basiscursus outreach voor leidinggevenden · de cirkel. reach out! voorgeschiedenis •...
TRANSCRIPT
Inhoud
1. Kennismaking
2. Waarom outreach
3. Quickscan
4. Definitie
5. Visie en doel
6. Doelgroep
7. Houding
8. De cirkel
REACH OUT!
Voorgeschiedenis
• Straathoekwerk kreeg vragen
• Wat is outreach? veel vormen, veel namen
• Cera en Steunpunt Algemeen welzijnswerk
• Nadenken over visie
• Wetenschappelijk medewerkster
• Bevraging projecten, cliënten, online forum, wetenschappelijke literatuur, adviesgroep, straathoekwerk
• Quickscan “outreachend werken”
Waarom outreach
• Niet bereikte groepen
• De relatie werkt! (leefwereld, waarden en normen)
• Vinger aan de pols: beleid en eigen aanbod
• Info, preventie en advies, toeleiding: ter plaatse
• Verbindend werken met buurt
Visie bepalen
• Waarom willen we gaan outreachen?
• Visie op outreachend werken: Doel en doelgroep
• Zorgen voor afstemming: hoe past dit in onze werking?
• Expertise
Waarom outreach
in jouw organisatie
Definitie outreachend werken
“Outreachend werken is een werkwijze, die uitgaat van een actieve benadering en gericht is op het bevorderen van welzijn. De werker vertrekt vanuit de participatievebasishouding en richt zich op kwetsbare doelgroepen die niet of ontoereikend bereikt worden door het huidige dienst-, hulp- en zorgverleningaanbod. Dit door zich te begeven inhun leefwereld met erkenning van de daar geldende waarden en normen. Met outreachend werken streeft men naar een wederzijdse afstemming tussen de doelgroep, hun netwerk, het maatschappelijk aanbod en de ruimere samenleving.” (Dewaele, De Maeyer & Beelen, 2012)
Maatschappelijke
kwetsbaarheid
• Begint op jonge leeftijd
• Verhaal van kindje en tekeningen
• Schema:
• Machtsmechanismen (cultuur) in de samenleving zorgen
ervoor dat kwetsbare groepen meer in contact komen met
regulerende en sanctionerende aspecten van
maatschappelijke instellingen dan met de positieve aspecten
• Uitsluiting wordt veroorzaakt door de werking van
maatschappelijke structuren en voorzieningen
Maatschappelijke
kwetsbaarheid
• Andere voorbeelden: eerlijkheid, kledij, omgaan met conflicten, huiswerk…
• Leerkrachten (en andere) doen dit niet met opzet
• School staat symbool voor andere instellingen
• Middenklasse is maatstaf
• Middel tot integratie?
Maatschappelijke
kwetsbaarheid
Mens-en
maatschappijvisie
Ruimer dan outreach alleen
“Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan”
3 componenten
• Sociale grondrechten
• Individuele bestaansethiek
• Zorgethiek
Sociale grondrechten
• Arbeid en vrije beroepskeuze,
• Sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en
sociale, geneeskundige en juridische bijstand,
• Een behoorlijke huisvesting,
• Bescherming van een gezond leefmilieu,
• Culturele en maatschappelijke ontplooiing.
• Recht op onderwijs
Zorgethiek
Tegen uitsluiting: Iedereen hoort erbij
• Verbinding,
• Inclusie,
• Erbij horen,
• Meetellen,
• Iets betekenen.
Individuele
bestaansethiek
• Iedereen heeft het recht om het eigen leven vorm te geven
volgens eigen wensen en behoeften,
• Zelf keuzes maken
Zorgethiek
Sociale grondrechten
Individuele bestaansethiek
Menswaardig Bestaan
GELIJKHEID VRIJHEID
BROEDERLIJKHEID
Kwaliteit van leven is
subjectief
• Mensen geven zelf vorm en inhoud aan hun bestaan
• Ze doen dit op zo’n manier dat ze tevreden kunnen zijn met
dit bestaan.
• Persoonlijke beleving = subjectief
Kwaliteit van leven is
multidimensioneel
Schalock en Verdugo: multidimensioneel concept
3 belangrijke factoren van levenskwaliteit:
• Onafhankelijkheid
• Sociale participatie
• Welbevinden
Kwaliteit van leven is
multidimensioneel
Acht specifieke domeinen :
• Materieel welzijn (W)
• Lichamelijk welzijn (W)
• Psychisch welzijn (W)
• Persoonlijke ontwikkeling (O)
• Zelfbepaling (O)
• Rechten (SP)
• Sociale relaties (SP)
• Inclusie (SP)
Kwaliteit van leven Is
dynamisch
Invulling kan veranderen doorheen de levensloop van mensen
• Verwachtingen
• Dromen
• Hoop
• Veranderende mogelijkheden
Werkrelatie
Werkrelatie (werker – cliënt ) schuift op 3 assen:
• As 1: Afstand – nabijheid
• Probleem focus – focus op inspanningen, positieve punten
• Werkers die zich gedragen als gewone mensen
• As 2: Bureaucratisch – op maat
• Onpersoonlijk, zakelijk, specialistisch – betrokken, bereidwillig
en beschikbaar
• As 3: Betuttelend – emancipatorisch
• Heeft te maken met de mate waarin mensen betrokken zijn bij
en inspraak hebben in het proces
“Positieve werkrelatie”
Noodzakelijk om te komen tot volwaardig partnerschap
Ideaal: nabije, persoonlijke en emancipatorische werkrelatie
• De relatie is gericht op dialoog en samenwerking
• Er is spraken van een affectieve band
• Werker en cliënt kunnen tot een gemeenschappelijk doel
komen
Realiteit: vaak een heen en waar schipperen op de assen
• Tempo van de cliënt
Hoe participatief werken?
• Participatieve hulpverlening is niet te herleiden tot het
inzetten van participatieve methodieken en technieken
• Participatief werken is het proces van delen van
beslissingen die iemands leven/dat van zijn omgeving raken
• Mee nadenken, mee beslissen, mee verantwoordelijkheid
dragen
• Feedback krijgen én feedback geven
‘Als je een vraag of een
probleem hebt, en je wilt er
met iemand over praten, wat
vind je dan belangrijk aan die
persoon?’
Onderzoeksresultaten vanuit Integrale
jeugdhulp bij minderjarigen en hun
ouders
De ideale outreacher
Is (opr)echt en is niet bang om z’n persoonlijkheid te tonen.
Tegelijk heeft hij aandacht voor het effect van zijn gedrag en
voorkomen op de cliënt
“Een goede werker moet ook eens los kunnen doen, kunnen lachen,
zelf ook eens iets vertellen,…
Ze moeten over alles kunnen zeveren, zelfs over seks”
Authenticiteit
Beschikt over inlevingsvermogen. Hij heeft een luisterend oor
en toont begrip
“Het is belangrijk dat ze geloven en begrijpen wat je vertelt. Je moet
het gevoel hebben dat ze dezelfde visie hebben als jij, dat ze er
kunnen inkomen”
“Soms heb je het gevoel dat ze je willen afwimpelen, dat ze geen zin
hebben om te luisteren”
“Een goede begeleider moet goed kunnen luisteren en dus ook
kunnen zwijgen”
Empathie
De ideale outreacher
Is bereid om in dialoog te gaan
“Het is vreselijk als ze beslissingen in onze plaats nemen. Eerst zijn ze
poeslief en proberen ze alles van je te weten te komen, dan proberen
ze je in de psychiatrie te steken! Ze geven nooit iets mee over je
toekomst, er is altijd onwetendheid, je weet nooit wat er met je zal
gebeuren”
“Ze moeten niet teveel overnemen en dingen in onze plaats doen”
Gelijkwaardigheid
De ideale outreacher
Accepteert mensen in hun eigenheid, met hun overtuigingen,
normen en waarden. Hij handelt vanuit een open kijk voor en
naar andere personen en of situaties
“Als je iets wilt vertellen tegen iemand, moet je het gevoel hebben dat
die persoon je graag heeft, je moet je bij hem op je gemak voelen”
“Als ik de baas zou zijn, zou ik alleen mensen aannemen die goed
kunnen luisteren en voor anderen openstaan”
Openheid
De ideale outreacher
Staat onvoorwaardelijk achter de mensen met wie hij werkt
“Het is tof als je voelt dat ze achter je staan, dat ze er voor ons zijn,
dat ze zeggen dat je je niet mag laten doen”
“Ze moeten laten zien dat ze me niet in de steek zullen laten”
Onvoorwaardelijkheid
De ideale outreacher
Brengt krachten en mogelijkheden in kaart en focust niet alleen
op de problemen
“Ze moeten ook een keer kunnen lachen”
“Ze moeten de mens zien in plaats van de problemen, ze moeten ook
oog hebben voor wat goed gaat”
Positieve ingesteldheid
De ideale outreacher
Is betrokken en geëngageerd. Hij kan tegelijk dichtbij en veraf in
de relatie staan .
“Het moet klikken, je moet voelen dat ze je écht willen helpen, niet
omdat ze hun werk moeten doen”
“Sommige werkers zijn wel bezorgd, maar dan kom je ze buiten hun
uren tegen dan krijg je enkel een koel knikje”
“Het is goed dat ze je willen helpen, maar ze mogen ook niet té
bezorgd zijn, dan beginnen ze zich te moeien en behandelen ze ons
als een klein kind”
Professionele nabijheid
De ideale outreacher
Is discreet in functie van de privacy van de mensen met wie hij
werkt
“Mijn hulpverleners zijn schitterende mensen. Je kunt met hen over
alles praten, het enige wat je er moet bij nemen is dat de dag erna
heel het gebouw op de hoogte is. Ze zeggen dat ze enkel de erge
dingen doorvertellen, maar ze vertellen alles door.”
Betrouwbaarheid
De ideale outreacher