bestia sjodokumentacjaadministratora

5/27/2018 Bestia SJODokumentacjaAdministratora

1/80

Instrukcja administratora

Systemu SJO BeSTi@

System powsta w ramach projektuTransition Facility 2006/018-180.01.04

System zarzdzania budetami jednostek samorzdu terytorialnego

sprawozdawczo jednostek organizacyjnych

Wersja 2.12


2/80

Zamawiajcy:

Ministerstwo Finansw


Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:

SJO BeSTi@ Strona 2 z 80

1.1. Wstp....................................................................................................................................4

1.2. Wytyczne dla administratora w zakresie bezpiecznej eksploatacji systemu SJO [email protected]. Wytyczne z zakresu fizyczneg dstpu do danych............................................. ........................ 41.2.2. Wytyczne dtyczce zarzdzania uytkwnikami................................................................... ..... 51.2.3. Wytyczne dtyczce bezpieczeostwa danych przekazywanych do JST........................................... 5

2.1. Minimalne wymagania............................................................................................................6

2.2. Instalator programu................................................................................................................7

2.3. Instalacja programu wraz z serwerem MS SQL..........................................................................8

2.4. Instalacja prgramu z pdczeniem d ju istniejceg serwera............................................. 13

2.5. Instalacja serwera MS SQL bez programu SJO BeSTi@............................................................ 15

2.6. Pierwsze uruchomienie programu......................................................................................... 17

2.7. Czynnci w przypadku wystpienia bdu w pczeniu d bazy............................................ 192.7.1. Brak zainicjowanej bazy................................................... ...................................................... 202.7.2. Pczenia blkwane przez firewall........................................... ............................................ 21

2.8. Pierwszy uytkwnik............................................................................................................ 21

2.9. Zmiana parametrw pczenia z baz danych....................................................................... 21

2.10. Aktualizowanie programu.................................................................................................... 22

2.11. Zdalna asysta techniczna...................................................................................................... 24

3.1. Tworzenie kopii bazy danych................................................................................................ 253.2. Tworzenie harmonogramu kopii bazy danych........................................................................ 27

3.3. Przywracanie bazy danych z kopii zapasowej......................................................................... 28

3.4. Przdkwanie bazy danych MS SQL..................................................................................... 28

4.1. Funkcje mduu Administracja.............................................................................................. 29

4.2. Zasady pracy w ramach mduu Administracja....................................................................... 29

4.3. Role.................................................................................................................................... 304.3.1. Spis rlsystemowych.......................................................................................................... ... 33

4.4. Uytkwnicy........................................................................................................................ 344.5. Jednostki............................................................................................................................. 36

SPIS TRECI

1. WPROWADZENIE DO PROGRAMU...........................................................................................4

2. INSTALACJA I KONFIGURACJA PROGRAMU...............................................................................6

3. PRZYGOTOWANIE I ODTWARZANIE KOPII BEZPIECZEOSTWA................................................. 25

4. ADMINISTRACJA SYSTEMEM SJO BESTI@.............................................................................. 29


3/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.5.1. Dodawanie jednostki................................................................. ............................................ 374.5.2. Usuwanie jednostki......................................................... ...................................................... 38

4.6. Klasyfikacja ......................................................................................................................... 38

4.7. Reguy kntrlne................................................................................................................. 40

4.8. Ukady dkumentw planistycznych..................................................................................... 42

4.9. Opcje.................................................................................................................................. 43

4.10. Dziennik zdarzeo................................................................................................................. 46

4.11. Blokady............................................................................................................................... 47

5.1. Funkcje mduu Raprty...................................................................................................... 49

5.2. Zasady pracy w ramach mduu............................................................................................ 49

5.3. Operacje na raportach......................................................................................................... 505.3.1. Operacje na grupach raprtw................................................... ............................................ 505.3.2. Operacje na pojedynczym raporcie.................................. ....................................................... 51

5.4. Generowanie raportu........................................................................................................... 52

5.5. Twrzenie nweg szablnu raprtu (na przykadzie dkumentu)........................................... 535.5.1. Otwieranie edytora raportu........................................................ ............................................ 53

5.5.2. Ustawianie kontrolek................................................................................................ ............. 545.5.3. Edycja waciwci kntrlki................................................................................................ ... 575.5.4. Przykadwe dane........................................................... ...................................................... 585.5.5. Tworzenie zapytania SQL............................................................ ............................................ 605.5.6. Definiwanie ukadu raprtu............................................................................ ...................... 625.5.7. Pasek narzdzi w knie budwy raprtu............................................................................... ... 635.5.8. Kontrolki w oknie definicji raportu.............................................. ............................................ 645.5.9. Panele waciwci w knie definicji raprtu............................................................................ 655.5.10. Gwne kn budwy raprtu............................................................... ................................. 665.5.11. Pdgld i zapisywanie raprtu.................................................... ............................................ 70

5.6. Raportyarkusz kalkulacyjny............................................................................................... 71

5.7. Raportykostka OLAP......................................................................................................... 74

5. MDU RAPRTY................................................................................................................ 49

6. WSPPRACA Z SYSTEMEM BESTI@ ORAZ INNYMI SYSTEMAMI............................................ 77

7. ZACZNIKI.......................................................................................................................... 80


4/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


1.Wprowadzenie do programu

1.1. Wstp

Program SJO BeSTi@ suy do poprawy zarzdzania finansami jednostki samorzduterytorialnego na poziomie jej jednostek organizacyjnych. Ma na celu wspomoenie sub

finansowych JST i JO JST w realizacji zada w zakresie:

planowania budetu poczwszy od etapu przygotowania projektu budetu, poprzezwszystkie jego zmiany,

sporzdzania sprawozda jednostkowych w miesicznych i kwartalnych okresachsprawozdawczych,

sporzdzania bilansw jednostkowych jednostek budetowych, zakadw budetowych,gospodarstw pomocniczych, bilansw cznych jednostek organizacyjnych w podzialena formy prawne prowadzonej dziaalnoci, bilansw z wykonania budetu JST oraz

bilansu skonsolidowanego,

wymiany danych midzy jednostkami organizacyjnymi a jednostk samorzduterytorialnego.

Instrukcja administratora jest przeznaczona dla zaawansowanych uytkownikw i nie opisujewszystkich moduw i funkcjonalnoci programu. Skupia si na opisaniu tych elementw,ktre dotycz zarzdzania uytkownikami, instalacji, konfigurowania i innych technicznychspraw zwizanych z systemem SJO [email protected] informacje o budowie okien programu, obsudze list i tabel oraz funkcjachzwizanych z podgldem wydruku mona znale w instrukcji dla uytkownika (rozdz.2).

1.2. Wytyczne dla administratora w zakresie bezpiecznej eksploatacjisystemu SJO BeSTi@

W punkcie tym zostay zawarte najwaniejsze zasady dotyczce bezpieczestwa systemu SJOBeSTi@ z punktu widzenia administratora Systemu. Cao wytycznych dotyczcychpolityki

bezpieczestwa systemu stanowi zacznik do Instrukcji Administratora.

1.2.1. Wytyczne z zakresu fizyczneg dstpu d danych

Stosowanie niej wymienionych wytycznych pomoe zapobiec sytuacjom przypadkowejutraty danych, niepowoanego dostpu oraz przypadkowej modyfikacji danych:

1. Dostp do serwera bazy danych powinien zosta ograniczony tylko do niezbdnegominimum. Jedyn osob majc do niego dostp moe by Administrator


5/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2. Dostp do danych przetwarzanych przez serwer bazy danych powinien odbywa siwycznie przez osoby uprawnione

3. Dane powinny by modyfikowane tylko za pomoc systemu SJO BeSTi@4. Dostp do serwera bazy danych powinien by zabezpieczony bezpiecznym hasem5. Zaleca si stosowanie bezpiecznych hase, skadajcych si z minimum 8 znakw, w

tym maych i wielkich liter, cyfr, oraz znakw specjalnych.6. Login i haso to dane poufne, ktre nie powinny by przekazywane innym osobom.

1.2.2. Wytyczne dtyczce zarzdzania uytkwnikami

Stosowanie niej wymienionych wytycznych pomoe zapewni wysoki poziombezpieczestwa aplikacji oraz odpowiednio ustali prawa dostpu do danych przetwarzanychw systemie:

1. Zarzdzanie uytkownikami powinno odbywa si przez wyznaczon do tego celuosob Administratora, posiadajcego odpowiedni wiedz zakresu zagadniezwizanych z bezpieczestwem.

2. Nadawanie uprawnie systemowych powinno by zgodne z zasad ograniczonegozaufania do uytkownikw, tzn. uytkownik powinien otrzyma minimalny zakres

niezbdnychpraw, ktry w uzasadnionych przypadkach powinien zosta rozszerzony.3. Pracownik, ktry zaczyna prac z Oprogramowaniem, powinien zwrci si outworzenia konta systemowego do Administratora systemu SJO BeSTi@.

4. Uytkownik powinien otrzyma unikalny login oraz tymczasowe haso, ktresamodzielnie zmieni po pierwszym zalogowaniu do systemu.

5. Zaleca si wymuszenie stosowania bezpiecznych hase, skadajcych si z minimum 8znakw, w tym maych i wielkich liter, cyfr, oraz znakw specjalnych.

6. Hasa powinny by okresowo zmieniane, nie rzadziej ni raz na 3 miesice.7. Login i haso uytkownika to dane poufne, ktre nie powinny by przekazywane

innym osobom.

8. W przypadku zakoczenia zatrudnienia uytkownika, jego konto powinno zosta

natychmiast zablokowane przez Administratora.9. W przypadku gdy uytkownik nie potrzebuje dostpu do systemu SJO BeSTi@ (np. po

zmianie stanowiska lub zakresu obowizkw), jego konto powinno zosta natychmiastzablokowane przez Administratora.

10.W celu uatwienia analizy danych historycznych, konta uytkownikw powinny byblokowane a nie usuwane.

11.W przypadku stwierdzenia, e uytkownik posiada nadmierne uprawnienia,Administrator powinien natychmiast zredukowa je do minimalnych uprawniewynikajcych z obowizkw penionych przez uytkownika

1.2.3. Wytyczne dtyczce bezpieczeostwa danych przekazywanych d JST

1. W celu zwikszenia bezpieczestwa przesyanych danych wskazane jest wyposaenieuytkownika systemu w podpis elektroniczny.


6/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.Instalacja i konfiguracja programu

2.1. Minimalne wymagania

System SJO BeSTi@ pracuje w rodowisku Microsoft Windows XP/Vista/Windows 7.

System jest instalowany na serwerze lokalnym oraz stacjach roboczych. Komputery powinnyposiada nastpujce parametry:

Serwer lokalny:

Intel Pentium 400MHz lub szybszy (zalecane 2,4 GHz),

1 GBpamici RAM (zalecane 2 GB),

1 GB wolnej przestrzeni na dysku twardym,

karta graficzna obsugujca rozdzielczo 800x600 w 256 kolorach (zalecane1024x768 16bit),

w zalenoci od iloci wprowadzonych dokumentw pliki bazy mog zwikszy swjrozmiar o ok. 40-50% tj. o okoo 30-40 MB.

Stacja robocza:

procesor Intel Pentium 700 MHz (zalecane 1GHz),

pami RAM 1 GB (zalecane 2 GB),

wolne miejsce na dysku 1 GB,

CDROM 4x,

karta grafiki pracujca w trybie 800x600/16 bit(zalecane 1024x768 16bit), kolorowymonitor,

klawiatura, mysz,

system operacyjny: minimum MS Windows XP (ServicePack 3 i framework 3.5).

Podane parametry sprztowe powinny by odpowiednio wysze, jeli na komputerzezainstalowane s programy rezydentne lub gdy komputer peni inne funkcje angaujceznaczco zasoby procesora i pamici operacyjnej.

Uwaga!

Systemy operacyjne MS Windows 95, MS Windows 98, MS Windows ME oraz MS

Windows 2000 nie s wspierane przez wykonawcsystemu SJO BeSTi@.


7/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.2. Instalator programu

Przed rozpoczciem instalacji naley zapisa otwarte dokumenty oraz pliki, a nastpniezamkn wszystkie uruchomione aplikacje.

Instalator posiada trzy opcje instalacji:

domylna i zalecana instalacja systemu SJO BeSTi@ + instalacja serwera

bazodanowego. Najczciej bdzie to opcja wybierana przy instalacjijednostanowiskowej (komputer peni jednoczenie rol serwera bazodanowego i stacjiroboczej). Wybr tej opcji nie blokuje doinstalowania do systemu kolejnych stacjiroboczych. Opcja ta moe zosta rozszerzona o inicjacj nowej bazy danych nainstalowanym serwerze.

instalacja systemu SJO BeSTi@. Opcja wykorzystywana przy instalacjiwielostanowiskowej. Zaoeniem jest istnienie serwera bazodanowego zzainstalowan baz danych systemu.

instalacja serwera bazodanowego. Opcja wykorzystywana przy instalacjiwielostanowiskowej. Domylnie opcja powinna by wykorzystywana przy zaoeniu

istnienia komputera penicego jedynie rol serwera bazodanowego. Wybr tej opcjinie wyklucza doinstalowania na tym komputerze systemu SJO BeSTi@.

Wszystkie trzy opcje zostay opisane w dalszych podpunktach instrukcji.

System SJO BeSTi@ moe korzysta zarwno z serwera dostpnego w pakiecieinstalacyjnym, jak i z ju istniejcego serwera MS SQL w wersji 2000 lub 2005.

Instalator na podstawie docelowego systemu operacyjnego decyduje o instalowanej wersji

MS SQL 2005 Express SP4.

W przypadku korzystania z istniejcego serwera, parametry poczenia z baz danych podajesi przy pierwszym uruchomieniu programu SJO BeSTi@.

Uwaga!

W przypadku korzystania z istniejcego serwera MS SQL serwer ten powinien byzainstalowany w trybie CASE INSENSITIVE.

Jeli nie mamy zainstalowanego MSSQL wwczas na komputerze penicym funkcjserwera lokalnego naley zainstalowa program SJO BeSTi@oraz serwer MS SQL albo samserwer MS SQL.

Na stacjach roboczych naley instalowa wycznie program SJO BeSTi@. Stacje roboczemusz by poczone z serwerem poprzez sie wewntrzna.


8/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.3. Instalacja programu wraz z serwerem MS SQL

Instalacja programu SJO BeSTi@wraz z serwerem MS SQL powinna by przeprowadzonana jednym komputerze, penicym rol serwera lokalnego. Jeli system ma by dostpnyrwnie dla innych komputerw danej jednostki, to stacja penica rol serwera musi by

poczona z komputerami roboczymi za pomoc sieci wewntrznej.

Instalacja przebiega w nastpujcy sposb:

Po umieszczeniu dostarczonej pyty w napdzie CD pojawi si menu, w ktrym naleywybra opcj Instaluj program. Po wybraniu tej opcji zostanie uruchomiony instalator

programu (rys. 1). Aby przej do nastpnego etapu naley uy przycisku Dalej.

Rysunek 1. Okno instalatora

Na kolejnym etapie instalacji naley zapozna si z Umow licencyjn (rys. 2). Pozaakceptowaniu warunkw Umowy i klikniciu na przycisk Dalej instalator bdziekontynuowa proces instalacji.


9/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 2. Okno Umowy licencyjnej

Kolejne okno (rys. 3) poinformuje o lokalizacji na dysku twardym, w ktrej zostaniezainstalowany program. Istnieje moliwo zmiany lokalizacji za pomoc przyciskuPrzegldaj. Po dokonaniu wyboru lokalizacji naley klikn Dalej.

Rysunek 3. cieka do programu

Nastpnie naley wskaza folder w Menu Start, w ktrym bdzie znajdowa si skrt doprogramu (rys. 4). Po wykonaniu tej czynnoci naley klikn na przycisk Dalej.


10/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 4. Folder w menu Start

Na kolejnym etapie instalacji naley wybra opcj Zainstaluj aplikacj oraz serwer MSSQL 2005 Express SP4(rys. 5).

Przy wyborze tej opcji domylnie zaznaczona jest rwnie opcja Inicjuj tworzenie nowejbazy danych, ktra spowoduje utworzenie nowej, pustej bazy danych. Instalator nie tworzynowej bazy danych w trakcie instalacji. Opcja Inicjuj tworzenie nowej bazy danych

instaluje program z daniem (parametrem) automatycznego stworzenia nowej bazy danychprzy pierwszym uruchomieniu programu.

W przypadku, gdy uytkownik wybierze tylko opcj Zainstaluj aplikacj oraz serwer MSSQL bez inicjacji tworzenia nowej bazy danych utworzenie bazy systemu bdzie moliwe wtrybie rcznym przy pierwszym uruchomieniu systemu (patrz pkt 2.7.1. Brak zainicjowanej

bazy).Po klikniciu na przycisk Dalej instalator przejdzie do kolejnego etapu konfigurowania

programu.


11/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 5. Wybr trybu instalacji

W kolejnym etapie instalator przedstawi domylne parametry poczenia z baz (rys. 6).

W tym oknie uytkownik ma moliwo zmiany domylnego hasa i nazwy instancji serwera.Dane te trzeba zapamita, poniewa bd one potrzebne podczas konfigurowania dostpuinnych komputerw do serwera lokalnego. Domylne haso dostpu do serwera to sjobestia.Haso jest tworzone dla konta administratora, ktrego login to sa.

Po ustaleniu parametrw naley klikn na przycisk Dalej.

Rysunek 6. Wprowadzanie danych dla serwera


12/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


W nastpny oknie bd widoczne wszystkie ustawienia instalacji (rys. 7). Jeli ustawienia sprawidowe, naley klikn na przycisk Instaluj.

Rysunek 7. Podsumowanie parametrw

Program rozpocznie instalowanie programu SJO BeSTi@wraz z serwerem bazy danych (rys.

8).

Rysunek 8. Postp instalacji


13/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Po zakoczeniu kopiowania plikw, instalator poprosi o ponowne uruchomienie komputera(rys. 9). W tym celu naley klikn na przycisk Zakocz. Po ponownym uruchomieniusystemu Windows, program SJOBeSTi@ bdzie dostpny w menu Start w folderzewskazanym trakcie instalacji (patrz rys.3).

Rysunek 9. Zakoczenie instalacjisystemu SJO BeSTi@

2.4. Instalacja programu z pdczeniem d ju istniejceg serwera

Instalacja programu SJO BeSTi@z podczeniem do ju istniejcego serwera powinna byprzeprowadzana na komputerach roboczych poczonych z lokalnym serwerem za pomoc

sieci wewntrznej. Serwer powinien posiada baz danych skonfigurowan pod ktem pracy zprogramem SJO BeSTi@.

Uwaga!

W przypadku korzystania z istniejcego serwera MS SQL serwer ten powinien byzainstalowany w trybie CASE INSENSITIVE.

Instalacja do chwili wyboru typu instalacji przebiega analogicznie jak to zostao opisane wrozdziale 2.3.

Przy instalowaniu programu na komputerze roboczym naley wybra Zainstaluj aplikacj(rys. 10). Podczenie do serwera bazy danych bdzie wymagao skonfigurowania przy

pierwszym uruchomieniu programu.


14/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:



Po wykonaniu powyszych czynnoci instalator przedstawi ustawione parametry i zgosigotowo do rozpoczcia instalacji (rys. 11). Jeli ustawienia s prawidowe, naley kliknna przycisk Instaluj.


Dalej instalacja przebiega zgodnie z opisem z rozdziau2.3.


15/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.5. Instalacja serwera MS SQL bez programu SJO BeSTi@

Instalacja serwera bazy danych MS SQL powinna by przeprowadzana na serwerze lokalnympoczonym z komputerami roboczymi za pomoc sieci komputerowej. Na serwerzelokalnym nie trzeba instalowa programu SJO BeSTi@.

Instalacja serwera MS SQL przebiega analogicznie, jak to opisano w poprzednich

podrozdziaach, z t rnic, e przy wyborze typu instalacji naley zaznaczy opcj

Zainstaluj serwer MS SQL 2005 Express SP4 (rys. 12).


Na kolejnym etapie instalator przedstawi domylne parametry poczenia z baz (rys. 13).

W tym oknie uytkownik ma moliwo zmiany domylnego hasa i nazwy instancji serwera.Dane te trzeba zapamita, poniewa bd one potrzebne podczas konfigurowania dostpuinnych komputerw do serwera lokalnego. Domylne haso dostpu do serwera to sjobestia.Haso jest tworzone dla konta administratora, ktrego login to sa. W szczeglnych

przypadkach domylne haso dostpu do serwera musi zosta zmienione przez administratoraz uwagi na przyjt polityk hase (np. haso musi zawiera due i mae litery, znakispecjalne). Sytuacja taka moe mie miejsce w przypadku instalacji systemu SJO BeSTi@naWindows Server 2008.

Po ustaleniu parametrw naley klikn na przycisk Dalej.


16/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 13. Konfigurowanie serwera

W nastpny oknie bd widoczne wszystkie ustawienia instalacji (rys. 14). Jeli ustawienia sprawidowe, naley klikn na przycisk Instaluj. Program rozpocznie instalowanie serwerabazy danych. Po zakoczeniu instalacji uytkownik zostanie poproszony o ponowneuruchomienie systemu Windows.



17/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.6. Pierwsze uruchomienie programu

Jeeli instalacja bya wykonywana z opcj Inicjuj tworzenie nowej bazy danych podczaspierwszego uruchomienia program automatycznie stworzy pust baz danych (o nazwiesjobestia). Nastpnie uytkownik zostanie zapytany czy program ma wstpnie zainicjowanow baz danych (rys. 15). Po klikniciu na Takprogram dokona wstpnej inicjacjibazydanych.

Rysunek 15. Okno komunikatu

Jeeli instalacja bya wykonana bez opcji Inicjuj tworzenie nowej bazy danych to naley

zgodnie z opisem w rozdziale 2.7.1 dokona rcznego stworzenia nowej bazy danych. Dalszyprzebieg pierwszego uruchomienia dla obydwu przypadkw jest ju identyczny.

Zanim programprzystpi do zasadniczej inicjacji bazy danych konieczne jest zaimportowaniedanych o jednostce organizacyjnej, ktra bdzie obsugiwana przez program. Plik z danymi

jednostki powinien zosta przygotowanyw systemie BeSTi@ w macierzystej JST (rys. 16).


Po wskazaniu pliku z danymi jednostki organizacyjnej zostanie wywietlony ekran zinformacj o jego zawartoci - rys. 17 (jednostka macierzysta waciwa jednostkasamorzdu terytorialnego i Jednostka organizacyjna nazwa jednostki organizacyjnej, dlaktrej ma zosta zainstalowany program SJO BeSTi@).


18/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:



Po sprawdzeniu i zaakceptowaniu danych znajdujcych si w pliku naley klikn TAK.

Po zasadniczej czci inicjowania nowej bazy zostanie wywietlony ekran logowania (rys.18). System domylnie posiada jednego uytkownika o loginie sysadminz hasem adm. W

polach logowania naley wpisa dane tego uytkownika i klikn OK.

Rysunek 18. Ekran logowania

Po pierwszym zalogowaniu si do systemu naley zaakceptowa Licencj systemu SJOBeSTi@ (rys. 19).


19/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 19. Ekran akceptacji Licencji

2.7. Czynnci w przypadku wystpienia bdu w pczeniu d bazy

Jeli podczas prby poczenia z baz wystpi bd albo nie podano wczeniej parametrwbazy danych, wtedy zostanie wywietlone okno ustawienia komunikacji z serwerem MS SQL(rys. 20). W oknie naley wpisa waciwe parametry bazy i klikn na przycisk Sprawdpoczenie. Jeli wprowadzone ustawienia s poprawne, naley zapisa je klikajc na

przycisk OK.

Parametry podczenia do bazy zostay ustalone w trakcie instalacji serwera MS SQL.

Rysunek 20. Okno konfigurowania poczenia z baz


20/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


2.7.1. Brak zainicjowanej bazy

W przypadku, gdy:

instalowano osobno serwer SQL i program, albo

instalowano tylko program przy istniejcej instancji serwera,

przy pierwszym uruchomieniu systemu SJO BeSTi@naleyutworzy now baz danych.

Po uruchomieniu systemu zostanie wywietlony komunikat z prob o zdefiniowanieparametrw poczenia z baz danych systemu SJO BeSTi@(rys. 21).


Po wybraniu przycisku OK wywietlone zostanie okno konfiguracji poczenia z baz, wktrym naley poda nazw, uytkownika i haso serwera, a w polu Baza wybra opcj(rys. 22).

Rysunek 22. Okno konfigurowania bazy danych

Wtedy pojawi si okienko z pytaniem o nazw dla nowej bazy (np. sjobestia - rys. 23). Poklikniciu na OKuytkownik zostanie poinformowany o koniecznoci zainicjowania nowej

bazy (patrz pkt 2.6. Pierwsze uruchomienie programu).


21/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 23. Okno wprowadzania nazwy nowej bazy danych

2.7.2. Pczenia blkwane przez firewall

Jeli na serwerze zainstalowany jest firewall, system antywirusowy z funkcj firewalla lubzapora systemu Windows jest aktywna, naley odblokowa dwa porty na komputerze zzainstalowanym serwerem SQL. W przypadku zapory systemu Windows mona zrobi towybierajc Panel sterowania > Zapora systemu Windows > Wyjtki -> Dodaj port.

Przy zaawansowanych instalacjach niezbdna jest wiedza administratora z zakresu sieci iserwera MS SQL.

2.8. Pierwszy uytkwnik

Po zainstalowaniu programu SJO BeSTi@, dostpny jest jeden domylny uytkownik.Posiada on login sysadmini haso adm, ktre naley poda w oknie logowania.

Haso uytkownika sysadminmona zmieni wybierajc z menu Narzdziaopcj Zmianahasa.

Uytkownik sysadminma ograniczone prawa do pracy z programem. Moe on jedyniewejdo systemu w celu zdefiniowania kolejnych uytkownikw i rl. Poza tym nie moewykonywa adnych innych czynnoci. Konta sysadminnie mona usun z programu.

Proces konfiguracji rl oraz uytkownikw zosta przedstawiony w instrukcji (zob. rozdziaopisujcy modu Administracjai podrozdziay Rolei Uytkownicy).

W momencie pierwszego logowania do systemu SJO BeSTi@na uytkownika systemowegosysadmin, administrator systemu powinien utworzy nowego uytkownika z przypisan rolAdmin, by mc w peni zarzdza SJO BeSTi@.

2.9. Zmiana parametrw pczenia z baz danych

Zmiana parametrw dostpu do serwera i bazy jest moliwa po wybraniu w menu PlikopcjiBaza danych. Wtedy pojawi si okienko, w ktrym mona zmieni ustawienia poczenia(rys. 24). Poprawno parametrw trzeba zweryfikowa przyciskiem Sprawd poczenie.

Jeli program wywietli komunikat o udanym poczeniu testowym, wtedy trzeba zapisaustawienia przyciskiem OKi uruchomi ponownieprogram.


22/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 24. Okno konfigurowania poczenia z baz

2.10. Aktualizowanie programu

Aktualizacja programu odbywa si poprzez internet za pomoc specjalnego narzdziawbudowanego w program SJO BeSTi@. Program podczas uruchamiania sprawdza

dostpno nowych wersji SJO BeSTi@. Jeli s dostpne, wtedy pojawia si okienko zpowiadomieniem.

W celu wykonania aktualizacji naley wybra z grnego menu Narzdziapozycj Pobierzaktualizacje (rys. 25).

Rysunek 25. Wybropcji Pobierz aktualizacje

W kolejnym kroku wywietli si okno z informacjami o wersji oprogramowania

zainstalowanego na komputerze oraz o wersji dostpnej do pobrania. Informacje o numerachwersji znajduj si w polach Zainstalowana wersjaoraz Dostpna wersja (rys. 26).


23/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 26. Okno LiveUpdate

Jeli bdzie dostpna nowsza wersja programu, wtedy uaktywni si przycisk Pobierzaktualizacje, ktry umoliwi pobranie uaktualnie. W trakcie pobierania aktualizacji z

serwera, w dole okna bdzie wywietlany postppobierania danych (rys. 27).

Rysunek 27. Okno LiveUpdate

Po pobraniu aktualizacji moe pojawi si komunikat o koniecznoci zamknicia programu.Po klikniciu na Takaplikacja zostanie zamknita.

Ponowne uruchomienie programu nastpi ju w nowej wersji. Jeli zaktualizowany programbdzie wymaga uzupenienia bazy danych, wtedy pojawi si odpowiedni komunikat. Pozatwierdzeniu komunikatu przyciskiem Tak, program zaktualizuje struktur bazy.


24/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Jeeli program jest zainstalowany sieciowo, wtedy aktualizacj wystarczy przeprowadzi najednym komputerze. Na pozostaych stanowiskach pojawi si komunikat, e baza jest wnowszej wersji ni oprogramowanie, oraz propozycja zaktualizowania programu.

2.11. Zdalna asysta techniczna

System BeSTi@ umoliwia uzyskanie zdalnej asysty technicznej. W tym celu z menu Pomoc

naleywybra

opcj Zdalna asysta techniczna

(rys. 28).

Rysunek 28. Okno wywoania zdalnej asysty technicznej

Nastpnie naley skontaktowa si telefonicznie z Dziaem Wsparcia Technicznego i przekazawidoczne w oknie Pomocy Zdalnej informacje ID i Password (rys. 29). Umoliwi to pracownikom

Dziau Wsparcia Technicznego poczenie si z komputerem uytkownika.

Rysunek 29. Okno Pomocy Zdalnej


25/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


3.Przygotowanie i odtwarzanie kopii bezpieczeostwa

Dla zwikszenia poziomu bezpieczestwa naley systematycznie tworzy kopie zapasowebazy danych, aby w razie utraty informacji w programie, przywrci je z wczeniejwykonanej kopii.

Program SJO BeSTi@posiada wbudowane narzdzie do archiwizowania bazy danych z

serwera MS SQL. Opcja Archiwizacja danychznajduje si w grnym menu Plik.Po wybraniu tej opcji otworzy si okno archiwizacji (rys. 30). Okno archiwizacji podzielone

jest na sekcje Rodzaj akcji, Plik kopii bazy danych oraz Informacje o kopiach bazy

danych, Harmonogram archiwizacji bazy danych. Poszczeglne operacje zwizane zobsug bazy danych zostay opisane w dalszych podrozdziaach.

Rysunek 30. Okno archiwizacji bazy danych

3.1. Tworzenie kopii bazy danych

Kopia bazy danych systemu SJO BeSTi@ moe by wykonana tylko przez uytkownikaposiadajcego odpowiednie uprawnienia do systemu. Kopia bazy moe by wykonana wtrakcie pracy pozostaych uytkownikw, jednake zaleca si aby w trakcie wykonywaniakopii wszyscy uytkownicy byli wylogowani z systemu (z wyjtkiem uytkownika z prawemtworzenia kopii bazy).

Aby zarchiwizowa baz danych, naley zaznaczy opcj Kopia zapasowa bazy danych, anastpnie wprowadzi nazw i opis kopii. Kolejn czynnoci jest wskazanie docelowego


26/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


foldera przyciskiem [...], znajdujcym si w sekcji Plik kopii bazy danych. Kliknicie naprzycisku otwiera okienko nawigacyjne (rys. 31).

Rysunek 31. Okienko nawigacyjne

Po wskazaniu docelowego katalogu naley klikn na przycisk Wybierz.

Naley pamita, i kopia bazy danych robiona jest na komputerze penicym rolserwera, a nie na komputerze uytkownika, ktry jest podczony do bazy znajdujcejsi na innym komputerze. W przypadku, gdy komputer uytkownika peni rwnie rolserwera to kopia bazy danych wykonywana jest na dysku lokalnym.

Nazwa pliku kopii bazy danych moe zawiera wycznie litery i/lub cyfr (z wyjtkiempolskich znakw (, , , , , , , , ) spacji i znakw typu $,@,_,-,itp.). Naleyte dodacrozszerzenie pliku .bak (np. KopiaBazyddmmrr.bak gdzie dd, mm, rr oznaczaj dzie,miesic, rok). Ostatni czynnoci jest wybranie przycisku Wykonaj w dolnej czci oknaarchiwizacji. Wtedy program rozpocznie archiwizowanie bazy danych. Po zakoczeniuoperacji zarchiwizowany plik pojawi si w sekcji Informacje o kopiach bazy danych.

Jeli przy wyborze docelowego archiwum zosta wskazany plik ju istniejcy (poprzez wybrw sekcji Informacje o kopiach bazy danychalbo wskazanie go w sekcji Plik kopii bazy

danych), wtedy program wywietli okno z pytaniem, czy wybrany plik ma zosta nadpisanynowym (rys. 32). Kliknicie na przycisku Tak spowoduje nadpisanie starego archiwumnowym.



27/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


3.2. Tworzenie harmonogramu kopii bazy danych

W celu zautomatyzowania tworzenia kopii bezpieczestwa mona w systemie zdefiniowaharmonogram ich tworzenia. Harmonogram tworzenia kopii zapasowych dostpny jest w

przypadku zainstalowania serwera MS SQL Server 2000 lub MSDE 2000 (po uruchomieniu

usugi SQL Server Agent) oraz penej wersji serwera MS SQL Server 2005 lub 2008. Wprzypadku zainstalowania serwera MS SQL 2005 lub 2008 Express tworzenie harmonogramu

kopii bazy danych jest niemoliweze wzgldu na brak usugi SQL Server Agent.

Aby zdefiniowa harmonogram tworzenia kopii bezpieczestwa naley z menu Plikwybraopcj Archiwizacja danych.

W sekcji Rodzaj akcji naley wybra opcj Harmonogram archiwizacji (rys. 33).

Rysunek 33. Okno wyboruHarmonogramu archiwizacji

W sekcji Harmonogram archiwizacji bazy danych (rys. 34) mona okreli w jakichodstpach czasowych zostanie wykonana kopia bazy (codziennie, godzinowo, minutowo)wraz z okreleniem godziny rozpoczcia. Mona rwnie wskaza lokalizacj na dysku, wktrej bd znajdoway si pliki z kopi bazy.

Rysunek 34. Okno Harmonogramu archiwizacji bazy danych

W polu Rodzaj backupu mona zdefiniowa rodzaj wykonywanej kopii bazy danych: pena- archiwizacji podlegaj wszystkie dane,


28/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


rnicowa - archiwizowane s tylko te dane, ktre ulegy zmianie od czasuprzeprowadzenia ostatniego backupu rnicowego lub od ostatniego backupucaociowego jeeli wykonywany jest pierwszy backup rnicowy po caociowym.Przed przystpieniem do sporzdzania kopii rnicowej naley wykona peen

backup.Naley pamita, e w przypadku tworzenia kopii rnicowej kopia ta musiby doczona do pliku, w ktrym znajduje si peen backup czyli musi byzaznaczona opcja Docz do pliku kopii bazy danych.

3.3. Przywracanie bazy danych z kopii zapasowej

W przypadku awarii serwera, na ktrym znajduje si baza danych lub koniecznoci wymianysprztu penicego rol serwera koniecznym bdzie ponowne zainstalowanie serwera SQLoraz odtworzenie bazy danych z kopii zapasowej.

Aby przywrci wczeniej zarchiwizowan baz danych, naley zaznaczy opcjPrzywrcenie bazy danych z kopii zapasowej, a nastpnie wskaza plik archiwum w sekcjiInformacje o kopiach bazy danych(albo wskaza plik w sekcji Plik kopii bazy danych).

Naley pamita o koniecznoci odczenia wszystkich uytkownikw zalogowanych dobazy. W przeciwnym wypadku aktualizacja moe si nie powie.

Po klikniciu na Wykonajprogram przystpi do przywracaniabazy danych. Pojawi sikomunikat o koniecznoci zamknicia aplikacji (rys. 35). Po ponownym uruchomieniu,

program bdzie korzysta z odtworzonej bazy danych.


Aby przywrci baz danych z kopii rnicowej naley najpierw odtworzy baz z kopicaociowej a nastpnie z poszczeglnych kopii rnicowych.

3.4. Przdkwanie bazy danych MS SQL

Porzdkowanie bazy polega na zmniejszeniu rozmiaru bazy oraz pliku logu. Abyuporzdkowa baz danych, naley wybra z menu Plik opcj Archiwizacja danych i woknie rodkowym zaznaczy opcj Uporzdkuj aktualn baz danych. Przycisk Wykonajrozpoczyna porzdkowanie zawartoci bazy. Po zakoczeniu operacji program przedstawiodpowiedni komunikat.


29/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.Administracja systemem SJO BeSTi@

4.1. Funkcje mduu Administracja

Modu jest przeznaczony dla administratorw systemu w jednostkach organizacyjnych. Suyon do zarzdzania:

uytkownikami systemu,

prawami i rolami, ktre s przypisywane poszczeglnym uytkownikom,

jednostkami,

sownikiem klasyfikacji budetowej,

list regukontrolnych,

ukadem dokumentw planistycznych,

parametrami systemu,

a take do monitorowania pracy uytkownikw w systemie.

Praca w ramach moduu odbywa si na zasadach oglnych przyjtych w s ystemie (zob.Wprowadzenie do programuw instrukcji uytkownika).

W momencie pierwszego logowania do systemu SJO BeSTi@na uytkownika systemowegosysadmin, administrator systemu powinien utworzy nowego uytkownika z przypisan rolAdmin, by mc w peni zarzdza SJO BeSTi@.

4.2. Zasady pracy w ramach mduu Administracja

W celu uruchomienia moduu naley klikn na belk z napisem Administracjaznajdujcsi w oknie moduw w lewej dolnej czci ekranu. Wwczas w grnej czci lewego okna

zostanie wywietlone drzewo zawierajce dostpne funkcje (rys. 36).


30/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 36. Drzewo Administracja

4.3. Role

Rola to zbir uprawnie przyznanych uytkownikom systemu. Celem tworzenia rl jestuatwienie kontroli nad uytkownikami. Dziki grupom uprawnie administrator systemu niemusi nadawa uprawnie do poszczeglnych funkcji programu kademu uytkownikowiosobno, lecz wystarczy nada mu rol, ktra zawiera ju poszczeglne uprawnienia.

W razie zmiany zakresu praw grupy uytkownikw, nie bdzie konieczne edytowanie kontakadego uytkownika. Wtedy wystarczy edytowa tylko wspln dla tych uytkownikwrol. Naley przy tym pamita, e zmiany dotyczy bd kadego uytkownika, ktremunadano t rol. Natomiast, aby doda lub odebra uprawnienia tylko kilku uytkownikom, nietrzeba zmienia rl, lecz wystarczy edytowa konto tych uytkownikw i doda lub odebraokrelone prawo.

Domylnie w programie SJO BeSTi@ jest ustawionych kilka typw rl, niemniejadministrator moe skonfigurowa role dla specyficznych potrzebjednostki.

Tworzenie nowej roli

Aby utworzy rol, naley klikn na kategori Role znajdujc si na drzewkuAdministracja w lewym oknie. Wwczas w oknie rodkowym zostanie wywietlona Listarl, ktra zawiera wszystkie istniejce role. Nastpnie naley wybra przycisk Nowyz paskanarzdzi albo z dolnej czci okna Lista rl. W obszarze roboczym (okno rodkowe) pojawisi formularz do wprowadzania danych o tworzonej roli (rys. 37).


31/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 37. Dodawanie nowej roli

W pole Nazwa naley wpisa nazw, ktra kojarzy si np. ze stanowiskiem pracy(Kierownik, Ksigowy, Skarbnik, Administrator, Referent), natomiast do pola Opisdodatkowe informacje mogce uatwi odnalezienie roli.

Kolejnym krokiem jest nadanie okrelonych praw. Suy do tego rozwijane menu podprzyciskiem Prawa (w grnym pasku narzdzi lub w dole okna). W tym menu dostpne snastpujce pozycje:

Prawapozwala na zdefiniowanie praw do poszczeglnych moduw programu, atake zakresu czynnoci (np. dodawanie, czytanie, edytowanie, usuwanie) w obrbiemoduw,

Prawa do jednostekpozwala okreli prawa uytkownika do obsugi typu jednostkiorganizacyjnej (jednostki budetowej, zakadu budetowego, gospodarstwa

pomocniczego oraz rachunku dochodw wasnych),

Prawa do statuswpozwala okreli, jakie statusy dokumentw (planistycznych isprawozdawczych) bdzie mg okreli dany uytkownik (np. zmiana statusu zRoboczy na Zamknity bd Zatwierdzony),

Prawa do grup raportw pozwala okreli prawa do grup raportwzdefiniowanych w module Raporty(moliwe prawa to czytanie, edycja, usuwanie),

Prawa do raportwpozwala okreli prawa uytkownika do konkretnego raportuzdefiniowanego w module Raporty.

Wybrjednej z pozycji menu spowoduje otworzenie okna Prawaz uprawnieniami do pracy zelementami programu (rys. 38).


32/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 38. Nadawanie uprawnie

Tabela Prawaskada si z szeregu kolumn pozwalajcych dokadnie ustali uprawnienia dopracy w rnych czciach programu. Pierwsza kolumna o nazwie Moduwyszczeglnia listmoduw; kolumna Domena wskazuje na obiekty moduu, na ktrych mona wykonywaczynnoci; za kolumna Czynno wymienia dziaania, jakie mona przeprowadza naobiektach.

Na przykad modu Uchway zawiera obiekty takie jak Dokument Planistyczny i Zadanie.Kady z tych obiektw moe by edytowany, usuwany czy dodawany. Zezwolenia dowykonywania kadego z tych dziaa z osobna przydziela si poprzez nadanie uytkownikowiodpowiednich praw.

Prawa przydziela si poprzez kliknicie odpowiedniego wiersza w kolumnie Nadaj/odbierziwybranie z rozwijanego menu jednego z wariantw (rys. 39).

Rysunek 39. Nadawanie praw

Dostpne s trzy moliwoci ustalenia uprawnie:

+nadaje uytkownikowi prawo,

opozostawia prawa domylne dla danej roli, ktre wynikaj z praw z rl nadrzdnych

(dla roli, ktra nie ma rl nadrzdnych opcja ta pozostawia takie prawa jakie tej rolizostay nadane),


33/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


-odbiera uytkownikowi prawo.

Po ustaleniu uprawnie, w kolumnie Prawapojawi si wynikowe informacje o tym, jakieprawa posiada dana rola. Jeli w kolumnie Nadaj/odbierz zostaa zaznaczona opcja Niezmieniaj, wwczas w kolumnie Prawapojawi si warto domylna.

Po dokonaniu wyboru wszystkich danych praw i typw jednostek, do ktrych uytkownikmam mie dostpnaley potwierdzi wybr klikajc przycisk Zapisz i zamknij. Wwczas

program wrci do widoku podstawowej konfiguracji roli. Jeli wszystkie dane swprowadzone poprawnie, naley ponownie uy przycisku Zapisz i zamknij.

Edycja roli

W celu zmiany ustawie istniejcej roli naley klikn na kategori Roleznajdujc si nadrzewku Administracja w lewym oknie. Wwczas w oknie rodkowym zostaniewywietlona Lista rl, ktra zawiera wszystkie istniejce role. Po podwietleniu wybranej(danej) roli na licie trzeba wybra przycisk Otwrzz paska narzdzi albo z dolnej czciokna rodkowego. Wtedy pojawi si okno ze szczegowymi danymi roli. Zamiana danych

przebiega w taki sam sposb, jak tworzenie nowej roli. Po wprowadzeniu wszystkich zmiannaley je zapisa przyciskiem Zapisz i zamknij.

Usuwanie roli

Aby usun rol, naley klikn na kategori Roleznajdujc si na drzewku Administracjaw lewym oknie. Wwczas w oknie rodkowym zostanie wywietlona Lista rl, ktra zawierawszystkie istniejce role. Nastpnie naley podwietli waciw pozycj i klikn na Usuz

paska narzdzi albo z dolnej czci Listy rl.

4.3.1. Spis rl systemowych

Admin rola dajca uytkownikowi prawa do pracy w module Administracja (m.in.zarzdzanie systemem, dodawanie uytkownikwitp.).

Admin Raportwprawo to daje uytkownikowi dostp do moduu Raporty oraz dododawania, edycji, usuwania oraz czytania wszystkich raportw znajdujcych si w systemie.

Budetprawo do penej pracy w module Uchway (tworzenie i edycja dokumentwplanistycznych).

Przegld budetuprawo do moduu Uchway(ograniczone tylko do czytania dokumentwbez moliwoci ich edycji).

Przegld sprawozdaprawo do czytania sprawozda w module Sprawozdania.

SprawozdaniaPene prawo do pracy w module Sprawozdania.


34/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Uytkownik raportwPrawo do przegldania raportw w module Raporty.

Wszystkie funkcjePrawo do wszystkich funkcji w programie oprcz nadawania statusww dokumentach (uchway i sprawozdania).

Wszystkie jednostkiPrawo do pracy w kontekcie wszystkich jednostek wprowadzonych

do systemu.

Wszystkie raportyPrawo do pracy raportami dostpnymi w module Raporty (czytanie,edycja, dodawanie).

Wszystkie statusy Prawo do nadawania wszystkich statusw w systemie (w moduachSprawozdaniai Uchway).

4.4. Uytkwnicy

Dodawanie uytkownikaW celu dodania nowego uytkownika programu SJO BeSTi@ naley klikn na gaUytkownicyznajdujc si na drzewku Administracja w lewym oknie. Wwczas w oknierodkowym zostanie wywietlona Lista uytkownikw, ktra zawiera wszystkie istniejce

profile uytkownikw (rys. 40).

Rysunek 40. Lista uytkownikw

Nastpnie naley wybra przycisk Nowy z paska narzdzi albo z dolnej czci Listyuytkownikw. Pojawi si formularz do wprowadzania danych nowo tworzonego profilu(rys. 41).


35/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 41. Dodawanie uytkownika

W wywietlonym formularzu naley uzupeni wszystkie dane w sekcji Uytkownik.Nastpnie trzeba przypisa uytkownika do roli. Role wskazuje si poprzez zaznaczenie pl wkolumnie Zaznacz.

Jeden uytkownik moe mie przydzielone kilka rl. Naley jednak pamita o zasadziedziedziczenia praw z innych rl. Kiedy zaznaczone zostan dwie role, z ktrych tylko jedna

przyznaje dane prawo, to nowo tworzony uytkownik otrzyma wyszypoziom uprawnie.

Jeli jednak zachodzi potrzeba ustawienia wyszego poziomu uprawnie albo nadaniaindywidualnych praw, wtedy administrator musi dokona odpowiednich zmian przechodzc

do okna edycji praw. Suy do tego przycisk Prawa, ktry znajduje si w dolnej czci oknarodkowego. Zmiana uprawnie odbywa si na zasadach oglnych przyjtych w systemie(zob. podrozdzia Tworzenie nowej roli).

Po wypenieniu formularza naley zapisa ustawienia przyciskiem Zapisz i zamknij.Program powrci do okna z List uytkownikw. Efektem wyej opisanych czynnoci

bdzie pojawienie si wprowadzonego uytkownika na drzewie Administracjaw kategoriiUytkownicy.

Edycja profilu uytkownika

W celu zmiany ustawie istniejcego uytkownika naley klikn na kategori Uytkownicy

znajdujc si na drzewku Administracja w lewym oknie. Wwczas w oknie rodkowymzostanie wywietlona Lista uytkownikw, ktra zawiera wszystkie istniejce profile


36/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


uytkownikw. Po podwietleniu wybranego uytkownika na licie trzeba wybra przyciskOtwrzz paska narzdzi albo z dolnej czciokna rodkowego. Wtedy zostanie wywietloneokno ze szczegowymi danymi profilu.

Zmiana danych przebiega podobnie jak dodawanie nowego uytkownika z wyj tkiem polalogin, ktre jest nieedytowalne. Po wprowadzeniu wszystkich zmian naley dokona zapisu

przyciskiem Zapisz i zamknij.

Usuwanie/blokowanie uytkownikaZe wzgldu na rejestrowanie przez system czynnoci wykonywanych przez uytkownika, nie

jest moliwe jego usunicie z systemu. Za to konto uytkownika moe zosta zablokowane.Aby zablokowa uytkownika naley klikn na kategori Uytkownicy znajdujc si nadrzewie moduu Administracja w lewym oknie programu. Wwczas w oknie rodkowymzostanie wywietlona Lista uytkownikw, zawierajca wszystkie istniejce profileuytkownikw. Nastpnie naleywybra z listy uytkownika, ktry ma zosta zablokowany,klikn Otwrz w dolnej czci okna i w nowo otwartym oknie zaznaczy opcjZablokowany(rys. 42, ktry jest grn czci rys. 39).

Rysunek 42. Blokowanie uytkownika

W dowolnym momencie uytkownik penicy rol administratora systemu moe odblokowauytkownika zablokowanego. W tym celu naley w oknie z danymi dotyczcymi

uytkownika odznaczy pole Zablokowany.

4.5. Jednostki

Kategoria ta umoliwia zarzdzanie list jednostek organizacyjnych obsugiwanych wsystemie SJO BeSTi@. Dane jednostek organizacyjnych s importowane do programuSJOBeSTi@z pliku wygenerowanego w systemie BeSTi@ w macierzystej jednostce samorzduterytorialnego. Zaimportowane dane bd widoczne na Licie jednostek w prawym oknie

programu. Wprowadzony sownik jednostek jest te przydatny w pracy w module Uchwaywchwili tworzenia planw finansowych, oraz w module Sprawozdania przy generowaniuwykazu sprawozda (w szczeglnoci listy sprawozda Rb-3x) oraz bilansw w danym

okresie sprawozdawczym.


37/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.5.1. Dodawanie jednostki

W celu zaimportowania listy jednostek naley klikn na kategori Jednostkiznajdujc sina drzewku Administracja w lewym oknie. Nastpnie z grnego menu Pliknaley wybraopcj Import z pliku XML. W kolejnym kroku naley wskaza plik wygenerowany w JST.System wywietli ekran z informacj o macierzystej jednostce samorzdu i importowanej

jednostce organizacyjnej (rys. 43)


Aby przeglda listjednostek naley klikn na kategori Jednostki znajdujc si nadrzewku Administracja w lewym oknie. Wwczas w oknie rodkowym zostanie

wywietlona Lista jednostek(rys. 44).

Rysunek 44. Lista jednostek

Niektre jednostki na licie posiadaj rozwijalne podlisty. Jeli w kolumnie obok nazwyjednostki znajduje si znak + znaczy to, e dana jednostka zawiera dodatkowe informacje. Porozwiniciu drzewa wywietla si dodatkowa podlista zawierajca historyczne dane o

jednostce.

Aby sprawdzi zakres czasowy informacji dotyczcych jednostce, naley zaznaczyodpowiedni pozycj na licie, a nastpnie klikn przycisk Otwrz. Wtedy wywietli si

okno ze szczegowymi datami przedziau czasowego, w ktrym obowizywaa wanodanych jednostki. Informuj o tym pola Dane wane od do(rys. 45).


38/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 45. Pola daty wanoci jednostki

4.5.2. Usuwanie jednostki

Podobnie jak w przypadku usuwania uytkownikw, program nie pozwala na usuniciejednostki. Poprzez usunicie jednostki naley rozumie jej dezaktywacj poprzez ustawieniedaty zakoczenia dziaalnoci jednostki.

Dezaktywacja jednostki organizacyjnej dokonywana jest w macierzystej JST w systemie

BeSTi@a nastpnie przekazywana do waciwej JO za pomoc pliku XML. Przekazany zjednostki samorzdu terytorialnego plik XML naley wczyta do systemu SJO BeSTi@wsposb opisany wpunkcie 4.5.1. Dodawanie jednostki.

Usunite jednostki zostan przeniesione do kategorii Nieistniejcena Licie jednostek.

4.6. Klasyfikacja

Klasyfikacja stanowi jeden z waniejszych sownikw znajdujcych si w programie.Sownik ten wykorzystywany jest w podczas wprowadzania do systemu danych

planistycznych w module Uchway, a take podczas sporzdzania niektrych sprawozda (wszczeglnoci Rb-27S, Rb-28S i Rb-3x) w module Sprawozdania.

Sownik ten obejmuje:

Dziay,

Rozdziay,

Paragrafy dochodw,

Paragrafy wydatkw,

Paragrafy przychodw,

Paragrafy rozchodw,

Finansowanie paragrafw.

Sownik klasyfikacji budetowej zarzdzany jest centralnie przez Ministerstwo Finansw, niema moliwoci jego edycji na poziomie jednostek organizacyjnych i jednostek samorzduterytorialnego. Kada pozycja sownika opisana jest zakresem dat obowizywania orazinformacj dotyczc rda jej pochodzenia, czyli odpowiedniego rozporzdzenia MinistraFinansw. Dodatkowo pozycje sownika paragrafw opisane s informacjami okrelajcymimoliwoich wykorzystania przez poszczeglne typy jednostek organizacyjnych (jednostki

budetowe, zakady budetowe, gospodarstwa pomocnicze) oraz moliwo wykorzystania w

sprawozdaniach typu Rb-3x.

Aktualizacja sownika klasyfikacji


39/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Aktualizacja sownika klasyfikacji budetowej w systemie SJO BeSTi@ moliwa jestpoprzez zaimportowanie pliku XML wygenerowanego w systemie BeSTi@ w macierzystej

JST.

Aby wczyta plik przygotowany przez macierzyst JST naley w oknie moduuAdministracjawybra kategori Klasyfikacjaa nastpnie z menu Plikopcj Import z plikuXML(rys. 46).

Rysunek 46. Wybr Importu z pliku XML sownika Klasyfikacji

Nastpnie naley wskaza plik przekazany z JST aby system mg zaimportowa aktualnlist sownika klasyfikacji budetowej. Po zakoczonej operacji zostanie wywietlonystosowny komunikat (rys. 47).

Rysunek 47. Okno Importu sownika Klasyfikacji


40/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


4.7. Reguy kntrlne

Reguy kontrolneto zbirprocedur (funkcji, algorytmw) sucych do weryfikacji danychplanistycznych wprowadzonych w module Uchwayoraz danych sprawozdawczych (w tymtake bilansw) wprowadzonych w module Sprawozdania. Reguy mona podzieli narachunkowe i merytoryczne. Efektem dziaania regu jest raport bdw, ktry jestwywietlany po kadorazowej weryfikacji wprowadzonych danych.

Uytkownicy na poziomie jednostki organizacyjnej mog jedynie przeglda poszczeglnereguy.

Przegldanie regu kontrolnych

Aby mc przeglda reguy kontrolne naley w lewym oknie programu wybra moduAdministracjai zaznaczy na drzewie kategori Reguy kontrolne(rys. 48).

Rysunek 48. Otwieranie listy regu kontrolnych

W oknie rodkowym wywietlona zostanie lista regu zaimplementowanych w systemie (rys.49).


41/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 49. Lista regu kontrolnych

Aby przejrze szczegowe informacje o danej regule kontrolnej, naley wybra na liciedan regu, a nastpnie klikn przycisk Otwrzw dolnej czci okna rodkowego lub nagrnym pasku narzdzi. Wwczas w oknie rodkowym zostanie wywietlony formularzzawierajcy podstawowe dane o regule (rys. 50).

Rysunek 50. Formularz reguy kontrolnej

Na dane o regule skada si nazwa, kategorie reguy, ramy czasowe jej obowizywania,zakres obowizywania (tzn. dokument planistyczny, sprawozdanie, bilans) oraz rodzaj


42/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


wyniku, jaki ma by zwrcony po jej zadziaaniu (bd lub ostrzeenie). W drugiej sekcjiokna okrelone s Atrybuty reguy tzn. informacja o tym, czy dana regua moe byuruchamiana podczas weryfikacji danych w trybie rzeczywistym oraz czy wymagany jest

pozytywny wynik dziaania reguy, aby zatwierdzi dany dokument. W kolejnej sekcji sokrelone typy jednostek, dla ktrych dana regua si odnosi. Czwarta sekcja formularza toalgorytm reguy, czyli okrelenie czynnoci, jakie wykonywane s podczas dziaania reguyzapisane w jzyku programowania C#.W ostatniej sekcji formularza jest widoczna podstawa

prawna dla danej reguy.Aktualizacja regu kontrolnych

Aktualizacja sownika regu kontrolnych moliwa jest poprzez zaimportowanie pliku XMLprzekazanego przez macierzyst JST. Aby zaimportowa plik XML naley w lewym okniesystemy wybra kategori Reguy kontrolne a nastpnie z grnego menu Plik opcjImportuj z pliku XML (rys. 51).

Rysunek 51. Import sownika regu kontrolnych

W kolejnym kroku naley wskaza plik zawierajcy aktualizacj regu kontrolnych. Nazakoczenie system wywietli komunikat z informacj czy import pliku zosta wykonany

prawidowo.

4.8. Ukady dkumentw planistycznych

Kategoria ta jest cile powizana z moduem Uchway. W momencie przekazania przezmacierzyst JST pliku XML zawierajcego inicjacj nowego roku budetowego zostajerwnie przekazany ukad dokumentw planistycznych czyli szczegowo zacznikwdo Planw finansowych jednostki organizacyjnej. Ukad zacznikw w planie finansowym

jest definiowany na dany rok budetowy.


43/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Inicjacja nowego roku budetowego odbywa si w module Uchway, gdzie w oknie moduunaley wybrakategori Budet, a nastpnie z menu kontekstowego dostpnego pod prawymklawiszem myszy opcj Importuj rok z pliku XML.

Aby przeglda dane, naley w lewym oknie programu wybra modu Administracja izaznaczy na drzewie kategori Ukady dokumentw planistycznych(rys. 52).

Rysunek 52. Otwieranie ukadw dokumentw planistycznych

W oknie rodkowym wywietli si lista ukadw (rys. 53).

Rysunek 53. Lista ukadw dokumentw planistycznych

Naley zaznaczy rok, dla ktrego chcemy przegldaukad zacznikw, a nastpnie wybraprzycisk Otwrz z grnego paska narzdzi. Wtedy w oknie rodkowym pojawi siszczegowy podgld.

4.9. Opcje

Opcjejest to kategoria suca do zarzdzania parametrami systemu. W momencie instalacjisystemu wszystkie parametry systemu s ustawione na wartoci domylne. Administratorsystemu lub uytkownik moe zmieni wartoci parametrw.

Aby wej do okna ustawie, naley na drzewie Administracjaklikn kategori Opcje (rys.54).


44/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 54. Wybr kategorii Opcje

W oknie rodkowym pojawi si formularz edycji ustawie (rys. 55).

Rysunek 55. Opcje domylne

Parametry systemu to elementy majce wpyw na sposb funkcjonowania programu. Zapomoc parametrw administrator systemu moe okreli specyficzne dla danego obszaruprogramu dziaanie. Kady parametr jest cile zwizany z logik dziaania programu, wzwizku z czym jest moliwe tylko edytowanie wartoci danego parametru, natomiast niemona parametrw dodawa ani usuwa. Parametry systemu zostay podzielone nasystemowe, domylne i uytkownika.

Parametry systemowe(rys. 56) s bezporednio zwizane z prac systemu. Okrelone s wnich takie wasnoci programu jak:


45/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


cieka do pliku z kopi bazy danych(C:\SJOBestiaKopiaBazyDanych.bak),

cieka do pliku z kopi bazy danych wykonywan za pomoc harmonogramu(C:\SJOBestiaKopiaBazyDanych.bak),

automatyczny backup przy otwieraniu okresw sprawozdawczych (True, False)

oraz cieka do plikw archiwumwykonywanego poprzez automatyczny backup (C:\).

Rysunek 56. Opcje systemowe

Parametry domylneto podstawowe parametry ustawie programu.

Parametry uytkownika (rys. 57) okrelaj sposb zachowania si programu dlakonkretnego zalogowanego uytkownika. Kady uytkownik moe na swj wasny sposbspersonalizowa ustawienia systemu. Moe m.in. ustawi:

modu startowy, jaki pojawi si na ekranie po uruchomieniu programu (Uchway,Sprawozdania, Raporty, Administracja),

zdefiniowa czy system ma da potwierdzenia wyjcia z programu podczas jego

zamykania (True, False),

szeroko okna kontekstowego i nawigacyjnego,

czy do plikw eksportu sprawozda ma by doczany plik XSD i XSLT (True, False)

kolory pozycji wprowadzanych do systemu,

czy podczas wprowadzania danych program ma powtarza klasyfikacj budetow (True, False),

czy w momencie tworzenia nowego dokumentu maj by pokazywane wartoci zpoprzednich ukadw(True, False),

oraz w jaki sposb ma zachowa si system przy wprowadzaniu istniejcej jupodziaki klasyfikacji budetowej (Blokuj, Zezwalaj, Zastpuj).


46/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 57. Opcje Uytkownika

Aby zachowa wprowadzone zmiany, naley klikn na przyciskZapisz i zamknijw dolnejczci okna.

4.10. Dziennik zdarzeo

Program pozwala administratorowi na podgld akcji wykonywanych przez uytkownikwsystemu. Dziki tej opcji administrator ma wgld do dziennika zdarze, gdzie zapisywane sinformacje o waniejszych czynnociach wykonywanych przez uytkownikw systemu m.in.o usuwaniu dokumentw, zmianie statusw dokumentw itd.

Aby przejrze dzienniki zdarze, naley na drzewie Administracja zaznaczy kategoriDziennik zdarze.

W dolnej czci okna naley ustali zakres czasowy, ktrego maj dotyczy przegldanezdarzenia oraz dziedzin (modu), w ktrym wystpiy. Wwczas w oknie rodkowymzostanie wywietlona odpowiednia lista zdarze (rys. 58).


47/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 58. Dziennik zdarze

4.11. BlokadySystem SJO BeSTi@ pozwala administratorowi na podgld sprawozda/planw finansowychaktualnie zablokowanych (tzn. aktualnie uywanych) przez poszczeglnych uytkownikwsystemu. W momencie otwarcia sprawozdania i/lub planu finansowego przez jednego

uytkownika system automatycznie blokuje dostp do tego sprawozdania i/lub planufinansowego pozostaym uytkownikom systemu.

Blokady maj na celu zabezpieczenie danego dokumentu przed modyfikacj przez innychuytkownikw w tym samymczasie. W momencie otwarcia zablokowanego dokumentu przezdrugiego uytkownika system wywietli komunikat o zaoonej blokadzie(rys. 59).


Aby przejrze aktualne blokady, naley na drzewie Administracja zaznaczy kategoriBlokady(rys. 60).


48/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 60. Wybr kategorii Blokady

W oknie rodkowym zostanie wywietlona lista aktualnych blokad (rys. 61).

Rysunek 61. Okno Listy aktualnych blokad

Administrator systemu SJO BeSTi@ ma moliwo usunicia blokad. W tym celu naleyzaznaczy blokad na licie blokad i wybra opcj Usu w grnym pasku narzdzi.


49/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.Mdu Raporty

5.1. Funkcje mduu Raprty

Modu Raporty suy do prezentowania danych zebranych w systemie SJO BeSTi@ wzdefiniowanym uprzednio ukadzie graficznym. Pozwala rwnie na samodzielnemodyfikacje raportw poprzez zmiany szablonu, jak i tworzenie nowych, wzorcowych

ukadw danych.Raporty mog by przedstawione w formie tabeli, dokumentu pozwalajcego na wstawianienagwkw czy te grup, kostki OLAP oraz zwykego dokumentu, w ktrym znajd si tylkowybrane informacje. Form raportu naley dobra w zalenoci od typu raportu oraz rodzajudanych, ktre maj si na nim znale.

Raporty mona importowa i eksportowa w postaci pliku o rozszerzeniu RML.

5.2. Zasady pracy w ramach mduu

Aby uruchomi modu, naley klikn na belk Raportyw lewym oknie programu. W grnej

czci okna wywietli si ukad raportw w postaci drzewa (rys. 62).

Rysunek 62. Drzewo Raportyw lewym oknie programu

Praca w module przebiega w nieco odmienny sposb, anieli w pozostaych moduachprogramu. Edycja danych odbywa si w graficznym oknie edycji raportu oraz w edytorzedanych SQL. Wygenerowane dane s przedstawiane w oknie Raport-prezentacja, skdmog zosta wydrukowane, albo wyeksportowane do pliku tekstowego (TXT, PDF, HTML,


50/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


RTF), graficznego lub arkusza kalkulacyjnego. Budowa okna prezentacji raportu jest podobna

do okna Podgld wydruku(zob. podrozdzia Podgld wydruku).

Raporty systemowe s to inaczej podgldy wydruku i nie mog by uruchamiane z poziomumoduu Raporty, poniewa wymagaj dodatkowych parametrw, ktre s pobierane podczaswydruku z poziomu sprawozda lub planw finansowych.

5.3. Operacje na raportach

Na drzewie nawigacyjnym z list raportw dostpne jest menu kontekstowe, pozwalajce na dokonywanie operacji na raportach. Zawarto menu jest rna w zalenoci od tego, czymenu zostao otwarte po zaznaczeniu caej gazi raportw czy pojedynczego raportu.

5.3.1. peracje na grupach raprtw

Po klikniciu prawym klawiszem myszy na gazi raportu w lewym oknie programu, zostaniewywietlone menu kontekstowe z dodatkowymi opcjami (rys. 63):

Dodaj gruptworzy na zaznaczonej gazi now ga- grup raportw,

Zmie nazwzmienia nazw zaznaczonej gazi drzewa nawigacyjnego,

Usu grupusuwa wskazan ga drzewa,

Dodaj raport przechodzi do tworzenia nowego raportu za pomoc specjalnegoedytora,

Wczytaj raport z plikuumoliwia zaimportowanie pliku raportu w formacie RML;jeeli w grupie istnieje raport o tej samej nazwie, co importowany, to zostanie onnadpisany,

Wczytaj raport z pliku jako nowy umoliwia zaimportowanie pliku raportu wformacie RML; niezalenie od tego, czy w grupie istnieje raport o tej samej nazwie, coimportowany, utworzony zostanie nowy raport,

Rysunek 63. Okno menu kontekstowego grupy raportw


51/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.3.2. Operacje na pojedynczym raporcie

Po klikniciu prawym klawiszem myszy na raporcie na drzewie w lewym oknie programu,zostanie wywietlone menu kontekstowe zawierajce dodatkowe opcje(rys. 64):

Pokarozwija menu z wyborem utworzonych wersji raportu; otwiera okno raportu zwygenerowanymi danymi,

Edytuj pozwala przej do edycji biecego raportu lub jednej z jego kolejnych

wersji; edycja raportu przebiega w sposb analogiczny, jak tworzenie nowego raportu,

Edytuj biecy pozwala przej do edycji biecego raportu; edycja raportuprzebiega w sposb analogiczny, jak tworzenie nowego raportu,

Usuusuwa wskazany raport,

Usu wersjusuwa wybran wersj raportu,

Status raportuumoliwia okrelenie statusu wskazanego raportu,

Zapisz do plikuzapisuje raport do wskazanego pliku w formacie RML,

Kopiuj raport otwiera okno edytora ze skopiowanymi wartociami ze wskazanegoraportu,

Uprawnieniaotwiera w oknie rodkowym list uytkownikw, dla ktrych monazdefiniowa osobne uprawnienia do pracy z raportem

Rysunek 64. Okno menu kontekstowego pojedynczego raportu


52/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.4. Generowanie raportu

Raporty systemowe s to inaczej podgldy wydruku i nie mog by uruchamiane z poziomumoduu Raporty, poniewa wymagaj dodatkowych parametrw, ktre s pobierane podczaswydruku z poziomu sprawozda lub uchwa.

Aby wygenerowa raport w oparciu o gotowy szablon raportu, naley klikn dwukrotniemyszk na jednym z raportw, znajdujcych si na drzewie nawigacyjnym w module

Raporty. W oknie rodkowym pojawi si formularz wpisywania parametrw, ktre spomocne w tworzeniu raportu (rys. 65). Parametrami mog by daty, rodzaje sprawozda,szczegowo, tytu, opis itd.

Rysunek 65. Definiowanie parametrw dla raportu Wykaz sprawozda

Po wpisaniu parametrw do formularza naley klikn na przycisk OK, ktry znajduje si wdolnej czci okna. Wtedy program wygeneruje raport w oparciu o wskazany szablon (rys.66).

Wygenerowane dane mona nastpne wydrukowa albo wyeksportowa do pliku graficznego,tekstowego lub arkusza kalkulacyjnego. Okno podgldu raportu posiada pasek narzdzi zszeregiem dodatkowych opcji, ktre zostay opisane w podrozdziale Podgld wydruku.

Rysunek 66. Wygenerowany raport Wykaz sprawozda

Szablony z grupy Raporty systemowe nie powinny by uruchamiane z poziomu moduuRaporty bowiem wymagaj dodatkowych systemowych parametrw pobieranych

bezporednio z konkretnych okien w moduach Sprawozdania lub Uchway.


53/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.5. Twrzenie nweg szablnu raprtu (na przykadzie dkumentu)

W poniszych podrozdziaach zosta opisany proces tworzenia raportu w oparciu oprzykadowe dane. Poszczeglne podrozdziay przedstawiaj kolejne etapy edycji szablonuoraz budow okna edytora raportu.

Instrukcja tworzenia nowego szablonu raportu jest przeznaczona dla zaawansowanych

uytkownikw programu SJO BeSTi@. Przy projektowaniu raportu niezbdna jest znajomo

jzyka programowania C# i SQL, podstaw jzyka angielskiego oraz umiejtno pracy zaplikacjami do obsugi bazy danych MS SQL.

5.5.1. Otwieranie edytora raportu

Dodawanie raportu moliwe jest na dwa sposoby. Pierwszym jest zaznaczenie na drzewieRaporty gazi, do ktrej ma zosta dodany raport, a nastpnie kliknicie na opcj Dodajraport w menu kontekstowym spod prawego klawisza myszki albo z menu pod drzewem

(rys. 67).

Rysunek 67. Menu kontekstowe Dodaj raport

W gwnym oknie wywietlony zostanie modu edycji raportu (rys. 68).


54/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 68. Modu edycji raportu.

Na pierwszej stronie moliwe jest ustawienie formularza, ktry pozwala na przekazanie

wartoci do raportu. Formularz mona wykorzysta np. jako filtr definiujcy okres, za ktryma zosta sporzdzony raport.

5.5.2. Ustawianie kontrolek

Aby doda formularz z filtrem, naley utworzy w formularzu now sekcj (klikajc wprawej grnej czci okna na opcj Dodaj sekcj- rys. 69).

Rysunek 69. Opcja Dodaj sekcj

Pod gazi Formularz pojawi si kategoria Sekcja_001, ktr naley zaznaczy lewymklawiszem myszki. Nastpnie w pooonej niej grupie Oglne naley okreli takiewasnoci sekcji, jak Tytuoraz wskaza, czy sekcja ma by widoczna w podgldzie raportu


55/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


w ukadzie rozwinitym lub zwinitym (rys. 70). W omawianym przykadzie jako Tytusekcji naley poda nazw Filtr.

Rysunek 70. Grupa Oglnew edytorze raportu

Po zaznaczeniu nowo dodanej sekcji w prawej grnej czci edytora, w oknie edycji moliwebdzie dodanie elementw filtru. Do wyboru s cztery podstawowe i dwie zaawansowanekontrolki.

Rysunek 71. Grupa kontrolek podstawowych.

Do podstawowych kontrolek (rys. 71) nale:

Pole tekstowesuy do przekazania tekstu do raportu. Mona wpisa tam np. tyturaportu lub tekst, na podstawie ktrego bd wywietlane elementy z bazy, np. tylko

pozycje zawierajce dane sowo lub wyraenie. Lista wyborupozwala na wybranie jednego elementu z rozwijanej listy, ktra jest

uzupeniana na podstawie danych zawartych w bazie. Kontrolk t monawykorzysta np. jako wybr roku oraz kwartau, ktrego dotyczy bdzie raport.

Pole wielokrotnego wyborupozwala na wybranie kilku opcji jednoczenie. Opcjete s tworzone na podstawie zapytania SQL. Naley j stosowa w przypadku, gdyzwracanych przez zapytanie pozycji jest tylko kilka i s to pozycje sownikowe (np.rodzaj finansowania).

Pole wyborukontrolka ta ma zastosowanie takie, jak Pole wielokrotnego wyboru, z

t rnic, e mona wybra tylko jedn pozycj.


56/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 72. Grupa zaawansowanych kontrolek

Do zaawansowanych kontrolek (rys. 72) nale:

Lista wielokrotnego wyborupozwala na wybranie jednoczenie kilku pozycji,ktre s pobierane z bazy danych. W tej kontrolce (w przeciwiestwie do pl wyboru)moe znale si kilka kolumn z danymi, np. symbol i opis pozycji z klasyfikacji

budetowej.

Pole datypozwala na wybranie daty z kalendarza.Do stworzenia przykadowego filtru potrzebne bd trzy kontrolki: dwie Listy wyboru orazPole daty. Aby umieci kontrolk na formularzu, naley przecign j na odpowiednie poleformularza. Jako pierwsza dodana zostanie Lista wyboru, za pomoc ktrej moliwe bdzieokrelenie roku. Naley j przecign z menu z kontrolkami na lewe grne pole formularza(rys. 73). Czynno naley powtrzy dla kolejnej kontrolki Lista wielokrotnego wyboru orazPole Daty.

Rysunek 73. Formularz kontrolek.


57/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


5.5.3. Edycja waciwci kntrlki

Po zaznaczeniu kontrolki, po prawej stronie pojawi si waciwoci Listywyboru (rys. 74).

Rysunek 74. Okno waciwoci listy wyboru

W zalenoci od kontrolki, opcja Waciwoci bdzie zawieraa rne pola, np.:

Moliwy brak wartocipole to okrela, czy akceptowany bdzie brak wartoci dlatej kontrolki. Jeli zaznaczona zostanie opcja Tak, to do elementw listy dodanyzostanie kolejny, ktrego opis mona wpisa w polu Tre braku wyboru.

Pole wartoci warto pobierana z bazy danych, ktra bdzie przekazywana doraportu. Wpisana nazwa musi odpowiada kolumnie w tabeli, ktr zdefiniowano wzapytaniu w polu Zapytanie wypeniajce.

Pole wywietlanewarto odpowiadajca polu wartoci, ktra bdzie widoczna naformularzu nie musi to by ta sama warto, co w Polu wartoci . Wpisana nazwamusi odpowiada kolumnie w tabeli.

Tre braku wyborupozwala okreli tekst, ktry bdzie widoczny w przypadku,kiedy z listy nie zostanie wybrany aden element. Element ma znaczenie tylko wtedy,gdy w polu Moliwy brak wartoci podano Tak.

Zapytanie wypeniajce zapytanie SQL do bazy danych, ktre zwrci podanewartoci. Po klikniciu na to pole pojawi si przycisk [..]. Wybranie przyciskuotworzy okno wbudowanego edytora SQL, gdzie moliwe jest zbudowanie zapytania.Zapytanie mona wpisa rcznie lub wybierajc odpowiednie pola tabeli, ktra mazosta uyta w filtrze.

Nazwa filtrupod t nazwzostanie stworzona tymczasowa tabela (#nazwaFiltru), w

ktrej za pomoc Zapytania definiujcego filtr umieszczona zostanie wybrana przezuytkownika warto.


58/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Zapytanie definiujce filtr tworzy tabel (#nazwaFiltru), gdzie jestprzechowywana warto wybrana przez uytkownika. Warto uytkownikaoznaczona jest jako @value i w poniszym przykadzie zostaje umieszczona wkolumnie o nazwie wartosc w tabelach nazwanych odpowiednio #rok, #kwartal, #data.

Wartoci te bdzie mona odczyta w zapytaniu SQL, ktre zostanie okrelone nakolejnej stronie edytora raportu.

Opis polatekst opisujcy kontrolk.

Numer kolumny, Wierszwielkoci okrelajcepozycj kontrolki na formularzu.

Szeroko, Wysokoliczby okrelaj rozmiar kontrolki.

5.5.4. Przykadwe dane

Aby stworzy poprawny formularz, na ktrym znajdzie si filtr dla roku oraz kwartau, atake pole z dat, naley zaznaczy kontrolk na licie oraz poda nastpujce dane:

1. Dla filtru, z ktrego wybierany bdzie rok (pierwsza kontrolka na licie):

Moliwy brak wartoci: NiePole wartoci: oks_RokPole wywietlane: oks_RokTre braku wyboru: [brak]Zapytanie wypeniajce(rys. 75):

wybra tabel sb_OkresSprawozdawczya w zapytaniu SQL naley wpisa:SELECT DISTINCT oks_RokFROM sb_OkresSprawozdawczyORDER BY oks_Rok

Nazwa filtru: rok

Zapytanie definiujce filtr: w zapytaniu SQL naley wpisa:SELECT @value AS wartosc

Opis pola: Wybierz rok:Pozostae pola naley pozostawi domylne.


59/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 75. Wpisywanie zapytania SQL.

2. Dla filtru, z ktrego wybierany bdzie kwarta (druga kontrolka na licie):

Moliwy brak wartoci: NiePole wartoci: slo_IDPole wywietlane: slo_NazwaTre braku wyboru: [brak]Zapytanie wypeniajce: wybra tabel sb_OkresSprawozdawczy,

a w zapytaniu SQL wpisa:SELECT slo_ID, slo_NazwaFROM ad_SlownikWHERE (slo_mslo_ID ='{98F150F9-FC34-413F-8208-

40EA2673AFD7}')ORDER BY slo_Kolejnosc

Nazwa filtru kwartal

Zapytanie definiujce filtr: w zapytaniu SQL naley wpisa:

SELECT CAST(@value ASuniqueidentifier) AS wartosc

Opis pola: Wybierz kwarta:Pozostae pola naley pozostawi domylne.

3. Dla kontrolki z wyborem daty (trzecia kontrolka na licie):

Moliwy brak wartoci: NieTyp pola daty: RozwijaneNazwa filtru: data


60/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Zapytanie definiujce filtr:SELECT CAST(@value ASdateTime) AS wartosc

Opis pola: Stan bazy na dzie

Pozostae pola naley pozostawi domylne.

5.5.5. Tworzenie zapytania SQL

Po stworzeniu filtru, naley klikn na Nastpna strona w dolnej czci okna. Programprzejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 76).

Rysunek 76. Okno edycji raportu

W oknie edycji raportu znajdowa si bdzie puste pole, gdzie mona wpisa zapytanie SQL.Kade zapytanie powinno zwraca jakie wartoci, na podstawie ktrych zostanie stworzonerdo danych. Moliwe jest stworzenie kilku rde danych, ktre zostan wykorzystane wraporcie. W tym celu naley klikn prawym przyciskiem myszy na zakadce Tabelaznajdujcej si w dolnej czci okna i wybra z menu pozycj Dodaj rdo danych (rys. 77).

Rysunek 77. Wybieranie opcji Dodaj rdo danych


61/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Zostanie dodana kolejna zakadka Tabela1, gdzie moliwe bdzie wprowadzenie kolejnegozapytania SQL. Za pomoc tego samego menu mona rwnie zmieni nazw rda danychoraz je usun.

Zapytania SQL mona tworzy w dowolnym zewntrznym narzdziu lub w oparciu owbudowany w program Edytor SQL. Aby przej do okna edytora, naley klikn prawymklawiszem myszy na edytowanej pozycji w zakadce Tabela i wybra opcj Poka w edytorzeSQL (rys. 78). Inn metodjest kliknicie na przycisku Poka w edytorze SQL. Ssiedni

przycisk Poka wynik pozwala przecza okno midzy widokiem skadni SQL a danymiwynikowymi.

Rysunek 78. Wczanie edytora SQL

W wyniku wyboru opcji Poka w edytorze SQL otworzy si nowe okno definiowania skadniSQL (rys. 79).


62/80

Zamawiajcy:



Systemu SJO BeSTi@

Umowa: C/262/10/ST/B/536

Wykonawca:


Rysunek 79. Wbudowany edytor SQL

Okno edytora mona podzieli na cz z zapytaniem SQL oraz cz z przegldark bazdanych. Pierwsz cz mona z kolei podzieli na tabele, pola oraz zapytanie SQL. Elementyte mona wcza i wycza za pomoc przyciskw znajdujcych si w grnej czci okna.Okienko przegldarki baz danych jest bezporednio powizane z tabelami, gdy moliwe jest

przecignicie do niego wybranej tabeli z przegldarki.

Zapytanie SQL mona wpisa rcznie, niemniej jednak edytor posiada opcj automatycznegobudowania zapyta na podstawie wybranych tabel i pl. Edytor posiada dodatkowe funkcje,ktre dostpne s pod ikonami w czci z zapytaniem. Po klikniciu na przycisk OK programzamknie okno Edytora SQL i powrci do gwnego okna z zapytaniem.

5.5.6. Definiwanie ukadu raprtu

Po uzupenieniu zapyta SQL, naley klikn na Nastpna strona w dolnej czci okna.Program przejdzie do kolejnego etapu edycji raportu (rys. 80).

bestia sjodokumentacjaadministratora

Documents