beleidsplan wmd 2011-2015

Beleidsplan

2011-2015

WMD brengt water verder

Waterwereld in verandering 3

1. Klantrelatie 5

2. Watervoorziening 9

3. Mens en Organisatie 15

4. Financiën en Verantwoording 19

5. Omgeving en Samenwerking 23

6. Duurzame ontwikkeling 27

7. Internationale oriëntatie 31

Hoogtepunten uit de beleidsperiode 2006 - 2010 35

Inhoudsopgave

Onze Missie

We willen als nutsbedrijf de drinkwatervoorziening voor de Drentse burger optimaal verzorgen en voor generaties na ons veiligstellen. Met het oog op volksgezondheid moe-ten kwaliteit en leveringszekerheid gewaarborgd zijn. We vervullen deze taak op een maatschappelijk verantwoorde wijze, in samenwerking met onze omgeving, met oog voor duurzaamheid, doelmatig, klantgerichtheid en voortdurend werkend aan innovatie. Met onze kennis en ervaring willen we bijdragen aan ontwikkeling van de drinkwaterwatervoor-ziening elders in de wereld.

De drinkwatervoorziening gaat om iets heel primairs, name-lijk de volksgezondheid. Daarin past geen competitie tussen bedrijven. Het nutskarakter van WMD past ons daarom prima. Met die gedachte vormen we ons beleid voor de toekomst. WMD bevindt zich in een roerige waterwereld die voortdurend aan verandering onderhevig is. Het waarborgen van ons pro-duct drinkwater is gebaat bij stabiliteit, voorspelbaarheid en onze klanten vragen om zekerheid van levering en kwaliteit. Met deze paradox kunnen we echter prima uit de voeten. Uit ervaring blijkt dat onze organisatie floreert bij vernieuwing, deze dus ook bewust opzoekt en hieraan flexibiliteit ontleent om scherp en betrouwbaar te blijven als het gaat om onze kernactiviteiten. Onze scoop is breder dan dat. Maatschappe-

Waterwereld in verandering

lijk verantwoord ondernemen is de tweede pijler waarop onze organisatie staat. Zorgvuldig gebruik van grondstoffen, herge-bruik van reststoffen, werkgelegenheid bieden aan kansarmen op de arbeidsmarkt en activiteiten ontplooien op het vlak waar de water- en energiekringloop elkaar raken zijn slechts enkele voorbeelden. We willen meerwaarde bieden aan onze aandeel-houders, de provincie Drenthe en de inliggende gemeenten.

Dit beleidsplan laat zien dat WMD die koers niet wil verlaten en inzet op voortgaande innovatie, als organisatie ‘de mede-werkers maken samen het succes’ en als partner of ken-nisdrager in een groeiend aantal samenwerkingsverbanden ‘iedere partij moet doen waar hij sterk in is’.

We bevinden ons in Nederland, in Drenthe, in een bevoorrechte positie. Overal waar je komt, kun je drinkwater tappen dat

misschien wel nergens ter wereld zo schoon en betrouwbaar is als hier. Het is bovendien goedkoop en niemand hoeft het te

ontberen. Daar is wel het één en ander voor nodig. We putten naar het lijkt uit oneindige voorraden. Toch kunnen deze in onze

welvarende maatschappij uitgeput of vervuild raken. Klimaatverandering kan hier ook een steentje aan bij gaan dragen. Niet

eens zo ver bij ons vandaan, recent in 2008, had de streek Catalonië, Noord-Spanje te maken met ernstige droogte, de water-

reservoirs waren leeg. Drinkwater moest met schepen worden aangevoerd. Wie had dat gedacht? Ook dichterbij zien we dat

oude waterwingebieden te maken kunnen krijgen met problemen zoals verzilting. Het oppervlaktewater bevat op veel plaatsen

steeds meer stoffen die we moeten verwijderen. We leven weliswaar in een delta, zijn onze waterzuiveringen tot veel in staat en

technieken maken grote sprongen voorwaarts, maar we moeten zuinig zijn op onze watervoorraden en de watersystemen die

deze voeden. Dat zijn we verplicht aan de generaties na ons.

3

Dit beleidsplan staat vol met ambities waarvan we met enige trots kunnen zeggen dat deze voortborduren op wat we als bedrijf al jaren goed doen. We maken uitstekend water tegen een zeer lage acceptabele prijs. Dit kunnen we alleen blijven doen door gemotiveerd te blijven om als maar beter te pres-teren. De komende jaren zetten we daar op in. We willen onze belangen in de regio veilig stellen. We willen toonaangevend zijn in de wijze waarop we de belangen van onze klanten dienen. Samen met andere organisaties in de waterketen in de regio doen we een hernieuwde poging om synergie te behalen uit samenwerking. Het verlagen van maatschappe-lijke kosten staat daarbij centraal. We hebben volop aandacht voor de mensen in ons bedrijf en voor de gevolgen van ons handelen voor het leefmilieu.

Tegelijkertijd zijn we solidair met een miljard mensen in de wereld die geen toegang hebben tot schoon drinkwater. We blijven ons inspannen om, in ons geval met onze dochter-bedrijven in Oost-Indonesië, drinkwater voor een grotere groep mensen beschikbaar te maken. Ook hier is samen-werking de sleutel tot succes.

Assen, april 2011Karst Hoogsteen

4

De klanten van WMD verlangen een betrouwbaar product en goede service zonder daar zorgen over te hoeven hebben. Drinkwa-

ter moet er simpelweg zijn: schoon, veilig, altijd voorhanden en tegen een acceptabele prijs. Klanten willen heldere en directe

communicatie in die gevallen dat er toch iets schort aan de dienstverlening. Men verwacht dat we actief communiceren over

activiteiten die hen direct kunnen raken, zoals incidenten die de levering onderbreken of vervanging van de watermeter. Overige

klanteninformatie moet beschikbaar zijn op het moment dat ze die nodig hebben, op een laagdrempelige manier, bijvoorbeeld te

lezen op de website.

Als nutsbedrijf dat al bijna 75 jaar drinkwater levert aan Drentse klanten, die niet voor een andere leverancier kunnen kiezen,

hebben we nog wel eens de neiging om vóór de klant te denken. Dat is een valkuil. We zijn het aan onze stand verplicht om de

klant nog meer bij ons product en onze dienstverlening te betrekken.

Het klantenpanel, dat sinds 2006 bestaat, heeft al op menig onderwerp, bijvoorbeeld de vereenvoudigde nota, bijgedragen aan

de nodige scherpte in dienstverlening. Deze lijn willen we voorzetten.

1. Klantrelatie

‘onze klanten, daar doen we het voor’

5

7

Kortom, WMD wil drinkwater leveren met oog voor de wensen van de klant. Dit betekent dat we continu een optimum zoeken tussen de drinkwatertarieven en de kwaliteit van product en service: een stabiele maatschappelijk verantwoorde prijs voor goed drinkwater. Binnen dit kader streven we ernaar met onze prestaties tot de topcategorie van de Nederlandse waterbe-drijven te blijven behoren. De praktijk leert dat mensen water steeds meer gaan zien als onderdeel van hun gezondheid-, wellness- of comfortbehoeften. Klanten vinden verantwoord gebruik belangrijk en dus ook innovaties op dit gebied. Hier moeten we op inspelen en blijven zoeken naar vernieuwing.

We willen een klantgedreven organisatie zijn en onze dienst-verlening naar de klant op peil houden. Daarbij koesteren we de Drentse identiteit in het contact met de klant. Tegelijkertijd willen we meegroeien met veranderende wensen als gevolg van ontwikkelingen op het gebied van communicatie, zoals gebruik van internet, of ontwikkelingen in de maatschappij, zoals de gewenste samenwerking in de waterketen. WMD is zich bewust van het feit dat ieder contactmoment met de klant een kans is op het verbeteren van de relatie met die klant. In het beleidsprogramma voor de komende jaren vormt dat een rode draad.

8

Programma

• Wedoengerichteronderzoeknaardewensenvandeklantomonzedienstverleningdaaropaftestemmen. Het klantenpanel blijft hierin een belangrijk instrument.• Metbehoudvandekwaliteitvanonzedienstverleningstrevenweernaartotdetopdrieindebenchmarkvanwater- bedrijven te blijven behoren.• Wewerkenaaneennieuwsysteemvoorhetmonitorenvanalonzeprestatiesindedienstverleningnaardeklant. Dit geldt zowel voor eigen werk als voor ingehuurde diensten. • Wegaane-factureringinvoeren.• Iedercontactmetdeklantmoetinordezijn.Negatieveincidentenvormeneenafbreukrisico.Wezorgendatde vaardigheden van personeel dat contact heeft met de klant op niveau zijn.• Westrevennaarverminderingvanhetaantalstoringeninonzeinfrastructuurenwewillenquaondermaatse leveringsminuten (het aantal minuten dat een klant gemiddeld per jaar zonder water zit) tot de beste waterbedrijven behoren.

2. Watervoorziening

Het spreekt voor zich dat we een betrouwbare leverancier van drinkwater willen zijn voor al onze gebonden en niet-gebonden

klanten. De volksgezondheid staat hierbij voorop. Bij het winnen, zuiveren en distribueren van drinkwater voldoen we ruim-

schoots aan de door de wet gestelde eisen voor kwaliteit en leveringszekerheid. Dit zullen we zo houden, maar met die doelstel-

ling alleen nemen we geen genoegen. Er is immers nog steeds op onderdelen in de watervoorziening winst te behalen. In de

komende beleidsperiode zal dit één van onze speerpunten zijn. Het verleden heeft ons geleerd dat WMD als organisatie haar

kracht juist ontleent aan een continue zoektocht naar innovaties op het gebied van de watervoorziening en het in praktijk bren-

gen daarvan. WMD wil voorop lopen als het gaat om kennis en kunde op het gebied van drinkwater, die we graag met anderen

delen. We zijn niet bang om tegen de stroom in te zwemmen. We investeren in mensen om dit te kunnen blijven doen.

De komende jaren zullen in het teken staan van een duurzamer bedrijfsvoering, vooruitgang door sensortechnologie en inno-

vatieve (zuiverings)technieken, nieuwe operationele samenwerkingsvormen in de waterketen en toonaangevende resultaten in

Indonesië.

‘drinkwater is ons vak’

9

We blijven grondwater als grondstof voor de bereiding van drinkwater gebruiken. We zijn van mening dat drinkwater nu en in de toekomst voldoende beschikbaar moet zijn. Daarom zetten we ons in om, samen met de bevoegde overheden, grondwatervoorraden in Drenthe voor (verdere) verontrei-niging te beschermen. Zonder extra preventieve bronmaat-regelen dreigen hogere emissies naar het watermilieu, wat voor ons een zorg is. Binnen dit kader van het op peil houden van ruimtelijke bescherming, zullen we actief blijven zoeken naar functiecombinaties in de wingebieden om meervoudig grondgebruik te bevorderen.

We willen de watervoorziening in Drenthe verder optimalise-ren. Binnen de beleidstermijn zal ook in Coevorden en Beilen zachter drinkwater worden geleverd en wordt de leverings-zekerheid vervolmaakt. Het productiestation Dalen wordt vernieuwd en het productiestation Beilen wordt gerenoveerd.

We gaan het nieuwe wingebied Zeijerveen in de gemeente Assen ontwikkelen en in gebruik nemen. Voor drie strategi-sche wingebieden, verspreid over Drenthe, worden vergun-ningen aangevraagd, zodat we bij onverhoopte calamiteiten in de toekomst snel kunnen uitwijken naar een alternatieve winlocatie.

De ondergrondse infrastructuur is, met meer dan 10.000 km aan waterleidingen en een hoge vervangingswaarde, één van de belangrijkste bedrijfsmiddelen van WMD. We zien het laatste decennium dat het ondergronds ruimtegebruik steeds intensiever wordt en leidt tot conflicterende belangen. De overheid gaat hierin steeds meer regulerend en ordenend optreden. Wij verlangen dat we op eenvoudige wijze toegang kunnen blijven verkrijgen tot de ondergrond om leidingen te leggen. Dat moet geborgd zijn. Van belang is een goede bescherming tegen graafschade en bovengrondse ruimte-lijke ontwikkelingen. Bij initiatieven om te komen tot onder-grondse ordening door de overheid willen we actief aan tafel zitten om drinkwaterbelangen veilig te stellen. Minimalisatie van maatschappelijke kosten is ook daarbij een belangrijke drijfveer.

Het leidingnet zullen we steeds (pro)actiever gaan beheren. Voorheen vloeide veel werk aan onze infrastructuur voort uit externe aanleidingen, zoals vervanging van gemeentelijke rioleringen. Dit aandeel willen we verminderen door goed overleg met de nutspartners.

11

Het saneren van waterleidingen willen we meer baseren op ons eigen kennissysteem, een risicobenadering, en we zullen meer slimme technieken toepassen waaronder relinen. In een apart saneringsprogramma voor asbestcementleidingen wordt de komende jaren extra geïnvesteerd om het aantal storingen in de drinkwaterdistributie te verminderen.

De exploitatie van onze distributietaken is gebaat bij gebruik van goed ontsloten geo-informatie. We introduceren een nieuwe mobiele geoviewer en rekenen erop dat dit zal leiden tot vermindering van fouten en tot een grotere efficiency.Op het gebied van bewaking van waterkwaliteit zullen we blij-ven steunen op ons Waterlaboratorium Noord (WLN), die van een Stichting een BV is geworden. WLN wordt breed ingezet als het gaat om waterkwaliteits- en technologievraagstukken met betrekking tot de behandeling van drink-, industrie- en afvalwater. Nieuwe technieken voor het snel aantonen van bacteriën op basis van genetisch moleculaire technieken (PCR) zullen meer hun intrede doen en hun waarde bewijzen in snelle duiding van microbiologische verontreinigingen en het snel kunnen nemen van maatregelen daartegen.

Belangrijke innovatieve ontwikkelingen op het gebied van sensoren in de drinkwaterbereiding en distributie willen we testen in Sentec, het sensortestcentrum van WLN. Een breed scala aan sensoren worden binnen het project SAWA getest op hun inzetbaarheid op praktijkschaal op allerlei water-typen. Belangrijk in dit project is het onderling contact tus-sen én overheden én de markt (sensorbedrijven) én onder-zoeksinstituten. Het is onze intentie om met de introductie van sensoren in waterkwaliteitsmetingen een belangrijke stap voorwaarts te kunnen zetten in onze bedrijfsvoering.

Als waterleidingbedrijf maken we onderdeel uit van de ‘vitale infrastructuur’ van Nederland. De bescherming hiervan heeft prioriteit binnen de strategie van nationale veiligheid. Eén van de landelijke doelstellingen is het versterken van de samenwerking tussen de vitale sectoren. We willen daar ons steentje aan bijdragen, te beginnen met het afsluiten van een convenant met de Veiligheidsregio Drenthe. We zorgen ervoor dat de beveiliging van ons primaire proces op gewenst niveau (de norm van de waterbedrijven) blijft.

12

Programma

• Weschrijveneennieuwleverings-enwatervoorzieningsplanopbasisvaneenrisicoanalyse.Wehoudenrekeningmet een prognose van een licht dalende watervraag. De leveringszekerheid voldoet aan de VEWIN-richtlijn.• Onzebeveiligingsmaatregelenhoudenweup-to-dateenweoefenencrisissituatiesmetregelmaat.Webetrekkenonze regionale partners (overheden) vanzelfsprekend hierbij.• Weproberenonzebronnenvoordetoekomstveiligtestellen.Wewilleneenactieverolspeleninstudiesenprojecten gericht op het vasthouden van grondwatervoorraden en behoud van de waterkwaliteit in een ingewikkeld palet aan belangen (landbouw, natuur etc.) en effecten (klimaat, verdroging etc.).• Wezoekenactiefnaargebruikvanalternatievebronnenvoorgrootverbruikers.• Wewillenopallevieronderdelenvandewaterkwaliteitsindex(WKI)totdevijfbestebedrijvenbehoren.• Hetmonitoringsysteemwaterkwaliteitvoorkwetsbarewinlocatiesgaanweafmaken.• VoorhetwingebiedZeijerveenontwerpenweeenbronnenveldeneentransportnet.• WedoenonderzoeknaardeoptimaleinrichtingvandewatervoorzieningvanstationBeilenenzullenditstationin 2014/2015 renoveren.• Wevoereneenintensiefvervangingsprogrammaasbestcementleidingenuit.• Wemakenmasterplannenvoordegewensteleidinginfrastructuurindegroterekernen.• Voorhetbeheerenonderhoudvanonsleidingnetgaanwegebruikmakenvannieuwereliningstechnieken(3M)en introduceren we een nieuwe geoviewer voor onze monteurs.• DeinspectievanbinneninstallatieszitophetniveauvandeVEWIN-aanbevelingen.• SamenmetdeprovincieDrenthewerkenweaanhetbehoudvanhet‘blauwegoud’,degrondwatervoorradenin Drenthe. We zijn o.a. partner in een haalbaarheidsstudie en pilotproject ‘waterhouderij’ in het Hunzedal.• Wedenkenactiefmeemetgemeentenenprovincieoveruitvoeringsprogrammabodemsaneringenopbasisvande nieuwe gebiedsdossiers per beschermingsgebied.• WeparticiperenactiefinhetbedrijfstakonderzoekvanKWReninWetsus.• Intweesensorprojecten,WaterSenseenSAWA,vervullenweeenaanjagendeenfaciliterenderol.• Eeninternedenktankgaatonzecreativiteitenideeënverderhelpen.

14

In de vorige hoofdstukken is het beleid van de primaire processen van WMD beschreven. De zorg en plicht om dit te realiseren

ligt bij de mensen die het moeten uitvoeren en het gezamenlijk vermogen om dat goed te organiseren. Onze medewerkers zijn

ons belangrijkste kapitaal. Daarom wil WMD een aantrekkelijke werkgever zijn. We willen dat waarmaken door een vernieu-

wende, uitdagende, creatieve en plezierige werkomgeving te bieden. Verdere flexibilisering van arbeidsvoorwaarden hoort daar

bij. We werken met mensen die hun vak verstaan, die nieuwsgierig zijn en hun grenzen willen verleggen. Gezien de uitdagingen,

waar we ons voorgesteld zien de komende jaren en de gedrevenheid om te blijven vernieuwen, is het duidelijk dat we dat alleen

kunnen waarmaken wanneer we als organisatie blijven leren en dit ook met elkaar willen delen. Samen weten, kunnen we meer.

3. Mens en Organisatie

‘blijven leren houdt ons jong’

15

De maatschappij vraagt steeds meer van mensen. Meegaan in de automatisering en digitalisering van allerlei werkpro-cessen. Doordat we steeds meer weten, worden activiteiten complexer, duiken nieuwe problemen op en worden oplos-singen vernuftiger.

WMD heeft te maken met een vergrijzende organisatie. Dit vraagt aan de ene kant om verjonging en aan de andere kant om inspanningen om de deskundigheid op het vakgebied actueel te houden. Het is ook om die laatste reden juist belangrijk in deze fase meer aandacht te schenken aan opleiding, bijscholing en kennisuitwisseling. We willen een lerende organisatie zijn en blijven.

In het kader van levensfasebewust personeelsbeleid en het vergroten van de mobiliteit van het eigen personeel zullen we daarom actief beleid gaan voeren. Dit betekent dat we in het functioneren van medewerkers op zoek zullen gaan naar persoonlijke ontwikkelingsmogelijkheden en daartoe kansen bieden aan onze mensen.

In onze vergrijzende organisatie spelen de leidinggevenden een voortrekkersrol bij de wens om als organisatie jong en bij de tijd te blijven. Deze groep zal goed aangesloten moeten blijven bij de medewerkers en een voorbeeld moeten zijn. Een open bedrijfscultuur waarbij we elkaar aan durven spre-

ken op gedrag en resultaat hoort daar onlosmakelijk bij. Dit vergt voor de leidinggevenden die al langer meedraaien in de organisatie een extra inspanning. We zullen hier de komende jaren een zwaarder accent op leggen en de groep leidingge-venden begeleiden om deze rol waar te kunnen maken.

De activiteiten van WMD kenmerken zich al jaren door groei buiten de kernactiviteiten om, ander water, drinkwater voor ontwikkelingslanden, etc. De mogelijkheden die dit biedt voor medewerkers om gemotiveerd en bij de tijd te blijven op het vakgebied blijven we maximaal benutten. Dit betekent ook dat we voldoende werk kunnen genereren om voort te gaan met wat we ons interne ingenieursbureau noemen en onze eigen werkplaats. Om onze core business te blijven ken-nen, moeten we de daarbij behorende werkzaamheden zelf beheersen. We willen ons hierin blijven onderscheiden.

Het zal in de toekomst moeilijker worden om gekwalificeerd personeel aan te trekken, vooral technisch personeel met kennis van drinkwater. Om hierin tijdig te voorzien, gaan we ons traineeprogramma vernieuwen om talenten aan ons te binden en op te leiden. Daarnaast beschouwen we het als onderdeel van onze maatschappelijke rol om een bijdrage te leveren aan de doelstelling van de overheden om kansar-men op de arbeidsmarkt te helpen werk te vinden. We zullen hiervoor ook werkplekken beschikbaar houden.

17

Programma

• Wedragenzorgvoorhetbehoudvaneencreatievewerkomgevingvoordeeigenmedewerkers. Organisatieveranderingen en een toenemende druk op procedures in het kader van kwaliteitszorg in brede zin moeten hiermee in balans zijn.• Meerteamworkbinnenhetmanagementteamiseendoelwaaraanwewillenblijvenwerken.Structurerenvanhet overleg is daarvoor één van de voorwaarden.• Westrevennaareencultuurwaarbijcollega’selkaardirecteraansprekenopresultatenengedrag.Omdittebevorderen gaan we in eerste instantie bij de leidinggevenden schaven aan vaardigheden. • Ineennieuwtraineeprogrammawervenwe(water)professionals,waarmogelijkinsamenwerkingmetdesector.• Binnenonzeorganisatiecreërenweruimtevoorkansarmenopdearbeidsmarktenwerkervaringsplaatsenvoor kinderen uit het speciaal onderwijs. We formuleren opdrachten voor stagiaires en afstudeerders om ervaring op te doen in ons vakgebied.• WeverkennendebehoeftesaanflexibelerwerkenendespecifiekekansendieditbiedtvoorWMDalvorenshierkeuzes in te maken. In deze beleidsperiode wordt definitief een standpunt bepaald of dit voor WMD toepasbaar is.• Tenbehoevevanonzeinternecommunicatie,diealtijdbeterkan,willenwedeterbeschikkingstaandemoderne communicatiemiddelen (intranet, sharepoint) effectiever gaan inzetten. We gaan hier actief op sturen.• Weblijvenwaakzaamophetgebiedvanveiligwerkenenhetverbeterenvanarbeidsomstandighedenwaarnodig.

18

4. Financiën en Verantwoording

Voor een waterbedrijf dat op afstand van de overheid als monopolist een publieke taak vervult, is transparantie en verantwoor-

ding afleggen een terugkerend thema met een groot belang. WMD wil dan ook volledig transparant zijn in de wijze waarop ze

verantwoording aflegt over de bedrijfsvoering en de bedrijfsresultaten. We gebruiken daarvoor de richtlijnen uit de Code Good

Governance (Code Tabaksblat). Het bewaken van de doelmatigheid van de organisatie vinden we primair een zaak van de aan-

deelhouders. We zijn van mening dat de vrijwillige benchmark in de drinkwatersector als decentraal toezichtinstrument daarop

een goede aanvullende rol speelt en heeft gespeeld. Deze benchmark heeft al aangetoond dat WMD over het laatste decennium

steeds efficiënter is gaan opereren. De nieuwe drinkwaterwet zal ons echter een externe toezichthouder geven die vooral het

tot stand komen van de drinkwatertarieven nauwgezet onder de loep zal gaan nemen. Dit zal aanleiding geven tot extra werk en

kosten, maar we zijn hier klaar voor. WMD heeft in juridische zin strikte scheidingen aangebracht tussen publieke taken en com-

merciële activiteiten. Zo worden kosten op een juiste wijze doorberekend en vindt geen kruissubsidiëring plaats.

‘iedereen mag ons controleren’

19

21

We keren geen winst uit aan onze aandeelhouders anders dan een vergoeding voor het geïnvesteerd vermogen. We streven naar een solvabiliteitsratio van 30% en drinkwater-tarieven die minder stijgen dan de inflatie. De tarieven zijn kostendekkend, transparant en niet-discriminerend.

De resultaten van de benchmark gebruiken we om de interne bedrijfsprestaties te verbeteren. We streven naar een zo hoog mogelijke positie in de benchmark. We maken onze kosten en opbrengsten zichtbaar in een apart financieel beleidsplan. Daarnaast werken we met een investeringsplanning (tien ja-ren voortschrijdend) voor het vastleggen en in balans houden van onze investeringsinspanningen in die tijd.

Dit investeringsplan actualiseren we ieder jaar. Het vormt de basis voor onder andere de grote nieuwbouwprojecten en noodzakelijke vervangingen van onze bedrijfsmiddelen.

Iedere afdeling maakt ieder jaar een afdelingsplan inclusief exploitatiebegroting waarin, naast de geplande investerin-gen, tevens de doelstellingen van de directie voor dat jaar worden vertaald naar werkzaamheden, inzet van personeel en alle kosten voor de werkprocessen van die afdeling.

Programma

• Westrevenernaaromderesultatenvandebenchmarkonderwaterbedrijventegebruikenomonsbedrijfefficiënter en effectiever te maken om zodoende een positie bij de beste bedrijven te waarborgen. In de komende jaren lijkt het bereiken van een positie bij de beste twee bedrijven een haalbaar doel.• Onzetarievengroeienmetmaximaaldeinflatieminus1%.• Deverhoudingvastrechtenvariabeltariefzullenwedekomendejarenstapsgewijsverderaanpassen,zoalsindevorige periode al is ingezet. Verhoudingsgewijs zal het vastrecht stijgen en het variabel tarief dalen.• Wevolgendeindewetverankerdeafspraaknietmeerdan1%vandeomzetintezettenvoormillenniumdevelopment goals.• Daarwaarfinanciëlevoordelentebehalenzijndoorsamentewerkenmetpartnersinenbuitendewatersector,zullen we dit altijd verkennen alvorens dit zelfstandig op te pakken.• Wehoudeninonsfinancieelbeleidrekeningmeteenextrainvesteringvan30M€intienjaarvoorhetvervangenvan asbestcementleidingen. Een forse extra ingreep in de infrastructuur.• HetindeCAOopgenomen‘flexibelarbeidsvoorwaardenbudget(FAB)’geeftonsredenscherptekijkennaarmogelijke veranderingen in de personele inzet en gevolgen daarvan voor de bedrijfsvoering.

22

5. Omgeving en Samenwerking

‘ons water is van iedereen’

23

De maatschappij is sterk in beweging. Nieuwe ontwikkelingen kunnen kansen en bedreigingen opleveren. Het marktdenken

heeft definitief zijn intrede gedaan in het publieke domein. De samenleving vergrijst. Bij de jongere generatie neemt eigen

belang een steeds groter aandeel dan collectief belang. Interactie wordt steeds meer bepaald door sociale netwerken op

internet. De taal verengelst. In Drenthe is sprake van bevolkingskrimp op het platteland. We worden uitgedaagd te anticiperen op

klimaatveranderingen, waarvan we de effecten nog slechts vaag kunnen inschatten. We leven in een roerige wereld in roerige tijden.

Het is belangrijk om veranderingen vroegtijdig te signaleren om ons optimaal te kunnen aanpassen en onze belangen veilig te stellen.

We blijven alert en actief bezig met wat we ‘omgevingsbeleid’ noemen. WMD wil in die maatschappij een rol van betekenis spelen

en meer dan een betrouwbaar leverancier van drinkwater zijn. Water is de spil voor onze activiteiten. We willen onze organisatie

regionaal verankeren. Een partner zijn waar anderen graag mee samenwerken.

We zien dat organisaties in de waterketen, waterschappen en gemeenten, zich in een ingrijpend veranderingsproces bevinden. Dit wordt enerzijds gedreven door nieuwe inzichten, anderzijds door een (deels door de financiële crisis) gedreven hang naar het verbeteren van de efficiency van de gezamen-lijke watertaken. En speerpunt in de komende beleidsperiode is onze inspanning om te komen tot meer samenwerking en synergie in de waterketen. We spreken een voorkeur uit voor het van onderaf bouwen aan samenwerking, concrete projec-ten samen oppakken. We zijn van mening dat belemmeringen op het gebied van wetgeving en fiscaliteit in dit traject moeten worden weggenomen.

Water en energie worden steeds vaker aan elkaar gekoppeld. De ondergrond wordt gebruikt voor koude- en warmteopslag waarbij water het transportmiddel is. Ook het gebruik van warmte uit ons ruwwater direct uit de bronnen, kan als bijdrage aan schone energielevering worden inge-zet. We zien dit als een verlengde nutstaak en proberen hier, samen met het regionale energiebedrijf Rendo, de komende jaren vorm aan te geven in een aparte organisatie.

WMD levert niet alleen allerlei soorten water, maar ook een bijdrage aan volksgezondheid, werkgelegenheid, ruimtelijk or-dening, natuurontwikkeling en innovatie. We willen de water-belangen in de regio duurzaam veiligstellen. Tegelijkertijd kie-zen we ervoor om naast de uitoefening van onze publieke taak, meerwaarde te creëren voor onze aandeelhouders en voor de

25

Drentse burger. Dit uit zich in een scala aan watergerelateerde activiteiten, passend bij onze kennis, kunde en schaalgrootte. Hierbij zoeken we nadrukkelijk de samenwerking op die ter-reinen waar eigen kennis ontbreekt, waar specifiek waterken-nis wordt gevraagd of waar efficiencyvoordelen te behalen zijn. Concreet betekent dit het ondertekenen van een waterketen-akkoord Noord-Nederland, dat gaat voorsorteren op samen-werking met twee waterschappen, Waterbedrijf Groningen en 30 gemeenten in het Eemsstroomgebied. We ondersteunen initiatieven die proberen water onderwerp te laten zijn van een ander ondernemerschap (o.a. in het Hunzedal). We proberen een vervolg te geven aan het project WaterSense, waarbij met sensoren in de bodem ook waterkwaliteit beter bepaald en gestuurd zou kunnen worden. We breiden onze samenwerking met waterschap Velt en Vecht uit door een gezamenlijk ope-rationeel team op te zetten dat meerdere installaties zal gaan beheren. We zoeken medestanders in natuurbeheer en nieuwe kansen om samen met landbouwers de beschermingsgebie-den te beheren met oog voor duurzaamheid.

De positie die we innemen in onze omgeving wordt deels bepaald door ons imago. We willen hier actief aan bouwen, onze zichtbaarheid vergroten door gevraagd en ongevraagd te blijven vertellen over de uitvoering van alle bedrijfsactiviteiten. Educatie over water in brede zin op scholen krijgt een nieuwe impuls, innovatieve projecten worden aan een breed publiek getoond en waterwingebieden blijven opengesteld voor recreatief gebruik.

Programma

• Weonderbouwendekeuzesdiewemakenophetgebiedvanmaatschappelijkverantwoordondernemenenzorgenvoor heldere verslaglegging en gerichte communicatie hierover.• Samenmetonzeaandeelhoudersgaanweaansprekendeprojectenmetmaatschappelijkemeerwaardeoppakken, vanzelfsprekend verband houdende met watergerelateerde problematiek. • EenaantalgemeenteninDrentheheeftaangekondigddebluswaterovereenkomstbinnenafzienbaretijdoptezeggen. We stellen ons in deze kwestie op als partner, niet als leverancier en zullen een start maken met het gefaseerd afbouwen van het bluswaternetwerk. Dit zal uiteindelijk ten goede komen aan de drinkwaterkwaliteit.• Wewilleninfrastructurelewerkenbeterafstemmenmetoverhedenenanderenutspartijen,inhetbijzonderindefase van het maken van plannen.• Voordeprovinciezijnweeenpartnerinhaartaakalsgrondwaterbeschermerenwenemenactiefdeelaandediscussie en uitvoering van door water gestuurde ruimtelijkeordeningsvraagstukken.• Wenemenactiefdeelaandetotstandkomingenuitvoeringvaneennieuwbestuursakkoordwaterketen Noord-Nederland.• Wezijnklaarenstaanopenvoorsamenwerkingopoperationeelgebiedmetdegemeenten(riolering)en waterschappen (afvalwaterzuivering).• DesamenwerkingmetwaterschapVeltenVechtinNieuWaterBVbouwenweverderuit.• SamenmetRendoverkennenweeennieuwenutsactiviteitdiezichrichtopenergieuitwater.• WestrevenernaardeeenheidindewatersectortebehoudendoordebelangenbehartigingviaVEWIN te blijven ondersteunen en waar mogelijk gezamenlijk onze publieke taak voor het voetlicht te brengen.• Wewerkensamenindesector(Futuro)omineersteinstantiealleICT-zakenefficiënteroptepakken.• Weontwikkeleneennieuweducatieprogramma,liefstsamenmetdewaterketenpartners.• Metregelmaatpublicerenweoveronswerkenonzeinnovatiesenversterkendaarmeeonsimago.• Alonzevormenvanexterneinformatiezullenwevoortdurendblijvenvernieuwen.

26

6. Duurzame ontwikkeling

Het begrip duurzaamheid wordt zo vaak en in zo’n verschillende context gebruikt, dat het op zichzelf nauwelijks nog betekenis

lijkt te hebben. Het is aan ons om daar een eigen definitie aan te geven en deze in onze organisatie te gaan hanteren. Samen

met WLN, Waterbedrijf Groningen en de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s hebben we een visie op een duurzame

waterketen, die we als richting voor ons handelen beschouwen, als volgt omschreven:

“De waterketen is zodanig ingericht dat de volksgezondheid gewaarborgd is. Het water wordt van de natuur geleend en, wan-

neer het in de natuur wordt teruggebracht, wordt het ecosysteem niet langdurig belast. Toxische stofconcentraties komen

daarom niet in het water voor. Niet biologische stoffen worden, zoveel mogelijk aan de bron, teruggewonnen en hergebruikt.

Bovendien is de waterketen dusdanig ingericht dat kringlopen op een zo lokaal mogelijk niveau gesloten zijn. De kringloop van

water heeft daarbij een nauwe relatie met die van voedsel en energie. De burger kan de waterkringloop optimaal beleven en is

zich daardoor bewust van de effecten van het eigen handelen”.

‘duurzaamheid, dat is onze natuurlijke houding’

27

Deze visie vergt een nieuw denken over een andere organisa-tie van het waterbeheer en waterbeleid:• vansegmenteringindewaterketennaardewaterketen als geheel;• vanlosstaandeketensnaarrelatiestussenketens;• vanoplossingennaarontwerp;• naarmeerzichtbaarheidvoorenbetrokkenheidvande burger;• vangrootschaligeoplossingennaar(waarmogelijk) kleinschalig maatwerk;• vankostenafwegingnaarmulti-criteriaafweging;• naaréénwaterketenorganisatieperstroomgebiedof bestuurseenheid.

Deze visie is recent geschreven en behoeft de nodige uit-werking. We hebben het voornemen dit de komende jaren serieus verder te brengen. Daarnaast zien we het als een uitdaging om onze eigen organisatie een duurzamer houding aan te meten. Gedrag en voorbeeldgedrag zijn hierin sleutelwoorden. Duurzaamheid is een mentaliteit en geeft ons richting van denken.

Meer concreet betekent dit dat we streven naar een duur-zame ontwikkeling van al onze bedrijfsactiviteiten. We willen zuinig omgaan met natuur en milieu en we gebruiken daarom zo min mogelijk materialen die schadelijk zijn voor het milieu.

Daarnaast streven we naar een zo laag mogelijk gebruik en verbruik van grond- en hulpstoffen. We gebruiken 100% groene stroom. Bestaande initiatieven, zoals natuur-ontwikkeling in eigen wingebieden en gecertificeerd duur-zaam terreinbeheer, worden aangevuld met doelstellingen op het gebied van CO2-reductie, energiebesparing, zelf duurzame energie opwekken, aanbieden van ‘energie uit water’ diensten en hergebruik van afvalstoffen.

WMD wil actief meedenken in ruimtelijke ordeningsvraag-stukken waar (grond)water sturend is en haar bijdrage leveren aan behoud van de Drentse grondwatervoorraden.

29

Programma

• Wezettendeeerstestappennaareenenergiebesparingvan20%in2020.• Wezoekenmanierenomactiefteparticipereninnieuweprojectenophetgebiedvanhernieuwbareenergiemetalsdoel 20% van de benodigde energie zelf op te wekken in 2020.• WewilleneenCO2 neutraal bedrijf blijven.• StimuleringvanschonelandbouwinDrentheistoeaannieuweinitiatieven.Weproberendittevindensamenmetde boeren die werken in beschermingsgebieden. Onze zetel in KANON (kenniscentrum Akkerbouw NO Nederland) zullen we ook hiervoor gebruiken.• WestimulerenduurzaamterreinbeheerbijandereorganisatiesinDrenthe.• Samenmetregionalewaterpartnersbekijkenwedetoepasbaarheidenhetnutvannieuweconcepten(o.a.cradleto cradle) in duurzaam ondernemen.• Wegaan100%duurzaaminkopen.

30

7. Internationale oriëntatie

De watervoorziening in Nederland, dus ook bij WMD, staat op een zeer hoog niveau. We zien het als onze plicht met onze ken-

nis bij te dragen aan de drinkwatervoorziening in ontwikkelingslanden. Daarom hebben we ons gecommitteerd aan één van de

millennium development goals: vóór 2015 het aantal mensen dat geen toegang heeft tot drinkwater halveren. Speerpunt voor

WMD ligt in Oost-Indonesië, waar we werken aan realisatie van drinkwater voor drie miljoen mensen. Al jaren geleden zijn we

samenwerkingsverbanden aangegaan met Indonesische waterbedrijven. Dit begon in feite al in Ambon in 1998. Tussen 2005 en

2007 zijn daar joint ventures met Manado op het eiland Sulawesi en met Sorong, Biak, Merauke en Wamena in Papua bijgeko-

men. De Nederlandse overheid verleent steun van in totaal 11 miljoen euro. De inzet van WMD is om in een periode van vijftien

jaar gezonde goed functionerende waterbedrijven te vormen. We kiezen daarbij voor publiek-private samenwerking, waarbij

WMD 51% meerderheidsbelang heeft gedurende de eerste vijftien jaar. De lokale aandeelhouders kunnen daarna besluiten de

aandelen terug te kopen. We doen dit ‘not for profit’ en ‘not for loss’. Dat betekent dat de investeringen terugverdiend moeten

worden. Winst gedurende deze looptijd wordt in de bedrijven geïnvesteerd.

‘iedereen heeft recht op schoon drinkwater’

31

Het programma met deze Indonesische waterbedrijven bestaat uit verschillende fasen. Het is gestart met nood-programma’s, zorgen dat er überhaupt water tijdelijk kan worden geleverd met watertrucks en openbare tappunten op plaatsen waar de drinkwatervoorziening geheel tot stilstand is gekomen. Daarna volgt de periode van wederopbouw van de primaire watervoorziening. Dit is intensief werk met vaak grote investeringen. Zorgen dat productie- en distributie-middelen weer gaan werken, lekverliezen terugdringen, het innen van watergelden weer op gang brengen, het opleiden van personeel en het neerzetten van een passende organisa-tie. Terugdringen van corruptie blijkt één van de belangrijke sleutels tot succes en vanwege het meerderheidsbelang ook realiseerbaar. De aanhouder wint. Alle samenwerkingsverbanden (behoudens Ambon) bevinden zich in of aan het eind van de fase van wederopbouw. Niet alleen renovatie en nieuwbouw van productie- en distributie-middelen is daarbij van belang, maar ook het aansluiten van steeds meer inwoners op het drinkwaternet heeft prioriteit. In de komende beleidsperiode zal de aandacht zich langzaam verleggen naar het opzetten van een goed lopende exploi-tatie. Een constantere drinkwatervoorziening zal leiden tot beter betaalgedrag van een groeiend aantal klanten en meer inkomsten voor de bedrijven. Dit moet er onder meer toe leiden dat er voor toekomstige investeringen gemakkelijker financiering op de financiële markt kan worden aangetrokken.We zullen de komende jaren deze strategie blijven volgen.

De inzet van eigen (WMD) personeel speelt een cruciale rol. Kennis en kunde worden ingebracht. Er wordt bij de renova-tie van drinkwaterstations en distributienetten, veelal in kort-durende missies van enkele maanden, letterlijk meegewerkt op operationeel gebied. De WMD-medewerkers vervullen dan een voortrekkersrol. Een vestiging (dochteronderne-ming) van WMD in Manado zorgt voor toezicht en begeleiding van het gehele programma. Er is een trainingscentrum in Manado waar de komende jaren intensieve lesprogramma’s op het vakgebied drinkwater verzorgd worden.

Samen met PWN en Dunea, onder de vlag van Stichting H2O partners Sumatra, worden de waterbedrijven in Aceh, die door de tsunami in 2005 totaal zijn verwoest, na weder-opbouw nog steeds ondersteund. Deze samenwerking is op een andere leest geschoeid dan die van de bedrijven in Oost-Indonesië. De komende jaren zal advisering plaatsvin-den op het gebied van het maken van businessplannen en de centrale coördinatie van besteding van toegezegde investe-ringsgelden.

In meer algemene zin willen we een bijdrage leveren aan de wens van de rijksoverheid om water één van de sleutelgebie-den van de kenniseconomie te laten zijn en hiermee wereldwijd successen en vooruitgang te kunnen boeken. In dat kader participeert WMD actief in landelijk onderzoek (KWR, Wetsus) en ontwikkeling van innovatieve technieken

33

Programma

• Weblijvenmaximaalinzettenophetrealiserenvandemillenniumdevelopmentgoals.• WegaanmetdebedrijveninOost-Indonesiëdevolgendefasein,zorgenvoorcontinuïteitvanleveringenhetinnenvan watergelden.• InAcehondersteunenwedewaterbedrijvenbijhetoppakkenvanhunwatertaken.• WeverkennendemogelijkhedenomdegemeenteAssenteondersteunenbijhunhulpaanzustergemeenteNalediin Zuid-Afrika op het gebied van drink- en afvalwater. • Wegaan,methetoogophetleverenvaneenbijdrageaandeNederlandsekenniseconomie,ineersteinstantiewerken aan een betere en constantere manier van (intern) kennismanagement in samenwerking met Waterbedrijf Groningen en WLN. • Weblijvenmetdewatersectorinvollebreedtesamenwerkentenbehoevevaninternationalewaterproblematiek.

en technologieën (WaterSense, SAWA) en biedt ruimte voor kennisoverdracht en opleiding (traineeships). We blijven openstaan voor nieuwe initiatieven om onze kennis in te zetten voor minder ontwikkelde gebieden in de wereld. Het aangaan van nieuwe samenwerkingsverbanden met Oost-Indonesische waterbedrijven is zeker mogelijk, maar ook

andere initiatieven zullen we beoordelen op haalbaarheid, met oog voor de draagkracht van WMD. Een eerste bezoek aan Naledi (zustergemeente van Assen) in Zuid-Afrika, krijgt mogelijk een vervolg in de vorm van advisering over het ver-beteren van drink- en afvalwaterbeheer. Waar het kan, zullen we andere waterbedrijven vragen samen op te trekken.

34

Hoogtepunten uit de beleidsperiode2006 - 2010

2006• WMDheeftzichtgeconformeerdaandeNederlandseCorporateGovernanceCode.• Eriseenklantenpanelgeïnstalleerd,datmeedenktoververbeteringvanproductendienstverleningendaaroveradvies uitbrengt aan de directie.• SamenmetdegemeenteAssen,StaatsbosbeheerenhetMinisterievanDefensieheeftWMDhetnatuurgebiedDijkveld gerealiseerd, een stuk natuurherstel in het stroomgebied van de Drentse Aa.• DebeveiligingvanhetdrinkwaterisbijWMDgerealiseerdvolgensdeafgesprokennormenindedrinkwatersector (project Bénewater).• InproductiestationZuidwoldeiseennieuweonthardinginstallatieingebruikgenomen,waardoordeinwonersvanZuidwolde e.o. nu kunnen profiteren van zacht water.• Eriseennieuwfunctiewaarderingssysteemingevoerdeneennieuwsysteemvoorplan-enbeoordelingsgesprekken.

2007• WMDheefthaar70-jarigbestaangevierd.• OndertekeningvanhetAkkoordvanSchokland:dewatersectorcommitteertzichaandemillenniumdevelopmentgoals.• EriseengezamenlijkwatervoorzieningsplangemaaktmetWaterbedrijfGroningen.Eriseennieuwleveringscontract gesloten, waarbij beide bedrijven elkaar 1,5 Mm3 drinkwater per jaar leveren. WMD is hiervoor drinkwater vanuit Annen gaan leveren aan de stad Groningen, waarvoor een nieuwe transportleiding is gelegd.• HeteersteleveringsplanisgemaaktenaangebodenaandeInspectieVROM.• EriseeninstallatievoorhergebruikvanspoelwatergebouwdinValtherbos.• Hetkwaliteitszorgsysteemissuccesvolgeïntroduceerd.WMDisgecertificeerd(ISO9001).

35

2008• HetsensorprojectWaterSenseisvanstartgegaan.• WMDheeftzichgecertificeerdvoorhaarterreinbeheeropniveau‘Goud’vandeBarometerDuurzaamTerreinbeheer.• EriseenovereenkomstgetekendvoorgezamenlijkeproductievankalkmelkmetWaterbedrijfGroningen.

2009• FuturoBVwordtopgerichtomineersteinstantieklanteninformatiesystemengezamenlijktegaanbeheren.• WMDsluiteenovereenkomstmeteenbeheerboerinBreevenen,diezichinhetwingebiedgaatrichtenopweidevogelbeheer in combinatie met een vleesveehouderij.• Eriseennieuwsysteemvoorhetregistrerenvanstoringeningebruikgenomen.

2010• Naeenperiodevaneenaantaljarenvan0%groei,zijndetarievenvoordrinkwatervooreengemiddeldhuishoudenvoorhet eerst gedaald (circa 2%). • DeexploitatievanWMDisvollediggecentraliseerdvoorzowelklanten,productiealsdistributie.• VoordriestrategischewingebiedeniseenruimtelijkereserveringopgenomeninhetProvincialeOmgevingsPlan(POP).• Erheefteenrisico-inventarisatievanallegrondwaterbeschermingsgebiedenplaatsgevondenenditheeftgeleidtot gebiedsdossiers per beschermingsgebied.• HetsensorprojectSAWAisgestart.• Introductievandevijfliterflesdrinkwateralsextraservicenaarklantendiebijstoringenzonderwaterzitten. Er zijn contracten gesloten met collega-waterbedrijven voor afname van deze vijfliterflessen bij crisissituaties.• DepuurwaterfabriekisfeestelijkgeopenddoorZ.K.H.PrinsWillemvanOranje.

36

9405 BL AssenLauwers 3

Postbus 189400 AA Assen

tel: (0592) 85 45 00fax: (0592) 85 45 99

[email protected]

Waterleidingmaatschappij Drenthe

beleidsplan wmd 2011-2015

Documents