bao quan.pdf

7/23/2019 BAO QUAN.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/bao-quanpdf 1/45

BAÛO QUAÛN THUOÁC

HOÙA CHAÁT

–

DUÏNG CUÏ Y TEÁ



NOÄI DUNG

1. MUÏC ÑÍCH – YÙ NGHÓA COÂNG TAÙC BAÛO QUAÛN2. CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN COÂNG TAÙC BAÛO

QUAÛN3. NGUYEÂN TAÉC CHUNG TRONG SAÉP XEÁP vaø BAÛO

QUAÛN TAÏI KHO4. NHÖÕNG ÑIEÅM CAÀN LÖU YÙ KHI BAÛO QUAÛN ÑOÁI VÔÙITÖØNG LOAÏI THUOÁC – HOÙA CHAÁT – Y DUÏNG CUÏ

5. CAÙC YEÂU CAÀU KHI BAÛO QUAÛN CAÙC DAÏNG THUOÁC

THOÂNG THÖÔØNG6. MOÄT SOÁ KYÙ HIEÄU BAÛO QUAÛN THOÂNG DUÏNG



MUÏC ÑÍCH – YÙ NGHÓA

COÂNG TAÙC BAÛO QUAÛN



MUÏC ÑÍCH

1. Thoáng nhaát coâng taùc baûo quaûn trongcaùc kho nhaèm “baûo ñaûm chaát löôïng –choáng nhaèm laãn – giaûm tyû leä hö haotrong toàn tröõ”

2. Giöõ cho chaát löôïng thuoác nhö ñaõ ñònh3. Choáng gæ seùt maùy moùc – duïng cuï baèngkim loaïi. Taêng ñoä beàn vaø heä soá söû duïngduïng cuï thuûy tinh – cao su – chaát deûo4. Baûo veä söùc khoûe ngöôøi baûo quaûn vaøbaûo veä moâi tröôøng



YÙ NGHÓA1. Thuoác – y cuï laø taøi saûn lôùn cuûa ngaønh y teá

duøng ñeå phoøng – chöõa beänh cho nhaân daân2. Duø laø sôû höõu cuûa nhaø nöôùc, taäp theå hay tö nhaân… ñeàu ñöôïc ngaønh y teá giao cho Döôïc Só quaûn lyù, neân traùch nhieäm Döôïc Só laø phaûi toå chöùc

quaûn lyù toát ñeå ñaït “hieäu quaû söû duïng” cao nhaát3. Thuoác ñöôïc baûo quaûn ñuùng seõ coù taùc duïngphoøng – chöõa beänh toát; taêng hieäu quaû kinh teá

cho Nhaø nöôùc vaø nhaân daân4. Goùp phaàn taêng uy tín ngaønh Döôïc vaø uy tíncaùn boä y teá



CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG

ÑEÁN COÂNG TAÙC BAÛO QUAÛN



Ñaëc ñieåm caàn löu yù cuûa Thuoác – Y cuï* Thuoác laø haøng hoùa ñaëc bieät: coù tuoåi thoï; aûnh

höôûng ñeán söùc khoûe neáu duøng khoâng ñuùng;ngöôøi beänh khoâng tham gia quyeát ñònh giaù caû …* Töøng thaønh phaàn caáu taïo trong thaønh phaåm coùnhöõng tính chaát lyù – hoùa khaùc nhau* Y duïng cuï ñöôïc laøm baèng nhieàu loaïi nguyeânlieäu khaùc nhau: thuûy tinh, chaát deûo, kim loaïi …

KHOÂNG THEÅ GIÖÕ LAÂU DAØI BÔÛI CAÙC YEÁU TOÁ:+ moâi tröôøng ( nhieät ñoä, aùnh saùng, hôi nöôùc )+ baûn thaân thaønh phaàn caáu taïo cuûa thuoác+ baûn thaân ngöôøi ñöôïc giao traùch nhieäm baûo

quaûn



Ñaëc ñieåm cuûa khí haäu Vieät Nam

Nhieät ñôùi, gioù muøa, noùng – aåm quanh naêm* Thôøi tieát noùng keùo daøi, möa nhieàu, böùc xaï maëttrôøi lôùn

* Phía Baéc: bò aûnh höôûng gioù muøa Ñoâng – Baéc,laïnh vaø aåm, muøa khoâ thì raát noùng vaø khoâ

* Phía Nam: bò aûnh höôûng gioù Taây – Nam, oân hoøavaø deå chòu hôn. Coù hai muøa möa – naéng roõ reät

* Caùc tænh mieàn Trung bò aûnh höôûng bôûi gioù Laøonoùng keùo daøi vaø khoâ.



Ñieàu kieän Baûo Quaûn ( theo G.S.P )

* Ñieàu kieän moâi tröôøng : khoâ – thoaùng – Traùnh aùnh saùng tröïc tieáp gay gaét , muøi , vaø caùc daáu hieäu oâ

nhieãm

* Nhieät ñoä thöôøng : 15 0

C ñeán 25 0

C (coù theå ñeán 30 0

C ) * Kho maùt : nhieät ñoä 8 0 C ñeán 15 0 C * Kho laïnh : nhieät ñoä khoâng vöôït quaù 8 0 C * Tuû laïnh : nhieät ñoä 2 0 C ñeán 8 0 C * Kho ñoâng laïnh : nhieät ñoä khoâng vöôït quaù - 10 0 C

ÑOÄ AÅM : Baûo Quaûn KHOÂ ñöôïc hieåu laø :ÑOÄ AÅM TÖÔNG ÑOÁI khoâng quaù 70 %



CAÙC YEÁU TOÁ MOÂI TRÖÔØNG

AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁNCHAÁT LÖÔÏNG THUOÁC



1. AÅM ( hôi nöôùc trong khoâng khí )

1.1. Taùc haïi :+ Laøm thuoác bò chaûy, dính hay loang loã+ vieân phuû taïng bò nhieãm khuaån hoâi thuùibieán chaát

+ keát hôïp vôùi nhieät ñoä cao laøm giaûm hoaït löïccuûa khaùng sinh+ phaùt sinh vaø phaùt trieån naám moác – saâu moïttrong döôïc lieäu, laøm thay ñoåi hoaït chaát beân

trong+ duïng cuï y teá baèng kim loaïi bò ræ seùt, aên moøn+ bao bì, nhaõn thuoác bò hö hoûng…



1.2. CAÙC LOAÏI ÑOÄ AÅM CUÛA KHOÂNG KHÍ

1.2.1. Ñoä aåm tuyeät ñoái ( a ; g/ m3 )Löôïng hôi nöôùc thöïc teá ñang coù trong moät ñôn vò

theå tích khoâng khí moâi tröôøng1.2.2. Ñoä aåm cöïc ñaïi ( A ; g/ m3 )

Löôïng hôi nöôùc toái ña moät ñôn vò theå tích khoângkhí coù theå chöùa ñöôïc ôû moät ñieàu kieän nhieät ñoä vaø aùpsuaát nhaát ñònh

1.2.3. Ñoä aåm töông ñoái ( % )

a= x 100 (%)

A



Nhieät ñoä ñieåm söông (tñs)

Laø nhieät ñoä ôû ñoù khoái khoâng khí chöa baûohoøa hôi nöôùc trôû neân baûo hoøa hôi nöôùc vôùiñieàu kieän haøm aåm khoâng thay ñoåi

ÔÛ ñieàu kieän:

nhieät ñoä moâi tröôøng = nhieät ñoä ñieåm söông

Thì : a = A = 100%



BIEÄN PHAÙP PHOØNG – LAØM GIAÛM LÖÔÏNG AÅM

trong khoâng khí kho (moâi tröôøng)* Söû duïng bao bì ñaït tieâu chuaån vaø phuø hôïp

vôùi töøng daïng baøo cheá * Duøng chaát huùt aåm

* AÙp duïng bieän phaùp thoâng gioù ñieàu hoøa khí

haäu



DUØNG HOÙA CHAÁT ÑEÅ LAØM GIAÛM ÑOÄ AÅM

YEÂU CAÀU :

Loaïi hoùa chaát ñöôïc duøng huùt aåm phaûi khoâng töông kî vaø khoângphaûn öùng hoùa hoïc vôùi thuoác caàn baûo quaûnCHAÁT HUÙT AÅM löïa choïn trong baûo quaûn thöôøng huùt aåm theo 2 cô cheá : Huùt aåm theo cô cheá vaät lyù :

SILICAGEL [ H2SiO2 – nH2O ]nCaáu truùc xoáp, coù nhieàu mao quaûn, huùt aåm nhôø löïc mao daãn. Hieäusuaát huùt aåm phuï thuoäc nhieät ñoä – ñoä aåm cuûa moâi tröôøng Hieäu suaát ~ 25 % - 30 % ôû t0 < 35 0CThöôøng nhuoäm baèng chaát chæ thò laø MgCOCL4

+ hieän maøu XANH khi huùt aåm ñöôïc 50 %+ hieän maøu TÍM khi huùt aåm ñöôïc 6 0 % - 7 0 %+ hieän maøu HOÀNG khi ñaõ huùt aåm > 70 %



Huùt aåm theo cô cheá hoùa hoïc :VOÂI SOÁNG (CaO)

Taïo lieân keát ion vôùi phaân töû nöôùc, thay ñoåi caáu truùchoùa hoïc, taïo ra chaát môùi – khoâng saáy phuïc hoài ñöôïc

CaO + H2O Ca ( OH ) 2

Reû tieàn, huùt aåm maïnh, trôû neân tôi xoáp – taêng theå tích2 – 3 laàn – toûa nhieät

Löu yù chaát lieäu bao bì thuoácchæ duøng huùt aåm moâi tröôøng, khoâng ñoùng tröïc tieápvôùi thuoác hay tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi thuoác

À Å



THOÂNG GIOÙ ÑIEÀU HOØA KHÍ HAÄU ÑEÅ LAØMGIAÛM ÑOÄ AÅM

MUÏC ÑÍCH :Caûi thieän moâi tröôøng baûo quaûn phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa ñoái töôïng caàn baûo quaûn 1. THOÂNG GIOÙ CÔ KHÍ Maùy moùc , thieát bò : quaït gioù , quaït huùt , maùy ñieàu hoøanhieät ñoä…(caàn xaùc ñònh : a , V , coâng suaát maùy , löôïnghaøng hoùa …)2. THOÂNG GIOÙ TÖÏ NHIEÂN Ñieàu kieän tieán haønh :Ñieàu kieän Caàn : + thôøi tieát toát, gioù nheï ( < caáp 3 ), trôøi quang, maây

taïnh

+ nhieät ñoä trong kho > nhieät ñoä ngoaøi kho+ ñoä aåm tuyeät ñoái trong kho lôùn hôn ñoä aåm tuyeät ñoáibeân ngoaøi kho ( a trong > a ngoaøi )

Ñieàu kieän Ñuû : ( traùnh ñoïng söông sau khi thoâng gioù )

t 0 ñs mt coù nhieät ñoä cao ≤ t

0 mt coù nhieät ñoä thaáp



2 . NHIEÄT ÑOÄ

+ nhieät ñoä cao: laøm bay hôi nöôùc trong thuoác;laøm thuoác ñoåi maøu , baïc maøu ….

+ nhieät ñoä thaáp: laøm vaãn ñuïc, keát tuûa, truøng

hôïp ….+ Duïng cuï baèng chaát deûo bò laõo hoùa, doøn,cöùng ….

+ Dung moâi bay hôi laøm thay ñoåi moät soá lyù –hoùa tính cuûa thuoác, daàu beùo bò oâi kheùt,

+ Keát hôïp vôùi ñoä aåm cao laøm “giaûm hoaït löïccuûa khaùng sinh”….



3. AÙNH SAÙNG ( tia U.V trong aùnh saùng maët trôøi )

Laøm thay ñoåi maøu saéc moät soá hoaù chaát :

- Adrenalin : traéng hoàng naâu- santonin : traéng vaøng hoàng- Caùc chaát coù nhaân phenol nhö Prometazin trong

voøng 72 giôø seõ bò phaân huûy hoaøn toaøn.- 02 thaønh 03 (ozon).- Laø taùc nhaân xuùc taùc phaûn öùng oxy hoaù khöû.- Caùc döôïc chaát chöùa Halogen seõ giaûi phoùng

halogen- Clorofoc thaønh Phosgen (ñoäc cheát ngöôøi)

4. NAÁM MOÁC – VEÄ SINH MOÂI TRÖÔØNG



NGUYEÂN TAÉC SAÉP XEÁPvaø BAÛO QUAÛN TAÏI KHO



Phaûi tieán haønh phaân loaïi ngay khi nhaäp thuoác ( y cuï )vaøo kho* Haøng nhaäp tröôùc, ñeå beân ngoaøi, xuaát tröôùc (F I F O:

First in – First out)* Saép xeáp trong kho phaûi ñaûm baûo:+ Baûo quaûn toát+ Traùnh nhaàm laãn, an toaøn

+ 3 Deã: DEÃ THAÁY – DEÃ LAÁY – DEÃ KIEÅM TRA* Baûo quaûn trong kho phaûi baûo ñaûm 5 CHOÁNG:+ Choáng aåm – noùng – moái – moït – chuoät – coân truøng ...+ Choáng nhaàm laãn

+ Choáng chaùy noå+ Choáng thuoác quaù haïn duøng+ Choáng ñoã vôõ – hö hao – maát maùt

* Ñaûm baûo an toaøn lao ñoäng

* Bao bì ñoùng goùi phuø hôïp – nhaõn ñuùng qui ñònh



COÙ NHIEÀU CAÙCH PHAÂN LOAÏI THUOÁC :

* Döïa theo tính chaát baûo quaûn+ Theo daïng duøng hoaëc daïng baøo cheá

+ Theo caùc yeâu caàu baûo quaûn ñaëc bieät: t0

maùt, traùnh aùnh saùng, deå chaùy – noå…* Döïa theo möùc ñoä Ñoäc+ Ñoäc; Nghieän; Höôùng thaàn; Tieàn chaát

+ Thuoác thöôøng



NHÖÕNG ÑIEÅM CAÀN LÖU YÙKHI BAÛO QUAÛN ñoái vôùi töøngloaïi THUOÁC – HOÙA CHAÁT –

DUÏNG CUÏ



THUOÁC BOÄT – THUOÁC COÁM

* Laø daïng baøo cheá coù ñoä phaân taùn cao, coùdieän tích beà maët tieáp xuùc vôùi moâi tröôønglôùn, neân nhaïy caûm vôùi söï thay ñoåi cuûa moâi

tröôøng (t0

, ñoä aåm)* Thaønh phaàn coù theå laø ñôn chaát (boät ñôn)hoaëc hôïp chaát (boät keùp). Neáu laø hôïp chaátcaàn löu yù höôùng daãn ngöôøi beänh moãi laàn söû

duïng phaûi duøng heát moät ñôn vò thaønh phaåm



NHÖÕNG ÑIEÅM CAÀN LÖU YÙ KHI BAÛOQUAÛN THUOÁC BOÄT (COÁM)

- Trong baûo quaûn caàn löu yù tuyeät ñoái traùnh aåmnhö: ñeà phoøng hieän töôïng ñoïng söông; traùnh tieápxuùc vôùi moâi tröôøng (khoâng khí)

- Ñoùng goùi trong bao bì kín, trong moâi tröôøng khítrô hoaëc chaân khoâng- Bao bì phaûi ñaûm baûo caùc tieâu chuaån chaát löôïng

(kín, ngaên khoâng cho aùnh saùng ñi qua, khoângthaám aåm …)



THUOÁC VIEÂN

Vieân neùn : vieân neùn duøng ñeå uoáng – ngaäm –ñaët phuï khoa – suûi boït (Effervescent)

Vieân bao : vieân bao ñöôøng , vieân bao filmVieân nang : nang meàm , nang cöùngVieân ñaët : - v. ñaët haäu moân (thuoác ñaïn,

suppositoire)- v. ñaët phuï khoa(thuoác tröùng)



NHÖÕNG ÑIEÅM CAÀN LÖU YÙ KHIBAÛO QUAÛN VIEÂN NEÙN



NHÖÕNG LÖU YÙ ÑOÁI VÔÙI VIEÂN NEÙNBieåu hieän keùm chaát löôïng cuûa vieân neùn.-

Nöùt, beå, meàm, meû caïnh, ñöùt choùp, coù boät treân beàmaët vieân (do naám moác phaùt trieån, hoaëc vieân bò masaùt…), bieán maøu, ñoâi khi coù muøi (vieân phuû taïng…)

Vieân neùn suûi boït (Effervescent)Thaønh phaàn caáu taïo goàm nhöõng chaát coù tính chaáthoaù hoïc khaùc nhau (acid vaø baz) vaø seõ phaûn öùngtaïo ra muoái hoaø tan khi gaëp nöôùc vaø khí CO2

Phaûi tuyeät ñoái traùnh aåm (traùnh tieáp xuùcvôùi khoâng khí)

Phaûi ñoùng trong ñôn vò bao bì nhoû, soá

löông ít



NHÖÕNG LÖU YÙ KHI BAÛO QUAÛN VIEÂN BAO

Vieân bao ñöôøng (R.E döôïc duïng) hoaëc vieân baofilm (hôïp chaát cao phaân töû, lôùp bao moûng nhö lôùpfilm coù theå nhìn xuyeân qua)Muïc ñích duøng vieân bao

Nhaèm che daáu maøu saéc, muøi vò khoâng phuø hôïp cuûanhaân thuoác beân trong, baûøo veä nhaân traùnh caùc taùcnhaân moâi tröôøngBieåu hieän keùm chaát löôïngLôùp bao bò chaûy. loang maøu, baïc maøu, naám moácphaùt trieån treân beà maët vieân, lôùp bao bò khoâ nöùt lôùpbao, vieân coù muøi …



Nhöõng löu yù khi baûo quaûn vieân bao t.t

Trong baûo quaûn caànñoùng trong bao bì ñaïttieâu chuaån, traùnh nhieätñoä cao vaø ñoä aåm cao,nhöng cuõng khoâng ñeå ôû

nhieät ñoä quaù thaáp vaø ñoäaåm döôùi 65%



VIEÂN NANG

Vieân nang cöùng (vieân con nhoäng), vieân nang meàmThaønh phaàn chính cuûa voõ nang laø Gelatin (tröôngnôõ vaø tan trong nöôùc aám vaø moâi tröôøng phaân cöïc



VIEÂN NANG CÖÙNG: chöùa caùc boät thuoác khoângchòu ñöôïc caùc phöông phaùp baøo cheá thoâng thöôøng(laøm coám, daäp vieân …), thöôøng duøng tröïc tieáp(khaùng sinh saûn xuaát töø naám …)VIEÂN NANG MEÀM: chöùa caùc chaát tan trong daàu

(Vit. A, E …)BIEÅU HIEÄN KEÙM CHAÁT LÖÔÏNG: vieân bò khoâ,dính, chaûy

BAÛO QUAÛN VIEÂN NANGCaàn löu yù traùnh nhieät ñoä cao vaø ñoä aåm cao. Moâitröôøng phaûi thoaùng maùt vaø ñieàu kieän baûo quaûnthöôøng (theo GSP)



VIEÂN ÑAËT

VIEÂN ÑAËT HAÄU MOÂN (SUPPOSITOIRE – TOAÏDÖÔÏC, THUOÁC ÑAÏN)

Baûo quaûn ôû ñieàu kieän maùt:

+ nhieät ñoä : 80C ñeán 150C

+ Ñoä aåm töông ñoái khoâng quaù 70 %

VIEÂN ÑAËT PHUÏ KHOA (THUOÁC TRÖÙNG)Laø vieân nang meàm, baøo quaûn ôû ñieàu kieän thöôøng



THUOÁC NÖÔÙC

siro thuoác, coàn thuoác …

Löu yù ñoùng ñaày, nuùt kín, thöôøng xuyeân xaùo

troän trong quaù trình toàn tröõ .

Khoâng nhaäp soá löôïng nhieàu, baûo quaûn thôøi

gian laâu …



THUOÁC TIEÂM vaø DUNG DÒCHTIEÂM TRUYEÀN

Trong quaù trình toàn tröõ coù theå bò keát tuûa,laéng caën, hieän töôïng huyønh quang hay loùcthuûy tinh

THUOÁC HOÙA CHAÁT THOÂNG THÖÔØNG



THUOC – HOA CHAT THONG THÖÔNG1. Thuoác boät – thuoác vieân: choáng aåm – noùng – naám moác…

2. Vieân nang – vieân bao: traùnh chaûy – dính – bong nöùt –

phai maøu – loang maøu …3. Thöôøng xuyeân theo doõi dieån bieán chaát löôïng cuûa thuoác

DÖÔÏC LIEÄUÑeå nôi cao raùo, thöôøng xuyeân phôi saáy, xöû lyù moái – moït –chuoät – naám moác, kho taøng phaûi thoaùng maùt, ñònh kyøñaûo kho…

THUOÁC – HOÙA CHAÁT DEÅ CHAÙY – NOÅBaûo quaûn rieâng, kho thieát keá theo kho chaùy – noå (neànkho thaáp hôn maët ñaát 1 m ñeán 2 m, giöõa töôøng vaø traànkho phaûi coù khe thoâng hôi, caàu dao – coâng taéc ñieän phaûiñeå beân ngoaøi, daây ñieän phaûi boïc kín, traùnh caùc nguyeânnhaân gaây chaùy trong kho …)



Y – DUÏNG CUÏ baèng KIM LOAÏI

Choáng AÅm vaø caùc taùc nhaân khaùc cuûa moâi tröôøngThöôøng xuyeân lau chuøi buïi baån, boâi daàu choáng gæseùt

Y DUÏNG CUÏ CAO SU – THUÛY TINH –

CHAÁT DEÛO – BOÂNG BAÊNG GAÏCÑeå nôi khoâ raùo, thoaùng maùt, traùnh aùnh saùng, traùnhnhieät ñoä cao

THUOÁC – HOÙA CHAÁT DEÅ HUÙT AÅMBao bì kín, ñoùng keøm chaát huùt aåm



MOÄT SOÁ KYÙ HIEÄU BAÛO

QUAÛN THOÂNG DUÏNG



- Ñeå theo chieàu muõi teân :

- Choáng aåm – öôùt :

- Choáng ñoå vôõ :

- Khoâng xeáp choàng quaù soá löôïng qui ñònh6



XAÙC ÑÒNH

LÖÔÏNG HÔI NÖÔÙCTRONG MOÂI TRÖÔØNG



AÅM KEÁ TOÙC ( AÅM KEÁ ÑOÀNG HOÀ )



AÅM KEÁ KHOÂ ÖÔÙT



TÌM ÑOÄ AÅM TÖØ NHIEÄT ÑOÄ TREÂN AÅM KEÁ

T = Tnhieät keá khoâ – T’ nhieät keá öôùt

* Töø T tính ñöôïc, keát hôïp vôùi T moâi tröôøng(Tn.keá khoâ) tra baûng ta tìm ñöôïc Ñoä AÅm TöôngÑoái cuûa moâi tröôøng

* keát hôïp vôùi T moâi tröôøng, tra baûng tìmñöôïc Ñoä AÅm Tuyeät Ñoái a cuûa moâi tröôøng* Töø a tra baûng ta tính ñöôïc Nhieät Ñoä ÑieåmSöông cuûa moâi tröôøng

bao quan.pdf

Documents