Berna Hocamızın Anısına..

Türkiye Büyüdü !

Ülke Ekonomisi: İsrail

İktisat Mezunları Ne İş Yapar ? Altın Bankacılık Nedir?

Sayı 6 Ocak 2018

Vefat Çünkü ömrüm tamam oldu Benden size selam olsun Tuz ekmek yediğim dostlara Ahiret hakkı helal olsun Yürü hey bî vefa dünya Sana da elveda olsun…

14.12.2017

ÇOMÜ SBF İşletme Bölümü öğretim üyesi Berna Burcu YILMAZ

hocamızı ebediyete uğurladık.

Finansal Muhasebe alanındaki çalışmaları sayesinde bilime verdiği katkılarla iz bırakan değerli hocamıza

Allah’tan (cc) rahmet, tüm sevenlerine başsağlığı dileriz.

Mekanı cennet olsun.

EkoHavadis

11

Berna Burcu Yılmaz, 22 Mayıs 1977 tarihinde Anka-ra’da doğdu. Ortaokul ve lise öğrenimini Özel Arı Okulları’nda tamamladı. 1999 yılında Gazi Üniversi-tesi İktisadi ve İdari Bilimler Faküştesi İşletme Bölü-münü, 2005 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniver-sitesi İşletme Yüksek Lisansını bitirdi. 2009 yılında Marmara Üniversitesi’nden Muhasebe-Finansman alanından Doktora ünvanını elde etti. 2003 yılında araştırma görevlisi olarak akademik kariyerine başladı ve 24 Ocak 2014’te Muhasebe Doçenti ünvanını aldı.

Kısacık akademik hayatında sayfalar dolu işler başar-dı Berna Hocamız. Yetmiş üç tane ders verdi, on bir dergide makalesi yayınlandı, alanıyla ilgili yedi kitap-ta yazarlık yaptı ve sayısız organizasyonda görev aldı. Bu yazdıklarımla da sınırlı değil yaptıkları. Ama ben bu yazımda kendisinin akademik hayatından çok, kişiliği üzerinde duracağım.

Berna Hoca’dan sadece bir yıl ders alma şansım oldu. Bu bir yılda bana kattıkları paha biçilemez şeylerdi. Öğretmeye ve öğrenmeye aç, her zaman bize bir şey-ler katabilme isteğindeydi. Ne zaman mesleki anlam-da karamsarlığa düşsem ya mail atar ya da odasına giderdim. Saatlerce sohbet eder, o umut dolu bakışla-rını bana aktarırdı. O odadan karamsar olarak çıkmak imkansız gibiydi.

Yaptığımız işleri o kadar önemserdi ki… En ufak bir başarımızda göğsü kabarırdı. Yakın bir zamanda uğ-raştığım bir şeyle ilgili bir teklif aldım. Bu haberi ön-ce aileme sonrasında da Berna Hocama vermiştim. “Bunun olacağını biliyordum.” demişti. Bize bizden daha çok güvenen, inanan bir öğretmendi.

“Asla umudunuzu kaybetmeyin!” Sanırım kendisin-den en çok duyduğum söz buydu. Hayata hep umutlu bakmamızı, mutlu olmamızı istiyordu.

Her zaman yanımda olmasını istediğim kişiydi. Sade-ce öğretmenim değil, en büyük destekçim, umut ışı-ğım oldu her zaman. En güzel anılarımı yaşatan öğret-menim. Doç. Dr. Berna Burcu Yılmaz ışıklar içinde uyu.

Esma ABDAR

Sıradan bir perşembe günü sabahın erken saatleriydi. Arkadaşımın gelip Berna Hoca ölmüş demesiyle artık sıradan bir perşembe değildi. O kadar beklemediğim anda kurmuştu ki bu cümleyi başta inanamadım. Öl-müş mü yok ya kim dedi ki gibi sorular sorarak inan-mak istemesem de malesef Berna Hocamızın hastalığı tekrarlamış ve bedeni bu durumu kaldıramamış. Berna Hoca bizim için bir fenerdi ve sadece hocamızı değil aslında ışığımızı kaybetmiştik. Gelecekle ilgili umut-suzluğa kapıldığımızda odasına giderdik bize hepimi-zin başarılı yerlere geleceğini çok güzel işler yapaca-ğımızı bildiğini söylerdi. Odasından çıktığımızda ha-yat dolu olurduk. Çeşitli dersler öğretti bize şirketler muhasebesi, finansal tablolar analizi gibi derslerimiz-de bir çok bilgi öğrendik ama dersleri her zaman öğ-renirdik kitaplardan bize asıl her şeyde bir iyilik gü-zellik görmeyi, hayatı sevmeyi, her zaman pozitif mutlu umutlu bireyler olmayı öğretti. Hayallerim var-dı benim seneye yüksek lisans yapıcaktım hocamla ama kısmet olmadı.. Belki de yükü ağır geldi ve o yüzden aramızdan ayrılması gerekti ama o gülen yü-zü tatlı dili ve sevgi dolu kalbiyle her zaman yanımız-da bizimle olucak. Yine her umutsuzluğa kapıldığı-mızda aklımıza konuşmalarımız gelicek ve hep bi-zimle olucak. Berna hocamızı saygı sevgi ve özlemle anıyoruz...

Tuğçe GÜLHAN

Berna Hocamızın ardından...

Ekonomi EkoHavadis

22

TÜRKİYE BÜYÜDÜ (MÜ?)

T ürkiye, TÜİK’in yaptığı açıklamalara göre zin-

cirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100) ge-

çen senenin üçüncü çeyreğine (temmuz, ağustos, ey-

lül) göre bu senenin (2017) çeyreğinde %11,1’lik bir

artış yakaladı. Üretim yöntemiyle gayrisafi yurtiçi

hâsıla tahmini, 2017 yılının üçüncü çeyreğinde cari

fiyatlarla yüzde 24,2 artarak 827 milyar 230 milyon

TL oldu. Bu çift haneli sayıya ulaşmak için yapılan

karmaşık hesaplamalar bir yana bu artış ne kadar ger-

çeği yansıtıyor? Yani bu canlılığı sokaklarda, mağaza-

larda fiyat etiketlerine dik dik bakan insanlarda, cebi-

mizde görebiliyor muyuz?

Bu soruların cevaplarını iç sesinize bırakıyorum, bu

yazıda 3.çeyrekte %11,1’lik büyüme oranına nasıl

ulaştık biraz ondan bahsedeceğim. Çift haneli büyüme

elbette şikayet edeceğimiz, hayıflanacağımız bir oran

değil, ama bu oranın böyle şişik olmasının en başlıca

sebebi geçen sene üçüncü çeyreğin büyüme oranının

%-0.8 olması, ve bu baz etkisi 2017 senesinin rakamı-

nı katladı, yani böylece esasında övünülecek bir geliş-

me de kaydetmedik. Tabii bu rakamlar bizi 2017’nin

üçüncü çeyreğinde dünya ülkeleri arasında Hindistan

ve Çin gibi hızlı büyüyen ülkeler arasında en hızlı

büyüme kaydeden ülke olarak gösterdi. Ayrıca Türki-

ye kendi son altı yılında en yüksek çeyreklik büyüme-

sini gerçekleştirmiş oldu bu da Türkiye’nin imajı açı-

sından, dış yatırımcılar açısından olumlu birçok katkı

sağlayacaktır. Bu büyümeye etki olarak ülkemizdeki

birçok önemli ekonomist KGF’nin (Kredi Garanti

Fonu) oldukça etkili olduğunu söylüyor ki bence de

doğru bir söylem. Çünkü KGF bir yılda 364 bin şirke-

te ulaşmış, 199 milyon 500 bin TL kefalet hacmi sağ-

lamış ve biliyorsunuz ki kobiler, küçük işletmeler

ekonominin bel kemiğini oluşturur, onları güçlü tutar-

sanız ülke ekonomisini daima ayakta tutarsınız. Hükü-

met teşvikleri çok önemli bir rol oynuyor ve herkes bu

politikanın 2018’de de devam etmesini şiddetle talep

ediyor. İmalat sanayi ise son dönemlerdeki ataklarla

büyümeye %15,2 katkı sağladı, emlak-konut ve tüke-

tim de büyümeye yardımcı unsurlar olarak bu çeyrek-

te gözlemlendi. Tüketim vs. arttırılıyor fakat enflas-

yon da çift hanelerde, faiz, borç artıyor böyle şiddetli

çıkışların her zaman bedeli oluyor ve büyümenin sür-

dürülebilir olup olmadığı tartışılıyor.

Bu denli büyümenin olumlu dış etkilerle birlikte enf-

lasyonda, cari açıkta ve istihdamda da olumlu etkiler

sağlamasını umut ediyoruz. Şuan kesin bir olumlu

gelişme olacağını söylememiz doğru olmaz, çünkü

bunu %11.1’lik büyümeye dayandırarak söylüyoruz

ki bu büyümenin biraz balon olduğunu varsayıyoruz

ve bir balonun üstüne iyimser yorum yapmak her za-

man tehlikelidir, tıpkı son zamanlarda popüler olan

kripto para birimleri gibi, bu gelişmeleri de bize za-

man gösterecek, bu yüzden şimdilik sadece “umut

ediyoruz”. Tüm bunlarla Türkiye büyüdü mü, sorusu-

na karşılık olarak: evet, büyüdü ama ne kadar büyüdü,

işte onun cevabını ise yukarıda vermiş olduk. Son

çeyreğin büyümesine ise iyimser yaklaşan kesimler %

6 civarlarında olacağını tahmin ediyor ve genel yıllık

büyüme olarak da yaklaşık olarak %5-7 tahmin edili-

yor.

Üçüncü çeyreğin çift haneli büyümesine doğal olarak

insanlarımız sevindi fakat insanlarımız %4 büyüdü-

ğünde de sevinmişti. Ben şahsen, Türkiye’nin gelişen

bir ülke olarak hiçbir zaman %3-5 arası büyüme kay-

detmesine sevinemedim, çünkü Türkiye’de çok daha

Ekonomi EkoHavadis

33

büyük bir potansiyel ve kapasite var, üzücüdür ki bir

daha çift haneli oranları görür müyüz şüphe duyuyo-

rum. Bizim zaten her zaman en az çift hanelerde bü-

yümemiz gerekiyor, balon olarak değil gerçek manada

çift haneli büyümekten bahsediyorum, oysaki halkı-

mız %4’den %5’e yükselme olduğunda başarı hikâye-

leri yazıyor, büyük bir başarıymış gibi kutluyor. Bu

açıdan baktığımızda aslında ülke olarak hep çitayı

düşük tuttuğumuzu fark ettim, yapmak yerine konuş-

mayı seviyoruz. Kendi büyüme oranlarımızı ABD

gibi gelişmiş ülkelerle kıyaslıyoruz, bu doğru değil ki

onlar zaten gelişimlerini tamamlamış, gelişime doy-

muş ülkeler %2 oranında büyüme sağlamaları bizim

%20 büyümemize eşit gibi bir şey, bizim daha yapa-

cak geliştirecek çok şeyimiz var işte bu yüzden nor-

malde bizim büyümemiz çift hanelerde olmalı. Tabii

bunu oturarak yapmayacağız çalışarak olacak bir şey.

Ayrıca fark ettiyseniz her şehrimiz Ankara, İstanbul,

İzmir, Bursa gibi gelişmiş değil, hatta gelişmiş diye

ele aldığımız İstanbul bile gelişmiş değil oysaki ülke-

mizin incisidir İstanbul. Ama buna rağmen İstan-

bul’un tarihi mekânları, boğazı ve gereksiz/fazla nüfu-

zu dışında övdüğümüz bir yanı yok ki aynı boğaz

Çanakkale’de de var ama pek övülmüyor doğrusu.

Evet, biraz yorumdan sonra Dünya’daki diğer ülkele-

rin gelişim hızlarına bakalım.

Türkiye’nin G-20 ülkeleri arasında üçüncü çeyrekte

lider olduğunu biliyoruz, bulunan OECD kaynaklı

grafikte Türkiye’nin dünya üzerindeki yerini gösteri-

yor. Grafiği incelediğimizde OECD’nin verilerine

göre İrlanda bizim bir tık üstümüzde bu da bizi dün-

yada ikincisi yapıyor. Bizim ardımızdan %6.8 ile Çin

Halk Cumhuriyeti geliyor, Hindistan ise %6.1 ile 5.

sırada. Avrupa’nın devleri Almanya %2.8, Fransa %

2.2, Birleşik Krallık ise %1.5 büyüme hızı yakaladı,

Euro’nun temsilcileri (19 ülke) ve AB ülkeleri (28)

ise genel olarak %2.6 büyüme hızına ulaştı. Birleşik

Devletler %2.3 oranındayken grafikte Suudi Arabis-

tan’ın %-1 oranı ile dikkat çekiyor.

Engin Alp KODAL

Ekonomi EkoHavadis

44

FAİZİN NABZI

ABD Merkez Bankası FED uzun süredir

beklenen faiz artışını gerçekleştirdi.

25 baz puan artırarak yüzde 1,25 - 1,50 aralığına yük-

seltme kararı aldı.25 baz puanlık bu artıştan sonra

2018 yılında üç kez daha aynı oranda artış yapması

bekleniyor. FED kararının ardından bugün Avrupa

Merkez Bankası ECB ile Türkiye Cumhuriyeti Mer-

kez Bankası’nın faiz kararlarını açıklaması bekleni-

yor.

1 puanlık faiz artışı yapılması halinde ise piyasanın

mevcut seyrini koruması, ancak uluslararası ilişkilere

bağlı olarak önümüzdeki dönem yeniden kurlarda

artış görülmesinin sürpriz olmayacağını da söyleyebi-

liriz

Beklenen oldu faizler arttı.

Ama beklenen olmadı.

Çünkü piyasaların satın aldı-

ğı oranda artmadı faizler.

GELİR % 7.3 GİDER %

11.8 ARTTI

Bir türlü yükselişi önleneme-

yen “enflasyona dur demek”

için öncelikli amaç olarak

gösterildi MB.

Türkiye Cumhuriyet Merkez

Bankası (TCMB) Para Poli-

tikası Kurulu (PPK) toplantı-

sında, Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme faiz

oranı 50 baz puan artırılarak yüzde 12,25’ten yüzde

12,75'e yükseltildi. Bir hafta vadeli repo ihale faiz

oranı yüzde 8,00'de, gecelik marjinal fonlama oranı

yüzde 9,25'te ve gecelik borçlanma faiz oranı ise yüz-

de 7,25'te sabit bırakıldı.

Peki herkes kredi maliyetlerinden şikayet ederken

MB niye faiz artırdı?

Enflasyonun bulunduğu yüksek seviyeler ve yakın

dönemde yaşanan maliyet gelişmeleri beklentiler ve

fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırmıştır.

Yani TCMB, enflasyonun gidişinden ürktüğünü itiraf

etmiştir.Doları durdurmak üzere piyasa fiyatlamasıyla

uyumlu ve yabancı yatırımcıyı çeken bir faiz düzeyine

ihtiyaç duyulmaktadır.

"Faiz artışları devam edebilir"

Türk Ekonomi Bankası (TEB) Finansal Piyasalar

Strateji Müdürü Erkin Işık, Merkez Bankası'nın GLP

faizindeki 50 baz puanlık artışının piyasa beklentileri

olan 100 baz puanın altında, kendi beklentileri olan 75

baz puana ise daha yakın gerçekleştiğini söyledi.

Muhtemelen TCMB'nin bütün fonlamayı yine geç

likiditeden vereceğini ve bu durumda ortalama fonla-

ma faizinin 50 baz puan yükselerek yüzde 12,75 ola-

cağını ifade eden Işık, "Merkez bankası, yakın dö-

nemde yaşanan maliyet gelişmelerin beklentiler ve

fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırdığına dikka-

ti çekiyor. Aynı zamanda hedeflerle uyum sağlanana

kadar para politikasındaki sıkı duruşun kararlılıkla

sürdürüleceğini ve ihti-

yaç duyulması halinde

ilave parasal sıkılaştır-

ma yapılabileceğini

söylemeye devam edi-

yor. Bu da 18 Ocak

2018 tarihindeki PPK

toplantısında faiz artı-

rımlarının devam ede-

bileceğine işaret edi-

yor." diye konuştu.

TCMB, FED ve Avru-

pa Merkez Bankası’nın

yanı sıra 12 banka daha

faiz kararı verdi. Çin,

Hong Kong, Bahreyn,

Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Katar

merkez bankaları ise faizleri yükseltmeyi tercih etti.

Böylece 15 bankanın 8’i faizi sabit tuttu.

Peki Sonuç Ne?

Kur bir anda 3,83 TL’den 3,89 TL’ye çıkıver-

di.Sonrasında bir miktar gevşese de doların gerginlik

katsayısı faiz kararı sonrasında yükselmiş durumda.

Ve yıl sonuna doğru küresel çapta azalan likiditeyi

dikkate aldığımızda!

Kurlarda dalgalanma olasılığını yükselten bir tablo

görülüyor.

Vesile ÇAVUŞOĞLU

Ekonomi EkoHavadis

55

T ürk lirası, dolar ve euro karşısında yılbaşından bu

yana en düşük seviyesini gördü. Ankara ve Ame-

rika Birleşik devletleri arasındaki gerginlikler, enflas-

yon riskleri ve para politikalarındaki belirsizlikleri

ortaya çıkarıyor ve uzmanlar dalgalanmanın devam

edeceğini düşünüyor.

New York’ta görülen Reza Zarrab ve Halkbank eski

Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Hakan Atilla’nın

merkezinde olduğu dava iki ülke arasında siyasi ilişki-

lerin de gerilmesine neden oldu.

Genel olarak değerlendirildiğinde, dünya ekonomisin-

de de çalkalanmalar görmek mümkün. İngiltere’nin

Avrupa Birliği’nden ayrılması üzerine yeni planlar

yapılmaya başlandı. İngiltere ise Avrupa Birliğinden

ayrılması üzerine kendi ekseninde hareket etme doğ-

rultusunda ilerlemekte. Önümüzdeki dönemde ekono-

misini daha canlı tutmak isteyen Avrupa Birliği ise

girişimcilere hammadde, iş gücü ve destekte bulunup

Avrupa’da biraz daha hareketlenmeyi amaçladığı gö-

rünüyor.

Gerek ülkemizde gerekse diğer dünya devletlerine

biraz göz attığımızda finansal sallantıların olması

dünya da ekonominin çalkalandığını net bir şekilde

gözler önüne seriyor. Orta Asya devletleri arasındaki

sorunlar, büyük bir kayıp veren Avrupa Birliği, bu yıl

üçüncü kez faiz artırımında bulunan Amerika Birleşik

Devletleri vs. ekonomilerin her devlette anlık değişi-

mini bizlere sunuyor.

Son olarak dünya ekonomi sayfalarını sallayan haber

olan Bitcoin’e değinmek gerek. ABD’ de yayın yapan

CNBC’ye konuşan Standpoint Research’ün kurucusu

Moas, ‘‘Bitcoin için ‘Al’ tavsiyesi verdiğimde fiyat

mevcut seviyenin yüzde 500 altındaydı’’ diyor ve

yeni bir yüzde 500 beklediğini ifade ediyor. Bitcoin

’in gelecekte 300 ila 400 bin dolar seviyesine kadar

yükseleceğini ifade eden Moas, tahminini arz-talep

dengesine dayandırıyor.

Naci YILMAZ

DEĞİŞMEKTE OLAN DÜNYA EKONOMİSİ

Teşvik EkoHavadis

66

Yenilenebilir enerjide Türkiye: Yatırımcılar teşvik

bekliyor

Türkiye, yenilenebilir enerjilerin toplam enerji portfö-

yündeki payını arttırmaya çalışıyor. Ancak yatırımcı-

lar ve uzmanlar yasal düzenlemelerin ve cazip teşvik-

lerin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiği görüşün-

de.

Yüksek ekonomik büyüme, kişi başına düşen milli

gelir ve demografik yapı Türkiye’deki giderek artan

enerji talebinin ana nedenleri ve bu talebin 2023 yılı-

na kadar da yılda yaklaşık %6 artacağı tahmin edili-

yor. Ülkenin toplam kurulu gücündeki yenilenebilir

enerji payının 2023 itibariyle % 30’a ulaşması hedef-

leniyor.

Hükümetin 2023 yılı hedefleri arasında rüzgâr enerji-

sine dayalı kurulu güç kapasitesinin 20.000 megawat-

ta ulaştırılması ve 1.000 megawatta jeotermal ve

3.000 megawattı güneş enerjisi sağlayacak santralle-

rin kurulması da yer alıyor.

Fransız elektrik şirketi EDF ile ortak Polat Holding

Türkiye'deki en büyük yenilenebilir enerji yatırımcıla-

rından biri. Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Po-

lat Türkiye’nin alması gereken çok yol olduğunu

söylüyor ve yasal düzenlemelerin önemine dikkat

çekiyor.

“Ege Denizi’nin olduğu bölge bir rüzgâr koridoru.

Almanya’nın 45 bin megawatt rüzgâr yaptığını düşü-

nürsek bizim en az o kadar yapma kapasitemiz var.

Güneşe gelince yine Almanya’yı örnek vereyim. 40

bin megawatt güneş bitirdiler. Bizde daha 500 me-

gawatt yok. Üstüne üstlük Almanya’da güneş yok.

Yani güneş faktörü Türkiye

’nin üçte biri kadar. Rüzgârda toplam 5500 megawatt,

güneşte de 500 megawatt kurulu güç var. Dolayısıyla

daha çok gitmemiz gereken yol var.”

Yatırımcılar yeni düzenlemeleri bekliyor

Türkiye ekonomisi ithal enerji kaynaklarına bağımlı.

Başbakan Binali Yıldırım pazartesi günü 23. Dünya

Enerji Kongresi’nde Türkiye’nin enerjide ithalat ba-

ğımlılığının %72 seviyesinde olduğunu söyledi. Tür-

kiye’nin giderek kabaran enerji ithalat faturası ise

ülke ekonomisinin zafiyeti cari açığın giderek genişle-

mesine sebep oluyor.

Artması öngörülen enerji talebi ile birlikte enerji kay-

naklarının çeşitlendirilmesi, yeni yatırımların devreye

alınması ve enerji verimliliğinin üst düzeye çıkarılma-

sı konuları Türkiye’nin enerji stratejisinin ana çerçe-

vesini oluşturuyor.

Yatırımcılar yapılacak yeni düzenlemelerle yenilene-

bilir enerjinin daha cazip bir yatırım alanı haline gele-

bileceğini söylüyor. Adnan Polat yeni düzenlemeleri

beklediklerini ve düzenleme çıkana kadar da bakanlı-

ğın bütün kapasite artışlarını durdurduğunu aktarıyor.

"Bakanlık yeni bir düzenleme yapmak istiyor; özellik-

le rüzgâr ve güneşle ilgili daha büyük bir şekilde bu

ihaleleri yapmayı planlıyor. Bunun için de yerli ima-

latı da şart olarak koyuyor. Hem sularda hem rüzgârda

doğal olarak burada yerli imalatın miktarını arttırmak

istiyor ki şu anda rüzgârda gövde ve kanatlar yapılı-

yor. Sadece tribünün kendisi kaldı. O da kısa sürede

yapılacak.”

Enerji Bakanı Berat Albayrak geçen ay yaptığı bir

açıklamada yerli ve yabancı yatırımcıların talebi üze-

rine Türkiye’nin bu yıl yenilenebilir enerji alanında 1

milyar dolar civarında yatırım gerektiren alım garanti-

li ihalelere çıkacağını açıklamıştı.

Türkiye’de hâlihazırda yatırımları bulunan İtalyan

Enel Green Power’ın Avrupa ve Kuzey Afrika Bölge-

si Başkanı Carlo Pignoloni yeni yapılacak ihaleleri

merakla beklediklerini aktarıyor.

“Şu an rüzgâr için açılacak ihaleleri takip ediyoruz.

Bunlar çok daha büyük olacak. Türk yetkililer meto-

dolojiyi de değiştirdiler. Geçmişte bağlantı için ihale

yapıyorlardı şimdi tarife garantili ihaleye yani dünya-

daki mevcut ortak uygulamaya dönüyorlar. Açılacak

ihalelerde çok büyük rekabet olacak.”

Abdullah Yusuf YILDIZ- Oğuzhan İZGİ

TÜRKİYE POTANSİYELİNİ KULLANAMIYOR

Yatırım EkoHavadis

77

MERSİN, TÜRKİYE’NİN ENERJİSİNE ENERJİ KATACAK

Mersin’de enerjiye yönelik yürütülen yatırımlar ve

çalışmalar ülkenin bir taraftan enerji çeşitliliğini artı-

rırken diğer taraftan enerji açığının kapatılması adına

büyük önem taşıyor. Bölgenin Türkiye’yi de ilgilendi-

ren en önemli enerji yatırımı nükleer güç santrali.

2010’da imzaları atılan, Gülnar ilçesine bağlı Büyüke-

celi beldesinde kurulması planlanan nükleer güç sant-

ralinin 4 bin 800 MW Kurulu güç kapasitesine sahip

olması planlanıyor. Lisanslama süreci ve yapım aşa-

masıyla birlikte ilk ünitenin 2019’da devreye girmesi

bekleniyor. İlk beton 2013’te dökülecek ve 2019’da

yapılacak ilk reaktörün ardından her yıl bir reaktör

yapılıp çalışmalar 2022’de tamamlanacak. Santralin

kurulması işlemini Akkuyu NGS Elektrik AŞ sürdü-

rüyor.

Enerji Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Türki-

ye’nin 2023’te kurulu gücünün 110.000-130.000 MW

arasında olması, elektrik tüketiminin 500 milyar kWh

olması öngörülüyor. Elektrik ihtiyacının karşılanma-

sında kullanılan doğalgaz ve sıvı yakıtların tamamına

yakını, kömür yakıtların ise yaklaşık % 30’u ithal

ediliyor. Diğer yandan, Türkiye’nin hidroelektrik po-

tansiyeline ek olarak rüzgâr, güneş, jeotermal, biyo-

kütle gibi yenilenebilir enerji potansiyelinin tamamı

kullanılsa bile 2023’e kadar ulaşılacak 500 milyar

kWh enerji tüketiminin ancak yarısına yakını karşıla-

nabiliyor. Bu nedenle mevcut enerji açığının kapan-

masında enerji çeşitlenmesine gidilmesi ve nükleer

enerji yatırımı ülke adına büyük önem taşıyor ve nük-

leer güç santrali yapımı bir tercih değil, zorunluluk

olarak gösteriliyor.

“80 milyar kWh elektrik üretilecek”

Akkuyu ve Sinop nükleer güç santrallerinde 1 yılda

yaklaşık 80 milyar kWh elektrik üretilmesi bekleni-

yor. Yakıt maliyeti her iki santral için yıllık yaklaşık

olarak 720 milyon ABD doları olarak açıklanıyor. 80

Milyar kWh elektrik üretimi için 16 Milyar m3 doğal-

gaza ihtiyaç var. Doğalgaz maliyeti ise yaklaşık 7,2

milyar ABD doları. 3 senede sadece doğalgaz ithaline

ödenecek para ile Mersin-Akkuyu’ da 4 ünite nükleer

santral kurulabildiği belirtildi.

Ayrıca nükleer santral kurma konusunda Türkiye ken-

di modelini oluşturuyor. Bu model içerisinde en

önemli nokta olarak olabildiğince yerli üretime önem

verilmesi ve yerli insan kaynaklarından yararlanılması

gösteriliyor. Bu bağlamda Mersin Akkuyu santralinde

görev yapacak 50 üniversite öğrencisi Türkiye’den

Rusya’ya götürüldü. Gençler, Eylül ayından bu yana

nükleer santral konusunda dünyanın en iyi bilim mer-

kezlerinden birinde eğitime tabi tutuluyor. Önümüz-

deki süreçte öğrencilerin sayısının toplamda 600’e

ulaşması hedefleniyor ve bu öğrenciler dönüşte nük-

leer santralde çalışacaklar. İnşaat aşamasında ilk etap-

ta 2 bin 500 kişiye istihdam sağlanması planlanıyor.

Santralde Türk mühendisler de çalışacak.

Yatırım yalnızca alternatif enerji kaynağı oluşturul-

ması adına değil, yeni sanayi kolları ve istihdam alan-

ları oluşturması adına da önem taşıyor. Bir nükleer

santralin yapımında 515 bin parça kullanılıyor. Akku-

yu nükleer güç santralinin inşasında, maksimum dü-

zeyde Türk mühendis istihdam edilecek, yerli ekip-

man kullanılacak ve böylece yeni sanayi kolları, yeni

Yatırım EkoHavadis

88

istihdam alanları da oluşacak. Bu modelle Türkiye,

kendi enerji sektörünün hem çeşitlendirmesini hem de

büyümesini karşılayacak bir yapıya girecek.

“Yoğun güvenlik önlemi alınacak”

Projeyi Rusya’da 10 tane atom enerji santrali işletme-

si yapan tecrübeli bir şirket yürütüyor. Akkuyu ’da

yapılan nükleer santral için çok ciddi güvenlik önlem-

leri alınacağı belirtiliyor. Projede çevreye yayılan

radyasyonun uluslararası standartlarda kabul gören

oranda olmasına büyük özen gösterilirken olası kaza-

lara karşı da ciddi önlemler alınacak. Olası arızalar,

doğal felaketler ve kazalar göz önünde bulundurula-

rak çalışmalar sürdürülecek.

Santral üzerine bir uçak düşmesi, deprem olması, su

baskını, yangın gibi doğal felaketlere karşı önlemler

şimdiden düşünülüyor. Olası bir arıza durumlarında

radyasyon yayılma yolları kademeli olarak engellene-

cek. Akkuyu sahasında kurulacak yapı 2 katmandan

oluşacak. Dışta 1 metre kalınlığında özel bir betondan

yapılmış muhafaza duvarı olacak. İçinde de özel bir

muhafaza kubbesi olacak. Aynı şekilde radyasyon

yönünden tehlikeli maddelerin reaktör binasının dışı-

na çıkmasını engelleyecek mekanizmalar öngörülü-

yor. Tehlikeli tüm maddenin tek bir yapı içine hapse-

dilmesi planlanıyor. Olası personel hatalarına karşı

otomatik güvenlik sistemleri de devreye girecek. Ay-

rıca elektrik kesilmesine karşı elektrikle çalışmayan

koruma ve soğutma sistemleri planlanıyor.

Nükleer Santralde kullanılacak tüm yakıt Rusya’dan

getirilecek. Atıklar da yine Rusya’ya geri gidecek.

Atıkları Türkiye satın almak isterse, Türkiye’de de

kalabilecek.

Sinem TUNALI

Dış Ticaret EkoHavadis

99

Dış Ticaret İstatistikleri, Kasım 2017

İhracat %11,2, ithalat %21,3 arttı

Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret

Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret

verilerine göre; ihracat 2017 yılı Kasım ayında, 2016

yılının aynı ayına göre %11,2 artarak 14 milyar 217

milyon dolar, ithalat %21,3 artarak 20 milyar 537

milyon dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret açığı %52,4 arttı

Kasım ayında dış ticaret açığı %52,4 artarak 6 milyar

320 milyon dolara yükseldi.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2016 Kasım ayında

%75,5 iken, 2017 Kasım ayında %69,2'ye düştü.

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye

göre ihracat %1,6 arttı

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye

göre; 2017 Kasım ayında bir önceki aya göre ihracat

%1,6 arttı, ithalat %2,4 azaldı. Takvim etkilerinden

arındırılmış seriye göre ise; 2017 yılı Kasım ayında

RAKAMLAR YÜKSELİŞTE

Dış Ticaret EkoHavadis

1010

önceki yılın aynı ayına göre ihracat %11,1, ithalat %

21,4 arttı.

Avrupa Birliği’ne ihracat %17 arttı

Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2016

Kasım ayında %46,7 iken, 2017 Kasım ayında %49,1

oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2016 yılının aynı ayına

göre %17 artarak 6 milyar 983 milyon dolar olarak

gerçekleşti.

En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu

Almanya'ya yapılan ihracat 2017 Kasım ayında 1

milyar 376 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla

908 milyon dolar ile İngiltere, 839 milyon dolar ile

İtalya ve 733 milyon dolar ile ABD takip etti.

İthalatta ilk sırayı Almanya aldı

Almanya'dan yapılan ithalat, 2017 yılı Kasım ayında

1 milyar 982 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi

sırasıyla 1 milyar 981 milyon dolar ile Çin, 1 milyar

906 milyon dolar ile Rusya ve 1 milyar 16 milyon

dolar ile İtalya izledi.

Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı

içindeki payı %3,9 oldu

Teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC

Rev.3 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürün-

lerini kapsamaktadır. Kasım ayında ISIC Rev.3’e göre

imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %

92,8’dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi

ürünleri ihracatı içindeki payı %3,9, orta yüksek te-

knolojili ürünlerin payı ise %36,3’tür.

Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ithalatı

içindeki payı %15,7 oldu

İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %

81,1’dir. 2017 Kasım ayında yüksek teknoloji

ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki

payı %15,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise

%42,7’dir.

Oğuzhan SARIKAYA

Yazarlar EkoHavadis

TÜRKİYE 2017 YILI BÜYÜME TAHMİNİ

S on Orta Vadeli Program’da, Türkiye 2016 yılın-

da GSYİH’nın yüzde 3.2 büyüyeceğini ama son-

ra 2017 ila 2020 arasındaki dört yılda büyümenin her

yıl yüzde 5.5 olacağını

vurgulamıştı. 2017’de ise

ilk çeyrek büyümesi yeni-

lemelerden sonra yüzde

5.3, ikinci çeyrek büyü-

mesi ise de 5.4 artmış,

2016 üçüncü çeyreğindeki

darbe girişiminin katkısı

ortadan kalkmıştı.

2017’nin üçüncü çeyreği

ise büyümeyi hesaplarken,

2016’nın eksi olan üçüncü

çeyreğinden sonraki 2017

dönemine bakıldığında,

2017 üçüncü çeyreğinde

yüzde 11.1 düzeyine çıkı-

yordu. Eksi büyüme çey-

reği ortadan kalkınca dün-

ya çapında rekor sayılabi-

lecek, yani rekor düzeyde

bir büyüme gündeme geli-

yordu.

Yüzde 11.1 boyutundaki

2017 yılı üçüncü çeyrek büyümesi yüzde 5.5 düze-

yindeki yıllık büyüme hedefinin iki misline çıkmış

oluyordu. 2016’nın üçüncü çeyreğindeki eksi büyü-

me sonrası 2017’nin ilk üççeyreğinde neredeyse

‘dünya rekoru’ bir büyüme gündeme geliyordu.

2017 yılında şu andaki verilerle, geçen yıla oranla

birinci çeyrek büyümesi yüzde 5.3, ikinci çeyrek

büyümesi yüzde 5.4, üçüncü çeyrek büyümesi yüzde

11.1, dördüncü çeyrek büyümesi yüzde 3.5 olarak

gerçekleşti. Eldeki verilerle toplamda yüzde 6.7’lik

bir büyüme olduğu hesaplanıyor. Bu büyüme hedef-

lenen yüzde 5.5 hedefinin oldukça üstünde olduğunu

gösteriyor.

Bu denli büyümeye en büyük katkıyı sağlayan sek-

törlerin ise gıda, inşaat ve tekstil olduğunu söyleyebi-

1111

2017 Türkiye Ekonomisinde Neler Oldu? 2017 yılının sonuna geldiğimiz şu günlerde geride bırakacağımız yılın ekonomik verileri toparlandı, karşılaştırmalar yapıldı ve yılsonu özetleri hazırlandı. Gelin bu yıl ekonomimiz-de ne tür değişiklikler olmuş ekonomist yazarlarımızın analizleri ve yazıları dâhilinde bir inceleme yapalım. İlk olarak Akşam Gazetesi köşe yazarı Deniz Gökçe’nin yazısını ele alalım.

Yazarlar EkoHavadis

liriz. Sırada Aydınlık Gazetesi köşe yazarı Uğur Ci-

velek’in köşe yazısını inceleyelim.

Ekonomik Durum Sene Başına Göre Daha İyi

Mi?

2017 yılı ül-

kemiz

açısından da kolay bir yıl

olmadı. Ocak ayı itiba-

rıyla döviz kurlarında

yaşanan sert yükselişler

nedeniyle beklentiler

olumsuzlaşmıştı. İşsizlik

yüzde 13 düzeyine sıçra-

mış, enflasyon beklenti-

leri bozulmuş ve ekono-

minin nasıl canlanacağı

iyice belirsiz hale gel-

mişti. Bir yandan tek

kullanımlık önlemler seti ve diğer yandan küresel

düzeydeki korkuların ötelenmiş olmasına bağlı sa-

kinlik daha ciddi olumsuzlukların yaşanmasını engel-

ledi. Kredi Garanti Fonu

uygulaması ve gevşek

maliye politikası, paranın

devir hızının artmasına

katkı yaptı. Ekonomi gele-

cekteki talebi öne çekerek

geçici olarak canlandı,

işsizlik yine geçici olarak

yüzde 11 seviyesinin altı-

na kadar indi; fakat enflas-

yon baskıları çok tehlikeli

olabilecek şekilde yüksel-

di ve kırılganlık algılarının

artmasına yardım etti. Ge-

rek fiyat istikrarı ve gerek

ise finansal istikrar tehlike

sinyalleri üretir oldu.

Bu yılın ilk haftalarında olduğu gibi döviz kurları

yine yüksek ve faizler yükselmeye devam ediyor.

İhtiyaçları karşılamak ve görünümü kurtarmak üzere

devreye sokulabilecek seferberlikler, neleri getirip ve

neleri götüreceğinin detaylarına şimdilik girmiyoruz!

Fakat sene başına göre, daha kırılgan olduğumuzu ve

küresel koşulların kesinlikle güven vermediğini göre-

biliyoruz!

Uğur Civelek’in 2017 hakkındaki düşünceleri böyle.

Kendisi ekonomik gidişat hakkında tedirgin ve endi-

şeli. Umarız ki 2018 ülkemiz için bu endişeleri boşa

çıkaracak bir yıl olur.

2017 Dolar Grafiği

2017 Euro Grafiği

1212

Yazarlar EkoHavadis

Son olarak Dünya Gazetesinin köşe yazarı Orkun

Gödek’in yazısına göz atalım.

Yıl Sonu İşlemleri

2017 yılını tamamlamaya çalışıyoruz. Küresel çapta

hem haber akışı hem de işlem hacimlerinde azalış

var. Yabancı yatırımların çoğunluğu mu-

hasebe dönemleri itibariyle Kasım ortala-

rından bu yana işlemlerine ara vermiş,

yılın muhakemesini yapmaktalar. Fena

bir yıl olmaması nedeniyle morallerin

yerinde olduğunu söylemek mümkün.

Geride bıraktığımız hafta içerisinde bu

yönde eğilimlerin içeride de etkili oldu-

ğunu söyleyebiliriz. Yerli yatırımcıların

hâkimiyetine kalan hisse senedi piyasası

işlemlerinde yukarı yönde eğilim hâkim

gelirken, TCMB toplantısının ardından

Türk lirasının sergilediği değer kaybı da

küresel ortamın sağladığı avantajla bir-

likte terse döndü. Haber akışının zayıf olması, yılso-

nu işlemleri nedeniyle doğabilecek TL

talebi de rüzgârı destekleyen unsurlar

arasında yer alıyor.

Sessiz haftanın dışarıda en önemli habe-

ri ise pek dikkate alınmamış olsa da

Haziran’ın ikinci yarısında başlayan

harekete benzer bir şekilde tahvil faizle-

rinin topyekûn yukarı yönde gelişimi

oldu. Almanya’da hazinenin 2018 için

getiri eğrisinin uzun tarafında bu yılın

üzerinde borçlanmaya gideceğini açıkla-

masının ardından Almanya başta olmak

üzere çekirdek Euro Bölgesi faizlerinde

genele yayılan bir yükseliş yaşandı. ABD’de yıl içe-

risinde tartıştığımız ve kırılımı halinde hareketin hız-

lanabileceğini belirttiğimiz 10 yıl vadeli tahvilde

yüzde 2.4 seviyeleri yukarı yönde geçildi. Mevcut

durumda sessiz ortamın sağladığı avantaj risk işta-

hında bozulma yaratmazken, benzer ortamla Ekim-

Kasım döneminde karşılaşmış olsaydık konuşulan

durumun daha farklı olacağını göz ardı etmemek

gerek.

2017 yılını bu ekonomist yazarlarımız bu şekilde

özetliyor. Yazılar 2018 yılı için bütçe hazırlanması

ve planlanması noktasında da kayda değer çıkarımlar

yapılabilecek seviyede. Devletimizden bu verilerden

yararlanarak en iyi planlanmayı yapacak olmasını

umut ederek, yazıma son vermek istiyorum.

Mutlu Yıllar!

Resul BERKTAŞ

1313

Gündem EkoHavadis

1414

Vücut Isısıyla Bitcoin Üretiliyor

Dünya gündemine bir anda düşen Bitcoin yılın son

gündemlerine doğru daha da popüler olmaya başladı.

Haberler.com dan ulaşılan bilgilere göre,Hollandalı

bir firma vatandaşların yattıkları yerden para ka-

zanmasına imkan sağlıyor. Kişilerin vücut enerjiler-

iyle Bitcoin üretilen cihazların elektrik ihtiyacı

karşılanıyor.

The Next Web'in haberine göre Hollandalı Loho isim-

li bir girişim, vücut ısısından elde ettiği enerjiyi

Bitcoin üretiminde kullanıyor. Şimdilik 37 kişinin

termostatik enerjisinden elektrik üretiliyor. Bugüne

kadar kişilerden 127 bin 210 miliwatt'lık elektrik

sağlandı. Bu enerjiyle 16 bin 954 coin elde edildi.

Yüzde 80'i Yatanlara

Söz konusu coinlerden elde edilen gelirin %80'i yata-

rak vücut enerjisini verenlere veriliyor. Loho'nun ku-

rucusu Manuel Beltran, "Bu proje ile yeni bir akım

başlatmak istiyorum" açıklamasında bulundu.

TÜRKİYE'NİN DOMATES İHRACATI YÜZDE 46

ARTTI

Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim

Kurulu Başkanı Davut Çetin, ekimde Türkiye'nin do-

mates ihracatının %46 arttığını belirterek, "Türkiye

rakamını veriyorum çünkü artık bizim meyve ve seb-

zemizin önemli kısmı diğer iller üzerinden ihracata

gitmektedir. Göstergelerin geçen yıla göre daha iyi

olduğuna kuşku yoktur." dedi.

Çetin, ATSO salonunda düzenlenen Kasım Ayı

Olağan Meclis Toplantısında, son günlerde dövizdeki

dalgalanmanın morallerini bozduğunu dile getirdi.

Son üç yılda doların 2 liradan 4 liraya yükseldiğini

anlatan Çetin, "İki ayda % 16 artış oldu. Çin'de, Al-

manya'da böyle kur artışı olsa ihracat uçuşa geçer

fakat bizde ithalat daha fazla artıyor, girdi maliyetleri

artıyor. Mobilya süngerine % 100, suntaya % 40, ku-

maşa % 25 zam gelmiş. Böyle bir maliyet artışına

KOBİ'lerin dayanması zordur." diye konuştu.

Bu ortamda Merkez Bankasının, haftalık gösterge

faizini %8'de sabit tuttuğunu fakat bankalara parayı %

12,25'ten verdiğini hatırlatan Çetin, eylül sonu veris-

ine göre tüketici enflasyonunun %11,90, üretici

enflasyonunun %17, bankaların %14-15'ten mevduat

topladığını, devlet tahvili faizinin % 14 olduğunu

aktardı.

"Merkez Bankası, faiz silahını sakladıkça bir süre

sonra daha yüksek faiz vermek zorunda kalıyoruz.

Türkiye'nin kısa dönemde büyük bir riski olduğu

söylenemez. En önemli risk yabancı sermayenin bir

kısmının çıkmasıdır. Döviz varlığımız kısa vadede

yeterlidir. Yine de bu dalgalanmalar ekonomiyi kötü

etkilemektedir." diyen Çetin, iki hafta sonra 3. çeyrek

büyüme rakamlarının açıklanacağını vurguladı.

Antalya'ya gelen turist sayısında 10 milyona

ulaşıldığını aktaran Çetin, bu yıl çalışan sayısının

SADECE YATARAK PARA KAZANIYORLAR!

Gündem EkoHavadis

1515

yüzde 10, esnaf ve işveren sayısının ise yüzde 8 art-

tığına değindi.

- "Yabancılara 10 ayda 3 bin 800 konut satıldı"

"Yabancılara konut satışı bir ara düşmüştü, biraz top-

arlanmaya başlandı. Bu yıl 10 ayda yabancılara 3 bin

800 konut satışı yaptık. Eskiden yabancıya konut

satışında Antalya açık farkla birinci sırada olurdu,

şimdi İstanbul fark atıyor." diye konuşan Çetin, bu

konuda Antalya olarak tekrar çaba harcamak gerek-

tiğini bildirdi.

Çetin, tarım ihracatı konusunda sebzede durumun iyi

ancak narenciyede iyi olmadığını belirterek, şöyle

devam etti:

"Ekimde Türkiye'nin domates ihracatı yüzde 46

oranında artmıştır. Türkiye rakamını veriyorum çünkü

artık bizim meyve ve sebzemizin önemli kısmı diğer

iller üzerinden ihracata gitmektedir. Göstergelerin

geçen yıla göre daha iyi olduğuna kuşku yoktur. Buna

rağmen son günlerde birçok sektörümüzden işlerin

yavaşladığına veya iyi olmadığına dair çok şikayet

gelmektedir. Son dönemde işlerin yavaşlamasının bir

nedeni eylülden bu yana tüketici güvenindeki

düşüştür."

Antalya'da turizmde 10 milyon rakamına ulaşılmasına

rağmen gelir artışının sınırlı kaldığını, turizm artışının

ticarete yeterince yansımadığını anlatan Çetin, kentte

şirket ve iş yeri sayısının sürekli arttığını söyledi.

Çetin, Antalya ticaretinde güncel olarak sıkıntı

yaşansa da gelecek için karamsar olmamak gerek-

tiğine dikkati çekerek, "Gelecek yıl turizmde tah-

minler son derece olumludur. Bazı tur operatörlerinin

erken rezervasyonlarında % 40'a varan artışlar

görülmektedir. İngiltere pazarında Türkiye yükselişte-

dir. İspanya'da fiyatların yükselmesi nedeniyle Al-

manya pazarında tur operatörlerinin karları Türkiye'ye

bağlı hale gelmiştir." ifadelerini kullandı.

Antalya olarak turizmde ve tarımda dünya birincil-

iğine oynamak gerektiğine dikkati çeken Çetin, konut

sektöründe İstanbul ve dünya kentleriyle yarışmak

gerektiğini vurguladı.

Eda ŞAHİN & Dilay ŞAHİN

Ülke EkoHavadis

1616

İ srail ileri teknoloji temelli bir

sanayi ve hizmet sektörüne daya-

nan gelişmiş bir ekonomiye sahip-

tir. Öte yandan, İsrail ekonomisinin

en önemli itici güçlerinden biri

askeri harcamalardır ve bu harca-

malar İsrail halkı üzerine ağır bir

vergi yüklemektedir.

İsrail karmaşık Ortadoğu denklem-

linin en önemli elemanlarından

biridir. İsrail’in kuruluş biçimi,

Amerika Birleşik Devletleri’nin ve

Avrupa’nın koşulsuz desteğine

sahip olması ve belli ölçülerde bu-

nun sonucu sahip olduğu askeri

güç, Filistin başta olmak üzere,

Ortadoğu ve Arap ülkeleri ile bit-

meyen anlaşmazlıkları birçok yö-

nüyle hemen her gün bir bilimsel

değerlendirmenin konusu olurken,

İsrail’in nasıl bir ekonomik yapıya

sahip olduğu yeteri kadar analiz

edilmemektedir. Oysa 60 yıllık

tarihinde sürekli askeri bir çatışma-

nın içinde bulunan bir ülkenin han-

gi özelliklerinin ekonomik yapının

sürdürülebilirliğini sağladığı önem-

li bir araştırma ve inceleme konu-

sudur. Bu çerçevede, yazının amacı

İsrail ekonomisin temel özellikleri-

ni ortaya koyarak, kısa bir değer-

lendirmesini yapmaktır.

Temel Ekonomik Yapı Özellikle-

ri

İsrail ekonomisinin temel özelliği-

nin en kısa ifadesi, bir ileri teknolo-

ji ekonomisi olduğudur. Ayrıca

İsrail ekonomisi Dünya Bankası

sınıflandırmasına göre yüksek gelir

grubunda yer alan bir ekonomidir.

İsrail ekonomi-politik anlamda ise,

dışa açık bir piyasa ekonomisine

sahiptir. Buna karşın, İsrail ekono-

misi Amerika Birleşik Devletleri

(ABD) ve Avrupa Birliği (AB)

ekonomilerindeki krizin derinleştir-

diği dünya ekonomik krizden en az

etkilenen gelişmiş ülke ekonomisi

olma özelliği taşımaktadır. Dahası

2000-2009 döneminde İsrail’in

ABD’deki yatırımları %100’den

daha çok artarak 7 milyar dolara

ulaşmıştır. Bu yatırımlar elbette

İsrail ekonomisi için yüksek düzey-

de faktör geliri anlamına gelmekte-

dir. Gelişmiş ekonomiler 2000’li

yılların ikinci yarısında krizle yüz

yüze kalırken İsrail ekonomisinin

gelişme çizgisini sürdürmesinin

temel nedeni, İsrail ekonomisinde-

ki büyümenin özellikle ABD’de ve

AB’deki finansal faktörler temeline

değil, yüksek teknoloji temelli

ürünlere dayanmasıdır. İsrail eko-

nomisi ekonomik büyümenin sür-

dürülebilirliğinin en önemli belirle-

yicinin yenilik ve teknoloji olduğu-

nu ileri süren iktisat kuramı için

örnek vakadır. İsrail ekonomisinde

teknoloji temelli olarak askeri ve

tıbbi teknoloji başı çekmektedir.

Ancak, Nitzan ve Bicher’in de ifa-

de ettikleri gibi, İsrail ekonomisi

küresel ekonomi ile giderek daha

çok entegre olurken, İsrail ulusal

politikalar anlamında bölünmüş ve

bölgesel anlamda önemli bir ölçüde

tecrit edilmiş bir durumdadır. Nit-

DÜNDEN BUGÜNE İSRAİL EKONOMİSİ

Ülke EkoHavadis

1717

zan ve Bicher’e göre, 21. yüz yılda

İsrail ile ilgili temel soru, yeni ve

daha liberal bir bakış açısının üstün

gelerek İsrail’i daha açık bir ekono-

mi ve toplum haline getirerek bölge

ile bütünleştirecek mi, yoksa radi-

kal ulusalcı yaklaşımlarım bulun-

duğu bölge ve kendi içerisinde

çatışmalara sürükleyerek bir çözül-

meye mi götüreceği sorusudur. Öte

yandan İsrail ekonomisi bir savaş

ekonomisidir: ekonomi sürgit bir

savaşı yürütecek ve kaynaklarını

sağlayacak bir yapı olarak organize

edilmiştir. Bu kaynak sağlama sü-

reci bir finansman sağlama süreci

değildir. Savaş için gerekli her tür-

lü mal ve hizmeti ve insan kaynağı-

nı sağlama biçimindedir. Ancak

böyle bir savaş ekonomisinde libe-

ral ve dışa açık bir ekonomi ile iç

ve dış çatışma hali birlikte var ola-

bilir. Bu durum belli ölçülerde pa-

radoksal olarak devletçi ve sınıfsız

bir ekonomik yapıyı da ortaya çı-

karmıştır. Devletçi yapı, sürekli bir

savaşın kaynaklarını sağlama işle-

vinin tümüyle özel sektörün hakim

olduğu bir piyasa ekonomisi tara-

fından yerine getirilemeyecek ol-

masının bir sonucudur. Sınıfsız

toplum, aslında tüm toplumu bir

“asker” sınıfının oluşturması biçi-

minde tezahür etmektedir.

Ekonominin Makro Göstergeleri ve

Değerlendirmesi

Bu bölümde İsrail ekonomisini,

ekonominin makro göstergelerin-

den yola çıkarak değerlendireceğiz.

Analizimize bir ülkenin ekonomik

performansının temel göstergesi

olan ve o ülkede bir yıl içerisinde

üretilen tüm nihai mal ve hizmetle-

rin cari fiyatlarla parasal değerini

ifade eden gayri safi yurtiçi hasıla

(GSYH) ile başlayacağız. İktisatçı-

lar GSYH’dan yola çıkarak hesap-

lanan kişi başına GSYH’yı o ülke

insanının refah düzeyinin bir gös-

tergesi olarak almaktadır. GSYH

büyüme hızı ekonominin zaman

içerisinde nasıl bir performans gös-

terdiğini yansıtırken, kişi başına

GSYH’nın büyüme hızı o ülkedeki

ekonomik refahın zaman içerisinde

nasıl bir değişme gösterdiğine iliş-

kin bilgi vermektedir.

Tablodan da görülebileceği gibi

İsrail incelemeye tabi 5 yıl içerisin-

de cari fiyatlarla GSYH’sını yakla-

şık olarak %50 artırmayı başarmış-

tır. Ancak İsrail de 2008 ekonomik

krizinden olumsuz yönde etkilen-

miş ve cari fiyatlarla GSYH’sı

2009 yılında bir önceki yıla göre

azalmıştır. Buna karşın, 2010 yılın-

da GSYH cari fiyatlarla önemli

ölçüde artmıştır. Cari fiyatlarla

GSYH fiyat değişmelerinin etkile-

rini de içerdiğinden, ekonominin

gerçek performansını görmek için

reel GSYH’nın büyüme hızına bak-

mak daha aydınlatıcı olacaktır.

Buna göre İsrail’de reel GSYH kriz

öncesindeki iki yıl ortalama olarak

%5.5 düzeyinde bir büyüme göster-

miştir. Dünya Bankası verilerine

göre , 2006-

2007 yılında

Ortadoğu ve

Kuzey Afrika

ülkelerinin

ortalama bü-

yüme oranı

5.6’dır. 2008

yılında ise bu

ülkelerdeki

ortalama bü-

yüme oranı %

5.5’dir. Yani

bu bölge2008

yılında kriz-

den önemli

ölçüde etki-

lenmezken

İsrail’de bü-

yüme oranı önemli olarak azalarak

%0.8 olarak gerçekleşmiştir. Öte

yandan 2010 yılında İsrail ekono-

misi krizden hızla çıkarak kriz ön-

cesi ortalama büyüme oranına ya-

kın bir performans gösterirken,

Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkele-

rinde büyüme hızı yarıdan çok aza-

larak %2.5 düzeyine inmiştir. Kişi

başına GSYH incelenen dönemde

İsrail’de %40 oranında artarak

28,683 dolar olarak gerçekleşmiş-

tir. Aynı dönemde Ortadoğu ve

Kuzey Afrika ülkelerinde ise kişi

başına GSYH %24 artmış ve 4615

Ülke EkoHavadis

1818

dolardan 5728 dolara yükselmiştir.

2010 yılı itibariyle İsrail’in kişi

başına GSYH’sı Ortadoğu ve Ku-

zey Afrika ülkelerin ortalama kişi

başına GSYH’nın 5 katı kadardır.

Ekonominin yapısının ve gelişmiş-

lik düzeyinin önemli bir göstergesi

alt sektörlerin GSYH’ya yaptıkları

katkıların oranıdır. Dünya Bankası

ve ABD Merkezi Haber Alma Teş-

kilatı (CIA) verilerine göre 2010

yılı itibariyle İsrail GSYH içerisin-

de tarım sektörünün payı %2.4,

sanayi sektörünün payı %32.6 ve

hizmetler sektörünün payı %65’dir.

Bu oranlar Ortadoğu ve Kuzey

Afrika ülkeleri için ortalama olarak

sırasıyla %7.4, %51.1 ve %

41.5’dir. Aynı oranlar Euro Bölge-

sinde yer alan ülkeler için ortalama

olarak sırasıyla %1.5, %24.2 ve %

74.3 iken Türkiye için sırasıyla %

9.8, %28.0 ve %62.2’dir. Ekonomi-

ler geliştikçe, tarım sektörünün

GSYH içerisindeki payı azalırken,

hizmetler sektörünün payı artmak-

tadır. Bu çerçevede Euro Bölgesi

ülkelerinin ortalama olarak tipik bir

gelişmiş ülkeyi yansıttığını ifade

edebiliriz. İsrail tarım sektörünün

payı bağlamında gelişmiş ülkelere

benzerken, sanayi sektörü halen

GSYH içerisindeki ağırlıklı yerini

korumaktadır. İstihdamın sektörel

dağılımı da hem ekonomik yapıyı

yansıtmakta hem de sektörel katma

değer payları ile kıyaslandığında

sektörel verimlilik hakkında bilgi

vermektedir. Bankası verilerine

göre 2010 yılı itibariyle İsrail’de

toplam istihdamın tarım, sanayi ve

hizmetler sektörüne dağılımı sıra-

sıyla, %1.6, %21.9 ve %76.5’dir.

Bu oranlar Ortadoğu ve Kuzey

Afrika ülkeleri için ortalama olarak

sırasıyla %23.6, %24.8 ve %

51.6’dır. Bu çerçevede İsrail ile

kıyaslandığında Ortadoğu ve Ku-

zey Afrika ülkelerinin hala belli

ölçüde tarım toplumları oldukları

ileri sürülebilir. İstihdamın sektörel

dağılımı bağlamında İsrail modern

bir gelişmiş ülke görünümündedir.

Üretilen mal ve hizmetlerin sektö-

rel sınıflaması ülkeden ülkeye göre

belli farklılıklar gösterebilir. Bu

durum ülkeler arasındaki istihdam

ve verimlilik karşılaştırmalarını

önemli ölçüde güçleştirir. Buna

karşın, yukarıdaki verilerden İs-

rail’de özelikle tarım ve hizmetler

sektöründe verimliliğinin Ortadoğu

ve Kuzey Afrika ülkelerinden daha

yüksel olduğunu söyleyebiliriz. Bir

ülkenin potansiyel olarak ekono-

mik performansının temel belirleyi-

cileri, sahip olunan üretim faktörle-

rinin miktar ve niteliği ile teknoloji

düzeyidir. Öte yandan ülkenin

mevcut ekonomik performansını

ekonomik kaynaklarının, özellikle

insan kaynağının ne kadarının is-

tihdam ettiği belirler. Dünya Ban-

kası verilerine göre İsrail’de istih-

dam Oranı (15+ nüfusun %’si ola-

rak) 2010 yılı itibariyle %50.4’dür.

Aynı oran verimliliğinin Ortadoğu

ve Kuzey Afrika ülkeleri için orta-

lama olarak %46.7 ve Türkiye için

ise % 40.3’dür. Bu verilerden yola

çıkarak İsrail’in yüksek bir istih-

dam oranına sahip olduğunu ve

bunun nüfusuna kıyasla sahip oldu-

ğu yüksek GSYH düzeyini ve yük-

sek kişi başına gelir düzeyini açık-

layan önemli bir faktör olduğunu

söyleyebiliriz. İstihdam oranı ve

işgücüne katılım oranı birlikte o

ülkede işsizlik oranını belirler. İs-

rail’de işsizlik oranı 2010 yılı itiba-

riyle 6.7’dir. Bu oran Ortadoğu ve

Kuzey Afrika ülkeleri için ortalama

olarak %9.8’dir. Öte yandan, İs-

rail’deki düşük işsizlik oranının bir

nedeninin yüksek askeri personel

sayısı olduğunu söyleyebiliriz. İs-

rail işgücünün yaklaşık olarak %

6’sı düzeyinde bir askeri personele

sahiptir. Bu bağlamda İsrail bölge

ülkeleri ile kıyaslandığında daha

düşük bir işsizlik oranı- na sahiptir.

İşsizlik oranının önemli bir belirle-

yicisi nüfusun büyüme oranıdır.

2010 yılı itibariyle yaklaşık olarak

7.6 milyon nüfusa sahip İsrail’de

nüfusun büyüme oranı 1.8’dir. Ge-

lişmiş ülkeler ile kıyaslandığında

yüksek sayılabilecek bu oranın

gerisinde yatan bir neden de İs-

rail’e yönelik yüksek oranlı göçtür.

Ayrıca İsrail önemli ölçüde yüksek

bir yaşam beklentisinin olduğu bir

ülkedir. İsrail’de yaşam beklentisi

ortalama olarak 81.6 yıldır. Bu

oran kadınlarda 83.5 yıla çıkmakta-

dır. Dünyanın en gelişmiş ekono-

misine sahip ABD’de yaşam bek-

lentisi 78.4 yıldır. Bir ülkenin ihra-

Ülke EkoHavadis

1919

cat ve ithalatının toplamı olarak

tanımlanan dış ticaret hacminin

GSYH’ya oranı, o ekonominin dışa

açıklık derecesinin bir ölçüsü ola-

rak alınmaktadır. Dünya Bankası

verilerine göre İsrail’in 2010 yılı

itibariyle mal ve hizmet ihracatının

GSYH’ya oranı yaklaşık olarak %

35, ithalatının GSYH’ya oranı ise

%32’dir. Buna göre, İsrail’in dış

ticaret hacminin GSYH’sına oranı

%75’i aşmaktadır. Yani İsrail’de

üretilen her 100 dolarlık mal ve

hizmetin 75 dolarını aşkın kısmı

diş ticarete konu olmaktadır. Bu-

nun iki anlamı vardır. İlki, İsrail’in

dışa açık bir ekonomiye sahip oldu-

ğudur. İkincisi ise, İsrail’in ürettiği

ve tükettiği malların büyük çoğun-

luğunun uluslararası nitelikte oldu-

ğudur. Bu ikinci özellik, özellikle

uluslararası piyasalarda rekabet

edebilir nitelikte mal ve hizmet

üretmek, bir gelişmiş ekonomi

özelliğidir. Ancak, İsrail’in en

önemli dış ticaret ortağının ABD

olduğunu hatırlatmalıyız. İsrail

ihracatının yaklaşık olarak %

32’sini ABD’ye yaparken, ithalatı-

nın yaklaşık olarak %13’ünü

ABD’den yapmaktadır. Bir ekono-

minin uluslararası rekabet gücünün

ve dışa bağımlılığının en önemli

göstergesi cari işlemler açığının

GSYH’ya oranıdır. 2010 yılı itiba-

riyle İsrail için bu oran yaklaşık

olarak %3’tür. Yani İsrail cari iş-

lemler fazlası vermektedir. Bu ora-

nın Türkiye için yaklaşık olarak -%

7 olduğu göz önüne alındığında,

İsrail ekonomisinin açık bir ekono-

mi olduğu, ama dışa bağımlı bir

ekonomi olmadığı daha iyi görüle-

bilmektedir. Dahası İsrail’in yük-

sek-teknoloji İhracatının mamul

mal ihracatı içerisindeki payı yak-

laşık olarak %23’dür. Bunun anla-

mı birçok ticaret ortağını birçok

mal ve hizmetin üretiminde İsrail’e

bağımlı olduğudur. Öte yandan

İsrail bir enerji bağımlısı ülkedir.

İsrail kullandığı enerjinin yaklaşık

olarak %85’ini ithal etmek zorunda

olan bir ülkedir ve bu yönü ile Tür-

kiye’ye benzemektedir. Başlangıçta

İsrail ekonomisinin hangi özelliği-

nin sürgit bir savaşı finanse edebil-

diği sorusunu sormuştuk. Dünya

bankasının verilerine göre İsrail’de

askeri harcamalar ortalama olarak

GSYH’nın %7’sini aşmaktadır.

Dahası, merkezi hükümet harcama-

ları içersinde askeri harcamaların

payı ortalama olarak %17’yi aş-

maktadır. İsrail’de hükümet bu

denli yüksek askeri harcamaları

GSYH’nın %25’ini aşan vergi ge-

lirleri ile finanse etmektedir. Türki-

ye’de askeri harcamaların

GSYH’ya oranı ortalama olarak %

3’ü aşmamaktadır. Türkiye’de mer-

kezi hükümet harcamaları içerisin-

de ise askeri harcamaların payı

ortalama olarak %9’dur. Yani her

iki ölçüye göre de Türkiye İsrail’in

yaklaşık yarısı kadar askeri harca-

ma yapmaktadır. ABD’de ise aske-

ri harcamaların GSYH’ya oranı

ortalama olarak %4’ün biraz üstün-

dedir. ABD’de merkezi hükümet

harcamaları içerisinde ise askeri

harcamaların payı İsrail’in düzeyini

aşmakta olup, ortalama olarak yak-

laşık %18’dir. Ancak vergi gelirle-

rinin GSYH içersindeki payı

ABD’de İsrail ve Türkiye ile kıyas-

landığında oldukça düşük olup,

ortalama olarak %10’un altındadır.

Bu verilerden çıkarılacak sonuç,

ABD ekonomisi için olduğu gibi,

İsrail ekonomisinin de temel itici

güçlerinden birisinin askeri harca-

malar olduğudur. Ancak, İsrail’i

ABD’den faklılaştıran yan, askeri

harcamaların İsrail haklı üzerine

yüklediği yüksek vergi düzeyidir.

Sonuç

İsrail politik ve askeri perspektif-

lerden ve komşuları ile olan ilişki-

leri bağlamında sık sık akademik

çalışmalara konu olmaktadır. An-

cak, İsrail’in ekonomik yapısını

analiz eden çok sayıda çalışma söz

konusu değildir. Bilindiği gibi İs-

rail ekonomisi, İsrail’in kuruluş yılı

olan 1948’den beri neredeyse ara-

lıksız süren bir savaşı finanse et-

mektedir. Dahası İsrail Dünya Ban-

kası tarafından yüksek gelir düze-

yine sahip ülkeler arasında sınıflan-

dırılmaktadır. Bu ekonominin han-

gi özelliklerinin böylesine uzun

dönem bir savaşı finanse etmesine,

ama aynı zamanda da kişi başına

yaklaşık olarak 30 bin dolar gelir

düzeyinin yakalanmasına olanak

tanıdığı büyük bir merak konusu

olmaktadır. Bu çalışmada ben İsrail

ekonomisinin yapısını tanımlamak

için makroekonomik büyüklükler-

den yararlandım. Ayrıca, İsrail

ekonomine ilişkin temel makroeko-

nomik göstergeleri Ortadoğu ve

Kuzey Afrika ülkeleri, Euro bölge-

si ülkeleri ve Türkiye’nin makroe-

konomik göstergeleri ile kıyaslaya-

rak İsrail ekonomisinin güçlü ve

zayıf yanlarını ortaya koymaya

çalıştık. Bu çalışmanın en önemli

bulgularından birisi, İsrail’in ileri

teknoloji temelli bir sanayi ve hiz-

met sektörüne dayanan gelişmiş bir

ekonomiye sahip olduğudur. Bir

diğer önemli bulgumuz İsrail eko-

nomisinin en önemli itici güçlerin-

den birinin askeri harcamalar oldu-

ğu ve bu harcamaların İsrail halkı

üzerine ağır bir vergi yüklediğidir.

Fatih DUYMAZ

Banka EkoHavadis

2020

Altın Hesap Nedir?

Altın Hesap, birikimlerinizi altın olarak

değerlendirmenize olanak sağlayan,

dilediğiniz zaman gram bazında altın

alım satımı yapabileceğiniz vadesiz bir

hesap türüdür. Altın Hesap cari bir

hesap olduğu için var olan birikiminizi

altın değeri üzerinden, faiz geliri olma-

dan altına yatırım yapmanızı sağlar.

Altın Hesabı açarak elde ettiğiniz biri-

kimi fiziki altın olarak da alabilirsiniz.

Türkiye’de yastık altındaki tonlarca

altının ekonomiye kazandırılması ko-

nusunda da ilk iş birliklerine imza atan

İstanbul Altın Rafinerisi, Merkez Bankası ve yurt içi

bankalar ile birlikte geliştirdiği projeler ile çok uzun

yıllardır ekonominin dışında bulunan bu altınların

ekonomiye kazandırılmasının da öncülüğünü üstleni-

yor.

Tasarruf ve yatırım aracı olarak altın ülkemizde fizikî

altın ve altına dayalı finansal araçlar şeklinde kullanı-

lıyor. Dünya Altın Konseyinin tahminine göre Türki-

ye’de 3.500 ton Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası

(TCMB) çalışmasına göre ise yaklaşık 2.200 ton civa-

rında olduğu düşünülen yastık altı altın stokunun fi-

nansal sisteme kazandırılması yurt içi tasarrufların

artırılması ve büyüme finansmanı için oldukça önem

arz ediyor.

Altın Bankacılık

Altın bankacılığı ile finansal sisteme entegre edilebi-

lecek yastık altı altın stoku, hane halkının tasarruf

oranlarının kayıt altına alınmasını sağlayarak tasarruf

oranlarını artırmada etkili olacak. Bankalar sisteme

giren altını kaynak olarak kullanabilecek ve bu şekil-

de kredi kanalından iktisadi faaliyet desteklenebile-

cek. Altın bankacılığının yasal çerçevesi, Türk Parası

Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a ilişkin

2008-32/35 numaralı Tebliğ ve Bankacılık Düzenle-

me ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından düzen-

lenen Bankaların Kıymetli Maden Alım Satımına İliş-

kin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile düzen-

lenmekte.

Söz konusu düzenlemeler ile yasal alt yapısı oluşturu-

lan altın bankacılığı faaliyetleri temel olarak kıymetli

TÜRKİYE’DE ALTIN BANKACILIK

Banka EkoHavadis

2121

maden depo hesapları kapsamında tasarruf sahiplerine

vadesiz ve vadeli altın depo hesabı açılması şeklinde

sunulan hizmetleri içeriyor. Söz konusu hesaplar fizi-

ki teslim karşılığı olabildiği gibi nakit karşılığı da

açılabiliyor. Bunun yanı sıra altın bir döviz cinsi ola-

rak kabul edilerek değişken faizli mevduat hesabı,

altına dayalı yatırım fonları ile altın sertifikaları ve

tahvilleri şeklinde farklı alternatif ürünlerle de yatırım

aracı olarak tasarruf sahiplerine sunuluyor.

Finansal sistemde altın takası altın kredisi, altın borsa

yatırım fonu gibi ürünler de mevcut. Bankalar, anlaş-

malı oldukları rafinerilere bastırdıkları 995/1000 saf-

lıktaki altınlarla müşterileri ile alım satım işlemleri

yapabilmekte ve müşterilerine ATM’lerinden fiziki

altın çekme imkânı sağlayabilmekte. Bu çerçevede

özellikle bankalar vasıtasıyla gram altın alım satımı

yapılması ve kıymetli maden depo hesapları vasıtasıy-

la yastık altı altının kaydederek ekonomiye kazandı-

rılması sürecinin başladığı değerlendiriliyor.

Son yıllarda altın bankacılığının hızla büyümesi ve

bankaların sunduğu ürün ve hizmetlerin hızlı bir şekil-

de artması, bunun sonucunda da fizikî altınların ülke

ekonomisine kazandırılması sürecinin hızlanmasında

TCMB’nin bankaların önünü açan karar ve düzenle-

meleri de etkili oldu. Bu çerçevede, 2011 yılından bu

yana zorunlu karşılıkların altın olarak tutulması kap-

samında TCMB’nin izlediği politikalarla yastık altı

altının finansal sisteme kazandırılması teşvik edildi;

ülkemiz altın rezervleri güçlendirildi ve bankalara

likidite yönetiminde daha fazla esneklik sağlanarak

bankacılık sisteminin maliyet ve likidite kanallarının

olumlu etkilenmesi sağlandı.

Tüm bu geliş-

melere rağmen,

birikimlerinin

bir kısmını altı-

na yönlendiren

Türk yatırımcı-

sının, ulusal

piyasada fizikî

formun yanı sıra

altına dayalı

yatırım aracı

olarak sunulan

finansal sistem

araçlarına yöne-

lik tercihinin

beklenen sevi-

yede olmadığı

ve altın tasarruflarını hala sistem dışında tutmayı ter-

cih ettikleri değerlendiriliyor. Dolayısıyla bundan

sonrası için ekonomiye kazandırılması amaçlanan

yastık altı altına yönelik finansal enstrümanların geliş-

tirilmesi ve çeşitlendirilmesi önem arz ediyor. Bu

çerçevede, Hazine Müsteşarlığınca sunulan altın tah-

vili ve altına dayalı kira sertifikası yastık altı altınların

ekonomiye kazandırılması yönünde atılan önemli bir

adım. İlk ihraç dönemi başarıyla tamamlanan söz ko-

nusu altına dayalı Hazine borçlanma senetleri altın

yatırımcısı tarafından tercih edilmiş ve 2,5 ton altın

yastık altından çıkarılarak ekonomiye kazandırılmış

durumda. İhraçları devam edecek olan ilgili senetlerin

atıl duran bir kaynağın menkulleştirilerek sisteme

kazandırılmasına katkıda bulunacağı ve sistemin kay-

nak ihtiyacını azaltma yönünde faydalı olacağı değer-

lendiriliyor.

Sonuç olarak, ülke ekonomisi açısından altın bankacı-

lığı ürünlerinin finansal sisteme entegrasyonu önem

arz ediyor. Bu doğrultuda son yıllarda TCMB ve diğer

ilgili kurumlarca altın bankacılığını destekleyen

önemli adımlar atıldı. Gelinen noktada, altın tasarruf-

larının sisteme kazandırılması amacıyla başta ticari

bankalar olmak üzere tüm aktörlerin altına yönelik

finansal ürün geliştirme ve çeşitlendirmeye katkıda

bulunması sürecin başarılı bir şekilde devam etmesi

açısından önem taşıyor.

Buse ÇAKİN

E-Tic@ret EkoHavadis

2222

Alışverişin En Kolay Hali E- Ticaret

E-Ticaret ya da elektronik ticaret, 1995 yılından sonra

İnternet kullanımının hem dünyada hem de ülkemizde

artmasıyla beraber ticaretin sanal ortama taşınmış

halidir. Mal ve hizmetlerin üretim, tanıtım, satış, dağı-

tım gibi işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapıl-

masıdır.

E-Ticaret, ticari işlemlerden biri veya tamamının

elektronik ortamda gerçekleştirilmesi yoluyla reklam

ve pazar araştırması, sipariş ve ödeme, son olarak da

teslimat olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.

Dünya’da yaygın olarak kullanılan e-ticaret ve inter-

netten alışveriş ülkemizde de özellikle son yıllarda

oldukça fazla kullanılmaktadır. Her türden çeşitli in-

ternet sitelerinin oluşturduğu ticaretin hacmi ise 1,6

Trilyon Dolar civarındadır.

Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de e-ticaret sektörü-

nün gelişimini destekleyen başlıca unsurlar genç ve

dinamik nüfus ile artan internet, mobil cihaz ve kredi

kartı kullanımıdır.

İnternetten alışverişin demografik yapısı incelendiğin-

de, çoğunlukta genç nüfus ve kadın kullanıcı sayısının

arttığı görülmektedir. Türkiye’de internet kullanıcı

sayısı ve buna bağlı olarak e-ticarete olan ilgi giderek

artmaktadır.

E-Ticaret Devi GittiGidiyor

5 Şubat 2011 tarihinde yayına başlayan GittiGidi-

yor.com, alıcılarla satıcıları buluşturan bir e-ticaret

sitesi yaratmak üzere yola çıkan Serkan Borançılı,

Burak Divanlıoğlu ve Tolga Kabataş tarafından kurul-

du.

Türkiye’de e-ticaretin gelişebilmesi için internet kul-

lanıcılarına, güvenli ve keyifli bir alışveriş ortamı

sunmak hedefiyle yola çıkan GittiGidiyor, 2001 yılın-

da hem alıcıları hem de satıcıları koruyan bir ödeme-

onay sistemi geliştirdi. “ Sıfır Risk Sistemi” olarak

adlandırılan bu sistem ile bugüne kadar 52 milyonun

üzerinde satış işlemi sorunsuz bir şekilde gerçekleşti.

GittiGidiyor’da her gün, cep telefonu, fotoğraf maki-

nesi, bilgisayar, giyim ve mücevher ürünlerinden;

para, pul, plak, eski kitap ve der-

gi benzeri koleksiyon malzeme-

lerine kadar toplam 4000 katego-

ride binlerce ürün satışa sunul-

maktadır.

2007 yılı Mayıs ayında dünyanın

en büyük e-ticaret sitelerinden

olan eBay, GittiGidiyor’a ortak

oldu. Bu stratejik ortaklık ve kar-

şılıklı know how transferleriyle

GittiGidiyor, hizmet çeşitliliğini

artırdı. 2011 yılı Mayıs ayında

eBay’in GittiGidiyor’un %93

hissesini satın alması ile GittiGi-

diyor tam anlamı ile eBay ailesi-

ne katıldı.

GittiGidiyor bünyesinde 184 kişi çalışmaktadır ve 16

milyonun üzerinde kayıtlı kullanıcıya sahiptir. Gitti-

Gidiyor’un yıllık cirosu yaklaşık 1,4 Milyar TL civa-

rındadır.

Fatih Can Altay

Kariyer EkoHavadis

2323

ÖZEL SEKTÖR

Bankacılık

Bankacılık programının amacı, bankaların çeşitli bö-

lümlerinde çalışacak ara insan gücünü yetiştirmektir.

Bankacılık bölümünden mezun olanlar, devlet veya

özel sektöre ait bankalarda memur olarak görev alabi-

lirler. Mezunlar kamu sektöründe ve özel sektörde

müşteri temsilcisi ve banka müfettişi gibi ünvanlarla

görev alırlar ve bankaların çeşitli işlemlerini yürütür-

ler.

Bankacılıkta Olan Belli Başlı Dersler

Bankacılık programında matematik, hukuk, iktisat,

istatistik ve muhasebe alanlarındaki derslerden başka

kredi politikası, yatırım bankacılığı, finansal piyasa-

larda modelleme ve tahmin, merkez bankacılığı, ticari

bankalarda finans yönetimi, banka muhasebesi ve

raporlama, mali hukuk ve vergi politikası gibi dersler

okutulmakta ve proje çalışması yaptırılmaktadır.

Gereken Nitelikler

Kariyer yapmayı hedefleyen, insan ilişkileri güçlü

olan, ekip çalışmasını başarıyla yerine getiren ve so-

rumluluk sahibi , müşteri memnuniyetini önemseyen,

sektörde deneyime sahip bireyler olmalıdır.

Mezunların Yaptıkları İşler

Bankacılık programını bitirenlere lisans diploması

verilir. Mezunlar kamu sektöründe ve özel sektörde

müşteri temsilcisi, banka müfettişi, satış danışmanı

gibi ünvanlarla görev çalışırlar ve bankaların çeşitli

işlemlerini yürütürler.

2) Finans Uzmanı

Finans uzmanı olmak istiyorsanız sadece matematik

dersiniz değil hemen hemen bütün derslerde başarılı

olmanız gerekir. En önemlisi de ekonomiyle içli dışlı

olmalısınız. Toplumsal olayları doğru analiz eden,

yorumlayan ve çözümleyen kişiler finans alanında

daha başarılı oluyor.

Yükselmek İçin Farklı Alanlar

Finansta muhasebe alanında kariyer yapmak için oku-

lun dışında alınması gereken bazı sertifikalar bulunu-

yor. Bu sertifikalarla muhasebe dalında uzmanlığınızı

arttırılabilir. Ancak

finansı daha kapsamlı

bir kariyer haline

getirmek için, odakla-

nabilecek birkaç alanı

şöyle sıralayabilir:

-Borsa

-Banka / Yatırım

Bankacılığı

-Finansal Planlama

-Finansal Kontrolör-

lük

-Finansal Danışman-

lık

-Sermaye Piyasası

İşlemleri

-Kamu Personeli olarak Maliye Bakanlığı / Hazine

3)Dış Ticaret Uzmanı

Dış ticaret bünyesinde birçok farklı bilgi ve pratiği

barındırır. Uluslararası pazarlama bilgi ve pratiği bun-

ların en başında gelir. Ayrıca her ülke pazarının ken-

dine özgü doğası gereği uluslararası pazarlama da

ülkelere göre kendi içinde uzmanlıklara ayrılır. İhra-

cat, ithalat ve gümrük mevzuatı başlı başına devasa

konulardır. Online pazarlama, halkla ilişkiler ve rekla-

mın da dış ticaret içerisinde önemli bir yeri vardır.

Kimdir?

Dış ticaret uzmanı yurtdışı pazarlarda iş geliştirme

faaliyetleri yürüten, yabancı partnerlerle iş ilişkileri

kurup geliştiren ve bu ilişkileri yöneten kişidir. Yurt-

dışındaki partnerlerle yapılan ticaretin yerel ve ulusla-

rarası kurallara uygun şekilde düzenlenip yönetilmesi-

ni sağlar.

Ne İş Yapar?

Pazarlama ve pazara giriş stratejileri belirlemek,

İktisat Mezunları: Kariyer İmkanları

Kariyer EkoHavadis

2424

Dış pazarları daha iyi tanımak veya yeni pazarlar bul-

mak için yurtdışı pazar araştırmaları yapmak,

Mevcut ve potansiyel müşteriler/ iş partnerleriyle olan

tüm ticari iletişim faaliyetini yürütmek ve yönetmek,

-İhracat pazarlama ve satış sürecini yönetmek,

-Rakipleri ve piyasaları takip etmek,

-Faaliyet ve satış raporları hazırlamak, değerlendir-

mek ve sonuç çıkarmak.

KAMU SEKTÖRÜ

1)Mali Müşavir

Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;

a- Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili

mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak,

bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer

belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.

b- Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işlet-

mecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların

uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu

konularda müşavirlik yapmak.

c- Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine

dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali

tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş

vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tah-

kim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.

Yukarıda sayılan işleri; bir işyerine bağlı olmak-

sızın yapanlara serbest muhasebeci mali müşavir

denir.

3568 sayılı Kanun'un 2. maddesinin (B) fıkrası-

na göre yeminli mali müşavirlik mesleğinin ko-

nusu:

(A) fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde yazılı işleri

yapmanın yanında Kanun'un 12. maddesine göre

çıkartılacak yönetmelik çerçevesinde tasdik işle-

rini yapmaktır.

Yeminli mali müşavirler muhasebe ile ilgili def-

ter tutamazlar, muhasebe bürosu açamazlar ve

muhasebe bürolarına ortak olamazlar.

Meslek Mensubunun yaptığı işler:

– Serbest iş yapan kişilerin, resmi ve özel ku-

rumların gelirlerini ve giderlerini, çeşitli adlardaki

(işletme defteri, serbest meslek kazanç defteri vb.)

defterlere kaydeder,

– Kişi veya kuruluşların yükümlü oldukları vergi be-

yannamelerini düzenler,

– Kişi ve kuruluşlar adına vergi daireleri ile uzlaşma

işlemlerini gerçekleştirir, özel kurumların Sosyal Si-

gortalar Kurumu ile ilişkilerini düzenler,

– Gerçek ve tüzel kişilere ait işletmelerin, muhasebe

sistemlerini kurar, geliştirir, işletmecilik, muhasebe,

finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile

ilgili işlerini düzenler veya bu konularda danışmanlık

yapar,

– Belgelere dayanarak inceleme ve denetim yapar,

mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı

görüş bildirir, rapor düzenler, tahkim, bilirkişilik vb.

işleri yapar,

– Vergi, fon, gecikme faizi ve cezalar hakkındaki

uyuşmazlık işlerini çözümler,

– Şirketlerin ortaklık ve tasfiye işlemlerini yerine geti-

rir,

– Vergi İdare Mahkemeleri ve adli yargıda, sermaye

artırımı ve bankalara sunulan bilançoların incelenmesi

vb. konularda bilirkişilik yapar,

– Kamu kurumları ile teşebbüs ve işletme sahipleri

arasında hakemlik yapar,

– Fizibilite raporları hazırlar (Yatırımlar, ilaç fiyatları

tespit ve değerlendirilmesi, sermaye piyasası kurulu

ve diğer kuruluşlarca yaptırılacak muhasebe denetim

işlemlerinde, fon kaynaklı kredilere ilişkin tespit iş-

lemlerinde vb.).

MUHASEBE NEDİR? NE İŞE YARAR?

Muhasebe, işletmelerin mali işlemlerini kaydeden,

sınıflandıran, özetleyen ve raporlayan bir bilimdir.

Muhasebe bir ölçme-ölçümleme mesleğidir. Bir işi,

işlemi, olayı, vakayı, doğru ölçebilmemiz için o du-

rumla alakalı her şeyin eksiksiz kaydedilmesi gerekir.

Eğer mali işlemleri eksiksiz kaydetmez isek doğru

ölçemeyiz. Doğru ölçemezsek, o zaman da hiçbir şey

Kariyer EkoHavadis

2525

sağlanması amacıyla yapılmaktadır. Buna göre vergi

mükelleflerinin yasal defter ve belgelerini inceleyen

vergi müfettişi, mevzuata aykırı bir durumla karşı

karşıya kalması halinde vergi ve ceza önermektedir.

Mükelleflerin gelirleri, giderleri vb. işlemleri vergi

kanunları açısından değerlendirilmekte ödenmesi ge-

reken vergi tutarında sorun olup olmadığı araştırıl-

maktadır. Temel amaç vergi kaybını engellemek ol-

makla birlikte, vergi incelemesinin bir çok fonksiyonu

bulunmaktadır.

Teftiş: Vergi müfettişleri Maliye Bakanlığının çeşitli

birimlerini teftiş edip, iş ve işlemlerin uygun olarak

yerine getirilip getirilmediğini araş-

tırırlar. Teftişler mal müdürlükleri,

vergi daireleri, personel müdürlük-

leri gibi birimlere yönelik olarak

gerçekleştirilmektedir.

Soruşturma: Maliye Bakanlığında

görevli devlet memurlarıyla ilgili

soruşturmalar da vergi müfettişleri-

nin yaptığı işler arasındadır.

Başak Zeynep ÖZCAN

Kurum EkoHavadis

2626

BİR ZAMANLAR TÜRKİYE BİR SÜMERBANK ÜLKESİYDİ

İ şte Atatürk'ün muhteşem projesinin özelleştirme

sonucu bitmesinin hikayesi...

Sümerbank'ın Ortaya Çıkışı

Cumhuriyet ilan edildikten sonra ülkenin ekonomik

açıdan kalkınması için hızla çalışmalara başlanmıştı.

Osmanlı’dan kalan dış açıkların kapatılması için

yeni ekonomik atılımların yapılması kaçınılmaz

olmuştu.

İşte bu hedefler doğrultusunda Atatürk tarafından

gerçekleştirilen Sümerbank bu çalışmaların büyük

projelerinden biri olmuştur.

1931 yılında 1. sanayi planı yapılarak Sümerbank

kurulmasının temeli atılmıştır. Sümerbank’ın temel

görevi sanayi planının uygulanması yani sanayi

tesislerinin kurulması ve kurulan diğer devlet ku-

ruluşlarına da örnek olmasıdır.

Türkiye savaştan bitkin çıktığı için sanayi kurmaya

imkanı bulunmamaktadır; bu nedenle 1932 yılında

İsmet İnönü Sovyetler Birliğinden 8,5 milyon liralık

kredi almış ve ilk yatırım yapılmıştır.

Sümerbank AŞ. tarafından çıkarılan, Murat Koraltürk

tarafından yazılan ‘Türkiye Ekonomisinde Bir Öncü:

Sümerbank’ kitabına göre; Sümerbank, Devlet Sanayi

Ofisi’nden devraldığı Bakırköy, Defterdar, Hereke,

Beykoz Deri, Uşak Şeker ve Tosya Çeltik Fabrikaları

ve Unkapanı’ndaki değirmenin işletilmesi ile işe

başlamıştır.

Hemen bu dönemde sanayiin geliştirmesi için Birinci

Beş Yıllık Sanayi Planı hazırlanmıştır. 1934’de uygu-

lamaya konan Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı’nın ana

hedef ve stratejisi, ülkenin yerüstü kaynaklarını değer-

lendirerek ithalata konu olan özellikle şeker, dokuma

ve kağıt başta olmak üzere temel gereksinim maddele-

rinin yurtiçinde üretilmesi, yerel veya bölgesel,

tarımsal üretime ve doğal kaynaklara dayalı sınai

üretim birimleri kurmaktı.

Sümerbank’ı tarihi kılan ilk görev 1.planda yer alan

projelerin gerçekleştirme görevinin de Sümerbank’a

verilmiş olmasıdır. Planda yer alan projeler, ilk

bölümde belirtildiği gibi, dokuma, maden, selüloz,

seramik ve kimya sanayileri olmak üzere beş sektörde

toplanmıştır.

Planda yer alan dokuma, maden, selüloz ve kimya

sanayine ilişkin yatırımlar Sümerbank tarafından

gerçekleştirilirken, sömikok, Şişecam ve kükürt sa-

nayine ilişkin yatırımlar İş Bankası tarafından

yürütülmüştür.

Bu plan kapsamında 1934’de Bakırköy Bez Fabrikası,

Keçiborlu Kükürt Fabrikası ve Isparta Gülyağı Fabri-

kası, 1935’de Kayseri Bez Fabrikası, Paşabahçe Şişe

ve Cam Fabrikası ve Zonguldak Antrasit Fabrikası,

1936’da İzmit Kağıt Fabrikası, 1937’de de Ereğli ve

Nazilli Bez Fabrikaları işletmeye alınmıştır.

Mustafa Kemal’in Sümerbank Merinos Fabrikası

açılışında söylediği gibi her fabrika milli sevinci

Kurum EkoHavadis

2727

artırmaktadır. Çünkü bu tesisler sadece üretmekle,

milli ekonomiyi kalkındırmakla kalmamakta, yöreyi

de baştan başa değiştirmekte, yeni bir kimlik kazan-

dırmaktadır.

Sümerbank, kuruluşundan 2001 yılına kadar; başta

Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Genel

Müdürlüğü’nün eğitim elbisesi, iç çamaşırı, postal,

çadır, paraşüt, çarşaf, battaniye, havlu vb tüm ih-

tiyaçlarını karşıladığı gibi, Azerbaycan, Ürdün, Ar-

navutluk, Bosna Hersek vb ülkelerin ordu ve polis

teşkilatlarının ihtiyaçlarını da karşılamıştır.

Ancak 1980’li yıllarda Türkiye’nin batıdan etkilene-

rek özelleştirme merakına girmesi, ülkeyi üretme çiz-

gisinden uzaklaştırmış ve özelleştirme fikrinin ülkeye

girmesine neden olmuştur.

Sümerbank'ın Özelleştirilmesi

28 Mayıs 1986 tarih ve 3291 sayılı Kamu İktisadi

Teşebbüslerinin Özelleştirilmesi Hakkında Kanun

çerçevesinde; 11 Eylül 1987 tarih, 12184 sayılı Ba-

kanlar Kurulu Kararı ile Sümerbank’ın özelleştirilme-

sine karar verilmiştir.

Özelleştirme sürecinde şirket yeniden

yapılandırılarak, bankacılık birimi ayrılmış, sanayi

sektöründe faaliyetlerine devam eden bölümü Sümer

Holding A.Ş. adını almıştır. Özelleştirme sürecinde

Türkiye Yapağı ve Tiftik A.Ş., Erhaz, Sihaz, Tümo-

san, Turban, Türkiye Zirai Donatım Kurumu gibi pek

çok kuruluşu bünyesinde eriten Sümerbank; TÜ-

PRAŞ, Erdemir, Telekom gibi son dönemde yapılan

özelleştirmeler hariç, Türkiye’nin 8 milyar$ civarında

olan toplam özelleştirme gelirinin 881 milyon $’lık

(yaklaşık % 11’lik) bölümünü kendi bünyesinde yine

kendi varlıklarını özelleştirerek yapmıştır.

24 Ekim 1995'te Garipoğlu şirketler grubuna 103.4

milyon dolara satılarak özelleştirilmiştir. Hayyam

Garipoğlu'nun Malki cinayeti ve Türkbank skandalına

adının karışması, Sümerbank'ın elinden alınmasına

neden olmuştur. Sümerbank 21 Aralık 1999'da

TMSF'ye devredilmiş, ardından 9 Ağustos 2001 tari-

hinde Oyak Grubuna satılmıştır. Oyakbank A.Ş.'ye 11

Ocak 2002 tarihinde tescil edilmiştir.

Sümerbank’ın özelleştirilmesi Türkiye için hem mad-

di hem de manevi anlamda büyük bir kayıptır. Cum-

huriyetin ilk yıllarından itibaren milli kimliğimizi

oluşturan bu eserler, ilk etapta özelleştirilmiş, daha

sonra da birçoğu yabancı firmalara satılmıştır.

Gözde BALTA

Röportaj EkoHavadis

2828

Bize biraz kendinizi tanıtır mısınız? Nevin Aysu, 40 yaşındayım. Celal Ba-yar Üniversitesi İktisat bölümü mezu-nuyum. Asıl mesleğim sigortacılık. -Sofayı açmaya nasıl karar verdiniz, hikâyesi nedir? İstanbul’da yoğun bir tempoda çalışı-yorduk, eşimle ikimizin ortak haya-liydi. Hayalimizi memleketimiz olan Çanakkale de gerçekleştirdik. -İşletmenizi kurarken yaşadığınız zorluklar nelerdir? Uzun süre mekân aradık düşündükle-rimizi ve isteklerimizi gerçekleştir-mek için. Bu mekanı bulduğumuzda bizim için çok uygun olduğuna karar verdik. 10 Şubat 2016 da burayı aç-tık. -Sofa ismini nerden buldunuz? Sofa bizim kültürümüzde olan bir ke-lime, mekânımıza da çok yakıştırdığı-

mız için bu ismi tercih ettik.

-Aile işletmesi olmasının avantaj ve dezavantajı nelerdir? Eşimle çalışmanın avantajı birbirimi-ze her konuda destek olabilmemiz.

Eşim bu konuda benden daha tecrü-beli işletmemizle ilgili resmi konular

özellikle onun sorumluluğunda. Bir-birimize her konuda fikir verebiliyo-ruz. Ortak hayalimiz olduğu için de

keyifli.

Röportaj EkoHavadis

2929

-İşletmenizi kurarken amaçlarınız nelerdi?

Her yaşa ve kesime hitap eden huzurlu evi-

miz kadar rahat bir ortam olsun, ev hanım-

ları çay sohbetleri edip özel günler düzen-

lerken öğrencilerin sakin ders çalışabilecek-

leri, eğlenip keyifli vakit geçirebilecekleri

bir ortam oluşturmayı amaçladık.

-Menüye nasıl karar verdiniz, nelere dikkat

ediyorsunuz?

Menüyü müşterilerimize odaklı düzenleme-

ye çalıştık. Evimizin mutfağına almadığı-

mız hiçbir ürünü buraya da almıyoruz.

Mutfağımızdan çıkan her şeyin sağlıklı ve

lezzetli olmasına özen gösteriyoruz.

-Öğrencilerin burayı tercih etme sebebi ne-

dir?

Öğrenci arkadaşlarımızın ders çalışabile-

cekleri sakin bir ortam var. Gelip keyifli

vakit geçirebiliyorlar, toplantı, doğum günü

gibi etkinlikleri gerçekleştirebiliyorlar.

-İsminizi nasıl duyurdunuz?

Reklam yaparak değil referans yoluyla ya-

yılmak istedik, samimi ve sıcak bir ortam

oluşturmaya çalıştık.

Nihal ERKEK

Kültür-Sanat EkoHavadis

3030

ARBİTRAJ – ENTRİKA

Yönetmen: Nicholas

Jarecki

Yıl: 2012

Oyuncular: Richard

Gere, Susan Sarandon,

Tim Roth, Brit Mar-

ling, Laetitia Casta,

Nate Parker, Stuart

Margolin, Chris Ei-

geman, Graydon Car-

ter, Bruce Altman,

Larry Pine, Curtiss

Cook, Reg E. Cathey,

Felix Solis, Tibor

Feldman

Türler: Dram, Geri-

lim

Aşk, sadakat ve zen-

ginlik hakkındaki bu

etkileyici gerilim fil-

mi, Nicholas Jarec-

ki'nin ilk yönetmenlik

denemesidir.

Filmin ana konusu

olan arbitrajada kısaca

değinmek gerekirse

düşük fiyata alıp yük-

sek fiyata satma arbit-

rajı* (ara kazancı)

kişinin o piyasanın

gerçek değerini tespit

etme yeteneğine bağlı-

dır. Serbest yatırım

fonu patronu olan milyarder Robert Miller'ı Amerikan

iş dünyasında başarının portresi yapan şey de bu yete-

nektir. Atlanan nokta ise fonun muhasebesinde yapı-

lan usulsüzlüklerdir. Miller’in metresinin kendi yaptı-

ğı bir kazada ölmesi sonucunda da işler çığırından

çıkar ve çıkar yolu aramaya başlar. Bu yolu da hiç

beklenmedik bir yerde aramaktadır ve miller altmışın-

cı yaş gününün arifesinde, kendisini yaptığı hilekârlı-

ğın boyutu ortaya çıkmadan, ticaret imparatorluğunu

büyük bir bankaya satmaya çalışırken bulur. Beklen-

medik korkunç bir hata durumun öneminin farkına

varmasını zorlaştırınca, Miller tehlikede olanın sadece

işi olmadığını anlar.

*Herhangi mali bir değeri olan malı bir piyasada

ucuzdan alıp, aynı malı aynı anda, risk üstlenmeden

farklı bir piyasada daha yüksek fiyattan satarak elde

edilen getiriye denir. İstanbul’da Amerikan Doları 2

TL, Ankara’da Amerikan Doları 2,10 TL olsun. Aklı-

nı kullanan yatırımcılar bu durumdan kazanç elde

etmek için hiç risk üstlenmeden aynı anda İstan-

bul’dan Doları alıp, Ankara’da doları satması gerekir.

Bu işleme teoride Yer Arbitrajı (İki Uçlu Arbitraj)

denilmektedir.

Abdülkadir AY

Etkinlik EkoHavadis

3131

G eçtiğimiz hafta iktisat bölüm başkanlığı ve gaze-

tecilik bölüm başkanlığı tarafından düzenlenen

ve üniversitemizin iletişim fakültesi öğretim üyelerin-

den Yrd. Doç. Dr. Serhat Çoban ve Yrd. Doç. Dr.

Engin Çağlak ile ‘’Work Shop Ekonomi Haberciliği’’

adlı konferansımızı Cemil Meriç Konferans Salo-

nu’nda gerçekleştirdik. EkoHavadis dergisini geliştir-

mek ve teknik olarak bilgilenmek adına yapılan bu

konferans biz öğrenciler için faydalı oldu. 2,5 saat

süren konuşmada ilk olarak Yrd. Doç. Dr. Serhat Ço-

ban bizlere “Gazeteciliğin temel ilkeleri ve prensiple-

ri” adlı sunumunu yaptı. Bu sunumda haber yazmanın

püf noktalarını ve nasıl uygulayabileceğimizi, 5N1K

kuralının örnekleri, habercilikte kullanmamız gereken

çeşitli yazım kuralları, bir haberi dikkat çekici hale

getirmenin yolları, fotoğraf çekerken açı ve ışığı doğ-

ru ayarlama vb. konuları tartışıp nasıl haber yazacağı-

mız konusunda teorik olarak bilgi sahibi olduk. Ar-

dından Yrd. Doç. Dr. Engin Çağlak “Gazetecilik uy-

gulamaları ve haber bülteni” adlı sunumunu gerçek-

leştirdi. Günümüz teknoloji çağında haberlerin hızla

yayılması ve bunun kesinliğinin sağlanması konusun-

da bir takım söylentilerde bulundu. Sonrasında doğru

fotoğraf çekmeyi uygulamalı bir biçimde bizlere an-

lattı. Bir dergide bazı pozisyonlarda olması gereken

kişiler ve onların görevlerinin neler olduğu konusunda

dergimiz uğraşanlarından örnekler verdi. Dergimizi

inceleyip doğrularımız ve yanlışlarımız üzerinde dur-

du. Dergimizin ilerleyen sayılarında bu bilgiler saye-

sinde daha doğru ve nitelikli içerikler hazırlayacağız.

Buket DEMİRCAN

WORKSHOP EKONOMİ HABERCİLİĞİ EĞİTİMİ

Etkinlik EkoHavadis

3232

İ ktisat Konferanslarımızdan sekizincisi olan Kurum

ve Kariyer Konferansını 04.12.2017 tarihinde ger-

çekleştirdik. Konferansta Çanakkale Savaşları Gelibo-

lu Tarihi Alan Başkanı Sayın İsmail Kaşdemir’i ağır-

ladık. Kaşdemir, katılımcılara öncelikle Gelibolu Ya-

rımadası Tarihi’nden ve Gelibolu’nun Çanakkale için

öneminden bahsetti. Sonrasında Tarihi Alan Başkanlı-

ğı’nın vizyonunu ve misyonunu, kurumun kuruluş

amacını katılımcılarımız ile paylaştı. Tarihi Alan Baş-

kanlığı’nın kuruluşu, görevleri, işleyişi ve personelleri

hakkında bilgi veren Sayın Kaşdemir, ardından öğren-

cilerimiz için Kurum’da nasıl istihdam imkanı bulabi-

leceklerini anlattı. Konferansın ilerleyen bölümünde

Gelibolu bölgesinde yaptıkları faaliyetlerden, devam

eden çalışmalardan, Tarihi Alan Başkanlığı tarafından

düzenlenen törenlerden söz etti ve zaman içerisinde

kaybolmuş şehitliklerin keşfedilip, uygun hale getiril-

dikten sonra ziyarete açmaları hakkında bilgiler verdi.

Konferansın sonunda katılımcılara Gelibolu Tarihi

Alan Başkanlığı tarafından hediyeler takdim edildi.

Nurcan BAL