakty długoterminowe

� MoŜliwa powierzchnia pod dostawy, składowanie i duŜe kotły

page 62

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

i duŜe kotły� Wymagana niezawodna i wyspecjalizowana

obsługa� Zaopatrzenie w paliwo oraz obsługa odpopielania

� Przepisy środowiskowe dotyczące jakości powietrza i zagospodarowania popiołu

� Ubezpieczenie i zagadnienia bezpieczeństwa

Page 63: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Przykłady: Austria, Niemcy i Słowenia

Scentralizowane systemy energetyczne

Grupy budynków zawierające szkoły, szpitale i skupiska mieszkalne

Automatyczny załadunek wsadu

page 63

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Zdjęcie: Ken Sheinkopf/ Solstice CRESTZdjęcie: Centrales Agrar-Rohstoff-Marketing-und Entwicklungs-Netzwerk

Kocioł na drewnoZmiana zasilania ciepłowni z paliw kopalnych na biomasę , Słowenia

Page 64: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Przykład: KanadaBudynki u Ŝyteczno ści publicznej i handlowo usługowe

Indywidualne budynki mogą być zaopatrywane w ciepło z własnych kotłowni opalanych biomasą� UŜyteczność publiczna: szkoły, szpitale, budynki miejskie

� Budynki handlowo usługowe: magazyny, garaŜe, itp.

page 64

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Zdjęcie: ECOMatters Inc.

Niewielki, komercyjny system ogrzewania, KanadaZdjęcie: Grove Wood Heat

Page 65: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaPrzykłady: Brazylia i USA

Ciepło technologiczne

Zwykle wykorzystywane tam gdzie jest produkowana biomasa i wymagane jest ciepło technologiczne

� Tartaki, cukrownie i wytwórnie wódki, produkcja mebli oraz suszarnie w procesach rolniczych.

Wnętrze komory paleniskowej

Wytłoki trzciny cukrowej do procesów cieplnych w młynie, Brazylia

Trzcina cukrowa dla ciepła procesowego, Hawaje

page 65

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Zdjęcie: Ken Sheinkopf/ Solstice CRESTZdjęcie: Ralph Overend/ NREL PixZdjęcie: Warren Gretz/ NREL Pix

paleniskowejcieplnych w młynie, Brazyliaprocesowego, Hawaje

Page 66: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

RETScreen ® Moduł Spalania Biomasy

� Analiza produkcji energii w dowolnym miejscu na świecie, koszt w okresie Ŝywotności i redukcja gazów cieplarnianych� Od pojedynczych budynków do

duŜych zgrupowań z siecią cieplną� Biomasa w obciąŜeniu szczytowym,

page 66

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Biomasa w obciąŜeniu szczytowym, jako rezerwa oraz w odzysku ciepła odpadowego

� Wymiarowanie i oszacowanie kosztów rurociągów sieci ciepłowniczej

� Obecnie niedostępne analizy:� DuŜych ciepłowni (> 2,5 MW)

� W zamian dostępny model CHP

Page 67: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii ŚrodowiskaRETScreen ® Spalanie biomasy Obliczenia energetyczne

Wyznaczenie ekwiwalentu ilości stopniodni sezonu

grzewczego

Określenie zapotrzebo-wania, krzywej

obciążenia i ilości godzin pracy przy pełnym

obciążeniu

Wyznaczenie całkowitego

Obliczenie zapotrzebowania

szczytowego

page 67

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Sprawdź e-Podręcznik

Ocena projektów w zakresie Czystej Energii:RETScreen® Projektowanie i Przykłady

Rozdział: Spalanie biomasy

Wyznaczenie całkowitego zapotrzebowania na energię

Określenie konfiguracji energetycznej

Wyznaczenie ilości paliwa

Dobór rurociągów sieci cieplnej

Page 68: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Przykłady weryfikacji modelu RETScreen ® Spalanie biomasy

� Wyznaczenie krzywej obciąŜenia� Porównano ze

Szwedzkim modelem DD-IL dla 4 miast w Europie i Ameryce Północnej

Dobór rurociągów sieci

Krzywa przebiegu obciążenia Krzywa przebiegu obciążenia Krzywa przebiegu obciążenia Krzywa przebiegu obciążenia –––– Uppsala, Szwecja Uppsala, Szwecja Uppsala, Szwecja Uppsala, Szwecja

60

80

100

% o

bcią

żeni

a sz

czyt

oweg

o%

obc

iąże

nia

szcz

ytow

ego

% o

bcią

żeni

a sz

czyt

oweg

o%

obc

iąże

nia

szcz

ytow

ego

RETScreenDD-IL

page 68

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� Dobór rurociągów sieci ciepłowniczej� Porównanie z

programem ABB R22 z dobrym rezultatem

Wartość opałowa drewnaWartość opałowa drewna� Porównano z 87 próbkami kory drzewnej ze wschodniej Kanady� RETScreen® oszacowuje wartość opałową dla odpadów drzewnych z

dokładnością 5% dla danych z próbek

0

20

40

0 2 000 4 000 6 000 8 000Liczba godzinLiczba godzinLiczba godzinLiczba godzin

% o

bcią

żeni

a sz

czyt

oweg

o%

obc

iąże

nia

szcz

ytow

ego

% o

bcią

żeni

a sz

czyt

oweg

o%

obc

iąże

nia

szcz

ytow

ego

Page 69: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska Wnioski

� Koszt energii cieplnej z biomasy moŜe być znacznie niŜszy od kosztu ciepła konwencjonalnego, nawet biorąc pod uwagę wyŜsze koszty początkowe systemów biomasowych

� RETScreen® określa krzywą obciąŜenia, wymaganą

page 69

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

� RETScreen® określa krzywą obciąŜenia, wymaganą moc instalacji biomasowej i instalacji szczytowej oraz dobiera rurociągi sieci ciepłowniczej przy uŜyciu minimalnej ilości danych wejściowych

� RETScreen® znacznie obniŜa koszty opracowania wstępnego studium wykonalności

Page 70: Biomasa - własności

Wydział In Ŝynierii Środowiska

Dziękuję za uwagę

page 70

Alternatywne źródła energii – wykład 1

Dr in Ŝ. Andrzej Wiszniewski

Dziękuję za uwagę