bilişim ve İnternet yaşamımıza ne getirecek? bilgi toplumuna doğru !
DESCRIPTION
Mustafa Akgül İnternet Kurulu [email protected]. Bilişim ve İnternet Yaşamımıza Ne Getirecek? Bilgi Toplumuna Doğru !. ÖZET. Bilişim ve internet İnternetin tarihçesi, büyüklüğü İnternet Nedir ? Nasıl Tanımlamalı? İnternet Lüks mü? , nasıl algılamalı? E-avrupa, e-türkiye, e-devlet - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 1
Bilişim ve İnternet Yaşamımıza Ne Getirecek?
Bilgi Toplumuna Doğru!
Mustafa Akgül
İnternet Kurulu
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 2
ÖZETÖZET Bilişim ve internet İnternetin tarihçesi, büyüklüğü İnternet Nedir ? Nasıl Tanımlamalı? İnternet Lüks mü? , nasıl algılamalı? E-avrupa, e-türkiye, e-devlet Bilgi Toplumu Tanımları Bilgi Toplumu indeksleri Kültürü Yaymaİnsan gücüDemokrasi
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 3
Bilişim
Bilgisayar, iletişim, uygulamalar, bilgi ...Bilimsel ve askeri hesaplar içindi, pahalı, kocaman..Ucuz, hızlı, kullanışlı, milyar ölçüsündeHerkes için ve her yerde: ofis, ev, iş yeri, okul,
hastahane, ordu, fabrika, turizm, tarım, adalet, ...Her akıllı cihazda, saat, buzdolabı, röntgen, cep
telefonu, oyuncak, futbol topu, ...Herkesi okur-yazar, iş hayatını, devleti, üniversiteyi...Adalet, polis, seçim, demokrasi, yolsuzluğu önleme
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 4
İnternetBilgisayar ağı, ağdaki bilgiler, insanlarTüm dünyayı kapsıyor, tüm cihazları kapsamaya
başladıYaşamın tüm alanlarını kapsıyor: devlet, okul,
hastane, fabrika, ofisProfesyonelleri, öğrencileri, memurları, ev kadınları,
KOBI’leri, emeklileri İletişim, tanıtım, çalışma, ticaret, hukuk, sağlıkBilgiye erişim, etkileşim, yönetime katılım,
demokrasi
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 5
İnternet-Bilgi Toplumu
• Sanayi devriminden daha köklü bir değişim• Bireye daha çok güç ve yetenek veriyor• Bilgi/enformasyona erişim ortamı• Zaman ve mesafe farkını ortadan kaldırıyor,
azaltıyor• Herkes gazete, radyo, TV, matbaa kurma hakkı
veriyor• Tüm dünyayı Pazar ve rakip olarak sunuyor• Katılımcı demokrasiyi destekliyor!
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 6
Bilgi Toplumu’na DoğruBilgi Toplumu’na Doğru
Sanayi ötesi toplumTanımlamak mümkün mü? ‘Bilgi’ üretim faktörüBilim/Teknoloji/AR-GE/InovasyonEntellektüel emek, entellektüel sermayeAğ toplumu, rekabirlikBirey, üretici ve tüketici, öne çıkıyor
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 7
İnternetin Tarihçesi
• 1952 Vannebar Bush, “hypertext”• Ilk fikirler 1961,62 Lickleider, Kleinrock• Fikrin satılması, deneyler 1967• ArpaNet 1969, lab deneyleri 1983• 1985 NFSnet, Junet, Janet• 84-95 saha testleri, 95 ticarileşme• Web 90+, mosaic 1993, java 95• 98-99 balon patladı, 2004 geri geliyor
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 8
Türkiye İnterneti Tarihçesi1986-7 TÜVAKA1990-1 DNS: com.tr, .edu.tr, gov.tr12 nisan 1993 tr-net : odtu-NFS bağlantısı1995 turnet ihalesi – inet-tr’95, turnet 09/961997 ETKK, internet kurulu, TTnet, Ulakbim1998 kamunet, TTNet ihalesi, calışması 20001998-99 ticari internet patlaması2000 kriz, küçülme, yavaş büyüme2002-3 yeni ulakbim, 2004 Telekomda serbestleşme!
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 9
BüyüklüklerMakina sayısı: 285 milyon dünya, 475 bin
türkiyeKullanıcı: 810-950 milyon dünyaKullanıcı Türkiye: 2 milyon abone, 5 milyon
kullanıcı, 7 milyon tanışmış, arada da bir (DIE 7)Web sayısı dünyada: 60-70 milyon: 45 gTLD,
(20 milyon)Türkiye’de: .tr altında 70 K , 250K dışarıda
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 10
İnet - ne yapabiliriz - örnekler
• Banka, eft, borsa
• Gazete okuma
• İp telefonu: yurtdışı
• Kitap, cd, giyim, ...
• Haberleşme: birey, kurum, iş, dünya ile
• Dünyadan radyo/tv
• Binlerce program
• Kütüphane ...
• Müze, galeri, müzik
• iş/eleman arama
• Hobby geliştirme
• Bilgi paylaşımı
• kendinizi/işinizi tanıt
• Hizmetin kalitesi +
• Sohbet,oyun,eglen.
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 11
İnternet - araçlar
• Masaüstü – iş istasyonu
• Dizüstü
• Avuç içi (palm + telefon)
• Cep telefonu
• Televizyon
• Kiosk
• Buzdolabı – sayaç …
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 12
İnternet – bağlantı türleri
• Yerel ağ – iş yeri
• Çevirmeli
• xDSL
• Kablonet
• Fiber
• Telsiz : amatör, gsm, imode, edge, radyo
• Uydu, direct pc
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 13
internet - adresler
• Alan adları – IP’ler Akgul.bilkent.edu.tr – 139.179.20.111
• Her makinanın, insanın, hizmetin, sayfanın adresi var
• van.gov.tr vandainternet.net xyz.k12.tr
• valilik @ van.gov.tr akgul @ ab.org.tr
• URL http://ab.org.tr:80/ab05/
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 14
İnternet – alan adları
• Evrensel: com net org info biz name int mil• Ülkeler: tr us uk de jp is it es gr tm kr se ca• Tr: gov pol bel k12 (5 YTL)• Com info biz (25 YTL) belgeli
mustafaakgul.com.tr• Web.tr gen.tr belgesiz (15YTL) webten• Name.tr tel.tr (5YTL)• Av.tr dr.tr – ecz.tr not.tr msb.tr?• www.nic.tr sorumlu kodu idari mali teknik
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 15
İnternet - web
• http://web.bilkent.edu.tr:80/inet-turkey/k12.html
• 8-10 milyar? Tam bilmiyoruz
• elektronik her şey: multimedia
• Java, javascript php sunucu, istemci
• Her şeye güvenmeyin! Şüpheli olun!
• Virus, casus solucan kaçırma aldatma
• Kolay araçlar: tucows, ofis seti, web editör
• Veritabanı, bilgisayardaki her şey!
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 16
İnet – web - tarama
• Binlerce: google yahoo aol msn• Özelleşmiş: scholar.google.com
resim/image bilim dalına göre medline• Directory: yahoo, google virtual lib• Web.bilkent.edu.tr - eski• Mesleki örgütler: ams.org ieee.org• Meta search • Advanced search, karmaşık – akıllı tarama
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 17
İnternet - eposta
• En az bir tane edinin: gmail.com yahoo.com ….• Kurumsal kimliğiniz, kişisel ayrımı• Sürekli okuyun, takip edin• Şüphe! İnanmayın! Adres sahte olabilir• CC’ye çok adres yazmayın, Bcc ye yazın• Konu’yu boş bırakmayın; ek için dikkatli olun• Ayarları gözden geçirin: text – html • Türkçe quated-printable! Konu satırı ascii• Header okumayı öğrenin!
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 18
İnternet – egroup - listeler
• Egroups yahoogroups freelists liszt.com• Binlerce – group haberleşme araçları• Ecartis mailman majordomu .. sizde kurun• Çok farklıdır: liste ve listeci adresi farklıdır• Listeadi-subscribe/unsubscribe çalışabilir• Her liste ek ve html kabul etmez• Listelerin ayrı bir adabı muaşereti net etiketi vardır,
Net Etiket önemli• BAĞIRMAYIN! Göndermeden önce okuyun• Adresi tekrar gözden geçirin !
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 19
inet – başka servisler
• İcq chat msn – sesli de yapmak mümkün
• Sadece sohbet değil: ders, iş, beraber ..
• Wiki – beraber doküman üretme
• Blog – web log – kolay görüş almak
• Web servisleri – iş dünyası – ticaret
• Webi IP sınırlaması, şifre sınırlaması
• P2p: dosya paylaşımı, + ve -
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 20
İnet – e-öğrenme
• Her kesim için farklı şeydir:
• K12, üniversite, lisansüstü, meslek içi
• Eğitimi destekler, zenginleştirir, tamamlar
• Meslek içi, lisans üstü başarılı olur
• Zordur! Yavaş yavaş ancak
• İnternet kültürü önemli, etkileşim, paylaşım
• İnterneti kullanın, ağın parçası olun
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 21
İnet – e-ticaret e-iş
• Bir süreç: yavaştan başla
• Sadece mal satmak değil, tüm işler internet uyumlu olmalı: e-iş
• B2B, CRM, e-pazaryerleri
• Rekabet – işbirliği : rekabirlik
• E-ticaret - ticaret
• Rekabet, ayakta durmak için
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 22
İnternet Nedir?
• Bilgisayarlar, yönlendiriciler, uzerinde çalışan servisler, veriler, bilgiler ve insanlardır
• Bunların oluşturduğu bir Haberleşme ortamıdır
• Çok büyük, dağıtık, kaotik, tarama hizmetleri olan bir kütüphanedir
• Etkileşim, bilgi, belge değişim temelli bir ortamdır
• İş yeri, banka, okul, kitaplık, sağlık merkezi, ticarethane, ... Yaşamın ta kendisidir !
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 23
İnternet Lüks’müdür?
İnternet elektrik, telefon, fax kadar lüksdürTelefon santraliniz kadar lüksdür365 gün/24 saat çalışan robotunuz’durİnternet bir tercih meselesi değildirİnternet zaman ve mekan dezavantajını
azaltan, yokeden bir ortamdır
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 24
E-avrupa, e-türkiye, e-avrupa+
• Web’in doguşu• Avrupa: 1994, 97, 99• Eavrupa 2002, 2005• Hedefler• Eavrupa+• E-türkiye, e-devlet, e-dönüşüm• Tanım – proje var mı?
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 25
E-devlet
• Kamunet’98 hedefleri• 365 gün, 24 saat çalışan, vatandaş odaklı, etkin, hızlı,
saydam, katılımcı, bütünleşik devlet• Bilgisayarlaşma, otomasyon projesi değildir• Felsefe’nin değişimi gerekir• Uzun bir süreçtir, süreçler gözden geçmeli• E-kurum, tek kapı• E-türkiye değil, ama öncü gücüdür, tüketici boyutu
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 26
Tanım/İndex DenemeleriTanım/İndex Denemeleri
Masuda’nın bilgi toplum insanı80’lerin bilgi toplumu:
Nüfusun %25’i üniversite mezunuTelefonlaşma, bilgisayarlaşma indexi
World Times / IDC indexiAvrupa Birliği indexi
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 27
IDC IDC DeğişkenleriDeğişkenleri
Bilgisayar AltyapısıBilgisayar Altyapısı PC dağılımı: Kişi,
ev, okul, sektörler, kamu
Öğrenci / öğretmen başına PC
Ev dışındaki ağa bağlı PC
Yazılım ve donanım harcamaları
Enformasyon AltyapısıEnformasyon Altyapısı Kişi başına kabloTV Kişi başına GSM Telefonun maliyeti Kişi başına faks Kişi başına radyo Telefondaki hata oranı Ev başına telefon hattı Kişi başına TV
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 28
IDC Değişkenler - 2IDC Değişkenler - 2
İnternet Altyapısıİnternet Altyapısı• Tarım dışı çalışan başına
İnternet kullanıcısı• Ev başına evdeki İnternet
kullanıcısı• Öğrenci ve öğretici başına
eğitimdeki İnternet kullanıcısı
• İnternet kullanıcısı başına e-ticaret miktarı
Toplumsal AltyapıToplumsal Altyapı• Sivil özgürlükler• Kişibaşına gazete• Basın özgürlüğü• Ortaokul okuma
oranı• Lise okuma oranı
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 29
E-Evrupa İndexleriE-Evrupa İndexleri
• Sabit telefonlu hane yüzdesiSabit telefonlu hane yüzdesi• İnternet kullanıcılarının nüfus içindeki yüzdesiİnternet kullanıcılarının nüfus içindeki yüzdesi• Bir milyon kişi başına düşen güvenli sunucu sayısıBir milyon kişi başına düşen güvenli sunucu sayısı• K12’lerde internete bağlı öğrenci oranıK12’lerde internete bağlı öğrenci oranı• Uzaktan çalışan işgücü yüzdesiUzaktan çalışan işgücü yüzdesi• E-ticaret yapan şirket yüzdesiE-ticaret yapan şirket yüzdesi• BT ile ilgili yüksek öğrenim kurumları ve öğrenci sayısıBT ile ilgili yüksek öğrenim kurumları ve öğrenci sayısı• E-devlet hizmet yüzdesiE-devlet hizmet yüzdesi• İnternete erişebilen sağlık uzmanı yüzdesiİnternete erişebilen sağlık uzmanı yüzdesi
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 30
E-readiness 2004 index
• Kıta: K. Amerika (0.875), Avrupa (.587), GDAsya (.460), G. Amerika (.456), Batı Asya(.409), orta Asya(.321), Okyanusya(.301), Afrika (.253)
• İlk 25: .us (.91), .dk, .uk, se, kr,(.85), au, ca, sg, fi, no, nl(.80), de, nz, is, ch,be, .at, jp (.72), ie, ee, mt, cl, il, fr(.668), lu(.66), ort=.7798, Dunya=.4127
• .tr .4892 (il .68, Bahrain .53, Kıbrıs .5189, Ürdun .41, am/az .39/38 Yemen .20, Suriye .26
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 31
E-readiness 2004 - parçalar
ülke web tele insani ortUs 1.00 .770 .97 .913Dk .934 .790 .99 .905Ca .873 .668 .970 .838Sg .969 .663 .870 .834Fi .807 .675 .990 .824De .795 .607 .960 .803Jp .629 .609 .940 .726Ee .699 .450 .960 .703
• Cl .884 .276 .890 .684• İl .691 .421 .930 .681• Mx .784 .143 .860 .596• Gr .409 .335 .930 .558• Bg .506 .209 .910 .542• Ru .390 .185 .930 .502• Tr .533 .165 .770 .489• Cn .405 .111 .790 .436• İn .586 .026 .570 .388
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 32
Ne Yapmalı ?
• Bu bir ögrenme sürecidir
• Nihai olarak, tüm iş süreçleriniz internet uyumlu olmalıdır
• Alan adınız = markanız, tabelanız
• Web++ 24 saat çalışan halkla ilişkiler, santral...
• E-ticaret, dergi, reklam, ...
• İnternet yaşamdır !
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 33
ÖNCELİKLERÖNCELİKLER - Acil Eylem Planı - Acil Eylem Planı
(-1) BIT ve STK'ların örgütlenmesi(0) Toplumun gündemine girme(1) Ulusal boyutta örgütlenme(2) Mekanizmalar(3) Eylem planı(4) Bilişim Komisyonu(5) E-Türkiye Kurultayı(?) Mega proje(?) Seferberlik
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 34
İnternet'i Nasıl Algılamalı?
Sohbet, e-ticaret ?Devrimsel bir gelişmeStratejik, Generike-Türkiye = Yeniden yapılanmae-devlet = Yeniden yapılanmaDünya ile bütünleşme de vazgeçilmez
araç
Internet yaşamdır !
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 35
MekanizmalarMekanizmalar - I - I
Ciddi bir sekreterya ve çekirdek kadroKatılımcı, saydamStratejik - ulusal mekanizma – Eylem
planı; “Ulusal bilgi konseyi” Yılda 2-3 kere toplanmak, BTYK bağlantılı
Yasa / Yönetmelik çalışma gruplarıe-Devlet konseyiTeşvik mekanizmaları
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 36
MekanizmalarMekanizmalar - II - II
IK++, e-Türkiye++ KamuNET konferansı, teknik Vatandaşa yönelik geri besleme konferansı,
anket Yasaları gözden geçirme “konferansı / forumu” Yasa yapma süreci E-Türkiye Kurultayı
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 37
Eylem PlanıEylem Planı e-Avrupa / e-Avrupa+
Çok genel Daha somut olmalı
Esnek, 6 ayda bir gözden geçirilmeli Küçük, uyumlu parçalardan oluşan
projeler Pilot proje, geri besleme bol olmalı Tüm süreç katılımcı ve saydam olmalı
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 38
AşamalarAşamalare-Türkiye ve e-Devlet birer yeniden
yapılanma süreçleridirEşit olmayan gelişmeTanışma / Genel kültür aşamasıOtomasyon süreçleri tanımlama“Web”leşmeGeri besleme / değerlendirme
mekanizmaları
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 39
Kültürü YaymaKültürü Yayma
Emekliler, engelliler, köylüler dahilBT çalışanlarının İnternet kültürü eksikÖğrenmeyi öğrenmekÖğretmen, hukukcu, kamu çalışanı / yöneticisi,
sağlık, kobi, tarım.. özel projelerHedef: Her yurtaş bilgi, bilişim, İnternet okur
yazarı olması
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 40
Kültürü Yayma - IIKültürü Yayma - II
OkullarSayısal uçurum
Evrensel hizmetİnternet evleriHalk kütüphaneleriHalk evleriKamu kioskları
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 41
Rekabete AçmaRekabete Açma
Serbestleşme için çok çalışmak gerekir 2004’de sadece VoIP rekabete açıldı! KabloNET'i yeniden düzenlemek xDSL, wireless, uydu RTUK mevzuatını gözden geçirmek Tüketici hakları
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 42
İnsan Gücüİnsan Gücü Kamu'da BT personel politikaları Sertifikasyon (kamu / ülke) Üniversite yapısını gözden geçirmek
BT önem kazanmalı Hocaları yeniden eğitmek Bölümler kapanabilmeli
“Devşirme bilişimci” Üniversite’ye giremeyenlere BT Lise / Meslek okulları
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 43
DemokrasiDemokrasi• Bilim / demokrasi / İnternet• Temsili, katılımcı, dogrudan demokrasi• Öncelikli / Katalizör• Kamu yönetiminde saydamlık• Somut öneriler
– Servet beyannameleri (6 ay / yıl), Özgeçmişler– Atamalar / İşten çıkartmalar, İhaleler, şartname
taslakları• Yönetime katılım, yasa yapmasüreci, • Her yerde STK !
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 44
Son Söz
İnternet, Bilgi Toplumunun öncü gücüİnternet ve Bilgi Teknolojileri Bilgi Toplumu
için olmazsa olmaz bir araçBilgi Toplumu sadece İnternet değil !Ulusal seferberlik gerektiren Mega projeİnternet Yaşamdır !
11-24 Nisan 2005 İnternet Haftası 45
Teşekkürler !
Sorular
Yorumlar
http://akgul.web.tr/yazilar/