bİldİrİmİ zorunlu bulaŞici hastaliklar bİldİrİm sİstemİ ve sorunlar dr. vedat buyurgan
DESCRIPTION
BİLDİRİMİ ZORUNLU BULAŞICI HASTALIKLAR BİLDİRİM SİSTEMİ VE SORUNLAR Dr. Vedat Buyurgan Sağlık Bakanlığı Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı [email protected] Ekim 2007. Sunum İçeriği. Bulaşıcı hastalıklar bildirim sistemi - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BİLDİRİMİ ZORUNLU BULAŞICI HASTALIKLAR BİLDİRİM SİSTEMİ VE SORUNLAR
Dr. Vedat BuyurganSağlık Bakanlığı
Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı[email protected]
Ekim 2007
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Sunum İçeriği
Bulaşıcı hastalıklar bildirim sistemi Bulaşıcı hastalıklar bildirim sisteminin uygulamada
görülen aksaklıkları ve sorunları
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BÖLÜM 1: Standart Vaka Tanımları
BÖLÜM 2: Laboratuvar Rehberi
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BULAŞICI HASTALIKLARStandart Tanı ve Bildirim Sistemi....
• 24.02.2004/1534 tarih ve sayılı“Yeni bildirim sistemi yönergesi” hazırlandı
• 22.10.2004/129 tarih ve sayılı “Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemi” genelgesi yayınlandı.
• 06.11.2004/25635 tarih ve sayılı “Resmi Gazete’de Tebliğ” olarak yayınlandı.
• 30 Mayıs 2007 tarih ve 26537 sayılı “Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans Ve Kontrol Esasları Yönetmeliği” yayınlandı
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
•Bildirime esas bulaşıcı hastalıklar listesi güncellenmiştir. Hastalık sayısı 39’dan 51’e çıkartılmıştır.
•Hastalıkların bildirimine esas olacak standart tanı kriterleri oluşturulmuştur.
•Laboratuvarlar da bildirimde sorumluluğu olan Kurumlar arasına dahil oldu.
BULAŞICI HASTALIKLARStandart Tanı ve Bildirim Sistemi....
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BULAŞICI HASTALIKLARStandart Tanı ve Bildirim Sistemi....
• Sağlık ocakları dışındaki sağlık kurumlarında bildirimden sorumlu bir kişi veya ünite bulundurulması öngörülmüştür.
• Bazı hastalıkların bildiriminde sentinal sürveyans sistemine geçildi. Hastalık bildirimlerinin yapılacağı kurumlar belirlendi
• Her bir hastalık için ihbar ve bildirimin nasıl
yapılacağı belirlenmiştir.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BİLDİRİM ZORUNLU BULAŞICI HASTALIKLAR
GRUP B HASTALIKLAR ( 4 hastalık ) ( 4 hastalık )
GRUP C HASTALIKLAR (15 hastalık) (15 hastalık)
GRUP D HASTALIKLAR (9 hastalık) (9 hastalık)
GRUP A HASTALIKLAR ( 23 hastalık ) ( 23 hastalık )
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
CAMPYLOBACTER JEJUNI CHLAMYDIA TRACHOMATIS CRYPTOSPORIDIUM SP ENTAMOEBA HISTOLYTICA ENTEROHEMORAJİK E.COLI GIARDIA INTESTINALIS SALMONELLA SP. SHIGELLA SP. LISTERIA MONOCYTOGENES
AIDS AKUT KANLI İSHAL BOĞMACA BRUSELLOZ DİFTERİ GONORE HIV ENFEKSİYONU KABAKULAK KIZAMIK KIZAMIKÇIK KOLERA KUDUZ/KUDUZ RİSKLİ TEMAS MENİNGOKOKSİK HAST. NEONATAL TETANOZ POLİOMİYELİT SİFİLİZ SITMA ŞARBON ŞARK ÇIBANI TETANOZ TİFO TÜBERKÜLOZ AKUT VİRAL HEPATİTLER
• ÇİÇEK• SARI HUMMA• EPİDEMİK TİFÜS• VEBA
AKUT HEMORAJİK ATEŞ CREUTZFELDT-JAKOB H. EKİNOKOKKOZ H. INFLUENZA Tip b (Hib) ENF. İNFLUENZA KALA-AZAR KONJENİTAL RUBELLA LEJYONER HASTALIĞI LEPRA LEPTOSPİROZ ŞİSTOZOMİYAZ TRAHOM TOKSOPLAZMOZ TULAREMİ
GRUP A GRUP B GRUP C GRUP D
BİLDİRİM SİSTEMİNDE YER ALAN HASTALIKLAR
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
seçilen etkenler için standart tekniklere göre tanı koyan Laboratuvarlar
Birinci basamak sağlık kurumlarıYataklı tedavi kurumları
Tüm sağlık
kurumlar
Yataklı tedavi kurumları
GRUP A GRUP B GRUP C GRUP D
YENİ SİSTEMDE YER ALAN HASTALIKLARIN BİLDİRİMİNDE KURUMLARIN ROLÜ
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
GRUP A HASTALIKLAR
Birinci basamak sağlık kurumlarıYataklı tedavi kurumlarıÖzel sağlık kuruluşları
Tüm sağlık
kurumlar
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Özel HekimÖzel HekimÖzel sağlık kurumlarıÖzel sağlık kurumları
SB Devlet hastaneleriSB Devlet hastaneleriSB Eğitim hastaneleriSB Eğitim hastaneleriÜniversite hastaneleriÜniversite hastaneleriBelediye hastaneleriBelediye hastaneleriDiğer yataklı tedavi kurumlarıDiğer yataklı tedavi kurumlarıKurumların sağlık üniteleriKurumların sağlık üniteleri
İl Sağlık Müdürlüğüİlçe Grup Başkanlığı
Sağlık BakanlığıSağlık BakanlığıTemel Sağlık Hizmetleri Genel Temel Sağlık Hizmetleri Genel
MüdürlüğüMüdürlüğüBulaşıcı ve Salgın hastalıklar Kontrolü Bulaşıcı ve Salgın hastalıklar Kontrolü
Daire BaşkanlığıDaire BaşkanlığıSıtma Savaş Daire BaşkanlığıSıtma Savaş Daire BaşkanlığıVerem Savaş Daire BaşkanlığıVerem Savaş Daire Başkanlığı
Bilgi İşlem Daire BaşkanlığıBilgi İşlem Daire Başkanlığı
Sağlık ocaklarıSağlık ocakları
Form 014Form 014
Form 014Form 014
Form 014Form 014
Form 017 AForm 017 A
Form 017 AForm 017 A
Grup A Hastalıklarının Bildirim Sistemi Akışı
Aylık
Günlük
İl Sağlık Müdürlüğü
Aylık
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
GRUP B HASTALIKLAR
Tüm sağlık kurumlar
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Sağlık ocakları
Özel hekimÖzel sağlık kurumları
SB Devlet hastaneleriSB Eğitim araştırma hastaneleriÜniversite hastaneleriBelediye hastaneleriDiğer yataklı tedavi kurumları
İl Sağlık Müdürlüğü SağlıkBakanlığı
Dünya SağlıkÖrgütü
Grup B Hastalıkların Bildirim Sistemi Akışı
Hemen telefon-faks-birebir
Hemen telefon-faks-birebir
Hemen telefon-faks-birebir
Hemen telefon-faks-birebir
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
GRUP C HASTALIKLAR
Yataklı tedavi kurumları
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Grup C Hastalıkların Bildirim Sistemi Akışıİlgili sağlık kuruluşları
Sağlık Bakanlığı
Form 014
Form 017 C
Günlük
Aylık
İl Sağlık Müdürlüğü
Günlük İlçe Grup İlçe Grup BaşkanlığıBaşkanlığı
Form 014
Form 014Günlük
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
GRUP D HASTALIKLAR
seçilen etkenler için standart tekniklere göre tanı koyan Laboratuvarlar
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Grup D Hastalıkların Bildirim Sistemi Akışıİlgili sağlık kuruluşlarıİlgili sağlık kuruluşları
(Laboratuvarlar)(Laboratuvarlar)
Kurum istatistik Kurum istatistik sorumlusunasorumlusuna
Sağlık BakanlığıSağlık Bakanlığı
Grup D enfeksiyon etkenleri bilgi fişi
Form 017 D + Grup D enfeksiyon etkenleri bilgi fişi
İl Sağlık MüdürlüğüForm 017 D
Günlük
Haftalık
Aylık
İlçe Grup Başkanlığı
AylıkForm 017 D
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BULAŞICI HASTALIKLAR BİLDİRİM SİTEMİNİN UYGULAMASINDA
YAPILAN HATALAR
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
FORM 014
Bilgiler okunabilecek nitelikte yazılmıyor. Formu gönderen kurumun adres bölümü tam
doldurulmuyor
Hastanın adresi tam doldurulmuyor.
Teşhis bölümü doldurulmuyor.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Form No 014
BİLDİRİMİ ZORUNLU HASTALIKLAR FİŞİ
(U.Hıfzıssıhha Kanunu Mad. 57-64)
...................................... İlçe Grup Başkanlığına / İl Sağlık Müdürlüğüne
GÖNDERENİN
Adı Soyadı:
Mesleği:
Kurum Adresi:
İş Adresi
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
(Form 014 Arka Yüz)HASTANIN KİMLİK BİLGİLERİ HASTALIK DURUMU
Cinsiyeti E € K €Hastalığın
Adı
T.C. Kimlik No Soyadı
Adı Teşhisi Olası � Kesin €
Baba Adı Başladığı Tarih
Doğum Tarihi
Mesleği Hastanın yattığı klinik adı/adresi
ADRESİ:
İli
İlçesi
Muhtarlığı Ölmüşse tarihi:
Sokağı DÜŞÜNCELER:
Ev No.
Ev/Cep Tel:
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BİLDİRİMLER ARASI UYUMSUZLUK
Formlarla gelen veriler ile TSİM verileri uyumlu
değil.
2007 YILI VERİLERİ TSİM GİRDİLERİNDEN
DEĞERLENDİRİLECEK
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
020406080
100120140160180200
017 A 57 34 18 183TSİM 49 40 14 158
boğmaca kızamık neonatal tetanoz meningokoksik menengit
017 A VE TSİM VERİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASITÜRKİYE 2006
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
0
5000
10000
15000
20000
25000
017 A 10562 10790 7138 6612 19714TSİM 9433 9247 6508 6224 18406
akut kanlı ishal bruselloz hepatit A hepatit B kabakulak
017 A VE TSİM VERİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASITÜRKİYE 2006
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
GONORE BİLDİRİMLERİ TÜRKİYE 2005 - 2006
genelev bildirimleri 458 322TSİM 453 397017 A 536 452
2005 2006
2005 TSİM verilerinde; Kadın: 263 Erkek: 190
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
SİFİLİZ BİLDİRİMLERİ TÜRKİYE 2005 - 2006
FRENGİ ÇALIŞMA DEFTERİ 794 717
TSİM 316 496
017 A 406 580
2005 2006
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BİLDİRİMLERİN GÖNDERİLME ZAMANI VE NİTELİĞİ
Veriler illerden Bakanlığa geç gelmektedir. Bu
gecikmeler zamanında veri analizi yapılmasını
güçleştirmektedir.
Analizi yapabilmek için Bakanlıktan İller tek tek
aranarak zaman kaybına neden olmakta.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü İstatistik ve Epidemiyoloji Daire Başkanlığı İstatistik Şubesi tarafından 19 Şubat 2007 tarih 2189 sayılı yazı;
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Türkiye istatistik sisteminde programlı bir döneme geçileceğini vurgulamaktadır.
Bakanlığın temel veri kaynağı Temel Sağlık İstatistik Modülü (TSİM)’dir
Geçmiş tarihli Formların TSİM girişleri 20 Nisan 2007 tarihinde kapatılacak ve bundan sonra bir önceki aya ait formlara bir sonraki ayın 20’sine kadar veri girişine izin verilecektir.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
OLASI VE KESİN TANISI İSTENEN HASTALIKLARDA;
Olası Ve Kesin Arasında Ciddi Fark Olan İller Var.Olası Tanı Var, Kesin Tanı Sıfır.Kesin Tanı Var, Olası Tanı Sıfır
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
TİFO 2005 - 2006
OLASI
KESİN
KESİN 18 17 64OLASI 1624 1911 3772
DİYARBAKIR GAZİANTEP ŞANLIURFA
OLASI
KESİN
KESİN 898 61 1392OLASI 2515 2235 3984
DİYARBAKIR GAZİANTEP ŞANLIURFA
2005 2006
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
TİFO KESİN/OLASI VAKA ORANLARI BÖLGELER/TÜRKİYE, 2005 - 2006
kesin 34,2 23,2 54,9 53,6 56 35,6 31,3 11,7 57,1 35,7 68,7 28,5 59,1 97,9 33 15,8
olası 65,8 76,8 45,1 46,4 44 64,4 68,7 88,3 42,9 64,3 31,3 71,5 40,9 2,1 67 84,2
akdeniz 2005
akdeniz 2006
doğu anadolu
2005
doğu anadolu
2006
ege 2005
ege 2006
güneydoğu
anadolu
güneydoğu
anadolu
iç anadolu
2005
iç anadolu
2006
karadeniz 2005
karadeniz 2006
marmara 2005
marmara 2006
TÜRKİYE 2005
TÜRKİYE 2006
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
BRUSELLOZ Örnek 3 Olası Vaka Kesin Vaka
0 - 11 ayE 0
K 0
1 - 4 yaşE 3
K 5
5 - 9 yaşE 10
K 9
10 - 14 yaşE 0
K 6
15 - 19 yaşE 8
K 24
20 - 29 yaşE 8
K 19
30 - 44 yaşE 10
K 12
45 - 64 yaşE 8
K 14
65 + yaşE 2
K 5
TOPLAM
E 49
K 94
T 143
BRUSELLOZ Örnek 4 Olası Vaka Kesin Vaka
0 - 11 ayE 0
K 0
1 - 4 yaşE 0
K 0
5 - 9 yaşE 1
K 1
10 - 14 yaşE 4
K 5
15 - 19 yaşE 0
K 1
20 - 29 yaşE 2
K 1
30 - 44 yaşE 11
K 11
45 - 64 yaşE 7
K 6
65 + yaşE 2
K 7
TOPLAM
E 25
K 30
T 55
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Özellikle Tifo ve Brucella hastalıklarında vakaların büyük bir kısmı “olası vaka” olarak bildiriliyor.
Sağlık ocağı ve hastaneler arasında olası vaka bildirme oranı aynıdır.
Vakaların kesinleştirilememesinin gerekçesi hastanelerde kültür yapılamamasıdır.
Gerekçe olarak zamanlarının ve olanaklarının az olduğu öne sürülmektedir.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Sağlık ocaklarından olası vakaları kesinleştirmek için bir üst kuruma sevkler az yapılmaktadır. Gerekçe olarak sevk sayısı artınca döner sermaye gelirlerinin düşmesi gösterilmektedir.
Özel hekim ve özel sağlık kuruluşlarından bildirim yok denecek kadar azdır.
Bazı illerde bulunan hıfzıssıhha bölge laboratuarlarının ortak çalışma yapmaktan kaçınması.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Bazı illerde bulunan hıfzıssıhha bölge laboratuarlarının ortak çalışma yapmaktan kaçınması.
Kesin tanı için gerekli olan metotları uygulamanın 2. basamakta bir külfet gibi görülmesi.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
KUDUZ VE KUDUZ RİSKLİ TEMAS
KARIŞTIRILIYOR.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
KUDUZ Örnek 5 Olası Vaka Kesin Vaka
0 - 11 ayE 0
K 0
1 - 4 yaşE 21
K 10
5 - 9 yaşE 37
K 37
10 - 14 yaşE 44
K 12
15 - 19 yaşE 29
K 15
20 - 29 yaşE 38
K 16
30 - 44 yaşE 63
K 38
45 - 64 yaşE 43
K 12
65 + yaşE 55
K 18
TOPLAM
E 293
K 147
T 440
KUDUZ RİSKLİ TEMAS Olası Vaka Kesin Vaka
0 - 11 ayE
K
1 - 4 yaşE
K
5 - 9 yaşE
K
10 - 14 yaşE
K
15 - 19 yaşE
K
20 - 29 yaşE
K
30 - 44 yaşE
K
45 - 64 yaşE
K
65 + yaşE
K
TOPLAM
E
K
T
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
KUDUZ ÖLÜM 0
Örnek 8Olası Vaka Kesin Vaka
0 - 11 ayE 0
K 0
1 - 4 yaşE 1
K 0
5 - 9 yaşE 0
K 1
10 - 14 yaşE 2 0
K 1 1
15 - 19 yaşE 0 1
K 0 0
20 - 29 yaşE 0 0
K 1 0
30 - 44 yaşE 1 0
K 2 0
45 - 64 yaşE 0 2
K 0 0
65 + yaşE 0 0
K 0 0
TOPLAM
E 4 3
K 5 1
T 9 4
KUDUZ RİSKLİ TEMAS Vaka Ölüm
0 - 11 ayE 0
K 0
1 - 4 yaşE 1
K 0
5 - 9 yaşE 3
K 0
10 - 14 yaşE 3
K 1
15 - 19 yaşE 3
K 0
20 - 29 yaşE 1
K 0
30 - 44 yaşE 0
K 1
45 - 64 yaşE 1
K 1
65 + yaşE 0
K 1
TOPLAM
E 13
K 3
T 16
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Akut Kanlı İshal bildirimleri fazla
Shıghella bildirimleri yok
GAİTA KÜLTÜRÜ VE MİKROSKOBİK
İNCELEME YAPILMIYOR MU?
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
AKUT KANLI İSHAL 2006
GDA
ŞANLIURFA
ŞIRNAK
AKUT KANLI İSHAL 3435 2218 401SHİGELLOZİS 79 1 78
GDA ŞANLIURFA ŞIRNAK
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Örnek 9 AKUT KANLI İSHAL
0 - 11 ayE 3
K 5
1 - 4 yaşE 4
K 3
5 - 9 yaşE 12
K 17
10 - 14 yaşE 23
K 220
15 - 19 yaşE 12
K 11
20 - 29 yaşE 1
K 2
30 - 44 yaşE 2
K 1
45 - 64 yaşE 3
K 4
65 + yaşE 2
K 5
TOPLAM
E 62
K 268
T 330
SHIGELLA
0 - 11 ayE 0
K 0
1 - 4 yaşE 0
K 0
5 - 9 yaşE 0
K 0
10 - 14 yaşE 0
K 0
15 - 19 yaşE 0
K 0
20 - 29 yaşE 0
K 0
30 - 44 yaşE 0
K 0
45 - 64 yaşE 0
K 0
65 + yaşE 0
K 0
TOPLAM
E 0
K 0
T 0
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Ancak Entamoeba Histolytica bildirimlerinde
laboratuvar araştırmaları dikkate alınırsa çok
fazla olduğu görülmekte.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hepatit B bildirimleri rehberde belirtilen standartlarda
yapılmıyor.
Kronik Vakalar ve mükerrer vakaların bildirimleri
yapılıyor.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hepatit B bildirimleri;Olası Vaka: Tanı için gerekli laboratuvar kriterlerinin araştırılamadığı veya tamamlanamadığı durumlarda; karaciğer fonksiyon testlerinde anormal değişikliklerle birlikte ve bu değişikliklerin başka nedenlerle açıklanamadığı durumlarda klinik ve geçiş uyumlu tüm vakalar “olası akut viral hepatit” olarak bildirilir.Kesin Vaka: Klinik tanımlama ile uyumlu, anti-HBcIgM ve/veya HBsAg pozitif bulunan vaka
Hepatit B ve Hepatit C bildirimleri yalnızca akut dönemde tespit edilen vakalar için yapılacaktır. Kronik vakaların bildirimleri yapılmayacaktır.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hepatit B bildirimlerinde sorunlar:
Kronik vakaların bildirimi yapılıyor. Birden fazla bildirimler var. Tanı gerekli kriterler kullanılmadan sadece klinik
veya anemnez ile kesin tanı konuluyor Bildirimlerin doğruluk araştırması yapılmıyor.
• İsim var başka hiç bilgi yok.• Adres bilgisi mevcut değil
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Verilerin Kurumlardan Geldikten Sonra Bakanlığa
Gönderilmeden Önce İncelenmesi Sağlıklı Bir Şekilde
Yapılmıyor.
ÖRNEK 1: BİLDİRİLEN HASTALIĞIN KESİN TANISININ KONULMASI İÇİN GEREKLİ LAB. İNCELEME
YÖNTEMLERİNİN O KURUMDA VEYA O İLDE BULUNMAMASI. “CREUTZFELDT-JAKOB HASTALIĞI”
ÖRNEK 2: ÜLKEDE ERADİKE EDİLMİŞ BİR HASTALIĞIN YANLIŞ OLARAK YAZILMASI.
“POLİOMYELİT”
ÖRNEK 3: DİFTERİ, KIZAMIK. BOĞMACA VE NEONATAL TETANOZ GİBİ PROGRAM UYGULANAN
HASTALIKLARIN PROGRAMDA VE BİLDİRİM SİSTEMİNDE BULUNAN KRİTERLERİ
DOĞRULANMADAN FORM 017’LERE İŞLENEREK BAKANLIĞA GÖNDERİLMESİ.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Bildirimlerin daha sonraki dönemlerde
değiştirilmesi.
Bu değişikliğin bakanlığa hiç bildirilmemesi
veya zamanında bildirilmemesi.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
SSPE Bildirimlerinde
Eski vakaların bildirimi yapılıyor Hastalığın tanısının koyulduğu hastaneden İl
Sağlık Müdürlüğüne yapılan bildirim esas alınmaktadır.
• Tekrar bildirimler fazla yapılıyor
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
0
20
40
60
80
100
120
140
160
vaka sayısı 111 101 148 112
017 C TSİM bildirim form kesin
SSPE VERİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASITÜRKİYE 2006
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
İl gezileri yapılırken sağlık ocaklarında bildirim
sistemi rehberinin kullanılma sıklığının çok az
olduğu görüldü.
Bu durum bildirimlerin kalitesi konusunda ciddi
sorunların olduğunu gösteriyor.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Örnek: Poliklinik defterlerine Bruselloz Ve Tifo olarak
tanı yazılmış. Olası/Kesin belirtilmemiş.
Akut Kanlı İshal Tanısı bulunmamakta. Çünkü Sağlık
Ocakları böyle bir bildirimin olduğunu bilmiyorlar
SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ ve SAĞLIK OCAKLARI TARTIŞMA GRUBU SUNUMU
Nisan 2007/ANKARA
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 1
Sorun; İl Sağlık Müdürlüklerinde Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürlüğünün yetersiz olması
Çözüm; İSM’nde Bulaşıcı Hastalıklar Şube Müdürlüğü altında “Yerel Epidemiyoloji ve Sürveyans Birimi”nin kurulması, görev tanımlarının yapılması; yalnızca belirlenen alanla ilgili çalışmaları yürütmesi
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2
Sorun; Bildirim sistemi sorumlularının;a. Standardizasyonun olmaması b. Görev tanımlarının olmamasıc. Güncellenmemelerid. Eğitim eksiklikleri
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2Çözüm;
Her kademede görevlendirilen bu sağlık personeli için net görev tanımları yapılmalıdır
İstifa, tayin, emeklilik gibi nedenlerle görevden ayrılan bildirim sorumlularının yerine hemen yeni görevliler belirlenmeli ve liste güncellenmelidir
Bakanlık desteği ile il düzeyinde İSM Bulaşıcı Hastalıklar Şubesinin koordinasyonunda bildirimden sorumlu olarak görevlendirilen hekim ve sağlık personeli hizmet içi eğitimden geçirilmelidir.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 3
Sorun; Her kademede denetim yetersizliği
Çözüm;Denetimler için; bildirim yapılacak tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılacak denetimlerle ilgili prosedürleri içeren ve ülke genelinde uygulanabilir kontrol listeleri hazırlanmalı
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Yönetsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri 4
Sorun; Filyasyon ekibinin ve uygulamasının standart olmaması
Çözüm;Filyasyon standartlarının ortaya konması ve yayımlanması
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Teknik Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Sorun; Standart vaka tanımlarının kullanılmaması
Çözüm;Eğitimlerle standart vaka tanımları her kademedeki ilgili personele anlatılmalıdır
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Operasyonel Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Sorun; Numune transportunun standartının olmaması
Çözüm;Numune gönderilmesi gereken referans sağlık kurumları ile SBTSHGM ortak çalışması ile Türkiye genelinde standart transport sistemi oluşturmalıdır.
LABORATUVAR ÇALIŞMA GRUBU
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Laboratuvar /Nitelikli insan gücü
Standart işletim prosedürlerinin hazırlanmalıdır
Personel yapısının geliştirilmesi için mecburi hizmetten yararlanılmalıdır.
Teknisyen sayısı dağılımında dengesizlik.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Lab./ Altyapı eksiklikleri (1)
Laboratuvarların gerekli biyogüvenlik düzeyleri Laboratuvarların düzeylendirmelerine göre asgari
araç-gereç-insan gücü standartları
Özel kurum ruhsatlandırma ve denetimlerinde bu hususlar dikkate alınmalıdır.
Devlet Hastanesi laboratuvarlarının temel laboratuvar gereksinimleri
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Lab./ Altyapı eksiklikleri (2)
Belirlenen laboratuvarlarda yapılması öngörülen, bildirimi zorunlu hastalıklara ait tanı yöntemleriyle ilgili malzemelerin temini.
İl düzeyinde kamu ve özel laboratuvarların kapasite ve envanterleri tespiti
Üniversite laboratuvarlarının sistem içine entegre edilmesi
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Lab./ Mevzuat eksiği
Laboratuarların gerekli asgari insangücü, araç-gereç, yapı, yapılacak testler ve kalite yönünden ruhsatlandırmasını ve denetimini düzenleyen mevzuat geliştirilmelidir.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Klinisyenin laboratuar kullanımının yetersiz olması
Klinisyenle laboratuar arasında doğrudan iletişim yolları geliştirilmelidir.
Ulusal rehberin kullanımı konusunda bilgi eksikliklerini giderici önlemler alınmalıdır.
HASTANELER ÇALIŞMA GRUBU
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Sorun; Hastanelerde laboratuvara doğrudan örnek kabulü yapılamamakta, poliklinik girişi ve poliklinik tarafından istem zorunlu tutulmakta.
Çözüm; Klinik örneklerin birinci basamaktan ya da diğer merkezlerden hastaneye transferi için protokol veya mevzuat oluşturulması.
Hastane/ Sorunlar- Çözümler
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hastane/ Sorunlar- Çözümler
Sorun ; Doğrudan klinik örnek kabul eden hastanelerde ise
istem formu, hasta kimlik bilgileri ve hasta adresi, istemi yapan
hekim adı, kurumu, klinik ön tanı gibi bilgileri içermemekte.
Çözüm ; Gerekli bilgileri içermeyen ve transferi protokole
uygun olmayan örneklerin hastane tarafından kabul
edilmemesi.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hastane/ Sorunlar- Çözümler
Sorun; Hasta kaydı
Çözüm ; Hastanın gerçek ikamet bilgilerinin açık ve doğru bir şekilde kaydedilmesi.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Sorun ; Hasta başvurusunun acilden olması durumunda hastanın takibinin çok zor olması
Çözüm ; Acilde hasta kayıtlarının ve adres bilgilerinin düzenli tutulması için idari düzenlemeler (bilgisayar)
Hastane/ Sorunlar- Çözümler
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Sorun ; Acil veya poliklinikten yapılan başvurularda, laboratuvar tetkiki sonucu sonrasında bildirimi zorunlu bir hastalık tespit edildiğinde ve sonucun hastaya iletilemediği hallerde; kime, nasıl bildirileceğine ilişkin bir düzenleme yok
Çözüm ; Bildirim sorumlularının; laboratuvarlardan bildirimi zorunlu hastalık tespit edilen ancak hastaya ulaşmamış sonuçları taraması ve ilgili birimlerle iletişime geçmesi için otomatize sistemlerden destek alınması
Hastane/ Sorunlar- Çözümler
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hastane/ Sorunlar- Çözümler
Klinisyenlerin • standart vaka tanımlarını kullanmaması• bildirim sistemi ile ilgili bilgilerinin yetersiz olması ve
konuya yeterli duyarılılığı göstermemeleri• Laboratuvara örnek göndermede direnç• Laboratuvarlara güvensizlik duymaları
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hastane / Sorunlar- Çözümler
Kapasitenin etkin kullanımı
Laboratuvarların kapasitelerine ilişkin klinisyenlerin periyodik olarak bilgilendirilmeleri ve ortak koordinasyon toplantılarının yapılması,
Laboratuvarlarda tetkiklerin bilgisayar kaydına alınamaması
Laboratuvar informasyon sistemlerinin yagınlaştırılması
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hastane / Sorunlar- Çözümler
Bildirimi yapmakla sorumlu kişilerin görev ve sorumluluklarını kesin olarak bilmemesi
Tanıyı koyan hekim (izleyen hekim veya konsültan hekim) bildirimden sorumlu olmalıdır.
E P I D E M I C A L E R T A N D R E S P O N S E
Hastane / Sorunlar- Çözümler
Bildirim ile ilgili idari uygulamalarda yetersizlik Yaptırım eksikliği Denetim eksikliği (üst yönetimin ve hastane
çalışanlarının) Yöneticilerin duyarsızlığı Standart ve periyodik eğitim eksikliği Ödüllendirme ve motivasyon için yeni uygulamaların
hayata geçirilmesi
Bildirim sisteminin işletilmesine ilişkin yasal düzenlemelerin uygulanması