’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿB@/GG, ‰‹∆ È◊, ‹∆-ÏÒ≈’

«√¿πÈ≈ Ø‚, Í«‡¡≈Ò≈

ÎØÈ : @AGE-BCEICBH

ÓØÏ≈. : IHAEA-EFHAH, IE@AH-GGAAF

e-mail : sdkajitsingh@yahoo.co.inwww : gurmatvichar.info

Í«‘Ò∆ Ú≈ : ÈÚßÏ B@A@ (A@@@ ’≈Í∆)

N : ’Â≈ Á∂ √Ì ‘æ’ ≈÷Ú∂∫ ‘È

Ò∂ ‡≈¬∆Í √À«‡ø◊ :

¡≈‡ ÏÒ«‹ßÁ, Í«‡¡≈Ò≈IBAFG-BIEIH

«ÍÃø‡ :

‚ÀÎØ‚ÀÒ «Íz߇˜, ÎÀ’‡∆ ¬∂∆¡≈, Í«‡¡≈Ò≈

’∆Ó : AE@/- πͬ∂

Sri Dasam Granth SahibParshnotribyKanwar Ajit Singh20/77 Ranjit Nagar, G-BlockSeona Road, Patiala.

PublicationsGurmat Vichar KendarSeona Road, Patiala.

Ò∂÷’’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ

Íz’≈Ù’◊πÓ«Â «Ú⁄≈ ’∂∫Á, «√¿πÈ≈ Ø‚, Í«‡¡≈Ò≈

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆

ÂÂ’≈

√Ó͉√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ¡Â∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ÙË≈Ú≈È,

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ «√ ÒæÊ Á∂ «√ßÿ «√ßÿ‰∆¡ª ȱß, «‹È∑ª È∂ ÏßÁ

ÏßÁ ’‡Ú≈ ’∂ ÷ØÍ∆¡ª ´‘≈ ’∂ ¡Â∂ ÿæÒ±ÿ≈«¡ª Á∂ √ßÂ≈Í «Íø‚∂

”Â∂ fiÒ«Á¡ª ı≈Ò√≈ ÍøÊ Á≈ Ù≈ȪÓæÂ≈ «¬«Â‘≈√ «√«‹¡≈Õ

J ““«¬º’ «◊¡≈ÈÓ¬∆ ¡√∆√U E

J ÁØ ÙÏÁ AG

J ‘π’ÓÈ≈Ó≈ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á≈ ’≈ÏÒ Á∆ √ß◊ ÚæÒ B@

J ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï Á≈ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ BA

«◊. Ì≈◊ «√ßÿ Ò¬∆

J ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ’≈Ò∂ ¡Î◊≈È∂ Ï≈∂ BB

J ¡≈ßÌ’ ÙÏÁ BC

J ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∂ È≈¿∞∫ ÷πÒ∑∆ «⁄º·∆ BI

J √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ √ß’ÒÈ «¬«Â‘≈√ F@

J Á√Úª È≈È’ FE

J «¬√ Á∆ √π‰Ø GH

J Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á-«ÏÍzÚ≈Á HB

J ’∆ ‹≈Íπ √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄ ˛? IA

J Ï«⁄æ È≈‡’ Á≈ Ó‘ª ’≈Ò ◊πÓ«Â Á∂ fiØ÷∂ ”⁄Ø∫ II

J √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆ AAA

J Ï«⁄æÂz È≈‡’ ÍzÙÈØÂ∆!! ¡«Ë¡≈¬∂ Í«‘Ò≈ ACC

J Ï«⁄æ È≈‡’ ÍzÙÈØÂ∆ ¡«Ë¡≈«¬ (B) AEH

J Ó‘ª ’≈Ò ’Ø «√æ÷ ’« ÓÁ≈ ̪◊ «ÍÚ≈«¬ AHC

J Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Ó≈È«√’Â≈ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ AIE

J ’∆ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ ˛? B@B

J ÍøÊ ’± ◊≈ ÎÀ√Ò≈ BAA

J √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚØË∆¡ª 鱧 ’πfi √Ú≈Ò BAI

J ¡ß«Â’≈

(¿) Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∆ «⁄æ·∆ Ó≈Â≈ √πßÁ∆ ‹∆ BBG

ÚæÒ

(¡) Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂ Ó‘≈È’ØÙ Á∂ BBH

ÍøÈ≈ Èß. DAI Á∆ Î؇Ø

(¬) Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ Á√Â∂ ÓπÏ≈’ Á≈ «Ò«÷¡≈ «¬’ BBI

ÍøÈ∂ Á∆ Î؇Ø

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/E √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/F

Í ¿∞‘Ȫ Ú◊≈ Ó‘ªÓ»÷ ª ÁπÈ∆¡ª Ì «Úº⁄Ø∫ «ÓÒ‰≈ ‘∆ ÓπÙ«’Ò

‘À «‹‘Û∂ ‹≈Í √≈«‘Ï ˘ «ÙÚ Íπ≈‰ Á≈ ¡È∞Ú≈Á,«‘º√≈ ‹ª ¡≥◊

¡≈÷Á∂ ‘È √◊Ø∫ «¬√ÂØ∫ ¿∞Ò‡ ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ‘À «’ Ùz∆ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á

«√≥ÿ √π¡≈Ó∆ Á∆ Ï≈‰∆ «’√∂ Ú∆ Ì≈Ù≈ Á∂ ◊z≥Ê Á∂ «’√∂ Ú∆ ¡≥Ù Á∆

¤≈«¬¡≈ ÂØ∫ ÍzÌ≈«Ú ȑ∆∫Õ ‘∞‰ «‹≥È∑ª È∂ «ÙÚ Íπ≈‰ ‘∆ È‘∆∫ Í«Û∑¡≈

¿∞‘Ȫ È≈Ò ’∞º’Û÷∂‘ ¿∞‚≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «√≥◊ ’Ω‰ Î√≈Ú∂? «¬√ «ÙÚ

Íπ≈‰ Ú≈Ò∂ ◊ºÍ Á≈ ÷≥‚È ’≥Ú ¡‹∆ «√≥ÿ ‘ت È∂ «¬√ ‘ºÊÒ∆

Íπ√Â’ «Úº⁄ Ï‘∞ ÚË∆¡≈ ’∆Â≈ ‘ÀÕ √Ø ¡√∆∫ ¡≈͉∂ ⁄ºÒ ‘∂ Íz√≥◊

¿∞µÍ ¡≈¬∆¬∂ «’ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ È∂ «¬√ Ó‘≈È Ù≈‘’≈ «Úº⁄ Òº◊̺◊

735 È≈Ó ¿∞√ ÍzÓ≈ÂÓ≈ Á∂ «¬º’ «Ú√Ó≈Á∆ «ÚË∆ È≈Ò «Ò÷∂ ‘ÈÕ

«‹≥È∑ª ⁄Ø∫ Òº◊̺◊ 85 È≈Ó Óπ√ÒÓ≈È∆ Ӻ È≈Ò «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ Á»‹≈

Úº‚≈ «‘º√≈ ¡≈Í È∂ Íπ≈ÂÈ √È≈ÂÈ ◊z≥ʪ Á∂ ¡È∞Ú≈Á Á≈ «Ò¡≈ ‘ÀÕ

‹Ø «’ «√Î ¡È∞Ú≈Á È≈ ‘Ø ’∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ √Ú «ÚË ‹◊ «ÚÒº÷‰,

∞ºÁ ¡Â∂ Ú∆ √ ¡≈«Á √ª «Úº⁄ ◊∞≥Á∆ ‘ج∆ ¡ÈØ÷∆ ÙÀÒ∆ ‘À «‹√

«Úº⁄ ¡≈Í È∂ Áπ◊≈ ’Ê≈ ¡Â∂ ⁄ΩÚ∆ ¡ÚÂ≈ª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ‘ÀÕ

¿∞√ «Úº⁄ ⁄≥‚∆ Á∆ Ú≈ ˘ ¡≈Í È∂ Í ≥‹≈Ï∆ Ì≈Ù≈ «Úº⁄ Ú∆

ȘÓ≈«¬¡≈ ‘ÀÕ ‹Ø «’ Ú≈ √≈«‘ Á≈ «¬º’ √Ú ¿∞«’zÙ‡ ÈÓ»È≈ ‘ÀÕ

Ï«⁄ºÂ È≈‡’ «¬º’ ¡«‹‘∆ ⁄È≈ ‘ÀÕ «‹√ «Úº⁄ ¡≈Í È∂ ¡≈͉∆

¡≈ÂÓ ’Ê≈ Á≈ ¡Â∂ ‘Ø ÿ‡È≈Úª Á≈ ¡«‹‘≈ «⁄ºÂÈ ’∆Â≈ ‘À «’

¿∞√ Ú◊∆ «Ú√ÓÔ’≈∆ ‹∆ÚÈ∆ ¡º‹ º’ ‘Ø ’ج∆ Ú∆ «Ò÷≈∆ È‘∆∫

«Ò÷ √«’¡≈Õ «‹√˘ «‹ÂÈ∆ Ú≈ ÍÛ∑∆¬∂ ¿∞ÂÈ∆ Ú≈ ÈÚ∂∫ ¡Êª

È≈Ò √ªfi ÍÀ∫Á∆ ‘ÀÕ ¿∞√˘ È≈‡’ √Ófi ’∂ È≈‡’ Á∆ Í«Ì≈Ù≈ ÂØ∫

«‘ ¡≈÷‰ Ú≈Ò∂ ¿∞√Á∂ È≈Ó ˘ ‘∆ È‘∆∫ √Ófi √’∂ «’¿∞∫«’ ¿∞‘

’≈Ò∆Á≈√ Á∂ Ù’∞≥ÂÒ≈ È≈‡’ Ú◊≈ È≈‡’ È‘∆∫ √◊Ø∫ ¿∞‘ ª “Ï«⁄ºÂ

È≈‡’” ‘ÀÕ ¬∂√∂ Â∑ª √Ó≈«‹’ «◊¡≈È «Ú«◊¡≈È Ò¬∆ ¡≈Í ‹∆ Á∆

Ó‘≈È «’z “⁄«ºÂØÍ«÷¡≈È” ‘À Â∂ ¡≥ «Úº⁄ «¬«Â‘≈√ Á≈ «¬º’

È≈Ô≈Ï Á√Â≈Ú∂˜ ‘˜» È∂ ““˜ÎÈ≈Ó≈U Ì≈Ú “«Ú‹À ͺ” Î≈√∆

˜∞Ï≈È «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ ‘ÀÕ «‹√˘ ÍÛ∑ √π‰’∂ ¡Ω≥◊˜∂Ï Ú◊≈ ’º‡Û

˜∞ÒÓ∆ ¡Â∂ «˜ºÁ∆ Ï≈ÁÙ≈‘ Ú∆ ’≥Ï ¿∞µ«·¡≈ √∆Õ «‹√ÂØ∫ ÍzÌ≈«ÚÂ

““«¬º’ «◊¡≈ÈÓ¬∆ ¡√∆√U

√«Â◊∞» Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Úº⁄ ‘∆ «¬º’ «’zÙÓ≈ √ÈÕ

¿∞‘ ¿∞√ Ú∂Ò∂ Á∂ ÍÀ◊≥Ï, √≥ «√Í≈‘∆, Á≈Ù«È’, Ó‘ª’Ú∆, Ì≈Ù≈

«Ú«◊¡≈È∆, Ë≈«Ó’ ¡≈◊», Ó‘≈È ‹ºÊ∂Á≈ ¡Â∂ ‹◊ «ÚÒº÷‰

√ÀÈ≈ÍÂ∆ √ÈÕ ’ج∆ Ú∆ √≈«‘ Á≈ Í≈·’ ‹ÁØ∫ “Ï∆” ÙÏÁ ˘ ÍÛ∑Á≈

‘À ª ¿∞‘Ȫ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ◊∞» ‹∆ Á≈ √≈≈ ‹∆ÚÈ ‘∆ Ï∆ √Ó¬∆

√≈’≈ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Í«ÚºÂ ¡≈⁄≈, ¡Óπº’ ¿∞ÂÙ≈‘, ¡‚ØÒ √≈‘√,

¿∞Á≈Â≈, ¡«‹ºÂ ÓÈØÏÒ, Á∆Ȫ ÍzÂ∆ ÁÁ, ¡º«Â¡≈⁄≈ Á≈ «ÚØË,

«Úº«Á¡≈ Â∂ ËÓ Á∆ √Íz√Â∆ Â∂ «ÁzÛ ¡≈ÂÓ «ÚÙÚ≈√∆ ‘؉≈ √Ì

’∞fi ‘∆ ¿∞‘Ȫ Á∆ ¿∞µ⁄∆ Ùı√∆¡Â «Úº⁄ Ì«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ Ì≈ Á∂

ËÓ Ù≈√Â∆¡ª È∂ «‹Ú∂∫ ËÓ Á∆ Óπ’≥ÓÒ Ù’Â∆ √≥‹Ó ˘ Ó≥«È¡≈

‘ÀÕ «¬√ Â∑ª Á≈ ¡≈ÁÙ √≥‹Ó ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ «Úº⁄ ‚∞ºÒ∑ ‚∞ºÒ∑ ÍÀ∫Á≈

‘À «’¿∞∫«’ ¡√Ò∆ √≥‹Ó∆ ˙‘∆ ‘À «‹√˘ ’≈Ó ‚∂◊ È≈ √’∂, ’zØË «‘Ò≈

È≈ √’∂, ‚ ÿÏ≈‘‡ ÍÀÁ≈ È≈ ’∂, «⁄≥Â≈ Óπfi≈ È≈ √’∂, Ò≈Ò⁄

«Î√Ò≈ È≈ √’∂, ÓØ‘ ‹≥‹≈Òª «Úº⁄ È≈ Í≈ √’∂, ¡«‹‘≈ ÓÈ∞º÷ ‘∆

¡√Ò √≥‹Ó∆ ‘∞ ≥Á≈ ‘ÀÕ Â∂ ¿∞‘Ȫ ˘ ‘∆ Ú∆Â≈◊ Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆

¡Ú√Ê≈ ˘ ÚÀ≈◊ Á∆ √≥◊Ô≈ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ‘Ø «Â¡≈◊∆ Â∂

ÚÀ≈◊∆ ’ج∆ ’Ó˜Ø ¡≈ÁÓ∆¡ª Ú≈√Â∂ ÚÂ∂ ‘ج∂ ÙÏÁ È‘∆∫Õ «‹‘Û∂

¡º‹ ’ºÒ∑ Ì◊Ú∂∫ Ú√ Í≈’∂ ‹ª ÒßÏ∂ ˜∆Á≈ ⁄ØÒ∂ Í≈’∂ ÚÀ≈◊∆ ω∂

«ÎÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ ª ÚÀ≈◊ Á∂ È≈Ó ˘ ’ˇ≥«’ ’Á∂ ‘ÈÕ ¡√Ò

«Úº⁄ ¡«‹‘≈ Ó‘ªÍπ÷ ª «¬º’Ø «¬º’ ‘∆ ‘Ø«¬¡≈ ‘À «‹√Á≈ È≈Ó Ùz∆

◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‘ÀÕ ¬∂√∂ Ò¬∆ ¿∞‘Ȫ Á∆ ⁄È≈ Á∂ «ÚÙ∂ Ú∆ ¡ÁÌ∞Â

‘ÈÕ ¡≈Í ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ Á≈ Óπº„ Ú≈«‘◊∞» ¿∞ÍÓ≈ ‹ª ÓÈ∞º÷Â≈ Á∂ ÌÒ∂

È≈Ò Ù∞» ‘∞≥Á≈ ‘ÀÕ Í«‘Ò∆ ‘∆ ⁄È≈ ‹≈Í √≈«‘Ï, ¿∞√ Ú∂Ò∂ Á∂ Íz⁄º«ÒÂ

Ë≈«Ó’ √ÂØØ “«ÚÙ˘ √‘º√È≈Ó≈” È≈ÒØ∫ Úº÷∂ ¡≥Á≈˜ Á∆ Ï≈‰∆ ‘ÀÕ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/G √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/H

‘Ø’∂ ¿∞√È∂ Í≥‹≈Ï Á∂ ◊ÚȪ ˘ Ù≈‘∆ ‘∞’ÓÈ≈Ó∂ «Ì‹Ú≈¬∂ «’ ¡º‹ ÂØ∫

«Íº¤Ø∫ √«Â◊∞ª È≈Ò «’√∂ «’√Ó Á≈ Áπ«ÚÚ‘≈ È≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂

¿∞‘Ȫ Á∂ √≈∂ ωÁ∂ ‘º’ ‘’»’ √«Â’≈ √«‘ Ú≈Í√ ’∆Â∂ ‹≈‰Õ

Ï≈’∆ ‹≈Íπ √≈«‘Ï ¡Â∂ ¡’≈Ò ¿∞√« «Úº⁄ ª ÍzÓ∂ÙÚ Á∆

√◊∞‰∆ Â∂ «È◊∞‰∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ ‹Ø ¡≈͉∂ ¡≈Í «Úº⁄

«¬º’ Óπ’≥ÓÒ ‘º√Ú≈Á∆ ÁÙÈ Ù≈√ Á≈ »Í ‘ÀÕ Á»‹∆ ⁄È≈ ÷≈Ò√∂

˘ «‘≥Á» «¬«Â‘≈√ Á∂ Á∂Ú∆ Á∂ÚÂ∂ Â∂ ¡ÚÂ≈ ⁄«ºÂzª ÂØ ∫ ‹≈‰» ≥

’Ú≈¿∞‰ Ï≈∂ ‘À Í «ÈÙ≈È≈ ¡≈Í ‹∆ Á≈ ¿∞‘∆ ‘À, ÷≈Ò√∂ «Úº⁄ Ï∆

√ Á≈ √≥⁄≈Õ ¡Â∂ √≈‘ √‘∆‰ ‘ج∆ √πºÂ∆ ͬ∆ «‘≥Á» ‹ÈÂ≈ ˘

¿∞‘Ȫ Á∂ ‘∆ ¡ÚÂ≈∆ Ó‘ªÍπ÷ª Á∂ Ô∞ºËÓ¬∆ ‹∆ÚÈ ˘ Í∂Ù ’’∂

Ì≈Â∆ ÒØ’ª «Úº⁄ «¬º’ ¡‰÷, √ÚÀÓ≈È Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∆ «Ïº√∆ ‘ج∆

’ÙºÂ∆Ô Ù’Â∆ ˘ ÁπÏ≈≈ ¿∞‹≈◊ ’È≈ √∆Õ Á»‹≈ ¿∞‘ «¬‘ Ú∆

⁄≈‘∞ ≥Á∂ √È «’ «¬√ √È≈ÂÈ Íπ≈ÂÈ «¬«Â‘≈√ ‹ª «Ó«Ê‘≈√ ˘

√Ófi‰ Ú≈√Â∂ ÷≈Ò√∂ ˘ ÓπÛ ¿∞‘Ȫ Í≥«‚ª Á∆ ÙÈ «Úº⁄ È≈ ‹≈‰≈

ÍÚ∂, «‹‘Û∂ «ÚÙ˘ Á∂ ¡Ê Á‘∆∫ ̺Ò∂ ’ «Á≥Á∂ ‘ÈÕ «‹Ú∂∫ «¬º’ ÙÒØ’

¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ

ÙÚ∂ÂªÏ Ë≥ «ÚÙ˘ Í∆ ډ≥ ⁄Â∞Ì∞‹≥ÕÔ: «√Ó∂ Íπ≥‚∆’≈’ÙÓ ÍπÈ ‹ÈÓ È≈ «ÚÁÔÂ∂®«‹√Á≈ ¡Ê ‘À :«√¿∞È∂ Ú◊∂ ≥◊ Ú≈Ò∂ ,«⁄º‡∂ Ï√ Ë≈È

’È Ú≈Ò∂, ⁄≈ Ì∞‹≈ Ë≈∆ ,’ÓÒ È∂ ,¡≥ÂÔ≈Ó∆ »Í ,È≈≈ÔÈ

˘ «‹‘Û≈ «√ÓÁ≈ ‘À ¿∞‘ ‹ÈÓ ÓÈ Á∂ ⁄º’ ÂØ∫ Óπ’ ‘Ø’∂ Íẕ

⁄Ȫ «Úº⁄ ‹≈ «Ú≈‹Á≈ ‘ÀÕ Â∂ «’√∂ Á‘∆∫ ̺«Ò¡ª Á∂ ⁄≈√Û» Ïz≈‘Ó‰

È∂ «¬√Á≈ ¡Ê ’ «ÁºÂ≈ «’ ‘∂ ≈‹È! «‹‘Û∂ ÚË∆¡≈ Ï∂√‰ Á∂

ω∂ Í∆Ò∂ ≥◊ Á∂ ⁄≈ ’ØÈ∂ ÏÛ∂ ̺Ò∂ ‘∞≥Á∂ ‘È «‹≥È∑ª Á∆ «⁄º‡∆ Á‘∆∫ Á∂

√Î∂Á Ï√ Ë≈È ’∆Â∂ ‘∞ ≥Á∂ ‘È ¿∞‘Ȫ ˘ º‹’∂ ¤’‰ Ú≈Ò≈

¡≈ÁÓ∆ √Á≈ Â≥Á∞√ Â∂ ⁄Û∑Á∆¡ª ’Ò≈ «Úº⁄ «‘≥Á≈ ‘ÀÕ

√Ø ’Ò◊∆Ë ‹≈‰Á∂ √È «’ «¬√ Íz’≈ Á∂ ¡Êª Á∂ ¡ÈÊ

’È Ú≈«Ò¡ª ÂØ∫ «√≥ÿ √Ó≈‹ √π⁄∂ ‘Ø’∂ ‘∆ Â∂ ¿∞‘Ȫ Íz≈⁄∆È ◊z≥ʪ Á∂

¡Êª ˘ √‘∆ √‘∆ √Ófi ’∂ ‘∆ Ï⁄ √’Á≈ ‘ÀÕ ¬∂√∂ ’’∂ ‘∆ ¿∞‘Ȫ È∂

Úº‚∂ Úº‚∂ «ÚÁÚ≈È ’Ú∆¡≈ ˘ ¡≈͉∂ Í≈√ º«÷¡≈ Â∂ ¿∞‘Ȫ ÂØ∫ ¿∞µÂÓ

’؇∆ Á∂ ◊z≥Ê «Ò÷Ú≈¬∂Õ Ì≈¬∆ ≈Ó «√≥ÿ Â∂ Ú∆ «√≥ÿ ¡≈«Á Í≥‹ «√≥ÿª

˘ Ì◊Ú∂∫ Ï√ ÍÚ≈’∂ ÏÈ≈√ ÍÛ∑‰ Ò¬∆ Ì∂«‹¡≈ √∆Õ Âª «’

¿∞‘Ȫ Á≈ Í≥Ê ‘ Ș∆¬∂ ÂØ∫ √Øfi∆Ú≈È Ï‰∂Õ ¬∂√∂ ÓÈØÊ ˘ Óπº÷ º÷’∂

‘∆ ¿∞‘Ȫ È∂ Íz≈⁄∆È È≈«¬’ Â∂ È≈«¬’≈Úª ¡Â∂ Ë≈«Ó’ ‘√Â∆¡ª Á∂

‹∆ÚÈ Á≈ «⁄ÂÈ ’∆Â≈Õ «‹√ Úº⁄ ’∞fi ¡«‹‘∂ «¬«Â‘≈√ Ú∆ «⁄Â∂

«‹≥È∑ª Á≈ Íz⁄≈ √Ó≈‹ «Úº⁄ Ï‘∞ ÿº‡ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ «‹Ú∂∫ Ïz‘Ó≈ Á∂

¡ÚÂ≈, «ÙÚ‹∆ Á∂ Í≈√È≈Ê ¡≈«Á ¡ÚÂ≈, Ó«‘≥Á∆ ¡≈«Á

Óπ√ÒÓ≈È∆ ÍÀ◊≥Ϫ Á∂ «¬«Â‘≈√ Á≈ Úȉ ’∆Â≈Õ ¿∞‘Ȫ «Úº⁄ ◊ΩÂÓ

«Ù∆, ¡«‘«Òº¡≈, «¬≥Á, ‹ÈÓ∂‹≈, ‹È’, Í√≈Ó ¡≈«Á ’¬∆

Ë≈«Ó’ ‘√Â∆¡ª ÂØ∫ √≈˘ ‹≈‰»≥ ’Ú≈«¬¡≈Õ «¬º’ «ËzÙ‡ ÏπºË∆ Â∂

⁄≥Á‘≈√ Á∆ ’‘≈‰∆ ‘ÀÕ «‹√Á≈ ’¬∆ ⁄≥◊∂ ⁄≥◊∂ «ÚÁÚ≈Ȫ ˘ Ú∆ È‘∆∫

ÍÂ≈ «’ «¬‘ ‹À«ÓÈ∆ ¡ÙÚÓ∂Ë ◊z≥Ê Á∆ ’‘≈‰∆ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ «¬√

√≈∂ ’∞fi ˘ √Ófi‰ Ú≈√Â∂ √≈˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’ÂÈ∂ ’∞ Í π≈‰,

¿∞ÍÍπ≈‰ Â∂ Ó‘ªÌ≈ ÍÛ∑È∂ ÍÀ‰∂ √∆Õ «‹√˘ √«Â◊∞ª È∂ «¬º’Ø Êª

¿∞µÍ «¬ÂÈ∆ √≈Á≈ √Ò ¡Â∂ √π≥Á Ì≈Ù≈ «Úº⁄ ¡È∞Ú≈Á ’’∂ Í≥Ê

Á∆ fiØÒ∆ Í≈ «ÁºÂ≈Õ «¬√ÂØ∫ «ÏȪ Ù√ª ¡√ª Á∂ ¡≈’≈, Íz’≈

,È≈Ó Â∂ ‡‰’≈ª ˘ √Ófi≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ Ù√ÂÈ≈Ó Ó≈Ò≈ Íπ≈‰ Ú◊∂

¡ÁÌ∞ ’≈«Ú ⁄∂Õ «◊¡≈È ÍzÏØË ,33 √ÚÀÔ∂ ,ÙÏÁ ‘˜≈∂ Â∂ ÷≈Ò√∂

Á∆ Ó«‘Ó≈ ¡≈«Á ’∞fi ‘Ø ¿∞µÂÓ Ï≈‰∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ ÁÙÓ ◊z≥Ê √≈«‘Ï

Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ Á≈ √Á’≈ ‘∆ √≈‚∂ «Úº⁄ ¬∂‚∂ ¬∂‚∂ Úº‚∂ «ÚÁÚ≈È √º‹‰

‘ج∂ ‘ÈÕ «¬√ ‘º√ ˘ ÚÂÓ≈È √Ó∂∫ Á∂ ÈÚ∆∫ √Ø⁄‰∆ Ú≈Ò∂ È≈√«Â’,

ËÈ Á∂ ÒØÌ∆ ‹ª Á»«‹¡ª Á∂ «Íº¤∂ Òº◊‰ Ú≈Ò∂ «¬‘ ÊØÊ∂ «ÚÁÚ≈È È‘∆∫

√Ófi √’Á∂Õ «’¿∞∫«’ ¿∞‘Ȫ ˘ «¬√ ◊ºÒ Á≈ «◊¡≈È ‘∆ È‘∆∫ «’

¡≈«Á Ùz∆ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï ¡Â∂ Á√Ó ◊z≥Ê Á≈ ¡√Ê≈È «√º÷ √≈«‘Â

◊◊È «Úº⁄ ⁄≥ÁÓ≈ Â∂ √»‹ √Ó≈È ‘ÀÕ Ùz∆ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‹∆

«’¿∞∫«’ Á∂◊ Â∂◊ Á∂ ËÈ∆ ‘؉ Á∂ È≈Ò È≈Ò ’ÒÓ Ë≈∆¡ª Á∂ Ú∆

Ù≈‘ ¡√Ú≈ √È «‹‘Û≈ «’ ¿∞‘Ȫ È∂ Ú∆ √ ÌÍ» Ï≈‰∆ Á∆

⁄È≈ ’’∂ √≈˘ ¬∂‚∂ ÏÒÙ≈Ò∆ √≈«‘ ÂØ∫ ‹≈‰»≥ ’Ú≈«¬¡≈Õ √≈˘

«‘≥Á∆, Í≥‹≈Ï∆, √≥√«’zÂ, Î≈√∆ Â∂ «Ïz‹Ì≈Ù≈ ¡≈«Á ÏØÒ∆¡ª Á≈ ¡Ê≈‘

ÙÏÁ Ì≥‚≈ ¡Â∂ Ì≈Ú «◊¡≈È Ï÷«Ù¡≈Õ Í ¿∞‘Ȫ Á∆ Ï≈‰∆ ˘

¡≈«Á ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∂ √Ó≈È º÷’∂ ÍÛ∑È≈, √Ófi‰≈ ‹ª «Ú⁄≈È≈

Ì∞ºÒ ‘∆ È‘∆∫ Ï‘∞ ں‚∆ Ì∞ºÒ ‘ÀÕ «’¿∞∫«’ ÁØ‘ª Ï≈‰∆¡ª Á≈ Ó‘≈ÂÓ

Úº÷≈ Úº÷≈ ‘ ÀÕ ¡≈«Á Ï≈‰∆ √≈‚∂ Ò¬∆ ◊∞Â≈ ◊ºÁ∆ ¿∞ µÍ

«Ú≈‹Ó≈È ‘≈˜ È≈˜ ◊∞» Á≈ ¡√Ê≈È º÷Á∆ ‘À Â∂ ÁÙÓ Ï≈‰∆

«’¿∞∫«’ Ú∆ √ ÍzË≈È, «◊¡≈È ÌÍ» ¡Â∂ Ë≈«Ó’, √Ó≈«‹’,

√º«Ì¡≈⁄≈ ¡≈«Á ¡È∂’ª Áπ«È¡≈Ú∆ ‹≈‰’≈∆¡ª È≈Ò Ì∆ ‘ÀÕ «¬√

Ò¬∆ «¬√˘ «◊¡≈È Á≈ √≈◊ √Ófi ’∂ ‘∆ ⁄ºÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ

«’¿∞∫«’ «¬√ «Úº⁄ Á≈Ù«È’ «⁄≥ÂÈ Á∂ È≈Ò È≈Ò Ïz‘Ó ¡È∞√≥Ë≈È Ú∆

’∆Â≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ √≈∂ Íπ≈ÂÈ ÓºÂ Óªª Á∂ «√˪Â, ‘∞ ∆ª,

¡⁄≈ «Ú⁄≈, √Ó «Ú≈˜ ¡Â∂ √≥◊∆ ’≈«Ú ¡Â∂ ¡Òß’≈ª Á≈

Úȉ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬√ «Úº⁄ ËÓ ÍzË≈È √π Á∂ È≈Ò È≈Ò √≥√≈∆

√π Ú∆ ‘ÀÕ ¬∂Ê∂ ’∂ÚÒ √ÂØ◊∞‰ Á∆ Ï∆‰≈ È‘∆∫ Úº‹∆Õ ¬∂Ê∂ ‹Ø◊∞‰ Á∂

«Ì¡≈È’ Ó≈» ‰ ËΩ∫√∂ Ú∆ ◊º‹∂ ‘ÈÕ Â∂ ÂÓØ◊∞‰ ÍzË≈È ¡≥Ë’≈ Ó¬∆

«¬√Â∆ ⁄«ºÂª Á≈ ‹ª ’≈Ó ¡≥Ë ÓÁª Á≈ ÂÓØ◊∞‰∆ ‹∆ÚÈ Í∂Ù

’’∂ «¬‘Ȫ «Â≥Ȫ ◊∞‰ª Ú≈Ò∆ «ÂzÚÀ‰∆ Á≈ √≥◊Ó ¿∞Í√«Ê ’∆Â≈ ‘ÀÕ

⁄≈‘∆Á≈ ª «¬‘ √∆ «’ «√º÷ Í≥Ê Á∂ √»fiÚ≈È «ÚÁÚ≈È ¡≈͉∆

«ÁÓ≈◊∆ ÿ∞≥ÂÏ≈˜∆ Â∂ «÷º⁄Í≈Û ˘ ¤º‚’∂ «¬√ ͫں Ï≈‰∆ ˘ ˙√∂

Â∑ª «Ú⁄≈Á∂ «‹√ ÓÈØÊ ˘ ÒÀ ’∂ «¬‘ «Ò÷∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ «¬√ Í«ÚºÂ

√ØÚ ˘ Ú≈Á «ÚÚ≈Á Á∂ «¬º‡ª ØÛ∂ «√º‡ ’∂ «Ú◊≈ÛÈ≈ ‹ª ı≈Ï

’È≈ ’ج∆ «ÚÁÚºÂ≈ È‘∆∫Õ Â∂ È≈ ‘∆ «¬√ È≈Ò «’√∂ √Óº«√¡≈ Á≈

‘ºÒ ‘Ø √’Á≈ ‘ÀÕ «’¿∞«’ ‹∂ ¡≈«Á Ùz∆ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á∆

√𠫬º’ ÍÂ∆ÚÂ≈, Íz∆ÂÓ «Í¡≈∆, ’≥ «ÚÔØ◊‰, √πÒº÷‰ È≈∆ Á∂

«ÓÒ≈Í Á∆ «÷º⁄ Á∂ ◊∆ ‘È Âª ÁÙÓ Ï≈‰∆ «Úº⁄ Ì∆ÙÓ «ÍÂ≈Ó≈ Á∂

ËÈ∞√ Á∆¡ª ‡≥’≈ª ‘ÈÕ «‹‘Û≈ √Ú≥Ϫ «Úº⁄ «Ù’ Ú∆ ’Á≈ ‘À,

Í«‘Òª √Ófi≈¿∞∫Á≈ ‘À Â∂ «Î ÂÒÚ≈ Ë»‘ ’∂ ≈‹’∞Ó≈∆¡ª «‹ºÂ ’∂

Ú∆ «Ò¡≈¿∞∫Á≈ ‘À Â∂ ¡≈«÷ √∂‘∂ «’√∂ ‘Ø Á∂ «√ Ï≥È∑ «Á≥Á≈ ‘ÀÕ «¬‘Ø

˜ ’Ò◊∆Ë Á∆ Ï≈‰∆ Á∆ ‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ ˘ ¡≈Í ˘ ª «’√∂ «’√Ó

Á∆ ’ج∆ ÒØÛ ‘∆ È‘∆∫ √∆ ¿∞‘ ª Í»È Íπ÷, «ÈÙ’≈Ó Â∂ ¡’≈Ó

‘√Â∆ Á∂ √Ú≈Ó∆ √ÈÕ ¿∞‘Ȫ È∂ «√Î ÓπÁ≈ «ÁÒ ‘Ø ⁄πº’∂ «‘≥Áπ√Â≈È∆

ÒØ’ª ˘ ¡È∂’ª Â∆«’¡ª, «ÚË∆¡ª Â∂ „≥◊ª È≈Ò √π‹∆ ’È Á≈

Í¿∞Í’≈ Ó¬∆ «Á¡≈ÒÂ≈ Ì«¡≈ ‹◊ «ÚÒº÷‰ ¿∞µÁÓ ’∆Â≈ ‘ÀÕ

«⁄Û∆¡ª ÂØ∫ Ï≈˜ Â∞ÛÚ≈ ’∂ ¡ÈÍÛ∑ª ˘ «ÚÁÚ≈È Â∂ ’≈«¬ª ˘

Ï‘≈Áπ ω≈’∂, ’≥Ó∆¡ª, È∆«Ú¡ª, Á«Òª Â∂ ÁºÏ∂ ’∞⁄Ò∂ ÒØ’ª ˘

≈‹Ì≈◊ Ï÷Ù∂ ‘ÈÕ ∞ÒÁ∂ «Î«Á¡ª ˘ √Á≈∆¡ª Ú≥‚∆¡ª ‘ÈÕ

√≈«¡ª ÚÈ ¡≈ÙÓ Â∂ ˜≈ª Ó˜∑Ϫ Á∂ ÓÈ√»«Ï¡ª ˘ Óπº„ ÂØ∫ ‘∆

ºÁ ’’∂ ËÓ ˘ ’∂ÚÒ Â∂ ’∂ÚÒ ÓÈ∞º÷Â≈ Ú≈Á∆ «√˪ «√ºË ’∆Â≈

‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ È∂ «¬‘ ‹º◊ ˜≈‘ ’’∂ «Ú÷≈«¬¡≈ ‘À «’ ‘º’ ⁄ΩË ‹ª

≈‹Ì≈◊ «’√∂ Á∆ Ú∆ ‹ºÁ∆ ‹≈«¬Á≈Á È‘∆∫ ‹ª ÏÍΩÂ∆ È‘∆∫Õ «‹‘Û≈

Âı Á∂ Ò≈«¬’ ‘À Âı ¿∞√˘ «ÓÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ È∂ Ú∆Â≈

Ó¬∆ Ú≥◊≈ «Úº⁄ ¿∞√ Ú∂Ò∂ Á∂ √Ó≈‹ Á∂ ·∂’∂Á≈ª ˘ ‡Ø«’¡≈ ‘À,

·Ø’«¡≈ ‘À Â∂ Íπº«¤¡≈ ‘À «’ ‹∂ Â∞‘≈˘ «ÍÂ≈ Íπ÷∆ ◊∞» ‘؉ Á≈ ‘º’

‘À, ≈‹ ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ‘À ª Â∞√∆∫ ¿∞‘Ȫ ÍÁÚ∆¡ª ÓπÂ≈«Ï’ «Î

¡≈͉≈ ¡≈⁄‰ ¿∞µ⁄≈ «’¿∞∫ È‘∆∫ ’Á∂Õ «’¿∞∫«’ «¬‘ «’ºËÒ≈ Â∆’≈

‘À «’ «‹‘Û∂ ±Ò Â∞√∆∫ ¡≈Í Ï‰≈˙∫ ¿∞‘Ȫ ˘ Ó≥È∂ ’ج∆ ‘ØÕ

√Ø «¬√ Íz’≈ Á∆ Ùz∆ Á√Ó ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∆ Ó‘≈ÈÂÓ Ï≈‰∆ Á∆

¡≈ÒØ⁄È≈ ’È Ú≈«Ò¡ª ˘ Ó≈‰ÔØ◊ ÷≈Ò√≈ Í≥Ê Á∂ ¿∞µ⁄ ’؇∆ Á∂

«ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ‘∞‰ º’ ¡È∂’ Ò∂÷, «ÈÏ≥Ë, ◊z≥Ê «Ò÷ ’∂ √‘∆ ºÊ

√Ófi≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ‘ÀÕ Íπ≈ÂÈ Ó‘ªÍπ÷ª ÂØ∫ «ÏȪ ¡√∆∫

¡≈Ëπ«È’ Ùz∆ Á√Ó ◊z ≥Ê Á∆ Ï≈‰∆ Á∂ Í≈·’, ¡≈ÒØ⁄’, «⁄≥Â’,

‡∆’≈’≈ ¡Â∂ ÙØË ÍzÏ≥Ë «Ò÷‰ Ú≈«ˇ¡ª È∂ Ú∆ ’¬∆ Íz’≈ Á∆¡ª

¡Â∆ ¿∞µÂÓ Íπ√Â’ª «Ò÷ ’∂ «¬‘Ȫ ÁπÏπºË∆ ÒØ’ª ˘ √º⁄ ÂØ∫ ‹≈‰»≥

’Ú≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ‘À Í «¬‘ ̺Á ÍπÙ È‘∆∫ √Ófi∂Õ Í

‘∞‰ «¬‘ «‹‘Û≈ √≈‚∂ √≈«¡ª ÚºÒØ∫ ¡≈÷∆ «◊¡≈È Á≈ ◊ØÒ≈ ’≥Ú

¡‹∆ «√≥ÿ ‘ت È∂ Á≈«◊¡≈ ‘À «¬√ È≈Ò «¬‘Ȫ ËÓ Á∂ «ÚØË∆¡ª

Á≈ ’»Û Á≈ «’Ò≈ ¡ÚºÙ „«‘ „∂∆ ‘Ø ‹≈‰≈ ‘ÀÕ ÓÀ∫ ’≥Ú √≈«‘Ï Á∆

‘ºÊÒ∆ Íπ√Â’ ““Ùz∆ Á√Ó ◊z≥Ê ÍzÙÈØÂ∆U ˘ ÍÛ∑’∂ Ú∂«÷¡≈ ‘À ¿∞‘Ȫ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/I √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@

Áπ¡≈≈ ¤º‚∂ «¬º’Ø Ïz‘Ó ¡√ Á≈ ÓÀ∫ ¬∂Ê∂ «˜’ ’È≈ ⁄≈‘ª◊≈ «‹ºÊ∂

¿∞‘ Á√Ó Ï≈‰∆ Á∂ «ÚØË∆¡ª Á∂ Ùz∆ Á√Ó ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∂ «◊¡≈È

√≥Ï≥Ë∆ «Ò¡≈’ Á≈ ÓΩ‹» ·ºÍ«Á¡ª ⁄≈ ¡≥«È∑¡ª Á∂ Áπ¡≈≈ ‘≈Ê∆

√≥Ï≥Ë∆ ‹≈‰’≈∆ Íz≈Í ’È Á≈ «’º√≈ «Ò÷Á∂ ‘È «’ «¬º’ Ú≈ ⁄≈

È∂‘∆‰ª È∂ «¬º’ ‘≈Ê∆ Á∂ √≥Í»È √»Í Á≈ ÍÂ≈ Ò≈¿∞‰≈ ⁄≈«‘¡≈

ª ¿∞‘Ȫ «Úº⁄Ø∫ «¬º’ È∂ ‘≈Ê∆ Á∂ ’≥Ȫ ˘ ‘ºÊ Ò≈’∂ Ú∂«÷¡≈ ª Á»‹∂

È∂ ͺ‡ Í÷∂,Â∆‹∂ È∂ √π≥„ √ÍÙ ’∆Â∆ ª ⁄ΩÊ∂ È∂ Í»¤ ͺ‡ ’∂ Ú∂÷∆

¡Â∂ ‘≈Ê∆ √≥Ï≥Ë∆ Úº÷∂ Úº÷∂ Ì≈Ù‰ «ÁºÂ∂ ’≥È ÎÛ∑È Ú≈Ò∂ È∂ ¡≈«÷¡≈

«’ ‘≈Ê∆ Úº‚∂ ÂÚ∂ Ú◊≈ ‹ª ¤º‹ Ú◊≈ ‘∞≥Á≈ ‘ÀÕͺ‡ª ˘ ‡Ø‘‰ ‹Ø‘‰

ÚÒ≈∂ Á≈ ’ÊÈ √∆ «’ È‘∆∫ «’√∂ «’Ò∂ Á∂ ÊÓ«Ò¡ª Ú◊≈ ‹ª √ÎÀÁ∂

Á∂ ÍØ∂ ‹À√≈ ‘≈Ê∆ ˘ ‹≈ȉ≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕÂ∆‹≈ ÏÛÏÛ≈«¬¡≈ «’ È‘∆∫

È‘∆∫ ‘≈Ê∆ ª ¡√Ò «Úº⁄ Ó≈√ Á∆ ω∆ ÂØÍ Ú◊≈ ‘∞≥Á≈ ‘À «’¿∞∫«’

«¬√È∂ ’∂ÚÒ √π≥„ ˘ ‘∆ ‘ºÊ Ò≈ ’∂ Ú∂«÷¡≈ √∆Õ ⁄ΩÊ∂ Í≈÷» Á≈ Ӻ √∆

«’ ‘≈Ê∆ ª Ó؇∆ √≈Ò Ú◊≈ ‹≈ÈÚ Ó≥«È¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À

«’¿∞∫«’ «¬√ È∂ ‘≈Ê∆ Á∆ Í»¤ ͇≈‰∆ Á≈ ÿ∞≥„ ⁄πº«’¡≈ √∆Õ «√º‡≈

«¬‘ «’ ‘≈Ê∆ ¡√Ò «Úº⁄ «’√∂ È∂ Ú∆ È‘∆∫ Ú∂«÷¡≈ ¡Â∂ ’≥Ú √≈«‘Ï

«Ò÷Á∂ ‘È «’ «¬‘Ø ‘≈Ò «¬‘Ȫ Á√Ó Ï≈‰∆ Á∂ ¡≈Ëπ«È’ ÍÛ⁄ØÒ∆¡ª

Á≈ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ «Úº⁄Ø ∫ «‹√È∂ «¬√ Ï≈‰∆ Á∂ «¬√Â∆ ⁄«ºÂª Á∂

¡ÙÒ∆Ò ¡≥◊ Ú∂÷∂ ¿∞√È∂ «Ï¡≈È Á≈◊ «ÁºÂ≈ «’ «¬‘ ª «¬º’ Ò∞º⁄∆,

Òº⁄, ¡√Ò∆Ò Â∂ ’≥‹ Ï≈‰∆ ‘ÀÕ «‹√È∂ ÊØÛ∑≈ Ï‘∞ ¡ÚÂ≈

⁄«ºÂª Á∂ ÁÙÈ ’∆Â∂ ¿∞‘È∂ ¡≈͉∆ Ó‘≈È ‹º‹ÓÀ∫‡ «Úº⁄ «ˇ÷

«ÁºÂ≈ «’ «¬‘ Íπ≈‰≈ Á≈ ¡ÚÂ≈Ú≈Á ‘ÀÕ «¬º’ ‘Ø ÍÛ∑≈’» ‹ºÊ∂ È∂

⁄≥‚∆ Á∆ Ú≈ ‹ª ⁄≥‚∆ ⁄«ºÂz ÊØÛ∑∂ Ï‘∞Â∂ ÍÛ∑ Ò¬∂ ª ¿∞√È∂ ¡≈͉≈

Ӻ Í∂Ù ’∆Â≈ «’ È‘∆∫ ‹∆ «¬‘ Ï≈‰∆ ª ¡√Ò «Úº⁄ Ó≈’≥‚∂ Íπ≈‰

Á≈ ¡È∞Ú≈Á ‘ÀÕ √Ø «¬‘Ȫ ¡≈͉∂ ¡≈Í Ï‰∂ √’≈Ò ‹ª «⁄≥Â’ª Ï≈∂

Ò∂÷’ Á≈ ͺ÷ ‘À «’ ¡√Ò «Úº⁄ Á√Ó Ï≈‰∆ Á≈ √Ï ¡≥◊∆, √Ï

ͺ÷∆ ¡Â∂ √Ï ’Ò≈ «ÈË≈È ¡«Ë¡ÀÈ Ó≥ÊÈ ‹ª ¡È∞Ù∆ÒÈ «¬‘Ȫ

«Úº⁄Ø∫ «’√∂ È∂ Ú∆ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ Ï√ ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ ‹ª Ì≈◊ «√≥ÿ,

«¬≥Á «√≥ÿ ÿº◊≈ ¡ÊÚ≈ √ÍØ’√ÓÀÈ∆¬∂ ‹Ø«◊ßÁ «√≥ÿ ¿∞Î ‹Ø◊∂ È∂ ‹Ø

’∞fi «Ò÷ «ÁºÂ≈ «¬‘Ȫ È∂ ˙√∂ ˘ ‘∆ ¡≈Ë≈ Ó≥È ’∂ ’Ò◊∆Ë Á∆

‘º√Ó¬∆ ‹ª ¡«Â ◊∞‘‹ Ï≈‰∆ Á≈ ¡Ë»≈ ‹ª «Ú◊«Û¡≈ «⁄ºÂ

√≥◊ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ Í∂Ù ’ «ÁºÂ≈ «‹√ È≈Ò √»fiÚ≈È √º‹‰ ª

«¬‘Ȫ Á∂ «◊¡≈È ˘ ‹≈‰ ’∂ ÊØÛ∑≈ «‹‘≈ ÏØÒ∂ «’ «¬‘Ȫ Ó»÷ª ˘

«¬‘ Ï∂√π≈ ≈◊ ¡Ò≈͉ Á∆ ‹ª Íπº·∂ fiº÷ Ó≈È Á∆ ’∆ ÒØÛ √∆ Í

¡≈Ó ‹ÈÂ≈ ’∞fi √Ó∂∫ Ò¬∆ «¬‘Ȫ Á∂ ÙÏÁ ‹≈Ò «Úº⁄ Î√’∂ ÌÛ’

◊¬∆ √∆Õ«‹√˘ Íz’≈Ù «Úº⁄ «Ò¡≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ ’≥Ú √≈«‘Ï Ú◊∂

«ÚÁÚ≈È ‘≈Ê∆ Á∆ «Ó√≈Ò Ú◊∆¡ª ÁÒ∆Òª Á∂ ’∂ √≥◊ª ˘ √º⁄ Á≈

Óπº÷ «Ú÷≈¿∞∫Á∂ ‘È ¡Â∂ «¬√ ‘≈Ê∆ Á∆ ’‘≈‰∆ È≈Ò «ÓÒÁ∆ ‹∞ÒÁ∆

«¬º’ ’Ê≈ ÓÀ∫ Ú∆ ¡˜ ’È Òº«◊¡≈ ‘ª «’ «’√∂ «Í≥‚ «Úº⁄ «¬º’

Ï∂‘ºÁ ÷πÏ√»Â ÈÚ∆∫ ÈÚ∂Ò∆ ÍÁÓ‰∆ ‹≈ Á∆ «Ú¡≈‘∞Ò∆ ’∞Û∆ Ú‘∞‡∆

ω ’∂ ¡≈¬∆ ª ¿∞√˘ Ú∂÷‰ Ò¬∆ √≈∂ È◊ Á∆¡ª ÏπÛ∑∆¡ª

’∞Û∆¡ª,√Ø‘‰∆¡ª ’∞√Ø‘‰∆¡ª,Ó؇∆¡ª ÍÂÒ∆¡ª,’≈Ò∆¡ª ◊Ø∆¡ª,ÍÛ∑∆¡ª

¡ÈÍÛ∑∆¡ª,◊Ó ÈÓ,◊Ø«¬¡≈ ‘ Íz’≈ Á∆¡ª Ï∆Ï∆¡ª Í‘∞≥⁄∆¡ªÕ

√Ì È∂ ÁπÒ‘È Á≈ Ó»≥‘ Ú∂«÷¡≈,Ù◊È «ÁºÂ∂,ÿ Ú≈«ˇ¡ª ÂØ∫ ̪‚∂

«Úº⁄ ÁØ ÁØ ,⁄≈ ⁄≈ Òº‚± ÍÚ≈¬∂ ¡Â∂ Ï≈‘ ¡≈ ◊¬∆¡ª Õ¿∞‘Ȫ «Úº⁄Ø∫

«’√∂ «¬º’ Ï∆Ï∆ È∂ «¬º’ ‘Ø ’≈Ò∂ ≥◊ Á∆ Ó؇∆ Â≈˜∆, √∂‘ Ú◊∂

Ú≈Òª Ú≈Ò∆ √π¡≈‰∆ ˘ Íπº«¤¡≈ «’ ’∞Û∂ «’zÙÈ≈! Ú‘∞‡∆ «’Ú∂∫ Òº◊∆?

¿∞√Á≈ √ͺه,√Í≈‡ ¿∞µÂ √∆ “Ó∂∂ Ú◊∆”Õª «¬º’ ¿∞µ⁄∂ Á≥Á ,«Óº‚≈

Ⱥ’,«◊º‚ Ì∆¡ª ¡º÷ª Ú≈Ò∆ «¬º’ ‘Ø √π≥Á∆ ˘ ‹ÁØ∫ «’√∂ È∂ Ï‘» Ï≈∂

ÍzÙÈ ’∆Â≈ ª ¿∞√È∂ Ú∆ Í»∂ ˜Ø È≈Ò ¡≈«÷¡≈ «’ «¬√ «Úº⁄ Íπº¤

ÍÛÂ≈Ò Ú≈Ò∆ «’‘Û∆ ◊ºÒ ‘À?Ϻ√ ÓÀ ‘∆ √Ófi ÒÚØÕ«¬√ Íz’≈ «Ú≥◊∂

ÍÀª Ú≈Ò∆¡ª,Úº‚∂ «„º‚,Ó؇∂ ÏπºÒ∑,ÒÓ’Á∂ ’≥Ȫ Ú≈Ò∆¡ª «Úº⁄Ø∫ «‹√˘ Ú∆

Íπ º«¤¡≈ √Ì È∂ ¡≈͉∂ È≈Ò ‘∆ ¿∞√ ÈÚ‹ØÏÈ≈ Á∆ Â∞ÒÈ≈ ’

«ÁºÂ∆Õ˙Ê∂ ‘∆ «¬º’ ‘Ø ’ÓÒ ÈÀ‰∆ ◊‹◊≈«ÓÈ∆ Óπ«‡¡≈ ÷Û∑∆ √∆

«‹√∂ Á≥Á «⁄º‡∂ ÓØÂ∆ Â∂ ¡È≈Á≈«‰¡ª Ú◊∂ ’≈Ò∂ ÿ∞≥◊≈Ò∂ ’∂√

√≈¿∞‰ Á∆ ÿ‡≈ ¡Â∂ ’≈«Ò¡ª È≈◊ª Ú◊∂ √È«‹√Á≈ Óπ º÷ ⁄≥È

Ú◊≈ Â∂ Â∂˜ √»‹ Ú◊≈ √∆ ‹ÁØ∫ ¿∞√ ÍÓ »ÍÚÂ∆ ˘ Ú∆ «’√∂

È∂ ¿∞√ Ï∆Ï∆ Á∆ √π≥ÁÂ≈ ≈Ï∂ ÍzÙÈ ’∆Â≈ ª ¿∞√ ‘√∆È≈ È∂ Ú∆

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AB

Óπ√’≈ ’∂ Ë∆Ó∆ «‹‘∆ ¡Ú≈˜ «Úº⁄ «¬‘Ø ‘∆ ¡≈«÷¡≈ «’ ÈÚ∆∫ ¡≈¬∆

Ó«‘Ó≈È Á≈ ≥◊ »Í Ó∂∂ È≈Ò «ÓÒÁ≈ ‹∞ÒÁ≈ ‘ÀÕ«¬√ √≈∂ ’ΩÂ’ Ì∂

≥◊ ÂÓ≈Ù∂ ˘ «¬º’ Á» ÷Û∑≈ ◊∞‰∆ ‹È Ú∆ Ú∂÷ «‘≈ √∆ «‹√È∂ ‹ÁØ∫

¿∞√ √Óº«√¡≈ ˘ ⁄≥◊∆ Â∑ª Ú∂«÷¡≈,Í«÷¡≈,ÿØ«÷¡≈ ¡Â∂ «Ú⁄≈«¡≈

ª ¿∞√˘ º’≈Ò «¬‘ «◊¡≈È ÏØË ‘Ø «◊¡≈ «’ ÈÚ∆∫ ÈÚ∂Ò∆ Ï‘» Á∂

»Í «Úº⁄ ¡≈¬∆ ‘ج∆ «¬‘ ’∞Û∆ ¡√Ò «Úº⁄ ’∞ÁÂ∆ ȱ È≈Ò ÌÍ»

‘∆ «¬ÂÈ∆ ‘À «’ ¿∞√Á≈ «Á√Á≈ √∆ «¬º’ Á͉ ‹ª ¡≈√∆ Á≈

’≥Ó ’ «‘≈ ‘ÀÕ«¬√ Ò¬∆ «‹‘Û∆ Ú∆ ¡Ω È∂ ¿∞√ ‘∞√È Í∆ ˘

Ú∂÷‰≈ ⁄≈«‘¡≈ ¿∞‘ ¿∞√Á≈ ¡√Ò∆ »Í ª Ú∂÷ ‘∆ È≈ √’∆ÕÏ√ ¿∞√Á∂

»Í Á∂ Ù∆Ù∂ «Úº⁄Ø∫ ¡≈͉∆ ‘∆ Ù’Ò ˘ Ú∂÷ ¡≈¬∆ Â∂ Ï≈‘ ¡≈ ’∂

«¬‘ ’«‘ «ÁºÂ≈ «’ Ï‘» Ó∂∂ Ú◊∆ ‘ÀÕ«¬‘ √≈≈ ’∞fi √Ófi‰ ÂØ∫

Ï≈¡Á ¿∞√ ’Ú∆ ‹È È∂ «¬º’ ÁØ‘≈ Í«Û∑¡≈:

““ÓÓ È ‹≈«È˙ »Í ’Ø Óπ’ ’ÍØÒÈ Í∂÷, √ÌÀ ◊≥Ú≈È ◊ª˙∫ ’∆ ◊¬∆ ¡≈Í √Ó Ò∂÷®U

√Ø «¬‘Ø ‘≈Ò «¬‘Ȫ Á√Ó Ï≈‰∆ Á∂ ÈÚ∂∫ Ì≥‚∆ ¡Â∂ ’»Û Á∂

Íz⁄≈’ª Á≈ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ È∂ ¿∞√ Ó‘≈È «◊¡≈È Á∂ √»‹ »Í ÁÙÓ Ï≈‰∆

˘ ª √Ó«fi¡≈ È‘∆∫ Ï º√ ¿∞√Á∂ «Úº⁄ Ø ∫ ¡≈͉≈ ‘∆ «Ú◊«Û¡≈

«Â◊«Û¡≈, ◊≥Á≈ Ó≥Á≈ Óπ÷Û≈ Ú∂÷ «Ò¡≈Õ˙√∂ ¡È∞√≈ ‘∆ ¿∞‘Ȫ È∂

¡≈͉∂ ¡≥Á ¤∞Í∂ ‹ÈÓª ‹ÈÓª Á∂ ¡√ºÂ √≥√’≈ª Á∂ ÎÒ√»Í ¿∞√

Ó‘≈È ◊∞‘‹ ¡≈ÂÓ’ Ï≈‰∆ √≥Ï≥Ë∆ ¡≈͉∂ ‚ØÒ∂ ‘ج∂ «ÚÙÚ≈√ Ú≈Ò∆

ÏπºË∆ «Úº⁄Ø∫ ‹Ø ◊≥Á Ó≥Á Îπ«¡≈ ˙‘Ø ‘∆ «Ò÷ «ÁºÂ≈ «’¿∞∫«’ «¬‘Ȫ

«Úº⁄Ø∫ ’ج∆ √«Â◊∞» ÁÙÓ∂Ù Í≈ÂÙ≈‘ Á≈ «√º÷ ª ‘À ‘∆ È‘∆∫ «’√∂ Á≈

«‘Ï «¬≥Á «√≥ÿ ÿº◊≈ ‘À Â∂ ’ج∆ ¡≈͉≈ Ó≈◊ ÁÙ’ ’≈Ò∂

¡Î◊≈È∂ ˘ Ó≥ÈÁ≈ ‘ÀÕ «’√∂ ˘ Ò∞º⁄Íπ‰∂ È≈Ò ˙ ÍzØ «Ú¡≥◊ ÙÏÁª Á∂

ËÈ∆ «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ ≥ÿ Á∆ Ï≈‰∆ √«Â ‹≈ÍÁ∆ ‘ À  ∂ ’ ج∆

√ÍØ’√ÓÀÈ∆¬∂ ‹Ø«◊≥Á «√≥ÿ Á∂ ÙÏÁª ˘ ÍÛ∑’∂ √π‰’∂ Ú≈È∂ Ï«Ò‘≈È∂

‹ªÁ≈ ‘ÀÕ’∞fi ÊØÛ∑∂ «‹‘∂ «√¡≈‰∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Ú≈Ò∂ ÍzØÎÀ√ √≈«‘Ï

«√≥ÿ ˘ ¡≈͉≈ ¡≈◊» Ó≥ÈÁ∂ ‘È Í ¿∞‘ Ú∆ √≈∂ È‘∆∫,¡ºË∂ ¡Â∂

¡º«Ë¡ª «Úº⁄Ø∫ Ú∆ ¡ºË∂ ’Á∂ Ó≥∫È ÒÀ∫Á∂ ‘È Â∂ ’Á∂ Óπº’ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕϺ√

’ªÚª Á∆ Í≥⁄≈«¬Â, ‚º‚ª Á∆ Í√∂∆,’∞º«Â¡ª Á≈ √≥◊∆ Â∂ ÿØ◊Ûª Á∆

√Ì≈ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘À «’ ¡≈Í ˘ √Ófi È‘∆∫ Â∂ Á»‹∂ Á∆ Ó≥ȉ∆ È‘∆∫Õ

«¬‘Ø «‹«‘¡ª Ú≈√Â∂ ‘∆ ͫں ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ’ÊÈ ‘È «’ Ó»÷ª Á≈

«¬Ò≈‹ ‹∞ºÂ∆¡ª ‘È ‹ª «‹Ú∂∫ ◊«Ë¡ª Á≈ «◊¡≈È È∂ Ì≈ ÒºÁ‰

È≈Ò ÷πºÒ∑Á≈ ‘ÀÕ

““ÓÈ ÷π‡‘ Â∂≈ È‘∆ «Ï√≈√π ± Ó‘≈ ¿∞ÁÓ≈Á≈ ® ÷ ’≈ ÍÀ÷∞ ¿∞ ¤∞‡À ‹¿∞ ¿±Í« Ò≈Á≈®(Í≥È≈ 815)U ¡Â∂ Ó»÷ª Ú≈√Â∂ ˜≈‘ Í∆ ‹◊ ◊∞∞ Ï≈Ï≈ «¬¿∞∫ «Ò÷Á∂

‘È

““Ó⁄ 1 ® ’À‘≈ ’≥⁄È∞ Â∞‡À √≈∞ ®

¡◊È∆ ◊≥„∞ Í≈¬∂ ÒØ‘≈∞ ®

◊Ø∆ √∂Â∆ Â∞‡À ÌÂ≈∞ ®

ÍπÂŒ∆∫ ◊≥„∞ ÍÚÀ √≥√≈« ®

≈‹≈ Ó≥◊À «ÁÂÀ ◊≥„∞ Í≈«¬ ®

Ì∞«÷¡≈ ◊≥„∞ ÍÚÀ ‹≈ ÷≈«¬ ®

’≈Ò≈ ◊≥„∞ ÈÁ∆¡≈ Ó∆‘ fiØÒ ®

◊≥„∞ Í∆Â∆ «Ó·∂ ÏØÒ ®

Ï∂Á≈ ◊≥„∞ ÏØÒ∂ √⁄π ’Ø«¬ ®

Óπ«¬¡≈ ◊≥„∞ È∂’∆ √Â∞ ‘Ø«¬ ®

¬∂Â∞ ◊≥«„ ÚÂÀ √≥√≈∞ Ó»÷

◊≥„∞ ÍÚÀ Óπ«‘ Ó≈ ®

È≈È’∞ ¡≈÷À ¬∂‘∞ Ï∆⁄≈∞ ®

«√ÎÂ∆ ◊≥„∞ ÍÚÀ ÁÏ≈« ® (Ú≈ Ó≈fi)

¡≈«Á ‘∞’Óª ˘ Óπº÷ º÷’∂ ‘∞‰ ’≥Ú ¡‹∆ «√≥ÿ ‘ت È∂ «¬√

⁄È≈ ≈‘∆∫ Ï‘∞ ں‚≈ ¿∞Í≈Ò≈ ’∆Â≈ ‘ÀÕ «‹Ú∂∫ «’ ¡√∆∫ «¬√

Íz’‰ Á∂ Óπ º„ «Úº⁄ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ √∆ «’ «¬√ Ï≈‰∆ Á≈ ÍzÔØ‹È

¡≥ÁÒ∂ Â∂ Ï≈‘Ò∂ ÁπÙ‡ª, ÁØ÷∆¡ª, ÓÒ∂¤ª, «ÈßÁ’ª, Í≈Í∆¡ª

,’∞’Ó∆¡ª ˘ √ØË ’∂ Ù∞ºË ÷≈Ò√≈ ≈‹ √Ê≈«Í ’È≈ ‘ÀÕ ‘∞‰ √Ófi

«Úº⁄ È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈ «’ Á√Ó Ï≈‰∆ Á∂ «ÚØË∆ √≈‚∂ Ú∆ ‹ÁØ∫ «¬√Â∆

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AD

⁄«ºÂª ˘ ‹ª ¡ÚÂ≈ ’Ê≈ ˘ ÍÛ∑Á∂ ‘È Âª ˙ÁØ∫ «¬‘ «¬‘Ȫ

Íz√≥◊ª ˘ ¤º‚ ‹ªÁ∂ ‘È ‹ª ‹≈‰ Ïπºfi ’∂ √≥◊ª ˘ ◊∞≥Ó≈‘ ’’∂ ◊∞»

Á≈ Â∂ Í≥Ê Á≈ ÿØ ¡ÍÓ≈È ’Á∂ ‘È ?«¬√∂ ’’∂ ‘∞‰ √≈‚≈ ÁÙÓ

Ï≈‰∆ Á∂ ÍzÙ≥√’ ËÓ∆ ÔØ«Ë¡ª Á≈ Â∂ «¬√Á∂ «ÚØË∆ «ÈßÁ’ª Í≈Í∆¡ª

Á≈ Ô∞ ºË Ú∆ Í»∂ ˜Øª ¿∞µÍ Óº«⁄¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ √≈‚∂ Ú≈Ò∂ Í≈√∂

«◊¡≈È∆ ¬∆Ù «√≥ÿ ØÍÛ ,«◊¡≈È∆ ‘Ï≥√ «√≥ÿ Í«‡¡≈Ò≈, «Í¡≈≈

«√≥ÿ ÍÁÓ ,‚≈:‹ØË «√≥ÿ ,‚≈:Í≥ȱ, ¡Ó‹∆ «√ßÿ ÷Ø√≈ ¡≈«Á’ Úº‚∂

Úº‚∂ Ó‘ªÊ∆ √»Ó∂ ‘È «‹‘Û∂ ¡≈Í Ú∆ ÓÀÁ≈È∂ ‹≥◊ «Úº⁄ ÷≥‚≈ Ú≈‘∞≥Á∂

‘È Â∂ ¡≈͉∆¡ª √º⁄∆¡ª ‡’√≈Òª «Úº⁄ «Ì¡≥’ ¡√ª Ù√ª

Á≈ «ÈÓ≈‰ Ú∆ ’Á∂ ‘ÈÕ «‹≥È∑ª ˘ ÒÀ’∂ ’≥Ú ¡‹∆ «√≥ÿ ‹∆

Ï‘∞ ‘∆ «Ì¡≥’ Ù√ Ë≈∆ Úº«‚¡ª ‰ª Á∂ ‹∂±, ÁπÙÓ‰ª ÁÒª ˘

Ì≈‹Ûª Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ Ô∞ºË Ì∞Ó∆ «Úº⁄ ÍË≈∂ ‘ÈÕ «‹È∑ª Á∂ ÒÛÈ „≥◊

˘, Ù√ ¡√ª Á∂ ÍzÔØ◊ ÏØË ˘ √≈∂ ‘∆ «ÚØË∆ ÁÒ ‹≈‰Á∂ ‘ÈÕ

’≥Ú √≈«‘Ï ¿∞∫fi ª ı∞Á ‘∆ Ï‘∞ ں‚∂ Ù√ ¡√ª Á∂ Ì≥‚≈ Á∂

√π¡≈Ó∆ ‘È Í «¬‘ ’Á∂ ’Á∂ Ó∂∆ ÎÀ’‡∆ Á∂ ω∂ ¡≈‡ØÓÀ«‡’

‘«Ê¡≈ Ú∆ ÚÂÁ∂ ‘È Â∂ È≈Ò «Ù’≈«¬Â Ú∆ ’Á∂ ‘È «’ √π¡≈Ó∆

‹∆ Â∞‘≈‚∂ ¡√ ‘È Âª Ï‘∞ ıÂÈ≈’ Í ⁄Ò≈¿∞‰∂ ˜≈ ¡Ω÷∂

‘ÈÕ «’¿∞∫«Ø’ ÓÀ∫ Ï≈»Á Ú∂Á Íπ≈‰ ,Ù≈√ «√ÓzÂ∆¡ª,«¬«Â‘≈√

«Ó«Ê‘≈√ ¡≈«Á Íπ≈‰∆¡ª ÷≈Ȫ «Úº⁄Ø∫ ÚÂÁ≈ ‘ªÕ «’Â∂ «’Â∂ «ÚÁ∂Ù∆

«Ú«◊¡≈È’ª Á∂ Î≈Ó»Ò∂ Ú∆ √≈‚∆ ÎÀ’‡∆ «Úº⁄ ¡˜Ó≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

√≈˘ ÁÙÓ∂Ù Á∆ «’zÍ≈ ¿∞µÍ Í»È «ÚÙÚ≈√ ‘À «’ Á»‹∂ Ï≥È∂ ÷Û∑∂ ’ΩÚ

ÁÒ Á∂ ÒÛ≈’» «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√≥ÿ, ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈, √ÍØ’√ÓÀÈ ¡≈«Á

ÊØÛ∑∂ «⁄ «Úº⁄ ‘∆ ‰ ̱Ó∆ ¤º‚ ‹≈‰◊∂ «’¿∞∫«’ ¿∞‘ È≈ Ï‘≈Áπ

‘È, È≈ ËÓ∆, È≈ ¿∞‘Ȫ Í≈√ ¡’Ò Á∂ Ï≈‰ ‘È Â∂ È≈ ‘∆ ÁÒ∂∆Õ

¡À∫Ú∂ «Íº· «Íº¤∂ Ú≈ ’È Ú≈Ò∂ Í≈÷≥‚∆ «‹‘∂ ÔØË∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ È∂

Ó‘ªÏÒ∆ ’≥Ú ¡‹∆ «√≥ÿ Á∂ ¡◊È ¡√ª Á≈ Óπ’≈ÏÒ≈ ’∆ ’È≈

‘À?√◊Ø∫ «¬‘Ȫ ˘ ª «¬‘ ⁄≈‘∆Á≈ √∆ «’ ¿∞√ Ì∆ÙÓ «ÍÂ≈Ó≈ Â∞ºÒ

‹ÈÀˇ Á∂ ÍÀ ÎÛ∑Á∂ Â∂ ¡˜ ’Á∂ «’ Ï≈Í» ‹∆ Â∞‘≈‚∂ Ϻ⁄∂ ‘ª √≈˘

«÷Ó≈ Ú∆ ’ «Á¿∞ Â∂ √πӺ Ú∆ Ï÷ÙØÕ Í ¬∂È∂ ⁄≥◊∂ Ì≈◊ «¬‘Ȫ

ÓÈÓπº÷ª Á∂ «’ºÊ∂ «¬‘Ȫ È∂ ª «√ºË≈ ‰ ‘∆ Ó≥‚ «Ò¡≈ ª ‘∞‰

¡‰∆¡≈Ò∂ Ï≈‰ª Á≈ Óπ’≈ÏÒ≈ ’È Ò¬∆ Ú∆ «Â¡≈ ‘Ø ‹≈‰Õ

√≈«‚¡ª Â∆ª Á∂ ˜ıÓ Ï‘∞ ◊«‘∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ ⁄Ó’Á∂ Ì≈«Ò¡ª ˘

¡√∆∫ ˜«‘ª «Úº⁄ «Ì¿∞∫ ’∂ ¤º‚Á∂ ‘ªÕ «¬‘Ȫ Á∂ ˜ıÓ ¿∞Óª Ì

«√Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ ÌØÒ∂ ’≈’∂ «’Ë∂ «¬‘Ȫ ˘ √≈Ë≈‰ Ù√ ‘∆ È≈

√Ófi ÒÀ‰Õ «¬‘ ÁØ Ó»≥‘∂ √ºÍª Á∂ ‚≥◊ ¿∞Óª ϺË∆ «√Á∂ «‘‰ Ú≈Ò∂

√ºÒ ‘ÈÕ

Ì≈Ú∂∫ «’ ’ßÚ √≈«‘Ï È∂ «¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª √z∆ Á√Ó √≈«‘Ï Á∆

Í÷ ÍÛ⁄ØÒ √ÏßË∆ ““√Ì ÁπÙ‡ fi÷ Ó≈≈””, √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈

¡«Ë¡≈«Ӓ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√’ Íæ÷”” ““’ΩÂ’ ’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª Á∂”” «Ò÷

’∂ ÍøÊ Á∆ fiØÒ∆ Í≈¬∂ ‘È, ‹Ø «’ È≈Ô≈Ï ÂÈ ‹Ú≈ ¡≈÷∂ ‹≈ √’Á∂

‘È Í «¬‘ ‹Ø ““Á√Ó ◊zßÊ ÍzÙØÈØÂz∆”” È≈Ó Á∆ ⁄È≈ ¡≈Í È∂ ÍøÊ

«Í¡≈«¡ª 鱧 Ì∂‡ ’∆Â∆ ˛ «¬√ ÂØ∫ √⁄Óπæ⁄ ‘∆ Á√Ó Ï≈‰∆ Á∂ ÷Ø‹∆¡ª

Á∂ ≈‘ ΩÙÈ ‘ØÚ‰◊∂Õ «’™«’ ’ßÚ √≈«‘Ï Á∆ «¬’ ‘Ø Ï‘π Úæ‚∆

«ÚÙ∂ÙÂ≈ ˛ «’ Á√Ó ◊zßÊ √ÏßË∆ ‹∂ «’√∂ ‘Ø «ÚÁÚ≈È Á≈ «Ú⁄≈

¡≈Í È±ß √æ⁄ Á∂ È∂Û∂ ÍzÂ∆ ‘πßÁ≈ ˛ ª ¡≈Í ¿π√ 鱧 ÏÛ∆ ÷πæÒ∑«ÁÒ∆

È≈Ò ¡≈͉∆ «Ò÷ «Ú⁄ ÚÂÁ∂ ‘È «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ⁄È≈ Á√Ó∂Ù

√Ú≈Ó∆ Á∆ Ï≈‰∆ Á∂ ‘æ√ 鱧 ‹≈ȉ Á∂ ÚæË È∂Û∂ ‹≈ ¸æ’∆ ˛Õ

¡≈͉∂ «¬√ Ò∂÷ Á∂ ¡≥ «Úº⁄ ÓÀ∫ ËÓ ‹≥◊ª Á∂ Ù≈‘ ¡√Ú≈,

⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Á∂ Íπ≥‹, Á∂◊ Â∂◊ Á∂ ËÈ∆ Ï≈‹ª ¡Â∂ Â≈‹ª Ú≈Ò∂,√≥Â

«√Í≈‘∆ ‹◊ Ó≈‘∆, Ùz∆ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‹∆ «Á¡ª ⁄Ȫ «Úº⁄ ‘ºÊ

Ï≥È∑ Ï∂ÈÂ∆ ’Á≈ ‘ª «’ ¿∞‘ ¡≈͉∂ «¬√ ¡‹∆ ˘ ¡«‹ºÂ ‘؉ Á≈

Ú Á∂ ’∂ «ÈÚ≈‹‰Õ

Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’≈ ÷≈Ò√≈,Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’∆ Ϋ‘®

√Ú≈Ó∆ Ïz‘ÓÁ∂Ú “¿∞Á≈√∆”¿π¯ «◊¡≈È∆ ◊ØÍ≈Ò «√ßÿ

ϺËÈ∆ ’ÒªÕÓØÏ: IDAGC-EGEEB

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AF

’≈Ó∂‚∆ «√æ÷, ¡æ·Ú∆ Î∂Ò∑, ¡≈ͱ ω∂ ÍzØÎÀ√, ’¬∆ ÒÒ∂, ÓÓ∂∫, ÿÿ∂,

÷πßϪ Úª◊±ß «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª «Ú⁄Ø∫ «È’Ò ‘∂ ‘È, «‹È∑ª Á≈ ’ßÓ ˛

‘ ◊æÒ È±ß Â’ È≈Ò Ú∂÷‰≈ ¡Â∂ «√æ÷∆ ÙË≈ Â∂ √æ‡ Ó≈È∆”” «¬È∑ª

¡≈Í±ß Ï‰∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆ ÏØÒ∆ ¡Â∂ «Ò÷ Á≈ «¬’ ÈÓ±È≈ ¬∂√∂ ‘∆

Íπ√Â’ Á∂ ÍøÈ≈ BH ¡Â∂ BI Â∂ ÍÛ∑’∂ Ú∂÷ØÕ ““ÓÀ鱧 Ò◊Á≈ ˛ ÿæ◊∂ È∂

¡Â∂ √Ì∂ È∂ ‹Ø ’πfi ¿π‘ ¡ßÁØ∫ ÷πÁ ‘È, ¿π‘∆ √⁄≈¬∆ ¿πÈ∑ª ¡≈͉∆¡ª

«Ò÷ª «Ú⁄ Íz◊‡ ’∆Â∆ ˛Õ

Á±‹∂ ËÓª ”⁄ ¡◊ ’ج∆ ËÓ Á∂ «÷Ò≈¯ ÏØÒÁ≈ ˛ ª ¿π√Á∂

ÍÀØ’≈ ÓÛ∑∆¡ª Âæ’ «Í¤≈ ’Á∂ ‘È Í «Í¤∂ ‹Ø «√æ÷ ’ΩÓ Â∂ ’≈Ò∆

‘È∑∂∆ ⁄æÒ∆ ¿π√È∂ «√æ÷ ’ΩÓ È±ß ÿ«√¡≈∂, Ï∂¡‰÷∂ ¡Â∂ «ÈÍπß√’ ω≈’∂

æ÷ «ÁæÂ≈ ˛ Â∂ ‘π‰ ÓÀÁ≈È ÷πæÒ∑≈ ˛ «‹Ú∂∫ Ó˜∆ «¬‘ ’≈Ó∂‚∆ «√æ÷

«√æ÷ ËÓ Á∂ «÷Ò≈¯ ÏØÒ∆ ‹≈‰, «¬È∑ª 鱧 ÍÂ≈ ˛ ’« √≈‚∂ ӱߑ ”Â∂

⁄Í∂Û Ó≈È Ú≈Ò≈ ’ج∆ È‘∆∫ «‘≈Õ √ß ‹ÈÀÒ «√ßÿ ‹∆ ÂØ∫ ÒÀ ’∂

÷≈Û’±Ú≈Á Âæ’ ’ج∆ «¬’ Ú∆ «ÓÙÈ∆ ‹ª ÿæ◊∂ Ú◊≈ Íz⁄≈’ «√æ÷∆

Á∂ «÷Ò≈¯ È‘∆∫ ÏØ«Ò¡≈ ‹ÁØ∫ ÿæ◊∂ Á∂ ⁄≈ ⁄Í∂Û≈ ´«Ë¡≈‰∂ «Ú⁄

ÙË≈Ú≈È «√æ÷ª È∂ Ó≈∆¡ª √È Âª ‘æÊ ‹ØÛ’∂ ¤π«‡¡≈ √∆ ¡Â∂ ÂØÏ≈

’∆Â∆ √∆ «’ ¡æ◊∂ 鱧 ÓÀ∫ ◊π «√˪ª Á∂ «÷Ò≈Î È‘∆∫ ÏØÒª◊≈ ““Í

«‹√Á≈ π˜◊≈ ‘∆ ◊π± Á∆ «Èß«Á¡≈ Â∂ ⁄ÒÁ≈ ‘ØÚ∂ ¿π‘ «’Ú∂∫ «‘

√’Á≈ ˛””Õ «¬‘ ÒØ’ «√æ÷∆ Á∂ Óπ„Ò∂ ¡√±Òª Â∂ ‘∆ ’π·≈≈ÿ≈ ’

‘∂ ‘È, «‹Ú∂∫ «ÈÂÈ∂Ó ’È Á∆ ’∆ ÒØÛ ˛, «√ÓÈ È±ß ÂØÂ≈ ‡È

’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ ¡÷∂ ‹≈Í √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈È «Ú⁄ ˛, ¿π‘ «ÙÚ Íπ≈È

«√¯ ÿæ◊∂ ’ØÒ ‘∆ ˛ ‘Ø «’√∂ ’ØÒ È‘∆∫, Á√Ó ◊zßÊ Â∂ ¿π‡ß◊È Ùπ±

’’∂ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Âæ’ Í‘πß⁄ ◊¬∂ ‘È ◊π± ‘∆ ≈÷≈ ˛ «¬È∑ª

«ÚÁÚ≈Ȫ Á≈Õ””

√Ó∂∫ √Ó∂∫ ÍøÊ ÁØ÷∆¡ª 鱧 ‹Ú≈Ï Á∂‰ Ú≈√Â∂ ’ΩÓ «Ú⁄ ’ج∆ È≈

’ج∆ «ÚÁÚ≈È ÍÀÁ≈ ‘πßÁ≈ ‘∆ «‘≈ ˛Õ ‘π‰ Ú∆ ◊π± √≈«‘Ï ‹∆ È∂

ÁØ ÙÏÁ

Ì≈¬∆ ’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ ‹∆, ¡æ‹ «’√∂ ‹≈‰-Í«‘⁄≈‰ Á∂ ÓπÊ≈‹

È‘∆∫Õ ÙË≈Ú≈È «√æ÷ª «Ú⁄ ¡Â∂ «ÚÁÚ≈Ȫ «Ú⁄ ¡≈Í ‹∆ Á≈ È≈Ó

Ï‘π ‘∆ √«Â’≈ È≈Ò «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ «Í¤Ò∂ ’πfi √≈Òª ÂØ∫ ¡≈Í

‹∆ È∂ Í øÊ «Ú⁄ ¿π·≈¬ ∂ ‹≈ ‘ ∂ «ÈÓ±Ò Ù ß«’¡ª Á≈ ‹Ú≈Ï,

¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª ≈‘∆∫ ‹Ø ÍøÊ ÁØ÷∆¡ª 鱧 «ÁæÂ≈ ˛ ¿π‘ ¡æ‹ Âæ’

‘Ø «’√∂ «ÚÁÚ≈È Á∂ Ò∂÷∂ È‘∆∫ ¡≈«¬¡≈Õ Ì≈¬∆ ’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ

‹∆ Á∆¡ª «Ò÷ª Á≈ ‹Ú≈Ï «Ï◊Û ÍøÊ∆¡ª «Ú⁄Ø∫ ¡æ‹ Âæ’ «’√∂ È∂

È‘∆∫ «ÁæÂ≈Õ ‘ª ¡≈Í ‹∆ ȱ ß ÿæ◊∂ ¡Â∂ √Ì∂ Ú◊∂ ¡≈Íß ± ω∂

«ÚÁÚ≈Ȫ È∂, ◊≈Ò∑ª ˜± ’æ„∆¡ª ‘ÈÕ

«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª Ì≈¬∆ ’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ ‹∆ È∂ ’≈Ò∂ ¡¯◊≈È∂

Á∆ «Ò÷∆¡ª Íπ√Â’ª “«ÏÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √⁄ Á≈ Ó≈◊” Á≈ ‹Ú≈Ï

◊πÓ«Â ¡Èπ√≈ ““√Ì ÁπÙ‡ fi÷ Ó≈≈”” «Ú⁄ Ï≈ ÁÒ∆Ò «ÁæÂ≈ ˛,

¡Ω ¡æ‹ Âæ’ ’≈Ò∂ ¡Î◊≈È∂ È∂ «¬È∑ª Á∆ «’√∂ «¬’ Ú∆ «Ò÷ Á≈

‹Ú≈Ï È‘∆∫ «ÁæÂ≈Õ «Î ¡≈Í ‹∆ È∂ “Á√Ó ◊zßÊ Á≈ ¡«Ë¡≈«Ӓ

¡Â∂ «¬«Â‘≈√’ Íæ÷” È≈Ó∆ Íπ√Â’ «Ò÷∆ «‹√ È±ß Ô±È∆Ú«√‡∆ Á∂

«ÚÁÚ≈Ȫ È∂ Ú∆ √Ò≈«‘¡≈ ¡Â∂ «¬È∑ª Á∆ «Ò÷∆ «’Â≈Ï ““’≈Ó∂‚∆

«√æ÷ª Á∂ ’ΩÂ’”” ª ¡≈͉∂ ¡≈Í «Ú⁄ ’Ó≈Ò ‘∆ ˛, «¬√ «Ú⁄

’≈Ó∂‚ª Á∆¡ª √≈∆¡ª ⁄≈Òª Á≈ Ï‘π √Ø‘‰∂ „ß◊ È≈Ò ÷πÒ≈√≈ ’∆Â≈

˛Õ

√≈‚∆ «√æ÷ ’ΩÓ Á∆ ÏÁ«’√ÓÂ∆ ˛ «’ ’≈Ó∂‚ª È∂ ⁄ΩÛ∂ ◊≈Â∂,

Úæ‚∆¡ª «¥Í≈Ȫ ÷πæÒ∑∂ Á≈‘Û∂ (Ï≈È≈√ ’∂ ·æ◊) Ú≈Ò≈ ±Í Ë≈È ’’∂

◊π«√æ÷ª «Ú⁄ ÿπ√ÍÀ· ’ ◊¬∂ ‘È, «¬È∑ª Á≈ ’ßÓ ˛ ÍøÊ «Ú⁄ Ï÷∂Û≈

ÍÀÁ≈ ’È≈ ““ÒØ’ª Á∆ ÙË≈ ◊π±¡ª ÂØ∫ ◊πÏ≈‰∆ ÂØ∫ Áπ ’È∆””Õ «¬‘

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AH

¡≈͉∆ ¤Û∆ ’¬∆ «√æ÷ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∂ «√ Â∂ æ÷∆ ˛, «‹Ú∂∫ ‚≈. ‹ØË

«√ßÿ ‹∆ ÍzØÎÀ√, ¡À∫‚ ˛‚ ¡≈¯ Á∆ «‚Í≈‡ÓÀ∫‡, √z. ‘Í≈Ò «√ßÿ ‹∆

Íøȱß, ‚≈. ¡Èπ≈◊ «√ßÿ ‹∆, «◊. Ù∂ «√ßÿ ‹∆ ¡ßÏ≈Ò≈, ‚≈. ◊πÈ∂’

«√ßÿ ‹∆, ‚≈. ‘Ì‹È «√ßÿ ‹∆, √Ú≈Ó∆ Ïz‘Ó Á∂Ú ‹∆ «¬«Â¡≈«Á

Ï‘π «ÚÁÚ≈È ‘È ¿πÈ∑ª «Ú⁄Ø∫ «¬’ Ì≈¬∆ ’ßÚ¡‹∆ «√ßÿ ‹∆ Ú∆

‘ÈÕ””

Ì≈¬∆ ’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ ‹∆ «¬È∑ª «Ï◊Û ÍøÊ∆¡ª 鱧 ¡≈Í ‹∆

◊≈‘∂ Ï◊≈‘∂ ӱߑ ÂØÛÚª ‹Ú≈Ï Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ Íπ√Â’ «Ú⁄ ª

¡≈Í ‹∆ È∂ ’ج∆ Ú∆ ¡À√≈ √Ú≈Ò È‘∆∫ ¤æ«‚¡≈ «‹√ Á≈ ◊π ¡≈Ù∂

¡Èπ√≈ ‹Ú≈Ï È≈ «ÁæÂ≈ ‘ØÚ∂Õ

«¬‘ Á∂÷ ’∂ ÏÛ∆ ˛≈È∆ ‘πßÁ∆ ˛ «’ «◊. ‹◊Â≈ «√ßÿ ‹≈⁄’

Ú◊∂ «‹È∑ª ’Á∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∂«÷¡≈ Âæ’ È‘∆∫ «‹È∑ª È±ß Ó‘ª’≈Ò Á∂

¡Êª Á≈ ‘∆ È‘∆∫ ÍÂ≈ ¿π‘ Ú∆ Á√Ó ◊ßÊ Â∂ ˙‡ß◊È≈ ’Á∂ ‘ÈÕ

Ó‘ª’≈Ò”” ◊πÓ«Â Á∂ fiØ÷∂ ”⁄Ø∫ ¡≈Í ‹∆ ¬∂√∂ Íπ√Â’ «Ú⁄Ø∫ ÍÛ∑’∂

Â√æÒ∆ ’ √’Á∂ ‘ØÕ

¡÷∆ «Ú⁄ Ó∂∆ Ú≈«‘◊π± Í≈√ ¡Á≈√ ˛ «’ Ì≈¬∆ ’ßÚ¡‹∆Â

«√ßÿ ‹∆ 鱧 ÏÒ Ï÷Ù‰ ¡Â∂ ÍøÊ ÁØ÷∆¡ª Á∂ ˙‡ß◊È≈ Á≈ ¬∂√∂ Íz’≈

‹Ú≈Ï Á∂ ’∂ «¬È∑ª 鱧 Ò≈ ‹Ú≈Ï ’Á∂ «‘‰Õ””

- ‚≈. ¡ÈØ÷ «√ßÿ⁄∆È∆ ‘√ÍÂ≈Ò,

◊Ò∆ Èß. D, Ï∆Ï∆ Ú≈Ò≈ Ø‚,Ï«·ß‚≈

IDAGB-D@IGD

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BB

¡≈ßÌ’ ÙÏÁ

√≈«‘Ï∂ ’Ó≈Ò Á∂ ’Â≈ ÁΩÒ ≈¬∂ Á≈ ’ÊÈ ˛ «’ ‹ÁØ∫ √≈∆

«√zÙ‡∆ Á∆ √π‘æ͉, «√¡≈‰Í, √±Ï∆Â≈, «◊¡≈È ¡Â∂ ‘Ø ÁÀÚ∆ ◊π‰

«¬’æ·∂ ’’∂ ÍÓ∂Ù È∂ √◊π‰ ±Í «Ú⁄ Ó±Â∆Ó≈È ’∆Â∂ ª ¿π√ Á≈

È≈™ ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ √ß√≈ «Ú⁄ Íz«√æË ‘Ø«¬¡≈Õ ‹Ø√¯ ‚∂«Úß‚ ’«ÈßÿÓ

¡≈͉∆ «’Â≈Ï “«√æ÷ «‘√‡∆” «Ú⁄ «Ò÷Á≈ ˛ «’ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ

鱧 √Ófi‰ Ò¬∆, «¬’ ¡Ï∆ ÿØÛ∂ Á∆ Â∂ ÎÂ≈ Ú≈Ò∆ ÏπæË∆ ⁄≈‘∆Á∆

˛Õ «’™«’ «‹ßÈ∆ ¿πÓ «Ú⁄ «¬’ ¡≈Ó ÏßÁ∂ 鱧 √Ófi ¡≈™Á∆ ˛ «’

ÓÀ∫ ¡≈‘ ’È≈ ˛ ¿πÈ∆ ¿πÓ «Ú⁄ ◊π± √≈«‘Ï È∂ √ß√≈ 鱧 ’’∂

«Á÷≈ «ÁæÂ≈Õ «¬√∂ Ò¬∆ ¡æÒ≈ Ô≈ ÷ª ‹Ø◊∆ ‹∆ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛ :

«¬È√≈¯ ’∂ ˜Ó≈È≈ ÂØ∫ Ô’∆∫ ˛Õ’«‘ßÁ∂ ◊∂ ◊Ø«ÏßÁ ’≈ ’ج∆ √≈È∆ È‘∆∫ ˛Õ«È√⁄∂ ‘∆ ¡À√∆ Ó‘≈È Ù’Â∆ Á∆ «’Â È±ß √Ófi‰≈ Ì∆ «’√∂ ¡ÀÀ

◊À∂ Á∂ Úæ√ Á∆ ◊æÒ È‘∆∫ ˛Õ

«‹√ ÈΩ √«Â◊π È≈Ò ‘« √Ë≈ Ò≈¬∂«Â√π ‘« ËÈ ’∆ Úß‚ ‘«Ê ¡≈ÚÀ«‹√ ÈØ ’ÂÀ Ëπ« «Ò«÷ Í≈«¬¡≈ ¡ß◊®853®Á∂ ’ÊÈ ¡Èπ√≈ «‹√ Â∂ ÍÓ∂Ù Á∆ «¥Í≈ ‘ج∆, ¿π√ 鱧 ‘∆

◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ◊Ø«ÏßÁ ±Í Ș ¡≈«¬¡≈, ¿π√∂ È∂ ‘∆ ◊π± Á∆¡ª ⁄È≈Úª

«Ú⁄Ø∫ ’πÁ ¡Â∂ ’≈Á Á≈ ‹ÒÚ≈ Á∂÷ ’∂ «Ú√Ó≈Á∆ ß◊ Á≈ ¡ÈπÌÚ

’∆Â≈Õ «¬√∂ Ò¬∆ ◊π± √≈«‘Ï Á∂ √Ó’≈Ò∆, Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆, Ï≈Ï≈

Á∆Í «√ßÿ, Ï≈Ï≈ «ÏÈØÁ «√ßÿ ¡≈«Á È∂ ÓΩ‹±Á≈ Íz≈Í √z∆ Á√Ó ◊zßÊ

√≈«‘Ï Á∆ ‘ «¬’ ⁄È≈ 鱧 ◊π± «¥Â ‹≈‰ ’∂ «¬√ Á∂ ¿πÂ≈∂ ’’∂

ÍøÊ È±ß ¿πÍÒÏË ’≈¬∂Õ

◊π± ’≈Ò ÂØ∫ ‘∆ «¬√ ◊ßzÊ Á∆ ÍzÓ≈«‰’Â≈ Á∂ √ϱ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ

◊π± ’∆ ’ªÙ∆, √≈ÏØ Á∆ ÂÒÚß‚∆, Âı √z∆ ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï, ◊π±

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‘πß«Á¡ª ‘∆ «Ú«Á¡≈ ’∂∫Á √Ê≈Í ‘Ø «◊¡≈ √∆ «‹√

Á≈ ÍøÊ ÍzÚ≈«‰Â È≈™ ÁÓÁÓ∆ ‡’√≈Ò Íz«√æË ‘Ø«¬¡≈Õ «¬√ ¡√Ê≈È

Â∂ Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ Ù‘∆Á Ú∂Ò∂ ÂØ∫ ‘∆ ¡≈«Á √z∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï

Á∂ ¡Â∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ¿πÂ≈∂ ¡Â∂ ◊π±Ï≈‰∆ Á∆¡ª ÍØÊ∆¡ª

«Ò÷∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ ßÿ Á∆ Ù‘∆Á∆ «Í¤Ø ∫ ¿ πÈ ∑ª Á ∂

¿πÂ≈«Ë’≈∆ Ï≈Ï≈ ‹∆ «√ßÿ Á∂ ‘æÊ «Ò÷ ÁØÈØ∫ ◊zßʪ Á∂ √±Í,

Â÷ √≈«‘Ï Á∆ Óπ‘ ¡Â∂ Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ ‹∆ Á∆ ‘Ê «Ò÷Â

«ÈÂÈ∂Ó Á∆ ÍØÊ∆ Ï«·ß‚∂ ’ØÒ, ¿πÈ∑ª Á∂ «Íø‚ «Â¿π‰≈ Íπ‹≈∆¡ª ÂØ∫

Íz≈Í ‘ج∆¡ª ‘È ¡Â∂ ̬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∂ √Íπæ Ì≈¬∆ Á∂√≈

«√ßÿ Á∂ «‘ÂÈ≈Ó∂ ¡Èπ√≈ :

Á‘±ß ◊zßÊ ’∆ Ï≈È∆ ˜Ø¬∆®¸È ⁄πÈ ’ß· ’∂ «√÷ √ج∆ÕÏ≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ ‹∆ Á∆ «Èæ‹∆ «ÈÂÈ∂Ó Á∆ ÍØÊ∆ «Ú⁄ ÁØÈØ∫ ◊zßʪ

Á∆¡ª Ï≈‰∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘ Ú√ª «‚‹«‡Ò ’ÀÓ∂ ≈‘∆∫ ‚≈. ◊π⁄È

«√ßÿ «‡≈. Óπ÷∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ¡«Ë¡ÀÈ «ÚÌ≈◊ Íø. Ô±. Í«‡¡≈Ò≈

’ØÒ ¿πÈ∑ª Á∂ ÿ √À∫¸∆ «¬È’Ò∂Ú ’ß«Í¿±‡ «Ú⁄ √πæ«÷¡Â ‘ÈÕ

ÏßÁ≈ «√ßÿ Ï‘≈Á Á∆ Ù‘∆Á∆ «Í¤Ø∫ Ó≈Â≈ √πßÁ∆ ‹∆ Á∆ ¡≈«◊¡≈

¡Èπ√≈ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ È∂ ‘«ÓßÁ √≈«‘Ï Á∆ √∂Ú≈ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈

◊πÏ≈‰∆ Á∆ ’Ê≈ ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª √≈∆¡ª ⁄È≈Úª

«¬’æ·∆¡ª ’ ’∂ ÍøÊ È±ß Í∂Ù ’∆Â∆¡ª «‹√ 鱧 (Ó‘≈È ’ØÙ Íz’≈«ÙÂ

Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊, Í«‡¡≈Ò≈, ÍøÈ≈ FAF) ¡Èπ√≈ ÍøÊ È∂ √Ï √ßÓÂ∆

È≈Ò ÍzÚ≈È ’ «Ò¡≈Õ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∆ ⁄Ò≈¬∆ ’Ê≈ Á∆

ÍzßÍ≈ 鱧 ¡æ◊∂ ‘Ø ◊πÓπæ÷ª È∂ ‹≈∆ æ«÷¡≈ «‹√ Á∆¡ª ÍzÓπæ÷ ‘√Â∆¡ª

«◊¡≈È∆ √ß «√ßÿ ¡Â∂ √±‹ Íz’≈Ù ◊zßÊ Á∂ ’Â≈ Ó‘ª ’Ú∆ √ßÂØ÷

«√ßÿ ‹∆ ‘ج∂Õ ÍøÊ È∂ «¬√ «Ú«Á¡≈ Á∂ ’∂∫Á ȱ ß «◊¡≈È∆¡ª Á∆

‡’√≈Ò Á≈ È≈™ «ÁæÂ≈Õ ‹Á ◊π± ’≈Ò Ú∂Ò∂ Á∂ ÍzÚ≈«‰Â «¬‘ ÁØÈØ∫

«Ú«Á¡≈ ’∂∫Á, √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß ◊π± «¥Â √Ú∆’≈Á∂ ‘È Âª

¡æ‹ Á∂ ¡æ· ’Ò≈√ª Í≈√ ÒæÒ∂, ÿæÿ∂, ÓßÓ∂, ‹Ø «¬√ ◊zßÊ È±ß È’≈Á∂

‘È, ’∆ ¡Ê æ÷Á∂ ‘È?

◊π± ÁÏ≈ Á∂, ÁÏ≈∆ Ì懪 Á∆¡ª Ìæ‡ Ú‘∆¡ª ÂØ∫ «¬√ ◊zßÊ Á∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BD

◊π± «’z ‘؉ Á∆ ÍπÙ‡∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ (◊π± ’∆¡≈ √≈÷∆¡ª «¥Â Ì≈¬∆

√±Í «√ßÿ ’Ω«Ù’, √ßÍ≈ÁÈ «Í¡≈≈ «√ßÿ ÍÁÓ ¡Â∂ Íz’≈Ù’ «√ßÿ

ÏzÁ˜ ¡ß«ÓzÂ√Õ Ì≈¬∆ ÓÂ∆ Á≈√ ‹∆ Á∂ ÁØ‘Â∂ ’∂√ «√ßÿ «¤æÏÛ Á∆

«Ò÷ ““Ïß√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈ Á√ª Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª”” √ßÍ≈«Á’ ‚≈. ÂÈ «√ßÿ

‹æ◊∆ Íz’≈Ù’ Íø‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ ¡Â∂ ÍøÊ ÍzÚ≈«‰Â

«‘ÂÈ≈«Ó¡ª ÂØ∫ «¬√ ◊zßÊ È±ß ◊π± «¥Â ÍzÚ≈«‰¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

√Ì ÂØ∫ Í«‘Òª Ì√ΩÛ Á∂ Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ È∂ Â’∆ÏÈ AIC@

«Ú⁄ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «ÚπæË fiß‚≈ ¸æ«’¡≈Õ “√«Â◊π± «ÏÈ≈ ‘Ø ’⁄∆

˛ Ï≈‰∆” Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ¿π‘ Ì◊ Ï≈‰∆, Ìæ‡ Ï≈‰∆ ÂØ∫ Ì∆ Óæπ’

◊¬∂Õ ¡æ‹ ’æÒ∑ Á∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Úª◊ Í«‘Òª-Í«‘Òª √ß◊ª

Íz∂«Â ‘Ø ’∂ ¿π√ «Í¤∂ Òæ◊ ◊¬∆¡≈ Ï≈¡Á «Ú⁄ ¡√Ò∆¡Â √≈‘Ó‰∂

¡≈¿π‰ Â∂ ¿π√ 鱧 ÍøÊ «Ú⁄Ø∫ ¤∂’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ Â’∆ÏÈ G@

√≈Ò «Í¤Ø∫ ¿πÈ∑ª Á∂ ÍØÂ∂ È∂ ¡’≈Ò Âı ”Â∂ ¡≈ ’∂ ÌπæÒ Ï÷Ù≈¬∆Õ

«Í¤Ò∆ √Á∆ Á∂ Á±‹∂ ¡æË «Ú⁄ Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª Á∂ ‘Ø∫Á «Ú⁄

«Ú⁄ ¡≈¿π‰ ’≈È ÈÚ∂∫-ÈÚ∂∫ ‚≈’‡ Ï‰È Á∂ ÙΩ’∆Ȫ È∂ «¬√ ◊zßÊ È±ß

÷ø‚‰ Á≈ Ï∆Û≈ ¸æ«’¡≈, «’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹ª Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ

¡ÈÍÛ∑ √È ¿πÈ∑ª ’ØÒ «’√∂ Ô±È∆Ú«√‡∆ Á∆ ‚≈’‡∆ Á∆ ¿πÍ≈Ë∆ È‘∆∫

√∆Õ «¬√ Ò¬∆ ¿πÈ∑ª Á∂ ’æ„∂ «√æ‡∂ ÍzÚ≈È ÔØ◊ È‘∆∫ ‘ÈÕ «¬√ Ú◊ Á∂

ÍzÓπæ÷ «Ú¡’Â∆¡ª «Ú⁄ ‚≈’‡ ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ Á≈ È≈™ ¡≈™Á≈

˛Õ ‹Á«’ Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª Á∂ Â’∆ÏÈ Â∆‘ ‚≈’‡ª È∂ «¬√ 鱧 ◊π±

«¥Â ÍzÚ≈«È¡≈ ˛Õ ‘π‰ ‚≈’‡ ‘Ì‹È «√ßÿ Á∂‘≈Á±È Ú≈«Ò¡ª Á∆

Íπ√Â’ ““√z∆ Á√Ó ◊zßÊ ’Â≈ Á∂ «ÚÚ≈Á Á∆ ÍπÈ √Ó∆«÷¡≈”” Íz’≈Ù’

«√æ÷ ‹≈◊Ø ÍÏÒ∆’∂ÙÈ ¿πÍÒÏË ˛Õ «¬√ «Ú⁄ ‚≈. ‘Ì‹È «√ßÿ È∂

√≈Ï ’ «ÁæÂ≈ «’ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ «¬√ ◊zßÊ È±ß È’≈È Á∆ Ë≈È≈

ω≈ ’∂ ¡≈͉≈ Ê∆√√ «Ò«÷¡≈ ˛ ¡Â∂ ‹æ◊∆ ‹∆ Á∆ ¿π·≈¬∂ ¿π‡ß’‰≈

Á≈ ÒÂ∆Ú≈ ¿πµÂ «ÁæÂ≈ ˛Õ

«¬√ «Í¤Ø∫ «√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∂ √ß⁄≈Ò’ª È∂ Âæʪ 鱧 ÂØÛ

ÓØÛ ’∂ «¬’ Í≈√Û Íz⁄≈ ’ ’∂, «√æ÷ √ß◊ª 鱧 ◊πßÓ≈‘ ’∆Â≈ ˛Õ

«’ßÈ∆ ¡√⁄‹Â≈ Á∆ ◊æÒ ˛ Íz Ø. √≈«‘Ï «√ßÿ ˘ ¡≈͉≈ Ó≈◊

ÁÙ’ Íz⁄≈È Ú≈Ò∂ ÒØ’ Á√Ó ◊zßÊ È±ß ÷ø‚‰ ’Á∂ ‘È ‹Á «’

ÍzØÎÀ√ √≈«‘Ï «√ßÿ ‹∆ «¬√ 鱧 ◊π± «¥Â ÓßÈÁ∂ ‘ÈÕ

«√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∆ ÍπÙ ÍÈ≈‘∆ √Á’≈ ‘∆ «◊. Ì≈◊

«√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈ ¡Â∂ «ÏÍzÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ ’∆ ∆” Á∂ ¡÷ΩÂ∆ Ò∂÷’

◊πÏ÷Ù ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ È∂ ¡≈͉∆¡ª «’Â≈Ϫ «Ú⁄ «¬√ ◊zßÊ «ÚπæË

«Ò÷‰ Á∆ «‘ßÓ ’∆Â∆ «‹È∑ª 鱧 ÍøÊ «Ú⁄Ø∫ ¤∂’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈Õ

Â∆√∆ «Ë «√æ÷∆ Ì∂√ Ú≈Ò∂ ’≈Ó∂‚ª Á∆ ˛Õ «¬‘ Ëπ ¡ßÁØ∫

ÒÀ«ÈÈÚ≈Á ‹ª Ó≈’√Ú≈Á È≈Ò ‹πÛ∂ ‘ج∂ ‘È Í ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ

Á∂ √æ⁄∂ √π æ⁄∂ «√æ÷ ‘؉ Á≈ ’πÍz⁄≈ ’ ‘∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª Á≈ ’ßÓ ˛

«Ú«◊¡≈È È± ß ’√Úæ‡∆ ω≈ ’∂ ◊πÏ≈‰∆ ¡Â∂ ◊𠫬«Â‘≈√ Á∆

√Ó∆«÷¡≈ È≈Ò «√æ÷ √ß◊ª 鱧 ÙË≈‘∆È ’È Ò¬∆ «Èæ ÈÚ∂∫-⁄ßÁ

ÌzªÂ∆ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò∆¡ª «’Â≈Ϫ «Ò÷∆¡ª ‹≈‰ ¡Â∂ ÒÀ’⁄ «ÁæÂ∂

‹≈‰Õ «¬È∑ª Á∂ ¡≈⁄≈ «Ú‘≈ ¡Â∂ «’Á≈ Á∆ √‘∆ ÎØ‡Ø ¡√∆∫

¡≈͉∆ «’Â≈Ï ““’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª Á∂ ’ΩÂ’”” «Ú⁄ «ÁæÂ∆ ˛Õ

«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ÍßÊ «ÚØË∆ Â≈’ª Á∂ ◊πÍ ¬∂‹ß‚∂ Á∆ «¬’

ÓÁ «¬‘ ˛ «’ ÿ‡ «◊‰Â∆ Á∂ «ÚÁÚ≈Ȫ 鱧 ÷∆Á ’∂ ¿πÈ∑ª ’ØÒØ∫ ‘∆

«¬È∑ª Á∂ Óπ„Ò∂ ¡√±Òª Á≈ ÷ø‚È ’Ú≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂Õ «¬‘ ’ج∆

¡Â’ÊÈ∆ È‘∆∫ «’ Ï‘πÂ∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ «¬√ ◊πÍ ¬∂‹ß‚∂ Á∂

¡Ë∆È ’ßÓ ’Á∂ Ș ¡≈ ‘∂ ‘ÈÕ

«¬’ Í≈√∂ ¡≈«Á ’≈Ò Á∂ Ïz‘Ó «◊¡≈È∆ Âæ Ú∂Â≈ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

«√ßÿ ¡Â∂ Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ Â∂ ¤πæ‡ «Í¤Ò∆ √Á∆ Á∆¡ª ÍøÊ ÍzÚ≈‰Â

«√ÓΩ ‘√Â∆¡ª, Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈, ‚≈’‡ Ì≈¬∆ Ú∆

«√ßÿ ‹∆, ÍzØ. √≈«‘Ï «√ßÿ ‹∆, «Ízß√∆ÍÒ Â∂‹≈ «√ßÿ ‹∆, Ì≈¬∆ ‹ØË

«√ßÿ, «√. ’ͱ «√ßÿ, Ì≈¬∆ √≈«‘Ï Ì≈¬∆ ‰Ë∆ «√ßÿ ‹∆, ¡’≈Ò∆

’Ω «√ßÿ ‹∆ ‘È, «‹È∑ª È∂ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ’ØÙ’≈∆ ’∆Â∆ ˛, ◊πÏ≈‰∆

«Ú¡≈’‰ ω≈¬∆ ¡Â∂ «√æ÷∆ «√Á’ È≈Ò ÍÓ ÍÁ ȱ ß Íz≈ÍÂ

‘ج∆¡ª ‘√Â∆¡ª ‘È ‹Ø «¬√ ◊zßÊ È±ß √«Â’≈ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ Á±√∂ Í≈√∂

¡≈⁄≈, «’Á≈‘∆‰ ’∂ÚÒ ¡æ· ’Ò≈√ª Í≈√ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊∂ Ú◊∂

‹ª ¡÷ΩÂ∆ ÍzØÎÀ√ ÁÙÈ «√ßÿ Ú◊∂ ‘È ‹Ø «¬√ ˘ ÷ø‚È ’Á∂ ‘ÈÕ

¡«‹‘∂ Ïß«Á¡ª Ï≈∂ ‘∆ ’‘≈Úª ω∆¡ª ‘ÈÕ

Á∂Ú ◊¬∂ Á≈ÈÚ ◊¬∂ Ï∂ √π¿±∂ «‘ ◊¬∂Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BF

Ï≈˜ ◊¬∂ Âπ∂ ◊¬∂ ¶‚ ’±∂ «‘ ◊¬∂Õ«Î «¬‘ √≈∂ «’√∂ «¬’ Óß⁄ ”Â∂ Ï«‘ ’∂ ’ج∆ ◊æÒ ’È È±ß

«Â¡≈ È‘∆∫Õ ’¬∆ √≈Ò Í«‘Òª ‚≈’‡ ‘Í≈Ò «√ßÿ Íøȱ ¡Â∂

‚≈’‡ ‹ØË «√ßÿ Ú◊∂ «ÚÁÚ≈Ȫ È≈Ò Î«‘◊Û∑ √≈«‘Ï √ßÏ≈Á

’È Á∆ Â≈∆’ È∆Ô ’’∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Óæπ’ ◊¬∂Õ ≈◊∆

ÁÙÈ «√ßÿ È∂ ‹Á ◊πÁπ¡≈≈ Ïß◊Ò≈ √≈«‘Ï Á∆ √‡∂‹ ÂØ∫ √z∆ Á√Ó

◊zßÊ «ÚπæË ’±Û Íz⁄≈ ’∆Â≈ ª √Ó±‘ «√æ÷ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª È∂ «¬√ ȱß

CA.A.B@@H 鱧 Âı √z∆ ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï ¡≈ ’∂ ◊æÒ ’È Ò¬∆

¡ıÏ≈ª ≈‘∆∫ √±«⁄ ’∆Â≈ ¡Â∂ √È≈ √≈«‘Ï ≈‘∆∫ √πÈ∂‘≈ Ì∂«‹¡≈

Í √≈≈ «ÁÈ Á∆ ¿π‚∆’ «Í¤Ø∫ Ì∆ «¬‘ ‘≈˜ È‘∆∫ ‘ج∂Õ «¬’æÂÂ≈

«Ú⁄ Í≈√ ÓÂ∂ ¡Â∂ ‘≈˜ «√ßÿª Á≈ Ú∂Ú≈ È≈Ò «ÁæÂ≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ

«¬√ «Í¤Ø∫ ‚≈. ‘Ì‹È «√ßÿ Á∆ «’Â≈Ï “√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï

’Â≈ √ÏßË∆ «ÚÚ≈Á Á∆ ÍπÈ √Ó∆«÷¡≈” Á∂ ¿πÁÿ≈‡È √Ó∂∫ «ÓÂ∆

AB.AB.B@@I 鱧 √z∆ ¡ß«ÓzÂ√ ‹∆ «Ú÷∂ √ӱߑ «√æ÷ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª ¡Â∂

«ÚÁÚ≈Ȫ Á≈ «ÚÙ≈Ò «¬’æ· ‘Ø«¬¡≈ √∆ «‹√ «Ú⁄ √Ï √ßÓÂ∆ È≈Ò

«◊¡≈ª ÓÀ∫Ï∆ «¬’ ’Ó∂‡∆ ω≈¬∆ ◊¬∆ √∆ ‹Ø Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª

È≈Ò «’Â∂ Ì∆ «’√∂ √Ó∂∫ ◊æÒ ’È Ò¬∆ «Â¡≈ √∆Õ Íø‹≈Ï Á∂ ÍzÓπæ÷

¡ıÏ≈ª Á∂ ÈπÓ≈«¬ß«Á¡ª √≈‘Ó‰∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª 鱧 «¬’ Ó‘∆È∂ Á≈

√Óª «ÁæÂ≈ √∆ Í ¡æ‹ Âæ’ Á±√∂ Í≈√∂ ÂØ∫ ’ج∆ ‘ßπ◊≈≈ È‘∆∫ «Ó«Ò¡≈Õ

Á≈√ È∂ Í«‘Òª ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò∂ ¡¯◊≈È≈ Á∂ ¿π·≈¬∂ √Ú≈Òª

Á≈ ‹Ú≈Ï ¡≈͉∆ «’Â≈Ï “√Ì Áπ√‡ fi÷ Ó≈≈” «Ú⁄ B@@C «Ú⁄

«ÁæÂ≈ √∆Õ «Î Ï‘π √≈∂ √Ú≈Òª Á≈ ‹Ú≈Ï Á≈√ ÚÒØ∫ √ßÍ≈«Á “√z∆

Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ ¡«Ë¡≈«Ӓ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√’ Íæ÷” «Ú⁄ B@@D

«Ú⁄ «ÁæÂ≈ √∆ ¡Â∂ ‘π‰ ◊π± Ó‘≈≈‹ Á∆ «¥Í≈ √Á’≈ “√z∆ Á√Ó ◊zßÊ

ÍπÙÈØÂz∆” È≈Ó∆ Íπ√Â’ «Ú⁄ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á∂ ’∂ÚÒ √Ú≈Òª Á∂

‹Ú≈Ï «ÁæÂ∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ¡≈√ ˛ «√æ÷ √ß◊ «¬√ «’Â≈Ï Á∆¡ª

¡È∂’ª ’Ó∆¡ª 鱧 È≈ «⁄Â≈Á∂ ‘ج∂ Á≈√ 鱧 ÷πÙ∆¡ª Ï÷Ù∂◊∆ ¡Â∂ ¡æ◊∂

ÂØ∫ ‘Ø ¡æ¤∂ ±Í «Ú⁄ √∂Ú≈ ’È Á∆ ¡√∆√ Ï÷Ù ’∂ «’Â≈Ê ’∂◊∆Õ

◊π± ÍøÊ Á≈ Á≈√’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BH

’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∂ È≈¿∞∫ ÷πÒ∑∆ «⁄º·∆√ÈÓ≈È ÔØ◊ Ù ◊∞Ï÷Ù «√≥ÿ ‹∆,

Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’≈ ÷≈Ò√≈ ÕÕ

Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’∆ Ϋ‘ ÕÕ

Â∞‘≈‚∂ Áπ¡≈≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’ ’∂ Ï«⁄Âz È≈‡’ Ï≈∂ «Ò÷∆

Íπ√Â’ Á≈√ È∂ ÏÛ∂ ˆΩ È≈Ò ÍÛ∑∆ ‘À Õ ÏÛ∂ √»fiÚ≈È ¡Â∂ «ÚÁÚ≈È

√º‹‰ª È∂ «¬√ Á∆ ̱«Ó’≈ ÚÒØ∫ Óπ÷ Ï≥Á «Ò«÷¡≈ ‘À ¡Â∂ Â∞‘≈‚∆

Ú∆⁄≈Ë≈≈ Á≈ √ÓÊÈ ’∆Â≈ ‘À Õ

Â∞√∆∫ «¬‘ «√º‡≈ ’«„¡≈ ‘À «’ «¬‘ ⁄È≈ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆

È‘∆∫ ÏÒ«’ «’√∂ √≈’ ӫ Á∂ Ïz≈‘Ó‰, «ÙÚ ‹∆ Á∂ Ì◊ È∂ «Ò÷∆

‘À ¡Â∂ ¡≈͉∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈ ˘ «√ºË ’È Ò¬∆ ‘∂· «Ò÷∂ «ÈÓ»Ò Ù≥’∂

÷Ûz∂ ’∆Â∂ ‘È :-

(¿) Ï«⁄Âz È≈‡’ Íπ√Â’ «’√∂ «ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ Á∆

«Ò÷ ‘À «¬√ Ò¬∆ «¬√ «Ú⁄ Ïz‘Ó≈ ¡Â∂ «ÚÙ˘ Á∂ ¡ÚÂ≈ª ˘

’≈Ò Á∂ ¡Ë∆È Á«√¡≈ ‘À Í «ÙÚ ‹∆ Á∂ «ÚπË ’ج∆ ◊ºÒ È‘∆∫

«Ò÷∆ Õ (Í≥È≈ A)

(¡) «¬√ «Ú⁄ Á√≈«¬¡≈ Ó‘ª’≈Ò ‹ª ’≈Ò «ÙÚ Íπ≈‰

¡È∞√≈ «ÙÚ ‹∆ Á≈ È≈¿∞∫ ‘∆ ‘À Õ (Í≥È≈ AB)

(¬) ◊∞Ï≈‰∆ ¡È∞√≈ ÍzÓ∂Ù «Ó· ÏØÒÛ≈, ÁÔ≈Ò», «’zÍ≈Ò» ‘À

Í Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Ú⁄ ÙÙ Ë≈È ’È Ú≈Ò≈

«Ï’≈Ò »Í Ú≈Ò≈ ¡Â∂ Ù»¡ª Á≈ È≈Ù ’È Ú≈Ò≈ «ÈÁ¬∆

«Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈ ‘À Õ «¬√ Ò¬∆, «¬‘ ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈

¡È∞’»Ò È ‘؉ ’ ’∂ ◊∞» «’z ȑ∆∫ ‘Ø √’Á≈ Õ (Í≥È≈ F)

(√) ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ ’√Úº‡∆ Â∂ «¬‘ ⁄È≈ ÷∆ È‘∆∫ ¿∞ÂÁ∆ Õ

(¡È∂’ª Ê≈Úª Â∂)

(‘) «¬√ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ Á∂ «¬’ ¤≥Á «Ú⁄ ¡ÙÒ∆Ò

Ì≈Ù≈ ÚÂ∆ ◊¬∆ ‘À Õ (Í≥È≈ AG)

(’) ÓÓ Íz«ÂÍ≈‰ ‹À Â∂◊≥ Ú≈Ò≈ Ù∞» Á≈ √ÚºÔ≈ ◊∞Ó«Â Á∂

¿∞Ò‡ ‘ÀÕ ◊∞Ó«Â «Ú⁄ «’√∂ ÙÙ Á∆ ’ج∆ Ó≈ÈÂ≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ

√«Â◊∞» ‹∆ È∂ ‹∆ÚÈ ‹≈⁄ Ò¬∆ ““«◊¡≈È ÷Û◊”” ¡Â∂ ““◊∆Ï∆ ◊Á≈

‘Ó≈∆”” Ú‰ Ò¬∆ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁºÂ≈ ‘À Õ

(÷) ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ E √≈Ò Á∆ ¿∞Ó «Ú⁄ Í≥‹≈Ï ¡≈ ◊¬∂ √∆Õ

Í «¬‘ √≈∆ Ï≈‰∆ «Ïz‹ Ì≈Ù≈, ◊ØÍ∆¡≈ Á∆ Ì≈Ù≈ «Ú⁄ «Ò÷∆ ‘À «¬√

Ò¬∆ «¬‘ ◊∞» «’z ȑ∆∫ ‘Ø √’Á∆ Õ

Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ ⁄ÍÒ Ïπ ºË∆ ¡È∞√≈ ’∆Â∂, Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂

¡«Ë¡ÀÈ È≈Ò, «ÈÓ»Ò Ù≥’∂ ÷Û∂ ’ ’∂ Í≥Ê «Ú⁄ ÏÛ≈ Úº‚≈ «Ï÷∂Û≈

Í≈ ‘∂ ‘Ø ¡Â∂ «¬’ ÷≈√ √Ø⁄ Ú≈Ò∆ √≥√Ê≈ Á∂ «ÚÁÚ≈È Â∞‘≈˘ Ê≈ÍÛ≈

Á∂ ’∂ √≈∂ Í≥Ê ˘ ’∞≈‘∂ Í≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’ ‘∂ ‘È Õ È≈Ò ‘∆

Â∞‘≈˘ «√÷ ‹◊ Á≈ ËπzÚ Â≈≈ Á∆ ¿∞Í≈Ë∆ È≈Ò Ú«‚¡≈ ‘∂ ‘È Õ

¡√∆∫ Â∞‘≈‚∂ ÓÈÿÛ Ù≥«’¡ª Á≈ ÒÛ∆Ú≈ ¿∞ Á∂ ’∂ √≥◊ª

√≈‘Ó‰∂ ÷ ‘∂ ‘ª ª ‹Ø √≥◊ ¡≈Í «È‰≈ ’È Á∂ ‹Ø◊ ω

‹≈Ú∂Õ

(¿) «ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ Á∆ «Ò÷ ¡Â∂ «ÙÚ ‹∆ Á∂ «ÚπºË ’∞fi

È‘∆∫ «Ò«÷¡≈ Õ

Â∞√∆∫ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á≈ Í«‘Ò≈ ¡«Ë¡≈«¬ ˆΩ È≈Ò Í«Û∑¡≈

È‘∆∫ ‹ª «Î ‹≈‰ Ïπfi ’∂ «¬√ ¡«Ë¡≈«¬ Á≈ HDÚª ¤≥Á ¤∞Í≈ ◊¬∂ Õ

«¬‘ ¤≥Á «¬√ Â∑ª ‘ÀÕ

’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ Ì«¬¿∞ Ì◊Ú≈È √π,‹≈◊ Ô≈ ‹◊ ‹ª ’∆ ’Ò≈ ‘ÀÕ’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ Ì«¬¿∞ Ïz‘Ó≈ «ÙÚ,’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ Ì«¬¿∞ ‹∞◊∆¡≈ ‘ÀÕ’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ √π≈√π ◊≥ËzÏ,‹¤ Ì∞‹≥◊ «Á√≈ «Ï«Á√≈ ‘ÀÕ¡¿∞ √π ’≈Ò √ÏÀ Ï√ ’≈Ò ’∂,

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/C@

¬∂’ ‘∆ ’≈Ò ¡’≈Ò √Á≈ ‘À Õ’∆ ’ج∆ «ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ «ÙÚ ‹∆ ˘ ’≈Ò Á∂ ¡Ë∆È Á√

√’Á≈ ‘À? Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ Á∂ Í≥È≈ AE Â∂ «¬‘ √ÚºÔ≈ «Ò÷ ’∂

ÂØÛ ÓØÛ ’∂ ¡Ê ’∆Â∂ ‘È «’ ’≈Ò Á∂ ‘∞’Ó ¡È∞√≈ «ÙÚ ‹Ø◊∆

‘Ø «◊¡≈Õ «¬√ Â∑ª ¡≈͉∆ ⁄Â∞ ÏπË∆ È≈Ò Í≈·’ª ˘ Ó»÷, ω≈

‘∂ ‘ØÕ «¬√∂ Â∑ª ¡º◊∂ ÁØ ‡∞º’ ÎÀ√Ò≈ ’ «ÁºÂ≈ :

«‹Â∂ ‹∆Ú ‹≥ √π Áπ«ÈÔ≥ ¿∞Í≈Ô≥ ÕÕ√ÌÀ ¡≥ ’≈Òß ÏÒ∆ ’≈Ò ÿ≈Ô≥ ÕÕGGÕÕ¡Ê :- «‹È∂ Ú∆ ‹∆Ú ‹≥ ‹Ø Áπ«È¡≈ «Ú⁄ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ ¡≥ ˘

√≈∂ ‘∆ ’≈Ò È∂ ÷ÂÓ ’ «ÁºÂ∂ ª «Î «ÙÚ «’Ú∂∫ «‘ ◊¬∂ ? «¬√

◊ºÒ ˘ ‘Ø √≈Î ’È Ò¬∆ ““¡’≈Ò Íπ÷ Ú≈⁄ «¬√ ’∆‡ ÍzÂ∆”” Á∆

⁄Ωͬ∆ «Ú⁄ «¬√ Â∑ª Á√ ‘∂ ‘È Õ

Ó‘ªÁ∂Ú ¡⁄π ’‘≈ÔØ ÕÕ«ÏÙÈ ¡≈Í ‘∆ ’Ø ·«‘≈ÔØ ÕÕÏz‘Ó≈ ¡≈Í Í≈Ïz‘Ó Ï÷≈È≈ ÕÕÍzÌ ’Ø Íẕ È «’È‘»≥ ‹≈È≈ ÕÕHÕÕ¡Ê :- «ÙÚ È∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ÍÓ∂Ù ’‘≈«¬¡≈, «ÏÙȱ Ì∆

¡≈Í ˘ ÍÓ≈ÂÓ≈ ·«‘ªÁ≈ ‘À Õ Ïz‘Ó≈ Ì∆ ¡≈Í ˘ Í≈Ïz‘Ó

«Ú«÷¡≈ÈÁ≈ ‘À Í «’√∂ È∂ Ì∆ Íẕ ˘ Íẕ ’ ’∂ È‘∆∫ ‹≈«È¡≈ Õ

«¬√∂ Â∑ª «¬√ ¡«Ë¡≈«¬ Á∂ BDÚ∂∫ ¤≥Á «Ú⁄ «Ò«÷¡≈ ‘À «’

«√‹∂ √∂‹≥ ‹∂‹≥ ¿∞ÂÌ‹∂Ú≥ ⁄∂ ¡≥‚‹≥ ÷≥‚ Ïz‘Ó≥‚ ¬∂Ú≥ ÕÕ«Á√≈ «Ï«Á√≈Ô≥ «‹Ó∆ ¡√Ó≈Èß, ⁄Â∞ Ï∂Á ’«Ê¡≥, ’∞≈‰≥ Íπ≈‰≥ÕÕÌ≈Ú ÍÓ∂Ù È∂ Í√∆È∂ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∂ (ÍÂ≥◊∂ ¡≈«Á), ‹∂ ÂØ∫

ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∂ (ÍÙ»), ¡≥‚∂ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∂ (Í≥¤∆ ¡≈«Á) ¡Â∂

ËÂ∆ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∆ ÏÈ√ÍÂ∆ ⁄∆ ‘À Õ «‹Ó∆ ¡√Ó≈È Ï‰≈¬∂,

⁄≈∂ Ï∂Á ⁄∂, ’∞≈È ¡Â∂ Íπ≈‰ ω≈¬∂ ‘È Õ ’∆ «ÙÚ Íπ≈‰ Ô≈

«‘≥Á»¡ª Á∆ «’√∂ ‘Ø Íπ√Â’ «Ú⁄ «’Â∂ «Ò«÷¡≈ «ÓÒÁ≈ ‘À «’

Ì◊Ú≈È È∂ ’∞≈È Ù∆Πω≈¬∆ ‘À ? Ô≈ ’∆ «¬√Ò≈«Ó’ ‹◊ «¬√

˘ Ó≥È∂◊≈? √≈Î ˜≈‘ ‘À «’ «¬‘ ◊z≥Ê «’√∂ «ÙÚ ‹∆ Á∂ Íπ‹≈∆ Á≈

È‘∆∫ ÏÒ«’ ‘ ⁄∆˜ «Ú⁄ ÍzÓ≈ÂÓ≈ Á∆ ‹Ø«Â Á∂÷‰ Ú≈Ò∂ ÁÙÓ∂Ù

«ÍÂ≈ Á≈ ‘∆ ‘À Õ

(¡) ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∆ ÷Ø‹ ¡È∞√≈ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄Á√≈«¬¡≈ Ó‘ª ’≈Ò «ÙÚ Íπ≈‰ ¡È∞√≈ «ÙÚ ‹∆ Á≈ Ò÷≈«¬’ ‘À Õ

«ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄ Ó‘ª’≈Ò «’√ ˘ ’«‘¡≈ «◊¡≈ ‘À, √≈‚≈

«¬√ È≈Ò ’∆ Â∞¡Ò’ ‘À ?

¿∞ ÍzÁ∂Ù Á∆ ÏØÒ∆ «Ú⁄ ““Ï≈¬∆”” ⁄πÏ≈∂ «Ú⁄ ÏÀ· ’∂ Ë≥Ë≈

’È Ú≈Ò∆ ¡Ω Èß± ¡≈÷Á∂ ‘ÈÕ ‹ØËÍπ «Ú⁄ ÿ «Ú⁄ ¡≈ ’∂ ؇∆

ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ Ò¬∆ ¡Â∂ ‘Ø ’≥Ó ’È Ú≈Ò∆ «¬√Â∆ ˘ Ï≈¬∆

’«‘≥Á∂ ‘ÈÕ Ò∞«Ë¡≈‰∂ «˜Ò∂ «Ú⁄ ““Ï≈¬∆ ‹∆”” Ú‚∂ Ì≈ ˘ ¡≈÷∆Á≈ ‘ÀÕ

◊∞Ï≈‰∆ «Ú⁄ √«Â’≈«Â «¬√Â∆ Ò¬∆ «¬‘ ÙÏÁ ګ¡≈ «◊¡≈

‘ÀÕ

∆ Ï≈¬∆ Ï∂„∆ Á∂È∞ È ‹≈¬∆ Á∂÷π Ï∂„∆ «‘˙ √Ó≈¬∆ÕÕ ¡≥’ FEGÕÕ’∆ ¡√∆∫ «¬√ Â∞’ Á≈ ¡Ê ’È Ú∂Ò∂ ¿∞ ÍzÁ∂Ù Á∆ Ï≈¬∆ ‹ª

‹ØËÍπ Á∆ Ï≈¬∆ Ú≈Ò∂ ¡Ê ’ª◊∂ ?

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√≥ÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ Í≥È≈ ICD Â∂ Ó‘ª

’≈Ò Á∂ ¡Ê «¬√ Â∑ª ‘È Õ

A ’≈Ò Á≈ Ì∆ ’≈Ò ’È Ú≈Ò≈, ÔÓ «ÙÚ ¡≈«Á ‹◊ Á≈

¡≥ ’È Ú≈Ò∂ Ì∆ «‹√ «Ú⁄ ÒÀ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘È Ú≈«‘◊∞», Í≈Ïz‘Ó Õ

B ¿∞‘ ÒßÓ≈ √Óª «‹√ Á≈ ¡≥ ¡√∆∫ È‘∆∫ ‹≈‰ √’Á∂ Õ

C √Ó∂∫ ˘ ‘∆ ’Â≈ ‘Â≈ Ó≥ȉ Ú≈«Ò¡ª Á∂ Ó«Â ¡È∞√≈

¡Èß »Í ’≈Ò Õ

D ’≈«Ò’≈ Íπ≈‰ ¡È∞√≈ «ÙÚ Á≈ «¬’ Íπ Õ

E ¿∞‹ÀÈ «Ú⁄ Ó‘ª’≈Ò È≈Ó «ÙÚ«Òß◊ Õ

Í ’∆ ’∆¬∂ Â∞‘≈˘ ¡≈͉∆ Í√≥Á ¡È∞√≈ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò≈

Ó‘ª’≈Ò ‘∆ «˜¡≈Á≈ Í√≥Á ‘À «¬√ Ò¬∆ √Á≈ «¬√∂ ˘ Ó‘ª’≈≈Ò Ó≥È

’∂ ⁄ºÒØ◊∂ Õ

◊∞» ÍÁ «‘≥Á»¡ª Á∂ Ë≈Ó’ ◊z≥ʪ «Ú⁄ Ï‘∞ Ú≈ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À,

◊∞» Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ Ì∆ Ï‘∞ ’∆Â∆ «ÓÒÁ∆ ‘À ¡Â∂ ◊∞» Á∆ Ó≈ÈÂ≈

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CB

Ïz‘Ó≈ ¡Â∂ «ÙÚ ¡≈«Á Á∂ Ï≈Ï Á√≈¬∆ ‘À Õ

’∆ ◊∞» È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ ¡Â∂ ‘Ø ◊∞» √≈«‘Ï Á∆ Â∞ÒÈ≈ «‘≥Á»Ë≈Ó’ ◊z≥Ê Á∂ Á√≈«¬ ◊∞» È≈Ò ’ √’Á∂ ‘ª ?

(¬) ◊∞» Ï≈‰∆ ¡È∞√≈ ÍzÓ∂Ù «Ó· ÏØÒÛ≈, ÁÔ≈Ò» «’zÍ≈Ò» ‘À Í

Ï«⁄Âz È≈‡’ Ú≈Ò≈ «Ï’≈Ò »˜Í Ú≈Ò≈ ‚≈¿∞‰≈ ¡Â∂ ÁπÙÓ‰ Á≈

ÿ≈ ’È Ú≈Ò≈ ‘À Õ

’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á≈ «¬‘ Á»ÙÈ Ó≥Á ÏπºË∆ Ú≈Ò≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞È∑ª

Ï≥«Á¡ª Á∆ √Ø⁄ Á≈ √ÓÊÈ ’Á≈ ‘À «‹‘Û∂ ◊∞» È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹

ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ◊∞» Â∂◊ Ï‘≈Á √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ º’ (◊∞» ‘« ◊Ø«Ï≥Á

√≈«‘Ï ˘ ¤º‚ ’∂) ◊∞» √≈«‘Ï ˘ ª ◊∞» Ó≥ÈÁ∂ ‘È Í ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈

¡Â∂ ◊∞» ‘◊Ø«Ï≥Á √≈«‘Ï ˘ ‹≥◊ª ‹∞˪ «Ú⁄ ÷»È ÷≈Ï≈ ’È ¡Â∂

«Ù’≈ Ú∂Ò∂ ‹≈ÈÚª Á∂ ÿ≈Â’ Á≈ Á»Ù‰ Ò≈ ’∂ ◊∞» Ó≥ȉ ˘

«Â¡≈ È‘∆∫ Õ

““«Ó· ÏØÒÛ≈ √π¡≈Ó∆ ¡Â∂ ’Á∂ È ÏØÒÀ ’¿∞≈”” Á∂ ¿∞Í≈Ù’

¡Î◊≈È≈ ‹∆! ‹Á ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ È∂ Ó√≥Á, Â∂Ò Á∂ ’Û≈«‘¡ª

«Ú⁄ Í≈ ’∂ √≈Û∂ √∆, √z∆ ¡≈ÈßÁÍπ √≈«‘Ï ¡≈ ‘∆ √≥◊ Á∆ «¬’

Ï∆Ï∆ Á≈ ¡Í‘‰ ’È ÏÁÒ∂ Ï√∆ Í·≈‰≈ Á∂ ‘≈’Ó ‹≈Ï ÷≈È

˘ ∂Â∂ «Ú⁄ ◊º‚ ’∂ Â∆ È≈Ò ÿ≈ ’∆Â≈ √∆ ¡Â∂ ’∆ÂÍπ √≈«‘Ï

’ØÒ Â∆ È≈Ò ˜÷Ó∆ ‘Ø ’∂ ÂÛÍÁ∂ ‘Ø«¬ ‹∆ÚÈ Á∆ Ì∆÷ Ó≥◊‰ Ú≈Ò∂

√ÀÁ Ï∂◊ ‹ÈÀÒ Á≈ «√ ÂÒÚ≈ È≈Ò Ò≈‘ «ÁºÂ≈ √∆ ª ’∆

’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ ◊∞» È≈È’ Á≈ Á√Úª »Í È‘∆∫ √∆? ‹ª «¬‘

«ÙÚ Ì◊ ’ج∆ ‘Ø ◊∞» √∆? «¬√∂ Â∑ª ‹Á Ì≈¬∆ ¿∞ÁÀ «√≥ÿ ’Í∂

Ϥ∂ ¿∞Â∂ ≈‹≈ ’∂√∆ ⁄≥Á Á≈ «√ ‡≥◊ ’∂ ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ Á∂

⁄Ȫ «Ú⁄ «Ò¡≈ ’∂ ÷Á≈ ‘À ¿∞ÁØ ∫ Á√Ú∂∫ È≈È’ Á≈ ’∆ √»Í

‘ØÚ∂◊≈?

◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ÎπÓ≈È ‘À

‘« ¡≈Í∂ Ó≈À ‘« ¡≈Í∂ ¤Ø‚À ÓÈ ‘« √È∆ Í«Û ‘∆¡À ÕÕ‘« «ÏÈ∞ ’ج∆ Ó≈« ‹∆Ú≈«Ò È √’À ÓÈ ‘Ø«¬ «È«⁄≥Á «È√Ò∞ ‘Ø«¬

‘∆¡À ÕÕ (¡≥’ EID)

‹≈ Ó≈ Â≈Íπ «√«Â √≈Íπ √Ì∞ ‘« ’À Ú«√ ‘À ’ج∆ Ò≈«◊ È √’À«ÏÈ∞ ‘« ’≈ Ò≈«¬¡≈ ÕÕ (¡≥’ AFH)

Á∂ ’ÊÈ ¡È∞√≈ ‹Á ’ج∆ Ï≥Á≈ Ï∆Ó≈∆ È≈Ò ÂÛÍ ÂÛÍ ’∂

Ó «‘≈ ‘∞≥Á≈ ‘À ¿∞ÁØ∫ ““«Ó· ÏØÒÛ≈ √π¡≈Ó∆”” ÂÛÍ≈ «‘≈ ‘∞≥Á≈ ‘À ‹ª

Ï«⁄Âz È≈‡’ Ú≈Ò≈ «Ï’≈Ò »Í Ú≈Ò≈ Ó‘ª’≈Ò ‘∞≥Á≈ ‘À ?

¡≈Í∂ ‘∆ ÏÒ∞ ¡≈«Í ‘À «Í¡≈≈ ÏÒ∞ Ì≥È∂ Ó»÷ Óπ◊Ë≈‘≈ ÕÕ(¡≥’ F@F)

’∆ «’√∂ Ó»÷ Á≈ ÏÒ Ì≥ȉ Ò¬∆ «Óº·∆¡ª ÒØ∆¡ª «ÁºÂ∆¡ª

‹≈‰◊∆¡ª ‹ª ÎπÒª Á∂ ‘≈ Í≈ ’∂ ¡≈Â∆ ¿∞Â≈È È≈Ò «’√∂ Óπ◊Ë

Á≈ ÏÒ ÂØ«Û¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À ? «È√⁄∂ ‘∆ ¡‹∂‘≈ ’È Ú≈Ò∂

ÍÓ∂Ù Á≈ »Í ‘∆ ¿∞‘∆ ‘ØÚ∂◊≈ ‹Ø Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄ Á√≈«¬¡≈

«◊¡≈ ‘ÀÕ

◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ÎπÓ≈È ‘À

’∂√∆ ’≥√ ÓÊÈ∞ «‹«È ’∆¡≈ - (¡≥’ HGD)’∆ ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Áº√∂◊≈ «’ ’∂√ª ÂØ∫ Í’Û ’∂ ’≥√ Á≈ ÓÊÈ

’È Ú≈Ò∂ ÍÓ∂Ù Á≈ √»Í ¿∞ÁØ∫ ’À√≈ ‘ØÚ∂◊≈ ?

√Ø«· Ó: D ¡≥’ F@F¡≈Í∂ √∂Ú≈ Ò≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ ¡≈Í∂ Ì◊«Â ¿∞Ó≈‘≈ ÕÕ¡≈Í∂ ◊∞‰ ◊Ú≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ ¡≈Í∂ √Ï«Á √Ó≈‘≈ ÕÕ¡≈Í∂ Ò∂÷«‰ ¡≈«Í «Ò÷≈∆ ¡≈Í∂ Ò∂÷π «Ò÷≈‘≈ ÕÕÓ∂∂ ÓÈ ‹«Í ≈Ó È≈Ó ˙Ó≈‘≈ ÕÕ¡È«ÁÈ∞ ¡≈ÈÁπ ‘ØÚÀ Ú‚Ì≈◊∆ ÒÀ ◊∞« ÍπÀ ‘« Ò≈‘≈ÕÕ ‘≈¿∞ ÕÕ¡≈Í∂ ◊ØÍ∆ ’≈È∞ ‘À «Í¡≈≈ Ï«È ¡≈Í∂ ◊¿± ⁄≈‘≈ÕÕ¡≈Í∂ √≈ÚÒ √π≥Á≈ «Í¡≈≈ ¡≈Í∂ Ú≥√π Ú‹≈‘≈ÕÕ’∞ÚÒ∆¡≈ Í∆Û∞ ¡≈«Í Ó≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ ’« Ï≈Ò’ πÍ Í⁄≈‘≈ÕÕ¡≈«Í ¡÷≈Û≈ Í≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ ’« Ú∂÷À ¡≈«Í ⁄Ø‹≈‘≈ÕÕ’« Ï≈Ò’ »Í ¿∞Í≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ ⁄≥‚±π ’≥√π ’∂√π Ó≈‘≈ ÕÕ¡≈Í∂ ‘∆ ÏÒ∞ ¡≈«Í ‘À «Í¡≈≈ ÏÒ∞ Ì≥ÈÀ Ó»÷ Óπ◊Ë≈‘≈ ÕÕ√Ì∞ ¡≈Í∂ ‹◊Â∞ ¿∞Í≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ Ú«√ ¡≈Í∂ ‹∞◊«Â ‘Ê≈‘≈ ÕÕ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CD

◊«Ò ‹∂ÚÛ∆ ¡≈Í∂ Í≈«¬Á≈ «Í¡≈≈ «‹¿∞ ÍzÌ∞ «÷≥⁄À «Â¿∞ ‹≈‘≈ ÕÕ‹Ø ◊ÏÀ √Ø Í⁄√∆ «Í¡≈∂ ‹«Í È≈È’ Ì◊«Â √Ó≈‘≈ ÕÕ

«¬√∂ Â∑ª ¡È∂’ ‘Ø ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ÙÏÁ ‘È ‹Ø ÍÓ∂Ù Á∆

√Ï «Ú¡≈Í’Â≈ Á√≈ ‘∂ ‘È Õ

¡≈Í∂ √π« È ◊‰ ◊≥ËÏ≈ ¡≈Í∂ ÷‡ Á√È ’∆ Ï≈‰∆ ÕÕ¡≈Í∂ «√Ú √≥’ Ó‘∂Ù≈ ¡≈Í∂ ◊∞Óπ«÷ ¡’Ê ’‘≈‰∆ ÕÕ¡≈Í∂ ‹Ø◊∆ ¡≈Í∂ ÌØ◊∆ ¡≈Í∂ √≥«È¡≈√∆ «ÎÀ Ï∂Ï≈‰∆ ÕÕ¡≈Í∂ È≈«Ò ◊Ø√«‡ ¡≈Í ¿∞ÍÁ∂√À ¡≈Í∂ √πÿÛ∞ √»Íπ «√¡≈‰∆ ÕÕ¡≈͉≈ ⁄Ø‹∞ ’« Ú∂÷À ¡≈Í∂ ¡≈Í∂ √ÌÈ≈ ‹∆¡≈ ’≈ ‘À ‹≈‰∆ ÕÕ

(Í≥È≈ EEC)’‰ ’‰ «Ú⁄ ÍÓ∂Ù Á∆ ‹Ø«Â Á∂÷‰ Ú≈Ò∂ √«Â◊∞» √≈«‘Ï≈È

˘

¡≈Í∂ ◊ØÍ∆ ’≈È∞ ‘À «Í¡≈≈ Ï«È ¡Í∂ ◊¿± ⁄≈‘≈ ÕÕ◊ØÍ∆¡ª, «’zÙÈ ‹∆, «ÙÚ, Ù≥’ «Ú⁄ √Ì «Ú⁄ ÍzÓ∂٠Ș

¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ «¬√∂ Â∑ª ““√Ì Ó‘ ‹Ø«Â ‹Ø«Â ‘À √Ø«¬”” Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂

√Ó«ÁzÙ‡≈ Á∂ Ó≈Ò’ √≈«‘Ï∂ ’Ó≈Ò √z∆ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ √≈«‘Ï È∂

ÁØȪ ¡Ú√ª Â∂ «¬’Ø ‹Ø«Â Á∂÷∆ ‘À «¬√ Ò¬∆ «Á¡≈Ò» «’zÍ≈Ò» »Í Á∂

È≈Ò ‘∆ «Ï’≈Ò »Í «Ú⁄ Ì∆ ¿∞√∂ ‘∆ Á∂ ÁÙÈ ’ ’∂ Ï«⁄Âz

È≈‡’ ¡Â∂ ‘Ø ◊z≥ʪ «Ú⁄ ¿∞√« ’∆Â∆ ‘À Õ Í ¡Î√Ø√ ‘À «’

Â∞‘≈˘ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ «’z «Ú⁄ ÏÀ·≈ «ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ Ș

¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ

«ÙÚ ‹∆ Á≈ Ú≈√≈ ’ÀÒ≈Ù ÍÏÂ, ÍÂÈ∆ Í≈ÏÂ∆, ¡Â∂ ÈßÁ∆

ÏÀÒ «¬È∑ª Á∆ √Ú≈∆ Ó≥È∆ ◊¬∆ ‘À Õ ◊Ò∑ «Ú⁄ ÎÈ∆¡ √ºÍ, ‘Ê

«Ú⁄ «ÂzÙ»Ò Â∂ ‚Ó» ¡Â∂ ˱≈ ¡≈«Á Á≈ ÈÙ≈ ’È≈ ‘ ʪ

«Á÷≈«¬¡≈ «◊¡≈ ‘ À Õ «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄ «¬È∑ª Á∆¡ª ¡È∂’ª

’‘≈‰∆¡ª Í≈ÏÂ∆ È≈Ò ≈√ Ò∆Ò≈ ’«Á¡ª Á∆¡ª Áº√∆¡ª ◊¬∆¡ª

‘È Õ ÏˆÀ Í≈ÏÂ∆ Á∂ «ÙÚ Á≈ Úȉ ‘∆ ¡Ë»≈ ‘À Õ Í Ï«⁄Âz

È≈‡’ «Ú⁄ «’Â∂ Ì∆ «¬È∑ª ◊ºÒª Á≈ Úȉ È‘∆∫ Õ «Î Â∞√∆∫ «’√

¡≈Ë≈ Â∂ ’«‘≥Á∂ ‘Ø «’ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄ Ó‘ª’≈Ò «ÙÚ ‹∆ Á≈

√»Í ‘∆ Íz◊‡ ‘∞≥Á≈ ‘À Õ

«‹√ Â∑ª ¡≈«Á √z∆ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï «Ú⁄ «ÚÙ˘ Á∂ Ì◊ (Ëz»,

Íz«‘Ò≈Á ¡≈«Á) Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À, Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄

«’√∂ Ì∆ «ÙÚ Ì◊ ≈Ú‰, ¡«‘≈Ú, Ù∞ ≥Ì, «ÈÙ∞≥Ì ‹ª Ó«‘÷≈√π

¡≈«Á Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ Á≈ ’ج∆ Úȉ È‘∆∫ ‘À Õ

◊∞» Ï≈‰∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’È ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ‘À «’ √z∆ ◊∞»

È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∆ Ï≈‰∆ ’‡≈÷Ù Ì∆ (ÓÈ∞ ¡≥Ë≈ È≈¿∞ √π‹≈‰∞)

√≥Ú≈Á Ú≈Ò∆ («√Ë ◊ØÙ«‡ ¡≈«Á) ◊∞‘‹ «◊¡≈È (¡ÏÁ ÈÏÁ Ëπ≥Ë»

’≈≈) Ú≈Ò∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ È≈Ò ÌÍ» ‘À Õ √z∆ ◊∞» ¡ÓÁ≈√ Ó‘≈≈‹

Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ ’‡≈÷Ù Ú≈Ò∂ ÙÏÁ ÿ‡ Ș ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È, √z∆ ◊∞»

≈ÓÁ≈√ Ó‘≈≈‹ Á∆ Ï≈‰∆, «ÈÓÂ≈, ˆ∆Ï∆, ‘Ò∆Ó∆, «Ï‘≈ ÌÍ»

¡Â∂ ÚÀ≈◊Ó¬∆ ¡Á≈√ È≈Ò ÌÍ» ‘À, ¡Â∂ √z∆ ◊∞» Â∂ˆ Ï‘≈Á

√≈«‘Ï ‹∆ Ó‘≈≈‹ Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ ÚÀ≈◊ ÍzË≈È ‘À Õ

«¬È∑ª ◊∞» √≈«‘Ï≈È ˘ Â∞√∆∫ «¬’ ‹Ø«Â Ó≥ÈÁ∂ ‘Ø ‹ª ¡º‚ ¡º‚ ?

«¬√∂ Â∑ª ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Â∂ ÁπÙ‡ √≥ÿ≈ ’Â≈ ‘؉ ’’∂ Ï∆ √

ÍzË≈È ‘À Õ ¿∞È∑ª Á∂ «⁄ √πË≈ √ÚºÔ∂ ÚÀ≈◊ ÌÍ» ‘∞≥Á∂ ‘ج∂ Ì∆ ¤≥Áª

Á∆ ⁄≈Ò ¡È∞√≈ Ï∆ √ Ú≈Ò∆ ‘À Õ Í Â∞‘≈˘ «¬√ «Ú⁄ «Ó·

ÏØÒÛ≈ √π¡≈Ó∆ Ș «’¿∞∫ È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈ ?

Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ «Ú⁄ Ì≈¬∆ Ú∆ «√≥ÿ ‹∆ Á∆ ⁄È≈ «Ó·≈√ ÌÍ»,

ÍzØÎÀ√ √≈«‘Ï «√≥ÿ ‹∆ Á∆ «Ò÷ ’ È≈Ò ÒÏ∂˜ ¡Â∂ Ì≈¬∆

‰Ë∆ «√≥ÿ ‹∆ Á∆ ’ÒÓ Ï∆ √ È≈Ò ÌÍ» ‘À ¡Â∂ √≥ ‹ÈÀÒ

«√≥ÿ ‹∆ «Ì≥‚ª Ú≈«Ò¡ª Á∆ ‘ Â’∆ ‹∞Ù∆Ò∆ √∆ Õ ’∆ «¬È∑ª Á∆

«√º÷∆ ¡º‚ ¡º‚ «’√Ó Á∆ √∆ ? ‹ª ¡º‚ ¡º‚ ◊∞»¡ª Á∂ ⁄∂Ò∂

√∆?

◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ Á∂ √Ó’≈Ò∆ √≈∂ ◊∞«√÷ª ˘

Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò ‹∆ Úª◊

◊≈«‘ √»Î∆ ◊≈«‘ ˜≈«‘Á ◊≈«‘ ’ÒßÁ Ó∂ ÙÚÁ ÕÕ≥◊‘≈¬∂ Óπı«ÒÎ Á≈Á ÏπºÂ∂ ¡ºÔ≈∂ Ó≈ ÕÕ (Á∆Ú≈«È ◊ØÔ≈)¡Â∂ √≈∂ ◊∞» √≈«‘Ï≈È ˘ «¬’ ‹Ø«Â Á∂÷ ’∂ ’«‘≥Á∂ ‘È Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CF

‘Ó» ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‘Ó» È≈È’ ¡√ ÕÕ

‘Ó» ÂÈ ‹Ω‘ ‘Ó» Ó≈‰’ ¡√ ÕÕ

Í Â∞‘≈˘ «¬√ Â∑ª ‹∂ Ș È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈ ª Â∞‘≈‚∆ «È◊∑≈

«Ú⁄ Î’ ‘À Õ «¬Ò≈‹ ’≈¿∞ Ôª Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ ͺ’ ⁄πº’∆ ¡≈Á ÂØ∫

Ó‹Ï» ‘Ø, «’¿∞∫«’ «‹√ Ó«‘’Ó∂ «Ú⁄ Â∞√∆∫ Â∆‘, ϺÂ∆ √≈Ò ◊∞˜≈∂

‘È ¿∞Ê∂ ‡z∂«Èß◊ ‘∆ «¬‘ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆ ‘À «’ √’∂ «Í¿∞ ˘ Ì∆ Ùº’ Á∆

«È◊≈‘ È≈Ò Á∂÷∂ Õ ◊∞» ÌÒ∆ ’∂ Õ

(√) ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ ’√Úº‡∆ Â∂ «¬‘ Ï≈‰∆ ÷∆ È‘∆∫ ¿∞ÂÁ∆ Õ«‹√ Â∑ª Â∞√∆∫ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ ÂÒÚ≈ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Ú⁄ ’ج∆

⁄∆˜ È‘∆∫, «‹√ Á∂ ‘ºÊ «Ú⁄ ÂÒÚ≈ ‘∞≥Á∆ ‘À ¿∞√ Á∆ Ó≈È«√’Â≈ Â∂

«ÈÌ ‘À «’ «’√∂ ÁØ÷∆ Á≈ È≈Ù ‘∞≥Á≈ ‘À ‹ª √≥ Á≈Õ

·∆’ «¬√∂ Â∑ª “’√Úº‡∆” ¡≈͉∂ ¡≈Í ’∞fi È‘∆∫ ÏØÒÁ∆Õ ’√Úº‡∆

Ò≈‰ Ú≈Ò∂ Á∆ ÏπºË∆ Â∂ «ÈÌ ‘À «’ ’∆ «√º‡≈ ’º„Á∆ ‘ÀÕ ¡È∂’ª

Ú≈ √π«È¡≈ ’√Ú‡∆ Ò≈ ’∂ ÒØ’ª ˘ ·◊Á∂ Á∂÷∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ

AIDG «Ú⁄ χ≈Ò∂ Á∂ ““’≈Á∆¡≈”” «Î’∂ Á∂ ¡≈◊»¡ª È∂ ¡≈͉∆

Ïπ ºË∆ ¡È∞√≈ ’√Úº‡∆ Ò≈ ’∂ «¬‘ Íz⁄≈ ’∆Â≈ «’ Ï≈’∆ ‘Ø

Óπ√ÒÓ≈Ȫ ˘ Ï∂Ùº’ Ó≈«¡≈ ‹≈Ú∂ Í “’≈Á∆¡ª” Ú≈Ò∂ Óπ√ÒÓ≈Ȫ ˘ È

Ó≈«¡≈ ‹≈Ú∂ «’¿∞∫«’ ◊∞» È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ ’«‘ ◊¬∂ ‘È Õ

“Ú÷Â∞ È Í≈«¬˙ ’≈Á∆¡≈” Õ (‹Íπ‹∆)Â’∆ÏÈ √≈≈ «‘≥Á» √Ó≈‹ ¡≈͉∆ ’√Úº‡∆ Ú ’∂ ’«‘ «‘≈

‘À «’ ¡≈«Á ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï «Ú⁄ ʪ ʪ ≈Ó Á∆ Ó«‘Ó≈ «Ò÷∆ ‘À

«¬√ Ò¬∆ «√÷ Á√Ê Íπ ≈Ó ⁄≥Á ‹∆ ˘ Ó≥ÈÁ∂ ‘È Õ ¡≈˜≈Á

Ì≈ Á∂ ≈Ù‡ «ÍÂ≈ Ó‘≈ÂÓ≈ ◊ªË∆ ‹∆ Á∆ ’√Úº‡∆ ¡È∞√≈ ◊∞»

◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ √≈«‘Ï Ì∞ÒÛ Á∂Ù Ì◊ √È Õ

‚≈’‡ ÂÈ «√≥ÿ ‹º◊∆ ‹∆ È∂ Í«‘Òª ◊∞» Ï≈‰∆ Á∆ ’√Úº‡∆

Ò≈ ’∂ √≈∆ Á√Ó ◊z≥Ê Á∆ Ï≈‰∆ ºÁ ’ «ÁºÂ∆ Õ «¬√ «ÚÙ∂ Â∂ Ê∆«√√

«Ò÷ ’∂ Í∆.¡À⁄.‚∆. Á∆ «‚◊∆ Íz≈Í ’∆Â∆ Õ Í ‘∞‰ Á»√∆ ’√Úº‡∆

Ò≈ ’∂ Á∂÷∆ ª √≈∂ Á√Ó ◊z≥Ê Á∆ Ï≈‰∆ ◊∞π «’z «Á√‰ Ò◊ ͬ∆

Õ «¬√ Ò¬∆ Ó∂≈ «÷¡≈Ò ‘À «‹√ «ÁÈ «’√∂ È∂ Â∞‘≈‚∆ ¡º÷ «Ú⁄

ÓÓ∆≈ Í≈ «ÁºÂ≈ ª Â∞‘≈‚∆ ’√Úº‡∆ Á≈ ÈÂ∆‹≈ Ì∆ ÏÁÒ ‹≈Ú∂◊≈ Õ

ÚÀ√∂ «‹‘Û∆ ’√Úº‡∆ Â∞‘≈˘ ÒºÌ∆ ‘À ¿∞‘ ’ÁØ∫ ¿∞ÍÒÏË ‘ج∆ ‘À?

’∆ «¬‘ ’√Úº‡∆ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√≥ÿ ¡Â∂ Ï≈Ï≈ Á∆Í «√≥ÿ ‹∆ Ú∂Ò∂ È‘∆∫

√∆ Ô≈ ¿∞È∑ª ˘ «¬‘ ’√Úº‡∆ Ú‰ Á∆ ¡’Ò È‘∆∫ √∆? ‹ª «¬‘

’√Úº‡∆ Ì≈ Ú◊∂ Á∂Ù «Ú⁄ ’≥Ó È‘∆∫ ’Á∆ ¡Ó∆’È ‚≈Òª

È≈Ò «˜¡≈Á≈ ¡º¤≈ «˜Ò‡ ’º„Á∆ ‘À? √≥ ‹ÈÀÒ «√≥ÿ ‹∆ ˘

Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ Á≈ Ó‘≈È «√÷ √≈∂ «√÷ ‹◊ È∂ ’Ï»«Ò¡≈ ‘ÀÕ Í √≥Â

‹∆ Á√Ó ◊z≥Ê Á∂ ͺ’∂ ÙË≈Ò» √∆Õ Â∞√∆∫ «¬‘ ’√Ú‡∆ ¿∞È∑ª ˘ «’¿∞∫ È

«ÁºÂ∆ Â∂ Â∞√ª ¿∞È∑ª Á∆ √≥◊ ’ ’∂ «¬‘Ø ÷«‡¡≈ ‘À?

’À√∆ ¡‹∆Ï ‘≈Ò ‘À √≈≈ Í≥Ê √≥ ‹ÈÀÒ «√≥ÿ ‹∆ ˘ Ú∆‘Ú∆∫

√Á∆ Á≈ Ó‘≈È «√÷ Ó≥ÈÁ≈ ‘À Í ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∆ ’√Úº‡∆ ¿∞È∑ª

˘ Á√Ó ◊z≥Ê, ◊∞» «’z Ó≥ȉ ’’∂ Ó»÷, ¡≥Ë «ÚÙÚ≈√∆, «ÙÚ ‹∆

Á≈ ¿∞Í≈Ù’ √≈Ï ’Á∆ ‘À Õ

‘∞‰ ¡√∆∫ «¬‘∆ ’√Úº‡∆ Â∞‘≈‚∆ Í÷ Ò¬∆ Ú‰ Òº◊∂ ‘ª

Â’Û∂ ‘Ø ‹≈˙ ! ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù ‘À

‘Ø «Ú‚≈‰∆ ⁄≈’∆ «Ëz◊∞ ‹∆Ú‰∞ «Ëz◊π Ú≈√π Õ (¡≥’ DHF)«¬√ ’√Ú‡∆ Â∂ ‹∂ Í÷∆¬∂ ª Â∞√ª ‹Ø ¡≈͉∂ ’∆ÓÂ∆ √Ó∂∫ Á∂

Â∆‘, ϺÂ∆ √≈Ò Ì≈ √’≈ Á∆ «Ëz◊ «Ú‚≈‰∆ ⁄≈’∆ Â∂ Ò≈¬∂

‘È «¬‘ «Ë’≈È ÔØ◊ ‘È ¡Â∂ «È√ÎÒ ’∆Â∂ ‘È Õ

¡◊∂ √π‰Ø :

«‹√ ’≈ √≈«‘Ïπ Èß◊≈ Ì∞÷≈ ‘ØÚÀ «Â√ Á≈ ÈÎπ «’Ê‘∞ «‹ ÷≈¬∂ ÕÕ«‹√ √≈«‘Ï ’À ÿ« ÚÊπ ‘ØÚÀ √Ø ÈÎÀ ‘«Ê ¡≈ÚÀ ¡‰‘ØÁ∆ «’Ê‘∞ Í≈¬∂ÕÕ«‹√ Á∆ √∂Ú≈ ’∆Â∆ «Î« Ò∂÷≈ Ó≥◊∆¡À √≈ √∂Ú≈ ¡¿∞÷∆ ‘ج∆ ÕÕÈ≈È’ √∂Ú≈ ’‘∞ ‘«◊∞ √ÎÒ Á√È ’∆«Î Ò∂÷≈ Ó≥◊À È≈ ’ج∆ ÕÕ (¡≥’ C@F)’∆ Â∞√∆∫ √≈‚∆ «¬√ ’√Ú‡∆ Á∆ Í÷ Â∂ ÷πÙ ‘Ø ‹ª «Î ‘∞‰

«¬√ ’√Ú‡∆ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ √≈∂ «√æ÷ª ’ØÒØ∫ √’≈∆ ÈΩ’∆ ¤∞‚≈¿∞‰

¡Â∂ ¡◊∂ ÂØ∫ È≈ ’È Ò¬∆ Í⁄≈ Á≈ ’Ó’√≈ ’Ø◊∂ ?

ÓÈ∞ ‘≈Ò∆ «’√≈‰∆ ’‰∆ √Óπ Í≈‰∆ ÂÈ∞ ÷∂Â∞ ÕÕ√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CH

È≈Óπ Ï∆‹∞ √≥ÂØ÷π √π‘≈◊≈ ÷π ◊∆Ï∆ Ú∂√π ÕÕÌ≈¿∞ ’Ó ’« ‹≥Ó√∆ √∂ ÿ Ì≈◊·∞ Á∂÷π ÕÕÏ≈Ï≈ Ó≈«¬¡≈ √≈«Ê È≈ ‘Ø«¬ ÕÕ«¬«È Ó≈«¬¡≈ ‹◊∞ ÓØ«‘¡≈ «ÚÒ≈ Ï»fi∂ ’Ø«¬ ÕÕ (¡≥’ EIE-IF)’∆ Â∞√∆∫ «¬√ ◊∞ ÎπÓ≈È ˘ ͺÒ∂ Ï≥È∑ ’∂ √≈∂ «√÷ª ÂØ∫ fi»·∆

÷∂Â∆ ¤‚≈ ’∂ √º⁄∆ ÷∂Â∆ ’È ÚºÒ Íz∂ ’Ø◊∂ ?

◊∞Ï≈‰∆ ’«‘ ‘∆ ‘À,

Ú‰‹ ’‘∞ Ú‰‹≈«‘Ø Ú÷π Ò∂‘∞ √Ó≈«Ò ÕÕÂÀ√∆ Ú√Â∞ «Ú√≈‘∆¡À ‹À√∆ «ÈÏ‘À È≈«Ò ÕÕ¡◊À √≈‘∞ √π‹≈‰∞ ‘À ÒÀ√∆ Ú√Â∞ √Ó≈«Ò ÕÕÌ≈¬∆ ∂ ≈Ó ’‘‘∞ «⁄Â∞ Ò≈«¬ ÕÕ‘ ‹√π Ú÷π ÒÀ ⁄Ò‘∞ √‘∞ Á∂÷À ͫ¡≈«¬ ÕÕ (¡≥’ BB-BC)

’∆ Â∞√∆∫ «¬√ ’√Ú‡∆ ¡È∞√≈ √≈∂ «√æ÷ Áπ’≈ÈÁ≈ Á∆¡ª

Áπ’≈Ȫ ¡Â∂ ’≈ØÏ≈ Ï≥Á ’Ú≈ Á∂ÚØ◊∂ ?

‹∂ Â∞√∆∫ «¬√ «ÓÙÈ «Ú⁄ ’≈ÓÔ≈Ï ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘Ø Âª ‹» Â∞‘≈˘

Ì≈ √’≈ (‹Ø «¬‘ √Ì ’∞fi «√÷ª ’ØÒØ ÷Ø‘‰≈ ⁄≈‘∞≥Á∆ ‘À) Ì≈Â

ÂÈ È≈Ò «ÈÚ≈‹∂◊∆ Õ

◊∞Ï≈‰∆ Á≈ «¬’ ‘Ø ÎπÓ≈È ˆΩ È≈Ò √π‰Ø !

Èπ Íz≈‰∆ ⁄≈’∆ ’∂ ÈÍ«Â ≈‹∂ ¡«Ê √Ì Ó≈«¬¡≈ ÕÕ’À Ï≥ËÀ ’À ‚≈«È Ò∂«¬ ’À ÈÍ«Â Ó ‹≈«¬¡≈ ÕÕ (Í≥È≈ AFF)

«¬‘ «Â≥È∂ ◊ºÒª Â∞‘≈‚∂ È≈Ò Ú≈Í ◊¬∆¡ª Õ Â∞‘≈‚∆ Ó‘≈≈‰∆

«¬≥Á≈ ÍÒØ’ «√Ë≈ ◊¬∆ Õ Â∞‘≈‚∂ Â∂ ‚≥È Ò◊≈¿∞‰ ¡Â∂ Ï≥È∑‰ Ò¬∆

√’≈ «Â¡≈ ÏÀ·∆ √∆, Í Â∞√∆∫ ⁄’Ó≈ Á∂ ’∂ ’ÀÈ∂‚≈ ‹≈ ÏÀ·∂ ÓπÛ ’∂

«¬Ë Ó»≥‘ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ

Â∞‘≈˘ ‚ «’√ Á≈? Â∞‘≈‚∂ ’ØÒ ◊∆Ï∆ Á≈ ◊Á≈ ‘À ¡Â∂ √⁄∂

«◊¡≈È Á∆ ÷Û◊ Ë≈∆ ‘ج∆ ‘À (Ì≈Ú∂∫ ◊≈Â∂ «Ú⁄ «’zÍ≈È Ì∆ ‘À)Õ

Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ ◊Á≈ ¡Â∂ ÷Û◊ È≈Ò ‹ÒÁ∆ ¡≈͉∂ Á∂Ù ÍÂØ, Â∞‘≈‚∆

«¬Ê∂ Ì≈ √’≈ ˘ Ï‘∞ ÒØÛ ‘À Õ

(‘) Í«‘Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ Á∂ «¬’ ¤≥Á «Ú⁄ ¡ÙÒ∆Ò Ì≈Ù≈ ÚÂ∆

◊¬∆ ‘ÀÕÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ Ï≈‰∆ ¡Â∂ ‹∆ÚÈ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆«Â¡ª ÍÂ≈

⁄ºÒÁ≈ ‘À «’ «‹√ Ù’Â∆Ù≈Ò∆ ¡≥Á≈˜ «Ú⁄ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ Â∆ ¡Â∂

ÂÒÚ≈ ⁄ºÒÁ∆ √∆ ¿∞√∂ Â∂˜ Â≈ Ú∂◊ «Ú⁄ ¿∞È∑ª Á∆ ’ÒÓ Ú∆

⁄ÒÁ∆ √∆ Õ ¡’≈Ò ¿∞√« Á∂ ‘∂· «Ò÷∂ √Úº¬∆Ô∂ Á≈ Ș≈≈ Á∂÷Ø Õ

A ÷»’ ÓÒ ‘≈∆, ◊‹ ◊Á‘≈ «Ï̱ÂË≈∆;«◊Á»¡≈ Ó√≈È Ï≈√, ’Ôج∆ ’ ‘À Õÿ∞ÿ» Ó‡Ï≈√∆ Ò◊∂, ‚ØÒ ¿∞Á≈√∆ «Óz◊,ÂÚ √Á∆Ú ÓΩÈ √≈Ë∂ ‘∆ Ó ‘À Õ«Ï≥Á ’∂ «√ËÀÔ≈ «‘ ‘∆‹ ’∆ Ï‚ÀÔ≈ Á∂Â,Ï≥Á≈ √Á∆Ú Í≈Ô Èª◊∂ ‘∆ «Î ‘À Õ¡≥◊È≈ ¡Ë∆È ’≈Ó ’zØË ÓÀ ÍzÏ∆È,¬∂’ ◊Ô≈È ’∂ «Ï‘∆È ¤∆È ’À√∂ ’∂  ‘À Õ

÷»’-√», ◊‹-‘≈Ê∆, ◊Á‘≈-◊Ë≈, «◊Á»¡≈-«◊ÁÛ, ‘∆‹-‘∆‹Û≈

(«ÈÍπ≥√’)

B √∆√ ͇’ ‹ª ’∂ ’≈È Ó∂ ÷≥‹»≈ Ë√À,Ó»≥‚ ¤‡’ «ÓÂz ÍπÂz ‘»≥ ’∂ √Ø’ √Ø Õ¡≈’ ’Ø ⁄ÀÔ≈, ÎÒ Î»Ò ’Ø Ì¤ÀÔ≈,√Á≈ ÏÈ ’Ø ÌzÓÔ≈ ¡Ω Á»√Ø È ÏØ’ √Ø Õ’‘ª ÌÔØ Ì∂‚ ‹Ø ÿ√ √∆√ «Ïz¤È √Ø,Ó≈‡∆ ’Ø Ì¤ÀÔ≈ ÏØÒ Í»¤ Ò∆‹À ‹Ø’ √Ø,’≈ÓÈ≈ ¡Ë∆È, ’≈Ó ’zØË Ó∂ ÍzÏ∆È,¬∂’ Ì≈ÚÈ≈ «Ï‘∆È ’À√Ø Ì∂‡∂ ÍzÒØ’ √Ø Õ

«¬√∂ Â∑ª Ï≈’∆ √ÚÔÀ ÂÒÚ≈ Á∆ Â∂˜ Ë≈ Úª◊»≥ ÌzÓ ¡Â∂

¡«◊¡≈ÈÂ≈ Á∂ Í÷⁄∂ ¿∞‚≈ ‘∂ ‘È Õ

¤≥Á Á∆ ⁄≈Ò ¡Â∂ ’«ÚÂ≈ Á≈ ÂØÒ Í»≈ ’È Ò¬∆ ‹∂ «¬’

ʪ «Ò÷ «ÁºÂ≈ ““Íẕ È Ì∆‹À Òª‚ ’‡≈¬∂”” ª «’‘Û∆ ¡≈÷ ¡≈

◊¬∆Õ Â∞√∆∫ ‹ª Â∞‘≈‚∆ «Ï≈Á∆ Á≈ ’ج∆ Ï≥Á≈ Áº√∂ «’ «¬Ê∂ ‘Ø

«’‘Û≈ ÙÏÁ Òº◊ √’Á≈ ‘ÀÕ ‹Á «’ ÁπÏ≈≈ «¬√∂ ◊Ò ˘ ¤≥Á Á∆

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/CI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/D@

⁄≈Ò ·∆’ ÷Á∂ ‘ج∂ «Ò«÷¡≈ ‘À Õ

Ó‘ª Á∆È ÂÏ ÍzÌ ¿∞Í≈‹≈, ¡Ï Á∂√ ’∆ ’∆ÈØ ≈‹≈ÕÕ«ÂÈ Ì∆ ¡ÍÈ≈ Í≥Ê ¿∞Í≈‹≈, «Òß◊ «ÏÈ≈ ’∆È∂ √Ì ≈‹≈ÕÕ

(27® Ï. È≈‡’)ÚÀ√∂ ’Ï∆ √≈«‘Ï È∂ ¡≈√≈ ≈◊ «Ú⁄ ’≈˜∆ ˘ «’‘≈ ‘À

‹¿∞ ∂ ÷πÁ≈«¬ ÓØ«‘ Â∞’∞ ’À◊≈ ¡≈ÍÈ ‘∆ ’‡ ‹≈¬∆ÕÕ(¡≥’ DGG)

‘∞‰ Â∞√∆∫ Áº√Ø ÁØȪ «Ú⁄ ’∆ Î’ ‘À Õ

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√≥ÿ È≈Ì≈ Á∂ √Íπ √: Ì◊Ú≥ «√≥ÿ ¿∞Î ‘∆ ‹∆

‹Á Í«‡¡≈Ò∂ «ÍÂ≈ ‹∆ ˘ «ÓÒ‰ ¡≈¿∞∫Á∂ √∆ ª ÏÛ∂ Ó≈È ÓºÂ∂

¡≥Á≈˜ «Ú⁄ «¬‘ Â∞’ª ÍÛ∑ ’∂ ¡≈«÷¡≈ ’Á∂ √È «’ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈

Ú◊≈ √»Ó≈ ’¿∞‰ ‘Ø √’Á≈ ‘À ‹Ø ¡Ω≥◊˜∂Ï Á∂ ≈‹ ’≈Ò √Ó∂∫

«¬√Ò≈Ó Á∂ «√˪ª Á≈ «¬È∆ ÁÒ∂∆ ¡Â∂ √ÍÙ‡Â≈ È≈Ò ÷≥‚È ’∂Õ

’∆ ’ج∆ «¬’ Ú∆ Ïz≈‘Ó‰ ’Ú∆ Á√ √’Á∂ ‘Ø «‹√ È∂ ¡‹∂‘≈ ’∆Â≈

‘ØÚ∂ ?

(’) Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ Á≈ Í«‘Ò≈ √ÚºÔ≈ ◊∞Ó«ÂÁ∂ ¿∞Ò‡ ‘ÀÕ ◊∞Ï≈‰∆ «Ú⁄ «’√∂ ÙÙ Á∆ ’ج∆ Ó≈ÈÂ≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ√«Â◊∞» ‹∆ È∂ ‹∆ÚÈ ‹≈⁄ Ò¬∆ ““«◊¡≈È ÷Û◊”” ÂÊ≈ ““◊∆Ï∆ ◊Á≈‘Ó≈∆”” Ë≈È Ò¬∆ «’‘≈ ‘ÀÕ

Ï«Ò‘≈ ‹≈¬∆¬∂ Â∞‘≈‚∆ ⁄Â∞ ÏπºË∆ Â∂ «¬√∂ Ò¬∆ ‘∆ Â∞√∆∫ Í≥‹≈Ï

Íπ«Ò√ «Ú⁄ «√Í≈‘∆ ÌÂ∆ ‘Ø ’∂ º’∆¡ª ÒÀ ’∂ ¿∞⁄∂ ¡‘∞Á∂ Â∂ Í‘∞≥⁄

◊¬∂Õ ÚÀ√∂ Â∞√∆∫ ‹Á Ï≈Ï∂ Ï’≈Ò∂ «È‘≥◊ «√≥ÿª È≈Ò Óπ’≈ÏÒ≈ ’È

◊¬∂ √∆ ª «¬‘ ““◊∆Ï∆ ◊Á≈ ‘Ó≈∆”” ¡Â∂ ““«◊¡≈È ÷Û◊”” ÿ

«’¿∞∫ ¤º‚ ◊¬∂ ? ¿∞Ê∂ Â∞√∆∫ √’≈∆ ¡√Ò∂ («Í√ÂØÒ ¡Â∂ Ï≥Á»’ª) È≈Ò

ÒÀ√ ‘Ø ’∂ «’¿∞∫ ◊¬∂ ?

«˜’ÔØ◊ ‘À :- «¬‘∆ ¡‹∆ «√≥ÿ Í»Ò≈ «È‘≥◊ ‘À, «‹√ Â∂

¡È∂’ª Ò∞‡≈, ÷Ø‘ª, ’ÂÒ ¡Â∂ ÏÒ≈Â’≈ Á∂ ’∂√ ⁄Ò‰ ’’∂ ¡º‹

‹∂Ò∑ «Ú⁄ ‘À ¡Â∂ «¬√∂ È∂ √’≈∆ ‡≈¿±‡ ω’∂ ¡È∂’ª ‹∞fi≈» «√≥ÿ

Íπ«Ò√ ‘ºÊ∆∫ ÓÚ≈¬∂Õ Ï≈Ï∂ Ï’≈Ò∂ Ú≈Ò≈ ‚∂∂ Á≈ ’Ï‹≈ Ì∆ ’≈Ò≈

¡Î◊≈È≈ È∂ «¬√∂ ¡‹∆ «√≥ÿ Í»Ò∂ ˘ «ÁÚ≈«¬¡≈ √∆ Õ

√«Â◊∞» ‹∆ Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù ‘À

«‹È∑ Ó«È ‘Øπ Óπ«÷ ‘Øπ √∂ ’ª„∂ ’«⁄¡≈ ÕÕ (¡≥’ DHH)Â∞√∆∫ ¡≈Í «’zÍ≈‰ Ë≈È ’ ’∂ ¡Â∂ «˜≥Á◊∆ «Ú⁄ ‘«Ê¡≈ª

È≈Ò ÒÀ√ ‘Ø ’∂ «Ú⁄Á∂ ‘∂ ¡Â∂ ÒØ’ª ˘ ““«◊¡≈È ÷Û◊”” Ë≈È Á≈

¿∞ÍÁ∂Ù Á∂ ‘∂ ‘Ø Õ

¡ΩØ∫ ’Ø È√∆‘Â, ÷πÁ Ó∆¡ª ÏÁ Θ∆¡ÂÂ∞√∆∫ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ ÙÙª Á∆ ◊∞» Ï≈‰∆ «Ú⁄ ’ج∆ Ó≈ÈÂ≈

È‘∆∫ «¬‘ Ì∆ ◊Ò ‘À Õ

«ÂÒ’ ‘∆‰≥ ‹Ê≈ «ÏÍz≈ ¡Ó ‘∆‰≥ ‹Ê≈ ≈‹È‘ Õ¡≈ÚË ‘∆‰≥ ‹Ê≈ √»≈ È≈È’ ËÓ ‘∆‰≥ ÂÊ≈ ÏÀ√È…‘Õ

(√ÒØ’ √‘√)◊∞» √≈«‘Ï ¿∞ÍÁ∂Ù Á∂ ‘∂ ‘È «’ «‹√ Â∑ª Ïz≈‘Ó‰ Á∆

Í«‘⁄≈È «ÂÒ’ ÂØ∫ ‘∞ ≥Á∆ ‘À, ψÀ ‘∞’Ó ‘≈√Ò ÂØ∫ ≈‹∂ Á∆ ’ج∆

Ó≈ÈÂ≈ È‘∆∫ ¡Â∂ ÙÙ ÂØ∫ Ï◊À √»Ï∆ Á≈ ’ج∆ ÓπºÒ È‘∆∫ Õ «¬√∂

Â∑ª ËÓ ÂØ∫ ψÀ ÏÀÙÈ… ‘À Õ

‘∞‰ Â∞√∆∫ Áº√Ø «’ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ÷≈Ò√≈ Í≥Ê ÌÛ̱≥«‹¡ª Á≈

Í≥Ê Ô≈ ÿ«√¡≈«¡ª (ÿ≈‘ ’º‡‰ Ú≈«Ò¡ª) Á≈ Í≥Ê Ï‰≈«¬¡≈ √∆ «’

√»Ï∆ ÔØ«Ë¡ª Á≈ Í≥Ê Ï‰≈«¬¡≈ √∆ ? ◊∞Ï≈‰∆ ’«‘ ‘∆ ‘À

ÙÙ ÂØ∫ ψÀ √»Ï∆ Á≈ ’ج∆ ÓπÒ È‘∆∫ ¡Â∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ Ì∆

«¬‘∆ «’‘≈ ‘À

A «¬‘À «‘ Ó∂∆ √πÈ‘∞ ‘∂ «Í¡≈∂ Õ«ÏȪ ÙÙ ’∂√≥ Á∂ÚØ È≈ Á∆Á≈∂ Õ

Â∞‘≈Èß± ¡Ó∆’≈ «◊¡ª ˘ ’≈Î∆ Á∂ ‘Ø ◊¬∆ «¬√ Ò¬∆ ¡≈͉∂

Á∂Ù Â∂ √Ó≈‹ Á∆ √«Ì¡Â≈ ˘ Ì∞Ò ◊¬∂ Õ √≈‚∂ Á∂Ù «Ú⁄ Í«‘ÒÚ≈È

’∞ÙÂ∆ ÒÛÈ ÂØ∫ Í«‘Òª ¡÷≈Û∂ Á∆ «Óº‡∆ ⁄πº’ ’∂ ÓºÊ∂ Â∂ Ò≈¿∞∫Á∂ ‘È,

Ú≈‹≥Âz∆ ¡≈͉∂ √≈˜ Á≈ Í»≈ √ÈÓ≈È ’Á∂ ‘È, ’≈∆◊ ’≥Ó ’È

ÂØ∫ Í«‘Òª ¡≈͉∂ ¡Ω˜≈ª ˘ √Î≈¬∆ ’ ’∂ ¡Â∂ «ÈÓÙ’≈ ’’∂ ’≥Ó

Ù∞» ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ◊Â’∂ Á∂ «÷‚≈∆ Í«‘Òª ‘«Ê¡≈ ËÂ∆ Â∂ º÷

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DB

’∂ ÍÀ∫ÂÛ≈ ÒÀ ’∂ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È ÙÙ ⁄πº’ ’∂ ÈÓÙ’≈ ’Á∂ ‘È

‘«Ê¡≈ª ˘ «ÓÒ‡∆ Á∆ Â∑ª √Ò≈Ó∆ Á∂ ’∂ «Î ¡÷≈Û∂ «Ú⁄ ¿∞ÂÁ∂

‘ÈÕ

ª Â∂ ““Â∂◊ ≈ Α”” Ó‘ª ÏÒ∆ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ √≈«‘Ï È∂

‹∂, ““«‹Â∂ ÙÙ È≈Ó≥ ÈÓ√’≈≥ Â≈Ó≥”” ‹ª ““ÓÓ Íz«ÂÍ≈‰ ‹À Â∂◊≥””

’«‘ «ÁÂ≈ ª ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á≈ ÁØÙ È‘∆∫ ÁØÙ Â∞‘≈‚∆ È≈ √Ófi∆

Ú≈Ò∆ ÏπºË∆ Á≈ ‘ÀÕ

◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ¡≈Ù≈ √Ófi‰ Ò¬∆ Â∞√∆∫ ‘ ʪ ÍzØ√≈«‘Ï «√≥ÿ ‹∆

˘ Ó≈ÈÂ≈ «Á≥Â∆ ‘À È≈Ò ‘∆ Â∞√∆∫ Á≈¡Ú≈ ’Á∂ ‘Ø «’ Â∞√∆∫ ¿∞È∑ª

Á∆¡ª √≈∆¡ª «’Â≈Ϫ ÍÛ∆¡ª ‘È ‹Ø «’ √≈√ fi»· ‘À Õ ‹∂ Â∞√∆∫

¿∞È∑ª Á≈ ‹≈Íπ √≈«‘Ï Á≈ √‡∆’ Í«Û∑¡≈ ‘∞≥Á≈ ª ¡‹∂‘∆ Ó»÷Â≈ È

’Á∂ Õ ÍzØ√≈«‘Ï «√≥ÿ ‹∆ ‹≈Íπ √≈«‘Ï √‡∆’ Á∆ ¤∂Ú∆∫ ¤≈Í Á∂ Óπ÷

Ï≥Á «Ú⁄ ÓÓ Íz«ÂÍ≈‰ ‹∂ Â∂◊≥ ˘ ◊∞» «’z Ó≥ÈÁ∂ ‘È Õ

Â∞√∆∫ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ ¡º‹ ’Ò∑ Á∂ ‹∞◊ «Ú⁄ «‹Ê∂ Á»Ø∫ Ó≈ ’È

Ú≈Ò∆ Ï≥Á»’ ÂØÍ ¡Â∂ «Ó˜≈«¬Òª ‘È ÂÒÚ≈ Á∆ ’∆ ’∆Ó ‘À?

Â∞‘≈‚∆ «¬‘ «Ò÷ ÍÛ∑ ’∂ Â∞‘≈‚∆ ÏπºË∆ Â∂ Â√ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À Õ √≈‚∆

‹≈⁄∂ Â∞‘≈˘ «√º÷∆ Á≈ ¿, ¡, ¬ Ì∆ È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈ ¡Â∂ Â∞√∆∫ ¡≈͉∂

¡≈Í ˘ ◊∞Ó«Â Á∂ Ó‘ªÊ∆ ‘؉ Á∂ ÁÓ◊‹∂ Ó≈ ‘∂ ‘Ø Õ

’∆ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ’ØÒ Á»Ø∫ Ó≈ ’È Ú≈Ò∂ È∂˜∂, Â∆ ’Ó≈È

«Í√ÂΩÒ ¡Â∂ Ï≥Á»’ È‘∆∫ √∆ ? ◊∞» √≈«‘Ï È∂ «’√∂ ‘«Ê¡≈ ˘ º÷‰

Á∆ ÓÈ≈‘∆ È‘∆∫ ’∆Â∆ Í ÍË≈ÈÂ≈ «’zÍ≈È ˘ «ÁºÂ∆ Õ «¬√ «Í¤∂ ’∆

≈˜ √∆ ¿∞‘ Â∞‘≈˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ «¬√∂ Ò¬∆ ¡«‹‘∆¡ª Ï⁄’≈È≈ ◊ºÒª

’Á∂ ‘Ø Õ «¬√ Á≈ Ì∂Á «¬‘ ‘À,

«√º÷∆ Á≈ ¡√»Ò ‘À ¡≈Í ‹∆˙ ‘ØȪ Èß± «‹¿∞‰ «Á¿∞ ÕÌÀ ’≈‘» ’¿∞ Á∂ ȫ‘ È«‘ ÌÀ Ó≈È ¡≈«ÈÕÕ (¡≥’ ADBG)Ï≈’∆ «‹È∂ ÙÙ ‘È ¿∞‘ Á»Ø∫ Ó≈ ’È Ú≈Ò∂ ‘È ’∂ÚÒ

«’zÍ≈È ‘∆ √ÚÀ º«÷¡≈ Ú≈Ò≈ ‘«Ê¡≈ ‘À Õ

(B) Ï≈’∆ √≈∂ ‘«Ê¡≈ ¡Í»‰ ‘ÈÕ ◊ØÒ∆ ÂØ∫ ψÀ Ï≥Á»’ Â∂

Í√ÂΩÒ «’√ ’≥Ó? Â∆ ÂØ∫ ψÀ ’Ó≈È ’∆ ’∂◊∆? Ϥ≈ Ì∆ ÎÒ

ÒØ‘∂ Á≈ ¡Â∂ Á√Â≈ Ò’Û∆ Á≈ ‘؉ ’≈È ¡Í»‰ ‘À Í «’zÍ≈È

«¬’ √≥Í»È ‘«Ê¡≈ ‘À, ‡∞º‡ Ì∆ ‹≈Ú∂◊∆, ¡ºË∆ ÂÒÚ≈ È≈Ò Ì∆

Ï≥Á≈ Ï⁄≈¿∞ ’ √’Á≈ ‘À Õ

(C) «’zÍ≈È √Á≈∆ Á∆ «ÈÙ≈È∆ ‘ÀÕ ÎΩ‹ «Ú⁄ ˆ˜‡‚ ¡Î√ª

鱧 «’zÍ≈È «ÓÒÁ∆ ‘ÀÕ Á∂‘≈Á»È «ÓÒ‡∆ ¡≈Î∆√ ‡z∂«Èß◊ Ú∂Ò∂ √Ì ÂØ∫

¡º¤∂ ’À«‚‡ ˘ ÓÀ‚Ò ¡Â∂ «’zÍ≈È «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ «’Â∂ Ì∆ «¬È≈Ó

«Ú⁄ «Í√ÂØÒ, Ï≥Á»’ ‹ª ¬∂’∂√≥Â≈Ò∆ È‘∆∫ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆ Õ Á∂Ù Á∂

‘≈’Óª ˘ ◊˜‡‚ ¡≈Î∆√ ÂÒÚ≈ È≈Ò √Ò≈Ó∆ «Á≥Á∂ ‘È Õ

(D) «Í√ÂΩÒ, Ï≥Á»’ Á≈ ÿØÛ≈ «¬’ Ï⁄≈ Ì∆ ÁºÏ ’∂ ⁄Ò≈ √’Á≈

‘À Í ÂÒÚ≈ ⁄ÒΩ‰ Ò¬∆ ‚Ω«Ò¡ª «Ú⁄ Â≈’ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ ‹Ø

◊∞Ó«Â ¡È∞√≈ Ù∞ºË ¡≈⁄≈ Ú≈Ò∂ √≥‹Ó∆ ‹∆ÚÈ È≈Ò ‘∆ ¡≈ √’Á∆

‘ÀÕ

(E) ‘«Ê¡≈Ï≥Á ‘؉≈ ¡≈˜≈Á ’ΩÓª Á∆ «ÈÙ≈È∆ ‘À Õ Í·≈‰

◊∞Ò≈Ó È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈ ¿∞Ê∂ Ï≥Á»’ º÷‰ Ò¬∆ ’ج∆ Ò≈«¬√À∫√ Á∆ ÒØÛ

È‘∆∫Õ ◊Ø÷∂ ˘ ÷Ø÷∆ º÷‰ Á∆ «’ÂØ∫ «¬‹≈˜Â È‘∆∫ ÒÀ‰∆ ÍÀ∫Á∆ Õ

Óπ◊Òª Ú∂Ò∂ ’ج∆ ◊∞Ò≈Ó ÂÒÚ≈ È‘∆∫ ÷ √’Á≈ √∆ Õ

(F) ÷≈Ò√∂ Á≈ «’zÍ≈ÈË≈∆ ‘؉≈ «¬‘ Á√ªÁ≈ ‘À «’ ÷≈Ò√≈

ÏØË∆ ¡Â∂ ‹ÀÈ∆¡ª Ú◊∆ ¡«‘≥√≈ ÍÓØ ËÓª Á≈ Í»‹≈∆ È‘∆∫Õ «¬‘

ÒØÛ ÍÀ‰ Â∂ √…À-Ó≈È, √«Â’≈ ¡Â∂ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó º÷‰ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈

Ó˜Ò»Ó Á∆ «÷¡≈ Ò¬∆ «‘≥Á»¡ª Úª◊ ◊¿±¡ª Á∂ Úº◊ ¡º◊∂ È‘∆∫

fi∞’∂◊≈ ÏÒ«’ ÂÒÚ≈ ÒÀ ’∂ ‹»fi∂◊≈ Õ √z∆ ◊∞» ‘« ◊Ø«Ï≥Á √≈«‘Ï ÂØ∫

«Í¤Ø∫ √≈∂ ◊∞» √≈«‘Ï ÙÙ Ë≈∆ ‘∂ ‘È √z∆ ◊∞» Â∂◊ Ï‘≈Á

√≈«‘Ï Á∂ ’Ó ’√∂ Á∆ «’zÍ≈È Ó‘≈≈‹≈ ÏÛΩÁ≈ Á∂ ÂØÙ∂÷≈È∂ «Ú⁄ ͬ∆

‘ÀÕ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ Ï÷Ù∂ ‘ج∂ ¡‰«◊‰Â «√÷ª ˘ Ï÷Ù∂ ÙÙ ¡‹∂

ʪ ʪ ͬ∂ ‘È «‹È∑ª ˘ «√÷ ‘∞‰ Ì∆ √«Â’≈ È≈Ò ÈÓ√’≈ ’Á∂

‘È Õ

«¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘ ‘ À «‹‘Û∆¡ª ’ΩÓª Ù≈Ù Ú≈Ò∂ ’ ∂ÚÒ

““«◊¡≈È ÷Û◊”” «Ú⁄ «ÚÙÚ≈Ù º÷‰ Ú≈Ò∆¡ª ‘È ’Á∂ «˜≥Á≈ È‘∆∫

«‘ √’Á∆¡ªÕ √≈‚∂ Á∂Ù «Ú⁄ ‹Á Ó‘≈≈‹ ¡ÙØ’ È∂ ’≈«Òß◊≈ Á∆

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DD

ÒÛ≈¬∆ «Í¤Ø∫ ÏπºË ËÓ ¡Í‰≈¡ ’∂ ‘«Ê¡≈ ◊≥◊≈ «Ú⁄ √π‡ «ÁºÂ∂ ª

Á∂Ù Ò¬∆ ◊∞Ò≈Ó∆ Á≈ Ï∆‹ Ï∆‹ «ÁºÂ≈ Õ

Ï≈ª √Ω √≈Ò Á≈ √≥Â≈Í ÌØ◊‰ «Í¤Ø∫ ‹Á ÍÓ∂Ù ˘ ÁÔ≈ ¡≈¬∆

ª ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ 鱧 «¬ºÊ∂ Ì∂«‹¡≈ ¡Â∂ ÓÁ ¡◊≥ÓÛ∂ È∂ Ï≈ÒÛ∆

¿∞Ó «Ú⁄ ¿∞√∂ ͇È∂ («‹Ê∂ ¡ÙØ’ È∂ ‘«Ê¡≈ √π‡∂ √∆) «Ú⁄ ◊≥◊≈ Á∂

’≥„∂ ÙÙ Ë≈È ’ ’∂ «√º÷ª ˘ «¬‘ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁºÂ≈ Õ

ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹Á Ï‘≈Á Ù≈‘ Á∂ ÁÏ≈ «Ú⁄ Ù√ØÌ √È Âª

ÓΩÒ≈«‰¡ª È∂ ’ج∆ ’≈Ó≈ «Á÷≈¿∞‰ Ò¬∆ «’‘≈ Õ Ó‘≈≈‹ È∂

Í«‘Òª «’‘≈ «’ ÍÀ√≈ Úº‚∆ ’≈Ó≈ ‘À «¬‘ Ï≥Á∂ ˘ Í√» ÂØ∫ Í√

≈Ó ‹∆ ω≈ «Á≥Á≈ ‘À Õ

ÓΩÒ≈«‰¡ª Á∂ ÁπÏ≈≈ ’≈Ó≈ «Á÷≈¿∞‰ Ò¬∆ ’«‘‰ Â∂ ◊∞»

√≈«‘Ï È∂ Ï‘≈Á Ù≈‘ ÚºÒ «¬Ù≈≈ ’∆Â≈ «’ ’≈Ó≈ √≈‘Ó‰∂ ‘ÀÕ ‹∂

⁄≈‘∂ «¬’ «Ó≥‡ «Ú⁄ «’√∂ ˘ Ó≈Ò≈ Ó≈Ò ’ Á∂Ú∂ ‹∂ ⁄≈‘∂ ’≥◊≈Ò ’

’∂ ’≈Ò ’Ø·Û∆ «Ú⁄ ‚º’ Á∂Ú∂ Õ

Â∆√∆ Ú≈ ‹Á ÓΩÒ≈«‰¡ª È∂ ’≈Ó≈ «Á÷≈¿∞‰ Ò¬∆ «’‘≈

ª Ó‘≈≈‹ È∂ ‘ºÊ «’zÍ≈È Á∂ Óπº·∂ Â∂ ÷ ’∂ «’‘≈ «’ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆

’≈Ó≈ «¬‘ ‘À Õ Í«‘Ò∆¡ª ÁØÚ∂∫ ’≈Ó≈ª «¬√ Á∂ ¡Ë∆È ‘È ‹∂

’‘Ø Âª Â∞‘≈‚∂ Â∂ Ú ’∂ «Á÷≈¬∆¬∂ ?

«¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘ ‘À «’ ‹Á ÷≈Ò√∂ È∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ Ï÷Ù∆

«¬‘ ’≈Ó≈ ÚÂ∆ Á∂Ù Á≈ «¬«Â‘≈√ ÏÁÒ ’∂ º÷ «ÁºÂ≈Õ Í

¡Î√Ø√ «’ Â∞‘≈˘ «¬‘ ÓπΠÁ∆ «ÓÒ∆ ’≈Ó≈ ‘˜Ó È‘∆∫ ¡≈ ‘∆

¡Â∂ ◊∞Ò≈Ó∆ Â∞‘≈˘ ⁄≥◊∆ Ò◊Á∆ ‘ÀÕ ⁄≥◊≈ ‘ØÚ∂ Â∞√∆∫ «√º÷∆ ˘

¡Ò«ÚÁ≈ ’«‘ ’∂ «’√∂ ‹ÀÈ Ó≥Á Á∂ Íπ‹≈∆ ω ‹≈ÚØÕ

‹ª «Î Â∞√∆∫ «’√∂ ‚±≥ÿ∆ ⁄≈Ò ¡È∞√≈ «√º÷ª ˘ ÙÙ ‘∆‰

’È≈ ⁄≈‘∞≥Á∂ ‘ØÕ ‹Ø «’ Ì≈ √’≈ Á∂ Î≈«¬Á∂ «Ú⁄ ‘ÀÕ AIHD Á∂

«√÷ ’ÂÒ∂¡≈Ó Ú∂Ò∂ «‹Ê∂ «√º÷ ÙÙ ‘∆‰ √∆ ¿∞Ê∂ ‘∆ Ó≈ «˜¡≈Á≈

÷≈Ë∆ ¡Â∂ «‹Ê∂ «√º÷ ÙÙ Ë≈∆ √∆, Ô≈ ª ÁπÙÓÈ ¿∞È∑ª Á≈ ’∞fi

«Ú◊≈Û È‘∆∫ √’∂ ‹ª «Î «¬˜Â È≈Ò ÒÛÁ∂ ‘ج∂ Ù‘∆Á∆ ‹≈Ó Í∆

◊¬∂Õ ÏÒ«’ ÙÙ ‘∆‰ Ó≈«¬¡≈Ë≈∆ «√º÷ª 鱧 Óπ√ÒÓ≈Ȫ È∂ Â≈¡È∂

Ó≈∂ «’ ““¡≈Í ’Ø ‹Ø ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á «√≥ÿ ‹∆ È∂ ÂÒÚ≈ Á∆ Ê∆ ¿∞‘

’‘ª º÷ ’ Ì±Ò ◊¬∂”” ?

’∞ºÒ ÁπÈ∆¡ª ˘ ÍÂ≈ ‘À «’ ÏπºË ËÓ, ¡ÙØ’ √Ó∂∫ ≈‹ ËÓ Ï‰

’∂ √≥√≈ Â∂ ÎÀ«Ò¡≈ ¡Â∂ Ù≥’≈ ⁄≈∆Ô≈ ‹∆ È∂ ≈‹Í»Â ≈«‹¡ª Á∆

ÓÁÁ È≈Ò ÂÒÚ≈ Á∂ ˜Ø È≈Ò «¬√ Á∂Ù «Ú⁄ Ïπ ∞ ∞ ºË ËÓ Á≈

√Î≈«¬¡≈ ’ «ÁºÂ≈Õ ÂÒÚ≈ Á∂ ˜Ø È≈Ò «¬√Ò≈Ó Á≈ fi≥‚≈ √≈∂

Í≈√∂ fi»«Ò¡≈Õ ’∞Ò ÁπÈ∆¡ª Â∂ ¬∆√≈¬∆¡Â Á≈ ≈‹ ‘؉ ’≈È ÁπÈ∆¡ª

Á≈ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ ËÓ Ï‰ «◊¡≈Õ «¬«Â‘≈√ «Ú⁄ ’ج∆ ¡À√≈ ≈‹

Á√ √’Á∂ ‘Ø ‹Ø ÙÙ ÂØ∫ ψÀ Ï«‰¡≈ ‘ØÚ∂? ‹∂ ÷≈Ò√∂ È∂ ≈‹

Íz≈Í ’∆Â≈ ª ÙÙ Á∂ ˜Ø Â∂ Í Â∞√∆∫ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª

¡È∞√≈ ÙÙ ‘∆È ’È Â∂ Òº’ Ï≥«È∑¡≈ ‘À Õ

ÏÁ«’√Ó ‘À ¿∞‘ ’ΩÓ «‹√ «Ú⁄ Â∞‘≈‚∂ Ú◊∂ ¡÷ΩÂ∆ ÏπË∆‹∆Ú∆

ÍÀÁ≈ ‘Ø ‹≈‰Õ ÏÛ∆ ‘À≈È∆ ‘∞≥Á∆ ‘À «’ «¬‘ Á∂÷ ’∂ «’ Ù ◊∞Â∂‹

«√≥ÿ Ú◊∂ √»fiÚ≈È Ï≥Á∂ ¡º÷ª Ó∆‡ ’∂ Â∞‘≈‚∆¡ª «¬È∑ª «Ò÷ª Á∆

Íz√≥√≈ ’ ‘∂ ‘ÈÕ ‹Ø ’∞fi Â∞√ª Í≥È≈ D, E ¡Â∂ F Â∂ ÙÙª Ï≈∂

«Ò«÷¡≈ √≈‚≈ «÷¡≈Ò ‘À ’ج∆ ‘ØÙÓ≥Á Ï≥Á≈ «Ò÷ ‘∆ È‘∆∫ √’Á≈ Õ

‹≈ÍÁ≈ ‘À «’ Â∞√∆∫ ¿∞È∑ª Ú∂«Ò¡ª Á∂ √Ó≈‹’ ¡Â∂ ≈‹√∆ ‘≈Ò≈ ÂØ∫

«ÏÒ’∞Ò È≈ Ú≈’Î ‘Ø ¡Â∂ ÓÈØ «Ú«◊¡≈È Á∂ «ÚÙ∂ ÂØ∫ «ÏÒ’∞Ò ’Ø∂

‘ØÕ

«‘≥Á» ÍzÊ≈ ¡È∞√≈ √Ó≈‹ Á∆ Ú≥‚ Ïz≈‘Ó‰, ÷ºÂ∆, ÚÀÙ ¡Â∂

Ù»Á Á∆ Ú≥‚ «Ú⁄ ‘؉ ’≈È ’∂ÚÒ ÷ºÂ∆ ‘∆ ‘«Ê¡≈ Á∆ ÚÂØ∫

Á≈ ¡«Ë’≈∆ √∆ Õ ÷ºÂ∆¡ª «Ú⁄Ø∫ Ì∆ Á∂«÷¡≈ ‹≈¬∂ ª ’∂ÚÒ ≈‹Í»Â

‹Ú≈«Û¡ª ¡Â∂ ·≈’∞ª ’ØÒ ‘∆ ‘«Ê¡≈ √È Õ «¬√ «‘√≈Ï È≈Ò

IE% «‘≥Á» √Ó≈‹ ÙÙ ‘∆‰ √∆ ¡Â∂ Óπ√ÒÓ≈È ‘≈’Óª Á∂ Ù≈‘∆

ÎπÓ≈Ȫ ¡È∞√≈ «¬È∑ª ˘ ‘«Ê¡≈ º÷‰ Á∆ ÓÈ≈‘∆ √∆ «¬√∂ ’≈È

¿∞√ Ú∂Ò∂∂ IE ‹È √≈Ë≈È Á∆ Ó≈È«√’Â≈ «¬‘ √∆ «’ “ËÓ ‘Ó≈≈

ÂØÒ‰ º’Û∆ Èß◊∆ ’Á ’Ï‘»≥ È‘∆∫ Í’Û∆”Õ ¡«‹‘∆ ÁÙ≈ «Ú⁄

Ï«⁄Âz È≈‡’ ¡Â∂ ‘Ø Ê≈Úª Â∂ ÙÙª Á≈ √«Â’≈ ¡Â∂ “‹À Â∂◊≥”

Ú≈Ò∂ ÙÏÁª Á≈ Í⁄≈È≈ ÒØ’ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈ ÏÁÒ‰ Ò¬∆ ¡«Â

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DF

˜»∆ √∆Õ «‘‡Ò È∂ ‹≥◊ ÒÛÈ ÂØ∫ Ï‘∞ «⁄ Í«‘Òª «¬‘ ’≈˘È

ω≈«¬¡≈ √∆ ‘ ÈÚ∂∫ ‹ÈÓ∂ Ϻ⁄∂ Á∂ Í≥ÿ»Û∂ È≈Ò ÷∂Ò∑‰ Ò¬∆ «÷‚Ω‰∂

«Í√ÂΩÒ ¡Â∂ Ï≥Á»’ ‡≥◊∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘À Õ Â∞‘≈˘ «¬È∑ª ◊ºÒª Á≈

«’Ú∂∫ ÍÂ≈ Òº◊∂ ? ÿØ∫ «È’Ò∂ «ÎÒΩ «’Ò∂ ‹≈ ÚÛ∂ ‡z∂«Èß◊ ÒÀ ’∂

√’≈ Á∂ Ï÷Ù∂ fi∞Ò» È≈Ò ÁπÈ∆¡ª Ò∞º‡∆ ¡Â∂ ’∞º‡∆ ‹Á ¡≈͉∂ Â∂

¡≈ ͬ∆ ª ‡Í»√∆ Ó≈ ’∂ ’ÀÈ∂‚≈ ‹≈ ÚÛ∂ Õ «’¿∞∫ ¡≈͉∆ ¡’Ò

Á≈ «ÁÚ≈Ò≈ ’º„ ’∂ ÒØ’ª ˘ ÂÓ≈Ù≈ «Á÷≈ ‘∂ ‘Ø ¡Â∂ ’ΩÓ Á≈

’∆ÓÂ∆ √Óª ¡Â∂ ÍÀ√≈ ¡≈͉∆ «Ò÷ª ≈‘∆ ÏÏ≈Á ’ ‘∂ ‘Ø ?

’∞fi ¡’Ò ÂØ∫ ’≥Ó Ò¿∞Õ

(÷) ÁÙÓ∂Ù ‹∆ E √≈Ò Á∆ ¿∞Ó «Ú⁄ Í≥‹≈Ï ¡≈ ◊¬∂ √∆Õ ¿∞È∑ªÁ∆ ⁄È≈ Í≥‹≈Ï∆ «Ú⁄ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ √∆ Í Ï«⁄Âz È≈‡’ √≈≈«Ïz‹Ì≈Ù≈ ◊ØÍ∆¡ª Á∆ Ì≈Ù≈ «Ú⁄ «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ

Â∞‘≈‚∂ «¬√ Ï∂ Ïπ«È¡≈Á √Ú≈Ò È∂ Â∞‘≈‚∆ «Ú«Á¡’ ÔØ◊Â≈ Á≈

«ÁÚ≈Ò≈ ’º„ «ÁºÂ≈ ‘À Õ Ó؇∆ ÂØ∫ Ó؇∆ ÏπºË∆ Á∂ «Ú¡’Â∆ ˘ Ì∆ ÍÂ≈

‘À «’ ÏØÒ∆ ’ج∆ Ì∆ ‘ØÚ∂ «¬‘ ’∂ÚÒ «Ú⁄≈ª Á∂ ¡≈Á≈È ÍzÁ≈È ’È

Ò¬∆ ‘∞ ≥Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Á∆ ω ¡Â∂ ÙÀÒ∆ Á≈ «Ú’≈√ ̱◊ØÒ’,

«¬«Â‘≈√’, √Ó≈‹’ ¡Â∂ Ë≈Ó’ «ÚÙÚ≈Ù ¡Â∂ ∆ª È≈Ò ÍÛ≈¡

Ú≈ ‘Ø ’∂ ¡≈÷∆ «’√∂ »Í ˘ Ë≈È ’Á∆ ‘À Õ ÏÒ«’ √Ó∂∫ Á∂

¡È∞√≈ ÏÁÒÁ∆¡ª Í√«ÊÂ∆¡ª «Ú⁄ «¬√ Á≈ «Ú’≈√ «È≥ ‘∞≥Á≈

‘ÀÕ ÈÚ∆∫ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ ÚËÁ∆ ‹ªÁ∆ ‘À ¡Â∂ ’¬∆ Íπ≈‰∂ ÙÏÁ ¡ÒØÍ ‘Ø

‹ªÁ∂ ‘ÈÕ

√≥√«’z Ì≈Ù≈ ÂØ∫ «Í¤Ø∫ Í≈Ò∆ Ì≈Ù≈ ¡Â∂ ‘Ø ¿∞Í Ì≈Ù≈Úª ÂØ∫

«Í¤Ø∫ «Ïz‹ Ì≈Ù≈ Á∆ √Á≈∆ ¿∞Â∆ Ì≈ Á∂ Ï‘∞ ں‚∂ «÷ºÂ∂ «Ú⁄

ω∆ ‘∆ Õ Í≥‹≈Ï∆ Ì≈Ù≈ È≈ÒØ∫ «’Â∂ Úº‚∂ ¡Ó∆ «Ú√∂ Á∆ Ó≈Ò’

«¬‘ «Ïz‹ Ì≈Ù≈ ‘À Õ «√÷ ËÓ Á≈ Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ º’ Á≈ ÁØ «Â‘≈¬∆

√≈«‘ «¬√∂ Ì≈Ù≈ «Ú⁄ ‘À «¬ÊØ∫ Â’ «’ ◊∞Ó«Â Á∂ Ó‘≈È «ÎÒ≈√Î

¡Â∂ «√÷∆ Á∂ Ú∂Á «Ú¡≈√ ’‘≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√Ï ‹∆ Á∂

’«Ï √Úº¬∆Ô∂ «¬√∂ «Ïz‹ Ì≈Ù≈ «Ú⁄ ‘È Õ

Í≥‹≈Ï∆ Ì≈Ù≈, «‹√ Â∂ Â∞√∆∫ Ó≈‰ ’’∂ ¡º‹ «Ïz‹ Ì≈Ù≈ ˘

◊ØÍ∆¡ª Á∆ Ì≈Ù≈ ’«‘ ‘∂ ‘Ø Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ Á∂ Ù∞» º’ ’ج∆ √»fiÚ≈È

«ÚÁÚ≈È «¬√ ˘ ÍzÚ≈È ’È ˘ ’Â≈¿∞∫Á≈ √∆ ¡Â∂ Í≥‹≈Ï∆ ˘

◊Ú≈ª Á∆ ÏØÒ∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ «¬‘ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª Ì≈¬∆ Ú∆

«√≥ÿ ‹∆ ¡Â∂ ¿∞È∑ª ÂØ∫ «Í¤Ø∫ ¡≈¬∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á≈ √Á’≈ ¡Â∂ Í≥‹≈Ï∆

√»Ï≈ Ï‰È ’ ’∂ ‘∆ ¡‹ «¬√ Á∆ √Á≈∆ ÁπÈ∆¡≈ «Ú⁄ ⁄Ó’ ‘∆

‘ÀÕ

‹∂ «Ïz‹ Ì≈Ù≈ ◊ØÍ∆¡ª Á∆ Ì≈Ù≈ ‘À ª ¯≈√∆ ¡Â∂ ‘Ø Ì≈Ù≈Úª

Ï≈∂ Â∞‘≈‚∆ ’∆ ≈«¬ ‘À ? «¬È∑ª ˘ Â∞√∆∫ ’∆ ’‘Ø◊∂ ? Ôª ª «‘≥Á»¡ª

Úª◊ ÓÒ∂¤ Ì≈Ù≈ Á∆ ¿∞Í≈Ë∆ Á∂ÚØ◊∂ ‹ª «Î ’ج∆ ‘Ø Õ «¬√ Â∑ª

«Î «ÂÒß◊ ≈◊ Á≈ √z∆ ◊∞» È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∂

Ô’ ¡‹ ◊∞ÎÂÓ Í∂«√ ÂØ Á ◊Ø√ ’∞È ’Â≈ ÕÕ (¡≥’ GBA)’∆ «¬√ ÙÏÁ ˘ ÓÒ∂¤ Ì≈Ù≈ ’«‘ ’∂ È’≈ Á∂ÚØ◊∂ ?

√z∆ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ «Ú⁄ ¡≈¬∂ ¡Ï∆ Â∞’∆ ¡Â∂ Î≈√∆

Á∂ ÙÏÁª Á≈ ’∆ ’Ø◊∂ ?

√Ø Ï«⁄Âz È≈‡’ Ï≈∂ «¬‘ Á»ÙÈ Ò◊≈ ’∂ Â∞√∆∫ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆

’Â≈ «Ú⁄ ÏÀ·‰ Á∂ ÔØ◊ È‘∆∫ ‘∂, ’∞fi ÙÓ ’Ø Õ

Ï≈’∆ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ «ÈØÒ Í≥‹≈Ï∆ ⁄È≈ ⁄≥‚∆ Á∆ Ú≈ ¡Â∂

““«ÓÂz «Í¡≈∂ ˘ ‘≈Ò Óπ∆Áª Á≈ ’«‘‰≈”” Â∞√∆∫ ¿∞√ ˘ «’‘Û≈ ◊∞»

«’z Ó≥ȉ Ò¬∆ «Â¡≈ ‘Ø Õ ¿∞µÊ∂ Â∞√∆∫ «¬‘ ‘∞º‹Â ’º„ Ó≈∆ «’

““√»Ò √π≈‘∆”” «’√∂ «Í¡’Û ÚºÒ √≥’∂ ’Á≈ ‘À ¡Â∂ ““̺· ÷∂«Û¡ª

Á≈ «‘‰≈”” «¬‘ ‘∆ ªfi∂ Á∂ «Í≥‚ ÷∂Û∂ Ï≈∂ «Ò«÷¡≈ ‘À «¬√ Ú≈√Â∂

«¬‘ ÁÙÓ∂Ù «’z ȑ∆∫ Õ

‘∞‰ «‹√ Ï≥Á∂ ˘ Í≥‹≈Ï∆ Ì≈Ù≈ ¡Â∂ Í≥‹≈Ï Á∂ «Í≥‚ª Ï≈∂ ’ج∆

«◊¡≈È ‘∆ È≈ ‘ØÚ∂ ¿∞√ Á≈ ’∆ «¬Ò≈‹ ‘Ø √’Á≈ ‘À, Í≥‹≈Ï∆ ÏØÒ∆

«Ú⁄ ÷∂Û∂ Á∂ ’∆ ¡Ê ‘È Á≈ ÍÂ≈ È≈ ‘ØÚ∂ ¿∞√Á≈ ’∆ ’∆¬∂ ?

Í≥‹≈Ï «Ú⁄ ¡‰«◊‰Â «Í≥‚ ÷∂Û∂ È≈Ó Ú≈Ò∂ ‘È Õ ¡È∂’ª «Í≥‚ª Á∂

«Ú⁄’≈ «¬’ ¿∞⁄∂ ⁄Ï»Â∂ Â∂ Í»‹‰ Ú≈Ò∂ ÊÛ∂ ω∂ ‘ج∂ ‘È ¿∞√ ˘

÷∂Û≈ ’«‘≥Á∂ ‘È Õ Ì≈¬∆ ’≈‘È «√≥ÿ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ ¡È∞√≈ ÷∂Û∂ Á∂

¡Ê ‘È : «Í≥‚, ◊z≈Ó ““«ÍzÊÓ∂ Ï«√¡≈ √«Â ’∂ ÷∂Û≈ (≈Ó: Ó: Í:)

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DH

““̺· ÷∂«Û¡ª Á≈ «‘‰≈”” (‘‹≈∂ A@) Ì≈Ú-Á∂‘, √∆ Õ

Ò∞«Ë¡≈‰≈ ¡Â∂ Ó≈ÒÚ∂ «Ú⁄ ÒØ’ª Á≈ Â’∆¡≈ ’Ò≈Ó ‘À È◊

÷∂Û≈ Ú√Á≈ ‘∂ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√ ¡È∞√≈ «¬‘ ÙÏÁ Ì∆ Ó‘≈≈‹ È∂

Ó≈¤∆Ú≈Û∂ «‘√∆Ò √Ó≈Ò≈ ¡Â∂ «˜Ò≈ Ò∞«Ë¡≈‰≈ «Ú⁄ ¿∞⁄≈È

’∆Â≈ √∆ Õ Í Â∞√∆∫ ¡Â∂ Â∞‘≈‚∆ Ó«Â Ú≈«Ò¡ª È∂ ’∂ÚÒ ‘∆ Á≈

«Í≥‚ ’«‘ ’∂ «¬√ ÙÏÁ ˘ ÷≥‚‰ Á≈ Ï∆Û≈ ⁄π«’¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Õ

’‘≈Ú ‘À ““ÓÀ∫ Â∂∂ Ú√‰≈ È‘∆∫, «’¿∞∫«’ Â∂∆ ÷ªÁ∂ Á∆ Á≈Û∑∆ «‘ÒÁ∆

‘ÀÕ””

Â∞‘≈‚∆ «Ò÷ ¡È∞√≈ «¬‘ ◊z≥Ê ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‹ØÂ∆ ‹ØÂ

√Ó≈¿∞‰ (AG@H) «Í¤Ø ∫ ‘ Ø ∫Á «Ú⁄ ¡≈«¬¡≈ ‘À Õ ‹∂ √Ó∂ ∫ Á∆¡ª

Í√«ÊÂ∆¡ª ÚºÒ fi≈ Ó≈∆¬∂ ª ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‹ØÂ∆ ‹ØÂ

√Ó≈¿∞‰ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ «Ó√Òª Á∂ √Ê≈Í ‘؉ º’ ÷≈Ò√∂ ˘ fi≈Û∆ ‹ª

Í‘≈Û∆ ◊∞˜ ’È≈ «Í¡≈ ‘À Õ ¿∞√ Ú’Â È≈ Í≥Ê «Ú⁄ «¬≥È∂ «Ò÷≈∆

√∆ È≈ ‘∆ ¤≈Í≈ ÷≈È∂ √∆ «’ «¬√ ◊z≥Ê Á∂ ¿∞Â≈∂ ’ ’∂ Í≥Ê «Ú⁄

Ú≥‚∂ ‹≈ √’Á∂ Õ ¡«‹‘∂ «Ï÷Û∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ ¡«‹‘∆ ¡Ω÷∆ Ì≈Ù≈ Ú≈Ò∂ ◊z≥Ê

˘ Ô≈Á ’È≈ Ì∆ ’ج∆ ¡≈√≈È ◊ºÒ È‘∆∫ √∆ Õ Í «¬«Â‘≈√ Á∆

◊Ú≈‘∆ ¡È∞√≈ Ï≈Ï≈ Ï≥Á≈ «√≥ÿ Ï‘≈Á Ú∂Ò∂ «¬‘ ◊z≥Ê ¡≈Ó «√÷ª

’ØÒ ¿∞ÍÒÏË √∆ Õ

Óº√≈ ≥ÿÛ Á≈ «√ Úº„‰ Ú≈Ò∂ Ï≈Ï≈ Ó«‘Â≈Ï «√≥ÿ Á∂ ÍØÂ∂

Ì≈¬∆ ÂÈ «√≥ÿ Ì≥◊» Í«‘Ò∂ «√º÷ «¬«Â‘≈√’≈ Á∂ Íz≈⁄∆È Í≥Ê Íz’≈Ù

¡È∞√≈ Ï≈Ï∂ Ï≥Á≈ «√≥ÿ Ï‘≈Á Á∆ Ù‘∆Á∆ «Í¤Ø∫ √Ì ÂØ∫ Í«‘Ò∆

Ù‘∆Á∆ Ì≈¬∆ Â≈≈ «√≥ÿ Úª¡ Á∆ ‘ج∆ Õ ‹Á Â∞’ ÎΩ‹ È∂ Â≈≈

«√≥ÿ Â∂ ⁄Û∑≈¬∆ ’∆Â∆ ¿∞√ ’ØÒ «√≥ÿ ÊØÛ∂ ‘∆ √È Õ «√≥ÿª È∂ Ì≈¬∆

Â≈≈ «√≥ÿ ˘ √Ò≈‘ «ÁºÂ∆ «’ ‘∞‰ «¬’ Í≈√∂ ‘Ø ‹≈¬∆¬∂ ÎΩ‹ Ï‘∞Â∆

¡≈ ‘∆ ‘À Õ

Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ «√≥ÿª ˘ «’‘≈ «’ ¡Á≈√ ’ ’∂ ÍØÊ∆ (‹Ø ¿∞È∑ª

’ØÒ √∆) «Ú⁄ ‘∞’Ó ÒÀ ÒÚØ Õ ¡Á≈√ ’ ’∂ ‹Ø ÙÏÁ ¡≈«¬¡≈ ¿∞‘

«¬‘ √∆ Õ

√…ÀÔ≈ :-

‹Ø ’‘»≥ ’≈Ò Â∂ Ì≈‹ ’À Ï≈⁄ÔÂ,ÂΩ «’‘ ’∞≥‡ ’‘Ø Ì‹ ‹ÀÔ∂ Õ¡≈◊∂ ‘»≥ ’≈Ò Ë∂ ¡«√ ◊≈‹Â,¤≈‹Â ‘À «‹‘ Â∂ È«√ ¡ÀÔ∂ Õ¡À√Ø È ’Ø ◊ÔØ ’ج∆ √π Á≈Ú ∂,‹≈«‘ ¿∞Í≈Ú √Ø ÿ≈Ú Ï⁄ÀÔ∂ Õ‹ª Â∂ È ¤»˜‡∆¡À Ó»Û∑! ’‘∞,‘º√ ª ’∆ È ’ÔØ È √‰≈◊ ‹ÀÔ∂ Õ (Ï«⁄Âz È≈‡’ IF)«¬√ √Úº¬∆Ô∂ Á∂ Í≈· «Í¤Ø∫ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ √≈∂ «√≥ÿª ˘ «’‘≈

«’ ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ‘∞’Ó ¡È∞√≈ ÓÀ∫ ª «¬Ê∂ ‘∆ Ù‘∆Á∆ Í≈Úª◊≈Õ Â∞‘≈‚∂

«Ú⁄Ø∫ ‹∂ «’√∂ È∂ Ù‘∆Á ‘؉≈ ‘À ¿∞‘ ‘∂ Ï≈’∆ ⁄Ò∂ ‹≈ÚØÕ Âª Â∂ √Ì

È∂ «¬’º·∂ ÒÛ ’∂ Ù‘∆Á∆ Í≈¬∆Õ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï Á∂ È≈¿∞∫ Â∂ ‘∞‰ º’

¿∞È∑ª Á∂ «Í≥‚ «Ú⁄ Ù‘∆Á∆ Ó∂Ò≈ Ò◊Á≈ ‘ÀÕ

√≈˘ ͺ’∆ ¿∞Ó∆Á ‘À «’ Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ Íπ«Ò√ Á∆ ¡≈Ò≈ «‘’ÓÂ∂

¡ÓÒ∆ ¡È∞√≈ «¬√ ◊z≥Ê ˘ Ì∆ «’√∂ Ïz≈‘Ó‰ Á≈ «Ò«÷¡≈ √≈ÏÂ

’È Á∆ Í»∆ ’Ø«ÙÙ ’Ø◊∂ Õ (‹Á «’ «¬√ ◊z≥Ê Á∂ ¡√Ò Á∆ «¬’

È’Ò Ó‘≈≈‹≈ Í«‡¡≈Ò∂ Á∆ Ò≈«¬Ïz∂∆ «Ú⁄ ÓΩ‹»Á ‘À Á»√∆ ’≈Í∆

¬∆√‡ «¬≥‚∆¡≈ ’≥ÍÈ∆ ÚÒØ∫ ÒßÁÈ Ì∂‹∆ ◊¬∆)

Â∞√∆∫ «√Î «’√∂ ““«ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ Ò∂÷’ «¬√ ◊z ≥Ê Á≈

’Â≈”” ’«‘ ’∂ ÷»‘ «Ú⁄ «¬º‡ Ó≈∆ ‘À «‹√ Á≈ ’ج∆ Ê≈¿∞∫ Ê∂‘ È‘∆∫Õ

«’‘≈ ⁄≥◊≈ ‘∞≥Á≈ ‹∂ ÷Ø‹ ’’∂ ¿∞√ Ïz≈‘Ó‰ Á≈ È≈¿∞∫ ¡Â∂ «Í≥‚ Á≈

ÍÂ≈ Ì∆ Áº√Á∂ ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ ¿∞√ Á∆¡ª ‘Ø «’zª Á≈ ÍÂ≈ Ì∆ Á√Á∂

ª «’ Â∞‘≈‚∆ ÷Ø‹ Á∆ ÍÛ⁄ØÒ ’ ’∂ ’ج∆ «√º‡≈ ’º«„¡≈ ‹≈ √’Á≈Õ

‘∞‰ ¿∞‘ ◊ºÒ ‘ج∆ «’ Ì≈¬∆ ÓÀ∫ ÎÒ≈‰∂ Á∂ ÿ ‹≈‰≈ ‘À «’Ê∂ ‘À?

¿∞µÂ «Ó«Ò¡≈ «‹√ ÿ Â∂ ’≈¿∞∫ ÏÀ·≈ ‘ÀÕ ‹Á Ï≥Á≈ ÿ ’ØÒ Í‘∞≥⁄≈

’≈¿∞∫ ¿∞‚ ’∂ Á√ ÿ ¤º‚ ’∂ ‘Ø Ó’≈È Â∂ ‹≈ ÏÀ·≈ √≈≈ «ÁÈ

«ÎÁ≈ «‘≈ È ’≈¿∞∫ ¿∞‚‰Ø ‘«‡¡≈ Â∂ È≈ Ó’≈È ÒºÌ≈ Õ Â∞‘≈‚∆

«¬º‚∆ Úº‚∆ «Ó‘È ˘ «’√ Â∑ª ÍÛ⁄ØÒ∆¬∂ Â∂ ’∆ «È‰≈ ’º„∆¬∂ ?

¡√Ò∆¡Â «¬‘ ‘À «’ Â∞√∆∫ «¬√ ◊z≥Ê Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ «Èͺ÷ ‘Ø ’∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/DI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/E@

È‘∆∫ ’∆Â≈Õ Â∞√ª Í«‘Òª ‘∆ «¬‘ ÓÈ «Ú⁄ Ë≈ ’∂ «’ «¬√ ˘

Ïz≈‘Ó‰ Á∆ «’z √≈Ï ’È≈ ‘À, «¬√ Á≈ «ÚÙÒ∂ÙÈ ’∆Â≈ ‘À Õ

Í≥‹≈Ï Íπ«Ò√ «Ú⁄ «¬√∂ Â∑ª ‘∞≥Á≈ ‘À Ê≈‰∂Á≈ ˘ ÷πÙ ’ ’∂ F.I.R.Á≈ Ó»≥‘ «‹Ë Ó˜∆ ÿ∞Ó≈ «Á¿∞ Õ

‹∂ «¬√ ◊z≥Ê «Ú⁄Ò∆ ÏØÒ∆, ÙÀÒ∆, ¤≥Áª Á∆ ⁄≈Ò ¡Â∂ ÙÏÁ≈ÚÒ∆

ÚºÒ ‘∆ «Èͺ÷ ‘Ø ’∂ √√∆ «È∑◊≈ Ó≈ ÒÀ ∫Á ∂ ‘ª ª Â∞‘≈˘

¡√Ò∆¡Â Á≈ Ï≈÷»Ï∆ ÍÂ≈ ⁄ºÒ ‹ªÁ≈ Õ ‹∂ «¬‘ «’√∂ Ïz≈‘Ó‰ Á∆

«’z ‘∞≥Á∆ ª ‘∞‰ º’ «¬‘ ’∂ÚÒ ÷≈Ò√≈ Í≥Ê Á∆ «Ú≈√ ‘∆ «’¿∞∫

‘∆ ? «¬√ ˘ √È≈ÂÈ ËÓ È∂ «’¿∞∫ È ¡Í‰≈«¬¡≈ Ô≈ ‘∞‰ º’

ÏÈ≈√ «‘≥Á» Ô»È∆Ú«√‡∆¡ª Á≈ «Ù≥◊≈ «’¿∞∫ È Ï‰ √’∆ ?

«¬√ ◊z≥Ê «Ú⁄ ‹◊∑≈ ‹◊∑≈ Ï∂Áª ¡Â∂ ͤÓ∆ Ӻ Á∆¡ª ’Â∂Ϫ

Á≈ ÷≥‚È ‘À, ’ج∆ Ïz≈‘Ó‰ Ï∂Áª Á≈ ÷≥‚È È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ ¡À√≈

’ج∆ ◊z≥Ê ‘À ? ‹Ø «’ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ Ïz≈‘Ó‰ Á≈ «Ò«÷¡≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞√

«Ú⁄ Ïz≈‘Ó‰ Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ È Á‹ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ Ù»Áª Ú≈√Â∂ ÈÎÂ

È «Á÷≈¬∆ ‘ØÚ∂ Õ Í «¬√ ◊z≥Ê «Ú⁄ ÁØÈØ∫ È‘∆∫ ‘È Õ

¡À√≈ ’ج∆ Ïz≈‘Ó‰ ’Ú∆ Ș È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈ ‹Ø ¡≈͉∆

⁄È≈ Ù∞» ’È ÂØ∫ Í«‘Òª “˙Ó ÈÓØ «ÙÚ≈«¬” ‹ª √π√Â∆ Á∂Ú∆ ‹ª

‘Ø «’√∂ Á∂Ú∆ Á∂ÚÂ∂ Á∆ ¿∞ÍÓ≈ »Í Ï∂ÈÂ∆ È≈ ’Á≈ ‘ØÚ∂ Õ «¬√ Á≈

«¬√ ◊z≥Ê «Ú⁄ ¡Ì≈Ú ‘À Õ «¬√ Ú≈√Â∂ «¬√ ◊z≥Ê Á≈ ’Â≈ ’ج∆

Ïz≈‘Ó‰ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈ Õ

Â∞‘≈‚∆ Ïπ ºË∆ ¡‹∂ ¡Ë «◊z‘‰∆ ‘À «¬√ Ò¬∆ «¬√ ◊z ≥Ê ˘

Ïz≈‘Ó‰ «Ò÷ ’«‘ ‘∂ ‘Ø «‹√ «ÁÈ Í»≈ ◊z«‘‰ Òº◊ «◊¡≈ ¿∞√

«ÁÈ Â∞‘≈˘ ¡≈«Á √z∆ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∆ Ì◊ Ï≈‰∆ Á∂ ÙÏÁ Ì∆

«¬√∂ Â∑ª Ò◊‰◊∂ Â∂ Â∞‘≈‚∆ Í÷ ’√Ú‡∆ «¬√ ˘ ◊∞Ï≈‰∆ Ó≥ȉ

ÂØ∫ «¬È’≈∆ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆ Õ

¡º‹ ÂØ∫ Â’∆ÏÈ «¬’ √≈Ò Í«‘Òª ÓÀ∫ ““’≥È∆ Ïπº‹∂ Á∂ ‘ª”” Ú≈Ò≈

¡≈͉≈ Ò∂÷ √ÍØ’√ÓÀÈ ⁄≥‚∆◊Û∑ ¡Â∂ «√÷ «Ú√≈ ’ÀÈ∂‚≈ ˘ Ì∂«‹¡≈

√∆ Õ √ÍØ’√ ÓÀÈ È∂ ª Ó∂∂ Ò∂÷ ˘ ÂØÛ ÓØÛ ’∂ «¬’ «⁄º·∆ Á∂ »Í

«Ú⁄ ¤≈«Í¡≈ √∆ Í «√÷ «Ú√∂ È∂ «¬√ ˘ Í»È »Í «Ú⁄ ¤≈«Í¡≈

√∆ Õ

«¬√ Ò∂÷ «Ú⁄ ÓÀ∫ ÷ÁÙ≈ ˜≈‘ ’∆Â≈ √∆ «’ ¡º‹ Á≈ Á√Ó ◊z≥Ê

Á∂ ÷≥‚‰ «Í¤∂ ◊«‘∆ √≈˜Ù ’≥Ó ’Á∆ ‘À Õ «‹√ Á≈ ÓÈØÊ Í«‘Òª

«√÷ ÓȪ «Ú⁄Ø∫ «¬‘ Ï≈‰∆ ’º„‰≈ ‘À «Î Á√Ó «ÍÂ≈ ÂØ∫ ÓπÈ’

’≈¿∞‰≈ ‘À Õ Â∞‘≈‚∆¡ª Â≈˜≈ ‘’ª ÂØ∫ √≈‚≈ «¬‘ «È√⁄≈ Íͺ’

‘Ø «◊¡≈ ‘À Õ

Í«‘Òª Â∞√∆∫ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª «Ú⁄ Ï∂‘»Á∆¡ª ’∞Â’ª ’ ’∂

Á√Ó «ÍÂ≈ Á∆ Ï≈‰∆ ÷≥‚‰ ’∆Â∆Õ «Î Â∞√∆∫ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ ÷≥‚È

Á∆ Ú«⁄Âz ’Ò≈ Áπ¡≈≈ «√º÷ª ˘ ÷≈Ò√∂ Á∂ «¬’ ¡«‘Ó «⁄≥È, «’zÍ≈È

ÂØ∫ Ï∂Óπ÷ ‘؉ Á≈ √ºÁ≈ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ ‘∞‰ Â∞√∆∫ ¡Ó∆’≈ Á∆ «ÈÔ» ‹√∆

√‡∂‡ Á∂ ◊ÒÀÈ Ø’ Á∂ ◊∞Áπ¡≈∂ «Ú⁄ ÷≥‚∂ Ï≈‡∂ Á∂ ¡≥«Óz Á∂ «ÚπË

Ì≈ÙÈ Á∂ ’∂ √≥◊ ÂØ∫ «Î‡’≈≈ Á∂ Ì≈◊∆ ω∂ ‘Ø Õ

«Í¤Ò∆ √Á∆ Á∂ ’Ú∆ «◊Ë ‹∆ Á∂ ’∞≥‚Ò∆¬∂ ÏÛ∂ ÓÙ‘» ‘ج∂

‘È ¿∞È∑ª Á≈ «¬‘ ’∞≥‚Ò∆¡≈ Â∞‘≈‚∂ Â∂ «ÏÒ’∞Ò ·∆’ ÏÀ·Á≈ ‘À Õ

È≈È≈ «ÒÏ√≈ «Á∂ Ó∂ ÏÈ ÏÀ·∂ ¿∞«Ò¡≈«¬ Õ¡À√∂ Í∆ Óπ∆Á ’Ø ÁØÈØ ’Ø ‹∞«Â¡≈«¬ ÕÁØÈØ ’∞ ‹∞«Â¡≈«¬ Óˆ˜ ’ «ÂÈ ’≈ ÍØÒ≈ ÕÍÀØ∫ Ò≈‘ ’∂ Á∂ ËÛ≈ ËÛ≈ ‹»Â≈ √ØÒ∑≈ Õ’«‘ «◊Ë ’«Ú ≈«¬ Í‘ Î’Ø ’≈ Ï≈È≈ Õ¡‹∂ È «ÒÏ√≈ ‹∂ ÍÀ ‹≈ «ÂÈ ’∂ «√ ’≈È≈ Õ

√Ø ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ ‹∆ ! ¡‹∂ ª √≥◊ª Á∆¡ª «Î‡’≈ª ‘∆

«ÓÒ∆¡ª ‘È ¿∞‘ «ÁÈ Á» È‘∆∫ ‹ÁØ∫ Â∞‘≈‚≈ ¡√Ò∆ «⁄‘≈ √≥◊ª

¡º◊∂ Ï∂È’≈Ï ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈ Õ

Â∞‘≈˘ √z∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï Â∂ ÏπÒ≈¿∞‰ Á∆¡ª «Â¡≈∆¡ª ‘Ø

‘∆¡ª ‘È ¡Â∂ Â∞‘≈‚∂ ‘Ó≈«¬Â∆ ‘∞‰ ÂØ∫ ‘∆ ‘≈Ò Í≈‘«¡≈ ’È

Òº◊ ͬ∂ ‘È «’ ’ج∆ ‘∞’ÓÈ≈Ó≈ ‹≈∆ È‘∆∫ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ Õ Í«‘Òª

ª ¿∞Ó∆Á ‘À Â∞√∆∫ ¡≈¿∞◊∂ ‘∆ È‘∆∫ Í ‹∂ ¡≈ Ì∆ ‹≈ÚØ Âª ¡’≈Ò

Âı √≈«‘Ï ‹≈‰ ÂØ ∫ Í«‘Òª Í«‡¡≈Ò∂ ÁÙÈ Á∂‰≈ Õ «¬Ê∂

◊∞Áπ¡≈≈ Á»÷ «ÈÚ≈È √≈«‘Ï ‹ª «√÷ À«Ò‹È ¡’À‚Ó∆ «Ú⁄

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EB

√≥◊ª √≈‘Ó‰∂ Â∞‘≈‚∂ È≈Ò ÷πÒ∑ ’∂ ◊ºÒ ’ª◊∂ Õ

Â∞√∆ ∫ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª «Ú⁄ ÏÛ∂ ÁÓ◊‹∂ Ó≈ ∂ ‘È «’

Â∞‘≈‚∆¡ª «Ò÷ª Á≈ ¿∞µÂ Á∂‰ Ú≈Ò≈ ’ج∆ È‘∆∫ ‘ÀÕ «‹È∑ª ‘√Â∆¡ª

Á∂ Â∞√∆∫ È≈¿∞∫ «ÒÂ∂ ‘È ¿∞È∑ª 鱧 Â∞‘≈‚∂ Úª◊ È Âª ‚≈Òª Á∆ Óπ Â

Ú÷≈ ‘∞≥Á∆ ‘À È ‘∆ ¿∞‘ «√¯ Â∞‘≈‚∂ Úª◊ «¬√∂ ’≥Ó Â∂ ‘ÈÕ Á»√∂

’‘≈Ú ‘À ““«ÒÏÛ∆ Óºfi ¡Â∂ ̱Â∂ fi؇∂ Á∂ È∂Û∂ ’Ω‰ Òº◊∂? Â∞√∆∫ ¡Â∂

Â∞‘≈‚∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈ Á∂ Ï≥Á∂ ‹∂ «’Â∂ Ó‘≈È ’ØÙ ˘ ‘∆ Á∂÷ ÒÀ∫Á∂ ª

Á√Ó ◊z≥Ê Á∂ ÷≥‚‰ Á≈ ‘∆¡ È≈ ’Á∂ Õ Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ Í≥È∂ DAI Â∂

““◊∞Óπ÷∆”” ¡Êª Á∂ √≥ËÏ «Ú⁄ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√≥ÿ ‹∆ È∂ ◊∞Óπ÷∆

«ÒÍ∆ ¡º÷ª «Ú⁄ ¡≈¬∆ Á≈ ÍÛ≈¡ Ú≈ ÂÏÁ∆Ò∆ Á≈ Î؇ءª ≈‘∆∫

Úȉ ’∆Â≈ ‘À Õ

«¬√ «Ú⁄ «¬’ ÎØ‡Ø «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‘√ ’ÓÒª Á∆

«Ù’ÙÂ≈ Í≥‹≈Ï∆ «Ò÷ Á∆ ÎØ‡Ø «ÁºÂ∆ ‘À Õ È≈Ò ‘∆ «¬‘ «Ò«÷¡≈ ‘À

«’ «¬‘ ÎØ‡Ø Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√≥ÿ ‹∆ ÚÒØ∫ «¬’Âz ’∆Â∆ Á√Ó ◊z≥Ê Á∆

Ï∆Û ‹Ø ‘‹» √≈«‘Ï Í¬∆ ‘À Á∂ Í≥È≈ EEI Á∆ ÎØ‡Ø ‘À ¡Â∂ «¬‘

’Ò’∆ ¡ÚÂ≈ Á∂ ¡«Ë¡≈«¬ ⁄Ø∫ Ò¬∆ ‘À Õ «¬√ Á∂ È≈Ò ‘∆ Í≈·’ª

Á∂ «◊¡≈ Ҭ∆ ¿∞È∑ª È∂ «¬√ Á∂ ‘∞‰ Á∂ ◊∞Óπ÷∆ √»Í Á∂ ¡÷ª «Ú⁄

«Ò÷ ’∂ ¡Ê Ì∆ ’∆Â∂ ‘È Õ Í √≈˘ Ô’∆È ‘À «’ Â∞√∆∫ «¬√ ˘

«ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ Ò∂÷’ ‘∆ ’‘Ø◊∂ «’¿∞∫«’ «¬‘ Â∞‘≈‚∂ Ëπ ¡≥Â

¡≈ÂÓ∂ Ë«√¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Õ

Ò◊Á∂ ‘ºÊ ‘∆ ⁄«ÂzØ Í«÷Ô≈È Á∆¡ª «Ò÷ª Ï≈∂ ‹Ø Â∞√∆∫ ¡º‚∆

⁄؇∆ Á≈ ˜Ø Ò≈ ’∂ ¡ÙÒ∆ÒÂ≈ Á∆¡ª Áπ‘≈¬∆¡ª Í≈ ‘∂ ‘Ø ¿∞√ Ï≈∂

Ì∆ «˜’ ’È≈ ·∆’ ‘∂◊≈ Õ

√Ó≈‹ √πË≈ Á∆¡ª ¡È∂’ª «ÎÒÓª ‘∞‰ º’ ω ⁄πº’∆¡ª ‘È

¡Â∂ ¡º‹ ’Ò∑ ¬∂‚˜ Á∆ Ï∆Ó≈∆ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ Ì∆ ‡∆.Ú∆. √∆∆¡Ò

¡Â∂ «ÎÒÓª ω ‘∆¡ª ‘È Õ «¬È∑ª «ÎÒÓª ˘ ‘ «¬’ ¡≈͉∆

Ì≈ÚÈ≈ È≈Ò Á∂÷Á≈ ‘À Õ «¬È∑ª «ÎÒÓª «Ú⁄ ‹Á ’ج∆ ÏÒ≈Â’≈ Á≈

¡ÙÒ∆Ò «ÁzÙ «Á÷≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ª F ¡≈È∂ Ú≈Ò∆¡ª ¡◊Ò∆¡ª

√∆‡ª Â∂ ÏÀ·‰ Ú≈Ò∂ «’Ù≈ ⁄≈Ò’ ¡Â∂ ‘Ø Ï≥Á∂ ª √∆‡∆¡ª Ó≈ ’∂

¡Â∂ ‘»«‡≥◊ ’ ’∂ ‘Ø Ì≈Ú È≈Ò Á∂÷Á∂ ‘È ¡Â∂ ◊ÀÒ∆ «Ú⁄ ÏÀ·‰

Ú≈Ò∂ √»fiÚ≈È Ï≥Á∂ «’√∂ ‘Ø Ì≈Ú È≈Ò Á∂÷Á∂ ‘È Õ «¬‘∆ Î’

Â∞‘≈‚∆ Á∂÷‰∆ Á≈ ‘À Õ

«¬√ √≈∆ ⁄È≈ «Ú⁄ «¬’ Ò≈¬∆È Ì∆ «Ò÷∆ «Á÷≈ «Á¿∞ «‹Ê∂

’Â≈ È∂ «¬‘ ’∞fi ’È Ò¬∆ Í≈·’ª ˘ Íz∂ ’∆Â≈ ‘ØÚ∂ Õ ÏÒ«’

√Ì ÂØ∫ ¡÷∆ «Ú⁄ ÍzÓ∂Ù ¡◊∂ ¡≈͉∂ Ò¬∆ ¡Â∂ ◊∞«√÷ Í«Ú≈

Ò¬∆ Ï⁄≈ ’È Á∆ ÍÓ∂Ù ˘ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ ‘À Õ

‘Ó∆ ’Ø ‘≈Ê ÁÀ º¤≈ÕÕ Í±Èπ ‘Ø«¬ «⁄æ ’∆ «¬¤≈®√π÷∆ Ï√À ÓØØ ÍÚ≈≈ÕÕ √∂Ú«’ «√æ÷ √ÌÀ ’Â≈≈®Í Â∞√∆∫ ¡Â∂ Â∞‘≈‚∂ ‡ØÒ∂ È∂ «¬‘ ◊∞‘‹ ◊ºÒ ˘ ¡‰«‚· ’ ’∂

«⁄ÂzØ Í÷Ô≈È Âª ’∆ «¬√ ⁄Ωͬ∆ ˘ Áπ’≈È Á∆ ’ج∆ ’√ È‘∆∫

¤º‚∆ «’¿∞∫«’ «¬‘ Á√Ó ◊z≥Ê «Ú⁄Ø∫ ‘À Õ

«¬‘∆ Â∆’≈ ¡≈«Á ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï «Ú⁄ Í«‘Ò∂ ◊∞»¡ª È∂ Ú≈ª

«Ú⁄ ’∆Â≈ ‘ÀÕ Í«‘Òª √ÒØ’ «Ú⁄ ’ج∆ ¿∞Ê≈È’≈ Ï≥È∑∆ ¡◊Ò∂ «¬’ ‹≈

«¬º’ ÂØ∫ ÚºË √ÒØ’ª «Ú⁄ √Ó∂∫ Á∂ Íz⁄Ò «Ú⁄≈ª Á≈ Úȉ ’∆Â≈ ‘À

¡Â∂ Í¿∞Û∆ «Ú⁄ ◊∞» √≈«‘Ï ¡≈͉≈ «È‰≈ Í∂Ù ’Á∂ ‘ÈÕ ‘∞‰ ‹∂

Ï≥Á≈ ¡≈√≈ Á∆ Ú≈ Á∂ √ÒØ’ «Ú⁄ ¡≈¬∆¡ª ◊ºÒª ˘ (Ú≈«¬È ⁄∂Ò∂

È⁄È ◊∞) ¡≈«Á ˘ ◊∞Ó«Â Ú∆⁄≈ Ë≈≈ √Ófi ’∂ Í⁄≈ ’∂ ¿∞√

Á≈ «¬Ò≈‹ «Î Í≈ˆÒ÷≈È∂ ‘∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À Õ

ÚÀ√∂ ÁπÈ∆¡≈ ¡≥Á fi≈ Ó≈∆ ‹≈Ú∂ ª ¿∞‘ «’‘Û∆ ÿ‡È≈ ‘À ‹Ø

⁄«Âzª «Ú⁄ «Ò÷∆, ‘∞‰ È‘∆∫ Ú≈Í ‘∆? ¡ıÏ≈ª «Ú⁄ Ø ÍÛ∑Á∂ ‘ª

«’ «¬√Âz∆ È∂ Í∂Ó∆ È≈Ò «ÓÒ ’∂ ¡≈͉∂ ÍÂ∆ Á≈ ’ÂÒ ’ «ÁºÂ≈Õ

Ò∂‡ È≈¬∆‡ Í≈‡∆¡ª «Ú⁄ ¡≈ÁÓ∆¡ª Á∆ Ó«‘ÎÒ «Ú⁄ ¡Ωª Ù≈Ï

Á∂ ‹≈Ó ÚÂ≈ ‘∆¡ª ‘ÈÕ «¬ÊØ∫ º’ «’ ¡≈ÁÓ∆ ¡Â∂ ¡Ωª ’≈Ó

Í»Â∆ Ò¬∆ ’∞Â∂ ’∞ºÂ∆¡ª Á≈ √‘≈≈ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ Ó∂∂ «¬’ «ÓÂz Á∆ ˘‘

¡≈͉∂ √Ø‘‰∂, √»fiÚ≈È ◊∞Óπ÷ ÍÂ∆ ˘ ⁄≈‘ «Ú⁄ ⁄Ø∆ ¡Î∆Ó «ÓÒ≈ Á∂

«Á≥Á∆ ‘∆ ¡Â∂ ÍÂ∆ ˘ ÈÙ∂ «Ú⁄ √π¡≈ ’∂ «’√∂ ‘Ø ’ØÒ ‹ªÁ∆

‘∆Õ ’¬∆ √≈Ò «¬√∂ Â∑ª ⁄Ò‰ «Í¤Ø∫ ‹ÁØ∫ ÍÂ≈ Òº◊≈ ª ¿∞‘ ÿØ∫

«È’Ò ’∂ ¡≈͉∂ Í∂Ó∆ È≈Ò ⁄Ò∆ ◊¬∆Õ √Ø ‹∂ «√º÷ª ˘ ¡º÷ª ÷ØÒ∑ ’∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ED

√≥√≈ «Ú⁄ «Ú⁄È Ò¬∆ «¬‘ «Ò÷ «ÁºÂ≈, ¡√Ò∆ Óπ ºÁ∂ ˘ Ș

¡≥Á≈˜ ’ ’∂ Â∞√∆∫ ’ªÚ≈ ΩÒ∆ Í≈¿∞‰∆ Ù∞» ’ «ÁºÂ∆ Õ

√Ì ˘ ÍÂ≈ ‘À «’ ◊ª ‹ª Óºfi Á∂ ʉª «Ú⁄Ø∫ ÁπºË «È’ÒÁ≈

‘ÀÕ Í ‹Ø ʉ Â∂ «⁄º⁄Û Ò«◊¡≈ ‘À ¿∞‘ ’Á∂ È‘∆∫ Ó≥È∂◊≈ Õ ¿∞‘

‘Ó∂Ùª «¬‘∆ ’‘∂◊≈ «’ ʉ «Ú⁄Ø∫ Ò‘» «È’ÒÁ≈ ‘À Õ ‹∂ ’ج∆ ÁπºË ’º„

’∂ Ú∆ «Ú÷≈ Á∂Ú∂◊≈ ª Ì∆ «⁄º⁄Û È∂ «¬‘∆ ’«‘‰≈ ‘À «’ ¡≈÷ Ò‘»

ÂØ∫ ‘∆ ÁπºË ωÁ≈ ‘À «¬√ Ò¬∆ «¬‘ Ò‘» ‘∆ ‘À Õ

√Ø √≈‚≈ «÷¡≈Ò ‘À «‹√ Â∑ª ¡≈∆¡≈ √Ó≈‹∆¡ª ˘ ÷≈Ò√≈ Í≥Ê

Í»∂ √Ω √≈Ò ÂØ∫ √Ófi≈ «‘≈ ‘À «’ «√º÷ «‘≥Á» È‘∆∫, Ú÷≈ ËÓ ‘À Í

¿∞È∑ª Á∆ √Ófi «Ú⁄ È‘∆∫ ¡≈ «‘≈ ‹ª Ù≈ ں√ Ó≥ȉ ˘

«Â¡≈ È‘∆∫Õ ’«Ó¿±«È√‡ª ˘ ¡≈«Á ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∆ √≈∆ Ï≈‰∆ Ì∆

Ï «Ú⁄ Ô’∆È È‘∆∫ ’≈ √’Á∆ Õ «’¿∞∫«’ ¿∞È∑ª È∂ Ó≥ȉ≈ ‘∆ È‘∆∫Õ

«¬‘∆ Â∞‘≈‚≈ Á√Ó ◊z≥Ê Ï≈∂ ‘≈Ò ‘À Õ

‹∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Í≥‹ ̱’ √∆ Ë≈ ’∂ Ì∆ ¡≈ ‹≈‰ ª

Í«‘Òª Â∞√∆∫ Ó≥ȉ≈ ‘∆ È‘∆∫ «’ «¬‘ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‘È Õ «¬√ Ò¬∆

Í«‘Òª ÍzÎÀ√ √≈«‘Ï «√≥ÿ ˘ Íπº¤Ø◊∂ «’ Ú≈«’¡≈ ‘∆ «¬‘ ◊∞» ◊Ø«Ï≥Á

«√≥ÿ √≈«‘Ï ‘ÈÕ ‹Á ¿∞‘ Ô’∆È «ÁÒ≈¿∞‰◊∂ ª ‘∆ Â∞√∆∫ Ó≥ÈØ◊∂Õ

Ï≈’∆ ÙË≈Ú≈È «√≥ÿ ª ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ ÂØ∫ ’∞Ï≈È ‘Ø ’∂

⁄Ȫ È≈Ò «Ò͇‰◊∂Õ Í Â∞√∆∫ ’«‘‰≈ ‘À «’ √≈˘ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á≈

‘∞’Ó ‘À «’ ¡√∆∫ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï ˘ ‘∆ ÓºÊ≈ ‡∂’‰≈ ‘À «¬√ Ò¬∆ Á»Ø∫

Ϋ‘ ÏπÒ≈¿∞◊∂Õ «Î Â∞‘≈‚≈ Í«‘Ò≈ ÍzÙÈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ’∆ Á√Ó ◊z≥Ê

‘˜» È∂ «Ò«÷¡≈ ‘À? Â∂ ¿∞‘ ’«‘‰ «’ ‘ª Ó∂≈ ‘∆ «Ò«÷¡≈ ‘À Õ

Â∞‘≈‚≈ ÍzÙÈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ Â∞√∆∫ «¬‘ «’¿∞∫ «Ò«÷¡≈ ‘À ‹Á «’ Â∞√∆∫

◊∞«¡≈¬∆ ¡≈«Á ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï ˘ Á∂ ◊¬∂ Õ «¬√ Á≈ ¿∞µÂ ‹Ø ◊∞»

√≈«‘Ï Á∂‰◊∂ ¿∞‘∆ ‹≈‰È ¡Â∂ ¡√∆∫ «¬√ Ï≈∂ ’‘ª◊∂ Õ

«Î‡∂ Ó»≥‘ Â∂∆ Ӻ ˘ «√ √π¡≈‘ Â∂ ·±·≈ ‘ºÊ ˘ Õ±≥ Ó≥◊Á≈ «Î∂∫ ‹◊ ˘ ˙«¬ ÍzÓ∂Ù Ó≈«¡≈ Õ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ ‹∆ ’∞fi ÍÓ∂Ù Á≈ ÌÀ º÷Ø ¡Â∂ Í≥Ê Á∆ ’ØÍ∆

ÂØ∫ ‚ØÕ Â∞‘≈ÊØ∫ Í«‘Òª Ï≈Ï» Â∂‹≈ «√≥ÿ Ì√ΩÛ ¡Â∂ «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√≥ÿ

Ú◊∂ ¡È∂’ª «¬√ Â∑ª Á∆¡ª ÷ÍÂ∆ «ÁÓ≈◊ Ú≈Ò∆¡ª ’∞⁄≈Òª ⁄ºÒ

⁄π’∂ ‘ÈÕ «‹‘Û∆¡ª √≥√Ê≈Úª ¡Â∂ «Ú¡’Â∆ Â∞‘≈‚∆ ÍπÙ ÍÈ≈‘∆ ’

‘∆¡ª ‘È, Í«‘Òª «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√≥ÿ Á≈ ‚‡ ’∂ √≈Ê «Á≥Á∂ ‘∂

¡Â∂ ‹Á «¬È∑ª Á∆ ÏÁΩÒ «◊¡≈È∆ ‹∆ ˘ Í≥Ê Á∆ ’zØÍ∆ Á≈ Ì≈◊∆

ωÈ≈ «Í¡≈ ª ‘∞‰ «¬‘ «Ò÷Â∆ »Í «Ú⁄ ¡’≈Ò Â≈÷ ˘ «Ò÷ ’∂

Á∂ ‘∂ ‘È «’ ¡√∆∫ Í»È ÂΩ Â∂ ““‘Ó∆ ’Ø ‘≈Ê Á∂ º¤≈”” Ú≈Ò∆

⁄Ωͬ∆ ˘ Ï≈‰∆ Ó≥ÈÁ∂ ‘ª ¡Â∂ ¿∞È∑ª ÚÒØ∫ ¤Í≈¬∂ ◊∞‡«’¡ª «Ú⁄ «¬‘

Á‹ ‘À Õ «’Â∂ ¡‹∂‘≈ È ‘ØÚ∂ «’ ““Í≥Ê Á≈ ËπÚ Â≈≈”” Á∆ ¿∞Í≈Ë∆

ÒÀ∫Á∂ ÒÀ∫Á∂ ““Í≥Ê Á≈ ÏØÁ∆ Ú≈Ò≈ Â≈≈ ““’«‘‰ Â∂ √≥◊ Ӌϻ ‘Ø

‹≈Ú∂Õ

Ï«⁄Âz È≈‡’ Ï≈∂ ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ ‹∆ ˘ ’∞fi √Ú≈Ò

A Â∞‘≈‚∆ Ï«⁄Âz È≈‡’ Ï≈∂ «Ò÷∆ Íπ√Â’ Á∂ Ù∞» «Ú⁄ «Ò«÷¡≈

‘À-

‹Ï Ò◊ ‘À ÷≈Ò√≈ «È¡≈≈ ÕÂÏ Ò◊ Â∂‹ Á∆¡≈ ÓÀ √≈≈ Õ‹Ï «¬‘ ◊‘À «ÏÍzÈ ’∆ ∆ ÕÕÓÀ∫ È ’»≥ «¬È ’∆ ÍzÂ∆ Õ

«¬‘ Â∞’ª ¡≈«Á ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï Á∂ «’√∂ Í≥È∂ Â∂ Á‹ ‘È Õ ‹∂

«¬‘ Á√Ó ◊z≥Ê «Ú⁄Ø∫ ‘È Âª «’Ê∂ Á‹ ‘È ? Â∞√∆∫ «¬√ ˘ «’√

¡≈Ë≈ Â∂ Ó≈ÈÂ≈ «ÁºÂ∆ ‘À ? Â∞√∆∫ «’√ Â∑ª √≈Ï ’Ø◊∂ «¬‘ ◊∞»

«’ ‘È ? ‹∂ «¬‘ ◊∞» «’z ȑ∆∫ ª Â∞‘≈‚∆ ’√Úº‡∆ ‘∆ ◊ÒÂ

‘؉ ’≈È Â∞‘≈‚∆¡ª «Ò÷ª ¡ÍzÚ≈È ‘È Õ

B Â∞‘≈‚∂ ’ÊÈ ¡È∞√≈ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄ √Ø„∆ Ú≥Ù ¡Â∂ Ï∂Á∆

Ú≥√ Á≈ ’∞√∆ È≈Ó≈ ÓÈØ ’ÒÍ«Â ‘À Õ ’∂ÚÒ «¬≥È≈ ’«‘‰ È≈Ò

√Á≈ È‘∆∫ Õ Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ ÷Ø‹ Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ Áº√Ø «’ «¬‘ «’ÊØ∫ Ù∞»

‘ج∆¡ª ‘È ¡Â∂ ◊∞» √≈«‘Ï Â’ √Ø„ Ï≥√ ¡Â∂ Ï∂Á∆ Ú≥√ Á≈ Í»≈

Ú∂Ú≈ Áº√Ø Õ

C Ï«⁄Âz È≈‡’ Á≈ Â∞‘≈‚≈ ÓÈØ ’ÒÍ «ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰

’Ω‰ ‘ÀÕ ¿∞√ Á≈ È≈¿∞∫, Ê≈¿∞ ¡Â∂ Í»≈ ÍÂ≈ Áº√Ø Õ ¿∞√ Á∆¡ª ‘Ø

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EF

«’ª ‹Ø Â∞‘≈‚∂ ’ØÒ ‘È ¿∞È∑ª Á≈ Ú∂Ú≈ Áº√Ø «‹√ ÂØ∫ ’ج∆ «È‰≈

«Ò¡≈ ‹≈Ú∂ Õ

D ’ج∆ Í≥‹ ¤≥Á ⁄«Âz Ø Í«÷Ô≈È ⁄Ø Á∂ÚØ ‹Ø «√º÷ª ˘ «¬‘

«Ò÷ª ˘ ¡ÓÒ∆ »Í «Ú⁄ ¡ÍÈ≈¿∞‰ Ò¬∆ Íz∂ ‘∂ ‘؉ Õ

E Ù≈Ùª ¡È∞√≈ «‘≥Á»¡ª Á∆ ÙÙ ͻ‹≈ «ÚË∆ «Ú√Ê≈ È≈Ò

Áº√Ø ’∆ ‘À ? È≈Ò ‘∆ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄Ø∫ ¿∞Á≈‘Ȫ Á∂ ’∂ Áº√Ø «’

«‘≥Á» Ӻ Ú≈Ò∆ ÙÙ ͻ‹≈ ¡ÍÈ≈¿∞‰ Ò¬∆ «’Ê∂ «Ò«÷¡≈ ‘À Õ

F √≥ ‹ÈÀÒ «√≥ÿ ‹∆ «Ì≥‚ª Ú≈«Ò¡ª ˘ √≈∂ Í≥Ê È∂ Ú∆‘Ú∆∫

√Á∆ Á≈ Ó‘≈È «√º÷ ÍÚ≈È ’∆Â≈ ‘À ¿∞È∑ª ˘ Á√Ó ◊z≥Ê Á∂ Í»È

»Í «Ú⁄ ÙË≈Ò» ‘؉ Á∂ È≈Â∂ Â∞√∆∫ ¿∞È∑ª Ï≈∂ ’∆ Ú∆⁄≈ ÷Á∂ ‘Ø?

G Ì≈¬∆ ‰Ë∆ «√≥ÿ ‹∆ ˘ Â∞√∆∫ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª (‘Ø

Ó‘ªÍπÙª ˘ Ì∆) «Ú⁄ ÏÛ∂ ’Øfi∂ ÙÏÁ ÚÂ∂ ‘È Õ ¿∞È∑ª Á∂ ‹∆ÚÈ

Á∆¡ª Í≥Ê Íz«Â ÿ≈Òª ¡Â∂ «√÷∆ Ò¬∆ ’∞Ï≈È∆ √≈‚∂ Í≈√ «Ò÷Â∆

ÓΩ‹»Á ‘À Õ Â∞√∆∫ ‘∞‰ Â’ Á∂ ‹∆ÚÈ Ï≈∂ ⁄≈ȉ Í≈¿∞ Õ «’È∑ª ‘≈Òª

’ ’∂ Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ √’≈∆ ÈΩ’∆ ÂØ∫ Ì◊ΩÛ≈ ‘Ø ’∂ «ÚÁ∂Ù ⁄Ò∂ ◊¬∂

¡Â∂ Ú≈Í√ ¡≈¿∞‰ Á≈ È≈¿∞ ∫ È‘∆ ∫ Ò À ‘ ∂ ª «’ √ ≥◊ª ˘

¡√Ò∆¡Â Á≈ ÍÂ≈ Òº◊ √’∂Õ

H Â∞‘≈‚∆ «¬√ «’Â≈Ï Á∂ Óπ÷ Ï≥Á Á∂ Í≥È≈ AE Â∂ √π‹∆ «√≥ÿ

«ÓÙÈ∆ ÚÒØ∫ Â∞‘≈‚∆ Â≈∆¯ ’«Á¡ª «Ò«÷¡≈ ‘À «’ Â∞√∆∫ ¡≥«ÓzÂ

Ú∂Ò∂ «Â≥È Ú‹∂ ÂØ∫ ‘∆ ¡≈͉≈ «Ò÷Â∆ ’≥Ó ’È Òß◊ ‹ªÁ∂ ‘Ø,

˜≈‘ ’Á≈ ‘À Â∞‘≈‚≈ ¡≈͉≈ ’ج∆ «ÈÂÈ∂Ó È‘∆∫ ‘À Õ Ï◊À

«ÈÂÈ∂Ó ÂØ∫ ’ج∆ «√º÷ ’«‘Ò≈¿∞‰ Á≈ ‘º’Á≈ ‘À ?

I ¡·≈Ú∆∫ √Á∆ Á≈ ’ج∆ Ïz≈‘Ó‰ ’Ú∆ Áº√Ø «‹√ È∂ «¬√Ò≈Ó

Á∂ «√˪ ˘ Ï«⁄Âz È≈‡’ Úª◊ Ì≥‚‰ Á∆ ‹∞¡Â ’∆Â∆ ‘ØÚ∂Õ

A@ Â∞√∆∫ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ Á∂ Í≥È≈ I Â∂ AIGH ˘ ¡≥«ÓzÂ√, ‹Ø

«√≥ÿ «È≥’≈∆ Ï≈Ï∂ ÚºÒ, «È≥’≈∆ «ÓÙÈ ÚÒØ∫ ◊∞» √≈«‘Ï Á∆ Ù≈È

«Ú⁄ ’»Û∂ Íz⁄≈ Ï≈∂ ¡ÓÈ Í»Ï’ Ø√ Íz◊‡ ’È Ò¬∆ ◊¬∂, Ï≈∂

Í≈·’ª ˘ ◊∞Ó≈‘ ’∆Â≈ ‘À «’ ¿∞‘ «√≥ÿ ÙÙÂË≈∆ ‘Ø ’∂ ÷»È

÷≈Ï≈ ’È ◊¬∂ √È ‹Á «’ ¡√Ò∆¡Â Á≈ √Ì ˘ ÍÂ≈ ‘ÀÕ Á»√∂

«¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ Ï‘∞Â∂ «√≥ÿ ÁÓÁÓ∆ ‡’√≈Ò È≈Ò √≥Ï≥«Ë ‘؉ ’≈È √≥Â

‹ÈÀÒ «√≥ÿ ‹∆ «Ì≥‚ª Ú≈«Ò¡ª Á∆ ¡≈«◊¡≈ ¡È∞√≈ ◊¬∂ √È Õ

«¬’ Í≈√∂ Â∞√∆∫ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ √≥ª Á≈ √≈Ê∆ ‘؉ Á≈ „Ø∫◊ ⁄

‘∂ ‘Ø Á»√∂ Í≈√∂ ¿∞È∑ª Á∂ ÙÙÂË≈∆ ‘Ø ’∂ ’≥Ó ’È Á∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈

Á≈ ÷≥‚È ’ ‘∂ ‘Ø Õ ‹∂ ª Â∞√∆∫ ¿∞Ê∂ ÏÒÀ’ ’À‡ Á∂ ÂΩ Â∂ √≥ª Á∆

ÓπıÏ∆ ’È ◊¬∂ √∆ «Î Â∞‘≈‚∆ √Ø⁄ ·∆’ ‘À Í ‹∂ Â∞√∆∫ ¿∞È∑ª Á∆

Ú∆⁄≈Ë≈≈ È≈Ò √«‘Ó ‘Ø ’∂ √≈Ê «Á≥Á∂ ‘∂ ª «Î Â∞‘≈˘ ¿∞È∑ª

Á∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈ Á≈ ÷≥‚È ÙØÌÁ≈ È‘∆∫ Õ «¬√ Ó≈ÓÒ∂ «Ú⁄ ¡≈͉∆

ÍØ ∆ÙÈ √≈Î ’È Ò¬∆ √‘∆ «ÈÈ≈ √≥◊ª ˘ «Ò÷Â∆ »Í «Ú⁄ Áº√ØÕ

Á»√∂ «‹√ ◊∞» ’∂ Ò≈Ò ˘ √≈∂ Í≥Ê È∂ Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ Á≈ Ó‘≈È

«√º÷ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ ‘ØÚ∂ ¿∞√˘ ÷≥‚È ’’∂ Â∞√∆∫ ¡≈͉≈ ÓΩ‹» ¡≈Í

¿∞‚≈ ‘∂ ‘Ø Õ

AB ’∂ÚÒ ¡≈«Á √z∆ ◊∞» ◊z ≥Ê √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á∆ ’√Úº‡∆

¡È∞√≈ Â∞√∆∫ Á√Ø «’ Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’≈ ÷≈Ò√≈ Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’∆

Ϋ‘, ÏØÒ∂ √Ø «È‘≈Ò Á≈ ‹À ’≈≈, ÷≈Ò√∂ Á≈ ’∂√∆ «ÈÙ≈È √≈«‘Ï,

«ÈÙ≈È √≈«‘Ï ¿∞Í ÷≥‚≈ «’zÍ≈È Á≈ «√◊È∆¡ª, ’Û≈‘ ÍzÙ≈Á Á∆

Á∂◊ ÚÂ≈¿∞‰≈, ÷≥‚∂ ’∆ Í≈‘∞Ò, ’¤«‘≈, ’Û≈, ’≥≥ÿ≈, «’zÍ≈È Á∂

Ë≈È ’È Ú≈√Â∂, √z∆ ◊∞» ◊z≥Ê √≈«‘Ï ¿∞Í ⁄≈ȉ∆ Ò≈¿∞‰, Í≥ÿ»Û∂

Â∂ «Ï≈‹Ó≈È ’È, ◊Á∂Ò∂ Ò≈¿∞‰ ¡Â∂ πÓ≈Ò∂ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ «’Ê∂

Á‹ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬√∂ Â∑ª ÙzØ. ◊∞. Í≥. ’Ó∂‡∆ ÚÒØ∫ ¤≈Í∆ ◊¬∆

«‘ ӫÔ≈Á≈ ¡È∞√≈ ¡Í‰≈¬∂ √≥√’≈, Í≥Ê Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Ò¬∆

◊∞ ÓÔ≈Á≈ ¡È∞√≈ ◊∞ÓÂ∂ ’È Á∆ «ÚË∆, Ú≈∂ ’∆ «Ò«÷¡≈ ‘À

¡Â∂ «’Ê∂ «Ò«÷¡≈ ‘À Õ ‹∂ «’Â∂ È‘∆∫ «Ò«÷¡≈ ª ’∆ Â∞√∆∫ «¬È∑ª

◊ºÒª ˘ ¤º‚ «Á¿∞◊∂? ‹∂ «¬‘ √Ì ’∞fi ¤º‚ Á∂ÚØ◊∂ ª Â∞‘≈‚∂ ͺÒ∂ ’∆

‘∂◊≈?

Ï«⁄Âz È≈‡’ ¡Â∂ ‘Ø Á√Ó ◊z≥Ê Ï≈∂ Â∞‘≈‚∂ ÚÒØ∫ ’∆Â∆ ‘

’∞⁄⁄≈ Á≈ ¡√∆∫ ‹Ú≈Ï Á∂‰ Ò¬∆ «Â¡≈ ‘ª ÏÙÂ∂ «’ «‹√ Â∑ª

¡√∆∫ Â∞‘≈‚∆ ◊ºÒª Á∂ È∞’Â∂ Ú≈ ¿∞µÂ «ÁºÂ∂ ‘È, √≈‚∂ «¬È∑ª ¿∞µÂª

˘ ÷≥‚È ’’∂ ¿∞µÂ «Á¿∞ ¡Â∂ ‹Ø ÍzÙÈ ¡√∆∫ ¡÷∆ «Ú⁄ ¿∞·≈¬∂ ‘È

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EH

‹Ø Â∞‘≈‚∂ ’ØÒ ’ج∆ ¿∞ ‘À ª ‹ÒÁ∆ √≈‚∂ ÚºÒ Ì∂‹Ø ª ‹Ø ¡º◊∂

◊ºÒ ÂØ∆ ‹≈Ú∂ Õ Íπ¡≈«¬≥‡ Ú≈ √‘∆ ¿∞µÂ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À ¡ÀÚ∂∫

ÍπÒ√∆¡≈È≈ ‹Ú≈Ï È‘∆∫ ⁄≈‘∆Á∂ Õ

‹ÒÁ∆ ¿∞µÂ Á∆ ¿∞‚∆’ «Ú⁄,

È؇ :- Á≈√ È∂ «¬‘ «⁄º·∆ ÎÚ∆ B@@C «Ú⁄ «Ò÷∆ √∆ Õ «¬√

Á∆ «¬’ ’≈Í∆ ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ ˘ Ì∂‹∆, «¬’ «¬’ ’≈Í∆ Ù ◊∞Â∂‹

«√≥ÿ, ‹∞«◊≥Á «√≥ÿ ¡À‚∆‡ √ÍØ’√Ó∂È ⁄≥‚∆◊Û∑ ˘ Ì∂‹∆ √∆ Í ¡‹

º’ «’√∂ Í≈«√¿∞ ∫ «¬√ Á≈ ’ج∆ ¿∞ ȑ∆∫ ¡≈«¬¡≈ Õ ’≈Ò≈

¡Î◊≈È≈ Á∂ ω≈¬∂ È∆ÔÓ ¡È∞√≈ ‹∂ «’√∂ «Ò÷ Á≈ «Â≥È Ó‘∆È∂

Â’ ’ج∆ ¿∞µÂ È≈ ¡≈Ú∂ ª ¿∞√ ȱ˜≥ √πÂ∂ ‘∆ ÍzÚ≈‰Â √Ófi‰≈

⁄≈‘∆Á≈ ‘À Õ «¬√ È∆ÔÓ ¡È∞√≈ ¡√∆∫ ‘∞‰ ’∆ √Ófi∆¬∂ ? ¡ÚºÙ ‘∆

«¬‘ ‘∞‰ ÍzÚ≈«‰Â ‘À Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ √ß’ÒÈ «¬«Â‘≈√Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊ Íø‹≈Ï ÚÒØ∫ Íz’≈Ù Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂

Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ FAF Â∂ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Ï≈∂ «¬ß‹ Á‹

˛:

““Ó≈Â≈ √πßÁ∆ ‹∆ Á∆ ¡≈◊Ô≈ ¡Èπ√≈ √ßÓ 1778 «Ú⁄ Ì≈¬∆

ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ÁÏ≈ √≈‘«Ï ¡ß«ÓzÂ√ ‹∆ Á∂ ◊zßÊ∆ Ê≈Í∂ ◊¬∂, Ì≈¬∆

√≈«‘Ï È∂ «¬‘ √∂Ú≈ Ï‘π ¿πµÂÓ ∆Â∆ È≈Ò «ÈÌ≈¬∆ ¡Â∂ «√æ÷ ËÓ

Á≈ Íz⁄≈ ⁄ß◊∆ Â∑ª ’∆Â≈, «¬√ ¡«Ë’≈ «Ú⁄ ‘Ø Íπ√Â’ ⁄‰ ÂØ∫

¤πæ‡, Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ «¬’ ⁄ΩÊ∆ Ï∆Û ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ω≈¬∆,

«‹√ «Ú⁄ ≈◊ª Á∂ ¥Ó ¡Èπ√≈ ‘∂’ √«Â◊π± ¡Â∂ Ì◊ Á∆ Ï≈‰∆

«¬’ «¬’ ʪ ‹πÁ∆ ’’∂ «Ò÷∆, «¬√ ÂØ∫ Úæ÷, «‹ÊØ∫ «’ÊØ∫ Úæ‚∂ ÔÂÈ

È≈Ò Á√Ó √«Â◊π± Á∆ ¿πÍÁ∂ÙÓ¬∆ Ï≈‰∆ ¡Â∂ √ß√«¥Â ◊zßʪ Á∂

¡ÈπÚ≈Á «¬’æ ’’∂ «¬’ «‹ÒÁ ““Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ’≈ ◊zßÊ”” È≈Ó

’’∂ «Ò÷∆Õ

√z∆ ◊π± ◊z ßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ⁄ΩÊ∆ Ï∆Û ◊π± ¡‹È Á∂Ú Á∆

⁄È≈ Á∂ «ÚπæË Á∂÷’∂ ÍøÊ Á≈ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï Â∂ Úæ‚≈ ’ΩzÍ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂

◊π± ı≈Ò√∂ È∂ Ï∆Û ¡ÍzÓ≈‰ ’∆Â∆, √ßÓ 1794 «Ú⁄ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

«√ßÿ ‹∆, «√æ÷∆ Á≈ √æ⁄≈ ÈÓ±È≈ Áæ√’∂ Ò≈‘Ω «Ú⁄ Ù‘∆Á ‘ج∂, «¬È∑ª Á∂

«Á‘ªÂÍπ ÍøÊ È∂ Á√Ó ◊zßÊ È±ß ÁÓÁÓ∂ √≈«‘Ï, ‹Ø ¿π√ √Ó∂∫ «ÚÁÔ≈

Á∆ ‡’√≈Ò («√æ÷ª Á∆ ’ªÙ∆ ’’∂ Íz«√æË) √∆ «Ú⁄≈ Ò¬∆ Ì∂‹ «ÁæÂ≈,

ı≈Ò√≈ Á∆Ú≈È «Ú⁄ «⁄ ÂØÛ∆ «¬√ Ï∆Û Â∂ ⁄⁄≈ ‘ج∆, «’«ȡª

È∂ «’‘≈ «’ ‹πÁ∆ ‹πÁ∆ ÍØÊ∆¡ª «Ú⁄ Ï≈‰∆ Á≈ «‘‰≈ ÔØ◊ È‘∆∫,

«¬’ «‹ÒÁ «Ú⁄ ‘∆ √Ì Á≈ ¬∂’Âz «‘‰≈ ·∆’ ˛, ’¬∆¡ª È∂

¡≈«÷¡≈ «’ «¬√ Ï∆Û Á∆¡ª ‹πÁ∆¡ª ‹πÁ∆¡ª ÍØÊ∆¡ª «‘‰, «‹È∑ª

ȱ ß ¡«Ë’≈ ¡Èπ√≈ ◊π‰∆ ◊Ô≈È∆ «ÚÁÔ≈Ê∆ Í·È Í≈·È ’

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/EI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/F@

√’‰, Ï‘π«Â¡ª È∂ ¡≈«÷¡≈ «’ «¬√ Á∆¡ª ÁØ «‹ÒÁª ω≈¬∆¡ª

‹≈‰, «¬’ «Ú⁄ ¿π‘ Ï≈‰∆ ‘ØÚ∂ ‹Ø ’Ò◊∆Ë Á∆ √z∆ Óπ÷Ú≈’ ⁄È≈

ÈΩ √«Â◊πª Á∆ ¡’≈Ò∆ Ï≈‰∆ ÂπæÒ ˛, ¡ Á±‹∆ «Ú⁄ «¬«Â‘≈√

¡≈«Á’ «Ò÷∂ ‹≈ÚÈÕ Ï‘π«Â¡ª È∂ ≈«¬ «ÁæÂ∆ «’ ‘Ø √Ì Ï≈‰∆¡ª

ª Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∆¡ª «Ò÷∆¡ª ‹ÔØ∫ ’∆ ÂÔØ∫ «‘‰, Í

⁄«Âz ¡Â∂ ‹¯È≈Ó∂ Á∂ È≈Ò ‹Ø 11 ‘’≈Ôª «Ò÷∆¡ª ‘È, «¬‘

Ï∆Û ÂØ∫ ¡Òæ◊ ’∆Â∆¡ª ‹≈‰Õ

«¬√ Â∑ª ‘Ø Â’ «ÚÂ’ «⁄ Â≈¬∆∫ ‘π ßÁ∆ ‘∆, Í ’ج∆

¯À√Ò≈ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈, «¬ÂÈ∂ «Ú⁄ Ì≈¬∆ ÓÂ≈Ï«√ßÿ ‹∆, Óæ√∂ ßËÛ Á∂

‘æÊØ∫ (√ßÓ 1797 «Ú⁄) ÁÏ≈ ¡ß«ÓzÂ√ ‹∆ Á∆ Ï∂¡ÁÏ∆ Á≈ ‘≈Ò

√π‰ ’∂ Ï∆’≈È∂ ÂØ∫ ¡ß«ÓzÂ√ ‹∆ ¿πÍÛÈ Ò¬∆ ≈‘ ‹ªÁ∂, ÁÓÁÓ∂

√≈«‘Ï ¡≈ Íπæ‹∂Õ ÍøÊ È∂ ¿πÈ∑ª Á∆ ≈«¬ Ì∆ Á√Ó◊zßÊ Ï≈Ï Ҭ∆, ª

¿πÈ∑ª È∂ ¡≈«÷¡≈ «’ ‹∂ ÓÀ∫ Óæ√∂ 鱧 Ó≈’∂ ÓπÛ ÁÓÁÓ∂ √≈«‘Ï ¡≈«¬¡≈,

ª Ï∆Û Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∆ «Ò÷∆ ’≈«¬Ó ‘∂, ‹∂ ÓÀ∫ ¡ß«ÓzÂ√

‹∆ Ù‘∆Á ‘Ø «◊¡≈ ª «‹ÒÁ ÷ØÒ∑’∂ ‹πÁ∆¡ª ‹πÁ∆¡ª ÍØÊ∆¡ª

ω≈¬∆¡ª ‹≈‰, Ì≈¬∆ ÓÂ≈Ï «√ßÿ ‹∆ Ï‘≈Áπ∆ È≈Ò Í≈Ó ¡ÈÔ≈¬∆

Óæ√∂ 鱧 Ó≈’∂ ‹À’≈∂ ◊‹≈™Á∂ ÁÓÁÓ∂ √≈«‘Ï ¡≈¬∂, ÍøÊ È∂ Ì≈¬∆

ÓÂ≈Ï«√ßÿ ‹∆ Á≈ Ì≈∆ √ÈÓ≈È ’∆Â≈ ¡ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∂

«Ò÷∂ ¥Ó ¡Èπ√≈ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ «‹ÒÁ ’≈«¬Ó æ÷∆Õ

Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û «¬’ Ì≈¬∆ √πæ÷≈ «√ßÿ (͇È∂ √≈«‘Ï Á∂ ◊zßÊ∆)

È∂ Ì∆ «Ò÷∆ ˛, «‹√ «Ú⁄ ¤æ’∂ Ì◊ΩÂ∆ √ÂØÂz ¡≈«Á’ Ù≈ÓÒ ’

«ÁæÂ∂ ‘È, ¡fl≈‰ ¡Â∂ ÓÈÓΩ‹∆ «Ò÷≈∆¡ª Á∆ «¥Í≈ È≈Ò ’¬∆ ‘Ø

Ï∆Ûª Ì∆ ω ◊¬∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¡Êª ÂØ∫ ¡ÈÊ ‘Ø ◊¬∂ ‘È, Í

«’√∂ ◊πÓ«Â Íz∂Ó∆ È∂ «¬√ Á∂ √πË≈ Á≈ ¿πÍ≈¿π È‘∆∫ ’∆Â≈, Ì≈Ú∂∫

Ï∆Ûª ª Ï∂¡ß ‘È, Í Óπæ÷ ÁØ ‘∆ ‘È «¬’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ Á∆,

«‹√ Á≈ Á±‹≈ È≈™ Ì≈¬∆ Á∆Í «√ßÿ Ú≈Ò∆ Ì∆ ˛, Á±‹∆ Ì≈¬∆ √πæ÷≈

«√ßÿ Á∆, «‹√ 鱧 ÒØ’ ÷≈√ Ï∆Û ’’∂ Ì∆ √ÁÁ∂ ‘ÈÕ””

«¬√ «Ò÷ ÂØ∫ ‘∂· «Ò÷∂ ÂæÊ Íz◊‡ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ

A. Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Í«‘Ò∆ Ï∆Û Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ È∂ Ó≈Â≈

√π ßÁ∆ ‹∆ Á∆ ¡≈«◊¡≈ ¡Èπ√≈ Úæ‚∂ ÔÂÈ È≈Ò «¬’æ ’’∂

«Â¡≈ ’∆Â∆ «‹√ Á≈ È≈Ó “Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ ’≈ ◊zßÊ” æ«÷¡≈Õ

B. √z∆ ◊π± ◊z ßÊ √≈«‘Ï Á∆ «¬’ ‘Ø Ï∆Û Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂

«Â¡≈ ’∆Â∆ «‹√ «Ú⁄ ¿πÈ∑ª È∂ ≈◊ª Á∂ ¥Ó ¡Èπ√≈ Á∂ «ÚÍz∆Â

‘∂’ √«Â◊π± ¡Â∂ Ì◊ Á∆ Ï≈‰∆ ¡æ‚-¡æ‚ Á‹ ’∆Â∆Õ

C. «¬‘ Ï∆Û Íø⁄Ó «ÍÂ≈ ÚÒØ∫ «Ò÷Ú≈¬∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆

Ï∆Û Á∂ ¥Ó ¡Èπ√≈ È≈ ‘؉ ’’∂, ÍøÊ È∂ ÍÚ≈‰ È∆∫ ’∆Â∆ ¡Â∂

Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ÍøÊ Á∆ ’ØzÍ∆ Á∂ Ì≈◊∆ ω∂Õ

D. Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∆ Ù‘∆Á∆ «Í¤Ø∫, Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆

ÚÒØ∫ «Â¡≈ ’∆Â∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û È±ß «Ú⁄≈È Ò¬∆ ÁÓÁÓ∂

√≈«‘Ï, ‹Ø ¿π√ Ú∂Ò∂ ı≈Ò√≈ ÍøÊ Á≈ «Ú«Á¡≈ ’∂∫Á √∆, «Ò¡ªÁ≈

«◊¡≈Õ

E. «¬√ Ï≈∂ «Ú⁄≈ √Ó∂∫ ’¬∆¡ª È∂ «’‘≈ «’ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∆

√≈∆ Ï≈‰∆ Á∆ «¬’ «‹ÒÁ ‘∂, «‹√ Â∑ª «’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ È∂

«Â¡≈ ’∆Â∆ √∆Õ ’¬∆¡ª È∂ ≈¬∂ «ÁæÂ∆ «’ ¡æ‚ ¡æ‚ ÍØÊ∆¡ª

ω≈¬∆¡ª ‹≈‰Õ «¬’ ≈¬∂ «¬‘ Ì∆ √∆ «’ «¬√ Á∆¡ª ÁØ «‹ÒÁª

ω≈¬∆¡ª ‹≈‰, «¬’ «‹ÒÁ «Ú⁄ Í«‘Ò∂ √«Â◊πª Á∆ ÂπæÒ «¬√ ◊zßÊ

Á∆ ¡’≈Ò∆ Ï≈‰∆ Á∆ «¬’ «‹ÒÁ ‘ØÚ∂ Á±√∆ «‹ÒÁ «Ú⁄ «‘ßÁ±

Ë≈«Ó’ ◊zßʪ Á∂ ¡ÈπÚ≈Á ‘Ø‰Õ ’¬∆¡ª È∂ «¬‘ Ì∆ «’‘≈ «’ ⁄«ÂzØ

Í≈«÷¡≈È ¡Â∂ ‘’≈«¬Âª «¬’ «‹ÒÁ «Ú⁄ ‘؉ Ï≈’∆ Á∆ √≈∆

⁄È≈ «¬’ «‹ÒÁ «Ú⁄ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ

F. Ó√∂ ßÿÛ È±ß √Øˉ «Í¤Ø∫ ‹Á Ì≈¬∆ √πæ÷≈ «√ßÿ ¡Â∂ Ì≈¬∆

Ó«‘Â≈Ï «√ßÿ Óæ√∂ Á≈ «√ ÒÀ ’∂ Á∆Ú≈È «Ú⁄ ‘≈˜ ‘ج∂ ª ÍøÊ È∂

¿πÈ∑ª Á≈ Ì≈∆ √ÈÓ≈È ’∆Â≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ Ï⁄È ÓßÈ ’∂ √Ï √ßÓÂ∆

È≈Ò Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ÚÒØ∫ «Â¡≈ ’∆Â∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û

ÍÚ≈‰ ’’∂ «¬’ «‹ÒÁ «Ú⁄ «‹Ú∂∫ Á∆ «ÂÚ∂∫ ‘∆ «‘‰ «ÁæÂ∆Õ

G. «ÚÚ≈Á ’∂ÚÒ «¬√ ◊æÒ Á≈ √∆ «’ ¿π√ Ú∂Ò∂ ÍøÊ «Ú⁄Ø∫ «’√∂

«¬’ È∂ Ì∆ «¬√ ◊zßÊ Á∂ ◊π± «¥Â È≈ ‘؉ Ï≈∂ ’ج∆ Ùß’≈ È‘∆∫

’∆Â≈Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FB

I. «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Á∂ √ß⁄≈Ò’ ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ÒΩÏ∆ Âæʪ

鱧 ÂØÛ ÓØÛ ’∂ ’«‘ ‘∆ ˛ «’ «¬‘ ◊zßÊ ¡≈«Á ’≈Ò ÂØ∫ ‘∆ «ÚÚ≈Áª

”⁄ «ÿ«¡≈ «‘≈ ˛Õ «¬‘ ◊æÒ «’Ê∂ Âæ’ ·∆’ ˛ «¬‘ Í≈·’ ¡≈Í

‘∆ ¡ßÁ≈˜≈ Ò◊≈ ÒÀ‰Õ

I. Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ÚÒØ∫ ω≈¬∆ ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆

Ï∆Û ‹Ø ’Â≈Íπ∆ Ï∆Û Á∂ ¥Ó ¡Èπ√≈ È‘∆∫ √∆ ÍøÊ È∂ ÍÚ≈È

È‘∆∫ ’∆Â∆Õ

A@. ¿π√ Ú∂Ò∂ Á∂ «√Á’∆ «√æ÷ ¡«‹‘∆ «ÏÏ∂’ ÏπæË∆ Á∂ Ó≈Ò’ √È

«’ «’‚≈ Úæ‚≈ ÏßÁ≈ ‘ØÚ∂, ¿π√ ÚÒØ∫ ◊πÓ«Â Á∂ Íz«Â’±Ò «’√∂ ◊æÒ È±ß

È’≈ «ÁßÁ∂ √È Í Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û √Ì È∂ ÍÚ≈‰ ’∆Â∆ «¬‘

Íæ’≈ √ϱ ˛ «’ ¡‹Ø’∂ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ √≈∆ ⁄È≈ ◊π± «¥Â

˛Õ

AA. Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚØË∆ «ÈÓÒ ¡Â∂ «ÏÏ∂’ ÏπË∆ ÂØ∫ ‘∆‰∂ ‘È

¡Â∂ Âæʪ 鱧 ◊Ò Í∂Ù ’’∂ ‹È √≈Ë≈È È±ß ◊πßÓ≈‘ ’ ‘∂ ‘ÈÕ

AB. ÓÈÓΩ‹∆ «Ò÷≈∆ Ú≈Ò∆ ◊æÒ È±ß «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ¡Â∂ Á√Ó

◊zßÊ «ÚØË∆ Ò≈Ï∆, «Ò÷ Á∂ Ì≈Ú È±ß «Ú◊≈Û ’∂ Í∂Ù ’ ‘∂ ‘ÈÕ

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ È≈Ì≈ Á∂ «Ò÷‰ Á≈ Ì≈Ú Âª «¬‘ ˛ «’ ¯≈√∆ ¡Â∂

√ß√«¥Â Ì≈Ù≈ ÂØ∫ ¡‰‹≈‰ ÓÈÓΩ‹∆ «Ò÷≈∆¡ª Á∂ ÙÏÁ ‹ØÛª «Ú⁄

◊ÒÂ∆¡ª ’≈È ¡Êª ÂØ∫ ¡ÈÊ ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ «’√∂ ◊πÓπ÷ Íz∂Ó∆ È∂

√πË≈È Á≈ ÔÂÈ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ

AC. «¬È∑ª ◊ÒÂ∆¡ª 鱧 √πË≈È Ò¬∆ ‘∆ «√ßÿ √Ì≈ Ú∂Ò∂ √ØË’

’Ó∂‡∆ ω∆ √∆ «‹È∑ª È∂ ÏæÂ∆ Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷ Ï∆Ûª Á≈ «ÓÒ≈È

’’∂ «¬’ ÷Û≈ «Â¡≈ ’∆Â≈ √∆ ª ‹Ø «¬√ Ï∆Û Á∆¡ª ’Ó∆¡ª

Á± ‘Ø ‹≈‰Õ

«¬√ «Ò÷ ÂØ∫ «¬‘ «√æË ‘Ø «◊¡≈ ˛ «’ ÓΩ‹±Á≈ Íz≈Í √z∆ Á√Ó

◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß ÍøÊ È∂ √Ï √ßÓÂ∆ È≈Ò ◊π± «’ zÍÚ≈È ’ «Ò¡≈Õ

«’™«’ «¬√ Á≈ √ß’ÒÈ, ◊π± √≈«‘Ï Á∂ √Ó’≈Ò∆, ¡«ÈÈ √∂Ú’,

«ÚÙÚ≈√ Í≈Â, «‹È∑ª Á∂ ÷≈ÈÁ≈È Á∂ È≈Ó ◊π± √≈«‘Ï È∂ ‘π’ÓÈ≈Ó∂

«Ú⁄ «Ò«÷¡≈, ““Âπ√∆∫ Ó∂∂ ΘßÁ Íπæ ‘Ø, Âπ√ª ¿πÍ Ó∂∆ ÷πÙ∆ ˛Õ””,

Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ È∂ ’∆Â≈ √∆Õ

«¬√ Ï∆Û «Ú⁄ «¬’ ÍøÈ∂ ”Â∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á∂ ’ ’ÓÒª

È≈Ò «Ò«÷¡≈ ÍøÈ≈ Ì∆ Òæ«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ «‹√ Á∆ ÎØ‡Ø Ì≈¬∆ ’≈È∑

«√ßÿ È≈Ì≈ ‹∆ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ DAI ”Â∂ Òæ◊∆ ‘ج∆ ˛Õ «¬√ ÂØ∫

«¬Ò≈Ú≈ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‹ØÂ∆ ‹Ø«Â √Óª ‹≈‰ ÂØ∫ Â’∆ÏÈ EF √≈Ò

«Í¤Ø∫ «Ò÷∆ Íπ√Â’ Ïß√≈ÚÒ∆ È≈Ó «’ Ì≈¬∆ ’∂√ «√ßÿ «¤ÏÛ

(ÁØ‘Â≈ Ì≈. ÓÂ∆ Á≈√) √ßÍ≈Á ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹æ∆ Íz’≈Ù’ Íø‹Ï∆

Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ ÂØ∫ Ì∆ ÍπÙ‡∆ ‘πßÁ∆ ˛Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FD

Á√Úª È≈È’

√z∆ ◊π± ‘◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ «ÁæÒ∆ «Ú⁄, Ó‹È±ß «‡æÒ∂ Á∂

¡√Ê≈È ”Â∂ «Ï≈‹Ó≈È √ÈÕ «‹◊≈ ’Ò◊∆ √∆√ Â∂ √πÌ≈«¬Ó≈È,

Ù√Â, ¡√ª È≈Ò √ÈæË-ÏæË, Ù≈‘∆ ÍΩÙ≈’, ◊π± Ó‘≈≈‹ Á∆

¡≈Ì≈ È≈Ò, √«Â◊π± ‹∆ Á∂ Ù≈‘∆ ‹Ò≈Ò ¡Â∂ Î’∆∆ ‹Ó≈Ò ¡æ◊∂

Áπ«È¡≈Ú∆ Í≈ÂÙ≈‘ª Á∆ ¡≈Ì≈ «Îæ’∆ ÍÀ ‘∆ √∆Õ

¿π‹ÀÈ Á≈ «¬’ ÏÀ≈◊∆ √≈˱, «‹√ È∂ Í«‘Òª ’Á∂ ◊π± √≈«‘Ï Á∂

ÁÙÈ È‘∆∫ ’∆Â∂ √È Í ◊π± È≈È’ Á∂ ÿ Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ √π‰∆ √∆,

◊π± Ó‘≈≈‹ Á∂ ÁÙÈ ’È ¡≈«¬¡≈Õ ◊π± Ó‘≈≈‹ Á∆ ¡ÁÒ ÂØ∫

Á± «¬’ «√æ÷ 鱧 Íπ櫤¡≈ «’ ◊π± È≈È’ Á∂ Ú≈«√ ’Ω‰ ‘È? «√æ÷ È∂

Á±Ø∫ «¬Ù≈≈ ’’∂ Áæ«√¡≈ «’ ¡Ω‘ √≈‘Ó‰∂ ◊π± √≈«‘Ï ¡≈͉∂ ¡≈√‰

”Â∂ ÙØÌÈ∆’ ‘È ‹≈ ’∂ ÁÙÈ ’ ÒÚØÕ

√≈˱ È∂ «¬’ Ș Ó≈∆ ¡Â∂ ψÀ ◊π± √≈«‘Ï ’ØÒ «◊¡ª «Í¤∂

ÓπÛ «Í¡≈Õ ◊π± Ó‘≈≈‹ È∂ √∂Ú≈ «Ú⁄ ‘≈˜ «√æ÷ 鱧 Ì∂‹ ’∂ √≈˱ ȱß

¡≈͉∂ ’ØÒ ÏπÒ≈ «Ò¡≈ ¡Â∂ ’«‘‰ Òæ◊∂ ““√ß ‹∆ ¡≈Í «¬ÂÈ∆ Á±

√∂ ¡≈¬∂ Ì∆ ¡Ω Ï À «ÓÒ∂ ⁄Ò Á∆¬∂Õ””Õ √≈˱ È∂ ¿πµÂ «Ú⁄ «’‘≈ «’

ÓÀ∫ ◊π± È≈È’ Á∆ ◊æÁ∆ Á∂ Ú≈«√ 鱧 «ÓÒ‰ ¡≈«¬¡≈ √∆Õ ““◊π± È≈È’

Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Ó≈«¬¡≈ ’∆ ‹’Û √∂ Óπ’ Ê∂ ¡≈Í ’≈ Ô‘ Ù≈‘∆ ·≈·-

Ï≈· ¡Ω Áπ«È¡≈Ú∆ ≈‹≈˙∫ ‹À√∆ «‘‰∆ Ï«‘‰∆ ’π¤ ¡Ω ÏÂ≈ ‘∆

˛Õ ÓÀÈ∂ ÌªÍ Ò∆¡≈ «’ Ô‘ ÿ Ì∆ «Ú◊Û «◊¡≈Õ «¬√ Ò∆¬∂ Ú≈Í√

‹≈ ‘≈ Ê≈ Í ¡≈Í È∂ ÏπÒ≈ Ò∆¡≈Õ””

◊π± √≈«‘Ï È∂ «Í¡≈ È≈Ò ¡≈͉∂ ’ØÒ ÏÀ·≈ ’∂ Ï⁄È ’∆Â≈

““√ß ‹∆ Ô‘ ¡≈Í ’∆ Ș ’≈ Î’ ˛, ‘Ó≈≈ ¡Ω ◊π± È≈È’ Á∂Ú

‹∆ ’≈ Ó≈◊ Ì∆ ¬∂’ ˛ ¡Ω ¡≈ÁÙ Ì∆ ¬∂’ ˛Õ ‘Ó≈≈ «Ï¿π‘≈ ˛

: ˜≈«‘ ¡Ó∆∆, Ï≈ÂÈ Î’∆∆, Ï≈Ï∂ È≈È’ È∂ Ó≈«¬¡≈ ’≈ «Â¡≈◊

’∆¡≈ Ê≈ √ß√≈ È‘∆∫ «Â¡≈◊≈ Ê≈Õ”” «‹√ 鱧 Íø⁄Ó ◊πÁ∂Ú È∂ «¬ß‹

«Ï¡≈È ’∆Â≈ ˛ :

Á∆√«‘ √Ì √ß«◊ ‘«‘ ¡Ò∂Í≈È‘ «Ú¡≈ÍÀ ¿π«È Ó≈¬∆® ¡ß◊ 701¡æ◊∂ ◊π± Ó‘≈≈‹ È∂ ÎπÓ≈«¬¡≈ √ß ‹∆! ““¡Ω ¬∆Ó≈È, ÍπæÂ

«ÈÙ≈È ¡Â∂ Ó≈«¬¡≈ ◊π˜≈È”” √≈‚≈ ¡√±Ò ˛Õ ◊π± √≈«‘Ï Á∂ Ï⁄È≈

È∂ √≈˱ Á∂ ¡«◊¡≈ÈÂ≈ Ú≈Ò∂ ’Í≈‡ ÷ØÒ∑ «ÁæÂ∂ ¡Â∂ ⁄È∆ „«‘ «Í¡≈Õ

¬∂√∂ Â∑ª Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚØË∆, «‹È∑ª È∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆

Ï≈‰∆ Á≈, Ȫ ª ¡«Ë¡ÀÈ ’’∂ «√æ÷∆ «√ËªÂ È±ß √Ó«fi¡≈ ˛ ¡Â∂ È≈

‘∆ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈‘«Ï Á≈ Í≈· ª Á«’È≈ ’Á∂ ÁÙÈ Ì∆ È‘∆∫

’∆Â∂ ‘؉◊∂, «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ‹∆ ¡ßÏ≈Ò≈, ““«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄

Á≈ Ó≈◊”” È≈Ó∆ Íπ√Â’ª ÍÛ∑ ’∂ ¡Â∂ ‹ª «Î ‘π‰ √ÍØ’√ÓÀÈ Á∂ ¤æ‚∂

Ùث١ª 鱧 ¡≈Ë≈ ω≈ ’∂ Ï≈ Ï≈ «¬‘ ’«‘ßÁ∂ È‘∆∫ Êæ’Á∂ «’ Á√Úª

È≈È’ ¡≈‘ È‘∆∫ «Ò÷ √’Á≈ Á√Úª È≈È’ ¡≈‘ È‘∆∫ ’ √’Á≈,

«¬‘ Á√Ú∂∫ È≈È’ Á≈ «√˪ ȑ∆∫ ‘Ø √’Á≈, «¬‘ Á√Ú∂∫ È≈È’ Á∆

«Ò÷‰ ÙÀÒ∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆, ’«‘ ’∂ ‹È √≈Ë≈È È±ß ’π≈‘∂ Í≈ ‘∂

‘ÈÕ

¡æ‹ ¡√∆∫ Ï≈’∆ ◊æÒª ¤æ‚ ’∂ ’∂ÚÒ ◊π± È≈È’ √⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘ Á∆

‹∆ÚÈÙÀÒ∆ Á≈ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ ‹∆ÚÈ ÙÀÒ∆ È≈Ò ÂπÒÈ≈ ’ ’∂

Á∂÷ª◊∂ «’ ’∆ ÂæÊ «È’ÒÁ∂ ‘ÈÕ

¿πÁ≈√∆¡ª Á∂ ¶Ï∂ ÍÀ∫‚∂ «‘ ’’∂ ‹Á ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹

Íæ’∂ ÂΩ ”Â∂ ’Â≈Í𠫇’ ◊¬∂ ª ‘æÊ∆∫ «’ ’È Ò¬∆ ÷∂Â∆ Á≈

ËßÁ≈ ¡Í‰≈«¬¡≈Õ ‹Ø ¿π√ Ú∂Ò∂ Á∂ ’Â≈Íπ Ú≈√∆ ¡≈Ó ’æÍÛ∂

Í«‘ÈÁ∂ √È, Â∂Û Ò±ß◊∆, «√Ë≈ √≈Á≈ ◊Ò∑ ’πÛÂ≈ ¡Â∂ Ù≈«¬Á ÷æÁ

Á∆ ¤Ø‡∆ «‹‘∆ Á√Â≈ ‘π ßÁ∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ ÚÈ≈ ‹∂ ◊π± √≈«‘Ï Á≈

ÁπÈ∆¡ªÁ≈ª ÂØ∫ Úæ÷≈ ÷≈√ Ï≈‰≈ ‘πßÁ≈ ª Ì≈¬∆ Ò«‘‰≈ ‹∆ 鱧 Íπ椉

Á∆ ÒØÛ È≈ ÍÀ∫Á≈ «’ È≈È’ ÂÍ≈ «’æÊ∂ ˛ ¿π‘ ıπÁ ‘∆ Í«‘⁄≈‰ ‹ªÁ∂Õ

«¬Ê∂ «¬‘ Ì∆ Áæ√ Á∂‰≈ Ú≈‹Ï ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¡æ‹ ’æÒ∑, ‹Ø ÍπÙ≈’, ◊π±

√≈«‘Ï Á∆¡ª Î؇ءª «Ú⁄ «Á÷≈¬∆ Á∂ ‘∆ ˛ Î؇ءª √Ó∂ √Ì

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FF

ÓÈØ’Ò«ÍÂ ˛Õ

Í Á±√∂ Í≈√∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ ‘∆∂ ‹Û ’Ò◊∆, Ù≈‘∆ ÍπÙ≈’,

◊Ò «Ú⁄ √πæ⁄∂ ÓØÂ∆¡ª Á∆ ‹ª ‘∆«¡ª Á∆ Ó≈Ò≈, ’∆ÓÂ∆, √≈«¬Ï≈È

‹Ø √Ó∂∫ Á∂ «ÁæÒ∆ Âı Á∂ Ó≈Ò’ ’ØÒ Ì∆ È‘∆∫ √∆, 鱧 Á∂÷ ’∂ ’Ω‰

’‘∂◊≈ «’ «¬‘ Á√Úª È≈È’ ˛ Í Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò È∂ ◊π± ÁØ∫

Ï÷Ù∆ ¡≈ÂÓ’ «◊¡≈È Á∆ ◊«‘≈¬∆ «Ú⁄ ‹Á ¿π ’∂ Á∂«÷¡≈ ª

’«‘ «ÁæÂ≈ :

◊≈‘∂ √±¯∆ ◊≈‘∂ ˜≈«‘Á ◊«‘ ’¶Á Ó∂ √ÚÁÕß◊‘≈«¬ Óπı«ү Á≈«Á ÏππæÂ∂ ¡Ô≈« Ó≈® Á∆Ú≈È∂ ◊ØÔ≈Õ◊π ± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ È∂ ⁄≈∂ ¿πÁ≈√∆¡ª Ú∂Ò∂, ‹◊Â

’«Ò¡≈‰ Ò¬∆ ‘˜≈ª Ó∆Ò ÍÀ∫‚≈ ÍÀÁÒ Â«‘ ’∆Â≈ È≈ ’ج∆ √Ú≈∆

È≈ ‘∆ ’ج∆ Ù√ «Ò¡≈Õ Ì≈Ú∂∫ ¡È∂’ª ⁄ت, ·æ◊ª, ‚≈’±¡ª È≈Ò

Ú≈‘ «Í¡≈ Í Ï≈Ï Á∆¡ª √πª ¤∂Û ’∂ √Ì Â∂ «Ú‹À Í≈¬∆Õ Á±√∂

Í≈√∂ fi≈ Ó≈∆¬∂, ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ È∂ ‘≈Ê∆ ÿØÛ∂ æ÷∂, ÎΩ‹ª æ÷∆¡ª,

«’Ò∑∂ ωÚ≈¬∂, Ù√ª È≈Ò √ÈæËÏæË ‘∂Õ «◊¡≈È Á∆ ÷Û◊ ÿæ‡

ÚÂ∆ ¡Â∂ ÎπÒ≈Á∆ Â∂◊, Â∆ª È≈Ò ÁπÙÓ‰ª Á≈ Óπ’≈ÏÒ≈ ’∆Â≈Õ

Ï≈Ï∂ È≈È’ È∂ «ÈÌÀ ‘Ø ’∂ ÷π æÒ∑ ∂ ÓÀÁ≈È Ï≈Ï È± ß ‹≈Ï ’«‘ ’∂

Úß◊≈«¡≈ Í Á√Ó∂Ù ‹∆ «’Ò∂ «Ú⁄ Ï«‘ ’∂ ÒÛÁ∂ ‘∂Õ

◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ È∂ ¡≈͉∂ «√æ÷ª ȱ ß È≈ ’ج∆ ÷≈√

Í«‘⁄≈‰ Ï÷Ù∆ ¡Â∂ È≈ ’ج∆ «‘ «ÁæÂ∆Õ”” Á«Ï√Â≈È∂ Óπ˜≈‘Ï”” Á∂

’Â≈ Óπ‘«√È Î≈È∆, ‹Ø ◊π± ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï Á≈ √Ó’≈Ò∆ √∆,

«Ò÷Á≈ ˛ «’ √≈∂ «√æ÷ª 鱧 ÁπÈ∆¡ª ¡Â∂ √’≈∂ ÁÏ≈∂ È≈È’ ÍøÊ∆

’«‘ßÁ∂ √ÈÕ Á±√∂ Í≈√∂ ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ È∂ √Ì «√æ÷ª Ò¬∆ Íø‹

’’≈ Ú≈Ò∆ Úæ÷∆ Í«‘⁄≈‰, «È√«⁄ «‘Â, ‘ «¬’ «√æ÷ Á∂ È≈™

È≈Ò «√ßÿ ¡Â∂ «¬√Â∆ Ò¬∆ ’Ω Ò◊≈¿π‰ Á≈ ‘π’Ó «ÁæÂ≈Õ √Ì «√æ÷

√ ß◊ ȱ ß È≈È’ ÍøÊ∆ ÂØ ∫ ı≈Ò√≈ «√ æ÷ √ ß◊ Á∂ È≈™ È≈Ò

«ÈÚ≈«‹¡≈Õ

◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ◊π± Â∂◊ Ï‘≈Á √≈«‘Ï

Ó‘≈≈‹ Âæ’ ◊π± Á≈ «√æ÷ Ï‰È Ò¬∆ ⁄È Í≈‘πÒ ÒÀ‰ Á∆ ÓÔ≈Á≈

√∆ «‹√ 鱧 Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛ :

⁄È ËØ«¬ «‘≈√ ’« ⁄‰≈«Óz «√æ÷≈ Í∆Ò≈«¬¡≈Õ Ú≈. 1Í¿πÛ∆. 23

Í Á√Ú∂∫ È≈È’ È∂ «¬‘ ∆ ÏÁÒ ’∂ √Ï ÒØ‘ Á∂ ÷ø‚∂ È≈Ò

«Â¡≈ ’∆Â∆ ÷ø‚≈ Í‘πÒ ¤’‰ Á≈ «ÚË≈È Ï‰≈«¬¡≈Õ ‘π‰ ‹Á «√æ÷

√‹≈«¬¡≈ ‘∆ √Ï ÒØ‘ Á∂ ÷ø‚∂ È≈Ò ˛ ª Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ‹Á ’«‘ßÁ∂

‘È :

ÈÓ√’≈ √z∆ ÷Û◊ ’Ø ’™ √Ø «‘ «⁄Âπ Ò≈«¬®Í±È ’Ø «◊zßÊ«¬‘ ÂπÓ Óπ«‘ ’‘π √≈«¬® (Ï«⁄æÂz È≈‡’)ª Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ Á√Úª È≈È’ «¬‘ ¡≈÷ ‘∆

È‘∆ √’Á≈Õ «¬‘ «’√∂ √≈’Â∆ «ÙÚ Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ Á∆ «Ò÷ ˛Õ

◊π± È≈È’ √æ⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘ Óß◊ ‘∂ ‘È :

’Â≈ 屧 Ó∂≈ ‹‹Ó≈È𮫬’ Á÷‰≈ ‘¿π ÂÀ Í«‘ Ó≈◊¿π Á∂«‘ ¡≈͉≈ È≈Óπ® ¡ß◊ 1329

«¬’ Á± ‹∆ÌΩ Ò÷ ‘Ø«‘ Ò÷ ‘Ø«‘ Ò÷ Ï∆√®Ò÷π Ò÷π ◊∂Û≈ ¡≈÷∆¡«‘ ¬∂’π È≈Ó ‹◊Á∆√® (‹Íπ ‹∆)Í Á√Ú≈ª È≈È’ Óß◊ «‘≈ ˛ :

‹Ï ¡≈Ú ’∆ ¡¿πË «ÈÁ≈È ÏÈÀ¡«Â ‘∆ ‰ Ó«‘ ÂÏ ‹±fi ÓØ∫® (⁄ß‚∆ ⁄«Âz)

‘∂ «Ú ‘∂ √«√ ‘∂ ’π‰≈«ÈËÓ∂∆ ¡ÏÀ «ÏÈÂ∆ √π‰ Ò∆‹À®¡Ω ’ Óª◊ ‘¿π ÂπÓ Â∂ «’¤π⁄≈‘ ‘Ø∫ «⁄ ÓÀ∫ √ج∆ ’∆‹À®Ù√ÂÈ √Ø∫ ¡«Â ‘∆ ‰ Ì∆Â,‹±fi ÓØ∫ ¿± √≈⁄ ÍÂ∆‹À®√ß √‘≈«¬ √Á≈ ‹◊ Ó≈«¬«¥Í≈ ’ √Ô≈Ó «¬‘À Ï Á∆‹À® («¥ÙÈ≈ ¡ÚÂ≈)

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FH

‘π‰ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚØË∆ ‘∆ Á√ √’Á∂ ‘È «’ «’‘Û∂

Ïz≈‘Ó‰ √Ô≈Ó ’Ú∆ È∂ ÍÓ∂Ù ÂØ∫ «¬‘ Óß◊ ’∆Â∆ ˛ ¡Â∂ Óß◊ ͱ∆

‘؉ Â∂ «’‘Û∆ ÒÛ≈¬∆ «’√ È≈Ò ’∆Â∆ ˛Õ ‹∂ ’ج∆ «¬«Â‘≈√’ Íz≈Ó‰

¿πÈ∑ª ’ØÒ ˛ ª ˜± Á∂‰ ª ‹Ø √ß◊ª 鱧 √‘∆ Âæʪ Á≈ ÍÂ≈ Òæ◊

√’∂Õ

«¬«Â‘≈√ «Ú⁄ ¡À√≈ ’ج∆ ÍzÓ≈‰ È‘∆∫ «ÓÒÁ≈ «’ Ï≈Ï∂ È≈È’ È∂

¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ ’≈Ò «Ú⁄ «’√∂ Á∂ ÊæÍÛ ‘∆ Ó≈«¡≈ ‘ØÚ∂ Í Á√Ó∂Ù

«ÍÂ≈ È∂ Ï√∆ Í·≈‰≈ Á∂ ÈÚ≈Ï È±ß, «¬’ «√æ÷ Ï∆Ï∆ Á∂ ¡Í‘‰ Á∂

‹πÓ «Ú⁄ ∂Â∂ «Ú⁄ ◊æ‚ ’∂ Â∆ È≈Ò Îπß«‚¡ ¡Â∂ «Ú◊Û∂ Ó√ßÁª ȱß

Â∂Ò Á∂ ’Û≈«‘¡ª «Ú⁄ Í≈ ’∂ «ҡ≈Õ «¬√ ÂæÊ Á≈ «¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘

˛Õ

◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∆ Ï≈‰∆ æÏ∆ «◊¡≈È ¡Â∂ æÏ∆

«Í¡≈ È≈Ò ÙÙ≈ ‘πßÁ∆ ‘ج∆ Ì∆ Â’ Ìͱ (Ú≈ ¡≈√≈) ¡Â∂

√ßÚ≈Á («√æË ◊ØÙ«‡) Ú≈Ò∆ ˛Õ √z∆ ◊π± ¡Ó Á≈√ Ó‘≈≈‹ Á∆ ÙÀÒ∆

«ÏÏ∂’∆ «◊¡≈È, ◊π‰≈ÈÚ≈Á ¡Â∂ «ÈÓ∑Â≈ Ú≈Ò∆ ˛Õ

√z∆ ◊π± ≈Ó Á≈√ Ó‘≈≈‹ Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ «Ï‘≈, ‘Ò∆Ó∆,

¡Á≈√ ¡Â∂ ◊π± ÍÓ∂Ù Ò¬∆ √æ⁄≈ «Í¡≈ ‚πæÒ∑ ‚πæÒ∑ ÍÀ «‘≈ ˛Õ

«¬√∂ Â∑ª √z∆ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ ÏÀ≈◊ ÍzË≈È

˛Õ ‹Á«’ Á√Ó∂Ù «¥Â «Ú⁄ ÷ø‚∂ ÷Û’Á∂, Â∆ ⁄ÒÁ∂, ÿØ«Û¡ª Á∆¡ª

‡≈ͪ Á∆ ¡≈Ú≈˜ª √π‰≈¬∆ «ÁßÁ∆¡ª ‘ÈÕ Í«‘Ò∂ Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª Á∆

Ï≈‰∆ Á∂ ÙªÂ∆ Ú≈Ò∂ ÍzÌ≈Ú Á∂ «ÚÍ∆Â, ‹ØÙ «Ú⁄ ‚ΩÒ∂ Î’Á∂ ¡Â∂

Ï∆ √ ÍÀÁ≈ ‘πßÁ≈ ˛Õ ’∆ «¬‘ √≈∂ ◊π± Úæ÷-Úæ÷ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂

Ó≈Ò’ √È? Ù≈«¬Á Ó‘≈ÂÓ≈ ◊ªË∆ ¡Â∂ √≈˱ ‡∆. ¡ÀÒ. Ú≈√Ú≈È∆ ȱß

«¬√ Â∑ª ‘∆ Ì≈√Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬ßÁ± ̱ÙÈ ÏÀÈ‹∆ Ú◊∂ «¬«Â‘≈√’≈

鱧 «¬√ Â∑ª Ò◊Á≈ ‘ØÚ∂Õ Í Á√Úª È≈È’ ¡≈÷Á≈ ˛ «’ È‘∆∫ √Ì

«¬’Ø ‹Ø«Â ‘∆ ‘È :

√z∆ È≈È’ ¡ß◊Á ’« Ó≈È≈®¡Ó Á≈√ ¡ß◊Á Í«‘⁄≈È≈®

¡Ó Á≈√ ≈Ó⁄≈√ ’‘≈ÔØ®√≈Ë«È Ò÷≈ Ó±Û∑ È«‘ Í≈ÔØ®9®«ÌßÈ «ÌßÈ √Ì ‘±ß ’ ‹≈È≈®¬∂’ ±Í «’È‘±ß Í«‘⁄≈È®«‹È ‹≈È≈ «ÂÈ ‘∆ «√Ë Í≈¬∆®«ÏÈ √Ófi∂ «√Ë ‘≈Ê È ¡≈¬∆®10®≈Ó Á≈√ ‘« √Ø «ÓÒ ◊¬∂®◊πÂ≈ Á∂ ¡‹È«‘ ̬∂®‹Ï ¡‹È ÍzÌπ ÒØ’ «√Ë≈¬∂®‘« ◊Ø«ÏßÁ «‘ ·ª ·«‘≈¬∂®21®‘« ◊Ø«ÏßÁ ÍzÌ ÒØ’ «√Ë≈∂®‘« ≈«¬ «Â‘ ·ª ÏÀ·≈¬∂®‘« «¥ÙÈ «ÂÈ ’∂ √π ڬ∂Õ«ÂÈ Â∂ Â∂◊ Ï‘≈Á ̬∂®12® (Ï«⁄Âz È≈‡’ ¡Ë≈«¬ 5)«¬√∂ Â∑ª Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ¡«ÈÈ √∂Ú’ Ïz‘Ó «◊¡≈È Á∂ Ó≈Ò’

Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò ‹∆ È∂ «Ò÷ «ÁæÂ≈

‘Ó± ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‘Ó± È≈È’ ¡√®‘Ó± ÂÈ ‹Ω‘ ‘Ó± Ó≈‰’ ¡√® (‹Ø«Â «Ï◊≈√)◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ Ì∆ ¿π‘∆ ‘È ¡Â∂ ◊π± È≈È’ Ì∆ ¿π‘∆ ‘ÈÕ

«¬‘ √≈∂ «¬’Ø Ó≈Ò≈ Á∂ ÂÈ, ‹Ú∂‘ ¡Â∂ Ó≈‰’ ‘ÈÕ

◊π± È≈È’ Á∆ Íø‹Ú∆∫ ‹Ø«Â Áæ√ ‘∆ ˛ :

«√Ì ’∆ ∂Èπ ‘Ø«¬ ˛ Óȱ¡≈√◊Ò∂ Á∆√«‘ Ó∆ «Í¡≈∂® (¡ß◊ 379)Í Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ’«‘ ‘∂ ‘È :

Á≈Á± Á≈¡Ú≈ ÏßÈ∑ ’∂ «ÁÈ Á≈¡Ú∂ Á∂ ’‡®‹∂ ’ج∆ «¬‡ ˛ ⁄’Á≈ ¿π√ 鱧 ÍæÊ ⁄æ’®Íø‹Úª È≈‡’ Óß◊Á≈ ˛ :

≈‹È ⁄≈‘¿π Óπ’«Â ⁄≈‘¿π Ó«È Íz∆«Â ⁄È ’ÓÒ≈ ∂®√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/FI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/G@

(¡ß◊ 534)Í Á√Úª È≈È’ Áæ√ «‘≈ ˛ :

≈‹ «ÏÈ≈ È‘ ËÓ ⁄ÒÀ ˛®ËÓ «ÏÈ≈ √Ï ÁÒÀ ÓÒÀ ˛®

«¬È∑ª Âæʪ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ““«ÏÏ∂’ Á∆Í ÓÒ∆È”” Ú≈Ò∂ Á√Ó ◊zßÊ

«ÚØË∆ ’∆ Á√Ú∂∫ È≈È’ ȱ ß Í«‘Ò∆¡ª ÈΩ ◊π± ‹Øª ÂØ∫ Úæ÷ ’

Á∂‰◊∂? ‹ª ¿π‘, «¬√ √ßÁÌ «Ú⁄ Á√ª 鱧 «¬’Ø ‹Ø ’«‘‰◊∂?

‘π‰ ¡√∆∫ Í≈·’ª 鱧 Á√Ó ◊ßzÊ «ÚØË∆¡ª Á∂ «◊¡≈È Á∆ fiÒ’∆

«Á÷≈™Á∂ ‘ªÕ

A. Á√Ó ◊zßÊ Á∆ ¡√Ò∆¡Â (Hard Facts about Dasam Grunth)

Á∂ Ò∂÷’ √z. ÁÒÏ∆ «√ßÿ M.S.C. 31-D Madan Park East PunjabiBagh New Delhi-26 Phone No. 98990-58458 ¡≈͉∆ «’Â≈Ï Á∂

ÍøÈ≈ 2 Á∂ ‘∂·ª «Ò÷Á≈ ˛ :

«√æ÷ ‘ ؘ ≈Â È±ß √Ø«‘Ò≈ Ï≈‰∆ «Ú⁄ ÍÛ∑Á∂ ‘È :

«¤¡ ÿ «¤¡ ◊𠫤¡ ¿πÍÁ∂√®◊π ◊π ¬∂’Ø Ú∂√ ¡È∂’®2®Ï≈Ï≈ ‹À ÿ« ’Â∂ ’∆«Â ‘Ø«¬®√Ø ÿπ ≈÷π Ú‚≈¬∆ ÂØ«¬®2® ‘≈¿π® ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ¡ß’ 12¡Ê≈Â, ‹∂ «√æ÷ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ¤∂ ◊zßÊ æ÷ «ÁæÂ∂ ‹≈‰ ª √±fiÚ≈È

«√æ÷ ’Â∂ Á∆ ’∆ (È≈Ó) È≈Ò ‹ØÛÈ Ú≈Ò∂ ◊zßÊ, ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï

‹∆ È≈Ò ‹πÛ ’∂ Ï≈’∆ √≈∂ ◊zßÊ «Â¡≈◊ Á∂‰◊∂Õ

‹Á«’ √≈∂ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ¡Ê ’∆Â∂ ‘È «’ ¤∂ Ù≈Ù (ÿ)

‘È ¡Â∂ «¬È∑ª 鱧 ⁄‰‘≈ Ì∆ ¤∂, «Ù∆ (◊π±) ¡Â∂ «¬È∑ª ¤∂¡ª Á∂

Úæ÷-Úæ÷ ¿πÍÁ∂Ù ‘ÈÕ √Ì ◊π±¡ª Á≈ ◊π± ÍÓ∂Ù ¡≈Í ˛ ¡Â∂ ¿π√

Á∂ Ú∂√ ¡È∂’ ‘ÈÕ Ì≈Ú, «‹√ 鱧 «‹ßÈ∆ ’π Óæ «ÁæÂ∆ ˛ ¿π√ È∂ ¿πÈ≈

’π «Ò÷ «ÁæÂ≈ ˛Õ ‘∂ Ì≈¬∆ «‹√ ÿ «Ú⁄ ’Â∂ Íπ÷ Á∂ ◊π‰ ◊≈¬∂

‹ªÁ∂ ‘È ¡≈͉∂ ÓÈ È±ß Ò◊≈ ’∂ æ÷Õ

B. “«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊” È≈Ó∆ Íπ√Â’ª Á≈ ’Â≈

◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï “Ó≈√π Ó≈√π ’« Ó±÷π

fi◊Û∂”” Ú≈Ò∆ «’Â≈Ï Á∂ ÍøÈ≈ 39 Â∂ «¬√ Â∑ª «Ò÷Á≈ ˛ :

«√ßÿ π⁄À √Á ÌØ‹Èπ Ó≈√®‰π Á∂«÷ √±∂ «⁄Âπ ¿πÒ≈√®«’ÍÈ ’¿π ¡«Â ËÈ «Í¡≈π®‘« ‹È ’¿π ‘« ‘« ¡≈Ë≈π® ÍøÈ≈ 1180«¬È∑ª Âπ’ª Á∂ «√æË∂ √≈Á∂ ¡Â∂ √‘∆ ¡Ê ‘È «’ «‹√ Â∑ª Ù∂

√Á≈ ‘∆ Ó≈√ ±Í∆ ÌØ‹È «Ú⁄ π⁄∆ æ÷Á≈ ˛, ‹ß◊ Óæ«ÿ¡≈ Á∂÷’∂ √±Ó∂

鱧 ⁄≈¿π ⁄Û∑ ‹ªÁ≈ ˛, ’ß‹±√ 鱧 Ó≈«¬¡≈ È≈Ò Ï‘π «Í¡≈ ‘πßÁ≈ ˛

«¬√∂ Â∑ª ÍÓ∂Ù Á∂ «Í¡≈«¡ª 鱧 ‘Ó∂Ù≈ ‘∆ È≈Ó «Í¡≈≈ Ò◊Á≈ ˛

¡Â∂ «¬‘∆ ¿πÈ∑ª Á∂ ‹∆ÚÈ Á≈ ¡≈Ë≈ ˛Õ Í ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Ì≈¬∆

‹π«◊ßÁ «√ßÿ ÂÒÚ≈Û≈ ‹∆ 鱧 √ßÏØËÈ ’ ’∂ ’«‘ßÁ≈ ˛ :

(ÂÒÚ≈Û≈ ‹∆˙! ’∆ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á≈ «√ßÿ Ú∆ Ù∂ È‘∆∫ ˛?) Í

’∆ √«Â◊πª È∂ √≈鱧 “«√ßÿ” ¡Â∂ ‹ß◊ ◊Ò ¡≈ ÍÀ‰ ”Â∂ ‹ØÙ «Ú⁄ ¡≈

‹≈‰ Ú≈Ò∂ “√±∂” È‘∆∫ ω≈«¬¡≈? «Î ‹∂ ◊π± Á∂ √±Ó∂ «√ßÿ Ú∆ Ó≈√

«ÓÒ ‹≈‰ ”Â∂ ÷πÙ∆ ÓÈ≈¿π‰ ª ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ¿π¶ÿ‰≈ «’Ú∂∫ ‘ج∆?

¡æ·Ú∆∫ Í≈√, ¡≈Í±ß Ï‰∂ Θ∆ ÍzØÎÀ√ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ È∂ ‹Ø

¡ÈÊ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ ¡Êª È≈Ò ’∆Â≈ ˛, ¿π‘, ¿π√ ÚÒØ∫ «Ò÷∂

«’Â≈Ï⁄∂ “◊πÛ ⁄Û∑∂ ◊Ø«ÏßÁ ¡≈«¬Ò≈”” ÍÛ∑ ’∂ ‘∆ ÍÂ≈ ⁄æÒ √’Á≈ ˛Õ

¡√∆∫ √≈∂ «’Â≈Ï⁄∂ Á∆ ◊Ò «Ï¡≈È∆ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï ““’≈Ó∂‚∆«√æ÷ª Á∂ ’ΩÂ’”” «Ú⁄ ÷ØÒ∑ ’∂ «Ò÷∆ ˛Õ

Ì≈¬∆ ’ÙÓ∆ «√ßÿ Á∆ Íπ√Â’ ““«√æ÷ ‹≈◊Ø”” Á∂ ¿πµÂ «Ú⁄ «¬ßÁ

«√ßÿ ÿæ◊∂ Á∆ «Ò÷ «¬ß‹ ˛ :

““ÍÀ√∂ Ú≈Ò∂ ÒØ’ ¡≈͉∆¡ª ÷≈√ ÒØÛª Ú≈√Â∂, ‘Ø √≈‹Ø √Ó≈È Úª◊⁄ß◊∆ È√Ò Á∂ ’πæÂ∂ Ì∆ æ÷ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ÍÛ∑≈¬∂ «√÷≈¬∂ «Â¡≈ ’∆Â∂’πæ«Â¡ª 鱧 «‹√ Ó≈Ò’ ÚÒØ∫ ÷≈‰≈ «ÓÒÁ≈ ˛, ¿π√ 鱧 Ú∂÷«Á¡ª ‘∆ ͱ¤«‘Ò≈™Á∂ ‘ÈÕ Ï∂◊≈È∂ ÏßÁ∂ ÚæÒ fi¬∆ ÒÀ ’∂ ÍÀ∫Á∂ ‘ÈÕ Ó≈Ò’ Á∂ ÍÀ⁄‡Á∂ ‘È Â∂ Ï∂◊≈«È¡ª Á∂ ÍÀ ’æ‡Á∂ ‘ÈÕ È√Òª ÏÛ∆¡ª ‘È, ◊æÁ∆’πæÂ∂, ‚≈Ï ÓÀÈ ’πæÂ∂, ‹ÓÈ ÙÀ΂ ’πæÂ∂, ¡≈Ò∆Ù∂√È ’πæÂ∂, ÏΩ‰∂ ’πæÂ∂,

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GB

±Û∆ Ó≈’≈ ’πæÂ∂Õ Ïæ√ «¬√∂ Â∑ª Á∆ Ó≈È«√’ ω Ú≈Ò∂ ÓÈπæ÷ ¡≈͉∂Ó≈Ò’ Á∆ ¡ßÈ∑∆ Ú¯≈Á≈∆ «Ú⁄ «¬È√≈È∆¡Â Á∂ √≈∂ ¡√±Ò ÌπæÒ ‹ªÁ∂‘ÈÕ «Î «‹Ê∂ Ó≈Ò’ ¡≈÷∂ ÌΩ∫’Á∂ ‘È ‹ª ’‡Á∂ ‘ÈÕ ¡«‹‘∂ √πÌ≈¡Ú≈Ò≈ ˛ «¬’ «Ú¡’Â∆ √z∆Ó≈È ’√Ó∆ «√ßÿ, Ò∂÷’ “«√æ÷ ‹≈◊ؔՔ” Ó∂∆ÒÛ≈¬∆ ˛ ´‡∂∂ √≈˪ È≈ÒÕ Ó∂∆ ‹ß◊ ˛ ÙØzÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ «Ú⁄ ⁄æÒ ‘∂Ï‘π ÍÂ∆ «ÌzÙ‡≈⁄≈ È≈ÒÕ Ó∂≈ «ÚØË ˛ Âıª Á∂ “‹Ê∂Á≈ª” Á∆¡ª¡≈Í‘πÁ∆¡ª È≈ÒÕ Ó∂∆ ‡æ’ ˛ ◊πÁπ¡≈«¡ª «Ú⁄Ò∆¡ª ÓÈÓª ¡Â∂’Ó’ª‚ª È≈ÒÕ ÓÀ∫ «¬«Â‘≈√ «Ú⁄Ø∫ ’±Û, ’π¯ ’æ„ ’∂, ◊πÏ≈‰∆ Á∂⁄≈ȉ «Ú⁄ «Ò÷‰≈ ⁄≈‘πßÁ≈ ‘ªÕ Ó∂∆ «¬æ¤≈ ˛ «’ «√æ÷ «‘ ӫ¡≈Á≈◊πÏ≈‰∆ ¡≈Ë≈ ω≈¬∆ ‹≈Ú∂Õ ÓÀ∫ ⁄≈‘πßÁ≈ ‘ª «’ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ ¡Ê¡Â∂ «¯Ò≈√¯∆, ÍøÊ Á∂ ¿πµÿ∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆ ’Ó∂‡∆, «Ú«◊¡≈È’ Ș∆¬∂«Ú⁄ ÈÚ∂∫ «√«™ «Â¡≈ ’∂Õ ÙØzÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ≈‹È∆Â’ «⁄æ’Û «Ú⁄Ø∫Ï≈‘ «È’Ò ’∂ Ë≈«Ó’ Á≈«¬∂ «Ú⁄ «‘ ’∂ ’ßÓ ’∂.....Õ Í ¡≈‘«’√∂ Á≈ Í≈Ò±....«‹‘≈ «Ú⁄’≈ ¡≈ ’∂ ⁄¿±∫ ⁄¿±∫ ’È Òæ◊ «Í¡≈Õ«¬‘ Ì≈¿± ’ÙÓ∆ «√ßÿ ’ØÒ ÔØ◊Â≈ ¡Â∂ ÍÀ√∂ «’Ê∂ «’ ““«’Â≈Ï «Ò÷∂?ÍæÂ’≈ ’Ó‹∆ «√ßÿ Ú«◊¡ª ÂØ∫ ⁄≈Ò∆ Íø«È¡ª Á∆ ⁄≈Ò∆ Ó∆Ò ¶Ó∆̱«Ó’≈ «Ò÷Ú≈ ’∂, «Î ¡‰«◊‰Â πfi∂«Ú¡ª «Ú⁄Ø∫ Ú’Â ’æ„ ’∂ ¡‹∆¡ıÏ≈ Á≈ Óπæ÷ √ßÍ≈Á’ «’Â≈Ï È±ß «Ò∆˜ ’∂Õ «¬‘ ’ßÓ ’ÙÓ∆ «√ßÿÁ≈ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ Á∂ «Í¤∂ «Ó؇ (‚Ø∆) «’√∂ ‘Ø È∂ Í’«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈˛Õ ‹Ø √«Ì¡Â≈‘∆‰ «¬Ò˜≈Ó «¬√ Ùı√ È∂ √≈‚∂ ”Â∂ Ò≈¬∂ ‘È, ÓÀ∫ È‘∆∫⁄≈‘π ßÁ≈ √∆ «’ ¡«‹‘∂ Ï∂‘±Á≈, Ï∂«√ ÍÀ Ú≈Ò∂ «¬Ò‹≈Óª Á≈ ‹π¡≈Ï«Á¡ªÕ Í √«‘ÔØ◊∆, Ú∆ª, ÈΩ‹Ú≈Ȫ È∂ ˜ØÁ≈ Íz ∂È≈ ’∆Â∆ «’¡◊ ‹π¡≈Ï È≈ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ª ’¬∆ È≈ √Ófi ÒØ’ ¿π√ Á∆¡ªÏ⁄◊≈È∆¡ª 鱧 ·∆’ ÓßÈ ÒÀ‰◊∂Õ ‹ÁØ∫ √≈‚∂ ’ØÒ ◊πÏ≈‰∆ Á≈ «√˪’«◊¡≈È ˛ ª “«¬æ‡ Á≈ ‹π¡≈Ï ÍæÊ” Úª◊ Á∂ ‘∆ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ””

«¬√∂ Â∑ª ÿæ◊∂ Á≈ Úæ‚≈ √ÓÊ’ √ߪ Á∂ ’ΩÂ’ È≈Ó∆ Íπ√Â’ª

Á≈ Ò∂÷’ √π÷«ÚßÁ «√ßÿ √Ì≈, Ó∂∂ È≈Ò ‘ج∆ «⁄æ·∆ Íæ Á∂ ¡≈ßÌ

«Ú⁄ «¬√ Â∑ª «Ò÷Á≈ ˛ :

““Íæ’≈ ‘≈Ó˜≈Á≈ ’πæÂ≈ ’ßÚ ¡‹∆ «√ßÿ and R.S.S. Á∆ ÚÀ∆

’πÂÛ∆¬∂ ÂÀ鱧 «¬‘ «’‘≈ √∆ «’ ÂÁ∆Í ¡Â∂ ’ÙÓ∆ √≈鱧 ⁄ß◊∆ Â∑ª‹≈‰Á∂ ‘È ¿πÈ∑ª 鱧 ’«‘ «’ √≈‚∂ √≈‘Ó‰∂ ª ¡≈¿π‰ Í ◊ßÁ∆ ’πÂÛ∆¬∂屧 ¡æ‹ Âæ’ «¬È∑ª 鱧 «¬ÂÈ≈ ‘∆ Íπæ¤ ÒÀ «’ √‡æ‚∆ √’Ò «Ú⁄Ø∫ «¬È∑ª ȱ߫’√ Ò¬∆ ’æ«„¡≈ √∆Õ ı≈Ò√≈ Íø⁄≈«¬Â «Ú⁄Ø∫ Ì∆ ’æ„ «ÁæÂ≈Õ «¬Ê∂ Â∂∆¡Â∂ «¬È∑ª Á∆ «◊¡≈ÈÂ≈ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Á√ ¡≈™Á∆ ˛Õ 屧 «’‘≈ ˛ «’◊πÂ∂‹, ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ È∂ Â∂∆¡ª «⁄æ·∆¡ª Á≈ ‹Ú≈Ï È‘∆∫ «ÁæÂ≈«‹‘Û∂ ‹Ú≈Ï ÓÀ∫ Â∂∆ ËπßÈ∆ Âæ’ Í‘πß⁄≈¬∂ ‘È ’∆ «‘ ‹Ú≈Ï È‘∆∫? ÓÀ∫’≈‘Á∂ Ú≈√Â∂ «¬Ê∂ ÏÀ·ª ‘ªÕ ’∂ÚÒ ÂÀ鱧 ‘∆ È‘∆∫ √Ì È±ß «Ò÷Â∆ ‹Ú≈ÏÁ∂ «‘≈ ‘ªÕ ÓÀ∫ «’√∂ Á∆ Ì≈‹∆ È‘∆∫ «‘‰ «ÁßÁ≈Õ””

√Ì≈ Á∆ ‘æÊ «Ò÷ Á∆ ÎØ‡Ø ’≈Í∆ ¡√∆∫ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï “’ΩÂ’

’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª” «Ú⁄ «ÁæÂ∆ ˛Õ Í≈·’ Á∂÷ √’Á∂ ‘ÈÕ «Ó· ÏØÒÛ∂

√π¡≈Ó∆ Á∂ ͱ‹’ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈ Á∆ «¬‘ ¡√Ò∆ ÎØ‡Ø ˛Õ

«¬√∂ Â∑ª (ÍzØÎÀ√) ÁÙÈ «√ßÿ ≈◊∆ ‹Ø ¡æ‹ ’æÒ∑ ‡∆. Ú∆. Â∂

ÏÛ∂ ‹ØÙ È≈Ò ’∂ Á√Ó ◊z ßÊ Á∂ Ï«÷Ò≈¯ «Ï¡≈È Á∂ «‘≈ ˛,

÷≈Û’±Ú≈Á Á∂ √Ó∂∫ ¶Ó≈ √Óª, ◊πÏ≈‰∆ Á∆¡ª «¬‘ Âπ’ª ÍÛ∑ ’∂ ’ΩÓ È±ß

◊πßÓ≈‘ ’Á≈ «‘≈ ˛ :

‹∂ ‹∆ÚÀ Í«Â ÒÊ∆ ‹≈«¬® √Ìπ ‘≈Ó ‹∂Â≈ «’¤π ÷≈«¬® ¡ß◊ 142

‹Ê∂Á≈ ‹∆ «¬È∑ª Âπ’ª Á∂ ¡Ê ’Á∂ ‘∂ «’ ◊πÏ≈‰∆ ’«‘

‘∆ ˛ ‹∂ Âπ‘≈‚∆ «‹™«Á¡ª Á∆ Í ÒæÊ ◊¬∆ ª Âπ‘≈‚≈ ÷≈Ë≈

Í∆Â≈ √Ì ‘≈Ó ˛Õ Í ‹Á ¡√∆∫ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ Á≈

«Ë¡≈È È≈Ò Í≈· ’Á∂ ‘ª ª ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «¬‘ √ÒØ’ √z∆ ◊π±

È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á≈ Ó≈fi ’∆ Ú≈ «Ú⁄ «¬√ Â∑ª Á‹ ˛ :

√Ø ‹∆«Ú¡≈ «‹√π Ó«È Ú«√¡≈ √Ø«¬®È≈È’ ¡Úπ È ‹∆ÚÀ ’Ø«¬®‹∂ ‹∆ÚÀ Í«Â ÒÊ∆ ‹≈«¬®√Ìπ ‘≈Ó ‹∂Â≈ «’¤π ÷≈«¬®¡Ê : ¿π‘∆ (ÓÈπæ÷) «‹™Á≈ ˛ (‹∆ «‘≈ ˛) «‹√ Á∂ ÓÈ «Ú⁄

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GD

¿π‘ ÍÓ∂Ù Úæ√ «‘≈ ˛Õ Ì≈Ú ‹Ø ÍÓ∂Ù Á∆ Ô≈Á «Ú⁄ ‹∆ «‘≈

˛Õ ¡≈÷Á∂ ‘È È≈È’ (√⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘) ‘Ø «’√∂ 鱧 «‹™Á≈ È≈ ‹≈‰Ø

¡Â∂ ‹∂ ¿π‘ «‹™Á≈ «Á√ «‘≈ ˛ ¿π‘ (¡ÀÊØ∫ Í ´‘≈ ’∂ ‹≈Ú∂◊≈)

¡Â∂ Á◊≈‘ «Ú⁄ Ì∆ Í ȑ∆∫ ‘∂◊∆ ¡Â∂ ¡«‹‘∂ ÏßÁ∂ Á≈ ÷≈Ë≈

Í∆Â≈ √Ì ‘≈Ó ˛Õ

Í ‹Ê∂Á≈ ‹∆, ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ◊Ò «Ï¡≈È∆ È≈Ò «√æ÷ ‹π¡≈È∆

Á∆¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª ÌÛ’≈ ’∂, fi±·∂ Óπ’≈Ï«Ò¡ª È≈Ò «Ó‡∆ «Ú⁄ «ÓÒ≈

◊¬∂ ¡Â∂ ‹Á ¡≈͉∂ ” ∂ ¡≈ ͬ∆ ª √’≈ ȱ ß ’∆ «Ò÷Â

(Óπ¡≈¯∆È≈Ó≈) Á∂ ’∂ Ï≈‘ ¡≈¬∂ ‘È ¿π‘ ¡≈Í ‘∆ Á√ √’Á∂ ‘ÈÕ

√≈Ï’≈ ‹Ê∂Á≈ ‹∆ Á∆ ¿πÓ «¬√ Ú∂Ò∂ G@ √≈Ò Á∂ ’∆Ï ˛

«¬’ ¡ßÁ≈˜∂ È≈Ò «¬È∑ª 鱧 ¡ß«Óz ¤«’¡ª Â’∆ÏÈ Íø‹≈‘ √≈Ò ÂØ∫

¿πÍ ‘Ø ◊¬∂Õ «‹È∑ª Ï≈‰∆¡ª È≈Ò «Â¡≈ ’∆Â∆ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ≈ ¤’∆,

¡’≈Ò Â÷ Á∂ ‹Ê∂Á≈ ‘πß«Á¡ª ¡≈Í ¿πÈ∑ª Ï≈‰∆¡ª È≈Ò ‘∆ «Â¡≈

’’∂ «¬‘ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ≈ ¤’≈™Á∂ ‘∂ Í ‘π‰ «˜ßÁ◊∆ Á∂ ¡÷∆Ò∂

ÍÛ≈¡ ”Â∂ ¡≈ ’∂ «¬È∑ª 鱧 «¬Ò‘≈Ó ‘Ø«¬¡≈ ˛ «’ ‹≈Íπ √≈«‘Ï, Â…

Íz√≈«Á √ÚÀÔÀ ¡Â∂ ⁄Ωͬ∆ ◊π± Ï≈‰∆ È‘∆∫ «¬‘ ’ß‹ Ï≈‰∆ Á≈ Ì≈◊

˛Õ

«‹‘Û≈ «¬‘ Ï≈ Ï≈ √‡∂‹ ”Â∂ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ ¡√∆∫ ’∂ÚÒ ËßÈ

◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß ‘∆ ÓßÈÁ∂ ‘ª, ¿π‘ Ì∆ «¬’ Í≈÷ø‚ ˛Õ

◊π± √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ’«‘ ‘∆ ˛ :

√≈¬∆ ÍπÂz∆ ‹‹Ó≈È ’∆ √≈ Â∂∆¬∂Âπ Ë≈«È ÷≈ËÀ Â∂≈ ‹ÈÓπ ◊«¬¡≈® ¡ß◊ 435

‘π‰ «¬‘ ¡≈Í ‘∆ Áæ√ √’Á∂ ‘È «’ ‘π‰ Âæ’ «¬È∑ª È∂ «’ßÈ∆¡ª

ÒÛ’∆¡ª Á∂ ¡≈ÈßÁ ’≈‹ Á∆¡ª Ò≈Úª ÍÛ∑ ’∂ Ó≈«¬¡≈ Á∆¡ª

ÊÀÒ∆¡ª «ÒæÂ∆¡ª ‘È ¡Â∂

؇∆¡ª ’≈È Í±«‘ Â≈Ò® Ú≈ ¡≈√≈Ú≈Ò≈ ◊π ÎπÓ≈È ’∆ «¬È∑ª ”Â∂ Ò≈◊± È‘∆∫ ‘πßÁ≈?

«¬‘ «¬’ ¤Ø‡∆ «‹‘∆ fiÒ’ ¿πÈ∑ª Ó‘ªÊ∆¡ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈

¡Â∂ ÏΩ«Ë’ ÍæË Á∆ ˛ ‹Ø Úæ‚∆¡ª Úæ‚∆¡ª √‡∂‹ª ”Â∂ ¿π¤Ò ¿π¤Ò ’∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚπæË ÏØÒ ‘∂ ‘È «’ «¬‘ Á√Úª È≈È’ È‘∆∫ «Ò÷

√’Á≈ «¬‘ Á√Ú∂∫ È≈È’ Á≈ «√˪ ȑ∆∫, ¡≈«Á ¡≈«ÁÕ

‹À√∆¡ª È‘πßÁª «¬‘ ¡æ‹ ◊𠫬«Â‘≈√ ¡Â∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ È≈Ò

Ó≈ ’∂ «÷ÒÚ≈Û ’ ‘∂ ‘È ¡«‹‘∆¡ª ’πÂ’ª È≈Ò ’ج∆ Ì∆ ¡≈«Á

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈‘«Ï Á∆ Ï≈‰∆ È±ß Ó±ÒØ∫ ‘∆ æÁ ’ √’Á≈ ˛Õ «¬√ Á∆

¿πÁ≈‘‰ ¡√∆∫ ““’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∆ Í÷ ’√Úæ‡∆”” Á∂ Ò∂÷ ≈‘∆∫

¡≈͉∆ «’Â≈Ï ““’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª Á∂ ’ΩÂ’”” «Ú⁄ «ÁæÂ∆ ˛Õ

‚≈’‡ ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆, «‹√ È∂ ‘π‰ Á∂ √Ó∂∫ «¬‘ √≈≈ α

÷Û∑≈ ’∆Â≈ ‘À, È∂, Í«‘Òª √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚπæË “Ê∆√√”

«Ò÷ ’∂ ‚≈’‡ Á∆ «‚◊∆ ÒÀ Ò¬∆ Í ‹Á Ï≈Ï≈ «Ú√≈ «√ßÿ «ÁæÒ∆

È∂ ⁄ªÁ∆ Á∆ ‹πæÂ∆ «√ «Ú⁄ Ó≈∆ ª ͱ∂ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ √‡∆’ ω≈

’∂ ÿ ÿ Úß‚ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈

Á∂ √Íπæ √z. Ì◊Úß «√ßÿ ¿πÎ “‘∆” ‹∆ È∂ ““Á√Ó ◊zßÊ Ï≈‰∆

«Ï¿±≈”” Íπ√Â’ «Ò÷∆ ˛, «‹√ Á∆ √ßÍ≈ÁÈ≈ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ ’∆Â∆ ˛Õ

‘∆ ‹∆ √≈∂ Á√Ó ◊zßÊ È±ß ◊π± «¥Â ÓßÈÁ∂ ‘È ¡Â∂ ‹◊∆ ‹∆ È∂ Ì∆

«¬√ «’Â≈Ï Á∂ Óπæ÷ ÏßÁ «Ú⁄ «¬√ ◊zßÊ Á∆¡ª ¡È∂’ «ÚÙ∂ÙÂ≈¬∆¡ª

«Ò÷∆¡ª ‘ÈÕ

«‹È∑ª Âæʪ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ «¬√ ◊zßÊ Á≈ ◊π± «¥Â

‘؉≈ ÷ø‚‰ ’∆Â≈ √∆, ¿π√Á≈ Íπ¡≈«¬ß‡ Á Íπ¡≈«¬ß‡ ¿πµÂ ‚≈’‡

‘Ì‹È «√ßÿ Íø‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ È∂ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï ““√z∆

Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ’Â≈ √ÏßË∆ «ÚÚ≈Á Á∆ ÍπÈ √Ó∆«÷¡≈”” Íz’≈Ù’

«ÏÏ∂’ ÍÏÒ∆’∂ÙÈ ⁄Ω’ ’‡Û≈ ¡≈‘Ò±Ú≈Ò∆¡≈ √z∆ ¡ß«ÓzÂ√, «Ú⁄

«ÁæÂ≈ ˛Õ ‚≈’‡ √≈«‘Ï È∂ «√æË ’∆Â≈ ˛ «’ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ «¬√ ȱß

÷ø‚‰ ’È Á∆ Ë≈È≈ ω≈ ’∂ ‘∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’È Ò¬∆ Âæʪ ȱß

ÂØÛ ÓØÛ ’∂ Ê∆«√√ «Ò«÷¡≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘∆ ‘≈Ò ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ ‹ª

‘Ø Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á≈ ˛Õ «¬‘, ’∂ÚÒ ¡≈͉∂ ÓÈ Á∆ «’¡≈√-

¡≈¬∆¡ª Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ““«¬‘ Á√Úª È≈È’ È‘∆∫ «Ò÷ √’Á≈, «¬‘

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GF

«¬√ Á∆ √π‰ØÙ≈Ï ¡Â∂ Ó≈√ Á≈ ¡≈Á∆ «¬’ ÏßÁ≈, «¬’ Ú≈∆ Ï∆Ó≈ ÍÀ

«◊¡≈Õ ¿π√ Á∂ ’πfi «Óæ «¬’æ·∂ ‘Ø ’∂ ¿π√ Á∆ «Ó‹≈˜ÍπÙ∆ Ò¬∆

¿π√Á∂ ÿ ¡≈ ◊¬∂Õ √Ì È∂ Í«‘Òª Áπ¡≈ √Ò≈Ó ’∆Â∆, Ï∆Ó≈ ‘؉ Á≈

’≈È Íπ櫤¡≈ «Î Ì≈Â∆ √«Ì¡Â≈ ¡Èπ√≈ ¡≈͉∂ ¡≈͉∂ ¡˜Ó≈¬∂

‡Ø‡’∂ Áæ√‰ Òæ◊ ͬ∂Õ «¬’ ’«‘‰ Òæ◊≈ ÁπæË «Ú⁄ ‘ÒÁ∆ «ÓÒ≈ ’∂

Á∂ÚØ, Á±√∂ È∂ «’‘≈ «’ ¡‹Ú≈«¬‰ Á≈ ’≈Û∑≈ Á∂ÚØÕ «¬√∂ Â∑ª Ú≈∆

Ú≈∆ √Ì Áæ√Á∂ ‘∂ ¡Â∂ Ó∆˜ ¸æÍ ’’∂ √π‰Á≈ «‘≈Õ

«Ú⁄Ø∫ «’√∂ È∂ ‘ΩÒ∆ «‹‘∂ ’«‘ «ÁæÂ≈, ““ÿπ‡ ’π Á≈± Á∂ ’∂ Á∂÷

ÒÚØÕ”” Ï∆Ó≈ ‹Ø ‘π‰ Âæ’ ¸æÍ √∆ ÎΩÈ ÏØ«Ò¡≈, ““«¬√ Á∆ √π‰Ø, «¬‘

’∆ ’«‘ßÁ≈ ˛, Ï≈¬∆ ‹∆! «¬’ Ú≈ «Î Áæ√‰≈Õ””

Ï∆Ó≈ Ó≈È«√’Â≈ Ú≈Ò∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Íz⁄≈’ª Á≈ Ú∆ «¬‘Ø

‘≈Ò ˛Õ ‘π‰ Âæ’ Â’∆ÏÈ ⁄≈Ò∆ Íø‹≈‘ Ïß«Á¡ª È∂ «¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ ÷Ø‹

Íæ «Ò÷∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ Â’∆ÏÈ ⁄≈Ò∆ «√æ÷ ¡Â∂ ◊À «√æ÷

÷Ø‹∆¡ª È∂ ÓΩ‹±Á≈ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ √±Í 鱧 ◊π± «¥Â √Ú∆’≈

’∆Â≈ ˛Õ Í «¬È∑ª ˘ ’∂ÚÒ ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ¡Â∂ ◊πÏ÷Ù «√ßÿ

’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ ‘∆ Í√ßÁ ¡≈™Á≈ ˛Õ

«Ízß√∆ÍÒ ‘Ì‹È «√ßÿ, ’±⁄≈ Î∆Ò‚ ◊ß‹ ´«Ë¡≈‰≈ È∂ ¡≈͉∂

«’Â≈Ï⁄∂ “Á√Ó ◊zßÊ Ï≈∂ √ß÷∂Í ‹‰’≈∆” «Ú⁄ Âæʪ 鱧 ÂØÛ ÓØÛ ’∂

Í∂Ù ’∆Â≈ ˛Õ «‹È∑ª Ò∂÷’ª È∂ Á√Ó ◊zßÊ È±ß ◊π± «’z √Ú∆’≈ ’∆Â≈

‘À ¿πÈ∑ª Ï≈∂ «Ò«÷¡≈ ˛ ““◊π± «¥Â √≈Ï ’È Á∆ ’Ø«ÙÙ ’∆Â∆

˛”” ¡Â∂ «‹È∑ª È∂ ÷ø‚È ’∆Â≈ ˛ ¿πÈ∑ª Ï≈∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ ““«¬È∑ª È∂

«√æË ’∆Â≈ ˛Õ””

““«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊”” È≈Ó∆ «’Â≈Ϫ Á∂ ¡÷ΩÂ∆

Á√Ú∂∫ È≈È’ Á≈ «√˪ ȑ∆∫ ‘Ø √’Á≈”” ¡≈«Á ’«‘ ’∂ ¡≈Ó «√æ÷

√ß◊Â È±ß ◊πßÓ≈‘ ’ ‘∂ ‘ÈÕ

◊π± È≈È’ √æ⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘ È∂ «√æ÷∆ Ó«‘Ò Á∆ «È¿π∫ Ë∆ √∆Õ «¬√

鱧 ‘ Íæ÷Ø∫ √ßͱÈÂ≈ Ï÷Ù’∂ ÷≈Ò√≈¬∆ «ÈÙ≈È Á≈ ¿πµ⁄≈ ⁄ΩÏ≈≈ ÁÙÓ∂Ù

«ÍÂ≈ È∂ ω≈«¬¡≈ ˛Õ «È¿π∫ Ò¬∆ √Óæ◊∆ ‘Ø ⁄≈‘∆Á∆ ˛, ⁄ΩÏ≈∂

Ò¬∆, «Á÷ ω≈¿π‰ Ò¬∆ ‘Ø ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ Í «Ú’∆ Ó≈È«√’Â≈

Ú≈Ò∆¡ª Â’Ú≈Á∆ ’ÒÓª ’«‘ ‘∆¡ª ‘È «’ «È¿π∫ ¡Â∂ ⁄ΩÏ≈∂

«Ú⁄ ’ج∆ ¯’ È‘∆∫ ˛Õ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ ÍzÓ≈«‰’Â≈ Á∂

«Ò÷Â∆ √ϱ «’Â≈Ï Á∂ ¡÷∆ ”Â∂ ¡ß«Â’≈ «Ú⁄ «ÁæÂ∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GH

Ò∂÷’ ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∂ ¡√∆∫ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï ““√Ì

ÁπÙ‡ fi÷ Ó≈≈”” «Ú⁄ √≈∂ ÍÛÁ∂ ¿πÿ≈Û «ÁæÂ∂ ‘È ¡Â∂ √≈Ï ’

«ÁæÂ≈ ˛ «’ «¬È∑ª «’Â≈Ϫ Á≈ ¡√Ò∆ Ò∂÷’ ’ج∆ ‘Ø ˛Õ ’≈Ò≈

¡¯◊≈È≈ Á≈ È≈Ó Ú‰ Ò¬∆ «¬È∑ª 鱧 Ù≈«¬Á Ó؇∆ ’Ó «ÓÒÁ∆

˛Õ

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ‚≈. ’Â≈ «√ßÿ Ï≈Û∆ Ï≈∂ √Ì È±ß ÍÂ≈ ˛

«’ ¿π‘ ’«Ó¿±«È√‡ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á≈ Ë≈È∆ √∆Õ ‘π‰ Ì∆ «ÓÙÈ∆¡ª

ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ’≈Ó∂‚∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ ÏßÁ∂ ‘∆ «¬√ Á≈ «ÚØË ’ ‘∂

‘ÈÕ ‘«ßÁ «√ßÿ Ó«‘Ï±Ï È∂ «¬√ Ó≈ÓÒ∂ «Ú⁄ Âæʪ ÂØ∫ Á± ‹≈ ’∂

Ú≈Ò Á∆ ÷æÒ ¿πÂ≈È Á≈ ’ßÓ ’∆Â≈ ˛Õ √z. ÙÓÙ∂ «√ßÿ ¡ÙØ’ Óπ„Ò∂

ÂΩ ”Â∂ Â∂‹≈ «√ßÿ Ì√ΩÛ∆¬∂ Á∆ √Ø⁄ Á≈ ‘≈Ó∆ √∆Õ «Î Ì∆ ¡≈͉∂

«’Â≈Ï⁄∂ “ÂÏπ’≈Â∂ «√æ÷ª” «Ú⁄ ¡≈͉∆¡ª ◊æÒª 鱧 ¡≈Í ‘∆ ’æ‡

«◊¡≈Õ

√z. ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆, «‹√ 鱧 «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Ú≈«Ò¡ª ¡Â∂

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ’≈Ó∂‚∆ Ò≈Ï∆ È∂ «√ ”Â∂ ¸æ’ æ«÷¡≈ ˛, Á∂

«’Á≈ 鱧 ’Ω‰ È‘∆∫ ‹≈‰Á≈? Í«‘Òª ¡≈͉∂ Ê∆«√√ «Ú⁄ ÷ß‚‰

’’∂ «‚◊∆ ÒÀ Ò¬∆Õ ‹Á √ß «Ú√≈ «√ßÿ «ÁæÒ∆ Ú≈«Ò¡ª È∂ «√

«Ú⁄ ⁄ªÁ∆ Á∆ ‹πæÂ∆ Ó≈∆ ª √≈∂ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ ‡∆’≈ ’ ’∂ Úß‚

‘∂ ‘ÈÕ «¬√ ‡∆’∂ «Ú⁄ Ì∆ ◊Ò ¡Ê ’ ’∂ Í≈·’ª 鱧 ◊ßπÓ≈‘

’ ‘∂ ‘ÈÕ

’≈Ò ‘∆ Í≈¬À ÌÔØ Ïz‘Ó≈ «√Ú’≈Ò ‘∆ Í≈¬∂ ÌÔØ ‹π◊∆¡≈ ˛Õ (Ï«⁄Âz È≈‡’ ¡«Ë¡≈¬∂ 1 ¤ßÁ

84)‹æ◊∆ ‹∆ È∂ ¡Ê ’∆Â∂ ‘È :

√Ó∂∫ ¡Èπ√≈ Ïz‘Ó≈ ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ √Ó∂∫ ¡Èπ√≈ «√Ú ‹Ø◊∆ ‘Ø

«◊¡≈Õ

‹Á«’ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È∂ Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ 324 ”Â∂ “’≈Ò

Í≈¬∂” Á∂ ¡Ê ’∆Â∂ ‘È ’≈Ò (Ú≈«‘◊π±) Á∆ ¡≈«◊¡≈ ¡Èπ√≈Õ √Ω

√‘∆ ¡Ê ‘È :

’Â≈ Á∂ ‘π’Ó ¡Èπ√≈ Ïz‘Ó≈, «√Ú ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ’Â≈ Á∆

¡≈«◊¡≈ ¡Èπ√≈ ‹Ø◊∆ ‘ج∂ ‘ÈÕ

◊πÓ«Â ¡Èπ√≈ «¬‘∆ ¡Ê √‘∆ ‘ÈÕ Í “«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫

√æ⁄ Á≈ Ó≈◊” Á∂ ¡÷ΩÂ∆ Ò∂÷’ È∂ ‹æ◊∆ ‹∆ Ú≈Ò∂ ¡Ê ‘∆ ÍzÚ≈È

’∆Â∂ ‘ÈÕ ◊Ò ¿π‘∆ ˛ ““«¬√ Á∆ √π‰ØÕ””

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂ √Íπæ Ì◊Úß «√ßÿ ¿π¯ ‘∆

‹∆ È∂ “Á√Ó ◊zßÊ Ï≈‰∆ «Ï¿π≈” Íπ√Â’ «Ò÷∆ ˛ «‹√ Á∆ √ßÍ≈ÁÈ≈

ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ ’∆Â∆ ˛ ¡Â∂ Íø‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈

È∂ Íz’≈«Ù ’∆Â≈ ˛Õ «¬√ Á∂ Óπæ÷ÏßÁ Á∂ ÍøÈ≈ VIII ÂØ∫ ÍøÈ≈ IX Âæ’

‹æ◊∆ ‹∆ «¬ß‹ «Ò÷Á∂ ‘ÈÕ

““ÍΩ≈‰’ ⁄È≈Úª, «¬’ «ÚÙ∂Ù ¿πÁ∂Ù È«Óæ «Ò÷∆¡ª ◊¬∆¡ª√ÈÕ Á√Ó ◊π± Ú∂Ò∂ ÂÁ-Ú’Â∆ Íz√«ÊÂ∆¡ª ¡Èπ√≈ ≈Ù‡∆ ⁄«Âz«Ú⁄ Í«ÚÂÈ «Ò¡≈¿π‰≈ ˜±∆ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ ͱڋª Á∆¡ª ’Ê≈Úª’‘≈‰∆¡ª «’ÂÈ∆¡ª Ò≈ÌÁ≈«¬’ «√æË ‘Ø √’Á∆¡ª ‘È, «¬√ ÂØ∫ ◊ππ ‹∆ÌÒ∆̪ ‹≈‰± √È-““Ï≈Ï≈‰∆¡ª ’‘≈‰∆¡ª Íπæ √Íπ ’∂«ÈÕ”” «¬√ Ú∆Ï≈‰∆ Á∆ Íz ∂‰≈ Á∂ ÎÒ √±Í È∆Ú∂∫ Ú◊ Á∂ «Ú¡’Â∆, «‹È∑ª È∂ÂÒÚ≈ 鱧 ’Á∂ ‘æÊ È‘∆∫ Ò◊≈«¬¡≈ √∆, ÔØË≈ ω ’∂ ‰-÷∂ «Ú⁄«ÈæÂ∂Õ ⁄Ó≈, Ù±Á, ËØÏ∆ ¡≈«Á «Â√’≈∆¡ª ‹≈Â∆¡ª Á∂ «Ú¡’Â∆◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á∆ ¡◊Ú≈¬∆ ‘∂· «Èæ‚ ÔØË≈ ω ’∂ Óπ◊Ò √ÀÈ≈È≈Ò ‡æ’ ÒÀ‰ Ò¬∆ ‘π’Ó Á∆ ¿π‚∆’ ’È Òæ◊∂Õ””

¡æ◊∂ ‹≈ ’∂ «¬√∂ ÍøÈ∂ ”Â∂ ‹æ◊∆ ‹∆ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù

«ÍÂ≈ Á∆ «Ò÷∆ ¡≈ÂÓ ’Ê≈ :

““¡Ï ÓÀ ¡≈͉∆ ’Ê≈ Ï÷≈ÈØ È±ß””◊π± «¥Â √Ú∆’≈Á∂ ‘ÈÕ ¡æ◊∂ ÍøÈ∂ (X) Â∂, ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂

«¬È∑ª ⁄È≈Úª Á∂ «Ò÷‰ ¿πÁ∂Ù

Á√Ó ’Ê≈ Ì◊Ω ’∆ Ì≈÷≈ ’∆ ÏÈ≈«¬®¡Ú Ï≈√È≈ È≈«‘ ÍzÌ ËÓ ‹πË ’∂ ⁄≈«¬®È±ß «¬ßÈ «ÏÈ √Ú∆’≈Á∂ ‘ÈÕ ¡æ◊∂ ÍøÈ≈ XIII ”Â∂ ‹æ◊∆ ‹∆

«Ò÷Á∂ ‘È, ““√ÍÙ‡ ˛ «’ ““Á√Ó ◊zßÊ”” «ÚÙ∂ Íæ÷Ø∫ ‘∆ È‘∆∫ √≈«‘Â’

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/GI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/H@

Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á-«ÏÍzÚ≈Á

Ó‘≈≈‹≈ ‰‹∆ «√ßÿ ’ØÒ ¡≈ÍÁ∂ ÁπÙÓ‰ª 鱧 ÷ÂÓ ’È Ò¬∆

ÁØ ÂØͪ √È, «¬’ Ìß◊∆¡ª Ú≈Ò∆ ¡Â∂ Á±√∆ Ï«·ß‚∂ Ú≈Ò∆Õ Íø«‚Â

‹Ú≈‘ Ò≈Ò ’ØÒ «¬’Ø ÂØÍ (‹∆Ì) ÂØ∫ ÁØ ¡Òæ◊-¡Òæ◊ Â∑ª Á∂ ◊ØÒ∂

¡≈͉∂ «ÚØË∆¡ª Á≈ È≈Ù ’Á∂ √ÈÕ «¬’, ““«Î’≈Íz√”” ¡Â∂ Á±√≈

““Á∂Ù Á∆ ¡÷ø‚Â≈ ’∂ ÁπÙÓ‰Õ”” ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ ¡Â∂

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ’ØÒ Ì∆ ◊π± È≈È’ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ Á∂ √≈‹∂

÷≈Ò√≈ Í øÊ Á∆¡ª ‹Û∑ª «‘Ò≈¿π‰ Ò¬∆ «¬’Ø È≈¡≈ ‘ À :

Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á-«ÏzÍÚ≈ÁÕ

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ Á∆ ‘ Íπ√Â’ Á∆ ¡≈ßÌÂ≈ Ïz≈‘Ó‰ ¡Â∂

Ïz≈‘Ó‰∆ «’Á≈ ÂØ∫ Ùπ± ‘πßÁ∆ ˛Õ «¬√ Á∂ ¡ßÁ È≈√«Â’Â≈ Ú≈Ò∂

’≈Ó∂‚∆ Âæ È∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß «√æ÷∆ Ì∂÷ È≈Ò ’ΩÓ≈-ÎÒÀ◊ ’∆Â≈

‘Ø«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ ‹Á «¬√ Á≈ ¡ßÁÒ≈ ¡√Ò∆ Âæ Ï≈‘Ò∂ Ì∂÷ «Ú⁄Ø∫

¡ß◊Û≈¬∆ ÒÀ ’∂ Ï≈‘ «È’ÒÁ≈ ˛ ª Í«‘Òª Î≈«¬ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á Á≈

’ ’∂ ‘ΩÒ∆ ‘ΩÒ∆ «√æ÷∆ «√˪ Â∂ Ú≈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¡«Â Á‹∂ Á∆

Óæ’≈∆ Ú≈Ò∆ ⁄Âπ≈¬∆ È≈Ò ◊πÏ≈‰∆ «¬√ Â∑ª Í∂Ù ’Á≈ ˛ «’

¡‰‹≈‰ «√æ÷ «¬√ Á∂ ÙÏÁ Ï≈‰ ÂØ∫ Ï⁄ È‘∆∫ √’Á≈Õ ¡æ‹ ¡√∆∫

«¬√ Á∂ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á Á∂ Ó±Ò Á∆ ◊æÒ ’ª◊∂Õ

√Ì ÂØ∫ Í«‘Òª ª ¡√∆∫ Í≈·’ª 鱧 «¬‘ Áæ√‰≈ ⁄≈‘ª◊∂ «’

√z∆Ó≈È ÿæ◊≈ ‹∆ ’∂ÚÒ ¡æ· ’Ò≈√ª Í≈√ ‘È «’√∂ ’∂√ «Ú⁄ Î√‰

’≈È «¬‘ ‚≈¬∆Ú Á∆ ÍØ√‡ ÂØ∫ «‚√«Ó√ ‘Ø ’∂ ÿ ÏÀ· ◊¬∂Õ «Î

«√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ «Ú⁄ ÍÛ∑≈¬∆ ’’∂ ¿πÊ∂ ‘∆ ÍÛ∑≈¿π‰ Òæ◊ ͬ∂

¡Â∂ ‡∆⁄ Ï‰È Á∆ Ï‹≈«¬ «√æË∂ ÍzØÎÀ√ ω ◊¬∂Õ «¬È∑ª È∂ È≈ ’ج∆

«‘ßÁ± Ë≈«Ó’ ◊zßÊ, Ú∂Á, Íπ≈‰, Ù≈Ù ‹ª «√ÓÂ∆¡ª ¡≈«Á ÍÛ∑È∂

ª «¬’ Í≈√∂ «¬È∑ª È∂ ’Á∂ ÁÙÈ Ì∆ È‘∆∫ ’∆Â∂Õ «’™«’ «¬È∑ª ȱß

Íæ÷ ÂØ∫ Ú∆ «¬’ Ó‘≈È ⁄È≈ ˛Õ

¡√∆∫ È‘∆∫ ’«‘ √’Á∂ «’ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ ““Á√Ó ◊zßÊ”” Ï≈∂ «¬‘

«Ú⁄≈ «¬√ «’Â≈Ï «Ú⁄ «’√∂ Ò≈Ò⁄ ¡Ë∆È, «’√∂ Á∂ ÁÏ≈¡ ‘∂·

‹ª ‘Ø «’√∂ Ӌϱ∆ Úæ√ «Ò÷∂ ‘È Ô≈ «¬‘ «Ú⁄≈ ¿πÈ∑ª Á∂ ÙπË

«‘Á∂ «Ú⁄Ø∫ «È’Ò∂ ‘ÈÕ «¬‘ «È‰≈ Í≈·’ª È∂ ‘∆ ’È≈ ˛Õ

Í «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ¡Â∂ ‘Ø Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ‡ØÒ≈ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂

‹Ø «¬√ Á≈ ÷ø‚‰ ’∆Â≈ ˛ ¿π√∂ 鱧 ÍÛ∑ ’∂ «¬‘∆ ’«‘‰≈ ˛ ““«¬√ Á∆¡≈‘ ◊æÒ √π‰ØÕ””

FGH Íø«È¡ª Á∆ «Ò÷∆ «¬√ Íπ√Â’ Á∂ ’Â≈ Ì≈¬∆ Ì◊ÚßÂ

«√ßÿ ‹∆ √≈∂ “Á√Ó ◊zßÊ” 鱧 ◊π± «’ ÓßÈÁ∂ ‘ÈÕ ‹∂ ’Á∂ “Á√Ó

◊zßÊ” Á∂ «ÚØË∆ «¬√ «’Â≈Ï ”Â∂ Íø¤∆ fi≈ ‘∆ Ó≈ ÒÀ‰ ª ¡≈͉∂

¡≈Í ¿πÈ∑ª Á≈ «√, Á∂◊ Â∂◊ Á∂ ËÈ∆, √ß «√Í≈‘∆, ’Ú∆¡ª Á∂

«√Â≈‹, Ï≈ÁÙ≈‘ª Á∂ Ï≈ÁÙ≈‘, ◊È∆ÓπÒ-«÷≈‹, ◊∆ÏπÒ-«ÈÚ≈˜

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ Ù≈‘∆ ‹Ó≈Ò ¡Â∂ ¯’∆∆ ‹Ó≈Ò ¡æ◊∂ ¡À√≈ fiπ’∂◊≈

«’ «Ú√Ó≈Á∆ ß◊ «Ú⁄ «√ ¸’‰≈ ‘∆ ÌπæÒ ‹≈‰◊∂Õ Í «ÏË≈Â∂ È∂

«¬È∑ª Á∆ Â’Á∆ «Ú⁄ ¡Ωß◊‹∂Ï Á∆ Â’Á∆ Úª◊ «¬‘ È‘∆∫

«Ò«÷¡≈ «¬√ Ò¬∆ √Á≈ «ÚØË «Ú⁄ ¡≈ ’∂ «¬‘∆ ’«‘‰◊∂ “«¬√ «Ú⁄Ø∫¡≈‘ ÍÛ∑Ø”

«’√∂ Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷ ◊zßÊ «Ú⁄Ø∫ «¬‘ «Ò«÷¡≈ È‘∆∫ «ÓÒÁ≈

«’ Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ «Ú⁄ ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ √ß√≈ «Ú⁄ ¡≈ ’∂ «√æ÷

‹◊Â È±ß Á√Ó ◊zßÊ Ï≈∂ √‘∆ √∂Ë Á∂‰◊∂ Í Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ÂÏ’∂

鱧 ‹æ◊∆ ‹∆ «¬√ Óπ¡≈ÓÒ∂ «Ú⁄ ¡ÚÂ≈∆ Íπ٠Ș ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ

«¬È∑ª Á≈ «È√⁄≈ ˛ «’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ¡≈«Á ª ◊ÒÂ∆ ’ √’Á∂

‘È Í ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ’ج∆ ◊ÒÂ∆ È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HB

ÍÛ∑È Ò¬∆ √ß√«¥Â Ì≈Ù≈ Á≈ «◊¡≈È Ò≈˜Ó∆ ˛ «‹√ ÂØ∫ «¬‘ ’Ø∂

‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ √È≈ÂÈ Ë≈«Ó’ ◊zßʪ È±ß Ó±ÒØ∫ ‘∆ æÁ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘Ø

‘≈Ò Ï≈’∆ Á√Ó ◊z ßÊ «ÚØË∆¡ª Á≈ ˛Õ ‹Á«’ ◊π ± √≈«‘Ï È∂

◊πÏ≈‰∆ ≈‘∆∫ Ï‘πÂ≈ Ïz≈‘Ó‰ Á∂ ¿π√ «’Á≈ 鱧 Ìß«‚¡≈ ˛ ‹Ø «’

¡ßÁØ∫ ‘Ø ¡Â∂ Ï≈‘Ø∫ ‘Ø √∆ ¡Â∂ «‹√ ÂØ∫ √≈‚∂ ¡æ‹ Á∂ ¡È∂’

Ë≈«Ó’ ¡≈◊± Íz⁄≈’, ◊zßÊ∆, ≈◊∆, „≈‚∆ Ì∆ Ï∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∂Õ

Ïz≈‘Ó‰ Á∂ Í≈¬∂ ‹È∂¿± Ï≈∂ ◊π± √≈«‘Ï Á≈ √ÒØ’ ÍÛ∑’∂ «¬‘ ÎπÒ∂ È‘∆∫

√Ó≈™Á∂ :

⁄¿π’«Û Óπ«Ò ¡‰≈«¬¡≈ Ï«‘ ⁄¿π’À Í≈«¬¡≈®«√÷≈ ’ß«È ⁄Û∑≈¬∆¡≈ ◊ππ Ïz≈‘Ó‰π «Ê¡≈Õ¿π‘ Óπ¡≈ ˙‘π fi«Û «Í¡≈ Ú∂ Â◊≈ ◊«¬¡≈® (¡ß◊ 471)Í «‹‘Û≈ ‹È∂¿± ◊π± √≈«‘Ï È∂ Ïz≈‘Ó‰ 鱧 Í≈¿π‰ Ò¬∆ ¿πÍÁ∂Ù

«ÁæÂ≈ ˛ :

Á«¬¡≈ ’Í≈‘ √ßÂØ÷π √±Âπ ‹Âπ ◊ß„∆ √Âπ Ú‡π®¬∂‘ ‹È∂¿± ‹∆¡ ’≈ ‘¬∆ ª Í≈‚∂ ÿÂπ®È≈ ¬∂‘π Âπ‡À È≈ Ó´ Ò◊À È ¬∂‘π ‹ÒÀ È ‹≈«¬®ËßÈπ √π Ó≈‰√ È≈È’≈ ‹Ø ◊«Ò ⁄ÒÀ Í≈«¬® (¡ß◊ 471)’∆ «¬È∑ª È∂ ¡≈Í «¬‘ ‹È∂¿± Í≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛?

ÓÈ ’≈ √±Â’π ÒØÌπ ˛ «‹‘Ú≈ √±Â’π ’±Ûπ®¡÷∆ √±Â’π Ú∂÷‰≈ Í «Âz¡ ÍËÈ ±Íπ®’ßÈ∆ √±Â’π ’ß«È ÍÀ Ò≈«¬ÂÏ≈∆ ÷≈«‘®È≈È’ ‘ß√≈ ¡≈ÁÓ∆ ÏË∂ ‹Ó Íπ« ‹≈«‘® (¡ß◊ 471)’∆ «¬‘ ¡≈Í ¡Â∂ «¬È∑ª Á∂ √ÓÊ’ «¬√ √±Â’ ÂØ∫ Óπ’ ‘È?

‹Á ¡√∆∫ «¬È∑ª Á∂ «’Á≈ Á∂ ÁÙÈ ’Á∂ ‘ª ª ¡√Ò∆¡Â ’πfi

‘Ø Íz◊‡ ‘πßÁ∆ ˛Õ

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á≈ «Ú⁄≈ ’«Á¡ª, ÍzÂæ÷ «Á√Á≈

˛ «’ G Ïz≈‘Ó‰ Ì◊ª Á∆ Ï≈‰∆ ◊π± √≈«‘Ï È∂ ÍÚ≈‰ ’’∂ ◊π±

◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹ ’∆Â∆ ˛ ¡Â∂ √Óπæ⁄∆ Ï≈‰∆ 鱧 ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂

ÓæÊ≈ ‡∂’ ’∂ ◊π«¡≈¬∆ Ï÷Ù∆ ˛ «‹√ 鱧 ¡√∆∫ ◊π± ±Í ‹≈‰ ’∂ √«Â’≈

«ÁßÁ∂ ‘ªÕ ‘Ø ◊«‘≈¬∆ «Ú⁄ ‹≈¬∆¬∂ ª ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫

⁄≈ Ì◊ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∂ √ß√≈ ¡≈◊ÓÈ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘ج∂

‘ÈÕ

Ì◊ ‹À Á∂Ú ‹∆ AB@A ÂØ∫ ABGC Ïß◊≈Ò

Ì◊ ÂÒØ⁄È ‹∆ ABFG ÂØ∫ ACCE Ó‘≈≈Ù‡

Ì◊ Ï∂‰∆ ‹∆ AEÚ∆∫ √Á∆ (√‘∆ √ßÓ ÍÂ≈ È‘∆∫) «Ï‘≈

√π¡≈Ó∆ ≈Ó≈ ÈßÁ ‹∆, ACFF ÂØ∫ ADFG, ¿π. ÍzÁ∂Ù

«¬È∑ª ÂØ∫ ÚØ√≈¬∂ Ì◊ ’Ï∆ ‹∆, Ì◊ «ÚÁ≈√ ‹∆ ¡Â∂ Ì◊Â

Í∆Í≈ ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ Ú∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹ ˛Õ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫

Ì◊ Í∆Í≈ ‹∆ Ì∆ ≈‹√Ê≈È Á∂ Ïz≈‘Ó‰ √ÈÕ

√æª Ïz≈‘Ó‰ Ì◊ª «Ú⁄Ø∫ ’∂ÚÒ Ì◊ ÍÓ≈ÈßÁ ‹∆ (ADHC-AECC)

Ó‘ª≈Ù‡ ¡Â∂ Ì◊ √…Á≈√ ‹∆ (ADGH-AEHE Íø‹≈Ï) ‘∆ ◊π± √≈«‘Ï

Á∂ √Ó’≈Ò∆ √∆Õ

‘π‰ √π¡≈Ò ÍÀÁ≈ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ‹∂ √È≈ÂÈ ËÓ Á∂ √≈∂ ◊zßÊ ‘∆ ͱÈ

ÂΩ ”Â∂ ÷ø‚‰ÔØ◊ ‘È Âª ‹Ø Ì◊ √≈«‘Ï, ◊π± √≈«‘Ï ÂØ∫ ’¬∆ √Á∆¡ª

Í«‘Ò∂ ‘ج∂ ¿πÈ∑ª 鱧 Âæ «◊¡≈È «’√ Â∑ª ¡Â∂ «’ÊØ∫ Íz≈Í ‘Ø«¬¡≈?

’∆ ◊Ò ◊zßÊ ÍÛ∑ ’∂ ’ج∆ √‘∆ «◊¡≈È Íz≈Í ’ √’Á≈ ˛? «¬√ ÂØ∫

«¬Ò≈Ú≈ ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ Á‹ ˛ :

◊πÓπ«÷ Íz«‘Ò≈«Á ‹«Í ‘« ◊«Â Í≈¬∆®◊πÓπ«÷ ‹È«’ ‘« È≈Ó «ÒÚÒ≈¬∆®◊πÓπ«÷ Ï«√√«‡ ‘« ¿πÍÁ∂√π √π‰≈¬∆®«ÏÈ ◊π ‘«È≈Óπ È «’ÈÀ Í≈«¬¡≈ Ó∂∂ Ì≈¬∆® (¡ß◊ 591)‹∂ √È≈ÂÈ ËÓ Ó±ÒØ∫ ‘∆ ◊Ò ˛ ª Ì◊ Íz«‘Ò≈Á ≈‹≈ ‹È’

¡Â∂ «Ù∆ Ú«ÙÙ‡ ‹∆ 鱧 ◊πÏ≈‰∆ «’√ Â∑ª ÍzÚ≈‰ ’ √’Á∆ ˛?

◊πÏ≈‰∆ ¡Èπ√≈ ‘∆ Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆¡ª Ú≈ª «Ú⁄ Ì◊Â

˱ √Ó∂ «¬È∑ª Ó‘ªÍπÙª Á∆ Ï‘π ¿πÍÓ≈ ’∆Â∆ ˛Õ

√ß√≈ Íz«√æË «ÎÒ≈√Î ‚≈’‡ ≈Ë≈ «¥ÙÈÈ (√Ú◊∆ ≈Ù‡ÍÂ∆),

‹ÓÈ Ó±Ò Á∂ √ß√«¥Â √’≈Ò «Ó. ÓÀ’√ Ó±Ò, ÈÀÙÈÒ ÍzØÎÀ√ ¡≈¯

«√æ÷«¬˜Ó «√. ’ͱ «√ßÿ ¡Â∂ ‘Ø ÷Ø‹∆ ÏßÁ∂ «‹È∑ª È∂ Úæ÷-Úæ÷ ËÓª

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HD

Á≈ ÂπÒÈ≈ÂÓ’ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈ ˛ ¿πÈ∑ª 鱧 √È≈ÂÈ Ë≈«Ó’ ◊zßʪ «Ú⁄Ø∫

Ì∆ Ï‘π ’πfi ·∆’ Íz≈Í ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ◊π± √≈«‘Ï È∂ Ì∆ «¬È∑ª

◊zßʪ «Ú⁄ Á∂ ·∆’ ÂæÂ È±ß ’ϱ«Ò¡≈ ˛ :

Ú∂Á≈ Ó«‘ È≈Óπ ¿πÂÓπ √Ø √π‰À È≈‘∆«Î«‘ «‹¿π Ï∂Â≈«Ò¡≈® ¡ß◊ 929¡Ê : ‘∂ Ì≈¬∆ Ú∂Áª «Ú⁄ Ì∆ È≈Ó ‹Í‰ 鱧 ¿πÂÓ Óß«È¡≈ ˛ Í

Ú∂Á ÍÛ∑È Ú≈Ò∂ «¬√ ◊æÒ È±ß √π‰Á∂ √ÓfiÁ∂ ¡Â∂ ÓßÈÁ∂ È‘∆∫ «¬√ Ò¬∆

Ï∂Â≈Ò Á∆ «˜ßÁ◊∆ ‹∆¡ ‘∂ ‘ÈÕ

Á∆Ú≈ ÏÒÀ ¡ßË∂≈ ‹≈«¬® Ï∂Á Í≈· Ó«Â Í≈Í≈ ÷≈«¬® ¡ß◊ 791¡Ê :

«‹√ Â∑ª Á∆Ú≈ ÏÒ‰ È≈Ò ¡ßË∂≈ Á± ‘πßÁ≈ ˛ «¬√∂ Â∑ª Ï∂Áª

Á≈ Ï∆⁄≈ ’∂ Í≈· ’È È≈Ò Í≈ͪ Ú≈Ò∆ Ó Á± ‘πßÁ∆ ˛Õ

Ï∂Á √≈√Âz ‹È Íπ’≈«‘ √πÈÀ È≈‘∆ ‚Ø≈®«È͇ Ï≈‹∆ ‘≈« Ó±’≈ ͤπÂ≈«¬˙ Ó«È ÌØ≈® (¡ß◊ 408)

Ï∂Á Íπ≈È «√«Óz ’∂ Ó«Â √π«È«ÈÓ÷ È ‘∆¡À Ï√≈ÚÀ®Í ËÈ Í Á≈≈ √ß«◊ «⁄˙ «ÏÊ≈ ‹ÈÓ «√≈ÚÀ® ¡ß◊ 632¡Ê : Ï∂Á Íπ≈È «√«ÓzÂ∆¡ª Á∆ ◊æÒ √π‰ ’∂ «¬’ ÌØ≈ Ó≈Â

Ú∆ «‘Á∂ «Ú⁄ È‘∆∫ Ú√≈™Á≈Õ Í≈«¬¡≈ ËÈ ¡Â∂ Í≈¬∆ «¬√Â∆ È≈Ò

⁄’∂ ‹∆ÚÈ ◊Ú≈ «‘≈ ˛Õ

Ï∂Á ÍÛ«‘ √ßͱÈ≈ ÂÂπ √≈ È Í∂÷ß® ¡ß◊ 1099¡Ê : Ï∂Áª Á≈ √ßÍ±È Í≈· ’Á∂ ‘È Í Âæ Ú√± ‹Ø «¬√ «Ú⁄

˛ ¿π√ È±ß È‘∆∫ ÎÛÁ∂Õ

«¬√ 鱧 ¡æ◊∂ ‘Ø ÷ØÒ∑ ’∂ Áæ√Á∂ ‘È :

Ï∂Á Íπ≈È ÍÛ∑∂ ’≈ «’¡≈ ◊πÈ ÷« ⁄ßÁÈ ‹√ Ì≈≈®≈Ó È≈Ó ’∆ ◊«Â È‘∆∫ ‹≈È∆ ’À√∂ ¿πÂ√ Í≈≈® (¡ß◊ 1101)¡Ê : ‘∂ Ì≈¬∆ Ï∂Áª ¡Â∂ Íπ≈Ȫ Á∂ ÍÛ∑È Á≈ ’∆ Î≈«¬Á≈ Ó≈ÈØ

◊Ë∂ ¿πÍ ⁄ßÁÈ Òæ«Á¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ «’™«’ ≈Ó Á≈ È≈Ó ‹Í‰ Á≈ Ì∂Á

È‘∆∫ ‹≈«È¡≈ «¬√ Ò¬∆ Í≈ ¿πÂ≈≈ «’√ Â∑ª ‘ØÚ∂◊≈?

‹Á ¡√∆∫ ◊πÏ≈‰∆ 鱧 «Ú⁄≈ ’∂ ÍÛ∑Á∂ ‘ª ª ÍÂ≈ Òæ◊Á≈ ˛ «’

◊πÓ«Â ¡Â∂ √È≈ÂÈ ËÓ Á∆¡ª Ï‘π ◊æÒª √Ó≈È¡ß ‘ÈÕ

√È≈ÂÈ ËÓ Á∂ ÙÏÁ (˙¡ß) ¡Â∂ ˙¡ß’≈ 鱧 Ï≈‰∆ ÍzÚ≈È ’Á∆

˛Õ

˙¡ß √≈Ë √«Â◊π ÈÓÙ’≈ß® ¡ß◊ 250˙¡ß’≈ ¬∂’ Ëπ«È ¬∂’À ¬∂’À ≈◊π ¡Ò≈ÍÀ® ¡ß◊ 885

˙¡ß’≈ ¬∂’Ø «Ú «‘¡≈ √Ìπ ¬∂’√ Ó«‘ √Ó≈ÚÀ ◊ØÕ ¡ß◊ 1310ÓæË ÍzÁ∂Ù «Ú⁄ ÈÏÁ≈ ÈÁ∆ Á∂ ’ß„∂ √«Ê “˙∫’≈∂√…” È≈Ó∆ Ù«‘

˙¡ß’≈ È≈Ó Á≈ Íz«√æË ÓßÁ ˛Õ «¬Ê∂ ‘∆ √z∆ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹

È∂ ≈Ó’Ò∆ ≈◊ «Ú⁄ “˙¡ß’≈” Á∆ Ï≈‰∆ ⁄∆Õ

«‘ßÁ± ◊zßʪ ¡Èπ√≈ ‹Ø, ÂÓØ, √ÂØ, «Âz◊π‰∆ ±Í Ó≈«¬¡≈ Á∂ √±Í

鱧 ◊π± √≈«‘Ï È∂ √Ú∆’≈ ’∆Â≈ ˛Õ

‹ ◊π‰, ÂÓ ◊π‰, √ ◊π‰ ’‘∆¡À ¬∂‘ Â∂∆ √Ì Ó≈«¬¡≈® ¡ß◊1123

≈‹√π √≈Â’π Â≈Ó√π ‚Í«‘ ’∂Â∂ ±Í ¿πÍ≈«¬¡≈® ¡ß◊ 999«¬√∂ Â∑ª ¡≈Ú≈◊Ú‰ (‹ÈÓ; Ó‰) ‹∆Ú ¡≈ÂÓ≈ Á∂ ÍÒØ’ «Ú⁄

‹≈ ’∂ ’Ó≈ Á≈ Ò∂÷≈ ‹Ø÷≈, ËÓ, ≈‹, ‹ÓÁ±Â, È’ √π◊ ¡Â∂ ’Ó

«ÎÒ≈√Î∆ 鱧 ◊πÏ≈‰∆ ’ϱÒÁ∆ ˛Õ Í ÍÓ∂Ù Á∆ ¡≈ËÈ≈ È≈Ò ’Ó

È≈Ù ‘πßÁ∂ ‘È «¬‘ ◊πÓ«Â Ú∆⁄≈Ë≈≈ ˛Õ ’≈«¬¡ª Á∂ Íø‹ ÂæÂ, ÈΩ

ÁÚ≈˜∂, Á√Ó Áπ¡≈, ’Ó «¬ßÁ∂, «◊¡≈È «¬ßÁ∂, ÓÈ, Ïπ«Ë, «⁄Â,

¡‘ß’≈, ⁄≈∂ ÷≈‰∆, ⁄≈∂ Ï≈‰∆ ¡≈«Á Á∆ √È≈ÂÈ∆ Ë≈Ȫ 鱧 ◊πÓ«Â

ÍzÚ≈È ’Á∆ ˛Õ

√z∆ «¥ÙÈ ‹∆ È∂ ◊∆Â≈ «Ú⁄ ‹Ø ÚÀ≈‡ ±Í «Ú⁄ ¡‹È 鱧 ¡≈͉∂

¡ßÁ «Á÷≈«¬¡≈ √∆, ¿π‘ √Ì ’πfi √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ¡ß◊ 754

”Â∂ √±‘∆ Ó‘Ò≈ 3 «Ú⁄ Á‹ ˛Õ

’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« √Ì «’¤ Ú√À ÷ø‚ Óß‚Ò Í≈Â≈Ò≈®√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HF

’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« ‹◊‹∆ÚÈ Á≈Â≈ Ú√À √ÌÈ≈ ’À Íz«ÂÍ≈Ò≈®

’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« ÂÈ ÍÁ≈Ê Ì◊«Â Ì∂ Ìß‚≈≈«¬√ ’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« È¿π ÷ø‚ «ÍzÊÓ∆ ‘≈‡ ͇‰ Ï≈‹≈≈®«¬√ ’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« È≈Ó È¿π «È«Ë Í≈¬∆¡À ◊π ’Ø √Ï«Á «Ú⁄≈≈®«¬√ ’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« Ïz‘Ó≈ «Ï√Èπ Ó‘∂√≈ √Ì ˙Í«Â «‹Â √ß√≈≈®√⁄À ¡≈͉≈ ÷∂´ ⁄≈«¬¡≈ ¡≈Ú≈ ◊¿π‰ Í≈√≈≈®Í±À √«Â◊π ¡≈«Í «Á÷≈«¬¡≈ √«⁄ È≈«Ó «È√Â≈≈®√È≈ÂÈ ËÓ Á∆ Ú‰ Úß‚, ⁄≈ ¡≈ÙÓ, ’Ó ’ª‚, Ô◊ ‘ÚÈ,

ÂÍ √≈ËÈ≈, ͱ‹≈ ¡⁄È≈, Â∆Ê «¬ÙÈ≈È, √◊È ¡ÍÙ◊È, «Ê Ú≈ª

Á∆ ͱ‹≈, ◊πÛ Íπ≈‰ ¡Â∂ Ù≈Ë, «’«¡≈ ¡Â∂ ¡ÚÂ≈Ú≈Á ¡≈«Á

鱧 ◊πÓ«Â Í±È ÂΩ ”Â∂ È’≈Á∆ ˛Õ

√È≈ÂÈ ËÓ Á∆¡ª È≈’≈¡≈«Ӓ ◊æÒª È±ß Âª «¬‘ Ìß‚Á∂ ‘È

Í ‹Ø Í¿πÍ’≈ √≈‚∂ Á∂Ù Á∂ «Ù∆ ÓπÈ∆¡ª È∂ ÓÈπæ÷Â≈ Ò¬∆ ’∆Â∂ ¿π√

Ï≈∂ ¸æÍ Úæ‡ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ Ù≈ÙÂ∆ √ß◊∆ ¡Â∂ Ú∆‰≈, πÁ Ú∆‰≈, «ÓÁß◊

¡≈«Á √≈˜ Ïz≈‘Ó‰ Á∆ ¿πÍ‹ ‘ÈÕ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ CA ≈◊ª

«Ú⁄Ø∫ ≈◊ ¡≈√≈, Ó≈fi, Âπ÷≈∆ ¡Â∂ ÍÛÂ≈Ò ¡≈«Á ÷≈√ Â≈Òª ‘∆ ◊π±

Ï÷ÙÙ ‘È Ï≈’∆ √Ì Ïz≈‘Ó‰∆ √Ó≈‹ Á∆ Á∂‰ ˛Õ

«¬√∂ Â∑ª ¡ÔπÚÀ«Á’ ÁÚ≈¬∆¡ª Á≈ ¡ÈÓØÒ ÷˜≈È≈ Ïz≈‘Ó‰∆ ◊zßʪ

Á∆ Á∂‰ ˛Õ Â≈≈ «Ú«◊¡≈È Á∂ ÓØ„∆ Ì∆ “¡≈∆¡≈ Ì懔 √Ï ÍzÚ≈‰ÚÂ

‘√Â∆ ˛Õ √≈‚∂ Á∂Ù Á∂ ÈΩÏÒ «¬È≈Ó ‹∂± ≈«ÏßÁ È≈Ê ‡À◊Ø, √ ‹◊Á∆Ù

⁄ßÁ ÏØ√ ¡Â∂ √∆.Ú∆. ÓÈ ‹À√∂ «Ú«◊¡≈È∆ ¡Â∂ «Í¤Ò∆ √Á∆ «Ú⁄

Íæ¤Ó∆ Á∂Ùª «Ú⁄ Á∂Ù Á≈ È≈Ó ΩÙÈ ’È Ú≈Ò∂ √Ú≈Ó∆ «ÚÚ∂’≈ ÈßÁ,

√Ì «‘ßÁ± √ÈÕ ‘π‰ Ì∆ ÔØ◊ Áπ¡≈≈ √∆’ Ï∆Ó≈∆¡ª 鱧 ·∆’ ’È

Ú≈Ò∂ √Ú≈Ó∆ ≈Ó Á∂Ú È±ß √ß√≈ ‹≈‰Á≈ ˛Õ ËØÂ∆, ¶◊؇∆ Ú≈Ò∂ «¬√

√Ú≈Ó∆ 鱧 «¬ß◊ÒÀ∫‚ Á∆ Ó‘≈≈‰∆ È∂ Ï«’ßÿÓ ÍÀÒ∂√ «Ú⁄ ÏπÒ≈ ’∂ √ÈÓ≈ÈÂ

’∆Â≈ ˛Õ

(«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∆ √Ø⁄ ¡Èπ√≈) Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ «ÈÓÒ∂ √ß ÏÒÏ∆

«√ßÿ √∆⁄∂Ú≈Ò È∂ Ú∂¬∆∫ ÈÁ∆ ÍzÁ±Ù «‘ ’’∂ Ô±. ¡ÀÈ. ˙. ÍæË Âæ’

ı≈Ò√≈ ÍøÊ ¡Â∂ Á∂Ù Á≈ È≈˙∫ ΩÙÈ ’∆Â≈ ¡Â∂ Ï≈Ï≈ √∂Ú≈ «√ßÿ (÷‚±

√≈«‘Ï) 鱧 Ì≈ √’≈ È∂ ÍÁÓ √z∆ È≈Ò √ÈÓ≈«È ’∆Â≈ Í ◊πÏ÷Ù

«√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∂ «’Á≈ È∂ ı≈Ò√≈ ÍøÊ È±ß ’ÀÈ∂‚≈ Á∆ ’؇ «Ú⁄

’¶’ ’∆Â≈ ˛Õ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª È∂ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ ÓπæÁ≈ ÷Û∑≈ ’’∂

ÍøÊ’ ¬∂’Â≈ 鱧 Ò∆Ø Ò∆ ’∆Â≈ ˛Õ

Á±√∂ Í≈√∂ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á «ÏÍÚ≈Á Á∂ fiß‚≈ ÏÁ≈, ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈¡Â∂ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ¡≈«Á 鱧 «√æ÷ª Á∂ ◊πÁπ¡≈∂ Ú∆ ÚÛÈ Á∆ ÓÈ≈‘∆˛Õ

◊πÏ≈‰∆ Á≈ ¯πÓ≈È ˛ :

◊π‰≈ ’≈ ‘ØÚ∂ Ú≈√πÒ≈ ’«„ Ú≈√π Ò¬∆‹À®‹∂ ◊π‰ ‘ØÚ«È √≈‹È≈ «Ó«Ò √≈fi ’∆‹À®√≈fi ’∆‹À ◊π‰≈ ’∂∆ ¤Ø«‚ ¡Ú◊π‰ ⁄Ò∆¡À®Í«‘∂ ͇ßÏ ’« ¡‚ßÏ ¡≈͉≈ «ÍÛ ÓÒ∆¡À®«‹ÊÀ ‹≈«¬ Ï‘∆¡À ÌÒ≈ ’‘∆¡À fiØ«Ò ¡ß«Óz Í∆‹À®◊π‰≈ ’≈ ‘ØÚÀ Ú≈√πÒ≈ ’«„ Ú≈√π Ò¬∆‹À® ¡ß◊ 765Í «¬È∑ª È∂ Á±√«¡ª Á∂ ’∂ÚÒ ¡Ú◊π‰ Á∂÷‰ Á∆ ’√Ó ÷≈Ë∆ ˛Õ

«¬’ Í≈√∂ √È≈ÂÈ ËÓ Á∂ «ÚÁÚ≈È ‘È ‹Ø ‘˜≈ª √≈Ò Íπ≈‰∆¡ª

¡≈ÍÁ∆¡ª Ó≈ÈÂ≈Úª 鱧 ¡æ‹ ÁÒ∆Ò È≈Ò ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È È≈Ò √‘∆

«√æË ’ ‘∂ ‘È, «¬’ √≈‚∂ ÓÈÓπ÷∆ ¡Â∂ ’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ ‘È ‹Ø ’∂ÚÒ

«ÂßÈ √Ω √≈Ò Íπ≈‰∆¡ª ÍzßÍ≈Úª 鱧 ‘ؤ∆¡ª ’πÂ’ª È≈Ò ÷ÂÓ ’È

”Â∂ ÂπÒ∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

◊πÏ≈‰∆ Á≈ ¯πÓ≈È ˛ :

¡≈ÍÈ Ï≈Í∂ È≈‘∆ «’√∆ ’Ø Ì≈ÚÈ ’Ø ‘« ≈‹≈®ÓØ‘ Í‡Ò √Ìπ ‹◊Âπ «Ï¡«Í˙ Ì◊ ȑ∆∫ √ßÂ≈Í≈® (¡ß◊ 658)¡Ê : ÍÓ≈ÂÓ≈ «’√∂ Á∂ «Í˙ Á∆ ‹≈«¬Á≈Á È‘∆∫, ‘∆ ≈‹≈

Ì≈ÚÈ≈ ¡Ë∆È ˛Õ Ì≈Ú, ‹Ø ¿π√ 鱧 «Í¡≈ ’Á≈ ˛ ¿π√∂ Á≈ ‘∆ ¿π‘

‘∆ ≈‹≈ ˛Õ √ß√≈, ÓØ‘ Á∂ ÌÓ ±Í∆ ÍÛÁ∂ «Ú⁄ «Ú⁄ «‘≈ ˛ Í

Ì◊ ‹È≈ 鱧 «¬√ Á≈ ’ج∆ Áπ÷ È‘∆∫ ˛Õ

«¬√∂ Ò¬∆ ◊π± √≈«‘Ï Á√ ‘∂ ‘È :

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HH

’ج∆ ◊≈ÚÀ ’Ø √π‰À ’ج∆ ’À Ï∆⁄≈π®’Ø ¿πÍÁ∂√Ø ’Ø «ÁÛ∑À «Â√ ’≈ ‘Ø«¬ ¿πË≈π®«’Ò«Ú÷ ’≈‡∂ ‘Ø«¬ «ÈÓÒ≈ ‹ÈÓ ‹ÈÓ Ó´ ‹≈«¬®‘Ò«Â ÍÒ«Â Óπ÷ ¿±‹Ò≈ È≈ ÍØ˛ «Â√π Ó≈«¬®√Ø √πÂ≈ √Ø ÏÀ√ÈØ √Ø «◊¡≈È∆ ËÈÚßÂπ®√Ω √±≈ ’πÒÚß √Ø«¬ «‹«È Ì«‹¡≈ Ì◊ÚßÂπ®÷Âz∆ Ïz≈‘Ó‰ √±Á ÏÀ√π ¿πËÀ «√Ó« ⁄ß‚≈Òπ®«‹«È ‹≈«È˙ ÍzÌπ ¡≈͉≈ È≈È’ «Â√«‘ Ú≈Ò® ¡ß◊ 300Ì≈ÚÈ≈ «Ï‘±È, Â’Ú≈Á∆ ¡Â∂ «ÓÙÈ∆¡ª È∂ √‘∆ ◊æÒª 鱧 ¤æ‚

’∂ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á Á∆ ‡ Ò◊≈ ’∂ ◊π± ÍßÊ Á∆ ‘ ÍzßÍ≈, ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ,

¡ß«Óz Ú∂Ò∂ Á∆ √ßÌ≈Ò, È≈Ó ‹Í‰, ◊πË≈Ó≈ Á∂ ÁÙÈ Á∆Á≈, «ÈÂÈ∂Ó

¡≈«Á ‘ ◊æÒ È±ß «ÏÍzÚ≈Á Á∂ ÷≈Â∂ Í≈ «ÁæÂ≈Õ ‹Á«’ Ïz≈‘Ó‰ Á≈ «’Á≈

(¡ßÁØ∫ ‘Ø Ï≈‘Ø∫ ‘Ø) «¬È∑ª Á∂ ‘悪 «Ú⁄ «⁄¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ

Á椉≈ (ÍÀ√∂) ÒÀ ’∂ Ïz≈‘Ó‰ Í≈· ’Á≈ ˛ ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹

Á∂ ÍÛ∑∂ ÏßÁ∂ ¡≈÷ø‚ Í≈· ’Á∂ ‘ÈÕ ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ Ïz≈‘Ó‰, Óπß‚∂ ’πÛ∆ Á∂ Î∂∂

’Ú≈™Á≈ ˛ ¡Â∂ ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ «ÓÙÈ∆¡ª Á∂ ω≈¬∂ ≈◊∆ ¡≈ÈßÁ ’≈‹

’Ú≈™Á∂ ‘ÈÕ ’∆ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á Á≈ Úæ‚≈ „ØÒ Ú‹≈¿π‰ Ú≈Ò≈ ≈◊∆

ÁÙÈ «√ßÿ Ï◊À ÍÀ«√¡ª ÂØ∫ ’∆ÂÈ ’Á≈ ˛? ¡Â∂ ¡≈ÈßÁ ’≈‹

’Ú≈™Á≈ ˛? √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ Úæ‚≈ «ÚØË∆ «◊. ‹◊Â≈ «√ßÿ

‹≈⁄’ Ï≈∂ ¡Ó∆’≈ «Ú⁄ ’Ω‰ È‘∆∫ ‹≈‰Á≈ «’ ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ ’Ê≈ ’Á≈

˛, ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ Ò≈Úª ÍÛ∑Á≈ ˛ ¡Â∂ ÍÀ√∂ ÒÀ ’∂ ‘∆ ¡÷ø‚ Í≈· Á∆¡ª ΩÒª

Ò≈™Á≈ ˛Õ

Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á-«ÏÍÚ≈Á Á∆ ‡ Ò≈¿π‰ Ú≈Ò∂ ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ Á∂

«ÚØË∆ «’√∂ ‘Ø È±ß Ìß‚‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ¡≈͉∂ ¡ßÁ fi≈Â∆ Ó≈’∂ Á∂÷‰

«Î ÍÂ≈ Òæ◊∂◊≈Õ Í ¡÷≈‰ ˛ «’ ¡≈͉∂ Èæ’ Á∆ ϱ ¡≈͉∂ ¡≈Í

È±ß È‘∆∫ ¡≈™Á∆Õ

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ¡À∫‚ ’ßÍÈ∆ «ÈÈ∂ ’≈Ò‹∂ æÏ È±ß √Ω ◊≈Ò∑ ’æ„

’∂ È≈ÙÂ≈ ’Á∂ ‘È «Î “Â’” Á≈ Ϥ≈ ÎÛ ’∂ ÿØ∫ «È’ÒÁ∂ ‘È

¡Â∂ «‹‘Û≈ Ì≈ÚÈ≈ Ú≈Ò≈ ÏßÁ≈ √≈‘Ó‰∂ «Ó«Ò¡≈ Â’ Á∂ Ϥ∂ È≈Ò

ÙË≈ Á≈ «„æ‚ Í≈Û ’∂ ‘√Á∂ ‘ÈÕ ‹Á «¬È∑ª Á≈ ◊π± ’≈Ò ¡¯◊≈È≈

«ÈÂÈ∂Ó È±ß «‡⁄ª ’Á≈ ˛ «¬‘ «ÈÂÈ∂Ó «’™ ’È?

Íø‹≈Ï «Ú⁄ È«Ù¡ª Á≈ ‘Û∑ ¡≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛, «Ú¡≈‘ Ù≈Á∆¡ª

Á∂ ÓÀ«‹ ÍÀÒ∂√ª Â∂ ÍzÙ≈Á Úª◊ Ù≈Ï ÚÂÁ∆ ˛Õ ¡À√≈ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈

«’ «¬‘ Â’Ú≈Á∆ «’√∂ «Ú¡≈‘ ”Â∂ È≈ ‹ªÁ∂ ‘Ø‰Õ «¬‘, ’Á∂ Â’ Á≈

Ϥ≈ ÒÀ ’∂ ¿πÊ∂ È‘∆∫ ÏØÒ∂Õ ‚≈’‡, Ú’∆Ò, Áπ’≈ÈÁ≈, ∂‘Û∆ Ú≈Ò≈,

«’Ù≈ Ú≈Ò≈ ¡≈«Á ‘ «¬’, ÓΩ’≈ ÍÀ‰ ”Â∂ Ó±÷ ω≈ ’∂ ÒØ’ª 鱧 ´‡

«‘≈ ˛ ¡Â∂ «¬È∑ª Á≈ “«Ú«◊¡≈È’ Â’” ÓØÈ∆ Ï«‰¡≈ «‘ßÁ≈ ˛Õ

Ï√! ‹ÁØ∫ ’ج∆ ¶Ó∂ ⁄ØÒ∂, ◊ØÒ Í◊Û∆ Ú≈Ò≈ Á∂«÷¡≈ «Î «¬È∑ª Á≈

«Ú«◊¡≈È’ Â’ ‡πæ‡ ’∂ ÍÀ ‹ªÁ≈ ‘À ‹ª «Î Á√Ó ◊zßÊ Á≈ È≈™ √π‰Á∂

√≈ «¬È∑ª Á≈ Â’ ‘’ «Ú⁄ ¡≈ ’∂ “ÍøÊ ÷Â∂ «Ú⁄ ˛” Á≈ ‚ß’≈

Ú‹≈ «ÁßÁ≈ ˛Õ

«Í¤∂ «‹‘∂ «‘ßÁ± Ë≈«Ó’ √ß√Ê≈Úª È∂ ‚≈’‡ ‹ØË «√ßÿ ‹∆ Íø‹≈Ï∆

Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈, ˘ √Ï ËÓ √ßÓ∂ÒÈ Ò¬∆ √æÁ≈ Íæ «ÁæÂ≈,

«‹Ê∂ √≈∂ ËÓª Â∂ ÂπÒÈ≈ÂÓ’ «Ú⁄≈ª ‘؉∆¡ª √ÈÕ ‚≈’‡ √≈«‘Ï

È∂ √È≈ÂÈ ËÓ ◊zßʪ ¡Â∂ ◊πÏ≈‰∆ Á≈ ‚±ßÿ≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈

˛ «¬√ Ò¬∆ ‹≈‰ Ò¬∆ «Â¡≈ ‘Ø ◊¬∂Õ ¿πÈ∑ª ‘Ø √«‘’Ó∆ ‚≈’‡ª

鱧 È≈Ò ‹≈‰ Ò¬∆ «’‘≈ Í«‘Òª ª ’ج∆ «Â¡≈ ‘∆ È≈ ‘Ø«¬¡≈ «‹‘Û∂

«¬’ ÁØ ◊¬∂ ¿πÊ∂ ’ج∆ √≈Ê’ «Ú⁄≈ Í∂Ù È≈ ’√ √æ’∂Õ

ÏÈ≈√ «Ú⁄ ‘π‰ Ì∆ ◊ß◊≈ Á∂ ’ß„∂ Â÷ÂÍØÙ «Ú¤∂ ‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂

«ÚÁÚ≈È ÏßÁ∂ ⁄⁄≈ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ ÁπÈ∆¡ª √π‰Á∆ ˛Õ √≈鱧 ¿πÓ∆Á ˛

«’ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ‹ª Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á Á≈ ˛Á∆ fiß‚≈ ¸æ’‰ Ú≈Ò∂ «¬È∑ª

Á∆ ‹πß‚Ò∆ Á≈ ’ج∆ ÏßÁ≈ ¿πÊ∂ ‹≈ ’∂ Ï«‘√ ’È Òæ◊∂ ª Ú∂ÁªÂ Á∆

◊±Û∑ «ÎÒ≈√Î∆ Â∂ ¡≈Ë≈ «¬’ √Ú≈Ò Á≈ ‹Ú≈Ï È‘∆∫ Á∂ √’‰◊∂Õ«¬‘

√≈‚∆ ◊߇∆ ˛Õ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/HI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/I@

’∆ ‹≈Íπ √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄ ˛?

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ Á≈ A@ Ó≈⁄ B@A@ Á∂, √ÍØ’√ÓÀÈ ¡ıÏ≈ Á∂

ÍøÈ∂ GÚ∂∫ ”Â∂ «¬’ Ò∂÷ ¤≈«Í¡≈ «◊¡≈ ˛ «‹√ Á≈ «√Ò∂÷ ˛ “ÍzØ. ÁÙÈ

«√ßÿ ⁄Ωͬ∆, ‹≈Íπ, √Ú¬∆¬∂ ¡Â∂ Ì◊ΩÂ∆ Á∂ ÓπæÁ∂ ”Â∂ √ß◊ª 鱧 ◊πßÓ≈‘

’ ‘∂ ‘È”” ¡√∆∫ Í«‘Òª √Ø«⁄¡≈ «’ ÁØÈØ∫ ¡È-¡«Ë’≈ ¡≈ͱ” ω∂

ÍzØÎÀ√ª Á∂ ¡≈Í√ «Ú⁄ «√ß◊ Î√∂ ‘È, Î√∂ «‘‰ Á∂¬∆¬∂ ¡√∆∫ «¬√ fi∂Û∂

ÂØ∫ ’∆ ÒÀ‰≈ ˛, ¡≈Í∂ «Èæ√Ò ‘Ø ’∂ ÏÀ· ‹≈‰◊∂Õ

‹Á Ò∂÷ ˆΩ È≈Ò Í«Û∑¡≈ ª ÍÂ≈ Òæ◊≈ «’ Ò∂÷’ È∂ «¬’ ÈÚ∆∫

÷Ø‹ ’∆Â∆ ˛ «’ “‹≈Íπ √≈«‘≈Ï «ÙÚ Íπ≈È Á∂ ECI ÍøÈ∂ ÂØ∫ EFA ÍøÈ∂Âæ’ ¡æ‹ Ú∆ ÓΩ‹±Á ˛Õ «¬√ ÂØ∫ √ÍÙ‡ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ‹≈Íπ √≈«‘Ï “«ÙÚ Ó‘≈’≈Ò Á∆ ¿π√« «Ú⁄ «Ò«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ √Ú¬∆¬∂ «’√∂ ¡«◊¡≈ ’Ú∆Á∂ «Ò÷∂ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ Ì◊ΩÂ∆ Ó≈’ß‚∂ Íπ≈È «Ú⁄ ¡æ‹ Ú∆ ÓΩ‹±Á ˛”Õ «¬ßÁ

«√ßÿ Á∆ «¬‘ ’ÍØÒ «’«¡≈ ÍÛ∑ ’∂ √≈È±ß Ó‹Ï±È ’ÒÓ ¸æ’‰∆ ͬ∆

ª ‹Ø √ß◊ª 鱧 «¬√ ’±Û Íz⁄≈ ÂØ∫ √π⁄∂ ’∆Â≈ ‹≈ √’∂Õ

«ÁæÒ∆ «ÈÚ≈√∆ ÁÒÏ∆ «√ßÿ È≈Ó∆ ÏßÁ∂ Á∆ «’Â≈Ï “Á√Ó ◊zßÊ Á∆

¡√Ò∆¡Â” «Ú⁄ Ú∆ «¬‘Ø «‹‘∂ ◊ÍΩÛ Ó≈∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ «¬‘Ø ’πfi «¬ßÁ

«√ßÿ ÿæ◊∂ È∂ ‡ÀÒ∆ÎØÈ ”Â∂ Ï∆Ï∆ √π«ßÁ ’Ω Ï≈‹Ú≈ Ú≈√∆ BI ı≈Ò√≈

’≈Ò‹ ’ÒØÈ∆ 鱧 Áæ«√¡≈Õ Í«‘Òª ¡√∆∫ ÁÒÏ∆ «√ßÿ Ú≈Ò≈ «ÙÚ Íπ≈È

ÒÀ ’∂ ¡≈¬∂ √≈鱧 ¿π√ «Ú⁄Ø∫ «’Â∂ ‹≈Íπ √≈«‘Ï È≈ «Ó«Ò¡≈Õ ‹Á Ï∆Ï∆

√π«ßÁ ’Ω È∂ «¬√ Ï≈∂ «¬ßÁ «√ßÿ È≈Ò ◊æÒ ’∆Â∆, ÿæ◊≈ ’«‘‰ Òæ◊≈

È‘∆∫ Âπ√∆∫ ◊∆Â≈ ÍzÀ√ ◊Ω÷Íπ Á≈ «ÙÚ Íπ≈‰ ÒÀ ’∂ ¡≈ÚØ ¿π√ «Ú⁄

‹≈Íπ √≈«‘Ï ˛Õ «Î ¡√∆∫ ¿π√∂ Á∂ ÿ ÂØ∫ ‘∆ ¿π‘ «ÙÚ Íπ≈‰ Óß◊Ú≈

«Ò¡≈ ¡Â∂ Á∂«÷¡≈ «’ «¬√ «Ú⁄ Ì∆ ‹≈Íπ √≈«‘Ï È‘∆∫ ˛Õ ¡√∆∫ ÿæ◊≈

鱧 ‡ÀÒ∆ÎØÈ ’∆Â≈ «’ ‹∂ ¿π‘ √≈Ï ’ Á∂‰ «’ ‹≈Íπ √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈‰

Á≈ «Ú⁄ ˛ ª Íø‹≈‘ ‘˜≈ πͬ∂ Á∂Úª◊∂Õ ¿πÈ∑ª È∂ ¿πµÂ «ÁæÂ≈ «’

‹∂ Âπ√∆∫ √≈Ï ’ Á∂ÚØ «’ Á√Ó ◊zßÊ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ Á≈ «Ò«÷¡≈

‘Ø«¬¡≈ ˛ ª ‚∂„ ’ØÛ πͬ∂ Á∂Úª◊≈Õ «¬√ Â∑ª Á∆¡ª ’Ò≈Ï≈˜∆¡ª

Ó≈È «Ú⁄ «¬‘ Ï‘π ⁄Âπ ˛Õ √ß◊ª Á∆ «◊¡≈ Ҭ∆ ¡√∆∫ Áæ√‰≈

⁄≈‘πßÁ∂ ‘ª «’ Á≈√ ÚÒØ∫ √ßÍ≈«Á Íπ√Â’ ““√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈

«¬«Â‘≈«√’ ¡Â∂ ¡«Ë¡≈«Ӓ Íæ÷”” ¡æ‹ ’æÒ∑ ‘ ¡ÀÂÚ≈ ⁄Û∑Á∆’Ò≈

¡ıÏ≈ «Ú⁄ ÒÛ∆Ú≈ ¤Í ‘∆ ˛Õ ‹∂ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ’ØÒ ’ج∆ «◊¡≈È

˛ ª √≈‚∂ ÚÒØ∫ «ÁæÂ∂ Âæʪ 鱧 ◊Ò √≈Ï ’∂Õ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊∂ ȱß

ÍÂ≈ È‘∆∫ √∆ «’ Ï∆Ï∆ √π«ßÁ ’Ω ≈‘∆∫ ÓÀ∫ ‘∆ «¬√ È≈Ò ◊æÒ ’ «‘≈

√∆Õ «¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª Ì∆ AC Á√ßÏ B@@C 鱧 Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊ Á∂ Íπ√Â’

Ó∂Ò∂ ”Â∂ Ó∂≈ «¬√ È≈Ò Ú≈‘ ÍÀ ¸æ«’¡≈ √∆ ¡Â∂ ¡÷∆ «¬‘ ’«‘ ’∂

““Âπ√∆∫ ¡≈͉∂ Ú∆⁄≈ª Á≈ Íz⁄≈ ’Ø √≈鱧 ¡≈͉∂ Ú∆⁄≈ Íz◊‡ ’È

Á≈ ‘æ’ ˛Õ”” ’«‘ ’∂ ¤π«‡¡≈ √∆Õ

‘π‰ ¡√∆∫ ¡√Ò∆ ÓπæÁ∂ ”Â∂ ¡≈™Á∂ ‘ªÕ «ÙÚ Íπ≈‰ Á∂ «‹√ Ì≈◊

«Ú⁄ ÍøÈ≈ ECI ÂØ∫ EAF Âæ’ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ’«‘ßÁ≈ ˛ «’ “‹≈Íπ

√≈«‘Ï” ÓΩ‹±Á ˛, ¿πÊ∂ «ÙÚ (Ì◊Ú≈È) Á∆ ¿π√« «Ú⁄ «Ò«÷¡≈ A@@@

ÈªÚ Ú≈Ò≈ √ß‘√È≈Ó≈ ˛ È≈ «’ ‹≈Í √≈«‘Ï, ¡Â∂ «√Ò∂÷ ˛ :

Ì◊Ú≈È «ÚÙ‰±ß Áπ¡≈≈ Í«·Â «ÙÚ √‘√ÂzÈ≈Ó√ÂØÂz

«¬√∂ Â∑ª ‹Á ¡√∆∫, “«ÚÙÈ±ß Ó‘ª Íπ≈‰”, ÓπÈ∆ Í≈≈Ù ‹∆ «¥Â,

¡ÈπÚ≈Á’ Íø«‚ ≈Ó √Ú±Í Ù≈ÙÂ∆ Íz’≈Ù’, ͱ‹≈ Íz’≈ÙÈ ’πÂÏ ÍπÒ

Ï≈˜≈ «ÁæÒ∆ AA@@@F Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ ’Á∂ ‘ª ª ÍøÈ≈ AE ÂØ∫ BF Âæ’

““¡Ê √z∆ «ÚÙ‰±ß √‘√…È≈Ó √ÂØÂz”” Á‹ ˛ ¡Â∂ ¡æ◊∂ ÍøÈ≈ BG ÂØ∫ CH

Âæ’ √ß√«¥Â «Ú⁄ «ÁæÂ∂ √‘√È≈Ó∂ Á∂ «‘ßÁ∆ ¡ÈπÚ≈Á È≈Ó «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ

«¬√∂ Íz’≈ È≈Ò Ó≈’ß‚∂ Íπ≈‰ «Ú⁄ Á∂Ú∆ Á∆ ¿π√ÂÂ∆ «Ú⁄ 108 È≈Ó

Ú≈Ò≈ √ÂØÂz ˛Õ √È≈ÂÈ ËÓ «Ú⁄ ¡≈͉∂ «¬Ù‡ Á∆ ¿π√« ’È

Á∆ «¬‘ ÍæËÂ∆ ¡Í‰≈¬∆ ◊¬∆ √∆Õ

«ÙÚ √‘ß√È≈Ó∂ Á∆ ¡≈ßÌÂ≈ «¬√ Â∑ª ‘πßÁ∆ ˛ :

√… ‹∆ ÏØÒ∂ : Óπ«ÈÚØ! √πÈØ, «‹√ √∂ Ó‘∂Ù √ßÂπÙ‡ ‘ØÂ∂ ˛∫, Ú‘√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IB

«ÙÚ √‘√ÂzÈ≈Ó √ÂØÂz ¡≈‹ ÂπÓ ’Ø √πÈ≈ ‘ª ‘±ßÕ«ÚÙ‰± Ú≈⁄«ÙÚ∂ ‘Ø Ó±‚Ø πÁz : ÍπÙ‘≈ : ÍπÙÍÒØ⁄È≈ :¡Ê ◊Ó… : √Á≈⁄≈ : ÙÚ : √ß̱ Ó‘∂ÙÚ®2®⁄ßÁz≈ Í∆ÂÙ ⁄ßÁzÓØÒ «ÚÙ‰± «Ú√ßÓÂÌ∂ÙÚ :Ú∂ÁªÂ√≈√ßÁØ‘ ’Í≈Ò∆ È∆Ò ÒØ«‘∫ : ®3®«¬√ Íz’≈ «¬√∂ ÙÀÒ∆ ÏØÒ∆ «Ú⁄ ’πÒ 133 √ÒØ’ ‘ÈÕ «¬È∑ª Á∂

’πÒ ¡æ÷ª 鱧 «ÓÒ≈ ’∂ «ÙÚ ‹∆ Á∂ A@@@ È≈Ó Ò¬∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ Íø‹≈Ï∆

«Ú⁄ È≈Ó ˛ “√‘ß√È≈Ó≈”Õ

‹Á ’∂ ‹≈Í √≈«‘Ï «Ïz‹ Ì≈Ù≈ ¡Â∂ Î≈√∆ Á∆ ÙÏÁ≈Ú≈Ò∆ «Ú⁄

’πÒ AII ¤ßÁ ‘È ¡Â∂ ’πÒ ◊π‰ª Á∆ ‹∂ «◊‰Â∆ ’∆¬∂ ª Â’∆ÏÈ

HE@ ωÁ∂ ‘ÈÕ

«ÙÚ Íπ≈‰ Á≈ √‘ß√ È≈Ó≈ ’∂ÚÒ √ÒØ’ ‘È ‹Á«’ ‹≈Í √≈«‘Ï

«Ú⁄ ‘∂· «Ò÷∂ Á√ Íz’≈ Á∂ ¤ßÁ ÚÂ∂ ◊¬∂ ‘È: ¤ÍÀ ¤ßÁ, Ìπ‹ß◊ ÍzÔ≈Â

¤ßÁ, ⁄≈⁄∆ ¤ßÁ, ⁄͇ ¤ßÁ, ±¡≈Ò ¤ßÁ, ÓËπÌ≈ ¤ßÁ, Ì◊ÚÂ∆ ¤ßÁ,

√≈ÚÒ ¤ßÁ, ‘«ÏØÒÓÈ≈ ¤ßÁ, ¬∂’ ¡æ¤∆ ¤ßÁÕ

«ÙÚ Íπ≈‰ Á≈ Ú≈Â’ √±Í ‘ ‹◊∑≈ ¡ÈÔ Íπ÷ Ú≈⁄’ ˛ :

““√±Â ‹∆ ÏØÒ∂””, ““È≈Á ‹∆ ÏØÒ∂”” ¡≈«Á, ‹Á«’ ‹≈Í √≈«‘Ï «Ú⁄

ÍÓ≈ÂÓ≈ 鱧 √ßÏØË ‘Ø ’∂ ÓæËÓ Íπ÷ ⁄È≈ ˛ :

¤ÍÀ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)⁄≈Á∆® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)⁄‚͇ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)±¡≈Ò ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)ÓËπ Ì≈ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)⁄≈⁄∆ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)Ì◊ÚÂ∆ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á ’ÊÂ∂® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò ¿π⁄≈ «‘≈ ‘≈)√≈ÚÒ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á®‘«ÏØÒÓÈ≈ ¤ßÁ® Â… Íz√≈«Á® (Â∂∆ «¥Í≈ È≈Ò)«¬√∂ Â∑ª «√¯Âª Ì∆ ¿πµÂÓ Íπ÷ «Ú⁄ ’∆Â∆¡ª ‘È

ÈÓ√Â…ß, ÂÀ鱧 ÈÓÙ’≈ ˛ ‹Ø ¡’≈Ò ˛∫;«¥Í≈Ò± ˛∫, ¡±Í ˛∫ ¡Â∂ ¡È±Í ˛∫®‘ «¬’ Óª Ò¬∆ ¡≈͉≈ Íπæ «’‘Ø «‹‘≈ ‘ØÚ∂, ≈‹≈ Ï∂‡≈ ˛ ¡Â∂

√Ì ÂØ∫ «Í¡≈≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ‘ «¬’ Ïæ⁄∂ Ò¬∆ ¡≈͉∆ Óª ÁπÈ∆¡ª

«Ú⁄ √Ì ÂØ∫ ⁄ß◊∆ Óª ˛, «‹√ Â∑ª ≈Ó Ò≈Ò ¡≈͉∆ Óª Á∆¡ª «√¯Âª

’Á≈ ˛ ¿π√∂ Â∑ª ≈Ó «√ßÿ ¡Â∂ ≈Ó ◊πÒ≈Ó ’Á∂ ‘ÈÕ ’∆ «¬√ Â∑ª

’È È≈Ò ≈Ó Ò≈Ò Á∆ Óª ≈Ó «√ßÿ Á∆ Óª √Ófi Ò¬∆ ‹≈¬∂ ‹ª ≈Ó

«√ßÿ Á∆ Óª ≈Ó ◊πÒ≈Ó Á∆ Óª ω ‹≈Ú∂◊∆?

·∆’ «¬√∂ Íz’≈ ‹Ø «√¯Âª, «ÙÚ È±ß Ì◊Ú≈È ÓßÈ ’∂ «ÙÚ Íπ≈‰

«Ú⁄ «ÙÚ ‹∆ Ò¬∆ ’‘∆¡ª ‘È, ¿π‘Ø «√¯Âª «ÚÙ鱧 Íπ≈‰ Á∂ Ì◊ª

È∂ «ÚÙ鱧 鱧 Ì◊Ú≈È ÓßÈ ’∂ «ÚÙ鱧 Íπ≈‰ «Ú⁄ ’Ê∆¡ª ‘ÈÕ ¡«‹‘∂

‘∆ ◊π‰ ıπÁ≈ Á∂ («Á¡≈Ò± ˛, «¥Í≈Ò± ˛, Í≈Ò‰ ˛), ¡≈«Á «¬√Ò≈Ó

«Ú⁄ ıπÁ≈ Á∂ ’∆Â∂ ‘ÈÕ ·∆’ «¬√∂ Â∑ª ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄

¡Â∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ ’∆Â∂ ‘È «’™«’ √ÌÁ∂ «‘Á∂ «Ú⁄ ¡≈͉∂

Ì◊Ú≈È Á≈ √Ì ÂØ∫ ¿πÂÓ Á‹≈ ˛Õ

«¬√ Ò¬∆ ÍÓ∂Ù Á∂ Ï‘π √≈∂ È≈Ó ‹Ø ‹≈Í √≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹

‘È ¿π‘ «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄ ‘ÈÕ «‹È∑ª Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈

¡≈«Á Á∂ √ÓÊ’ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ ‹≈Í √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄Ø∫ «Ò¡≈

«◊¡≈ ˛Õ

‹Á ¡√∆∫ ÍÛ⁄ØÒ ’Á∂ ‘ª ª ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò∂

Ï‘π √≈∂ ÍÓ∂Ù Á∂ È≈Ó ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Ì∆ Á‹

‘È «‹‘≈ «’ : «ÙÚ, √ß̱, √πÔß̱, Á∂Ú Á∂Ú, «ÚÙÚ ±Í, Ïz‘Ó≈, ¬∆√,

¡ßÂÔ≈Ó∆, Ì◊Ú≈È, Á≈Â≈, ¡ß«ÓzÂÓÔ≈, √̱ß, ‹◊Á∆Ù, Ó∂π, √⁄ Á≈

ÈßÁ, ˙¡ß, √ÂÔ, Â≈’, Íẕ, ÏÒ∆, Í≈Ïz‘Ó, ÍÓ≈ÂÓ≈ √Ï «Ú¡≈Í∆,

√ªÂ∂ ¡≈«Á ¡Â∂ «¬√ Â∑ª Á∂ ‘Ø ¡È∂’ª È≈Ó ‘ÈÕ

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ Á∆ ’√Ú‡∆ ¡Èπ√≈ ª «Î ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ

√≈«‘Ï Ì∆ «ÙÚ Íπ≈‰ Á≈ ¡ß◊ ‘∆ Óß«È¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ «È∆,¡«◊¡≈ÈÂ≈, ’͇Â≈ ¡Â∂ Ó±÷Â≈ Ú≈Ò∆ ◊æÒ ˛Õ

‘π‰ ¡√∆∆ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ 鱧 Íπæ¤Á∂ ‘ª «’ «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ID√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IC

√‘ß√È≈Ó Á∆ ⁄È≈ Á∂ ‘∂· «Ò÷∂ È≈Ó “‹≈Íπ √≈«‘Ï” «Ú⁄ «’Ê∂ Á‹

‘È :

√‘ È≈Ó≈ Èß. È≈Ó ¡Ê

AB. ⁄ßÁ≈zÍ∆‚: “⁄ßÁzÓ≈” ’Ø «ÙØ̱ى ’∂ ±Í Ó∂

Ë≈‰ ’È∂ Ú≈Ò∂Õ

AC. ⁄ßÁzÓΩ«Ò : «√ Í ⁄ßÁzÓ≈ ’≈ Óπ’π‡ Ë≈È

’È∂ Ú≈Ò∂

BA. ◊Ω∆ ÌÂ≈ : Í≈ÚÂ∆ Á∂ ÍÂ∆

BC. ¡Ù‡ Ó±«Â :

BD. «ÂzÒØ⁄È √±‹, ⁄ßÁ, ¡◊È∆ ±Í «ÂßÈ

¡æ÷ª Ú≈Ò∂

BE. «ÍÈ≈’∆ : «ÍÈ≈’ È≈Ó∆ ËÈπÙ æ÷‰ Ú≈Ò≈

EA. ˱‹«‡ : ‹‡≈ ’∂ Ì≈ √∂ Ôπ’Â

ED. Á±Ú≈√≈: ÁπÚ≈√≈ È≈Ó’ ÓπÈ∆ Á∂ ±Í

«Ú⁄ ¡ÚÂ≈ Ë≈È Ú≈Ò≈

FB. «◊∆Ù : ’ÀÒ≈Ù ÍÂ∆

FG. «◊«‹≈ËÚ : Í≈ÚÂ∆ Á∂ ÍÂ∆

FH. ’πÏ∂ Ïß˱ : ’πÏ∂ 鱧 ¡ÍÈ≈ «ÓæÂ

ÓßȉÚ≈Ò≈

GG. Óπ◊ÚÔ≈«Ë : ‹ß◊Ò «Ú⁄ «’≈ Á∂ ±Í

«Ú⁄ Íz◊‡ ‘Ø ’∂ √± ¿πÍ Â∆

⁄Ò≈¿π‰ Ú≈Ò≈

GI. Â≈÷Ô≈ : ◊πÛ ±Í

IF. ÙÓÙ≈È√Ê : ÙÓÙ≈È Ì±Ó∆ «Ú⁄ «‘‰ Ú≈Ò≈

AAC. √ΩÓÍ : √ØÓ (Ù≈Ï) Í∆‰ Ú≈Ò≈

ABC. Ú∂Á’≈ : Ú∂Áª 鱧 Íz◊‡ ’È Ú≈Ò∂

AIG. ÌzÂÔÓz’‡ √±Í Ë≈’ : √z∆ ≈Ó ’∂ √∂Ú’ Ï≈È,

‘ȱÓ≈È Á≈ ±Í Ë≈È ’È∂

Ú≈Ò∂

«¬√∂ Â∑ª ‹≈Íπ √≈«‘Ï «Ú⁄ ¡≈¬∂ «¬‘ ¤ßÁ∂ «¬√∂ ±Í «Ú⁄ «ÙÚ

Íπ≈‰ «Ú⁄ «’Ê∂ Á‹ ‘ÈÕ

√Á «√ËÁ≈ Ïπæ«Ë Á≈ «ÏzË ’Â≈®¡ËØ ¿πË ¡Ëß® ¡≈Íø ˙ÿ ‘Â≈® 59

«¥Í≈Òß √±Í∂ ’π’Óß Íz‰≈√∆®√Á≈ √Ï Á≈ «Ë «√Ëß «ÈÚ≈√∆®73

Á∂√ ¡Ω È≈ Ì∂√ ‹≈’ ±Í ∂÷ È≈ ≈◊®‹Âz ÂÂz «Á√≈ «Ú√≈ ‘Ø«¬ ÎÀ«Ò˙ ¡Èπ≈◊®20ÒØ’ ⁄¿πÁ«‘ ’∂ «Ï÷À ‹◊ ‹≈Í‘∆ «‹‘ ‹≈Í®¡≈«Á Á∂Ú ¡È≈«Á Ó±«Â Ê≈«Í˙ √ÌÀ «‹‘ Ê≈Í®«’ ‘π√ÈπÒ Ú‹± ˛∫® ÂÓ≈ÓπÒ π˜± ˛∫®

‘Ó∂√πÒ √Ò≈ÓÀ ˛∫® √Ò∆÷ ÓπÁ≈ÓÀ® 121◊È∆ÓπÒ «√’ÙÂÀ® ˆ∆ÏπÒ Í√ÂÀ®«Ï¶ÁπÒ Ó’≈ÈÀ® ˜Ó∆ÈπÒ ˜Ó≈ÈÀ®122ÂÓ∆‹πÒ ÂÓ≈ÓÀ® π˜±¡Ò «’Ë≈ÈÀ®‘∆¯Ò ¡˜∆ÓÀ® ˜≈«¬’ Ô’∆ÈÀ®123«¬√∂ Â∑ª Ì◊ÚÂ∆ ¤ßÁ Á∂

˜≈‘ ˜± ˛ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ͱ∂ ¤ßÁ Á∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄

«’Ê∂ ˛?

È≈ ¤ßÁ «ÓÒÁ∂ ‘È È≈ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ «ÓÒÁ∆ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ÙÀÒ∆ «ÓÒÁ∆

˛, «¬√ Ò¬∆ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ È∂ «È∂ Ô’Û Ó≈∂ ‘ÈÕ ¡√∆∫ Ï∂ÈÂ∆

’ª◊∂ «’ ÿæ◊≈ ‹∆ √≈∂ Í≈·’, ¡æ◊∂ ÿπÿ± È≈Ê È‘∆∫ ÏÀ·∂Õ Ï‘π √≈«¡ª

鱧 ÍÓ∂Ù È∂ «ÏÏ∂’ ÏπæË∆ Ï÷Ù∆ ˛Õ

Í ◊πÏ≈‰∆ ÂØÛ ÓØÛ ’∂ ¡Ê ’È∂, «√æ÷ «¬«Â‘≈√ 鱧 «Ú◊≈Û

’∂ Í∂Ù ’’∂ √ß◊ª 鱧 ◊πßÓ≈‘ ’È≈ ¡Â∂ ÌßÏÒ̱√∂ Í≈¿π‰≈ ÿæ◊≈ ‹∆

Á≈ ‹ÈÓ «√æË ¡«Ë’≈ ˛Õ «¬√ Á∆ √Ø⁄ ¡Â∂ Ó≈È«√’Â≈ Á≈ Í±È ÂΩ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IF

”Â∂ ÍÁ≈Î≈Ù, ¡√∆∫ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï “’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª Á∂ ’ΩÂ’” «Ú⁄ ’

«ÁæÂ≈ ˛ ¡Â∂ √≈Ï ’ «ÁæÂ≈ ˛ «’ «¬√ ‹πß‚Ò∆ È∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß

«√æ÷∆ √±Í È≈Ò ’∂ÚÒ “’ΩÓ≈ ÎÒÀ◊” ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ¡ßÁØ∫ «¬‘ ͱÈ

ÂΩ ”Â∂ ’≈Ó∂‚∆ ß◊È «Ú⁄ ß◊∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

√z∆ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ Íz’≈Ù ¿πÂ√Ú Á∆ Â∆√∆ ÙÂ≈ÏÁ∆

͇È≈ √≈«‘Ï Ï‘π Úæ‚∆ ÍæË ”Â∂ ÓÈ≈¬∆ ◊¬∆ √∆Õ ¿πÊ∂ «¬’ ÍzØÎÀ√

√≈«‘Ï (Ù≈«¬Á ◊π«Á¡≈Ò «√ßÿ ÎπÒ) È∂ ‹≈Íπ √≈«‘Ï È±ß ◊æÂ’∂ Á∂ ÍÀ∫«ۡª

¡Â∂ Ú≈’ª Â∂ ¡≈Ë≈ ÍÛ∑ ’∂ √π‰≈«¬¡≈ √∆Õ

¤ÍÀ ¤ßÁ : ¡÷≈Û∂ «Ú⁄ Ù√ ÎÛÈ ÂØ∫ Í«‘Òª ÍÀ∫ÂÛ≈ ÒÀ‰≈Õ

Ìπ‹ß◊ ÍÔ ¤ßÁ : ‹Á ÁØ «÷‚≈∆ ÍÀ∫ÂÛª ÒÀ ’∂ ¡≈ÓØ-√≈‘Ó‰∂

‘πßÁ∂ ‘È “ÈÓ√Âß ¡’≈Ò””

⁄≈⁄∆ ¤ßÁ : ‹Á «¬’ Á±√∂ ”Â∂ Ú≈ ’Á∂ ‘ÈÕ ““¡±Í ˛Õ ¡È±Í

∫Õ””

Ìπ‹ß◊ ÍzÔ≈ ¤ßÁ : ‹Á Ú≈ ’ ’∂ «Í¤∂ ‘‡Á∂ ‘È ¡Â∂ «¬’

Á±√∂ Á∂ Á≈˙ Ò◊ªÁ∂ ‘ÈÕ

⁄≈⁄∆ ¤ßÁ : ‹Á Á≈¿π ÒÀ ’∂ Ú≈ ’Á∂ ‘È

«¬√∂ Â∑ª √≈∂ ¤ßÁª Á∆ ⁄≈Ò Áæ√∆Õ

«¬√ Á∂ «ÚÍ∆ «ÙÚ ‹∆ ‚Ó± Á∆ Â≈Ò ”Â∂ Èæ⁄Á∂ ‘∂ Í ÿæ◊≈

鱧 «¬’Ø ⁄∆˜ Ò◊Á∆ ˛Õ

«Î ‹Á ¡√∆∫ Úæ÷-Úæ÷ √ß√Ê≈Úª ÚÒØ∫ Íz’≈Ù «ÙÚ Íπ≈‰≈ Á≈

«ÓÒ≈È ’Á∂ ‘ª ª «¬’√≈Â≈ È‘∆∫ «ÓÒÁ∆Õ «¬√ Ò¬∆ «’Ù «ÙÚ Íπ≈‰

鱧 ÍzÓ≈‰∆’ Óß«È¡≈ ‹≈Ú∂?

◊Ø÷Íπ √∆Â≈ ÍzÀ√ ÂØ∫ Íz’≈Ù «ÙÚ Íπ≈‰ Á∂ ÍøÈ≈ AAI Â∂ Ó‘ª

ÍzÒÔ ’≈Ò ÂØ∫ «Í¤Ø∫ ‹Ø ¿πÂÍÂ∆ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ˛ ¿π‘ √z∆ «ÙÚ Ó‘ª

Íπ≈‰ √ßÍ≈«Á’ Íø. ≈‹ ’πÓ≈ ͪ‚∂ ¡Â∂ Íz’≈Ù «È¿± √‡À∫‚‚

ÍÏÒ∆’∂ÙÈ AHAC ⁄ßÁz≈ÚÒ Ø‚ ÓÒ’≈ ◊ß◊‹ «ÁæÒ∆ «Ú⁄ È‘∆∫ ˛ Í

«¬‘ √≈∆ Ú≈Â≈ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Ó≈. 1 Á∂ Ó≈± ≈◊ Á∂ ÙÏÁ

“¡ÏÁ ’ÏÁ Ëπß˱ ’≈≈” (¡ß◊ 1035) È≈Ò «¬ßÈ «ÏßÈ «ÓÒÁ∆ ˛Õ ‘π‰

«¬√ Ï≈∂ ’∆ «È‰≈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂? «’ ◊π± √≈«‘Ï È∂ «ÙÚ Íπ≈‰ ÂØ∫

ÒÀ ’∂ «Ò«÷¡≈ ˛ ‹ª «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈«Ò¡ª È∂ ◊π± √≈«‘Ï Á∆ È’Ò ’∆Â∆

˛Õ «¬√ Á≈ ¿πµÂ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ‹ª ÁÒÏ∆ «√ßÿ ¡ÀÓ. ¡À√. √∆.

«ÁæÒ∆ Ú≈Ò≈ ‘∆ Á∂ √’Á≈ ˛Õ

ÓÈÓπ«÷ ¿±Ë≈ ’¿πÒπ ˛ È «Â√π Ì◊«Â È È≈¿π®√’Â∆ ¡ßÁ« ÚÂÁ≈ ’±Ûπ «Â√ ’≈ ˛ ¿πÍ≈¿π®«Â√ ’≈ ¡ßÁ« «⁄Âπ È «Ì‹¬∆ Óπ«÷ Î∆’≈ ¡≈Ò≈¿π®¿π«¬ Ë«Ó Ò≈«¬ È Ò«È ¿Èª ¡ßÁ« ’±Û √π¡≈¿π®È≈È’ ’ÂÀ ω ω≈¬∆ÓÈÓπ÷ ’±Û ÏØ«Ò ÏØ«Ò ‚πÏ∂ ◊πÓ«÷ Â∂ ‹«Í ‘« È≈¿π® ¡ß◊ 511

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/IH

Ï«⁄æ È≈‡’ Á≈ Ó‘ª ’≈Ò ◊πÓ«Â Á∂ fiØ÷∂ ”⁄Ø∫

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ Ú∆⁄≈ È≈Ò Í≈· ’È ÂØ∫ ÍÂ≈ Ò◊Á≈

˛ «’ Í≈Ïz‘Ó ÍÓ∂Ù, ¡’≈ÒÍπ÷, Ú≈«‘◊π± ‘∆ «È◊π‰ ÂØ∫

√◊π‰ ‘Ø ’∂ ‹◊ Á≈ Í√≈≈ ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¡≈Í ‘∆ «ÚÈ≈Ù’≈∆

Ù’Â∆ ≈‘∆∫ «¬√ Í√≈∂ Á≈ ÷≈ÂÓ≈ ’’∂ «È◊π‰ ±Í ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛Õ

«È◊πÈπ ¡≈«Í √◊πÈπ Ì∆ ˙‘∆®’Ò≈ Ë≈« «‹«È √◊Ò∆ ÓØ‘∆® ¡ß◊ 287

˙Í«Â ÍÒ¿π ÍzÌ Â∂ ‘ØÚÀ «¬‘ Ï∆⁄≈∆ ‘« ‹È∆® ¡ß◊ 1186

√Ì È±ß ‹∆¡ Á≈È Á∂‰ Ú≈Ò≈ Ì∆ ¿π‘ ¡≈Í ˛ ¡Â∂ √Ì È±ß ıÂÓ

’È Ú≈Ò≈, √Ì Á≈ ’≈Ò Ì∆ ¿π‘ ¡≈Í ‘∆ ˛Õ

‘« ¡≈Í∂ Ó≈À ‘« ¡≈Í∂ ¤Ø‚À ÓÈ ‘« √‰∆ Í«Û ‘∆¡À®‘« «ÏÈπ ’ج∆ Ó≈« ‹∆Ú≈«Ò È √’À ÓÈ ‘Ø«¬ «È«⁄ßÁ «È√´ ‘Ø«¬

‘∆¡À® (¡ß◊ 594)ÏÛ∂ ÏÛ∂ Ó‘ª ÏÒ∆ √±Ï∆, ÏÒÚ≈È, ÓÀÁ≈È∂ ‹ß◊ «Ú⁄ ÁπÙÓ‰ª

鱧 ÷ÂÓ ’È Ú≈«Ò¡ª 鱧 ÷ÂÓ ’È Ú≈Ò≈ ÍÓ∂Ù ¡≈Í ˛Õ Á∂√∆

Ì≈Ù≈ «Ú⁄, ‹Á ’ج∆ ÏßÁ≈ «’√∂ 鱧 Ó≈È ‹ªÁ≈ ˛ ª ¡≈÷Á≈ ˛ ÓÀ∫

Â∂≈ ’≈Ò Ï‰ ’∂ ¡≈«¬¡≈ ‘ªÕ √Ø ‹Ø ’≈Ò Á≈ Ì∆ ’≈Ò ˛ ¿π‘ Ó‘ª

’≈Ò ˛Õ «¬√∂ Ó‘ª ’≈Ò Á∂ ¡Ë∆È, Í∆ ÍÀ’ªÏ ¡¿πÒ∆¬∂, ¡ÚÂ≈

Ïz‘Ó≈ «ÚÙÈ±ß Ó‘∂Ù ¡≈«Á ’ج∆ Ì∆ √ß√≈ ”Â∂ È‘∆∫ «‘ √«’¡≈Õ «¬√∂

’≈Ò È∂ «¬‘ √Ì ÷≈ Ò¬∂ «‹√ Ï≈∂ Ì懪 Á∂ √ÚæÔª «Ú⁄ «¬™ «’‘≈

˛ :

’∆¡≈ ÷∂´ Ï‚ Ó∂Òπ ÂÓ≈√≈ Ú≈«‘◊π± Â∂∆ √Ì ⁄È≈®Â± ‹«Ò Ê«Ò ◊◊«È ÍÔ≈«Ò ͱ« Ô≈ ¡ß«Óz Â∂ Ó∆·∂ ‹≈ ’∂ Ï⁄È≈®Ó≈È«‘ Ïz‘ÓÁ≈«¬’ πÁz≈«Á’ ’≈Ò ’≈ ’≈´ «Èß‹È ‹⁄È≈®◊π Íz√≈«Á Í≈¬∆¡À ÍÓ≈˚ √ √ß◊«Â √∂Â∆ ÓÈ ÷⁄È≈®’∆¡≈ ÷∂Òπ Ï‚ Ó∂´ ÂÓ≈√≈ Ú≈‘◊π± Â∂∆ √Ì ⁄È≈® ¡ß◊ 1403

¡Ê : ‘∂ Ú≈«‘◊π± («¬‘) √≈∆ «√zÙ‡∆ (Â∂∆ ÍÀÁ≈ ’∆Â∆ ‘ج∆)

˛; (屧 ‘∆ Âæª Á≈) Úæ‚≈ Ó∂Ò ’∆Â≈ ˛ (屧 ‘∆ «¬‘ ‹◊ Á≈) ÷∂Ò

ω≈«¬¡≈ ˛Õ 屧 Í≈‰∆ «Ú⁄, ËÂ∆ «Ú⁄, ¡≈’≈√ «Ú⁄ ¡Â∂ Í≈Â≈Ò

«Ú⁄ (Ì≈Ú √Ì Êª ”Â∂) «Ú¡≈Í’ ‘Ø «‘≈ ˛∫ «‹√ Á∂ ¡ß«Óz ÂØ∫ Ì∆

«Óæ·∂ Ï⁄È ‘ÈÕ

(‘∂ ◊π± Ú≈«‘◊π± ÂÀȱß) Ïz‘Ó≈ ¡Â∂ «ÙÚ ¡≈«Á’ (√≈∂ ÓßÈÁ∂ ‘È)

屧 ’≈Ò Á≈ ’≈Ò ’È Ú≈Ò≈ ˛∫, Ó≈«¬¡≈ Á∂ ÍzÌ≈Ú ÂØ∫ «‘ Íẕ,

√Ì ÂÀÊØ∫ Óß◊Á∂ ‘ÈÕ ◊π± Á∆ «¥Í≈ È≈Ò ‹∆ÚÈ Á≈ ¿π⁄≈ ¡≈ÁÙ

Í≈¬∆Á≈ ˛ (¡Â∂) √ √ß◊ «Ú⁄ ÓÈ ÷«⁄ ‘πßÁ≈ ˛, Ì≈Ú ‹πÛÁ≈ ˛Õ

‘∂ Ú≈«‘◊π± √≈∆ «√zÙ‡∆ Â∂∆ √≈‹∆ ‘ج∆ ˛ ¡Â∂ 屧 Âæª Á≈ Úæ‚≈

Ó∂Ò ’∆Â≈ ˛ (¡Â∂ ‹◊ ±Í∆) ÷∂Ò Ï‰≈«¬¡≈ ˛Õ «¬√∂ Ó‘ª ’≈Ò

Ò¬∆ ‘∆ ◊πÏ≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛Õ

‹«Í ◊Ø«ÏßÁπ ◊ØÍ≈Ò Ò≈´®≈Ó È≈Ó «√Ó« 屧 ‹∆Ú«‘ «Î« È≈ ÷≈¬∆ Ó‘≈ ’≈´®

¡ß◊ 885¡Ê : (‘∂ Ì≈¬∆) ËÂ∆ Á∆ Í≈Ò‰≈ ’È Ú≈Ò∂, ¡ßË∂∂ Á≈ È≈Ù

’’∂ Íz’≈Ù ’È Ú≈Ò∂ √π ßÁ (Íẕ Á≈) È≈Ó ‹ÍÕ ≈Ó Á≈ È≈Ó

«√ÓÈ ’È È≈Ò Â± ß (‘Ó∂Ù≈ ’≈«¬Ó «‘‰ Ú≈Ò≈) ‹∆ÚÈ Í≈

ÒÚ∂∫◊≈Õ «Î ÂÀÈ±ß Ó‘ª ’≈Ò Á∆ Ù’Â∆ ÷≈¬∂◊∆ È‘∆∫ (ÏÒ«’ ¡≈͉∂

«Ú⁄ ¡Ì∂Á ’ ÒÚ∂◊∆) ª Â∂ ’≈Ò «‘ ‘Ø ‹≈Ú∂∫◊≈Õ

‹Á ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï Á≈ ‘∂·Ò≈ √ÒØ’ ÍÛ∑Á∂ ‘ª :

√ß◊ √÷≈ √«Ì «‹ ◊¬∂ ’Ø¿± È «ÈÏ«‘˙ √≈«Ê®’‘π È≈È’ «¬‘ «ÏÍ«Â ÓÀ ‡∂’ ¬∂’ ÿπÈ≈Ê® ¡ß◊ 1429ª «‘ßÁ± Ú∆ ÎΩÈ ’«‘ «ÁßÁ∂ ‘È «’ «¬Ê∂ ◊π± √≈«‘Ï È∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/II √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@@

ÿ±’πÒ Á∂ È≈Ê (√z∆ ≈Ó ⁄ßÁz ‹∆ Á∆ ‡∂’ «ÒÂ∆ ˛) «¬√∂ Ò¬∆ ¿π‘

«‘ßÁ± ‘∆ √∆ «‘ßÁ± ËÓ È±ß Ï⁄≈¿π‰ Ò¬∆ ‘∆ ’πÏ≈È∆ «ÁæÂ∆ ª Â∂

«√æ÷ Ì∆ ’∂√≈Ë≈∆ «‘ßÁ± ‘∆ ‘ÈÕ

Í ◊π± ’∂ «√æ÷ ¡Ê ’È◊∂ «’ ◊π± √≈«‘Ï È∂ ÿπ (√±‹) Á∂

È≈Ê (Ó≈Ò’) ÍÓ∂Ù Á∆ ‡∂’ Óß◊∆ ˛ «‹√ Ï≈∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ’«‘

‘∂ ‘È ÈÓØ √±‹ √±‹∂® ÈÓØ ⁄ßÁz ⁄ßÁz∂® (‹≈Íπ) «’™«’ ◊π± √≈«‘Ï

È≈Ò ‘∆ «Ò÷ ◊¬∂ ‘È «’ :

≈Óπ ◊«¬˙ ≈ÚÈπ ◊«¬˙ ‹≈ ’¿π Ï‘π ÍÚ≈π®’‘π È≈È’π «Ê ’¤π È‘∆ √πÍÈ∂ «‹¿π √ß√≈π® ¡ß◊ 1429«¬√∂ Â∑ª «‹Ê∂ Ì∆ Ò¯˜ ’≈Ò, Ó‘ª ’≈Ò, ’≈«Ò’≈ ¡≈«Á

¡≈¿π‰◊∂ «ÙÚ Íπ≈‰ Á∂ Ì◊ (Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆) ÎΩÈ ’«‘‰◊∂ «’

«¬‘ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò≈ Ó‘ª’≈Ò ‘∆ ˛Õ «‹√ Â∑ª ‹ß◊Ò «Ú⁄ «¬’

«◊æÁÛ È∂ ’±’ Ó≈∆ √Ì ‹ß◊Ò Á∂ «◊æÁÛ ’±’‰ Òæ◊ ◊¬∂ «¬‘Ø ‘≈Ò

«¬È∑ª «ÙÚ Ì◊ª Á≈ ˛Õ

‹Á ¡√∆∫ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ Íz’≈Ù’ Ì≈Ù≈

«ÚÌ≈◊ Íø‹≈Ï √æÂÚ∆∫ ¤≈Í Á∂ ÁÙÈ ’Á∂ ‘ª «¬È∑ª Ò¯˜ª Á∂

¡È∂’ª ¡Êª Á∂ È≈Ò ‘∆ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ ◊πÓ«Â ¡Èπ√≈ Ì∆ ¡Ê

’∆Â∂ ‘È ‹Ø «’ ¡√∆∫ Í≈·’ª Á∂ «◊¡≈ Ҭ∆ ‘±Ï‘± «Ò÷ ‘∂ ‘ªÕ

(Ó‘≈È ’ØÙ ÍøÈ≈ 323)

’≈Ò : √Óª, Ú∂Ò≈ ““‘««√Ó ’≈‡À √Ø ’≈Ò””, («ÏÒ. Ó. D)

Á∂÷Ø

’≈Ò ÍzÓ≈‰Õ 2. «ÓzÂÔ±, ÓΩÂ, ““’≈Ò ’À Î≈«√ √’«Â √π

√ª«Ë¡≈”” (¡≈√≈ Ó. 5)

3. ÔÓÕ 4. Áπ«Ìæ÷, Áπ’≈Ò «‘ ““’≈Ò ◊Ú≈«¬¡≈ ’ÂÀ

¡≈«Í””Õ (ÓÒ≈ Ó. 5)

5. Ó‘ª’≈Ò, ‹Ø √≈∆ «√zÙ‡∆ 鱧 ÒÀ ’Á≈ ‘À, (’≈Ò «¥Í≈Ò

«‘ÔÀ È «⁄Â≈ÔØ® 33√ÚÀÔÀ)

6. ’≈Ò√ Á≈ √ß÷∂Í, «√¡≈‘∆, ““’≈Ò Ó«ÂÒ≈◊∆”” (√z∆ Ï∂‰∆), 7.

«Ú-’≈Ò≈, «√¡≈‘ ““«ÈßÁ’ ’∂ Óπ÷ ‘ج∂ ’≈Ò”” («ÏÒ≈ Ó≈. 5), 8.

√ß◊Ô≈, ‹ÈÓ √Óª ““’≈Ò «Ï’≈Ò √◊Ò Ì¬∂ È≈√”” («ÏÒ≈ ¡√ Ó. 1)

““‹ÈÓ ÓÈ ◊π¿πÍÁ∂√ ’’∂ È≈Ù ‘Ø ◊¬∂Õ”” 9. ’Ò ¡≈¿π‰ Ú≈Ò≈

«ÁÈ, ““‹Ø ¿πÍ«‹˙ √Ø «ÏÈ√ ˛ ÍØ ¡≈‹π ’∂ ’≈Ò (√. Ó. 9) Í√Ø∫

¡‹ ’æÒ∑Õ 10, ÒØ‘≈, 11 ÙÈ∆ ◊z«‘, 12 «ÙÚ 13 ’Ø«¬Ò≈, ◊Ø«¬ÒÕ

14 ÚÔ≈’‰ ¡Èπ√≈ «’«¡≈ Á∂ Ú≈ÍÈ Á≈ √Óª Tense ÚÂÓ≈È

ÓÀ∫ ÍÛ∑Á≈ ‘ª, ̱Â-ÓÀ∫ Í«Û∑¡≈, Ì«Úæ÷Ô-ÓÀ∫ ÍÛ∑ª◊≈Õ

’≈Ò’≈ ’≈´ : ’≈Ò Á≈ Ì∆ ’≈Ò, √Ì È±ß ÒÀ ’È Ú≈Ò≈ ’≈Ò’≈ ’≈Ò «Èß‹È ‹⁄È≈ (√ÚÀÔ∂ Ó. 4 ’∂) ÈÓØ ’≈Ò ’≈Ò∂ (‹≈Íπ)

’≈Ò «¥Í≈È : √ß◊Ô≈, ’≈Ò ±Í ˛ «‹√ Á∆ ÂÒÚ≈, Ó‘ª’≈Ò

““’≈Ò «¥Í≈È! «ÏÈ≈ «ÏÈÂ∆ È Â¿± ÂπÓ ’Ø ÍzÌ ÈÀ’ «fiÀ ‘Ø®

(Ú«⁄æ È≈.)

ÍøÈ≈ 324’≈Ò Í≈«¬ : A. √Óª Í≈ ’∂ ˜Ó≈È∂ Á∆ ⁄≈Ò ¡Èπ√≈Õ

B. ¡’≈Ò Á∆ ¡≈«◊¡≈ Í≈ ’∂, ’Â≈ Á∂ ‘π’Ó ¡Èπ√≈

““’≈Ò Í≈«¬ Ïz‘Ó≈ ÏÍπ Ë≈ (⁄Ωͬ∆)

’≈Ò Íπ÷ : A. √ß◊Ô≈, ‹Ó Á±Â, ’≈Ò (ËÓ) Á≈ √∂Ú’ ““’≈Ò

Íπ÷ ’≈ ÓÁÀ Ó≈È”” (ÌÀ¿π ’Ï∆)

B. ¡’≈Ò Íπ÷ Á≈ √ß÷∂Í Ú≈«‘◊π± “’≈Ò Íπ÷ ’∆ ’∆ Ú‚≈¬∆”

(Í≈√≈Ú)

’≈«Ò’≈ : 1. √ß◊Ô≈ : «√¡≈‘∆, ’≈Ò√Õ

2. ’≈Ò∂ ß◊ Á∆ Á∂Ú∆, ’≈Ò∆Õ 3. ‹ÒÍ∆, Ó∂ÿ Ó≈Ò≈

4. ’≈Ò≈’Û¤∆ «⁄Û∆ (√. È≈. Ó≈.)

5. ’≈Ò Ì◊Ú≈È Á∆ ¿π‘ Ù’Â∆ «‹√ È≈Ò √≈∂ √ß√≈ 鱧 ÒÀ

’Á≈ ˛, √ß‘≈ Ù’Â∆

(ÍøÈ≈ 936)

Ó‘ªÒØ‘ : Ó‘≈È Ù√ ±Í, √Úß’≈Ò, ¡’≈Ò, ““Ó‘≈ÒØ‘ ÓÀ∫

«’ß’ Ê≈Ø”” («¥. ¡Ú.)

Í Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ «Ú⁄≈∂ ÷æ‡∆ Òæ√∆ È≈Ò «Ó√∆ ؇∆ ÷ªÁ∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@A √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@B

‘∂ ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Í∆˜≈ ¡Â∂ Ï◊ ÷≈‰ Ú≈Ò∂ Ì≈¬∆ ’≈È∑

«√ßÿ ‹∆ ‹ª Ì≈¬∆ ‰Ë∆ «√ßÿ «√⁄ √’≈Ò È±ß ’∆ √ÓfiÁ∂ ‘È?

ÁØ √≈Ò≈ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Á≈ ’Ø√ ’È Ú≈«Ò¡ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ «¬‘

«Ú⁄≈∂ «’Ê∂ «‡’ √’Á∂ ‘È? ¡À√∆ √Ø⁄ Á∂ Ó≈Ò’ ‘È Á√Ó ◊zßÊ

«ÚØË∆Õ «¬√ Ò¬∆ ’≈Ò, Ó‘ª’≈Ò ¡≈«Á Á∂ ‘Ó∂Ù≈ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò≈

’≈Ò ‘∆ ¡Ê ’‰◊∂Õ

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á≈ ’«‘‰≈ ˛ «’ ‹Ø «√¯Âª Á√Ó ◊zßÊ

«Ú⁄ Ó‘ª’≈Ò Á∆¡ª ’∆Â∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È ¿π‘Ø «√¯Âª «ÙÚ Íπ≈‰

«Ú⁄ Ó‘ª’≈Ò Á∆¡ª «Ò÷∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È, «¬√ Ò¬∆ ÁØÈØ∫ «¬’ ‘ÈÕ

¡√∆∫ ’‘ª◊∂ «’ ‹Ø «√¯Â ¡≈͉∆ Óª Á∆ ≈Ó «√ßÿ ’Á≈ ˛ ¿π‘∆

«√¯Â ≈Ó Ò≈Ò ¡≈͉∆ Óª Á∆¡ª ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ¿π‘∆ ◊π‰ ≈Ó

◊πÒ≈Ó ¡≈͉∂ Óª Á∂ ◊≈™Á≈ ˛Õ ª ’∆ ≈Ó «√ßÿ Á∆ Óª ≈Ó Ò≈Ò

Á∆ Óª ω ◊¬∆ ‹ª ≈Ó ◊πÒ≈Ó Á∆ Óª ≈Ó «√ßÿ Á∆ ω ◊¬∆?

«‹‘Ø «‹‘∆¡ª «√¯Âª ÂπÒ√∆ Á≈√ ‹∆ È∂ ≈Ó ⁄ßÁz ‹∆ Á∆¡ª ’∆Â∆¡ª

‘È ÚÀ√∂ ‘∆ ◊π‰, ◊π± √≈«‘Ï Á∂ ◊π‰ ◊π. ÍzÂ≈Í √±‹ Íz’≈Ù Á∂

’Â≈ Ó‘ª’Ú∆ √ßÂØ÷ «√ßÿ È∂ ◊≈¬∂ ‘ÈÕ

‹Ø «√¯Âª ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ ‘È ¿π‘Ø «√¯Âª «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄

Ó‘ª’≈Ò Á∆¡ª ‘È Âª «Î ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Ì∆ ¤æ‚

Á∂‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛? ’æÒ∑ 鱧 ‹∂ ’ج∆ ’‘∂ «’ √z∆ ◊π± ≈Ó Á≈√ Ó‘≈≈‹

¡Â∂ «ÙÚ‹∆ Ó‘æ‡∂ Á∂ ◊π± ““≈Ó Á≈√ ‹∆”” «¬’Ø ‘È ¡Â∂ ‹Ø ◊π‰

““≈Ó ≈«¬ ‹∆”” Á∂ ¿πÈ∑ª Á∂ Ó√ßÁª È∂ ’‘∂ ‘È ¿π‘Ø ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂ «√æ÷

’Á∂ ‘È «¬√ Ò¬∆ ¿π‘Ø «¬’Ø ‘ÈÕ ¿π√ Ò¬∆ «Î «√ßÿª Á∂ ÏØÒ∂

¡Èπ√≈ “¡’Ò Á≈È” ’È Ú≈Ò≈ √ÒØ ‘∆ ·∆’ ‘∂◊≈Õ √z∆ ◊π±

◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ ¡È∂’ª Ú≈ ¡≈«¬¡≈ ˛Õ

‘« ‘È≈’√ ‘∂ Í≈ÈÕ ¡‹ÀÓÒ ’∆˙ ÏÀ’πß·«‘ Ê≈È®√±¡≈ ÍÛ≈Ú ◊«È’≈ Â∆® √Ø ‘« ÈÀÈ‘π ’∆ ͱÂ∆®‘« ‘« ’ ͱÂÈ≈ Â∆® Ï≈Ò ÿ≈ÂÈ∆ ’͇«‘ Ì∆®«√ÓÈ ÁØzÍÁ √π ¿πË∆® ◊¿±ÂÓ √Â∆ «√Ò≈ «È√Â∆®’∂√∆ ’ß√ ÓÊÈπ «‹«È ’∆¡≈® ‹∆¡ Á≈Èπ ’≈Ò∆ ’¿π Á∆¡≈®

Íz‰ÚÀ È≈Ó≈ ¡À√Ø ‘∆® ‹≈√π ‹Í ÌÀ ¡ÍÁ≈ ‡∆® ¡ß◊ 874«¬È∑ª ÙÏÁª «Ú⁄Ò∆¡ª ÿ‡È≈Úª Á≈ √ÏßË √ÍÙ‡ ÂΩ ”Â∂

√È≈ÂÈ ËÓ Á∂ ¡ÚÂ≈ª È≈Ò ‹π«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ ¡«‹‘∂

ÍzÓ≈‰ ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ‹◊≈-‹◊≈ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ Âª ’∆

È≈Ó Á∂Ú ‹∆ ‹ª Ìæ‡ √≈«‘Ï «¬È∑ª ¡ÚÂ≈ª Á∆ ÙÈ ‹≈⁄È≈ ’Á∂

‘È? ‹Á«’ ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ Ú≈-Ú≈ ¡ÚÂ≈Ú≈Á Á≈ ÷ø‚È ˛Õ

«¬È∑ª ÙÏÁª Á≈ ¡≈√≈ ÒÀ ’∂ ‘∆ «‘ßÁ± Ú∆ «√æ÷ª 鱧 «‘ßÁ± ’«‘ßÁ∂ ‘È

ª «Î ’∆ ¡«‹‘∂ ÙÏÁ ÍÛ∑È∂ ¤æ‚ Á∂¬∆¬∂?‹ª «Î «¬‘ ◊πÏ≈‰∆

«Ú⁄Ø∫ ’æ„ Á∂¬∆¬∂?

Í ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ˛ «’ «¬È∑ª ¡ÚÂ≈ª «Ú⁄ Ú ‘∆

¡’≈Ò∆ ‹Ø«Â, «‹√ Á∂ ¡≈√∂ «¬‘ √Ì ’πfi ګ¡≈, ◊π± √≈«‘Ï ¿π√∂

‹Ø«Â Á∆ ÙÈ Óß◊Á∂ ‘ÈÕ «¬√∂ ◊æÒ È±ß ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ È∂ ⁄ß‚∆

Á∆ Ú≈ «Ò÷‰ Ú∂Ò∂ ¡≈ßÌ’ Í¿πÛ∆ «Ú⁄ ÷πæÒ∑ ’∂ Áæ«√¡≈ ˛Õ

ÂÀ∫ ‘∆ Áπ◊≈ √≈«‹’À ÁÀª Á≈ È≈√ ’≈«¬¡≈ÕÂÀÊØ∫ ‘∆ ÏÒπ ≈Ó ÒÀ È≈Ò Ï≈‰≈ Á‘«√π ÿ≈«¬¡≈®ÂÀÊØ∫ ‘∆ ÏÒπ «’ÙÈ ÒÀ ’ß√π ’∂√∆∫ Í’«Û «◊≈«¬¡≈®

Ï‚∂ Ï‚∂ Óπ«È Á∂ÚÂ∂ ’¬∆ ‹π◊∆ «ÂÈ∆ ÂÈπ Â≈«¬¡≈Õ«’È∆ Â∂≈ ¡ßÂπ È≈ Í≈«¬¡≈Õ (Ú≈ √z∆ Ì◊¿πÂ∆ ‹∆ ’∆)«¬√∂ Â∑ª Ï«⁄æÂz È≈‡’ ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ ‘Ø Ì≈◊ª «Ú⁄ «‹Ê∂

Ì∆ ⁄ß‚∆, ⁄ß«‚’≈, ’≈Ò∆, πÁz ±Í ‹ª ⁄ß‚-Óπß‚ ¡Â∂ «ÙÚ Á≈ ÚÀ≈‡

±Í Á≈ Ú‰È ’∆Â≈ ˛, ¿π‘ √Ì «¬È∑ª «Ú⁄ «Ú¡≈Í’ ¡’≈Ò∆ ‹Ø«Â

Á∂ ÁÙÈ ’ ’∂ ¿π√∂ Á∆ ¿π√« ’∆Â∆ ˛ «‹√ Ï≈∂ ¡≈Í Úȉ

’ ‘∂ ‘ÈÕ ‹ª «Î «‹√ √zØ ÂØ∫ «¬‘ ÿ‡È≈Úª ¡≈¬∆¡ª ‘È, ¿πÊ∂

‹Ø ‹Ø «Ò«÷¡≈ ˛ ¿π‘ ¿πÒæÊ≈ ’È Ú∂Ò∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ «Ò÷

«ÁæÂ∆¡ªÕ È≈ ‘∆ ’Ò◊∆Ë Í≈ÂÙ≈‘ Á∆ «¬‘, ¿πÈ∑ª È≈«¬’ª Á∆

¿π√« ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ¡≈͉∂ «√æ÷ª Ò¬∆ «¬‘ ¿πÍÁ∂Ù ˛Õ

ÈÓØ ’Ò‘ ’Â≈® ÈÓØ √≈«Â πÍ∂® (‹≈Íπ)‹Á ¡’≈Ò ¿π√« «Ú⁄ ¡≈¬∂ «¬‘ √ÚÀÔ∂ ÍÛ∑ª◊∂ ª √≈∆ ◊æÒ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@C √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@D

√ÍÙ‡ ‘Ø ‹≈Ú∂◊∆Õ

’‘±ß √π⁄∂ ‘Ø«¬’À ⁄∂ÂÈ≈ ’Ø ⁄≈ ’∆˙ ’‘±ß ¡«⁄ß ‘Ø«¬’À √ØÚ¡⁄∂ ‘Ø®

¡Ê ; «’√∂ ʪ Â∂ ¿π‘ ⁄∂ÂßÈ ‘Ø ’∂ ‹≈◊‰ Á≈ Íz⁄≈ ’ «‘≈

˛Õ «’√∂ ʪ Ï∂ÍzÚ≈‘ ‘Ø ’∂ «◊¡≈È Ëπ«È ÚÒØ∫ Ï∂«Î’ ‘Ø ’∂ √πæÂ≈ «Í¡≈

˛Õ

’‘±ß «Ì÷≈∆ ‘Ø«¬’À Óª◊ «Î Ì∆÷ ’‘±ß Ó‘ª Á≈È ‘Ø«¬’ÀÓª«◊˙ ËÈ Á∂ ‘Ø®

¡Ê : ‘∂ Íẕ ! «’√∂ ʪ Óß◊Â≈ ‘Ø ’∂ «Ì¤Ô≈ Óß◊Á≈ «ÎÁ≈

˛, «’Â∂ Ó‘ªÁ≈È∆ ‘Ø ’∂ ӱߑ Óß«◊¡≈ Á≈È Á∂ «‘≈ ˛∫ :

’‘±ß Ó‘ª ≈‹È ’Ø Á∆‹Â ¡Èß Á≈È ’‘±ß Ó‘ª ≈‹È Â∂ ¤∆È«¤Â Ò∂ ‘Ø®

¡Ê : «’Â∂ ≈‹∂ Ó‘≈≈«‹¡ª 鱧 Ï∂ÙπÓ≈ ÍÁ≈ʪ Á≈ Á≈È Á∂

‘∂ ‘Ø «’Â∂ ¿πÈ∑ª ÂØ∫ ¿πÈ∑ª ÂØ∫ ÷Ø‘-÷Ø‘ ’∂ ¿πÈ∑ª ÂØ∫ √≈∆ ËÂ∆ «÷æ⁄

ÒÀ∫Á∂ ‘ØÕ

’‘±ß Ï∂Á ∆ ’‘±ß ª «√™ «ÏÍ∆ ’‘±ß «Âz◊πÈ ¡Â∆ ’‘±ß√◊πÈ √Ó∂ ‘Ø®

¡Ê : «’√∂ ʪ Ï∂Áª Á∆ ∆ Íz⁄Ò ’∆Â∆ ‘ج∆ ˛, «’Â∂ Ï∂Áª

Á≈ «ÚØË ’ ‘∂ ‘Ø Ì≈Ú (÷ø‚È) ’Á∂ ‘Ø, «’Â∂ ‹Ø, ÂÓØ, √ÂØ «ÂßȪ

◊π‰ª È±ß ¤æ‚ «ÁæÂ≈ ˛ «’Â∂ Á∂Ú ◊π‰ √ßÌ≈Ò∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

’‘±ß ‹æ¤ ◊ßËzÏ ¿π◊ ’‘±ß «Ï«Á¡≈ Ë ’‘±ß ̬∂ «’ßÈ «Í√≈⁄ ’‘±ßÍz∂ ‘Ø®

¡Ê : ‘∂ Ó∂ ∂ Í zÚÁ◊≈ ± ß «’Â∂ ‹¤ «’Â∂ √Í «’Â∂

«Ú«Á¡≈ Á≈ Ú∆⁄≈∆ «’Â∂ «È⁄≈ Â∂ «’Â∂ ◊πÍ ±Í ̱ Íz∂ ‘Ø

«‘≈ ˛∫Õ

’‘±ß ’Ø’ ’≈Ï ‘𫬒À Íπ≈‰ ’Ø ÍÛ Ó ’‘±ß ’π≈È ’∂ «ÈÁ≈È‹≈È Ò∂ ˛∫®

¡Ê : «’Â∂ ’Ø’ Ù≈√ «’Â∂ ‘Ø ’«ÚÂ≈Úª Â∂ ÍΩ≈«‰’ ◊ßzʪ

鱧 Ú≈⁄ ‘∂ ‘Ø «’Â∂ ’π≈È Á∂ «√ËªÂ È±ß ‹≈‰ «‘≈ ˛∫Õ

’‘±ß Ï∂Á ∆ ’‘±ß ª «√™ «ÏÍ∆Â’‘±ß «Âz◊π‰ ¡Â∆ ’‘±ß √◊π‰ √πÓ∂ ‘Ø®

’‘±ß Ïz‘Ó Ï≈Á ’‘±ß «Ï«Á¡≈ ’Ø «Ï÷≈Á’‘±ß È≈Á ’Ø «ÈÈ≈Á ’‘±ß Í±È Ì◊ ‘Ø®’‘±ß Ï∂Á ∆ ’‘±ß «Ï«Á¡≈ ’∆ ÍzÂ∆Â’‘±ß È∆ ¡¿π ¡È∆ ’‘±ß ‹…≈Ò≈ ‹∆ ‹◊ ‘Ø®Í±È ÍzÂ≈Í ’‘±ß «¬’ªÂ∆ ’∂ ‹≈Í’‘±ß Â≈Í ’Ø ¡Â≈Í ’‘±ß ‹Ø◊ Â∂ «‚◊ ‘Ø®’‘±ß Ï Á∂ ’‘±ß ¤Ò «√™ «¤È≈«¬Ò∂Â√Ï ’≈Ò √Ï ·Ω ¬∂’ √∂ Ò◊ ‘Ø® (¡’≈Ò ¿π√«Â)¡À√∆ √Ó«ÁzÙ‡≈ ¡Â∂ «ÚÙ≈Ò √Ø⁄ Á∂ Ë≈È∆ ‘Ø ’∂ ¡Â∂ ’‰ ’‰

«Ú⁄ ÍÓ∂Ù Á≈ ‹ÒÚ≈ Á∂÷ ’∂, ÁÙÓ∂Ù ‹∆ È∂ ¡≈͉∆ ⁄È≈ √z∆

Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ ’∆Â∆ ˛ «‹√ 鱧 ¡«◊¡≈ÈÂ≈ Úæ√ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆

÷ø‚È ’ ‘∂ ‘ÈÕ ’∆ «¬‘ Áæ√‰ Á∆ ÷∂⁄Ò ’È◊∂ «’ «ÙÚ Íπ≈‰

«Ú⁄ «’Ê∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ Ó‘ª’≈Ò È∂ ’π≈È Á∆ Ú∆⁄≈ ’∆Â∆ ˛?

¡Â∂ Ï∂Á ∆ ÂØ «ÏÍ∆ ÙÀÒ∆ ¡Í‰≈¬∆ ˛?

«ÙÚ Íπ≈‰ Á∂ «’È∂ Úæ‚∂ Ì≈◊ «Ú⁄ ‹ÔØÂ∆ «¶◊ («ÙÚ «¶◊) Á∂

ͱ‹‰ Á≈ «ÚË≈È ¡Â∂ Ó‘æÂÂ≈ «Ò÷∆ ‘ج∆ ˛Õ ‹∂ Á√Ó ◊zßÊ «’√∂

«ÙÚ Ì◊ Á≈ «Ò«÷¡≈ ‘π ßÁ≈ ‹ª «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò∂ Ó‘ª’≈Ò Á≈

Ú‰È Ï«⁄æÂz È≈‡’ «Ú⁄ ‘πßÁ≈ ª “«ÙÚ «¶◊” Ï≈∂ ¿π‘ ¸æÍ «’™

’ «◊¡≈? «¬√∂ Â∑ª Í≈ÏÂ∆ È≈Ò ‹Ø ≈√ Ò∆Ò≈ «ÙÚ ‹∆ È∂ ’∆Â∆

¿π√ Á≈ √ß’∂ Ó≈Âz Ì∆ «˜’ «’™ È‘∆∫ ¡≈«¬¡≈? ‹Á ¡√∆∫ √z∆ ◊π±

◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á∂ ÁÙÈ ’Á∂ ‘ª ÍzÂæ÷ ÂΩ ”Â∂ Á√Úª È≈È’

‘∆ Íø‹Ú∆∫ ‹Ø«Â «Ú⁄ «¬ß‹ «Ï¡≈È ’ ‘∂ ‘È :

≈‹È Ó«‘ 屧 ≈‹≈ ’‘¡«‘ ̱ÓÈ Ó«‘ ̱Ó≈®·≈’π Ó«‘ ·’π≈¬∆ Â∂∆ ’ØÓÈ «√« ’ØÓ≈®1®«ÍÂ≈ Ó∂Ø Ï‚Ø ËÈ∆ ¡◊Ó≈®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@E √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@F

¿π√« ’ÚÈ ’∆‹À ’Â∂ Í∂«÷ ‘∂ «Ï√Ó≈®1® ‘≈¿π®√π÷∆¡È Ó«‘ √π÷∆¡≈ ± ’‘∆¡«‘ Á≈ÂÈ «√« Á≈Â≈®Â∂‹È Ó«‘ Â∂‹Úß√∆ ’‘∆¡«‘ √∆¡È Ó«‘ ≈Â≈®2®√±È Ó«‘ √±≈ 屧 ’‘∆¡«‘ ÌØ◊È Ó«‘ ÌØ◊∆®◊z√ÂÈ Ó«‘ Â±ß Ï‚Ø «◊z‘√Â∆ ‹Ø◊È Ó«‘ ‹Ø◊∆®3®’ÂÈ Ó«‘ 屧 ’Â≈ ’‘∆¡«‘ ¡≈⁄≈È Ó«‘ ¡≈⁄≈∆®√≈‘È Ó«‘ 屧 √≈⁄≈ √≈‘≈ Ú≈ÍÈ Ó«‘ Ú≈Í≈∆®4®ÁÏ≈È Ó«‘ Â∂Ø ÁÏ≈≈ ÙÈ Í≈ÒÈ ‡∆’≈®Ò«÷Ó∆ ’∂Â’ ◊È∆ È ‹≈¬∆¡À ◊«È È √’¿π √∆’≈®5®È≈ÓÈ Ó«‘ Â∂Ø ÍzÌ È≈Ó≈ «◊¡≈ÈÈ Ó«‘ «◊¡≈È∆®‹π◊ÂÈ Ó«‘ Â∂∆ ÍzÌ ‹π◊Â≈ «¬√È≈È Ó«‘ «¬√È≈È∆®9®«√ËÈ Ó«‘ Â∂∆ ÍzÌ «√Ë≈ ’ÓÈ «√« ’Ó≈®¡≈«◊¡≈ Ó«‘ Â∂∆ ÍzÌ ¡≈«◊¡≈ ‘π’ÓÈ «√« ‘π’Ó≈®7®«‹¿π ÏØÒ≈Ú«‘ «Â¿π ÏØÒ«‘ √π¡≈Ó∆ ’πÁ«Â ’ÚÈ ‘Ó≈∆®√≈Ë √ß«◊ È≈È’ ‹√π ◊≈«¬˙ ‹Ø ÍzÌ ’∆ ¡«Â «Í¡≈∆®8® (¡ß◊

507-8)«¬‘Ø ◊æÒ Á√Úª È≈È’ Í«‘Ò∂ √±Í «Ú⁄ «¬√ Â∑ª Úȉ ’

«‘≈ ˛Õ

‹Ø◊∆ ¡ßÁ« ‹Ø◊∆¡≈ 屧 ÌØ◊∆ ¡ßÁ« ÌØ◊∆¡≈ÕÂ∂≈ ¡ßÂπ È Í≈«¬¡≈ √π«◊ Ó«¤ Í«¬¡≈«Ò ‹∆¿π® (¡ß◊ 71-72)Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚØË∆¡ª È∂ √≈∆ Ï≈‰∆ ÍÛ∑ ’∂ Âæ ’æ«„¡≈ ˛

«’ √≈‚∂ √Ì ¡ßÁ ÍÓ∂Ù Á∆ ‹Ø«Â ˛ Í Ïz‘Ó≈, «ÚÙȱß, Ó‘∂Ù ¡Â∂

«’√∂ Á∂Ú∆ Á∂ÚÂ∂ «Ú⁄ ÍÓ∂√ Á∆ ‹Ø«Â È‘∆∫ ˛Õ «¬√ Á≈ Á±√≈ ¡Ê

«¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ ◊π± È≈È’ Á∂Ú «Ú⁄ ‹Ø«Â ˛ Í ‘˜Â Óπ‘ßÓÁ

√«‘Ï ‹∆ «Ú⁄ «¬‘ ‹Ø«Â È‘∆∫ ˛, Ó‘≈≈‹≈ ‰‹∆ «√ßÿ ¡’≈Ò∆

‹Ø«Â ˛ Í ≈Ú‰ «Ú⁄ È‘∆∫Õ Íπ«Ò√ ¡¯√, ‹∂Ò∑ Á∂ ‚≈’‡ ¡Â∂

Ϊ√∆ Á≈ ÎÀ√Ò≈ ’È Ú≈Ò∂ ‹æ‹ «Ú⁄ ÍÓ∂Ù Á∆ ‹Ø«Â ˛ Í Îª√∆

Ò≈¿π‰ Ú≈Ò∂ «Ú⁄ È‘∆∫, ¿π√ «Ú⁄ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò∂ Ó‘ª’≈Ò Á∆

‹Ø«Â ˛Õ ¡«‹‘∆ √Ø⁄ Á∂ Ë≈È∆ ‘È Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆Õ

¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á√ ‘∂ ‘È :

‹«Ò Ê«Ò Ó‘∆¡Ò ͱ«¡≈ √π¡≈Ó∆ «√‹È ‘≈π®¡«È’ ̪«Â ‘Ø«¬ Í√«¡≈ È≈È’ ¬∂’ß’≈π® (¡ß◊ 296)¡Â∂ Á√Ú∂∫ ◊π± ’«‘ ‘∂ ‘È :

‹∆ÚÈ ÓÀ ‹Ò ÓÀ ÊÒ ÓÀ, √Ì ±ÍÈ ÓÀ √Ì Ì±ÍÈ Ó≈‘∆∫®√±‹ ÓÀ √«√ ÓÀ ÈÌ ÓÀ, ‹‘ ‘∂Ø∫ ‘≈ «⁄ Ò≈«¬ ‘∆∫®Í≈Ú’ ÓÀ ¡π ÍΩÈ ‘± ÓÀ, «ÍzÊÚ∆ ÂÒ ÓÀ √π ’‘ª È«‘ ‹ª‘∆®ÏÔ≈Í’ ˛ √Ì‘∆ ’À «Ï÷À ’¤π Í≈‘È ÓÀ ÍzÓ∂Ù È≈‘∆∫® («Âz¡≈

⁄«⁄Âz Èß. 266)Ì◊ È≈Ó Á∂Ú ‹∆ ◊Ø∫‚ ≈◊ «Ú⁄ Áæ√Á∂ ‘È :

«‘ßÁ± ¡ßÈ≈ Âπ’± ’≈‰≈® Áπ‘≈ Â∂ «◊¡≈È∆ «√¡≈‰≈®«‘ßÁ± ͱ‹∂ Á∂‘π≈ Óπ√ÒÓ≈È Ó√∆®È≈Ó∂ √ج∆ ͱ«‹¡≈ ‹‘ Á∂‘π≈ È≈ Ó√∆® (¡ß◊ 815)¡Ê : «‘ßÁ± ¡«◊¡≈ÈÂ≈ ’ ’∂ ¡ßÈ∑≈ ˛ ‹Ø «È«‹ßÁ ÍÊ

Á∆¡ª Ó±Â∆¡ª ͱ‹Á≈ ˛Õ Óπ√ÒÓ≈È ’≈‰≈ ˛Õ «’™ ‹Ø ¡ß«È∑¡ª Úª◊

ÍæÊ Âª È‘∆∫ ͱ‹Á≈ Í √ÓfiÁ≈ ˛ «’ ıπÁ≈ ’∂ÚÒ Íæ¤Ó (’∑≈Ï≈)

«Ú⁄ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ÁπÈ∆¡ª Ì Á∂ Óπ√ÒÓ≈È ’∑≈Ï∂ ÚæÒ Ó±ß‘ ’’∂

«ÈÓ≈˜ ¡Á≈ ’Á∂ ‘ÈÕ «‘ßÁπ√Â≈È Á∂ Íæ¤Ó ÚæÒ Óæ’≈ ˛ «¬√ Ò¬∆

«‘ßÁπ√Â≈È Á∂ Óπ√ÒÓ≈È Íæ¤Ó ÚæÒ Ó±ß‘ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ Ô±Í∆ Á∂Ùª Á∂

Í±Ï ÚæÒ ˛ «¬√ Ò¬∆ Ô±Í Á∂ Óπ√ÒÓ≈È Í±Ï ÚæÒ Ó±ß‘ ’’∂ «ÈÓ≈˜

ÍÛ∑Á∂ ‘ÈÕ È≈Ó Á∂Ú ‹∆ ÎπÓ≈™Á∂ ‘È «’ ÓÀ∫ ¿π√ Ì◊Ú≈È Á∆ ͱ‹≈

’Á≈ ‘ª ‹Ø È≈ «’√∂ Á∂‘π∂ Á∆ Ó±Â∆ «Ú⁄ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ «’√∂ «ÁÙ≈

Ú≈Ò∆ Ó√«‹Á «Ú⁄ ˛Õ

«¬√∂ ◊æÒ È±ß Á±√∂ Â∆’∂ È≈Ò Ò¬∆¬∂ ª √È≈ÂÈ ËÓ Á≈

«√˪ ¡≈÷Á≈ ˛ ÓÀ∫ ‘∆ Ïz‘Ó ‘ª (¡‘ß Ïz‘Ó ¡√Ó∆) ¡Â∂ Íæ¤Ó∆ ÓæÂ

¡≈÷Á∂ ‘È «’ √ÂÚ∂∫ ¡’≈Ù Â∂ ıπÁ≈ ˛Õ «È¡≈≈ ÷≈Ò√≈ ÍøÊ ÁØȪ

Óæª 鱧 æÁ ’ ’∂ ¡≈÷Á≈ ˛Õ

·≈’π ‹≈ «√Ó≈ 屧 Â≈‘∆∫® ¡ß◊ 498«¬√ «√æËªÂ È±ß Íø⁄Ó «ÍÂ≈ È∂ «¬√ Â∑ª Úȉ ’∆Â≈ ˛Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@G √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@H

Á∂‘π √ßÁ∂√Ø ’‘∆¡¿π «Íz¡ ’‘∆¡¿πÕ«Ï√Óπ ̬∆ ÓÀ Ï‘π «Ï«Ë √πÈÂ∂ ’‘‘π √π‘≈◊«È √‘∆¡¿π®2®

‘≈¿π®’Ø ’‘ÂØ √Ì Ï≈‘« Ï≈‘« ’Ø ’‘ÂØ √Ì Ó‘∆¡¿π®2®ÏÈπ È Á∆√À «⁄‘Èπ È Ò÷∆¡À √π‘≈◊«È √≈«Â Ïπfi‘∆¡¿π®√Ï «ÈÚ≈√∆ ÿ«‡ ÿ«‡ Ú≈√∆ Ò∂Íπ È‘∆ ¡ÒÍ‘∆¡¿π®È≈È’π ’‘Â √πÈ‘π ∂ ÒØ◊≈ √ß √È ’Ø Ï√∆¡¿π®2® (¡ß◊

700)‹Á √Ï «ÈÚ≈√∆ ¡Â∂ ÿ«‡ ÿ«‡ Ú≈√∆”” ˛ ª ¿π‘ «’‘Û∆

‹◊∑≈ ˛ «‹Ê∂ È‘∆∫ ˛Õ Í √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚØË∆¡ª Á≈ ’æ«„¡≈ ÂæÂ

˛ «’ ¿π‘ ’∂ÚÒ «È◊πÈ ±Í ˛ √◊π‰ ±Í È‘∆∫, ¿π‘ ’∂ÚÒ ÙªÂ

√±Í ˛ ¿π‘ ’Ò‘ ’Â≈ È‘∆∫; ¿π‘ ’∂ÚÒ ‹∆Ú≈Ò √’Á≈ ˛ Ó≈

È‘∆∫ √’Á≈ Ó≈È Ú≈Ò≈ «ÙÚ Íπ≈È Ú≈Ò≈ Ó‘ª’≈Ò ˛, ¿π‘ ’∂ÚÒ

√πæ÷ ‘∆ «ÁßÁ≈ ˛, Áπæ÷ È‘∆∫ Á∂ √’Á≈Õ

‹Á «’ ◊πÏ≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ :

‹≈ Ó≈ Â≈Í «√«Â √≈Í √Ì ‘« ’À Ú«√ ˛’ج∆ Ò≈«◊ È √’À «ÏÈπ ‘« ’≈ Ò≈«¬¡≈® (¡ß◊ 268)

«ÈßÁ’ Ó≈∂ ÂÂ’≈«Ò «÷È𠫇’‰ È «ÁæÂ∂®ÍzÌ Á≈√ ’≈ Áπ÷ È ÷«Ú √’«‘ Î«Û ‹ØÈ∆ ‹πÂ∂®ÓÊ∂ Ú≈«Ò ͤ≈«Û¡Èπ ‹Ó Ó≈«◊ ÓπÂ∂®Áπ«÷ Ò◊À «ÏÒÒ≈«‰¡≈ È«’ ÿØ« √πÂ∂®’ß«· Ò≈«¬ Á≈√ «÷¡Èπ È≈È’ ‘« √Â∂® (¡ß◊ 523)

’≈Ò Íπ÷ ’∆ Á∂‘ ÓØ ’Ø«‡’ «Ï√È Ó‘∂Ù®’؇ «¬ßÁz Ïz‘Ó≈ «’Â∂ «Ú √«√ ’Ø ‹Ò∂√®

(⁄ΩÏ∆√ ¡ÚÂ≈ Á√Ó ◊zßÊ)‘π‰ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ‘∆ Á√ √’Á∂ ‘È «’ «¬‘ ’≈Ò Íπ÷

¿π‹ÀÈ Ú≈Ò≈ Ó≈‘ª ’≈Ò˛ «‹√ «Ú⁄ ’ØÛª Ïz‘Ó≈, «ÚÙȱß, Ó‘∂Ù,

√±‹, ⁄ßÁ, «¬ßÁz ¡≈«Á √Ó≈¬∂ ‘ج∂ ‘È «’ «¬‘ ’≈Ò Íπ÷ ¡’≈Ò

Íπ÷ Ú≈«‘◊π± ˛Õ

““’ÏÔØ Ï≈⁄ Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ωͬ∆”” «Ú⁄ ؘ ÍÛ∑Á∂ ‘ª

‹Ø ’«Ò ’Ø «¬’ Ï≈ «Ë¡À ˛∫®Â≈ ’∂ ’≈Ò «È’‡ È«‘ ¡À˛®¡Ê : ‹Ø ¡’≈Ò Íπ÷ Ú≈«‘◊π± 鱧 («¬’ ÓÈ «⁄æ ‘Ø ’∂) «¬’

Ú≈ «Ë¡≈™Á≈ ˛ ’≈Ò (ÓΩÂ) ¿π√ Á∂ È∂Û∂ È‘∆∫ „π’ √’Á∆Õ Ì≈Ú ÓΩÂ

Á∆ Í’Û ÂØ∫ Ï≈‘ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’™«’ ÓΩ ÍÓ∂Ù Á∂ ‘π’Ó ¡ßÁ ˛Õ

‘π‰ «¬Ê∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ’∆ ¡Ê ’È◊∂? «’ ‹Ø Ì∆ («ÙÚ

Íπ≈‰ Ú≈Ò∂) Ó‘≈’≈Ò È±ß «Ë¡≈™Á≈ ˛ ¿π√ Á∂ ¿π‘ («ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò≈

È≈Ò) È∂Û∂ Ú∆ È‘∆∫ „π’Á≈Õ

◊πÏ≈‰∆ Á∂ ‹Ø ÍzÓ≈‰ ¡√∆∫ «¬√ Ò∂÷ «Ú⁄ «ÁæÂ∂ ‘È Á√Ó ◊zßÊ

«ÚØË∆¡ª 鱧 «’™ È‘∆∫ ÒæÌ∂? «¬√ Á≈ Ì∂ ¿π‘ ¡≈Í ‘∆ Áæ√ √’Á∂

‘È ‹ª «Î ¿π‘ √≈Ï ’È «’ Íπ√Â’ «Ú⁄ «ÁæÂ∆¡ª Ï≈‰∆ Á∆¡ª

Ï≈‰∆ Á∆¡ª Âπ’ª √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ È‘∆∫ ‘È «¬‘ ¡√∆∫ Ï≈‘Ø∫

«ÁæÂ∆¡ª ‘ÈÕ

«¬È∑ª Âæʪ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ¡√∆∫ ͱ∂ «ÚÙÚ≈√ È≈Ò ’«‘ √’Á∂

‘ª «’ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚØË∆¡ª È∂ È≈ ª √‘∆ Â∆’∂ È≈Ò

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ Á∂ ÎÒ√¯∂ 鱧 ÿØ«÷¡≈ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ √z∆

Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ÁÙÈ ’∆Â∂ ‘ÈÕ «¬‘ ¡≈Í ¡«◊¡≈ÈÂ≈ Á∂ ◊z√∂

‘ج∂ ‘È ¡Â∂ ‹ª «Î √Ì ’πfi ‹≈‰Á∂ ‘ج∂ «’√∂ «Èæ‹∆ √π¡≈Ê ¡Ë∆È

Óæ’≈∆ Ú ‘∂ ‘È; ‹À√≈ «’ ““«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊””

È≈Ó∆ Íπ√Â’ª 鱧 ÍÛ∑ ’∂ ÍzÂ∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/A@I √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AA@

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆

ÍzÙÈ A. «¬√ ◊zßÊ Á∂ ’¬∆ È≈™ ‘È «‹‘≈ «’ «Ú«Á¡≈ √≈◊ ◊zßÊ,Ï«⁄æÂz È≈‡’, Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ’≈ ◊zßÊ ¡Â∂ ‘π‰ √z∆ ◊π± Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï,«¬√ Ò¬∆ «¬‘ ¡≈«Á √z∆ ◊zßÊ √≈«‘Ï Úª◊ ◊π± «’ ȑ∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ

¿πµÂ : «‹È∑ª 鱧 «√æ÷ «¬«Â‘≈√ 鱧 ÍÛ∑È √π‰È Á≈ ÙΩ’ ˛ ¿πÈ∑ª

鱧 ÍÂ≈ ˛ «’ ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß Í«‘Òª ÍØÊ∆ √≈«‘Ï, «Î

ÍØÊ≈ √≈«‘Ï, «Î ◊zßÊ √≈«‘Ï ¡Â∂ ‘π‰ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Íz⁄Ò È≈Ó

˛Õ

«¬√∂ Â∑ª Á√Ó ◊zßÊ Á∆ ◊π± «Ò÷ ¡Â∂ ◊π± ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª Á∆

«’ Á∆ «¬’æ·∆ «‹ÒÁ 鱧 «Ú«Á¡≈ √≈◊ Á≈ È≈™ «ÁæÂ≈ «◊¡≈Õ «¬√

«Ú⁄ ‹Ø ’∂ÚÒ ◊π± «¥Â √∆ ¿π√ È±ß Ï«⁄æÂz È≈‡’ «’‘≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ «‹√

«Ú⁄ «¬’ Ì≈◊ Á≈ È≈™ Ì∆ “Ï«⁄æÂz È≈‡’” √∆Õ «¬‘ «¬√∂ Â∑ª ˛ ≈‹Íπ≈

«‘√∆Ò «Ú⁄ “≈‹Íπ≈” È≈™ Á≈ «¬’ «Íø‚ Ú∆ ˛Õ Á≈√ ÚÒØ∫ √ßÍ≈«ÁÂ

Íπ√Â’ “√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ «¬«Â‘≈«√’ ¡Â∂ ¡«Ë¡≈«Ӓ Íæ÷””

«Ú⁄ ‚≈’‡ ¡Èπ≈◊ «√ßÿ Á≈ «Ò«÷¡≈ «¬√ È≈™ Á≈ Ò∂÷ Á‹ ˛Õ

Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊ Íø‹≈Ï ÚÒØ∫ Íz’≈«Ù (√ÂÚ∆∫ Ú≈) Ó‘≈È ’ØÙ (Ì≈¬∆

’≈È∑ «√ßÿ È≈Ì≈) Á∂ ÍøÈ≈ FAF ¡Èπ√≈ Ó≈Â≈ √πßÁ∆ ‹∆ ¡≈«◊¡≈ ¡Èπ√≈

Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ È∂ Á√Ó «ÍÂ≈ Á∆ Ï≈‰∆ «¬’æ·∆ ’ ’∂ ‹Ø ◊zßÊ

«Â¡≈ ’∆Â≈ ¿π√ Á≈ ͱ≈ È≈™ ““◊zßÊ Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ’≈”” √∆ «‹√

鱧 √ß÷∂Í ÂΩ ”Â∂ Á√Ó ◊zßÊ ¡≈«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ Á∆ Ù‘∆Á∆

«Í¤Ø∫ ÁÓÓÁ∂ √«‘Ï Á∆ÿ Ú∆⁄≈ ‘Ø ’∂ «¬√ 鱧 √Ï-√ßÓÂ∆ È≈Ò ◊π±

«¥Â ÍzÚ≈È ’∆Â≈ «◊¡≈Õ

«√ßÿ √Ì≈ Ú∂Ò∂ Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷ 32 Ï∆Ûª Á∂ «ÓÒ≈È «Í¤Ø∫ «¬√

鱧 ÍzÀ√ «Ú⁄ ¤≈͉ Ò¬∆ Ì∂«‹¡≈ «◊¡≈ Í Í±Î ∆«‚ß◊ ·∆’ È≈ ‘؉

’≈È ÙÏÁ ‹ØÛ Ì∆ √≈∂ ·∆’ È≈ ‘ج∂ ¡Â∂ ÍzÀ√ Ú≈«Ò¡ª Á∆ ◊ÒÂ∆

’≈‰ È≈™ √z∆ ◊π± Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ¤≈Í «ÁæÂ≈ «◊¡≈Õ

(The History and compilation of the Dasum Granth by Dr.Tarlochan Singh)

ÍzÙÈ : B. «¬√ ◊zßÊ Á∂ ¡≈’≈, ÂÂ’«¡ª Á∆ ÂÂ∆Ï, ÙÏÁ ‹ØÛÍæ«¡ª Á∆ «◊‰Â∆ ¡æ‚-¡æ‚ ˛ «‹√ ÂØ∫ «√æË ‘πßÁ≈ ˛ «’ ¡æ‚-¡æ‚ «Ò÷≈∆¡ªÈ∂ ¡ÀËØ∫ ¿πËØ∫ √ß√«¥Â ◊zßʪ Á∂ ¡ÈπÚ≈Á ’’∂ ’πfi ¡≈͉∂ ’ØÒØ∫ «Ò÷’∂◊zßÊ Ï‰≈ «ÁæÂ≈Õ

¿πµÂ : √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷ Ï∆Ûª Á∂

ÁÙÈ ’È ¿πÍß Ì∆ «¬‘Ø ◊æÒ √≈‘Ó‰∂ ¡≈™Á∆ ˛Õ «¬√ Á∂ Ì∆ ¡æ‚

¡æ‚ «Ò÷≈∆¡ª Á∂ ÍøÈ∂ ÂÂ’∂ ¡Â∂ Ï≈‰∆¡ª «Ú⁄ Î’ √∆Õ ¤Ø‡≈ Ú∂Ú≈

«¬√ Íz’≈ ˛ :

A. Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆ «Ò÷ ’πÒ 974 ÍæÂ∂ 30 ≈◊ª «Ú⁄ Ï≈‰∆

˛Õ (’Â≈Íπ∆ Ï∆Û Á∂ ÁÙÈ Ò∂÷’ Ì≈¬∆ Ì≈¬∆ ‹ØË «√ßÿ ÍøÈ≈ VIIÍz’≈ÙÈ Íø.Ô±. Í«‡¡≈Ò≈ (Â∆‹∆ ¤≈Í)

B. Ì≈¬∆ ÏßÈØ Ì≈¬∆ Ú≈Ò∆ Ï∆Û : «˜Ò∑≈ ◊π‹≈ «‘√∆Ò Î≈Ò∆¡ª

(Í≈«’√Â≈È) «ÈÚ≈√∆ ◊ππ ¡‹È Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á≈ ¡«ÈÈ √∂Ú’ Ì≈¬∆

ÏßÈØ Á∆ «Ò÷∆ «¬√ Ï∆Û Á∂ ’πÒ ÍæÂ∂ 467 ‘ÈÕ «¬√ «Ú⁄ ‘∂· «Ò÷∆¡ª

Ú≈˱ Ï≈‰∆¡ª ‘ÈÕ

(A.) ≈◊ √Ø«· «Ú⁄ : ¡¿π˱ √Ø ‹Ø◊∆ ◊π Ó∂≈® «¬√ ÍÁ ’≈

‹Ø ’∂ «ÈÏ∂≈®

(B.) ≈Ó’Ò∆ ≈◊ «Ú⁄ “𫉠fiπÈÛ≈” ÙÏÁ Á∆¡ª ÁØ Âπ’ª Á∆ Ï‹≈¬∂

ͱ≈ ÙÏÁ ˛

(C.) Ó≈± ≈◊ «Ú⁄ Ó∆ª Ï≈¬∆ Á≈ ÙÏÁ ˛Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAB

(D.) √≈ß◊ ≈◊ «Ú⁄ ““¤≈‚ ÓÈ ‘« «ÏÓπ÷È ’Ø √ß◊π”” «¬’ Âπ’

Á∆ Ï‹≈¬∂ ͱ≈ ÙÏÁ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ È≈È’ Á∂ È≈Ó ‘∂· ÂÈ Ó≈Ò≈

È≈Ó’ Ï≈‰∆, 16 ÍÁ∂ Ï≈«¬ ¡≈ÂÙ Á∂ ‘È: «¬È∑ª ¿πÍ Ó‘Ò≈ 1 Ì∆

«Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ¡ß «Ú⁄ «√¡≈‘∆ ω≈¿π‰ Á∆ «ÚË∆ ˛Õ

(C.) È≈Ì∂ Ï≈Ï≈ ¡‹≈ Í≈Ò «√ßÿ Á∂ ‚∂∂ (ÿØ«Û¡ª Ú≈Ò≈ ◊πÁπ¡≈≈)

‘Ê «Ò÷ Ï∆Û Í¬∆ ˛ «‹√ Á∂ ’πÒ ÍæÂ∂ 741 «¬√ «Ú⁄ Ó‘Ò≈ Á∆

ʪ ‘ ʪ Í≈ÂÙ≈‘∆ ګ¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ◊π‹∆ ≈◊ «Ú⁄ «ÂzÒØ⁄È

‹∆ Á≈ Ú≈˱ ÙÏÁ ˛Õ

D. ÁÓÁÓ∂ Ú≈Ò∆ Ï∆Û : ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ÚÒØ∫ «Ò÷≈¬∆ ¡Â∂ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

«√ßÿ ‹∆ Á∆ √≈ÏØ ’∆ ÂÒÚß‚∆ (ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï) «Ò÷∆ Ï∆Û, ÁÓÁÓ∆

¡÷Ú≈™Á∆ ˛Õ «¬√ Á≈ Í«‘Ò≈ È≈™ “Á√Ó∂ Í≈ÂÙ≈‘ ’≈ ◊zßÊ” √∆ Í

Íz«√æË È≈Ó ÁÓÁÓ∂ Ú≈Ò∆ Ï∆Û ˛ «‹√ Á∂ ’πÒ ≈◊ 31 ‘ÈÕ «¬√∂ Ï∆Û

Á≈ √±Í ÍøÊ È∂ ÍzÚ≈‰ ’∆Â≈ ˛ ¡Â∂ ¡æ‹ ‘ ʪ Íz’≈Ù ‘Ø «‘≈ ˛

:

(Ó‘≈È ’ØÙ ÍøÈ≈ 436, 37)

«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‘Ø Ì∆ Íπ≈ÂÈ Ï∆Ûª ‘È :

A. Ú≈√± Á∆ Ï∆Û : 1886 √ßÓÂ

B. ¡÷Èπ Á∆ Ï∆Û : 1870 √ßÓÂ

C. ’≈È◊Û∑ Á∆ Á±‹∆ Ï∆Û : 1786 √ßÓÂ

«¬È∑ª √≈∆¡ª Ï∆Û≈ «Ú⁄ Ú≈˱ Ï≈‰∆¡ª Á‹ ‘È

«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‘Ø ’¬∆ Ï∆Û≈ ‘È «‹È∑ª Á≈ «ÓÒ≈È «¬’ Á±‹∂

È≈Ò È‘∆∫ «ÓÒÁ≈Õ

(√z. ‹∆.Ï∆. «√ßÿ Á∂ ÷Ø‹ Íπ≈ÂÈ ¡≈«Á Ï∆Ûª Á∆¡ª «’√Óª ÍzØ.

√≈«‘Ï «√ßÿ «Ò÷ ¡≈«Á Ï∆Û Ï≈∂ ÍøÈ≈ 114)

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª 鱧 ‹ª ª «¬√ Á∆ ‹≈‰’≈∆ È‘∆∫ ‹ª ‹≈‰’≈∆

ÒÀ‰≈ È‘∆∫ ⁄≈‘πßÁ∂ ‹ª «Î √≈«˜Ù ¡Ë∆È ’∂ÚÒ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ ÍzÓ≈‰’Â≈

鱧 ÷ø‚È Ò¬∆ ÂæÊ ¤πÍ≈ ‘∂ ‘ÈÕ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á≈ √Ø⁄ Ë≈ÂÒ

Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ ˛ Í ◊æÒª ¡·≈Ú∆∫ √Á∆ Á∆¡ª ’Á∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ «’ ¿π√

Ú∂Ò∂ «¬’√≈Â≈ Ò¬∆ ’ج∆ √≈ËÈ È‘∆∫ √È ¡Â∂ È≈ ‘∆ ‹≈‰’≈∆ Ò¬∆

¡æ‹ ’ØÒ Á∂ √ß⁄≈ Ó≈«Ë¡Ó √ÈÕ √≈‚∂ ¡≈͉∂ ÿ ÍzÀ√ «Ú⁄ ¤Í∆ Ï∆Û

1286 Íø«È¡ª Á∆ √∆Õ «¬’ √≈Â≈, Í«‘Òª ÍæÊ Á∂ ¤≈«Í¡ª È≈Ò Ùπ±

‘ج∆ «Î ÏÒ≈’ª Ú≈Ò∂ ÍzÀ√ Ú∂Ò∂ ‘ج∆ ˛Õ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ «¬√∂

’Ó∆ 鱧 Á± ’È Ò¬∆ «√ßÿ √Ì≈ √ØË’ ’Ó∂‡∆ È∂ ’ßÓ Ùπ± ’∆Â≈ √∆ Í

ͱ≈ È‘∆∫ ’ √æ’∂Õ ¿π√ «Í¤Ø∫ ’ÁÓ ’ÁÓ Â∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª È∂

π’≈Ú‡ª Ùπ± ’ «ÁæÂ∆¡ª ¡Â∂ ¡æ‹ «¬‘ fi±·≈ Á±Ù‰ ◊π± «¥Â Â∂ ‘∆

Ò◊≈ ‘∂ ‘ÈÕ

ÍzÙÈ C. ’∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ó≈ÈÂ≈ “◊π± Ó≈«È˙ ◊zßÊ Á∆ ¿π¶ÿ‰≈È‘∆∫ ˛?

¿πµÂ : ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ¡≈«¬ ÍΩ≈‰’ ‘Ú≈«Ò¡ª

鱧 √Ófi‰ Ò¬∆ «√æ÷ª ’ØÒ «¬’Ø «¬’ ÍzÓ≈‰∆’ √Ø √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï

˛Õ √Ø «¬√ Á∆ Ó≈ÈÂ≈ ¡≈«Á “◊π± Ó≈«È˙ ◊zßÊ Á∆ ¿π¶ÿ‰≈ «’Ú∂∫ ‘ج∆?

ÍzÙÈ D. ’∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ‹∆ ͱ∂ ◊π± È‘∆∫ ‹Ø ‘Ø ◊zßÊ Á∆ ÒØÛÍÀ ◊¬∆?

¿πµÂ : ¿π ¿πÍ ¡≈ ¸æ’≈ ˛ √≈‚≈ √Ú≈Ò ˛ ’∆ ÈΩ∫ ◊π± ͱ∂

È‘∆∫ √∆? ‹Ø Á√Ú∂∫ ◊π± Á∆ ÒØÛ ÍÀ ◊¬∆Õ «¬‘∆ ÍzÙÈ Á≈ √‘∆ ‹Ú≈Ï

˛Õ

ÍzÙÈ E. ¡≈«Á ◊ππ ◊zßÊ √≈«‘Ï Úª◊ È≈ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ “È≈È’”

È≈Ó Á∆ ¤≈Í ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ Ó‘æÒ≈ Á‹ ˛ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ◊π± «¥Â

È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆Õ

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ Á∆ Í«‘Ò∆ Ï≈‰∆ ‹Íπ ˛Õ «¬√ Â∂ «’‘Û≈

Ó‘Ò≈ «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛? «¬√∂ Â∑ª «¬√ Ï≈‰∆ Á∆¡ª Í¿πÛ∆ Èß.

5,6,12,13, 14,15, 16, 18, 19, 23, 28, 29, 30, 31, 34,

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAD

36 ¡Â∂ 37 Â∂ “È≈È’” È≈Ó Á∆ ¤≈Í È‘∆∫Õ «¬√∂ Â∑ª √z∆ ◊π± ◊zßÊ

√≈«‘Ï «Ú⁄ Á∂Ú ◊ßË≈∆ ≈◊ Á∂ :

¡ß◊ 527 3 ÙÏÁ

528 3 ÙÏÁ

529 4 ÙÏÁ

531 4 ÙÏÁ

533 1 ÙÏÁ

534 1 ÙÏÁ

’ج∆ Ó‘Ò≈ ‹ È‘∆∫ ˛Õ ’∆ «¬‘ ◊π± «¥Â È‘∆∫ ‘È? «¬√ ÂØ∫

«¬Ò≈Ú≈ ¡ß◊ 1236 ’∂ÚÒ «¬’Ø Âπ’ ˛Õ

‚≈«‚ ÓÈ ‘« «ÏÓπ÷È ’Ø √ß◊®≈Ó’Ò∆ ≈◊ Á∂ ¡ß◊ 927 Â∂ ““‰ fiπßfiÈÛ≈ ◊≈˙ √÷∆ ‘« ¬∂’π

«Ë¡≈Ú‘π®’∂ÚÒ «¬’ Âπ’ ˛ «‹√ Â∂ È ‘ÓÒ≈ ˛ È≈ ‘∆ È≈È’ È≈Ó Á∆

¤≈Í ˛Õ

’∆ «¬‘ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄Ø∫ ’æ„ Á∂‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª ‘È?

«‹√ «ÁÈ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª 鱧 «¬√ Á≈ ÍÂ≈ Òæ◊ «◊¡≈

¡Â∂ «¬È∑ª Á≈ ˜Ø Òæ◊≈ «¬‘ ’æ„ Á∂‰◊∂Õ

ÍzÙÈ F. Á√Ó∂Ù ‹∆ È∂ ¡≈͉∆ Ï≈‰∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á‹ «’™È‘∆∫ ’∆Â∆?

¿πµÂ : Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á≈ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï≈‰∆ 鱧 ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ

√≈«‘Ï ÂØ∫ ‹πÁ≈ æ÷‰ Á≈ √ÍÙ‡ √ßÁ∂Ù ““Ïß√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈ Á√ª Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª

’≈”” «¥Â ’∂√ «√ßÿ «¤æÏ (ÁØ‘Â≈ Ì≈¬∆ ÓÂ∆ Á≈√ Ù‘∆Á) ÂØ∫ «ÓÒÁ≈

˛Õ

√ßÓ √Â≈ª √Ω Í⁄Úß‹≈ «√æ÷ª √≈«‘Ï ¡æ◊∂ «ÏÈÂ∆ ’∆Â∆, ◊∆Ï «ÈÚ≈‹‹∂ Ï⁄È ‘ØÚ∂ ª ÁØ‘ª ◊zßʪ Á∆ «‹ÒÁ «¬’ ⁄≈‘∆¡À ’ Ò∆Â∆Õ

√≈«‘Ϫ Ï⁄È ’∆Â≈ ¬∂‘ ¡≈«Á ◊π± ˛ ◊zßÊÕ¿π‘ √≈‚∆ ÷∂‚ ‹πÁ≈ ‘∂ ÓÈ ÓßÊÕ 399(Ïß√≈ÚÒ∆ È≈Óª Á√ª Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª ’≈ √ßÍ≈«Á’ ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹◊∆:

Íz’≈Ù’ Íø‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈)

«¬√ Á≈ Ó±Ò ’≈È ÍzØ. √≈«‘Ï «√ßÿ ‹∆, ‹≈Íπ √≈«‘Ï √Úæ¬∆¬∂, ⁄Ωͬ∆

√‡∆’ Á∂ Óπæ÷ ÏßÁ «Ú⁄ «¬ß‹ «Ò÷Á∂ ‘ÈÕ

““◊π± È≈È’ Á∂Ú ‹∆ Á∆ ٪ √ Ï≈‰∆ È∂ ÒØ’ª 鱧 «Ú’≈ª ÚÒØ∫

‘‡≈«¬¡≈Õ Í ¿π‘ «‘Á≈ √Á≈ Í«ÚæÂz È‘∆∫ «‘ √’Á≈ «‹√ «Ú⁄ ‹ØÙ

Á≈ ‘πÒ≈≈ È‘∆∫, ¿π‘ ◊π‰ ‹∆¿± È‘∆∫ √’Á≈ ‹Ø ¿πÂÙ≈‘ È‘∆∫ ÍÀÁ≈ ’Á≈Õ

’≈«Á Á∆ √πßÁÂ≈ Á∂ ÁØ Í«‘Ò± ‘È : «¬’ ˛ “‹Ó≈Ò”” (’ØÓÒ √πßÁÂ≈)

Â∂ Á±‹≈ ˛ ‹Ò≈ÒÕ «Â¡≈◊, «Í¡≈, Á«¬¡≈ Â∂ √ßÂØ÷ ¡≈«Á’Õ ÓÈπæ÷≈

‹∆ÚÈ Á∆ ’ØÓÒ √πßÁÂ≈ ˛, «‹√ 鱧 √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ È∂

ÍÀÁ≈ ’∆Â≈Õ «¬√ ‹Ó≈Ò È±ß «‹™Á≈ æ÷‰ Ò¬∆ ““‹Ò≈Ò”” Á∆ ÒØÛ √∆,

«¬‘ ’ßÓ ““Ú«¡≈Ó ÓÁ”” ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á∂ «‘æ√∂ ¡≈«¬¡≈Õ ´Â¯

«¬‘ ˛ «’ «¬È∑ª Á∆ ““Ï≈‰∆”” «Ú⁄ ÍzÓ≈ÂÓ≈ Á∆ ‘∆ «√¯Â √Ò≈‘ ˛,

Í Ò¯˜ ¡«‹‘∂ ÚÂ∂ ‘È «’ Ï∆-√ ‘πÒ≈∂ «Ú⁄ ¡≈™Á≈ ˛Õ √z∆

◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ √≈∆ Ï≈‰∆ ≈◊ª «Ú⁄ Úß‚∆ ‘ج∆ ˛; Í ◊π± ◊Ø«ÏßÁ

«√ßÿ ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ Úæ÷Ø-Úæ÷∂ “¤ßÁª” ¡Èπ√≈ Úß‚∆ ‘ج∆ ˛, ‹Ø Ï∆-

√ ÍÀÁ≈ ’È «Ú⁄ √‘≈¬∆ ‘πßÁ∂ ‘È, Ú∂÷Ø “Ï«⁄Âz È≈‡’” «Ú⁄ ÍzÓ≈ÂÓ≈

鱧 Â∂◊ ±Í ¡≈÷ ’∂ ¡À√∂ Ò¯˜ª Â∂ ¤ßÁ≈ «Ú⁄ ÈÓÙ’≈ ’Á∂ ‘È «’

«⁄ «Ú⁄ ‹ØÙ ¡≈ ’∂ Ó≈ÈØ Èæ⁄ ¿π·Á≈ ˛:

÷◊ ÷ø‚ «Ï‘ß‚∂ ÷Ò ÁÒ ÷ø‚ß, ¡«Â ‰ Óß‚ß ÏÏß‚ß®Ìπ‹ Áß‚ ¡÷ø‚ß, Â∂‹ Íz⁄ß‚ß, ‹Ø«Â ¡Óß‚ß Ì≈È ÍzÌß®√π÷ √ßÂ≈ ’‰ß, ÁπÓ Á‰ß, «’Ò«Ú÷ ‘‰ß, ¡«√ √‰ß®‹À ‹À ‹◊-’≈‰, «√zÙ‡-¿πÏ≈‰, ÓÓ «ÍzÂÍ≈‰ ‹À Â∂◊ß®2®Ù≈«¬Á «¬È∑ª ‘∆ ÁØ ’≈È≈ ’ ’∂ √z∆ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAF

Ï≈‰∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ÂØ∫ Úæ÷≈ ‘∆ «‘‰ «ÁæÂ≈Õ

«¬√∂ Íπ√Â’ Á∂ ÍøÈ≈ 9 ”Â∂ ÍzØÎÀ√ √≈«‘Ï «√ßÿ ‹∆ «Ò÷Á∂ ‘ÒÕ

◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ «¡≈√ È≈‘È «Ú⁄ √ßÈ 1684 ¬∆√Ú∆ «Ú⁄

◊¬∂ √È Â∂ ¿πÊ∂ «ÂßÈ √≈Ò ‘∂Õ ¿πÈ∑∆∫ ‘∆ «ÁÈ∆∫ (1684-87) ¿π√ «¡≈√Â

«Ú⁄ ‹ÓÈ≈ ÈÁ∆ Á∂ ’ß„∂ Á∆ «¬’ªÂ «Ú⁄ “‹≈Í √≈«‘Ï”, “√Úæ¬∆¬∂” ¡Â∂

“¡’≈Ò ¿π√«” ¡≈«Á Ï≈‰∆¡ª ¿π⁄≈∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ “‹≈Í √≈«‘Ï” ¡Â∂

“√Úæ¬∆¬∂” ؘ≈È≈ Í≈· «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ Ú≈Ò∆¡ª Ï≈‰∆¡ª ‘؉ ’’∂

Ï‘π «√æ÷ª 鱧 «¬‘ ˜Ï≈È∆ Ô≈Á ‘Ø ◊¬∆¡ª ¡Â∂ “¡ß«Óz” «Â¡≈ ‘؉

Á∂ √Ó∂∫ √≈Ë≈È ÂΩ ”Â∂ ‘∆ ÏÊ∂∂ ¡À√∂ «√æ÷ «ÓÒ √’∂ «‹È∑ª 鱧 «¬‘ ˜πÏ≈È∆

’ß· √ÈÕ

(‹≈Í √≈«‘Ï, √Úæ¬∆¬∂, ⁄Ωͬ∆ √‡∆’, ÍzØ. √≈«‘Ï «√ßÿ ‚∆. «Ò‡.

Íz’≈Ù’ «√ßÿ ÏÁ˜, Ó≈¬∆ √∂Ú≈ ¡ß«ÓzÂ√ √ÂÚ∆∫ ¤≈Í 1977)

«¬’ Í≈√∂ ÍøÊ ÍzÚ≈È ‘√Â∆, ÍzØ. √≈«‘Ï «√ßÿ ‹∆ Á∂ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈

Á∆ Ï≈‰∆ Ï≈∂ «¬‘ «Ú⁄≈ ‘È ¡Â∂ Á±√∂ Í≈√∂ ¡æ·Ú∆∫ Í≈√ ¡÷ΩÂ∆ ÍzØ.

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈, √z. ÁÒÏ∆ «√ßÿ ¡ÀÓ. ¡À√. √∆. («ÁæÒ∆) ’«‘ ‘∂

‘È «’ ‹≈Í √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄Ø∫ «Ò¡≈ «◊¡≈ ˛Õ Í≈·’ ¡≈Í ‘∆

«È‰≈ ’È «’ «’√ Á∆ ◊æÒ ÓßȉÔØ◊ ˛Õ

“«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊ Á∂ ’Â≈, «√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹

Á∂ √ß⁄≈Ò’ «Ízß. ‘Ì‹È «√ßÿ ¡Â∂ ‘Ø ¿πÈ∑ª √≈«¡ª 鱧 ‹Ø ‚ß’∂ Á∆ ⁄؇

È≈Ò ¡≈÷Á∂ ‘È «’ ““¡√∆∫ ’∂ÚÒ ÍzØ. √≈«‘Ï ‹∆ 鱧 ‘∆ ÓßÈÁ∂ ‘ª””, «¬È∑ª

√≈«¡ª 鱧 ¡≈͉∆ √Ø⁄ ÏÁÒÈ∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ ª ‹Ø «¬√ ÓπæÁ∂ Â∂ ÍøÊ

«Ú⁄ Úß‚∆¡ª È≈ ÍÀ √’‰Õ

ÍzÙÈ G. : ’∆ ¿π‘ ’ج∆ Ú∆ Ï≈‰∆ ‹Ø √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ È‘∆∫˛ Ì≈Ú∂∫ ◊π± «¥Â ‘∆ ‘ØÚ∂, Ï≈‰∆ ’«‘‰≈ ¡Â∂ ÓæÊ∂ ‡∂’‰≈ ‹≈«¬˜ ˛?

¿πµÂ : Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Ó≈È«√’Â≈ Ò¬∆ È≈‹≈«¬˜ ˛Õ Í

ÙË≈Ú≈È, ◊π± «Í¡≈ Ú≈«Ò¡ª ◊π«√æ÷ª Ò¬∆, ◊π± ’ ’ÓÒª Á≈

«Ò«÷¡≈ ’≈◊˜ Á≈ ‡π’Û≈ (‘π’ÓÈ≈Ó≈) Ì∆ ͱ‹‰ÔØ◊ ˛Õ «¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘

˛ «’ ‹Á ◊π± √≈«‘Ï Á≈ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ÒÀ ’∂ «√æ÷ «’√∂ √ß◊ «Ú⁄ ‹ªÁ≈

√∆ ª «‹√ Á∂ È≈™ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ‘πßÁ≈ √∆, Í«‘Òª ¿π‘ ¿π√鱧 «√ ”Â∂

æ÷Á≈ √∆Õ ÓæÊ∂ È≈Ò Ò≈ ’∂ ÓæÊ≈ ‡∂’Á≈ √∆ ¡Â∂ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ «Ò¡≈¿π‰

Ú≈Ò∂ Á∆ ¡≈͉∆ «Úæ ¡Èπ√≈ ¡≈Á Ó≈‰ ’ ’∂ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ¡≈Í ÍÛ∑

’∂ √ß◊Â È±ß √π‰≈™Á≈ √∆Õ

◊π± ’∂ «Í¡≈ Ú≈Ò∂ «√æ÷ ‘π‰ Ì∆ ◊π± Á∆¡ª «ÈÙ≈È∆¡ª, ¡√Â,

Ï√ ¡Â∂ Ù√ª Á∂ ÁÙÈ ’’∂ «È‘≈Ò ‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂ «√‹Á≈ ’Á∂

‘ÈÕ Âı √≈«‘Ϫ Â∂ ‹Á Á∆Ú≈È Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ Â∂ ◊π± √≈«‘Ϫ Á∂ ÙÙª

Á∂ ÁÙÈ ’≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘È Âª ◊π± ’∂ «Í¡≈ Ú≈Ò∂ «√æ÷ª Á∆¡ª ¡æ÷ª

«Ú⁄Ø∫ ¡≈Í Óπ‘≈∂ «Í¡≈ Á∂ ‘ßfi± ¡√∆∫ «’Á∂ Á∂÷∂ ‘ÈÕ

¡≈͉∂ Íz∂Ó∆ ‹ª Íz∂«Ó’≈ Á∆ «ÈÙ≈È∆, ’ج∆ πÓ≈Ò ‹ª ‘Ø ⁄∆˜ ª

’≈Ó∂‚ Ì∆ «Í¡≈ È≈Ò ⁄ßπÓÁ∂ ‘È, Í «¬’ √≈‚∂ «ÓÙÈ∆ ‘È ‹Ø ’«‘ßÁ∂

‘È ‘«Ê¡≈ 鱧 ÓæÊ≈ ‡∂’‰≈ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á ˛Õ

ÍzÙÈ H. ’∆ ◊π± √≈«‘Ï Á∆¡ª «Ò÷ª «Ú⁄Ø∫ «’Â∂ «ÓÒÁ≈ ˛ «’ ÷ø‚≈Í≈‘πÒ ¤’≈¿π‰ Ú∂Ò∂ «’‘Û∆¡ª Ï≈‰∆¡ª ÍÛ∑∆¡ª ◊¬∆¡ª √ÈÕ ‹ª ’ج∆‘Ø ÍzÓ≈‰∆’ √ϱ ˛ «‹√ ÂØ∫ «¬√ Á∆ ÍπÙ‡∆ ‘πßÁ∆ ‘ØÚ∂Õ

¿πµÂ : ‘π‰ ª ◊æÒ Ï‘π ¡æ◊∂ ÚË ◊¬∆Õ «ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ √⁄

Á≈ Ó≈◊” Á≈ ’Â≈ ª ’«‘ßÁ≈ ˛ «’ «ÈÂÈ∂Ó ’È Á∆ ÒØÛ ‘∆ ’ج∆

È‘∆∫ «’™«’ :

““«ÈÂÈ∂Ó Á∆ Ï≈‰∆ 鱧 Ó≈ÈÂ≈ Á∂‰ È≈Ò Ï≈’∆ Ï≈‰∆ Á∆ ‘∂·∆ ‘πßÁ∆

˛Õ”” («ÏÍπÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊ Ì≈◊ Íø‹Úª ÍøÈ≈ 15””)

√z∆ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∂ ‹∆ÚÈ ’≈Ò «Ú⁄ «√æ÷ Á≈ «ÈÂÈ∂Ó

’∆ √∆ «¬√ Á≈ «È‰≈ Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ Á∆¡ª Ú≈ª ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛Õ

Ï≈Ï≈ ¡≈«¬¡≈ ’Â≈Íπ Ì∂÷ ¿πÁ≈√∆ √◊Ò ¿πÂ≈≈®Í«‘ √ß√≈∆ ’æÍÛ∂ Óß‹∆ ÏÀ· ’∆¡≈ ¡ÚÂ≈≈Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAH

¿πÒ‡∆ ◊ß◊≈ Ú‘≈«¬˙È ◊π ¡ß◊Á «√ ¿πµÍ Ë≈≈ÕÍπÂz∆ ’ΩÒ È Í≈«Ò¡≈ ÓÈ ÷؇∂ ¡≈’∆ È«√¡≈≈ÕÏ≈‰∆ Óπ÷‘π ¿π⁄≈∆¡À ‘𫬠πÙÈ≈¬∆ «Ó‡À ¡ßË≈≈Õ◊Ô≈È ◊ØÙ‡ ⁄⁄≈ √Á≈ ¡È‘Á √ÏÁ ¿π·∂ Ëπ«È’≈≈Õ√ØÁπ ¡≈Â∆ ◊≈Ú∆¡À ¡ß«Óz Ú∂Ò∂ ‹≈Í ¿π⁄≈≈Õ◊πÓπ÷ Ì≈◊ ¡Êω Â≈≈Õ Ú≈ 15 : Í¿π C8Ì≈Ú ¡ß«Óz Ú∂Ò∂ ‹Íπ‹∆ √≈«‘Ï Á≈ Í≈·, Ù≈Ó È±ß √Ø Á Ú≈Ò∂ ÙÏÁ,

≈ √Ó∂∫ ¡≈Â∆ Á≈ «¬’ ÙÏÁ Á≈ «ÈÂÈ∂Ó √∆Õ

«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ «‹√ Â∑ª ◊π±‹Ø Á∂ Ó‘Ò ÚËÁ∂ ◊¬∂ «¬‘ «ÈÂÈ∂Ó

ÚËÁ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ Íø⁄Ó «ÍÂ≈ Ú∂Ò∂ ‹Ø ◊π± ÿ Á∆ ÓÔ≈Á≈ ¡Èπ√≈

«ÈÂÈ∂Ó √∆ ¿π‘ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ≈◊ «ÈË≈ Ï≈‰∆, √z∆

≈◊ ÂØ∫ Í«‘Òª Á‹ ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘ ÓÔ≈Á≈ ◊π± Â∂ Ï‘≈Á

√≈«‘Ï Âæ’ ⁄ÒÁ∆ ◊¬∆Õ

‹∂ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∂ √Ó∂∫ Á∂ «ÈÂÈ∂Ó «Ú⁄ ¡◊Ò∂ ◊π±

√≈«‘Ï Ú≈Ë≈ ’ √’Á∂ ‘È Âª Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ’∆Â∂ Ú≈Ë∂ Â∂ ÍzÙÈ«⁄ßÈ∑

Ò◊≈¿π‰∂ Ú≈‹Ï ‘È? √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ √≈∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ «’Â∂

Á‹ «ÓÒÁ≈ ˛ «’ «√æ÷ Á≈ ؘ Á≈ «ÈÂÈ∂Ó ’∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ «Î «¬‘∆

√Ú≈Ò Á√Ó∂Ù ‹∆ Â∂ «’™ ¿π·≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ˛? ‹ª «’ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈

“√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∂ È≈Ó Á∆ ’∆Â∆ Ú√∆¡Â «Ú⁄ «¬‘ Ï≈‰∆¡ª «’™ È‘∆∫

«Ò÷ ◊¬∂?

√Ú≈«¬ «√æ÷∆ Ì∂√ Ú≈Ò∂ ’≈Ó∂‚ª ÂØ∫, Â’∆ÏÈ √Ì È∂ «‘ ÓÔ≈Á≈

È≈Ò «Â¡≈ ’∆Â∆ ÷ø‚≈ Í‘πÒ Íø‹ª «Í¡≈«¡ª ÂØ∫ ¤’∆ ˛, «‹√ ȱß

◊π± √±Í ÍzÚ≈«È¡≈ «◊¡≈ ˛Õ ’∆ ¡≈͉∂ ¡ß«Óz Á≈Â≈ Â∂ Ùæ’ ’È≈

¡«¥Âÿ‰Â≈ È‘∆∫, ËØ÷≈, Ï∂¬∆Ó≈È∆ ¡Â∂ Ï◊≈Ú ȑ∆∫?

√ß√≈ «Ú⁄ «’√∂ ËÓ Á∂ ÍÀØ’≈ª È∂ ‘˜≈ª √≈Ò Íπ≈‰∂ Ë≈«Ó’

¡≈◊±¡ª ”Â∂ ¡«‹‘∂ «¬Ò˜≈Ó È‘∆∫ Ò◊≈¬∂ ‹Ø ¡æ‹ ’æÒ∑ ¡÷ΩÂ∆ «ÓÙÈ∆

’≈Ò‹ª Á∂ ⁄ß‚∂, √Ú≈Ò ¿π·≈ ‘∂ ‘ÈÕ √ÍØ’√ÓÀÈ ‹ª √z. ◊πÂ∂‹ «√ßÿ,

«‹È∑ª È∂ ¡≈Í ‘∆ ¡ß«Óz ȑ∆∫ ¤«’¡≈, ¿π√ ˘ «¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ ÏØÒ‰

Á≈ ’∆ ‘æ’ ˛? ¡Â∂ ¡√∆∫ «’™ ¿π√ 鱧 Íπæ¤∆¬∂? «¬È∑ª «È◊π«¡ª 鱧 Íπ椉

Ú≈Ò∂ Ì∆ «È◊π«¡ª ÂØ∫ ÚæË «ÌzÙ‡∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

√«Â◊π Â∂ ‹Ø Óπ‘ Î∂∂ Â∂ Ú∂Óπ÷ Ïπ∂ «Á√ßÈ® ¡ß◊ 233«Ò÷Â∆ ÍzÓ≈‰ Ò¬∆ «¬‘ «Ú⁄≈ ˛ «’ Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò, Ì≈¬∆ Á«¬¡≈

«√ßÿ, Ì≈¬∆ ⁄¿πÍ≈ «√ßÿ ¡≈«Á «⁄ ’∆ÏÈ √≈∂ «‘ È≈«Ó¡ª

«Ú⁄, ‹Íπ, ‹≈Íπ «‘≈√ ¡Â∂ √Ø«‘Ò∂ Á∆ Ï≈‰∆ «ÈÂÈ∂Ó ’È Á∆ ÍπÙ‡∆

‘πßÁ∆ ˛Õ Ì≈¬∆ ‹ÀÂ≈ ‹∆ (Ì≈¬∆ ‹∆ÚÈ «√ßÿ) ‹∆ Á∆ «Ò÷∆ ÍØÊ∆ «Ú⁄

Í±È ÂΩ ”Â∂ √‘∆ Ï≈‰∆¡ª Á≈ ¿πÒ∂÷ ˛ «‹È∑ª 鱧 ÍÛ∑’∂ ÁÓ∂Ù «ÍÂ≈

Ú∂Ò∂ ÷ø‚≈ Í‘πÒ «Â¡≈ ’∆Â∆ √∆Õ

‹Íπ ’Ø Í≈· ’«‘ √ß◊ «Â‘ «√÷, Í≈ Á±√ ‘≈Ê Ë∆‹ÀÕͪ⁄‘π Ó«‘ ⁄≈ √π ‘ØÚ«‘ ¡Ú ‹Ø«¬ Í≈ ¿±Í ‘≈Ê Ë∆‹À®¡≈ÍÈ ¡≈ÍÈ Ï≈ Ô∂ ͪ⁄‘π, ͪ⁄ ‘∆ Ï≈‰∆ ’Ø Í≈· ÍÛ∑∆‹ÀÕ‹Íπ, ‹≈Íπ, √ÚÀÔÀ, ⁄Ωͬ∆, ¡≈ÈßÁ ’Ø Í≈· √Ø Í≈‘πÒ «Â¡≈ ’∆‹À®Í≈⁄Ø ⁄πÒÀ Óπ÷ Í≈Ú«‘ ‹π Ô≈⁄’, ¬∂ ‘∆ È∂ ’∂√ ÍÚ∆‹ÀÕ(Ì≈¬∆ ‹ÀÂ≈ ‹∆ ‹∆ÚÈ Â∂ ⁄È≈ «¥Â ‚≈. ◊πÓπ÷ «√ßÿ, Íz’≈Ù’

Íø. Ô±. Í«‡¡≈Ò≈, ÍøÈ≈ 65)

«¬√∂ Â∑ª Ì≈¬∆ √±Í «√ßÿ ’ثْ Á∆ «Ò÷ ◊π± ’∆¡ª √≈÷∆¡ª

√ßÍ≈«Á’ «Í¡≈≈ «√ßÿ ÍÁÓ, Íz’≈Ù’ «√ßÿ ÏzÁ˜ √≈Ò B@@C Á∂ ÍøÈ≈

ABC Â∂ ““√≈÷∆ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ Á∂È∂ ’∆ ⁄≈Ò∆” «Ú⁄ «¬√ Â∑ª Á‹ ˛ :

““«ÍzÊÓ∂ √z∆ ‹Íπ‹∆ √≈«‘Ï ’≈ Í≈· ’∆¡ªÕ Ó≈Â≈ “√≈«‘Ï” È∂ Ì≈¬∆

«¥Í≈ ≈Ó √∂ ͱ¤≈ «’ ◊π± ‹∆ «’¡≈ ’ ‘∂ ˛∫? «¬È∑∂ ¡◊∂ ÏÂ≈«¬¡≈

Ó≈Â≈ ‹∆! ◊π± ‹∆ «√æ÷Ø∫ ’∂ Á∂‰ ’∂ Ò∆¬∂ ÷ª‚∂ Á∆ Í≈‘πÒ «Â¡≈ ’

‘∂ ˛∫, Ó≈Â≈ ‹∆ «¬ÂÈ≈ √πÈ ’ ÚÀ≈◊ Ó∂ ¡≈«¬ ◊¬∆Õ ¿π√∆ √Ó∂∫ fiØÒ∆

Ó∂ ÍÂ≈√∂ Í≈«¬ ◊π ÁÏ≈ Ó∂ ¡≈«¬ ◊¬∆Õ «ÍzÊÓ∂ «¬√∂ √«Â◊πª ’Ø √∆√

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AAI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AB@

«ÈÚ≈«¬ ’ fiØÒ∆ Ó∂ √∂ ÍÂ≈√∂ Ï≈‡∂ Ï∆⁄ Ó∂∫ Í≈«¬ Á∆¬∂Õ ¡ßÂÔ≈Ó∆ √«Â◊πª

«¬È ’∆ ¯ È‘∆∫ Á∂÷≈, ÓÈ «ÏÂ∆ «¬’≈◊ ’∆ √z∆ ‹Íπ‹∆ ’≈ Í≈·

’∆ ◊¬∂Õ ¿πÍß ‹≈Í, √ÚÀÔÀ, ⁄Ωͬ∆ ’≈ ¿π⁄≈‰ ’ √z∆ ¡ÈßÁ √≈«‘Ï

’≈ Í≈· ’∆¡≈Õ Ï≈‡≈ «Â¡≈ ‘Ø«¬ ‹≈È∂ ’∂ Ï≈Á ÷Ò∂ ‘Ø«¬ ¡Á≈√ ’∆,

¡ßÂÓ ““Â∂∂ Ì≈‰∂ √Ï ’≈ ÌÒ≈”” ’«‘ ’∂ ÎÂ∂ ◊‹≈¬∆ Â∂ ‹À’≈≈ ¤Ø≈Õ””

ÍzÙÈ H. ’∆ ’ج∆ ÍzÓ≈‰ ˛ «’ Á√Ó ◊zßÊ ’ÁØ∫ ¡Â∂ «’Ê∂ Ï«‰¡≈Õ¿π : √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ¡æ‚ ¡æ‚ Ì≈◊ Úæ÷∂-Úæ÷∂ ¡√Ê≈Ȫ

Â∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ «Ò÷∂ È≈Ò ‘∆ ◊π± √≈«‘Ï È∂ «¬È∑ª Á∂ «Ò÷‰ ¡√Ê≈È

ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ √Ïß ”Â∂ «Ê Ú≈ Ì∆ ’ÒÓ ÏßÁ ’∆Â∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫

’πfi ÍzÓ≈‰ «¬‘ ‘È :

(A) «¥ÙÈ≈ ¡ÚÂ≈ Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ Â∂ ◊π± √≈«‘Ï È∂ «Ò«÷¡≈ ˛

:

√Â≈ √À ÍÀ∫Â≈Ò ÓÀ √≈ÚÈ √π«Á «ÂÊ Á∆Í®È◊ Í≈Ú‡≈ √πÌ ’È ‹ÓÈ≈ Ï˛ √Ó∆Í® (Á. ◊. «¥ÙÈ≈ÚÂ≈

2420)(B.) «¬√∂ Á∂ Í«‘Ò∂ Ì≈◊ Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ Â∂ ◊π± √≈«‘Ï È∂ «¬‘ «Ò«÷¡≈

˛ :

√Âπ √À∫ ¸Â≈ÚÒ ÓÀ∫ √≈ÚÈ √π«Á ÏπËÚ≈È◊ ͪڇ≈ ÓØ ÂπÓØ «⁄ÔØ◊ ◊zßÊ √πË≈®Ì≈Ú «¥ÙÈ≈ ¡ÚÂ≈ Á≈ «¬’ Ì≈◊ «Ï. √ßÏ 1744 Á∂ √≈ÚÈ

Á∂ Ó‘∆È∂ ÏπæËÚ≈, Í≈™‡≈ È◊ «Ú⁄ √Ó≈Í ‘Ø«¬¡≈ Ï≈’∆ Á≈ Ì≈◊

«Ï. √ß. 1745 √≈ÚÈ Á∂ Ó‘∆È∂ («¬’ √≈Ò «Ú⁄) Í≈™‡∂ ‘∆ ͱ≈ ’∆Â≈

‹Ø ‹ÓÈ≈ Á≈ ’ß„∂ ”Â∂ ˛Õ

(C.) √ßÏ √ √«‘√ Ì«‰‹À® ¡Ë √«‘√ Îπ«È Â∆È ’«‘‹À®Ì≈ÁÚ √πÁ∆ ¡Ù‡Ó∆ «Ú Ú≈≈® Â∆ √ÂπÁzÚ ◊zßÊ √πË≈≈® (⁄«Âz

405)

¡Ê : √ßÏ √ª √Ω «Ú⁄ ¡Ë≈ ‘Ø ¡Â∂ «Î «ÂÈ ‘Ø Ì≈Ú

1700+50+3=1753 «Ú⁄ Ì≈ÁØ∫ Ó‘∆È∂ Á∆ ¡·Ú∆∫ «Ê ¡ÀÂÚ≈ Ú≈Ò∂

«ÁÈ √´‹ Á∂ ’ß„∂ («ÏÌΩ √≈«‘Ï) Á∂ ¡√Ê≈È Â∂ ⁄«ÂØz Í≈÷≈Ô≈È Á∂

404 ⁄«Âz Ú≈Ò≈ Ì≈◊ √Ó≈Í ’∆Â≈Õ

(D.) √ßÓ √Âπ √‘√ Í⁄≈ÚÈ®‘≈Û ÚÁ∆ «ÍzÊÓ √π÷ Á≈ÚÈ®È∂Âz Âπß◊ ’∂ ⁄È ÂÒ √ÂπÁzÚ Â∆ Âß◊®√z∆ Ì◊ÚÂ Í±È ’∆ÔØ ÿπÏ ’Ê≈ Íz√ß◊® (≈Ó≈ÚÂ≈)Ì≈Ú √ßÏ 1755 «Ú⁄ ‘≈Û Á∂ Ó‘∆È∂ Á∆ ⁄≈ȉ Íæ÷ Á∆ ¬∂’Ó

È∂Âz Âπß◊ (ÈÀ‰≈ Á∂Ú∆) «‡Ò∂ ‘∂·ª √´‹ ÈÁ∆ Á∂ ’ß„∂ Ì◊Ú Íπ≈È

«Ú⁄Ø∫ ≈Ó≈ÚÂ≈ Á∆ ’Ê≈ Á≈ Íz√ß◊ ͱ≈ ’∆Â≈Õ

Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∂ √Íπ Ì≈¬∆ Á∂√≈ «√ßÿ ‹∆ «⁄ «‘ÂÈ≈Ó∂

«Ú⁄ «¬ß‹ Á‹ ˛ :

√πÈ‘π «√ßÿ «¬’ Ï⁄È ‘Ó≈≈®ÍzÊÓÀ ‘Ó È∂ ‹≈Í ¿π⁄≈≈®ÍπÈ ¡’≈Ò ¿π√« ‹Ø ’‘∆Õ Ï∂Á √Ó≈È Í≈· ‹∂ ¡‘∆ÕÍπÈ Ï«⁄Âz È≈‡’ ÏÈÚ≈ÔØÕ √Ø„ Ïß√ ‹‘ ’Ê≈ √π‘≈ÔØ®134®ÍπÈ Á∂ ⁄ß‚∆ ⁄«Âz ÏÈÚ≈¬∂Õ ¡ß ’∂ √Ï ’«Ï ÓÈ Ì≈¬∂Õ◊Ô≈È ÍzÏØË ÏØË ‘Ó ’‘≈Õ ‹√ Í≈· ’ ‘« ÍÁ Ò‘≈Õ135®ÍπÈ ⁄ØÏ∆√ ¡ÚÂ≈ ’‘≈È∆Õ ÏÈÈ ’≈ √Ófi∆ ÓÈ ◊Ô≈È∆®ÁÂ≈ ÂzÔ ’∂ ◊π± √πÈ≈¬∂Õ ÍπÈ ⁄«⁄Âz Í÷Ô≈È ÏÈ≈¬∂®136®«ÂÈ ’Ø Ì∆ «¬’ ◊zßÊ Ï÷≈È≈Õ ÍÛ∑∂ Ó±Û √Ø ‘Ø«¬ √Ô≈È≈ÕÙÏÁ ‘˜≈∂ ’∂ √π÷Á≈¬∆Õ √ÏÀ «ÈzÍÈ ’∆ ’Ê≈ √πÈ≈¬∆Õ237Õ√Ø ÓÀ «‘ ’ ÏÈ √Ú≈∆Õ ÍπÈ ’‘ ‘ßÂ È ’‘±ß ¿π⁄≈∆Õ⁄≈ √À ⁄≈ ⁄«Âz ÏÈ≈¬∂Õ ‹‘ª ‹πÚÂÈ ’∂ ¤Ò «Á÷Ò≈¬∂Õ138Õ(«‘ÂÈ≈Ó≈ «¥Â «Í¡≈≈ «√ßÿ ÍÁÓ Íz’≈Ù’ Ì≈¬∆ ⁄ «√ßÿ ‹∆ÚÈ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABB

«√ßÿ ÍøÈ≈ AEF-AEG)Ì≈¬∆ ÓÂ∆Á≈√ Ù‘∆Á Á∂ ÁØ‘Â∂ ’∂√ «√ßÿ «¤æÏ Á∂ ““Ïß√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈

Á√ª Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª ’≈”” √ßÍ≈«Á ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ¡Â∂ Íz’≈Ù’ Íø‹≈Ï∆

Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ ‹Ø «’ √ßÏ 1769-90 «Ú⁄ ͱ ‘Ø«¬¡≈, Á∂

⁄‰ Èß. (22-23,24) «Ú⁄ Á‹ ˛ «’ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √ßÓ 1755

«Ïz’Ó∆ (1698 ¬∆.) 鱧 √ßÍ±È ‘Ø«¬¡≈Õ

◊π± ÁÏ≈ Á∆¡ª Ìæ‡ Ú‘∆¡≈, «Ò÷ √±Í «√ßÿ, ’ثْ √ßÍ≈«Á’

ÍzØ. «Í¡≈≈ «√ßÿ ÍÁÓ, Íz’≈Ù’ «√ßÿ ÏzÁ˜ √ßÈ B@@C «Ú⁄ Â∆√∆

Ú≈ ¤Í∆ ˛Õ «¬√ ÍØÊ∆ Á≈ ’Â≈ ͱ∂ Á√Ó ◊zßÊ È±ß ◊π± «¥Â ÓßÈÁ≈

˛, È≈Ò ‘∆ «Ò÷‰ Á≈ ¿πÁ∂Ù, Úæ÷-Úæ÷ ¡«Ë¡≈Úª Á∂ √ßÓ Ú∆ «ÁßÁ≈

˛ ¡Â∂ ÍπÙ‡∆ Ò¬∆ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄Ø∫ ÍzÓ≈‰ Ì∆ «ÁßÁ≈ ˛Õ Á∂÷Ø √≈÷∆ Èß.

33, 38, 46, 43, 45, 49, 59, 59, 60, 63, 78, 85, 202,

203 ¡Â∂ 205

Óæ√∂ ßÿÛ È±ß √Øˉ Ú≈Ò∂ Ì≈¬∆ Ó«‘Â≈Ï «√ßÿ Á∂ ÍØÂ∂ √z. ÂÈ «√ßÿ

Ìß◊± «⁄ √z∆ ◊π± ÍøÊ Íz’≈Ù (√ßÍ±È AHDA ¬∆.) È∂ Ì∆ «¬√ 鱧 ◊π±

«¥Â ‘؉ Á∆ ÍπÙ‡∆ ’∆Â∆ ˛Õ «¬È∑ª ¡Èπ√≈ ÏßÁ∂ Ï‘≈Á Á∆ Ù‘∆Á∆

«Í¤Ø∫ Í«‘Ò∆ Ù‘∆Á∆ Ì≈¬∆ Â≈≈ «√ßÿ Úª Á∆ ˛Õ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ ‹Á

¡Á≈√ ’’∂ ÍØÊ∆ (‹Ø ¿πÈ∑ª Í≈√ √∆) «Ú⁄Ø∫ ‘π’Ó «Ò¡≈ ª «¬‘ √∆

:

‹Ø ’‘ß± ’≈Ò Â∂ Ì≈‹ ’∂ Ï≈⁄∆¡Â ÂØ «’‘ ’π߇ ’‘Ø Ì«‹ ‹¬∆¡À®¡≈◊∂ ‘±ß ’≈Ò Ë∂ ¡«√ ◊≈‹Â, ¤≈‹Â ˛ «‹‘ Â∂ È√ ¡¬∆¡À¡À√∂ È ’ج∆ ◊ÔØ ’ج∆ √π Á≈Ú ∂ ‹«‘ ¿πÍ≈Ú √Ø ÿ≈Ú Ï⁄¬∆¡À®‹ª Â∂ È≈ ¤±‡∆¡À ÓπÛ ’π‘,‘√ ‘√ ª ’∆ «’™ È ÙÈ≈◊«Â ‹¬∆¡À®99® (Ï«⁄æÂz È≈‡’)«¬‘ «¬√ ◊æÒ Á≈ Íæ’≈ √ϱ «’ Ï≈Ï≈ ÏßÁ≈ «√ßÿ Ï‘≈Á Ú∂Ò∂ «√æ÷ª

’ØÒ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï≈‰∆ Á∆¡ª ÍØÊ∆¡ª ÓΩ‹±Á √ÈÕ

«¬√∂ Â∑ª Ìß◊± ‹∆ ⁄ß‚∆ Á∆ Ú≈ Á∆ Í«‘Ò∆ Í¿πÛ∆ 鱧 ◊π± «¥Â

ÓßÈÁ∂ ‘ÈÕ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ «Â¡≈ ’’∂ ‹Ø ¡Á≈√ ’∆Â∆

¿π√ Ï≈∂ «Ò÷Á∂ ‘È :

«ÍzÊÓ Ì◊ΩÂ∆ Ú≈ ‹π Í¿πÛ∆ÕÍÛ∑ ÍzÊÓ∂ ¡≈Í √«Â◊π ‹ØÛ∆ÕÈΩ Í≈ÂÙ≈‘∫¡≈ ÒËØ «Ë¡≈«¬®¡Ï Á√ÓÈ Í ‘ج∆ √‘≈«¬®√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ ÍzÓ≈‰∆’Â≈ Ï≈∂, ¡ßÁÒ∂ ¡Â∂ Ï≈‘Ò∂

ÍzÓ≈‰ª Á∂ «Ú√Ê≈ Ò¬∆ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ «¬«Â‘≈«√’ ¡Â∂

¡«Ë¡≈ÂÓ’ Íæ÷ ““Íz’≈Ù ◊πÓ«Â «Ú⁄≈ ’∂∫Á, ‰‹∆ È◊ «√¿πÈ≈

Ø‚ Í«‡¡≈Ò≈, ÍÛ∑È Á∆ ÷∂⁄Ò ’Ø ‹∆Õ ‘Ø Îπ‡’Ò ÍzÓ≈‰ «¬‘ ‘ÈÕ

(A.) Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ «⁄ ӑ≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ DAI

Â∂ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∂ ’ ’ÓÒª Á∆ «Ò÷ Á∂ ÍøÈ∂ Á∆ Î؇Ø

«ÁæÂ∆ ˛ È≈Ò ‘∆ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ «¬‘ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ Á∆ «Ò÷∆ Ï∆Û

«Ú⁄Ø∫ «Ò¡≈ ˛Õ

B. ‚≈. «ÂÒØ⁄È «√ßÿ ‹∆ È∂ Í«‡¡≈Ò∂ ◊πÁπ¡≈≈ ÓØÂ∆ Ï≈ˆ

√πæ«÷¡Â Ï∆Û, ‹Ø Ï≈Ï≈ «ÏÈØÁ «√ßÿ ‹∆, (ÍÛÍØÂ∂ √z∆ ◊π± ¡ß◊Á Á∂Ú

Ó‘≈≈‹) Á∆ «Ò÷∆ ‘ج∆ ˛ «¬√ «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‘√ ’ÓÒ Á∂

«Ò÷∂ ⁄Ω∫Á≈ Íø«È¡ª ”⁄Ø∫ «¬’ ÍøÈ∂ Á≈ ÎØ‡Ø ¡≈͉∂ “«√æ÷ ∆«Ú¿±” «Ú⁄ ¤Í∂

Ò∂÷ª «Ú⁄ «ÁæÂ≈ ˛Õ

C. «Í¡≈≈ «√ßÿ ÍÁÓ ‹∆ Á∆ «Ò÷∆ “Á√Ó ◊zßÊ ÁÙÈ” È≈Ó∆ Íπ√Â’

Íz’≈Ù’ «√ßÿ ÏzÁ‹, ¡ß«ÓzÂ√ Á∂ ¡≈ßÌ «Ú⁄ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∂ ’ ’ÓÒª

Á∆ «Ò÷ Á∆¡ª Î؇ءª «ÁæÂ∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘ÈÕ

D. Íz«√æË «ÚÁÚ≈È Ì≈¬∆ ¡ÙØ’ «√ßÿ ÚÒØ∫ «Ò«÷¡≈ «’Â≈Ï⁄≈

““Â∂Ïπ’≈Â∂ «√æ÷ª”” «Ú⁄ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ÙÙª ¿πÍ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄Ø∫

«Ò÷∆¡ª Âπ’ª Á≈ Ú∂Ú≈ «ÁæÂ≈ ˛, «‹√ Á∆ ÍπÙ‡∆ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABD

È∂ “È≈Ì≈” Ù«‘ Á∂ «¬«Â‘≈√ «Ú⁄ Ó‘≈È ’ØÙ «Ú⁄ ’∆Â∆ ˛Õ

ÍzÙÈ I : ’∆ ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Úª◊ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ ͱ≈ Í≈·√ß◊ «Ú⁄ ÏÀ· ’∂ ‘Ø √’Á≈ ˛?

¿πµÂ : √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ ⁄È≈ 鱧 ⁄≈ «‘æ«√¡ª «Ú⁄ Úß«‚¡≈

‹≈ √’Á≈ ˛Õ

A. ’«Ò¡≈‰’≈∆ Ï≈‰∆Õ

B. «¬«Â‘≈√’ Á√Â≈Ú∂˜Õ

C. Íπ≈‰’ ◊zßʪ Á∂ ¿πÂ≈∂Õ

D. √Ó≈«‹’ ω Ú≈√Â∂ «‘ÂØ¿πÍÁ∂Ù Ò¬∆ «Ò÷∆¡ª ÒΩ«’’

Ú≈Â≈ÚªÕ

Í«‘Ò∂ «ÂßÈ Ì≈◊ª 鱧 «‹Ê∂ Ó˜∆ ÏÀ· ’∂ Í«Û∑¡≈ ‹≈ √’Á≈ ˛Õ

⁄ΩÊ∂ Ì≈◊ Á∂ «Ò÷‰ Á∂ ¿πÁ∂Ù Ï≈∂ ÍÂ≈ È≈ ‘؉ ’’∂, Ï∂√Ófi∆ ’≈È

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ¡«‹‘∂ √Ú≈Ò ’Á∂ ‘ÈÕ

Óª-Ï≈Í ¡≈͉∆ ◊≈Û∑∆ ’Ó≈¬∆ Á≈ ÍÀ√≈ ÷⁄ ’’∂ ¡≈͉∂ ÍπæÂ

ÍπæÂ∆ Á≈ «Ú¡≈‘ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ √≈’ √ÏßË∆ «¬√ «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ

√Ì È±ß ÍÂ≈ ˛ «Ú¡≈‘ Á≈ ÓÈØÊ ˛ Í«Ú≈ «Ú⁄ Ú≈Ë≈ ¡Â∂ √πæ÷∆ ‹∆ÚÈÕ

«¬√ Ò¬∆ Óª-Ï≈Í, ÌÀ‰-Ì≈ ¡≈Í ‘∆ ÒÛ’∂ ÒÛ’∆ 鱧 ¡æ‚ ’Ó∂ «Ú⁄

≈ «ÏÂ≈¿π‰ Ò¬∆ ’«‘ßÁ∂ ‘ÈÕ ¡æ‹ Âæ’ «’√∂ È∂ Í«Ú≈ «Ú⁄ ÏÀ·

’∂ ÷πæÒ∑∂¡≈Ó ÒÛ’≈ ÒÛ’∆ 鱧 Íπ櫤¡≈ ˛ «’ ≈ ’∆ ’∆Â≈ √∆?

‹Á Ù≈Á∆ ÂØ∫ √≈Ò «Í¤Ø∫ Í«Ú≈ «Ú⁄ Ú≈Ë≈ È‘∆∫ ‘πßÁ≈ ª Í«Ú≈

«Ú⁄ ÿπ√ Óπ√ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ ¡≈Í ‘∆ ‚≈’‡ ’ØÒ ‹≈‰ Ò¬∆ ’«‘ßÁ∂

‘È ‹ª ¡≈Í ÒÀ ’∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ’∆ ’Á∂ «’√∂ È∂ ÷πæÒ∑∂¡≈Ó Íπ櫤¡≈ ˛ «’

‚≈’‡ È∂ ’∆ Íπ櫤¡≈ ˛ ¡Â∂ «’√ Â∑ª ⁄À’¡Í ’∆Â≈ ˛Õ

‹Á Ù≈Á∆ «Í¤Ø∫ Ïæ⁄≈ ÍÀÁ≈ ‘ßπÁ≈ ˛ ª Ì∆ «’ ¿π‘ ÷πæÒ∑∂¡≈Ó ‹‰∂Í≈

«’™ È‘∆∫ ’Ú≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈, «¬ÊØ∫ Âæ’ «’ ÍÂ∆ 鱧 Ì∆ ’ØÒ ¡≈¿π‰≈

«ÚÚ‹Â ˛Õ «¬‘ ’ج∆ ⁄Ø∆ ’∆Â∆ ˛ ‹ª Òæ⁄Íπ‰≈ ˛? Í ‹Á «¬‘∆

’ßÓ ¡√Ó≈«‹’ „ß◊ È≈Ò ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ˛, Óπ’æÁÓ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ √Ó≈«‹’

Â≈‰≈-Ï≈‰≈ «Ï÷ ‹ªÁ≈ ˛ ¡Â∂ ʱ‘ ʱ‘ ‘ßπÁ∆ ˛Õ

«¬√ Ò¬∆ ‹Ø ’ßÓ «‹√ ¿πÁ∂Ù È≈Ò ’∆Â≈ «◊¡≈ ˛ ¿π√ Á≈ Úȉ

¿π√∂ Â∑ª ’È≈ ÔØ◊ ˛Õ √Ø Á√Ó «ÚØË∆ ¡È√ª Á≈ «¬‘ √Ú≈Ò

«Ú‚ß‚≈Ú≈Á Á≈ ˛Õ

ÍzÙÈ A@. : ’∆ «¬‘ √æ⁄ È‘∆∫ «’ Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷Â∆ Ï∆Ûª «Ú⁄‘π‰ «Ò«÷¡≈ Óß◊Ò≈ ⁄È ““˝ √z∆ Ú≈«‘◊π± ‹∆ ’∆ Ϋ‘”” È‘∆∫ √∆Õ«¬‘ ¤≈Í∂ Ú≈Ò∆¡ª Ï∆Ûª «Ú⁄ Ï≈¡Á «Ú⁄ ¡≈«¬¡≈ ˛Õ

¿πµÂ : ÍzÙÈ ’Â≈ 鱧 √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «¬«Â‘≈√, «ÚÙ≈ Ú√±

¡≈«Á Ï≈∂ «ÏÒ’πÒ ‹≈‰’≈∆ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ ◊zßÊ Á∆¡ª ‘æÊ «Ò÷ Ï∆Ûª

͇È≈ √≈«‘Ï, ‘˜± √≈«‘Ï ¡Â∂ √z∆ ¡ß«ÓzÂ√ √≈«‘Ï ÓΩ‹±Á ‘È √Ì

«Ú⁄ «¬‘ Óß◊Ò≈ ⁄È ÓΩ‹±Á ˛Õ

ÍzÙÈ AA. : «¬√ «Ú⁄ ’ج∆ «‘ßÁ± ◊zßʪ Á∂ ¿πÒæÊ∂ ‘È ’∆ «¬È∑ª ȱߡ≈͉∂ È≈™ È≈Ò ‹ØÛ ÒÀ‰≈ «¬÷Ò≈’∆ Ï∂¬∆Ó≈È∆ È‘∆∫?

¿πµÂ : ÍzÙÈ ’Â≈ È∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ Í≈· ª «¬’ Í≈√∂ «‘≈

Ù≈«¬Á ÁÙÈ Ì∆ È‘∆∫ ’∆Â∂Õ «¬√ Ò¬∆ ¡À√≈ Ï⁄’≈È≈ √Ú≈Ò ’∆Â≈

˛Õ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ‘ «¬’ ¿π√ ◊zßÊ Á≈ √ß’∂ «ÁæÂ≈ ˛, «‹ÊØ∫ «¬‘

«Ò¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

(A.) «¬«Â √z∆ Ó≈’ß‚∂ Íπ≈È∂ √z∆ ⁄ß‚∆ ⁄«Âz ¿π’«Â «ÏÒ≈√

ÓË’À‡Ì ÏË«‘ ÍzÊÓ «Ë¡≈«¬®1®

(B.) «¬«Â √z∆ Ó≈’ß‚∂ Íπ≈È∂ √z∆ ⁄ß‚∆ ⁄«Âz ¿π’ «ÏÒ≈√

Ó‘÷≈√π ÏË«‘ ÁπÂ∆¡≈ ¡«Ë¡≈«¬®2®

«¬√∂ Â∑ª ‘ «¬’ ¡«Ë¡≈«¬ Á∂ «Í¤∂ «Ò÷ ’∂ Áæ√ «ÁæÂ≈Õ

«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂

˝ Ú≈«‘◊π± ‹∆ Ϋ‘® ¡Ê ⁄ß‚∆ ⁄«Âz «Ò÷ÔÂ∂®

¡Â∂ ¡÷∆ «Ú⁄ «Ò÷ «ÁæÂ≈ «¬«Â √z∆ Ï«⁄Âz È≈‡’∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABF

(Á√Ó∂Ù ‹∆ Á≈ «¬√ Ì≈◊ 鱧 «ÁæÂ≈ È≈™) ⁄ß‚∆ ⁄«Âz ¿π√«Â

ÏÈÈß È≈Ó ¡√‡ÓØ ¡«Ë¡≈«¬ √ßͱ‰ Ó√Âπ √πÌ Ó√ ¡≈΋±®

(C.) ⁄ß‚∆ Á∆ Ú≈ : «¬‘ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ Ó≈’ß‚∂ Íπ≈‰ Â∂

¡≈Ë≈«Â Íø‹≈Ï∆ ÏØÒ∆ «Ú⁄ √πÂß ⁄È≈ ˛Õ

(D.) ⁄ΩÏ∆√ ¡ÚÂ≈ Á∆ √≈∆ ⁄È≈ Ì≈◊Ú Íπ≈È Á∂ Á√Ú∂∫ √’ßË

Â∂ ¡≈Ë≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Ï≈’∆ ‘Ø ⁄Ȫ Á≈ ÒØÛ ¡Èπ√≈ Áæ√ «ÁæÂ≈

˛Õ

Á√Ó ◊zßÊ Ì◊Ω ’∆ Ì≈÷≈ ’∆∫ ÏÈ≈«¬®¡Ú Ï≈√È≈ È≈«‘ ÍzÌ ËÓ ‹πæË ’∂ ⁄≈«¬®ÍzÙÈ AC. : ’∆ «¬‘ √æ⁄ È‘∆∫ «’ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ √≈∆ ⁄È≈ ≈Ó

¡Â∂ √Ô≈Ó ’Ú∆¡ª Á∆ ˛Õ Â’∆ÏÈ AAD Ú≈∆ «¬‘ È≈Ó «¬√ «Ú⁄¡≈¬∂ ‘ÈÕ

¿π : ⁄∆˜ª Á∂ «¬’ ÂØ∫ ¡È∂’ ¿πÍÈ≈Ó Ú‰∂ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆

⁄È≈ Á∆ «ÚÒæ÷‰ ÙÀÒ∆ ˛Õ Ï«⁄æÂz È≈‡’ Á∂ ¡≈͉∂ ̱¡≈ Á∂ Íπæ √ß◊Ø

Ù≈‘ Ò¬∆ Ìß◊≈‰∆ ÔπæË Á∂ Íz√ß◊ «Ú⁄ Ù≈‘ √ß◊≈Ó ¡Â∂ ÁÔ≈ ≈Ó Ïz≈‘Ó‰

Ò¬∆ Á∂ÚÂ≈ «Ò÷Á∂ ‘ÈÕ

’π«Í˙ Á∂ÚÂ√∂ ÁÔ≈≈Ó ‹πË∂® ’∆˙ ’؉ ’∆ «‹¿π Ó‘ª ‹πË √πËß®ÈÀ‰ª Á∂Ú∆ Ò¬∆ È∂ÂzÂπß◊, √´‹ Ò¬∆ √ÂπÁzÚ È≈™ ˛Õ

ÙÙ È≈Ó Ó≈Ò≈ Á∂ ¡«Ë¡≈¬∂ «Ú⁄ ÂÒÚ≈ Ò¬∆ Â’∆ÏÈ 33

È≈Ó ÚÂ∂ ‘È, «¬√∂ Â∑ª ÏßÁ±’ Ò¬∆ √Ì ÂØ∫ ¡√⁄‹ ‹È’ È≈Ó «Ò÷∂

‘È «‹È∑ª 鱧 ÍÛ∑ √π‰ ’∂ Úæ‚∂ Úæ‚∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆ «ÚÁÚÂ≈ «Óæ‡∆ «Ú⁄

«ÓÒ ‹≈Ú∂Õ ÔÊ≈,

‹Ò‹≈ ’πßÁÈ∆, Ë≈‘≈‡ «ÍzÙ‡‰∆, ¡‰∆-È∆Õ Âß◊≈È∆ ¡≈«ÁÕ

““Á√Ó ◊zßÊ Ï≈«‰ «Ï¿π≈”” Á∂ ’Â≈ È∂ «¬È∑ª Á≈ «Ú√Ê≈ Ï‘πÂ

ÚË∆¡≈ Â∆’∂ È≈Ò ’∆Â≈ ˛Õ ’∆ ’Ò◊∆Ë ‹∆ ¡≈͉∂ Ò¬∆ √Ó ¡Êª

Ú≈Ò∂ «ÂßÈ È≈Ó, ≈Ó, «√¡≈Ó ¡Â∂ ◊Ø«ÏßÁ È‘∆∫ Ú √’Á∂?

√ßÂ≈ ÓË∂ ◊Ø«ÏßÁπ ¡≈¤À ◊Ø’Ò ÓË∂ «√¡≈Ó◊Ø®È≈Ó∂ ÓË∂ ≈Óπ ¡≈¤À ≈Ó «√¡≈Ó ◊Ø«ÏßÁ √Ø® ¡ß◊ 718√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ¡≈¬∆¡ª «¬È∑ª Âπ’ª Á∂ ’∆ Á√Ó ◊zßÊ

«ÚØË∆ «¬Ê∂ ≈Ó, «√¡≈Ó ¡Â∂ ◊Ø«ÏßÁ Á∂ ¡Ê ≈Ó ⁄ßÁz, «¥ÙÈ ¡Â∂

◊Ø«ÏßÁ ¡≈«Á ¡æ‚ ¡æ‚ ’ÈÀ ◊∂?

‹ª «’ √Ó ¡Êª Ú≈Ò≈ «¬’Ø ÍÓ∂Ù ’È◊∂Õ ‹∂ «¬ÊØ∫ «¬’Ø ¡Ê

◊Ø«ÏßÁ ‹ª ÍÓ∂Ù ‘؉◊∂ ª Á√Ó∂Ù ‹∆ Â∂ «¬‘ Í≈ÏßÁ∆ «’™ ˛?

‹≈Íπ √≈«‘Ï, ¡’≈Ò ¿π√«Â, Ï«⁄Âz È≈‡’, «◊¡≈È ÍzÏØË ¡√Î؇’

¤ßÁ≈ «Ú⁄, √√Âz È≈Ó Ó≈Ò≈ ¡≈«Á’ Ï≈‰∆¡ª «Ú⁄ «’√∂ ≈Ó ‹ª Ù≈Ó

’Ú∆ Á≈ È≈™ È‘∆∫ ˛Õ «Î «¬‘ «’√ Á∆ ⁄È≈ ’‘∆ ‹≈Ú∂◊∆? ¿π√

√Ó∂∫ Á∂ ≈‹ ÁÏ≈ª Á∂ ’Ú∆¡ª È∂, Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò, ’Ú∆ √ÀÈ≈ Í«Â,

¡ß«Óz ≈«¬ Ò≈‘Ω∆ Úª◊ ¡≈͉∂ Í≈Ò’ª Á∆¡ª æ‹ ’∂ «√¯Âª ‘ÈÕ

’∆ ’≈È ˛ «’ √≈∂ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆ «√¯Â «Ú⁄ «¬’

Ò≈¬∆È Ì∆ «Ò÷∆ È‘∆∫ «ÓÒÁ∆Õ ◊π± ÁÏ≈ Á∂ ’Ú∆¡ª Á∆¡ª ⁄È≈Úª

‹Ø ¿πÍÒÏË ‘È, ÙÀÒ∆, ÏØÒ∆, ¡¶’≈ Â∂ ¤ßÁ ÍzÏßË ¡Â∂ ’≈«Ú «÷¡≈Ò∆

Á∂ Í≈√’± Ú∆ È‘∆∫ ˛ «¬√ «‘√≈Ï «È√⁄∂ È≈Ò «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ˛ «’

Á√Ó ◊zßÊ Á∆ √≈∆ ⁄È≈ ◊π± «¥Â ˛Õ

ÍzÙÈ AD. : Ú≈ √z∆ Ì◊ΩÂ∆ «Ú⁄ Á∂Ú∆ Á∆ ¿π√ÂÂ∆ ’’∂ Á∂Ú∆ ȱßͱ‹‰ Á≈ ¿πÍÁ∂Ù ˛Õ ‹Ø «’ ◊πÓ«Â ÂØ∫ ¿πÒ‡ ˛Õ

Áπ◊≈ Í≈· ω≈«¬¡≈ √Ì∂ Í¿πÛ∆¡ªÎ∂ È ‹±È∆ ¡≈«¬¡≈ «‹È «¬‘ ◊≈«¬¡≈Õ¿πµÂ : ÍzÙÈ ’Â≈ È∂ ’Á∂ √ßÍ±È ⁄ß‚∆ Á∆ Ú≈ (Ú≈ √z∆ Ì◊ΩÂ∆

‹∆) ‹∆ Á≈ ¡«Ë¡ÀÈ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ ““«ÍzÊÓ Ì◊ΩÂ∆ «√Ó ’À”” Ú≈Ò∆ Í¿πÛ∆

«Í¤Ø∫ ¡◊Ò∆ Í¿πÛ∆ Á≈ Í≈· «¬√ Â∑ª ˛ :

(A.) ÷ø‚≈ «ÍzÊÓ∂ √≈‹’À «‹È √Ì √ß√≈ ¿πÍ≈Ô≈®

(B.) Ïz‘Ó≈ «ÏÙÈ Ó‘∂√ √≈‹, ’πÁÂ∆ Á≈ ÷∂Ò ⁄≈Ô Ï‰≈Ô≈®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABH

(C.) «√ßËπ ÍÏ Ó∂«ÁÈ∆ «ÏÈ ÊßÓ≈ ◊◊È ‘≈Ô≈®

(D.) «√‹∂ Á≈ÈØ Á∂ÚÂ∂ «ÂÈ ¡ßÁ« Ú≈Á ⁄≈Ô≈

(E.) ÂÀ∫ ‘∆ Áπ◊≈ √≈‹ ’À ÁÀª Á≈ È≈Ù ’≈Ô≈®

(F.) ÂÀÊØ∫ ‘∆ ÏÒ ≈Ó ÒÀ È≈Ò Ï≈‰≈ Á«‘«√ ÿ≈Ô≈®

(G.) ÂÀÊØ∫ ‘∆ ÏÒ «¥ÙÈ ÒÀ ’ß√ ’∂√∆ Í’Û «◊≈Ô≈®

(H.) Ï‚∂ Ï‚∂ Óπ«È Á∂ÚÂ∂ ’¬∆ ‹π◊∆ «ÂÈ∆ ÂÈ Â≈Ô≈®

(I.) «ÂÈ∆ Â∂≈ ¡ß È≈ Í≈Ô≈Õ

«¬√ Í¿πÛ∆ Á∆ Íø‹ ÈßÏ Âπ’ ÍÛ∑ ’∂ ’ج∆ Ì∆ È‘∆∫ ’«‘ √’Á≈

«’ ◊π± √≈«‘Ï Á∂Ú∆ Á∂ ¿πÍ≈Ù’ √∆Õ ÏÒ«’ ◊π± √≈«‘Ï ¿π√ Ó≈Ò’

Á∂ ¿πÍ≈Ù’ ‘È «‹√ È∂ ¡≈͉∆ Ù’Â∆ (÷ø‚≈) Áπ¡≈≈ Áπ◊≈, Ïz‘Ó≈,

«ÏÙÈ, Ó‘∂Ù ¡Â∂ ‘Ø ¡ÚÂ≈ª 鱧 «⁄¡≈ ˛Õ ÍzÙÈ ’Â≈ Á∆¡ª Âπ’ª,

Ó≈’ß‚∂ Íπ≈‰ «Ú⁄Ø∫ ‘È «‹√ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «¬‘ ⁄È≈ «Ò÷∆ ◊¬∆ ˛Õ

«¬√ Ò¬∆ «¬‘ ◊π± Á≈ ¿πÍÁ∂Ù ¡Â∂ Ú∆⁄≈Ë≈≈ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ ȱß

◊π± ‘π’Ó √Ófi‰≈ Ï∂√Ófi∆ ˛Õ

ÍzÙÈ AH. : ““«ÓÂz ÍÔ≈∂ 鱧 ‘≈Ò Óπ∆Áª Á≈ ’«‘‰≈Õ””ÂπË «ÏÈπ Ø◊ ‹≈¬∆¡ª Á≈ ˙„È È≈◊ «ÈÚ≈√ª Á∂ «‘‰≈®√±Ò √π≈‘∆ ÷ø‹ «Í¡≈Ò≈ «Ïß◊ ’√≈¬∆¡ª Á≈ √«‘‰≈®Ô≈Û∂ Á≈ √≈鱧 √æÊ ⁄ß◊≈ Ìæ· ÷∂«Û¡ª Á≈ «‘‰≈® «÷¡≈Ò≈ Í≈.

10«¬√ ’«ÚÂ≈ Á≈ √ßÏßË ‘∆ Á∂ «’æ√∂ È≈Ò ˛, √±Ò √π≈‘∆ ÷ø‹ «Í¡≈Ò≈

«’√∂ «ÍÔ’Û ÚæÒ «¬Ù≈≈ ˛ ¡Â∂ ÷∂Û≈ ªfi∂ Á≈ «Íø‚ È≈Ò √ÏßË ˛Õ«¬‘ ◊π± «¥Â È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ

¿πµÂ : ÍzÙÈ ’Â≈ 鱧 È≈ «¬«Â‘≈√ Á≈ ÍÂ≈ ˛ È≈ ‘∆ ÒØ’ ◊≈Ê≈Úª

¡Â∂ È≈ ‘∆ ’≈«Ú ’Ò≈ Á≈ ÍÂ≈ ˛Õ ÷∂Û≈ ªfi∂ Á≈ ◊Ø √∆ È≈ «’ «Íø‚Õ

«Íø‚ ‘˜≈≈ √∆Õ ‘∆ ªfi∂ Á≈ «’æ√≈ «¬’ ÓÙ‘± «’æ√≈ ˛Õ ¡È∂’ª ’Ú∆¡ª

È∂ «¬‘ «’æ√≈ «Ò«÷¡≈ ˛ Í «’√∂ Ì∆ «’æ√≈ ’≈«Ú ÂØ∫ «¬‘ «√æË È‘∆∫

‘ßπÁ≈ «’ ‘∆ ªfi≈ Ù≈Ï Í∆‰ Á∂ ¡≈Á∆ √∆Õ ‹∂ «¬‘ ’«ÚÂ≈ ‘∆ ªfi∂

È≈Ò √ÏßË ˛ ª ˜± ‘∆ «’√∂ «’æ√≈ ’≈«Ú Á≈ ¡ß◊ «¬‘ ’«ÚÂ≈

‘ØÚ∂◊∆Õ Í ‘π‰ Âæ’ «‹È∂ Ì∆ ‘∆ ªfi∂ Á∂ «’æ√∂ Íz⁄Ò ‘È ¿πÈ∑ª «Ú⁄Ø∫

«’√∂ «Ú⁄ «¬‘ ¤ßÁ È‘∆∫ «ÓÒÁ≈Õ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª 鱧 ’≈«Ú «√‹È≈

Ï≈∂ ’πfi Ì∆ ÍÂ≈ È‘∆∫ ˛Õ «’æ√≈ ’≈«Ú Á∆ ωÂ, ÁØ‘∂, √Ø·∂ ’«ÏæÂ

¡Â∂ ÏÀ∫ ¡≈«Á ‘πßÁ∆ ˛Õ «÷¡≈Ò «¬’ ◊≈«¬‰ Ù∂Ò∆ ˛ È≈ «’ ’≈«Ú

Á≈ ¡ß◊ ˛Õ Á√Ó ◊zßÊ Ï≈‰∆ «Ï¿π≈ Á∂ Ò∂÷’ Ì≈. Ì◊Úß «√ßÿ (‘∆

‹∆) √ßÍ≈Á’ ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆, Íz’≈Ù’ Íø‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈

Á∂ ÍøÈ≈ F Â∂ «¬√ 鱧 «÷¡≈Ò Í≈ÂÙ≈‘ 10”” «Ò«÷¡≈ ˛Õ ““«÷¡≈Ò””

◊≈«¬’∆ Á∆ «¬’ ÙÀÒ∆ ˛ ‹Ø «’ ÓπˆÒ ’≈Ò Ú∂Ò∂ «¬√ Á∂Ù «Ú⁄ ¡≈¬∆

˛ ¡Â∂ «¬√ «Ú⁄ ÚÂ∂ ◊¬∂ ¡¶’≈ª 鱧 ““¿πÁ≈ ¡¶’≈”” Á≈ È≈™

«ÁæÂ≈ ˛ ¡Â∂ «¬‘∆ «√Ò∂÷ «¬√ Á≈ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ˛Õ ‹∂

«◊. ‹◊Â≈ «√ßÿ ‹≈⁄’ ‹ª ’ج∆ ‘Ø «¬√ 鱧 ‘∆ ªfi∂ È≈Ò ‹ØÛÁ≈

˛ ª ¡«◊¡≈ÈÂ≈ ÂØ∫ «√Ú≈ ‘Ø ’πfi È‘∆∫ ˛Õ ¡«‹‘∂ ’≈«Ú’ ¡¶’≈

◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ ¡È∂’ª Ê≈¬∆∫ Á‹ ‘È :

¬∂’ ϱßÁ Ì ÂÈπ ÓÈπ Á∂Ú¿π ‹Ø ÓÁ Á∂«¬ ’Ò≈Ò∆ ∂® ¡ß◊ 966¡Ê : «‹‘Û≈ ’ج∆ ¡À√∂ Óæ‡∆ Á∆ «¬’ ϱßÁ Ì Ù≈Ï ÓÀ鱧 Á∂ Á∂Ú∂

ÓÀ∫ ¿π√ 鱧 ¡≈͉≈ ÂÈ ¡Â∂ ÓÈ ¡Í Á∂Úª®

Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆ Á∆¡ª Ú≈ª «Ú⁄ √≈’∆ ¡Â∂ «Í¡≈Ò∂ Á∆ ÚÂØ∫

¡È∂’ ʪ¬∆∫ ’∆Â∆ «ÓÒÁ∆ ˛ :

«ÍÓ «Í¡≈Ò≈ Ó‹Ò√∆ ‹Ø◊ ÌØ◊ √ß‹Ø◊ ω≈ÚÀ®¡ÓÒ∆ ‘Ø«¬ √π Ó‹Ò√ Í≈ÚÀ® Ú≈ 4 Í¿π 13

Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò ‹∆ Á∆¡ª ˆ˜Òª Á≈ ¿πÁ≈‘‰ ÒÚØ :

«ÏÁ∂‘ √≈’∆ Ó≈ Ô’ ‹≈Ó ‹ª ß◊∆È∆¬∂ «ÁÒ‘≈®Ï-⁄ÙÓ∂ Ï∆∫ ¡≈√ª ’πÈÓ ¬∆∫ ‹πÓÒ‘ ÓπÙ«’Ò≈‘® ˆ˜Ò Èß. 3

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ABI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AC@

¡Ê : ¡À √≈’∆ ÓÀ鱧 «ÁÒª Á∆ ß◊ Á≈ «¬’ ‹≈Ó Á∂‘, ‹Ø Í«ÚæÂz

¡æ÷ Á∂ Á∂÷‰ È≈Ò √≈‚∆¡ª ÓπÙ«’Òª ¡≈√≈È ‘Ø ‹≈‰Õ

Ï≈Ô≈ ¡À √≈’∆¬∂ ß◊∆∫ «˜ ÓÀ Íπ ’πÈ ¡Ô≈˜ ¬∆∫ ‹ªÕÈÙ≈«¬ Ò≈Ò ÓÀ ‹±È «˜ ‘’ ÏÎÁ √π≈˜ ¬∆ ‹ª®¡Ê : ‘∂ ß◊∆Ò∂ √≈’∆ ¡≈ Ù≈Ï Á≈ «Í¡≈Ò≈ «¬Ê∂ Ì Á∂, Â∂∂

Ò≈Ò ß◊ Á∆ Ù≈Ï Á≈ «Í¡≈Ò≈ √æ⁄ (Ú≈«‘◊π±) Á∂ Ì∂Áª Á≈ ÍÂ≈ Áæ√Á∆

˛Õ

‘π‰ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Ò¬∆ Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò Ì∆ Ù≈Ï∆ ¡ÀÒ≈È

«ÁæÂ∂ ‹≈‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘ÈÕ

ÍzÙÈ AI. : ÍøÊ «ÚØË∆, ¡≈. ¡À√. ¡À√. (≈Ù‡∆ «√æ÷ √ß◊Â)Á√Ó ◊zßÊ È±ß Ó≈ÈÂ≈ Á∂ ’∂ «√æ÷ª 鱧 √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï È≈ÒØ∫ ÂØÛ’∂Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ Úȉ Á∂Ú∆ Á∂ګ¡ª È≈Ò ‹ØÛÈ≈ ⁄≈‘πßÁ∆ ˛Õ

¿πµÂ : ‚≈’‡ √π÷Íz∆ «√ßÿ, ¿πÁØ’∂ Á∆ «’Â≈Ï ““ÂÏÀ Ø√ ‹≈«◊˙””

¡Èπ√≈ ¡≈. ¡À√. ¡À√. ª «¬‘ Ì∆ Íz⁄≈ ’ ‘∆ ˛ «’ ‹Íπ‹∆

√≈«‘Ï ◊∆Â≈ Á∆ «◊¡≈È ◊ß◊≈ «Ú⁄Ø∫ «È’Ò∆ ˛ ¡Â∂ ◊πÏ≈‰∆ Ú∂Áª

Á≈ ¡ÈπÚ≈Á ˛Õ ª ’∆ ¡√∆∫ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß Ì∆ «ÂÒª‹Ò∆ Á∂

Á∂¬∆¬∂? ‹∂ ¡√∆∫ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄Ø∫ ÍzÓ≈‰ Á∂ ’∂ ¡≈. ¡À√. ¡À√.

Á∂ ’±Û Íz⁄≈ È±ß È‘∆∫ ’æ‡ √’Á∂ ª «¬‘ √≈‚∆ Ó±÷Â≈ ÂØ∫ «√Ú≈ ‘Ø

’πfi È‘∆∫ ˛Õ ‹Á«’ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ √È≈ÂÈ∆ ◊zßʪ Á∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈

Á≈ ‹◊≈ ‹◊≈ ÷ø‚‰ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‹Á Á≈ «¬‘

◊zßÊ Ï«‰¡≈ ˛, ¿π√ √Ó∂∫ ¡≈. ¡À√. ¡À√. ¡Â∂ ¡≈∆¡≈ √Ó≈‹ ÍÀÁ≈

Ì∆ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈ √∆Õ

ÍzÙÈ B@. : BC Á√ßÏ B@@I 鱧 ‡≈¬∆Ó ‡∆.Ú∆. ”Â∂ Ù≈Ó∆∫ H.C@Ú‹∂ √Á≈ ◊πÂ∂‹ «√ßÿ Á≈ «Ï¡≈È ¡≈«¬¡≈ √∆ «’ ¡ß◊∂˜ª È∂ «√æ÷ªÈ±ß ÎΩ‹ «Ú⁄ ÌÂ∆ ’È Ò¬∆ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ Á∆ ∆ ⁄Ò≈¬∆ √∆ «¬√ ÂØ∫Í«‘Òª Á≈ «¬√ Á≈ ’ج∆ «Ò÷Â∆ ÍzÓ≈‰ È‘∆∫ «ÓÒÁ≈Õ ’∆ «¬‘ fi±· ˛?

¿πµÂ : √Á≈ ◊πÂ∂‹ «√ßÿ Á∆¡ª ¡«‹‘∆¡ª Ï∂«√ ÍÀ Á∆¡ª

◊æÒª ’’∂ “ÈÀÙÈÒ ÍzØÎÀ√ ¡≈¯ «√æ÷«¬˜Ó”” Á∆ ¿πÍ≈Ë∆ Ú≈Í√ ÒÀ Ò¬∆

◊¬∆ ˛Õ ¡ß◊∂˜ «ÁæÒ∆ «Ú⁄ AHEG «Ú⁄ ’≈Ϙ ‘ج∂ √ÈÕ AHD@ Á∂

’∆Ï ´«Ë¡≈‰≈ ¤≈¿π‰∆ ¡ß◊∂˜≈ È∂ ω≈¬∆ √∆ ¡Â∂ AHDI Á∆¡ª

““¡À◊ÒØ «√æ÷ Ú≈”” «Í¤Ø∫ Íø‹≈Ï ”Â∂ ’≈Ϙ ‘Ø ’∂ «√æ÷ ÎΩ‹∆ ÌÂ∆ ’È∂

Ùπ± ’∆Â∂ √ÈÕ ‹Á«’ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ AFII «Ú⁄ √∆√ Ì∂‡ «Ú√≈÷∆

Â∂ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ Ùπ± ’∆Â∆ «‹√ Á∆ ÍπÙ‡∆ ¡Ωß◊‹∂Ï Á∂ ÷π¯∆¡≈ «Í؇

¡ÏπÒ Â≈È∆ Á∂ ¡æ÷∆∫ «‚æ·∂ ‘≈Ò≈ Á∆ «Í؇ ÂØ∫ ‘πßÁ∆ ˛ ¡Â∂ «¬√

Á∆ ÍπÙ‡∆ «¬√ √Ó∂∫ Á∂ Óπ√ÒÓ≈È∆ ¡Â∂ «√æ÷ «¬Â«‘≈√’≈ª ÂØ∫ «ÓÒÁ∆

˛Õ

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ’≈ÏÒ Á∆ √ß◊ ÚæÒ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ‹∂· 26 √ßÏÂ

1756 Á≈ «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ «¬√ Á∆ «¬Ï≈ «¬√ Â∑ª ˛ :

˝ √«Â◊π± ‹∆ √‘≈«¬®√Ï √ß◊ ’≈ÏÒ ◊π± ÷∂◊≈Õ Âπ√ª ¿πÂ∂ ¡√≈‚∆ Ï‘π ÷πÙ∆ ˛,

Âπ√ª ÷ø‚∂ Á≈ ¡ß«Óz Íø‹ª ÂØ∫ ÒÀ‘‰≈, ’∂√ æ÷‰∂ «¬‘ ¡√≈‚∆ ÓØ‘ ˛Õ ’¤«’Í≈È Á≈ «Ú√≈‘ È≈ ’È≈ √Ï ÒØ‘ Á≈ ’Û≈ ‘æÊ æ÷‰≈ ÁØÈØ Ú’Â’∂√ª Á∆ Í≈Ò‰≈ ’ßÿ∂ √¿π ’È∆Õ √Ï √ß◊ ¡Ì≈«÷¡≈ Á≈ ’π·≈ Ó≈√÷≈ÚÀ È≈‘∆∫Õ ÂÓ≈’± È≈ Ú‰≈Õ Ì≈Á‰∆ ÂÊ≈ ’ß«È¡≈ Ó≈È Ú≈Ò∂ √∂ Ó∂ÒÈ≈ æ÷ØÕ Ó∆‰∂ Ó√ßÁ∆¬∂ ≈Ó≈¬∆¬∂ ’∆ √ß◊ È≈ ÏÀ√ØÕ ◊πÏ≈‰∆ ÍÛ∑È∆ Ú≈«‘◊π±Ú≈«‘◊π± ‹ÍÈ≈ ◊π± ’∆ Ó ÷È∆ √Ïß √ß◊ ¿πÍ Ó∂∆ ÷πÙ∆ ˛Õ

ÙØzÓ‰∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∆ ËÓ Íz⁄≈ ’Ó∂‡∆ ÚÒØ∫ «¬‘

‘π’ÓÈ≈Ó≈ ¤≈Í ’∂ √ß◊ª «Ú⁄ Úß«‚¡≈ «◊¡≈ √∆ «‹√ Á∆ ÎØ‡Ø ’≈Í∆

«¬√ «’Â≈Ï Á∂ Ùπ± «Ú⁄ «ÁæÂ∆ ˛Õ

«’™«’ √z. ◊πÂ∂‹ «√ßÿ ¡Â∂ ‹π«◊ßÁ «√ßÿ È∂ ¡≈Í ¡ß«Óz ȑ∆∫

¤«’¡≈, «¬√∂ Ò¬∆ «¬‘ ¡«‹‘∆¡ª ¤πÒ∆¡ª ¤æ‚Á∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACB

Ï«⁄æÂz È≈‡’ ÍzÙÈØÂ∆!!¡«Ë¡≈¬∂ Í«‘Ò≈

ÈÓÙ’≈ √z∆ ÷Û◊ ’¿π ’Ø∫ √π «‘æ «⁄ Ò≈«¬®Í±È ’Ø∫ ◊zßÊ «¬‘ ÂπÓ Óπ«‘ ’‘π √‘≈«¬®ÍzÙÈ A. : ’∆ ÷Û◊ ÂÒÚ≈ 鱧 ÈÓÙ’≈ ’È∆ ¡Â∂ Ï∂‹≈È ⁄∆˜ ÂØ∫◊zßÊ Í±È ’È Ò¬∆ √‘≈«¬Â≈ Óß◊‰∆ ◊πÓ«Â ¡Èπ’±Ò ˛?)¿πµÂ : Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ 310 Â∂

÷Û◊ Á∂ ¡Ê «¬√ Â∑ª ‘È :

÷Û◊ : ‹Ø ÷ø‚È ’∂ √Ø ÷Û◊, ÷ø‚≈, «¥Í≈‰, √z∆ √≈«‘ÏÕ

ËÈπ Ú∂Á ¡Èπ√≈, ÷Û◊ ⁄≈ ¿π∫◊Ò ⁄ΩÛ≈ ¡Â∂ 50 ™◊Ò ¶Ó≈ ‘؉≈

⁄≈‘∆Á≈ ˛Õ ÷Û◊ ⁄Ò≈¿π‰ Á∂ Íz’≈ (ÂÒÚ≈ Á∂ ‘æÊ) 32 «Ò÷∂ ‘ÈÕ

¡«√ «¥Í≈È ÷ø‚Ø ÷Û◊ √ÀÎ Â∂◊ ÂÚ≈®æ¤≈ ’Ø, ‘Ó∆ √Á≈ ’Ú⁄ªÂ’ ’Ú≈® √z. È≈. Ó≈Ò≈B. ‹◊ «ÚÈ≈Ù’ (ÒÀ ’È Ú≈Ò≈) ÓßÈ ’∂ Ó‘ª ’≈Ò Á≈ È≈¿π Ì∆÷Û◊ ¡≈«¬¡≈ ˛ :ÈÓ√’≈ √z∆ ÷Û◊ ’Ø (Ï«⁄z È≈‡’)“÷Û◊ ◊ØÁ ÓÀ ÂπÓ ’Ø Í≈ÔØ” (◊π. «Ú. Í≈. 10)C. ◊À∫‚∂ Á≈ «√ß◊ D. ◊À∫‚≈

Ì≈¬∆ ‰Ë∆ «√ßÿ «√⁄ √’≈Ò È∂ Ì∆ ““ÙÏÁ≈Ê Á√Ó ◊zßÊ”” ÍøÈ≈

DC Â∂ ÷Û◊ Á≈ ¡Ê «¬√ Â∑ª «Ò«÷¡≈ ˛ :

““√ßÿ≈ ’Â≈ ; ÂÒÚ≈ ±Í-¡’≈Ò Íπ÷””

«¬√∂ Â∑ª ÁÙÓ∂Ù ‹∆ È∂ ⁄ß‚∆ Á∆ Ú≈ «Ò÷‰ Ú∂Ò∂ ¡≈ßÌÂ≈ ’∆Â∆ ˛:

˝ Ú≈«‘◊π± ‹∆ ’∆ Α® √z∆ Ì◊¿πÂ∆ ‹∆ √‘≈«¬®

«ÍzÊÓ Ì◊ΩÂ∆ «√Ó ’À ◊π È≈È’ Ò¬∆∫ «Ë¡≈«¬®

«¬ÊØ∫ √ÍÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ Ú≈«‘◊π±, «‹√ Á∆ ‘Ó∂Ù≈ Α ˛, ¿π√∂

Á∆ ‘∆ Ì◊ΩÂ∆ Á∂ È≈™ È≈Ò √‘≈«¬Â≈ Óß◊Á∂ ‘ÈÕ

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ ““◊πÓ √πË≈’”” ’Ò≈ 1

ͱ∂ ⁄≈ √«Î¡ª Á≈ Îπ‡ È؇ Á∂ ’∂ «√æË ’∆Â≈ ˛ «’ ¡Á≈√ «Ú⁄

ګ¡≈ “Ì◊¿πÂ∆” ÙÏÁ ¡’≈Ò Íπ÷ Ú≈⁄’ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Ó‘ª

’≈Ò, ÷Û◊ ¡≈«Á È≈Ó ¡’≈Ò Íπ÷ Ú≈⁄’ «Ò÷Ø ‘ÈÕ

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ÂØ∫ √ÍÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ˛ «’ ◊π± √≈«‘Ï,

ÍÓ∂Ù È±ß «È◊π‰ ¡Â∂ √◊π‰, ÁØȪ ‘≈Òª «Ú⁄ «¬’Ø ‹Ø Á∂÷Á∂

√È :

«È◊π‰ ¡≈«Í √◊π‰ Ì∆ ˙‘∆®’Ò≈ Ë≈« «‹È √◊Ò∆ ÓØ‘∆® ¡ß◊ 287

√‘√ ÂÚ ÈÀÈ ÈÈ ÈÀÈ ‘«‘ ÂØ«‘ ’¿π√‘√ Ó±«Â ÈÈ≈ ¬∂’ ÂØ‘∆® ¡ß◊ 13

«È◊‰π √◊‰π ‘« ‘« Ó∂≈®’ج∆ ˛ ‹∆¿π ¡≈«‰ «ÓÒ≈ÚÀ ‹∆¿π® ¡ß◊ 98

√◊π‰ ±Í «Ú⁄ ÍÓ≈ÂÓ≈ Á∂ ¡È∂’ª ±Í ‘ÈÕ ÙªÂ √±Í Ì∆ ˛,

«Ï’≈Ò ±Í Ì∆ ˛, Í z«ÂÍ≈Ò‰≈ ’È Ú≈Ò≈ Ì∆ ˛ È≈Ò ‘∆

«ÚÈ≈Ù’≈∆ Ì∆ ˛, ‹∆Ú≈Ò‰‘≈ Ì∆ ˛ ¡Â∂ Ó≈‰‘≈ Ì∆ ˛ :

˙Í«Â ÍÒ¿π «÷È Ó«‘ ’Â≈® ¡ß◊ 387˙Í«Â ÍÒ¿π ÍzÌ Â∂ ‘ØÚÀ «¬‘ Ï∆⁄≈∆ ‘« ‹È∆® ¡ß◊ 1196

Á« Ò¬∂ Ò∂÷≈ Í∆«Û ¤π‡À È≈È’≈ «‹¿π Â∂Òπ® ¡ß◊ 473«‹Ê∂ «¬’ Í≈√∂ «¬√ Â∑ª Úȉ ˛ :

’Ø«‡ Ïz«‘Óß‚ ’¿π ·≈’π √π¡≈Ó∆ √Ï ‹∆¡≈ ’≈ Á≈Â≈∂®Íz«ÂÍ≈ÒÀ «È √≈ √Ó≈ÒÀ «¬’π ◊πÈπ È‘∆ Ó±«÷ ‹≈Â≈ ∂® ¡ß◊ 612¿πÊ∂ ‘∆ √ßÿ≈ ’Â≈ ‘؉ ’’∂ «Ò«÷¡≈ ˛ :

‘« ¡≈Í∂ Ó≈∂ ‘« ¡≈Í∂ ¤Ø‚À ÓÈ ‘« √‰∆ ÍÛ ‘∆¡À®‘« «ÏÈπ ’ج∆ Ó≈« ‹∆Ú≈«Ò È √≈’À ÓÈ ‘Ø«¬ «È«⁄ßÁ «È√Òπ ‘Ø«¬

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACD

‘∆¡À® ¡ß◊ 594

‹≈ Ó≈ Â≈Íπ «√«Â √≈Íπ √Ì ‘« ’À Ú«√ ˛’ج∆ Ò≈◊ È √’À «ÏÈ ‘« ’≈ Ò≈«¬¡≈® (¡ß◊ 168)

‹≈-Ïπ„≈Í≈, Ó≈-ÓΩÂ, Â≈Í-Ïπ÷≈ Ï∆Ó≈∆

«√«Â «√π ÁÁ, √≈Íπ-ÏÁ Áπ¡≈,

«‹√ Â∑ª ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ :

√ÌÀ ÿ«‡ ≈Óπ ÏØÒÀ ≈Ó≈ ÏØÒÀ® ≈Ó «ÏÈ≈ ’Ø ÏØÒÀ ∂®¡√Ê≈Ú, ‹ß◊Ó, ’∆‡, ÍÂß◊Ó ÿ«‡ ÿ«‡ ≈Óπ √Ó≈È≈ ∂® (¡ß◊ 988)π÷, Òæª Ú≈Ò∂, ’∆Û∂, ÍÂß◊∂

«¬√∂ Â∑ª ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ «⁄ ϫ⁄Âz È≈‡’ Á∂ ¡≈ßÌ «Ú⁄ «È◊π‰

¡Â∂ √◊π‰ √±Í ÁØ‘ª Á≈ √πßÁ Úȉ È≈Ò È≈Ò ⁄Ò «‘≈ ˛ :

√Á≈ ¬∂’ ‹ØÂÔß ¡‹±È∆ √±Íø® («È◊π‰ √±Í)

Ó‘ª Á∂Ú Á∂Úß Ó‘≈ Ì±Í Ì±Íø® (√◊π‰ √±Í)

«Èß’≈ «ÈÂÔß «È±Íø «ÈÏ≈‰ß® («È◊π‰)

’¶ ’≈‰∂Ôß ÈÓØ ÷Û◊ Í≈‰ß (√◊π‰)

√π ̱Âß Ì«Ú÷øÔß Ì≈Ú≈Èß ÌÚ∂¡ß® (¡≈«Á √⁄π ‹π◊≈«Á √⁄π, ˛Ì∆ √¸ È≈È’‘Ø√∆ Ì∆ √⁄π)

ÈÓØ «È«Ï’≈ß ÈÓØ «Èz‹π∂¡ß® («È◊π‰ √±Í)

ÈÓØ Á∂Ú Á∂Úß ÈÓØ ≈‹ ≈‹ß® (√◊π‰ ±Í)

«È≈Ïß «ÈÂÔß √π ≈‹≈ «Ë≈‹ß® («È◊π‰+√◊π‰)

’‘±ß ≈‹√ß Â≈Ó√ß √≈Â’∂Ôß® ““‹Ø ÂÓØ √ÂØ ◊π‰≈ Ú≈Ò≈””

’‘±ß È≈ ’∂ ±Í Ë≈∂ È∂¡ß® ““√◊π‰””

’‘±ß ⁄∂Ú∆¡ª Á∂ÚÂß Á¬∆ ±Íø®

’‘±ß ±Í ¡È∂’ Ë≈∂ ¡È±Íø®

(Á∂Ú∆, Á∂ÚÂ≈, ≈’Ù ±Í Ú≈Ò≈ √◊π‰)

’‘±ß Î±Ò ‘…À ’À ÌÒ∂, ≈‹ αÒ∂® ’‘±ß ÌÚ ˛… ’∂ ÌÒ∆ ̪«Â ̱Ò∂®

’‘±ß Í¿πÈ ˛… ’∂ Ï˛ Ï∂«◊ ¡À√∂® ’‘∂ ÓØ È ¡≈ÚÀ ’ÏΩ Â≈«‘ ’À√∂®

’‘±ß «Óz◊ ˛… ’∂ ÌÒ∆ ̪«Â ÓØ‘∂® ’‘±ß ’≈Óπ’∆ «‹¿π Ë∂ ±Í √Ø‘∂®13®

È‘∆ ‹≈È ‹≈¬∆ «’¤± ±Í ∂÷ø® ’‘ª Ï≈√ Â≈’Ø «ÎÀ ’¿πÈ Ì∂÷ø®

’‘≈ È≈Ó Â≈ ’Ø ’‘≈ ’À ’‘≈ÚÀ® ’‘≈ ÓÀ Ï÷≈ÈØ ’‘∂ ÓØ È ¡≈ÚÀ®14®(«È◊π‰ √±Í)«¬√∂ Â∑ª Í«‘Ò∂ ¡«Ë¡≈¬∂ ¡Â∂ ¡æ◊∂ «È◊π‰ √◊π‰ √πÓ∂Ò Á≈ ¡È±Í

Úȉ ˛Õ

¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ «¬√ 鱧 «¬√ Â∑ª Úȉ ’∆Â≈ ˛ :

¡≈Í∂ √∆¡≈ ¡≈«Í √π ¡≈Í∂ ◊≈Ú‰‘≈π®√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACF

¡≈Í∂ ‘ØÚÀ ⁄ØÒÛ≈ ¡≈Í∂ √∂‹ ÌÂ≈π®1®ß◊ Â≈ Ó∂≈ √≈«‘Ïπ √Ï «‘¡≈ Ìͱ®1® ‘≈¿π®

¡≈Í∂ Ó≈¤∆ Ó¤πÒ∆ ¡≈Í∂ Í≈‰∆ ‹≈´®¡≈Í∂ ‹≈Ò Ó‰’Û≈ ¡≈Í∂ ¡ßÁ« Ò≈´®2®¡≈Í∂ Ï‘π «Ï«Ë ß◊πÒ≈ √÷∆¬∂ Ó∂≈ Ò≈Òπ®«È ÚÀ √Ø‘≈◊‰∆ Á∂÷π ‘Ó≈≈ ‘≈Ò®3®Íz‰ÚÀ È≈È’ Ï∂ÈÂ∆ 屧 √Ú Â±ß ‘ß√π®’¿πÒ Â± ˛ ’Ú∆¡≈ 屧 ‘À ¡≈Í∂ Ú∂«÷ «Ú◊√π®4® (¡ß◊ 23)

Ï«⁄æÂz È≈‡’ 鱧 ÷ø‚È Ú≈Ò∂ ÌπæÒ ‹ªÁ∂ ‘È «’ «‹Ê∂ ¡≈«Á √z∆ ◊π±

◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ «Ò«÷¡≈ ˛ :

““¡«Â √πßÁ ÓÈÓØ‘È «Í¡≈∂”” (¡ß◊ 534) ¿πÊ∂ «¬‘ Ì∆ Á‹ ˛ :

«÷È Ó«‘ ÌÀ¡≈È ±Íπ «È’«√¡≈ ÊßÓ∑ ¿πÍ≈«Û® ‘‰≈÷Ù È÷∆ «ÏÁ≈«¡≈

Íz«‘Ò≈Áπ Ò∆¡≈ ¿πÏ≈«® ¡ß◊ 1194

¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ¡Èπ√≈ ‘∆ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ

√≈«‘Ï Á∂ ’Â≈ È∂ Ì∆ «‹Ê∂ “˙Í«Â ’Â≈” Á∂ ±Í «Ú⁄ Á∂÷ ’∂ ◊π‰

◊≈«¬È ’∆Â∂ ‘ÈÕ «‹Ê∂ ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄”” ’¿πÒ Â± ˛

’Ú∆¡≈ 屧 ˛”” «Ò«÷¡≈ ˛ ¿πÊ∂ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ È∂ ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈‘«Ï

Á∂ ““√≈ ß◊Í≈«‰”” (ËÈπ÷Ë≈∆) È ± ß “ÈÓØ ÷Û◊ Í≈Èß”” ’«‘ ’∂

Ú«‚¡≈«¬¡≈Õ

√Ø, ‹Á Á√Ó «ÍÂ≈ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄““ÈÓÙ’≈ √∆z ÷Û◊ ’Ø ’Ø∫ √π «‘æ «⁄ Ò≈«¬®””¡≈÷Á∂ ‘È Âª ¿π‘ «È∆ ÒØ‘∂ Á∆ ÷Û◊ È‘∆∫ ÏÒ«’ √≈ß◊Í≈«‰®””

ÍÓ∂Ù Á∆ √ßÿ≈ ’Â≈ Ù’Â∆ Á∆ ÍzÂ∆’ “÷Û◊” ˛Õ

ÍzÙÈ C «ÂzÌß◊∆ ¤ßÁ (¤ßÁ Á≈ È≈¿π ˛)√z∆ ’≈Ò ‹∆ ’∆ ¿π√«®÷◊ ÷ø‚ «Ï‘ß‚ß ÷Ò ÁÒ ÷ø‚ß ¡«Â ‰ Óß‚ß Ï Ïß‚ß®Ìπ‹ Áß‚ ¡÷ø‚ß Â∂‹ Íz⁄ß‚ß ‹Ø«Â ¡Óß‚ß Ì≈È ÍzÌß®

√π÷ √ߪ ’‰ß ÁπÓ Á‰ß «’Ò«Ï÷ ‘‰ß ¡√ √‰ß®‹À ‹À ‹◊ ’≈‰ «√z√«‡ ¿πÏ≈‰ ÓÓ «ÍzÂÍ≈‰ ‹À Â∂◊ß®2®ÙÙª Á≈ È≈Ó ÒÀ ’∂ Ï Á∆ ͱ‹≈ ’«‘‰≈ ¿πÚ∂∫ Á≈ «ÿ‰≈Ú‰≈ ’π¯˛, «‹‘Û≈ Ó±Â∆ Á∆ ͱ‹≈ ’È Ú≈«Ò¡ª 鱧 ’≈¯ ω≈™Á≈ ˛Õ ‹∂«‘ßÁ±¡ª Úª◊ ¡√ª Ú∆ ¬∂√ Â∑ª Á∆ fi±·∆ Ï≈‰∆ Á≈ Í≈· ’È≈ ˛ ª¡«‹‘∂ ËÓ È≈ÒØ∫ È≈√«Â’Â≈ «’Ú∂∫ Ó≈Û∆ «‘ ◊¬∆ ˛Õ ¬∂‘ Ó‘ª ’≈ÒÚ∆ «ÙÚ Íπ≈‰≈ Ú≈Ò≈Ó‘ª ’≈Ò È‘∆∫? («ÏzÍπÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊ Ì≈. 10 ÍøÈ≈ 3)¿πµÂ : «‹√ Â∑ª √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ◊πÓ«Â Á∆¡ª ÿπß‚∆¡ª

◊πÏ≈‰∆ ≈‘∆∫ ÷ØÒ∑∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ

⁄È ’ÓÒ ÍzÌπ ’∂ ÓÈ «Ë¡≈Ú¿π®’ÚÈ √πÓ«Â «‹Âπ Íz∆ÂÓ Í≈Ú¿π® ¡ß◊ 806«Èß’≈ Á∂ ⁄È ’ßÚÒ «’‘Û∂ ‘È ¿π‘ ◊πÏ≈‰∆ √ÍÙ‡ ’ ‘∆ ˛:

«‘ÁÀ ⁄‰ ÙÏÁπ √«Â◊π ’Ø È≈È’ Ϫ«Ë˙ Í≈Ò® (¡ß◊ 680)«¬√∂ Â∑ª Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ «’ Ó‘ª’≈Ò ’¿π‰ ˛ :

¡ß ’ √Ì ‹◊ ’Ø ’≈Ò≈®È≈Ó ’≈Ò≈ ª Â∂ ‹◊ ‚≈Ò≈®√Ó∂ √ßÂ Í ‘Ø √‘≈¬∆®Âª Â∂ √ß÷Ô≈ √ß ÏÂ≈¬∆® (⁄ΩÊ∆√ ¡ÚÂ≈)

¡Ê : «’™«’ √≈∆ «√zÙ‡∆ Á≈ ¡ß ’È Ú≈Ò≈ ÍÓ∂Ù ˛ «¬√

Ò¬∆ È≈Ó ’≈Ò (’≈Ò≈) Ì≈Ú Ó‘ª’≈Ò √ß√≈ «Ú⁄ «Ï«÷¡≈ ˛Õ (Á±‹∂

Í≈√∂) √ß (٪ Ӊ Ú∂Ò∂) √‘≈¬∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ¿π√ 鱧 √ßÂ

¡≈÷Á∂ ‘ÈÕ

«¬‘ ¿π‘Ø Ó‘ª’≈Ò ˛ «‹√ Ï≈∂ ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ ’«‘ ‘∂ ‘È :

‹Ò ’‘ª ÊÒ ’‘ª ◊◊È ’∂ ◊¿πÈ ’‘ª’≈Ò ’∂ ÏÈ≈¬∂ √Ì ’≈Ò ‘∆ ⁄Ï≈«¬ß◊∂®ÂÊ≈ :

’≈Ò«‘ Í≈Ô ÌÔØ Ïz‘Ó≈, ◊‘ Áß‚ ’Óß‚Ò Ì±Ó ÌzÓ≈ÈÔØ®√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACH

’≈Ò«‘ Í≈Ô √Á≈ «ÙÚ ‹±, √Ì Á∂√ «ÏÁ∂√ ÌÔ≈ ‘Ó ‹≈ÈÔØ®’≈Ò«‘ Í≈Ô ÌÔØ «Ó‡◊ÔØ ‹◊, Ô≈«‘ Â∂ ª«‘ √ÌØ Í«‘⁄≈ÈÔØ®Ï∂Á ’Â∂Ï ’∂ Ì∂Á √ÌÀ ‹, ’∂ÚÒ ’≈Ò «¥Í≈«È«Ë Ó≈ÈÔØ®24®

(33 √ÚÀÔÀ)«¬√ √ÚÀÔ∂ Á∆ Í«‘Ò∆ Âπ’ Á∂ ¡Ê Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È∂ “◊πÓ«Â

√πË≈’” Íπ√Â’ Á∆ Í«‘Ò∆ ’Ò≈ «Ú⁄ «¬ß‹ ’∆Â∂ ‘È:

““¡’≈Ò Íπ÷ Á∆ Íz ∂‰≈ Ù’Â∆ Á…≈≈, Ì≈Ú «¬‘ ˛ «’ √Ì Á≈

’Â≈ ¡Ω ‘Â≈ Ó±Ò ±Í «Ú⁄ ¡’≈Ò Íπ÷ ˛Õ””

Í ‹Á Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á∂ Ëπ ¡ßÁ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò≈ Ó‘ª’≈Ò

√Ó≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛ ª ¿π‘ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ Á∂ ‹ª Ì≈¬∆

‰Ë∆ «√ßÿ «√⁄ √’≈Ò Á∂ ¡Ê «’√ Â∑ª ÓßÈ ÒÀ‰◊∂Õ ‘π‰

¡√∆∫ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ Á±√∂ ¤ßÁ Á∂ ¡Êª Á∆ Ú∆⁄≈ ’ª◊∂Õ

÷◊ ÷ø‚ «Ï‘ß‚ß ÷Ò ÁÒ ÷ø‚ß ¡«Â ‰ Óß‚ß ÏÏß‚ß®¡Ê : ‘∂ ÷Û◊ ±Í (Ó‘ª’≈Ò) Â±ß Ó±÷ª (Í≈Í∆¡ª) Á∂ ÁÒ Á∂ ‡π’Û∂

‡π’Û∂ ’ «ÁßÁ≈ ˛ (¡Â∂) ÿØ ‹ß◊ «Ú⁄ ÒÛÁ∂ √±«Ó¡ª 鱧 ÏÒ ‹ª

Ï Á∂‰ Ú≈Ò≈ ˛∫Õ

Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚØË∆ ’∆ Á√ √’Á∂ ‘È «’ ÒØ‘∂ Á∆ ÷Û◊ 鱧 ÍÂ≈ ˛

«’ ’Ω‰ Ó±÷ ˛ ’Ω‰ «√¡≈‰≈, ’Ω‰ ËÓ∆ Â∂ ’Ω‰ Í≈Í∆ ˛ ¡Â∂ ’∆

ÒØ‘∂ Á∆ ÂÒÚ≈ «’√∂ 鱧 ÚÁ≈È Á∂ √’Á∆ ˛?

Ìπ‹ Áß‚ ¡÷ø‚ß Â∂‹ Íz⁄ß‚ß ‹Ø«Â ¡Óß‚ß Ì≈È ÍzÌß®¡Ê : Â∂∆¡ª Ìπ‹ª (Ï≈‘ª) «Ú⁄ È≈ ÷ÂÓ ‘؉ Ú≈Ò∆ Â≈’ ˛

¡Â∂ Â∂≈ È≈ √‘≈∂ ‹≈‰ Ú≈Ò≈ Íz⁄ß‚ Â∂‹ ˛! Â∂∆ ‹Ø Á≈ Íz’≈Ù

√±‹ Á∆ ÍzÌÂ≈ 鱧 Ó≈ Í≈¿π‰ Ú≈Ò≈ ˛Õ

√π÷ √ßÂ≈ ’‰ß, ÁπÓ ’‰ß «’Ò«Ï÷ ‘‰ß ¡√ √‰ß®¡Ê : 屧 √ߪ 鱧 √π÷ Á∂‰ Ú≈Ò≈, ’ÏπË∆ 鱧 ÁÛÈ Ú≈Ò≈ ¡Â∂ Í≈ͪ

Á≈ È≈Ù ’È Ú≈Ò≈ ˛∫Õ ÓÀ∫ Â∂∆ ÙÈ «Ú⁄ ¡≈«¬¡≈ ‘ªÕ

‹À ‹À ‹◊ ’≈‰ «√z√«‡ ¿πÏ≈‰ ÓÓ Íz«ÂË≈‰ ‹À Â∂◊ß®¡Ê : ‘∂ «√z√‡∆ Á∂ ’≈È ’‰ Ú≈Ò∂, √ß√≈ 鱧 ¿πÏ≈È Ú≈Ò∂ Ó∂∆

«ÍzÂÍ≈Ò‰≈ ’‰ Ú≈Ò∂ (Â∂≈ ±Í) Ó‘ª’≈Ò Â∂∆ ‹À ‘ØÚ∂ Â∂∆ ‹À

‘ØÚ∂Õ

‹∂ «¬√ ¤ßÁ «Ú⁄ ÷◊ Á∂ ¡Ê (’∂ÚÒ) ÒØ‘∂ Á∆ ω∆ ÷Û◊ ’∆¬∂ ª

Áæ√Ø «’ ¡À√∆ «’‘Û∆ ÂÒÚ≈ ˛ «‹√ Á∆ ¡≈Ì≈ ¡Â∂ Íz⁄ß‚ Â∂‹ √±‹

Á∆ ÍzÌÂ≈ 鱧 Ó≈ Í≈¿π‰ Ú≈Ò∆ ˛Õ √Ø «¬√ Á≈ «ÚØË ’È Ú≈Ò∂

÷ÒÁÒ ‘È «‹È∑ª 鱧 √πÓæ Á∂‰ Ò¬∆ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆ ÷Û◊ ⁄æÒ∆ ˛Õ

‚Ó≈ ‚ßÓ ‚¿π± «√Â≈ √∂ ¤Âß® ‘≈ ‘≈ ‘±‘ ‘≈√ß fiÓ≈ fiæÓ ¡Âz߮ӑ≈ ÿØ √ÏÁÀ Ï‹∂ √ß÷ ¡À√∂® ÍzÒØ ’≈Ò ’∂ ’≈Ò ’∆ ‹…≈Ò ‹À√∂® 19ÿ‰ß ÿø‡ Ï≈‹∂® Ëπ‰ß Ó∂ÿÒ≈‹∂® ÌÔØ √Á ¬∂Úß® ‘«Û˙ È∆Ë∂Úß® 20ÿπßÿπßÿ ∂Ôß® Ëπ‰ß È∂Ú∂Ôß® Ó‘ª È≈Á È≈Áß® √πß «È«Ï÷≈Áß®2®«√ß Ó≈Ò ≈‹ß® Ò÷∂ πÁz Ò≈‹ß® √πÌß ⁄≈π «⁄ßÂß® ÍÓ∂ Í«ÚæÂßz®22Ó‘ª ◊‹ ◊‹ß® √πÈ∂ Á±Â Ò‹ß® √Úß √Øz‰ √Ø‘ß® Ó‘≈Ó≈È ÓØ‘ßÕ23ÍzÙÈ : ’∆ ¡«‹‘∂, ‚Ó≈‚Ó ‚¿π± Ú‹≈¿π‰ Ú≈Ò≈, ÍÀª «Ú⁄ fiª‹ªÍ≈¿π‰ Ú≈Ò≈ «‹√ Á∂ ◊Ò «Ú⁄ Ò‘± ⁄Ø ∫Á∂ «√ª Á∆ Ó≈Ò≈ ‘ØÚ∂,«Ì¡≈È’ Ù’Ò Ú≈Ò∂, 鱧 Á√Ó∂Ù ‹∆ ÍÓ∂Ù ’«‘ √’Á∂ ‘È?¿πµÂ : ¡√∆∫ «Í¤∂ Áæ√ ¡≈¬∂ ‘ª «’ √◊π‰ ±Í «Ú⁄ ÍÓ∂Ù Á≈

¡«Â √π ßÁ ÓÈÓØ‘È ±Í Ì∆ ˛ ¡Â∂ √ßÿ≈ ’Â≈ ‘؉ ’≈È

«Ì¡≈È’ ±Í Ì∆ ˛Õ ‹∂ ’ج∆ «¬‘ ÍzÙÈ ’∂ «’ ◊π± È≈È’ Á∂Ú

Ó‘≈≈‹ √∆ÂÒ √πÌ≈, Ï≈‰∆ «Ó·≈√ ¡Â∂ «◊¡≈È Ìͱ √Ì È± ß

«Í¡≈ ’È Ú≈Ò∂ √È «¬√ Ò¬∆ ◊π± ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï ’πæÂ∂ æ÷ ’∂

«Ù’≈ ’È Ú≈Ò∂ ≈«‹¡ª Ú≈Ò≈ «ÒÏ≈√, Ù√ÂË≈∆ ‹ß◊ ‹πË ’È

Ú≈Ò∂ ◊π± È≈È’ Á∆ ¤∂Ú∆ ‹Ø«Â È‘∆∫ ’‘≈ √’Á∂Õ «¬√∂ Â∑ª Á√Ó∂Ù

«ÍÂ≈ Â∂ ¿π‡ß’‰ ’ ’∂ ’‘∂ «¬‘ È≈È’ Á∆ Á√Ú∆∫ ‹Ø«Â È‘∆∫ ’‘≈

√’Á∂ ¡√∆∫ ’‘ª◊∂ «’ Í√zÈ ’Â≈ Á∆ ¡’Ò Á≈ Á∆Ú≈Ò≈ «È’Ò

«◊¡≈ ˛Õ

¡«‹‘∆ Â’ ’È Ú≈Ò∂ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ «ÚØË∆ ¡≈͉∆ ¡’Ò Á∆

ÓØ∆ ≈‘∆∫ ÍÓ∂Ù È±ß ’æ„ ’∂ Ï∂¡ßÂ, ¡◊ßÓ, ¡◊ØØ⁄ ÍÓ≈ÂÓ≈ 鱧 Ì∆

«¬’ √∆Ó ÷æ‚ «Ú⁄ √πæ‡ ‘∂ ‘ÈÕ

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ :

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ACI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AD@

¬∂’ ¡È∂’ «Ï¡≈Í’ ͱ’ ‹Â Á∂÷¿π  √ج∆®Ó≈«¬¡≈ «⁄Âz Ï«⁄Âz «ÏÓØ«‘ «ÏÒ≈ ϱfiÀ ’ج∆®1®√Ìπ ◊Ø«ÏßÁ ˛ √Ìπ ◊Ø«ÏßÁ ˛ ◊Ø«ÏßÁ «ÏÈπ È‘∆∫ ’ج∆®√±Â ¬∂’ Ó«‰ √ √ß‘√ ‹À√∂ ˙«Â ÍØ«Â ÍzÌπ √ج∆®1®‘≈¿π®’‘ È≈Ó Á∂¿π ‘« ’∆ ⁄È≈ Á∂÷‘π «ÁÀ Ï∆⁄≈∆®ÿ«‡ ÿ«‡ ¡ß« √Ï «Èß« ’∂ÚÒ ¬∂’ Óπ≈∆®4® ¡ß◊ 485

√◊Ò ÏÈ√Í«Â Ó«‘ ÏÀ√ß √◊Ò Á±Ë Ó«‘ ÿ∆¡≈®¿±⁄ È∆⁄ Ó«‘ ‹Ø«Â √Ó≈‰∆ ÿ«‡ ÿ«‡ Ó≈Ë¿π ‹∆¡≈®2®√ß‘π ÿ«‡ ÿ«‡ «‘˙ √Ó≈«‘˙®Í±È ͱ «‘˙ √Ï Ó«‘ ‹«Ò Ê«Ò Ó¬∆¡≈ ¡≈«‘˙® ‘≈¿π® ¡ß◊617

ÿ«‡ ÿ«‡ Ó«‘ ‘« ‹± Ï√À √ßÂÈ ’«‘˙ Íπ’≈«®’‘π È≈È’ «Â‘ Ì‹π ÓÈ≈ Ì¿π«ÈË ¿π«‘ Í≈«® ¡ß◊ 1426

¬∂‘∆ ◊æÒ Á√Ó∂Ù ‹∆ È∂ ’‘∆ ˛ :

«‹Ó∆ «‹Ó≈È ’∂ «Ï÷À √Óæ√ ¬∂’ ‹Ø«Â ˛®È≈ ÿ≈‡ ˛ È≈ Ï≈„ ˛ È≈ ÿ≈«‡ Ï≈«„ ‘Ø ˛® ¡’≈Ò ¿π√«Â

¡Â∂ ¬∂‘∆ Ú∆⁄≈ 鱧 Á√Ó∂Ù ‹∆ Ú≈ Ú≈ Ï«⁄Âz È≈‡’ «Ú⁄ «Ï¡≈È

’ ‘∂ ‘ÈÕ ÍÓ∂Ù Á∆ ‹Ø ‹Ø«Â, √z∆ ≈Ó ⁄ßÁz «Ú⁄ √∆ ¿π‘∆ ‹Ø«Â

≈Ú‰ «Ú⁄ √∆, ¿π‘∆ ‹Ø«Â √z∆ «¥ÙÈ «Ú⁄ √∆ ¿π‘ ÁπÔØËÈ «Ú⁄ √∆Õ

«¬√∂ Â∑ª «‹‘Û∆ ‹Ø«Â «ÍzÊ∆ ⁄ßÁ ¡Â∂ Ë∆ ÓæÒ «Ú⁄ √∆ ¿π‘Ø ‹Ø«Â

Íø⁄Ó «ÍÂ≈ ¡Â∂ √z∆ ◊π± Â∂◊ Ï‘≈Á √≈«‘Ï «Ú⁄ √∆Õ ¿π√∂ ‹Ø«Â Á∆

Ù’Â∆ È≈Ò Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆ ÂÒÚ≈ ⁄æÒ∆ ¡Â∂ ¿π√∂ ‹Ø«Â Á∂ ¡≈√∂

¡Ωß◊‹∂Ï «Ú⁄ «‘≈ √∆Õ «‹ßÈ≈ Ì≈¬∆ ÿÈæ¬∆¡≈ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ ȱ ß

«Í¡≈≈ √∆ ¿πÈ≈ ‘∆ «Í¡≈≈ ‘≈Ê∆ È≈Ò ÒÛÈ Ú≈Ò≈ Ì≈¬∆ Ï«⁄Âz

«√ßÿ √∆Õ «¬√∂ Ò¬∆ Á√Ó∂Ù ‹∆ È∂ «‹Ê∂ ٪ «⁄æ Ú≈Ò≈ ÍÓ∂Ù

Á∂«÷¡≈ È≈Ò ‘∆ ““‚Ó≈ ‚ßÓ ‚¿π”” Ú≈Ò≈ Ì∆ ¿π‘∆ ÍÓ∂Ù «Á÷ «‘≈

˛Õ

Ï«⁄æÂz È≈‡’ Á∂ ¡÷ΩÂ∆ «ÚÁÚ≈È «ÚØË∆¡ª ˘ Ù≈«¬Á «¬√ ‹ÈÓ

«Ú⁄ «¬‘ ◊æÒ √Ófi È‘∆∫ ¡≈Ú∂◊∆Õ

““«ÏÍπÈ ’∆ ∆ ÂØ √æ⁄ Á∂ Ó≈◊”” Á∂ «Ò÷≈∆ È∂ ⁄Ò≈’∆ È≈Ò «¬√

’ª‚ Á∂ ¡≈ßÌ ÂØ∫ ¡æ◊∂ 30 ¤ßÁ Âæ’ ‹Ø «Èß’≈ ÍÓ∂Ù Á∆ ¿π√«Â

«Ú⁄ ‘È, 鱧 ¤æ‚ ’∂ 3B ¡Â∂ 33 ¤ßÁ Í’Û Ò¬∂ ¡Â∂ «Ò÷ «ÁæÂ≈

«’ «¬‘ «ÙÚ Íπ≈‰ Ú≈Ò∂ Ó‘ª’≈Ò Á≈ Ú«‰¡≈ √±Í ˛Õ

«√‹∂ √∂‹∂∫ ‹∂‹ß ¿πÂÌπ‹ÀÚß® ⁄∂ ¡ß‚‹∂ ÷ø‚ Ïz‘Óß‚ Á∂Úß®«Á√≈ «Ï«Á√≈Ôß «‹Ó∆ ¡√Ó≈‰∂® ⁄Âπ Ï∂Á ’«Ê¡ß ’π≈‰∂ Íπ≈‰ß®27®¡Ê : ÍÓ∂Ù È∂ (√∂‹∂) Í√∆È∂ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∂ (‹∆Ú), ¿πÂÌπ‹ß-

ËÂ∆ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∆ ÏÈ√ÍÂ∆ ¡Â∂ π æ÷, ¡ß‚∂ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉

Ú≈Ò∂, (Íø¤∆) ¡Â∂ ‹∂ ÂØ∫ ÍÀÁ≈ ‘؉ Ú≈Ò∂ ÍÙ± Ì≈Ú ⁄≈ Í’≈∆

÷≈‰∆ ⁄∆, ⁄≈∂ Ï∂Á ’Ê∂, ’π≈È (Óπ√ÒÓ≈È≈ Á∆ Ë≈«Ó’ «’Â≈Ï)

¡Â∂ «‘ßÁ± Óæ Á∂ Íπ≈‰ ⁄∂®

‘π‰ «ÏzÍπÈ ’∆ ∆ ÂØ √æ⁄ Á∆ Ó≈◊”” Á≈ ’Â≈ ‘∆ Á√ √’Á≈ ˛

«’ «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄ «’Ê∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «’ «ÙÚ ‹∆ È∂ ’π≈È Ù∆¯

⁄∆ ˛Õ

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ «¬√∂ Ì∂Á 鱧 ‘∂·Ò∂ ÙÏÁ «Ú⁄ ÷ØÒ∑

’∂ Íz◊‡ ’ ‘∆ ˛Õ

Ó≈± Ó‘Ò≈ 5 (¡ß◊ 1082)

¡⁄π Í≈Ïz‘Ó ÍÓ∂√π ¡ß‹≈Ó∆® ÓËπ√±ÁÈ Á≈ÓØÁ √π¡≈Ó∆®«÷∆’∂√ ◊ØÚËÈ Ë≈∆ ÓπÒ∆ ÓÈØ‘ ‘« ß◊≈®2®ÓØ‘È Ó≈ËÚ «¥√È Óπ≈∂® ‹◊Á∆√π ‘« ‹∆¿π ¡√π √ßÿ≈∂®‹◊‹∆ÚÈ ¡«ÏÈ≈√∆ ·≈’π ÿ‡ ÿ‡ Ú≈√∆ ˛ √ß◊≈®2®Ë‰∆Ë ¬∆√ È«√ßÿ È≈≈«¬‰® Á≈Û≈ ¡◊∂z «ÍzÊ«Ó Ë≈«¬‰®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADB

Ï≈ÚÈ ±Íπ ’∆¡≈ ÂπËπ ’Â∂ √Ì ‘∆ √∂Â∆ ˛ ⁄ß◊≈®3®√z∆ ≈Ó ⁄ßÁ «‹√π ±Íπ ∂«÷¡≈® ÏÈÚ≈Ò∆ ⁄’zÍ≈‰ Á«√ ¡È±«Í¡≈®√‘√ È∂Âz Ó±«Â ˛ √‘√≈ «¬’ Á≈Â≈ √Ì ˛ Óß◊≈®4®Ì◊«Â Ú¤´ ¡È≈Ê‘ È≈Ê∂® ◊ØÍ∆ È≈˚ √◊Ò ˛ √≈Ê∂®Ï≈√πÁ∂Ú «Èß‹È Á≈Â∂ Ï«È È √≈’¿π ◊π‰ ¡ß◊≈®5®Óπ’ßÁ ÓÈØ‘ Ò÷Ó∆ È≈≈«¬‰® ÁzØÍÂ∆ Ò‹≈ «ÈÚ≈« ¿πË≈‰Õ’ÓÒ≈ ’ß ’«‘ ’ß±‘Ò ¡ÈÁ «ÏÈØÁ∆ «È‘√ß◊≈®6®¡ÓØÿ Á√È ¡≈‹±È∆ √ßÌ¿π® ¡’≈Ò Ó±«Â «‹√π ’Á∂ È≈‘∆ ÷¿π®¡«ÏÈ≈√∆ ¡«Ï◊ ¡◊Ø⁄ √πÌπ «’¤π Âπfi ‘∆ ˛ Ò◊≈®7®√z∆ß◊ ÏÀ’πß· ’∂ Ú≈√∆® Ó¤π ’¤π ’±Óπ ¡≈«◊¡≈ ¡¿πÂ≈√∆®’∂√Ú ⁄Ò ’«‘ «È≈Ò∂ ’∆Â≈ ÒØÛ«‘ √Ø ‘Ø«¬◊≈®8®«È≈‘≈∆ «ÈÚÀπ √Ó≈«¬¡≈® Ë≈« ÷∂´ ⁄ÂÌπ‹π ’‘≈«¬¡≈®√≈ÚÒ √πßÁ ±Í ω≈Ú«‘ Ï∂‰π √πÈ«Â √Ì ÓØ˛◊≈®8®ÏÈÓ≈Ò≈ «Ï̱÷È ’ÓÒ ÈÀÈ® √πßÁ ’πß‚Ò Óπ’‡ ÊÀÈ®√ß÷ ⁄¥ ◊Á≈ ˛ Ë≈∆ Ó‘≈√≈Ê∆ √Â√ß◊≈®10®Í∆ Í∆ÂßÏ «ÂzÌÚ‰ ˉ∆® ‹◊ßÈ≈Êπ ◊ØÍ≈´ Óπ«÷ ̉∆®√≈«ß◊Ë Ì◊Ú≈È Ï∆·πÒ≈ ÓÀ ◊‰Â È ¡≈ÚÀ √Ïß◊≈®22®«È‘’߇’π «È‘’∂Ú´ ’‘∆¡À ËÈß‹À ‹«Ò Ê«Ò ˛ Ó‘∆¡À®«Ó ÒØ’ Í«¬¡≈Ò √Ó∆Í ¡√«Ê Ê≈È «‹√ ˛ ¡Ì◊≈®12®Í«Â Í≈ÚÈ Áπ÷ ÌÀ Ìß‹Èπ® ¡‘ß’≈ «ÈÚ≈‰π ˛ ÌÚ÷ø‚Èπ®Ì◊Â∆ ÂØ«÷ Á∆È «¥Í≈Ò≈ ◊π‰∂ È «’‘∆ ˛ «Ì◊≈®12®«Èß’≈ ¡¤Ò ¡‚ØÒØ® ‹Ø«Â √±Í∆ √Ìπ ‹◊π Ó¿πÒØ®√Ø «ÓÒÀ «‹√π ¡≈«Í «ÓÒ≈¬∂ ¡≈Í‘π ’Ø«¬ È Í≈ÚÀ◊≈®14®¡≈Í∂ ◊ØÍ∆ ¡≈Í∂ ’≈È≈® ¡≈Í∂ ◊¿± ⁄≈ÚÀ Ï≈È≈®¡≈«Í ¿πÍ≈Ú«‘ ¡≈«Í ÷Í≈Ú«‘ ÂπËπ Ò∂Íπ È‘∆ «¬’π «ÂÒπ ß◊≈®15®¬∂’ ‹∆‘ ◊π‰ ’ÚÈ Ï÷≈ÈÀ® √‘√ ÎÈ∆ √∂÷ ¡ßÂπ È≈ ‹≈ÈÀ®ÈÚÂÈ È≈Ó ‹ÍÀ «ÁÈπ ≈Â∆ «¬’π ◊π‰π È≈‘∆ ÍzÌ ’«‘ √ß◊≈®16®˙‡ ◊‘∆ ‹◊ «Í √‰≈«¬¡≈® ÌÀ Ì«¬¡≈È’ ‹ÓÁ±Â Áπ ˛Ó≈«¬¡≈®

‘Ø‘π «¥Í≈Ò «¬¤≈ ’« ≈÷‘π √≈Ë √ßÂÈ ’À √ß«◊ √ß◊≈®17®«Áz√«‡Ó≈È ˛ √◊Ò «ÓÊ∂È≈® «¬’ Ó≈◊¿π Á≈Èπ ◊Ø«ÏßÁ √ß ∂È≈®Ó√«’ Ò≈«¬ ÍÓ ÍÁπ Í≈Ú¿π «‹√π Íz≈Í«Â √Ø Í≈ÚÀ◊≈®18®«‹È ’¿π «¥Í≈ ’∆√π÷Á≈Â∂® «ÂÈ √≈˱ ⁄‰ ÒÀ «ÁÀ Í≈Â∂®√◊Ò È≈Ó «ÈË≈Èπ «ÂÈ Í≈«¬¡≈ ¡È‘Á √ÏÁ Ó«È Ú≈‹ß◊≈®19®«’ÂÓ È≈Ó ’Ê∂ Â∂∂ «‹‘Ï≈® √«ÂÈ≈Óπ Â∂≈ Í≈ ͱÏÒ≈®’‘π È≈È’ Ì◊ ͬ∂ √‰≈¬∆ Á∂‘π Á√π Ó«È ß◊π Ò◊≈®20®Â∂∆ ◊«Â «Ó«Â ± ˛ ‹≈‰«‘® ± ¡≈Í∂ ’Ê«‘ ÂÀ ¡≈«Í Ú÷≈‰«‘®È≈È’ Á≈√π Á≈√È ’Ø ’∆¡‘π ‘«Ì≈ÚÀ Á≈√≈ ≈÷π √ß◊≈®21®

(¡ß◊ 1082-83)

Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ «ÚØË∆¡ª 鱧 ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈ ““√ß÷ ⁄’z

◊Á≈ ˛ Ë≈∆””, Ó‘≈√≈Ê∆ ““Óπ’ßÁ ÓÈØ‘ Ò÷Ó∆ È≈≈«¬‰””, ÁØÍÂ∆

Ò‹≈ «ÈÚ≈« ¿πË≈‰””, ““ˉ∆ Ë ¬∆√ È «√ßÿ È≈≈«¬‰””,

““Ï≈ÚÈ ±Í ’∆¡≈ ÂπË ’Â∂”” Á∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ Ú≈Ò∂ ÍÓ∂Ù Á∂ ±Í ª

ÍÚ≈‰ ‘È Í Ï«⁄Âz È≈‡’ Ú≈Ò≈ ‚Ó≈‚Ó ‚¿π± «√Â≈ √∂ ¤Âß®‘≈‘≈ ‘±± ‘≈√ß ‚Ó≈ fiÓ ¡Âßz®Ó‘ª ÿØ √ÏÁß Ï‹∂ √ß÷ ¡À√∂® ÍzÒÀ ’≈Ò’À ’≈Ò Á∆ ‹…≈Ò ‹À√∂® 19®ÍÚ≈‰ È‘∆∫ ‹Á «’ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ :

Ïz‘Ó Ó‘∂√ «√Ë Óπ«È «¬ßÁz≈ ÓØ«‘ ·≈’π ‘∆ Á√≈∂® ¡ß◊ 534®Á∂Ú ◊ßË≈∆ ≈◊ Á∂ «¬√ √ÏÁ «Ú⁄ Íø⁄Ó «ÍÂ≈ È±ß Ó‘∂Ù («ÙÚ ‹∆)

«Ú⁄ ·≈’π ‘∆ «Á√Á≈ ˛ ¡Â∂ «¬√∂ Â∑ª ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Ì∆ 鱧 Ì∆

¿π‘∆ ‹Ø«Â «Á√Á∆ ˛ Í ÍÂ≈ È‘∆∫ «’™ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ «ÚØË∆¡ª

È±ß Ï‘π Úæ‚≈ ÙÀÂ≈È È˜ ¡≈™Á≈ ˛Õ

√π◊ Í«¬¡≈Ò «Ó ̱¡ Óß‚Ò √Ï √Ó≈ÈØ ¬∂’Ø ¿π‘∆®«√Ú «√Ú ’ √◊Ò ’ ‹Ø«‘ √Ï Ó«¬¡≈ ·≈’π Â∂∆ ÁØ‘∆®

¡ß◊ 207’∆ ‘π‰ Ï«⁄Âz È≈‡’ ÷ø‚‰ Ú≈Ò∂ Áæ√ √’Á∂ ‘È «’ «¬‘ «’‘Û≈ «ÙÚ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADD

˛ «‹√ ¡æ◊∂ √≈∂ ‘æÊ ‹ØÛ ’∂ ÷Û∑∂ ‘È ¡Â∂ «‹√ Á∆ √≈«¡ª ¿πÍ

Á«¬¡≈ Ó«¬¡≈ ˛®

““‘Ó ÂØ∫ ’∂ÚÒ ¡≈«Á ◊zßÊ ’Ø Ó≈È∂ ˛®”” ’«‘‰ Ú≈Ò∂ Ó’∂ ‘ÈÕ √‘∆

¡Êª «Ú⁄ «¬‘ È≈ ¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß ÓßÈÁ∂ ‘È ¡Â∂ È≈ ‘∆

Á√Ó ◊zßÊ «¬È∑ª Á∆ √Ófi «Ú⁄ ¡≈™Á≈ ˛Õ

ÍzÙÈ D. : ÓØÈ Ì‹∂ È‘∆∫ Ó≈È Â‹∂ È‘∆∫ Ì∂÷ √‹∂ È‘∆∫ ӱ߂ Óπß‚≈¬∂®’ß· ’ ’ß·∆ ’·Ø Ë∂ È‘∆ √∆√ ‹‡≈È ’∂ ‹±‡ √π‘≈¬∂®2001ÓΩÈ Ë≈«¡ª, ÷≈√ Ì∂÷ ‹ª «⁄ßÈ∑ Ë≈«¡ª, «√ ÓπÈ≈«¬¡≈, ’·Ø √≈ËÈ≈¡≈«Á «Á÷≈Ú∂ Ú≈Ò∂ «’√∂ ’Ó È≈Ò ÍÓ≈ÂÓ≈ Á∆ Íz≈ÍÂ∆ ‘؉ Ú≈Ò∆◊æÒ ◊πÓ«Â Á∂ ¡Èπ’±Ò ˛Õ Í Ó≈È Â‹∂ ’«‘‰≈ ◊πÓ«Â Á∂ ¿πÒ‡ ˛Õ¿πµÂ : ÓΩÈ Ì‹∂ Á∂ «Í¤∂ ≈˜ Á∆ ◊æÒ ˛ «’ ӱߑ ÂØ∫ ÏßÁ≈ ¸æÍ ˛,

ÒØ’ª 鱧 «Á÷≈¿π‰ Ò¬∆ ÓØÈ∆ ˛ Í ÓÈ Âª ’Á∂ ¸æÍ È‘∆∫ ’Á≈, √Ø

«¬‘ «’«¡≈ «¬’ «Á÷≈Ú≈ Ó≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Íø‹≈Ï «Ú⁄ «¬’

ÓÙ‘± Ë≈«Ó’ ¡√Ê≈È ˛ «‹Ê∂ ÍÀ√∂ Á≈ ⁄Û∑≈Ú≈ È‘∆∫ ⁄Û∑Á≈Õ «¬√

«Í¤∂ Ì∆ «¬‘Ø ≈˜ ˛ «’ ⁄Û∑≈Ú≈ ª «¬’ ‹ª Á√ π«Í¡≈ ˛ ¿π‘

ÓÈ ± È‘∆∫ Í √∆«Ó߇ Á≈ ‡æ’ ÒÀ ÒÀ∫Á∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª ӱߑØ∫ ª ‹∆!

Âπ‘≈‚∂ Á≈√ ‘ª, Âπ‘≈‚∂ fi≈Û± ÏÁ≈ ‘ª «¬‘ ’«‘ «‘≈ ˛ ª «’

ÒØ’ ’«‘‰ ÏÛ≈ «ÈÓÂ≈ Ú≈Ò≈ ˛ Í ‹∂ ’ج∆ ¡ß«‘ ’‰ 鱧 ⁄؇

Ú≈Ò∆ ◊æÒ ’«‘ Á∂Ú∂ ª √æÍ Úª◊ ÎÈ ÎÀÒ≈ «ÁßÁ≈ ˛Õ √Ø Úæ‚≈ Ó≈È

Í≈¿π‰ Á∆ Ò≈Ò√≈ È≈Ò «ÈÓ≈‰∂ ωÈ≈, ¡√Ò Ì≈Ú «¬Ê∂ «¬‘ ˛, ‹Ø

Á√Ó∂Ù ‹∆ È∂ ÍzÚ≈‰ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ ÍzÂæ÷ ÍzÓ≈‰ «¬√ Á≈ ◊πÏ÷Ù «√ßÿ

’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∆¡ª «Ò÷ª ‘ÈÕ ‹◊≈ ‹◊≈ ¡≈Í È± ß Á≈√≈,

Á≈√ÈÁ≈√ ¡Â∂ Ï‘π ’πfi «Ò÷Á≈ ˛Õ √≈∂ ÍßÊ È±ß ‘ß’≈∆ «ÏÂ∆ È≈Ò

Ïz‘Ó‰Ú≈Á∆ ¡≈÷Á≈ ˛ ¡Â∂ ’·Ø Ì≈Ù≈ È≈Ò ÍøÊ ÍzÚ≈‰Â Ó‘ªÍπÙª

Á∆ «ÈßÁ≈ ’Á≈ ˛Õ

ÍzÙÈ E. : ÈÓØ ÷◊ ÷ø‚ ß, «¥Í≈‰ß ’‡≈ ß® √Á≈ ¬ ∂’ ±Í ø √Á≈«È«Ï’≈ß®

ÈÓØ Ï≈‰ Í≈‰ß ÈÓØ Áß‚ Ë≈«Ôß® «‹ÈÀ ⁄ØÁ‘±ß ÒØ’ ‹ØÂß «ÏÊ≈Ôß® 87ÈÓÙ’≈ ÓØß Â∆ß ÂπÎß◊∂® ÈÓØ ÷◊ ¡Áß◊∂ ¡Ì∂Ôß ¡Ìß◊ß®◊Á≈Ôß «◊z√‡ß ÈÓØ √À‘Ê∆Ôß® «‹ÈÀ ÂπÒ∆Ôß Ï∆ Ï∆ÔØ È Ï∆Ôß®89‘«Ê¡≈ª 鱧 ÓæÊ∂ ‡∂’∆ ‹≈‰≈ ‹ª ÙÙª Á∂ ±Í «Ú⁄ ¡’≈Ò Íπ÷ ȱßÚ∂÷‰≈ ’∆ «ÿ‰≈Ú‰≈ «ÏÍzÚ≈Á ª È‘∆∫ ˛?¿πµÂ : «ÏÁ∂Ù∆ ‹Ú≈‰∂ ‘≈’Óª Á∂ Ù≈‘∆ ÎπÓ≈Ȫ ¡Èπ√≈ ≈‹Í±Â

≈«‹¡ª ÂØ∫ ψÀ ’ج∆ Á∂ÙÚ≈√∆ Ù√ ȑ∆∫ æ÷ √’Á≈ √∆Õ Ù√Â

Á∆ ◊æÒ Âª Á± ˛, ’≈ȱßÈ∆ ÂΩ ”Â∂ ‘π‰ Ì∆ ’ج∆ 4 «¬ßfi ÂØ∫ Úæ‚≈

⁄≈’± È‘∆∫ æ÷ √’Á≈ ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß ÷Âz∆ ’‘≈¿π‰ Ú≈«Ò¡ª Á∆

¡÷≈‰ √∆Õ

ËÓ ‘Ó≈≈ ÂØÒ‰ Â’Û∆ Èß◊∆ ’Á ’Ï‘±ß È‘∆∫ Í’Û∆®

√Ø Á∂Ù Ú≈√∆¡ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈ ÏÁÒ‰ Ò¬∆ ¡«‹‘≈ ’È≈ √Ó∂∫ Á∆

Óß◊ √∆Õ ◊π± √≈«‘Ï Á∂ Ú∂Ò∂ Á∆ ◊æÒ Âª «¬’ Í≈√∂ ‘∆ «Í¤Ò∆ √Á∆

Á∂ ¡≈ßÌ Ú∂Ò∂ Á∆ «¬’ ÿ‡È≈ Áæ√‰ÔØ◊ ˛Õ

Á∂Ù ¡≈˜≈Á ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª : È≈Ì≈ «¡≈√ Á≈, «¬’ ⁄ΩË∆¡ª Á≈

«Íø‚, ““ÿ‰∆¡≈Ò”” ˛ «‹Ê∂ √Á∂ Íπ‹Á∂ ÍÀ√∂ Ú≈Ò∂ Ï≈‰∆¬∂ √ÈÕ «¬’

Ú≈ ‚≈’≈ ÍÀ «◊¡≈ ¡Â∂ Ï‘π Èπ’√≈È ’ ◊¬∂Õ Ï≈‰∆¬∂ Ò ’∂

Ó‘≈≈‹≈ È≈Ì≈ ’ØÒ ◊¬∂ ¡Â∂ ¡≈͉∆ «‘¯≈˜Â Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆Õ

Ó‘≈≈‹≈ √≈«‘Ï ’«‘‰ Òæ◊∂ «’ «‘¯≈˜Â Ò¬∆ Íπ«Ò√ ⁄Ω’∆ «Ï·≈

«ÁßÁ∂ ‘ÈÕ Íπ«Ò√ ⁄Ω’∆ Á≈ ÷⁄≈ Á∂÷ ’∂ ¿πÈ∑ª ’ج∆ ‘Ø ¿πÍ≈˙ ’È

Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆Õ Ó‘≈≈‹≈ √≈«‘Ï ’«‘‰ Òæ◊∂ «’ ÏßÁ±’ª Ò¬∆

Ò≈«¬√À∫√ Á∂ «ÁßÁ∂ ‘ªÕ ω∆¬∂ ’«‘‰ Òæ◊∂ «’ ¡√∆∫ ⁄Ò≈¿π‰ È‘∆∫

‹≈‰Á∂Õ Ó‘≈≈‹ √≈«‘Ï È∂ ’«‘¡≈, È∂ ⁄Ò≈¿π‰ Á∆ ‡z∂«Èß◊ Á∂ «ÁßÁ≈

‘ªÕ ¡÷∆ Ï≈‰∆¬∂ ’«‘‰ Òæ◊∂ È≈ Ó‘≈≈‹≈! ÏßÁ±’ Á∆ ◊ØÒ∆ Á≈

÷Û’≈ √π‰ ’∂ ª √≈‚∆¡ª «¬√Â∆¡ª Á∂ ◊ÌÍ≈ ‘Ø ‹≈‰◊∂Õ

¡«‹‘∆ Ó≈È«√’ ‘≈Ò≈Â È±ß ÏÁÒ‰ Ò¬∆ ‘∆ ◊π± √≈«‘Ï È∂ “÷◊ ÷ø‚

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADF

«Ï‘ß‚ß ÷Ò ÁÒ ÷ø‚ß”” ¡Â∂ ““‹À Â∂◊ß”” Ï≈‰∆¡ª ⁄∆¡ª ‹Ø Á∂Ù Á∂

«¬«Â‘≈√ ÏÁÒ‰ Ò¬∆ √≈Ê’ «√æË ‘ج∆¡ªÕ

¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊z ßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Í«Û∑¡ª ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’

ÍÓ∂Ù È±ß ’¬∆ ʪ ÙÙÂË≈∆ Óß«È¡≈ ˛Õ

’‘π ’Ï∆ Ì‹π √≈«ß◊Í≈È∆®¡≈Ú Á∆√À ‹≈Â È ‹≈È∆® ¡ß◊ 337

’‘π ’Ï∆ Ì‹π √≈«ß◊Í≈È∆®¿πÚ≈« Í≈« √Ì ¬∂’Ø Á≈È∆® ¡ß◊ 337

¡Ï ¿π ‹≈«¬ ⁄„∂ «√ßÿ≈ √«È «ÓÒ∂ ˛ √≈«ß◊ÍÈ∆®≈Ó ’Ï∆≈ ¬∂’ ̬∂ ˛ ’Ø«¬ È≈ √’À ͤ≈È∆® ¡ß◊ 969

√≈«ß◊Ë Ì◊Ú≈È Ï∆·πÒ≈ ÓÀ ◊‰Â È ¡≈ÚÀ √Ïß◊≈® Ó≈. √ØÒ‘∂ Ó.5 ¡ß◊ 1082Â∂≈ Óπ÷π √π‘≈Ú≈ ‹∆¿π √‘‹ Ëπ«È Ï≈‰∆®«⁄π ‘Ø¡≈ Á∂÷∂ √≈«ß◊ Í≈‰∆®ËßÈπ √π Á∂√π ‹‘≈ Â±ß Ú«√¡≈ Ó∂∂ √‹‰ Ó∆ Óπ≈∂ ‹∆¿π® ¡ß◊ 96-97Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È∂ Ó‘≈È’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ 185 Â∂ √≈◊Í≈È Á∂ ¡Ê

«¬√ Â∑ª ’∆Â∂ ‘È :

√≈◊Í≈‰ √≈◊Í≈‰∆ √≈◊Í≈‰∆

√≈ß◊ («ÍzÊÚ∆) ˛ «‹√ Á∂ ‘æÊ «Ú⁄, √≈∆ «√z√‡∆ 鱧 Í≈Ò‰ ’Á≈

˛, «‹√ Á∂ ‘ æÊ √Ì Á∆ ؘ∆ ˛, ““«Ë¡≈Ú«‘ ‹∆¡ ‹∂ ‘«

√≈ß◊Í≈‰≈””, «‹√ Á∂ ‘æÊ «√ß◊ Á≈ Ï«‰¡≈ ËÈπÙ ˛

““’πÒ ‹È ÓË∂ «Ó«Ò˙ √≈◊Í≈È ∂”” (ËÈ≈ˆ «ÂzÒØ⁄È ‹∆)““’ Ë∂ ⁄¥”” ÏÀ’πß· Â∂ ¡≈¬∂ ◊‹ ‘√Â∆ ’∂ Íz≈È ¿πË≈∆¡Ò∂®Áπ‘√≈√È ’∆ √Ì≈ ÁzØÍÂ∆ ¡ßÏ Ò∂ ¿πÏ≈∆¡Ò∂Õ◊ØÂÓ È≈« ¡‘«Ò¡≈ Â≈∆ Í≈ÚÈ ’∂Â’ Â≈∆¡Ò∂®

¡À√≈ ¡ËÓπ ¡‹≈«Â È≈Ó Á∂¿π ¿π √È≈◊«Â ¡≈¬∆¡≈Ò∂® ¡ß◊ 988

’À√∆ ¡‹∆Ï ‘≈Ò ˛ «’ ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Ú≈Ò≈

√≈◊≈͉ (ËÈπ÷Ë≈∆) ¡Â∂ ⁄’zË≈∆ ÍÓ∂٠ª Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂

«ÚØË∆ ÍÚ≈È ’Á∂ ‘È Í Ï«⁄Âz È≈‡’ Ú≈Ò≈ ÷Û◊ ’∂Â,

¡«√Ëπ‹, ÈÓØ ÷Û◊ Í≈È∂ 鱧 Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ ¡≈÷ ’∂ ÷ø‚È ’Á∂ ‘ÈÕ

¬∂’Ò Ó≈‡∆ ’πß⁄ ⁄∆‡∆ Ì≈‹È ˛∫ Ï‘π È≈È≈ ∂®¡√Ê≈Ú ‹ß◊Ó ’∆‡ ÍÂß◊Ó ÿ«‡ ÿ«‡ ≈Ó √Ó≈È≈ ∂® ¡ß◊ 988’∆Û∂ Ó’ΩÛ∂ ÍÂß«◊¡ª «Ú⁄ ª ÍÓ∂Ù ‘Ø √’Á≈ ˛ Í ÙÙÂË≈∆¡ª

«Ú⁄ È‘∆∫ ˛, ¡«‹‘∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈ Á∂ ‘≈Ó∆ ‘È Ï«⁄Âz È≈‡’ ȱß

÷ø‚È Ú≈Ò∂Õ √≈∂ Âıª ”Â∂ ¡Â∂ ‘Ø ‹◊∑≈ ‹◊∑≈ ◊π± √≈«‘Ϫ Á∂

Ù√ Ï√ ͬ∂ ‘ÈÕ ÙË≈ «Í¡≈ Ú≈Ò∂ ◊π± ’∂ «√æ÷ «¬È∑ª Á∂

ÁÙÈ ’’∂ ◊π± Á∂ «Í¡≈ «Ú⁄ «ÂzÏπ‚ ‘Ø ’∂ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ◊π± Á∂

ÁÙÈ ’’∂ ÈÓÙ’≈ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Ù√ÂË≈∆ ±Í «Ú⁄ ÍÓ∂Ù

鱧 Á∂÷ ’∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ «ÚÌØ ‘Ø ’∂ ¡≈÷Á∂ ‘È :

ÈÓØ ÷Û◊ Í≈È∂® √ÓØ √Ï Â≈È∂®ÈÓØ ÓØ Â∆ß ÈÓØ ÂπÎß◊∂®«‹Â∂ √Ù È≈Óß ÈÓÙ’≈ ÂÓß®Í Â’Ú≈Á Á∆ ¡È∑∂∆ «Ú⁄ πÛ∂ ‘Ø«¬¡ª 鱧 «¬‘ Ïz‘Ó‰Ú≈Á∆ Ș

¡≈™Á≈ ˛ ‹Á«’ ‘’∆’ ˛ Ïz‘Ó‰ ’Á∂ Ì∆ Ù√ ͱ‹ È ‘Ø«¬¡≈

˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ‘ØÚ∂◊≈Õ

Ïz‘Ó‰ ◊¿± ͱ‹ ˛, «’™«’ ÁπË ÿ∆ «ÓÒÁ≈ ˛, ÂπÒ√∆ ͱ‹ ˛

«’™«’ ÂπÒ√∆ Á≈ «Ú¡≈‘ ’Ú≈ ’∂ Ïz‘Ó‰ 鱧 ‘ Íz’≈ Á≈ Ó≈Ò

Íz≈Í ‘πßÁ≈ ˛Õ Ù√ ͱ‹ ’∂ ¿π√ 鱧 ’∆ «ÓÒ‰≈ ˛? «¬√∂ Ò¬∆

Á√Ó∂Ù ‹∆ È∂ Ì◊ΩÂ∆ √ÂØÂz «Ú⁄ «’‘≈ ˛ :

ÂπÓÀ ͱ‹ ˛∫ Ú∆ Ï≈È∂ ¤Âz∆®Ó‘ª ÷Û◊Ë≈∆ Ó‘ª Â∂‹ ¡Âz∆®ÍÛÀ Íz∆ √Ø Í≈ ¡√ÂØÂz Ô≈’Ø®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADH

’À πÁ’≈Ò∆ ÈÓÙ’≈ ª ’Ø®

Ì◊¿πÂ∆ (ÂÒÚ≈) Á∆ «√Π«Ú⁄ «Ò«÷¡≈ «¬‘ √ÂØÂz ‹Ø «Í¡≈

È≈Ò √Ú∂∂ ÍÛ∑ ∂◊≈ ¿π√ ȱ ß «√Ú ‹∆ ¡Â∂ ’≈Ò∆ Á∂Ú∆ ÈÓÙ’≈

’È◊∂Õ

πË Ó‹È∆ «Ï‹È∆ ˛ √◊ΩÂ∆®√Á≈ ‹À √Á≈ ‹À √Á≈ ‹À Ì◊ΩÂ∆®¡ß «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ÍÓ≈ÂÓ≈ ÂØ∫ «¬‘ Óß◊ ’Á∂ ‘È :

√Á≈ Á≈‘È∂ Á≈√ ’Ø Á≈È Á∆‹À®◊π± Ù≈‘ ◊Ø«ÏßÁ Á∆ æ÷ ’∆‹À®‘∂ ÍÓ∂√ ‹∆ «¥Í≈ ’Ø «’ Ó∂∂ √æ‹∂ ‘æÊ «Ú⁄ √‹∆ ‘∂ «¬‘∆ ¡≈ÍÈ∂

Á≈√ 鱧 Á≈È Á∂ÚØÕ ‘∂ Ó∂∂ ◊π± Ó∂∂ √æ⁄∂ Ù≈‘ ‹∆ ◊Ø«ÚßÁ Á∆ Ò≈‹ æ÷

ÒÚØ ‹∆Õ

ÁÙÓ∂Ù Á≈ «Í¡≈≈ ı≈Ò√≈ √Á≈ ÈÓØ ÷Û◊ Í≈È∂,ÈÓØ Â∆ß, ÈÓØ ÂπÎß◊ß ÍÛ∑ ’∂ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ «Ú⁄ «Ú⁄Á≈ ‘∂◊≈Õ

ÍzÙÈ F : √≈⁄ ’‘Ω∫ √π«È ÒÀ «⁄«Â ÁÀ, «ÏÈ Á∆È «Á¡≈Ò ’∆ √≈Ó«√Ë≈¬∂®Íz∆ ’∆¬∂ Íẕ Í≈Ô ˛ «¥Í≈Ò È Ì∆‹Â Òª‚ ’‡≈¬∂®1®’∆ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ¡À√∆ ¡√Ò∆Ò Ì≈Ù≈ Ú √’Á∂ ‘È, «¬√ Ò¬∆ Ï«⁄ÂzÈ≈‡’ «’√∂ «ÙÚ Í±‹ Ïz≈‘Ó‰ Á∆ «’ ‘∆ ‘Ø √’Á∆ ˛ ‹Ø ÷πÒÓ ÷πæÒ∑≈«¶◊ ͱ‹ ‘ÈÕ¿πµÂ : ’∆ ¡ÙÒ∆Ò ˛ «’ √«Ì¡’ ˛ «¬√ Á≈ «È‰≈ ’Ω‰ ’∂◊≈?

«¬’ Ó‘≈È «⁄æÂ’≈ «¬’ «ÈÚ√ ¡Ω Á∆ ÎØ‡Ø Ï‰ªÁ≈ ˛Õ

«⁄æÂ’≈ ¡≈͉∆ ’Ò≈ 鱧 «È÷≈È Ò¬∆ «¬√Â∆ Á∂ ‘ «¬’ ¡ß◊ ȱß

Ó‘∆È ’Ò≈’≈∆ È≈Ò «ÏÒ’πÒ ‘±Ï‘± ¡√Ò Íz◊‡ ’ «ÁßÁ≈ ˛Õ

¡«‹‘∆¡ª Î؇ءª ¡‹≈«¬Ï ÿª, Áπ’≈Ȫ, Úæ‚∂ Úæ‚∂ ËÈ∆, ≈«‹¡ª

Ó‘≈≈«‹¡ª Á∂ Ó«‘Òª «Ú⁄ Òæ◊∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¡≈‡

◊ÀÒ∆¡ª «Ú⁄ ÍzÁÙ ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ ’Ò≈ Í≈÷± «¬È∑ª

«⁄Â’≈ª 鱧 Ó؇∆¡ª ’Óª Á∂ ’∂ ÷∆ÁÁ∂ ‘ÈÕ Ó؇∆ ÏπæË∆ Ú≈«Ò¡ª

Ò¬∆ «¬‘ ¡ÙÒ∆Ò ‘È, Í≈÷±¡ª Ò¬∆ Ó‘≈È ’Ò≈ ˛Õ «’™«’

«⁄Âz’≈ Á≈ ÓÈØÊ ‘Ø ˛Õ

ÓÀ‚∆’Ò √≈«¬ß√ ¡Èπ√≈ ÓÈπæ÷∆ √∆ Á∂ «¬Ò≈‹ Ò¬∆ √∆ Á∂ ‘

«¬’ ¡ß◊ Á∆ ‹≈‰’≈∆ Ò¬∆ Íπ√Â’ª «Ú⁄ Î؇ءª «ÁæÂ∆¡ª ‘πßÁ∆¡ª

‘È ¡Â∂ ÍzØÎÀ√ «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª 鱧 «Ú√Ê≈ È≈Ò ◊πÍ ¡ß◊ª Á∆¡ª

Ï∆Ó≈∆¡ª Ï≈∂ ÍÛ∑ªÁ∂ ‘ÈÕ ’ج∆ ¡«‹‘≈ Ó∆˜ ¡≈ ‹≈Ú∂ ‚≈’‡

‘æʪ È≈Ò ‡ØÒ ’∂ ⁄À’ ’Á≈ ˛ Ó∆˜ ’ØÒØ∫ ¡«‹‘∂ ÍzÙÈ Íπæ¤Á≈ ˛ ‹Ø

Í«Ú≈ «Ú⁄ ÏÀ· ’∂ Áπ‘≈¿π‰≈ ¡√«Ì¡’ Ò◊Á≈ ˛Õ ’∆ «¬‘

¡ÙÒ∆Ò «¥¡≈ ˛? È≈◊∂ √≈˱¡ª Á≈ «Î’≈ ˛ «‹√ «Ú⁄ «¬√Â∆¡ª

Ì∆ ‘È ¡Â∂ ÍπÙ Ì∆ ‘È ‹Ø ¡Ò¯ Èß◊∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ Ú∆‘ ’ØÛ

«‘ßÁ±¡ª È∂ ’Á∂ «¬È∑ª 鱧 ¡ÙÒ∆Ò È‘∆∫ «’‘≈ ÏÒ«’ √«Â’≈ È≈Ò ÓæÊ∂

‡∂’Á∂ ‘ÈÕ √≈‚∂ Á∂Ù «Ú⁄ ‹◊≈ ‹◊≈ Ó‘ªÚ∆ ‹∆ Á∂ ¡≈ÁÓ ’æÁ

È◊ÈÂ≈ Ú≈Ò∂ Ïπæ Òæ◊∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ ’ØÛª ‹ÀÈ∆¡ª 鱧 «¬‘ ¡ÙÒ∆Ò

È‘∆∫ Òæ◊∂Õ «’™«’ ÓÈØÊ ‘Ø ˛Õ

‘π‰ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ Ú∆⁄≈ ’∆¬∂ ‹Ø ◊æÒ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ È∂ ’‘∆ ˛ ¿π‘∆

Ì◊ ’Ï∆ ‹∆ È∂ ’‘∆ ˛Õ

√’«Â √È∂‘π ’« √πÈß«Â ’∆¡À ÓÀÈ ÏÁ¿π◊≈ Ì≈¬∆®‹¿π∂ ÷πÁ≈«¬ ÓØ«‘ Âπ’ ’À◊≈ ¡≈ÍÈ ‘∆ ’«‡ ‹≈¬∆®2®

√πßÈ«Â ’∆¬∂ Âπ’π ‹∂ ‘Ø«¬◊≈ ¡¿π ’≈ «’¡≈ ’∆¡À®¡Ë √∆∆ È≈« È ¤Ø‚À Â≈ Â∂ «‘ßÁ± ‘∆ ‘∆¡À®3® ¡ß◊ 477«¬√ ÍÁ∂ Á∂ ’∆ ¡Ê ’ª◊∂ ¡Â∂ «¬√ Á∂ ¡Êª «Ú⁄ ¡Â∂ ÁÙÓ∂Ù

‹∆ Á∆ ◊æÒ «Ú⁄ ’∆ Î’ ˛?

¡‹π È √πÂ∆ ’ß «√¿π ¡ß◊π ÓπÛ∂ Óπ«Û ‹≈«¬®‹≈«¬ Íπ¤‘π ‚Ø‘≈◊‰∆ ÂπÓ «’™ À‰ «Ú‘≈¬∂® ¡ß◊ 1379

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/ADI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AE@

´«Ë¡≈‰∂ «˜Ò∑∂ Á∂ «¬’ «Íø‚ «Ú⁄ ◊πÍπÏ Á∂ ÓΩ’∂ ”Â∂ «¬’ Ï∆Ï∆

«¬√ √ÒØ’ Á≈ ’∆ÂÈ ’∆Â≈Õ ◊πÓπ÷ª È∂ ª ÙË≈ Ì≈ÚÈ≈ È≈Ò √π‰

’∂ «Ú√Ó≈Á∆ ß◊ «Ú⁄ ¡≈ ◊¬∂Õ ‘±Û Óæ Ú≈Ò∂ ¡«◊¡≈È∆ Óπß«‚¡ª È∂

√π‰ ’∂ ‘Ø Ì≈Ú «Ò¡≈ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ Ì∆ ¿π‘ Ï∆Ï∆ Âπ∆ ‹ªÁ∆ Á∂÷ ÒÀ‰

¿π⁄∆ ¡≈Ú≈˜ «Ú⁄ «¬‘ Íø◊Â∆¡ªÍÛ∑ÈÕ Ï√! ¡«‹‘∆ Ó≈È«√’ ÁÙ≈ Á∂

Ó≈Ò’ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ‘ÈÕ

◊ØÂÓπ ÂÍ≈ ¡«‘«Ò¡≈ «¬√Âz∆ «Â√π Á∂«÷ «¬ßÁπ ´Ì≈«¬¡≈®√‘√ √∆ «⁄‘È Ì◊ ‘±¬∂ ª Ó«È Í¤∂Â≈«¬¡≈® ¡ß◊ 1344

«¬Ê∂ Ì◊ Á∂ ’∆ ¡Ê ‘؉◊∂ «¬‘ Á√Ó ◊z ßÊ «ÚØË∆ ‘∆ Áæ√‰Õ

◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ Á‹ «¬√Âz∆ Á∂ √∆ Á≈ ¡ß◊ «¬‘ «Í¡≈ È≈Ò

ÍÛ∑Á∂ ‘È Í ÍπÙ Á∂ √∆ Á≈ ¡ß◊ ÍÛ∑’∂ «¬È∑ª 鱧 ¿πÒ‡∆ ¡≈™Á∆

˛Õ

‡‡≈ «Ï’‡ ÿ≈‡ ÿ‡ Ó≈‘∆®÷Ø«Ò ’Í≈‡ Ó‘«Ò «’È ‹≈‘∆® ¡ß◊ 341 ◊.Ï. ¡ ’Ï∆ ‹∆˙

‡‡À ‡ß¸ ’‘π «’¡≈ Íz≈‰∆ ÿÛ∆ «’ Óπ‘«Â «’ ¿π«· ⁄Ò‰≈® ¡ß◊433√πÍÈ∂ «ÏßÁ È Á∂‘∆ fi‰≈® «Â√ ÓπÒª ’Ø ‹≈È Ó‰≈® ¡ß◊ 952

ÍÚ≈ «Ú⁄ ÏÀ· ’∂ ’Ø ¡Ê ¡Â∂ √Ófi≈˙ ÒÛ’∆ 鱧 «’ «¬‘ ’∆

‘πßÁ≈ ˛Õ

““‡‡≈””, ““‡‡À” ¡æ÷ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª 鱧 ÍzÚ≈È ‘È Í Á√Ó ◊zßÊ

Á≈ ÙÏÁ ““Òª‚”” ¡ÙÒ∆Ò Ò◊Á≈ ˛Õ

«‹¿± ‹Ø± «√È≈Ú‰∆ ¡≈ÚÀ Ú≈Ø Ú≈®‹±·∂ ‹±·≈ Óπ«÷ Ú√À «È «È ‘Ø«¬ ÷π¡≈® ¡ß◊ 477

«’™«’ ¿πÍ «Ò÷∆¡ª √≈∆¡ª Âπ’ª Á≈ ÓÈØÊ ¡ÙÒ∆ÒÂ≈ ÎÀÒ≈¿π‰≈

È‘∆∫ ÏÒ«’ «‘ÂØÍÁ∂Ù ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ¡ÙÒ∆Ò È‘∆∫Õ Í ’‘≈ÚÂ

˛ ““√¿π‰ Á∂ ¡ßÈ∂ 鱧 √Ì ‘≈ «Á÷Á≈ ˛”” «¬√ Ò¬∆ «‹È∑ª Á∂ ¡ßÁ

¡ÙÒ∆ÒÂ≈ Ì∆ ‘ج∆ ˛ ¿πÈ∑ª Ò¬∆ «¬‘ √Ì ¡ÙÒ∆Ò ˛Õ

ÍzÙÈ G. : √Ï’≈Ò ˛ «ÍÂ≈ ‘Ó≈≈® Á∂«Ï ’≈«Ò’≈ Ó≈ ‘Ó≈≈®Óȱ¡≈ ◊π Óπ« ÓÈ√≈ Ó≈¬∆® «‹È ÓØ ’Ø √πÌ «’z¡≈ ÍÛ≈¬∆®’Ú∆ ’«‘ «‘≈ ˛ («√Ú Íπ≈‰≈ Ú≈Ò≈ Ó‘ª ’≈Ò) Ó∂≈ «ÍÂ≈ ˛ ¡Â∂’≈«Ò’≈ Á∂Ú∆ Ó∂∆ Ó≈Â≈ ˛Õ Ó∂∆ ◊π± ÓÈ ˛ ¡Â∂ ÓÈÙ≈ Ó∂∆ Ó≈¬∆ ˛«‹√ È∂ ÓÀ鱧 «¬‘ ÙπÌ Ó«Â «ÁæÂ∆ ˛Õ ’∆ «¬‘ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆«√÷Ô≈ ¡Èπ√≈ ˛?¿πµÂ : Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ «‹È∑ª Á≈ «⁄¡≈ Ó‘≈È ’ØÙ ÍøÊ

ÍzÚ≈«‰Â ˛, ¿π‘ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï ◊πÓ«Â √πË≈’ Íz’≈Ù’ Ì≈¬∆

⁄ «√ßÿ ‹∆ÚÈ «√ßÿ B@@E Á∂ ÍøÈ≈ 66 Â∂ «¬√ Â∑ª ¡Ê ’Á∂

‘È :

√Ï ’≈Ò √≈‚≈ «ÍÂ≈ ˛ ¡Â∂ ¿π‘∆ √≈‚∆ Ó≈Â≈ ˛, Ó≈Â≈ √≈Ê

«¬√Âz∆ «¶◊ ¡Â∂ «ÍÂ≈ √≈Ê Íπ«¶◊ ’∂ÚÒ ’≈ÚÔ ⁄È≈ ˛Õ

¡◊Ò∆¡ª Âπ’ª ÍÛ∑ ’∂ √ß√≈ Á± ‘ßπÁ≈ ˛Õ

ÔÊ≈ ““Óȱ¡≈ ◊π Óπ« ÓÈ√≈ Ó≈¬∆”” ÓÈ ¡Â∂ ÓÈÙ≈ ÁØ È‘∆∫Õ ÌÓ

Á± ’È Ò¬∆ ◊π± √≈«‘Ï È∂ ‘Ó≈≈ ÍÁ «Ò«÷¡≈ ˛ ‹∂ ’Á∆ ’≈Ò∆

ȱ ß Óª ÓßÈÁ∂ ª Í≈· ‘π ßÁ≈ ““√Ï ’≈Ò ˛ «ÍÂ≈ ¡Í≈∆, Á∂«Ú

’≈«Ò’≈ Ó≈ ‘Ó≈∆®””

«¬√∂ «’Â≈Ï Á∂ ÍøÈ≈ 69 Â∂ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï «Ò÷Á∂ ‘È :

◊π± √≈«‘Ï È∂ √ßÿ≈ ’Â≈ Ù’Â∆ Ú≈Ò∂ ¡’≈Ò È±ß ÓßÈ ’∂ ÷Û◊,

’≈Ò, ’≈Ò∆, Ì◊ÚÂ∆, ÌÚ≈È∆, «Íπ÷ø‚È ¡≈«Á’ «¬√Âz∆ «¶◊ ¡Â∂

Íπ«¶◊ È≈Ó ’ÊÈ ’∆Â∂ ‘ÈÕ

«◊¡≈È∆ ¬∆Ù «√ßÿ ‹∆ ≈Ó◊Û∑∆¡≈ ØÍÛ Á∂ «Ò÷∂ Á√Ó √z∆ ◊π± ◊zßÊ

√≈«‘Ï ‹∆ ÙØzÓ‰∆ √‡∆’, Íz’≈Ù’ ¡Â∂ ¤≈Í’ Ï≈Ï≈ Â∂‹≈ «√ßÿ «È‘ß◊

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEB

«√ßÿ Ó«‘Ø∫ Ú≈Ò∂ Á∂ ÍøÈ≈ 126 ”Â∂ «¬√Á∂ ¡Ê «¬√ Â∑ª ‘È :

√≈«¡ª √«Ó¡ª «Ú⁄ ‘∆ 屧 √≈‚≈ «ÍÂ≈ ˛∫ Ï∂¡ß Úæ‚≈ «ÍÂ≈ ˛∫

Ó‘ª’≈Ò Á∆ Ù’Â∆ Ó∂∆ Ó≈Â≈ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª ‘Ø ‡∆’≈’≈ª È∂ ¡Ê

’∆Â∂ ‘ÈÕ

‘π‰ Á±‹∆ Âπ’ Á≈ Ú∆⁄≈ ’ Ò¬∆¬∂

Óȱ¡≈ ◊π Óπ« ÓÈ√≈ Ó≈¬∆®√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ ÓÈ Á∂ ÁØ √±Í Úȉ ’∆Â∂ ◊¬∂

‘ÈÕ

A. Ó≈«¬¡≈ «Ú⁄ Òæ◊≈ ÓÈ, «ÚÙ∂ «Ú’≈ª «Ú⁄ Ϋ√¡≈ ÓÈ

B. Ó≈«¬¡≈ ÂØ∫ «ÈÒ∂Í, ‘¿πÓÀ «‘Â, «ÈÓÒ ÓÈÕ

Í«‘Ò∂ ÓÈ Ò¬∆ ’Á∂ ◊π± √≈«‘Ï È∂ ¿πÍÁ∂Ù Á∂ ’∂ «Í¡≈ È≈Ò

√Ófi≈«¬¡≈ ˛Õ

√𫉠ÓÈ «Óz «Í¡≈«¡≈ «Ó´ Ú∂Ò≈ ˛ ¬∂‘‹Ï Ò◊π ‹ØÏ«È √≈√ ˛ ÂÏ Ò◊π ¬∂‘π ÂÈ Á∂‘®«ÏÈπ ◊π‰ ’≈«Ó È ¡≈Ú¬∆ „«‘ „∂∆ ÂÈπ ÷∂‘®1® ¡ß◊ 20Ó≈«¬¡≈ æÂ∂ ÓÈ Ò¬∆ Ï⁄È ‘È

√𫉠ÓÈ ¡ßË∂ ’πÂ∂ ’±«Û¡≈® (¡ß◊ 662)

√𫉠ÓÈ ¡ßË∂ Ó±÷ ≈Ú≈® (¡ß◊ 1344)

Í ÙπæË ⁄∂ÂÈ ÓÈ Ò¬∆ ◊πÏ≈‰∆ ’«‘ ‘∆ ˛Õ

A. ÓÈ Â± ‹Ø«Â √±Í± ˛ ¡≈͉≈ Ó±Ò± ͤ≈‰π®ÓÈ ‘ ‹∆ Â∂À È≈«Ò ˛ √Á≈ √Á≈ ß◊ Ó≈‰π® ¡ß◊ 441

B. ÓÈ ¡ß« ÏØÒÀ √Ì ’ج∆®ÓÈ Ó≈∂ «ÏÈπ Ì◊«Â È ‘ج∆®’‘π ’Ï∆ ‹Ø ‹≈ÈÀ Ì∂¿π® ÓÈ ÓËπ√±ËπÈπ «ÂzÚ‰ Á∂¿π® ¡ß◊ 319

C. «¬√ ÓÈ ’Ø È‘∆ ¡≈Ú‰ ‹≈È≈®

«‹√ ’≈ ÌÓπ ◊«¬¡≈ «Â«È √≈⁄ ͤ≈È≈®

«¬√ ÓÈ ’≈ ’ج∆ ‹≈ÈÀ ’∂¿π®«¬‘ ÓÈ Ò∆‰ ̬∂ √π÷Á∂¿π® ¡ß◊ 330

D. ’Ï∆ ÓÈπ «ÈÓ´ Ì«¬¡≈ ‹À√∂ ◊ß◊≈ È∆π®Í≈¤À Ò≈◊Ø ‘« «ÎÀ ’‘ ’Ï∆ ’Ï∆® ¡ß◊ 1267

‘π‰ ÍzÙÈ ’Â≈ ‘∆ Áæ√ √’ÁÀ «’ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á≈ ÓÈ «Ú’≈ª È≈Ò

ß«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ ‹ª ÙπæË, «È«Ú’≈ ÓÈ √∆ ¡«‹‘∂ ÓÈ ÂØ∫ ¿πÍ‹∆

ÏπæË∆, «ÏÏ∂’ ÏπË∆ ‘ØÚ∂◊∆ ‹ª Ó≈«¬¡≈ È≈Ò Ú∂Û∑∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ

ÙπË ⁄∂ÂÈ≈ ÓÈ ‘∆ ±Í ‘∆ ˛ ¡Â∂ ◊π± ˛Õ

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª È∂ ’Ú∆¡ª Á∆ æ‡ Ò◊≈ æ÷∆ ‘∂Õ ’Ú∆ «¬‘

’«‘ßÁ≈ ˛ «’ ’Ú∆ Á∆ «¬‘ ’æ⁄∆ Ï≈‰∆ ˛; ‹≈Í √≈«‘Ï ¡’≈Ò

¿π√« ¡Â∂ Ï«⁄æÂz È≈‡’ «Ú⁄ ‹∂ «’Â∂ «’√∂ ’Ú∆ 鱧 Íz◊‡ ’ Á∂‰

¡√∆∫ ӱߑ Óß«◊¡≈ «¬È≈Ó Á∂Úª◊∂Õ

«¬‘ Ï≈ Ï≈ ’«‘ßÁ∂ È‘∆∫ Êæ’Á∂ «’ ’Ú∆¡ª Á∆ ’æ⁄∆ Ï≈‰∆ ˛, ¡À√≈

Ó≈Ò±Ó ‘πßÁ≈ ˛ «’ «¬È∑ª Ï«⁄æ È≈‡’ Á≈ Í≈· ’Á∂ ’∆Â≈ ‘∆ È‘∆∫,

«◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈, √ÍØ’√ÍÀÈ ¡Â∂ «ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄

Á≈ Ó≈◊” È≈Ó∆ Íπ√Â’ ÍÛ∑ ‘∆ ‹≈‰’≈∆ ‘≈√Ò ’∆Â∆ ˛Õ

Á±√≈ «¬‘ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ ÷√Ó Á∆

Ï≈‰∆ ˛Õ

‹À√∆ ÓÀ∫ ¡ÚÀ ÷√Ó ’∆ Ï≈‰∆ÂÀ√Û≈ ’∆ «◊¡≈È Ú∂ Ò≈ÒØ®‘¿π ¡≈Í‘π ÏØÒ È≈ ‹≈‰Á≈ÓÀ ’«‘¡≈ √Ì ‘π’Ó≈˙ ‹∆¿π®«¬√ ÍzÙÈ Á≈ ¿π ¡√∆∫ Ï«⁄æÂz È≈‡’ «Ú⁄Ø∫ ‘∆ Á∂ ‘∂ ‘ª

˝ √«Â◊π Íz√≈«Á®¡Ê Ï«⁄Âz È≈‡’ ◊zßÊ «Ò÷ÔÂ∂®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AED

Â… Íz√≈«Á √z∆ Óπ÷Ï≈’ Í≈ÂÙ≈‘∆®10®Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ÂØ∫ Ï◊À «’‘Û∂ «ÙÚ Íπ≈‰ Á∂ Ì◊ ’Ú∆ È∂ ¡≈͉∆

«Ò÷ ÂØ∫ Í«‘Òª “˝ √«Â◊π Íz√≈«Á” Óß◊Ò≈ ⁄È ’∆Â≈ ˛? «‹ßÈ∂

«‘ ßÁ ± Ò ∂÷’ ‘È √Ì “√ z∆ ◊‰∂√¬∂ ÈÓ‘” ‹ª √√…Â∆ Á∂Ú∆ ȱ ß

«Ë¡≈«¬¡≈ ˛Õ

«’‘Û≈ «ÙÚ Íπ≈‰ Ì◊ ’Ú∆ ˛ «‹√ È∂ √z∆ Óπ÷Ï≈’ Í≈ÂÙ≈‘∆ 10

«Ò«÷¡≈ ˛Õ ¡÷∂ ‹∆, Á√Ó∂Ù ‹∆ ¡≈Í ‘∆ √z∆ Óπ÷Ï≈’ Í≈ÂÙ≈‘∆ ‘∆

10 «’Ú∂∫ «Ò÷ √’Á∂ ‘ÈÕ ¿π‘ Áæ√‰ «’ Íø⁄Ó «ÍÂ≈ È∂ «’Ú∂∫ ¡≈Í

‘∆ “√ÚæÔ∂ √z∆ Óπ÷Ï≈’ Ó. 5”” √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ÍøÈ≈ 1384

«Ò«÷¡≈ ˛Õ

Â… Íz√≈«Á : Â∂∆ «’Í≈ √Á’≈ «’‘Û∂ ’Ú∆ È∂ «Ò«÷¡≈ ˛? ¡≈«Á √z∆

◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ¡Èπ√≈ ‘∆ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ““¿πÂÓ Íπ÷”

«Ú⁄ ⁄È≈ ’ ’∂ ÍzÓ∂Ù È±ß √ßÏØËÈ ’∆Â≈ ‘∂Õ

ÂπÓ∆ Ó«‘Ó≈ ¡Í ¡Í≈≈® ‹≈’≈ Ò«‘˙Ò «’È‘π Í≈≈√≈’‘ª Ïπ«Ë ÍzÌ Âπ¤ ‘Ó≈∆®ÏÈ √’À Ó«‘Ó≈ ‹Ø Âπ‘≈∆®¡Ï Ó∂ ¡≈ÍÈ∆ ’Ê≈ Ï÷≈ÈØ®ÂÍ √≈Ï «‹‘ «Ï«Ë Óπ«‘ ¡≈ÈØ®211Õ Ï. È≈. ¡≈Ë ¤∂Úª¡’≈Ò Íπ÷ Ï≈⁄ «¬√ ’∆‡ Íz«Â∆ (⁄Ωͬ∆)«¬√∂ ¡«Ë¡≈«¬ Á∂ ¡ß «Ú⁄ «¬ß‹ «Ò÷Á∂ ‘È

«¬«Â √z∆ Ï«⁄Âz È≈‡’ ◊zßÊ∂ ÓÓ ¡≈«◊¡≈ ’≈Ò ‹◊ÍzÚ∂√⁄È È≈Ó ÷√‡ÓØ «Ë¡≈«¬ √Ó≈Í®«’‘Û∂ ’Ú∆ 鱧 ¡’≈Ò Íπ÷ È∂ ‹ÈÓ ÒÀ‰ Ò¬∆ ‘π’Ó ’∆Â≈ √∆ ¿π√

Á≈ «Íß‚, ’πÒ, ’ج∆ ¡Â≈ ÍÂ≈ «ÚØË∆ Áæ√‰◊∂?

«¬√∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Ú⁄ «Ò÷Á∂ ‘ÈÕ

¡’≈Ò Íπ÷ Ï≈⁄® (¡’≈Ò Íπ÷ Á≈ ‘π’Ó)⁄Ωͬ∆® ÓÀ ¡≈ÍÈ≈ √π ÂØ«‘ ÈÚ≈‹≈®ÍøÊ Íz¸ ’Ï∂’Ø √≈‹≈®‹≈«‘ ‘ª ÂÀ ËÓ ⁄Ò≈«¬®

’Ïπ«Ë ’È Â∂ ÒØ’ ‘‡≈«¬®·≈„ ÌÔØ ÓÀ ‹Ø ’ Ï⁄È ’‘≈ «√ «È¡≈«¬®ÍøÊ ⁄ÒÀ ÂÏ ‹◊ ÓÀ ‹Ï ÂπÓ ’‘π √‘≈«¬®«’‘Û∂ ’Ú∆ È∂ ÍøÊ ⁄Ò≈«¬¡≈ ˛? «ÚØË∆ ¡≈÷Á∂ ‘È ÍøÊ Âª ◊π±

È≈È’ √≈«‘Ï È∂ ⁄Ò≈«¬¡≈ √∆Õ ¬∆≈È∆ √ÀÒ≈È∆, «¬«Â‘≈√’≈ (◊π±

‘«◊Ø«ÏßÁ Á≈ √Ó’≈Ò∆) Óπ‘√È Î≈È∆ Á∆ «Ò÷∆ «’Â≈Ï “Á«Ï√Â≈È∂

Ó˜≈‘Ï ¡Â∂ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ ¡Èπ√≈ √z∆ ◊π± Â∂ˆ

Ï‘≈Á √≈«‘Ï Âæ’ «√æ÷ª 鱧 È≈È’ ÍøÊ∆ ¡≈÷Á∂ √ÈÕ ı≈Ò√≈ ÍøÊ

ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ Íz◊‡ ’∆Â≈ ˛Õ

«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ «¬√∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Ú⁄ «Ò÷Á∂ ‘È

«¬‘ ’≈È ÍzÌ ÓØ«‘ Í·≈ÔØ® ÂÏ ÓÀ ‹◊ ‹ÈÓ Ë« ¡≈ÔØ®«‹Ó «ÂÈ ’‘∆ «ÂÈÀ «ÂÓ ’«‘ ‘Ø® ¡¿π «’√∆ Â∂ ÏÀ È ◊«‘ÂØ®31‹Ø ‘Ó ’Ø¿π ÍÓ∂√ ¿π⁄« ˛∫® Â∂ √Ì È’ ’πß‚ Ó«‘ Í« ˛∫®ÓØ ’Ø Á≈√ ÂÚÈ ’≈ ‹≈ÈØ® Ô≈ ÓÀ Ì∂Á ’ ß◊ ͤ≈ÈØ®31®ÓÀ ‘Ø∫ ÍÓ Íπ÷ ’Ø Ó√≈® Á∂÷È ¡≈ÔØ ‹◊ ÂÓ≈√≈®‹Ø ÍzÌ ‹◊ ’‘≈ √Ø ’«‘‘Ø∫® «Óz ÒØ’ Â∂ ÓØÈ È≈ «‘ ‘Ø∫®33®«¬√ ÂØ∫ «√æË ‘πßÁ≈ ˛ «’ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ «¬‘ Ì≈◊ ¡’≈Ò∆ Ï≈‰∆

¡Â∂ Ëπ ÷√Ó ’∆ Ï≈‰∆ ‘∆ ˛Õ

ÍzÙÈ H. : √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ :È≈È’ √ØË∂ «√«Óz Ï∂Á® Í≈Ïz‘Ó ◊π È≈‘∆ Ì∂Á® ¡ß◊ 1142Í Ï«⁄Âz È≈‡’ ’«‘ «‘≈ ˛‹Ø ‘Ó ’Ø ÍÓ∂√ ¿π⁄« ˛® Â∂ √Ì È«’ ’πß‚ Ó«‘ Í ˛∫®¿πµÂ : «¬√ Á≈ √ÏßË ¿πÈ∑ª Ë≈«Ó’ ¡≈◊±¡ª È≈Ò ˛ ‹Ø ¡≈͉∂

¡≈Í È±ß ÍÓ∂Ù ’‘≈™Á∂ ‘È ‹ª ¿πÈ∑ª Ú∂ÁªÂ∆¡ª Â∂ ˛ ‹Ø ’«‘ßÁ∂

‘È ““¡‘ß Ïz‘Ó ¡ÙÓ∆””Õ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ √≈∆ Ï≈‰∆ ÂØ∫ «’Â∂

Ì∆ «¬‘ √≈Ï ȑ∆∫ ‘πßÁ≈ «’ «’√∂ ◊π± «ÚÔ’Â∆ È∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß

ÍÓ∂Ù ’«‘¡≈ ‘ØÚ∂Õ ËπØ∫ Á◊≈‘Ø∫ ◊∆Ï∆ ÒÀ ’∂ ¡≈¬∂ ◊π± Ï≈Ï∂ È∂ «¬‘

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEF

Ï«⁄æ È≈‡’ ÍzÙÈØÂ∆ ¡«Ë¡≈«¬ (B)

ÍzÙÈ A : ¬∂’ √zÚ‰ Â∂ ÓÀÒ «È’≈≈® Â≈ Â∂ ÓËπ ’∆‡Ì ÂÈ Ë≈≈®ÁπÂ∆Ô ’≈È Â∂ ÓÀÒ «È’≈∆® ª Â∂ ̬∆ «√zÙ‡ «¬‘ √≈∆®23®«ÂÈ ’Ø ’≈Ò Ï‘π ÏË ’≈® «ÂÈ ’Ø Ó∂Ë √ÓπßÁ ÓØ Í≈®«⁄’ÈÂ≈√ ‹Ò Í «Â ‘∆® Ó∂Ë≈ È≈Ó ÂÏ«‘ ÂØ ’‘∆®24®¡Ê : «¬’ ’ßÈ ÂØ∫ ÓÀÒ ’æ„∆ «¬√ ÂØ∫ ÓËπ’∆‡Ì ÁÀ∫ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈Õ

Á±‹∂ ’ßÈ ÂØ∫ ÓÀÒ ’æ„∆ ¿π√ ÂØ∫ «¬‘ √≈∆ «√zÙ«‡ ÍÀÁ≈ ‘Ø ◊¬∆Õ’∆ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ¡À√∆ ¡«Ú«◊¡≈È’ ◊æÒ ’ √’Á∂ ‘È?¿πµÂ : ◊πÏ≈‰∆ ¡Èπ√≈, «√z√«‡ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Ï≈∂ ’ج∆ Ì∆ √‘∆

◊æÒ È‘∆∫ Áæ√ √’Á≈; ¿π‘ ¡≈Í ÍÓ∂Ù ‘∆ √‘∆ ◊æÒ ‹≈‰Á≈ ‘À :

‹≈ ’Â≈ «√·∆ ’¿π √≈‹∂ ¡≈Í∂ ‹≈‰À √ج∆® (‹Íπ Í¿πÛ∆ 21)«Î Ì∆ ‘ ËÓ Á∂ ÓØ„∆¡ª È∂ ¡≈͉∆ ¡≈͉∆ Óæ ¡Èπ√≈ Ú∆⁄≈

Íz◊‡ ’∆Â∂ ‘ÈÕ ““¡«È’ Ï≈ Í≈√«˙ Í√≈≈® √Á≈ √Á≈ «¬’π

¬∂’ß’’≈≈®”” ¡ß◊ 216

Í«‘Ò∆ ◊æÒ Âª «√z√«‡ Á∆ ⁄È≈ ¡È∂’ª Ú≈ ‘ج∆ ˛, «¬‘ ’«‘‰≈

«’ ‘ Ï≈∆ «¬’Ø Â∆’∂ È≈Ò ¿πÂÍÂ∆ ‘ج∆ ˛, ·∆’ È‘∆∫ ◊πÏ≈‰∆

«Ú⁄ Ì∆ «ÌßÈ «ÌßÈ Â∆’∂ Áæ√∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ

A. ’∆Â≈ Í√≈¿π ¬∂’Ø ’Ú≈¿π «Â√ Â∂ ‘Ø«¬ Ò÷ Á«¡≈¿π® ‹Íπ‹∆

B. √≈⁄∂ Â∂ ÍÚ‰≈ Ì«¬¡≈ ÍÚ‰À Â∂ ‹´ ‘Ø«¬®‹Ò Â∂ «ÂzÌÚ‰π √≈«‹¡≈ ÿ«‡ ÿ«‡ ‹Ø«Â √ÓØ«¬® ¡ß◊ 19

«Ò«÷¡≈ ˛®

È≈È’π È∆⁄ ’˛ Ï∆⁄≈«® ¡ß◊ 473

È≈È’π ◊∆Ïπ ÏßÁ≈ ‹Èπ Â∂≈® ¡ß◊ 673

ÓπÒ ÷∆Á∆ Ò≈Ò ◊ØÒ≈Õ Ó∂≈ È≈¿π √πÌ≈◊≈® ¡ß◊ 888«¬√∂ Â∑ª Á√Úª È≈È’ ’«‘ «‘≈ ˛ :

ÓÀ ‘Ω∫ ÍÓ Íπ÷ ’Ø Á≈√≈®Á∂÷«È ¡≈ÔØ ‹◊ ÂÓ≈√≈® 33‹Ø ‘Ó ’¿π ÍÓ∂√ ¿π ˛® Â∂ √Ì È’ ’π߇ Ó«‘ Í ‘Ø∫®ÓØ ’¿π Á≈√ ÌÚÈ ’≈ ‹≈ÈØ® Ô≈ Ó«‘ Ì∂Á È ß⁄ ͤ≈ÈØ®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEH

C. ¡Ú«Ò ¡Ò‘ ȱπ ¿πÍ≈«¬¡≈ ’πÁ«Â ’∂ √Ì ÏßÁ∂®¬∂’π ȱ Â∂ √Ìπ ‹◊ ¿πÍ«‹¡≈ ’Ω‰ ÌÒ∂ ’Ø ÓßÁ∂® ¡ß◊ 1349

D. ’≈«¬¡≈ ¡ßÁ« Í≈Íπ ÍπßÈ ÁØ«¬ Ì≈¬∆®Áπ‘∆ «Ó«Ò ’À «√zÙ«‡ ¿πÍ≈¬∆® ¡ß◊ 126

E. Í«‘Ò Íπ∆¬∂ Íøπ‚’ ÚÈ≈Â≈ ⁄∂ ‘ß√≈ √◊Ò∂ ‹È≈® ¡ß◊ 693

F. ˙¡ß’≈ ¿πÂÍ≈Â∆® ¡ß◊ 1003

G. ˙¡ß’≈« √Ì «√z√«‡ ¿πÍ≈¬∆® ¡ß◊ 1062

Ó≈± ≈◊ «Ú⁄ ¡≈¬∂ ÙÏÁ :

¡ÏÁ ÈÏÁ ËπßÁ±’≈≈® ¡ß◊ 1035

«Ú⁄ ◊π± √≈«‘Ï È∂ «√z√«‡ ⁄‰ Á≈ ‘Ø „ß◊ Áæ«√¡≈ ˛Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚØË∆ ’∆ Áæ√‰◊∂ «’ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ «’‘Û∆

«ÚË∆ ·∆’ ˛ ¡Â∂ «’‘Û∆ ˆÒ ˛Õ

«Ú«◊¡≈È ’«‘ßÁ≈ ˛ «’ «¬’ Úæ‚≈ ÷Û≈’ ‘Ø«¬¡≈ «‹√ ÂØ∫ «√z√«‡

ω∆Õ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ √≈«¬ß√ 鱧 Óßȉ◊∂ ‹ª ◊πÏ≈‰∆ ȱß?

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ◊πÓ«Â ¡Èπ√≈ ¡≈ßÌ «Ú⁄ «Ò÷ «ÁæÂ≈ ˛ :

«ÍzÊÓ ’≈Ò ‹Ï ’≈ Í√≈≈® ˙¡ß’≈ Â∂ «√z√«‡ ¿πÍ≈≈®10®‹Ø Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª È±ß È˜ È‘∆∫ ¡≈«¬¡≈ «¬√ Ò¬∆ 13Ú∂∫

¤ßÁ Ï≈∂ Íπæ¤Á∂ ‘È «’ ’ßÈ ÂØ∫ ÓÀÒ ’愉 È≈Ò ËÂ∆ «’Ú∂∫ ω ◊¬∆

‹Á «’ «¬‘ Ï«⁄æ È≈‡’ Á∂ ’Â≈ Á≈ Ó«Â È‘∆∫ ÏÒ«’ ͱ≈‰’

Óæ ˛Õ

«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ «¬‘Ø Íπ≈‰’ Óæ Á√ «‘≈ ˛ «’ ÁÀ∫ Á∆ ⁄Ï∆ (Ó∂Ë)

√ÓπßÁ «Ú⁄ ÍÀ ◊¬∆ ¿π‘ «Êß«Á¡≈¬∆ √ÓπßÁª ”Â∂ ÂÁ∆ ‘∆ ËÂ∆ ω

◊¬∆Õ «¬√ Ò¬∆ ËÂ∆ Á≈ È≈™ Ó∂ÁÈ∆ ÍÀ «◊¡≈Õ

Ó∂ÁÈ∆ ÙÏÁ ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ ÍøÈ≈ Èß. 542, 472, 580, 712,

724, 936, 1096, 110, 1281, 1283, 1288 ¡Â∂ 1416 «Ú⁄

¡≈«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ ‘ Ú≈∆ «¬‘ ÙÏÁ ËÂ∆ Ò¬∆ ګ¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

«¬√ Ò¬∆ ‘π‰ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ‘∆ Áæ√‰ «’ ËÂ∆ Á≈ È≈™ Ó∂ÁÈ∆

«’Ú∂∫ ÍÀ «◊¡≈ ¡Â∂ ‹Á ◊πÏ≈‰∆ «¬√ 14Ú∂∫ ¤ßÁ 鱧 ÍÚ≈‰ ’Á∆

˛ ª ¤ßÁ 13 «’Ú∂∫ ◊Ò ‘Ø √’Á≈ ˛?

¡≈«Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ¡Èπ√≈ ‘∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï≈‰∆

Áæ√ ‘∆ ˛ :

¡≈Íπ ¡≈ÍπÈ∆ Ïπ«Ë ˛ ‹∂Â∆® ÏÈ «ÌßÈ «ÌßÈ Âπ«‘ Â∂Â∆®ÂπÓ≈ Ò÷≈ È ‹≈«¬ Í√≈≈® «’‘ «Ï«Ë √‹≈ ÍzÊÓ √ß√≈≈®‘π‰ ¡√∆∫ «¬√ «ÚÙ∂ Á≈ Á±√≈ Íæ÷ Á∂÷Á∂ ‘ª, ¿π‘ «¬‘ ˛ «’ ’Â≈

Íπ÷ ÍÓ∂Ù ’∆ È‘∆∫ ’ √’Á≈? «ÓÙÈ∆¡ª Á∂ Ì≈¬∆Ú≈Ò ’≈Ó∂‚∆

ÂÏ’≈ ª ’«‘ßÁ≈ ˛ «’ ÍÓ∂Ù ˛ ‘∆ È‘∆∫, ‹Á ˛ ‘∆ È‘∆∫ ¿π√ È∂

’È≈ ’∆ ˛? «ÓÙÈ∆’≈Ò‹ Ú≈Ò∂ ÒØ’ª 鱧 ÌÓ¿πÈ Ò¬∆ ¿πÍÒ∂ ÓÈØ

ÓßÈÁ∂ ‘È Í ÍÓ∂Ù Â∂ Â’ Ì∆ ’Á∂ ‘È «’ ¿π‘ «Ú«◊¡≈È ÂØ∫

Ï≈‘ È‘∆∫ ‹≈ √’Á≈Õ ‹Á«’ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ «’ ÍÓ∂Ù Ï∂¡ßÂ, ¡æ’Ê,

¡◊Ø⁄ ¡Â∂ √ÓæÊ ˛ √Ì ’πfi ’ √’Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «ÓÙÈ∆ ’Á∂

Ì∆ ÍÓ∂Ù Á∆ ‘√Â∆ ¡Â∂ √ÓæÊ≈ 鱧 ¸‰ΩÂ∆ ÁØ‰Ø Ï≈˜ È‘∆∫ ¡≈Ú‰◊∂Õ

‘π‰ ¡√∆∫ «Ú«◊¡≈È Á∂ ÙË≈Ò±¡ª 鱧 ‘∆ Íπæ¤Á∂ ‘ª «’ «¬’ ÷Û≈’

(Bing-Bang) È≈Ò «¬‘ «√z√«‡ «’Ú∂∫ ω ◊¬∆? ÁπÈ∆¡ª «Ú⁄ ÏæÁÒ Á∆

◊‹ È≈Ò, ¡’≈Ù∆ «Ï‹Ò∆ «◊È È≈Ò, ‘∆Ø √∆ÓØ ¡Â∂ È≈◊≈ √≈’∆

¿πÍ «◊∂ ¡À‡Ó ÏßÏ Úæ‚∂ Úæ‚∂ ÷Û’∂ ‘ج∂ ¡æ‹ Âæ’ È≈ ’ج∆ È«‘ ⁄æÒ∆

È≈ ’ج∆ Í‘≈Û Ï«‰¡≈ ª «Ïß◊ ÏÀ◊ È≈Ò «¬‘ «√zÙ‡∆ «’Ú∂∫ ω ◊¬∆?

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AEI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AF@

’∆ «¬‘ ÓÈØ ’ҫ͉≈ È‘∆∫? «¬√ √ß√≈ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Ò¬∆ ’ج∆

«Ú«◊¡≈È’ «‘æ’ ·Ø’ ’∂ È‘∆∫ ’«‘ √’Á≈ «’ ¡≈‘ ¿πÂÍÂ∆ Á≈ ’≈È

˛Õ √Ì «Ú«◊¡≈È’ª Á∆ «’¡≈√≈¬∆¡ª ‘È, «‹√ Á≈ Úȉ «‚√’Ú∆

⁄ÀÈÒ ”Â∂ Ú≈ Ú≈ √π‰È 鱧 «ÓÒÁ≈ ˛Õ

ÍzÙÈ : B. Ï«⁄æ È≈‡’ Á∂ Á±‹∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Ú⁄ «ÁæÂ∆ Ï∂Á∆ ¡Â∂√Ø„∆ Ïß√ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ ÓÈÿÛ ˛Õ ’∆ «√æ÷ ÒÚ ’πÙ Á∆ ¡ΩÒ≈Á ‘È?

¿πµÂ : «Í¤Ò∆ √Á∆ Á∂ ¡≈ßÌ ÂØ∫ «¬‘ ’πÂ’ ¡√∆∫ √π‰Á∂ ¡≈

‘∂ ‘ªÕ ’πÂ’ª ’È Ú≈Ò∂, Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ Ì√ΩÛ, «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª

Á∂ √ß⁄≈Ò’, «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈, ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈

¡≈«Á È∂ «√¯ «¬√ 鱧 ÷ø‚‰ ’∆Â≈ ˛ Í ¡ß‹ Âæ’ «¬‘ √≈∂ Ï∂Á∆

¡Â∂ √Ø„ Ïß√ Á≈ √‘∆ ’π√∆ È≈Ó≈ Áæ√ È‘∆∫ √’∂, «¬√ Á≈ ’∆ ’≈È

?

’≈È «¬‘ ˛ «’ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆ «¬√ «¥Â ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ù≈«¬Á

‘Ø ’ج∆ ’π√∆ È≈Ó≈ ¿πÍÒÏË ˛ ‘∆ È‘∆∫Õ «¬ÊØ∫ Âæ’ «’ Ì≈¬∆ ’≈È∑

«√ßÿ È≈Ì≈ ¡Â∂ “¡ÀÈ√≈¬∆’ÒØÍ∆‚∆¡≈ ¡≈¯ «√æ÷«¬˜Ó” Á∂ ’Â≈ √z.

‘Ïß√ «√ßÿ È∂ Ì∆ Ï«⁄æ È≈‡’ Á∆ ‹≈‰’≈∆ 鱧 √‘∆ Óß«È¡≈ ˛Õ

“¡ÀÈ√≈¬∆’ÒØ Í∆‚∆¡≈ ¡≈¯ «Ïz‡∂È’≈ «Ú⁄ Ì∆ Ï∂Á∆, √Ø„∆ Ïß√ Á≈ ’ج∆

«˜’ È‘∆∫ ¡Â∂ È≈ ‘∆ «ÚÙÚ Íø‹≈Ï∆ ’ØÙ «Ú⁄ ’ج∆ ‹≈‰’≈∆ «ÓÒÁ∆

˛Õ ’πÂ’ª Ó≈È Ú≈«Ò¡ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈ ˛ «’ ‹Ø ¿πÍÒÏË ˛ ¿π√

鱧 Óßȉ≈ È‘∆∫ ¡Â∂ ‘Ø ’πfi Áæ√‰≈ È‘∆∫Õ

«√æ÷ª Á∂ ÒÚ, ’πÙ Íπæ ‘؉ Ï≈∂ Ì∆ ÍzÙÈ ’È Ú≈Ò∂ «ÏÏ∂’ Ïπ«Ë

ÂØ∫ ÷≈Ò∆ ‘ÈÕ √Ì È±ß ÍÂ≈ ˛ «’ Íπæ «¬’ «ÏßÁ∆ (Ï≈Í Á∂ «ÏßÁ ÂØ∫)

‘πßÁ≈ ˛, Á±√≈ È≈Á∆ ‘πßÁ≈ ˛Õ «ÏßÁ∆ Íπæ Á≈ ÍÂ≈ ÷≈ÈÁ≈È Á∂ ’π√∆È≈Ó∂

ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ ¡Â∂ È≈Á∆ Íπæ Á≈ ÍÂ≈ Ú∆⁄≈Ë≈≈ ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈

˛Õ ı≈Ò√≈ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á≈ È≈Á∆ Íπæ ˛ «¬√ 鱧 ÒÚ ’πÙ Á∆ ¡ΩÒ≈Á

’«‘‰≈ Ó±÷Â≈ ÂØ∫ «√Ú≈«¬ ’πfi È‘∆∫ ˛Õ

Í«‡¡≈Ò∂ Ù«‘ ÂØ∫ BE «’. Ó∆‡ Â∂ ÁØ, «Íø‚ ⁄È≈ÊÒ ’Òª ¡Â∂

⁄È≈ÊÒ ÷πÁ ‘ÈÕ ÁØÈØ∫ «Íø‚ª Á≈ «¬’Ø ◊Ø «‡Ú≈‰≈ ˛Õ Úæ‚≈ ⁄È≈ÊÒ

«√æ÷ª Á≈ ˛ ¡Â∂ ¤Ø‡≈ ⁄È≈ÊÒ Á∂ Óπ√ÒÓ≈È √ÈÕ ÁØÈØ∫ «¬’Ø «ÏßÁ Á∂

√È Í ÁØȪ Á≈ «¬Ù‡ ¡Â∂ Ú∆⁄≈Ë≈≈ ¡æ‚ √∆Õ ÁØȪ «Íø‚ª Á≈ «Í¤Ø’Û

‹∂ Òæ̪◊∂ ª «‘ßÁ± √Ó≈‹ Á≈ ‘∆ ¡ß◊ «È’Ò∂◊≈Õ Í «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ’ج∆

Ì∆ ÒÚ ’πÙ Á∆ ¡ΩÒ≈Á ÍzÚ≈‰ È‘∆∫ ‘ج∆Õ

«¬√∂ Â∑≈ Ì≈ ÚÙ Á∂ Â’∆ÏÈ Á√ ’ØÛ Óπ√ÒÓ≈È È≈ ¡Ï

ÂØ∫ ¡≈¬∂ ‘È ¡Â∂ È≈ Óß◊ØÒ∆¡≈ ‹ª Âπ«’√Â≈È ÂØ∫ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Á∂Ù

Á∂ «‘ßÁ±¡ª ÂØ∫ Óπ√ÒÓ≈È Ï‰∂ ‘È ‹Á «¬È∑ª Á≈ «Í¤Ò≈ ’π√∆È≈Ó≈ ’愪◊∂

¡ÚæÙ ‘∆ Á∂Ù Á∂ Íπ≈ÂÈ «‘ßÁ± ‹≈Â∆¡ª È≈Ò ‹≈ «ÓÒ∂◊≈Õ Í «¬√ Á∂Ù

Á∂ Óπ√ÒÓ≈È ’Á∂ Ì∆ ÒÚ ’πÙ Á∆ ¡ΩÒ≈Á È≈ ¡≈Í ’‘≈¿π‰◊∂ ¡Â∂ È≈

‘∆ ’ج∆ ¡≈. ¡À√. ¡À√. Ú≈Ò∆ ‹Ó≈ «¬È∑ª 鱧 “‘Ó≈∂ Ì≈¬∆ «‘ßÁ±” ’«‘ßÁ∆

˛Õ «¬‘ √Ì ’ª„ª, ’πÂ’ª ¡√≈‚∂ ’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª Á∆¡ª ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ

˘ Ìß‚‰ Ú≈Ò∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Ú≈«Ò¡ª Á∆¡ª ‘ÈÕ

ÍzÙÈ C. : Ï∂Á∆ ̬∂ Íz√ßÈ ≈‹ ’‘ Í≈«¬ ’À®Á∂ ÌÔØ ÏÁ≈È ‘∆¡À ‘πÒ√≈«¬ ’À®‹Ï È≈È’ ’«Ò ÓÀ ‘Ó ¡≈È ’‘≈«¬ ˛∫®‘Ø ‹◊ ͱ‹ ’«‘ ÂØ«‘ ÍÓ ÍÁ Í≈«¬ ˛®7®’∆ «¬‘ Ì«Úæ÷ Ï≈‰∆¡ª ◊πÓ«Â ¡Èπ√≈ √‘∆ ‘È? «¬‘ ◊æÒª ≈Ó

√Ô≈Ó’Ú∆¡ª Á∆¡ª ÓÈØ’Ò͉ª, «√æ÷ª 鱧 ÌπÒ∂÷∂ «Ú⁄ Í≈¿π‰ Ò¬∆ ‘È ¡Â∂«¬«Â‘≈√’ √⁄≈¬∆ ÂØ∫ ’Ø‘ª Á± ‘ÈÕ

¿πµÂ : ËÓ Á∂ ÷∂ «Ú⁄ «Ú⁄‰ Ú≈«Ò¡ª 鱧 «¬‘ ÍÂ≈ ˛ «’

‘ ËÓ Á∂ √ß⁄≈Ò’, ◊π±, Í∆, ÍÀˆßÏ, ¡ÚÂ≈ª, Ó‘ªÍπÙª Á∂ ‹∆ÚÈ

ÿØ÷‰ ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ «¬√ Â∑ª Á∆¡ª Ì«Úæ÷Ï≈‰∆¡ª ‘ «¬’

È∂ ’∆Â∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ ÍÀØ’≈ «¬È∑ª 鱧 «ÂßÈ ’≈Ò √«Â ÓßÈÁ∂

‘ÈÕ ÍÓ ÍÁ È±ß Í‘πß⁄∂ ‘ج∂ ¡ÈπÌÚ∆ ÏßÁ∂ ‘ ËÓ «Ú⁄ «ÓÒÁ∂ ‘È ‹Ø

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFB

ÂzÀ ’≈Ò Á√∆∫, ̱Â, Ì«Úß÷ ¡Â∂ ÚÂÓ≈È Á∆ ‘ ◊Â∆ 鱧 ‹≈ȉ ‘≈

‘πßÁ∂ ‘È ¡Â∂ Á∂Ù ’≈Ò Á∆ ‘Á-ÏßÁ∆ ÂØ∫ Ï≈‘ ‘πßÁ∂ ‘ÈÕ Ú∂Áª «Ú⁄,

Ì«Úæ÷ Íπ≈‰ «Ú⁄ √z∆ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∂ √ß√≈ «Ú⁄ ¡≈¿π‰

Á∆ Ì«Úæ÷Ï≈‰∆ «ÓÒÁ∆ ˛Õ

A. ¡Êω Ï∂Á ’ª‚ 13 √±’ 1 √ÒØ’ 30-32

¡Ú≈¬∆ È≈È’ ‹‘∆ÈÁ Ú‹∂Ú Ï‘πÓ≈È ¡√≈√Í È≈È’≈ ’≈Õ

B. ¡ÊÚ Ú∂Á ’ª‚ 20 √±’ 123-129 Âæ’

(““√Ì Â∂ Úæ‚≈ √«Â◊π È≈È’”” Ò∂÷’ ¡Â∂ Íz’≈Ù’ ¬∆Ù «√ßÿ

≈Ó◊Û∑∆¡≈ ÎÈ∆⁄ ‘≈¿±√ Ø‚, 2002 ¬∆. ÍøÈ≈ BH-CA)

«¬√∂ Â∑ª «¬√ «’Â≈Ï «Ú⁄ Ó‘≈ÂÓ≈ ÏπË ¡Â∂ ’π≈È Ù∆¯ «Ú⁄Ø∫

‘Ú≈Ò∂ Á∂ ’∂ È≈È’ ¡≈◊Ó‰ Á∂ ‘Ú≈Ò∂ «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ

““√π’Á∂Ú ‹∆ È∂ ‹ÁØ∫ Âz∂Â≈ Ú≈Ò∂ «Ï¡≈√ ‹∆ 鱧 Íπ櫤¡≈ «’ Ïz‘Ó≈

‹∆, ’Í «Ù∆ ¡Â∂ «Ú«ÙÙ‡ ‹∆ È∂ ‹Ø «’‘≈ ˛ «’ ’«ÒÔπ◊ «Ú⁄ È≈È’

¡ÚÂ≈ ‘ØÚ∂◊≈, ¿π√ Ï≈∂ ¡≈Í ‹∆ Áæ√Ø «’ ¿π‘ ’ÁØ∫ Â∂ «’Ê∂ ‘ج∂◊≈Õ

¿πÈ∑ª Á≈ Ï⁄È Ì«Úæ÷ Íπ≈‰ ¿πÂz≈Ë, ¡«Ë : BH «Ú⁄ «¬√ Â∑ª «Ò«÷¡≈

˛ :

¬∂ÚßÚÀ ËÓ Íz≈¸Ôß Ì«Úæ÷Ô«Â ÔÁ≈ ’ÒØ®33®ÂÁÀÚ ÒØ’ ÷Ô≈Êß ÓÒ∂¤≈È≈ È≈Ù ‘∂ÂπÏ∂® Í√⁄Ó∂Âπ √πÌ∂ Á∂Ù∂ Ï∂Á∆

Ïß√∂⁄ È≈È’Ø È≈ÓÈ≈®34®ÌπÚ ≈‹ «÷∆ Ïz‘Ó «◊¡≈ÈÀ’ Ó≈È√:® Ì«Úæ÷Â∆ ’Ò¿± √ß’Á ÂÂ

«ÏÂÔß ’ÒÔ≈ ‘∂®35®¡Ê : «¬√ Íz’≈ ‹Á ËÓ Á∆ √æÂ≈ ’Ó˜Ø ‘Ø ‘∆ ‘ج∂◊∆! ¡≈¿π‰

Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ «Ú⁄!! ‹Á ’ÒÔπ◊ ‘ØÚ∂◊≈!!! ¿π√ √Ó∂∫ ÒØ’ª Á∆ æ«÷¡≈ Ò¬∆

ÓÒ∂¤-Íπ‰∂ Á∂ È≈√ Ú≈√Â∂ Íæ¤Ó «ÁÙ≈ Á∂ ÙπÌ Á∂Ù (Íø‹≈Ï) Á∆ Ï∂Á∆ Ïß√

«Ú⁄ È≈È’ È≈Ó Á∂ «¬’ ≈‹-«Ù∆ Á≈ ¡ÚÂ≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ ‹Ø Ïz‘Ó ÂØ∫

‘∆ «◊¡≈È ÒÀ ’∂ ¡≈Ú∂◊≈, ¿π√Á≈ ÓÈπæ÷ ‹≈Ó≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ ¿π‘ ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∂

’Ò‹π◊∆ √Ó∂∫ Á∂ fi◊«Û¡ª, ¿π√ √Ó∂∫ Á∂ ‹∆Úª Á∂ Áπæ÷ª ¡Â∂ ’Ò∂Ùª ȱß

È≈Ù ’∂◊≈Õ

«¬È∑ª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Óπ‘ßÓÁ √≈«‘Ï Á∆ Ì«Úæ÷ Ï≈‰∆ «’ Ó∂∂ «Í¤Ø∫ ¡≈¿π‰

Ú≈Ò≈ ¡ÚÂ≈ ’Ω‰ ‘ج∂◊≈ Á∂ Ï≈∂ ’π≈È Ó‹∆Á √±Â DG ¡≈«‘ CI

«Ú⁄ ¡≈͉∆ ¿πµÓÂ È±ß ‘Á≈«¬Â ’∆Â∆ ˛ «’ ¡æÒ≈-Â≈Ò≈ ¡≈Í ◊π± È≈È’

Á∂ ±Í «Ú⁄ ¡≈¿π‰◊∂Õ Âπ√∆∫ ¿πÈ∑ª Á∆ ¬∆È È±ß Óßȉ≈ ˛Õ

’≈Ò≈ ’≈Ò≈ √±«ÒÒ≈ √Ω «ÒÒ≈ ‘± ¡Ò≈«¬ Ú√ÒÓÒ∂ ¡≈÷≈ Â∂ ‹Ó≈È≈ÕÈ≈È’ «¬ÈÙ≈‘ ¡Ò ‘π’Ó∂ ¡Ò ¿πÓÂ∆ «ÎÂ≈Ï∂ ¬∆ÈÕ””

◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ È∂ Ï≈Ï Á∂ ¡≈¿π‰ ÂØ∫ ’≈¯∆ Á∂ Í«‘Òª

Ì≈¬∆ Ò≈ÒØ È±ß Áæ√ «ÁæÂ≈ √∆Õ

‹À√∆ ÓÀ ¡≈ÚÀ ÷√Ó ’∆ Ï≈‰∆ ÂÀ√‰≈ ’∆ «◊¡≈È Ú∂ Ò≈ÒØ® ¡ß◊722

√z∆ ◊π± ‘« ≈«¬ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ È∂ Ï≈Ï∂ Î±Ò Á∆ ¡ΩÒ≈Á 鱧 ≈‹

Ì≈◊ Á≈ Ú Á∂ ’∂ Ì«Úæ÷Ù Ï≈‰∆ ’ «ÁæÂ∆ √∆ «’ «¬È∑ª Á∂ ÿØÛ∂ ‹ÓÈ≈

Âæ’ Á≈ Í≈‰∆ Í∆‰ ◊∂Õ

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á∆ ÁÓÁÓ∂ √≈«‘Ï È±ß ◊π± ’∆ ≈Ù∆ Á∆ Ì«Úæ÷Ï≈‰∆

‘π‰ √æ⁄ ‘Ø ‘∆ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Ì≈¬∆ ‚æÒ∂ È±ß Ó‘≈≈‹ È∂ «’‘≈ «’ Á∂÷

’À√∂ ¡ßÏ Òæ◊∂ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ ’À√≈ √πßÁ «¬æ÷ Á≈ ÷∂ ˛Õ Í ¿π√ È∂ «’‘≈

«’ Ó‘≈≈‹ ∂Â∂ «Ú⁄ ¡ßÏ ¡Â∂ «¬æ÷ «’Ê∂; «¬‘ ª ¡æ’ Á∆¡ª ’π’Û∆¡ª

¡Â∂ √’Û≈ ˛Õ Ó‘≈≈‹ È∂ «’‘≈ «’ √Ì ’πfi ‘ØÚ∂◊≈ Í Â∂∆ «’√ÓÂ

«Ú⁄ È‘∆∫Õ «¬‘ ‘π‰ √æ⁄ ‘Ø «‘≈ ˛ ¡æ‹ ÂØ∫ E@ √≈Ò Í«‘Òª ’ج∆ ÓßÈÁ≈

√∆ «’ Ï«·ß‚∂ «˜Ò∑∂ «Ú⁄ ⁄ΩÒ ‘؉◊∂?

ÍÓ∂Ù Á∂ «Í¡≈ Ú≈Ò∂ ª √‘∆ ÓßÈÁ∂ ‘È Í ’≈Ó∂‚∆ «ÏÂ∆

Ú≈Ò∂ ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È’ ËÓ È±ß Óßȉ Ú≈Ò∂ «ÓÙÈ∆¡ª 鱧 «¬‘ ◊æÒª

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFD

‘˜Ó È‘∆∫ ‘πßÁ∆¡ªÕ «¬√ Ò¬∆ Ï«⁄æ È≈‡’ Á∆¡ª «¬È∑ª ◊æÒª 鱧 ¡ßË

«ÚÙÚ≈√, Í≈÷ø‚ ‘∆ ’«‘‰◊∂Õ

‹Ø ◊æÒ Ï«⁄æ È≈‡’ «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ «Ò÷∆ ˛ «’ «ÂßÈ

◊π±¡ª «Í¤Ø∫ ⁄ΩÊ∆ Í∆Û∑∆ «Ú⁄ √Ø„∆ ’πÒ «Ú⁄ ◊π◊æÁ∆ ¡≈Ú∂◊∆, Ì≈¬∆

◊πÁ≈√ ‹∆ È∂ «¬√ È±ß Í«‘Òª ‘∆ ÙπË ¡ßÂ≈’‰ È≈Ò Ì«Úæ÷ Ï≈‰∆

‹≈‰ ’∂ «Ò÷ «ÁæÂ≈Õ

«Á⁄À Íπ«Ï Á∂Ú‰≈ «‹√ Á∆ Ú√Âπ «Â√À ÿ« ¡≈ÚÀ®ÏÀ·≈ √Ø„∆ Í≈«ÂÙ≈‘π ≈Ó Á≈√ √«Â◊π± ’‘≈ÚÀ®Í±È Â≈Ò ÷‡≈«¬¡≈ ¡ß«ÓzÂ√ «Ú«⁄ ‹Ø«Â ‹◊≈ÚÀ®¿πÒ‡≈ ÷∂Ò ÷√ßÓ Á≈ ¿πÒ‡∆ ◊ß◊ √Óπß«Áz √Ó≈Ú∂®«ÁÂ≈ Ò¬∆¡À ¡≈͉≈ ¡«‰«ÁÂ≈ ’¤π ‘«Ê È≈ ¡≈ÚÀ® Ú≈ 1, Í¿π

47Í ‹Á «Ú«◊¡≈È «¬È∑ª ◊æÒª È±ß È‘∆∫ ÓßÈÁ≈ ’≈Ó∂‚ ¡Â∂ «ÓÙÈ∆

’≈Ò‹ Á∂ Í≈Û∂∑ «¬‘ «’Ú∂∫ Óßȉ◊∂? ’Á∂ È‘∆∫ Óßȉ◊∂Õ

ÍzÙÈ D. : ’∆ Ú∂Á ÍÛ∑È È≈Ò ’ج∆ ÍÓ ÍÁ 鱧 Í≈ √’Á≈ ˛ ¡Â∂‹∂ Ú∂Á ÍÛ∑È È≈Ò √Ì ’πfi Íz≈Í ‘πßÁ≈ ˛ ª ◊π± √≈«‘Ï È±ß ◊πÏ≈‰∆⁄‰ Á∆ ’∆ ÒØÛ √∆?

¿πµÂ : ‹Á ¡√∆∫ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ Á≈

¡«Ë¡ÀÈ ’Á∂ ‘ª ª ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ ̇ Ï≈‰∆ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈, √æÂ

Ì◊ Ïz≈‘Ó‰ √È, «‹È∑ª Á∆ Ï≈‰∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Ó‘≈≈‹ «Ú⁄

Á‹ ˛Õ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ⁄≈ Ì◊ ¡À√∂ ‘È ‹Ø √z∆ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹

Á∂ √ß√≈ ¡≈◊ÓÈ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘Ø ¸æ’∂ ‘ÈÕ

A. Ì◊ ‹À Á∂Ú ‹∆ AB@A-ABGC Ïß◊≈Ò

B. Ì◊ «ÂzÒØ⁄È ‹∆ ABFG-ACCE Ó‘≈≈Ù‡

C. Ì◊ Ï∂‰∆ ‹∆ ÍøÁÚ∆∫ √Á∆ «Ï‘≈

D. √π¡≈Ó∆ ≈Ó≈ ÈßÁ ‹∆ ACFF-ADFG ¿π ÍzÁ∂Ù

«¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ì◊ √±Á≈√ ¡Â∂ Ì◊ Í∆Í≈ ‹∆ Ì∆ Ïz≈‘Ó‰

√ÈÕ Í «’ÂØ∫ «¬‘ √ϱ ȑ∆∫ «ÓÒÁ≈ «’ «¬È∑ª È∂ «’√∂ «√æ÷ ◊π± Í≈ÂÙ≈‘

Á∆ ÙÈ Ò¬∆ ‘ØÚ∂Õ

‹∂ Ú∂Á Ó±ÒØ∫ ‘∆ æÁ∆ Á∆ ‡Ø’∆ «Ú⁄ √π‡‰ Ú≈Ò∂ ‘È (‹À√≈ «’ «ÓÙÈ∆

’≈Ò‹ ¡æ‹ ’æÒ∑ Íz⁄≈ ’ ‘∂ ‘È) ª «¬È∑ª Ì◊ª È∂ Ïz‘Ó «◊¡≈È

«’ÊØ∫ Íz≈Í ’∆Â≈? ¡Â∂ «¬È∑ª Á∆ Ï≈‰∆ 鱧 «’√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ Íø⁄Ó «ÍÂ≈

È∂ ÍzÚ≈‰ ’’∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹ ’∆Â≈? «Î «¬√∂ Â∑ª

ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ÍzÚ≈‰ ’’∂ ÁπÏ≈≈ ÁÓÁÓ∆ Ï∆Û∆ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹Ø

’ØÒØ∫ «Ò÷Ú≈ ’∂ ÍzÚ≈‰ ’∆Â≈ ¡Â∂ «¬√∂ √±Í 鱧 ÓæÊ≈ ‡∂’ ’∂ ◊π«¡≈¬∆

Ï÷Ù∆Õ

‘’∆’ «¬‘ ˛ «’ «ÈÍæ÷ √Ø⁄ Á∂ Ë≈È∆, √ß√≈ Íz«√æË «ÎÒ≈√Î

√Ú◊∆ ‚≈. ≈Ë≈«¥ÙÈ, ‹ÓÈ Ó±Ò Á∂ √ß√«¥Â √’≈Ò «Ó. ÓÀ’√ Ó±Ò

¡Â∂ ‘Ø ÷Ø‹∆ Ïß«Á¡ª 鱧 Ú∂Áª «Ú⁄Ø∫ Ì∆ ’∆ÓÂ∆ «Ú⁄≈ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ «¬√∂

Â∑ª ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ Ì∆ «¬√ ◊æÒ Á∆ ÍØzÛ∑Â≈ «ÓÒÁ∆ ˛ :

A. Ú∂Á≈ Ó«‘ È≈Óπ ¿πÂÓπ √Ø √π‰À È≈‘∆ «Î«‘ «‹¿π Ï∂Â≈«Ò¡≈® ¡ß◊919

B. Á∆Ú≈ ÏÒÀ ¡ßË≈≈ ‹≈«¬® Ï∂Á Í≈· Ó«Â Í≈Í≈ ÷≈«¬® ¡ß◊ 791¡Ê : «‹√ Â∑ª Á∆Ú≈ ÏÒ‰ È≈Ò ¡ßË∂≈ Á± ‘πßÁ≈ ˛ «¬√∂ Â∑ª

Ï∂Áª Á≈ Ú∆⁄≈ ’∂ Í≈· ’È È≈Ò Í≈ͪ Ú≈Ò∆ Ó Á± ‘πßÁ∆ ˛Õ (Ó‘≈È

’ØÙ ÍøÈ≈ HHF)

Ï∂Á √≈√Âz ‹È Íπ’≈«‘ √πÈÀ È≈‘∆ ‚Ø≈®«È͇ Ï≈‹∆ ‘≈« Ó±’≈ ͤπÂ≈«¬˙ Ó«È ÌØ≈® ¡ß◊ 408

Ï∂Á Íπ≈È «√«Óz ’∂ Ó«Â √π«È «ÈÓ÷ È ‘∆¡À Ï√≈ÚÀ®Í ËÈ Í Á≈≈ √ß«◊ «⁄˙ «ÏÊ≈ ‹ÈÓ «√≈ÚÀ® ¡ß◊ 632¡Ê : Ï∂Á, Íπ≈È, «√«ÓzÂ∆¡ª Á∆ ◊æÒ √π‰ ’∂ «¬’ «ÈÓ÷ Ó≈Â

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFF

Ú∆ «‘Á∂ «Ú⁄ È‘∆∫ Ú√≈™Á≈, Í≈«¬¡≈ ËÈ ¡Â∂ Í≈¬∆ «¬√Â∆ È≈Ò

⁄ ’∂ ‹∆ÚÈ Ï∂’≈ ◊Ú≈ «‘≈ ˛Õ

√≈√ Ï∂Á «√«Óz √Ì √ØË∂ √Ì ¬∂’≈ Ï≈ Íπ’≈∆®«ÏÈπ ◊ππ Óπ’«Â È ’Ø¿± Í≈ÚÀ ÓÈ Ú∂÷‘π ’« Ï∆⁄≈∆® ¡ß◊ 495¡Ê : √≈ÙÂ, Ï∂Á, «√«ÓzÂ∆¡ª √≈∆¡ª ¡√∆∫ ÿØ÷ ’∂ Á∂÷ «ÒÂ∆¡ª,

√≈∂ «¬’Ø ◊æÒ ’±’ ’∂ ’«‘ ‘∂ ‘È «’ Ï◊À ◊π± Ë≈È ’∆«Â¡ª ’ج∆

Óπ’Â∆ È‘∆∫ Í≈ √’Á≈Õ Âπ√∆∫ ¡≈ÍÈ∂ ÓÈ «Ú⁄ Ú∆⁄≈ ’ ’∂ Á∂÷ Ò˙Õ

«¬√∂ Â∑ª ‘Ø ¡È∂’ª ÙÏÁ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ «¬È∑ª Ë≈«Ó’ Íπ√Â’ª Á∆

«ÚÙ∂ÙÂ≈ Á√≈™Á∂ ‘ÈÕ Í «‹√ Â∑ª ¡æ‹ ’æÒ∑ ’∂ÚÒ Ó≈«¬¡≈ «¬’æ·∆

’È Ò¬∆, ÍÀ√∂ ÒÀ Í≈· ’È Ú≈Ò∂ Í≈·∆ ¡Â∂ ’∆ÂÈ∆¬∂ Ï≈‰∆ Á≈ ÂæÂ

√≈ ¡≈͉∂ ¡ßÁ È‘∆∫ Ú√≈™Á∂ ¡Â∂ √≈∆ ¿πÓ «¬√∂ Â∑ª ◊Ú≈ ÒÀ∫Á∂

‘È, «¬√∂ Â∑ª Ï∂Á “Ù≈√ª” Á≈ Í≈· ’È Ú≈Ò∂ Ïz≈‘Ó‰ Ì∆ «¬È∑ª

Ë≈«Ó’ ◊zßʪ Á≈ ÂæÂ-√≈ È‘∆∫ ÎÛÁ∂ √∆ ÏÒ«’ ¡È∂’ Íz’≈ Á∆¡ª

‘∂≈Î∂∆¡ª È≈Ò ÒØ’ª È±ß Ó±÷ ω≈ ’∂ ´æ‡Á∂ √∆Õ

¡æ‹ Á∂ «√æ÷ ‹◊ Á∂ ÚÂ≈∂ «Ú⁄, «‹Ê∂ «ÁÈ ≈ ¡÷ø‚ Í≈·

Á∆¡ª «¬’ØÂz∆¡ª ¡Â∂ Úæ‚∂-Úæ‚∂ ’∆ÂÈ ÁÏ≈ ‘ ‘¯Â∂ √‹≈¬∂ ‹ªÁ∂

‘È, ÚæÒ ‹∂ È∆fi Ò≈ ’∂ Á∂«÷¡≈ ‹≈Ú∂ ª ÿØ «È≈Ù≈ ÍæÒ∂ ÍÀ∫Á∆ ˛Õ

«ÁÈ ≈ ◊πÁπ¡≈«¡ª «Ú⁄ «‘ßÁ∂ Í≈·∆¡ª, ’∆ÂÈ∆¡ª, √∂Ú≈Á≈ª,

◊zßÊ∆¡ª, ’Ó⁄≈∆¡ª, ÓÀÈ∂‹ª ’Ê≈ Ú≈⁄’ª Á∂ «Èæ‹∆ ‹∆ÚÈ ÚæÒ ‹∂

fi≈ Í≈¬∆ ‹≈Ú∂ ª Ïz≈‘Ó‰ Á≈ «’Á≈ ‘∆ Ș ¡≈Ú∂◊≈ ¡«‹‘≈ ‘∆

‘≈Ò Ô±È∆Ú«√‡∆¡ª «Ú⁄ ◊πÏ≈‰∆ ÷Ø‹ ¡«Ë¡ÀÈ ’È Ï≈∂ ‚≈’‡,

ÍzØÎÀ√ª Á≈ ˛ «‹È∑ª È∂ ÙË≈ «Í¡≈ È≈Ò ¡≈͉∆ ¡≈ÂÓ’ ’«Ò¡≈‰

Ò¬∆ ◊π± Í≈«¬‰ ‘Ø ’∂ ◊πÏ≈‰∆ 鱧 ‹∆ÚÈ ¡≈Ë≈ ω≈«¬¡≈ ˛ ¿πÈ∑ª

Á∂ ‹∆ÚÈ «Ú⁄ ‘∆ ÏÁÒ≈¡ ¡≈«¬¡≈ ˛Õ

‘π‰ «Î √Ú≈Ò ÍÀ∫Á≈ ˛ «’ ‹∂ √È≈ÂÈ ËÓ Á∂ ◊zßÊ √Ì ’πfi Á∂‰

Á∂ √ÓæÊ √È «Î √z∆ ◊π± ◊zßÊ √«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ⁄È Á∆ ’∆ ÒØÛ Í¬∆?

‹Á Ïz≈‘Ó‰ª È∂ √z∆ ◊π± ¡ÓÁ≈√ Ó‘≈≈‹ 鱧 «¬‘∆ √π¡≈Ò ’∆Â≈

ª ◊π± √≈«‘Ï Á≈ ¿πµÂ √∆ :

‹À√∆ ËÂ∆ ¿πÍ« Ó∂ÿπÒ≈ Ï√Âπ ‘˛«’¡≈ ËÂ∆ ÓË∂ Í≈‰∆ È≈‘∆®‹√∂ ËÂ∆ ÓË∂ Í≈‰∆ Í◊≈«√¡≈«ÏÈ Í◊≈ Ï√ «Î≈‘∆® ¡ß◊ 162¡Ê : «‹√ Â∑ª ËÂ∆ ¿πÍ Ï≈«Ù ‘ßπÁ∆ ˛ ’∆ ËÂ∆ ¡ßÁ Í≈‰∆

È‘∆∫ ¡Â∂ «Î «‹√ Â∑ª ËÂ∆ «Ú⁄ Í≈‰∆ ˛, ’∆ ¿π‘∆ Í≈‰∆ ÏæÁÒ

«Ú⁄ È‘∆∫ ‹Ø «ÏȪ ÍÀª ÂØ∫ ÿπßÓÁ≈ «ÎÁ≈ ˛Õ Ì≈Ú, √È≈ÂÈ ËÓ Á∂

◊zßÊ √ß√«¥Â Ì≈Ù≈ «Ú⁄ √È, ‹Ø ÒØ’ ÏØÒ∆ È‘∆∫ √∆Õ ‹ÈÂ≈ ‹È≈ÁÈ

«Ú⁄Ø∫ ’∂ÚÒ Óπæ·∆ Ì ÒØ’, ’∂ÚÒ Ïz≈‘Ó‰ ‘∆ ‹≈‰Á∂ √ÈÕ «Î √ß√«¥Â

Á≈ «Ú¡≈’‰ 鱧 √Ófi‰≈ ’ج∆ √Ω÷∆ ◊æÒ È‘∆∫Õ «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª ◊zßʪ

Á≈ «◊¡≈È Ó≈ÈØ ÷±‘ Íπæ‡ ’∂ Í≈‰∆ ’愉 ÂπæÒ ˛ Í ◊πÏ≈‰∆ Á≈ «◊¡≈È

Ó≈ÈØ∫ «◊¡≈È Á∆ ÚÙ≈ Á≈ Í≈‰∆ ˛Õ ‹Ø ◊∆Ï, ¡Ó∆, √≈Ë≈È ÏπæË∆

Ú≈Ò∂ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ÏÛ∂ ÂØ∫ ÏÛ∂ «ÚÁÚ≈È, √Ì Ò¬∆ Ò≈ÌÁ≈«¬’ ˛Õ

Á±√≈ ’≈È «¬‘ √∆ «’ «‘ßÁ± Ë≈«Ó’ ◊zßÊ Ïz≈‘Ó‰ ÂÏ’∂ Á∆ «Èæ‹∆

‹≈«¬Á≈Á √È, È≈ ‘Ø «’√∂ 鱧 ÍÛ∑≈™Á∂ √È ¡Â∂ È≈ ‘Ø ’ج∆ ÍÛ∑Á≈

√∆Õ Á±√∂ Í≈√∂ ◊πÏ≈‰∆ Á≈ «◊¡≈È, Ó∆∫‘ Á∂ Í≈‰∆ Úª◊ √Ì Ò¬∆ «¬’

√Ó≈È ˛Õ

Â∆√∂, «¬È∑ª ◊zßʪ «Ú⁄ Íz∂Ó≈ Ì◊Â∆, È≈Ó ‹Í‰ ¡Â∂ ‘« ‹√

’È Á≈ ¿πÍÁ∂√, ’Ó ’ª‚, Íz‹≈ ¡⁄È≈, Â∆ʪ Á∂ «¬ÙÈ≈È ¡Â∂

‘Ø ◊æÒª Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ Ï‘π ÿæ‡ √∆Õ «¬√ Á∂ «ÚÍ∆ ◊πÏ≈‰∆, Í∂Ó≈

Ì◊Â∆ Á∂ ¿πÍÁ∂Ù È≈Ò ÒÏ∂˜ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ’«‘‰≈ «’ √È≈ÂÈ

ËÓ Á∂ Ë≈«Ó’ ◊zßÊ Á∂ ÍÛ∑È Ò¬∆ ‹∆ÚÈ √¯Ò≈ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈ √æ⁄

鱧 ´’؉≈ ˛Õ «¬È∑ª ◊zßʪ 鱧 √‘∆ Â∆’∂ È≈Ò ÍÛ∑È Ú≈Ò∂, Ú«ÙÙ‡ ≈‹≈

‹È’, Íz«‘Ò≈Á ¡≈«Á 鱧 ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ ◊πÓ«÷ ÍÁ È≈Ò «ÈÚ≈«‹¡≈

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFH

«◊¡≈ ˛Õ

◊πÓπ«÷ Íz«‘Ò≈«Á ‹«Í ‘« ◊«Â Í≈¬∆®◊πÓπ«÷ ‹È«’ ‘« È≈«Ó «ÒÚ Ò≈¬∆®◊πÓπ«÷ Ï«√√«‡ ‘« ¿πÍÁ∂√ √π‰≈¬∆®«ÏÈπ ◊π ‘« È≈Óπ È «’È∂ Í≈«¬¡≈ Ó∂∂ Ì≈¬∆®◊πÓπ«÷ ‘« Ì◊«Â ‘« ¡≈«Í Ò‘≈¬∆Õ ¡ß◊ 591Ï«⁄æ È≈‡’ ¡«Ë¡≈«¬ C,D,E,F «Ú⁄ ¡≈¬∂ «Ïªª Ï≈∂ ‘«ßÁ

«√ßÿ Ó«‘Ï±Ï ¡Â∂ “«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á∂ Ó≈◊” Á∂ ¡÷ΩÂ∆ Ò∂÷’

È∂ ¡È∂’ª ÍzÙÈ ÷Û∑∂ ’∆Â∂ ‘ÈÕ ‘«ßÁ «√ßÿ Ó«‘Ï±Ï È∂ “√‘‹∂ «⁄˙

÷≈Ò√≈” È≈Ó∆ Íπ√Â’ «Ú⁄ «¬È∑ª ÿ‡È≈Úª 鱧 ◊ßÌ∆Â≈ È≈Ò ÒÀ∫Á∂ ‘ج∂,

ÏπæË∆ Óß‚Ò Á∆ ÍzÚ≈˜ È≈Ò, Ú≈Ò Á∆ ÷æÒ ¿πÂ≈∆ ˛Õ ‹Á«’ «ÏzÍÈ ’∆

∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊” Á∂ Ò∂÷’ È∂ Ù≈Â-¡≈Ó∂˜ Ú≈Ò∆ ÏπæË∆ È≈Ò

Âæʪ 鱧 ÂØÛ ÓØÛ ’∂ Í∂Ù ’∆Â≈ ˛Õ ÁØȪ Á∆ «¬’ ◊æÒ √ªfi∆ ˛ «’

Í«‘ÒØ∫ ‘∆ «ÈÙ«⁄ ’ «Ò¡≈ «’ «¬‘ ⁄È≈ Á√Ó∂Ù «¥Â È‘∆∫ ˛Õ

‹Á Í«‘Òª ’ج∆ Ë≈È≈ ω≈ Ò¬∆ ‹≈Ú∂ ª Ùß’∂ ÷Û∑∂ ’È∂ ¡Â∂ ’πÂ’ª

ÿÛÈ Ò¬∆ ’ج∆ ÓπÙ«’Ò È‘∆∫ ‘πßÁ∆Õ

«¬È∑ª ’ª‚ª «Ú⁄ Ï∂Á∆ ¡Â∂ √Ø„∆ ’πæÒ Á∆ ¿πÂÍÂ∆ √z∆ ◊π± È≈È’

Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á≈ √ß√≈ «Ú⁄ Íz◊‡ ‘Ø ’∂ «√æ÷ ËÓ Á∆ ¡≈ßÌÂ≈, ◊π

Íz‰≈Ò∆ Á≈ √z∆ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï Âæ’ Á≈ Ú∂Ú≈ ¡Â∂ ÈΩÚ∆∫ ‹Ø«Â

Á∆ Ù‘∆Á∆ Á≈ Úȉ ˛Õ Ï«⁄æ È≈‡’ «Ú⁄ Áæ√∆ Ï∂Á∆ ¡Â∂ √Ø„∆ Ïß√

Á∆ ¿πÂÍÂ∆ Ï≈∂, √z∆ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆, ¡È∂’ª ’πÂ’ª ¡Â∂ ÁÒ∆Òª

È≈Ò «¬√ Á≈ ÷ø‚È ’Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Ï≈∂ √≈‚≈ «¬’Ø √π¡≈Ò ˛ «’ ‹∂

«¬‘ Ú≈Â≈ ◊Ò ˛, ª ‹Ø √‘∆ ˛ ¿π‘ Áæ√Ø ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ «¬‘ Áæ√Ø

«’ Ï«⁄æ È≈‡’ «Ú⁄ «¬‘ Ú≈Â≈ «’√ È∂ «Ò÷∆ ˛Õ Í ‘π‰ Âæ’

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ’ج∆ ‹Ú≈Ï È‘∆∫ Á∂ √’∂ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ‘π‰ «¬‘ Áæ√

√’∂ ‘È «’ «¬‘ √≈∆ Ú≈Â≈ √È≈ÂÈ ËÓ Á∆ «’√ Íπ√Â’ «Ú⁄ Á‹

˛? ‹Á Âæ’ «¬È∑ª ◊æÒª Á≈ ‹Ú≈Ï È‘∆∫ «ÓÒÁ≈ ÂÁ Âæ’ «¬È∑ª 鱧 Ìß‚‰

Á≈ ’ج∆ ‘æ’ È‘∆∫ ˛Õ

‘«ßÁ «√ßÿ Ó«‘Ï±Ï È∂ «◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√ßÿ ‹∆ Á∆ «Ò÷ Á≈

√‘≈≈ ÒÀ ’∂ «Ò÷ «ÁæÂ≈ «’ ““͇È≈ √≈«‘Ï Á∂ ◊zßÊ∆ Ì≈¬∆ √πæ÷≈ «√ßÿ

Á∂ Íπæ ⁄Û∑ «√ßÿ È∂ ◊π± √≈«‘Ï Á∆ «Ò÷Â È±ß ‘±-Ï-‘± È’Ò ’’∂

‹≈Ò∑∆ ÍæÂ∂ Ï∆Û≈ «Ú⁄ Ò◊≈ «ÁæÂ∂, «‹√ 鱧 ÂÈ «√ßÿ ‹Ø◊∆ ¡Â∂ ‘Ø

«ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ‹≈Ò∑∆ «√æË ’ «ÁæÂ≈ ˛ Í ’¬∆ ¡‹∂ Ú∆ «¬√ 鱧 ¡√Ò∆

√Ófi ‘∂ ‘ÈÕ”” ÍzÙÈ «¬‘ ÷Û∑≈ ‘πßÁ≈ ˛ «’ ‹∂ Í«‘Òª ’ج∆ ¡√Ò √∆

È’Ò Âª ‘∆ ‘Ø √’Á∆ ˛ ‹∂ «¬‘ È’Ò∆ ‘È Âª ¡√Ò∆ «’Ê∂ ⁄Ò∂ ◊¬∂?

«Î «◊¡≈È∆ «◊¡≈È∆ «√ßÿ ‹∆ ª Ú∆‘Ú∆∫ √Á∆ «Ú⁄ ‘ج∂ ‘È Í

Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ◊π± √≈«‘Ï Á∂ √Ó’≈Ò∆ √∆, Ó‘≈È «ÚÁÚ≈È ¡Â∂

◊π± √≈«‘Ï Á∂ «ÚÙÚ≈√ Í≈ √È ’∆ ¿πÈ∑ª 鱧 ◊π± √≈«‘Ï Á∆ «Ò÷Â

Á∆ Í«‘⁄≈‰ È‘∆∫ √∆? ‹Á«’ ¿πÈ∑ª ÚÒØ∫ ω≈¬∆ Ï∆Û «Ú⁄ «¬’ ÍøÈ≈

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ’ ’ÓÒª Á≈ Ò«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛, «‹√ Á∆ ÎØ‡Ø Ó‘≈È

’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ DAI ”Â∂ Òæ◊∆ ‘ج∆ ˛Õ «¬√∂ Â∑ª Ï≈Ï≈ «ÏÈØÁ «√ßÿ Á∆

«Ò÷∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û ‹Ø Í«‡¡≈Ò∂ ÓØÂ∆ Ï≈◊∆ «Ú⁄ ˛, «Ú⁄ ’¬∆

ÍøÈ∂ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∂ ’ ’ÓÒª Á∂ «Ò÷∂ ‘ج∂ Òæ◊∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ «‹√ Á∂ «¬’

ÍßÈ∂ Á≈ ÎØ‡Ø ‚≈. «ÂzÒØ⁄È «√ßÿ ‹∆ È∂ ¡≈͉∂ Ò∂÷ ‘History of Compliationof Dasam Granth’ «Ú⁄ «ÁæÂ≈ ‘ÀÕ «Í¡≈≈ «√ßÿ ÍÁÓ Á∆ Íπ√Â’ “Á√Ó

◊zßÊ ÁÙÈ” «Ú⁄ ’Ò◊∆¡ª Ú≈Ò∂ Á∆ ’ ’ÓÒª Á∆ «Ò÷ ¡Â∂ ÁÏ≈∆

’Ú∆¡ª Á∆¡ª ⁄È≈Úª «Ú⁄ ’∆Â∆¡ª √Ø˪ Á∆¡ª Î؇ءª «ÁæÂ∆¡ª ‘ج∆¡ª

‘È Í ‘«ßÁ «√ßÿ Ó«‘Ï±Ï È∂ «¬È∑ª ‘’∆’∆ Âæʪ È±ß È˜-¡ßÁ≈˜

’ ’∂ ÓÈØ ’ÒÍÈ≈ Á∂ ÿØÛ∂ Â∂ ¡√Ú≈ ‘Ø ’∂ «Ï¡≈ÈÏ≈˜∆ ’∆Â∆ ˛Õ

“¡Ï ÓÀ∫ ¡ÍÈ∆ ’Ê≈ Ï÷≈ÈØ” Á∂ ’ª‚ «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ È≈ ’ج∆

√ßÓ ‘∆ «Ò«÷¡≈ ˛, È≈ ‘∆ ’πæÒ ‹≈ ¡Â∂ ‹ÈÓ ¡√Ê≈È Á Ú∂Ú≈

Í≈«¬¡≈ ˛Õ «¬‘ ÂÍæ«√¡≈ ͇È∂ Á∂ Íz’≈ÙÓ≈È ‘؉ ÂØ∫ Á√ √≈Ò, Ú∆‘

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AFI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AG@

√≈Ò, Íø‹≈‘ √≈Ò ‹ª «¬’ √Ω ‹ª ‘˜≈ √≈Ò Í«‘Òª ’∆Â∆, ’Ω‰ Áæ√

√’Á≈ ˛? «¬√∂ Â∑ª “Â≈ Ó≈ Óπ« ¡Ò÷ ¡≈Ë≈” ’ÁØ∫ ‘Ø«¬¡≈ «¬√∂

‹ÈÓ «Ú⁄ «’ «Í¤Ò∂ ‹ÈÓ Ú⁄, «¬√∂ ‹πæ◊ «Ú⁄, Í‘Ò∂ «’√∂ ‹πæ◊ «Ú⁄

‘Ø«¬¡≈ «’√ Â∑ª ÍÂ≈ Òæ◊∂◊≈?

«¬‘ ÍÒØ’, ¡Â∂ ¡«ÁzÙ‡ ÒØ’ Á¡ª ¡◊ßÓ∆ ◊æÒª ‘ÈÕ ““Á…À Â∂ ¬∂’

Í ˛… ◊zÔØ”” Á∂ Ó≈Ò’ È∂ √≈‚∂ Ò¬∆ ’∂ÚÒ √ß’∂ «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ Í±∆ ◊æÒ

«¬√ Óß‚Ò Á∆ ÏØÒ∆ «Ú⁄ «Ï¡≈È È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆Õ «‹√ Â∑ª ‹Íπ‹∆ √≈«‘Ï

«Ú⁄ ’Ó ÷ø‚ ¡Â∂ √æ⁄÷ø‚ Á≈ «Ï¡≈È ’«Á¡ª Í«‘Ò∆ ‹Ø«Â È∂ Áæ«√¡≈

˛Õ

È≈È’ ’ÊÈ≈ ’Û≈ √≈π®Ì≈Ú Áπ«È¡≈Ú∆ ¡÷, ’ÒÓ, ÏπË∆, «¬√ 鱧 «Ï¡≈È È‘∆∫ ’ √’Á∆Õ

Í √≈‚∂ ÏπæË∆‹∆Ú∆ ’πÂ’∆ ÍÁ≈ÊÚ≈Á∆ √Ø⁄ Á∂ Ó≈Ò’ «¬√ ˘ ¡ÀÚ∂∫

ÒÀ∫Á∂ ‘È «‹√ Â∑ª «’√∂ ‚∆. √∆. Á∆ ÏÁÒ∆ «¬’ «˜Ò∑∂ ÂØ∫ Á±√∂ «˜Ò∑∂

«Ú⁄ ‘Ø ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ’πÂ’ª ’Á∂ ‘È «’ ÏßÁ≈ ϯ Á∆ ◊π¯≈ ω≈ ’∂

«’Ú∂∫ «‘ √’Á≈ ˛? «¬‘ ÂÍæ«√¡≈ ◊πÓ«Â «Ú⁄ ÍzÚ≈‰ È‘∆∫ ˛, «¬√

Â∑ª ’Á∂ Í≈ ¿πÂ≈≈ ‘Ø √’Á≈ ˛? ¡À√∆¡ª Ï∂‘±Á≈ ’πÂ’ª Ó≈ ’∂ ¡≈͉≈

√Óª ¡Â∂ Í≈·’ª Á≈ √Óª ÏÏ≈Á ’ ‘∂ ‘ÈÕ

Í≈™‡∂ √≈«‘Ï ◊π. Ù∂◊‘ Á∂ ¡√Ê≈È Â∂ Ó‘≈≈‹ È∂ «¬’ Ï‘πÂ

«Ì¡≈È’ Ù∂ 鱧 ÂÒÚ≈ È≈Ò Ó≈«¡≈ √∆Õ «√æ÷ª Á∂ Íπ椉 ”Â∂ Ó‘≈≈‹

È∂ Áæ«√¡≈ «’ ¿π‘ ’ΩÚª Á≈ Ì≈ ‹À√Ê, Ù∂ Á∆ ‹±È «Ú⁄ √∆Õ «¬√

È∂ ‘∆ ÁØÍÂ∆ Á≈ ⁄∆ ‘‰ ’∆Â≈ √∆Õ «‹√ 鱧 ◊π± Â∂ «ÚÙÚ≈√ È‘∆∫

’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ ‹ª «Ú«◊¡≈È È±ß ¡≈Ë≈ ω ’∂ «√æ÷∆ 鱧 Í÷‰ Ú≈Ò∂

«ÓÙÈ∆, ’Á «¬‘ ◊æÒª Óßȉ Òæ◊∂ ‘È? Ó≈∆ ‹≈˙ ’π‘’ªÕ “«ÂÈ

ÍzÌ ‹Ï ¡≈«¬√ Óπ«‘ Á∆¡≈® ÂÏ ‘Ó ‹ÈÓ ’Ò± Ó«‘ Ò∆¡≈®”” «¬‘

Âπ’ª «√æË ’Á∆¡ª ‘È «’ «¬‘ Ú≈Â≈Õ «¬√ ‹π◊ ÂØ∫ Í«‘Òª «’√∂ ‹πæ◊

Á∆ ˛Õ

◊πÓ«Â Á∆ Ú∆⁄≈Ë≈≈ ◊π± È≈È’ √≈«‘Ï Á∂ ¡≈◊ÓÈ È≈Ò ‘ج∆

˛Õ «¬È∑ª Á≈ Óæ ˛ «’ «¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª «’√∂ 鱧 Âæ «◊¡≈È ‘Ø«¬¡≈

‘∆ È‘∆∫ È≈ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ Í ‹Á ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á≈ Ú∆⁄≈

’∆¬∂ Ì◊ ‹À Á∂Ú ‹∆ ◊π± È≈È’ √≈«‘Ï ÂØ∫ «ÂßÈ √Á∆¡ª Í«‘Òª ‘ج∂

«Î ¿πÈ∑ª Á∆ Ï≈‰∆ «’√ Â∑ª ÍzÚ≈‰ ‘ج∆ «¬√∂ Â∑ª Ù∂÷ Î∆Á Á∆ Ï≈‰∆

«’√ Â∑ª ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹ ‘Ø ◊¬∆?

‘˜± √≈«‘Ï ◊πÁπ¡≈≈ Ó≈Ò ‡∂’∆ ˛Õ «¬√ Á≈ «¬«Â‘≈√ ˛ «’

’Ò◊∆¡ª Ú≈Ò∂ È∂ «Í¤Ò∂ √«Ó¡ª Á∂ Ú∆≈È Ê∂‘ «Ú⁄Ø∫ ◊πÍ ÷˜≈È≈

’æ«„¡≈ √∆ ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª Í«‘Ò∂ «’√∂ ‹ÈÓ Á∆¡ª «ÈÙ≈È∆¡ª Ì∆ Íz◊‡

’∆Â∆¡ª √ÈÕ ’πfi ÷˜≈È≈ Úß‚ «ÁæÂ≈ ¡Â∂ Ï≈’∆ ¿πÊ∂ ‘∆ ÁæÏ «ÁæÂ≈ «’

¡≈¿π‰ Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ ı≈Ò√∂ Á∂ ’ßÓ ¡≈Ú∂◊≈Õ Ó≈∆ ‹≈¿π «¬√ Â∂ ’πÂ’ª,

«¬‘ «’Ú∂∫ ‘Ø √’Á≈ ‘À, «¬‘ «’Ú∂∫ ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ «¬‘ «’√ Â∑ª ‘ØÚ∂◊≈Õ

√≈∂ «¬«Â‘≈√’≈ «√ Ó≈ Ó≈ ’∂ Êæ’ ◊¬∂ «’ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂

Íø‹≈Ï Á∂ Úæ‚∂ ÂØ∫ Úæ‚∂ «√Á’∆ ¡Â∂ Ï‘≈Á «√æ÷ª 鱧 ¤æ‚ ’∂ ˜≈ÒÓ ¡Â∂

˜πÒÓ Á∂ È≈Ù Ò¬∆ Ó≈ËØ Á≈√ ÏÀ≈◊∆ Á∆ ⁄؉ «’Ú∂∫ ’∆Â∆Õ «¬‘ ¡◊ßÓ∆

÷∂‚ª ‘È, ËπØ∫ ¿πÒ∆’∂, «ÈË≈ «ÏË∆¡ª, «ÏË≈Â∂ Á∆¡ª ◊æÒª ‘È, ’Ω‰

Ì∂Á Í≈ √’Á≈ ˛? Í √≈‚∂ ’≈Ó∂‚∆ «ÏÂ∆ Á∂ ÏπæË∆‹∆Ú∆ ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È

鱧 ÍÈ≈¬∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ «Ú«◊¡≈È È∂ ¡≈√Ó≈È ◊≈‘

Ó≈«¡≈, Óß◊Ò Â∂ ¿π ◊¬∂ ÍπÒ≈Û «Ú⁄ Úæ√‰ Á∂ ‘∆∂Ò∂ ÒæÌ Ò¬∂ ‘È

«¬√ Ò¬∆ «Ú«◊¡≈È ÂØ∫ ’πfi ¤π«Í¡≈ È‘∆∫Õ «¬È∑ª Á≈ Ú√ ⁄Ò∂ ª ¡Ó∆’≈

Á∆ ¡ÀÈ. ¬∂. ¡À√. ¬∂. (N.A.S.A.) ¬∂‹ß√∆ 鱧 «¬√ ’ßÓ Á≈ ·∂’≈ Á∂ Á∂‰,

Í Úæ√ È‘∆∫ ⁄æÒÁ≈Õ

√z∆ È≈È’ ¡ß◊«Á ’« Ó≈È≈®¡ÓÁ≈√ ¡ß◊Á Í«‘⁄≈È≈®¡ÓÁ≈√ ≈ÓÁ≈√ ’‘≈ÔØ®√≈Ë«È Ò÷≈ Ó±Ûπ È«‘ Í≈ÔØ®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGB

«ÌßÈ «ÌßÈ √Ì ‘±ß ’« ‹≈È≈®¬∂’ ±Í «’È‘±ß Í«‘⁄≈È≈®«‹È ‹≈È≈ «ÂÈ ‘∆ «√Ë Í≈¬∆®«ÏÈ √Ófi∂ «√Ë ‘≈Ê È≈ ¡≈¬∆®≈Ó Á≈√ ‘« √Ø «ÓÒ ◊¬∂®◊πÂ≈ Á∂ ¡‹È«‘ ̬∂®‹Ï ¡‹È ÍzÌ ÒØ’ «√Ë≈¬∂®‘« ◊Ø«ÏßÁ «ÂÈ ·ª ·«‘≈¬∂®‘« ◊Ø«ÏßÁ ÍzÌ ÒØ’ «√Ë≈∂®‘∆ ≈«¬ «Â‘ ·ª ÏÀ·≈∂®‘∆ «¥ÙÈ «ÂÈ ’∂ √π ڬ∂®«ÂÈ Â∂ Â∂ˆ Ï‘≈Á ̬∂®«ÂÒ’ ‹ßfl± ≈÷≈ ÍzÌ Â≈ ’≈®’∆ÈØ Ï‚Ø ’Ò± Ó«‘ √≈’≈®√≈Ë«È ‘∂«Â «¬Â∆ «‹«È ’∆®√∆√ Á∆Ô≈ Íπ √∆ È≈ ¿π⁄∆®ËÓ ‘∂ √≈’≈ «‹«È ’∆¡≈√∆√ Á∆¡≈ Íπ «√ È Á∆¡≈®‹∂ «¬‘ √≈∆ Ú≈Â≈ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ “¿πÂÓ Í÷” «⁄ È≈ «Ò÷∆

‘πßÁ∆ ¡Â∂ «’√∂ ‘Ø ’Ú∆ Á∆ «Ò÷∆ ‘πßÁ∆ ª ¿π‘ Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï

Â∂ ¡≈ ’∂ «’™ π’ ‹ªÁ≈ ¡Â∂ ¡æ◊∂ ’Ú∆ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á≈ Úȉ È≈

’Á≈?

’≈Ò∂ ¡¯◊≈È∂ È∂ ª ¡≈͉∆ ’πÒ÷‰∆ ’ÒÓ È≈Ò “«ÏzÍÈ ’∆ ∆Â

ÂØ √⁄ Á≈ Ó≈◊” Ì≈◊ Á√Úª «Ú⁄ ÈΩÚ∂∫ ◊π± Á∆ Ó‘≈È Ù‘∆Á∆ Ì∆ ’Òß’Â

’ «ÁæÂ∆Õ ‹Á«’ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Ú≈Ò∂, ıπÁ «¬√È±ß Ó‘≈È Ù‘∆Á∆ ÓßÈÁ∂

‘È Í È≈Ò ‘∆ ’≈Ò∂ ¡¯◊≈È∂ Á∆ «Íæ· ·Ø’Á∂ ‘ÈÕ

«⁄ È≈ ÌÔØ ‘ÓØ ¡≈ÚÈ ’«‘®¸Ì∆ ‘∆ √±«Â ÍzÌ ⁄ÈÈ Ó«‘®«‹¿π «Â¿π ÍzÌ ‘Ó ’Ø √Ófi≈ÔØ®«¬Ó ’«‘ ’À «¬‘ ÒØ’ Í·≈ÔØ®

““¡’≈Ò Íπ÷ Ï≈⁄ «¬√ ’∆‡ Íz«Â””«’‘Û≈ ¡÷ΩÂ∆ ≈Ó √Ô≈Ó ’Ú∆ «¬‘ «Ò÷ √’Á≈ ˛?

ÍzÙÈ E. : ‘ ‘Ó ¡«Ë’ ÂÍæ√¡≈ √≈Ë∆®Ó‘ª’≈Ò ’≈Ò’≈ ¡≈≈Ë∆®«¬‘ Âπ’ª «√æË ’Á∆¡ª ‘È «’ ’Ú∆ È∂ Á√Ó∂Ù ‹∆ 鱧 ’≈«Ò’≈ Ó≈¬∆

Á≈ Ì◊Â≈ ÏÈ≈ «ÁæÂ≈Õ¿πµÂ : Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ È∂ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ ““◊πÓ«Â

√πË≈’”” Íz’≈Ù’ Ì≈. ⁄ «√ßÿ ‹∆ÚÈ «√ßÿ ¤≈Í B@@E Á∂ ÍøÈ≈ 44

Â∂, «¬√ Ï≈∂ «¬‘ Îπ‡ È؇ «ÁæÂ≈ ˛Õ

Ó‘ª ’≈Ò ’≈«Ò’≈ ÍÁ Ú≈«‘◊π± Á∂ ÏΩË’ ‘È, ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ ¿π√

¡«¶◊ 鱧 «Âz«¶◊ ÙÏÁª Áπ¡≈≈ Úȉ ’∆Â≈ ˛ ÔÊ≈-““屧 Ó∂≈ «ÍÂ≈

屧 ˛∫ Ó∂≈ Ó≈Â≈”” Ó≈fi Ó. 5Õ ‹∂ ’≈«Ò’≈ ‹πÁ∆ ‘πßÁ∆ ª ¡æ◊∂ Í≈· ‘πßÁ≈

““ÂÀz Â∂ ¬∂’ ±Í ‘…À ◊ÔØ”” ¡ÊÚ≈ ““Á𫬠±Í … ◊ÔØ”” ◊π± √≈«‘Ï Á≈ ¿πÍ≈√Ô

’∂ÚÒ ¡’≈Ò ˛Õ ’¬∆ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ Ó‘ªÓ≈Ô≈ ‹Ø Ú≈«‘◊π± √≈Ê «¬√

Â∑ª ¡Ì∂Á ˛ «‹√ Â∑ª Á≈‘ Ù’Â∆ ¡◊È∆ √≈Ê ¡Â∂ ÍzÌ≈ Ù’Â∆ √±‹

√≈Ê, ◊π± √≈«‘Ï È∂ ¿π√ Á∆ ¿πÍ≈√È≈ ’∆Â∆, ¡√∆∫ ¿πÈ∑ª 鱧 Íπæ¤Á∂ ‘ª

«’ ‹Á ’ج∆ «ÌßÈ √æÂ≈ Ú≈«‘◊π± ÂØ∫ √…Ôß Íz’≈Ù ˛ ‘∆ È‘∆∫, ÂÁ ¿π√

Á≈ ¡≈≈ˉ≈ «’√ Â∑ª ◊πÓ«Â «Ú⁄ «√æË ‘Ø √’Á≈ ˛? ¡Â∂ «¬‘ ◊πÏ⁄È

’∆ «√æË ’Á∂ ‘È? ““ÂπÓ«‘ ¤≈‚ ’Ø ¡Ú≈ «Ë¡≈¿±∫””, ““«¬’ «ÏÈ Áπ√

’Ø È «⁄È≈ ¡Â∂ ““¬∂’ ’Ø ¤≈‚ ¡È∂’ Ì‹À Í≈√ «Ï¡≈√ fi±·≈ÈÔØÕ””

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGD

ÍzÙÈ F. : Â≈ Ó≈ Óπ« ¡Òæ÷ ¡≈Ë≈®Ï‘π «Ï«Ë ‹Ø◊ √≈ËÈ≈ √≈Ë≈®’∆ ◊± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï ¡Â∂ Ó≈Â≈ ◊π‹∆ ‹∆ ‹Ø◊ √≈ËÈ≈ ’Á∂

√∆?¿πµÂ : ‹Ø◊ Á∂ ¡÷∆ ¡Ê ‘È, ‹πÛÈ≈, «ÓÒ‰≈ √Ø ¡Ê ‘È

¿π‘ √≈ËÈ≈ ’Á∂ ‘∂ «‹√ È≈Ò Íẕ «ÓÒ≈Í ‘ØÚ∂ Ì≈Ú È≈Ó ‹ÍÁ∂ ‘∂Õ

ÍzÙÈ G. : Íπ«È ‘« ≈Ó≈ ÈßÁ ’Ø ’≈® Ì∂√ ÏÀ≈◊∆ ’Ø «‹È Ë≈®’ß·∆ ’ß«· ’≈· ’∆ Ë≈∆® ÍzÌ ’∆ «¥¡≈ È ’¤± «Ï⁄≈∆®25Ì◊ ≈Ó≈ ÈßÁ ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á‹ ˛, Í Ï«⁄æÂ

È≈‡’ Á≈ ’Â≈ Ì◊ ‹∆ Á∆ «ÈßÁ≈ ’Á≈ ˛Õ ’∆ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆«¬‘ ’ √’Á∂ ‘ÈÕ

¿πµÂ : Âπ√∆∫ «Î ≈Ó≈ÈßÁ ‹∆ Á∂ ’‘∂ ÓπÂ≈Ï’ ÏÀ≈◊∆ Ì∂√ «’™

È‘∆∫ æ÷Á∂ ¡Â∂ ◊Ò «Ú⁄ ÂπÒ√∆ Á∆ Ó≈Ò≈ «’™ È‘∆∫ Í≈™Á∂? Á√Ó∂Ù

‹∆ Á∂ ’‘∂ ÓπÂ≈Ï’ Íø‹ ’’≈∆ «‘ «’™ æ÷Á∂ ‘Ø? Âπ√∆∫ ¡≈Í ‘∆

≈Ó≈ ÈßÁ ‹∆ Á∂ ¿πÍÁ∂Ùª Á≈ ÷ø‚È ’Á∂ ‘Ø ¡Â∂ «¬Ò˜≈Ó Ï«⁄æ È≈‡’

Á∂ ’Â≈ Â∂ Ò≈™Á∂ ‘ØÕ

ÍzÙÈ H. : ‹Ø ÍzÌ ÍÓ Íπ÷ ¿πÍ‹≈¬∂® «ÂÈ «ÂÈ ¡≈ÍÈ∂ ≈‘ ⁄Ò≈¬∂®Ó‘ªÁ∆È ÂÏ ÍzÌ ¿πÍ≈‹≈® ¡Ê Á∂√ ’Ø ’∆ÈØ ≈‹≈® 23«ÂÈ Ì∆ ¬∂’π ÍøÊ ¿πÍ≈‹≈® «¶◊ «ÏÈ≈ ’∆È∂ √Ì ≈‹≈®√Ì Â∂ ¡ÍÈ≈ È≈Ó ‹Í≈ÔØ® √«ÂÈ≈Óπ ’≈‘± È «ÁzÛ≈◊Ø®27’∆ «¬‘ «¬«Â‘≈√’ ÌπÒ È‘∆∫ «’ Óπ‘ßÓÁ √≈«‘Ï ≈Ó≈ÈßÁ ‹∆ ÂØ∫ Ï‘πÂ

Í«‘Òª ‘ج∂ ‘È Í ’Ú∆ ¿πÒ‡≈ Á√ «‘≈ ˛Õ «Î «¬‘ ’«‘‰≈ «’ ‘˜Â√≈«‘Ï È∂ ¡≈͉≈ È≈Ó ‹Í≈Ô≈ ’Ø≈ fi±·≈ ˛ ‹Á«’ «¬√Ò≈Ó «¬’ ÷πÁ≈鱧 ÓßÈÁ≈ ˛ ¡Â∂ «¶◊«ÏÈ≈ ’∆È∂ √Ì ≈‹≈, ’∆ «¬‘ Ó±÷Â≈ È‘∆∫ «¶◊ÂØ∫ Ï◊À ¿πÂÍÂ∆ «’√ Â∑ª ‘Ø √’Á∆ ˛?

¿π : ◊π± √≈«‘Ï «ÓÂ∆ ¡Èπ√≈ ’ج∆ Ë≈«Ó’ «¬«Â‘≈√ È‘∆∫

«Ò÷ ‘∂ ¿πÈ∑ª È∂ Í«‘Òª Í±Ï (Ì≈Â) Á∂ ËÓª Á≈ Ú∂Ú≈ Áæ√ «ÁæÂ≈

¡Â∂ Ï≈¡Á «Ú⁄ «¬√Ò≈Ó Ï≈∂ Áæ√ «ÁæÂ≈, «¬√ Ò¬∆ ’∆ ◊Ò ˛?

ÍzÙÈ ’Â≈ 鱧 «¬√Ò≈Ó Ï≈∂ ’πfi Ì∆ ÍÂ≈ È‘∆∫ ˛Õ «¬√Ò≈Ó «Ú⁄Íø‹ Ú≈ Óπ√ÒÓ≈È «ÈÓ≈˜ ¡Á≈ ’Á∂ ‘ÈÕ «ÈÓ≈˜ ÂØ∫ Í«‘Òª Ϫ◊ «ÁßÁ∂‘È ¡Â∂ ‘ Ú≈ ¡≈÷Á∂ ‘È ““Óπ‘ßÓÁ √±Ò∂ ¡æÒ≈”” «¬√ ÂØ∫ Ï◊À Ϫ◊¡Ë±∆ ˛Õ ’∆ «¬‘ ¡≈͉∆ Ú«‚¡≈¬∆ ¡Â∂ È≈™ ‹Í≈¿π‰≈ È‘∆∫, ’∆ ◊π±√≈«‘Ï È∂ «¬√ Â∑ª ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß ¡÷Ú≈«¬¡≈ ˛?

““«¶◊ «ÏÈ≈ ’∆È∂ √Ì ≈‹≈”” ¡Â∂ “«¥Í≈Ò È Ì∆‹Â Òª‚ ’‡≈¬∂””,

√Ì «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ÁØȪ Á∂ ¡Ê √ßπÈ ’È≈ «Ò÷∂ Í ’≈Ò∂ ¡¯◊≈È∂

Á∂ Ù≈Â∆ «ÁÓ≈◊ È∂ ¡æ÷∆ ¡Ê ’’∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆ √Ì≈ «Ú⁄ ¡≈͉≈

ÓΩ‹± ¡≈Í ¿π‚≈«¬¡≈ ˛Õ

ÍzÙÈ I. : Ï«⁄æ È≈‡’ Á∂ ““¡≈ÍÈ∆ ’Ê≈ Ï÷≈ÈØ”” Á∂ ’ª‚ «Ú⁄‹Ø «‘Ó≈Ò≈ ÍÏ Â∂ ‹≈ ’∂ ÂÍ ’È Ï≈∂ «Ò«÷¡≈ ˛ «¬√ Á≈ √z∆ ◊π±◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ «Ù÷Ùª È≈Ò Á± Á≈ Ì∆ Ú≈√Â≈ È‘∆∫ «Î ¡√∆∫ «’™ «¬È∑ª◊æÒª 鱧 ÎÛ∆¬∂Õ

¿πµÂ : ÍzÙÈ ’Â≈ È∂ Ï«⁄æ È≈‡’ Á≈ √‘∆ ¡«Ë¡ÀÈ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ

Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛Õ

„‘π ‹π◊≈ ’≈ ‘𫉠«ÈÏ∂Û≈ È ÓÈπ÷≈ ÈØ ¬∂’ «ÈË≈È≈®‹Âπ √ß‹Ó Â∆Ê ˙È≈ ‹π◊≈ ’≈ ËÓπ ˛’Ò Ó«‘ ’∆ ‘« È≈Ó≈®‹π«◊ ‹π«◊ ¡≈ÍØ ¡≈͉≈ ËÓπ ˛√Ø«Ë Á∂÷‘π Ï∂Á Íπ≈È≈®◊πÓ«Â «‹È∆ «Ë¡≈«¬¡≈ ‘« ‘«‹«◊ Â∂ ͱ∂ ÍË≈È≈® ¡ß◊ 797-98√Ø ÁÙÓ∂Ù ‹∆ È∂ «Í¤Ò∂ ‹ÈÓ «Ú⁄ ‹Ø ÚÂ≈≈ √∆ ¿π‘ «Ò«÷¡≈

˛, ‘π‰ Á∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ «¬‘ ’È Ò¬∆ «’Â∂ Ì∆ È‘∆∫ «Ò«÷¡≈Õ ‘π‰ Á∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGF

√Ó∂∫ Ò¬∆ ¿πÍÁ∂Ù «¬‘ Áæ«√¡≈ ˛ :

’«‘ÔØ Íẕ √π Ì≈«÷ ‘Ω∫® «’√ È ’≈È ≈«÷ ‘Ω∫®«’√± È Ì∂÷ Ì∆‹ ˛∫® ¡Ò∂÷ Ï∆‹ Ï∆‹ ‘Ω∫®34®Í÷≈‰ ͱ‹ ‘Ω∫ È‘∆® È Ì∂÷ Ì∆‹ ‘Ø∫ ’‘∆∫®¡Èß È≈Óπ ◊≈«¬ ‘Ω∫® ÍÓ Íπ÷ Í≈«¬ ‘Ω∫®35®‹‡≈ È≈ √∆√ Ë≈« ‘Ω∫® È ÓπßÁz’≈ √π Ë≈« ‘Ω∫®È ’≈È ’≈‘ß± ’∆ ËØ∫® ’«‘ÔØ Íẕ √π ÓÀ ’Ø∫®36®Ì‹Ø∫ √π ¬∂’π È≈ÓÔß® ‹π ’≈Ó √Ï ·≈ÓÔß®È ‹≈Í ¡≈È ’Ø ‹ÍØ® È ¡¿π Ê≈ÍÈ≈ ÊÍØ®37 (Ï«⁄æ È≈‡’)«¬√∂ Â∑ª ““¡’≈Ò Íπ÷ Ï≈⁄”” Á∂ «¬√ ¡«Ë¡≈«¬ «Ú⁄ ‘Ø «Ú√Ê≈

È≈Ò «¬‘∆ ¿πÍÁ∂Ù ˛, ‹Ø «’ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ¿πÍÁ∂Ù ¡Èπ’±Ò

˛Õ Í ‹∂ ¡≈Í ÍÛ∑∂ Â∂ ÍÂ≈ ⁄Ò∂ ¡Â∂ ‹Á ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ ¡Â∂ √ÍØ’√ÓÀÈ∆

’±Û Íz⁄≈ 鱧 √‘∆ Óß«È¡≈ ‹≈Ú∂ ª «¬‘∆ Âæ «È’Ò∂◊≈Õ

‘«ßÁ «√ßÿ Ó«‘Ï±Ï È∂ ¡«ÁzÙ‡ √ß√≈ Á∆¡ª ‘æ√Ó¬∆ ◊æÒª, ‹Ø

ÏπæË∆ Óß‚Ò Á∆ Í‘πß⁄ ÂØ∫ Í∑∂ ‘È, 鱧 ¡≈͉∆ ¡’Ò Á∆ ÓØ∆ «Ú⁄Ø∫ ’æ„

’∂ «√æ‡∂ ’æ„∂ ‘ÈÕ «ÚÁÚÂ≈ Íæ÷Ø∫, «‹√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «ÚÁÚ≈È «’√∂ ⁄È≈

鱧 «È÷ ’∂ «√æ‡∂ ’æ„Á∂ ‘È, ÏØÒ∆ √ÀÒ∆, ¡¶’≈, ¤ßÁ ÍzÏßË ¡Â∂ ÙÏÁÚÒ∆

鱧 «ÏÒ’πÒ È˜-¡ßÁ≈˜ ’ «ÁæÂ≈ ˛Õ

«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ ¡≈͉∆ √∆Ó ÏπæË∆ È≈Ò ÍÓ≈ÂÓ≈ ‹Ø «Èß’≈∆ ±Í

Ó±Ò Óß «Ú⁄ Á‹ ˛ ¡Â∂ ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄, √Á≈ «Ê «‘‰ Ú≈Ò∂,

¡≈«Á ¡È∆Ò, ¡È≈«Á Ú≈Ò∂ «‹√ ±Í 鱧 «Ë¡≈¿π‰ Ò¬∆ ¿πÍÁ∂Ù ˛ ’∂ÚÒ

¿π‘∆ √≈‚∂ «ÁÒ «Ú⁄ √Ó≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ◊πÓ«Â Á∆ «ÚÙ≈Ò «ÁzÙ‡∆

‹Ø ’‰ ’‰ «Ú⁄ ÍÓ∂Ù È±ß Á∂÷ ‘∆ ˛, ¿π√ ÂØ∫ ӱߑ Î ÒÀ∫Á∂ ‘ªÕ

«È◊π‰ ¡≈«Í √π◊π‰ Ì∆ ˙‘∆®’Ò≈ Ë≈« «‹«È √◊Ò∆ ÓØ‘∆®«¬√ «Ú⁄ ’∂ÚÒ «È◊π‰ ±Í È±ß √Ú∆’≈ ’∂ Ï≈’∆ √Ì ¤æ‚ «ÁßÁ∂

‘ÈÕ ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á≈ √‘∆ ¡«Ì¡≈√, ¡«Ë¡ÀÈ

¡Â∂ ‚±ßÿ∆¡ª Ó˜ª ÂØ∫ ¡‰‹≈‰ ‘؉ ’’∂ ‘∆ ¡√∆∫ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï≈‰∆

ÂØ∫ ÓπÈ’ ‘πßÁ∂ ‘ªÕ ‹Á ‚±ßÿ≈¬∆ «Ú⁄ ‹≈Úª◊∂ ª √Ì Ì∂Á Ì≈Ú «Ó‡

‹≈‰◊∂Õ

◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ «‹Ê∂ ÍzÓ∂Ù Á∂ ¡È∂’ª ◊π‰ Úȉ ’∆Â∂ ‘È ¿πÊ∂

«¬‘ ◊π‰ Ì∆ «Ò÷∂ ‘ÈÕ

‘« ·◊ ‹◊ ’¿π ·◊¿π∆ Ò≈¬∆® ¡ß◊ 331’πÂ’ª Ó≈È Ú≈Ò∂ ’«‘‰◊∂ Áæ√Ø ‹∆! ÍÓ≈ÂÓ≈ ’ج∆ ·æ◊ ˛ ¡Â∂

‹∂ ¿π‘ ¡≈Í ·æ◊ ˛ ª √≈‚∆ ·æ◊∆ Ïπ∆ «’Ú∂∫ ‘ج∆? ¡«‹‘∆¡ª ’πÂ’ª

◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò∂ ¡¯◊≈È∂ Á∆¡ª «Ò÷ª «Ú⁄ ¡≈Ó «ÓÒÁ∆¡ª ‘ÈÕ

‹Ø◊∆ ¡ßÁ« ‹Ø◊∆¡ª® 屧 ÌØ◊∆ ¡ßÁ« ÌØ◊∆¡≈®Â∂≈ ¡ß È≈ Í≈«¬¡≈ √π◊ Ó«¤ Í«¬¡≈Ò ‹∆¿π® ¡ß◊ 71‘π‰ «¬Ê∂ Í’‰ ¡Èπ√≈ ¡Ê ‘؉◊∂ «’ ÍÓ∂Ù ‹∆! 屧 ‹Ø◊∆¡ª

«Ú⁄ Úæ‚≈ ‹Ø◊∆ ˛ ¡Â∂ ’≈Ó∆¡ª «Ú⁄ Â±ß Ó‘ª ’≈Ó∆ ˛Õ √≈‚∆ Ó≈È«√’Â≈

Ò¬∆ ‹Ø◊∆¡ª «Ú⁄ ‹Ø◊∆ ª ÍÚ≈‰ ˛ Í ’≈Ó∆¡ª «Ú⁄ Ó‘ª ’≈Ó∆

ÍzÚ≈È È‘∆∫ ’Á∆Õ Ï√! «¬√∂ Ì∂Á 鱧 È≈ √Ófi‰ ’’∂ Á√Ó ◊zßÊ Á∆¡ª

Ï≈‰∆¡ª Â∂ ’πÂ’ª ’’∂ Ìß«‚¡≈ ‹≈ «‘≈ ˛Õ

¡÷∂ Áæ√Ø ‹∆! ’≈Ò∂ ß◊ Á≈ Ò≈Ò ¡æ÷ª Ú≈Ò≈, ÷Ω± Í≈¿π‰ Ú≈Ò≈,

◊æÒ «Ú⁄ «√ª Á∆ Ó≈Ò≈ Ú≈Ò≈, Ù≈Ï Í∆ ’∂ ‘≈ ‘≈ ‘± ‘± ’È Ú≈Ò≈

Ï«⁄æ È≈‡’ «Ú⁄ Á√≈«¬¡≈ ÍÓ∂Ù «’Ú∂∫ ‘Ø √’Á≈ ‘∂? «¬‘ ª

¿π‹ÀÈ Ú≈Ò≈ Ó‘ª’≈Ò ‘∆ ‘Ø √’Á≈ ˛Õ

‘π‰ «¬È∑ª 鱧 ‹∂ ’ج∆ Íπæ¤∂ ÍÓ≈ÂÓ≈ «’Ê∂ È‘∆∫, Ï◊À ¿π√ Á∆ ‹ØÂ

ÂØ∫ ’ج∆ ⁄∆˜ √ß√≈ «Ú⁄ ‘Ø∫Á ’≈«¬Ó æ÷ √’Á∆ ˛?

‹Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ :

‹«Ò Ê«Ò Ó‘∆ ¡«Ò ͱ«¡≈ √π¡≈Ó∆ «√‹‰‘≈π®¡«È’ ̪«Â ‘Ø«¬ Í√«¡≈ È≈È’ ¬∂’ß’≈® ¡ß◊ 296

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGH

ª «Î ¿π‘ «’Ê∂ È‘∆∫ ˛? Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á≈ ’«‘‰≈ ˛ ◊Ø∆

Á∂Ú∆∫ «Ú⁄ ¿π‘ ˛, Í ’≈Ò∆ Á∂Ú∆ «Ú⁄ È‘∆∫Õ «Ó· ÏØÒÛ∂ ٪ √πÌ≈¡

Ú≈Ò∂ Á∂ګ¡ª «Ú⁄ ª ˛ Í ÷±Á∆ ÁÀ∫ª «Ú⁄ È‘∆∫ ˛Õ Í ◊πÏ≈‰∆

Áæ√ ‘∆ ˛ «’ «¬‘ ‹◊ √≈≈ ÍÓ∂Ù Á∆ ÷∂‚, «¬’ ¡÷≈Û≈ ˛, «¬√

«Ú⁄Ø∫ ÁØÈØ∫ Íæ÷ ¿π√Á∂ ¡≈͉∂ ω≈¬∂ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ ¡≈Í ‘∆ Ú «‘≈

˛Õ

¡≈Í∂ ÁÀ∫ Ò≈«¬ «ÁÂ∂ √ß ‹È≈ ’¿π ¡≈Í∂ ≈÷≈ √ج∆®‹Ø Â∂∆ √Á≈ √‰≈¬∆ «ÂÈ Ó«È Áπ÷ È≈ ‘ج∆® ¡ß◊ 1133¡æ‹ Á∂ Ïæ⁄∂ 鱧 ‹∂ ’‘∆¬∂ «’ ¡√∆∫ «Í¤Ø∫ Íø‹≈‘ Ó∆Ò √≈¬∆’Ò Â∂,

«Í¤∂ ’‰’ Á∆ ÏØ∆ æ÷ ’∂ ÁØ ÿø‡∂ «Ú⁄ Ù«‘ ¡≈ ‹ªÁ∂ √∆, «¬’ ÏßÁ≈

√Ω ◊ßÈ∂ ⁄±Í ÒÀ∫Á≈ √∆, Á√ √∂ Íæ’≈ ’Û≈‘ ÷≈ ÒÀ∫Á≈ √∆ ¡Â∂ Íø‹≈‘ √æ·

«’ÒØÓ∆‡ ÍÀÁÒ ⁄Ò≈ ‹ªÁ≈ √∆, Ïæ⁄∂ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ Í∆ ’‘≈‰∆¡ª ‘È

(uncle these are tairy tales) «Î ‹Á ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò∂ ¡¯◊≈È∂ Úª◊

’͇∆ ÓÈ È≈Ò ÂæÊ ’æ„∂ ‘؉ ª √Ì ’πfi ‘∆ ◊Ò ˛Õ

ÍzÙÈ A@. : Óπ« «ÍÂ Í±Ï ’∆Ô«√ ÍÔ≈È≈® ̪ ̪ ’∂ Â∆ÊÈ≈È≈®

‹Ï ‘∆ ‹≈ «ÂzÏ∂Ú∆ ̬∆® ÍπßÈ Á≈È «ÁÈ ’ «Ï¬∂®Â‘∆∫ Íz’≈Ù ‘Ó≈≈ ÌÔØ® ͇È≈ Ù‘ «Ï÷À ÌÚ ÒÔØ®«¬‘ √ª Á√ ‘∆¡ª ‘È «’ Íπ Íz≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ◊π± √≈«‘Ï È∂

«ÂzÏ∂‰∆ Á≈ «¬ÙÈ≈È ’∆Â≈ ¡Â∂ ÍπßÈ Á≈È ’∆Â≈ ‹Á«’ ◊πÏ≈‰∆ «¬È∑ª ◊æÒªÁ≈ ÷ø‚È ’Á∆ ˛Õ

¿πµÂ : «¬‘ «¬’ «¬«Â‘≈√’ ÿ‡È≈ ˛ «’ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï

È∂ ÒØ’ª Á∂ ’«Ò¡≈‰ ¡Â∂ «√æ÷∆ Íz⁄≈ Ò¬∆ Í±Ï Á∆ «ÁÙ≈ ÚÒ Ïß◊≈Ò

¡Â∂ ¡≈√≈Ó Âæ’ Ô≈Â≈ ’∆Â∆Õ ◊π± √≈«‘Ï Á∂ È≈Ò Ó≈Â≈ È≈È’∆ ‹∆

Ó«‘Ò Ó≈Â≈ ◊π‹∆ ‹∆ ¡Â∂ ‘Ø Ì∆ ’≈¯∆ «√æ÷ √ß◊ √∆Õ ¡Ò≈‘≈Ï≈Á

«‹√ ÿ «Ú⁄ ◊π± Ó‘≈≈‹ Á≈ ¿πÂ≈≈ ‘Ø«¬¡≈ «¬’ Ì∆Û∆ «‹‘∆ ◊Ò∆

«Ú⁄ √∆ ¿π√ Ú∂Ò∂ «¬ßÈ∂ ÷±‘ Ì∆ È‘∆∫ ‘πßÁ∂ √∆Õ Á±√∂ Ó≈fi ’∆ Ú≈ «Ú⁄

◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á≈ ¿πÍÁ∂Ù ˛Õ

⁄¿πÊÀ Í«‘ √Ï≈‘ ’∂ √π«Â¡≈ ¿±Í‹À ⁄≈˙®«ÂÈ≈ Á«¡≈Ú≈ «√¿π ÁØ√Â∆ Ó«È Óπ«÷ √⁄≈ È≈¿π®«¬√∂ Ò¬∆ ’Â≈Íπ (Í≈«’√Â≈È), ◊Ø«¬ßÁÚ≈Ò, ¡≈ÈßÁÍπ √≈«‘Ï

◊π± √≈«‘Ï È∂ Á«¡≈Úª Á∂ ’ß„∂ È◊ Ú√≈¬∂Õ √Ø ‹∂ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á

√≈«‘Ï È∂ √ß◊Ó Â∂ «¬ÙÈ≈È ’ «Ò¡≈ ª ’∆ ÂØÍ ⁄Ò ◊¬∆? «¬√ «Ú⁄

◊πÓ«Â Á∆ ’∆ ¿π¶ÿ‰≈ ‘ج∆ ˛?

«Î «‹‘Û∂ ÏßÁ∂ ¡Ò≈‘≈Ï≈Á ‹ª ‘«Áπ¡≈ ’Á∂ ◊¬∂ ‘È, ¿πÈ∑ª ȱß

ÍÂ≈ ˛ «’ «’√ Â∑ª ͪ‚∂ √‡∂ÙÒ ÂØ∫ ¿π«Á¡ª ‘∆ «Í¤∂ Òæ◊ ‹ªÁ∂

‘È «’ «¬‘ ¡√≈‚∆ ¡√≈Ó∆ ˛Õ ‹Á Ïz≈‘Ó‰≈ Á≈ ’ßÓ ‘∆ Óß◊ ’∂ ÷≈‰≈

˛ ª ’∆ ◊π± √≈«‘Ï ’ØÒ Á≈È È‘∆∫ Óß◊‰◊∂? «Î ◊π± √≈«‘Ï Á∂ ÁÔ≈Ò±

√πÌ≈¡ Á≈ ÍÂ≈ «’√ È±ß È‘∆∫ ˛? ‹Á Óß◊‰ ‘∆ ¡≈ «◊¡≈ ’∆ ◊π± √≈«‘Ï

¿π√ 鱧 ‹π¡≈Ï Á∂ «ÁßÁ∂?

«¬È∑ª Âπ’ª ÂØ∫ «’ÂØ Ì∆ «¬‘ √≈Ï ȑ∆∫ ‘πßÁ≈ «’ ◊π± √≈«‘Ï È∂

«’√∂ Á∂Ú∆ Á∂ÚÂ∂, Ïz‘Ó≈, «ÚÙȱß, Ó‘∂Ù ‹ª ◊ß◊≈ Ó¬∆¡ª ÂØ∫ Íπæ Á∆

’≈ÓÈ≈ Ò¬∆ ÓßÈ Óß◊∆ ‘ØÚ∂Õ «¬‘ √Ì ÷ÏÂ∆∫ «ÁÓ≈ˆ Á∂ ÍzÙÈ ‘ÈÕ

·≈„ ÌÔØ ÓÀ‹Ø« ’« Ï⁄È≈ ’‘≈ «√ «È¡≈¬∂®ÍøÊ ⁄Ò∂ ÂÏ ‹◊ ÓÀ∫ ‹Ï ÂπÓ ’‘π √‘≈«¬®30®

ÍzÙÈ AD : «ÈÓÒ ÍøÊ Âª Ùπ± √z∆ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ È∂’∆Â≈ √∆ Í Ï«⁄æ È≈‡’ Á≈ ’Â≈ ¡≈÷ «‘≈ ˛ «’ Á√Ó∂Ù ‹∆ ÍøÊ⁄Ò≈¿π‰ Ò¬∆ Íẕ ÂØ∫ √‘≈«¬Â≈ Óß◊ ‘∂ ‘ÈÕ

¿πµÂ : ◊π± È≈È’ √≈«‘Ï Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Ú≈Ò∂ ÍøÊ È±ß È≈È’ ÍøÊ∆

«’‘≈ ‹ªÁ≈ √∆ «¬√ Ï≈∂ Ó‘≈È ’ØÙ Á≈ ÍøÈ≈ FIC ”Â∂ Á∂÷Ø “È≈È’ ÍøÊ∆”Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AGI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AH@

Óπ◊Òª Ú∂Ò∂ √’≈∂ ÁÏ≈∂ Ì∆ È≈È’ ÍøÊ∆ «’‘≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ ‹Ø Ì∆ Ù≈‘∆

ÎπÓ≈È «√æ÷ª Ò¬∆ ‹≈∆ ‘πßÁ∂ √∆ √Ì «√æ÷ª 鱧 È≈È’Íz√ «Ò«÷¡≈ ‹ªÁ≈

√∆Õ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ÷ø‚≈ Í‘πÒ Á∂ ’∂ ¡Â∂ Íø‹ ’≈∆ «‘ Ï÷Ù ’∂

ı≈Ò√≈ ÍøÊ Íz◊‡ ’∆Â≈ √∆Õ «¬√ ÍøÊ È±ß ÁÍ∂Ù ¡≈¿π‰ Ú≈Ò∂ «Ì¡≈È’

√Ó∂∫, «‹√ «Ú⁄ ’ÂÒ∂¡≈Ó ¡Â∂ ÿÒ±ÿ≈∂ ‘؉∂ √∆, ¿π√ Ò¬∆ ¡’≈Ò Íπ÷

鱧 Ï∂ÈÂ∆ ’ ‘∂ ‘È «’ ÍøÊ “⁄ÒÀ ÂÏ ‹◊ ÓÀ ‹Ï ÂπÓ ’‘π √‘≈«¬®””

ÍzÙÈ AE. : Ìß◊≈‰∆ ‹πæË Úȉ ’«Á¡ª ’Ú∆ È∂ ¿πÁ≈√∆ «¥Í≈Ò⁄ßÁ Á∆ Ï‘≈Á∆ Áæ√∆, ‘ÒÚ≈¬∆ ’ØÒØ∫ Í·≈‰ ‹ÈÀÒ ÓÚ≈¿π‰≈ Áæ«√¡≈Í ’∆ ’≈È ˛ «’ ◊π± Á∂ È≈™ Â∂ ¡≈͉∂ Íπæ ّ∆Á ’≈¿π‰ Ú≈Ò∂Í∆ Ïπæ˱ Ù≈‘ Á≈ È≈™ Âæ’ È‘∆∫ «Ò¡≈?

¿πµÂ : Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ È∂ ◊π± √≈«‘Ï Á∂ √Ó’≈Ò∆ «√æ÷ª Á∂,

«¬√ ◊zßÊ Á∂ ¿πÂ≈∂ «¬’æ·∂ ’’∂ «¬‘ ◊zßÊ «Â¡≈ ’∆Â≈ √∆Õ ’ج∆ Úæ‚∆

◊æÒ È‘∆∫ «’ «¬È∑ª ◊æÒª Á≈ «Ú√Ê≈ È≈ «Ó«Ò¡≈ ‘ØÚ∂Õ «¬√∂ Â∑ª ‚≈.

«ÂzÒØ⁄È «√ßÿ ¡Â∂ ‘Ø «ÚÁÚ≈Ȫ Á∂ «÷¡≈Ò ˛ «’ ¡’≈Ò ¿π√« Á≈

¡≈’≈ ‘π‰ Á∂ ¡’≈Ò ¿π√« È≈ÒØ∫ ’≈¯∆ Úæ‚≈ √∆ «‹Èª ¿πÍÒÏË

‘Ø √«’¡≈ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ «Ò÷ «ÁæÂ≈Õ

Á±√≈ «Ú⁄≈ ˛ «’ ◊zßÊ Á∂ ’ª È∂ ’∆, «’È∑ª ¡Â∂ «’√ Â∑ª

«Ò÷‰≈ ˛ ¿π‘ ¡≈Í ‘∆ Áæ√ √’Á≈ ˛ Ï≈’∆ √Ì ¡‡’Ò-Í⁄± ◊æÒª ‘ÈÕ

Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√ ‹∆ È∂ ◊π± È≈È’ √≈«‘Ï Á∆¡ª ¿πÁ≈√∆¡ª Á≈ Úȉ

’∆Â≈ ˛ Í Íø⁄Ó «ÍÂ≈ Á∆ Ù‘∆Á∆ ¡Â∂ √z∆ ◊π± ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï Á∆¡ª

ÒÛ≈¬∆¡ª Ï≈∂ ’πfi È‘∆∫ «Ò«÷¡≈Õ ’∆ «¬√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ Ì≈¬∆ ◊πÁ≈√

Á∆ ⁄È≈ æÁ Á∂ÚØ◊∂?

◊π± ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï, √z∆ ◊π± ‘« ≈«¬ ¡Â∂ ¡æ·Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ È∂

’ج∆ Ï≈‰∆ È‘∆∫ ⁄∆ ’∆ «¬È∑ª 鱧 ◊π± È‘∆∫ ÓßÈØ◊∂? ı≈Ò√≈ ÍøÊ Á∂ Í«‘Ò∂

«√æ÷ «¬«Â‘≈√’≈ ÂÈ «√ßÿ Ìß◊± È∂ “√z∆ ◊π± ÍøÊ Íz’≈Ù” «Ú⁄ Ï≈Ï≈

Á∆Í «√ßÿ Á∆ Ù‘∆Á∆ Ï≈∂ ’πfi È‘∆∫ «Ò«÷¡≈ «’ «¬√ È±ß È’Ò∆ “ÍøÊ

Íz’≈Ù ’‘Ø◊∂”? Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ È∂ Íø‹ «Í¡≈«¡ª Á∂ ‹ÈÓ

¡√Ê≈È ÍøÊ ÍzÓ≈«‰Â ¡√Ê≈Ȫ ÂØ∫ Úæ÷ «Ò÷∂ ‘ÈÕ ’∆ Ó‘≈È ’ØÙ È±ß æÁ

’∆Â≈ ‹≈Ú∂?

¡Ó∆’≈ Á∂ ‚≈’‡ ÁÒ‹∆ «√ßÿ ‹∆ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ ÓÀ∫ √≈∆ Âπ «’

Ï≈Ï∆”” ÍÛ∑∆ ˛ ¿π√ «Ú⁄ ◊π± È≈È’ Á∂Ú Ó‘≈≈‹ Á∆ Ï≈Ï È≈Ò «’√∂

ÓπÒ≈’≈ Á≈ ’ج∆ «˜’ È‘∆∫ ˛Õ ’∆ «¬√ «‘√≈Ï È≈Ò √z∆ ◊π± ◊zßÊ

√≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹ Ï≈Ï Ï≈‰∆ (ÍøÊ ÍzÚ≈‰Â ÙÏÁ≈ÚÒ∆) È≈Ò √ÏßËÂ

ÙÏÁÕ

A. «‹È «√« √Ø‘«È ͇∆¡≈ Ó≈◊∆ Í≈«¬ √ßË±π® ¡ß◊ 417B. ’‘≈ √π ÷∂Ò ÂÏ∂Ò≈ ÿØÛ∂ ’‘≈ Ì∂∆ Ù«‘È≈¬∆® ¡ß◊ 417C. ‹À√∆ ÓÀ ¡≈ÚÀ ÷√Ó ’∆ Ï≈‰∆ ÂÀ√Û≈ ’∆ «◊¡≈Èπ Ú∂ Ò≈ÒØ®

¡ß◊ 112È’Ò∆ ÓßÈ Ò¬∂ ‹≈‰ ’∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄Ø∫ ’æ„ Á∂ÚØ◊∂?

Ï‹≈«¬ «¬√ Á∂ «’ ¡«‹‘∂ «Ï÷Û∂ √Ó∂∫ «Ú⁄ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆

È∂ ÿ≈Ò‰≈ ÿ≈Ò ’∂ «¬‘ ◊zßÊ √ßÍ≈«Á ’∆Â≈, ¿πÈ∑ª Á∆ ÿ≈Ò‰≈ Á∆

Ú«‚¡≈¬∆ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ Â’Ú≈Á È≈Ò Âz’∂ ‘ج∂ ÓÈ≈ Á∆¡ª ’ÒÓª Ìß‚‰

Ò¬∆ ¡æ‚∆ ⁄؇∆ Á≈ ˜Ø Ò≈ ‘∆¡ª ‘ÈÕ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHB

Ó‘ª ’≈Ò ’Ø «√÷Ô ’« ÓÁ≈ ̪◊ «ÍÚ≈«¬

«ÓÂ∆ D.A.B@A@ ˘ «◊¡≈È∆ ‹◊Â≈ «√ ßÿ ‹≈⁄’ È∂

◊πÁπ¡≈≈ Ïß◊Ò≈ √≈«‘Ï Á∆ √‡∂‹ ÂØ∫ √Ú∂ Á∆ ’Ê≈ Ú∂Ò∂ «¬‘ ÁØ‘≈

ÍÛ∑’∂ «’‘≈ «’ 266 Èß. ⁄«Âz Á∂ «¬√ ¤ßÁ ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’

Ïz≈‘Ó‰ 鱧 Ù≈Ï ¡Â∂ Ìß◊ «Í¡≈ ’∂ Ó‘ª’≈Ò Á≈ «√æ÷ ω≈ «ÁæÂ≈

«◊¡≈Õ ‹Ø ◊zßÊ (Á√Ó ◊zßÊ) «¬‘ ¿πÍÁ∂Ù Á∂ «‘≈ ˛ ¿π‘ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ

«√ßÿ √≈«‘Ï Á∆ ⁄È≈ ‘Ø √’Á∆ ˛? ª Â∂ «√æË ‘πßÁ≈ ˛ «’ «¬‘ ◊zßÊ

√≈’ ’Ú∆¡ª Á∆ ⁄È≈ ˛Õ

«¬√ ⁄«Âz Á∂ ¡«Ë¡ÀÈ ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ √πÓ«Â ‹ÀÈ È≈Ó∆

«¬’ ≈‹≈ Á∂ ⁄≈ Íπæ ¡Â∂ √z∆ È ÷øÏÒ≈ È≈Ó∆ «¬’ ÍπæÂ∆ √∆Õ

‹Á Íπæ ¡Â∂ ÍπæÂ∆ Ï⁄ÍÈ≈ ¶ÿ ’∂ ‹π¡≈È∆ «Ú⁄ ÍzÚ∂Ù ’ ◊¬∂

ª ≈‹∂ È∂ «¬’ «ÚÁÚ≈È Ïz≈‘Ó‰ ÍÛ∑≈È Ò¬∆ «ÈÔπ’ ’ «ÁæÂ≈Õ

«¬’ «ÁÈ, √z∆ È ÷øÏÒ≈ Ì≈Úª È≈ÒØ∫ Í«‘Òª Ïz≈‘Ó‰ Á∂ÚÂ≈

’ØÒ Í‘πß⁄ ◊¬∆ ª ’∆ Á∂÷Á∆ ˛ «’ Íø«‚ ‹∆ √≈Ò«◊z≈Ó Á∆ ͱ‹≈

’ ‘∂ ‘ÈÕ ’Á∂ «ÙÚ«¶◊ 鱧 fiπ’ fiπ’ ’∂ ÓæÊ≈ ‡∂’‰, ’Á∂ ÎπÒ

⁄Û∑≈¿π‰ ¡Â∂ ’Á∂ «ÂÒ’ Ò◊≈¿π‰ «¬«Â ¡≈«ÁÕ

≈‹ ’πÓ≈∆ È∂ Íø«‚ ‹∆ 鱧 Óπ√’≈ ’∂ Íπ櫤¡≈ «’ Âπ√∆∫ «¬√

ÍæÊ Á∆ Ó±Â∆ Á∆ ͱ‹≈ «’™ ’Á∂ ‘Ø? Íø«‚ ‹∆ È∂ ¿πµÂ «ÁæÂ≈

«‹√ 鱧 ÍæÊ ’«‘ ‘∆∫ ˛ «¬‘ √≈Ò«◊z≈Ó ·≈’π ‹∆ ‘È «‹√ 鱧 Úæ‚∂

Úæ‚∂ ≈‹∂ ͱ‹Á∂ ‘È Â±ß ¡«◊¡≈ÈÂ≈-Úæ√ «¬√ 鱧 ÍæÊ ’«‘ ‘∆ ˛∫Õ

≈‹ ’πÓ≈∆ ÏØÒ∆ :

√ÚÀÔ≈ : Â≈«‘ ͤ≈È ˛ È Ó‘ª ‹Û,‹≈ ’Ø ÍzÂ≈Í «Â‘±ß ‹◊ Ó≈‘∆®¡Ê : ¡À Ó‘ªÓ±÷ 屧 ¿π√ È±ß È‘∆∫ ͤ≈‰Á≈ «‹√ Á≈ ÍzÂ≈Í

«ÂßȪ ÒØ’ª «Ú⁄ ˛Õ

ͱ‹Â ˛ ÍzÌ ’À «Â‘ ’Ω «‹È ’∂ Í√∂ ÍÒØ’ Í≈‘∆®¡Ê : 屧 ¿πÈ∑ª Íæʪ 鱧 æÏ ÓßÈ’∂ ͱ‹Á≈ ˛∫ «‹È∑ª 鱧 Í√ ’∂

√Ú◊ ÂØ∫ Ï‘π Á± ‘Ø ‹≈¬∆Á≈ ˛Õ

Í≈Í ’Ø ÍÓ≈Ê ’À «‹‘ Í≈ÍÈ Â∂ ¡«Â Í≈Í ‚≈‘∆∫Õ¡Ê : 屧 ¡≈͉∂ ÚÒØ∫ ÍÓ≈Ê ’ «‘≈ ˛ Í «¬√ Í≈Í Á∂

Ï≈Ï Á≈ ‘Ø ’ج∆ Í≈Í È‘∆∫ Ì≈Ú «¬‘ √Ì ÂØ∫ Úæ‚≈ Í≈Í ˛Õ

Í≈«¬ ÍØ ÍÓ∂√… ’∂ Í√π Í≈‘È ÓÀ ÍÓ∂√… È≈‘∆ ®13®¡Ê : ¡À ÍÙ± ÍÓ∂Ù Á∂ ÍÀª «Ú⁄ ÍÀ‹≈ «¬È∑ª Íæʪ «Ú⁄

ÍÓ∂Ù È‘∆∫ ˛Õ

«Ï‹À ¤ßÁ :

‹∆ÚÈ ÓÀ∫ ‹Ò ÓÀ∫ ÊÒ ÓÀ∫ √Ì ±ÍÈ ÓÀ∫ √Ì Ì±ÍÈ Ó≈‘∆∫®¡Ê : ÍÓ∂٠ª √≈‚∂ ‹∆ÚÈ «Ú⁄, Í≈‰∆ «Ú⁄ Ï∂Â∆ «Ú⁄,

√Ì ±Íª «Ú⁄ √≈∂ ≈«‹¡ª «Ú⁄ ¡Â∂

√±‹ ÓÀ∫ √«√ ÓÀ∫ ÈÌ ÓÀ∫ ‹‘ ‘ØØ∫ «⁄ Ò≈«¬ ‘ª ‘∆®¡Ê : √±‹ «Ú⁄, ⁄ßÁzÓª «Ú⁄, ¡≈’≈Ù «Ú⁄, «‹Ê∂ Ú∆ «⁄æÂ

Ò≈ ’∂ Á∂÷Ø ¿πÊ∂ ‘∆ ÓΩ‹±Á ˛Õ

Í≈Ú’ ‘± ÓÀ∫ ¡ ÍÚÈ ‘±ß ÓÀ∫ «ÍzÊÚ∆ ÂÒÓÀ∫ √π ’‘ª È«‘ ‹≈‘∆®¡Ê : ¡◊È∆ «Ú⁄, ‘Ú≈ «Ú⁄, ËÂ∆ ÂÒ Â∂ ¿π‘ «’‘Û∆

‹◊∑≈ ˛ «‹Ê∂ ÍÓ∂Ù È‘∆∫ ˛?

ÏÔ≈Í’ ˛ √Ì ‘∆ ’∂ «Ï÷À ’¤ Í≈‘È ÓÀ ÍÓ∂√… È≈‘∆∫®23®¡Ê : ¿π‘ ª √Ì ‘∆ Á∂ «Ú⁄ «Ú¡≈Í «‘≈ ˛, ’ج∆ Íæʪ

«Ú⁄ Íẕ È‘∆∫ ˛Õ

’≈◊‹ Á∆Í √ÌÀ ’«’À ¡π √≈ √ÓπßÁzÈ ’∆ Ó√π ’ÀÔÀ®¡Ê : (¿π√ Á∆ Ó«‘Ó≈) ‹∂ √Ì Á∆ͪ Á∆ ËÂ∆ ȱ ß ’≈◊˜

ω≈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ √æª √ÓπßÁª Á∂ Í≈‰∆ Á∆ «√¡≈‘∆ ω≈ Ò¬∆

‹≈Ú∂Õ

’≈«‡ ÏÈ≈√ÍÂ∆ «√◊∆ «Ò÷Ï∂ ‘±ß ’Ω Ò∂÷È ’≈‹ ÏÈÀÔÀ®¡Ê : √≈∆ ËÂ∆ Á∂ πæ÷ ’æ‡ ’∂ ’ÒÓª ω≈ Ò¬∆¡ª ‹≈‰Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHD

√√…Â∆ Ï’Â≈ ’« ’À √Ì ‹∆ÚÈ Â∂ ‹π◊ √≈«· «Ò÷ÀÔÀ®¡Ê : ¡Â∂ √πæ√ÚÂ∆ Á∂Ú∆ 鱧 ÏØÒ‰ Ò≈ ’∂ √≈∂ ‹∆Úª ’ØÒØ∫

√æ· ‹π◊ «Ò÷ªÁ∂ ‘∆Ô∂ «Î Ì∆ ¿π√ Á≈ ¡ß ȑ∆∫ Í≈¬∆Á≈Õ

‹Ø ÍzÌπ Í≈ÔÂπ ˛ È«‘ ’À√∂ ‘±, √Ø ‹Û Í≈‘È ÓÀ∫ ·‘≈ÚÀ®14®¡Ê : «‹‘Û≈ Íẕ «’√∂ Â∑ª Ú∆ ‘æÊ È‘∆∫ ¡≈™Á≈, ¡À Ó±÷

ÂÀ∫ ¿π√ 鱧 Íæʪ «Ú⁄ ÓßÈ «Ò¡≈ ˛?

È؇ : «¬‘Ø √ÚæÔª Ï«⁄æ È≈‡’ «Ú⁄ «¬√ Â∑ª «Ò«÷¡≈ ˛ :

’≈◊Á Á∆Í √ÌÀ ’« ’À ¡π √≈ √ÓπßÁzÈ ’∆ Ó√π ’À ‘Ø®’≈‡ ÏÈ≈√ÍÂ∆ √◊∆ «Ò÷Ï∂ ‘±ß ’∂ Ò∂÷È ’≈‹ ÏÈÀ ‘Ø®√≈√πÂ∆ Ï’Â≈ ’« ’À ‹π«◊ ’Ø«‡ ◊È∂√ ’À ‘≈Ê «Ò÷À ‘Ø®’≈Ò «¥Í≈È «ÏÈ≈ «ÏÈÂ∆ È ÂπÓ ’Ø ÍzÌ ÈÀ’ «fiÀ ‘Ø®201®(Ï«⁄æ È≈‡’ ¡«Ë¡≈«¬ Í«‘Ò≈)¡Â∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ «Ú⁄ «¬ß‹ Á‹ ˛Õ

Ï√πË ’≈◊Á ÏÈ≈‹ ’ÒÓ≈ «Ò÷‰ ’¿π ‹∂ ‘Ø«¬ ÍÚÈ®Ï∂¡ß ¡ßÂπ È ‹≈¬∆ Í≈«¬¡≈ ◊‘∆ È≈È’ ⁄‰ √‰® ¡ß◊

548«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ ≈‹ ’πÓ≈∆ Ïz≈‘Ó‰ Á∂ÚÂ≈ Á∂ «’Á≈ Ï≈∂ Áæ√Á∆

˛ «’ ’‘≈™Á∂ Íø«‚ ‘Ø Í ÍæÊ È±ß Í±‹Á∂ ‘ØÕ Ó±ß‘ ÂØ∫ «√Ú «ÙÚ

’Á∂ ‘Ø Í «Ë¡≈È Ó≈«¬¡≈ «Ú⁄ ˛Õ ÒØ’ª 鱧 Í≈÷ø‚ ’ ’∂ «Á÷≈™Á∂

‘Ø ¡Â∂ Á Á Óß◊«Á¡ª 鱧 ÙÓ È‘∆∫ ¡≈™Á∆Õ «¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ ‘Ø

’‡≈÷Ù Ì«¡≈ Ï≈‰ Ó≈Á∆ ˛Õ

Ó≈‡∆ ’∂ «√Ú ÏÈ≈¬∂ ͱ«‹ ’À Ï‘≈«¬ ¡≈«¬,¡≈«¬ ’∂ ÏÈ≈¬∂ Î∂« Ó≈‡∆ ’À √πË≈« ’À®¡Ê : «Óæ‡∆ Á≈ «√Ú Ï‰≈ «Ò¡≈, ¿π√ Á∆ ͱ‹≈ ’’∂ ÈÁ∆

«Ú⁄ Ï‘≈ «ÁæÂ≈, ¡≈ ’∂ Î∂ «Óæ‡∆ 鱧 ◊ßπÈz ’∂ ‘Ø Ï‰≈ «Ò¡≈Õ

ª ’∂ Í≈«¬ ÍÔØ Ó≈ÊØ ÿ∆ ÁÀ… ◊ÔØ,¡À∂ ª ÓÀ ’‘≈ ˛ ∂ ÁÀ ˛ ÂØ«‘ ’Ø «Ï⁄≈ ’À®¡Ê : ¿π√ Á∂ ÍÀª «Ú⁄ «√ Ë «ÁæÂ≈ ¡Â∂ ¿π√ Á∂ ¡æ◊∂ ÁØ

ÿÛ∆ ÷±Ï ÓæÊ≈ ◊«Û¡≈, ¡∂ «Ó√! 屧 ‘∆ Áæ√ ¿π√ Á∂ Í≈√ ’∆ ˛

«‹‘Û≈ ÂÀ鱧 √Ófi ’∂ Á∂Ú∂?

«¶◊ ’∆ Â±ß Í±‹≈ ’À «√ßÌπ ‹≈«È Í≈«¬ ÍÀ,√ج∆ ¡ß ÁÀ˛ Â∂∂ ’ ÓÀ «È’≈« ’À®¡Ê : 屧 «¶◊ Á∆ ͱ‹≈ ’Á≈ ˛ ; «ÙÚ ‹∆ ‹≈‰ ’∂ ¿π√ Á∂

ÍÀ∆∫ ÍÀ∫Á≈ ˛∫, ‹Ø ’πfi ¿π‘ ¡≈Í ˛ Ì≈Ú («¶◊ ‘∆) ª Â∂∂ ‘æÊ «Ú⁄

ÎÛ≈¬∂◊≈Õ

ÁØ«‘Â≈ ’Ω ÁÀ ‘Ø ’∆ 屧 ¡≈ÍÈ ⁄ÏÀ ˛ Â≈ ’Ω;√ج∆ ÂØ«‘ Ó≈« ˛ ∂ √Á≈ «√Ú ÷…≈ ’À®20®¡Ê : ’∆ 屧 ¿π‘ «¶◊ ¡ÍÈ∆ Ë∆ 鱧 Á∂Ú∂∫◊≈ ‹ª ¡≈Í ÷≈Ú∂∫◊≈

¿πÚ∂∫ ‘∆ «ÙÚ ÂÀÈ±ß Ë±‘ ˱‘ ’∂ Ó≈ √πæ‡∂◊≈Õ

«¬√ Á∂ ¿πµÂ «Ú⁄ Íø«‚ ‹∆ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ ‘∂ ≈‹ ’πÓ≈∆!

ÂÀ鱧 «ÙÚ Á∆ Ó«‘Ó≈ Á≈ ÍÂ≈ È‘∆∫Õ Ïz‘Ó≈, «ÚÙ鱧 ¡Â∂ Ó‘∂Ù Á∆

‘Ó∂Ù≈ ‘∆ ͱ‹≈ ’È∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ ÂÀ鱧 «¬È∑ª ◊æÒª Á≈ ÍÂ≈ È‘∆∫Õ

«¬√ Ò¬∆ ¡«‹‘∆¡ª ◊æÒª ’Á∆ ˛∫Õ ¡√∆∫ ÏÂË≈∆, Ïz≈‘Ó‰≈ ‘ª

«‹√ «’√∂ (ÒØÛÚßÁ) 鱧 ÓßÂz «√÷≈™Á∂ ‘ª, ’ß‹±√ª ’ØÒØ∫ Á≈È ’≈™Á∂

‘ªÕ

‹Á ≈‹ ’πÓ≈∆ ÷∆¡ª ÷∆¡ª √π‰≈ ’∂ Íø«‚ ‹∆ È±ß Ù«ÓßÁ≈

’Á∆ ˛ ª Íø«‚ ‹∆ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ Â∂∂ Ú«◊¡ª 鱧 «Ë’≈ ˛

‹Ø «¬È∑ª Á∂ګ¡ª Á∆ «ÈßÁ≈ ’Á∂ ‘ÈÕ Ò◊Á≈ ˛ ÂÀ∫ Ìß◊ Í∆Â∆ ‘ج∆

˛ ¡Â∂ Â∂∆ Óæ Ó≈∆ ◊¬∆Õ

≈‹ ’πÓ≈∆ ¡≈÷Á∆ ˛ «’ Â∂∆ ª «ÏÈ≈ Ìß◊ Í∆Â∂ ‘∆ Óæ Ó≈∆

‘ج∆ ˛ ‹Ø ÍæÊ Í±‹Á≈ ˛∫ ¡Â∂ ÍÀ√∂ «Í¤∂ Á Á Óß◊Á≈ «ÎÁ≈ ˛∫Õ

Íø«‚ ‹∆ Ú≈ Ú≈ ¡≈÷Á∂ ‘È ¡√∆∫ Ë≈«Ó’ ◊zßÊ ÍÛ∑Á∂ ‘ª ¡√∆∫

ÒØ’ª 鱧 «√÷Ô≈ «ÁßÁ∂ ‘ª ¡√∆∫ Ìß◊ ¡≈«Á Á≈ ÈÙ≈ È‘∆∫ ’Á∂Õ ≈‹

’πÓ≈∆ ¡≈÷Á∆ ˛ «’ Ë≈«Ó’ ◊zßÊ ÍÛ∑È Á≈ ’∆ Î≈«¬Á≈ ‹Á Â∂∆

√π ª Ó≈«¬¡≈ «Ú⁄ ˛, ÍÀ√∂ Ú≈√Â∂ ‘∆ ÍÛ∑Á∂ ‘Ø, Ó≈«¬¡≈ Ò¬∆ ‘∆

ÍÛ∑≈™Á∂ ‘Ø, ¬∂√∂ ËÈ Ò¬∆ ÒØ’ª È±ß Ó±÷ ω≈ ’∂ ´‡Á∂ ‘ØÕ «‹√

Ó≈«¬¡≈ È∂ √≈≈ √ß√≈ ÌÓ≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ¿π√∂ Á∂ ¡Ë∆È Âπ√∆∫ «Ú⁄

‘∂ ‘ØÕ È≈ Âπ‘≈鱧 ’≈ȱßÈ Á≈ ‚ ˛ È≈ √Ó≈‹ Á≈ ‚ ˛Õ ‹∂ Ìß◊

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHF

È‘∆∫ Í∆∫Á∂ «Î ’∆ Â∆ Ó≈ «ÁæÂ≈Õ

Í≈‘È ’∆ ͱ‹≈ ’À∫ ‹∂ ˛ ¡«Ë’ ¡⁄∂®̪◊ È≈ ¬∂Â∂ Í Ì÷À ‹≈È ¡≈Í √π⁄∂®52®¡Ê : (¿±∫) Ìß◊ È‘∆∫ Í∆Á∂ (ÚÀÙ鱧 ‘؉ ’’∂) ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß

ÏÛ∂ ¡Ò’ÓßÁ √ÓfiÁ∂ ‘È ¡Â∂ ÒØ’ª Á∂ Ì≈◊ Á≈ ÷≈ ‘∂ ‘Ø Í ÍæÊ

È±ß Í±‹Á∂ ‘È ‹Ø «’ ‹Û∑ Ú√± ˛Õ ¡æ◊∂ ≈‹ ’πÓ≈∆ ’«‘ßÁ∆ ˛ «’ ÂÀ∫

Ìß◊ È≈ Í∆ ’∂ ’∆ √π¡≈«¡ª √◊Ø∫ ÒØ’ª È±ß Ó±÷ ω≈ ’∂ ´‡Á∂ ‘Ø∫ Â∂∂

È≈ÒØ∫ ª Ìß◊ Í∆‰ Ú≈Ò∂ √±Ó∂ ⁄ß◊∂ ‘È «‹‘Û∂ ‹πæË «Ú⁄ ‘≈Ê∆¡ª

È≈Ò ÒÛÁ∂ ‘ÈÕ

Ì≈◊ ÷≈«¬ ̇ «ÌÛ«‘ ◊‹È ’∂ ÁªÂ ¿πÍ≈«‘®«√Ó«‡ √ª◊ √ß◊z‘«‘ √≈ √ÈÓπ÷ ˛… fi≈«‘®ÂÀ∫ Ó±‹∆ Í∆ ̪◊ ’‘Ø ’≈ ’≈‹ √Ú« ˛∫®‘∂ «Ó√ 屧 ÍæÊ Í±‹‰ Ú≈Ò∆ «√÷Ô≈ «’√∂ ‘Ø È±ß Á∂‘ ÓÀȱ ß

¡«‹‘∆ «√«÷Ô≈ Á∆ ÒØÛ È‘∆∫ Í Â±ß Ô≈Á æ÷ «’ ¡ßÂ È±ß ÓÈ «Í¤Ø∫

ÿØ È’ «Ú⁄ ‹≈Ú∂∫◊≈ ¡Â∂ ⁄ß‚≈Ò Á∆ ‹±È «Ú⁄ ÍÚ∂∫◊≈Õ ‹ÁØ∫ ’≈Ò

Á≈ ÎßË≈ Â∂∂ ◊Ò ÍÚ∂◊≈ ¿πÊ∂ 屧 ’∆ ‹Ú≈Ï Á∂Ú∂∫◊≈? ¡Â∂ Â∂∆ ’ΩÈ

÷Ô≈ ’∂◊≈?

’‘Ø «Ó√ ¡≈◊À ’‘ª ‹…≈Ï ÁÀ ‘Ø®‹ÏÀ ’≈Ò ’∂ ‹≈Ò ÓÀ∫ Ϊ√ ‹À ‘Ø®’‘Ø ’ΩÈ √Ø Í≈· ’À‘Ø Â‘ª ‘∆®Â¿± «¶◊ ͱ‹≈ ’∂ ◊Ø ¿±‘ª ‘∆®84®Â±ß ¿πÊ∂ «’‘Û≈ Í≈· ÍÛ∑∂◊≈ ¡Â∂ ’∆ ¿πÊ∂ Ì∆ «¶◊ Á∆ ͱ‹≈

’∂∫◊≈?

‘ª πÁz ¡À ˛∫ «’ √z∆ «¥ÙÈ ¡À‘À∫®‹‘ª Ï≈«Ë √z∆ ’≈Ò ÂØ ’Ø ⁄ÒÀ ˛∫®

«’ËØ ¡≈«È ’À ≈Ó ˛… ˛ √‘≈¬∆®‹‘ª ÍπæÂz Ó≈Â≈ È Â≈Â≈ È Ì≈¬∆®85®¡Ê : ¿πÊ∂ Â∂∆ √‘≈«¬Â≈ Ò¬∆ «ÙÚ ‹∆ ¡≈Ú∂◊≈ ‹ª √z∆

«¥ÙÈ ¡≈Ú∂◊≈? «‹Ê∂ ’≈Ò ÂÀ鱧 ÏßÈ∑ ’∂ ÒÀ ‹≈Ú∂◊≈ ’∆ ≈Ó ⁄ßÁ ¡≈

’∂ Â∂∆ √‘≈«¬Â≈ ’∂◊≈? «‹Ê∂ È≈ ’ج∆ ÍπæÂ, È≈ Ó≈Â≈, È≈ «ÍÂ≈ È≈

Ì≈¬∆ «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ’ج∆ Ì∆ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊≈Õ

«¬√ Â∑ª ‘∂ «Ó√

Ó‘ª ’≈Ò ‹± ’Ø √Á≈ √∆√ ÈÔÀÔÀ®Íπ∆ ⁄ΩÁ‘±ß Â≈√ ‹≈ ’∂ Âz√ÀÔÀ®√Á≈ ¡≈È ‹≈ ’∆ √ÌÀ ‹∆Ú Ó≈ÈÀ®√ÏÀ ÒØ’ ÷Ô≈Â≈ «ÏË≈Â≈ ͤ≈ÈÀ®86®È؇ : ≈‹ ’πÓ≈∆ È∂ Í«‘Òª ÓΩÂ È±ß ’≈Ò «Ò«÷¡≈ ˛ ¡Â∂ ‘π‰

«‹√ Á∂ ¡Ë∆È ÓΩ (’≈Ò) ˛ ¿π√ È±ß Ó‘ª ’≈Ò «’‘≈ ˛ «‹√ Á≈

«√æË≈ ¡Ê ˛ ¡’≈Ò Íπ÷ (Ú≈«‘◊π±) Í Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª ‘

ʪ Ó‘ª’≈Ò È±ß ÓΩ (’≈Ò) Á∆ ‘∆ ‡ Ò◊≈ æ÷∆ ˛Õ

¡æ◊∂ ‘Ø ÷ØÒ∑ ’∂ Ó‘ª’≈Ò Á≈ √±Í Áæ√ ‘∆ ˛ :

È‘∆∫ ‹≈«È ‹≈¬∆ «’¤± ±Í ∂÷≈®’‘ª Ï≈√ Â≈ ’Ø «ÎÀ ’ΩÈ Ì∂÷≈®’‘ª È≈Ó Â≈ ’Ø ’‘ª ’À ’‘≈ÚÀ®’‘ª ’À Ï÷≈ÈØ ’‘∂ ÓØ È ¡≈ÚÀ®87®‘±Ï‘± «¬‘∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ Ï«⁄æÂz È≈‡’ Á∂ ¡≈ßÌ «Ú⁄ «¬√ Â∑ª

˛Õ

È‘∆∫ ‹≈«È ‹≈¬∆ ’¤± ±Í ∂÷ø®’‘≈ Ï≈√ Â≈ ’Ø «ÎÀ ’¿πÈ Ì∂÷ø®’‘≈ È≈Ó Â≈ ’Ø ’‘≈ ’À ’‘≈ÚÀ®’‘≈ ÓÀ∫ Ï÷≈ÈØ ’˛ ÓÀ È≈ ¡≈ÚÀ®24®≈‹ ’πÓ≈∆ ¡◊≈‘ª ‘Ø ÷ØÒ∑ ’∂ Áæ√Á∆ ˛ «’ ¿π√ (Ó‘≈’≈Ò) Á≈

È ’Ø «ÍÂ≈ ˛ È≈ Óª ˛, È≈ ’ج∆ Íπæ ¡Â∂ ÍπæÂ∆ ˛ È≈ Á≈Ô≈ È≈

Á≈¬∆ ˛Õ È≈ ¿π√ Á∂ È≈Ò ’ج∆ ÎΩ‹ ˛Õ

‹Ø ¿π‘ ’«‘ßÁ≈ ˛ ¿π‘ √«Â ‘πßÁ≈ ˛ ¡Â∂ ‹Ø ’Á≈ ˛ ¿π‘ Ú‹±Á

«Ú⁄ ¡≈ ‹ªÁ≈ ˛Õ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHH

’¬∆¿± √Ú≈À ’¬∆ ÷Í≈ÚÀ® ¿π√≈∂ ◊Û∑∂ Î∂« Ó∂‡À ÏÈ≈ÚÀ®ÿÈ∆ Ï≈ ÒΩ ÍøÊ ⁄≈Ø ÌzÓ≈È≈®Ó‘≈’≈Ò ‘∆ ’Ø ◊π± ’À ͤ≈È≈®89®Óπ∆Á ‘Ø ¿π√∆ ’∆ Ú˛ Í∆ Ó∂Ø®¿π√∆ ’≈ «’Ô≈ ¡≈ÍÈ≈ ‹∆Ú ⁄∂Ø®«Â√∆ ’≈ ’∆¡≈ Ï≈Ò’≈ ÓÀ ’‘≈ÚØ®¿π‘Ø ÓØ«‘ ≈÷≈ ¿π√∆ ’Ø ËÔ≈ÚØ®90®«¬Ê∂ «¬‘ «Ú⁄≈È Ú≈Ò∆ ◊æÒ ˛ «’ «¬‘ ◊æÒª ¿π‘ ≈‹ ’πÓ≈∆

Á∂ ӱߑØ∫ «È’Ò ‘∆¡ª ‘È «‹√ È∂ Íø«‚ ‹∆ ’ØÒØ∫ ÍÛ∑≈¬∆ ¡‹∂ Ùπ± ‘∆

’∆Â∆ ‘ÀÕ «¬‘∆ ’πfi ’«Ï˙ Ï≈⁄ Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ω÷¬∆ «Ú⁄ «¬ß‹ ‘È :

¡≈«Á ¡ß«Â ¬∂’À ÷Ú≈® √ج∆ ◊π± √Ó«fiÔ‘π ‘Ó≈≈®ÈÓ√’≈ «Â√‘∆ ’Ø ‘Ó≈∆® √◊Ò Íz‹≈ «‹È ¡≈Í √Ú≈∆®«ÏȪ Ìß◊ Í∆Â∆ Óæ Ó≈∆ Ú≈Ò∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ‹∂ «¬√ȱß

«’√∂ √≈’ ’Ú∆ Á∆ ⁄È≈ ’«‘È ¡Â∂ «¬√ 鱧 ¿π‹ÀÈ Ú≈Ò∂ Ó‘ª’≈Ò

È≈Ò ÂπÒÈ≈ ’È Âª «Î «¬È∑ª Ò¬∆ ’߇’ ⁄±È Íπ≈‰ Ú≈Ò∆

ÁÚ≈¬∆ ‘∆ Óπ¡≈¯’ ¡≈Ú∂◊∆Õ

≈‹ ’πÓ≈∆ ¡æ◊∂ ¡≈÷Á∆ ‘À :

√π«È «Á‹ ÂπÓ ËÈ ’∂ ÒÏ Ò≈◊∂®Ó≈◊ «Î √ÌÈ ’∂ ¡≈◊∂®¡≈ÍÈ∂ ÓÈ Ì∆Â È Ò‹≈Ú‘π®«¬’ ‡’ ˛… ‘ ËÔ≈È È Ò≈ÚØ®93®¡Ê : Íø«‚ ‹∆ √πÈ! Âπ√∆∫ ÍÀ√∂ Á∂ Ò≈Ò⁄ «Ú⁄ √Ì ’ØÒØ∫

Óß◊Á∂ «ÎÁ∂ ‘ØÕ Âπ‘≈鱧 ’Á∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í «Ú⁄ ÙÓ È‘∆∫ ¡≈™Á∆,

Âπ√∆∫ ’Á∂ «¬’≈◊ «⁄æ ‘Ø ’∂ ÍÓ∂Ù È±ß È‘∆∫ «Ë¡≈™Á∂Õ

Íø«‚ ‹∆ ¿πµÂ «ÁßÁ∂ ‘È «’ ÂÀ鱧 «¬È∑ª ◊æÒª Á≈ ’∆ ÍÂ≈ ‘؉≈

√∆Õ Â±ß «ÙÚ ‹∆ 鱧 ÍæÊ ’«‘ßÁ∆ ˛∫ ‹Ø «¬È∑ª ·≈’πª 鱧 ’πfi ‘Ø (ÚË

ÿ‡) ÏØÒÁ≈ ˛ ÍÓ≈ÂÓ≈ ¿π√ 鱧 Í≈Í∆ ’«‘ßÁ≈ ˛Õ ¿π√ È±ß È’ ‹≈‰≈

ÍÀ∫Á≈ ˛Õ ‹Ø Ïz≈‘Ó‰ 鱧 Á≈È Á∂ÚØ ÍÒØ’ «Ú⁄ Á√ ◊π‰ª ‘Ø ’∂ ÎÒÁ≈

˛ ¡Â∂ ‘Ø «’√∂ ȱ ß «ÁæÂ≈ ÎÒÁ≈ È‘∆∫Õ «¬√ Á∂ ¿π «Ú⁄ ≈‹

’πÓ≈∆ ’«‘ßÁ∆ ˛ :

’π¡« Ï≈⁄®¬∂’À Ó‘ª ’≈Ò ‘Ó Ó≈ÈÀ®Ó‘ª πÁz ’æ‘ ’¤± È ‹≈ÈÀ®Ïz‘Ó Ó‘∂Ù ’∆ √∂Ú È ’‘∆®«ÂÈ Â∂ ‘Ó ’Ï‘± È ‚‘∆®86®Ïz‘Ó «Ï√È «‹È Íπ÷ ¿π⁄≈ÔØ®Â≈ ’Ω «Óz ‹≈«ÈæÔ∂ Ó≈ÔØ®«‹È È ’≈Ò Íπ÷ ’Ø ËÔ≈ÔØ®Â≈ ’∂ «È’‡ ’≈Ò È«‘ ¡≈ÔØ®97®¡Ê : ¡√∆∫ ª «¬’ Ó‘ª ’≈Ò È±ß ÓßÈÁ∂ ‘ª Ó‘ª«ÙÚ È±ß ’πfi

È‘∆∫ ‹≈‰Á∂Õ Ïz‘Ó≈ «ÚÙ鱧 Á∆ √∂Ú≈ È‘∆∫ ’Á∂ «¬È∑ª ÂØ∫ ¡√∆∫ ’Á∂

È‘∆∫ ‚Á∂Õ «‹‘Û∂ ÍπÙ Ïz‘Ó≈ «ÚÙ鱧 Á≈ È≈Ó ‹ÍÁ∂ ‘È ¿π‘ ‘Ó∂Ù≈

ÓΩ Á∂ ӱߑ «Ú⁄ ÍÀ∫Á∂ ‘È ¡Â∂ ÓÁ∂ ‹ßÓÁ∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ

È؇ : «¬ÊØ∫ √ÍÙ‡ ‘Ø «◊¡≈ ˛ “’≈Ò” ÓΩ Ҭ∆ «Ò«÷¡≈ ˛

“Ó‘ª’≈Ò”, “’≈ÒÍπ÷” «Èß’≈ Ò¬∆ «Ò«÷¡≈ «◊¡≈ ˛Õ

‹∂ È ’≈Ò Íπ÷ ’Ø ËÔ≈ÚÀ® Â∂ È ’≈Ò Îª√ È«‘ ‹≈ÚÀ®«ÂÈ ’∂ « æË «√ æË √Ì ÿÓΩ® ’Ø«ÏÁ √Ì ‘∆ ‘ ‘πÈ≈

√Ω®92®’≈Ò Íπ÷ «¬’ Á≈ «‹È ’‘≈® Â≈ ’∂ «æË «√æË ˛… ‘≈®Ìª«Â ̪«Â ËÈ Ì∂ Ìß‚≈±® «‹È ’≈ ¡≈Ú ‹≈ È≈ Í≈±®99®«‹È ’ ’≈Ò Íπ÷ ’ ËÔ≈ÔØ® √Ø È ’«Ò ÓÀ ’Ï‘± È ¡≈ÔØ®Ô≈Â∂ ‹◊ ÓÀ ¡«Â √π÷ Í≈ÚÀ® ÌØ◊ ’À ÏÀÈ ’æ‘ ÿ≈ÚÀ®200®«ÏÒ’πÒ «¬√∂ Ì≈Ú ¡Â∂ «¬‘∆ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ ““’«Ï˙ Ï≈⁄ Ï∂ÈÂ∆””

⁄Ωͬ∆ Á∂ ¡÷∆ «Ú⁄ ͬ∆ ˛Õ

’∆ ¡‹∂ Ì∆ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂ Ó‘ª’≈Ò È±ß ¿π‹ÀÈ

Ú≈≈ Ó‘ª’≈Ò ’«‘‰◊∂? √≈∆ ◊æÒ ‘Ø √ÍÙ‡ ’È Ò¬∆ ≈‹ ’πÓ≈∆

¡≈÷Á∆ ˛ :

‹À«√ ‹±«È «¬’ ÁÀ Ï÷≈«ÈÔ® ÂÔØ∫ «¬’ ‹±«È Á∂ÚÂ≈ ‹≈È∆Ô®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AHI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AI@

‹À√∂ «‘ßÁ±¡≈ ÈØ Âπ’≈È≈® √Ì«‘È √∆√ ’≈Ò ‹Ú≈È≈®203®¡Ê : «‹√ Â∑ª «‘ßÁ± ¡Â∂ Âπ’ ‘È «¬√∂ Â∑ª «¬’ ÁÀ∫ ‹±È∆

˛ ¡Â∂ Á∂ÚÂ≈ Ì∆ «¬’ ‹±È∆ ˛ Í «¬È∑ª √≈«¡ª Á∂ «√ ”Â∂ ’≈Ò

(ÓΩÂ) ‹Ú≈È∆ Èæ⁄ ‘∆ ˛Õ

’Ï‘π ÁÀ Á∂ÚÂÈ Ó≈À® ’Ï‘±ß ÁÀÂÈ Á∂Ú √ßÿ≈À®Á∂Ú ÁÀ «‹È ‹Ø¿± √ßÿ≈≈® Ú‘À Íπ÷ Íz«ÂÍ≈Ò ‘Ó≈≈®104®¡Ê : ’Á∂ ÁÀ∫ Á∂ګ¡ª 鱧 Ó≈Á∂ ‘È ¡Â∂ ’Á∂ Á∂ÚÂ∂ ÁÀ∫ª

鱧 Ó≈Á∂ ‘È «‹√ Ó‘ªÙ’Â∆ È∂ Á∂ÚÂ∂ ¡Â∂ ÁÀ∫Â, ÁØȪ 鱧 ÷ÂÓ ’

«ÁæÂ≈, ¿π‘ (¡’≈Ò) Íπ÷ √≈‚≈ Íz«ÂÍ≈Ò’ ˛Õ

«¬‘Ø ◊æÒ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ’«Ï˙ Ï≈⁄ Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ωͬ∆ «Ú⁄ «¬ß‹

’‘∆ ˛ :

‹ÚÈ ’≈Ò √Ì ‹◊ ÏÈ≈ÔØ®Á∂Ú ÁÀ ‹¤È ¿πÍ‹≈ÔØ®¡≈«Á ¡ß«Â ¬∂’À ¡ÚÂ≈≈®√ج∆ ◊π± √Ó«fiÔ‘π ‘Ó≈≈®9®Í Íø«‚ «Î Ì∆ „∆· ω ’∂ ÍæÊ Á∆¡ª ӱª 鱧 ·≈’π

‹≈‰ ’∂ ¿πÈ∑ª È±ß Í±‹‰ Á≈ ¿πÍÁ∂Ù ’Á≈ ˛ ¡Â∂ ◊πæ√∂ «Ú⁄ ¡≈ ’∂

≈‹ ’πÓ≈∆ ȱ ß ÚæË ÿæ‡ ÏØÒÁ≈ ˛Õ «¬√ Â∂ ≈‹ ’πÓ≈∆ È∂ ¿π‘

«ÙÚ«¶◊ Á∆ Ó±Â∆ ‘æÊ «Ú⁄ ÎÛ’∂ È≈Ò∂ Íø«‚ Á∂ ӱߑ Â∂ ’√ ’√ ’∂

Ó≈Á∆ ˛ È≈Ò∂ ‘æ√Á∆ ˛ :

ÂÏÀ ’π¡« «ÍzÂÓ≈ «√Ú ’∆ ’ ÓÀ Ò¬∆®‘«√ ‘«√ ’« «Á‹ ’∂ Óπ÷ ’«√ ’«√ ’À Á¬∆®√≈Ò«◊z≈Ó Á∂ Áª«Â ÎØ« √Ì ‘∆ Á∆¬∂®‘Ø ¤∆«È ¤≈«È ’« Ï√Âz «Ó√z ’∂ √Ì Ò∆¬∂®209«ÙÚ«¶◊ Ó≈ Ó≈ ’∂ Íø«‚ Á∂ ÁßÁ ÌßÈ «ÁæÂ∂ ¡Â∂ ‹Ø ’æÍÛ≈

ÒÂ≈ ¿π√ ’ØÒ √∆ √Ì ÷Ø‘ «Ò¡≈Õ «Î Íø«‚Â È±ß Íπæ¤Á∆ ˛ :

’‘Ø «Ó√z πÁz «Â‘≈Ø ’æ‘ ◊ÔØ® «‹‘ √∂Ú ÊØ √Á≈ ÁªÂ ÂÀ «ÂÈ’∆ÔØ®

«‹Â «¶◊«‘ ’Ω ‹ÍÂ∂ ’≈Ò ÏÂ≈ÔØ® ‘Ø ¡ß √Ø ÂπÓ∂ Óπ÷ Ó«‘

¡≈ÔØ®220®¡Ê : Á√ Íø«‚ ‹∆ Â∂≈ «ÙÚ «’Ê∂ «◊¡≈ ˛? «‹√ È±ß Â±ß

ͱ‹Á≈ √∆Õ ¿π√∂ È∂ Â∂∂ ÁßÁ ÌßÈ «ÁæÂ∂ «‹√ «¶◊ 鱧 ‹ÍÁ∂ ÂÀ∫ ¿πÓ

¶ÿ≈ «ÁæÂ∆ ¡≈÷ ¿π‘ Â∂∂ ӱߑ Â∂ ¡≈ «Í¡≈Õ

«¬√ Â∂ Íø«‚ ÏÛ≈ ’ØzËÚ≈È ‘Ø ’∂ ’«‘‰ Òæ◊≈ «’ ÓÀ∫ «¬‘ √Ì

’πfi ≈‹≈ (Â∂∂ «ÍÂ≈) 鱧 Áæ√ª◊≈ ‹Ø ÂÀ鱧 ÏßÈ∑ ’∂ ¿πÊ∂ Óß◊Ú≈¬∂◊≈Õ «¬‘

√π‰ ’∂ ≈‹ ’πÓ≈∆ È∂ Íø«‚ ‹∆ È±ß Í’Û ’∂ ÈÁ∆ «Ú⁄ ‹≈ ’∂ ◊ØÂ∂

Á∂‰ Òæ◊ ͬ∆ È≈Ò ‘∆ ’«‘ßÁ∆ ˛ «’ ÂÀÊØ∫ Í«‘Òª ÓÀ∫ ≈‹∂ 鱧 ‹≈ ’∂

«Ù’≈«¬Â ’ª◊∆ «’ «¬√ È∂ ÓÀ鱧 ‘æÊ Í≈«¬¡≈ ˛ ¡Â∂ √˜≈ Áπ¡≈ ’∂

Â∂∂ ÁØÈØ∫ ‘æÊ ’‡Ú≈ Á∂Úª◊∆ ª ‘∆ ÓÀ∫ ≈‹∂ Á∆ Ï∂‡∆ ’‘ªÚª◊∆Õ

«¬‘ √π‰ ’∂ Íø«‚ ‹∆ Á∆ ÷≈«È˙ ◊¬∆ ¡Â∂ ÍÀ∆∫ ÍÀ ’∂ ’«‘‰

Òæ◊≈ «’ ‹Ø 屧 ’‘∂∫◊∆ ÓÀ∫ √ج∆ ’ª◊≈ Í Â±ß ◊πæ√≈ ¤æ‚ Á∂Õ «¬√ Â∂

≈‹ ’πÓ≈∆ ¡≈÷Á∆ ˛ «’ 屧 ≈‹∂ 鱧 ‹≈ ’∂ ’‘∆∫ «’ ÓÀ∫ Í«‘Òª

«¬ÙÈ≈È ’∆Â≈ «Î ÓÀ∫ (Á√ ◊π‰≈) Íz≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ËÈ ¡≈Í Á≈È ’∆Â≈

˛Õ Á±√∆ ◊æÒ ÍæÊ Í±‹È ¤æ‚ ’∂ Ó‘ª’≈Ò Á∂ ÍÀ∆∫ ÍÀÕ Íß«‚ ‹∆ È∂

¿π√∂ Â∑ª ’∆Â≈ ¡Â∂ ÍæÊ Á∆¡ª Ó±Â∆¡ª ÈÁ∆ «Ú⁄ ØÛ «ÁæÂ∆¡ªÕ

«¬‘ ‚ΩÒ √Ω «Ó√«‘ ¤Ò Í≈‘È Á∂«¬ Ï‘≈«¬®Ó‘≈’≈Ò ’Ø «√æ÷Ô ’« ÓÁ≈ ̪◊ «ÍÚ≈«¬®125®«¬√ Â∑ª ‘π«Ù¡≈∆ È≈Ò Íø«‚Â È±ß Ó±÷ «√æË ’’∂ ÍæÊ Í≈‰∆

«Ú⁄ ΩÛ∑≈ «ÁæÂ∂ ¡Â∂ ¿π√ È±ß Ó‘ª’≈Ò Á∂ ⁄È∆ Ò≈ ’∂ ¤πæ‡∆ ’ «ÁæÂ∆

«’ ‹ª‘ ‘π‰ Ìß◊ Í∆ Ì≈Ú∂∫ Ù≈Ï Í∆Õ

«¬‘ Íø«‚ ‹∆ Â∂ «¬’ «Ú¡ß◊Ó¬∆ ⁄؇ √∆, «’™«’ ‹Ø Ïz≈‘Ó‰

Ï≈ Ï≈ ‘ß’≈ ÈªÒ ’«‘ßÁ≈ √∆ «’ ÓÀ∫ ÈÙ≈ È‘∆∫ ’Á≈ ‹Á «’

Ï≈’∆ √Ì ’πfi ¡È∆Â∆ Ú≈Ò∂ ’ßÓ ’Á≈ √∆Õ √Ø Íø«‚ ‹∆ Á∆ “‡À∫”

Ìßȉ Ò¬∫ «¬‘ «Î’∂ ÚÂ∂ ‘È È≈ «’ ¿π√ ȱ ß Ù≈Ï Â∂ Ìß◊

«ÍÒ≈¬∆Õ ‹À√≈ «’ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ¡«◊¡≈ÈÂ≈ Úæ√ Íz⁄≈ ’ ‘∂

‘ÈÕ ‹À√≈ «’ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Íz⁄≈ ’ ‘∂ ‘È «’ Íø«‚ ‹∆ ȱß

Ù≈Ï ¡Â∂ Ìß◊ «ÍÒ≈ ’∂ Ó‘ª’≈Ò Á≈ «√æ÷ ω≈ «ÁæÂ≈, «¬’

‘≈√Ø‘∆‰∆ ◊æÒ ˛ «‹√ È∂ Ù≈Ï Í∆Â∆ ‘ØÚ∂ ’Á∂ Ìß◊ Í∆¬∂◊≈? ‹ª «‹√

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIB

È∂ Ìß◊ Í∆Â∆ ‘ØÚ∂ ¿π‘ Ù≈Ï Í∆¬∂◊≈? ‹∂ Ìß◊ Ù≈Ï Í∆ ’∂ Ó‘ª’≈Ò

Á≈ «√æ÷ ω ‹ªÁ≈ ˛ ª ¡æ‹ ª √≈≈ Íø‹≈Ï ’∆, ’πæÒ ÁπÈ∆¡≈ «Ú⁄

«¬‘ ÈÙ∂ Íz⁄Ò ‘È «Î ª ¡æ‹ √≈∆ ÁπÈ∆¡ª ‘∆ Ó‘ª’≈Ò Á∆

«√ æ÷ ω ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛, ‹Ø «’ ‘’∆’ ÂØ ∫ ’ Ø‘ª Á± ˛Õ

¡√Ò∆¡Â «¬‘ ˛ «’ ⁄«Âz Á∂ ’Â≈ Á∆¡ª Șª «Ú⁄ ÍæÊ

ͱ‹‰≈, Ù≈Ï ¡Â∂ Ìß◊ Í∆‰ ÂØ∫ «’Â∂ Úæ‚≈ Í≈Í ˛Õ Í ◊πÁπ¡≈≈

Ïß◊Ò≈ √≈«‘Ï Á∂ √≈Ï’≈ ˛‚ ◊zßÊ∆ 鱧 ’Ω‰ √Ófi≈Ú∂? «‹‘Û≈ √‘∆ ◊æÒ

Áæ√∂, «◊¡≈È∆ ‹∆ Á∆ «’Â≈Ï «Ú⁄ ¿π‘ Ïz‘Ó‰Ú≈Á∆ ˛, ¡≈. ¡À√.

¡À√. Á≈ ¬∂‹ß‡ ˛ ¡Â∂ ÍøÊ ÿ≈Â’ ˛Õ

‹Á ¡√∆∫ 215 ¤ßÁª Ú≈Ò∂ «¬√ ⁄«Âz Á∆ √‘∆ ÍÛ⁄ØÒ ’ª◊∂

ª ‘∂·Ò∂ ÂæÊ ¿πÿÛ ’∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈™Á∂ ‘ÈÕ

A. Íø«‚ ‹∆ È≈Ò Ú≈Â≈Ò≈Í «¬’ ¡«‹‘∆ ÒÛ’∆ ’ ‘∆ ˛

«‹√ È∂ ¡≈͉∂ Úæ‚∂ Ì≈Úª È≈Ò ’πfi ‘∆ √Óª Í«‘Òª Íø«‚ ‹∆ ÂØ∫

«Ú«Á¡≈ ÒÀ‰∆ ¡≈ßÌ ’∆Â∆ √∆; Í ÒÛ’∆ Á∆ Â∆÷‰∆ ÏπæË∆, «◊¡≈È

¡Â∂ «ÁzÛ∑ «¬≈Á∂ √≈‘Ó‰∂ Íø«‚ ‹∆ Á≈ «◊¡≈È «Î’≈ ÍÀ «◊¡≈Õ

√≈«‘ ’Ò≈ ȱ ß √Ófi‰ Ú≈Ò∂ «È‰≈ ’È Ò¬∆ Á∂ È‘∆∫

Ò◊≈¿π‰◊∂ «’ ⁄«Âz Á∂ ⁄È‘≈ È∂ ¡≈͉∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ÒÛ’∆ Á∂

ӱߑØ∫ ’„≈¬∆ ˛Õ ‹Ø «¬’ «Èß’≈’≈ Á≈ ¿πÍ≈Ù’ ˛, √È≈ÂÈ ËÓ Á∆

(ÂzÀÁ∂Ú∆) Ù’Â∆ (Ïz≈‘Ó≈, «ÚÙȱß, Ó‘∂Ù) 鱧 ¡’≈Ò Íπ÷ ¡æ◊∂ Âπ¤

√ÓfiÁ≈ ˛ ¡Â∂ Ïπæ ͱ‹≈ Á≈ √ı «ÚØË∆ ˛Õ Ïz≈‘Ó‰ Á∆ Ë≈«Ó’

‹∆ÚÈ ÙÀÒ∆, Í⁄ß⁄, ÁßÌ ¡Â∂ √Ò √πÌ≈¡ ÒØ’ª 鱧 ËÓ Á∆ ¡≈Û

«Ú⁄ ´æ‡‰ Á≈ ÍÁ≈Î≈Ù Ú∆ ⁄ß◊∆ Â∑ª ’∆Â≈ ˛Õ

B. «¬√ ⁄«Âz ÂØ∫ √≈¯ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ Úæ‚∂ Ì≈ ÌΩ∫Á± ω∂

‘∂ «’ ‹Ø Íø«‚ ‹∆ ’«‘ßÁ∂ ‘È ÓßÈ ‘∂ ‘ÈÕ «⁄æ Á≈ ’Â≈

«¬√Âz∆ ‹≈Â∆ Á≈ Ú«‚¡≈¬∆ ’≈¿π‰ Ò¬∆ «¬’ ÒÛ’∆ Á∂ ӱߑØ∫ ÂØ∫ √Ì

’πfi ’‘≈ «‘≈ ˛Õ

C. «¬√ ⁄«Âz «Ú⁄ ÚÂ∂ ◊¬∂ Ï‘π √≈∂ ¤ßÁ≈ Á∆ ÙÏÁ≈Ú≈Ò∆

¡Â∂ «Ú⁄≈Ë≈≈, ¡’≈Ò ¿π√« ¡Â∂ Ï«⁄æ È≈‡’ ¡Â∂ ’«Ï˙

Ï≈⁄ Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ωͬ∆ «Ú⁄ ‘± Ï ‘± ¿π√∂ Â∑ª ͬ∆ ˛Õ

D. Ï≈’∆ √Ì ’Óª ÂØ∫ √z∂Ù‡ ’Ó, «¬’ ÓÈ «¬’ «⁄æ ‘Ø ’∂

«Èß’≈ Á∂ È≈Ó ‹Í‰ 鱧 «¬√ Íz√ß◊ «Ú⁄ Íz◊‡ ’∆Â≈ ˛Õ

«¬È∑ª Âæʪ ÂØ∫ √ÍÙ‡ ÂΩ ”Â∂ Íz◊‡ ‘ßπÁ≈ ˛ «’ ⁄«Âz Á≈ ’Â≈

ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ÂØ∫ «√Ú≈¬∂ ‘Ø ’ج∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈Õ Á±√≈ Íæ÷ «¬È∑ª

Âæʪ Á≈ «¬‘ √≈Ï ’Á≈ ˛ «’ ◊πÁπ¡≈≈ Ïß◊Ò≈ √≈«‘Ï Á∆

Í«Úæ √‡∂‹ ÂØ∫ ’Ø≈ fi±· ÏØÒ ’∂ √ß◊ª 鱧 ◊πßÓ≈‘ ’È Ú≈Ò∂

«◊¡≈È∆ ‹◊Â≈ «√ßÿ ‹≈⁄’ ¡Â∂ ‘Ø Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª È∂ «¬√

⁄«æÂ È±ß Í±È ÂΩ ”Â∂ Í«Û∑¡≈ È‘∆∫ ˛Õ «¬√ Á∂ «ÚÍ∆ Á√Ó ◊zßÊ

«ÚØË∆ «Ò÷ª Á≈ √‘≈≈ ÒÀ ’∂ «¬√ ◊zßÊ Á≈ Ìß‚∆ Íz⁄≈ ’ ‘∂

‘ÈÕ √z∆ ‘«ÓßÁ √≈«‘Ï Á∆ √«Â’≈ ÍÁÚ∆ Í≈¿π‰ ¿πÍß √z∆

Ïß◊Ò≈ √≈«‘Ï Á∂ ‘Àµ‚ ◊z ßÊ∆ Á∆ ÍÁÚ∆ Â∂ «‘‰ Ú≈Ò∂ «◊¡≈È∆

‹◊Â≈ «√ßÿ ‹≈⁄’ Á≈ ‹∂ «¬‘ ‘≈Ò ˛ ª Ï≈’∆ Á√Ó ◊z ßÊ

«ÚØË∆¡ª Á∆ Ó≈È«√’Â≈ Ò¬∆ ¸æÍ ‘∆ ÌÒ∆ ˛Õ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AID

Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ Ó≈È«√’Â≈ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰

«¬’ ÓÙ‘± ÒØ’ ◊≈Ê≈ ˛ «’ È∂‘∆‰ ⁄≈ Íø‹ ÏßÁ∂ «¬’ ‘≈Ê∆

鱧 Í÷‰ Òæ◊∂ «’ «¬‘ ’∆ ˛Õ «¬’ È∂ ’ßȪ 鱧 ‡π‘ ’∂ «È‰≈ ’∆Â≈

«’ «¬‘ ’ج∆ Úæ‚≈ Íæ÷≈ ˛Õ Á±√∂ È∂ Òæª 鱧 ‘æÊ Ò≈«¬¡≈ ¡Â∂ ’«‘‰

Òæ◊≈ «’ «¬‘ ª ’ج∆ ÊÓÒ≈ ‹ª ÙÂ∆ Òæ◊Á≈ ˛Õ Â∆√∂ È∂ √πß‚ ȱß

¤±‘ ’∂ «√æ‡≈ ’æ«„¡≈ «’ ÏÛ Á∆ ÂØÍ Ò◊Á∆ ˛Õ «¬’ √πß‹≈÷≈ ÏßÁ≈

Ì∆ ’ØÒ ÷Û∑≈ √∆, ¿π‘ ’«‘‰ Òæ◊≈ «’ Ì≈¬∆ «¬‘ ª ‘≈Ê∆ ˛ ‹Ø

Ï‘π ’∆ÓÂ∆ ˛ ¡Â∂ Ï‘π ¿πÍÔØ◊∆ ‹≈ÈÚ ˛Õ

«¬√∂ Â∑ª Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆ ⁄«ÂØz Í≈÷≈Ô≈È Á∆ ÂæÂ√≈ ◊æÒ È±ß

¤æ‚ ’∂ «Ú⁄Ø∫ «Ú⁄Ø∫ ¡≈͉∆ ÓÈ Ì≈™Á∆¡ª Âπæ’ª ÍÛ∑ ’∂ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’

«¬‘ ’ß‹ Ï≈‰∆ ˛Õ ⁄ΩÏ∆√ ¡ÚÂ≈ Á∂ Ì≈◊ «Ú⁄ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂

Í«Úæ ¿πÍÁ∂Ùª ÂØ∫ ӱߑ Î∂ ’∂ «Ú⁄Ò∆¡ª ◊æÒª 鱧 ÒÀ ’∂ ¡≈÷Á∂ ‘È

«¬‘ ¡ÚÂ≈ Ú≈Á Á≈ Íz⁄≈ ˛Õ ⁄ß‚∆ ⁄«Âzª 鱧 ÍÛ∑ ’∂ ¡Â∂ ⁄ß‚∆

Á∆ Ú≈ ȱß, ◊π± √≈«‘Ï Á∂ «Ò÷‰ ¿πÁ∂Ù È±ß √Ófi∂ ψÀ, «¬√ ȱß

Ó≈’ß‚∂ Íπ≈‰ Á∆¡ª ◊æÒª ¡≈÷Á∂ ‘ÈÕ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ¡Â∂

ÁÒÏ∆ «√ßÿ «ÁæÒ∆ Ú≈Ò∂ ¡≈÷Á∂ ‘È «’ ‹≈Í √≈«‘Ï «ÙÚ Íπ≈‰

«Ú⁄Ø∫ «Ò¡≈ ˛, «¬«Â¡≈«ÁÕ

¡≈͉∆¡ª ◊æÒª Á∆ ÍzØÛÂ≈ Ò¬∆, «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈,

◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈, «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∂ √ß⁄≈Ò’ª, ‚≈.

ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ¡≈«Á Á∆¡ª «Ò÷ª 鱧 ¡≈Ë≈ ω≈ ’∂ √z∆ Á√Ó

◊zßÊ ◊π± «¥Â Óßȉ Ú≈«Ò¡ª ȱ ß ¡ßË «ÚÙÚ≈√∆, Ó±÷, ‹≈‘Ò,

Ú◊∆¡ª ¿πÍ≈Ë∆¡ª È≈Ò «ÈÚ≈‹Á∂ ‘ÈÕ ¡æ‹ ¡√∆∫ «¬È∑ª √≈«¡ª Á∆

Ó≈È«√’Â≈ «Í¤∂ ¤πÍ∂ ≈˜ Á≈ «ÚÙÒ∂Ù‰ ’ª◊∂Õ

A. «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∂ √ß⁄≈Ò’ : ¡√∆∫ ͱ∂ «ÚÙÚ≈√ È≈Ò ’«‘

√’Á∂ ‘ª «’ ‹◊∑≈ ‹◊∑≈ ÷πæÒ∑∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∂ Óπ÷∆¡ª «Ú⁄Ø∫ ’∂ÚÒ

ÁØ ⁄≈ Ïß«Á¡ª È∂ Á√Ó ◊zßÊ Ù≈«¬Á ¡≈Í Í«Û∑¡≈ ‘ØÚ∂ È‘∆∫ ª √Ì

È∂ «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈ Á∆ «’Â≈Ï, ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ ÚÒØ∫

«Ò«÷¡≈ ““«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊”” È≈Ó∆ Íπ√Â’ª ÍÛ∑ ’∂

¡Â∂ ¡æ‹ ’æÒ∑ Óπ‘≈Ò∆ ÂØ∫ ¤ÍÁ∂ “√ÍØ’√ÓÀÈ” ÚÒØ∫ ‚æ‚∂ Ùث١ª ȱß

¡≈Ë≈ ω≈ ’∂ ¡≈͉∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ÍzÍæ’ ’∆Â∆ ˛Õ «¬È∑ª È∂ ¡≈͉∂

ÁØ √≈Ò≈ «ÓÙÈ∆ «√Ò∂Ï√ ≈‘∆∫ «ÓÙÈ∆ Í≈·’ª ȱß, ¡≈͉∆ ω≈¬∆

«Ú⁄≈Ë≈≈ ≈‘∆∫ «¬’ Í≈√Û Íz⁄≈ ’’∂ ◊πßÓ≈‘ ’∆Â≈ ˛Õ

Í«‘Òª «¬È∑ª È∂ «¬‘ Íz⁄≈ ’∆Â≈ «’ √≈‚∂ Ó≈◊ ÁÙ’ ÍzØ.

√≈«‘Ï ‘ÈÕ ¿π‘ Á√Ó ◊zßÊ È±ß Ó≈ÈÂ≈ È‘∆∫ «ÁßÁ∂ √∆ «¬√ Ò¬ «¬‘

◊π± «¥Â È‘∆∫ ˛Õ Í ‹Á ÍzØÎÀ√ √≈«‘Ï Á∂ «Ò÷∂, Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂

‹∆ÚÈ «ÏÂªÂ È±ß ÍÛ∑Á∂ ‘ª ¡Â∂ «¬È∑ª ÚÒØ∫ «Ò÷∂ ‹≈Íπ √≈«‘Ï,

√Úæ¬∆¬∂, ⁄Ωͬ∆ √‡∆’, Íz’≈Ù’ «√ßÿ ÏzÁ˜ Ó≈¬∆ √∂Úª Ï≈˜≈

¡ß«ÓzÂ√ 鱧 ÍÛ∑Á∂ ‘ª ª «¬È∑ª Á∂ fi±· Á≈ «’Ò∑≈ „«‘ ‹ªÁ≈ ˛Õ «Î

«¬‘ ’«‘‰ Òæ◊ ‹ªÁ∂ ‘È «’ «√ßÿ √Ì≈ Ò«‘ Á∂ √ß⁄≈Ò’ «◊¡≈È∆

«Áæ «√ßÿ ‹∆ «¬√ Á∂ «ÚπæË √∆ «¬√ Ò¬∆ ¡√∆∫ «¬√ È±ß È‘∆∫ ÓßÈÁ∂Õ

‘π‰ ‹Á ‚≈’‡ «¬ßÁ‹∆ «√ßÿ ◊Ø◊Ø¡≈‰∆ È∂ «◊¡≈È∆ «ÁæÂ

«√ßÿ ‹∆ Á∂ ‹∆ÚÈ ¡Â∂ ⁄È≈ Â∂ Ê∆«√√ «Ò÷‰ Ò¬∆ ¿πÈ∑ª Á∆¡ª

√≈∆¡ª «’Â≈Ϫ ÍÛ∑∆¡ª ª ÍÂ≈ Òæ◊≈ «’ «◊¡≈È∆ «Áæ «√ßÿ ‹∆

È∂ «’Â∂ Ì∆ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ «ÚØË È‘∆∫ ’∆Â≈ ÏÒ«’ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª

«Ú⁄ «¬√ ◊zßÊ «Ú⁄Ø∫ ÍzÓ≈‰ «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ «¬√ Á∂ ÍÓ≈‰ Ò¬∆ «◊¡≈È∆

«Áæ «√ßÿ ‹∆ «Ò÷ ““È’Ò∆ «√æ÷ ÍzÏØË” Íz’≈ÙÈ √z∆ ◊π± «√ßÿ √Ì≈

ÙÂ≈ÏÁ∆ ’Ó∂‡∆ √z∆ ¡ß«ÓzÂ√ ‹∆ ¤≈Í 1974 Á∂÷Ø ÍøÈ≈, 59, 60,

61, Ï«⁄æ È≈‡’ «Ú⁄Ø∫ ÍzÓ≈‰ «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ ÍøÈ≈ 62 ”Â∂ ≈◊

’«Ò¡≈È Í≈ÂÙ≈‘∆ 10, «Â¶◊ ’≈¯∆ Í≈ÂÙ≈‘∆ 10, Á∂Ú ◊ßË≈∆

Í≈ÂÙ≈‘∆ 10 Á∂ ‘Ú≈Ò∂ «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ ÍøÈ≈ 63, 64, 65, 66 «Ú⁄

¡’≈Ò ¿π√«Â, ÍøÈ≈ 67 ”Â∂ ≈Ó≈ ¡ÚÂ≈, ÍøÈ≈ 68 ”Â∂ «¥ÙÈ≈

¡ÚÂ≈ «Ú⁄Ø∫ ‘Ú≈Ò∂ «ÁæÂ∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª ÍzØ. ◊πÓπ÷ «√ßÿ ‹∆ Á∆¡ª

«Ò÷ª ÂØ∫ √≈Ï ‘πßÁ≈ ˛Õ ÏÒ«’ Íz≈Í Ú∂«Ú¡ª ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIF

«’ «√ßÿ √Ì≈ Ò«‘ Á∂ ◊πÓπæ÷ª È∂ ‘∆ √ØË’ ’Ó∂‡∆ ω≈¬∆ «‹√ Á≈

¿πÁ∂Ù √∆ «’ Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷ Ï∆Ûª Á≈ «ÓÒ≈È ’’∂ ¡≈«Á √z∆

◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Úª◊ «¬’ ÍzÓ≈«‰Â √±Í ω≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂Õ √ØË’

’Ó∂‡∆ È∂ ÏæÂ∆ (32) Íπ≈ÂÈ ‘æÊ «Ò÷ Ï∆Ûª Á≈ «ÓÒ≈È ’’∂ «¬’

÷Û≈ «Â¡≈ ’∆Â≈ Í ÍzÀ√ «Ú⁄ ¤Í‰ Ú∂Ò∂ ͱΠ∆«‚ß◊ ·∆’ È≈

‘؉ ’’∂ ’≈‹ «√∂ È≈ ⁄Û∑ √«’¡≈Õ

«Î «¬È∑ª È∂ «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈ Á≈ ÍæÒ± ÎÛ «Ò¡≈Õ

‹Á «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈ 鱧 ÍøÊ «Ú⁄Ø∫ ¤∂’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ª

◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ 鱧 «√æ÷∆ ¡’≈Ù ◊ß◊≈ Á≈ ËπÚ Â≈≈

ω≈ «ÁæÂ≈Õ

«¬Ê∂ «¬‘ Ú∆ Áæ√‰≈ ·∆’ ‘∂◊≈ «’ «◊¡≈È∆ Ì≈◊ «√ßÿ

¡ßÏ≈Ò≈ ÚÒØ∫ «Ò÷∆ Íπ√Â’ “Á√Ó ◊zßÊ «È‰∂” Á≈ ‘ Íæ÷Ø∫ ͱÈ

‹Ú≈Ï, «◊¡≈È∆ ‘Ïß√ «√ßÿ ‹∆ ’Â≈, ““√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ÁÙÈ

«È‰À √‡∆’ ÂπÒÈ≈«Ӓ ¡«Ë¡ÀÈ” È∂ ¡≈͉∆ Íπ√Â’ ““√z∆ Á√Ó

◊zßÊ Á͉”” «Ú⁄ «ÁæÂ≈ ˛ ¡Â∂ √≈Ï ’∆Â≈ ˛ «’ «◊¡≈È∆ Ì≈◊

«√ßÿ È∂ ÍÀ-ÍÀ ”Â∂ fi±· ÏØÒ ’∂ Í≈·’ª 鱧 ◊πßÓ≈‘ ’∆Â≈ ˛Õ «◊¡≈È∆

Ì≈◊ «√ßÿ ¡ßÏ≈Ò≈ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª Á∂ √ÓÊ’ª ’ØÒ «¬√ «Ò÷ Á≈ ’ج∆

‹Ú≈Ï È‘∆∫ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ «◊¡≈È∆ ‹∆ ’ØÒ √πÈ∂‘∂ Ì∂‹∂ ◊¬∂ «’ È≈

‘π‰ ¡√∆∫ ’πfi «¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ «Ò÷ª◊∂ ¡Â∂ È≈ Âπ√∆∫ «Ò÷‰≈Õ «◊¡≈È∆

‘Ïß√ «√ßÿ ‹∆ ¡‹∂ «˜ßÁ≈ ‘È ¡Â∂ AG-¬∂ ‚Ø◊≈ √‡∆‡ Í«‡¡≈Ò≈

«‘ßÁ∂ ‘È ’ج∆ Ú∆ «¬√ ◊æÒ Á∆ ÍπÙ‡∆ ’ √’Á≈ ˛Õ

¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ÂØ∫ «◊. Ì≈◊ «√ßÿ Á∆ Íπ√Â’ ÏÀÈ ‘؉ Á∂

Ï≈Ú‹±Á «ÁæÒ∆ Á∂, «ÓÙÈ∆ «◊¡≈È∆ √π‹∆ «√ßÿ È∂ ¤≈Í «ÁæÂ∆ «¬√

Ò¬∆ «◊¡≈È∆ ‹∆ È∂ «Î ÈÚ∆∫ ¡À‚∆ÙÈ Ï≈˜≈ «Ú⁄ ¿πÂ≈ «ÁæÂ∆Õ

Á≈√ È∂ ¡≈͉∆ «’Â≈Ï “√Ì Áπ√‡ fi÷ Ó≈≈” «Ú⁄ ◊πÏ÷Ù «√ßÿ

Á∂ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∂ «’Á≈, ¡≈⁄≈ ¡Â∂ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ ÍÁ∂

Î≈Ù ’ «ÁæÂ∂ ‘È ¡Â∂ √≈Ï ’ «ÁæÂ≈ ˛ «’ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈

⁄«Âz‘∆‰, fi±·≈, «ÙÚÂ÷Ø ÍπÒ√∆¡≈ ˛Õ «¬√ Á∂ È≈™ ”Â∂ ¤Í∆¡ª

«’Â≈Ϫ Á≈ Ò∂÷’ ’ج∆ ‘Ø ˛, ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ È‘∆∫ ˛Õ

Â∆√≈ «¬È∑ª Á≈ Úæ‚≈ ÊßÓ ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ˛Õ ‹æ◊∆ ‹∆

¡≈͉∂ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ “Ê∆√√” «Ú⁄ ’πfi ‘Ø «Ò÷Á∂ ‘È, Ì≈¬∆ ’≈È∑

«√ßÿ ‹∆ Á∂ √Íπæ Ì≈¬∆ Ì◊Úß «√ßÿ (‘« ‹∆) Á∆ Íπ√Â’ “Á√Ó

◊zßÊ Ï≈‰∆ «Ï¿π≈ √ßÍ≈«Á ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹Ø◊∆ ¡Â∂ Íz’≈Ù’

Íø‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ Í«‡¡≈Ò≈ ¡Â∂ Ï≈Ï≈ «Ú√≈ «√ßÿ Á∂ ÍzÌ≈Ú ‘∂·

Á√Ó ◊zßÊ Á∂ √‡∆’ «Ú⁄ ’πfi ‘Ø ß◊ «Á÷≈™Á∂ ‘ÈÕ

““√ z∆ Á√Ó ◊z ßÊ √≈«‘Ï ’Â≈ √ÏßË∆ «ÚÚ≈Á Á∆ Í πÈ

√Ó∆«÷¡≈”, Íz’≈Ù’ «ÏÏ∂’ ÍÏÒ∆’∂ÙÈ ¡ß«ÓzÂ√ Á∂ Ò∂÷’ ‚≈.

‘Ì‹È «√ßÿ ‹∆ È∂ ‚≈. ÂÈ «√ßÿ ‹æ◊∆ ‹∆ Á∂ «¬√ ◊zßÊ Ï≈∂

¿π·≈¬∂ √≈∂ ÍzÙȪ Á≈ «Ú√Ê≈ È≈Ò «ÚÙÒ∂√‰ ’’∂ √‘∆ ‹Ú≈Ï

«ÁæÂ≈ ˛Õ ‚≈’‡ √≈«‘Ï È∂ «√æË ’∆Â≈ ˛ «’ ‹æ◊∆ ‹∆ È∂ «¬√ ◊zßÊ

鱧 ÷ø‚‰ Á∆ Ë≈È≈ ω≈ ’∂ “Ê∆√√” «Ò«÷¡≈ ˛Õ

«√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∂ ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈¿π‰ ÂØ∫ Í«‘Ò≈ ™◊Òª Â∂

«◊‰È ‹Ø◊∂ «Ú¡’Â∆¡ª È∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ ÷ø‚‰ ’∆Â≈ √∆Õ ‘π‰

Ì≈ÁØ∫ Á∆¡ª ÷πßϪ Úª◊ ÍÀÁ≈ ‘ج∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª È∂ «¬√ 鱧 ÷ø‚‰

Ú≈«Ò¡ª Á≈ ‘Û∑ ÒÀ ¡ªÁ≈ ˛Õ «ÏÏ∂’ ÏπæË∆‘∆‰ ¡Â∂ ÙË≈‘∆‰, «¬È∑ª

¸ß⁄ «◊¡≈È∆¡ª È∂ ¡·≈Ú∆∫ √Á∆ Á∂ Ó‘≈È Ù‘∆Áª, «‹È∑ª Á≈ È≈™

‘ ؘ ¡Á≈√ «Ú⁄ ÒÀ∫Á∂ ‘ª √≈«¡ª È±ß Ó±÷, ¡ÈÍÛ∑, ‹≈‘Ò

◊πÓ«Â ‘∆‰ «√æË ’È Á∆ ‘Ó≈’ ’∆Â∆ ˛Õ

B. ’≈Ó∂‚∆ ÿπ√ÍÀ· : «Í¤Ò∆ √Á∆ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡æË «Ú⁄ ¤Í‰

Ú≈Ò∂ Ó≈«√’ Íæ “Íz∆ ÒÛ∆” Á∂ √ß⁄≈Ò’ √z. ◊πÏ÷Ù Á∆ ’ÒÓ Á≈

√Á’≈ Í«Û∑¡≈ «Ò«÷¡≈ «√æ÷ Ú◊ ’«Ó¿±«È√‡ «Ú⁄≈Ë≈≈ ÚæÒ

¿πÒ≈± ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ «√æ÷ «‘Û ÂØ∫ ӱߑ Î∂ «◊¡≈Õ AIFB Á∂ ⁄∆È Á∂

‘ÓÒ∂ «Í¤Ø ∫ ¡Â∂ ÈÀ’√∂Ò≈¬∆‡ Ò«‘ Á∂ Î∂Ò∑ ‘؉ ÂØ ∫ Íø‹≈Ï Á∂

’«Ó¿±«È√‡ª È∂ «√æ÷∆ «Ú⁄ ÿπ√ÍÀ· ’È «Ú⁄ ‘∆ ÌÒ≈ √Ó«fi¡≈Õ

Ï≈‘Ò∆ «Áæ÷ «√æ÷∆ Ú≈Ò∆ Í ¡ßÁØ∫ ’ÒÓ Á∂ ’≈Ó∂‚∆ Ú∂◊ È∂ «√æ÷∆

¡Á≈«¡ª, «Ú«Á¡’ √ß√Ê≈Úª ¡Â∂ Ô±È∆Ú«√‡∆ «Ú⁄ ͱ≈ ÁÏÁÏ≈

ω≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ˛Õ ¡≈͉∆ «ÚÁÚÂ≈ Ú≈Ò∆ Òæ¤∂Á≈≈ Ì≈Ù≈ «Ú⁄

◊πÏ≈‰∆ ¡Êª Á∂ (¡ÈÊ) ¡Â∂ «¬«Â‘≈√ 鱧 «¬√ Â∑ª Í∂Ù ’È◊∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AIH

«’ √≈Ë≈È ÏßÁ≈ «¬È∑ª Á∂ ÍzÌ≈Ú ’ϱÒ∂ «ÏȪ È‘∆∫ «‘ √’Á≈Õ

«¬’ Í≈√∂ «√æ÷ ¡≈◊±¡ª, ◊πÁπ¡≈«¡ª Á∂ ÍzÏßË, ÍzÏßË’ª ¡Â∂

’Ó⁄≈∆¡ª Á∆¡ª ¿±‰Â≈¬∆¡ª ˘ ͱ∂ Â≈‰ È≈Ò ¿π‹≈◊ ’È◊∂,

Á±√∂ Í≈√∂ «√æ÷∆ ÍzßÍ≈Úª ¡Â∂ «‘ ӫ¡≈Á≈ 鱧 Ìß‚‰ «Ú⁄ ’ج∆

’√ È‘∆∫ ¤æ‚Á∂Õ ÎÚ∆ AIIE «Ú⁄ √π‹∆ «√ßÿ Áπ√ªfi, ÍzØÎÀ√

Íø‹≈Ï ÷∂Â∆Ï≈Û∆ Ô±È∆Ú«√‡∆ ´«Ë¡≈‰≈ Á≈ Ò∂÷ ““Íø‹≈Ï Á≈ ¡‹Ø’≈

√ß’‡ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ «√æ÷ª Á∂ Á∂‰”” «¬√ ◊æÒ Á≈ Íæ’≈ √ϱ ˛Õ «ÏÍzÈ

’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á≈ Ó≈◊” È≈Ó∆ Íπ√Â’ª, «¬√ Ò∂÷ Á≈ «Ú√Ê≈ ‘∆

‘ÈÕ ’ÀÈ∂‚≈ Á∂ ◊πÁπ¡≈«¡ª «Ú⁄ «Í¤Ò∂ ’≈¯∆ √Ó∂∫ ÂØ∫ «¬‘ ’≈Ï‹

‘∂ ‘ÈÕ ¶◊ «Ú⁄ ’π√∆¡ª Ò≈¿π‰ Á≈ Íπ¡≈Û≈ √Ì ÂØ∫ Í«‘Òª

«¬È∑ª È∂ ‘∆ Í≈«¬¡≈Õ ¿πÊØ∫ Á≈ ’Â≈ ËÂ≈ Â≈≈ «√ßÿ ‘∂¡ ͱÈ

ÂΩ ”Â∂ ’≈Ó∂‚∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ «Ú⁄ ß«◊¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¡Â∂ ◊πÁπ¡≈∂

鱧 ’«Ó¿±«È‡∆ √À∫‡ ¡≈÷Á≈ ‘πßÁ≈ √∆Õ

«Í¤Ò∂ «ÂßÈ √Ω √≈Ò ÂØ∫ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ «Â¡≈ ’È Ò¬∆ Ï∆Ï∆¡ª

Ù≈ÓÒ È‘∆∫ ‘ج∆¡ª, «¬√ È≈Ò ÍøÊ Á≈ ’∆ Èπ’√≈È ‘Ø «◊¡≈ ‹ª

«¬È∑ª Á∂ Ù≈ÓÒ ‘؉ È≈Ò ’∆ Ú≈Ë≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈ «¬‘ √Ì È±ß ÍÂ≈ ˛,

Í «¬È∑ª Á∂ «¬ÒæÂ∆ «ÁÓ≈◊ È∂ «¬‘ ÙØÙ≈ ÷Û∑≈ ’ «ÁæÂ≈Õ «¬√ ÂØ∫ ÁØ

’ÁÓ ¡æ◊∂ ‹≈ ’∂ «√æ÷ ÓÁ ¡Â∂ «¬√Â∆ Á∂ Ï≈Ï∆ Á≈ ‘Ø’≈ Á∂ ’∂

«¬’ ÈÚ∆∫ ’π⁄≈Ò ⁄æÒ∆ «’ ¡≈ÈßÁ ’≈‹ Ú∂Ò∂ ÁØ Ò≈Úª Ò¬∆ Ò≈Û≈

¡æ◊∂ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ÁØ Ò≈Úª Ò¬∆ ÒÛ’∆ ¡æ◊∂ ‘ØÚ∂Õ ‹Á «¬È∑ª Á∂ «Èæ‹∆

‹∆ÚÈ Â∂ fi≈Û Ó≈∆¬∂ ª ÍÂ≈ ⁄æÒ◊∂≈ «’ «√æ÷ √ß◊ª 鱧 ÌÓ≈¿π‰

Ò¬∆, «¬È∑ª «Ú⁄Ø∫ ’∂ÚÒ «◊‰Â∆ Á∂ Ïß«Á¡ª È∂ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ Ò¬∆ ˛,

È «ÈÂÈ∂Ó ˛ È «‘ «Ú⁄ ÍzÍæ’Â≈, È≈Ó ‹Í‰ ȱ ß Âª «¬‘

¿π◊≈Ò∆ ’È≈ ‘∆ ’«‘ßÁ∂ ‘È ¡Â∂ È≈ ‘∆ ◊π± Á∆ ’ج∆ ÌÀ Ì≈ÚÈ∆ ˛Õ

Ï√! «’Â≈Ϫ «Ò÷‰≈ ‘∆ Óπæ÷ ’ßÓ ˛Õ ¡À√∂ «ÚÁÚ≈È Ì∆ ‘È «’ È≈™

«√æ÷ª Ú≈Ò≈ ˛ Í◊Û∆ ÏßÈ∑Á∂ ‘È Í Ó±ß‘ «√ √¯≈ ⁄æ‡ ˛ ¡Â∂ ÒØ’ª

鱧 «√æ÷∆ ¿πÍÁ∂Ù Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ

«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª ¡Â∂ ’≈Ó∂‚∆ «√æ÷ª «Ú⁄ ¡È∂’ «Ú⁄≈’

Ú÷∂«Ú¡ª Á∂ Ï≈‹Ú±Á «¬’ √ªfi∆ ’Û∆ «¬È∑ª 鱧 ‹ØÛÁ∆ ˛Õ ‹Ø «¬√

Â∑ª ˛ :

A. «√æ÷ ËÓ «¬’ √≈«¬ß‡∂«Î’ «Ú«◊¡≈È’ ËÓ ˛ «¬√ Ò¬∆

◊πÏ≈‰∆ Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ¡Â∂ «√æ÷ «¬«Â‘≈√ Á∆ ÍÛ⁄ØÒ «Ú«◊¡≈È’

Ș∆¬∂ ÂØ∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛ «’™«’ «Ú«◊¡≈È ÍÒØ’, È’, √π◊,

ËÓ ≈‹ ¡Â∂ Í≈ÌØ«Â’ ◊æÒª ȱ ß È‘∆∫ ÓßÈÁ≈ «¬√ Ò¬∆ ÍøÊ

ÍÚ≈‰Â ±Í «Ú⁄ Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ, Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ¡Â∂ Ì≈¬∆ Â≈±

«√ßÿ Á∆ Ù‘∆Á∆, Íø‹≈ √≈«‘Ï ¡≈«Á ÁßÁ ’Ê≈Úª «¬È∑ª Á∆ Ș «Ú⁄

¡ßË «ÚÙÚ≈√ ¡Â∂ Ó±÷Â≈ ˛Õ

B. Á√Ó ◊zßÊ ◊π± «¥Â È‘∆∫Õ

C. «‹√ Á∂ È≈Ó È≈Ò √ß ÍÁ ‹πÛ «◊¡≈ ¿π‘ √Ì ÍøÊ ÁØ÷∆

‘ÈÕ

D. È≈Ó ‹Í‰≈ ¡Â∂ «ÈÂÈ∂Ó ’È≈ √Ó∂∫ Á∆ ÏÏ≈Á∆ ˛Õ √Ófi ’∂

«¬’ Ú≈ ‘∆ Ï≈‰∆ ÍÛz∆ ’≈¯∆ ˛Õ Ú≈ Ú≈ Á≈ Áπ‘≈¿π «Ú‘ÒÛª

Á≈ ’ßÓ ˛Õ

√z∆ ◊π± ◊ßzÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Áæ√ ‘∆ ˛ «’ ’Ò‹π◊ Á∂ √Ó∂∫

Ïæ⁄∂ È‘∆∫ ÏÒ«’ ̱ÂÈ∂ ¡Â∂ ̱ÂÈ∆¡ª ÍÀÁ≈ ‘Ø ‘∆¡ª √ÈÕ

’Ò∆ ¡ßÁ« È≈È’≈ «‹ßÈ≈ Á≈ ¡¿πÂ≈®

ÍπÂπ «‹È≈ Ë∆¡ª «‹ßȱ∆ ‹Ø± «‹ßÈ≈ Á≈ «√’Á≈π® ¡ß◊ 556

¡Â∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ «‹È±∂, «‹È±∆¡≈ ÍÀÁ≈ ’È Á≈ ’≈÷≈È∂

‘ÈÕ

«¬Ê∂ “√ߪ Á∂ ’ΩÂ’” ’Â≈ √π÷«ÚßÁ √Ì≈, ◊πÏ÷Ù «√ßÿ

’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ «¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ ¡Â∂ “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∂ ¡À‚∆‡ Ú◊∂

«‹È±∂ ωÁ∂ ‘ÈÕ

«Í¤Ò∆ √Á∆ Á∂ Â’∆ÏÈ Ú∆‘ √≈Ò Á∂ √’≈ «ÚØË∆ «√æ÷∆

ÿØÒ «Ú⁄ «¬È∑ª Á≈ ÔØ◊Á≈È «√Î Á∂ Ï≈Ï ˛Õ «√√≈ Ú≈Ò≈,

Ì«È¡≈≈ Ú≈Ò≈, ¡≈Ù±ÂØÙ Á∂ Óπ’≈ÏÒ∂ «Ú⁄ «√æ÷ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª ÚÒØ∫ ’∆Â∂

√ßÿÙ «Ú⁄ «¬‘ ÁÛ Úæ‡ ◊¬∂Õ ‹∂ ’ج∆ ◊ØÒ Íæ◊ Ú≈Ò≈ «‘Â

ÓÔ≈Á≈ Á∆ «¬’ ÓÁ ÂØÛ Á∂Ú∂ ª «¬È∑ª Á∆ ’ÒÓ Ìß◊∆¡ª Ú≈Ò∆

ÂØÛ Ï‰ ‹ªÁ∆ ˛ Í ‹Á “«ÏzÍÈ ’∆ ∆ ÂØ∫ √æ⁄ Á∂ Ó≈◊” Á≈

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/AII √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@@

’∆ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ ˛?

√≈‚∂ Á∂Ù «Ú⁄ ω∂ «ÏÒª ÓßÁª ¡Â∂ ’πfi ‘Ø ÍzÓπæ÷ÓßÁ Á∂÷‰

ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛ «’ ¡≈Ó ÒØ’ª 鱧 ◊πßÓ≈‘ ’È Ò¬∆ «¬È∑ª ÓßÁª

«Ú⁄ √z∆ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ √≈«‘Ï Á∆ ÎØ‡Ø Ò◊≈ ’∂ ‘∂·ª, Ó≈’ß‚∂

Íπ≈‰ ¡≈Ë≈«Â «Ò÷∂ ⁄ß‚∆ ⁄«Âª «Ú⁄Ø∫ Á∂Ú∆ Á∆ ¿π√« Ú≈Ò∂

ÁØ‘∂ «Ò÷∂ ‘πßÁ∂ ‘È «‹√ ÂØ∫ ÍzÌ≈Ú ÍÀ∫Á≈ ˛ «’ ◊π± √≈«‘Ï Á∂Ú∆ Ì◊Â

√ÈÕ «¬√∂ Â∑ª ÏÈ≈√ «‘ßÁ± Ô±È∆Ú«√‡∆ «Ú⁄ ω∂ ÓßÁ ¡Â∂ ‘Ø

’¬∆ ÓßÁª «Ú⁄ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï Á∆ ÎØ‡Ø Ò◊≈ ’∂ ‘∂·ª

«Ò«÷¡≈ ‘ßπÁ≈ ˛ :

√ß◊ √÷≈ √«Ì «‹ ◊¬∂ ’Ø¿± È «ÈÏ«‘˙ √≈«Ê®’‘π È≈È’ «¬‘ «ÏÍ«Â ÓÀ ‡∂’ ¬∂’π ÿπÈ≈Ê® ¡ß◊ 1429®Âª ‹Ø ÍÂ∆ ‘ØÚ∂ «’ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï (ÿπÈ≈Ê) ÿ±

’æÒ∑ Á∂ Ó≈Ò’ √z∆ ≈Ó ⁄ßÁz ‹∆ Á∆ ÙÈ ‹≈⁄È≈ ’ ‘∂ ‘ÈÕ

«¬È∑ª ÓßÁª Á∂ √ß⁄≈Ò’ª È∂ ª Ù≈«¬Á «’√∂ ‘Ø ÓßÂÚ Ò¬∆ «¬‘

’πfi ’∆Â≈ ‘ØÚ∂◊≈, Í ¡≈. ¡À√. ¡À√. Ò≈Ï∆ «¬√ ¡≈Ë≈ ”Â∂

ı≈Ò√≈ ÍøÊ È±ß √È≈ÂÈ ËÓ Á≈ ¡ß◊ ω≈ ’∂ «¬‘ ’πÍz⁄≈ ’ ‘∆

˛ «’ «√æ÷ «‘ßÁ± ËÓ Á≈ ‘∆ ¡ß◊ ‘ÈÕ «¬‘ ’∂√≈Ë≈∆ «‘ßÁ± ‘È, ““◊π±◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ «‘ßÁ±˙ ’∆ ÷Ù≈ ’∆ Ò∆¬∂ Ô‘ ÙÙÂË≈∆ ÎΩ‹Ï‰≈¬∆ Ê∆”” «¬«Â¡≈«Á®

Á±√∂ Í≈√∂ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆, Ï‹≈¬∂ «¬√ Á∂ «’ ¿π‘ Á√Ó ◊zßÊ

√≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ 鱧 ¡≈Ë≈ ω≈ ’∂ ÍøÊ «ÚØË∆ Â≈’ª Á≈ ÷ø‚È

’È √◊Ø∫ «¬√ ’πÍz⁄≈ 鱧 √‘∆ ÓßÈ ’∂ Á√Ó ◊zßÊ È±ß ◊π± «¥Â Óßȉ

Ú≈«Ò¡ª 鱧 Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆, ¡≈. ¡À√. ¡À√. Á∂ ¬∂‹ß‡, ÍøÊ ÿ≈Â’ ¡Â∂

‘Ø È≈ ‹≈‰∂ ’∆ ’∆ Á±Ù‰ Ò≈ ‘∂ ‘ÈÕ

’Â≈ «‘ ӫÔ≈Á≈ Á≈ √ßÍ±È ÌØ◊ Í≈ Á∂Ú∂, «ÈÂÈ∂Ó, ÷ø‚≈

Í≈‘πÒ, ¡ß«Óz Ú∂Ò∂ Á∆ √ßÌ≈Ò ¡≈«Á «√æ÷ ÍzßÍ≈Úª Á≈ Ó÷ΩÒ ¿π‚≈Ú∂

ª «¬È∑ª Á∆ ’ÒÓ ¡ß «Ë¡≈È ‘Ø ‹ªÁ∆ ˛Õ

«¬ßÁ «√ßÿ ÿæ◊≈ Á≈ A@ Ó≈⁄ B@A@ Á∂ √ÍØ’√ÓÀÈ Á∂ ÍøÈ≈ G

«Ò«÷¡≈ «◊¡≈ «’ “‹≈Íπ √≈«‘Ï” «ÙÚ Íπ≈‰ «Ú⁄Ø∫ «Ò¡≈ «◊¡≈, ¿π√

ÂØ∫ Í«‘Òª «Í¤Ò∂ √≈Ò «ÎÈÒÀ∫‚ Á∂ Ù«‘ ˛Ò∆√À’∆ «Ú⁄ ÍøÊ ÍzÚ≈‰Â

¡Á≈√ Á≈ √±Í ÿæ◊∂ Á∂ Íz⁄≈ È∂ «Ú◊≈Û «ÁæÂ≈ ª «¬È∑ª Á∆ ’ÒÓ

Á∆ «√¡≈‘∆ Óπæ’ ◊¬∆Õ

√ÍØ’√ÓÀÈ Á≈ √ß⁄≈Ò’ ‹π«◊ßÁ «√ßÿ Á∆ ’ÒÓ «√æ÷ «¬«Â‘≈√,

«√˪ È≈Ò ’∆ ’∆ «÷ÒÚ≈Û È‘∆∫ ’∆Â≈ «¬ÊØ∫ Âæ’ «’ √z∆ ◊π± ◊zßÊ

√≈«‘Ï Á∆ ÍÓ≈«‰’Â≈ Ì∆ Ù æ’∆ ’«‘ «ÁæÂ∆ √≈ ∂ Í øÊ Á∆¡ª

‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª È∂ «¬√ ȱ ß «Î‡Ò≈‘È «’‘≈ Í «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Á∂

√ß⁄≈Ò’ª È∂ «¬√ 鱧 «ÏÒ’πÒ È˜ ¡ßÁ≈˜ ’’∂ ¸æÍ Úæ‡ Ò¬∆Õ Ï√!

«¬È∑ª ’ØÒ «¬’Ø È≈¡≈ ˛Õ

““√ß Ï≈Ï∂ Ì‹≈˙-ÍøÊ Ï⁄≈˙Õ””

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@A √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@B

«¬√ √ßÁÌ «Ú⁄ ¡√∆∫ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆¡ª ⁄Ȫ «Ú⁄Ø∫ ‘∆

ÍzÓ≈‰ Í∂Ù ’ ‘∂ ‘ª ª ‹Ø Í≈·’ª 鱧 √‘∆ Âæʪ Á≈ ÍÂ≈ Òæ◊

‹≈Ú∂Õ

’¬∆ Ïz‘Ó Ï∂Á ‡ß® ’¬∆ √∂÷ È≈Ó ¿π⁄ß®ÏÀ≈◊ ‘±ß √ß«È¡≈√® ’‘±ß «Î ±Í ¿πÁ≈√®√Ì ’Ó ÎØ’‡ ‹≈È® √Ì ËÓ «È‘ÎÒ Ó≈È®«ÏÈ ¬∂’ È≈Ó ¡≈Ë≈® √Ì ’Ó ÌÓ «Ï⁄≈®59®

¡’≈Ò ¿π√«Â

¬∂’ «√Ú Ì¬∂ ¬∂’ ◊¬∂ ¬∂’ Î∂ ̬∂,≈Ó ⁄ßÁz «¥ÙÈ ’∂ ¡ÚÂ≈ Ì∆ ¡È∂’ ˛∫®Ïz‘Ó≈ ¡π «Ï√È ’∂Â∂ Ï∂Á ¡Ω Íπ≈È ’∂Â∂,«√ß«Óz √Ó±‘È ’À ‘𫬠‘𫬠«Ï¬∂ ˛∫®ÓØÈÁ∆ ÓÁ≈ ’∂Â∂ ¡√πÈ∆ ’πÓ≈ ’∂Â∂,¡ß√≈ ¡ÚÂ≈ ’∂Â∂ ’≈Ò Ï√ ̬∂ ˛∫®Í∆ ¡Ø «Í◊ßÏ ’∂Â∂ ◊È∂ ’ Í ¬∂Â∂,Ì±Ó ‘∆ Â∂ ‘Ø«¬ ’À Î∂« ̱«Ó Ó∂ «ÓÒ¬∂ ˛∫®1®77®

¡’≈Ò ¿π√«Â

È≈Á √∂ ⁄Âπ≈ÈÈ √∂ ÓπÈ≈ «÷ √∂ √Ì‘± «Ó«Ò ◊≈«¬˙®Ï∂Á ’Â∂Ï È Ì∂Á Ò«÷˙ √Ì ‘≈ Í∂ ‘« ‘≈Ê È ¡≈«¬˙®Í≈«¬ √’À È‘∆∫ Í≈ ¿πÓ≈Í«Â «√Ë √È≈Ê √ÈßÂÈ «Ë¡≈«¬˙®«Ë¡≈È ËØ «Â‘ ’Ø ÓÈ Ó À «‹‘ ’Ø ¡«ÓÂØ‹ √ÌÀ ‹◊

¤≈«¬˙®8®250® ¡’≈Ò ¿π√«Â

’∂Â∂ «¬ßÁ Áπ¡≈ ’∂Â∂ Ïz‘Ó≈ Óπ÷ ⁄≈ ’∂Â∂ «¥ÙÈ≈ ¡ÚÂ≈ ’∂Â∂≈Ó ’‘∆¡Â ˛∫®

’∂Â∂ √«√ ≈√∆ ’∂Â∂ √±‹ Íz’≈√∆ ’∂Â∂ ӱ߂∆¡≈ ¿πÁ≈√∆ ‹Ø◊ Áπ¡≈

Ò‘∆¡Â ˛®’∂Â∂ Ó‘ªÁ∆È ’∂Â∂ «Ï¡≈√ √∂ ÍzÏ∆È ’∂Â∂ ’πÓ≈ ’πÒ∆È ’∂Â∂ ‹æ¤

’‘∆¡Â ˛∫®’ ˛∫ «Ï⁄≈ ÍÀ È Í±È ’Ø Í≈ÚÀ Í≈ Â≈‘∆ Â∂ ¡Í≈ «ÈË≈

Ò‘∆¡Â ˛∫®5®257® ¡’≈Ò ¿π√«Â

«’Â∂ «’√È √∂ ’∆‡ ’؇À ÏÈ≈¬∂®«’Â∂ ≈Ó √∂ Ó∂«‡ ‚≈∂ ¿πÍ≈¬∂®Ó‘ªÁ∆È ’∂Â∂ «ÍzÊ∆ Ó≈fi ‘±¬∂®√ÓÀ ¡ÍÈ∆ ¡ÍÈ∆ ¡ß ӱ¬∂®27® Ï. È≈‡’

«‹Â∂ ¡¿πÒ∆¡≈ ¡ßÏ∆¡≈ ‘Ø«¬ Ï∆Â∂®«Â«Â˙ ’≈Ò ‹∆Â≈ È≈ Â∂ ’≈Ò ‹∆Â∂®«‹Â∂ ≈Ó √∂ «’z√È ‘𫬠«Ï√È ¡≈«¬®«Â«Â˙ ’≈Ò ÷≈Í∂ È Â∂ ’≈Ò Í≈«¬®28® Ï«⁄æÂz È≈‡’

«‹Â∂ ≈Ó ‘±¬∂® √Ì∂ ¡ß ӱ¬∂®«‹Â∂ «¥√È ‘ÚÀ ˛∫® √ÌÀ ¡ß ‹À ˛∫®«‹Â∂ Á∂Ú ‘Ø√∆® √Ì∂ ¡ß ‹≈√∆®«‹Â∂ ÏØË ‘ÚÀ ˛∫® √ÌÀ ¡ß ¤À∫ ˛∫®70® Ï«⁄æÂz È≈‡’

’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ ÌÔØ Ì◊Ú≈È √π, ‹≈◊ Ô≈ ‹◊ ‹≈ ’∆ ’Ò≈ ˛®’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ ÌÔØ Ïz‘Ó≈ «√Ú ’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ ÌÔØ ‹π◊∆¡≈ ˛®’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ √π≈√π ◊ßËÊ ‹æ¤ Ìπ‹ß◊ «Á√≈ «ÏÁ√≈ ˛®¡Ω √π’≈Ò √ÌÀ Ï√ ’≈Ò ’∂ ¬∂’ ‘∆ ’≈Ò ¡’≈Ò √Á≈ ˛®88®

Ï. È≈‡’

«’z√È ¡Ω «Ï√È ‹Í∂ Âπ«‘ ’؇’,≈Ó ‘∆Ó ÌÒ∆ «Ï«Ë «Ë¡≈ÔØ®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@C √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@D

Ïz‘Ó≈ ‹«Í˙ ¡π √πßÌπ Ê«Í˙«ÂÈ Â∂ Âπ«‘ ’Ø «’È‘± È Ï⁄≈ÔØ®’؇ ’∆ ÂÍ√≈ «ÁÈ ’Ø«‡’’≈‘±ß È ’Ω‚∆ ’Ø ’≈Ó ’„≈ÔØ®’≈Ó’π ÓßÂz ’‹∆∂ ’∂ ’≈Ó È’≈Ò ’Ø ÿ≈¿π «’È‘±ß È Ï⁄≈ÔØ®97® Ï. È≈‡’

÷ø‚≈ «ÍzÊÓÀ √≈‹ ’À «‹È √Ì √ß√≈ ¿πÍ≈«¬¡≈®Ïz‘Ó≈ «Ï√È Ó‘∂√ √≈«‹ ’πÁÂ∆ Á≈ ÷∂´ ⁄≈«¬ ω≈«¬¡≈®«√ßË ÍÏ Ó∂ÁÈ∆ «ÏÈπ ÊßÓ∑≈ ◊◊«È ‘≈«¬¡≈®«√‹∂ Á≈ÈØ Á∂ÚÂ∂ «ÂÈ ¡ßÁ« Ï≈Áπ ⁄≈«¬¡≈®ÂÀ ‘∆ Áπ◊≈ √≈«‹ ’À ÁÀÂ≈ Á≈ È≈√π ’≈«‘¡≈®ÂÀÊØ∫ ‘∆ Ï´ ≈Ó ÒÀ È≈Ò Ï≈‰≈ Á‘«√π ÿ≈«¬¡≈®ÂÀÊØ∫ ‘∆ Ï´ «’z√È ÒÀ ’ß√ ’∂√∆ Í’«Û «◊≈«¬¡≈®Ï‚∂ Ï‚∂ Óπ«È Á∂ÚÂ∂ ’¬∆ ‹π◊ «ÂÈ∆ ÂÈπ Â≈«¬¡≈®«’È∆ Â∂≈ ¡ßÂz È≈ Í≈«¬¡≈®2® (⁄ß‚∆ Á∆ Ú≈)

‹Ω ’‘Ø ≈Ó ¡‹Ø«È ¡‹À ˛ ’≈‘∂ ’Ø ’Ω√Ò ’±÷ ‹ÔØ ‹±®¡Ê : ‹∂ (Âπ√∆∫) √z∆ ≈Ó (⁄ßÁz ‹∆ 鱧 ‘∆) ¡‹ØÈ∆ ¡Â∂ ¡«‹Â

ÓßÁÈ∂ ‘Ø (ª Áæ√Ø «’ ¿π‘) ’πÙÒÔ≈ Á∆ ’π÷Ø∫ «’™ ‹ßÓ∂Õ

’≈Ò ‘± ’≈Òπ ’˛ «‹«‘ ’Ø «’«‘ ’≈‰ ’≈Ò Â∂ Á∆È ÌÔØ ‹±®¡Ê : «‹√ √z∆ «¥ÙÈ È±ß ¡’≈Ò ±Í ’«‘ßÁ∂ ‘Ø, Áæ√Ø (¿π‘) ¡ßÂ

鱧 ’≈Ò Á∂ ¡Ë∆È «’™ ‘ج∂ Ì≈Ú ¿πÈ∑ª Á∆ ÓΩ «’™ ‘ج∆Õ

√ß √±Í «ÏÏÀ ’‘≈«¬ √π «’™ ÍÊ ’Ø Ê ‘ª’ ‹ÔØ ‹±¡Ê : ‹∂ ¿π‘ √ß √±Í ¡Â∂ «ÈÚÀ √∆ ¿πÈ∑ª È∂ ÚÀ Ì≈Ú

È≈Ò ‹πË «Ú⁄ ¡‹È Á∂ Ê È±ß «’™ ‘æ«’¡≈?

ª ‘∆ ’Ø Ó≈È Íẕ ’«‘ ’À «‹‘ ’Ø ’Ø¿± Ì∂Á È Ò∂È ÒÔØ ‹±®¡Ê : (‘∂ Ì≈¬∆ ±ß) ¿π√∂ 鱧 Íẕ ’’∂ ÓßÈ «‹√ Á∂ Ì∂Á 鱧 È

«’√∂ «Ò¡≈ ˛ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ÒÀ √’∂◊≈Õ (33 √ÚæÔ∂)

’≈‘∂ ’Ø ¬∂√ Ó‘∂√«‘ Ì≈÷ ’≈‘∂ «Á‹∂√ ’Ø ¬∂√ Ï÷≈ÈÔØ®¡Ê : «’™ «ÙÚ ‹∆ 鱧 ¬∆Ù ’«‘ßÁ∂ ‘Ø? ¡Â∂ «’™ Ïz‘Ó≈ ȱß

ÍÓ∂Ù ¡≈÷Á∂ ‘ØÕ

˛ È ÿ∂…√ ‹Á…∂√ Ó≈Í«Â ÂÀ «‹È ’Ø «Ï√…È≈Ê Í¤≈ÈÔØ®¡Ê : √z∆ ≈Ó ⁄ßÁz, √z∆ «¥ÙÈ Â∂ «ÚÙ鱧 (Ï∆) È‘∆∫ ‘È (¿π‘)

Âπ√∆∫ «‹È∑ª 鱧 «Ï√…È≈Ê (ÁπÈ∆¡≈ Á≈ Ó≈Ò’ ’’∂) ͤ≈‰Á∂ ‘ØÕ

¬∂’ ’Ø ¤≈«‚ ¡È∂’ Ì‹À √π’Á∂Ú Íπ≈√ ÏÔ≈√ fiπ·≈ÈÔØ®¡Ê : √ π’Á∂Ú, Í≈Ù ¡Â∂ ÚÔ≈√ (È∂) «¬‘ √⁄ È‘∆∫

«Ò«÷¡≈ (‹Ø ¿π’ «¥ÙÈ ¡≈«Á’≈ 鱧 ËÓ ◊zßʪ «Ú⁄ Íẕ «Ò«÷¡≈

˛)

ÎØ’‡ ËÓ Â‹∂ √Ì ‘∆ ‘Ó ¬∂’ ‘∆ «Ï«Ë È∂’ ÍzÓ≈«ÈÔ∂®¡Ê : (¡À√∂) ËÓ (‹Ø Á∂ÚÂ≈ ‹ª ¡ÚÂ≈ª Á∆ ͱ‹≈ ’Á∂ ‘È)

√≈∂ ‘∆ Θ±Ò ËÓ ‘È (Â∂ ¡√ª) «Â¡≈◊ «ÁæÂ∂ ‘È, ¡√∆∫ ª «¬’Ø

(¡’≈Ò Íπ÷) ˘ ‘∆ ÌÒ∆ Íz’≈ (¬∆Ù Â∂ ‹◊ Á≈ Ó≈Ò’) ÓßÈÁ∂

‘ªÕ (33 √ÚæÔ∂)

’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ Ì«¬˙ Ïz‘Ó≈, ◊«‘ Áß‚ ’Óß‚Ò Ì±«Ó ÌπÓ≈«ÈÔØ®’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ √Á≈ «√Ú ‹±, √Ì Á∂√ «ÏÁ∂√ ÌÔØ ‘Ó ‹≈ÈÔØ®’≈Ò ‘∆ Í≈«¬ «Ó‡ ◊ÔØ ‹◊, Ô≈‘∆ Â∂ Â≈«‘ √Ì∂ Í«‘⁄≈ÈÔØ®Ï∂Á ’Â∂Ï ’∂ Ì∂Á √ÌÀ «‹, ’∂ÚÒ ’≈Ò «¥Í≈ «È«Ë Ó≈ÈÔØ®24®

(33 √ÚæÔ∂)¡Ê : ¡’≈Ò Íπ÷ Á∆ (¡≈◊Ô≈) Í≈ ’∂ Ïz‘Ó≈ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ ‹Ø

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@E √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@F

‚ß‚ ’Óß‚Ò ÎÛ’∂ ËÂ∆ Â∂ «ÎÁ≈ «‘≈Õ (¿π√∂) ¡’≈Ò Íπ÷ Á∂ ‘π’Ó

‘∂· «ÙÚ ‹∆ √≈∂ Á∂Ùª «ÏÁ∂Ùª «Ú⁄ ‘Ø«¬¡≈, ¡√ª ‹≈«‰¡≈ ˛Õ

¡’≈Ò Íπ÷ Á∆ (√ÂÔ≈) Í≈ ’∂ ‹◊ «⁄¡≈ ‹ªÁ≈ ˛, «Î «Ó‡

‹ªÁ≈ ˛; «¬√ ’’∂ √≈∂ ¿π√ (¡’≈Ò Íπ÷) È±ß Í¤≈‰Á∂ ‘È («’

¿π‘ «¬’Ø) √Ì È±ß ÍÀÁ≈ ’È‘≈ ¡Â∂ √Ó∂‡‰‘≈ ˛Õ Ú∂Áª ’Â∂Ϫ Á∂

√≈∂ Ì∂Á (Î’) ¤æ‚ ’∂ (¡√ª ª) ’∂ÚÒ ¡’≈Ò Íπ÷ 鱧 ‘∆ Ó∂‘

Á≈ √≈◊ Óß«È¡≈ ˛Õ

√◊Ò Áπ¡≈ ’¿π ¤≈«‚ ’À ◊‘ÔØ Âπ‘≈∂ Áπ¡≈®Ïª«‘ ◊¬∂ ’∆ Ò≈‹ ¡«√ ◊Ø«ÏßÁ Á≈√ Âπ‘≈® ≈Ó≈ ¡ÚÂ≈

Ï∂Á Ì∂Á È‘∆∫ Ò÷À, Ïz‘Ó Ïz‘Ó≈ È‘∆ ÏπæfiÀ®«Ï¡≈√ Í≈√π √π’ √πÈ≈«Á «√Ú ¡ßÂπ È √πæfiÀ®√È«Â ’π¡≈ √È’≈«Á, √Ï ‹¿π √Ó≈ È Í≈Ú«‘®Ò÷ Ò÷Ó∆ Ò÷ «Ï√È: «’√È ’¬∆ È∂ ÏÂ≈Ú«‘®32® «◊. ÍzÏØË

Í≈«¬ ◊‘∂ ‹Ï Â∂ ÂπÓ∂ ÂÏÂ∂ ’Ø¿π ¡ª÷ Â∂ È‘∆∫ ¡≈ÈÔØ®≈Ó ‘∆Ó Íπ≈È ’π≈È ¡È∂’ ’˛∫ Ó ¬∂’ È Ó≈ÈÔØ®«√ß«Óz«Â Ù≈Ù Ï∂Á √ÌÀ Ï‘π Ì∂Á ’˛ Ó ¬∂’ È Ó≈ÈÔØ®√z∆ ¡√Í≈È «¥Í≈ ÂπÓ∆ ÓÀ È ’‘ÔØ √Ì ÂØ«‘ Ï÷≈ÈÔØ®

(≈Ó≈ ¡ÚÂ≈)

‹Ø ⁄¿πÏ∆√ ¡ÚÂ≈ ’‘≈¬∂® «ÂÈ Ì∆ ÂπÓ ÍzÌ ÂÈ’ È Í≈¬∂®√Ì ‘∆ ‹æ◊ ÌÓ∂ ÌÓ≈Ôß® Â≈ Â∂ È≈Ó «Ï¡ß ’‘≈Ôß®7®√Ì ‘∆ ¤ÒÂ È ¡≈Í ¤Ò≈Ô≈® Â≈Â∂ ¤Ò∆¡≈ ¡≈Í ’‘≈Ô≈®√ßÂÈ Áπ÷∆ «È÷ ¡’πÒ≈ÚÀ® Á∆È ÏßË Â≈ Â∂ ’‘Ò≈ÚÀ®8®

(⁄ΩÏ∆√ ¡ÚÂ≈)

’«‘ÔØ Íẕ √π Ì≈«÷ ‘Ω∫® «’√± È ’≈È ≈«÷ ‘Ω®

«’√± È Ì∂÷ Ì∆‹ ‘Ω® ¡Ò∂÷ Ï∆‹ Ï∆‹ ‘Ω®34®Í÷≈‰ ͱ‹ ‘Ω È‘∆∫® È Ì∂÷ Ì∆‹ ‘Ω ’‘∆®¡Èß È≈Óπ ◊≈«¬ ‘Ω® ÍÓ Íπ÷ Í≈«¬ ‘Ω®35®‹‡≈ È √∆√ Ë≈«‘Ω® È ÓπßÁz’≈ √π Ë≈ ‘Ω®È ’≈È ’≈‘± ’∆ ËØ® ’«‘ÔØ Íẕ √π ÓÀ ’Ø®36®Ì‹Ø √π ¬∂’ È≈ÓÔß® ‹π ’≈Ó √Ï ·≈ÓÔß®È ‹≈Í ¡≈È’Ø ‹ÍØ® È ¡¿π Ê≈ÍÈ≈ ÊÍØ®37®«Ï¡ß«Â È≈Ó «Ë¡≈«¬ ‘Ø® ÍÓ ‹Ø«Â Í≈«¬ ‘Ø®È «Ë¡≈È ¡≈È ’Ø ËΩ® È È≈Ó ¡≈È ¿π⁄Ø®38®

(Ï«⁄æ È≈‡’)

«‹È «‹È È≈Óπ «Â‘≈Ø «Ë¡≈«¬¡≈®Á±÷ Í≈Í «ÂÈ «È’‡ È ¡≈«¬¡≈®‹∂ ‹∂ ¡¿π «Ë¡≈È ’Ø Ë‘∆®Ï«‘√ Ï«‘√ Ï≈ÁÈ Â∂ Ó‘∆®42® (Ï«⁄æ È≈‡’)

‘Ó «¬‘ ’≈‹ ‹◊ ÓØ ¡≈¬∂®ËÓ ‘∂ ◊πÁ∂Ú Í·≈¬∂®‹‘ª ‘ª ÂπÓ ËÓ «ÏÊ≈Ø®Áπ√‡ ÁØ÷∆¡«È Í’« ͤ≈Ø®42®Â≈‘∆ ’≈‹ Ë≈ ‘Ó ‹ÈÓß®√Ó«fi Ò∂‘π √≈˱ √Ì ÓÈÓß®ËÓ ⁄Ò≈ÚÈ √ß ¿πÏ≈È®Áπ√‡ √ÌÈ ’Ø Ó±Ò ¿πÍ≈È®43® (Ï«⁄æ È≈‡’)

‹∂ ‹∂ ̬∂ Í«‘Ò ¡ÚÂ≈≈®¡≈Íπ ¡≈Íπ «ÂÈ ‹≈Íπ ¿π⁄≈≈®ÍzÌ ÁØ÷∆ ’ج∆ È «ÏÁ≈≈®ËÓ ’Ó ’Ø ≈‘π ’≈ ‚≈≈®44®

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@G √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@H

‹∂ ‹∂ ◊¿π√ ¡ßÏ∆Ô≈ ̬∂®ÓÀ ÓÀ ’ ‹◊ Â∂ ◊¬∂®Ó‘≈ Íπ÷ ’≈‘± È Í¤≈È≈®’Ó ËÓ ’Ø ’¤± È≈ ‹≈È≈®45®

¡ÚÈ ’∆ ¡≈√≈ «’¤π È≈‘∆®¬∂’À ¡≈√ ËØ ÓÈ Ó≈‘∆®¡≈È ¡≈√ ¿πÍ‹Â «’¤ È≈‘∆®Ú≈ ’∆ ¡≈√ ËØ ÓÈ Ó≈‘∆Õ46®

’¬∆ ’؇ «Ó«Ò ÍÛ∑ ’π≈È≈®Ï≈⁄ «’Â∂ Íπ≈È ¡‹≈È≈®¡ß«Â ’≈Ò ’ج∆ ’≈Ó È≈ ¡≈Ú≈®Á≈Ú ’≈«Ò ’≈‘± È Ï⁄≈Ú≈®47® (Ï«⁄æ È≈‡’)

«’¿π È ‹ÍØ Â≈ ’Ø ÂπÓ Ì≈¬∆®¡ß«Â ’≈Ò ‹Ø ‘Ø«¬ √‘≈¬∆®ÎØ’‡ ËÓ Ò÷Ø ’ ÌÓ≈®«¬È Â∂ √Â È ’ج∆ ’Ó≈®48®

«¬‘ ’≈È ÍzÌ ‘ÓÀ ÏÈ≈ÔØ®Ì∂Áπ Ì≈«÷ «¬‘ ÒØ’ Í·≈ÔØ®‹Ø «ÂÈ ’‘ª √π √ÌÈ ¿π⁄≈Ø®«Ìß‚ «ÚßÌ «’¤ ÈÀ’π È ’Ω® (Ï«⁄æ È≈‡’)

È ‹‡≈ ӱ߂ Ë≈Ω® È ÓπßÁz’≈ √Ú≈Ω®‹ÍØ Â≈√ È≈Óß® √À √Ï ’≈Óß®52®È ÈÀÈß «Ó⁄≈¿±® È «Ìß‚ß «Á÷≈¿±®È ’π’Ó ’Ó≈¿±® È Ì∂÷∆ ’‘≈¿π∫®52®

‹∂ ‹∂ Ì∂÷ √Ω ÂÈ ÓÀ Ë≈Ø® Â∂ ÍzÌ ‹È ’π¤ ’À È «Ï⁄≈À®√Ófi Ò∂‘π √Ì ‹È ÓÈ Ó≈‘∆∫® «‚ßÌÈ ÓÀ ÍÓ∂Ù È≈‘∆®53®

Ï«⁄æ È≈‡’ ¡≈«Ë¡≈¬∂ ¤∂Úª

’≈Ò Í≈«¬ Ïz‘Ó≈ ÏÍπ Ë≈® ’≈Ò Í≈«¬ «√Ú ‹± ¡ÚÂ≈≈®’≈Ò Í≈«¬ ’« «Ï√È Íz’≈√≈® √’Ò ’≈Ò ’≈ «’Ô≈ ÂÓ≈√≈®9®‹ÚÈ ’≈Ò ‹Ø◊∆ «√Ú ’∆ÔØ® Ï∂Á ≈‹ Ïz‘Ó≈ ‹π Ê∆˙®‹ÚÈ ’≈Ò √Ì ÒØ’ √Ú≈≈® ÈÓ√’≈ ˛ Â≈«‘ ‘Ó≈≈®10®‹ÚÈ ’≈Ò √Ì ‹◊ ÏÈ≈ÔØ® Á∂Ú ÁÀ ‹¤È ¿πÍ‹≈ÔØ®¡≈«Á ¡ß ¬∂’À ¡ÚÂ≈≈® √ج∆ ◊π± √Ófi∆Ô‘π ‘Ó≈≈®11®«Èß’≈ «Èz«Ï’≈ «È¶Ì® ¡≈«Á ¡È∆Ò ¡È≈«Á ¡√ßÌ®Â≈ ’≈ Ó±Û ¿π⁄≈ Ì∂Á≈® ‹≈ ’Ø Ì∂ÚÈ Í≈Ú Ï∂Á≈®17®Â≈ ’Ω ’« Í≈‘È ¡È Ó≈È® Ó‘≈ Ó±Û ’¤ Ì∂Á È ‹≈È®ӑª Á∂Ú ’Ø ’‘ √Á≈ «√Ú® «Èß’≈ ’≈ ⁄∆È ȫ‘ «ÌÚ®24®

⁄«Âz 405 (’«Ï˙ Ï≈⁄ Ï∂ÈÂ∆)

’π«‡Ò √πÌ≈¡ ¡Â∂ Ù≈Â∆ «ÁÓ≈◊ Ú≈Ò∆¡ª ÍøÊ «ÚØË∆

√ß√Ê≈Úª ª «¬‘ √Ì ’πfi ÍÛ∑ ’∂ Ì∆ «¬‘∆ ’«‘‰◊∂ «’ «√æ÷

’∂√≈Ë≈∆ «‘ßÁ± ‘È, Í ¡≈͉∂ ¡≈Í È±ß «√æ÷ ’«‘Ò≈¿π‰ Ú≈Ò∂ Á√Ó

◊zßÊ «ÚØË∆ Ì∆ «¬‘ ’«‘‰ «’ «¬‘ ◊zßÊ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á Á≈ Í⁄≈’ ˛

¡Â∂ «¬√ 鱧 Óßȉ Ú≈Ò∂ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ ¡Â∂ ¡≈. ¡À√. ¡À√. Á∂ ¬∂‹ß‡

‘È Âª «Î «¬È∑ª Á≈ æÏ ‘∆ ≈÷≈ ˛Õ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/B@I √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BA@

ÍøÊ ’± ◊≈ ÎÀ√Ò≈

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ¡≈¬∂ ¡ßÁÒ∂ ÍÓ≈‰, ◊π± ÁÏ≈

Á∆¡ª Ìæ‡ Ú‘∆¡ª «¥Â √±Í «√ßÿ ’ثْ, ◊π± √ØÌ≈ ’Ú∆ √ÀÈ≈ Í«Â,

Ó«‘Óª Íz’≈Ù, Ïß√≈ÚÒ∆È≈Ó≈ ’∂√ «√ßÿ «‚Ï, Ì≈¬∆ √πæ÷≈ «√ßÿ Á∂

◊π «ÏÒ≈√, √±‹ Íz’≈Ù, «Ò÷ ӑª ’Ú∆ √ßÂØ÷ «√ßÿ, √z∆ ◊π± ÍøÊ

Íz’≈Ù (Ì∫≈¬∆ ÂÈ «√ßÿ Ìß◊±),«‘ÂÈ≈Ó≈ Ì≈¬∆ Á∂√≈ «√ßÿ, ¡≈«Á

¿πÍÒÏË ◊zßʪ ÂØ∫ √≈Ï ‘πßÁ≈ ˛ «’ ÓΩ‹±Á≈ √±Í «Ú⁄ ¿πÍÒÏË, √z∆

Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ √≈∆ ⁄È≈ Á√Ó∂Ù «’ ˛Õ

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆ È≈Ì≈ Á∂ Ó‘≈È ’ØÙ Íz’≈Ù’ Ì≈Ù≈ «ÚÌ≈◊

Í«‡¡≈Ò≈ Á∂ ÍøÈ≈ FAF ¡Èπ√≈ «¬‘ √Ï ÍzÓ≈‰Â ÂæÊ ˛ «’ ÓΩ‹±Á≈

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ Á∆ ⁄È≈ 鱧 √ßÍ≈«Á ’È Ú≈Ò∂ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ Ï≈Ò

√÷≈¬∆ ¡Â∂ ¡«ÈÈ √∂Ú’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‘∆ ‘ÈÕ Óæ√∂ √ßÿÛ È±ß

√Øˉ «Í¤Ø∫, ÍøÊ È∂√Ï √ßÓÂ∆ È≈Ò Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ Á∆ √ßÍ≈«ÁÂ

Ï∆Û È±ß ◊π± «¥Â ÍÚ≈‰ ’ «Ò¡≈Õ

ÏßÁ∂ Ï‘≈Á Á∆ Ù‘∆Á∆ ÂØ∫ Í«‘Òª «¬√ ◊zßÊ Á∆¡ª Ï≈‰∆¡ª

ÍØÊ∆¡ª Á∂ ±Í «Ú⁄ ◊π± ’∂ «√æ÷ª ’ØÒ ÓΩ‹±Á √È, «¬√ Á∆ ÍπÙ‡∆ Óæ√∂

ßÿÛ È±ß √Øˉ Ú≈Ò∂ Ì≈¬∆ Ó«‘Â≈Ï Á∂ ÍØÂ∂ ÚÒØ∫ «Ò÷∂ √z∆ ◊π± ÍøÊ

Íz’≈Ù «Ú⁄ Á∆, Ì≈¬∆ Â≈≈ «√ßÿ Úª Á∆ Ù‘∆Á∆ ÂØ∫ «ÓÒÁ∆ ˛Õ

‹Á ÓπˆÒ ÎΩ‹ ⁄Û∑≈¬∆ ’ ’∂ ¡≈¬∆ ª Ì≈¬∆ √≈«‘Ï ’ΩÒ «√ßÿ

ÊØÛ∑∂ √∆ ¡≈√ Í≈√ Á∂ ’¬∆ Íz∂Ó∆¡ª È∂ Ì≈¬∆ Â≈≈ «√ßÿ 鱧 «’‘≈ «’

ÓΩ’≈ ͤ≈‰ ’∂ ¡æ◊∂ «Í¤∂ ‘Ø ‹≈ÚØÕ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ ¿πµÂ «ÁæÂ≈

Ì拉≈ ’≈«¬ª Á≈ ’ßÓ ¡À ˛, ÓÀ∫ «¬Ê∂ ‘∆ ÒÛ’∂ Ù‘∆Á ‘ØÚª◊≈Õ

‹Ê∂ Á∂ «√ßÿª «Ú⁄ Ì∆ Áπ«⁄Â∆ ÎÀÒ ◊¬∆ ¡Â∂ ’¬∆¡ª È∂ Í≈√≈

Úæ‡ ÒÀ‰ Á∆ √Ò≈‘ «ÁæÂ∆Õ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï ’ØÒ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ÍØÊ∆ √∆,

¿πÈ∑ª «’‘≈ «’ ¡Á≈√ ’ ’∂ ÍØÊ∆ «Ú⁄Ø∫ ‘π’Ó ÒÚØ ‹Ø ‘π’Ó ¡≈Ú∂◊≈

¿π√∂ Â∑ª ’ª◊∂Õ ¡Á≈√ ’ ’∂ ‹Á ÍØÊ∆ ÷ØÒ∑ ’∂ ‘π’Ó «Ò¡≈ ‹Ø

«¬√ Â∑ª √∆ :

‹Ω ’‘±ß ’≈Ò’∂ Ì≈‹ ’À Ï≈⁄∆ÔÂÂΩ «’‘π ’π߇ ’‘Ø Ì‹ ‹ÀÔÀ®¡≈◊À ‘±ß ’≈Ò Ë∂ ¡«√ ◊≈‹Â¤≈‹Â ˛ «‹‘ Â∂ È«√ ¡ÀÔÀ®¡À√Ø È≈ ’Ø ◊ÔØ ’ج∆ Á≈Ú ∂‹≈«‘ ¿πÍ≈Ú √π ÿ≈Ú Ï⁄ÀÔÀ®‹≈Â∂ È≈ ¤π‡∆¡Â Ó±Û ’‘±ß ‘√Â≈’∆ È≈ ’ÔØ∫ ÙÈ≈◊ ‹ÀÔ∂® (Ï«⁄Âz È≈‡’ 96)‘π‰ «¬‘ √ÚÀÔ≈ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∂ Í«‘Ò∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Ú⁄Ø∫ ˛Õ

«¬√ ÂØ∫ «√æË ‘πßÁ≈ ˛ «’ Á√Ó ◊zßÊ Á∆¡ª Ï≈‰∆¡ª Ï≈Ï∂ ÏßÁ≈ Ï‘≈Á

Ú∂Ò∂ «√ßÿª ’ØÒ Íz≈Í √ÈÕ

Ï≈Ï∂ ÏßÁ∂ Ï‘≈Á Á∆ Ù‘∆Á∆ «Í¤Ø∫ ı≈Ò√≈ ‹Ê∂ÏßÁ∆ Úˉ È≈Ò

Ïπ„≈ ÁÒ ¡Â∂ Âπ‰≈ ÁÒ Ï‰∂ «‹√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ Ï≈ª «Ó√Òª ω

◊¬∆¡ªÕ «¬√∂ Â∑ª ËÓ Íz⁄≈ Ò¬∆ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ Á∆ ⁄Ò≈¬∆

«◊¡≈È∆¡ª Á∆ ‡’√≈Ò √z∆ ¡ß«ÓzÂ√ «Ú⁄ ⁄æÒ∆Õ Á±√≈ ËÓ

«Ú«Á¡≈ ’∂∫Á √≈ÏØ ’∆ ÂÒÚß‚∆ ÁÓÁÓ∂ √≈«‘Ï Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ Á∆

¡◊Ú≈¬∆ «Ú⁄ ¡≈ßÌ ‘Ø«¬¡≈Õ

«¬√ ÂØ∫ ¡æ◊∂ ı≈Ò√∂ Â∂ ‹Á ÓπˆÒ ‘’±Ó ÚÒØ∫ ˜πÒÓ Á≈ ’«‘

‡πæ‡≈ ª ◊π± ¡√Ê≈Ȫ Á∆ √∂Ú≈ √ßÌ≈Ò, ¿πÁ≈√∆, «ÈÓ«Ò¡ª ¡Â∂

√∂Ú≈ ÍøÊ∆¡ª ’ØÒ ¡≈¬∆Õ «¬È∑ª √ß√Ê≈Úª Á∂ √ß⁄≈Ò’ª È∂ ‘’±Ó Á∂

’«‘ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ Ï≈‘ Á≈ «ÒÏ≈√ √È≈ÂÈ∆ æ«÷¡≈ ¡Â∂ ‚∂«¡ª

Á∂ ¡ßÁ Ì∆ ˱߬∂∫ ÂÍ≈¿π‰∂ ‡æÒ ÷Û’≈¿π‰∂ Ú≈Ò∆ ∆ æ÷∆ Í ¡≈Ó

«√æ÷ √ß◊ª «Ú⁄ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ Í≈· Á∂ ÍÚ≈‘, ’∆ÂÈ ¡Â∂ √ßÊÔ≈

Á∂‰ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ ◊π‡’∂, ÍØÊ∆¡ª ¡Â∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï

Á∂ ¿πÂ≈∂ «√æ÷ ‹◊Â È±ß «ÁßÁ∂ ‘∂Õ

«¬√ Â∆’∂ È≈Ò «¬È∑ª √ß√Ê≈Úª È∂ ÷≈Ò√≈¬∆ Ï≈‰∂ ÂØ∫ Í≈√≈ Úæ‡

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAB

’∂ ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ «Ú⁄ ◊πÏ≈‰∆, ◊π± Íz∂Ó Á≈ Ìͱ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈ «‹√

Á≈ √Á’≈ ¡æ‹ ͱÏ∆ ¿πµÂ ÍzÁ∂Ù, «Ï‘≈, ¤Â∆√◊Û∑ ¡Â∂ ÓæË ÍzÁ∂Ù

Á∂ Â’∆ÏÈ A@ ’ØÛ Ú≈√∆ ¡≈Í È±ß È≈È’ ÍøÊ∆ ’‘≈¿π‰ «Ú⁄ Îı

Ó«‘√±√ ’Á∂ ‘ÈÕ ’≈ÏÒ Á∆ «√æ÷∆ Ì∆ ¿πÁ≈√∆ √ߪ Á∆ «’Í≈ √Á’≈

‘∆ ¡æ‹ ÍzÎπÒÂ ˛Õ

Â÷ √z∆ ͇È≈ √≈«‘Ï Á∂ ‘˜±∆ ≈◊∆ Ì≈¬∆ Ó«‘ßÁ «√ßÿ ‹∆

‹Ø ¡æ‹ ’æÒ∑ √z∆ Í≈™‡≈ √≈«‘Ï, ◊π± ≈Ó Á≈√ √ß◊∆ ¡’À‚Ó∆ ⁄Ò≈

‘∂ ‘È Á∂ Áæ√‰ ¡Èπ√≈ ’∂ÚÒ Í‡È≈ «˜Ò∑∂ «Ú⁄ ‘∆ Â’∆ÏÈ «ÂßÈ

√Ω ‚∂∂ ¿πÁ≈√∆ √ߪ Á∂ √È ‹Ø «√æ÷∆ Íz⁄≈ ’Á∂ √ÈÕ

«Ó√Òª Á∂ ’≈«¬Ó ‘؉ ¡Â∂ «√æ÷ «¡≈√ª Ï‰È ’’∂ «¬È∑ª

‚∂«¡ª 鱧 Úæ‚∆¡ª ‹≈◊∆ª Á∂ È≈Ò ‘∆ ˜Ó∆Ȫ «ÓÒ∆¡ªÕ √Óª Í≈ ’∂

Ï‘π √≈∂ «¬È∑ª ‚∂«¡ª Á∂ Ó≈Ò’ ¡ÀÙÍz√Â∆ «Ú⁄ ÍÀ ◊¬∂Õ ÎÒ√±Í

«¬È∑ª ‚∂«¡ª Á∆, Ó‘ß ÈÀ‰ Á≈√ Âæ’ ◊æÒ Í‘πß⁄ ◊¬∆Õ «√ßÿ √Ì≈

Á∂ ¡≈¿π‰ ¡Â∂ ÙØ z. ◊π. Íz. ’Ó∂‡∆ Á∂ Ï‰È È≈Ò ◊π± ÿª ¡Â∂

Úæ‚∆¡ª ‹≈«¬Á≈Áª Ú≈Ò∂ ‚∂«¡ª «Ú⁄ «‹Ê∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á≈

Íz’≈Ù √∆ «¬È∑ª √≈˱¡ª 鱧 Ï∂ÁıÒ ’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈Õ ‘π‰ ¿πÁ≈√∆¡≈

È∂ ◊π± È≈È’ ÂØ∫ È≈Â≈ ÂØÛ ’∂ √ß ∂‰ ≈‘∆∫ Ï≈Ï≈ √z∆ ⁄ßÁ Á∆ ¿πÓÂ

’‘≈¿π‰≈ ⁄ß◊≈ √ÓfiÁ∂ ‘È ¡Â∂ ı≈Ò√≈ ÍøÊ Á≈ «¬’ ¡ß◊ «È’≈≈ ‘Ø

«◊¡≈Õ

«¬√ ‹≈‰’≈∆ Á∂‰ «Í¤Ø∫ ¡√∆∫ ‘π‰ Ó±Ò «ÚÙ∂ ÚæÒ ÍÂÁ∂ ‘ªÕ

Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∂ √z∆ ÁÓ√ ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û Ï‰È ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AI@@

Âæ’ «’√∂ «¬’ «√æ÷ È∂ Ì∆ «¬√ Á∂ «ÚπæË ’ج∆ ¡æ÷ È‘∆∫ ÏØ«Ò¡≈Õ

«√æ÷ «Ó√≈Òª Á∂ √Á≈, Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ÂØ∫ ⁄æÒ∆ «◊¡≈È∆¡ª Á∆

‡’√≈Ò, Ï≈Ï≈ Á∆Í «√ßÿ ÂØ∫ ÚØ√≈¬∆ ÁÓÁÓ∆ ‡’√≈Ò, «¬√∂ ‡’√≈Ò

Á∂ «Ú√Ê≈ «Ú⁄ «◊¡≈È∆ √πßÁ «√ßÿ ‹∆ «Ìß‚ ’Òª ÂØ∫ ⁄æÒ∆ «Ìß‚ª

Ú≈Ò∆ ‡’√≈Ò, ¿πÁ≈√∆, «ÈÓÒ∂, √∂Ú≈ ÍøÊ∆ √ßÍÁ≈Úª È∂ «¬√ 鱧 ◊π±

«¥Â ÓßÈ ’∂ «¬√ Á≈ Í≈· ’Á∂ ‘∂Õ «¬È∑ª √≈∆¡ª √ß√Ê≈Úª Á≈

¡≈Ë≈ ◊π±, ◊πÏ≈‰∆ «Ú⁄ ÙË≈, «Í¡≈, √«Â’≈ ¡Â∂ ÌØ√≈ √∆

¡Â∂ «¬‘∆ «¬È∑ª Á∂ «Èæ‹∆ ‹∆ÚÈ «Ú⁄ «Ú¡≈ÍÁ≈ √∆Õ

Á∂Ù ¡≈˜≈Á ‘؉ È≈Ò √’≈∆ √’±Ò ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈¬∂Õ «Ú«Á¡≈

Á≈ Í≈√≈ «Ú«◊¡≈È’ „ß◊ È≈Ò Ùπ± ‘Ø «◊¡≈ √’≈∆ √’±Òª Á∂

Í≈√≈ È≈Ò «Ú«◊¡≈È ¡Â∂ Â’Ú≈Á ÚËÁ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ ÙË≈,

«Í¡≈ ÌØ√≈ ¡≈«Á ÿ‡‰ Òæ◊≈Õ ÎÒ √±Í AI@@ Á∂ ’∆Ï Ë±∆ ’ØÒ

√«Ê «Íø‚ Ì√ΩÛ «Ú⁄ Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ ÚÒØ∫ Í«‘Ò∆ Ú≈ Â’

¡Ë≈ ◊æÒª È≈Ò Á√Ó ◊zßÊ È±ß ÷ß‚‰≈ Ùπ± ‘Ø«¬¡≈Õ Í«‘Òª Á√Ó

◊zßÊ «¬√ Á≈ «Ù’≈ Ï«‰¡≈ «Î ¡æ‹ ’æÒ∑ Á∂ √ÍØ’ÓÀÈ ¡ıÏ≈ Úª◊

¡Á≈√ Á∆ Í«‘Ò∆ Í¿πÛ∆, «Î Ìæ‡ Ï≈‰∆ ¡Â∂ Ì◊ Ï≈‰∆ Âæ’

◊æÒ Í‘πß⁄ ◊¬∆Õ ¡≈͉∆ ÓÈÓÂ È±ß Íπ◊≈¿π‰ Ò¬∆ Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ È∂

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ «¬’ ‘Ê «Ò÷Â∆ Ï∆Û «Â¡≈ ’Ú≈¬∆ «‹√

«Ú⁄ ’∂ÚÒ ◊π± √≈«‘Ϫ Á∆ ‘∆ Ï≈‰∆ √∆Õ Íπ≈‰∆ «√æË ’È Ò¬∆

«¬√ È±ß Â±Û∆ «Ú⁄ ÁæÏ «ÁæÂ≈, ª ‹Ø ÍÂ∂ Í∆Ò∂ ÍÀ’∂ Íπ≈ÂÈ √±Í

Ș ¡≈Ú∂Õ Ì∂ ÷πæÒ∑ «◊¡≈Õ √≈∂ ‘≈Ò≈Â È±ß Á∂÷ Ï≈ϱ ‹∆ 鱧 ¡’≈Ò

Âı √≈«‘Ï ”Â∂ ÂÒÏ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈, ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ

Úª◊ ¡≈’∆ ‘Ø ’∂ Í∂Ù È≈ ‘ج∂ ¡Â∂ ¿πÈ∑ª 鱧 ÍøÊ «Ú⁄Ø∫ ¤∂’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈

¡Â∂ Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ Á∂ Ú≈«√ √z. ÓÈÓØ‘‰ «√ßÿ ‹∆ Í«Ú≈ √Ó∂Â

¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï Â∂ Í∂Ù ‘Ø ’∂ B Ó¬∆ B@@A 鱧 ÂÈ÷≈‘ ´¡≈ ’∂

ÍøÊ «Ú⁄ Ù≈ÓÒ ‘ج∂Õ

‹Ø ÓπæÁ∂ Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª «Ú⁄ ¿π·≈¬∂ √∆

¿πÈ∑ª Óπæ«Á¡ª ”Â∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ‘∆ «◊. Ì≈◊ «√ßÿ ‹∆ ¡ßÏ≈Ò≈ È∂ ““Á√Ó

◊zßÊ «È‰À”” È≈Ó∆ Íπ√Â’ «Ò÷ ’∂ ÍøÊ «Ú⁄ ÏÚß‚ ÷Û∑≈ ’∆Â≈ ¡Â∂

«◊¡≈È∆ ‹∆ 鱧 E.A.AIGG ÍøÊ ÂØ∫ ÷≈‹ ’ «ÁæÂ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ ’¬∆

√≈Ò «Í¤Ø∫ «◊¡≈È∆ ‹∆ È∂ ÂÈ÷≈‘ ´¡≈ ’∂ ÌπÒ Ï÷Ù≈¬∆Õ

AIF@ Á∂ ’∆Ï Í«‘Ò≈ «√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ «ÁæÒ∆, Ϋ‘Íπ∆

«Ú⁄ √Ê≈Í ‘Ø«¬¡≈; AIG@«Ú⁄ «√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ´«Ë¡≈‰≈,

«Î ◊πÓ«Â «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ⁄Ω∫Â≈ (ØÍÛ) ¡Â∂ «¬√ «Í¤Ø∫ ◊π

«◊¡≈È Íz’≈Ù ‹ÚæÁ∆ ’Òª (´«Ë¡≈‰≈) ‘Ø∫Á «Ú⁄ ¡≈«¬¡≈Õ

«¬È∑ª «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á∂ √ß⁄≈Ò’ª È∂, ¡≈Ë≈ Ì≈Ú∂∫ ÍzØ. √≈«‘Ï

‹∆ Á∂ Á͉ È±ß Ï‰≈ ’∂ ’ßÓ Ùπ± ’∆Â≈ √∆Õ Í ‘π‰ «¬‘ Í±È ÂΩ

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAD

”Â∂ «Ú«◊¡≈È Á∆ fiØÒ∆ «Ú⁄ ÍÀ ◊¬∂ ‘È, ◊πÏ≈‰∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ¡Â∂

«¬«Â‘≈√, ‘ ◊æÒ Á∆ ÍπÙ‡∆ «Ú«◊¡≈È Á∂ ¡Èπ√≈ ‘∆ ’Á∂ ‘ÈÕ

æÏ Á∆ ‘Ø∫Á ÂØ∫ ÓπÈ’, È≈√Â’Â≈ Á≈ Íz⁄≈’, Â’Ù∆Ò ‡ØÒ≈ Ì∆

«Ú«◊¡≈È Â∂ ¡≈Ë≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ È≈√Â’Â≈ «ÏÂ∆ Ú≈Ò∂, «√æ÷∆

Ì∂÷ ¡Í‰≈ ’∂ «√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ È≈Ò «ÿ¿π «÷⁄Û∆ ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ

«Ú«◊¡≈È ÍÁ≈ÊÚ≈Á Â∂ ¡≈Ë≈ ˛ ¡Â∂ «√æ÷ ËÓ ‘æ√Ó¬∆

Í∂ÓÙ Á∂ Ïz‘Ó «◊¡≈È Â∂ ¡≈Ë≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ÁØ ¡æ‚-¡æ‚

«Ú⁄≈Ë≈≈Úª Á≈ ‡’≈˙ ’πÁÂ∆ ◊æÒ ˛Õ

«’™«’ «Ú«◊¡≈È ÍπÈ ‹ÈÓ, ÍzÒØ’, ̱Â-Íz∂Â, È’ √π◊,

ËÓ ≈‹, ‹ÓÁ±Â ¡Â∂ Ïz‘Ó «◊¡≈È Á∆ ¡Ú√Ê≈ «Ú⁄ Íz≈ÍÂ

‘ج∆¡ª ¡ÒΩ«’’, Í≈ÌΩÂ’ Ù’Â∆¡ª È±ß È‘∆∫ ÓßÈÁ≈, «¬√ Ò¬∆

«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Á∂ «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª ȱß, √ß⁄≈Ò’ª ÚÒØ∫ ◊πÏ≈‰∆ Á∂

¡Ê «Ú«◊¡≈È Á∂ „ß◊ È≈Ò ‘∆ Áæ√∂ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬√∂ Â∑ª «√æ÷

«¬«Â‘≈√ Ì∆ Ïæ«⁄¡ª 鱧 «Ú«◊¡≈È Á∂ ⁄ÙÓ∂ ≈‘∆∫ «Á÷≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈

˛Õ

«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Á∂ √ß⁄≈Ò’ª Á∂ ’æ„∂ «√櫇¡ª ¡Èπ√≈, Íø‹≈

√≈«‘Ï, ∆·≈ √≈«‘Ï fi±· ˛, Áπæ÷ Ìß‹È Ï∂∆ ¡ßË «ÚÙÚ≈√ ˛, Ó≈Â≈

√πÒ÷‰∆ 鱧 Íπæ Á∆ Á≈ Ú≈Ò∆ √≈÷∆ ◊Ò ˛, Áπæ÷ Ìß‹È∆ Ï∂∆

È≈Ò √ÏßË Ï∆Ï∆ ‹È∆ Á∆ √≈÷∆, Ï≈Ï≈ Ïπæ„≈ ‹∆ Á≈ Ó≈Â≈ ◊ß◊≈

‹∆ 鱧 ÚÁ≈È Á∂‰≈ √Ì fi±· ˛Õ È≈Ó ‹Í‰ È≈Ò ‹ª ◊πÏ≈‰∆ Á∂

«’√∂ ÙÏÁ Á∂ ÍÛ∑È È≈Ò ’ج∆ √∆’ Ø◊ È‘∆∫ ‘‡ √’Á≈, √æÂ≈

ÏÒÚß‚ Á∆ Ú≈ Á∆ ¿πÊ≈È’≈ Ú≈Ò∆ √≈÷∆ ÓÈÿÛ ˛Õ ◊π± ÷πÙ ‘Ø ’∂

’ج∆ Ú È‘∆∫ «ÁßÁ≈ È≈ ‘∆ «’√∂ Â∂ ’ØÍ∆ È≈Ò «’√∂ Á≈ ’πfi

«Ú◊ÛÁ≈ ˛Õ

◊π± È≈È’ √≈«‘Ï ÚÒØ∫ Ï÷Ù∂ «√æ÷∆ Á∂ Óπæ„Ò∂ ¡√±Ò È≈Ó, Á≈È,

«¬ÙÈ≈È È±ß ÷ø‚È ’Á∂ ‘È √ØÚ Á∂ «¬ÙÈ≈È, Á≈È ’È≈ ¡Â∂

È≈Ó ‹Í‰≈ √Ì Ïz‘Ó‰Ú≈Á∆ ’Ó ‘È, Ï≈‰∆ ‘∆ È≈Ó ˛Õ ӱߑ È≈Ò

Ú≈«‘◊π± ÓßÂz Á≈ ‹≈Í Âπ‘≈‚≈ ’πfi È‘∆∫ √Ú≈ √’Á≈ ¡À√≈ «√˪Â

«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ª Á≈ ˛Õ È≈Ó ‹Í‰ Ú≈Ò∂ ÍøÊ ÍÚ≈‰Â ‘√Â∆¡ª √ßÂ

¡æ «√ßÿ ‹∆, Ï≈Ï≈ ÈßÁ «√ßÿ ‹∆, Ì≈¬∆ ‰Ë∆ «√ßÿ ‹∆ ¡≈«Á ȱß

«¬‘ √Ì «Ú‘ÒÛ, ‘≈Ó ÷≈‰∂ ¡Â∂ Ïz≈‘Ó‰Ú≈Á∆ √Ø⁄ Á∂ Ë≈È∆ Áæ√Á∂

‘ÈÕ Ì≈¬∆ Ú∆ «√ßÿ ‹∆ Ì∆ Íz Ø. √≈«‘Ï Á≈ «Ú¡≈’‰ ¸≈¿π‰

Ú≈Ò∂ √È, ¡À√≈ «¬‘ Íz⁄≈ ¡≈͉∂ Í≈·’ª 鱧 ’Á∂ ‘ÈÕ ◊πÏ≈‰∆

«Ú⁄Ø∫ ¡≈ÍÁ∂ ÓÂÒÏ Á∂ ÙÏÁ ¡Â∂ Âπ’ª ¡≈͉∂ Í≈·’ª 鱧 Áæ√Á∂ ‘ÈÕ

‹ÁØ∫ ¡≈͉∂ «‘æ «Ú⁄ ‘ØÚ∂ ª ’«‘‰◊∂ «‘ ÓÔ≈Á≈ «Ú⁄

¡≈‘ «Ò«÷¡≈ ˛ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ «¬È∑ª Á∂ «‘æ «Ú⁄ È≈ ‘ØÚ∂ ª ’«‘‰◊∂

«‘ ÓÔ≈Á≈ «Ú⁄ √ØË ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ˛Õ «◊¡≈È∆, Ì≈◊ «√ßÿ

¡ßÏ≈Ò≈, ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Ú◊∂ Á∆ «Íæ· ·Ø’‰ Ú≈Ò∂

√≈∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ‘ÈÕ «¬’ ⁄«Âz‘∆‰, «ÙÚÂ÷Ø, √˜≈Ô≈¯Â≈

◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ 鱧 «√æ÷∆ ¡’≈Ù ◊ß◊≈ Á≈ ˱ Â≈≈

ω≈¿π‰ Ú≈Ò∂ Ì∆ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ‘ÈÕ

◊π± È≈È’, ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ Á∂ «Í¡≈ Ú≈Ò∂ ÙË≈Ú≈È,

«√Á’Ú≈È ı≈Ò√≈ ÍøÊ È∂ ª Á√Ó ◊zßÊ È±ß ◊π± «¥Â √Ú∆’≈ ’∂

«¬√ ȱ ß ÷ ø‚‰ Ú≈Ò∂ ȱ ß Í øÊ «Ú⁄Ø ∫ ¤∂’ «ÁæÂ≈ Í Â’Ú≈Á∆,

«Ú«◊¡≈È’ «√æ÷ («ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹) 鱧 Á√Ó ◊zßÊ «√æ÷∆ Á≈ ÚÀ∆ Ș

¡≈™Á≈ ˛Õ «¬√ Ò¬∆ ‘π‰ ““Á√Ó ◊zßÊ”” Á≈ ÓπæÁ≈ ÍøÊ’ ÓπæÁ≈ È≈ «‘

’∂ ÙË≈, Í∂Ó ¡Â∂ √«Â’≈ ¡Â∂ «Ú«◊¡≈È’ √Ø⁄ «Ú⁄ Úß‚

«◊¡≈Õ

«’™«’ «ÁæÒ∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∂ ËÓ Íz⁄≈ ’Ó∂‡∆ Á∂

Óπ÷∆ «ÓÙÈ∆¡ª Á∆ √Ø⁄ Á∂ Ë≈È∆ ‘È ¡Â∂ ¡ß«ÓzÂ√ ÙØz. ◊π. ÍzÏßË’

’Ó∂‡∆ Á∂ ˛‚ ◊zßÊ∆, ‹Ê∂Á≈ «√ßÿ √≈«‘Ï Íπ≈ÂÈ √Ø⁄ Á∂ ‘È «¬√

Ò¬∆ «¬‘ ‘π‰ «ÁæÒ∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡∆ ÏÈ≈Ó ÙØzÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á≈

ÓπæÁ≈ ω «◊¡≈ ˛Õ ÙØzÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ Ó≈Ò’ª È∂ ’ßÚÒ ÎπÒ Ú≈Ò∆

Í≈‡∆ È≈Ò ‹æÎ∆ Í≈¬∆ ‘ج∆ ˛ ¡Â∂ «ÁæÒ∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡∆

Á∆ ’ª◊√ È≈Ò √ªfi ˛Õ «¬√ Ò¬∆ Á√Ó ◊zßÊ Á≈ ÓπæÁ≈ ‘π‰ ’ª◊√

Í≈‡∆ ¡Â∂ Ï∆. ‹∂. Í∆. Á≈ ÓπæÁ≈ ω «◊¡≈ ˛Õ

Â∆√∆ «Ë «¬’ ‘Ø ˛ «‹√ Á≈ È≈¡≈ «‘ßÁ∆, «‘ßÁ±, «‘ßÁπ√Â≈È

˛ ¿π√ Á≈ ¡≈͉≈ ØÒ ˛Õ Ù≈Ó, Á≈Ó, Áß‚, Ì∂Á Á∆ È∆Â∆ È≈Ò ¿π‘

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAF

Á√Ó ◊zßÊ Óßȉ Ú≈«Ò¡ª 鱧 ‘æÒ≈Ù∂∆ «ÁßÁ∂ ‘È ¡Â∂ Á√Ó ◊zßÊ Á∂

«Úπ æË Íz⁄≈ ’È Ú≈«Ò¡ª ȱ ß Ó≈Ò≈ Ó≈Ò ’Á∂ ‘È «’™«’

Í«‘Òª ‹Á ’Á∂ ¿π‘ «Ï¡≈È «ÁßÁ∂ √È «’ «√æ÷ «‘ßÁ± ‘È ◊π± √≈«‘Ï

È∂ √≈‚∂ Ò¬∆ ‘∆ ω≈¬∂ √∆ ª √≈≈ ÍøÊ ‡π æ‡ ’∂ ÍÀ ‹ªÁ≈ √∆Õ

’±‡È∆Â∆ È≈Ò ÍøÊ «Ú⁄ Úß‚∆¡ª Í≈ ’∂ ¡≈Í ¡≈≈Ó È≈Ò ÂÓ≈Ù≈ Á∂÷

‘∂ ‘ÈÕ

ØÓÈ ’ÀÊØÒ’ Á∂ ¬∆√≈¬∆ Í≈Á∆¡ª Á∂ Í≈÷ø‚ ¡Â∂ ÌÓª «Ú⁄

Î√≈ ’∂ ÒØ’ª 鱧 ´æ‡‰ ’ ’∂ Ô±Í «Ú⁄ ÍΩ‡À√‡À∫‡ ¬∆√≈¬∆ Óæ ω

«◊¡≈ √∆Õ ¡æ‹ Á∆ ı≈Ò√≈ ÍøÊ Á∆ ‘≈Ò Ì∆ ¡«‹‘∆ ‘∆ ‘∂Õ

¡ÈÍÛ∑, ‹≈‘Ò, «√æ÷∆ ÂØ∫ ’Ø∂, ¡÷ΩÂ∆ ‚∂∂Á≈ √≈˪ Á∂ ’π’Óª ’’∂

«√æ÷ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Ú≈Ò∂ «¬’ Í≈‡À√‡À∫‡ «√æ÷ Óæ ÷Û∑≈ ’ ‘∂

‘ÈÕ ÎÒ√±Í «√æ÷ª «Ú⁄ ÷≈È≈ ‹ß◊∆ ‘ØÚ∂◊∆, ÁØÚ∂∫ «Ëª ÒÛÈ◊∆¡ª

ÀÎ∆ ¡≈. ¡À√. ¡À√. Ú≈Ò∂ ωÈ◊∂ ¡Â∂ «‹æ ‘≈ Á≈ ÎÀ√Ò≈

’≈Ó∂‚ª Á∂ ‘æÊ ‘ØÚ∂◊≈Õ

«¬‘ Ò∂÷’ Á∆¡ª «’¡≈√ ¡≈¬∆¡ª È‘∆∫ ‘È Âæʪ Â∂ ¡≈Ë≈Â

’æ„∂ «√æ‡∂ ‘ÈÕ ¡æ‹ ÍøÊ Á∆ Úª◊ ‚Ø ‘¿πÓÀ, Ò≈Ò⁄, ¬∆÷≈ ¡Â∂

’π√∆ Ìπæ÷ Á∂ ¡Ë∆È ˛ ¡Â∂ «¬‘∆ ‘≈Ò Ë≈Ó’ ÷∂ Á≈ ˛Õ ‹∂ Á√Ó

◊zßÊ Ï≈∂ ÎÀ√Ò≈ ÍøÊ È∂ ’È≈ ‘π ßÁ≈ ª Í«‘Òª «ÂßÈ Ú≈ ÍøÊ

¡≈͉≈ ÎÀ√Ò≈ Á∂ æ’≈ ˛Õ Í «Ú«◊¡≈È’ √Ø⁄ ¡Â∂ ’≈Ó∂‚∆ ‡ØÒ∂ ȱß

«¬‘ ÍzÚ≈‰ È‘∆∫Õ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ ÎÀ√Ò≈ ‘π‰ ÷≈È≈ ‹ß◊∆ È≈Ò ‘ØÚ∂◊≈

¡Â∂ ÍøÊ’ «ÚÈ≈Ù ‘ØÚ∂◊≈Õ «Í¤Ò∂ Íø‹≈‘ √≈Òª ÂØ∫ «√æ÷ ÎπÒÚ≈Û∆, ’±⁄≈

Î∆Ò‚ ◊ß‹ ´«Ë¡≈‰≈ ÂØ∫ ¤ÍÁ≈ ˛Õ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ ⁄Ω∫Â≈ (ØÍÛ),

◊πÓ«Â «◊¡≈È ’≈Ò‹ ‹ÚæÁ∆ ’Òª ¡Â∂ «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ «ÁæÒ∆

Á√Ó ◊zßÊ «ÚπæË Íz⁄≈ «Ú⁄ ‚‡∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ «ÁæÒ∆ ◊πÁπ¡≈≈ ’Ó∂‡∆ Á∂

ËÓ Íz⁄≈ ’Ó∂‡∆ Á∂ ÍzË≈È «ÓÙÈ∆ ‘؉ ’’∂ ◊π. Ïß◊Ò≈ √≈«‘Ï Á∆

√‡∂‹ ÂØ∫ Ò◊≈Â≈ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «ÚπæË Ò◊≈Â≈ ◊πßÓ≈‘’πßÈ

Íz⁄≈ ‘Ø «‘≈ ˛Õ √ÍØ’√ÓÀÈ «Ú⁄ ‘ ؘ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ «ÚπæË Ò∂÷

«Ò÷∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ

Í Á√Ó ◊z ßÊ √≈«‘Ï Íæ÷∆ Ò≈Ï∆ √π æÂ∆ ͬ∆ ˛Õ √ß √Ó≈‹

¡≈͉∂ ‚∂∂ Á∆ ¡≈ÓÁÈ ¡Â∂ ÓæÊ∂ ‡∂’‰ Ú≈«Ò¡ª Á∆ Ì∆Û ÂØ∫ √ßÂπÙ‡

‘ÈÕ «¬‘ ’∂ÚÒ ¿πÍÒ∂ «ÁÒØ∫ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ ‘æ’ «Ú⁄ ÏØÒÁ∂ ‘ÈÕ

Ï‘π ÿæ‡ √ß ‘È ‹Ø ◊ßÌ∆Â≈ È≈Ò «¬√ ÓπæÁ∂ È≈Ò ‹πÛ∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

ÙØzÓ‰∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡∆ ¡≈͉∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ ÂØ∫ Í≈√≈ Úæ‡ ◊¬∆

˛Õ «¬ÊØ∫ Âæ’ «’ ◊πÓ«Â Íz’≈Ù (Ó≈«√’) «Ú⁄ «ÚØË∆¡ª Á∆¡ª

’πÂ’ª Á∂ ¿π µÂ Ò¬∆ ’ج∆ ‹◊∑≈ «¬√ Ò¬∆ È‘∆∫ ˛Õ «‹‘Û∂

«Ú¡’Â∆ ‹ª √ß√Ê≈Úª Í∆Û≈ Ó«‘√±√ ’Á∆¡ª ‘È, ¿π‘ ÍÀ√≈ ¡Â∂

‘Ø √≈ËȪ ÚÒØ∫ «ÚÚæÙ ‘ÈÕ

«¬È∑ª ‘≈Ò≈ª «Ú⁄ ’≈Ó∂‚∆ Ò≈Ï∆ Á∆ ÓÁÁ È≈Ò «ÓÙÈ∆

’≈Ò‹ª Á∆ «‹æ Ԓ∆È∆ Ș ¡≈™Á∆ ˛Õ Í «ÚË≈Â≈ ’∆ ’∂◊≈,

«’æÁª ’∂◊≈ «¬√ Ï≈∂ ’πfi ’«‘ È‘∆∫ √’Á∂Õ ¡√∆∫ ’∂ÚÒ ÁÙÓ∂Ù

«ÍÂ≈ Á≈, ˜ÎÈ≈Ó∂ Á≈ √‘≈≈ ‘∆ ÒÀ √’Á∂ ‘ª :

«’ ¿± ≈ ˆ± ¡√Â Ï ÓπÒ’Ø Ó≈ÒÕ

Ú Ó≈ ≈ ÍÈ≈‘ ¡√ ԘÁª ¡’≈ÒÕ 1@3

¿π√ (¡Ωß◊‹∂Ï) È±ß Âª ¡≈͉∂ ≈‹ Ì≈◊ ¡Â∂ ËÈ ÁΩÒ Á≈

ÿπÓß‚ ˛Õ √≈鱧 ¡≈͉∂ ¡’≈Ò Íπ÷ Á∆¡ª æ÷ª ‘ÈÕ

’≈Ù! «¬‘ Ò∂÷ ÍÛ∑ ’∂ ÍøÊ ÁÁ∆ «’√∂ Ú∆, √ß√Ê≈, «’√∂

Ë≈«Ó’ Óπ÷∆ ‹ª È∆Ò∆¡ª Íæ◊ª Ú≈Ò∂ ¡÷ΩÂ∆ ‹Ê∂Á≈ª «Ú⁄ ’πfi

‹≈◊zÂ∆ ¡≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ √≈‚∆ √∂Ú≈ ÍzÚ≈È ’’∂ ◊π ÷πÙ∆¡ª Á∆ ¡√∆√

Ï÷Ù Á∂‰Õ

Ú≈«‘◊π± ‹∆ ’≈ ı≈Ò√≈ÕÚ≈«‘◊π± ‹∆ ’∆ Ϋ‘®

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAH

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚØË∆¡ª 鱧 ’πfi √Ú≈Ò

Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ FAF ¡Èπ√≈, √±fiÚ≈È ¡Â∂ «ÚÁÚ≈È Ïß«Á¡ª

Ò¬∆ «¬‘ «¬’ √Ú ÍzÚ≈È ÂæÊ ˛ «’ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‹ØÂ∆ ‹Ø«Â

√Ó≈¿π‰ «Í¤Ø∫, Ó≈Â≈ √πßÁ ’Ω ‹∆ Á∆ Íz∂‰≈ ¡Èπ√≈ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

«√ßÿ ‹∆ Ù‘∆Á È∂ «‹ÊØ∫ «’ÊØ∫ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ √≈«‘Ï ÚÒØ∫ «⁄Â,

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ¿πÂ≈∂ ÒæÌ ’∂ ÓΩ‹±Á≈ Ï∆Û Á≈ ±Í «ÁæÂ≈Õ

«¬√ Ï≈∂ «Ó√Ò ’≈Ò ÂØ∫ ÒÀ ’∂ AIC@ Âæ’, Ì√ΩÛ Á∂ Ï≈ϱ Â∂‹≈ «√ßÿ

ÂØ∫ Í«‘Òª «’√∂ «¬’ ÏßÁ∂ È∂ Ì∆ «¬√ ◊zßÊ Á∂ ◊π± «¥Â ‘؉ Ï≈∂ ’ج∆

Ùß’≈ È‘∆∫ ’∆Â≈ ÏÒ«’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∂ √Íπæ Á∂√≈ «√ßÿ Á∂

«⁄ «‘ÂÈ≈Ó∂ ¡Èπ√≈ :

ÁØ‘±ß ◊zßÊ Ó«‘ Ï≈È∆ ‹Ø¬∆®¸«È ¸«È ’ß· ’∂ «È √ج∆®Á∂ ¡≈Ë≈ Â∂ ¡≈«Á’≈Ò «Ú⁄ √Ì «√ßÿ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆

’«Ò¡≈‰’≈∆ Ï≈‰∆ Á≈ Í≈· ’Á∂ √ÈÕ «¬√∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ÙØz. ◊π. Íz.

’Ó∂‡∆ ÚÒØ∫ Íz’≈«Ù «√æ÷ «‘ ÓÔ≈Á≈ «Ú⁄ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï

Á∆¡ª Ï≈‰∆¡ª Á∂ «ÈÂÈ∂Ó È≈Ò Í≈· ’È Á∆ ‘Á≈«¬Â «ÁæÂ∆ ◊¬∆

˛ ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ ““Á√ ◊zßÊ∆”” È≈Ó È≈Ò ÍØÊ∆ ¤≈Í∆ ‹≈ ‘∆ ˛ «‹√

«Ú⁄ ‹≈Íπ, ÙÏÁ ‘˜≈∂ Í≈ 10, ¡’≈Ò ¿π√«Â, Ï«⁄Âz È≈‡’, ÁØÈØ∫

⁄ß‚∆ ⁄«Âz ⁄ß‚∆ Á∆ Ú≈ ¡Â∂ «◊¡≈È ÍzÏßË Ï≈‰∆ Á‹ ˛Õ

ÏÁ«’√ÓÂ∆ È≈Ò ¡«◊¡≈ÈÂ≈ Úæ√, ‘π‰ ’πfi √拉 «¬√ ÂØ∫ «¬È’≈∆

‘ÈÕ ¿πÈ∑ª Á≈ Â’ ˛ «’ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈, ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï

˘ ◊π«¡≈¬∆ Á∂ ◊¬∂ ‘È, «¬√ Ò¬∆ ¡√∆∫ ’∂ÚÒ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï È±ß

‘∆ ÓßȪ◊∂Õ «¬√ √ßÁÌ «Ú⁄ ¡√∆∫ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «ÚØË∆¡ª

鱧 ’πfi √Ú≈Ò Íπæ¤ ‘∂ ‘ª ¡Â∂ ¿πÓ∆Á ’Á∂ ‘ª «’ «ÚØË∆ «Ë «¬√

Ï≈∂ ¡≈͉≈ Íæ÷ Í∂Ù ’’∂ ı≈Ò√≈ «√æ÷ √ß◊ Á∆ √∂Ú≈ ’È◊∂Õ

A. Â’∆ÏÈ ⁄≈Ò∆ √≈Ò ÂØ∫ ¿πµÍ ◊π± √≈«‘Ï Á∆ ÙÈ «Ú⁄ «‘

’∂, ◊π± √≈«‘Ï Á∂ «ÚÙÚ≈√ Í≈Â, «‹È∑ª Á∂ ÷≈ÈÁ≈È È±ß ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂

¡≈͉∂ ’ ’ÓÒª È≈Ò «Ò÷∂ ‘π’ÓÈ≈Ó∂ «Ú⁄ «Ò«÷¡≈ ˛ :

““Âπ√∆∫ Ó∂∂ Íπæ ΘßÁ ‘Ø, Âπ√ª ¿πÍ Ó∂∆ ÷πÙ∆ ˛”” ’∆ Ì≈¬∆

ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ È±ß È‘∆∫ ÍÂ≈ √∆ «’ √z∆ Á√Ó ◊ßzÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ Á‹

Ï≈‰∆¡ª ◊π± «’ ȑ∆∫ ‘È? ¡Â∂ ‘π‰ C@@ √≈Ò «Í¤Ø∫ ‘π‰ Á∂

¡÷ΩÂ∆ ÏπæË∆‹∆Ú∆ Ú◊, «‹È∑ª Á≈ «Èæ‹∆ ‹∆ÚÈ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆

Á∆ ¡≈«Ӓ ¡Ω‹ Á∂ Í≈√’± Ì∆ È‘∆∫, ¿πÈ∑ª 鱧 ‘π‰ ÍÂ≈ Òæ◊≈ ˛ «’

«¬‘ ¡÷ΩÂ∆ «’√∂ ≈Ó, «√¡≈Ó ’Ú∆ Á∆ «’ ˛Õ

B. «‹‘Û∆ ’√Úæ‡∆ Ú ’∂ ‘π‰ «¬√ ◊zßÊ È±ß ÷ø‚‰ ’∆Â≈ ‹≈

«‘≈ ˛ ’∆ «¬‘ ’√Úæ‡∆ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ’ØÒ È‘∆∫ √∆? ‹ª Ì≈¬∆

√≈«‘Ï È±ß «¬‘ ’√Úæ‡∆ È≈Ò Í÷‰ Á∆ ¡’Ò È‘∆∫ √∆?

C. √z∆ ◊π± ◊z ßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄, Ú≈«‘◊π± ‹∆ Ϋ‘, ÏØÒ∂ √Ø

«È‘≈Ò Á≈ ‹À ’≈≈, ◊πÁπ¡≈≈ √≈«‘Ï «Ú⁄ «ÈÙ≈È √≈«‘Ï Ò≈¿π‰

Ò¬∆ «’Ê∂ Á‹ ˛? Âπ√∆∫ «’√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ «¬È∑ª ◊æÒª 鱧 ÍzÚ≈‰

’∆Â≈ ˛?

D. √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ È≈Ó ‹Í‰ ¡Â∂ ’∆ÂÈ ’È Ò¬∆

√ÍÙ‡ ¡≈Á∂Ù ˛Õ Í Â∂ˆ ⁄Ò≈¿π‰ Ò¬∆ «’Ê∂ «Ò«÷¡≈ ˛? ‹Á«’

ÍøÊ «Ú⁄ ““¡≈«Á ’≈Ò ÂØ∫ Á∂ˆ Â∂ˆ Ϋ‘”” Á≈ ÏØÒ≈ ÍzÚ≈‰ ˛Õ «¬√∂

Â∑ª ¡Á≈√ «Ú⁄ ‘Ó∂Ù≈ ÍÛ∑Á∂ ‘ªÕ

«‹È∑ª È≈Ó ‹«Í¡≈, Úß‚ ¤«’¡≈, Á∂ˆ ⁄Ò≈¬∆, Â∂ˆ Ú≈‘∆

«ÂȪ Á∆ ’Ó≈¬∆ Á≈ «Ë¡≈È Ë ’∂ ““ÏØÒ∂ ‹∆ Ú≈«‘◊π±”” ‹Á«’ «¬‘

ÏØÒ≈ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ «Ú⁄ Á‹ ˛ :

Á∂◊ Â∂◊ ‹◊ ÓÀ ÁØ¿± ⁄ÒÀ≈÷ ¡≈Í Óπ«‘ ¡¿π ’≈ ÁÒÀ® Á.◊. ÍøÈ≈ DCFE. √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄Ø∫ Ï≈‰∆ Á∂ ⁄ÀÂ≈ ◊π±¡ª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈

√z∆ ◊π± ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï, √z∆ ◊π± ‘« ≈«¬ √≈«‘Ï ¡Â∂ √z∆ ◊π±

‘««¥ÙÈ ‹∆ Ï≈∂ ’∆ ÍÂ≈ ⁄ÒÁ≈ ˛? ‹Á«’ Ï«⁄æÂz È≈‡’ «Ú⁄Ø∫ √≈∂

◊π± √≈«‘Ï≈È ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á∆ ̱¡≈ Á∂ Íø‹∂ Íπæª

⁄≈∂ √≈«‘Ϙ≈«Á¡ª Á∆ Ù‘∆Á∆ Á≈ Ú∂Ú≈ Ú∆ «ÓÒÁ≈ ˛Õ

F. √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Ï≈‰∆ «√æ÷ 鱧 Á«¬¡≈, Ë∆‹ ¡Â∂

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BAI √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BB@

«÷Óª Ò¬∆ Íz∂ ‘∆ ˛ :

Î∆Á≈ ‹Ø ÂÀ Ó≈«È Óπ’∆¡ª «ÂÈ∑≈ È Ó≈∂ ÿπß«Ó®¡ÍÈÛÀ ÿ« ‹≈¬∆¡À ÍÀ «ÂÈ≈ Á∂ ¸ß«Ó® ¡ß◊ 1378Í Ï«⁄æÂz È≈‡’ ÂØ∫ ¿πÍÁ∂Ù «ÓÒÁ≈ ˛

‹ÏÀ Ï≈‰ Ò≈◊À ÂÏÀ Ø√ ‹≈◊À®¡Â∂ ı≈Ò√≈ ÍøÊ Á≈ «Í¤Ò≈ 300 √≈Ò Á≈ «¬«Â‘≈√ «¬√∂

Ú∆⁄≈Ë≈≈ Á∂ Áπ¡≈Ò∂ ÿπßÓ «‘≈ ˛Õ Âπ√∆∫ «¬√ 鱧 «’√ Â∑ª È’≈

Á∂ÚØ◊∂?

G. ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂ ‹∆ÚÈ √ÏßË ÿ‡È≈Úª Á≈ Ú∂Ú≈, Ìß◊≈‰∆,

‹πæË, ÈÁΩ‰ ¡Â∂ ‘π√ÀÈ∆ ‹πæË,Í≈™‡≈ Ù«‘ Á≈ Ú√≈‰≈, ◊πÁπ¡≈≈ Ù∂

◊≈‘ Á≈ «¬«Â‘≈√ Ï«⁄æÂz È≈‡’ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «’ÊØ∫ «ÓÒ∂◊≈?

H. Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ √Ó’≈Ò∆ √≈ ∂ ’Ú∆¡ª È∂ ¡≈͉∆¡ª

⁄È≈Úª «Ú⁄ ¡≈͉∂ «Íø‚, ¡≈͉∆ ’πæÒ ¡Â∂ ‘Ø ’≈¯∆ ’πfi ¡≈͉∆

Í«‘⁄≈‰ Áæ√‰ Ï≈∂ «Ò÷Á∂ √∆Õ Í √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Á∂

Íz⁄≈∂ ‹≈ ‘∂ ¡÷ΩÂ∆ ≈Ó ¡Â∂ «√¡≈Ó ’Ú∆ «¬È∑ª ◊æÒª Ï≈∂ ¸æÍ

«’™ ‘È? ‹Á«’ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ «¬√ ◊zßÊ Á∂ ⁄ÀÂ≈ ‘؉ Á∂ Á≈¡Ú∂

¡≈͉∂ «ÍÂ≈, «Íø‚, ’πæÒ ¡Â∂ ◊π Íz‰≈Ò∆ √ÏßË ‘؉ Á≈ Ú∂Ú≈

√≈¯ √≈¯ «Ò÷ ‘∂ ‘ÈÕ «¬√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ≈Ó≈ ¡ÚÂ≈, «¥ÙÈ≈

¡ÚÂ≈ ¡Â∂ ‘Ø ⁄È≈Úª È≈Ò √ÏßË ¡√Ê≈È ¡Â∂ √ßÏ Ì∆ Áæ√

‘∂ ‘ÈÕ

I. ’Ò◊∆Ë Ó‘≈≈‹ Á∂ ‹∆ÚÈ √ÏßË ⁄È≈Úª «Ú⁄ Ó‘≈≈‹

È∂ “¿πÂÓ Íπ÷” «Ú⁄ ◊æÒª ’∆Â∆¡ª ‘ÈÕ

¡Ï ÓÀ ¡ÍÈ∆ ’Ê≈ Ï÷≈ÈØ®ÂÍ √≈Ë «‹‘ «Ï«Ë Óπ«‘ ¡≈ÈØ® Ï. È. 6‹Ø ‘Ó ’Ø ÍÓ∂√ ¿π⁄«˛®Â∂ √Ì È’ ’πß‚ Ó«‘ Í« ˛® Ï. È. 4ÓÀ ‘Ø∫ ÍÓ Íπ÷ ’Ø Á≈√≈®Á∂÷È ¡≈ÔØ ‹◊ ÂÓ≈Ù≈® Ï. È. 4Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ÂØ∫ «ÏȪ «’‘Û≈ ’Ú∆ «¬ß‹ «Ò÷ √’Á≈ ˛? «’√

’Ú∆ È∂ Ìß◊≈‰∆, ‘π√ÀÈ∆ ¡Â∂ È≈ÁΩ‰ ¡≈«Á Á∂ ‹ß◊ ’∆Â∂ ‘È? «’√

’Ú∆ È∂ Í≈™‡≈ √≈«‘Ï, Ù∂ Ó≈«¡≈ √∆? «‹√ Á∆ Ô≈Á «Ú⁄

◊πÁπ¡≈≈ Ù∂ ◊≈‘ √Ê≈Í ˛Õ

A@. Á∂Ù ¡≈˜≈Á ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª √Ì ≈«‹¡ª Á∂ ÁÏ≈ «Ú⁄

’Ú∆ ‘πßÁ∂ √∆, ‹Ø ≈«‹¡ª Á∂ «√ ”Â∂ ÍÒÁ∂ √∆Õ «¬È∑ª ’Ú∆¡ª Á∆¡ª

⁄È≈Úª «Ú⁄ ¡≈͉∂ Ó≈Ò’ª Á∆¡ª «√¯Âª Ì∆¡ª ‘πßÁ∆¡ª √ÈÕ

«¬‘∆ ‘≈Ò Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∂ ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª Á≈ ˛Õ Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò

‹∆, ’Ú∆ √ÀÈ≈ Í«Â, ¡ß«Óz ≈Ô Ò≈‘Ω∆ ¡≈«Á È∂ ¡≈͉∆¡ª

⁄È≈Úª «Ú⁄ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∆¡ª æ‹ ’∂ «√¯Âª ’∆Â∆¡ª ‘ÈÕ ’∆

’≈È ˛ «’ Á√Ó ◊zßÊ Á∂ ¡÷ΩÂ∆ ≈Ó, «Ï¡≈Ó ’Ú∆ È∂ √≈∂ ◊zßÊ

«Ú⁄ È≈ ª ¡≈͉∂ Í≈Ò’ Á≈ È≈™ «Ò«÷¡≈ ˛ È≈ ‘∆ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈

Á∆ Â≈∆¯ «Ú⁄ «¬’ Ì∆ Ò≈¬∆È ‘∆ «Ò÷∆Õ

AA. «‹√ Â∑ª √z∆ Á√Ó ◊z ßÊ «Ú⁄ ‹◊∑≈ ‹◊∑≈ «¬√Ò≈Ó’

«√˪ª Á≈ ÷ø‚‰ ’∆Â≈ ˛ :

Ó‘≈ Á∆È ÂÏ ÍzÌ ¿πÍ≈‹≈®¡Ï Á∂√ ’Ø ’∆ÈØ ≈‹≈®«ÂÈ Ì∆ ¬∂’ ÍøÊ ¿πÍ≈‹≈®«¶◊ «ÏÈ≈ ’∆È∂ √Ì ≈‹≈®Íẕ È Ì∆‹Â Òª‚ ’‡≈¬∂® Ï. È≈‡’¡Ωß◊‹∂Ï Á∂ ≈‹ ’≈Ò «Ú⁄ ’ج∆ «¬’ Ú∆ «‘ßÁ± ’Ú∆ ¡À√≈ ˛

«‹√ È∂ ¡«‹‘∆ ’‡≈÷Ù «¬√Ò≈Ó ”Â∂ ’∆Â∆ ‘ØÚ∂?

AB. √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ‹◊∑≈-‹◊∑≈ √È≈ÂÈ ËÓ Á∆¡ª

Íπ√Â’ª Ï∂Á, Ù≈√ ¡≈«Á Á≈ ÷ø‚È ˛ ’∆ ’ج∆ «‘ßÁ± ’Ú∆ «¬Áª ’

√’Á≈ ˛?

AC. ¬∂’ «ÙÚ Ì¬∂, ¬∂’ ◊¬∂ ¬∂’ Î∂ ̬∂,≈Ó ⁄ßÁz «¥ÙÈ ’∂ ¡ÚÂ≈ Ì∆ ¡È∂’ ˛∫®Ïz‘Ó≈ ¡≈ «ÏÙÈ ’∂Â∂ Ï∂Á ¡Ω Íπ≈È ’∂Â∂,«√ß«Óz«Â √Ó±‘È ’À ‘𫬠‘𫬠«Ï¬∂ ˛∫®ÓØÈÁ∆ ÓÁ≈ ’∂Â∂ ¡√πÈ∆ ’πÓ≈ ’∂Â∂,¡ß√≈ ¡ÚÂ≈ ’∂Â∂ ’≈Ò Ï√ ̬∂ ˛∫®Í∆ ¡Ω Íæ’ªÏ ’∂Â∂, ◊È∂ È Í ’∂Â∂;

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBA √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBB

Ì±Ó ‘∆ Â∂ ‘𫬒À Î∂« Ì±Ó ‘∆ «ÓÒ¬∂ ˛∫Õ¡’≈Ò ¿π√««’‘Û≈ «ÙÚ Ì◊ ≈Ó ‹ª «√¡≈Ó ’Ú∆ «¬‘ «Ò÷ √’Á≈ ˛?

«¬√∂ Â∑ª«‹Â∂ ≈Ó ‘±¬∂ √ÌÀ ¡ß ӱ¬∂®«‹Â∂ «’√È ‘𫬠˛∫ √ÌÀ ¡ß ‹À ˛∫®«‹Â∂ Á∂Ú ‘Ø√∆ √ÌÀ ¡ß ‹≈√∆®«‹Â∂ ÏØË ‘Ø«¬ ˛ √ÌÀ ¡ß ¤À ˛∫Õ Ï. È≈.«’‘Û≈ «‘ßÁ± ’Ú∆ «¬‘ «Ò÷∂◊≈?

AD. Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ √Ó∂∫ Á∆ ’ج∆ ¿πÁ≈‘‰ Áæ√Ø «‹Ê∂ «’√∂ «‘ßÁ±

«ÚÁÚ≈È È∂ ¡≈͉∆ «Ò÷ ¡≈ßÌ ’È ÂØ∫ Í«‘Òª ◊‰∂Ù, √z√ÚÂ∆

Á∂Ú∆ ¡≈«Á 鱧 È≈ «Ë¡≈«¬¡≈ ‘ØÚ∂Õ

‹Á «’ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª √≈∆¡ª ⁄È≈Úª ˝ √z∆

Ú≈«‘◊π± ‹∆ ’∆ Ϋ‘, √z∆ ¡’≈Ò ‹∆ √‘≈«¬ ‹ª ˝ √«Â◊π

Íz√≈«Á Á∂ Óß◊Ò≈ ⁄È È≈Ò Ùπ± ‘πßÁ∆¡ª ‘ÈÕ

AE. «¥ÙÈ≈ ¡ÚÂ≈ Á∂ ⁄∆ ‘È Á∂ ’ª‚ «Ú⁄ «¥ÙÈ ‹∆

Á∆¡ª ‹Ø ‹Ø ¡·’∂Ò∆¡ª Úȉ ’∆Â∆¡ª ‘È «’‘Û≈ «‘ßÁ± ’Ú∆ «¬√

Â∑ª √ÍÙ‡ Úȉ ’∂◊≈?

AF. ’∆ «’√∂ ◊zßÊ Á≈ ¿πÒæÊ≈ ’È È≈Ò ‹ª «’√∂ Ú≈Â≈ ȱß

¡≈͉∂ Ú∆≈ª Á∆ ÍπÙ≈’ Í«‘È≈ ’∂ Í∂Ù ’È È≈Ò Ò∂÷’ Á≈ ËÓ

‹ª «¬Ù‡ ÏÁÒ ‹ªÁ≈ ˛?

AG. ’∆ ‹Íπ‹∆ √≈«‘Ï Á≈ ‡∆’≈’È Ú≈Ò∂ ˙ÙØ ‹È∆Ù, «ÚÈØÚ≈

Ì≈Ú∂, ÷Ú≈‹≈ «ÁÒ Óπ‘ßÓÁ ¡Â∂ ◊ß‹∂ Ù‘∆Áª (√≈’≈ √‘ßÁ) «Ò÷‰

Ú≈Ò∂ «√æ÷ ω ◊¬∂ ?

«¬√∂ Â∑ª ‹Á ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ È∂ ¡≈Í ‘∆ «Ò÷ «ÁæÂ≈ «’ ¡≈‘

⁄È≈ Ó≈’ß‚∂ Íπ≈‰ «Ú⁄Ø∫ ˛ ¡Â∂ ¡≈‘ ⁄È≈ √z∆ ÓÁ Ì≈◊Ú Íπ≈‰

«Ú⁄Ø∫ ‘ÈÕ «Î «’√∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ 鱧 ¡ÚÂ≈ Ú≈Á Á≈

Óß‚È Ú≈Ò≈ «’‘≈ ‹≈ «‘≈ ˛?

AH. ‹∂ Á√Ó∂Ù ‹∆ È∂ ’ج∆ ⁄È≈ ’∆Â∆ ‘∆ È‘∆∫ ª «Î ’∆

’Á∂ ‘∂? «¬‘Ø ◊æÒ AIGH «Ú⁄ «Èß’≈∆ Ï≈Ï∂ È∂ √z∆ ¡ß«ÓzÂ√ «Ú⁄

÷πæÒ∑∂ ÂΩ ”Â∂ ’∆Â∆ «’ ◊π± ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ 鱧 ¡«Ë¡≈ÂÓ’Ú≈Á Á≈ ’ج∆

«◊¡≈È È‘∆∫ √∆Õ ¿π‘ √≈∆ ¿πÓ ‹ª «Ù’≈ Ó≈Á∂ ‘∂ ‹ª ÒÛ≈¬∆¡ª

ÒÛÁ∂ ‘∂Õ

AI. ’∆ «Ízß√∆ÍÒ ‘Ì‹È«√ßÿ («ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹) ÂØ∫ Í«‘Òª Á∂

√≈∂ «ÚÁÚ≈È ‚≈. Ì≈¬∆ Ú∆ «√ßÿ ‹∆, Ì≈¬∆ ‹ØË «√ßÿ ‹∆, «Ízß√∆ÍÒ

Â∂‹≈ «√ßÿ, Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√ßÿ ‹∆, ÍzØ. √≈«‘Ï «√ßÿ, «√z. ’ͱ «√ßÿ,

¡’≈Ò∆ ’Ω «√ßÿ ¡Â∂ «¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª Á∂ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ¡Â∂ Ï≈Ï≈

Á∆Í «√ßÿ ¡≈«Á «¬√ ◊zßÊ È±ß ◊π± «¥Â Óßȉ Ú≈Ò∂ √Ì Ï∂Ú’± √È?

B@. Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª Á∆ ’√Úæ‡∆,‹Ï Ò◊ ı≈Ò√≈ ˛ «È¡≈≈,ÂÏ Ò◊ Â∂‹ Á∆ÔØ ÓÀ∫ √≈≈®‹Ï Ô‘ ◊˛∫ «ÏÍÈ ’∆ ∆ÂÓÀ∫ È ’™ «¬È ’∆ ÍÂ∆ÂÕ«¬‘ Âπ’ª √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ «’√ ÍøÈ∂ ”Â∂ ‘ÈÕ

√z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ÓÈπæ÷ 鱧 ÁÔ≈, ËÓ, √æÂ, √ßÂØ÷-

Ë≈ ’∂ È≈Ó ‹Í‰ È≈Ò √ßÂ Ï‰È Ò¬∆ Íz∂‰≈ Á∂ ‘∆ ˛ Í Á√Ó

◊zßÊ Á∆ Ï≈‰∆ «√æ÷ 鱧 È≈Ó ‹Í‰ ¡Â∂ ÷Û◊ ⁄Ò≈¿π‰ Ú≈Ò≈ √ßÂ

«√Í≈‘∆ Ï‰È Ò¬∆ Íz∂‰≈ Á∂ ‘∆ ˛Õ

ËßÈ ‹∆˙ «Â‘ ’Ø ‹◊ ÓÀÓπ÷ Â∂ ‘« «⁄ ӫ‘ ‹πËπ «Ï⁄≈À®Á∂‘ ¡«ÈÂ È «Èæ ˛‹√ È≈Ú ⁄Û∑À ÌÚ √≈◊ Â≈À®Ë∆‹ Ë≈Ó ÏÈ≈«¬ «¬‘À ÂÈÏπ«Ë √π Á∆Í’ «‹¿π∫ ¿π‹∆¡≈À«◊¡≈È«‘ ’∆ Ï„È∆ ÓÈ‘π ‘≈Ê ÒÀ’≈ÂπÂ≈ ’πÂÚ≈ Ïπ‘≈À® («’. ¡. 2492)¡«‹‘∆ ÚßÈ◊∆ Ú≈Ò∂ ¿πÍÁ∂Ù Á≈ √πÓ∂Ò ¡≈«Á √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï

«Ú⁄ «’Ê∂ ˛?

‘Ø«¬ «¬’Âz «ÓÒ‘π Ó∂∂ Ì≈¬∆ Áπ«ÏË≈ Á± ’‘π «ÒÚÒ≈«¬®‘« È≈ÓÀ∫ ’∂ ‘ØÚ‘π ‹Ø‰∆ ◊πÓ«÷ ÏÀ√‘π √Î≈ «Ï¤≈«¬® 1185

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBC √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBD

«¬√ Í«Úz ¿πÍÁ∂Ù Á∂ È≈Ò ‘∆ √z∆ ¡≈ÈßÁÍπ √≈«‘Ï ‹≈ ’∂ ⁄È

◊ß◊≈ «Ú⁄ ‘ΩÒ≈ Ó‘æÒ∂ Ú≈Ò∂ ‹ß◊∆ ’ÂÏ ¡Â∂ Ù√ ¡«Ì¡≈√,‹Ø

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ È∂ «√æ÷ª ’ØÒØ∫ ’Ú≈¬∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ «’Ê∂

«Ò«÷¡≈ ˛?

B@. «Í¤Ò∆ √Á∆ Á∂ Ú∆‘ √≈Ò Á∂ ÷≈Ò√≈¬∆ √ßÿÙ «Ú⁄ Á√Ó

◊zßÊ Á∂ «ÚØË∆¡ª Á≈ ’∆ ÔØ◊Á≈È ˛? ‹Á«’ ““Ù‘∆Á ‚≈«¬À’‡∆””

¡Èπ√≈ √≈’≈ È∆Ò≈ Â≈≈ Ú∂Ò∂ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ¡ßÁ Ù‘∆Á∆¡ª Í≈¿π‰

Ú≈Ò∂ H@% «√ßÿ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ È±ß Óßȉ Ú≈Ò∂ ÁÓÁÓ∆ ‡’√≈Ò Á∂

«√ßÿ √È Ï≈’∆ ’≈ √∂Ú≈ Ú≈Ò∂, ¡÷ø‚ ’∆ÂÈ∆ ‹Ê≈ ¡Â∂ «√æ÷

√‡±‚À∫‡ ÎÀ‚∂ÙÈ Á∂ √ÈÕ

«¬√∂ Â∑ª √ÍØ’√ÍÀÈ Á∂ ◊π ± ◊z ßÊ √≈«‘Ï Ï≈∂ ’πÛ Íz⁄≈

Ï«÷Ò≈¯ ÍøÊ È∂ «¬’‹π‡ ‘Ø ’∂ ¡≈Ú≈˜ ¿π·≈¬∆ Í «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹

Ú≈Ò∂ ÷≈ÓØÙ «’™ ‘∂?

BA. √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ ¤’‰ Ò¬∆ ÓÁ Á∂

È≈™ È≈Ò «√ßÿ ¡Â∂ «¬√Âz∆ Á∂ È≈™ «Í¤Ø∫ ’Ω Ò≈¿π‰ Ò¬∆ ¡Â∂ Íø‹

’≈∆ «‘ Ҭ∆ «’Ê∂ «Ò«÷¡≈ ˛? ‹Á «’ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆

«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ Ú≈Ò∂ «¬‘ √Ì ◊æÒª ’Á∂ ‘ÈÕ Í ’≈Ó∂‚∆ √Ø⁄ Á∂

Ë≈È∆, ◊πÏ÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈, √ÍØ’√ÓÀÈ, ◊πÂ∂‹ «√ßÿ

¡≈«Á, ÷ø‚≈ Í≈‘πÒ ¡Â∂ Íø‹ ’≈∆ «‘ ÂØ∫ «ÏÒ’πÒ «¬È’≈∆ ‘ßπÁ∂

‘È «’™«’ «¬‘ √Ì ’πfi √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï «Ú⁄ È‘∆∫Õ

BB. √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ‘ «¬’ Íz≈‰∆ Ó≈ È≈Ò

«Í¡≈ ’È Á≈ ¿πÍÁ∂Ù ’ ‘∆ ˛Õ

Í Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ ‘π’ÓÈ≈Ó∂ ¡Èπ√≈ ω≈¬∆ «√æ÷ «‘Â

Ó«Ô≈Á≈ «√æ÷ 鱧 ÒÛ∆Ó≈ (‘π’≈ Í∆‰≈), ’πÛ∆ Ó≈, ≈Ó≈¬∆¡ª, Ë∆

ÓæÒ∆¡≈ ¡Â∂ «√ ◊πßÓ È≈Ò Ø‡∆ Ï∂‡∆ Á∆ √ªfi ’È ÂØ∫ Ú‹Á∆ ˛Õ

’∆ Âπ√∆∫ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ ¿πÍÁ∂Ù ÂØ∫ ¿πÒ‡ ’∂ «‘ ӫÔ≈Á≈

¤æ‚Ø◊∂ ‹ª «‘ ӫÔ≈Á≈ ¡Èπ√≈∆ ‘Ø ’∂ √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂

¿πÍÁ∂Ù ÂØ∫ ӱߑ Î∂ ÒÚØ◊∂?

BC. √z∆ ◊π± ◊zßÊ √≈«‘Ï«Ú⁄ ¡≈¬∂ Íπ≈‰’ ‘Ú≈«Ò¡ª :

‹π‹ Ó«‘ ‹Ø« ‚Ò∆ ⁄ßÁz≈Ú«Ò ’≈È∑ «’√È ‹≈ÁÓπ Ì«¬¡≈®

Í≈‹≈Âπ ◊ØÍ∆ ÒÀ ¡≈«¬¡≈ «ÏÁz≈ÏÈ Ó«‘ ß◊π ’∆¡≈® ¡ß◊ 470◊ØÂÓ ÂÍ≈ ¡«‘«Ò¡≈ «¬√Âz∆ «Â√π Á∂«÷ «¬ßÁz ´Ì≈«¬¡≈®

¡ß◊ 1344√‘ß√ Á≈È Á∂ «¬ßÁz π¡≈«¬¡≈® Í√ ≈Ó ØÚ∂ ÿ« ¡≈«¬¡≈®¡‹À √π ØÚÀ Ì∆«÷¡≈ ÷≈«¬® ¡À√∆ Á◊≈‘ «ÓÒÀ √‹≈«¬®

¡ß◊ 953¡Â∂ «¬√∂ Â∑ª Á∂ ‘Ø ¡È∂’ª ÍzÓ≈‰ª Á≈ «Ú√Ê≈ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ

ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ «’ÊØ∫ ÒÚØ◊∂?

BD. ¡·∑≈Ú∆∫ √Á∆ Á≈ Ù≈ÈÁ≈ «¬«Â‘≈√ ⁄È Ú≈Ò∂, Ïπæ„≈ ÁÒ,

‰≈ È≈ ¡Â∂ «Ó√Òª Á∂ √≈∂ «√ßÿ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ È±ß Ó≈ÈÂ≈ «ÁßÁ∂

√ÈÕ Á√Ó ◊zßÊ «ÚØË∆¡ª È∂, «¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ ÍøÊ «Ú⁄ Úß‚∆¡ª Í≈¿π‰

ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‘Ø ’∆ «¬«Â‘≈√ «√«‹¡≈ ˛?

BE. «Í¤Ò∆ √Á∆ Á≈ √Ú ÍzÓ≈‰Â ÙØzÓ‰∆ «√æ÷, √ß ‹ÈÀÒ

«√ßÿ ‹∆ «Ìß‚ªÚ≈Ò∂ √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï Á∂ Ì∆ ¡Èπ¡≈¬∆ √∆Õ ’∆

«¬‘ fi±· ˛? ¡Â∂ «‹‘Û≈ ◊zßÊ ¡«‹‘∂ √±Ï∆ ÍøÊ È±ß «ÁßÁ≈ ˛, ¿π√ ȱß

÷ø‚‰ Ú≈«Ò¡ª Ò¬∆ √‘∆ ‹◊∑≈ √z∆ ¡ß«ÓzÂ√ ‹∆ Á≈ ÓÀ∫‡Ò ‘√ÍÂ≈Ò

˛Õ

BF. √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï «ÚπæË √Ì ÂØ∫ ÚæË Ìß‚∆ Íz⁄≈ ’È

Ú≈Ò∆ ÓΩ‹±Á≈ ◊πÁπ¡≈≈ ÍzÏßË’ ’Ó∂‡∆ ¡Â∂ «¬√ Á∆ ËÓ Íz⁄≈

’Ó∂‡∆ ’∆ ÓΩ‹±Á≈ ¡Á≈√ Á∆ Í«‘Ò∆ ÍΩÛ∆ ““«ÍzÊÓ Ì◊ΩÂ∆ «√Ó ’À””

˘ ¤æ‚ √’Á∆˛? ‹ª Ï«⁄æÂz ÈÈ≈‡’ «Ú⁄Ø∫ «ÒÂ∂ ““√z∆ ‘««¥ÙÈ

«Ë¡≈¬∆¡À”” Ú≈Ò∆¡ª Âπæ’ª ÍÛ∑È∆¡ª ÏßÁ ’ ’∂ «√æ÷ √ß◊ª Á∂ Ø‘ Á≈

√≈‘Ó‰≈ ’È Ò¬∆ «Â¡≈ ˛? «ÁæÒ∆ ◊π. ÍzÏßË ’Ó∂‡∆ ª ◊π. √∆√

◊ß‹ √≈«‘Ï ¡ßÁØ∫ ◊π± Â∂ˆ Ï‘≈Á √≈«‘Ï Á∆ ÎØ‡Ø Ì∆ È‘∆∫ ‘‡≈

√æ’∆ ‹Á«’ Î؇ءª 鱧 ÓæÊ≈ ‡∂’‰≈ ÓÈÓæ ˛Õ

J J J

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBE √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBF

«⁄æ·∆ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ ÚÒØ∫ Ó≈Â≈ √πßÁ∆ ‹∆ ȱß√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBG √z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBH

Ó‘≈È ’ØÙ Á∂ ÍøÈ≈ DAI ¿πÍ «ÁæÂ∆ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ «Ò÷ Á∆ Î؇Ø(Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ √ßÍ≈Á Á√Ó ◊zßÊ Á∆ Ï∆Û ”⁄Ø∫)

√z∆ Á√Ó ◊zßÊ √≈«‘Ï ÍzÙÈØÂz∆/BBI