biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... tanasak upn.pdf · biodiversity of...

14
Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom Province Kanthita Paweenasakol 1 Peerawat Chintrakulchai 1 Tanasak Changbunjong 2, 3* 1 3 rd year student, 2 Department of Pre-clinic and Applied Animal Science, 3 The Monitoring and Surveillance Center for Zoonotic Diseases in Wildlife and Exotic Animals, Faculty of Veterinary Science, Mahidol University, 999 Phuttamonthon 4 Road, Salaya, Phuttamonthon, Nakhon Pathom 73170, Thailand * Corresponding author, E-mail address: [email protected] Research Articles Abstract A study on the biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality was carried out from February to April 2015 in five sampling sites located within Mahidol University, Nakhon Pathom Province. Water quality was assessed using physiochemical parameters in combination with macroinvertebrate composition and biodiversity indices. Correlations of biodiversity indices and physiochemical parameters were also determined. A total of 2,641 benthic macroinvertebrates from 16 families in 10 orders were collected and identified. The most abundant family was Corixidae in the order Hemiptera. Most of physiochemical parameters indicated that surface water in all study sites were still suitable for aquatic animals. The correlation analysis showed that temperature, dissolved oxygen (DO) and pH correlated with diversity index (P<0.01). Thus, benthic macroinvertebrates can be used as a biological indicator for the assessment of water quality. Keywords: benthic macroinvertebrates, biodiversity, Mahidol University, water quality Journal of Applied Animal Science 2015; 8(2): 43-56.

Upload: others

Post on 24-Aug-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface waterquality at Mahidol University, Nakhon Pathom Province

Kanthita Paweenasakol1 Peerawat Chintrakulchai1 Tanasak Changbunjong2, 3*

13rd year student, 2Department of Pre-clinic and Applied Animal Science,3The Monitoring and Surveillance Center for Zoonotic Diseases in Wildlife and Exotic Animals,

Faculty of Veterinary Science, Mahidol University,

999 Phuttamonthon 4 Road, Salaya, Phuttamonthon, Nakhon Pathom 73170, Thailand*Corresponding author, E-mail address: [email protected]

Research Articles

Abstract

A study on the biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality was carried out

from February to April 2015 in five sampling sites located within Mahidol University, Nakhon Pathom Province.

Water quality was assessed using physiochemical parameters in combination with macroinvertebrate

composition and biodiversity indices. Correlations of biodiversity indices and physiochemical parameters were

also determined. A total of 2,641 benthic macroinvertebrates from 16 families in 10 orders were collected

and identified. The most abundant family was Corixidae in the order Hemiptera. Most of physiochemical

parameters indicated that surface water in all study sites were still suitable for aquatic animals. The correlation

analysis showed that temperature, dissolved oxygen (DO) and pH correlated with diversity index (P<0.01).

Thus, benthic macroinvertebrates can be used as a biological indicator for the assessment of water quality.

Keywords: benthic macroinvertebrates, biodiversity, Mahidol University, water quality

Journal of Applied Animal Science 2015; 8(2): 43-56.

Page 2: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

44 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π

·≈–§ÿ≥¿“æπÈ”º‘«¥‘π ¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡

°—≥∏‘μ“ ª«’≥ °≈1 æ’√«—  ™‘πμ√–°Ÿ≈™—¬

1 ∏π»—°¥‘Ï ™à“ß∫√√®ß

2, 3*

1π—°»÷°…“™—Èπªï∑’Ë 3,

2¿“§«‘™“ª√’§≈‘π‘°·≈– —μ«»“ μ√åª√–¬ÿ°μå,

3»Ÿπ¬å‡ΩÑ“√–«—ß·≈–μ‘¥μ“¡‚√§®“° —μ«åªÉ“  —μ«åμà“ß∂‘Ëπ ·≈– —μ«åÕæ¬æ,

§≥– —μ«·æ∑¬»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ 999 ∂ππæÿ∑∏¡≥±≈ “¬ 4 μ. »“≈“¬“ Õ. æÿ∑∏¡≥±≈ ®. π§√ª∞¡ 73170 ª√–‡∑»‰∑¬*ºŸâ√—∫º‘¥™Õ∫∫∑§«“¡ E-mail address: [email protected]

∫∑§—¥¬àÕ

°“√»÷°…“§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π ·≈–§ÿ≥¿“æπÈ”º‘«¥‘π‰¥â¥”‡π‘π°“√

√–À«à“߇¥◊Õπ°ÿ¡¿“æ—π∏å ∂÷߇¡…“¬π 2558 ‚¥¬‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß®“° 5 ®ÿ¥ ”√«® ¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡

∑”°“√ª√–‡¡‘π§ÿ≥¿“æπÈ”‚¥¬°“√μ√«®«—¥æ“√“¡‘‡μÕ√å§ÿ≥¿“æπÈ”∑“ß°“¬¿“æ·≈–‡§¡’ √à«¡°—∫«‘‡§√“–ÀåÕߧåª√–°Õ∫¢Õß —μ«å

‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π ·≈–¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ ®“°π—ÈπÀ“§«“¡ —¡æ—π∏å¢Õߥ—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ

°—∫§à“æ“√“¡‘‡μÕ√å§ÿ≥¿“æπÈ” º≈°“√»÷°…“æ∫ —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π ®”π«π∑—Èß ‘Èπ 2,641 μ—« ®”·π°‰¥â 16 «ß»å 10

Õ—π¥—∫ «ß»å∑’Ë¡’®”π«π ¡“™‘°¡“°∑’Ë ÿ¥§◊Õ Corixidae Õ¬Ÿà„πÕ—π¥—∫ Hemiptera §à“æ“√“¡‘‡μÕ√å§ÿ≥¿“æπÈ” à«π„À≠à· ¥ß„Àâ

‡ÀÁπ«à“πÈ”º‘«¥‘π„πæ◊Èπ∑’Ë»÷°…“∑—ÈßÀ¡¥¬—ߧߡ’§«“¡‡À¡“– ¡μàÕ°“√¥”√ß™’«‘μ¢Õß —μ«åπÈ” ®“°°“√«‘‡§√“–À姫“¡ —¡æ—π∏åæ∫«à“

Õÿ≥À¿Ÿ¡‘ ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” (DO) ·≈–§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß (pH) ¡’§«“¡ —¡æ—π∏å°—∫¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ (P<0.01)

¥—ßπ—Èπ —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π “¡“√∂π”¡“„™â‡ªìπμ—«∫àß™’È∑“ß™’«¿“æ ”À√—∫°“√ª√–‡¡‘π§ÿ≥¿“æπÈ”‰¥â

§” ”§—≠ :  —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π, §«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ, ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈, §ÿ≥¿“æπÈ”

Journal of Applied Animal Science 2015; 8(2): 43-56.

Page 3: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015 45

∫∑π”

 —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘πÀπâ“¥‘πÀ√◊Õ —μ«å

Àπâ“¥‘π (Benthic macroinvertebrates) À¡“¬∂÷ß —μ«å∑’Ë¡’

¢π“¥‡≈Á° ∑’ËÕ“»—¬·≈–À“°‘πμ“¡æ◊Èπº‘«Àπâ“¥‘π À√◊Õ¥”√ß™’«‘μ

Õ¬Ÿà∫√‘‡«≥æ◊Èπ∑âÕßπÈ” ·≈–√«¡∂÷ß —μ«å∑’ˇ°“–À√◊ÕÕ“»—¬Õ¬Ÿàμ“¡

‚¢¥À‘π °ÕßÀ‘π ¢Õπ‰¡â„ππÈ” ‡™àπ ·¡≈ßπÈ” (aquatic insects)

ÀÕ¬ (molluscs) °ÿâߪŸ (crustaceans) ·≈–ÀπÕπ (worms) ‡ªìπμâπ

(Rosenberg and Resh 1993)  —μ«åÀπâ“¥‘π‰¥â√—∫§«“¡π‘¬¡

„π°“√π”¡“„™â‡ªìπ¥—™π’μ—«™’È«—¥§ÿ≥¿“æπÈ”∑“ߥâ“π™’«¿“æ

(Biological indicators) ∑—Èß„πª√–‡∑»·≈–„πμà“ߪ√–‡∑»

‡π◊ËÕß®“°¡’«ß®√™’«‘μÕ¬Ÿà„π·À≈àßπÈ” ∑”„Àâ “¡“√∂μ‘¥μ“¡

μ√«®«—¥§ÿ≥¿“æπÈ”®“° —μ«åÀπâ“¥‘π‰¥âÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß  —μ«å

Àπâ“¥‘π·μà≈–™π‘¥®–¡’§«“¡∑π∑“πμàÕ°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß

¢Õß ¿“æ·«¥≈âÕ¡‰¥â·μ°μà“ß°—π ∫“ß™π‘¥μâÕßÕ“»—¬Õ¬Ÿà„π

πÈ” –Õ“¥ ¢≥–∑’Ë∫“ß™π‘¥ “¡“√∂¥”√ß™’«‘μÕ¬Ÿà‰¥â„ππÈ”∑’Ë

‡πà“‡ ’¬ ´÷Ëߧ«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥·≈–ª√‘¡“≥¢Õß —μ«å

Àπâ“¥‘π∑’ËÕ“»—¬Õ¬Ÿà„π ¿“æ·«¥≈âÕ¡∑’Ë·μ°μà“ß°—ππ’È “¡“√∂

‡ªìπμ—«¥—™π’∫àß™’È∂÷ߧ«“¡Õÿ¥¡ ¡∫Ÿ√≥å¢Õß·À≈àßπÈ”·≈–

§ÿ≥¿“æπÈ”‰¥â (Õ‘ √– 2557)

„πª√–‡∑»‰∑¬¡’°“√»÷°…“‡°’ˬ«°—∫ —μ«åÀπâ“¥‘π„π

°“√μ‘¥μ“¡μ√«® Õ∫§ÿ≥¿“æπÈ”∑“ß™’«¿“懪ìπ®”π«π¡“°

‡™àπ °“√»÷°…“°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ߪ√–™“°√‚¥¬°“√·∑π∑’Ë¢Õß

 —ߧ¡ —μ«åÀπâ“¥‘π„π∫÷ß∫Õ√–‡æÁ¥ ´÷Ëßæ∫«à“°“√‡æ‘Ë¡¢÷ÈπÀ√◊Õ

≈¥≈ߢÕß√–¥—∫πÈ”¿“¬„π∫÷ß∫Õ√–‡æÁ¥ ¡’º≈∑”„Àâª√‘¡“≥

™π‘¥ °“√·æ√à°√–®“¬ ·≈–§«“¡™ÿ°™ÿ¡¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π¡’°“√

‡ª≈’ˬπ·ª≈ß ‚¥¬ ¿“æ·«¥≈âÕ¡∑“ß𑇫»«‘∑¬“°Á¡’º≈μàÕ°“√

‡ª≈’ˬπ·ª≈ߥ—ß°≈à“«¥â«¬ ( ÿ«≈’ 2539) °“√»÷°…“§«“¡™ÿ°™ÿ¡

·≈–§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π§≈Õßæ√–Õߧ凮â“

‰™¬“πÿ™‘μ æ∫ —μ«åÀπâ“¥‘π∑’Ë∫àß∫Õ°«à“§ÿ≥¿“æπÈ”¡’§«“¡

‡À¡“– ¡μàÕ°“√¥”√ß™’«‘μ¢Õß —μ«åπÈ”μË” ®÷ß∑”„À⇰‘¥°“√

‡ΩÑ“√–«—ߧÿ≥¿“æπÈ”¿“¬„π§≈Õßæ√–Õߧ凮Ⓣ™¬“πÿ™‘μ„π‡«≈“

μàÕ¡“ (Õ√√∂æ≈·≈–«√¡‘μ√ 2551) πÕ°®“°π’È°“√»÷°…“°“√

‡ª≈’ˬπ·ª≈ßÕߧåª√–°Õ∫¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π√–∫∫𑇫»

π“¢â“«πÈ”≈÷° æ∫«à“ —μ«åÀπâ“¥‘π®–¡’§«“¡À≈“°™π‘¥·≈–

ª√‘¡“≥§«“¡Àπ“·πàπ Ÿß„π™à«ßμâπƒ¥Ÿ∑”π“ À≈—ß®“°π—Èπ

ª√‘¡“≥§«“¡Àπ“·πàπ®–≈¥≈߇√◊ËÕ¬Ê ®π¡’√–¥—∫μË” ÿ¥„π™à«ß

ª≈“¬ƒ¥Ÿ∑”π“ ÷́Ëß —¡æ—π∏å°—∫§ÿ≥¿“æπÈ”„π à«π¢Õߧ«“¡

°√–¥â“ß ‰π‰μ√∑å ·≈–·Õ¡‚¡‡π’¬∑’Ë¡’§à“‡æ‘Ë¡¢÷Èπ (π‘ √“¿√≥å

·≈–§≥– 2556)  ”À√—∫°“√»÷°…“§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß

·¡≈ßπÈ”°—∫§ÿ≥¿“æπÈ”¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬π—Èπ ¡’°“√

√“¬ß“π„πÀ≈“¬¡À“«‘∑¬“≈—¬ °“√ª√–‡¡‘π§ÿ≥¿“æπÈ”„πæ◊Èπ∑’Ë

™ÿà¡πÈ”¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…μ√»“ μ√å «‘∑¬“‡¢μ°”·æß· π

‚¥¬„™â°≈ÿà¡·¡≈ßπÈ” ‰¥â√“¬ß“π∂÷ߧ«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß·¡≈ß

πÈ” √«¡∑—ÈßÕ∏‘∫“¬§«“¡ —¡æ—π∏å¢ÕߢâÕ¡Ÿ≈§«“¡À≈“°À≈“¬

¢Õß·¡≈ßπÈ”°—∫¢âÕ¡Ÿ≈§ÿ≥¿“æπÈ”¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬ ‚¥¬æ∫

«à“§ÿ≥¿“æπÈ”®—¥Õ¬Ÿà„π‡°≥±å¡“μ√∞“π·À≈àßπÈ”º‘«¥‘πª√–‡¿∑

∑’Ë 3 ∂÷ß 4 ·≈–æ∫§«“¡ —¡æ—π∏å¢Õß·¡≈ßπÈ”„π«ß»å Culicidae,

Stratiomyidae, Hydrophillidae ·≈– Coenagrionidae °—∫§à“

§ÿ≥¿“æπÈ”‰¥â·°à Õÿ≥À¿Ÿ¡‘ ª√‘¡“≥¢Õß·¢Áß·¢«π≈Õ¬∑—ÈßÀ¡¥

·≈–ª√‘¡“≥øÕ øÕ√— ∑’Ë≈–≈“¬„π·À≈àßπÈ”  ”À√—∫πÈ”∑‘Èß®“°

Õ“§“√‡√’¬π·≈–ÀÕæ—° ´÷Ëß𔉪 Ÿà°“√«“ß·ºπ°“√∫√‘À“√·≈–

°“√®—¥°“√·À≈àßπÈ”¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬‚¥¬°“√∫”∫—¥

πÈ”°àÕπ°“√ª≈àÕ¬≈ß Ÿà·À≈àßπÈ” √«¡∂÷ß à߇ √‘¡°“√Õπÿ√—°…å

·À≈àßπÈ”‚¥¬°“√ª≈Ÿ°μâπ‰¡â·≈–¥Ÿ·≈√—°…“μâπ‰¡â ·≈–

‡ √‘¡ √â “ß®‘μ ”π÷°„π°“√Õπÿ√—°…å∑√—欓°√·À≈àßπÈ”

(æπ¡«√√≥ ·≈–§≥– 2555)

¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡ ¡’°“√°àÕ √â“ß

√–∫∫∫”∫—¥πÈ”‡ ’¬ à«π°≈“ß¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬ ¢÷Èπμ—Èß·μà

æ.». 2524 ‚¥¬¡’≈—°…≥–‡ªìπ√–∫∫∫”∫—¥πÈ”‡ ’¬·∫∫∫àÕ

∏√√¡™“μ‘ (Oxidation pond) ÷́Ë߇§¬ª√– ∫°—∫ªí≠À“

ª√– ‘∑∏‘¿“æ°“√„™âß“π √«¡∂÷ß°“√‡æ‘Ë¡¢÷Èπ¢ÕßÕ“§“√·≈–

®”π«πª√–™“°√Õ¬à“ß√«¥‡√Á« ª√–°Õ∫°—∫√–∫∫‡¥‘¡´÷Ëß¡’Õ“¬ÿ

°“√„™âß“π¡“°°«à“ 30 ªï ¡’°“√™”√ÿ¥‡ ’¬À“¬¢Õß√–∫∫

°“√¢“¥°“√∫”√ÿß√—°…“∑’Ë∂Ÿ°μâÕß Õ’°∑—Èßæ∫«à“¡’°“√∑‘ÈßπÈ”‡ ’¬

®“°∫“ß à«πß“π≈ß Ÿà§Ÿ§≈Õß “∏“√≥– ·≈–√“ß√–∫“¬πÈ”Ωπ

¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬ ∑”„Àâ·À≈àßπÈ”º‘«¥‘π‡°‘¥°“√‡πà“‡ ’¬

ªí®®ÿ∫—π°Õß°“¬¿“æ·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ¡. ¡À‘¥≈ ®÷߉¥â¡’°“√

æ—≤π“√–∫∫∫”∫—¥πÈ”‡ ’¬√«¡ (Central treatment) ¢Õß

¡À“«‘∑¬“≈—¬ ∑’ËÕÕ°·∫∫‡æ◊ËÕ√Õß√—∫πÈ”‡ ’¬®“°Õ“§“√μà“ßÊ

√«¡∂÷ßÕ“§“√∑’Ë°”≈—ß®–‡°‘¥¢÷Èπ„πÕπ“§μ ‚¥¬¡’‡ªÑ“À¡“¬

Page 4: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

46 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

°“√„π∫”∫—¥πÈ”‡ ’¬„À≥âμ“¡¡“μ√∞“ππÈ”∑‘Èß°àÕπª≈àÕ¬

ÕÕ° Ÿà·À≈àßπÈ” “∏“√≥– ÷́Ëß¡’§«“¡ “¡“√∂„π°“√∫”∫—¥

πÈ”‡ ’¬‰¥â∂÷ß«—π≈– 6,000 ≈∫.¡.

° “√»÷ °…“§√—È ßπ’È ¡’ ®ÿ ¥ª√– ß§å ‡æ◊Ë Õ »÷ °…“§«“¡

À≈“°À≈“¬∑“ß™’ «¿“æ¢Õß —μ«å ‰¡à¡’ °√–¥Ÿ° —πÀ≈— ß

Àπâ“¥‘π·≈–§ÿ≥¿“æπÈ”º‘«¥‘π¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈

®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡ ‚¥¬∑”°“√ª√–‡¡‘π§ÿ≥¿“æπÈ”∑“ß°“¬¿“æ

·≈–‡§¡’ √à«¡°—∫°“√»÷°…“§«“¡À≈“°À≈“¬ °“√°√–®“¬ ·≈–

§«“¡¡“°™π‘¥¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π·À≈àßπÈ”  ”À√—∫π”¡“„™â

‡ªìπ¢âÕ¡Ÿ≈æ◊Èπ∞“π ”À√—∫ºŸâ∑’Ë π„® Àπ૬ߓπÀ√◊ÕÕߧå°√

μà“ßÊ „π°“√‡ΩÑ“√–«—ß·≈–ª√—∫ª√ÿߧÿ≥¿“æ¢Õß·À≈àßπÈ”„À⥒

¬‘Ëߢ÷Èπ

Õÿª°√≥å·≈–«‘∏’°“√

«— ¥ÿÕÿª°√≥å

-  «‘ß®—∫·¡≈ß (Aerial net)

- ∂“¥æ≈“ μ‘° ’¢“«¢π“¥ 30x20 ‡´π쑇¡μ√

- ∂ÿß¡◊Õ

- ª“°§’∫ (Forceps)

- À≈Õ¥À¬¥ (Dropper)

- °≈âÕß®ÿ≈∑√√»πå·∫∫ ‡μÕ√‘‚Õ (Stereo microscope)

- À≈Õ¥‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß

- ·Õ≈°ÕŒÕ≈姫“¡‡¢â¡¢âπ 70 ‡ªÕ√å‡ Á́πμå

-  ¡ÿ¥®¥·≈–ª“°°“

- ‡§√◊ËÕß¡◊Õμ√«®«—¥§ÿ≥¿“æπÈ” ‰¥â·°à ‡§√◊ËÕßμ√«®«—¥

Õÿ≥À¿Ÿ¡‘ (Thermometer) ‡§√◊ËÕßμ√«®«—¥§à“ÕÕ° ‘́‡®π∑’Ë≈–≈“¬

„ππÈ” (DO) ¢Õß Oxygen Meters WinLab Data Line √ÿàπ

WINLAB ‡§√◊ËÕßμ√«®«—¥§à“§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß (pH) ¢Õß

Win Lab Data Line pH/mV Temperature Measuring √ÿàπ

WINLAB ·≈–™ÿ¥∑¥ Õ∫μ√«®«—¥§à“·Õ¡‚¡‡π’¬ (NH3) ¢Õß

Ammonium Test Aqua care 2000.4 ¬’ËÀâÕ PARA TEST

«‘∏’°“√

1) æ◊Èπ∑’ˇ°Á∫μ—«Õ¬à“ß

·À≈àßπÈ”¿“¬„π ¡. ¡À‘¥≈ «‘∑¬“‡¢μ»“≈“¬“

®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡ ®”π«π 5 ®ÿ¥ ”√«® (√Ÿª∑’Ë 1) ‰¥â·°à

®ÿ¥ ”√«®∑’Ë 1 ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“

·≈– «π‡®â“øÑ“ ¡’≈—°…≥–‚¥¬∑—Ë«‰ª ¥—ßπ’È ¡’æ◊Èπ∑’˪√–¡“≥

81x45 ‡¡μ√ æ◊Èπ∑âÕßπÈ”¡’‡»…„∫‰¡â·≈–°‘Ë߉¡â∑—∫∂¡°—π‡ªìπ

®”π«π¡“° ¥‘π√à«π ’¥” π‘∑ πÈ”¡’ ’„ æ∫æ◊™πÈ”®”π«π¡“°

‡™àπ ∫—« ‡ªìπμâπ∫“ß∫√‘‡«≥æ◊Èπ∑âÕßπÈ”‡ªìπ¥‘π√à«π§àÕπ¢â“ß

≈–‡Õ’¬¥ ’πÈ”μ“≈‡¢â¡ πÈ”¡’ ’§àÕπ¢â“ß„ 

®ÿ¥ ”√«®∑’Ë 2 ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√

¡’≈—°…≥–‚¥¬∑—Ë«‰ª ¥—ßπ’È ¡’æ◊Èπ∑’˪√–¡“≥ 654x18 ‡¡μ√

æ◊Èπ∑âÕßπÈ”¡’≈—°…≥–‡ªìπÀ‘π¢π“¥‡≈Á°·≈–°≈“ߥ‘π√à«π

 ’πÈ”μ“≈‡¢â¡ πÈ”¡’ ’πÈ”μ“≈¢ÿàπ

®ÿ¥ ”√«®∑’Ë 3 ·À≈àßπ—π∑π“°“√∑“ßπÈ” ¡’

≈—°…≥–‚¥¬∑—Ë«‰ª ¥—ßπ’È ¡’æ◊Èπ∑’˪√–¡“≥ 327x90 ‡¡μ√

æ◊Èπ∑âÕßπÈ”¡’≈—°…≥–‡ªìπÀ‘π¢π“¥‡≈Á°·≈–°≈“ß ∫“ß∫√‘‡«≥

¥‘π¡’≈—°…≥–‡À𒬫§àÕπ¢â“ß≈–‡Õ’¬¥ ’πÈ”μ“≈ πÈ”¡’ ’πÈ”μ“≈¢ÿàπ

®ÿ¥ ”√«®∑’Ë 4 §≈Õß∫ÿ㬠¡’≈—°…≥–‚¥¬∑—Ë«‰ª ¥—ßπ’È

¡’æ◊Èπ∑’˪√–¡“≥ 509x18 ‡¡μ√ ª≈“¬ªî¥∑—Èß ÕßΩíò߉¡à¡’°“√

‰À≈‡«’¬π¢ÕßπÈ” æ◊Èπ∑âÕßπÈ”¡’≈—°…≥–‡ªìπ¥‘π√à«π ’πÈ”μ“≈‡¢â¡

πÈ”¡’ ’πÈ”μ“≈¢ÿàπ ¡’°“√μ‘¥μ—Èß°—ßÀ—π ”À√—∫∫”∫—¥πÈ”

®ÿ¥ ”√«®∑’Ë 5 ·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’

≈—°…≥–‚¥¬∑—Ë«‰ª ¥—ßπ’È ¡’æ◊Èπ∑’˪√–¡“≥ 145x18 ‡¡μ√

æ◊Èπ∑âÕßπÈ”¡’≈—°…≥–‡ªìπ¥‘π√à«π ’πÈ”μ“≈‡¢â¡ πÈ”¡’ ’πÈ”μ“≈¢ÿàπ

·≈–¡’°“√μ‘¥μ—Èß°—ßÀ—π ”À√—∫∫”∫—¥πÈ”

(À¡“¬‡Àμÿ „π°“√»÷°…“§√—Èßπ’ȉ¡à¡’°“√‡°Á∫

μ—«Õ¬à“ß®“°·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥∑‘»„μâ¢Õß¡À“«‘∑¬“≈—¬ ‡π◊ËÕß®“°

‡ªìπ∫√‘ ‡«≥∑’˧àÕπ¢â“߬“°μàÕ°“√‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß·≈– ¿“æ

·«¥≈âÕ¡‚¥¬√Õ∫¢Õß·À≈àßπÈ”¡’§«“¡ Ÿß™—π)

2) °“√‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß

∑”°“√‡°Á∫μ—«Õ¬à“߇¥◊Õπ≈– 2 §√—Èß „π™à«ß‡«≈“

9.00-12.00 π. μ—Èß·μà‡¥◊Õπ°ÿ¡¿“æ—π∏å∂÷߇¡…“¬π 2558 ‚¥¬

„π·μà≈–®ÿ¥ ”√«®∑”°“√ ÿࡇ°Á∫μ—«Õ¬à“ß 4 ®ÿ¥¬àÕ¬ ·μà≈–®ÿ¥

¬àÕ¬Àà“ß°—πÕ¬à“ßπâÕ¬ 10 ‡¡μ√ (EcoSpark 2013) „™â «‘ß®—∫

 —μ«åÀπâ“¥‘π‚¥¬≈“° «‘ß„À≥âæ◊Èπ∑’Ë 0.5x1 ‡¡μ√ ‡∑ ‘Ëß∑’Ëμ—°

¡“‰¥â≈ß„π∂“¥æ≈“ μ‘° ·¬°‡»…¥‘π À‘π „∫‰¡âÀ√◊Õ«— ¥ÿÕ◊ËπÊ

ÕÕ° ∑”°“√π—∫®”π«π·≈–®¥∫—π∑÷° ‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß —μ«åÀπâ“¥‘π

∑’Ë ”√«®‰¥â≈ß„πÀ≈Õ¥‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß∑’Ë∫√√®ÿ¥â«¬·Õ≈°ŒÕ≈å 70

‡ªÕ√凴Áπμå‡æ◊ËÕ𔉪®”·π°™π‘¥¬—ßÀâÕߪؑ∫—μ‘°“√

Page 5: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015 47

3) °“√®”·π°™π‘¥ —μ«åÀπâ“¥‘π

π” —μ«åÀπâ“¥‘π∑’ˉ¥â¡“®”·π°™π‘¥ „πÀâÕߪؑ∫—μ‘

°“√ àÕߥŸ¥â«¬°≈âÕß®ÿ≈∑√√»πå·∫∫ ‡μÕ√‘‚Õ ‚¥¬„™â§Ÿà¡◊Õ°“√

®”·π°™π‘¥ —μ«åÀπâ“¥‘π¢Õß Simms and Blaylock (2002),

Mekong River Commission (2006) ·≈– Stroud Water

Research Center (2014)

4) °“√«‘‡§√“–Àå§ÿ≥¿“æπÈ”

«‘‡§√“–Àå§ÿ≥ ¡∫—μ‘∑“ß°“¬¿“æ·≈–§ÿ≥ ¡∫—μ‘

∑“߇§¡’¢Õß·À≈àßπÈ”‚¥¬„™âæ“√“¡‘‡μÕ√åμàÕ‰ªπ’È §ÿ≥ ¡∫—μ‘∑“ß

°“¬¿“扥ⷰà Õÿ≥À¿Ÿ¡‘ (Àπ૬‡ªìπÕß»“‡´≈‡ ’́¬ ) §ÿ≥ ¡∫—μ‘

∑“߇§¡’ ‰¥â·°à §à“ÕÕ° ‘́‡®π≈–≈“¬„ππÈ” (Àπ૬‡ªìπ¡‘≈≈‘°√—¡

μàÕ≈‘μ√) §à“§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß ·≈–§à“·Õ¡‚¡‡π’¬ (Àπ૬

‡ªìπ¡‘≈≈‘°√—¡μàÕ≈‘μ√) ‚¥¬«‘∏’°“√μ√«®«‘‡§√“–À凪ìπ‰ªμ“¡§Ÿà¡◊Õ

°“√μ‘¥μ“¡μ√«® Õ∫§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ (°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…

2547)

5) °“√«‘‡§√“–Àå¢âÕ¡Ÿ≈

π”¢âÕ¡Ÿ≈¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π∑’ˉ¥â¡“§”π«≥§à“¥—™π’

™’È«—¥§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ ‰¥â·°à §à“¥—™π’§«“¡À≈“°

À≈“¬¢Õß™π‘¥ §à“¥—™π’°“√°√–®“¬ ·≈–§à“¥—™π’§«“¡¡“°

™π‘¥‚¥¬„™â«‘∏’°“√¢Õß Shannon-Wiener's Diversity Index,

Shannon-Wienerûs Evenness Index ·≈– Margalef's Diversity

Index μ“¡≈”¥—∫ ®“°π—Èππ”§à“¥—™π’μà“ßÊ∑’˧”π«≥‰¥â„π

·μà≈–·À≈àßπÈ”¡“‡ª√’¬∫‡∑’¬∫°—π‡æ◊ËÕª√–‡¡‘𧫓¡À≈“°À≈“¬

·≈–«‘‡§√“–Àå∑“ß ∂‘쑇æ◊ËÕÀ“§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ß§à“¥—™π’

™’È«—¥§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ°—∫æ“√“¡‘‡μÕ√å¢ÕßπÈ”¥â«¬

«‘∏’°“√¢Õß Spearman's Correlation ·≈–„™â«‘∏’°“√¢Õß

Kruskal Wallis ‡æ◊ËÕ«‘‡§√“–À姫“¡·μ°μà“ߢÕߧà“æ“√“¡‘‡μÕ√å

¢Õß·μà≈–·À≈àßπÈ”¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ π§√ª∞¡ ‚¥¬

„™â‚ª√·°√¡ SPSS (Statistical Package for the Social

Science for Windows) ‡«Õ√å™—Ëπ 19

5.1 «‘∏’«‘‡§√“–Àå§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥

(Diversity Index) μ“¡«‘∏’¢Õß Shannon-Wienerûs Diversity Index

H = -Sum (Pi)(ln Pi)

‡¡◊ËÕ H = §à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥

Pi =  —¥ à«π¢Õß®”π«π —μ«åÀπâ“¥‘π·μà≈–

™π‘¥μàÕ —μ«åÀπâ“¥‘π∑—ÈßÀ¡¥∑’ˇ°Á∫μ—«Õ¬à“߉¥â

‚¥¬∑’Ë H ¡’§à“μË” ÿ¥‰¥â∑’Ë 0 (´÷ËßÀ¡“¬§«“¡

«à“®”π«π™π‘¥¢Õß ‘Ëß¡’™’«‘μ¡’‡æ’¬ß™π‘¥‡¥’¬«) ·≈–¡’§à“‡æ‘Ë¡ Ÿß

¢÷Èπ‡¡◊ËÕ¡’®”π«π™π‘¥¢Õß ‘Ëß¡’™’«‘μ‡æ‘Ë¡ Ÿß¢÷Èπ

5.2 «‘∏’«‘‡§√“–Àå§à“¥—™π’°“√°√–®“¬ (Evenness)

μ“¡«‘∏’¢Õß Shannon-Wiener's Eveness Index

E = H / ln(S)

‡¡◊ËÕ E = §à“¥—™π’°“√°√–®“¬

H = §à “ ¥— ™ π’ § « “ ¡ À ≈ “ ° À ≈ “ ¬ ¢ Õ ß

Shannon-Wiener's Diversity Index

S = ®”π«π™π‘¥¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π®ÿ¥‡°Á∫

μ—«Õ¬à“ßπ—Èπ

‚¥¬∑’Ë E ¡’§à“Õ¬Ÿà√–À«à“ß 0 ∂÷ß 1 (§à“¡“°

∑’Ë ÿ¥§◊Õ 1 À¡“¬§«“¡«à“ ‘Ëß¡’™’«‘μ·μà≈–™π‘¥¡’®”π«πμ—«

‡∑à“°—π À√◊Õ ‡√’¬°«à“¡’°“√°√–®“¬μ—«Õ¬à“ß ¡Ë”‡ ¡Õ)

5.3 «‘∏’«‘‡§√“–Àå§à“¥—™π’§«“¡¡“°™π‘¥ (Species

richness) μ“¡«‘∏’¢Õß Margalef's Diversity Index

D = (S-1) / ln(N)

‡¡◊ËÕ D = §à“¥—™π’§«“¡¡“°™π‘¥

S = ®”π«π™π‘¥¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π®ÿ¥‡°Á∫

μ—«Õ¬à“ßπ—Èπ

N = ®”π«π —μ«åÀπâ“¥‘π∑—ÈßÀ¡¥∑’Ë®—∫‰¥â„π

®ÿ¥‡°Á∫μ—«Õ¬à“ßπ—Èπ

‚¥¬∑’Ë D À¡“¬∂÷ß®”π«π™π‘¥¢Õß ‘Ëß¡’™’«‘μ

μàÕÀπ૬‡π◊ÈÕ∑’Ë

º≈°“√«‘®—¬·≈–Õ¿‘ª√“¬

§ÿ≥¿“æπÈ”∑“ß°“¬¿“æ·≈–∑“߇§¡’

º≈°“√»÷°…“§ÿ≥¿“æπÈ”∑“ß°“¬¿“æ·≈–∑“߇§¡’

(μ“√“ß∑’Ë 1) æ∫«à“Õÿ≥À¿Ÿ¡‘¢ÕßπÈ”„π·À≈àßπÈ”¿“¬„π ¡. ¡À‘¥≈

Õ¬Ÿà„π™à«ß 31.64-34.06 Õß»“‡´≈‡´’¬  ´÷ËßÕÿ≥À¿Ÿ¡‘¢Õß

πÈ”∑’ˇÀ¡“– ¡μàÕ°“√¥”√ß™’«‘μ¢Õß —μ«åπȔլŸà„π™à«ß 23-32

Õß»“‡´≈‡ ’́¬  (°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… 2558 °)  ”À√—∫

Õÿ≥À¿Ÿ¡‘¢ÕßπÈ”∑’Ë Ÿß‡°‘π§à“¡“μ√∞“π„π°“√»÷°…“π’ÈÕ“®

‡π◊ËÕß¡“®“°°“√∑’ËÕÿ≥À¿Ÿ¡‘¢ÕßÕ“°“» Ÿß ‚¥¬‡©æ“–™à«ß∑’Ë

»÷°…“‡ªìπ™à«ßƒ¥Ÿ√âÕπ πÕ°®“°π’È„π·À≈àßπÈ”∫“ß·Àà߉¡à¡’

√ࡇߓª°§≈ÿ¡

Page 6: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

48 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

μ“√“ß∑’Ë 1 §ÿ≥¿“æπÈ”∑“ß°“¬¿“æ·≈–∑“߇§¡’¢Õß·À≈àßπÈ”μà“ßÊ ¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡ (®”·π°μ“¡æ“√“¡‘‡μÕ√å,

Mean ± SD)

Water temperature (oC) 31.64 ±0.73 32.42 ±0.99 32.88 ± 1.40 32.96 ±1.32 34.06 ±1.12 0.043

Dissolved oxygen (mg/l) 2.62 ±0.08 3.15 ±0.15 3.45 ± 0.14 5.61 ±0.26 9.37 ±0.31 0

pH 7.19 ±0.11 7.26 ±0.05 7.63 ± 0.08 7.25 ±0.11 7.81 ±0.09 0.001

NH3 (mg/l) 1.20 ±0.45 1.20 ±0.45 1.40 ± 0.55 4.20 ±1.10 1.80 ±0.45 0.003

§à“ P-value < 0.05 · ¥ß«à“¡’§«“¡·μ°μà“ß°—πÕ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘μ‘

æ“√“¡‘‡μÕ√å®ÿ¥ ”√«®

P-value

1 2 3 4 5

√Ÿª∑’Ë 1 · ¥ß·À≈àßπÈ”∑’Ë„™â‡ªìπæ◊Èπ∑’ˇ°Á∫μ—«Õ¬à“ß¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡

Page 7: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015 49

§à“ÕÕ° ‘́‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” „π·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π

 ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√

·À≈àßπ—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¢â“ߪ√–μŸ¡’

§à“‡©≈’ˬ‡∑à“°—∫ 2.62, 3.15, 3.45 5.61 ·≈– 9.37 ¡‘≈≈‘°√—¡/

≈‘μ√ μ“¡≈”¥—∫ ´÷Ëߧà“ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ”∑’ˇÀ¡“– ¡μàÕ

°“√¥”√ß™’«‘μ¢Õß —μ«åπÈ”μâÕ߉¡àπâÕ¬°«à“ 3 ¡‘≈≈‘°√—¡/≈‘μ√

(°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… 2558 °)  ”À√—∫·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ

6 ¡’§à“ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” Ÿß ÿ¥ Õ“®‡π◊ËÕß®“°¡’°“√μ‘¥μ—Èß

°—ßÀ—π‡æ◊ËÕ∫”∫—¥πÈ” (¡Ÿ≈π‘∏‘™—¬æ—≤π“ 2558)

§à“§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ߢÕß·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®

æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àß

π—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’

§à“‡©≈’ˬ‡∑à“°—∫ 7.19, 7.26, 7.63, 7.25 ·≈– 7.81 μ“¡≈”¥—∫

®—¥Õ¬Ÿà„π™à«ß§à“§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß∑’ˇÀ¡“– ¡μàÕ°“√¥”√ß™’«‘μ

¢Õß —μ«åπÈ”§◊Õ 6-9 (°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… 2558 °)

§à“·Õ¡‚¡‡π’¬¢Õß·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–

∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àß

π—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’

§à“‡©≈’ˬ‡∑à“°—∫ 1.20, 1.20, 1.40, 4.20 ·≈– 1.80 μ“¡≈”¥—∫

´÷Ëß¡’§à“ Ÿß‡°‘π‡°≥±å¡“μ√∞“π§ÿ≥¿“æ·À≈àßπÈ”º‘«¥‘π ”À√—∫

Õπÿ√—°…å —μ«åπÈ”∑’˧«√¡’§à“ Ÿß ÿ¥‰¡à‡°‘π 0.5 ¡‘≈≈‘°√—¡/≈‘μ√

(°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… 2558 ¢) ∑—Èßπ’ÈÕ“®‡π◊ËÕß®“°¡’°“√ª≈àÕ¬

πÈ”‡ ’¬®“° à«πß“πμà“ßÊ ≈ß Ÿà·À≈àßπÈ” √«¡∑—ÈßÕ“®‡°‘¥®“°

°“√¢—∫∂à“¬¢Õ߇ ’¬¢Õß —μ«åπÈ” (Levit 2010)

®“°°“√‡ª√’¬∫‡∑’¬∫§à“æ“√“¡‘‡μÕ√å¢ÕßπÈ”·≈–·À≈àß

πÈ”æ∫«à“  ∂“π∑’Ë¢Õß·À≈àßπÈ”¡’º≈∑”„Àâ§à“¢Õß Õÿ≥À¿Ÿ¡‘

§à“ÕÕ° ‘́‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” §à“§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß ·≈–§à“

·Õ¡‚¡‡π’¬ ¡’§«“¡·μ°μà“ß°—πÕ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘μ‘

∑’Ë P<0.05

§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π·À≈àßπÈ”

§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ °“√°√–®“¬ ·≈–§«“¡¡“°

™π‘¥¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π·À≈àßπÈ”μà“ßÊ ¿“¬„π ¡. ¡À‘¥≈ æ∫

 —μ«åÀπâ“¥‘π 10 Õ—π¥—∫ ª√–°Õ∫¥â«¬ 16 «ß»å ®”π«π√«¡

∑—Èß ‘Èπ 2,641 μ—« Õ—π¥—∫ Hemiptera æ∫®”π«π«ß»å¡“°∑’Ë ÿ¥

§◊Õ 3 «ß»å ·≈–«ß»å∑’Ë¡’®”π«π —μ«åÀπâ“¥‘π¡“°∑’Ë ÿ¥ ‰¥â·°à

«ß»å Corixidae (μ“√“ß∑’Ë 2 ·≈–√Ÿª∑’Ë 2)

 —μ«åÀπâ“¥‘π„πÕ—π¥—∫ Hemiptera æ∫°√–®“¬Õ¬Ÿà∑ÿ°

·À≈àßπÈ” 3 «ß»å‰¥â·°à «ß»å Corixidae, Notonectidae ·≈–

Pleidae ·¡≈ßπÈ”‡À≈à“π’È “¡“√∂√—∫ÕÕ° ‘́‡®π®“°Õ“°“»‰¥â

‚¥¬μ√ß®÷ß “¡“√∂Õ“»—¬Õ¬Ÿà‰¥â„πÀ≈“¬ ¿“æ·«¥≈âÕ¡∑’Ë

·μ°μà“ß°—π (πƒ¡≈ 2552) Õ—π¥—∫ Odonata  “¡“√∂æ∫‰¥â∑’Ë

·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√§≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ß

ª√–μŸ 6 ∑—Èßπ’ȇæ√“–·¡≈ßπÈ”„πÕ—π¥—∫ Odonata ¡—°Õ“»—¬Õ¬Ÿà

μ“¡¥ßæ◊™„μâπÈ” ( √≥√—™Æå 2542) ÷́Ëß∑—Èß 3 ·À≈àßπÈ”∑’ˇ°Á∫

μ—«Õ¬à“ß ¡’æ◊™πÈ”¢÷Èπª°§≈ÿ¡μ“¡√‘¡πÈ” ·≈–·¡≈ßπȔ՗π¥—∫

Odonata  “¡“√∂Õ“»—¬Õ¬Ÿà„π∫√‘‡«≥∑’Ë¡’§à“ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬

„ππÈ”‰¡à Ÿß¡“°‰¥â (πƒ¡≈ 2552) ÷́Ëß®“°°“√ ”√«®§√—Èßπ’È

æ∫«à“§à“ÕÕ° ‘́‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππȔլŸà„π™à«ß 3.15 ∂÷ß 9.37

¡‘≈≈‘°√—¡/≈‘μ√  ”À√—∫ —μ«åÀπâ“¥‘π„πÕ—π¥—∫ Ephemeoptera

æ∫‡©æ“–∫√‘‡«≥§≈Õß∫ÿ㬷≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ∑—Èßπ’È

Õ“®‡π◊ËÕß®“°·À≈àßπÈ”∑—Èß Õß¡’§à“ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” Ÿß

(5.61 ·≈– 9.37 ¡‘≈≈‘°√—¡/≈‘μ√ μ“¡≈”¥—∫) ´÷Ëß∂◊Õ«à“Õ¬Ÿà„π

‡°≥±å∑’Ë —μ«åÀπâ“¥‘π “¡“√∂Õ“»—¬Õ¬Ÿà‰¥â ( √≥√—™Æå 2542)

 à«π„πÕ—π¥—∫ Diptera æ∫‡©æ“–∫√‘‡«≥§≈Õß∫ÿ㬠·À≈àßπÈ”

¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ·≈–·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“

·≈– «π‡®â“øÑ“ ´÷ËßÕ“®¡’ªí®®—¬®“° ¿“ææ◊Èπ∑âÕßπÈ”∑’ˇªìπ

¥‘π‚§≈πμà“ß®“°·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√·≈–·À≈àß

π—π∑π“°“√∑“ßπÈ”∑’ˇªìπÀ‘π°√«¥ μ—«ÕàÕπ¢Õß·¡≈ßπÈ”„π

Õ—π¥—∫ Ephemeoptera ¡—°æ∫„ππÈ” –Õ“¥∑’Ë¡’ª√‘¡“≥

ÕÕ°´‘‡®π≈–≈“¬πÈ” Ÿß  “¡“√∂„™â‡ªìπμ—«∫àß∫Õ°∂÷ߧÿ≥¿“æ

πȔլŸà„π‡°≥±å¥’¡“° (°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… 2548) ·≈–„πÕ—π¥—∫

Diptera «ß»å Chironomidae ¡—°Õ“»—¬Õ¬Ÿàμ“¡‚§≈πμ¡°‘π

‡»…´“°æ◊™‡ªìπÕ“À“√ ( √≥√—™Æå 2542)  —μ«åÀπâ“¥‘πÕ—π¥—∫

Gastropoda «ß»å Lymnaeidae ·≈–Õ—π¥—∫ Decapoda «ß»å

Palaemonidae  “¡“√∂æ∫‰¥â∑—Èß 5 ·À≈àßπÈ”∑—Èßπ’ȇæ√“– —μ«å

Àπâ“¥‘π«ß»å Palaemonidae ¡—°æ∫‰¥â„π∫√‘‡«≥∑’ËπÈ”π‘Ëß

 ¿“ææ◊Èπ¥‘π‰¡à·¢Áß¡“° „°≈â√‘¡Ωíòß À√◊Õ„μâÀ‘π °‘π‡»…´“°

 —μ«å·≈– ‘Ëß¡’™’«‘μ¢π“¥‡≈Á° (°ÿ ÿ¡“ ·≈–§≥– 2548)  à«π

Õ—π¥—∫ Lymnaeidae  “¡“√∂æ∫°√–®“¬Õ¬Ÿà‰¥â∑—Ë«‰ª ¡—°Õ“»—¬

∫√‘‡«≥º‘«πÈ”·≈–‡°“–°—∫æ◊™πÈ” (√ÿ®‘√“ ·≈–§≥– 2556)

Page 8: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

50 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

μ“√“ß∑’Ë 2 Õߧåª√–°Õ∫·≈–§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π∑’Ëæ∫¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡

Taxa®”π«π

®ÿ¥∑’Ë 1 ®ÿ¥∑’Ë 2 ®ÿ¥∑’Ë 3 ®ÿ¥∑’Ë 4 ®ÿ¥∑’Ë 5 ®ÿ¥∑’Ë 6

Phylum Arthropoda

Class Hexapoda (Insects)

Order Hemiptera (Bugs)

Family Corixidae, Micronecta sp. - - 41 412 134 587

Family Notonectidae, Anisops sp. - 62 127 98 50 337

Family Pleidae, Paraplea sp. 51 - - - 57 108

Order Ephemeroptera (Mayflies)

Family Leptophlebiidae - - - 112 63 175

Order Odonata (Dragonflies & Damselflies)

Family Coenagrionidae - 9 - 2 - 11

Family Libellulidae - 26 - 6 27 59

Order Diptera (True flies)

Family Chironomidae 34 - 69 60 - 163

Family Stratiomyidae 1 - - - - 1

Class Malacostraca

Order Decapoda (Shrimps & Crabs)

Family Palaemonidae, Macrobrachium sp. 60 111 109 71 53 404

Family Parathelphusidae, Somanniathelphusa sp. - - 1 - - 1

Phylum Mollusca

Class Gastropoda (Snails)

Order Basematophora

Family Planorbidae, Indoplanorbis sp. - - - - 55 55

Family Lymnaeidae, Lymnaea sp. 130 50 109 73 84 446

Order Mesogastropoda

Family Thiaridae, Thiara sp. 102 29 154 - - 285

Class Bivalvia

Order Veneroida

Family Sphaeriidae, Pisidium sp. - 5 - - - 5

Phylum Annelida

Class Hirudinea (Leeches)

Order Rhynchobdellida

Family Glossiphoniidae - - 1 1 - 2

Class Polychaeta (Sand worms)

Order Phyllodocida

Family Nereididae - 1 - 1 - 2

Total Number of Families 6 7 8 10 8 -

Total Number of Individuals 378 293 611 836 523 2,641

Page 9: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015 51

√Ÿª∑’Ë 2 · ¥ßμ—«Õ¬à“ß —μ«åÀπâ“¥‘π∑’Ëæ∫¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡

ªŸπÈ”®◊¥ (Somanniathelphusa sp.) °ÿâßΩÕ¬πÈ”®◊¥ (Macrobrachium sp.)

ÀÕ¬§—π (Somanniathelphusa sp.) ÀÕ¬§—π (Indoplanorbis sp.)

ÀÕ¬‡®¥’¬å (Thiara sp.) ÀÕ¬ ÕßΩ“ (Pisidium sp.)

¡«π«π (Anisops sp.) ¡«π°√√‡™’¬ß (Micronecta sp.)

Page 10: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

52 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

√Ÿª∑’Ë 2 · ¥ßμ—«Õ¬à“ß —μ«åÀπâ“¥‘π∑’Ëæ∫¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡ (μàÕ)

¡«π«π·§√– (Paraplea sp.) μ—«ÕàÕπ·¡≈ß™’ª–¢“« (Mayfly nymph)

μ—«ÕàÕπ·¡≈ߪÕ∫â“π (Dragonfly nymph sp.) μ—«ÕàÕπ·¡≈ߪՇ¢Á¡‡≈Á° (Damselfly nymph)

ÀπÕπ·¥ß (Family Chironomidae) μ—«ÕàÕπ·¡≈ß«—π≈“¬ (Family Stratiomyidae)

ª≈‘ßπÈ”®◊¥ (Leech) μ—« ß°√“πμå (Sand Worm)

Page 11: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015 53

§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π·À≈àß

πÈ” ¡. ¡À‘¥≈ ®“°°“√ ”√«®æ∫«à“·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®

æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àß

π—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’

§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬‡∑à“°—∫ 1.52, 1.64, 1.74, 1.55 ·≈–

1.99 μ“¡≈”¥—∫ (μ“√“ß∑’Ë 3)  “¡“√∂°≈à“«‰¥â«à“·À≈àßπÈ”

¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ —μ«åÀπâ“¥‘π¡“°

∑’Ë ÿ¥ ·≈–·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“

¡’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ —μ«åÀπâ“¥‘ππâÕ¬∑’Ë ÿ¥ ∑—Èßπ’È

‡π◊ËÕß®“°æ◊Èπ∑’Ë∑’Ë¡’§à“¥—™π’§«“¡À≈“°¢Õß™π‘¥¡“°¬àÕ¡¡’

§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¡“°°«à“æ◊Èπ∑’Ë∑’Ë¡’§à“¥—™π’§«“¡

À≈“°¢Õß™π‘¥πâÕ¬°«à“ (°—≠≠“≥—∞ ·≈–§≥– 2556) ®“°º≈

°“√«‘‡§√“–À姫“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ —μ«åÀπâ“¥‘π Wilhm

(1970) ‰¥â°”Àπ¥„Àâ§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥∑’Ë¡’

§à“√–À«à“ß 3-4 · ¥ß«à“·À≈àßπÈ”‰¡à¡’°“√ªπ‡ªóôÕπ §à“¥—™π’

§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥∑’Ë¡’§à“√–À«à“ß 1.5-3 · ¥ß«à“

·À≈àßπÈ”¡’°“√ªπ‡ªóôÕπª“π°≈“ß ·≈–§à“¥—™π’§«“¡À≈“°

À≈“¬¢Õß™π‘¥∑’ËμË”°«à“ 1.5 · ¥ß«à“·À≈àßπÈ”π—Èπ¡’°“√ªπ

‡ªóôÕπ Ÿß ¥—ßπ—Èπ®“°§à“§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π

·À≈àßπÈ”¢Õß ¡. ¡À‘¥≈ ∫àß™’È«à“‡ªìπ·À≈àßπÈ”∑’Ë¡’°“√ªπ‡ªóôÕπ

ª“π°≈“ß  à«π§à“¥—™π’§«“¡¡“°™π‘¥¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π

·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”

∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àßπ—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–

·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’§à“‡∑à“°—∫ 0.84, 1.23, 1.09, 1.34

·≈– 1.12 μ“¡≈”¥—∫ ¢≥–∑’褈Ҵ—™π’°“√°√–®“¬¢Õß —μ«åÀπâ“

¥‘π„π·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“

·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àßπ—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß

∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’§à“‡∑à“°—∫ 0.85, 0.79, 0.84,

0.67 ·≈– 0.96 μ“¡≈”¥—∫ · ¥ß«à“§≈Õß∫ÿ㬡’°“√°√–®“¬

¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π§àÕπ¢â“ß ¡Ë”‡ ¡Õ ª√‘¡“≥ —μ«åÀπâ“¥‘π„π

·μà≈–«ß»å¡’®”π«π„°≈⇧’¬ß°—π

μ“√“ß∑’Ë 4 §à“§«“¡§«“¡ —¡æ—π∏å¢Õߥ—™π’™’È«—¥§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ°—∫§à“æ“√“¡‘‡μÕ√å¢ÕßπÈ”

Water temperature (oC) 0.546** 0.131 0.292

Dissolved oxygen (mg/l) 0.679** 0.90 0.506**

pH 0.822** 0.492* -0.092

NH3 (mg/l) -0.11 -0.360 0.572**

*§«“¡ —¡æ—π∏å®–¡’§«“¡·μ°μà“ß°—πÕ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘μ‘∑’Ë√–¥—∫ 0.05 (2-tailed).**§«“¡ —¡æ—π∏å®–¡’§«“¡·μ°μà“ß°—πÕ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠¬‘Ëß∑“ß ∂‘μ‘∑’Ë√–¥—∫ 0.01 (2-tailed).

æ“√“¡‘‡μÕ√套™π’

§«“¡¡“°™π‘¥

¥—™π’

°“√°√–®“¬

¥—™π’

§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥

μ“√“ß∑’Ë 3 §à“¥—™π’™’È«—¥§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß·À≈àßπÈ”μà“ßÊ ¿“¬„π¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡

¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ 1.52 1.64 1.74 1.55 1.99

¥—™π’°“√°√–®“¬ 0.85 0.79 0.84 0.67 0.96

¥—™π’§«“¡¡“°™π‘¥ 0.84 1.23 1.09 1.34 1.12

¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ®ÿ¥ ”√«®

1 2 3 4 5

Page 12: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

54 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ß§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ°—∫

§à“æ“√“¡‘‡μÕ√å¢ÕßπÈ”

º≈°“√»÷°…“§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ߧà“æ“√“¡‘‡μÕ√å

¢ÕßπÈ”·≈–§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥ §à“¥—™π’°“√

°√–®“¬ ·≈–§à“¥—™π’§«“¡¡“°™π‘¥ (μ“√“ß∑’Ë 4) æ∫«à“

§à“ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ”¡’§«“¡ —¡æ—π∏凙‘ß∫«°°—∫§à“

¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥·≈–§à“¥—™π’§«“¡¡“°™π‘¥

Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠¬‘Ëß∑“ß ∂‘μ‘ (P<0.01) ‚¥¬¡’§à“ —¡ª√– ‘∑∏‘Ï

 À —¡æ—π∏å‡∑à“°—∫ 0.679 ·≈– 0.506 μ“¡≈”¥—∫ §à“§«“¡

‡ªìπ°√¥-¥à “ß¡’§«“¡ —¡æ—π∏å ‡™‘ ß∫«°°—∫§à “¥—™π’§«“¡

À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠¬‘Ëß∑“ß ∂‘μ‘ (P<0.01)

·≈–§à“¥—™π’°“√°√–®“¬Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘μ‘ (P<0.05)

‚¥¬¡’§à“ —¡ª√– ‘∑∏‘Ï À —¡æ—π∏å‡∑à“°—∫ 0.822 ·≈– 0.492

μ“¡≈”¥—∫ §à“·Õ¡‚¡‡π’¬¡’§«“¡ —¡æ—π∏凙‘ß∫«°°—∫§à“¥—™π’

§«“¡¡“°™π‘¥Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠¬‘Ëß∑“ß ∂‘μ‘ (P<0.01) ‚¥¬

¡’§à“ —¡ª√– ‘∑∏‘Ï À —¡æ—π∏å‡∑à“°—∫ 0.572  à«π§à“Õÿ≥À¿Ÿ¡‘

¢ÕßπÈ”¡’§«“¡ —¡æ—π∏凙‘ß∫«°°—∫§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬

¢Õß™π‘¥Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠¬‘Ëß∑“ß ∂‘μ‘ (P<0.01) ‚¥¬¡’§à“

 —¡ª√– ‘∑∏‘Ï À —¡æ—π∏å‡∑à“°—∫ 0.546 ÷́ËßÀ¡“¬∂÷ß§à“¥—™π’

™’È«—¥§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ°—∫§à“æ“√“¡‘‡μÕ√å¢ÕßπÈ”

∑’Ë∑”°“√»÷°…“¡’§«“¡‡°’ˬ«¢âÕß°—π ¥—ßπ—Èπ®“°§«“¡ —¡æ—π∏å

¥—ß°≈à“«∫àß™’È«à“¬‘Ëß·À≈àßπÈ”§ÿ≥¿“楒 ®–∑”„Àâ§à“§«“¡

À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π¡’§à“ Ÿß¢÷Èπ¥â«¬

(Mustaqim-Alias and Ahmad 2013)

 √ÿª

°“√»÷°…“§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«å‰¡à¡’

°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π ·≈–§ÿ≥¿“æπÈ”º‘«¥‘π¿“¬„π ¡. ¡À‘¥≈

®—ßÀ«—¥π§√ª∞¡ æ∫«à“§ÿ≥ ¡∫—μ‘¢ÕßπÈ”‰¥â·°à Õÿ≥À¿Ÿ¡‘

ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” ·≈–§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß ‡À¡“– ¡

μàÕ°“√¥”√ß™’«‘μ¢Õß —μ«åπÈ”  à«π·Õ¡‚¡‡π’¬¡’§à“ Ÿß°«à“

‡°≥±å¡“μ√∞“π„π∑ÿ°®ÿ¥ ”√«® ®“°°“√»÷°…“§«“¡À≈“°

À≈“¬·≈–°“√°√–®“¬¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π æ∫«à“¡’Õߧåª√–°Õ∫

¢Õß°≈ÿà¡ —μ«åÀπâ“¥‘π ®”π«π 10 Õ—π¥—∫ ª√–°Õ∫¥â«¬ 16

«ß»å ®”π«π√«¡∑—Èß ‘Èπ 2,641 μ—« ‚¥¬·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π

 ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“æ∫ —μ«åÀπâ“¥‘π®”π«π 6 «ß»å

·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√æ∫ —μ«åÀπâ“¥‘π®”π«π 7 «ß»å

·À≈àßπ—π∑π“°“√∑“ßπÈ”æ∫ —μ«åÀπâ“¥‘π®”π«π 7 «ß»å

§≈Õß∫ÿã¬æ∫ —μ«åÀπâ“¥‘π®”π«π 8 «ß»å ·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ß

ª√–μŸ 6 æ∫ —μ«åÀπâ“¥‘π®”π«π 9 «ß»å ‡¡◊ËÕæ‘®“√≥“§à“¥—™π’

§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“ææ∫«à“·À≈àßπÈ”∫√‘ ‡«≥≈“π

 ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√

·À≈àßπ—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ß

ª√–μŸ 6 ¡’§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥‡∑à“°—∫ 1.52,

1.64, 1.74, 1.55 ·≈– 1.99 μ“¡≈”¥—∫ §à“¥—™π’°“√°√–®“¬

¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®æ√–∫‘¥“·≈–

 «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àßπ—π∑π“°“√

∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¢â“ߪ√–μŸ 6 ¡’§à“‡∑à“°—∫ 0.85,

0.79, 0.84, 0.67 ·≈– 0.96 μ“¡≈”¥—∫ ·≈–§à“¥—™π’§«“¡

¡“°™π‘¥¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“π ¡‡¥Á®

æ√–∫‘¥“·≈– «π‡®â“øÑ“ ·À≈àßπÈ”∫√‘‡«≥≈“πª√–™“°√ ·À≈àß

π—π∑π“°“√∑“ßπÈ” §≈Õß∫ÿ㬠·≈–·À≈àßπÈ”¥â“π¢â“ߪ√–μŸ 6

¡’§à“‡∑à“°—∫ 0.84, 1.23, 1.09, 1.34 ·≈– 1.12 μ“¡≈”¥—∫

πÕ°®“°π’Ȭ—ßæ∫«à“§à“æ“√“¡‘‡μÕ√å¢ÕßπÈ”‰¥â·°à Õÿ≥À¿Ÿ¡‘

ÕÕ°´‘‡®π∑’Ë≈–≈“¬„ππÈ” ·≈–§«“¡‡ªìπ°√¥-¥à“ß ¡’§«“¡

 —¡æ—π∏å°—∫§à“¥—™π’§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß™π‘¥Õ¬à“ß¡’π—¬

 ”§—≠∑“ß ∂‘μ‘ ¥—ßπ—Èπ°“√»÷°…“„π§√—Èßπ’È “¡“√∂𔉪„™â

ª√–‡¡‘π§ÿ≥¿“æπÈ”¥â«¬«‘∏’°“√∑“ß™’«¿“æ‚¥¬Õ“»—¬ —μ«å

Àπâ“¥‘π‡ªìπ¥—™π’™’È«—¥·≈– “¡“√∂„™â ‡ªìπ¢âÕ¡Ÿ≈ ”À√—∫

Àπ૬ߓπÀ√◊ÕÕߧå°√μà“ßÊ „π°“√‡ΩÑ“√–«—ß·≈–ª√—∫ª√ÿß

§ÿ≥¿“æ·À≈àßπÈ”„À⥒¢÷ÈπμàÕ‰ª

¢âÕ‡ πÕ·π–

°“√»÷°…“μàÕ‰ª§«√¡’°“√‡°Á∫μ—«Õ¬à“ß —μ«åÀπâ“¥‘π

„π·À≈àßπÈ”„Àâ§√Õ∫§≈ÿ¡∑ÿ°ƒ¥Ÿ°“≈ ‡π◊ËÕß®“°ƒ¥Ÿ°“≈¡’º≈

μàÕ§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π·≈–°“√

·æ√à°√–®“¬ πÕ°®“°π’ȧ«√¡’°“√»÷°…“§à“æ“√“¡‘‡μÕ√åÕ◊ËπÊ

¢ÕßπÈ”‡æ‘Ë¡‡μ‘¡ ‡™àπ §à“∫’‚Õ¥’ (BOD) §«“¡°√–¥â“ß §«“¡‡§Á¡

‰π‰μ√∑å-‰π‡μ√∑ øÕ ‡øμ ·≈–‚≈À–Àπ—°μà“ßÊ ‡ªìπμâπ

Page 13: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015 55

°‘μμ‘°√√¡ª√–°“»

§≥–ºŸâ«‘®—¬¢Õ¢Õ∫æ√–§ÿ≥Õ“®“√¬å·≈–‡®â“Àπâ“Àπâ“∑’Ë

¢ÕßÀπ૬ —μ«åπÈ” Àπ૬ª√ ‘μ«‘∑¬“ ·≈–»Ÿπ¬å‡ΩÑ“√–«—ß·≈–

μ‘¥μ“¡‚√§®“° —μ«åªÉ“  —μ«åμà“ß∂‘Ëπ ·≈– —μ«åÕæ¬æ §≥–

 —μ«·æ∑¬»“ μ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈ ”À√—∫§«“¡Õπÿ‡§√“–Àå

¥â“π ∂“π∑’Ë «— ¥ÿ·≈–Õÿª°√≥åμà“ßÊ μ≈Õ¥®π„À⧔·π–π”

·≈–¢âÕ‡ πÕ·π–„π°“√∑”«‘®—¬§√—Èßπ’È

‡Õ° “√Õâ“ßÕ‘ß

°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…. §Ÿà¡◊Õ°“√μ√«® Õ∫§ÿ≥¿“æπÈ”¥â«¬ —μ«å

‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π. °√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…, °√–∑√«ß

∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡; 2548.

°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…. §Ÿà¡◊Õ°“√μ‘¥μ“¡μ√«® Õ∫§ÿ≥¿“æ

 ‘Ëß·«¥≈âÕ¡Õ¬à“ßßà“¬ (§ÿ≥¿“æπÈ”). °√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…,

°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡; 2547.

°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…. ¡“μ√∞“π§ÿ≥¿“æπÈ”: ‡°≥±å§ÿ≥¿“æπÈ”

∑’ˇÀ¡“ ¡μàÕ°“√¥”√ß™’«‘μ¢Õß —μ«åπÈ” [Õ‘π‡μÕ√å‡πÁμ].

2558 ° [‡¢â“∂÷߇¡◊ËÕ 9 æ.§. 2558]. ‡¢â“∂÷߉¥â®“°

http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_water06.html.

°√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…. ¡“μ√∞“π§ÿ≥¿“æπÈ”: ¡“μ√∞“π§ÿ≥¿“æ

πÈ”º‘«¥‘π [Õ‘π‡μÕ√å‡πÁμ]. 2558 ¢ [‡¢â“∂÷߇¡◊ËÕ 9 æ.§.

2558]. ‡¢â“∂÷߉¥â®“° http://www.pcd.go.th/info_serv/

reg_std_water05.html.

°—≠≠“≥—∞  ÿπ∑√ª√– ‘∑∏‘Ï, »‘√‘≈—°…≥å «≈—≠™å‡æ’¬√,  —π∏‘«—≤πå

æ‘∑—°…åæ≈. §«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß·¡≈ßπÈ”„π·¡àπȔՑß.

«“√ “√·°àπ‡°…μ√. 2556; 41 (Suppl 1): 142-8.

°ÿ ÿ¡“ ‡π◊ËÕß®“°π‘≈,  ¡æ√ »√’§”¿“,  ¡»—°¥‘Ï °Õß∑”,

∏‡π»æ≈ «ß»åπ√“. §Ÿà¡◊Õ°“√μ√«® Õ∫§ÿ≥¿“æπÈ”¥â«¬

 —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π.  à«π·À≈àßπÈ”®◊¥

 ”π—°®—¥°“√§ÿ≥¿“æπÈ” °√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… °√–∑√«ß

∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡; 2548.

πƒ¡≈ · ßª√–¥—∫. §Ÿà¡◊Õπ“Ãî°“ —μ«åÀπâ“¥‘π °“√‡ΩÑ“√–«—ß

§ÿ≥¿“æ·À≈àßπÈ”®◊¥‚¥¬«‘∏’∑“ß™’«¿“æ. æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë 8.

¢Õπ·°àπ: ·Õππ“ÕÕø‡´μ; 2552.

π‘ √“¿√≥å ‡æÁ™√å ÿ∑∏‘Ï,  ‘∑∏‘ °ÿÀ≈“∫∑Õß, ®‘√‡«∞πå ‡æÁ™√å ÿ∑∏‘Ï.

°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ßÕߧåª√–°Õ∫¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π√–∫∫

𑇫»π“¢â“«πÈ”≈÷°. «“√ “√«‘™“°“√ Veridian E-Journal

2556; 2: 1010-24.

æπ¡«√√≥ Õ¬Ÿàæ√âÕ¡, ∏π«√√≥ æ“≥‘™æ—≤πå, ·μßÕàÕπ

æ√À¡¡‘. °“√ª√–‡¡‘π§ÿ≥¿“æπÈ”„πæ◊Èπ∑’Ë™ÿà¡πÈ”¿“¬„π

¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…μ√»“ μ√å «‘∑¬“‡¢μ°”·æß· π ‚¥¬

„™â°≈ÿà¡·¡≈ßπÈ”. «“√ “√«‘®—¬ ¡ ¥. 2555; 5: 23-34.

¡Ÿ≈π‘∏‘™—¬æ—≤π“. °—ßÀ—ππÈ”™—¬æ—≤π“·≈–‡§√◊ËÕß°≈‡μ‘¡Õ“°“»

[Õ‘π‡∑Õ√å‡πÁμ]. 2558 [‡¢â“∂÷߇¡◊ËÕ 2 æ.§. 2558]. ‡¢â“∂÷ß

‰¥â®“° http://www.chaipat.or.th/chaipat.

√ÿ®‘√“ ®”ª“ªπ, ™π«—≤πå μ—πμ‘«√“πÿ√—°…å, æß…å√—μπå

¥”√ß‚√®πå«—≤π“. §«“¡À≈“°™π‘¥¢ÕßÀÕ¬πÈ”®◊¥

„πæ◊Èπ∑’ˇ¢μÀπÕ߮հ °√ÿ߇∑æ¡À“π§√. «“√ “√

«‘∑¬“»“ μ√å∫Ÿ√æ“. 2556; 18: 124-31.

 √≥√—™Æå °“≠®π–«≥‘™¬å. §Ÿà¡◊ÕÀ“™◊ËÕ —μ«å‡≈Á°πÈ”®◊¥. æ‘¡æå§√—Èß

∑’Ë 2. °√ÿ߇∑æœ: ·ª≈π æ√‘Èπμ‘Èß ®”°—¥; 2542.

 ÿ«≈’  ÿ«’√–. °“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ߪ√–™“°√‚¥¬°“√·∑π∑’Ë¢Õß

 —ߧ¡ —μ«åÀπâ“¥‘π „π∫÷ß∫Õ√–‡æÁ¥ [«‘∑¬“π‘æπ∏å

ª√‘≠≠“«‘∑¬“»“ μ√å¡À“∫—≥±‘μ («‘∑¬“»“ μ√å°“√

ª√–¡ß)]. ¡À“«‘∑¬“≈—¬‡°…μ√»“ μ√å; 2539.

Õ√√∂æ≈ ‚≈°‘μ ∂“æ√, «√¡‘μ√ »‘≈ª™—¬. §«“¡™ÿ°™ÿ¡·≈–

§«“¡À≈“°À≈“¬¢Õß —μ«åÀπâ“¥‘π„π§≈Õßæ√–Õߧ凮â“

‰™¬“πÿ™‘μ . ‡Õ° “√«‘™“°“√©∫—∫∑’Ë 24  ”π—°«‘®—¬·≈–

æ—≤π“ª√–¡ßπÈ”®◊¥, °√¡ª√–¡ß °√–∑√«ß‡°…μ√·≈–

 À°√≥å; 2551.

Õ‘ √– ∏“π’. °“√„™â —μ«å‰¡à¡’°√–¥Ÿ° —πÀ≈—ßÀπâ“¥‘π¢π“¥„À≠à

‡æ◊ËÕ°“√μ‘¥μ“¡μ√«® Õ∫∑“ß™’«¿“æ. «“√ “√«‘®—¬ ¡ ¥.

2557; 7: 125-37.

EcoSpark. Water Quality Monitoring with Benthic

Macroinvertebrates [Internet]. 2013 [cited 2015

May 11]. Available from: http://ecospark.ca/sites/

default/files/currents/2013_CC_Manual.pdf

Page 14: Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface ... Tanasak UpN.pdf · Biodiversity of benthic macroinvertebrates and surface water quality at Mahidol University, Nakhon Pathom

56 Journal of Applied Animal Science Vol.8 No.2 May-August 2015

Levit SM. A Literature Review of Effects of Ammonia

on Fish [Internet]. 2010 [cited 2015 May 13].

Available from: http://www.nature.org/images/

ammonia-literature-review-dec-2010.pdf

Mekong River Commission. Identification of Freshwater

Invertebrates of the Mekong River and its Tributaries.

Vientiane; 2006.

Mustaqim-Alias M, Ahmad AK. Benthic macroinvertebrates

diversity and water quality assessment at Sungai Congkak

recreational area, Hulu Langat, Selangor. AIP Conf

Proc 2013; 1517: 608-13.

Rosenberg DM, Resh VH. Freshwater Biomonitoring and

Benthic Macroinvertebrates. New York: Chapman and

Hall; 1993.

Simms R, Blaylock A. Aquatic Macroinvertebrate ID Key

[Internet]. 2002 [cited 2015 Apr 2]. Available from:

http://mrsmarrion.weebly.com/uploads/3/7/3/8/

37386249/colour_id_chart_wa.pdf

Stroud Water Research Center. Identification Guide to

Freshwater Macroinvertebrates [Internet]. 2014 [cited

2015 Apr 4]. Available from: http://www.stroudcenter.

org/education/MacroKey_Complete.pdf.

Wilhm JL. Range of diversity index in benthic

macroinvertebrate communities. J Wat Pallut Cont

Fed 1970; 42: 221-4.