beartas bia don scoil uile a bhunú - public health agency · • bia agus deoch a chur chun cinn,...
TRANSCRIPT
![Page 1: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/1.jpg)
Beartas bia don scoil uile a bhunúIrish translation of – Establishing a whole school food policy
![Page 2: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/2.jpg)
Clár
Réamhrá 3
Nabuntáistíabhaineannlebeartas 3biadonscoiluile
Cadisbeartasbiadonscoiluileann? 4
Pleancéimarchéim 5
Seicliostachuniniúchadhadhéanamh 15arbhiasláintiúil
Sampladebheartasbiadonscoiluile 21
Foinsífaisnéisebreise 24
![Page 3: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/3.jpg)
Réamhrá Na buntáistí a bhaineann le beartas bia don scoil uile
Scríobhadhantreoirseolecabhrúledoscoilbeartasbiadonscoiluileafhorbairt,ascríobhagusachuribhfeidhm.Dearadhéionasgombeadhsééascaaleanúintagustásébunaithegoláidirarshaolnascoile.
Tárólsuntasachagbiamaidirlesláinteagusfolláine.Cruthaíonnséróilshóisialtaaguslenachoissinléiríonnséagusmúnlaíonnsééiteasnascoileagusluachannaanduineaonair.
Príomhaidhmbheartasbiadonscoiluileiseadaoineaspreagadhchunbiannaagusdeochannasláintiúlaabheithacuagusisrudésinarachaidhchuntairbhenandaltaí,nafoirne,nadtuismitheoirí,nalónadóiríagusnandaoineeileabhfuilbaintaculedoscoil.
Cuireannbeartasbiadonscoiluilearchumasdoscoilecomhfhealsúnachtafhorbairtagusachoinneáilmaidirlegachgnéabhaineannlebiaagusdeoch.Isráiteaspoiblíéaléiríonnanchaoiarspéisledoscoilsesláinteagusfolláinenandaltaí,nafoirneagusnabpáirtitheleasmharaeileagusgondéanannsíacuidféinarmhaitheleo.Beartasbiadonscoiluile:
• leagannséamachcurchuigecomhordaithemaidirle biaagusdeochionasgombeidhroghannaníos sláintiúlaarfáil;
• cinntíonnségombeidhgachduineinannéarochtain aguspáirtabheithacuann;
• neartaíonnséteachtaireachtaíoiriúnachamaidirlebia agusdeoch,cinntíonnsé,marshampla,gobhfuilan biaagusandeochasholáthraítearigcomhréirlena bhfuilárásachuraclamfoirmiúil;
• bíonnpáirtagpobaluilenascoileibhforbairtan bheartais,rudadhéantardeghnáthigcomhairle scoilenóingrúpagníomhaíochtaumchothúscoile (SNAG),isésinlerá,daltaí,foireann,tuismitheoirí, gobharnóiríaguscomhpháirtithepobail;
• bunaíonnsécomhpháirtíochtaíéifeachtachaidir tuismitheoiríagusmúinteoiríagusidiranscoilagusna lónadóiríagusanaidhmchéannaacugoléir;
• cinntíonnsébreisinbhuanaitheachtatríghníomhaíocht phleanáiltemarchuiddephleanforbarthanascoile;
• insíonnsédodhaltaí,donfhoireann,dothuismitheoirí agusdopháirtitheleasmharaeile(lenan-áirítearan pobalníosleithne)faoinbhfíschoitiantaatáagan scoil.
3
![Page 4: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/4.jpg)
Cad is beartas bia don scoil uile ann?
Doiciméadcomhroinnteabhíonnagfásigcónaíiseabeartasbiadonscoiluile,aguscruthaítearélehaghaidhnabpáirtitheleasmharagoléirabhíonnagpléledoscoil.Léiríonnséanfhíschoitiantaatáaggachduinemaidirlehéiteas,lestádasagusleisanrólatáaggachgnédechothúlaistighdenscoil.Táséd’aidhmaige,goháirithe,curchuigecomhtháiteafhorbairtsascoilmaidirlebiasláintiúilaithe.Tugannséspreagadhchungachrudabhaineannlebiaagusdeochathabhairtlechéilegosoiléircomhtháitecomhsheasmhach,lenan-áirítear:
• ancuraclamfoirmiúil,m.shnahealaíona,eolaíochtagusteicneolaíocht,forbairtphearsanta aguscomhthuiscint,agusforbairtghairmiúilleanúnachlehaghaidhnafoirne;
• gníomhaíochtaílasmuighdenchuraclam,marshamplaclubcócaireachtaagusgairdíníbiana scoile;
• rannpháirtíochtinimeachtaíagusidtionscadailnáisiúntaagusréigiúnacha,m.shscéimeanna sosasláintiúla,ScoileannaSláintiúla,Water is Cool in Schools(Táuiscearfheabhasarscoil) agusCócaireÓgnaBliana.
• solátharbiaagusdíarscoil,m.shclubannabricfeasta,siopamilseánnascoile,lónscoile, meaisínídíola,óluisceagusbiaagusdeochaúsáidmarluachsaothair;
• tomhailtbiaagusdíarscoil,m.shtimpeallachtantseomrabia,stílseirbhíse,scuainí,daltaí agtabhairtbiaarscoil,boscaílóin(lenan-áirítearfaisnéislehaghaidhtuismitheoirí)agus veaineannatráchtálabia;
• biaagusdeochachurchuncinn,lenan-áirítearfógraíochtagusurraíocht;
• imeachtaísascoilagusáitribhnascoilealigeanarcíos,m.shaonaighscoile;
• tréadchúramagussaincheisteannaleasa,m.shcúrsaíiompair,agusbéilíscoilesaorinaisce.
Éascaíteardíospóireachtdethoradhanphróisisforbarthabeartais,déantariniúchadhsoiléirarrólagusarphróifílbhiaagusdíiscoilarbithagusbíonnpáirtagnapáirtitheleasmharainachuribhfeidhmgorathúil.D’fhéadfaíargóintadhéanamhgobhfuilanpróiseasníostábhachtaínáandoiciméaddeireanachmarmeasanngachaonduinegobhfuilpáirtacusanobair.
Istríbheartasacheapadhanbealachchunsláinteagusfolláineafheabhsúsascoil.Lenachoissinisgnéthábhachtaché,ledea-chleachtaisoibre,achabhraíonnlescoileannadulchuncinnadhéanamhidtreoscoileannasláintiúla.Nuairabhíonnbeartasbiadonscoiluileceapthaisféidircurchuigespriocdhírithecomhordaitheachuribhfeidhm.
4
![Page 5: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Plean céim ar chéim
1. Tús maith leath na hoibre
Andtacaíonnanpríomhoide,anfhoireannbainistíochtasinsearaíagusbordnangobharnóirílebeartasbiadonscoiluile?Anbhfuilfísagat?Anbhfuilanfhíschéannaacusan?
Cadiadnatosaíochtaíamheastarabheithaganscoil?D’fhéadfadhsétarlúnachbhfuilcúrsaícothaithegohardarangclároibre.Inainneoinsinisuile,isréimsestaidéiragusriachtanasnabeathaéagusisféidirleisdea-thioncharabheithaigearambaineanndaltaínascoileamach,aran-iomparagusarabponcúlachtagusarfholláinegachaonduine.
Anmeasannanfhoireann,idirfhoireannteagaiscaguseile,gurrudéseogurféidirleopáirtabheithacuann?Andtuigeannsiadgobhfuilpáirtaggachaonduinesascéalagusgombeidhsiadfreagrachascuribhfeidhmagusmonatóireachtanbheartais?Cénbharúilatáagnadaltaíagusagnatuismitheoirífaoi?
D’fhéadfaígrúpaoibreachurlechéilechunmaoirseoireachtadhéanamharscríobhanbheartaisagusarchúrsaícomhairliúcháin.Issamhlacharathúlaiadnacomhairlíscoileagusnagrúpaígníomhaíochtaumchothúscoileatáagalánscoileannaarfudnatíre.D’fhéadfadhcroíghrúpabeagionadaíocharambeadhdaoinemarmúinteoirí,daltaí,gobharnóirí,gairmithesláinte,bia-eolaípobail,altrascoileagusfoireannlónadóireachta,marshampla,túsachurleisnacéimeannatosaighforbartha.D’fhéadfadhsétarlúgurgáionadaíochtníosleithneachurarfáilníosdéanaílehaghaidhnabpáirtitheleasmhara,gomórmórnandaltaíagusnadtuismitheoirí,nuairabheidhcúrsaícomhairliúcháinarsiúl.
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Cénfáthgombeadhbeartasann?• Cadiadnariachtanaisamheastarabheithann?• Céntairbheabheadhanndonscoil,donadaltaí,donfhoireannagusdonatuismitheoirí?• Anféidirleisanscoiltacaíochtathabhairtdáchuribhfeidhmagusdáchothabháil?• Céabheidharanngrúpaoibretosaigh?
Rudaí le déanamh
Aithinnabuntáistíamheastarabheidhanndonscoil.
Déanancoincheapfaoibheartasbiadonscoiluileaphléleisnagobharnóirí,leisan
bhfoireannbainistíochtasinsearaíagusleisanbhfoireann.
Ceapgrúpaoibreletúsachurleisangcéadchéimforbartha.
Ceapréasúnaíochtmarbhunúsaganmbeartas,.i.cénfáthanbhfuilbeartasdedhíth?
Leagsíostéarmaítagarthamaidirleisanmbeartas,.i.cadbamhaithleatabhaintamach?
![Page 6: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/6.jpg)
2. Déan iniúchadh ar chúrsaí bia sa scoil
Déanamachméidnagceisteannasascoilabhfuilbaintaculecothú.Déaniniúchadharsholátharbiaagusdísascoil.Isféidiranobairseoaroinntidirbaillanghrúpaoibre.Féadfaidhsiadiniúchadhadhéanamharansolátharbiaagusdí,arangcuraclamfoirmiúil,arghníomhaíochtaílasmuighdenchuraclamagusarthomhaltasbiaagusdíarscoil.Tabharfaidhsésinléargasaranméidbiasláintiúilatááithesascoil.Lenachoissincuirfidhsébunlínearfáilchunmonatóireachtadhéanamhníosdéanaíarandulchuncinnatádéanta.
Déanathbhreithniúarthorthaíaniniúchta.Faighamachcadiadnaréimsímaitheagusnacinnisgáafheabhsú.Roinnanfhaisnéisseoleisanscoil.Coinnighnapáirtitheleasmharagoléiraraneolasfaoindulchunchinn,m.shanfhoireann,naseirbhísílónadóireachta,nagobharnóirí,tuismitheoiríagusdaltaí.
Ceaptosaíochtaílehaghaidhnascoile.Smaoinigharphointíáiritheledulimbunoibreorthu.Cénbhaintatáacusanleisnariachtanaisamheastúabheithannardtús?
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Cénfáthgondéanfaíiniúchadh?• Céleisalabhróidhtú?• Céadhéanfaidhant-iniúchadh?
Rudaí le déanamh
Ceapceannairechunmaoirsiúadhéanamharanréimseoibreseo.
Déanant-iniúchadh.
Déanathbhreithniúarnatorthaíagusfoilsighiad.
Déancinneadhfaoicadiadriachtanaisagustosaíochtaínascoile.
Tosaighagceapadhaidhmeannaagusspriocannabeartaisbunaithearnatosaíochtaísin.
Leagsíosspriocannaaguscritéirmaidirledulchuncinnrathúil.
6
Plean céim ar chéim
![Page 7: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/7.jpg)
7
3. Dréachtaigh beartas bia don scoil uile
Oibrighigcomharleisangcéadghrúpabeagoibreagusdréachtaighbeartasaléireoidhriachtanaisnascoilefaoimaraaithníodhsaniniúchadhiad,agusnaluachannaagcreideannpobalnascoileiontu.Déaniarrachtanbeartasachoinneáilsimplísoiléir,ceapspriocannaréadúlaaguscinncéatáfreagrachasgachgnédeachuribhfeidhmagusmonatóireachtadhéanamhorthu,.i.cadisbríleisindáiríre,cénáit,cénchaoi,cathainaguscéadhéanfaidhé.D’fhéadfaínaceannteidilseoaleanasachuraranmbeartas.
• Tabhairtisteach(dátacomhaontaithe,dátaathbhreithnithe,ceartarochtana,cénáitisféidir teachtair).
• Aidhm,marshampla,‘Achinntiúgogcuireanngachgnédebhiaagusdedheochsascoille sláinteaguslefolláinenandaltaí,nafoirneagusnagcuairteoiríchunnascoile’.
• Réasúnaíocht,.i.cénfáthgobhfuiltúagscríobhanbheartais?
• Spriocanna,.i.cadatáarintinnagatabhaintamach?
• Treoirlínte,.i.cénchaoiambainfearamachnaspriocanna?
• Monatóireachtagusmeasúnú,.i.cénchaoiambeidhafhiosagatgobhfuilnaspriocannaá mbaintamach?
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Anbhfuilcurraclamfoirmiúilnascoileagusancurchuigemaidirlegnéithebiaagus cothaitheamhúineadhcomhsheasamhach,cothromledátaagusneamhchlaonta?
• Ansásaíonnanbiaagusandeochasholáthraítearnacaighdeáinchothaithemaidirlebiascoile?
• Angáseirbhísíeileachuribhfeidhmchungon-éireoidhledobheartas,angáclub bricfeastaníossláintiúlaabheithann,marshampla,nóangádoshiopamilseánnascoile torthaíadhíol,nóangáachinntiúgobhfuilsolátharsásúiluisceóilarfáil?
• Anbhféadfáachurinaluíaranscoilpáirtaghlacadhiscéimeannanáisiúntanóinimeachtaí speisialtamarClárnaScoileannaSláintiúla,Smile Week for Oral Health(Seachtainan GháiredoShláinteBéil),Water is Cool in School(Táuiscearfheabhasarscoil).
• Angáduitscrúdúadhéanamhardhearcadhnascoileileithabhfuilsnameaisínídíola,agus deimhinadhéanamhde,marshampla,gobhfuilréimsetáirgísnameaisínídíolaashásaíonn nacaighdeáinchothaithemaidirlebiaagusdeochiscoileanna.
• Anféidirleattiomantasathabhairtmaidirlehoiliúintfoirneagussolátharacmhainníchungombeidh ratharanmbeartasagusgombainfearamachnacuspóirí(marchuiddephleanforbarthanascoile)?
• Cénrólabheidhagnapáirtitheleasmharamaidirlerathabheitharanmbeartas?
![Page 8: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/8.jpg)
Rudaí le déanamh
Ainmnighballdenghrúpachunanchéaddréachtascríobha
bheidhagteachtletorthaíaniniúchtaaguslefísnascoile.
Déanathbhreithniúairagcruinniúdechomhairlenascoile
nódenghrúpagníomhaíochtaumchothúscoile.
Tabhairdeisdobhaillanghrúpa,donphríomhoideagusdona
gobharnóiríaiseolascuiditheachathabhairtarandréachtseo.
Déanandréachtachoigeartúaguspriontáilcóipeannadear
mhaithelecúrsaícomhairliúcháin.
Leagamachaguspriontáilfoirmfhreagarthachomhairliúcháin.
8
Step by step plan Plean céim ar chéim
![Page 9: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/9.jpg)
9
4. Téigh i gcomhairle faoin dréachtbheartas
Bachóirdondréachtbheartasseoabheitharfáilagnapáirtitheleasmharagoléirabhfuilbaintaculeisanscoil.Bachóiramáirithealeagansíosdonchomhairliúchán,agussocrúadhéanamhgogcuirfígachtagairtaraischuigduineainmnithefaoileith,rúnaínascoilemarshamplanóanpríomhoide.
Cégobhféadfaífáilteachurroimhaiseolasginearálta,bachóirsmaoineamharcheistneoirgearracheapadhad’fhéadfaíachomhlánúagusathabhairtarais.Cabhróidhsésinlehairdadhíriúarnafreagróiríaguscuirfidhséeolasarfáilad’fhéadfadhcabhrúchuntosaíochtaíagusriachtanaisachinntiú.
Bachóirandoiciméadachurarfáild’fhoireannuilenascoileagcruinniúfaisnéise,inuachtlitirlehaghaidhdaltaíagustuismitheoirí,agusféadfarinsintdonphobalníosleithnefaoiarláithreángréasáinnascoile,ilitreachaagusagcruinnithe.
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Andtuigeanntúnahaidhmeannaagusnaspriocannagosoiléir?• Anbhfuilsolátharbiaagusdíníossláintiúlainachuidlárnachdenbheartas?• Andtuigeanntúnatorthaígoléirabheidhair?• Anndeachaightúigcomhairlegoforleathanledaoine?• Anbeartasréadachéóthaobhama,acmhainníagusnafoirnede?• Anbhfuilanbeartasféinsoiléirfollasachagusdíreach?
Rudaí le déanamh
Cuirdréachtbheartasarfáil,nócuirnahaidhmeannaarfáil,
ibhformáidathuigfidhnapáirtitheleasmharaéagsúla.
Ceapspriocdhátadonphróiseascomhairliúcháin.
Déananpróiseascomhairliúcháinafhógairt.
Seolanbeartaschuignapáirtitheleasmharamaraonle
foirmaiseolais.
Tiomsaighnafreagraíatugadharandréachtbheartasag
deireadhnatréimhsecomhairliúcháin.
Déanathbhreithniúaguscomhdhlúthúaranaiseolas.
![Page 10: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/10.jpg)
5. Déan coigeartú ar an dréachtbheartas i bhfianaise an aiseolais
Scrúdaighant-aiseolasagusdéancoigeartúarandréachtbheartasibhfianaisenamoltaíagusnadtuairimíatugadh.Déangachgnédenaiseolasamheas,isésinlerá,cadiadnarudaíacheapdaoineabhígomaithnógoholc?Déandeimhindegon-aithnítearsabheartascéandeachthasigcomhairleleomaidirlenacheapadh,agustabhairdáta.
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Anbhfuilgoleoracmhainníaganscoilchungon-éireoidhleisanmbeartas?• Andtugannanbhainistíochtagusábharanchuraclaimteachtaireachtmaidirlebiasláintiúila itheagusdeochannasláintiúlaaólagusandtacaíonnsiadleo?• Angáoiliúintathabhairtdonfhoireannfaoighnéitheabhaineannlebiaaguslecothú?• Cénchaoiarféidirleisanscoilachinntiúigcásdaltaíatáidteidealbéilíscoileabheithacu saorinaiscegon-itheannsiadiad?• Anbhfuilséinmholtagníomhaíochtaílasmuighdenchuraclamachurarsiúl?Mátáanbhfuil dóthainmaoinitheagusdíograiseannchuigesin?
Rudaí le déanamh
Déannatagairtíarinneadhaphlé.
Déancoigeartúarandréachtbheartasibhfianaiseanméidadúradh
lelinnanchomhairliúcháin.
Iarraranmbordgobharnóiríagusaranbhfoireannbainistíochta
sinsearaíanbeartasashíniú.
Déananbeartascoigeartaitheadhaingniúagcruinniúdechomhairle
nascoilenódenghrúpagníomhaíochtaumchothúscoile.
Cuiranbeartasarfáil.
10
Plean céim ar chéim
![Page 11: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/11.jpg)
11
6. Scaip an beartas athbhreithnithe
Bachóiranbeartasascaipeadhgoforleathanibhformáidíéagsúla,d’fhéadfaíbileoigínachurarfáil,marshampla,lehaghaidhnadtuismitheoiríinabpléifínapríomh-saincheisteannaagusd’fheadfaíéachurarfáiliréamheolairenascoileagusarláithreángréasáinnascoile.
D’fhéadfaísraithtaispeántasachurarfáiltimpeallnascoileagleagadhbéimearghnéitheéagsúladenbheartais,arbhiasláintiúil,marshamplaagusarthorthaíagusarghlasraí.
Maidirleisnadaoineabhfuilsédedhualgasorthuanbeartasachuribhfeidhmagusmonatóireachtadhéanamhairbachóirgombeadhtuiscintacuarcadatáledéanamhacu.
Bachóirgombeadhafhiosagnapáirtitheleasmharagurgrúpaathiomsaighanbeartasagusgogcuireannséarchumasnascoilecurlesláintegachaonduine.
Bachóiranbeartasaroinntlescoileannaáitiúlasabhraisleaguslescoileannafriothálachachuncomhpháirtíochtcomhthuisceanaabhunú.
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Anbhfuilséfurastaanbeartasaléamhagusathuiscint?
• Angáéaaistriú?
• Cénchaoiascaipfearanbeartas?
• Anbhfuilpleanéifeachtachscaiptheceapthaagat?
To do
Tabhaircóipeannadenbheartasd’fhoireannuilenascoileagusnídon
fhoireannteagaiscamháin.
Cuirtaispeántasarfáilaléireoidhtopaicíabhaineannlebia,biasláintiúil
aithe,marshampla,agusantábhachtabhaineannlegoleoruisceaól.
Cuirnapáirtitheleasmharagoléiraraneolasionasgurfusaéa
thuiscint,agcomhthionóilnóagcruinnithefoirne,marshampla,nóag
cruinnithedechomhairlenascoile,ilitirchuigtuismitheoirí,ar
láithreángréasáinnascoile,arréamheolairenascoileagussna
nuachtáináitiúla(rudachuirfidhanpobaláitiúilaraneolasfaoin
gcaoiarspéisleisanscoilcúrsaísláinteagusfolláine).
![Page 12: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/12.jpg)
Plean céim ar chéim
Cuiranbeartasagobair.Inisdodhaoinecadatátharagsúiluathusabheartas.Cinntighgogcuirtearanoiliúintagusnahacmhainnísinaaithníodhsabheartasarfáil.Taispeáinanchaoiabhfuilanbeartasáchuribhfeidhm-déanceiliúradharandulchuncinnatádéanta.
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Cadéanbealachisfearrchuncuspóirían
bheartaisabhaintamach?
• Conasainseoidhtúdonadaoineéagsúlafaoi
narudaíabhfuilsiadfreagrachastu?
Rudaí le déanamh
Ceapduinedenghrúpalebheithfreagrach
asspriocfaoileithabhaintamach.Lig
dodhaoineanbeartasachuribhfeidhmina
réimsespeisialtóireachtaféin.Iarraran
múinteoirspeisialtóireachtaeacnamaíochta
baile,marshampla,deimhinadhéanamhdego
bhfuilanchuidfaoibhiaagusfaoichothú
cothromledáta.
Oibrighigcomharleisnapáirtitheleasmharale
cinntiúgobhfuilnaspriocannaámbaint
amach.
7. Cuir an beartas i bhfeidhm
12
![Page 13: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/13.jpg)
13
8. Déan monatóireacht, measúnú agus nuashonrú ar an mbeartas
Bachóirathmheasúnúadhéanamhgorialtaaranmbeartas,uairsabhliainb’fhéidir,agusésinigcomhthéacsforbairtíagusathruithesascoil.B’fhéidirgombeidhgálespriocannanuaacheapadhnóairdadhíriúarthosaíochtaíagusardhúshláinnua.Déanfiúntasanbheartaisamheas-d’fhéadfadhsétarlúgurgáiniúchadheileadhéanamh.
Rudaí ar gá smaoineamh orthu
• Anbhfuilspriocannaanbheartaisámbaintamach?Conasisféidirleatésinará?
Anndearnatúnatorthaíamheas?
•Anraibhdeacrachtaíagat?Cénfáthgoraibhdeacrachtaíann?
•Cadiadnarudaíad’éirighleatabhaintamach?Cadachabhraighleatiadsinadhéanamh?
•Cadébarúilnadtuismitheoiríagusnandaltaífaoinmbeartas?Anbhfuiltioncharaigearna
roghannaadhéantarfaoibhiaagusdeoch,arghnóthachtáiloideachais,arthinreamhagusar
iompar?
•Aréirighlecomhairlenascoilenóleisanngrúpagníomhaíochtaumchothúsascoil?Cadiad
narudaíartugadhtuairiscfúthu?
•Anbhfuiltionscnaimhnáisiúntaannabhféadfadhanscoilpáirtaghlacadhiontu?
•Cénchaoiarféidiranbeartasafheabhsú?
Rudaí le déanamh
Cuiranbeartasmarmhírarchláranbhoirdgobharnóiríagusnafoirne.
Déannagníomharthaathaifeadadh,úsáidceamaradigiteach,marshampla,chunabhfuil
ádhéanamhathaifeadadh.
Coinnighidteagmháilleisnapáirtitheleasmharagoléir,ceapcruinniúoscailte,mar
shampla,inabhféadfaidhnapáirtitheleasmharagoléiradtuairimíanochtadh.
Déanceiliúradharabhfuilbainteamachagat.
Déanliostadenapointíláidreagusdenapointílaga.
Déananbeartasachoigeartúagustabhairdonapáirtitheleasmharagoléiréigcomhair
nablianaseochugainn.
![Page 14: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/14.jpg)
14
![Page 15: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/15.jpg)
Seicliosta chun iniúchadh a dhéanamh ar bhia sláintiúil
Réimse bia Freagra/fianaise
Clubanna bricfeasta níos sláintiúla
• Anbhfuilclubbricfeastasascoil?
• Murabhfuil,anbhfuilgáleceannacu?Cadiadna constaicíatáann?
• Mátá,angcuirtearbiaagusdeochsláintiúilarfáiliontu agusangcuirtearchuncinniad?
• Ansásaíonnsiadnacaighdeáinchothaithemaidirlebia agusdeochannaeilesascoil?
• Cadadhíoltarann?Anmbíonnroghaagnadaltaí? Anmbaineanndaltaíagusanfhoireannleasas?
• Anmianleisnadaltaíagusleisanbhfoireanngondéanfaí aonathruithearansolátharreatha?
Siopa milseán níos sláintiúla
• Anbhfuilsiopamilseánnóscéimsosaníossláintiúlaá reáchtáilaganscoil?
• Murabhfuil,anbhfuilgáleceannacu?Cadiadna constaicíatáann?
• Mátá,angcuirtearbiaagusdeochsláintiúilarfáiliontu agusangcuirtearchuncinniad?
• Ansásaíonnsénacaighdeáinchothaithemaidirlebia agusdeochannaeilesascoil?
• Cadadhíoltarann?Angcuireannséroghannasláintiúla arfáil?Anmbaineanndaltaíagusanfhoireannleasas?
• Anmianleisnadaltaíagusleisanbhfoireanngo ndéanfaíaonathruithearansolátharreatha?
Dátaaniniúchta:
Líondaltaíaranrolla: %Cailíní: %Buachaillí:
%daltaíafhaigheannbéilíscoilesaorinaisce:
1. Soláthar bia
15
Déan é seo a fótachóipeáil agus bíodh an seicliosta agat mar spreagadh chun iniúchadh a dhéanamh ar bhia sláintiúil.
![Page 16: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Réimse bia Freagra/fianaise
Meaisíní díola níos sláintiúla
• Anbhfuilmeaisínídíolasascoil?• Mátá,angcuirtearbiaagusdeochsláintiúilarfáiliontu agusangcuirtearchuncinniad?• Ansásaíonnsénacaighdeáinchothaithemaidirlebia agusdeochannaeilesascoil?• Cadadhíoltarann?Angcuireannséroghannasláintiúla arfáil?Anmbaineanndaltaíagusanfhoireannleasas?• Anmianleisnadaltaíagusleisanbhfoireanngo ndéanfaíaonathruithearansolátharreatha?
Boscaí lóin níos sláintiúla
• Andtugtartacaíochtdodhaltaíagusdothuismitheoirí maidirleroghannaboscaílóinníossláintiúla?• Máthugtar,cadé?• Muradtugtar,cadisféidirleisanscoiladhéanamhle tacúletuismitheoirí?
Lónta scoile
• Anoibríonntúigcomharlelónadóirínascoilechun athbhreithniúadhéanamharanméidlóntascoileaitear, anroghaatáarfáilagusancostas?• Angcuirtearbiaagusdeochannasláintiúlaarfáilagus angcuirtearchuncinniadigcomhréirleisnacaighdeáin náisiúntamaidirlelóntascoile?• Ansásaíonnanbiaatáarfáilnacaighdeáiníostamaidir lelóntascoilenóansáraíonnséiad?Cénchaoiabhfuil afhiosagat?• Anbhfuilnadaltaíatáidteidealbéilíscoilesaorinaisce abheithacuimeascthaleisnadaltaíeilenóanmbíonn orthuseasamhilínechunéarlaisíafháil?Anbhfuilcóras airgidnócórasganairgidinúsáid?• Angcuireannanscoillóntascoilechuncinn?Anmbíonn laethantaletéamaíinti,marshampla,nópraghsanna iomaíochanóbianíossláintiúla?Mábhíonn,cénchaoi? Ann-éiríonngomaithleis?Cénchaoiabhfuilafhiosagat?• Anbhfuiloiliúintarfáillehaghaidhnafoirne lónadóireachtaagusbialainne,achabhraíonnleo roghannaníossláintiúlaachurarfáil?• Anbhfuilséfurastauisceóilafháilagamlóin?
Seicliosta chun iniúchadh a dhéanamh ar bhia sláintiúil
![Page 17: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/17.jpg)
Réimse bia Freagra/fianaise
Bia sa scoil
• Cénáitan-itheannnaleanaíalóntapacáilte?Anféidirleo suílenagcairdenóangcuirtearáitfaoileitharfáildóibh? Cénáitagcuireannsiadamboscaílóinidtaisce?
• Anáitthaitneamhachéseomrabianascoile?Anbhfuil goleorsuíochánann?
• Cénuainchláratáaganscoilmaidirlelóntaaithe? Ann-oibríonnséseogohéifeachtach?Cénchaoia bhfuilafhiosagat?
• Ann-itheannanfhoireanninéineachtleisnadaltaí? Máitheann,cénfáth?Muran-itheann,cénfáth?
• Ancórascothroméancórasmaidirleseasamhiscuainí? Anbhfuildeacrachtaíann?
• Anbhfuilaonbheartasfaoileitháchuribhfeidhmagan scoilmaidirlebia,anamhlaidh,marshampla,nachféidir achtorthaíaitheagsosanna,nóanbhfuilsriantaar tháirgíáirithebia?
• Mátá,cénfáth?
Ól
• Angcuireannanscoiluisceóilarfáil?Anbhfuilancóras slán?Anbhfuilgoleordáileoiríuiscearfáil?Anspreagtar nadaltaíchunuisceaólagusbuidéiluisceabhreithleo? Anmbíonnsolátharfaoileithannlelinnteaspaighnói ndiaidhgníomhaíochtaícorpartha?
• Anbhfuilafhiosagat,agusanbhfuilafhiosagna tuismitheoirí,gobhfuildaltaíidteidealbainne fóirdheonaitheafháiltríScéimFóirdheontasBhainne
ScoileanAE?
17
![Page 18: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Réimse bia Freagra/fianaise
Ginearálta
• Céncomhordúadhéantararfhaisnéischothaitheathugtar snahábhairéagsúlaionasgobhfaigheannnadaltaí teachtaireachtaícomhsheasmhachasnaranganna eacnamaíochtbhaile,eolaíochtaagusteicneolaíochta, marshampla?
• Cénchaoiagcuirtearmaoiniúarfáillehaghaidhna ngnéitheéagsúlaabhaineannlehoideachasbia?
• Annglacannanfhoireannpáirtibhforbairtleanúnach gairmechungombeidhascileannaagusantuiscintatá acuarrudaíabhaineannlebiacothromledáta?Cén tacaíochtathugtardonfhoireannabhíonnagmúineadh faoighnéitheabhaineannlebiaachnachbhfuilaon oiliúintfhoirmiúilfaighteacu?
Freagra/fianaise
• Angcuireannanscoilgníomhaíochtaílasmuighden churaclam,marchlubannafáisnócócaireachta,arfáil? Andtugannanscoilcabhairchunnagníomhaíochtaía mhaoiniú?
• Máchuireann,tabhairliostadíobh.Anmbíonnfreastal maithorthu?Anbhfuilsiadéifeachtach?
• Andtacaíonnsiadlecaighdeáinchothaithemaidirlebia agusdeochscoile?
• Muradtacaíonn,cénfáth?Cadiadnaconstaicíatáann? Angcuirfeadhanfhoireann,nadaltaíagusna tuismitheoirífáilteroimhandeis?
• Anbhféadfaínagníomhaíochtaísinanascadhleisan láscoilefoirmiúil?
2. Gníomhaíochtaí lasmuigh den churaclam
Seicliosta chun iniúchadh a dhéanamh ar bhia sláintiúil
![Page 19: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/19.jpg)
Tabhairliostadenascéimeannanónahimeachtaínáisiúntanóáitiúlaabhfuilpáirtagdoscoil iontuatábunaithearbhia,marScéimHealthy Break(ScéimeannaSosaSláintiúla),Smile Week for Oral Health(SeachtainanGháiredoShláinteBéil)Young Cook of the Year (CócaireÓgnaBliana).Tagairdonrathagusanfiúntasabhainlegachceanndíobh.
Rath agus fiúntais
Aninsíteard’eagraíochtaíseachtrachafaoibheartasna scoilenuairachuireannsiadáitreabhnascoileináirithe? Insítearq Níinsítearq
Rath agus fiúntais
• Anbhfuilstraitéisíleagthaamachledulingleicle drochiomparaguslebulaíocht,gomórmórmaidirlerudaí abhaineannlebiaaguslegníomhaíochtaíagamlóin?
• Anbhfuileolasaggachballfoirne,natuismitheoirí,na gobharnóiríaguscuairteoirífaoibheartaisabhaineannle sláinteagusfolláinenandaltaí?
• Angcuirtearfaisnéisnóoiliúintarfáilchungombeidh tuiscintaganbhfoireannagusagnatuismitheoirífaoi cheisteannaabhaineannlebia?
• Anbhfuilnósimeachtaleagthasíosaganscoilchun leanaíaaithintatáimbaol,nachbhfuilagrathúmar shampla,nóabhfuilailléirgínóneamhorditheorthu,nó atáróthromnómurtallach,nóabhfuilbailéiginorthu debharran-itheannsiad?
• Angcuireannanscoilnabéilísaorinaiscechuncinnagus anndéanannsímonatóireachtaranméiddíobhaitear?
19
Andtugtaraitheantassascoilagussaphobalníosleithne donméidatábainteamachagnadaltaí Insítearq Níinsítearq
3. Páirt a ghlacadh in imeachtaí náisiúnta
4. Imeachtaí sa scoil agus áitribh na scoile a ligean ar cíos, m.sh aonach scoile
5. Tréadchúram
6. Promotion
![Page 20: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/20.jpg)
![Page 21: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Sampla de bheartas bia don scoil uile
AinmnaScoile:Dátaacuireadhanbeartasibhfeidhm:Dátaanchéadathbhreithnitheeile:
Tacaíonnanscoilseolebiaagusdeochannasláintiúlaathomhailtirithlánascoile.
Ceapadhandoiciméadbeartaisseoigcomhairlelepobaluilenascoile,lenan-áirítear,nadaltaí,natuismitheoirí,foireannnascoile,nagobharnóirí,ionadaitheanbhoirdoideachaisagusleabharlainne,diaitéiteachpobailagusaltraíscoileáitiúla.
Aidhm
Aidhm,marshampla,‘Achinntiúgogcuireanngachgnédebhiaagusdedheochsascoillesláinteaguslefolláinenandaltaí,nafoirneagusnagcuairteoiríchunnascoile’.
Is iad na cuspóirí atá againn ná:• Athbhreithniúadhéanamharangcuraclamfoirmiúilchundeimhinadhéanamhgobhfuilanfhaisnéis faoibhiaagusfaoichothúathugtarsnaceachtannacomhsheasmhachaguscothromledáta.•Oibriúigcomharlelónadóirnascoilechuntriailabhaintasclubbricfeastaníossláintiúlaina mbeidhréimserudaíarfáil.•Seachtainbiaabhunúsascoilchunteachtaireachtaífaoibhiaagusdeochannasláintiúlaa churchuncinn.•Deimhinadhéanamhdegobhfuiloiliúintbhunúsachmaidirlesláinteachasbiaagna múinteoirísinatáfreagrachasbiasaseomraranga.Bainfimid amach ár spriocanna mar seo:• Iadaphléagcomhairlenascoile.Foghrúpadenghrúpagníomhaíochtaumchothúscoileachurarbun.•Ancuraclamfoirmiúil:grúpaoibreabhunúchuniniúchadhadhéanamharthopaicíabhaineannle biasnaréimsífoghlamaginearálta.•Clubbricfeastaníossláintiúla:oibriúigcomharlelónadóirnascoilemaidirleroghchlárbricfeasta archostasréasúnta.Poiblíochtathabhairtdonchlubinuachtlitirnascoileagustríphostaeira chrochadhsnapasáistí.•Seachtainbia:seisiúinareáchtáilinabhféadfaidhdaoineglasraíagustorthaíabhlaiseadh. Comórtasareáchtáilabhainfidhlebia.•Nascadhlehimeachtaínáisiúntachunsláinteachurchunchinn,imeachtaímarSmile Week for Oral Health(SeachtainanGháiredoShláinteBéil),World Cancer Awareness(Feasacht DhomhandaarAilse),isaraile.• Forbairtghairmiúilleanúnach:anmúinteoiratáibhfeighilcúrsaíbiaachurarchúrsaaonlaefaoi shláinteachasbunúsachbia.
Bain leas as an mbeartas samplach seo chun coigeartú a dhéanamh ar do chuid aidhmeanna nó le tacú leo.
Cuspóirí
Gníomh
![Page 22: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/22.jpg)
22
Déanfaimid monatóireacht agus measúnú ar an dul chun cinn mar seo:
•Angrúpagníomhaíochtaumchothúsascoil:cuirfidhsiadseotuarascáilchuigcomhairlena
scoileagusdéanfaidhsiadathbhreithniúaranmbeartasibhfianaiseathruitheagus
feabhsaithe.
•Ancuraclamfoirmiúil:gombeadhmúinteoiríinanntopaicíbunaithearbhiaaaithinttrí
scéimeannaoibre.
•Clubannabricfeastaníossláintiúla:tabharfaidhlónadóirnascoilecuntasarlíonnandaltaí
aúsáideannantseirbhísseo.Iarrfaimidarnadaltaí,arthuismitheoiríagusarmhúinteoiría
mbarúilathabhairtfaoingclubagusfaoinréimsebiaachuirteararfáilann.
•Seachtainbia:Bronnfaidhanpríomhoideteastaisnóduaiseannaagtionóilnascoile.
Grianghraifachurartaispeáintagtráthnónanadtuismitheoirí.
•Lasmuighdenchuraclam:leabharoideasanchlubachurarfáilagustuarascálachaagus
grianghraifachuraranláithreángréasáin.
Monatóireacht agus meastóireacht
![Page 23: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/23.jpg)
23
![Page 24: Beartas bia don scoil uile a bhunú - Public Health Agency · • bia agus deoch a chur chun cinn, lena n-áirítear fógraíocht agus urraíocht; • imeachtaí sa scoil agus áitribh](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022050516/5fa088b0a5c017197c58b6c5/html5/thumbnails/24.jpg)
24
Foinsí faisnéise breise
Tánaisclehacmhainníbreiseagusfaisnéisad’fhéadfadhcabhrúleatmaidirlebeartasbiadonscoiluileafhorbairt.
Scoileanna Sláintiúla
www.healthpromotionagency.org.uk
TáfoireannuirlisímaidirleHealthy Schools (ScoileannaSláintiúla)arfáilaranláithreán gréasáinseolecabhrúlepleanáilforbartha scoilemaidirlesláinteagusfolláineagus curchuigenascoileuileaúsáid.
Bia i Scoileanna
www.foodinschools.org
Isféidirbreisfaisnéisetacaíochtamaidirle beartasbiadonscoiluileascríobhafháilar láithreángréasáinFood in Schools(Biai Scoileanna)iSasanamaraonlenalánnasc lefoinsíeilechunbreisfaisnéiseafháil.
Grab 5!
www.sustainweb.org
Táliostadenaleidíisfearraguscomhairle phraiticiúilmaidirleréimsegníomhaíochtaí chundaoineaspreagadhlebianíos sláintiúlaaitheanseo,lenan-áirítear beartasbiadonscoil,agusgrúpa gníomhaíochtaumchothúsascoilabhunú.
Health Education Trust
www.healthedtrust.com
Cumanncarthanachtacláraitheiseaan Health Education Trust(An tIontaobhas Oideachais Sláinte)abunaíodhchun oideachassláinteachurchuncinnimeasc daoineógasaRíochtAontaithe.Tá faisnéisaranláithreángréasáinfaoi bheartaisbiadonscoiluileagusfaoi ghrúpaígníomhaíochtaumchothúsascoil.
Scoileanna méadaithe
www.deni.gov.uk
Táscoileannaagcabhrúlefeabhasa churarshláintenandaltaítríchlubanna bricfeastaachurarfáilmaraonlesosanna níossláintiúlaagusiadsinmarchuid dechlárscoileannaméadaithenaRoinne Oideachais.Téighgodtíanrannóg FeabhsúScoileannadenláithreángréasáin chuntuilleadhfaisnéiseafháil.
An Ghníomhaireacht um Chaighdeáin Bhia
www.food.gov.uk
Beartasbiaiscoileanna:Isféidircreat straitéiseachbeartaismaidirle heagraíochtaírialaitheafháilarláithreán gréasáinnaGníomhaireachtaCaighdeán Bia.Bíodhisgombaineannséden chuidismóleSasanatáréimserudaíann abhaineannlegobharnóiríi dTuaisceartÉireann.
BaíGníomhaireachtThuaisceartÉireannumChurchunCinnnaSláintead’fhorbairanacmhainnseoardtúsmarchuiddenchlárBiascoile:lánmharcanna.FuairsícómhaoiniúónRoinnOideachaisagusónRoinnSláinte,SeirbhísíSóisialtaagusSábháilteachtaPoiblí.